Ginkgo biloba, không phải
thuốc lành tính
Ginkgo biloba là cao chiết từ lá bạch quả đã tiêu chuẩn
hóa EGB có 24% flavonoid (ginkgo glycosid) và 6%
ginkgolid biloba. Không được có quá 5 phần triệu
ginkgolic (chất độc) có trong EGB.
Thuốc được bào chế dưới nhiều dạng: viên nén 40mg
cao EGB. Lọ 30ml dung dịch uống 40mg/ml. Viên
nang 1,6g cao khô EGB. Dung dịch tiêm 5ml/17,5mg
EGB. Ginkgo biloba có thể gây ra tác
Thuốc có nhiều tên biệt dược: giloba phytosome, dụng phụ: nhức đầu, buồn nôn,
ginkobay, ginkogink, gintec, tanakan, sagokain, bồn chồn...
superkan, OP - Can...
Thuốc có tác dụng: Điều hòa vận mạch, tăng cường tuần hoàn não, tăng tính chịu đựng
của não khi thiếu ôxy, chống ôxy hóa gốc tự do, ổn định màng nên được coi là chất bảo
vệ thần kinh, dẫn truyền nơron.
- Là yếu tố chống kích hoạt tiểu cầu nên có tính chất chống đông máu.
- Thư giãn nội mô, ngăn cản 3-5 cyclic GMP (guanosid monophosphat)
phosphodiasterase ngăn chặn bớt độ nhạy cảm của thụ thể cholin, thụ thể gây tiết
epinephrin, kích thích sự hấp thu cholin ở chân hải mã (hippocampus).
- Ngăn cản kết tụ amyloid, nguyên nhân gây bệnh Alzheimer.
Thuốc được dùng trong các trường hợp thiểu năng tuần hoàn não, suy mạch máu ngoại vi
như giảm trí nhớ, kém tập trung tinh thần, rối loạn thính giác, ù tai, chóng mặt, giảm thị
lực, suy võng mạc, đặc biệt với người cao tuổi. Suy tuần hoàn, tiền chứng của tai biến
mạch máu não (dự phòng) hoặc tai biến mạch não nhằm phòng tai biến mạch não thứ
phát. Đối kháng với quá trình sản sinh gốc tự do và peroxyd - hóa lipid ở màng tế bào.
Điều trị các triệu chứng đau do suy tuần hoàn ngoại vi, triệu chứng khập khiễng cách hồi,
Raynaud, nhược dương, đau thắt khi đi, rối loạn dinh dưỡng.
Chống chỉ định: Người thiếu men fructose - 16 - diphosphatase. Dùng với các chất chống
đông heparin, warfarin...
Lưu ý: Trước đây chế phẩm ginkgo biloba được coi là thuốc lành tính. Gần đây đã thấy
thuốc cũng có những tác dụng phụ:
- Nhức đầu, buồn nôn, bồn chồn, tiêu chảy, dị ứng da.
Lá bạch quả chiết xuất ra Ginkgo biloba.
- Tăng nguy cơ chảy máu, do có yếu tố kích hoạt tiểu cầu, chống đông máu. Một số
trường hợp bị xuất huyết dưới màng cứng, xuất huyết dưới nhện, xuất huyết trong não,
xuất huyết tiền phòng (mắt). Vì vậy khuyến cáo: không dùng nếu có rối loạn đông máu,
không dùng cùng lúc với các thuốc chống đông máu kể cả aspirin, dipyridamol,
ticlopidin... và cũng không dùng với các thảo dược có chứa coumarin, tỏi, dấm... làm
tăng sự chảy máu. Cần ngừng sử dụng EGB trước 36 giờ, tốt nhất là 10-14 ngày trước khi
phẫu thuật.
- An toàn cho người mang thai chưa được biết rõ.
- Chỉ nên dùng cho người tai biến mạch máu não bị nhũn, nhồi..., không dùng cho người
bị đứt, vỡ, phẫu thuật não.
- Không nên dùng với các thuốc chống động kinh (carbamazcpin, valproic...).
- Trong bào chế, nguyên liệu EGB không được có trên 5 phần triệu ginkgolic).
DS. Phạm Thiệp
