BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

………..(cid:82)………

LLÊÊ TTHHỊỊ VVÂÂNN AANNHH

MMOOÄÄTT SSOOÁÁ GGIIAAÛÛII PPHHAAÙÙPP HHOOAAØØNN TTHHIIEEÄÄNN HHOOAAÏÏTT ÑÑOOÄÄNNGG

TTHHAANNHH TTOOAAÙÙNN QQUUOOÁÁCC TTEEÁÁ CCUUÛÛAA NNGGAAÂÂNN HHAAØØNNGG

NNOOÂÂNNGG NNGGHHIIEEÄÄPP VVAAØØ PPHHAAÙÙTT TTRRIIEEÅÅNN NNOOÂÂNNGG TTHHOOÂÂNN

TTRREEÂÂNN ÑÑÒÒAA BBAAØØNN TTHHAAØØNNHH PPHHOOÁÁ HHOOÀÀ CCHHÍÍ MMIINNHH

LLUUẬẬNN VVĂĂNN TTHHẠẠCC SSĨĨ KKIINNHH TTẾẾ

TP. Hoà Chí Minh - Naêm 2008

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

………..(cid:82)………

LLÊÊ TTHHỊỊ VVÂÂNN AANNHH

MMOOÄÄTT SSOOÁÁ GGIIAAÛÛII PPHHAAÙÙPP HHOOAAØØNN TTHHIIEEÄÄNN HHOOAAÏÏTT ÑÑOOÄÄNNGG

TTHHAANNHH TTOOAAÙÙNN QQUUOOÁÁCC TTEEÁÁ CCUUÛÛAA NNGGAAÂÂNN HHAAØØNNGG

NNOOÂÂNNGG NNGGHHIIEEÄÄPP VVAAØØ PPHHAAÙÙTT TTRRIIEEÅÅNN NNOOÂÂNNGG TTHHOOÂÂNN

TTRREEÂÂNN ÑÑÒÒAA BBAAØØNN TTHHAAØØNNHH PPHHOOÁÁ HHOOÀÀ CCHHÍÍ MMIINNHH

CChhuuyyeeâânn nnggaaøønnhh:: TTHHÖÖÔÔNNGG MMAAÏÏII

MMaaõõ ssooáá:: 6600 3344 1100

LLUUẬẬNN VVĂĂNN TTHHẠẠCC SSĨĨ KKIINNHH TTẾẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TTSS TTẠẠ TTHHỊỊ MMỸỸ LLIINNHH TP. Hoà Chí Minh - Naêm 2008

MMUUÏÏCC LLUUÏÏCC

Trang

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG DÖÕ LIEÄU ………………………………………………………………………..i

DANH SAÙCH CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT…………………………………………………………………………….iii

PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................iv

1. Tính thiết thực của ñeà taøi ............................................................................iv

2. Mục ñích nghieân cöùu ...................................................................................v

3. Đối tượng vaø phaïm vi nghieân cöùu ..............................................................v

4. Phöông phaùp nghieân cöùu.............................................................................vi

5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi ..................................................vi

6. Keát caáu cuûa ñeà taøi .......................................................................................vi

PHAÀN NOÄI DUNG

CHƯƠNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VAØ THÖÏC TIEÃN LIEÂN QUAN………............1

TÔÙI HOAÏT ÑOÄNG THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ .

1.1 Giôùi thieäu veà Ngaân haøng Thöông maïi.............................................................1

1.1.1. Khaùi nieäm veà NHTM ........................................................................1

1.1.2. Chức năng của NHTM.......................................................................1

1.1.3. Caùc hoaït ñoäng cuûa NHTM ...............................................................2

1.2 Giôùi thieäu veà hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa NHTM................................3

1.2.1 Khaùi nieäm thanh toaùn quoác teá ...........................................................3

1.2.2 Vai troø cuûa thanh toaùn quoác teá ..........................................................4

1.2.3 Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá .................................................5

1.3 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán dòch vuï thanh toaùn quoác teá .................................9

cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi Vieät Nam.

1.3.1 Caùc yeáu toá khaùch quan.......................................................................9

1.3.2 Caùc yeáu toá chuû quan cuûa ngaân haøng .................................................13

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1...................................................................................16

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOAÏT ÑOÄNG THANH TOAÙN ......................17

QUOÁC TEÁ CUÛA CAÙC CHI NHAÙNH NHNo & PTNT TAÏI TP.HCM

2.1 Khaùi quaùt veà NHNo & PTNTVN vaø caùc chi nhaùnh taïi TP.HCM ..................17

2.1.1 Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa NHNo & PTNTVN................................17

2.1.2 Giôùi thieäu caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM ....................19

2.2 Thực trạng hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá của caùc .........................................19

chi nhaùnh NHNo & PTNT treân ñòa baøn TP.HCM.

2.2.1 Moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc ..................19

chi nhaùnh NHNo & PTNT.

2.2.2 Ñaùnh giaù hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa ....................................22

NHNo & PTNT treân ñòa baøn TP.HCM giai ñoaïn 2004-2008.

2.2.3 Caùc haïn cheá coøn toàn taïi......................................................................28

2.2.3.1 Caùc saûn phaåm veà thanh toaùn quoác teá chöa ña daïng..............28

vaø chaát löôïng dòch vuï chöa cao.

2.2.3.2 Nhaân söï cuûa nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi .....................32

caùc chi nhaùnh coøn thieáu vaø yeáu.

2.2.3.3 Vieäc öùng duïng Coâng ngheä tin hoïc trong quaù trình ................34

hieän ñaïi hoaù ngaân haøng coøn chaäm.

2.2.3.4 Giöõa caùc boä phaän nghieäp vuï chöa coù söï phoái hôïp ................35

vaø hoã trôï nhaèm giuùp ñôõ caùc doanh nghieäp trong hoaït ñoäng

thanh toaùn quoác teá.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2....................................................................................39

CHƯƠNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN ......................................40

HOAÏT ÑOÄNG THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ CUÛA CAÙC CHI NHAÙNH

NHNo & PTNT TAÏI TP.HCM

3.1 Phöông höôùng phaùt trieån hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa ..........................40

NHNo & PTNTVN trong thôøi gian tôùi.

3.2 Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá...........................42

taïi caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT TP.Hoà Chí Minh.

3.2.1 Giaûi phaùp lieân keát nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá giöõa caùc ..............42

chi nhaùnh treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh nhaèm naâng cao chaát

löôïng dòch vuï vaø laøm ña daïng hoaù saûn phaåm thanh toaùn quoác teá.

3.2.2 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng nhaân söï thanh toaùn quoác teá ............45

3.2.3 Giaûi phaùp veà coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng ........................48

kinh doanh vaø quaûn lyù ngaân haøng.

3.2.4 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng dòch vuï giao dòch theo ....................49

moâ hình ”moät cöûa” ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc chi nhaùnh

NHNo & PTNT taïi TP.HCM

3.3 Moät soá kieán nghò...............................................................................................56

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3....................................................................................58

KEÁT LUAÄN CHUNG..........................................................................................59

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG DÖÕ LIEÄU TRONG LUAÄN VAÊN

Baûng 1.1 Giaù trò xuaát khaåu haøng hoaù vaø dòch vuï theá giôùi giai ñoaïn Trang 9

2004-2008

Baûng 1.2 Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cuûa Vieät Nam giai ñoaïn Trang 10

2002-2008

Baûng 1.3 Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam giai ñoaïn 2002- Trang 10

2008

Trang 11

Baûng 1.4 Toác ñoä taêng tröôûng vaø giaù trò kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004-2008

Baûng 2.1 Doanh soá thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc CN NHNo Trang 25

& PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004-2008

Baûng 2.2 Tyû troïng veà thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc CN NHNo Trang 26

& PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004-2008

Trang 27 Baûng 2.3 Baûng tyû leä caùc phöông thöùc thanh toaùn nhaäp khaåu taïi caùc

chi nhaùnh NHNo & PTNT khu vöïc TP.HCM trong giai ñoaïn 2004-2007

Trang 27

Baûng 2.4 Baûng soá lieäu veà doanh soá chieát khaáu taïi caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT khu vöïc TP.HCM giai ñoaïn 2004-2007

Baûng 3.1 Caùc chæ tieâu kinh doanh chuû yeáu cuûa caùc NHNo & Trang 41

PTNTVN taïi 5 thaønh phoá loaïi I giai ñoaïn 2006 - 2010

Tyû troïng thanh toaùn NK cuûa caùc ngaân haøng taïi TP.HCM Trang 23

Tyû troïng thanh toaùn XK cuûa caùc ngaân haøng taïi TP.HCM Trang 24

Trang 24

Bieåu ñoà so saùnh doanh soá thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc chi nhaùnh taïi TP.HCM vôùi NHNo & PTNTVN Bieåu ñoà 2.1 Bieåu ñoà 2.2 Bieåu ñoà 2.3

Trang 26

i

Bieåu ñoà cô caáu thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM giai ñoaïn 2004-2008 Bieåu ñoà 2.4

Hình 2.1 Moâ hình toå chöùc cuûa NHNo & PTNTVN Sô ñoà 1.1 Sô ñoà 1.2 Sô ñoà 1.3 Sô ñoà 3.1 Trang 18 Trang 5 Trang 6 Trang 7 Trang 44

Sô ñoà 3.2 Trang 45

Qui trình nghieäp vuï chuyeån tieàn Qui trình nghieäp vuï nhôø thu Qui trình nghieäp vuï tín duïng chöùng töø Qui trình thöïc hieän lieân keát nghieäp vuï thanh toaùn xuaát khaåu Qui trình thöïc hieän lieân keát nghieäp vuï thanh toaùn nhaäpkhaåu

Sô ñoà 3.3 Moâ hình “giao dòch moät cöûa” taïi caùc chi nhaùnh Trang 54

ii

NHNo & PTNT

DANH SAÙCH CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT

CN : chi nhaùnh

GDP: Gross Domestic Product: Toång saûn phaåm quoác noäi

KDNH: Kinh doanh Ngoaïi hoái

L/C: Letter of of Credit: tín duïng chöùng töø

NK: nhaäp khaåu

NHTM: ngaân haøng thöông maïi

NHNo & PTNTVN: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam

TP.HCM: thaønh phoá Hoà Chí Minh

ii

XK: xuaát khaåu

PHAÀÀN MÔÛÛ ÑAÀÀU

1. Tính thieát thöïc cuûa ñeà taøi

Kinh doanh ngoaïi thöông laø moät hoaït ñoäng nhieàu ruûi ro vì phaïm vi hoaït

ñoäng cuûa noù ñaõ vöôït ra ngoaøi laõnh thoå cuûa moät quoác gia. Trong boái caûnh toaøn

caàu hoaù kinh teá ñang dieãn ra treân theá giôùi hieän nay thì caùc nöôùc khi tham gia seõ

vöøa caïnh tranh vaø vöøa leä thuoäc laãn nhau veà kinh teá. Vaø neàn kinh teá Vieät Nam

cuõng khoâng laø moät ngoaïi leä khi ngaøy 7/11/2006, Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp

vaøo toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO). Thôøi ñieåm naøy ñaõ môû ra cho caùc ngaønh

kinh teá Vieät Nam noùi chung vaø ngoaïi thöông noùi rieâng nhöõng cô hoäi môùi nhöng

cuõng ñoàng thôøi mang ñeán nhöõng thaùch thöùc. Vôùi quy moâ cuûa haàu heát caùc doanh

nghieäp Vieät Nam vöøa vaø nhoû neân khi gia nhaäp vaøo thò tröôøng theá giôùi to lôùn caùc

doanh nghieäp Vieät Nam seõ gaëp khoâng ít caùc khoù khaên do tieàm löïc taøi chính yeáu

cuõng nhö khoâng coù nhieàu kinh nghieäm treân thöông tröôøng. Chính vì theá, trong

quaù trình hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi cuûa caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu Vieät

Nam khoâng theå thieáu söï goùp phaàn quan troïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi.

Đồng hành cùng các doanh nghiệp trong quá trình hội nhập trên cũng có sự

góp mặt của Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Vieät Nam noùi chung vaø caùc

chi nhaùnh taïi TP.Hoà Chí Minh noùi rieâng. Tuy nhieân, so vôùi caû nöôùc, thaønh phoá

Hoà Chí Minh ñöôïc bieát ñeán laø trung taâm kinh teá vaø taøi chính naêng ñoäng nhaát neân

caùc chi nhaùnh NHNo & PTNTVN taïi khu vöïc naøy cuõng gaëp nhieàu khoù khaên do

chòu söï caïnh tranh gay gaét cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn ñaëc bieät

ii

laø trong lónh vöïc thanh toaùn quoác teá. Vì vaäy, vôùi kinh nghieäm nhieàu naêm laøm

nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi NHNo & PTNTVN, cuøng vôùi kieán thöùc toâi

ñöôïc tieáp nhaän töø caùc chuyeân gia kinh teá vaø taøi chính cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh

Teá TP.Hoà Chí Minh toâi ñaõ choïn nghieân cöùu ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän

hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa NHNo & PTNT treân ñòa baøn TP.Hoà Chí

Minh”. Toâi mong muoán ñeà taøi naøy khoâng chæ laø böùc tranh toång quaùt veà quaù trình

hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí

Minh trong thôøi gian qua, maø ñaây coøn laø moät ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån caùc

nghieäp vuï cuûa chi nhaùnh trong vieäc phuïc vuï hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc

doanh nghieäp Vieät Nam.

2. Muïc ñích nghieân cöùu

Muïc ñích cuûa ñeà taøi laø phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng thanh toaùn

quoác teá cuûa caùc NHNo & PTNTVN treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh. Töø

vieäc ñaùnh giaù nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc, nhöõng haïn cheá coøn toàn taïi vaø nhöõng

nguyeân nhaân cuûa nhöõng haïn cheá ñoù, luaän vaên ñeà xuaát caùc giaûi phaùp khaéc phuïc

ñeå töø ñoù hoaøn thieän vaø phaùt trieån caùc hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi

nhaùnh NHNo & PTNT taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh.

3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu

- Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc

chi nhaùnh NHNo & PTNTVN taïi TP.Hoà Chí Minh.

- Treân cô sôû nghieân cöùu nhöõng lyù luaän cô baûn veà caùc hoaït ñoäng ngaân haøng

thöông maïi, luaän vaên taäp trung nghieân cöùu thöïc traïng hoaït ñoäng thanh toaùn quoác

teá cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNTVN treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh trong giai

ñoaïn 2004-2008. Döïa treân caùc phaân tích naøy toâi ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm khaéc

phuïc nhöõng haïn cheá coøn toàn taïi nhaèm caûi thieän vaø naâng cao hôn nöõa chaát löôïng

iii

phuïc vuï cho caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu trong thôøi gian tôùi.

4. Phöông phaùp nghieân cöùu

Trong quaù trình nghieân cöùu ñeà taøi toâi coù söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän

chöùng, phöông phaùp so saùnh phaân tích vaø phöông phaùp thoáng keâ ñeå xaùc ñònh baûn

chaát cuûa vaán ñeà nghieân cöùu.

5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi

Cam keát môû cöûa thò tröôøng taøi chính cuûa Vieät Nam vôùi WTO ñang trong loä

trình thöïc hieän ñaõ ñaët caùc ngaân haøng thöông maïi tröôùc aùp löïc caïnh tranh vôùi caùc

ngaân haøng toaøn caàu cuûa theá giôùi. Vôùi moâ hình hoaït ñoäng cuûa caùc NHNo &

PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh hieän nay coøn röôøm raø veà thuû tuïc haønh chính, thôøi

gian chôø ñôïi ñeå ñöôïc phuïc vuï cuûa caùc khaùch haøng coøn daøi, tieän ích cuûa caùc dòch

vuï chöa cao….ñaõ phaàn naøo aûnh höôûng ñeán chaát löôïng dòch vuï cuûa ngaân haøng;

ñoàng thôøi giaûm söùc caïnh tranh cuûa NHNo & PTNT treân ñòa baøn TP.HCM. Chính

vì vaäy, caùc ñaùnh giaù vaø giaûi phaùp maø luaän vaên ñöa ra ñeàu nhaèm giaûi quyeát caùc

haïn cheá hieän taïi cuûa NHNo & PTNT töø ñoù höôùng caùc hoaït ñoäng thanh toaùn quoác

teá ñeán söï chuyeân nghieäp theo moâ hình giao dòch moät cöûa.

6. Keát caáu cuûa luaän vaên:

Ngoaøi phaàn muïc luïc, môû ñaàu vaø keát thuùc, luaän vaên ñöôïc keát caáu thaønh 3

chöông:

Chöông 1: Cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn lieân quan tôùi hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá.

Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh NHNo &

PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh.

Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc

ii

chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh.

1

CCHHÖÖÔÔNNGG 11

CCÔÔ SSÔÔÛÛ LLYYÙÙ LLUUAAÄÄNN VVAAØØ TTHHÖÖÏÏCC TTIIEEÃÃNN LLIIEEÂÂNN QQUUAANN TTÔÔÙÙII

HHOOAAÏÏTT ÑÑOOÄÄNNGG TTHHAANNHH TTOOAAÙÙNN QQUUOOÁÁCC TTEEÁÁ

1.1 Giôùi thieäu Ngaân haøng Thöông maïi

1.1.1 Khaùi nieäm veà Ngaân haøng Thöông maïi

Theo Luaät caùc Toå chöùc tín duïng do Quoác hoäi khoaù X thoâng qua ngaøy

12/12/2007 coù ñònh nghóa: “Ngaân haøng Thöông maïi laø moät loaïi hình toå chöùc tín

duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng khaùc coù lieân

quan”. Ngoaøi ra, Luaät caùc toå chöùc tín duïng boå sung vaø söûa ñoåi naêm 2004 cuõng qui

ñònh roõ raøng vaø cuï theå hôn veà hoaït ñoäng ngaân haøng. Theo ñoù, “Hoaït ñoäng ngaân

haøng laø hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung thöôøng

xuyeân laø nhaän tieàn göûi, söû duïng soá tieàn naøy ñeå caáp tín duïng vaø cung öùng dòch vuï

thanh toaùn”.

1.1.2 Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi

(cid:131) Chöùc naêng trung gian taøi chính:

Ñaây laø chöùc naêng cô baûn vaø ñaëc tröng nhaát cuûa ngaân haøng, coù yù nghóa ñaëc

bieät quan troïng trong vieäc thuùc ñaåy neàn kinh teá haøng hoùa phaùt trieån. Vôùi vai troø

laø trung gian tín duïng, NHTM huy ñoäng vaø taäp trung caùc nguoàn voán nhaøn roãi

trong neàn kinh teá töø caùc toå chöùc kinh teá, cô quan ñoaøn theå, daân cö. Treân cô sôû

nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc, ngaân haøng söû duïng cho vay ñeå ñaùp öùng nhu caàu voán

cuûa neàn kinh teá. Khi thực hiện chức năng trung gian taøi chính, NHTM ñaõ tieán

haønh ñieàu hoaø voán töø nôi thöøa ñeán nôi thieáu, kích thích quaù trình luaân chuyeån voán

cuûa toaøn xaõ hoäi vaø thuùc ñaåy quaù trình taùi saûn xuaát cuûa caùc doanh nghieäp.

2

(cid:131) Chöùc naêng trung gian thanh toaùn

NHTM cung caáp caùc phöông tieän thanh toaùn cho neàn kinh teá, tieát kieäm chi

phí löu thoâng vaø naâng cao khaû naêng tín duïng. Vôùi chöùc naêng naøy, NHTM tham

gia kieåm soaùt hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc toå chöùc kinh teá trong nuôùc, goùp phaàn

taêng cöôøng kyû luaät taøi chính vaø laøm laønh maïnh hoùa neàn kinh teá quoác daân.

(cid:131) Chöùc naêng taïo buùt teä hay tieàn ghi soå

NHTM ngoaøi vieäc thu huùt tieàn göûi vaø cho vay treân soá tieàn göûi ñoù coøn taïo

tieàn khi phaùt tín duïng nhaèm taïo ra theâm tieàn ñeå cho vay, goïi laø buùt teä hay tieàn ghi

soå. Tieàn ghi soå laø loaïi tieàn phi vaät chaát, noù chæ laø nhöõng con soá treân taøi khoaûn cuûa

ngaân haøng nhöng noù coù ñaëc tính gioáng tieàn giaáy.

(cid:131) Chöùc naêng trung gian trong vieäc thöïc hieän chính saùch kinh teá quoác gia

Heä thoáng NHTM maëc duø mang tính chaát ñoäc laäp nhöng noù luoân chòu söï

quaûn lyù chaët cheõ cuûa ngaân haøng trung öông veà caùc maët, trong ñoù NHTM phaûi

luoân tuaân theo caùc quyeát ñònh cuûa ngaân haøng trung öông veà vieäc thöïc hieän chính

saùch tieàn teä.

1.1.3 Caùc hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi

Chöông III cuûa Luaät caùc toå chöùc tín duïng coù neâu ra caùc hoaït ñoäng cuûa toå

chöùc tín duïng, trong ñoù chuû yeáu laø NHTM, bao goàm:

- Hoaït ñoäng huy ñoäng voán

- Hoaït ñoäng caáp tín duïng

- Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn

- Hoaït ñoäng ngaân quyõ

- Caùc hoaït ñoäng khaùc nhö goùp voán, mua coå phaàn, tham gia thò tröôøng tieàn teä,

kinh doanh ngoaïi hoái, kinh doanh vaøng, kinh doanh baát ñoäng saûn, kinh

doanh dòch vuï vaø baûo hieåm, nghieäp vuï uyû thaùc vaø ñaïi lyù, dòch vuï tö vaán vaø

caùc dòch vuï khaùc lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng.

3

1.2 Giôùi thieäu veà hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa NHTM

1.2.1 Khaùi nieäm thanh toaùn quoác teá

Thanh toaùn quoác teá laø vieäc thöïc hieän caùc nghóa vuï chi traû vaø quyeàn höôûng

lôïi veà tieàn teä phaùt sinh treân cô sôû caùc hoaït ñoäng kinh teá vaø phi kinh teá giöõa caùc toå

chöùc, caù nhaân nöôùc naøy vôùi toå chöùc, caù nhaân nöôùc khaùc, hay giöõa moät quoác gia

vôùi toå chöùc quoác teá thoâng qua quan heä giöõa caùc ngaân haøng cuûa caùc nöôùc lieân

quan.

Töø khaùi nieäm treân cho thaáy, thanh toaùn quoác phuïc vuï cho hai lónh vöïc hoaït

ñoäng laø kinh teá vaø phi kinh teá. Tuy nhieân, trong thöïc teá giöõa hai lónh vöïc hoaït

ñoäng naøy thöôøng giao thoa vôùi nhau, khoâng coù moät ranh giôùi roõ reät. Chính vì vaäy,

trong quy cheá veà thanh toaùn vaø thöïc teá taïi caùc NHTM, ngöôøi ta thöôøng phaân hoaït

ñoäng thanh toaùn quoác teá thaønh hai lónh vöïc roõ raøng laø: thanh toaùn trong ngoaïi

thöông vaø thanh toaùn phi ngoaïi thöông.

Thanh toaùn phi ngoaïi thöông laø vieäc thöïc hieän thanh toaùn khoâng lieân quan

ñeán haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu cuõng nhö cung öùng lao vuï cho nöôùc ngoaøi, nghóa laø

thanh toaùn cho caùc hoaït ñoäng khoâng mang tính thöông maïi. Ñoù laø vieäc chi traû caùc

chi phí cuûa caùc cô quan ngoaïi giao ôû nöôùc ngoaøi, caùc chi phí ñi laïi aên ôû cuûa caùc

ñoaøn khaùch nhaø nöôùc, toå chöùc vaø caù nhaân; caùc nguoàn tieàn quaø bieáu, trôï caáp cuûa

caù nhaân ngöôøi nöôùc ngoaøi cho caù nhaân ngöôøi trong nöôùc, caùc nguoàn trôï caáp cuûa

moät toå chöùc töø thieän nöôùc ngoaøi cho toå chöùc, ñoaøn theå trong nöôùc ….

Thanh toaùn quoác teá trong ngoaïi thöông laø vieäc thöïc hieän thanh toaùn treân cô

sôû haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu vaø cung öùng caùc dòch vuï thöông maïi cho nöôùc ngoaøi

theo giaù caû thò tröôøng quoác teá. Cô sôû ñeå tieán haønh mua baùn vaø thanh toaùn cho

nhau laø hôïp ñoàng ngoaïi thöông.

Trong phaïm vi ñeà taøi naøy taùc giaû chuû yeáu ñeà caäp ñeán thanh toaùn quoác teá

trong ngoaïi thöông.

4

1.2.2 Vai troø cuûa thanh toaùn quoác teá

(cid:153) Vai troø cuûa thanh toaùn quoác teá ñoái vôùi neàn kinh teá:

− Thanh toaùn quoác teá laø yeáu toá boâi trôn vaø thuùc ñaåy hoaït ñoäng xuaát nhaäp

khaåu cuûa neàn kinh teá nhö moät toång theå.

− Thanh toaùn quoác teá coøn laø yeáu toá boâi trôn vaø thuùc ñaåy hoaït ñoäng ñaàu tö

nöôùc ngoaøi tröïc tieáp vaø giaùn tieáp.

− Hoaït ñoäng thanh toaùn coù taùc ñoäng thuùc ñaåy vaø môû roäng caùc hoaït ñoäng dòch

vuï nhö du lòch, hôïp taùc quoác teá.

− Thanh toaùn quoác teá coù vai troø quan troïng trong vieäc taêng cöôøng thu huùt

kieàu hoái vaø caùc nguoàn löïc taøi chính khaùc.

− Cuoái cuøng laø vai troø thuùc ñaåy thò tröôøng taøi chính quoác gia hoäi nhaäp quoác

teá.

(cid:153) Ngaân haøng thöông maïi vôùi thanh toaùn quoác teá

Vôùi vai troø trung gian thanh toaùn, caùc ngaân haøng tieán haønh thanh toaùn theo

yeâu caàu cuûa khaùch haøng, baûo veä quyeàn lôïi cho khaùch haøng trong giao dòch thanh

toaùn, tö vaán, höôùng daãn khaùch haøng nhöõng bieän phaùp kyõ thuaät nghieäp vuï thanh

toaùn quoác teá nhaèm haïn cheá ruûi ro, taïo söï tin töôûng cho khaùch haøng trong quan heä

giao dòch mua baùn vôùi nöôùc ngoaøi. Thanh toaùn giöõa caùc nöôùc seõ ñöôïc thöïc hieän

thoâng qua ngaân haøng vaø vai troø cuûa ngaân haøng trong thanh toaùn quoác teá chính laø

chaát xuùc taùc, laø caàu noái, laø ñieàu kieän ñaûm baûo an toaøn vaø hieäu quaû cho caùc beân

tham gia hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu, ñoàng thôøi taøi trôï cho caùc doanh nghieäp trong

hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh xuaát nhaäp khaåu.

Ñoái vôùi caùc NHTM, hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá ngaøy nay trôû thaønh moät

dòch vuï quan troïng. Hoaït ñoäng naøy khoâng nhöõng ñem laïi nguoàn thu ñaùng keå cho

caùc ngaân haøng maø coøn laø maéc xích quan troïng chaép noái vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån

vaø môû roäng caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc cuûa ngaân haøng nhö kinh doanh ngoaïi

5

teä, taøi trôï xuaát nhaäp khaåu, baûo laõnh ngaân haøng, taêng cöôøng nguoàn voán huy

ñoäng…

1.2.3 Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá

Thanh toaùn quoác teá laø nghieäp vuï quan troïng vaø phöùc taïp trong hoaït ñoäng

kinh doanh xuaát nhaäp khaåu. Trong moät hôïp ñoàng ngoaïi thöông, caùc beân tham gia

hôïp ñoàng ñeàu phaûi caân nhaéc caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn thanh toaùn laøm sao

raøng buoäc ñöôïc nghóa vuï vaø traùch nhieäm cuûa caùc beân. Chính vì theá, tuyø theo möùc

ñoä tin caäy giöõa nhaø nhaäp khaåu vaø xuaát khaåu, möùc ñoä ruûi ro veà thò tröôøng vaø luaät

phaùp cuûa caùc nöôùc maø caùc nhaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu coù nhieàu caùch löïa

choïn phöông thöùc thanh toaùn khaùc nhau.

(cid:153) Phương thức chuyển tiền (Remittance)

Khaùi nieäm: phương thức chuyển tiền laø phương thức thanh toaùn trong ñoù

một khaùch haøng (người trả tiền, người mua haøng, người nhập khẩu..) yeâu cầu ngaân

haøng phục vụ mình chuyển một số tiền nhất định cho người hưởng lợi (người baùn,

người xuất khẩu, người cung cấp dịch vụ) ở một thời điểm nhất định. Ngaân haøng

chuyển tiền phải thoâng qua đại lyù của mình ở nước người hưởng lợi để thực hiện

nghiệp vụ chuyển tiền.

NGÂN HÀNG

NGÂN HÀNG

NGƯỜI NHẬP KHẨU

NGƯỜI XUẤT KHẨU

Qui trình nghiệp vụ chuyển tiền được thể hiện trong sơ đồ sau:

Sô ñoà 1.1: Qui trình nghieäp vuï chuyeån tieàn

1) Giao dịch thương mại bao gồm kí kết hợp đồng ngoại thương hoặc thực hiệc

cung cấp haøng hoaù dịch vụ;

6

2) Người nhập khẩu yeâu caàu ngaân haøng của mình chuyển một số tiền nhất định

cho người xuất khẩu;

3) Ngaân haøng chuyển tiền ra lệnh cho ngaân haøng ñaïi lyù của mình ở nước ngoaøi

để chuyển trả cho người xuất khẩu;

4) Ngaân haøng ñaïi lyù chuyển tiền cho người xuất khẩu;

(cid:153) Phương thức nhờ thu (Collection).

Khaùi niệm: phương thức nhờ thu laø phương thức thanh toaùn maø ngöôøi baùn

sau khi hoaøn thaønh nghĩa vụ giao haøng sẽ kí hoái phieáu ñoøi tiền người mua, nhờ

ngaân haøng thu hộ số tiền thu ghi treân tôø hoái phieáu ñoù.

Coù hai loại nhờ thu:

a) Nhờ thu phiếu trơn (Clean collection): laø phương thức maø ngöôøi baùn nhờ

ngaân haøng thu hộ tiền hối phiếu ở người mua, nhưng khoâng keøm theo điều kiện.

b) Nhờ thu keøm chứng từ (Documentary collection): laø phương thức maø người

baùn sau khi sau khi hoaøn thaønh nghĩa vụ giao haøng, lập bộ chứng từ thanh toaùn

nhờ thu (chứng từ göûi haøng vaø hoái phieáu) vaø nhờ ngaân haøng thu hộ tờ hối phiếu đoù

với điều kiện laø người mua trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền thì ngaân haøng mới trao

toaøn bộ chứng từ göûi haøng cho người mua để họ nhận haøng.

NGÂN HÀNG BÊN BÁN

NGÂN HÀNG BÊN MUA

NGƯỜI BÁN

NGƯỜI MUA

Qui trình nghiệp vụ nhờ thu được thể hiện trong sơ đồ sau:

Sô ñoà 1.2: Qui trình nghieäp vuï nhôø thu

7

(1) Người baùn giao haøng, lập bộ chứng từ vaø

- gửi bộ chứng từ thẳng cho người mua (nhờ thu phiếu trơn) hoaëc

- chuyển bộ chứng töø cuøng với hối phiếu cho ngaân haøng (nhờ thu keøm

chứng từ).

(2) - Người baùn kí phaùt hoái phieáu ñoøi tiền người mua vaø nhờ ngaân haøng thu hộ

tiền của hối phiếu đoù (nhôø thu phieáu trôn) hoaëc

- Ngöôøi baùn chuyeån boä chöùng töø cuøng vôùi hoái phieáu cho ngaân haøng vaø nhôø

ngaân haøng thu hoä soá tieàn ghi treân hoái phieáu (nhôø thu keøm chöùng töø).

(3) , (4) Ñoøi tieàn người mua thoâng qua ngaân haøng

(5), (6), (7) Người mua trả tiền cho người baùn thoâng qua ngaân haøng.

(cid:153) Phương thức tín dụng chứng từ (Documentary Credit)

Khaùi niệm: Phương thức thanh toaùn tín dụng chứng từ (coøn goïi taét laø L/C) laø

một sự thoả thuận, trong đoù một Ngaân haøng (ngaân haøng mở thư tín dụng) theo yeâu

caàu cuûa khaùch haøng (người yeâu cầu mở thư tín dụng) sẽ trả một số tiền nhất định

cho một người thứ ba (người hưởng lợi số tiền của thư tín dụng) hoặc chấp nhận hối

phiếu do người naøy kí trong phạm vi số tiền đoù khi người naøy xuất trình cho ngaân

haønng một bộ chứng từ thanh toaùn phuø hợp với những quy định đề ra trong thư tín

dụng.

NGÂN HÀNG THÔNG BÁO

NGÂN HÀNG MỞ L/C

NGƯỜI BÁN (NHÀ XUẤT KHẨU)

NGƯỜI MUA (NHÀ NHẬP KHẨU)

Qui trình nghiệp vụ tín dụng chứng từ ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau:

Sô ñoà 1.3: Qui trình nghieäp vuï tín duïng chöùng töø

8

(1) Người mua laøm đơn xin mở L/C vaø gôûi cho ngaân haøng mở L/C, yeâu caàu

ngaân haøng mở 01 L/C cho người ngöôøi hưởng.

(2) Căn cứ vaøo đơn xin mở L/C, Ngaân haøng mở L/C tiến haønh mở L/C vaø thoâng

baùo nội dung L/C naøy cho người baùn bieát vaø gởi bản chính L/C cho người baùn

thoâng qua ngaân haøng cuûa hoï.

(3) Ngaân haøng thoâng baùo thoâng baùo nội dung L/C cho người baùn vaø chuyển

bản chính L/C cho người baùn.

(4) Người baùn giao haøng cho người mua, nếu chấp nhận L/C; nếu khoâng chấp

nhận L/C thì yeâu caàu người mua vaø Ngaân haøng mở L/C sửa đổi L/C theo yù của

mình, đến khi chấp nhận mới tiến haønh giao haøng.

(5) Người baùn lập bộ chứng từ thanh toaùn vaø xuất trình cho Ngaân haøng mở

thoâng qua ngaân haøng thoâng baùo hoặc một ngaân haøng khaùc ñeå ñoøi tieàn.

(6) Ngaân haøng mở L/C tiến haønh kiểm tra bộ chứng từ thanh toaùn nếu thấy phuø

hợp với L/C thì tiến haønh trả tiền cho người baùn. Nếu thấy khoâng phuø hợp ngaân

haøng mở từ chối thanh toaùn vaø gởi trả lại toaøn bộ chứng từ cho người baùn.

(7) Ngaân haøng môû ñoøi tieàn người mua.

(8) Người mua kiểm tra chứng từ, nếu thấy phuø hợp với L/C thì trả tiền lại cho

Ngaân haøng mở L/C vaø nhận bộ chứng từ; neáu thaáy khoâng phuø hôïp coù quyeàn từ

chối trả tiền.

(cid:153) Phöông thöùc giao chöùng töø traû tieàn (Cash Against Documents –CAD)

Khaùi nieäm: CAD laø phöông thöùc thanh toaùn trong ñoù nhaø nhaäp khaåu yeâu

caàu ngaân haøng môû taøi khoaûn tín thaùc ( Trust Account) ñeå thanh toaùn tieàn cho nhaø

xuaát khaåu, khi nhaø xuaát khaåu trình ñaày ñuû chöùng töø theo yeâu caàu. Nhaø xuaát khaåu

sau khi hoaøn thaønh nghóa vuï seõ xuaát trình boä chöùng cho ngaân haøng ñeå nhaän tieàn

thanh toaùn.

9

1.3 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán dòch vuï thanh toaùn quoác teá cuûa caùc

Ngaân haøng Thöông maïi Vieät Nam.

1.3.1 Caùc yeáu toá khaùch quan

(cid:131) Xu höôùng toaøn caàu hoaù kinh teá quoác teá ñaõ thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa

thöông maïi quoác teá. Ñieàu naøy theå hieän roõ ôû toác ñoä taêng tröôûng thöông maïi theá

giôùi luoân cao hôn toác ñoä taêng tröôûng kinh teá theá giôùi. Neáu nhö trong thaäp kyû

1980, toác ñoä taêng thöông maïi theá giôùi laø 6%/naêm, hôn 2,5 laàn so vôùi toác ñoä taêng

tröôûng kinh teá thì ñeán thaäp kyû 1990, toác ñoä taêng thöông maïi theá giôùi laø 7%/naêm

cao hôn 2,5 laàn so vôùi toác ñoä taêng tröôûng kinh teá. Öôùc tính giai ñoaïn 1999-2008,

toác ñoä taêng thöông maïi theá giôùi laø 6,7%/naêm cao hôn 2 laàn so vôùi toác ñoä taêng

tröôûng kinh teá. Theo döï ñoaùn cuûa caùc chuyeân gia kinh teá thì thöông maïi theá giôùi

giai ñoaïn 2011-2020 seõ tieáp tuïc taêng, ñaït toác ñoä 7,5%/naêm seõ chieám 45% GDP

theá giôùi.

Baûng 1.1: Giaù trò Xuaát khaåu haøng hoaù vaø dòch vuï theá giôùi giai ñoaïn 2004-2007

Ñôn vò: tyû USD

Chæ tieâu 2004 2005 2006 2007 2008

Haøng hoaù 8.907 10.159 11.762 13.570 15.775

Dòch vuï 2.125 2.415 2.710 3.260 3.730

Nguoàn: International trade staticstics 2005, 2006, 2007 vaø Press Release

(Press/554) cuûa WTO

(cid:131) Việt Nam trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi cuõng ñaõ coù nhöõng coá

gaéng ñaùng keå trong vieäc duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế hằng năm treân 7%.

Tốc độ tăng GDP năm 2008 tuy thấp hơn tốc độ tăng 8,48% của năm 2007 veà mục

tieâu kế hoạch điều chỉnh laø tăng 7,0%, nhưng trong bối cảnh taøi chính thế giới

khủng hoảng, kinh tế nhiều nước suy giảm maø nền kinh tế nước ta vẫn đạt tốc độ

tăng tương đối cao như treân laø một cố gắng lớn.

10

Bảng 1.2: Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2002-2008

Ñôn vò: %

Năm 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

GDP Việt Nam 7,1% 7,3% 7,8% 8,4% 8,2% 8,48% 6,23%

Nguồn: www.gso.gov.vn ( Toång cuïc thoáng keâ)

(cid:131) Vieät Nam trong nhöõng naêm qua beân caïnh sự tăng trưởng nhanh choùng veà

kinh teá thì vôùi chính saùch ñoåi môùi, môû cöûa hoäi nhaäp cuõng ñaõ taùc ñoäng ñeán söï phaùt

trieån cuûa xuaát nhaäp khaåu. Toång möùc löu chuyeån haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu luoân

gia taêng vôùi giaù trò naêm sau cao hôn naêm tröôùc. Rieâng giai ñoaïn töø naêm 2000 ñeán

nay giaù trò naøy luoân ñaït treân 30 tyû USD. Vieät Nam ñang trong quaù trình coâng

nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc neân nhu caàu nhaäp khaåu caùc maët haøng phuïc vuï

cho saûn xuaát vaø xaây döïng raát cao. Vì vaäy, trong nhöõng naêm qua Vieät Nam vaãn laø

nöôùc nhaäp sieâu.

Baûng 1.3: Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam trong giai ñoaïn 2002-2008

Naêm

Xuaát khaåu

Nhaäp sieâu

Tyû leä taêng tröôûng

Tyû leä taêng tröôûng

Nhaäp khaåu

Ñôn vò: tyû USD

2002 16,71 11,20% 19,75 21,80% 3,04

2003 20,15 20,59% 25,26 27,90% 5,11

2004 26,49 31,46% 31,97 26,56% 5,48

2005 32,45 22,50% 36,76 14,98% 4,31

2006 39,83 22,74% 44,89 22,12% 5,06

2007 48,57 21,52% 62,68 35,44% 12,4

2008 62,69 29,07% 80,71 28,76% 18,03

Nguồn: www.gso.gov.vn ( Toång cuïc thoáng keâ)

Cuøng vôùi xu theá phaùt trieån chung cuûa ñaát nöôùc, töø nhieàu naêm qua thaønh phoá

Hoà Chí Minh - trung taâm kinh teá, taøi chính-tieàn teä lôùn nhaát vaø soâi ñoäng nhaát caû

11

nöôùc, ñaõ luoân duy trì toác ñoä taêng tröôûng treân 12% trong ba naêm lieàn töø 2005 ñeán

2007. Tuy nhieân, naêm 2008 neàn kinh teá thaønh phoá chòu aûnh höôûng cuûa bieán ñoäng

giaù nguyeân nhieân vaät lieäu nhaäp khaåu; thò tröôøng taøi chính tieàn teä bieán ñoäng phöùc

taïp, khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi vaø nhöõng baát lôïi veà thôøi tieát cho saûn xuaát noâng

nghieäp ñaõ aûnh höôûng ñeán toác ñoä phaùt trieån kinh teá. Do vaäy, toác ñoä taêng tröôûng

kinh teá cuûa thaønh phoá naêm 2008 chæ ñaït 10,7%. Ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng treân laø

söï gia taêng qua caùc naêm cuûa kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu. Kim ngaïch xuaát nhaäp

khaåu cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeàu duy trì söï taêng tröôûng qua caùc naêm. Naêm

2008, maëc duø tình hình kinh teá gaëp nhieàu khoù khaên nhöng kim ngaïch xuaát nhaäp

cuûa thaønh phoá vaãn ñaït möùc taêng tröôûng 22%.

Baûng 1.4: Tốc độ tăng trưởng kinh tế vaø Giaù trò kim ngaïch Xuaát Nhaäp

khaåu cuûa TP.HCM giai ñoaïn 2004-2008

Ñôn vò: trieäu USD

Chæ tieâu 2004 2005 2006 2007 2008

GDP TP.HCM 11,7% 12,2% 12,2% 12,6% 10,7%

Kim ngaïch xuaát khaåu 9.816 12.417 13.695 18.312 22.291

4.177 4.887 5.454 9.834 11.880 Kim ngaïch xuaát khaåu khoâng keå daàu thoâ

Kim ngaïch nhaäp khaåu 5.644 6.371 6.621 14.996 18.422

Nguoàn: www.pso.hochiminhcity.gov.vn ( Cuïc thoáng keâ Tp.Hoà Chí Minh)

Hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá laø moät phaàn trong hoaït ñoäng kinh doanh

xuaát nhaäp khaåu cuûa moät quoác gia. Vì vaäy, söï phaùt trieån cuûa thöông maïi cuûa theá

giôùi noùi chung vaø cuûa moãi quoác gia noùi rieâng ñeàu coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït

ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa quoác gia ñoù. Hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá coù phaùt

trieån hay suy giaûm ñeàu coù söï phuï thuoäc vaøo hoaït ñoäng ngoaïi thöông cuûa quoác gia.

12

(cid:131) Thöông maïi quoác teá ñaõ traûi qua hai giai ñoaïn toaøn caàu hoaù vôùi thôøi gian

töông ñoái daøi (tính töø sau chieán tranh theá giôùi thöù hai) vôùi toác ñoä phaùt trieån maïnh

meõ. Trong khi ñoù neàn kinh teá Vieät Nam vaãn bò coi laø neàn kinh teá phi thò tröôøng.

Do vaäy, vôùi kinh nghieäm tham gia giao thöông quoác teá chöa nhieàâu coäng vôùi

nhöõng bôõ ngôõ vaø choaùng ngôïp tröôùc moät moät thò tröôøng quoác teá to lôùn, caùc doanh

nghieäp Vieät Nam luoân gaëp nhieàu baát lôïi trong ñaøm phaùn kyù keát hôïp ñoàng vôùi

khaùch haøng nöôùc ngoaøi. Caùc hôïp ñoàng ñöôïc kyù keát thöôøng coù höôùng baûo veä

quyeàn lôïi vaø lôïi ích cuûa ñoái taùc nöôùc ngoaøi chöù khoâng thöïc söï bình ñaúng giöõa caùc

beân tham gia hôïp ñoàng. Thaäm chí caùc doanh nghieäp Vieät Nam do khoâng naém

vöõng luaät phaùp cuõng nhö nhöõng thoâng leä quoác teá neân ñaõ daãn ñeán nhöõng vuï kieän

phaù giaù töø phía ñoái taùc nöôùc ngoaøi maø khôûi nguoàn chính laø söï caïnh tranh vôùi caùc

danh nghieäp baûn ñòa. Chính vì theá, khi tham gia vôùi vai troø laø ngöôøi taøi trôï cho caùc

giao dòch naøy, caùc ngaân haøng seõ phaûi ñoái ñaàu vôùi ruûi ro veà phaùp lyù lieân quan hoaëc

ruûi ro khoâng thu hoài ñöôïc voán taøi trôï.

(cid:131) Hieän nay, phaàn nhieàu caùc khaùch haøng xuaát nhaäp khaåu ña phaàn laø doanh

nghieäp vöøa vaø nhoû, hoaït ñoäng trong neàn kinh teá phi thò tröôøng neân cô hoäi coï xaùt

vôùi moâi tröôøng kinh doanh quoác teá chöa nhieàu. Do vaäy, caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu

Vieät Nam khoâng nhaän thöùc ñöôïc cuõng nhö khoâng coù kinh nghieäm trong vieäc phaùt

hieän nhöõng gian laän thöông maïi. Beân caïnh ñoù, xuaát phaùt ñieåm cuûa caùc ngaân haøng

Vieät Nam cuõng gioáng nhö cuûa caùc doanh nghieäp neân cuõng seõ ñöùng tröôùc nhöõng

nguy cô bò cuoán vaøo caùc giao dòch gian laän ñoù.

(cid:131) Heä thoáng phaùp luaät laø moät yeáu toá quan troïng aûnh höôûng ñeán caùc hoaït

ñoäng kinh teá cuûa moät quoác gia noùi chung vaø caùc doanh nghieäp noùi rieâng. Ñieàu

naøy caøng coù yù nghóa hôn vôùi nhöõng hoaït ñoäng vöôït ra khoûi phaïm vi cuûa moät quoác

gia nhö hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá. Chính vì vaäy, vôùi Vieät Nam laø moät quoác

gia ñang trong quaù trình chuyeån daàn töø neàn kinh teá phi thò tröôøng sang kinh teá thò

13

tröôøng neân heä thoáng phaùp luaät trong nöôùc, theå cheá thò tröôøng coøn chöa ñaày ñuû,

chöa ñoàng boä nhaát quaùn vaø chöa phuø hôïp vôùi caùc thoâng leä quoác teá. Chính saùch

quaûn lyù ngoaïi hoái vaø ñieàu haønh tyû giaù coøn baát caäp… ñaõ phaàn naøo aûnh höôûng ñeán

(cid:131) Heä thoáng thöông maïi ñieän töû cuûa Vieät Nam vaãn trong quaù trình phaùt trieån.

hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc doanh nghieäp vaø caùc NHTMVN.

Beân caïnh ñoù, heä thoáng caùc vaên baûn phaùp lyù lieân quan ñeán vieäc cung caáp, söû

duïng caùc dòch vuï öùng duïng Internet nhö : e-banking, home banking..coøn thieáu,

chaäm ñoåi môùi vaø hoaøn thieän so vôùi yeâu caàu phaùt trieån kyõ thuaät coâng ngheä hieän

ñaïi vaø trieån khai roäng raõi caùc dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi neân chöa taïo cô sôû cho

vieäc xöû lyù caùc tranh chaáp, taïo ra taâm lyù ngaàn ngaïi cho caùc ngaân haøng khi söû duïng

vaø cung caáp caùc dòch vuï naøy.

1.3.2 Caùc yeáu toá chuû quan cuûa ngaân haøng

(cid:131) Tröôùc heát chieán löôïc kinh doanh laø yeáu toá coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söï

phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng noùi chung vaø cuûa töøng maûng nghieäp vuï ngaân haøng

noùi rieâng trong töøng thôøi kyø. Chính vì vaäy, hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc

ngaân haøng coù phaùt trieån hay khoâng ngoaøi caùc yeáu toá khaùch quan taùc ñoäng coøn coù

söï goùp phaàn khoâng nhoû cuûa chieán löôïc kinh doanh. Vôùi muïc tieâu gia taêng tyû leä

thu dòch vuï ngoaøi tín duïng cuûa caùc ngaân haøng hieän nay thì vieäc coù chieán löôïc phaùt

trieån hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá phuø hôïp seõ giuùp caùc ngaân haøng ñaït ñöôïc muïc

tieâu kinh teá ñoàng thôøi laøm taêng tính caïnh tranh cuûa hoï vôùi caùc ngaân haøng khaùc

ñaëc bieät laø vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi voán coù lôïi theá veà quy moâ hoaït ñoäng

toaøn caàu.

(cid:131) Ngaønh ngaân haøng Vieät Nam ñang phaùt trieån raát maïnh meõ, ñoàng nghóa nhu

caàu veà nguoàn nhaân löïc seõ raát cao. Nguoàn nhaân löïc cuõng caàn thieát nhö caùc cô sôû

haï taàng khaùc nhö saân bay, ñöôøng saù… ñeå thu huùt ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá.

Tuy nhieân, trong hai naêm gaàn ñaây vôùi söï môû roäng chi nhaùnh hoaït ñoäng caùc ngaân

14

haøng cuõng nhö vieäc thaønh laäp môùi ñaõ ñöa ñeán tình traïng thieáu huït nguoàn nhaân löïc

chuyeân moân. OÂng Leâ Ñaéc Sôn, toång giaùm ñoác VPBank ñaõ töøng baøy toû söï lo laéng

cuûa mình nhö sau: “Caâu chuyeän nhaân löïc ngaân haøng ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng ñoû.

Caùc ngaân haøng trong nöôùc ñua nhau môû chi nhaùnh môùi. Ngaân haøng noâng thoân thì

chuyeån ñoåi moâ hình hoaït ñoäng. Tôùi ñaây laïi coù theâm nhieàu nhaø baêng môùi, keå caû

ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Vì thieáu neân ngaân haøng naøy laáy ngöôøi cuûa ngaân haøng kia,

khieán nguoàn nhaân löïc voán ñaõ khan hieám nay laïi xeâ dòch hoãn loaïn”. Vôùi maûng

hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá thì nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân vaø

ngoaïi ngöõ ñeå ñaùp öùng ñieàu kieän coâng vieäc ñoùng moät vai troø raát quan troïng. Ñoù

khoâng chæ laø nhaân toá goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa moät ngaân haøng maø coøn

laø nhaân toá laøm giaûm thieåu nhöõng ruûi ro cho ngaân haøng vì hoaït ñoäng cuûa noù ñaõ

vöôït ra khoûi laõnh thoå cuûa moät quoác gia. Uy tín cuûa ngaân haøng ñöôïc naâng cao hay

giaûm suùt treân tröôøng quoác teá coù moät phaàn aûnh höôûng khoâng nhoû cuûa ñoäi nguõ nhaân

vieân thanh toaùn quoác teá naøy.

(cid:131) Coâng ngheä thoâng tin ngaøy nay ñoùng moät vai troø raát quan troïng trong quaù

trình hieän ñaïi hoaù ngaân haøng ñeå hoäi nhaäp vôùi heä thoáng taøi chính theá giôùi. Tuy

nhieân, neáu so saùnh vôùi caùc ngaønh khaùc thì ngaønh ngaân haøng laïi chaäm treã trong

quaù trình hieän ñaïi hoaù coâng ngheä. Vieäc chaäm treã trong ñoåi môùi coâng ngheä khoâng

chæ laøm chaäm laïi söï phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng noùi chung maø cuûa hoaït ñoäng

thanh toaùn quoác noùi rieâng vôùi nhöõng ñaëc tính rieâng trong vieäc keát noái thoâng tin

vôùi theá giôùi. Chuùng ta coù theå keå ra ñaây nhöõng haäu quaû cuûa söï chaäm treã treân, ñoù

laø:

- Caùc ngaân haøng ñaõ khoâng theå naøo öùng duïng vaø phaùt trieån nhanh caùc saûn phaåm

dòch vuï, quanh quaån chæ coù caùc saûn phaåm tieàn gôûi, tieàn vay;

- Chi phí quaûn lyù taêng nhanh, ñieàu naøy ñaõ laøm aûnh höôûng raát lôùn ñeán söùc caïnh

tranh cuûa heä thoáng ngaân haøng trong quaù trình hoäi nhaäp;

15

- Söï quaù taûi trong giao dòch taïi caùc ngaân haøng laøm cho thôøi gian chôø ñôïi cuûa

khaùch haøng taêng leân;

- Vieäc phaân boá nghieäp vuï choàng cheùo khoâng khoa hoïc laøm cho vieäc quaûn lyù,

thieát keá ñeå ñöa caùc saûn phaåm dòch vuï gaëp raát nhieàu khoù khaên;

- Vôùi coâng ngheä laïc haäu ñaõ laøm cho vieäc toång hôïp thoâng tin chaäm, raát vaát vaû

vaø thieáu chính xaùc do phaàn lôùn laø laøm thuû coâng. Ñieàu naøy chaéc chaén seõ aûnh

höôûng ñeán vieäc ñöa ra caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa ngaân haøng.

Chính vì vaäy, ñoåi môùi coâng ngheä theo höôùng hieän ñaïi hoaù ñeå ñaùp öùng yeâu

caàu hoäi nhaäp quoác teá laø vaán ñeà ñang ñöôïc caùc NHTMVN quan taâm vaø ñeà cao.

Ñaây cuõng chính laø moät trong nhöõng yeáu toá caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng ñeå thu

huùt khaùch haøng.

(cid:131) Thanh toaùn quoác teá laø moät trong caùc maûng nghieäp vuï cuûa moät NHTM. Vì

vaäy, hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá khoâng theå taùch rôøi vôùi caùc nghieäp vuï khaùc nhö

huy ñoäng voán, tín duïng, kinh doanh ngoaïi teä v.v..ñeå taùc nghieäp ñoäc laäp. Caùc

nghieäp vuï naøy taùc ñoäng qua laïi vaø boå trôï laãn nhau ñeå cuøng phaùt trieån. Trong boái

caûnh hoäi nhaäp quoác teá yeáu toá naøy caøng trôû neân quan troïng goùp phaàn laøm gia taêng

söùc caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng vôùi nhau vaø giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc

vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Khaùch haøng ngaøy nay töø caùc khaùch haøng caù nhaân

ñeán caùc khaùch haøng doanh nghieäp ñeàu coù nhöõng nhu caàu söû duïng ñeán caùc dòch vuï

thanh toaùn quoác teá. Chính vì theá, caùc ngaân haøng caàn chuù troïng hôn nöõa ñeán söï

töông taùc giöõa caùc maûng nghieäp vuï cuûa mình.

16

KKEEÁÁTT LLUUAAÄÄNN CCHHÖÖÔÔNNGG 11

Ngaøy nay, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät xu theá taát yeáu cuûa caùc nöôùc

kinh teá ñang phaùt trieån muoán tieáp caän vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Ñoái vôùi Vieät

Nam, hoäi nhaäp quoác teá laø moät höôùng ñi ñuùng vaø quan troïng nhaèm höôùng ñeán vieäc

phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc nhanh vaø beàn vöõng. Theá nhöng, trong xu höôùng khaùch

quan ñoù Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng cuõng ñaõ nhaän ñònh: ‘toaøn caàu ñang bò moät soá nöôùc

vaø caùc taäp ñoaøn kinh teá xuyeân quoác gia chi phoái, chöùa ñöïng nhieàu maâu thuaãn,

vöøa coù maët tích cöïc vöøa coù maët tieâu cöïc, vöøa coù hôïp taùc vöøa coù ñaáu tranh’.

Hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi, caùc NHTM Vieät Nam coù nhöõng ñieåm

maïnh nhö: Vieät Nam coù cheá ñoä chính trò oån ñònh; Ñaûng vaø Chính phuû Vieät Nam

luoân quan taâm ñeán vieäc laønh maïnh hoaù heä thoáng taøi chính vaø hieän ñaïi hoaù ngaønh

ngaân haøng; NHTM Vieät Nam coù soá löôïng khaùch haøng truyeàn thoáng ña daïng vôùi

soá löôïng lôùn vaø roäng khaép caùc tænh thaønh treân toaøn quoác…Tuy nhieân, beân caïnh

moät soá öu ñieåm treân caùc NHTM cuõng coù nhöõng ñieåm yeáu nhö: heä thoáng phaùp luaät

trong nöôùc, theå cheá thò tröôøng coøn chöa ñaày ñuû, chöa ñoàng boä nhaát quaùn; quy moâ

veà voán cuûa caùc NHTM coøn nhoû, ñoä an toaøn tín duïng chöa cao, trình ñoä coâng

ngheä, trình ñoä quaûn lyù cuûa caùc NHTM coøn thaáp; dòch vuï coøn ngheøo naøn ñôn ñieäu,

tieän ích chöa cao; trình ñoä chuyeân nghieäp cuûa ñoäi nguõ lao ñoäng chöa ñaùp öùng

ñöôïc yeâu caàu cuûa quaù trình hoäi nhaäp. Töø nhöõng phaân tích treân, caùc NHTM Vieät

Nam caàn phaûi coù nhöõng chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp cho töøng thôøi kyø, töøng giai

ñoaïn cuûa söï phaùt trieån phuø hôïp vôùi xu theá nhöng phaûi döïa treân nguyeân taéc baûo

ñaûm lôïi ích cuûa doanh nghieäp vaø cuûa quoác gia.

17

CCHHÖÖÔÔNNGG 22

TTHHÖÖÏÏCC TTRRAAÏÏNNGG HHOOAAÏÏTT ÑÑOOÄÄNNGG TTHHAANNHH TTOOAAÙÙNN QQUUOOÁÁCC TTEEÁÁ CCUUÛÛAA

CCAAÙÙCC CCHHII NNHHAAÙÙNNHH NNHHNNoo && PPTTNNTT TTAAÏÏII TTPP..HHOOÀÀ CCHHÍÍ MMIINNHH

2.1 Khaùi quaùt veà Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng Thoân

Vieät Nam vaø caùc chi nhaùnh taïi TP.Hoà Chí Minh

2.1.1 Söï ra ñôøi vaø quaù trình phaùt trieån cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam

Ngaân haøng Phaùt trieån Noâng Nghieäp Vieät Nam, tieàn thaân cuûa NHNo &

PTNT Vieät Nam ngaøy nay, ñöôïc thaønh laäp theo Nghò ñònh soá 53/HÑBT ngaøy

26/03/1988 cuûa Hoäi ñoàng Boä tröôûng (nay laø Chính phuû) veà vieäc thaønh laäp caùc

ngaân haøng chuyeân doanh. Ngaøy 14/11/1990, Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng (nay laø

Thuû töôùng Chính phuû) kyù Quyeát ñònh soá 400/CT thaønh laäp Ngaân haøng Noâng

Nghieäp Vieät Nam thay theá Ngaân haøng Phaùt trieån Noâng nghieäp Vieät Nam. Ngaân

haøng Noâng nghieäp trôû thaønh ngaân haøng thöông maïi ña naêng, hoaït ñoäng chuû yeáu

treân lónh vöïc noâng nghieäp, noâng thoân, laø phaùp nhaân haïch toaùn kinh teá ñoäc laäp, töï

chuû, töï chòu traùch nhieäm veà hoaït ñoäng cuûa mình tröôùc phaùp luaät. Ngaøy 30/07/1994

taïi Quyeát ñònh soá 160/QÑ-NHN9, Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc chaáp thuaän

moâ hình ñoåi môùi heä thoáng quaûn lyù cuûa Ngaân haøng Noâng nghieäp Vieät Nam coù hai

caáp: Caáp tham möu vaø caáp tröïc tieáp kinh doanh. Ngaøy 15/11/1996, ñöôïc Thuû

töôùng Chính phuû uyû quyeàn, thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam kyù quyeát

ñònh soá 280/QÑ-NHNN ñoåi teân Ngaân haøng Noâng nghieäp Vieät Nam thaønh Ngaân

haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam coù truï sôû chính taïi soá 02

Laùng Haï, quaän Ba Ñình, Haø Noäi. NHNo & PTNTVN hoaït ñoäng theo moâ hình

Toång coâng ty 90, laø doanh nghieäp Nhaø nöôùc haïng ñaëc bieät, hoaït ñoäng theo Luaät

caùc Toå chöùc Tín duïng vaø chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät

Nam.

18

Hieän nay, NHNo & PTNTVN laø ngaân haøng lôùn nhaát Vieät Nam caû veà voán,

taøi saûn, ñoäi nguõ CBNV, maïng löôùi hoaït ñoäng vaø soá löôïng khaùch haøng. Ñeán cuoái

naêm 2007, toång taøi saûn ñaït 305.671 tyû ñoàng töông ñöông vôùi 20 tyû USD gaáp gaàn

220 laàn so vôùi ngaøy ñaàu thaønh laäp. Toång dö nôï cho vay neàn kinh teá ñaït 242.180 tyû

ñoàng trong ñoù cho vay noâng nghieäp noâng thoân chieám treân 70%, cho vay doanh

doanh nghieäp nhoû vaø vöøa chieám 36% vôùi gaàn 30.000 doanh nghieäp dö nôï. Tính

ñeán thôøi ñieåm 31/12/2007 NHNo & PTNTVN coù quan heä ñaïi lyù vôùi 931 ngaân

haøng taïi 113 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå. Ngoaøi ra, NHNo & PTNTVN coøn laø

thaønh vieân Hieäp hoäi Tín duïng Noâng nghieäp Noâng thoân Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông

(APRACA), Hieäp hoäi Tín duïng Noâng nghieäp quoác teá (CICA) vaø Hieäp hoäi Ngaân

haøng Chaâu AÙ (ABA). Ngaøy 07/05/2003 Chuû tòch nöôùc CHXHCNVN ñaõ kyù quyeát

ñònh soá 226/2003/QÑ/CTN phong taëng danh hieäu Anh huøng Lao ñoäng thôøi kyø ñoåi

Hoäi ñoàng quaûn trò

Ban kieåm soaùt

Boä phaän giuùp vieäc HÑQT

Ban truø bò UBQL ruûi ro

Toång Giaùm Ñoác

Keá Toaùn Tröôûng

Caùc Phoù TGÑ

Heä thoáng KTKT noäi boä

Heä thoáng chuyeân moân nghieäp vuï

Sôû QLKD voán vaø ngoaïi teä

Chi nhaùnh

Sôû GD

Ñôn vò söï nghieäp

CT tröïc thuoäc

VP ñaïi dieän

môùi cho NHNo & PTNTVN.

Hình 2.1: Moâ hình toå chöùc cuûa NHNo & PTNTVN

19

2.1.2 Giôùi thieäu caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh

Naêm 1991, taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh Ngaân haøng Noâng nghieäp chæ thaønh

laäp vaên phoøng ñaïi dieän theo Quyeát ñònh soá 18/NH-QÑ ngaøy 01/03/1991

cuûaThoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø Nöôùc. Tuy nhieân, tính töø thôøi ñieåm naêm 1992 ñeán

31/12/2007, treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh coù toång coäng 28 chi nhaùnh caáp 1

(khoâng tính caùc chi nhaùnh laø coâng ty cho thueâ taøi chính, nhaø in..). Caùc chi nhaùnh

caáp 1 tröïc thuoäc, chòu söï quaûn lyù cuûa Ngaân Haøng Noâng Nghieäp Vieät Nam – hoäi sôû

chính taïi Haø Noäi. Caùc chi nhaùnh caáp 1 thöïc hieän ñaày ñuû caùc chöùc naêng cuûa moät

ngaân haøng thöông maïi, coù quyeàn töï chuû kinh doanh theo phaân caáp, chòu söï raøng

buoäc veà nghóa vuï vaø quyeàn lôïi ñoái vôùi Ngaân Haøng Noâng Nghieäp Vieät Nam, coù

con daáu rieâng ñeå thöïc hieän kinh doanh theo uûy quyeàn. Ngoaøi 28 chi nhaùnh caáp 1

noùi treân NHNo & PTNTVN taïi TP.Hoà Chí Minh coøn coù 41 chi nhaùnh caáp 2 vaø 22

phoøng giao dòch. Tuy nhieân, naêm 2008 theo quyeát ñònh 2656/QÑ-NHNN ngaøy

09/11/2007 cuûa Thoáng Ñoác NHNN Vieät Nam veà vieäc saép xeáp laïi boä maùy toå chöùc,

ñieàu chænh heä thoáng chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam theo quyeát ñònh

888/2005/QÑ-NHNN, NHNo & PTNTVN ñaõ saép xeáp laïi caùc chi nhaùnh phuï thuoäc.

Theo ñoù, ñeán 31/12/2008 treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh NHNo & PTNT coù 48 Chi

nhaùnh (7 chi nhaùnh loaïi I vaø 41 chi nhaùnh loaïi II) vaø 131 phoøng giao dòch.

2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh NHNo

& PTNT treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh

2.2.1 Moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh

NHNo & PTNT

(cid:153) Veà moâ hình toå chöùc: theo Quyeát ñònh soá 454/QÑ/HÑQT-TCCB ngaøy

24/12/2004 (heát hieäu löïc ngaøy 24/12/2007) vaø Quyeát ñònh 1377/QÑ/HÑQT-TCCB

ngaøy 24/12/2007 cuûa Hoäi ñoàng Quaûn trò NHNo & PTNTVN, phoøng Kinh doanh

Ngoaïi hoái (tröôùc ñaây laø Phoøng Kinh doanh Ngoaïi teä vaø Thanh toaùn Quoác teá )

20

ñöôïc pheùp kinh doanh ngoaïi hoái vôùi caùc hoaït ñoäng cuï theå nhö: “huy ñoäng voán vaø

cho vay, mua, baùn ngoaïi teä, thanh toaùn quoác teá, baûo laõnh, taùi baûo laõnh, chieát

khaáu, taùi chieát khaáu boä chöùng töø vaø caùc dòch vuï khaùc veà ngoaïi hoái theo chính

saùch quaûn lyù ngoaïi hoái cuûa Chính phuû, Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø cuûa Ngaân haøng

Noâng Nghieäp”. Maëc duø hai Quyeát ñònh treân ñeàu coù neâu roõ nhieäm vuï cuûa Phoøng

Kinh doanh Ngoaïi hoái nhöng laïi khoâng coù höôùng daãn moâ hình cuï theå neân hieän

nay haàu heát caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT ñeàu thöïc hieän theo moâ hình sau:

o Phoøng kinh doanh Ngoaïi hoái thöïc hieän caùc nghieäp vuï: Kinh doanh ngoaïi

teä, thanh toaùn quoác teá; chieát khaáu boä chöùng töø haøng xuaát theo phöông thöùc

tín duïng chöùng töø, nhôø thu vaø baûo laõnh ngoaïi teä coù lieân quan ñeán thanh

toaùn quoác teá; baùo coù vaø chuyeån tieàn cho khaùch haøng neáu baùo coù chuyeån

qua maïng SWIFT.

o Phoøng Tín duïng thöïc hieän nghieäp vuï: cho vay thanh toaùn nhaäp khaåu vaø taøi

trôï tröôùc xuaát khaåu ñeå boå sung voán löu ñoäng cho khaùch haøng laøm haøng

xuaát khaåu.

o Phoøng Keá toaùn: thöïc hieän nghieäp vuï chi traû kieàu hoái qua heä thoáng

Western Union vaø môû taøi khoaûn cho khaùch haøng nöôùc ngoaøi.

Ngoaøi ra, NHNo & PTNTVN coøn quy ñònh chæ coù chi nhaùnh caáp 1 ñöôïc thöïc

hieän nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá.

(cid:153) Veà haïch toaùn keá toaùn trong nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá: tính ñeán

ngaøy 31/12/2007 treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh thöïc hieän hai heä thoáng thanh toaùn

khaùc nhau, cuï theå laø:

(cid:131) Ba chi nhaùnh lôùn goàm CN Saøi Goøn, CN TP.HCM, CN Maïc Thò Böôûi cuøng caùc

chi nhaùnh caáp 2 tröïc thuoäc, caùc phoøng giao dòch vaø moät soá chi nhaùnh caáp 1

ñöôïc taùch ra töø chi nhaùnh Saøi Goøn thöïc hieän chöông trình “Döï aùn hieän ñaïi

hoaù heä thoáng thanh toaùn noäi boä vaø keá toaùn khaùch haøng (IPCAS)’ do ngaân

21

haøng theá giôùi – World Bank taøi trôï töø thaùng 8/2003. Coù theå khaùi quaùt chöông

trình naøy nhö sau:

- Muïc tieâu cuûa chöông trình IPCAS: laø xaây döïng heä thoáng Thanh toaùn Ngaân

haøng vaø Keá toaùn khaùch haøng tin caäy, an toaøn vaø maïnh ñeå ñaûm baûo kinh

doanh hieäu quaû vaø ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa neàn kinh teá. Chöông trình cuõng

ñaùp öùng ñöôïc nhöõng thay ñoåi vaø söï taêng leân veà nhu caàu khaùch haøng; giaûm chi

phí quaûn lyù, caûi thieän hieäu suaát vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa ngaân haøng; cung caáp

caùc dòch vuï ngaân haøng ña daïng vaø thuaän tieän ñoàng thôøi ñaåy nhanh quay voøng

voán vaø taêng hieäu quaû kinh doanh.

- Lôïi ích cuûa chöông trình IPCAS: laø coù theå cung caáp taát caû caùc giao dòch

ngaân haøng cho khaùch haøng taïi baát kyø chi nhaùnh naøo, coù khaû naêng cung caáp

caùc dòch vuï ngaân haøng môùi nhö ATM, theû Debit. theû Credi, Phone banking,

Internet banking..Heä thoáng cuõng giuùp ngaân haøng naâng cao khaû naêng giaùm saùt,

quaûn lyù vaø giuùp quaûn lyù thoáng nhaát khaùch haøng, giaûm thieåu ñöôïc ruûi ro.

Nhö vaäy, vôùi chöông trình IPCAS nhaân vieân giao dòch taïi taát caû caùc phoøng

ñoàng thôøi laø moät giao dòch vieân. Phaàn haïch toaùn keá toaùn tröôùc kia do phoøng

Keá toaùn thöïc hieän nay ñöôïc chuyeån sang cho phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái vaø

caùc phoøng nghieäp vuï thöïc hieän. Giao dòch vieân cuûa nghieäp vuï thanh toaùn

quoác teá seõ thöïc hieän haïch toaùn ñoàng thôøi treân taøi khoaûn khaùch haøng vaø taøi

khoaûn NOSTRO cuûa NHNo & PTNTVN.

(cid:131) Caùc chi nhaùnh coøn laïi söû duïng Chöông trình ngaân haøng baùn leû trong ñoù phoøng

thanh toaùn quoác teá chæ thöïc hieän taùc nghieäp coøn phaàn haïch toaùn keá do phoøng

keá toaùn thöïc hieän. Tuy nhieân, ñeán ngaøy 31/12/2008 chöông trình IPCAS giai

ñoaïn 1 ñaõ ñöôïc trieån khai chung cho taát caû caùc chi nhaùnh caáp 1.

22

2.2.2 Ñaùnh giaù hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa NHNo & PTNT treân ñòa

baøn TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004-2008

Nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT treân ñòa

baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh phaùt trieån raát sôùm töø naêm 1993 vôùi Sôû Giao Dòch 2

ñöôïc giao traùch nhieäm laøm ñaàu moái thanh toaùn quoác teá cuûa khu vöïc mieàn Nam

vaø moät chi nhaùnh. Tuy nhieân, ñeán thaùng 2/1999 thì moïi hoaït ñoäng thanh toaùn

quoác teá treân toaøn quoác ñeàu taäp trung veà Sôû Giao dòch NHNo & PTNTVN (nay coù

teân laø Sôû Quaûn lyù Kinh doanh voán vaø ngoaïi teä) quaûn lyù theo Quyeát ñònh soá

234/HÑQT-008 cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng Quaûn trò. Theo ñoù, Sôû giao dòch 2 chuyeån

thaønh chi nhaùnh caáp 1 vôùi teân giao dòch môùi laø Saøi Goøn. Nhö vaäy, tính ñeán ngaøy

31/12/2008 soá löôïng chi nhaùnh caáp 1 ñöôïc pheùp hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá taïi

TP.Hoà Chí Minh laø 48 chi nhaùnh.

Hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá trong khu vöïc coù tính caïnh tranh gay gaét nhö

ñòa baøn TP.HCM neân caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT cuõng seõ gaëp khoâng ít nhöõng

khoù khaên. Tröôùc heát caùc NHNo & PTNT phaûi chòu söï caïnh tranh maïnh meõ vôùi

ngaân haøng Ngoaïi Thöông. Neáu so saùnh vôùi ngaân haøng Ngoaïi Thöông, tyû trọng về

thanh toaùn xuất nhập khẩu của caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT laø raát khieâm toán.

Naêm 2007, tyû troïng thanh toaùn xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu cuûa caùc chi nhaùnh NHNo

& PTNT laàn löôït laø 3,7% vaø 6,1% thì töông öùng vôùi tyû troïng naøy cuûa ngaân haøng

Ngoaïi Thöông chi nhaùnh TP.HCM laø 39,30% vaø 30,4%. Ñaây laø tyû leä cao nhaát neáu

so vôùi caùc ngaân haøng ñang hoaït ñoäng taïi TP.Hoà Chí Minh. Söï cheânh leäch veà tyû

troïng treân laø do lôïi theá cuûa ngaân haøng ngoaïi thöông voán laø ngaân haøng chuyeân

doanh, ñoäc quyeàn trong hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi tröôùc naêm 1990. Sau ñoù maëc

duø chuyeån sang hoaït ñoäng ña naêng ngaân haøng naøy vaãn giöõ ñöôïc öu theá trong lónh

vöïc thanh toaùn quoác teá. Beân caïnh vieäc caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng Vieät Nam

thì trong xu theá toaøn caàu hoùa chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM seõ coøn phaûi

23

ñoái ñaàu vôùi nhöõng chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi vôùi nhöõng lôïi theá veà naêng löïc

taøi chính, trình ñoä quaûn lyù, coâng ngheä vaø kinh nghieäm hoaït ñoäng trong moâi tröôøng

quoác teá. Maëc khaùc, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi cuõng bieát caùch “ñòa phöông hoaù”

khi xaâm nhaäp vaøo baát cöù quoác gia naøo nhö HSBC Vieät Nam vôùi Slogan : “Ngaân

haøng toaøn caàu, am hieåu ñòa phöông”.

TYÛ TROÏNG THANH TOAÙN NHAÄP KHAÅU CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG TAÏI TP.HCM NAÊM 2007

5,3%

25,3% 31,5%

1,7%

4,9% 26,6%

4,7%

NH Ngoaïi Thöông Heä thoáng NH Coå phaàn

NH Ñaàu Tö Heä thoáng NH Lieân doanh

NH Coâng Thöông NHNo & PTNT taïi TP.HCM Heä thoáng NH Nöôùc ngoaøi

Bieåu ñoà 2.1: Tyû troïng thanh toaùn NK cuûa caùc ngaân haøng taïi TP.HCM

(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc CN TP.Hoà Chí Minh)

24

TYÛ TROÏNG THANH TOAÙN XUAÁT KHAÅU

CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG TAÏI TP.HCM NAÊM 2007

5,2%

25,0%

3,4%

51,6%

9,5%

2,0%

3,4%

NH Coâng Thöông

NH Ñaàu Tö

NH Ngoaïi Thöông

Heä thoáng NH Lieân doanh

Heä thoáng NH Coå phaàn

NHNo & PTNT taïi TP.HCM Heä thoáng NH Nöôùc ngoaøi

Bieåu ñoà 2.2: Tyû troïng thanh toaùn XK cuûa caùc ngaân haøng taïi TP.HCM

(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc CN TP.Hoà Chí Minh)

Maëc duø vaäy, neáu so vôùi hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá trong toaøn heä thoáng

NHNo & PTNTVN thì doanh soá hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh

treân ñòa baøn TP.HCM luoân chieám tyû troïng töø 25% - 30%.

Bieåu ñoà 2.3: Bieåu ñoà so saùnh doanh soá thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa

caùc chi nhaùnh taïi TP.Hoà Chí Minh vôùi NHNo & PTNTVN

Nguoàn: Baùo caùo thöôøng nieân naêm 2007 vaø 2008 cuûa NHNo & PTNTVN vaø Vaên

phoøng Ñaïi dieän khu vöïc Mieàn Nam caùc naêm 2005, 2006, 2007 vaø 2008

25

Tuy nhieân, doanh soá thanh toaùn quoác teá treân ñòa baøn TP.HCM ñaït ñöôïc keát

quaû treân chuû yeáu do ba chi nhaùnh Saøi Goøn, TP.Hoà Chí Minh vaø Maïc Thò Böôûi

ñoùng goùp. Doanh soá thanh toaùn quoác teá cuûa ba chi nhaùnh naøy luoân chieám treân

80% trong toång doanh soá cuûa caùc chi nhaùnh treân ñòa baøn. Trong ba chi nhaùnh treân,

doanh soá cuûa chi nhaùnh Saøi Goøn luoân chieám tyû leä treân 60% do lôïi theá cuûa chi

nhaùnh vôùi tieàn thaân laø Sôû giao dòch 2 cuõ. Nguyeân nhaân cuûa söï maát caân ñoái treân laø

do ngoaøi ba chi nhaùnh Saøi Goøn, TP.Hoà Chí Minh vaø Maïc Thò Böôûi thì haàu heát caùc

chi nhaùnh coøn laïi tham gia vaøo hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá sau naêm 2000 neân

böôùc ñaàu cuõng gaëp nhieàu khoù khaên. Ngoaøi ra, moät lyù do khaùc giaûi thích cho söï

maát caân ñoái treân laø vôùi öu theá veà hoaït ñoäng huy ñoäng voán vaø tín duïng cuûa heä

thoáng NHNo & PTNT töø tröôùc ñeán nay neân caùc hoaït ñoäng treân ñöôïc chuù troïng

nhieàu trong khi hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá ôû moät soá chi nhaùnh chöa ñöôïc quan

taâm ñuùng möùc. Tuy nhieân, trong nhöõng naêm gaàn ñaây caùc chi nhaùnh NHNo &

PTNT taïi TP.HCM ñaõ noå löïc vöôn leân trong vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï thanh

toaùn quoác teá. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua söï taêng tröôûng veà doanh soá thanh toaùn

xuaát nhaäp khaåu cuõng nhö tyû troïng cuûa caùc chi nhaùnh trong giai ñoaïn 2004-2008

vôùi xu theá tyû troïng cuûa caùc chi nhaùnh taêng daàn.

Baûng 2.1: Doanh soá thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc

CN NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004 - 2008

Ñôn vò: trieäu USD

Chæ tieâu 2004 2005 2006 2007 2008

Thanh toaùn XK 752 774 859 1.250 1.477

Thanh toaùn NK 1.020 1.150 1.346 1.027 1.356

Thanh toaùn XNK 1.772 1.924 2.205 2.277 2.833

(Nguoàn: Vaên phoøng Ñaïi dieän khu vöïc Mieàn Nam cuûa NHNo & PTNTVN)

26

Baûng 2.2: Tyû troïng veà thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc

CN NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn naêm 2004-2008

2004

2005

2006

2007

2008

Chæ tieâu

Khu vöïc TP.HCM

100%

100%

100%

100%

100%

CN Saøi Goøn

71,90%

67,62%

66,62%

62,89%

62,73%

CN TP.HCM

9,26%

12,84%

9,25%

10,63%

10,23%

CN Maïc Thò Böôûi

15,01%

14,81%

8,93%

8,92%

8,89%

Caùc chi nhaùnh coøn laïi

3,84%

4,73%

15,20%

17,56%

18,15%

Ñôn vò: trieäu USD

Nguoàn: Taùc giaû toång hôïp soá lieäu töø Trade Report qua caùc naêm cuûa caùc chi nhaùnh

Veà cô caáu thanh toaùn, maëc duø tyû troïng veà thanh toaùn nhaäp khaåu bao giôø

cuõng cao hôn thanh toaùn xuaát khaåu do xu theá chung, nhöng nhöõng naêm qua cô caáu

naøy ñang daàn thay ñoái vôùi xu höôùng tyû troïng thanh toaùn xuaát khaåu taêng daàn. Caùc

chi nhaùnh ngaøy caøng yù thöùc veà vieäc thu huùt nhieàu khaùch haøng xuaát khaåu vì lôïi ích

thu huùt ñöôïc ngoaïi teä cuûa khaùch haøng nhaèm caân ñoái vaø chuû ñoäng nguoàn ngoaïi teä

phuïc vuï nhu caàu thanh toaùn nhaäp khaåu.

Bieåu ñoà 2.4: Bieåu ñoà cô caáu thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM giai ñoaïn 2004-2008

Nguoàn: Baùo caùo thöôøng nieân cuûa VPÑD khu vöïc Mieàn Nam NHNo & PTNTVN

27

Veà caùc phöông thöùc thanh toaùn, hieän nay caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi

TP.HCM chuû yeáu cung caáp caùc phöông thöùc thanh toaùn nhö: chuyeån tieàn, nhôø thu

vaø tín duïng chöùng töø (L/C) trong ñoù phöông thöùc chuyeån tieàn chieám tyû leä cao nhaát

keá ñeán laø phöông thöùc tín duïng chöùng töø.

Ñoái vôùi xuaát khaåu, tyû leä chieát khaáu boä chöùng töø chieám tyû leä khieâm toán so

vôùi doanh soá xuaát khaåu cuûa caùc chi nhaùnh treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh.

Baûng 2.3 Baûng tyû leä caùc phöông thöùc thanh toaùn nhaäp khaåu taïi caùc

chi nhaùnh NHNo & PTNT khu vöïc TP.HCM trong giai ñoaïn 2004-2007

Chæ tieâu

Naêm 2004

Naêm 2005

Naêm 2006

Naêm 2007

Thanh toaùn nhaäp khaåu cuûa khu vöïc TP.HCM

1.020

1.150

1.346

1.250

Tyû leä % LC/thanh toaùn haøng nhaäp

36,91% 22,38% 30,01% 42,90%

Tyû leä % nhờ thu/thanh toaùn haøng nhaäp

5,72%

3,47%

4,88%

6,50%

Tyû leä % chuyển tiền (TT)/thanh toaùn haøng nhaäp 57,37% 74,15% 65,11% 50,60%

Ñôn vò: triệu USD, %

Nguoàn: Baùo caùo thöôøng nieân cuûa VPÑD khu vöïc Mieàn Nam NHNo & PTNTVN

Baûng 2.4: Baûng soá lieäu veà doanh soá chieát khaáu taïi caùc chi nhaùnh

NHNo & PTNT khu vöïc TP.Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2004-2007

Chæ tieâu

2004

2005

2006

2007

doanh soá xuaát khaåu

560

534

619

651

Saøi Goøn

tyû leä % chieát khaáu/toång soá doanh soá XK 4,52% 2,48% 2,66% 2,12%

doanh soá xuaát khaåu

50

48

77

101

TP.HCM

tyû leä % chieát khaáu/toång soá doanh soá XK 3,86% 3,38% 2,35% 2,28%

doanh soá xuaát khaåu

113

172

145

143

Maïc Thò Böôûi

tyû leä % chieát khaáu/toång soá doanh soá XK 8,40% 7,70% 4,16% 6,69%

doanh soá xuaát khaåu

29

20

37

132

Caùc chi nhaùnh khaùc

tyû leä % chieát khaáu/toång soá doanh soá XK 0,48% 1,2% 1,81% 1,7%

Ñôn vò: trieäu USD

Nguoàn: Taùc giaû toång hôïp soá lieäu töø Trade Report qua caùc naêm cuûa caùc chi nhaùnh

28

(cid:153) Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh dòch vuï

Maëc duø caùc chi nhaùnh ñaõ coù nhieàu coù gaéng trong vieäc phaùt trieån caùc maûng

dòch vuï ngoaøi nghieäp vuï chính laø tín duïng nhöng tyû troïng doanh thu dòch vuï trong

toång thu nhaäp roøng vaãn chieám moät tyû troïng khieâm toán. Tyû leä trung bình thu ngoaøi

tín duïng cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh naêm 2007 laø

5,66%, trong ñoù coù 11/28 chi nhaùnh ñaït möùc treân 5%, chieám tyû leä 42,31%. Naêm

2008 tyû leä trung bình thu ngoaøi tín duïng cuûa toaøn khu vöïc laø 7%, trong ñoù 27/48

chi nhaùnh ñaït möùc treâ 5% ñaït tyû leä 56,25%. Ñieàu naøy cho thaáy hoaït ñoäng kinh

doanh cuûa caùc chi nhaùnh coøn phuï thuoäc nhieàu vaøo hoaït ñoäng tín duïng, moät hoaït

ñoäng aån chöùa nhieàu ruûi ro. Caùc hoaït ñoäng chính mang laïi nguoàn thu dòch vuï ngoaøi

tín duïng bao goàm: hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái (bao goàm: thanh toaùn quoác teá

vaø mua baùn ngoaïi teä), baûo laõnh trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi, keá toaùn ngaân quyõ,

chöùng khoaùn, theû….Taïi moät soá chi nhaùnh coù hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá maïnh

thì tyû troïng thu veà thanh toaùn quoác teá luoân chieám tyû troïng cao trong toång thu dòch

vuï. Ngoaøi ra, taïi moät soá chi nhaùnh maëc duø hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá khoâng

nhieàu nhöng vaãn ñaït tyû leä thu dòch vuï ngoaøi tín duïng töông ñoái do phaùt trieån caùc

maûng dòch vuï trong nöôùc. Ñieàu naøy cho thaáy vieäc phaùt trieån maûng nghieäp vuï

thanh toaùn quoác teá vaãn laø moät tieàm naêng ñeå taêng tyû leä thu dòch vuï cho chi nhaùnh.

2.2.3 Caùc haïn cheá coøn toàn taïi

2.2.3.1 Caùc saûn phaåm veà thanh toaùn quoác teá chöa ña daïng vaø chaát löôïng

dòch vuï chöa cao

Theo phaân tích cuûa caùc chuyeân gia ngaân haøng thì moät trong caùc ñieåm yeáu

cuûa caùc NHTMVN noùi chung vaø caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM noùi

rieâng laø saûn phaåm dòch vuï ngheøo naøn. Ñaëc bieät laø trong lónh vöïc thanh toaùn quoác

teá, caùc ngaân haøng chæ cung caáp caùc loaïi saûn phaåm dòch vuï truyeàn thoáng vaø ôû möùc

sô khai. Ngoaøi ra, nhìn toång theå caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT treân ñòa baøn

29

TP.HCM thì chaát löôïng dòch vuï trong lónh vöïc thanh toaùn quoác teá chöa cao, thôøi

gian xöû lyù nghieäp vuï ñoâi khi coøn chaäm treã vaø chöa mang tính chuyeân nghieäp.

Nhìn chung thì caùc loaïi hình thanh toaùn quoác teá hieän taïi töông ñoái ñaùp öùng ñöôïc

phaàn lôùn nhu caàu hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu cuûa khaùch haøng. Tuy nhieân, trong

quaù trình hoäi nhaäp saâu vaøo thò tröôøng theá giôùi cuõng nhö sau naêm 2011 khi caùc chi

nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñöôïc hoaït ñoäng bình ñaúng vôùi caùc ngaân haøng Vieät

Nam thì caùc loaïi hình thanh toaùn treân seõ khoâng thoaû maõn moïi yeâu caàu cuûa khaùch

haøng do saûn phaåm coøn ñôn ñieäu vaø khoâng coù saûn phaåm chuyeân bieät.

Hieän nay, caùc NHNo & PTNT ñang thöïc hieän caùc hình thöùc thanh toaùn quoác

teá truyeàn thoáng. Trong soá caùc phöông thöùc thanh toaùn thì hình thöùc chuyeån tieàn

chieám tyû leä cao nhaát do tính tieän lôïi, hoà sô ñôn giaûn vaø chi phí thaáp. Keá ñoù laø

phöông thöùc tín duïng chöùng töø. Tuy nhieân, ñoái vôùi phöông thöùc thanh toaùn naøy

hieän nay caùc NHNo & PTNT chæ döøng laïi ôû hai loaïi L/C cô baûn nhö L/C traû ngay

vaø L/C traû chaäm, chöa khai thaùc heát nhöõng hình thöùc L/C khaùc nhö L/C chuyeån

nhöôïng, L/C döï phoøng…. Veà dòch vuï, caùc ngaân haøng NHNo & PTNT hieän cuõng

chæ thöïc hieän thoâng baùo L/C cho khaùch haøng, caùc dòch vuï khaùc nhö chuyeån

nhöôïng L/C hay xaùc nhaän L/C phaùt sinh ít, chöa ñeán 10 moùn trong moät naêm.

Trong nhoùm dòch vuï thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu, NHNo & PTNTVN coù theá

maïnh trong thanh toaùn bieân giôùi (bieân maäu) vôùi Trung Quoác baèng ñoàng nhaân daân

teä vaø Vieät Nam ñoàng vôùi doanh soá töø naêm 2005 ñeán 2008 luoân ñaït treân 10.000 tyû

ñoàng. Naêm 2008 doanh soá naøy ñaït 19.754 tyû ñoàng. Maëc duø laø theá maïnh nhöng

doanh soá thanh toaùn bieân maäu taïi khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh coøn raát khieâm

toán vaø hieän nay chæ coù chi nhaùnh TP.Hoà Chí Minh thöïc hieän vôùi doanh soá ñaït cao

nhaát trong caùc naêm laø treân 2 trieäu nhaân daân teä.

30

Nguyeân nhaân cuûa toàn taïi treân

Nguyeân nhaân khaùch quan:

− So vôùi ngaønh khaùc trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá thì ngaønh ngaân haøng

laø chaäm thay ñoåi hôn. Haønh lang phaùp lyù cho hoaït ñoäng ngaân haøng noùi chung vaø

hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá noùi rieâng coøn thieáu vaø coù nhieàu baát caäp nhö chöa coù

Luaät Thöông Phieáu; caùc quy ñònh môùi chæ döøng laïi ôû caùc vaên baûn döôùi luaät nhö

coù Quyeát ñònh maø chöa coù vaên baûn höôùng cuï theå hoaëc ñaõ coù nhöng chöa ñaày ñuû

vaø chi tieát.

− Uy tín cuûa caùc ngaân haøng Vieät Nam treân theá giôùi chöa cao.

− Vieät Nam vaãn coøn bò xem laø thò tröôøng coù ruûi ro.

− Trong moâi tröôøng kinh teá toaøn caàu Vieät Nam laø quoác gia môùi chöa coù

nhieàu kinh nghieäm neân thöôøng laø muïc tieâu cuûa boïn khuûng boá, boïn toäi phaïm coù toå

chöùc treân theá giôùi ñeå thöïc hieän caùc haønh vi löøa ñaûo thoâng qua caùc coâng cuï taøi

chính. Caùc coâng cuï taøi chính thöôøng ñöôïc söû duïng laø tín duïng thö döï phoøng, thö

tín duïng, baûo laõnh ngaân haøng, hoái phieáu… vôùi trò giaù haøng trieäu ñoâ la Myõ. Chính

vì theá, ñeå töï baûo veä mình tröôùc nhöõng troø löøa ñaûo taøi chính quoác teá caùc NHNo &

PTNT ngaïi môû roäng caùc loaïi hình saûn phaåm vaø dòch vuï thanh toaùn quoác teá vì chöa

coù nhieàu kinh nghieäm neân khoù phaân bieät ñaâu laø giao dòch thöïc vaø ñaâu laø giao dòch

löøa ñaûo.

− So vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi luoân coù ñoäi nguõ luaät sö chuyeân nghieäp

(luaät söï ñoäc laäp hoaëc vaên phoøng luaät) ñeå tö vaán phaùp luaät cho ngaân haøng thì caùc

ngaân haøng Vieät Nam chöa coù söï tö vaán phaùp lyù quoác teá chuyeân nghieäp. Chính vì

vaäy, caùc ngaân haøng Vieät Nam noùi chung vaø NHNo & PTNTVN noùi rieâng coøn e

ngaïi trong vieäc môû roäng caùc loaïi hình saûn phaåm vaø dòch vuï nhaèm haïn cheá ruûi ro

veà taøi chính vaø phaùp lyù.

31

Nguyeân nhaân chuû quan

Ñeán nay, veà cô baûn NHNo & PTNTVN ñaõ xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng

caùc cô cheá, chính saùch lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái taïo khung

phaùp lyù ñaày ñuû cho caùc hoaït ñoäng naøy. Tuy vaäy, nhìn chung caùc vaên baûn ñaõ boäc

loä moät soá haïn cheá vaø chöa theo kòp tình hình thöïc teá cuûa hoaït ñoäng nghieäp vuï

phaùt sinh taïi caùc chi nhaùnh hoaëc khoâng phuø hôïp vôùi nhöõng vaên baûn môùi ban haønh

cuûa Nhaø nöôùc.

NHNo & PTNTVN ñaõ coù Ban Quan Heä Quoác Teá ñeå laøm coâng taùc ñoái

ngoaïi töø naêm 1992. Tuy nhieân, trong nhieàu naêm qua hoaït ñoäng Quan heä quoác teá

coøn ñôn ñieäu vaø thuï ñoäng. Ban quan heä quoác teá chöa ñaûm traùch ñöôïc vai troø laø

caàu noái NHNo & PTNTVN vôùi theá giôùi cuõng nhö chöa khai thaùc heát caùc lôïi ích

trong quan heä vôùi ngaân haøng ñaïi lyù. Hieän nay, NHNo & PTNTVN chæ môùi coù moät

vaên phoøng ñaïi dieän taïi Campuchia. Vì khoâng coù chi nhaùnh taïi nöôùc ngoaøi, hoaït

ñoäng phaûi thoâng qua caùc ngaân haøng ñaïi lyù neân caùc NHNo & PTNTVN raát bò ñoäng

trong caùc giao dòch vì khoâng coù nhieàu thoâng tin, maát nhieàu thôøi gian vaø gaây toán

keùm.

Söï quan taâm cuûa laõnh ñaïo ñeán maûng hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá chöa

ñuùng möùc. Nhieàu chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM chöa coù phoøng thanh

toaùn quoác teá maø chæ coù boä phaän thanh toaùn quoác teá tröïc thuoäc phoøng Tín duïng.

Naêm 2007, trong soá 28 chi nhaùnh caáp 1 treân ñòa baøn TP.HCM chæ coù 10 chi nhaùnh

thaønh laäp phoøng nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá, tyû leä laø 35,71%.

Caùc chi nhaùnh NHNo & PTNTVN chöa ñöôïc chuù troïng nhieàu ñeán hoaït ñoäng

marketing cho caùc nghieäp vuï treân do thieáu nguoàn nhaân löïc coù chuyeân moân vaø am

hieåu nghieäp vuï.

32

2.2.3.2 Nhaân söï cuûa nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi caùc chi nhaùnh coøn

thieáu vaø yeáu

Vaán ñeà nhaân söï luoân laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa taát caû moïi ngaønh ngheà

trong xaõ hoäi chöù khoâng rieâng ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng. Ñoái vôùi NHNo & PTNT

treân ñòa baøn TP.HCM thì naêm 2008 soá chi nhaùnh ñöôïc thöïc hieän nghieäp vuï thanh

toaùn quoác teá taêng gaàn gaáp ñoâi töø 28 chi nhaùnh naêm 2007 leân 48 chi nhaùnh. Vaø

khi quy moâ hoaït ñoäng cuûa NHNo & PTNT lôùn leân seõ keùo theo nhu caàu veà nhaân

söï laøm nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá cuõng taêng theâm. Do vaäy, nhaân söï laø vaán ñeà

quan troïng caàn phaûi ñöôïc chuù troïng vì con ngöôøi chính laø neàn taûng cuûa söï phaùp

trieån laâu daøi.

Xeùt rieâng maûng hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng trong phuïc vuï xuaát nhaäp khaåu

thì nhaân söï chuyeân moân laø moät baøi toaùn khoù, nhaát laø ñoái vôùi caùc chi nhaùnh

NHNo & PTNT. Khaùc vôùi caùc nghieäp vuï ngaân haøng khaùc nhö keá toaùn hay tín

duïng, caùn boä laøm thanh toaùn quoác teá ngoaøi vieäc phaûi coù chuyeân moân veà ngaân

haøng coøn phaûi coù kieán thöùc vaø chuyeân moân veà nghieäp vuï ngoaïi thöông, kieán thöùc

veà thoâng leä vaø luaät phaùp quoác teá vaø coù voán ngoaïi ngöõ khaù. Chính vì vaäy maø tính

tôùi thôøi ñieåm 31/12/2008, trong toång soá 125 caùn boä laøm nghieäp vuï taïi 48 chi

nhaùnh caáp 1 ñöôïc pheùp hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái thì chæ coù 70 caùn boä

chuyeân veà nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá, chieám tyû leä 56% trong khi 44% coøn laïi

laø caùn boä kieâm nhieäm. Vôùi tyû leä treân thì roõ raøng NHNo & PTNT treân ñòa baøn

TP.HCM ñang thieáu caùn boä laøm thanh toaùn quoác teá chuyeân traùch.

Nguyeân nhaân laø do hoaït ñoäng veà thanh toaùn quoác teá taïi caùc chi nhaùnh chöa

nhieàu ngoaøi ba chi nhaùnh lôùn nhö ñaõ trình baøy ôû treân vaø moät soá chi nhaùnh caáp 2

tröôùc ñaây cuûa chi nhaùnh Saøi Goøn tröôùc ñaây taùch ra thaønh chi nhaùnh caáp 1. Phaàn

lôùn caùc phoù giaùm ñoác phuï traùch maûng thanh toaùn quoác teá ñeàu coù nghieäp vuï chính

laø tín duïng hoaëc keá toaùn. Ngoaøi ra, NHNo & PTNT laø ngaân haøng ñöôïc Chính phuû

33

giao thöïc hieän moät soá chöông trình döï aùn mang tính chính trò cuûa ñaát nöôùc nhö :

cho vay döï aùn ñaùnh baét xa bôø. döï aùn mía ñöôøng. cho vay khaéc phuïc thieân tai…

neân ñaõ phaàn naøo chieám moät tyû troïng lôùn trong cô caáu tín duïng trong toaøn heä

thoáng.

Beân caïnh vieäc thieáu nguoàn nhaân löïc laøm nghieäp vuï thì ñoäi nguõ caùn boä laøm

thanh toaùn quoác teá hieän nay taïi caùc chi nhaùnh chöa coù nhieàu kinh nghieäm, trình

ñoä nghieäp vuï vaø ngoaïi ngöõ chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu vôùi xu theá hoäi nhaäp.

Nguyeân nhaân laø do moät soá caùn boä laøm thanh toaùn quoác teá ñöôïc ñieàu chuyeån coâng

taùc töø caùc nghieäp vuï khaùc nhö keá toaùn, tín duïng…neân khoâng ñöôïc ñaøo taïo baøi

baûn veàâ nghieäp vuï ngoaïi thöông. Khoâng nhöõng theá coù nhieàu tröôøng hôïp caùn boä sau

khi ñöôïc ñaøo taïo laøm nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá laïi bò chuyeån ñi laøm coâng taùc

khaùc. Theo thoáng keâ cuûa toâi thì trình ñoä nghieäp vuï vaø ngoaïi ngöõ cuûa caùc chi

nhaùnh treân ñòa baøn coù soá lieäu nhö sau:

(cid:131) Veà trình ñoä nghieäp vuï: coù 35/125 caùn boä toát nghieäp ñaïi hoïc ngoaïi thöông- tyû

leä 28%; soá caùn boä coøn laïi toát nghieäp ñaïi hoïc ngaân haøng hoaëc ñaïi hoïc khaùc-

tyû leä 72%. Hieän nay coù 10 caùn boä coù baèng thaïc syõ-tyû leä 8,0%.

(cid:131) Veà trình ñoä ngoaïi ngöõ: coù 47 caùn boä toát nghieäp ñaïi hoïc ngoaïi ngöõ chieám tyû

leä 37,60%; soá caùn boä coøn laïi ñaït trình ñoä C vaø B.

Hieän nay, haàu heát nhöõng caùn boä laøm nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá ñeàu ñöôïc

caùc chi nhaùnh cho ñi ñaøo taïo veà nghieäp vuï ngaén ngaøy do hoäi sôû hoaëc caùc tröôøng

ñaïi hoïc toå chöùc. Tuy nhieân, caùc lôùp treân chöa thöïc söï mang laïi hieäu quaû cao vì

coøn mang naëng tính lyù thuyeát vaø thöôøng chæ daønh cho nhöõng nhaân vieân môùi baét

ñaàu thöïc hieän nghieäp vuï. Moät soá ngaân haøng ñaïi lyù nöôùc ngoaøi cuõng môøi moät soá

chi nhaùnh NHNo & PTNT tham gia caùc cuoäc hoäi thaûo chuyeân ñeà nhöng hoï chæ

môøi nhöõng chi nhaùnh lôùn coù doanh soá thanh toaùn qua hoï cao.

34

2.2.3.3 Vieäc öùng duïng Coâng ngheä tin hoïc trong quaù trình hieän ñaïi hoaù

ngaân haøng coøn chaäm.

Chöông trình “Döï aùn hieän ñaïi hoaù heä thoáng thanh toaùn noäi boä vaø keá toaùn

khaùch haøng (IPCAS)” laø heä thoáng xöû lyù giao dòch tröïc tuyeán taäp trung vôùi nhöõng

öu ñieåm nhö: deã daøng quaûn lyù, giaùm saùt heä thoáng; deã daøng hoã trôï cho ngöôøi söû

duïng; coù nhieàu khaû naêng cung caáp caùc dòch vuï ngaân haøng môùi cho khaùch haøng;

ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà thoâng tin cho caùc caáp quaûn lyù vaø deã daøng baûo trì heä

thoáng. Tuy nhieân, taïi TP.Hoà Chí Minh töø thaùng 8/2003 ñeán 31/12/2007 chöông

trình IPCAS chæ ñöôïc trieån khai taïi 03 chi nhaùnh lôùn nhö Saøi Goøn, TP.Hoà Chí

Minh, Maïc Thò Böôûi cuøng caùc chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch tröïc thuoäc. Ngoaøi ra,

coù moät soá chi nhaùnh ñöôïc taùch ra töø chi nhaùnh Saøi Goøn hay Maïc Thò Böôûi cuõng

ñöôïc thöïc hieän chöông trình naøy vôùi soá löôïng 5 chi nhaùnh. Chæ ñeán 31/12/2008

chöông trình IPCAS môùi ñöôïc trieån khai ñeán toaøn caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT

treân toaøn quoác. Nhö vaäy, vieäc trieån khai chaäm giai ñoaïn 1 cuûa chöông trình

IPCAS ñeán taát caû caùc chi nhaùnh ñaõ laøm haïn cheá vieäc trieån khai caùc nghieäp vuï

môùi cuõng nhö cô hoäi naâng cao chaát löôïng dòch vuï vaø caùc tieän ích phuïc vuï khaùch

haøng cuûa NHNo & PTNT. Vieäc chaäm trieån khai coâng ngheä môùi trong thôøi kyø hoäi

nhaäp kinh teá cuõng ñaõ phaàn naøo aûnh höôûng ñeán vieäc giaûm lôïi theá caïnh tranh cuûa

caùc NHNo & PTNT so vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc treân ñòa baøn TP.Hoà

Chí Minh trong caùc nghieäp vuï môùi nhö theû hoaëc dòch vuï home-banking... Ngoaøi

ra, caùc nhaân vieân cuûa caùc chi nhaùnh môùi ñöôïc trieån khai chöông trình IPCAS cuõng

caàn coù thôøi gian ñeå tieáp caän laøm quen ñeå töø ñoù laøm chuû coâng ngheä môùi. Ñieàu

naøy seõ aûnh höôûg ñeán vieäc phaùt trieån coâng ngheä cuûa chöông trình IPCAS giai ñoaïn

2.

35

2.2.3.4 Giöõa caùc boä phaän nghieäp vuï chöa coù söï phoái hôïp vaø hoã trôï

nhaèm giuùp ñôõ caùc doanh nghieäp trong hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá

Theo Quyeát ñònh soá 1998/NHNo&PTNT-QHQT ngaøy 15/12/2005 cuûa Toång

giaùm ñoác NHNo&PTNTVN quy ñònh veà quy trình nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá

thì taát caû caùc giao dòch lieân quan ñeán môû L/C, chieát khaáu boä chöùng töø haøng xuaát

ñeàu phaûi coù söï thaåm ñònh vaø pheâ duyeät cuûa phoøng Tín duïng. Trong khi ñoù theo

moâ hình phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái ñöôïc neâu trong Quyeát ñònh

1377/QÑ/HÑQT-TCCB ngaøy 24/12/2007 (quyeát ñònh naøy thay theá cho Quyeát ñònh

454/QÑ/HÑQT-TCCB ngaøy 24/12/2004) thì phoøng Kinh doanh ngoaïi hoái coøn coù

theâm chöùc naêng “cho vay” caùc giao dòch lieân quan ñeán ngoaïi hoái. Nhö vaäy, theo

nhöõng quy ñònh cuûa hai vaên baûn treân thì traùch nhieäm cho vay cuûa phoøng Kinh

doanh Ngoaïi hoái bò truøng laép vaø cuøng moät dòch vuï lieân quan ñeán ngoaïi hoái nhöng

do hai phoøng cuøng thöïc hieän vôùi traùch nhieäm khaùc nhau. Neáu caùc chi nhaùnh

NHNo & PTNT tuaân thuû ñuùng caùc quy ñònh treân seõ laøm gia taêng nhöõng thuû tuïc

haønh chính vôùi khaùch haøng, coøn ñoái vôùi ngaân haøng thì coù söï choàng cheùo veà traùch

nhieäm cuûa caùn boä tham gia giao dòch.

Tuy nhieân, hieän nay taïi caùc chi nhaùnh vaãn thöïc hieän theo moâ hình chia caùc

maûng nghieäp vuï cho caùc phoøng chuyeân moân lieân quan. Caùch phaân chia naøy vaãn

chöa thöïc söï hôïp lyù vì ñaõ voâ hình chung laøm taêng thôøi gian xöû lyù hoà sô. Laáy

phöông thöùc thanh toaùn L/C nhaäp khaåu laøm ví duï, quy trình môû vaø thanh toaùn L/C

phaûi qua caùc böôùc:

- Böôùc 1: Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái tieáp nhaän hoà sô môû L/C cuûa khaùch. Sau

ñoù, giao dòch vieân tieán haønh vieäc kieåm tra tính phaùp lyù cuûa hoà sô, noäi dung

yeâu caàu môû L/C vaø thaåm ñònh caùc ñieàu khoaûn, ñieàu kieän cuûa L/C. Treân cô sôû

ñoù ñeà xuaát tyû leä kyù quyõ vaø chuyeån hoà sô sang phoøng Tín duïng.

36

- Böôùc 2: Phoøng Tín duïng caên cöù hoà sô xin môû L/C vaø yù kieán ñeà xuaát cuûa

phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái seõ thaåm ñònh laïi phöông aùn nhaäp khaåu, khaû

naêng nguoàn voán thanh toaùn cuûa khaùch haøng, kieåm tra haïn möùc tín duïng vaø ñeà

nghò möùc kyù quyõ. Theo quy ñònh hieän nay, phaàn trò giaù L/C coøn laïi sau khi tröø

ñi möùc kyù quyõ ban ñaàu seõ ñöôïc tính vaøo haïn möùc tín duïng cuûa khaùch haøng.

- Böôùc 3: Caên cöù noäi dung thaåm ñònh vaø caùc yù kieán ñeà xuaát cuûa Phoøng Kinh

doanh Ngoaïi hoái, phoøng Tín duïng, Giaùm ñoác chi nhaùnh kyù duyeät hoà sô môû

L/C vaø caùc chöùng töø keøm theo. Sau ñoù hoà sô ñöôïc chuyeån cho phoøng Kinh

doanh Ngoaïi hoái ñeå thöïc hieän caùc böôùc tieáp theo.

- Böôùc 4: Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái seõ tieán haønh môû L/C.

- Böôùc 5: Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái tieáp nhaän chöùng do ngaân haøng nöôùc

ngoaøi xuaát trình vaø tieán haønh kieåm tra boä töø vaø thoâng baùo cho khaùch haøng.

- Böôùc 6: Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái ñoøi tieàn khaùch haøng nhaäp khaåu (khi

chöùng töø phuø hôïp) hoaëc thöïc hieän caùc thuû tuïc theo qui ñònh khi chöùng töø coù

sai soùt.

- Böôùc 7: Khaùch haøng traû tieàn thanh toaùn ñeå laáy chöùng töø (khaùch haøng söû duïng

voán töï coù) hoaëc phoøng Tín duïng thöïc hieän giaûi ngaân tieàn vay (neáu khaùch coù

nhu caàu vay thanh toaùn LC).

- Böôùc 8: Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái traû tieàn cho ngaân haøng ñoøi tieàn.

Nhö vaäy, vôùi quy trình treân hoà sô cuûa khaùch haøng phaûi qua hai khaâu kieåm tra

vaø thaåm ñònh. Tuy nhieân, caùn boä Phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái chæ kieåm tra vaø

thaåm ñònh nhöõng noäi dung leân quan ñeán nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá. Do ñoù, khi

chuyeån tieáp hoà sô qua phoøng Tín duïng seõ xaûy ra moät soá tình huoáng nhö:

- Hoà sô lieân quan ñeán Tín duïng khoâng ñaày ñuû hoaëc hoà sô tín duïng khoâng ñöôïc

laäp ñuùng quy ñònh. Chính vì vaäy, khaùch haøng seõ maát thôøi gian ñi laïi hoaøn taát

hoà sô ñoàng thôøi thôøi gian xöû lyù hoà sô cuõng keùo daøi ra.

37

- Khaùch haøng taïi thôøi ñieåm ñöa hoà sô ra ngaân haøng khoâng coøn ñuû haïn möùc ñeå

môû L/C. Khi ñoù, khaùch haøng vaø caùn boä phoøng Tín duïng seõ phaûi gaëp nhau ñeå

coù phöông aùn giaûi quyeát.

- Phöông aùn kinh doanh khaùch haøng laäp ra khoâng hieäu quaû, möùc ñoä ruûi ro cao

khi ngaân haøng ñöùng ra taøi trôï. Vì theá, hoà sô cuûa khaùch haøng coù theå bò töø choái

hoaëc caùn boä tín duïng seõ ñeà xuaát caùc bieän phaùp ñaûm baûo khaùc.

Noùi toùm laïi, nhìn toång theå caùc khaâu trong xöû lyù hoà sô maëc duø chaët cheõ

nhöng laïi mang tính ñoäc laäp vaø laøm taêng thôøi gian luaân chuyeån hoà sô. Ñieàu naøy

deã daãn ñeán vieäc maát khaùch haøng trong moâi tröôøng caïnh tranh quyeát lieät giöõa caùc

ngaân haøng coå phaàn, ngaân haøng lieân doanh hay ngaân haøng nöôùc ngoaøi voán coù lôïi

theá veà thuû tuïc linh hoaït vaø deã daøng.

Moät haïn cheá nöõa laø moâ hình naøy phaàn naøo ñaõ laøm haïn cheá söï phaùt trieån saûn

phaåm dòch vuï môùi. Ñoù laø do caùc phoøng nghieäp vuï taùc nghieäp ñoäc laäp, caùn boä caùc

phoøng chæ hieåu bieát saâu veà nghieäp vuï cuûa mình neân khaû naêng phoái hôïp ñeå nghieân

cöùu vaø thieát keá saûn phaåm chuyeân bieät theo töøng nhoùm khaùch haøng chöa coù. Do söï

phaân chia veà maûng nghieäp vuï taùc nghieäp trong cuøng moät giao dòch ñaõ khoâng taïo

neân söï gaén keát trong thaåm ñònh vaø ñaùnh giaù hoà sô vì moãi caùn boä ñeàu ñöùng rieâng

leû treân quan ñieåm nghieäp vuï cuûa mình maø xem xeùt chöù khoâng coù caùi nhìn toång

theå. Caùc caùn boä nghieäp vuï ñeàu taùc nghieäp ñoäc laäp theo traùch nhieäm ñöôïc phaân

coâng neân vieäc xöû lyù caùc giao dòch coøn cöùng nhaéc vaø khoâng linh ñoäng.

Ngoaøi ra, ñoái vôùi hình thöùc taøi trôï tröôùc xuaát khaåu hieän nay quy trình coøn

mang tính moät chieàu: chæ coù yù kieán trình duyeät cuûa caùn boä tín duïng vaø Giaùm ñoác

chi nhaùnh. Do ñoù, neáu caùn boä tín duïng khoâng coù kieán thöùc ngoaïi thöông vaø khaû

naêng ngoaïi ngöõ cuõng nhö neáu khoâng coù söï tham gia tö vaán cuûa phoøng thanh toaùn

quoác teá ñeå ñöa ra caùc bieän phaùp ñaûm baûo thì deã daãn ñeán caùc ruûi ro nhö:

(cid:131) Moät giao dòch ñöôïc taøi trôï nhieàu laàn.

38

(cid:131) Khaùch haøng nguïy taïo hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñeå chieám duïng voán cuûa ngaân

haøng.

(cid:131) Khaû naêng thu hoài voán thaáp do ruûi ro bieán ñoäng giaù caû cuûa maët haøng xuaát khaåu

treân thò tröôøng, ruûi ro veà thò tröôøng xuaát khaåu, ruûi ro töø khaùch haøng nhaäp

Ñaùnh giaù veà vieäc thöïc hieän nghieäp vuï taïi phoøng Thanh toaùn Quoác teá:

khaåu.

Hieän nay, haàu heát caùc chi nhaùnh ñeàu thöïc hieän phaân coâng caùn boä thanh toaùn

quoác teá phuï traùch theo khaùch haøng. Ñieàu naøy coù nghóa laø moät caùn boä thöïc hieän

ñaày ñuû moïi nghieäp vuï töø mua baùn ngoaïi teä, thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu vaø chieát

khaáu boä chöùng töø tuyø theo yeâu caàu cuûa ñôn vò mình phuï traùch. Caùch phaân chia

naøy hieän nay phuø hôïp vôùi nhöõng chi nhaùnh coù quy moâ phoøng Kinh doanh Ngoaïi

hoái nhoû töø 2 ñeán 5 caùn boä vaø hoaït ñoäng thanh toaùn quoác khoâng nhieàu. Tuy nhieân,

caùn boä nghieäp vuï bieát nhieàu nghieäp vuï nhöng laïi khoâng chuyeân saâu veà moät maûng

naøo. Beân caïnh ñoù, loaïi hình thanh toaùn cuûa caùc khaùch haøng khoâng ña daïng cuõng

nhö thöôøng theo moät quy cuõ neân seõ laøm cho caùn boä nghieäp vuï thöïc hieän theo thoùi

quen vaø khoâng coù söï nghieân cöùu vaø saùng taïo trong coâng vieäc.

39

KKEEÁÁTT LLUUAAÄÄNN CCHHÖÖÔÔNNGG 22

Sau 15 naêm hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái, ñeáùn nay caùc chi nhaùnh NHNo

& PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh cuõng ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå. Doanh soá

cuûa caùc hoaït ñoäng phuïc vuï xuaát nhaäp khaåu taêng tröôûng qua caùc naêm, uy tín vaø

chaát löôïng phuïc vuï cuûa nhöõng nghieäp vuï treân cuõng daàn ñöôïc khaùch haøng vaø caùc

ñoàng nghieäp trong vaø nöôùc ngoaøi coâng nhaän. Maëc duø NHNo & PTNT cuõng coøn

nhöõng maët haïn cheá vì nhöõng lyù do khaùch quan vaø chuû quan nhöng vaãn quyeát taâm

vöôn leân trôû thaønh moät trong nhöõng ngaân haøng hieän ñaïi toaøn dieän taïi Vieät Nam

baèng vieäc hieän ñaïi hoaù heä thoáng thanh toaùn cuûa mình. Vôùi chöông trình IPCAS,

NHNo & PTNT Vieät Nam ñaõ höôùng ñeán muïc tieâu cuûa moâ hình giao dòch moät cöûa

vôùi traùch nhieäm cuûa caùc boä phaän roõ raøng vaø toaøn dieän.

Nhöõng coá gaéng vaø nhöõng quyeát taâm treân ñaõ ñöôïc minh chöùng qua cuoäc

keát quaû ñieàu tra yù kieán ngöôøi tieâu duøng veà NHTM treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh

vaø caùc dòch vuï ñöôïc haøi loøng nhaát trong naêm 2007 vaø quyù I/2008 cuûa baùo Saøi Goøn

Tieáp Thò. Theo keát quaû ñieàu tra naøy thì NHNo & PTNTVN xeáp thöù tö trong top

10 NHTM ñöôïc giao dòch nhieàu nhaát, thöù tö trong top 5 veà dòch vuï taøi trôï thöông

maïi quoác teá sau Ngaân haøng Ngoaïi thöông, AÙ Chaâu vaø Eximbank.

Nhö vaäy, söï ñaùnh giaù khaùch quan cuûa ngöôøi tieâu duøng qua cuoäc ñieàu tra

treân ñaõ phaàn naøo khích leä cho caùc NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh trong quaù

trình phaán ñaáu vöôn leân hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Ngoaøi ra, ñaây cuõng laø ñoäng löïc

giuùp caùc NHNo & PTNT ngaøy caøng naâng cao chaát löôïng caùc hoaït ñoäng hieän coù;

ñoàng thôøi tieáp tuïc nghieân cöùu ñeå ña daïng hoaù caùc saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa mình.

40

CHÖÔNG 3

MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN HOAÏT ÑOÄNG THANH

TOAÙN QUOÁC TEÁ CUÛA CAÙC CN NHNo & PTNT TAÏI TP.HCM

3.1 Phöông höôùng phaùt trieån hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa NHNo

& PTNTVN trong thôøi gian tôùi.

Toaøn caàu hoaù laø moät taát yeáu lòch söû khaùch quan taùc ñoäng ñeán moïi lónh vöïc

cuûa ñôøi soáng kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi treân theá giôùi. Noù taïo cô hoäi phaùt trieån cho

caùc nöôùc nhöng cuõng mang laïi nhieàu thaùch thöùc ñoái vôùi taát caû caùc quoác gia, daân

toäc. Trong moät xu theá maø tính phuï thuoäc laãn nhau giöõa caùc quoác gia ngaøy caøng

taêng thì khoâng moät quoác gia naøo coù theå phaùt trieån ñöôïc neáu khoâng coù moái lieân heä

beân ngoaøi. Nhaän thöùc roõ ñöôïc vaán ñeà treân ngaønh ngaân haøng ñaõ ñeà ra muïc tieâu

phaùt trieån caùc toå chöùc tín duïng (TCTD) ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng chieán löôïc

ñeán naêm 2020 trong ñeà aùn phaùt trieån ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam ñaõ ñöôïc Thuû

töôùng Chính phuû pheâ duyeät theo Quyeát ñònh soá 112/2006/QÑ-TTg ngaøy

24/05/2006 coù neâu muïc tieâu phaùt trieån kinh teá cuï theå nhö sau:

“Caûi caùch caên baûn, trieät ñeå vaø phaùt trieån toaøn dieän heä thoáng caùc TCTD theo

höôùng hieän ñaïi, hoaït ñoäng ña naêng ñeå ñaït trình ñoä phaùt trieån trung bình tieân tieán

trong khu vöïc Asean vôùi caáu truùc ña daïng veà sôû höõu, veà loaïi hình TCTD, coù quy

moâ hoaït ñoäng lôùn hôn, taøi chính laønh maïnh, ñoàng thôøi taïo neàn taûng ñeán sau naêm

2020 xaây döïng ñöôïc TCTD hieän ñaïi, ñaït trình ñoä tieân tieán trong khu vöïc Chaâu AÙ,

ñaùp öùng ñaày ñuû caùc chuaån möïc quoác teá veà hoaït ñoäng ngaân haøng, coù khaû naêng

caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi”.

Ñoái vôùi NHNo & PTNTVN cuõng coù muïc tieâu rieâng cuûa mình ñeán naêm 2010

phaûi thöïc hieän ñöôïc vieäc “môû roäng hoaït ñoäng moät caùch vöõng chaéc, an toaøn, beàn

vöõng veà taøi chính; aùp duïng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi, cung caáp caùc dòch vuï vaø

41

tieän ích thuaän lôïi, thoâng thoaùng ñeán moïi loaïi hình doanh nghieäp vaø cö daân ôû

thaønh phoá, thò xaõ, tuï ñieåm kinh teá noâng thoân; naâng cao vaø duy trì khaû naêng sinh

lôøi, phaùt trieån vaø boài döôõng nguoàn nhaân löïc ñeå coù söùc caïnh tranh vaø thích öùng

nhanh choùng trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá”. Rieâng vôùi maûng kinh

doanh ngoaïi teä thì muïc tieâu ñeán naêm 2010 seõ “trieån khai ñaày ñuû caùc nghieäp vuï

kinh doanh ngoaïi teä, taêng tröôûng nhanh huy ñoäng vaø coù khoái löôïng voán ngoaïi teä

maïnh ñuû lôùn ñaùp öùng nhu caàu kinh doanh; taêng nhanh thò phaàn chi traû kieàu hoái;

môû roäng thanh toaùn bieân maäu dòch ôû taát caû caùc tænh coù bieân giôùi vôùi Trung Quoác,

Laøo vaø Campuchia; taêng nhanh thanh toaùn quoác teá vaø doanh soá mua baùn ngoaïi

teä”. Vôùi nhöõng muïc tieâu ñaõ xaùc ñònh nhö treân, naêm 2006 NHNo & PTNTVN ñaõ

ñeà ra caùc chæ tieâu kinh doanh cho caùc NHNo & PTNT taïi 5 thaønh phoá loaïi I giai

ñoaïn 2006-2010 nhö sau:

Baûng 3.1: Caùc chæ tieâu kinh doanh chuû yeáu cuûa caùc NHNo & PTNTVN

taïi 5 thaønh phoá loaïi I giai ñoaïn 2006-2010

Ñôn vò: tyû ñoàng

Chæ tieâu

Toång soá Haø Noäi TP.HCM Ñaø Naüng Haûi Phoøng Caàn Thô

Toång nguoàn voán

200.890

104.540

7.300

5.120

4.000

79.930

Toång dö nôï

102.190

39.970

6.400

3.880

3.130

48.810

Nôï xaáu

< 4

< 3

< 3

< 2

< 3

Cheânh leäch laõi suaát (%)

0,3

0,42

0,4

0,35-0,4 0,35 - 0,4

Thu ngoaøi tín duïng

12-25

20

18

15

25

Thò phaàn (%)

-Nguoàn voán

24-25

25 – 30

18-20

28

25

- Dö nôï

18-20

25-28

20-22

10

20

(Nguoàn : Thoâng baùo pheâ duyeät ñeà aùn phaùt trieån kinh doanh cuûa NHNo & PTNTVN

treân ñòa baøn thaønh phoá loaïi I soá 3176/NHNo&PTNT-NCCL ngaøy

06/09/2006 cuûa Toång giaùm ñoác NHNo & PTNTVN).

42

Nhö vaäy, töø nhöõng phaân tích thöïc traïng kinh doanh taïi chi nhaùnh NHNo &

PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh ôû chöông 2 vaø vôùi ñònh höôùng chung cuûa NHNo &

PTNTVN cho thaáy vieäc khaéc phuïc caùc toàn taïi hieän coù ñoàng thôøi tìm ra höôùng ñi

môùi ñeå phaùt trieån caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT

treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh laø taát yeáu.

3.2 Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá taïi caùc

chi nhaùnh NHNo & PTNT TP.Hoà Chí Minh

3.2.1 Giaûi phaùp lieân keát nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá giöõa caùc chi

nhaùnh treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh nhaèm naâng cao chaát löôïng dòch vuï vaø

laøm ña daïng hoaù saûn phaåm thanh toaùn quoác teá.

Xuaát phaùt töø thöïc tieãn:

- Thò phaàn veà hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc chi nhaùnh NHNo &

PTNT treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh coøn khieâm toán.

- Hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa toaøn khu vöïc chuû yeáu taäp trung vaøo moät

soá chi nhaùnh nhö: Saøi Goøn, TP.Hoà Chí Minh, Maïc Thò Böôûi, Phuù Nhuaän,

Quaän 1 (tröôùc ñaây laø caùc chi nhaùnh caáp 2 cuûa CN Saøi Goøn).

- Ñeán ngaøy 31/12/2008 chöông trình IPCAS giai ñoaïn 1 ñöôïc trieån khai ñeán

toaøn boä caùc chi nhaùnh trong heä thoáng NHNo & PTNTVN. Ñaây laø heä thoáng

giao dòch höôùng ñeán khaùch haøng. Khaùch haøng trong heä thoáng IPCAS ñöôïc

quaûn lyù duy nhaát vaø khaùch haøng trong heä thoáng laø moïi chuû theå lieân quan

ñeán ngaân haøng nhö: khaùch haøng giao dòch, caùc ngaân haøng khaùc vaø caùc chi

nhaùnh trong NHNo & PTNTVN.

Vôùi nhöõng ñaëc tính cuûa heä thoáng IPCAS ñaõ taïo tieàn ñeà cho giaûi phaùp höôùng

ñeán söï phoái hôïp vaø hoã trôï laãn nhau giöõa caùc chi nhaùnh trong vieäc phuïc vuï khaùch

haøng. Ñeå thöïc hieän ñöôïc nhoùm giaûi phaùp naøy caùc chi nhaùnh caàn phaûi :

43

- Nhaäp thoâng tin ban ñaàu cuûa khaùch haøng vaøo heä thoáng phaûi chính xaùc vaø

ñaày ñuû theo töøng loaïi hình khaùch haøng (coâng ty, toå chöùc taøi chính, caù nhaân…) bao

goàm chöõ kyù vaø aûnh cuûa khaùch haøng…Vì maõ soá khaùch haøng laø duy nhaát treân toaøn

heä thoáng neân nhöõng thay ñoåi lieân quan ñeán lòch söû khaùch haøng phaûi ñöôïc caùc chi

nhaùnh maø khaùch haøng ñeán thöïc hieän giao dòch caäp nhaäp ñaày ñuû, traùnh tình traïng

moät khaùch haøng coù nhieàu maõ.

- Hieän nay, trình ñoä veà thanh toaùn quoác teá giöõa caùc chi nhaùnh khoâng ñoàng

ñeàu, nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi ña soá caùc chi nhaùnh coøn yeáu. Maët khaùc, caùc

doanh nghieäp thöôøng choïn giao dòch taïi ngaân haøng gaàn nôi ñaët truï sôû neân caùc

ngaân haøng tieáp caän ban ñaàu vôùi khaùch haøng thöôøng yeâu caàu ñaày ñuû hoà sô phaùp lyù

cuõng nhö vieäc quaûn lyù taøi saûn theá chaáp ñeå ñaûm baûo tieàn vay cuûa khaùch haøng. Do

vaäy, trong quaù trình phuïc vuï khaùch haøng neáu caùc chi nhaùnh khoâng coù ñaày ñuû taát

caû caùc nghieäp vuï ngaân haøng hoaëc yeáu veà moät nghieäp vuï naøo ñoù, ñaëc bieät laø veà

thanh toaùn quoác teá thì khaùch haøng seõ deã daøng bò caùc ngaân haøng khaùc treân cuøng

ñòa baøn loâi keùo. Chính vì vaäy, nhaèm muïc tieâu duy trì vaø thu huùt theâm khaùch haøng

thöïc hieän giao dòch taïi NHNo & PTNT caùc chi nhaùnh caàn xaây döïng laïi chính saùch

khaùch haøng treân cô sôû lieân keát, lieân thoâng giöõa caùc chi nhaùnh treân nguyeân taéc

bình ñaúng, ñoàng thuaän vaø cuøng coù lôïi. Muïc tieâu cuûa chính saùch naøy laø: moät khaùch

haøng coù theå thöïc hieän moïi giao dòch veà thanh toaùn quoác teá taïi baát cöù chi nhaùnh

NHNo & PTNT vôùi chaát löôïng dòch vuï toát. Qui trình thöïc hieän cuûa giaûi phaùp nhö

sau:

(cid:131) Böôùc 1: NHNo & PTNT chi nhaùnh A seõ laø chi nhaùnh quaûn lyù khaùch haøng

vaø laøm ñaàu moái giaûi quyeát caùc vaán ñeà phaùt sinh giöõa NHNo & PTNT vôùi

khaùch haøng. Khaùch haøng coù theå trình hoà sô thanh toaùn tröïc tieáp taïi chi

nhaùnh A (sau ñoù chi nhaùnh A seõ chuyeån tieáp cho chi nhaùnh B – laø chi

nhaùnh lieân keát vôùi mình) hoaëc taïi chi nhaùnh B.

44

(cid:131) Böôùc 2: Chi nhaùnh B (laø moät trong nhöõng chi nhaùnh coù kinh nghieäm veà

thanh toaùn quoác teá) seõ phoái hôïp vôùi NHNo & PTNT chi nhaùnh A höôùng

daãn khaùch haøng thuû tuïc veà thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu; tieáp nhaän chöùng töø

(töø chi nhaùnh A hoaëc töø khaùch haøng) vaø thöïc hieän caùc nghieäp vuï thanh toaùn

quoác teá theo ñuùng qui trình.

(cid:131) Böôùc 3: Khi khaùch haøng coù nhu caàu veà taøi trôï xuaát khaåu hoaëc vay thanh

toaùn nhaäp khaåu thì chi nhaùnh A caên cöù vaøo thoâng baùo vaø yù kieán cuûa chi

nhaùnh B seõ thöïc hieän taøi trôï hoaëc cho vay theo qui ñònh.

Ñoái vôùi haøng xuaát khaåu, sau khi chi nhaùnh B nhaän ñöôïc tieàn thanh toaùn töø

ngaân haøng nöôùc ngoaøi seõ chuyeån soá tieàn naøy veà cho Chi nhaùnh A ñeå hoaøn

traû tieàn chieát khaáu boä chöùng töø hay tieàn taøi trôï xuaát khaåu, soá tieàn coøn laïi seõ

ñöôïc baùo coù vaøo taøi khoaûn khaùch haøng.

Hàng hoá

Phí dòch vuï seõ ñöôïc chia seû cho caùc beân tham gia.

Người nhập khẩu nước ngoài

Người xuất khẩu Việt Nam (khách hàng CN A)

( 6 )

( 7 )

(2) Hợp đồng (1)

Tài trợ XK hay chiết khấu chứng từ

T r ả t i ề n

C h ứ n g t ừ

t h a n h t o á n x u ấ t k h ẩ u

T h ự c h i ệ n n g h i ệ p v ụ

Gởi ctừ đi đòi tiền

Chuyển tiền

Ngân hàng nước

NHNo & PTNT

NHNo & PTNT

(3) (4)

ngoài

Chi nhánh A

Chi nhánh B

(8) Trả tiền

để trả nợ vay (9)

(5)

Sơ ñoà 3.1: Qui trình thöïc hieän lieân kết nghieäp vuï thanh toaùn xuaát khaåu

Hàng hoá

45

Người xuất khẩu nước ngoài

Người nhập khẩu Việt Nam (khách hàng CN A)

Trả nợ vay

( 3 )

( 7 )

(2) Hợp đồng (1)

đ ò i t i ề n

T r ả t i ề n

G ở i c h ứ n g t ừ

t h a n h t o á n n h ậ p k h ẩ u

T h ự c h i ệ n n g h i ệ p v ụ

Trả tiền

Ngân hàng nước

NHNo & PTNT

NHNo & PTNT

(8) (5)

ngoài

Chi nhánh A

Chi nhánh B

(4) Chứng từ

Cho vay thanh toán NK (5)

(6)

Sơ ñoà 3.2: Qui trình thöïc hieän lieân kết nghieäp vuï thanh toaùn nhaäp khaåu

Vôùi giaûi phaùp naøy, moät maët caùc chi nhaùnh hieän coøn yeáu veà nghieäp vuï

thanh toaùn quoác teá seõ coù theå ñaùp öùng ñöôïc moïi yeâu caàu veà thanh toaùn quoác teá

cuûa khaùch haøng; maët khaùc hoï coøn coù cô hoäi ñeå hoïc kinh nghieäm nghieäp vuï töø caùc

chi nhaùnh khaùc töø ñoù tieán ñeán taùc nghieäp ñoäc laäp trong tương lai. Ñoái vôùi caùc chi

nhaùnh lieân keát, thöù nhaát hoï seõ coù theâm nguoàn thu töø phí dòch vuï ñöôïc chia seû, thöù

hai caùc chi nhaùnh seõ coù nhieàu cô hoäi ña daïng hoaù nghieäp vuï theo yeâu caàu cuûa

nhieàu khaùch haøng töø ñoù coù ñònh höôùng phaùt trieån hoaït ñoäng thanh toaùn quoác ña

daïng vôùi chaát löôïng dòch vuï cao.

3.2.2 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng nhaân söï thanh toaùn quoác teá

- Ñoái vôùi caùn boä laõnh ñaïo phuï traùch tröïc tieáp maûng nghieäp vuï thanh toaùn

quoác teá

Laõnh ñaïo taïi chi nhaùnh phaûi ñi tieân phong trong vieäc boå sung kieán thöùc veà

ngoaïi thöông cuõng nhö naâng cao veà trình ñoä ngoaïi ngöõ.

46

Caùc chi nhaùnh cuõng caàn coù keá hoaïch löïa choïn vaø quy hoaïch caùn boä laõnh

ñaïo coù naêng löïc, coù trình ñoä ngoaïi ngöõ vaø kieán thöùc veà kinh teá quoác teá noùi chung

vaø kinh doanh ngoaïi hoái noùi rieâng ñeå coù theå thích öùng vôùi xu theá toaøn caàu hoaù

nhö hieän nay. Traùnh tình traïng quy hoaïch caùn boä thieân vò theo caûm tính.

- Ñoái vôùi nhaân vieân giao dòch tröïc tieáp

Tieâu chuaån ngaøy nay ñöôïc ñaët ra vôùi caùc caùn boä ngaân haøng ngoaøi trình ñoä

chuyeân moân, ngoaïi ngöõ coøn phaûi traùch nhieäm vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp. Do vaäy,

vieäc ñaøo taïo phaûi mang tính toaøn dieän.

- Caùc chi nhaùnh caàn phaûi xaây döïng cho mình vaên hoaù doanh nghieäp

höôùng ñeán söï chuyeân nghieäp vaø vaên minh coâng nghieäp. Caùn boä laõnh ñaïo caùc chi

nhaùnh caàn phaûi quan taâm hôn ñeán vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho nhaân

vieân.

Caùc chi nhaùnh caàn thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp töï ñaøo taïo hoaëc gôûi caùn

boä tham gia caùc lôùp chuyeân ñeà nghieäp vuï lieân quan ñeán thanh toaùn quoác teá taïi

caùc tröôøng ñaïi hoïc hoaëc Trung taâm ñaøo taïo cuûa NHNo & PTNT khu vöïc mieàn

Nam toå chöùc. Caùc chi nhaùnh neân ñöa ra caùc tieâu chuaån cuï theå ñoái vôùi caùn boä

nghieäp vuï nhö trình ñoä chuyeân moân, trình ñoä ngoaïi ngöõ vaø tin hoïc ñeå coù keá

hoaïch ñaøo taïo phuø hôïp, traùnh tröôøng hôïp ñaøo taïo traøn lan nhöng khoâng ñaùp öùng

nhu caàu coâng vieäc gaây laõng phí. ÔÛ ñaây, toâi chuù troïng ñeán vaán ñeà töï ñaøo taïo vì

mang tính thöïc teá neân coù hieäu quaû cao. Tuy nhieân, khoâng phaûi chi nhaùnh naøo

cuõng thöïc hieän ñöôïc do trình ñoä nghieäp vuï vaø kinh nghieäm thöïc teá cuûa caùn boä

nghieäp vuï taïi caùc chi nhaùnh khoâng ñoàng ñeàu. Do vaäy, caùc chi nhaùnh neân toå chöùc

ñònh kyø theo quyù hoaëc hoaëc moät naêm hai laàn caùc buoåi taäp huaán trao ñoåi kinh

nghieäm chuyeân moân. Vôùi nhöõng chi nhaùnh nghieäp vuï coøn yeáu vaø chöa ña daïng

coù theå lieân keát môøi caùn boä nghieäp vuï gioûi töø chi nhaùnh khaùc ñeán taäp huaán. Caùch

thöùc laøm vieäc naøy seõ gaén keát moïi ngöôøi vôùi nhau cuøng chia seû traùch nhieäm cuõng

47

nhö kinh nghieäm laøm vieäc. Vôùi giaûi phaùp naøy thì duø coù söï thay ñoåi nhaân söï trong

phoøng thì caùc nhaân vieân môùi cuõng naém baét kòp coâng vieäc cuûa mình ñoàng thôøi ñaây

cuõng laø moät trong nhöõng bieän phaùp phong ngöøa ruûi ro veà taùc nghieäp. Ngoaøi ra, khi

caùc chi nhaùnh ñöôïc keát noái tröïc tieáp vaøo maïng noäi boä, nhaân vieân chi nhaùnh coù

theå töï nghieân cöùu, hoïc taäp tröïc tieáp treân caùc phaàn meàm ñaøo taïo cuûa trung taâm

ñaøo taïo.

Caùc chi nhaùnh neân xaây döïng quy trình tuyeån duïng caùn boä coù naêng löïc ñaûm

baûo yeâu caàu coâng vieäc taïo nguoàn löïc keá thöøa cho chi nhaùnh. Caùc chi nhaùnh cuõng

neân maïnh daïn ñeà baït caùn boä treû coù trình ñoä ngoaïi ngöõ vaø chuyeân moân nghieäp vuï.

Thöôøng xuyeân ñaøo taïo laïi caùn boä vaø thöïc hieän vieäc saép xeáp laïi caùn boä vaøo nhöõng

vò trí phuø hôïp – ñuùng ngöôøi, ñuùng vieäc. Coù theå thöïc hieän giaûi phaùp treân baèêng

caùch thöôøng xuyeân toå chöùc caùc ñôït kieåm tra saùt haïch chuyeân moân vaø ngoaïi ngöõ .

Caùc giao dòch vieân NHNo & PTNT nhaát laø giao dòch vieân treû môùi vaøo ngheà

neân ñöôïc laøm vieäc luaân phieân giöõa caùc phoøng nghieäp vuï lieân quan nhö Keá toaùn,

Tín duïng.. trong khoaûng 6-12 thaùng. Ñaây laø caùch hoï naém ñöôïc caën keõ hoaït ñoäng

cuûa ngaân haøng, nguy cô, tieàm naêng ôû moãi phoøng ban vaø moãi saûn phaåm chi nhaùnh

ñang cung caáp treân thò tröôøng. Khi hieåu ñöôïc coâng vieäc ôû moãi phoøng ban thì vieäc

hôïp taùc giöõa caùc phoøng nghieäp vuï seõ troâi chaûy hôn, giuùp ngaân haøng giao dòch toát

hôn vôùi khaùch haøng. Caùch thöùc naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi chöông trình giao dòch

moät cöûa IPCAS hieän nay ñang ñöôïc trieån khai vaø aùp duïng trong heä thoáng NHNo

& PTNTVN. Ñieàu naøy cuõng thöïc söï caàn thieát vôùi giao dòch vieân cuûa phoøng Kinh

doanh Ngoaïi hoái vì theo tinh thaàn cuûa chöông trình naøy thì giao dòch vieân phaûi thu

chi tieàn maët, thöïc hieän caùc giao dòch thanh toaùn lieân quan ñeán ngoaïi teä trong vaø

nöôùc ngoaøi, kinh doanh ngoaïi teä vaø caùc giao dòch taøi trôï thöông maïi.

Beân caïnh vieäc ñaøo taïo veà chuyeân moân. caùc chi nhaùnh cuõng caàn chuù troïng

ñeán vieäc naâng cao trình ñoä ngoaïi ngöõ vaø tin hoïc cho toaøn theå caùc giao dòch vieân.

48

3.2.3 Giaûi phaùp veà coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng kinh doanh vaø

quaûn lyù ngaân haøng.

Sau ngaøy 31/12/2008 taát caû caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT ñeàu tham gia vaøo

heä thoáng IPCAS, keát thuùc giai ñoaïn 1 cuûa vieäc trieån khai chöông trình hieän ñaïi

hoaù heä thoáng keá toaùn ngaân haøng. Sau thôøi ñieåm treân, taát caû caùc chöông trình maø

caùc chi nhaùnh söû duïng tröôùc ñaây trong vieäc thöïc hieän caùc giao dòch nhö chöông

trình giao dòch tröïc tieáp, chöông trình chuyeån tieàn ñieän töû, chöông trình Swift-in,

heä thoáng ATM..ñeàu döøng hoaït ñoäng vì nay taát caû moïi nghieäp vuï ñeàu ñöôïc tích

hôïp treân cuøng moät heä thoáng. Do vaäy, khi taát caû caùc chi nhaùnh cuøng tham gia giao

dòch tröïc tuyeán treân heä thoáng ñoøi hoûi caùc chi nhaùnh phaûi trang bò cho moãi nhaân

vieân moät maùy tính vaø caùc thieát bò hoã trôï ñeå coù theå thöïc hieän giao dòch tröïc tieáp

vôùi khaùch haøng.

Nhanh choùng thöïc hieän trieån khai giai ñoaïn 2 cuûa chöông trình IPCAS ñeå

taêng cöôøng hôn nöõa tính tieän ích cuûa heä thoáng vì hieän nay coù moät soá moâ ñun vaãn

ñang trong quaù trình naâng caáp nhö moâ ñun Soå caùi, moâ ñun tieàn göûi, moâ ñun

chuyeån tieàn, moâ ñun taøi trôï thöông maïi v.v hoaëc moâ ñun Treasury chöa ñöôïc öùng

duïng cho caùc chi nhaùnh. Ñieàu naøy seõ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu: nghieäp vuï ngaân

haøng khoâng chæ ñaûm baûo söï thuaän tieän cho khaùch haøng giao dòch maø treân heát laø

ñaûm baûo an toaøn veà voán. Chính vì vaäây, caùc chi nhaùnh caàn chuû ñoäng vaø tích cöïc

hôn trong vieäc phaùt hieän vaø kieán nghò vôùi Hoäi sôû nhöõng keû hôû veà an toaøn tieàn göûi

maø heä thoáng boû qua nhaèm hoaøn thieän heä thoáng vaø giaûm thieåu caùc ruûi ro veà vaät

chaát.

Maõ khaùch haøng ñöôïc taïo neân treân heä thoáng goàm 2 phaàn: 4 soá ñaàu laø maõ chi

nhaùnh maø khaùch haøng ñang giao dòch, coøn 9 soá coøn laïi laø maõ khaùch haøng –soá naøy

laø duy nhaát treân heä thoáng neáu caùc thoâng tin ñaàu vaøo laø ñoàng nhaát. Caùc chi nhaùnh

khaùc muoán truy caäp thoâng tin cuûa khaùch haøng hoï phaûi bieát ñöôïc maõ chi nhaùnh

49

töông öùng. Vì theá, caàn phaûi coù theâm phaàn meàm löu tröõ chung caùc thoâng tin toaøn

dieän veà khaùch haøng nhö hoaït ñoäng tieàn göûi, tieàn vay, taøi trôï thöông maïi… nhaèm

hoã trôï caùc chi nhaùnh trong quaù trình tìm kieám thoâng tin khaùch haøng. Ñeå ñaûm baûo

tính baûo maät veà thoâng tin khaùch haøng, caùc chi nhaùnh caàn phaûi coù maät khaåu rieâng

khi truy caäp vaøo heä thoáng thoâng tin treân vaø giaùm ñoác chi nhaùnh seõ chòu traùch

nhieäm cho vieäc quaûn lyù maät khaåu naøy taïi chi nhaùnh.

Dòch vuï Internet-banking hay Home-banking laø moät dòch ñang ñöôïc aùp duïng

taïi moät soá NHTM vaø ñöôïc khaùch haøng öu thích. Hieän nay, NHNo & PTNTVN ñaõ

nghieân cöùu phaùt trieån vaø thöïc hieän thí ñieåm dòch vuï treân taïi moät soá chi nhaùnh lôùn

vôùi nhöõng khaùch haøng choïn loïc nhöng coù giôùi haïn veà tieän ích söû duïng. Vì vaäy,

caùc chi nhaùnh caàn phaûi nhanh choùng nghieân cöùu tình hình thöïc teá taïi chi nhaùnh,

nhu caàu cuûa khaùch haøng ñeå coù keá hoaïch môû roäng öùng duïng dòch vuï treân vôùi taát caû

khaùch haøng nhaèm duy trì khaùch haøng cuõ vaø thu huùt theâm nhöõng khaùch haøng môùi.

3.2.4 Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng dòch vuï giao dòch theo moâ hình

“moät cöûa” ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.HCM

Theo Quy cheá giao dòch moät cöûa aùp duïng ñoái vôùi caùc toå chöùc tín duïng ban

haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1498/2005/QÑ –NHNN ngaøy 13/10/2005 cuûa

Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam coù ñònh nghóa: “Giao dòch moät cöûa laø

phöông thöùc toå chöùc cung öùng dòch vuï cuûa toå chöùc tín duïng cho khaùch haøng, trong

ñoù khaùch haøng chæ caàn giao dòch vôùi moät giao dòch vieân cuûa toå chöùc tín duïng vaø

nhaän keát quaû töø giao dòch vieân ñoù”. Nhö vaäy, giao dòch moät cöûa höôùng ñeán muïc

tieâu chính laø khaùch haøng: khaùch haøng phaûi ñöôïc giôùi thieäu ñaày ñuû, chính xaùc vaø

nhanh choùng caùc saûn phaåm, dòch vuï saún coù cuûa ngaân haøng cuõng nhö caùc thuû tuïc

thöïc hieän; thôøi gian thöïc hieän giao dòch laø nhanh nhaát, vieäc giaûi quyeát nhöõng than

phieàn vaø khieáu naïi cuûa khaùch haøng phaûi thoaû ñaùng vaø kòp thôøi.v.v.

50

Ñieàu kieän ñeå thöïc hieän giao dòch moät cöûa ñöôïc Quy cheá treân qui ñònh nhö

sau:

- Veà cô sôû vaät chaát, trang thieát bò:

Quaày giao dòch phaûi ñöôïc boá trí ñaûm baûo an toaøn taøi saûn vaø thuaän tieän cho

vieäc giaùm saùt thu chi cuûa caùc giao dòch vieân.

Heä thoáng trang thieát bò ñöôïc keát noái hoaøn chænh thaønh maïng ñeå caäp nhaät, xöû

lyù, kieåm tra, kieåm soaùt, khai thaùc vaø löu tröõ döõ lieäu an toaøn, chính xaùc, nhanh

choùng, thuaän tieän. Coù heä thoáng maùy tính vaø trung taâm löu giöõ soá lieäu döï phoøng.

Coù chöông trình giao dòch thích hôïp xaây döïng treân nguyeân taéc tuaân thuû caùc

quy ñònh hieän haønh ñoái vôùi töøng loaïi nghieäp cuûa toå chöùc tín duïng, ñoàng thôøi töông

thích vaø phuø hôïp vôùi caùc chöông trình phaàn meàm khaùc.

Coù bieän phaùp baûo maät ñeå ñaûm baûo an toaøn, bí maät caùc döõ lieäu trong chöông

trình, maõ khoaù truy caäp heä thoáng vaø chöõ kyù ñieän töû. Heä thoáng kieåm soaùt chung vaø

heä thoáng kieåm soaùt thoâng qua maïng maùy tính phaûi coù ñuû khaû naêng ñeå kieåm soaùt

caùc thao taùc nghieäp vuï trong giao dòch moät cöûa, baûo ñaûm thöïc hieän ñuùng quy

ñònh, choáng lôïi duïng tham oâ, chieám ñoaït taøi saûn.

Veà ñoäi nguõ caùn boä: coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát, hieåu bieát vaø naém vöõng caùc

quy ñònh veà nghieäp vuï giao dòch vaø quy cheá giao dòch cöûa ñeå xöû lyù thaønh thaïo caùc

phaàn haønh nghieäp vuï vaø quy trình kyõ thuaät treân maùy vi tính cuûa nhöõng giao dòch

maø mình thöïc hieän.

Nhö vaäy, vôùi nhöõng ñieàu kieän quy ñònh nhö treân NHNo & PTNTVN veà cô

baûn coù theå thöïc hieän moâ hình giao dòch moät cöûa vôùi söï chuaån bò sau:

(cid:131) Heä thoáng thanh toaùn vaø keá toaùn khaùch haøng maø NHNo & PTNT ñang

trieån khai thöïc hieän laø heä thoáng nhieàu chöùc naêng vaø tieän ích nhö: heä thoáng thanh

toaùn ña teä; khaùch haøng trong heä thoáng ñöôïc quaûn lyù duy nhaát-moïi giao dòch phaûi

tham chieáu ñeán moät khaùch haøng cuï theå; heä thoáng quaûn lyù giao dòch döïa treân caùc

chöùng töø ñieän töû; caùc nghieäp vuï ñöôïc tích hôïp treân heä thoáng theo töøng Moâñun

51

(hieän nay coù toång coäng 10 Moâñun vaø moät soá Moâñun ñang nghieân cöùu), moïi caùn

boä ñeàu laø giao dòch vieân (thöïc hieän haïch toaùn tröïc tieáp)…

(cid:131) Döï aùn Thanh toaùn noäi boä ngaân haøng vaø keá toaùn khaùch haøng cuûa NHNo &

PTNTVN (IPCAS) laø moät trong 7 tieåu döï aùn thuoäc döï aùn Hieän ñaïi hoaù Ngaân haøng

vaø Heä thoáng thanh toaùn Vieät Nam do Ngaân haøng Theá giôùi taøi trôï cho Chính phuû

Vieät Nam trong khuoân khoå hieäp ñònh tín duïng kyù naêm 1995, trong ñoù döï aùn

IPCAS coù trò giaù 10 trieäu USD (trong toång 49 trieäu USD). Ñaây chính laø nguoàn hoã

trôï veà vaät chaát cho NHNo & PTNTVN trong quaù trình xaây döïng moâ hình giao

dòch moät cöûa.

(cid:131) Sau thôøi ñieåm trieån khai heä thoáng IPCAS ñeán moät soá chi nhaùnh ñöôïc löïa

choïn (thaùng 8/2003), töø ñoù ñeán nay Trung taâm ñaøo taïo cuûa NHNo & PTNTVN taïi

caùc khu vöïc mieàn Baéc, mieàn Trung vaø mieàn Nam thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp

ñaøo taïo thöïc hieän giao dòch treân chöông trình IPCAS cho taát caû caùc nhaân vieân

NHNo & PTNT trong toaøn heä thoáng. Ñaây laø söï chuaån bò cho vieäc öùng duïng heä

thoáng giao dòch tröïc tieáp trong toaøn heä thoáng NHNo & PTNTVN.

Maëc duø NHNo & PTNTVN ñaõ coù nhöõng ñieàu kieän cô baûn ñeå thöïc hieän moâ

hình giao dòch moät cöûa nhöng moâ hình toå chöùc vaø hoaït ñoäng caùc phoøng taïi caùc chi

nhaùnh chöa thöïc söï hôïp lyù vaø coøn röôøm raø. Giaûi phaùp ñöa ra nhaèm thieát keá laïi cô

caáu toå chöùc vaø moâ hình hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu giao dòch moät cöûa vôùi

hieäu quaû cao.

- Veà cô caáu toå chöùc:

o Moâ hình chung: caùc chi nhaùnh phaân chia caùc phoøng thaønh hai boä phaän:

boä phaän tröôùc quaày (Front Office – F/O) do Phoøng Dòch vuï vaø Marketing phuï

traùch vaø boä phaàn sau quaày (Back Office – B/O) bao goàm caùc phoøng taùc nghieäp

nhö phoøng Keá toaùn, Tín duïng, Kinh doanh Ngoaïi hoái, phoøng Theû, caùc phoøng giao

52

dòch vaø caùc phoøng nghieäp vuï khaùc nhö phoøng Ñieän toaùn, Phoøng Kieåm tra Kieåm

toaùn noäi boä... Trong ñoù, boä phaän tröôùc quaày thöïc hieän caùc coâng vieäc:

- Tröïc tieáp thöïc hieän nhieäm vuï giao dòch vôùi khaùch haøng, tieáp thò giôùi thieäu

taát caû saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng; tieáp nhaän caùc yù kieán phaûn hoài töø khaùch

haøng veà dòch vuï, tieáp thu, ñeà xuaát höôùng daãn caûi tieán ñeå khoâng ngöøng ñaùp

öùng söï haøi loøng cuûa khaùch haøng.

- Ñeà xuaát, tham möu vôùi Giaùm ñoác chi nhaùnh veà: chính saùch phaùt trieån saûn

phaåm dòch vuï ngaân haøng môùi, caûi tieán quy trình giao dòch, phuïc vuï khaùch

haøng….

Coøn boä phaän sau quaày chæ thöïc hieän taùc nghieäp lieân quan ñeán nghieäp vuï cuûa

mình. Rieâng ñoái vôùi caùc phoøng giao dòch theo quy ñònh khoâng ñöôïc thöïc hieän

nghieäp vuï thanh toaùn quoác neân seõ thöïc hieän taïi hoäi sôû chi nhaùnh.

Quy trình nghieäp vuï cuûa boä phaàn tröôùc quaày vaø sau quaày thöïc hieän nhö sau:

(cid:131) Ñoái vôùi Quaày dòch vuï khaùch haøng (F/O)(tröïc thuoäc Phoøng Dòch vuï vaø

Marketing ) seõ thöïc hieän vieäc giao dòch tröïc tieáp vôùi khaùch haøng nhö höôùng daãn

caùc thuû tuïc phaùp lyù ban ñaàu khi khaùch haøng ñeán giao dòch ñaàu tieân nhö môû taøi

khoaûn, nhaäp thoâng tin vaø caäp nhaäp caùc thoâng tin lieân quan ñeán lòch söû cuûa khaùch

haøng, quaûn lyù hoà sô phaùp lyù cuûa khaùch haøng; giôùi thieäu caùc saûn phaåm vaø dòch vuï

cuûa ngaân haøng; giao traû chöùng töø giao dòch cho khaùch haøng; höôùng daãn khaùch

haøng ñeán giao dòch taïi caùc phoøng nghieäp vuï lieân quan; traû lôøi moïi thoâng tin veà

khaùch haøng vaø giaûi quyeát khieáu naïi cuûa khaùch haøng hoaëc chuyeån tieáp ñeán boä

phaän giao dòch khaùch haøng cuûa caùc phoøng taùc nghieäp..

Quaày dòch vuï khaùch haøng thöôøng ñöôïc saép xeáp taïi saûnh giao dòch chính cuûa

chi nhaùnh neân ñaûm traùch luoân phaàn tieáp xuùc khaùch haøng cuûa phoøng Keá toaùn.

(cid:131) Rieâng caùc boä phaän sau quaày (B/O) cuûa chi nhaùnh laø phoøng taùc nghieäp nhö

phoøng Tín duïng, phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái, phoøng Theû vaø caùc phoøng Giao

53

dòch cuõng cô caáu laïi hình thöùc toå chöùc theo hai boä phaän tröôùc quaày vaø sau quaày

vôùi caùc nhieäm vuï:

- Boä phaän tröôùc quaày thöïc hieän vieäc giôùi thieäu, höôùng daãn thuû tuïc nghieäp vuï

vaø tieáp nhaän hoà sô khaùch haøng. Boä phaän naøy cuõng seõ theo doõi toaøn boä quaù

trình thöïc hieän giao dòch ñeå coù söï phaûn hoài kòp thôøi vaø chính xaùc cho khaùch

haøng.

- Boä sau quaày hay boä phaän taùc taùc nghieäp seõ ñaûm nhieäm vieäc xöû lyù hoà sô

theo qui trình, thu chi tieàn maët lieân quan ñeán giao dòch ñang thöïc hieän vaø

GIÁM ĐỐC

CÁC PHÓ GIÁM ĐỐC

Phòng DV và

PHÒNG KẾ TOÁN

Marketing

(Front Office)

Giao dịch KH

PHÒNG TÍN DỤNG

Tác nghiệp

Giao dịch KH

P. KINH DOANH NGOẠI HỐI

Tác nghiệp

CÁC PHÒNG KHÁC

haïch toaùn keá toaùn.

Sơ ñoà 3.3: Moâ hình “giao dòch moät cöûa” taïi caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT

54

- Ñeà xuaát toå chöùc moâ hình hoaït ñoäng cuûa phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái

trong moâ hình “moät cöûa” nhö sau:

Ñeå thöïc hieän giao dòch moät cöûa, giaûm bôùt thuû tuïc haønh chaùnh trong quy

trình thanh toaùn quoác teá thì phoøng Kinh Doanh Ngoaïi hoái phaûi thöïc hieän caùc

nhieäm vuï cuûa mình theo Quyeát ñònh 1377/QÑ /HÑQT-TCCB. Tuy nhieân, vôùi quy

moâ cuûa ña soá phoøng Kinh Doanh Ngoaïi hoái laø vöøa vaø nhoû (nhieàu nhaát laø 12

ngöôøi) taïi haàu heát caùc chi nhaùnh neân hoï caàn phaûi coù loä trình cho söï thay ñoåi nhö

sau:

- Böôùc 1: caàn quy ñònh roõ chöùc naêng vaø quyeàn haïn cuûa phoøng Tín duïng,

phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái vaø cuûa caùc giao dòch vieân tham gia giao dòch.

- Böôùc 2: Chuyeån daàn phaàn taøi trôï thöông maïi töø phoøng Tín duïng sang

phoøng Kinh doanh Ngoaïi hoái (KDNH). Khi ñoù, caùc chi nhaùnh neân caáp haïn möùc

taøi trôï ñöôïc pheâ duyeät cho phoøng KDNH. Neáu giao dòch naèm trong haïn möùc,

phoøng KDNH seõ duyeät môû L/C cuõng nhö cho vay taøi trôï thöông maïi. Coøn giao

dòch vöôït quaù haïn möùc treân seõ phaûi trình qua phoøng Tín duïng ñeå thaåm ñònh theâm

veà khaû naêng taøi chính cuûa khaùch haøng vaø coù pheâ duyeät cuûa Giaùm ñoác. Ngoaøi ra,

ñoái vôùi töøng giao dòch vieân caùc chi nhaùnh cuõng caàn ñöa ra haïn möùc giao dòch tieàn

maët vaø haïn möùc cho taøi khoaûn thanh toaùn buø tröø (CCA - laø taøi khoaûn thanh toaùn

noäi boä giöõa caùc giao dòch vieân vaø giöõa giao dòch vieân vôùi tröôûng giao dòch) cuûa

töøng giao dòch vieân cuõng nhö cuûa laõnh ñaïo caùc phoøng nghieäp vuï ñeå baûo ñaûm an

toaøn ngaân quyõ.

Boä phaän taùc nghieäp cuûa phoøng KDNH chia thaønh hai maûng nghieäp vuï:

maûng thöïc hieän caùc giao dòch thanh toaùn quoác teá vaø mua baùn ngoaïi teä vaø maûng

thöïc hieän caùc nghieäp vuï taøi trôï thöông maïi, baûo laõnh nöôùc ngoaøi. Rieâng maûng

thöïc hieän caùc giao dòch thanh toaùn quoác teá caàn thöïc hieän vieäc phaân coâng coâng

vieäc cho giao dòch vieân theo höôùng chuyeân moân hoaù theo töøng loaïi hình nghieäp

55

vuï nhaäp khaåu, xuaát khaåu vaø chuyeån tieàn. Vieäc chuyeân moân hoaù seõ giuùp cho caùn

boä gioûi moät nghieäp vuï vaø coù cô hoäi tích luyõ theâm nhieàu kinh nghieäm trong quaù

trình phuïc vuï khaùch haøng.

Vôùi caùch phaân chia theo maûng nghieäp vuï nhö treân vaãn ñaûm baûo quy trình

thanh toaùn quoác teá ñoàng thôøi giaûm bôùt thuû tuïc haønh chính vì quy trình thöïc hieän

moät giao dòch lieân quan ñeán thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu ñeàu taäp trung taïi moät

phoøng. Vôùi caùch saép xeáp laïi moâ hình naøy ñaõ laøm taêng traùch nhieäm cuûa laõnh ñaïo

phoøng KDNH nhöng ñoàng thôøi giuùp laõnh ñaïo phoøng KDNH theo saùt ñöôïc caùc

hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng taïi chi nhaùnh töø ñoù coù theå thieát keá vaø phaùt trieån theâm

caùc loaïi saûn phaåm vaø dòch vuï phuø hôïp vôùi töøng khaùch haøng.

3.3 Moät soá kieán nghò

(cid:153) Kieán nghò ñoái vôùi NHNo & PTNTVN veà ñaøo taïo nhaân söï

Hieän nay, trong toaøn heä thoáng NHNo & PTNTVN coù nhöõng caùn boä laøm

thanh toaùn quoác teá laâu naêm nhieàu kinh nghieäm thuoäc caùc chi nhaùnh lôùn coù quy

moâ cuõng nhö doanh soá kinh doanh ngoaïi hoái cao. Chính vì vaäy, Sôû Quaûn lyù Kinh

doanh Voán vaø Ngoaïi teä caàn phaûi coù keá hoaïch taäp trung caùc caùn boä gioûi naøy ñeå

ñaøo taïo chuyeân saâu veà nghieäp vuï cuõng nhö ngoaïi ngöõ vôùi muïc tieâu xaây döïng hoï

thaønh ñoäi nguõ chuyeân gia veà thanh toaùn quoác teá vaø kinh doanh ngoaïi teä coù trình

ñoä cao vaø coù baèng caáp quoác teá. Ñaây seõ laø ñoäi nguõ chuyeân gia ñaûm traùch caùc

nhieäm vuï sau:

(cid:131) Ñaøo taïo nghieäp vuï cho caùn boä laøm thanh toaùn quoác teá trong toaøn heä thoáng.

(cid:131) Tö vaán veà nghieäp vuï cho caùc chi nhaùnh vaø tö vaán veà quy trình thanh toaùn

quoác teá cho trung öông vaø caùc chi nhaùnh.

(cid:131) Tham gia xöû lyù caùc tröôøng hôïp phöùc taïp cuõng nhö nhöõng tranh chaáp trong

thanh toaùn quoác teá taïi caùc chi nhaùnh.

56

Trong khi nguoàn nhaân löïc veà thanh toaùn quoác teá trong heä thoáng coøn thieáu vaø

yeáu veà nghieäp vuï thì ñaây laø giaûi phaùp mang tính chuẩn bò taïo neàn taûng ban ñaàu

cho söï phaùt trieån laâu daøi. Tuy nhieân, trong moâi tröôøng caïnh tranh khoác lieät veà

nguoàn nhaân löïc ngaønh ngaân haøng nhö hieän nay thì beân caïnh nhöõng raøng buoäc sau

ñaøo taïo thì Sôû Quaûn lyù cuõng phaûi coù nhöõng chính saùch öu ñaõi ñeå duy trì ñoäi nguõ

chuyeân gia naøy. Sôû Quaûn Lyù cuõng caàn phaûi caân nhaéc vaø leân keá hoaïch söû duïng ñoäi

nguõ chuyeân gia naøy moät caùch coù hieäu quaû, traùnh gaây laõng phí veà kinh phí ñaøo taïo.

Ngoaøi ra, Sôû Quaûn Lyù cuõng neân coù keá hoaïch löïa choïn vaø quy hoaïch nhöõng ngöôøi

coù naêng löïc vaø trình ñoä ñeå ñöa ñi ñaøo taïo chuyeân saâu vaø naâng cao ôû nöôùc ngoaøi

ñeå xaây döïng ñoäi nguõ keá thöøa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu hoäi nhaäp quoác teá trong töông

lai. Vieäc löïa choïn coù theå thoâng qua thi tuyeån trong hoaëc ngoaøi heä thoáng ñeå coù

tính khaùch quan, coâng baèng ñoàng thôøi coù theå choïn ñöôïc ngöôøi xöùng ñaùng.

Sôû Quaûn lyù neân thöôøng xuyeân phoái hôïp vôùi trung taâm ñaøo taïo môøi caùc

chuyeân gia trong lónh vöïc thanh toaùn quoác teá vaø kinh doanh ngoaïi teä toå chöùc caùc

lôùp taäp huaán nghieäp vuï chuyeân saâu. So vôùi soá ít caùc chi nhaùnh lôùn trong heä thoáng

thöôøng xuyeân ñöôïc caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn môøi tham döï caùc hoäi

thaûo chuyeân ñeà thì caùc chi nhaùnh nhoû hoaëc môùi thaønh laäp haàu nhö khoâng khoâng

ñöôïc môøi do doanh soá thanh toaùn qua hoï ít. Do vaäy, Sôû Quaûn Lyù caàn toå chöùc

thöôøng xuyeân caùc lôùp taäp huaán nghieäp vuï chuyeân saâu vôùi öu tieân haøng ñaàu laø caùc

chi nhaùnh nhoû.

Sôû quaûn lyù phaûi nhanh choùng trieån khai caùc döï aùn hôïp taùc ñaøo taïo nghieäp

vuï ñaõ ñöôïc kyù keát vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi nhö ngaân haøng Standard

Chartered (Anh).

Trung taâm ñaøo taïo caàn nhanh choùng xaây döïng caùc phaàn meàm ñaøo taïo

nghieäp vuï vaø thö vieän tröïc tuyeán nhaèm hoã trôï caùc chi nhaùnh trong quaù trình töï

naâng cao kieán thöùc chuyeân moân vaø kinh nghieäm.

57

Caùc nghieäp vuï khaùc thöôøng xuyeân coù caùc hoäi thi caùn boä gioûi nhö caùn boä tín

duïng gioûi, caùn boä keá toaùn hay caùn boä kieåm ngaân gioûi trong toaøn heä thoáng ñeå

khuyeán khích tinh thaàn hoïc hoûi cuõng nhö caàu tieán cuûa caùc caùn boä nghieäp vuï.

Trong khi ñoù, töø khi hoaït ñoäng trong maûng kinh doanh ñoái ngoaïi ñeán nay gaàn 15

naêm NHNo & PTNTVN chöa toå chöùc moät hoäi thi caùn boä thanh toaùn quoác teá gioûi

naøo. Ñieàu naøy xuaát phaùt töø thöïc teá naêng löïc caùn boä nghieäp vuï taïi caùc chi nhaùnh

khoâng ñoàng ñeàu. Tuy nhieân, ñoái vôùi söï phaùt trieån laâu daøi cuûa NHNo & PTNTVN

Sôû Quaûn Lyù cuõng neân toå chöùc caùc hoäi thi treân.

KKEEÁÁTT LLUUAAÄÄNN CCHHUUÔÔNNGG 33

Trong chöông 3. ñeà taøi neâu bật nhöõng giaûi phaùp naâng cao kinh doanh cuûa

caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT taïi TP.Hoà Chí Minh trong thôøi gian tôùi. Caùc giaûi

phaùp naøy döïa treân muïc tieâu ñònh vaø höôùng chung cuûa NHNo & PTNTVN ñeán

naêm 2020 vaø thöïc traïng veà caùc hoaït ñoäng thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu taïi caùc chi

nhaùnh hieän nay. Muïc tieâu cuûa caùc giaûi phaùp naøy laø höôùng ñeán vieäc khaéc phuïc

haïn cheá toàn taïi vaø naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng trong töông lai. Vieäc môû roäng

hôn nöõa veà thò phaàn caùc maûng nghieäp vuï lieân quan ñeán hoaït ñoäng thanh toaùn xuaát

nhaäp treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh cuõng laø mong muoán cuûa toâi khi ñeà ra caùc giaûi

phaùp.

Tuy nhieân, vieäc ñöa ra caùc giaûi phaùp chæ mang tính ñeà xuaát vaø hoã trôï cho

caùc chieán löôïc toång theå. Do vaäy, caên cöù vaøo chieán löôïc chung cuûa toaøn heä thoáng

NHNo & PTNTVN vaø xu höôùng phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá, caùc giaûi phaùp

cuõng caàn phaûi tieáp tuïc nghieân cöùu, boå sung vaø söûa ñoåi ñeå töøng böôùc hoaøn thieän vaø

ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh vaø cuûa NHNo & PTNTVN ñeà ra.

58

KKEEÁÁTT LLUUAAÄÄNN CCHHUUNNGG

Ngoaïi thöông laø hoaït ñoäng chöùa nhieàu ruûi ro do ñaëc tröng vaø moâi tröôøng

hoat ñoäng vöôït ra khoûi bieân giôùi cuûa moät quoác gia. Ngoaïi thöông Vieät Nam khi

gia nhaäp vaøo moâi tröôøng quoác teá toaøn caàu ôû xuaát phaùt ñieåm thaáp, caùc doanh

nghieäp xuaát nhaäp Vieät Nam thieáu vaø yeáu veà moïi maët nhö thieáu kinh nghieäm,

thieáu thoâng tin, thieáu söùc maïnh caïnh tranh, thieáu kieán thöùc vaø yeáu ngoaïi

ngöõ…Chính vì theá ruûi ro kinh doanh luoân laø nhöõng nguy cô thöôøng tröïc gaây ra

cho caùc doanh nghieäp. Do vaäy, vôùi vai troø laø trung gian thanh toaùn ñoàng thôøi laø

ngöôøi hoã trôï ñaéc löïc veà maët taøi chính cho caùc doanh nghieäp, caùc ngaân haøng

thöông maïi cuõng seõ bò taùc ñoäng, ruûi ro cuûa doanh nghieäp cuõng laø ruûi ro cuûa ngaân

haøng. Vôùi nhaän thöùc naøy caùc ngaân haøng beân caïnh vieäc ñaùp öùng moïi yeâu caàu cuûa

khaùch haøng caùc ngaân haøng ñoàng thôøi cuõng phaûi coù nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa

cuûa chính mình. Noùi moät caùch khaùc, ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam phaûi

chuyeân nghieäp ñeå thöïc söï laø chuyeân gia trong lónh vöïc cuûa mình.

Hoäi nhaäp kinh teá vöøa mang tính hôïp taùc vöøa coù tính caïnh tranh. Theo cam

keát cuûa Vieät Nam vôùi toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO) trong lónh vöïc ngaân

haøng thì keå töø ngaøy 01/04/2007 ngaân haøng 100% voán nöôùc ngoaøi ñöôïc pheùp thaønh

laäp taïi Vieät Nam. Ñeán ngaøy 01/01/2011, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi seõ ñöôïc ñoái

xöû quoác gia ñuû nhö caùc ngaân haøng trong nöôùc trong vieäc nhaän tieàn gôûi VNÑ

khoâng giôùi haïn töø caùc phaùp nhaân vaø theå nhaân Vieät Nam. Nhö vaäy, söùc eùp caïnh

tranh ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc ngaøy caøng taêng daàn khi thôøi

ñieåm 01/01/2011 ñang ñeán gaàn. Taïi thôøi ñieåm naøy caùc ngaân haøng trong nöôùc seõ

caïnh tranh nhö theá naøo khi maø lôïi theá duy nhaát chæ laø “saân nhaø”. Nhö vaäy, trong

cuoäc chaïy ñua veà trình ñoä, coâng ngheä naøy..neáu khoâng muoán trôû thaønh ngöôøi bò boû

laïi sau löng caùc ngaân haøng phaûi töï ñoåi môùi chính mình, naâng caáp mình leân ôû moät

taàng cao môùi cuõng nhö phaûi coù ñònh höôùng vaø chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi.

59

Töø nhöõng nhaän thöùc treân ñeà taøi ñaõ coá gaéng ñònh vò laïi vò trí cuûa caùc NHNo

& PTNT treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh ñeå töø ñoù ñöa ra giaûi phaùp cho söï phaùt trieån

môùi. Tuy nhieân, trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi maëc duø toâi ñaõ coá gaéng nhöng

chaéc chaén khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt vaø haïn cheá. Toâi kính mong nhaän

ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp. boå sung quyù baùu cuûa Quyù thaày coâ vaø caùc baïn ñeå ñeà

taøi nghieân cöùu ñöôïc hoaøn thieän hôn.

TTAAØØII LLIIEEÄÄUU TTHHAAMM KKHHAAÛÛOO

…………………………………

TIEÁNG VIEÄT:

1. Baùo caùo thöôøng nieân NHNo&PTNT Vieät Nam, naêm 2004, 2005, 2006, 2007,

2008.

2. Baùo caùo thöôøng nieân Vaên phoøng Ñaïi dieän khu vöïc Mieàn Nam NHNo &

PTNT Vieät Nam naêm 2005, 2006, 200, 2008 .

3. Boä thöông maïi (2004), Taøi lieäu boài döôõng kieán thöùc cô baûn veà Hoäi nhaäp kinh

teá quoác teá.

4. Chieán löôïc kinh doanh ñeán 2010 cuûa Ngaân haøng Noâng Nghieäp & PTNT Vieät

Nam, Haø noäi Thaùng 7/2004.

5. PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn (2005), Tín duïng ngaân haøng, NXB Thoáng keâ.

6. Ñeà aùn phaùt trieån ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam ñaõ ñöôïc Thuû töôùng chính phuû

pheâ duyeät theo Quyeát ñònh soá 112/2006/QÑ-TTg ngaøy 24/5/2006.

7. TS. Nguyeãn Minh Kieàu (2007), Tieàn teä ngaân haøng, NXB Thoáng keâ.

8. Luaät caùc Toå chöùc tín duïng do Quoác hoäi khoaù X thoâng qua ngaøy 12 thaùng 12

naêm 1997 vaø baûn söûa ñoåi boå sung naêm 2004.

9. Nghò ñònh 49/2000/NÑ-CP ngaøy 12/09/2000 cuûa Chính phuû qui ñònh về tổ

chức hoaït ñoäng của NHTM.

10. Quyeát ñònh soá 1498/2005/QÑ –NHNN ngaøy 13/10/2005 cuûa Thoáng ñoác Ngaân

haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ban haønh veà Quy cheá giao dòch moät cöûa aùp duïng

ñoái vôùi caùc toå chöùc tín duïng.

11. Quyeát ñònh 454/QÑ/HÑQT-TCCB ngaøy 24/12/2004 cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò

NHNo & PTNTVN ban haønh Quy cheá veà Toå chöùc vaø Hoaït ñoäng cuûa chi

nhaùnh NHNo & PTNTVN.

12. Quyeát ñònh 1377/QÑ/HÑQT-TCCB ngaøy 24/12/2007 cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò

NHNo & PTNTVN ban haønh Quy cheá veà Toå chöùc vaø Hoaït ñoäng cuûa chi

nhaùnh NHNo & PTNTVN.

13. Quyeát ñònh soá 388/QÑ-HÑQT-QHQT ngaøy 05/09/2005 cuûa Chuû tòch Hoäi

ñoàng quaûn trò NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh quaûn lyù,

ñieàu haønh hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái trong heä thoáng NHNo&PTNT VN.

14. Quyeát ñònh soá 1998/NHNo&PTNT-QHQT ngaøy 15/12/2005 cuûa Toång giaùm

ñoác NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh veà quy trình nghieäp

vuï TTQT trong heä thoáng NHNo&PTNT VN.

15. PGS.TS Traàn Ngoïc Thô (2005), Kinh teá Vieät Nam treân ñöôøng hoäi nhaäp, NXB

Thoáng keâ.

16. TS Nguyeãn Vaên Tieán (2005), Caåm nang thanh toaùn quoác teá vaø Taøi trôï ngoaïi

thöông, NXB Thoáng keâ.

17. GS.TS Leâ Vaên Tö (2005), Nghieäp vuï Ngaân haøng quoác teá, NXB Thoáng keâ.

18. Taøi lieäu giôùi thieäu veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam naêm

2007.

19. GS.TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân (2005), Giaùo trình Kyõ thuaät Ngoaïi Thöông, NXB

Thoáng keâ.

20. Website:

- www.dangcongsan.vn: Baùo ñieän töû Ñaûng Coäng saûn

- www.imf.org

- www.kiemtoan.com.vn

- www.gso.gov.vn: Toång cuïc thoáng keâ

- www.mot.gov.vn: Boä thöông maïi

- www.nciec.gov.vn: Uỷ ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Quốc tế

- www.pso.hochiminhcity.gov.vn: Cuïc thoáng keâ Tp.Hoà chính Minh

- www.saga.vn

- www.sbv.gov.vn: Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam

- www.sgtt.com.vn: Baùo Saøi Goøn Tieáp thò

- www.ven.rg.vn: Thôøi baùo kinh teá

- www.vcci.com.vn: Phoøng Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam

- www.vienkinhte.hochiminhcity.gov.vn

- www.vnexpress.net

- www.vinamarine.gov.vn: trang tin ñiện tử cục haøng haûi Vieät Nam

- www.wto.org

TIEÁNG ANH:

1)

International trade statistics 2006, 2007 - WTO

2) World economic outlook (oct. 2007), World economic and financial survey,

WTO

3) World trade report 2008, WTO