TR
NG ĐA H C THÀNH TÂY
ƯỜ
Ự
Ề
Ệ
Ả Ở
Ị Ọ KHOA C¤NG NGHÖ N¤NG - THùC PHÈM * * * Đ TÀI : H TH N KINH T QU N Ầ NG
ng d n: T.S Nguy n H u Đ c
ộ ả
ứ
IƯỜ B môn : Sinh lý đ ng v t ộ ậ Gi ng viên h ữ ễ ẫ Nhóm th c hi n :Nhóm sinh viên l p K2_CNSH3
ướ ệ
ự
ớ
Hà N i ngày 15/ 11/2010
ộ
PH L C Ụ Ụ
qu n ả ng h th n kinh ệ ầ ự
ả
ả ầ
ề ệ ầ
II. Ch t d n truy n th n kinh qu n III. Ch c năng h th n kinh t ả ự IV. R i lo n h th n kinh th c v t ậ ự ệ ầ
• A. Đ i c ạ ươ • B. H th n kinh t ệ ầ • I. C u t o ấ ạ • 1.Phân h giao c m ệ • 2. Phân h đ i giao c m ệ ố • ấ ẫ • ứ • ạ ố • V. K t lu n ậ ế • VI. Tài li u tham kh o ệ • VII. Thành ph n th c hi n ả ự ệ ầ
M Đ UỞ Ầ
HÖ thÇn kinh lµ c¬ quan quan träng bËc nhÊt cña c¬ thÓ con ngêi, nã ®iÒu hoµ, chi phèi tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. VÒ chøc n¨ng hÖ thÇn kinh ®îc chia thµnh hÖ thÇn kinh vËn ®éng vµ thÇn kinh tù qu¶n. sau ®©y nhãm 7 xin ®i s©u tim hiÓu vÒ hÖ thÇn kinh tù qu¶n
A.Đ I C
NG H TH N KINH
Ạ ƯƠ
Ầ
Ệ
D a vào ch c năng:
ự
ứ
H th n kinh v n đ ng
ệ ầ
ậ
ộ
ệ ầ
ệ ầ
qu n ự ả
H th n kinh: H th n kinh t
ầ
Phân h ệ th n kinh giao c mả
Phân h th n ệ ầ kinh đ i giao ố c mả
B. H TH N KINH T QU N
Ự
Ầ
Ả
Ệ
ả ệ ầ qu n( h th n kinh th c v t) là m t b ộ ộ ự ậ
ủ
1.Đ nh nghĩa • H th n kinh t ự ệ ầ
• G i là th n kinh th c v t vì nó đi u hoà các ch c năng ứ
ự ậ ậ ố
ph n c a h th n kinh ngoai biên ề th c v t t c không ậ ứ ư ở ự ầ ủ ể ự ủ ậ
ấ ầ
ị ệ ầ ậ ọ c a c th đ ng v t gi ng nh ủ theo ý mu n ch quan c a ch th . Th n kinh th c v t ủ tham gia đi u ch nh các c quan hô h p, tu n hoàn, tiêu ỉ hoá, bài ti
ầ ơ ể ộ ố ề ơ t, chuy n hoá… ể ế
I. C u t o c a h th n kinh t
qu n:
ấ ạ ủ ệ ầ
ự ả
hình 48.3: H th n kinh t qu n ệ ầ ự ả
Phân h giao c m ệ ả Phân h đ i giao c m ệ ố ả
H th n kinh t
qu n
ệ ầ
ự ả
1.PHÂN H GIAO C M Ệ
Ả
ả
ệ
nh ng t
ế
1.1 Trung khu :H giao c m bào th n xu t phát t ầ ừ ữ ấ s ng bên c a tu s ng t kinh ủ ừ ỷ ố ở ừ đ t s ng ng c th nh t đ n đ t ố ứ ấ ế ố ố s ng th t l ng th 3 (T1- L3). ứ ố
ự ắ ư
c ướ
S i ợ tr h chạ S i ợ sau h cạ h
Chuỗ i h ch ạ giao c mả
A. Phân h giao c m ệ ả
ả
• ấ ệ
ỷ ữ
ữ
ồ ắ ử
ơ ướ ướ
c m t, n ắ ạ ọ ệ
ạ
ụ ầ
ấ ầ
ị
ả ở
ậ ả
Phân h đ i giao c m ệ ố - H phó giao c m xu t phát t ừ ả não gi a, hành não và tu cùng. não gi a và hành não, các Ở s i phó giao c m đi cùng v i ớ ả ợ các dây th n kinh trung ng: ươ ầ dây III vào m th đ n c mi, c ơ ơ ắ ệ ế i ; dây (con ng m t, đ ng t ươ c b t, ); VII vào các tuy n n ọ ướ ế dây IX vào c mi, các tuy n ti t ế ế t c b t, tuy n ti n ế ế niêm m c mũi, mi ng, h u; dây ầ X vào các t ng trong ng c và ổ ự b ng. ). Đây là dây th n kinh dài nh t. th n kinh này liên h đ n ệ ế tim (làm ch m nh p tim), ph i ậ ổ i), thanh qu n (n ), (th ch m l ở ạ khí qu n (th t), m ch máu (giãn ắ trong ru t non và h u môn)
ạ ậ ộ
S i ợ sau h chạ
c ướ
S i ợ tr h chạ
B. Phân h ệ đ i ố giao c mả
ươ ng đ i giao ố
Trung c mả
S i ợ sau h cạ h
c ướ
S i ợ tr h chạ S i ợ sau h chạ
c ướ
S i ợ tr h chạ
ươ
Trung ng đ i giao c m ả ố
Chuỗ i h ch ạ giao c mả
A. Phân h giao c m ệ
ả B. Phân h đ i giao c m ệ ố ả
CH T D N TRUY N TH N KINH
Ẫ
Ấ
Ầ
Ề
ẫ ầ ề
c hóa h c c a t ọ ủ ế ề ể
ầ
ầ ạ
ế ế ả bào ả
ả
ề
ấ ẫ
ề trong h ệ Th n kinh d n truy n (Neurotransmitters) = Nhóm bào ch t n ấ ướ th n kinh dùng đ truy n đ t ạ ầ thông tin hay mang tín hi u t ệ ừ t bào th n kinh này đ n t ế ế ế bào th n kinh khác trong não. Nó ho t hóa h u h t t ầ não (neurons). Kh năng c m th y, c m nh n, suy nghĩ, di ậ ấ đ ng, hành đ ng, và ph n ộ ả ộ ng đ u tùy thu c vào s cân ự ộ ứ b ng hay m t cân b ng c a ủ ằ ằ th n kinh d n truy n ầ th ng th n kinh. ầ ố
ệ
ẳ
ế
ẩ ạ
ượ
• H giao c m ả : norepinephrine Ch t này đi ấ th ng vào máu t o ra s ạ ự kích thích ho t đ ng hăng ạ ộ say, đôi khi mù quáng, thi u bình tĩnh, tay chân run r y. Khi b ho t hóa nó ị cũng kích thích tuy n ế ng th n đ làm thoát th ể ậ ra epinephrine
ủ
i ạ ấ
• Phân h đ i giao c m ả : Đ u ầ ệ ố dây th n kinh c a Đ i Giao ố ầ acetylcholine. c m thoát ra ả Ch t này ch ng l ố epinephrine và norepinephrine
Ự Ả : CH C NĂNG C A H TH KINH T QU N Ệ
Ứ
Ủ
Ầ
Đ ng t ồ ử D
ã
n
C o
Tăng
Gi mả
Phân h đ i ệ ố giao c mả
Tim
Phân h ệ giao c mả
D
ã
o C
n
Ph nang
ế
ố ớ ệ
ị ệ ả
-Tuy đ i ngh ch v i nhau : M t tĩnh, m t đ ng, h này ộ tăng thì h kia gi m , nh ng c 2 h giao c m và đ i ả ố ư giao c m đ u t ề ớ ề ươ ả d n h ng ngày c a con ng ằ
ả ạ ộ
ộ ộ ệ ng tác v i nhau trong ho t đ ng đ u ủ i ườ ặ
III- Ch c năng c a h th n kinh sinh d
ủ ệ ầ
ứ
ưỡ : ng
ơ ọ ộ ề ưỡ
ng. ề ể ổ
ơ ươ ấ ng c a h th n kinh trung ưỡ ứ ộ
ng. - Đi u hòa h at đ ng các c quan sinh d ng. - Đi u khi n quá trình trao đ i ch t trong c , x - Tác đ ng lên ch c năng dinh d ủ ệ ầ ươ
III.R I LO N TH N KINH TH C V T
Ự Ậ
Ố
Ạ
Ầ
ạ ằ ự ấ
ả
ầ ệ ầ ủ ạ ấ ả
ộ ệ ệ ạ
ủ ứ ườ
t ẽ ắ
R i lo n th n kinh th c v t là s m t cân b ng c a ủ ự ậ ố hai h th n kinh giao c m và phó giao c m. Tác ả đ ng c a h th n kinh giao c m r t đa d ng trên ệ ầ h tim m ch, h hô h p… Tác d ng c a h phó ệ ụ ấ giao c m thì ng ng ch c năng phó i, khi c c l ượ ạ ả giao c m s làm ch m nh p tim, tăng co th t và ti ả ế ị ậ d ch v ị ị
1.NGUYÊN NHÂN
ỉ ạ ự ậ
ự nh ng năm tu i tr ) ổ ẻ ữ
ầ ữ ươ ổ
ng do bi n đ i theo tu i c a h th n nh ng trung tâm ch huy c a não. ệ ầ ủ ổ ủ ỉ ữ
ặ ở ổ ữ ủ ệ ổ
ữ ạ ộ ậ ế ố ả ẵ
• S sai l c đi u ch nh h th n kinh th c v t trên c s ề ơ ở ệ ầ thu n túy ch c năng (nh ư ở ứ - Nh ng t n th ế ổ kinh th c v t ho c ự - Nh ng bi n đ i do tu i hay b nh lý c a nh ng c ơ quan chi ph i mà kh năng s n sàng ho t đ ng ch c ứ ng. năng đã b suy gi m hay nh ng bi n đ i b t th ổ ấ ườ ữ ế ả ị
2.TRI U CH NG
Ứ
ậ
Ệ • Nh ng c n tim đ p nhanh • •
ơ
ơ ữ m t Nóng ở ặ lòng bàn chân, Vã m hôi ở ồ bàn tay; n ng h n có th t c ể ứ ặ ng c, khó th .. ự ở
H i ch ng Raynaud
.
ứ
ộ
.
Xanh tím đ u chi ầ
Bi u hi n bàn tay b c ng bì ị ứ ệ ể
3.ĐI U TR Ị Ề
ượ ị ệ c dùng các thu c đi u tr ị ề ố
ứ
• Đ đi u tr , b nh nhân đ ị ệ ậ
ặ ố ố
nhóm B (đ c ế ể ứ
ể ụ ắ ạ ậ
ể ề tri u ch ng gây khó ch u cho b nh nhân và dùng tâm lý ệ ệ li u pháp, v n đ ng li u pháp… ệ ộ • N i khoa: dùng các thu c canxi, sinh t ộ t B6), acid glutamic, an th n… Có th châm c u k t bi ầ ệ h p lý li u pháp t m nóng, t m l nh, t p th d c; tránh ắ ợ căng th ng. ệ ẳ
ạ ầ
ệ ượ ế
ạ ả ặ ng tăng ti ậ lòng bàn chân, bàn tay do tr ng thái c t m hôi quá nhi u, đ c ề ng ch c ự t ệ ở
ng đ n sinh ho t, lao ế ố ồ ạ ế ườ ạ ưở ả
- Ngo i khoa có khi ph i đ t ra n u r i lo n th n kinh th c v t mà hi n t ặ bi ứ năng giao c m, làm nh h ả đ ng... ộ
IV.K T LU N
Ậ
Ế
• H th n kinh t ọ ộ ự
ặ
ủ ộ
ườ ơ ể ồ ế ệ
t, và các tuy n n i ti ệ ầ ế
ng tr ơ ể ữ ố
ậ
ườ ầ ể ệ ầ ệ
qu n là 1 b ph n r t quan tr ng trong ả ậ ấ ệ ầ i. Nó ki m soát ho c kích thích h th n kinh con ng ể ệ ầ c n i t ng c a c th g m m ch máu, tim, ru t, bao ạ ơ ộ ạ t., can thi p vào m i c , bài ti t ọ ơ ộ ế ế ử ng, ch trong c th . N u h th n kinh này b t n th ươ ị ổ ế c , đe s gây ra nh ng r i lo n không l c đ ướ ượ ẽ ạ i.Vì v y c n h t s c b o v và d a tính m ng con ng ệ ế ứ ả ườ ạ ọ luy n t p các li u pháp t nhiên đ cho h th n kinh ự ệ ậ luôn kh e!ỏ
I TH C HI N
V.NH NG NG Ữ
ƯỜ
Ự
Ệ
STT
H và tên
ọ
Nhi m vệ
ụ
1
§ç ThÞ H¬ng
Trëng nhãm
2
Ph m M H nh
ỹ ạ
ạ
Th ký
3
Nguy nTh Liên
ễ
ị
ạ
Đi u tr r i lo n ị ố ề tktv
4
Ngô Th Giang ị
Ph n x th c v t ạ ự ậ
ả
5
NguyÔn B¸ Chung
Hình nhả
6
Nguy n Thúy An
ễ
Hình nhả
VI.TÀI LI U THAM KH O
Ả
Ệ
ả ữ ễ ậ
• Bài gi ng sinh lý đ ng v t- TS Nguy n H u Đ c ứ ộ • Sinhhocvietnam.com • tailieu.vn
