BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
NGÔ THỊ THÙY DƯƠNG
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
NGÔ THỊ THÙY DƯƠNG
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS BÙI KIM YẾN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, có sự hỗ trợ từ
giáo viên hƣớng dẫn là PGS. TS Bùi Kim Yến. Các nội dung nghiên cứu trong đề
tài này là trung thực, và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào.
Những số liệu trong bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá đƣợc
chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi trong phần tài liệu tham khảo.
Nếu có bất kỳ sự gian lận nào, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trƣớc Hội đồng
cũng nhƣ kết quả luận văn của mình.
TPHCM, ngày tháng năm 2014
Tác giả
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT ...... 1
1.1 GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT .................................................................. 1
1.1.1 KHÁI NIỆM HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT .......................................................... 1
1.1.2 VAI TRÒ CỦA HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT ....................................................... 6
1.1.2.1 Đối với nền kinh tế ............................................................................ 6
1.1.2.2 Đối với tổ chức tài chính (TCTC) ...................................................... 7
1.1.2.3 Đối với các doanh nghiệp.................................................................. 7
1.1.3 CÁC CHỦ THỂ THAM GIA HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT .................................. 8
1.1.3.1 Ngƣời sử dụng cuối cùng (End users)................................................ 8
1.1.3.2 Tổ chức tài chính trung gian (Intermediaries) ................................... 8
1.1.4 CÁCH YẾT GIÁ ĐỐI VỚI GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT ................ 9
1.1.5 LỢI ÍCH CỦA HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT ....................................................... 9
1.1.5.1 Phòng ngừa rủi ro lãi suất, tỷ giá ...................................................... 9
1.1.5.2 Tận dụng lợi thế so sánh để giảm chi phí vốn .................................. 12
1.1.5.3 Quản lý dòng tiền một cách hiệu quả, cân đối tài sản nợ-tài sản có 14
1.1.5.4 Tạo lợi nhuận dựa vào những dự đoán đúng về diễn biến thị trƣờng
................................................................................................................... 15
1.2 RỦI RO CỦA GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT .......................................... 16
1.2.1 Rủi ro tín dụng: ....................................................................................... 16
1.2.2 Rủi ro thị trƣờng: .................................................................................... 16
1.2.3 Rủi ro cơ bản: ......................................................................................... 16
1.2.4 Rủi ro thanh khoản: ................................................................................. 17
1.2.5 Rủi ro chính trị: ....................................................................................... 17
1.3 PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT .......................................... 17
1.3.1 Khái niệm về phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất ................................. 17
1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất ............... 18
1.3.2.1 Tỷ lệ tăng trƣởng ............................................................................. 18
1.3.2.2 Tỷ lệ các hợp đồng hoán đổi lãi suất xấu ........................................ 19
1.3.2.3 Số khách hàng tham gia giao dịch hoán đổi .................................... 19
1.3.2.4 Lợi nhuận giao dịch hoán đổi lãi suất ............................................. 19
1.3.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến sự phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất ..... 20
1.4 KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TRÊN THẾ
GIỚI ...................................................................................................................... 21
1.4.1 Tình hình phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất trên thế giới .................. 21
1.4.2 Các điều kiện cần thiết để phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất ............. 26
1.5 CÁC NGHIÊN CỨU TRƢỚC ĐÂY…………………...……………………………..28
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 29
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM ......................... 30
2.1 SỰ CẦN THIẾT PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT
NAM ...................................................................................................................... 30
2.1.1 Xu hƣớng hội nhập quốc tế ...................................................................... 30
2.1.2 Cơ chế tự do hóa lãi suất ......................................................................... 31
2.1.3 Sự biến động của tỷ giá ........................................................................... 32
2.1.4 Vay nợ nƣớc ngoài .................................................................................. 33
2.2 CƠ SỞ PHÁP LÝ TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI LÃI
SUẤT TẠI VIỆT NAM ............................................................................................ 35
2.2.1 Các quy định hiện hành ........................................................................... 35