vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020
60
viện còn kém. Tỷ lệ trẻ có cân nặng, chiều dài,
vòng đầu nhỏ hơn so với tuổi thai theo biểu đồ
INTERGROWTH – 21st đều cao (lần lượt 22,3%;
26,6%; 22,3%). Yếu tố làm tăng khả năng sinh
con suy dinh dưỡng còi cc gồm: mẹ sinh con
lần đầu, mẹ tăng cân thấp hơn bình thường khi
mang thai.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kiên Thị Sarête và Võ Minh Tuấn (2017), "Tỷ
lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân và yếu tố liên quan tại Bệnh
viện Sản Nhi tỉnh Trà Vinh", Tạp chí Y hc Thành
phố Hồ Chí Minh, 21(1), tr. 174 - 180.
2. Lê Nguyễn Nhật Trung, Lê Thị Thuỳ Dung,
Trần Trọng Phương Trừ và cộng sự. (2016),
"Kết quả điều trị trẻ sơ sinh sinh non 26 - 34 tuần
tuổi thai tại bệnh viện Nhi đồng 2", Tạp chí Y hc
Thành phố Hồ Chí Minh, 20(2), tr. 30 - 36.
3. Nguyễn Duy Tân, Phạm Diệp Thùy Dương và
Bùi Quang Vinh (2018), "Tình trạng dinh dưỡng
của trẻ non tháng - nhẹ cân tại Khoa sơ sinh Bệnh
viện Nhi đồng 2", Tạp chí Y hc Thành phố Hồ Chí
Minh, 22(1), tr. 217 - 222.
4. Francis A, Hugh O and Gardosi J (2018),
"Customized vs INTERGROWTH-21st standards for
the assessment of birthweight and stillbirth risk at
term", Am J Obstet Gynecol, 218(2), S692-S699.
5. Kozuki N, Katz J, Christian P et al. (2015),
"Comparison of US birth weight references and the
international fetal and newborn growth consortium
for the 21st century standard", JAMA Pediatrics,
169(7), e151438-e151438.
6. Nguyen P.H., Addo O.Y., Young M et al.
(2016), "Patterns of fetal growth based on
ultrasound measurement and its relationship with
small for gestational age at birth in rural Vietnam",
Paediatr Perinat Epidemiol, 30(3), 256-266.
7. Villar J, Ismail L.C., Victoria C.G. et al.
(2014), "International standards for newborn
weight, length, and head circumference by
gestational age and sex: the Newborn Cross-
Sectional Study of the INTERGROWTH-21st
Project", The Lancet, 384(9946), 857-868.
8. Victora C.G., Villar J, Barros F.C. et al.
(2015), "Anthropometric characterization of
impaired fetal growth: risk factors for and
prognosis of newborns with stunting or wasting",
JAMA Pediatrics, 169(7), e151431-e151431.
HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ KHÔ MẮT BẰNG SODIUM HYALURONAT 0,18%
TRÊN MẮT GLÔCÔM GÓC MỞ NGUYÊN PHÁT NHÃN ÁP ĐIỀU CHỈNH
VỚI MỘT THUỐC TRA MẮT NHÓM PROSTAGLANDIN
Bùi Thị Vân Anh1, Dương Diệu Hương2
TÓM TẮT15
Mục tiêu:
đánh giá hiệu quả của Sodium
Hyaluronat 0,18% trong điều trị khô mắt do sử dụng
thuốc nhóm prostaglandin trên mắt glôcôm góc mở.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:
Mắt được
chuẩn đoán khô mắt trên glôcôm góc mở nguyên phát
nhãn áp điều chỉnh với 1 thuốc tra nhóm
prostaglandin tại khoa Glôcôm, bệnh viện Mắt Trung
ương trong khoảng thời gian từ tháng 1 dến tháng
9/2015. Nghiên cứu mô tả cắt ngang, sử dụng bộ câu
hỏi OSDI, bảng phân loại tổn thương bề mặt nhãn cầu
Oxford 2003, test BUT, Schirmer và nhuộm
fluorescein, Rose belgan để đánh giá tiến triển của
khô mắt trước và sau khi tra Sodium Hyaluronat
0,18% 1 và 3 tháng.
Kết quả:
Nghiên cứu thực hiện
trên 27 BN, 46 mắt. Triệu chứng cơ năng giảm mức
độ nặng sau 1 và 3 tháng là 0%. Chế tiết nước mắt
cải thiện dần lên sau các đợt điều trị, từ 9.5 ± 5.92
mm trở về bình thường sau 1 tháng (13.63±7.82) và 3
tháng (15.85±7.11). Sau 1 tháng và 3 tháng điều trị
1Bệnh viện Mắt Trung ương
2Bệnh viện Mắt Việt Nhật
Chịu trách nhiệm chính: Bùi Thị Vân Anh
Email: buivananh@yahoo.com
Ngày nhận bài: 3.2.2020
Ngày phản biện khoa hc: 2.4.2020
Ngày duyệt bài: 6.4.2020
TBUT mức độ nặng giảm từ 29 mắt còn 30.4% và
6.5%. SH cải thiện mức độ nhuộm bề mặt nhãn cầu ở
test fluorescein (số mắt tổn hại nhẹ giảm từ 33 mắt
xuống còn 14 mắt sau 3 tháng) nhưng ở test rose
bengal thì không có sự cải thiện. Sau 3 tháng, mức độ
khô mắt nhẹ tăng lên 80.4%, khô mắt vừa giảm
xuống 2.2%., không có khô mắt nặng.
Kết luận
:
Sodium Hyaluronat 0,18% có hiệu quả làm giảm mức
độ khô mắt trên các đối tượng khô mắt dùng 1 thuôc
tra hạ nhãn áp nhóm prostaglandin điều trị glôcôm
góc mở nguyên phát
Từ khóa:
khô mắt, Sodium Hyaluronat 0,18%,
glôcôm góc mở, thuốc nhóm prostaglandin
SUMMARY
EFFECTIVENESS OF SODIUM HYALURONAT
0.18% ON DRY EYE IN POAG WITH IOP
CONTROLLED BY ONE PROSTAGLADINE
ANALOGE DROP
Purpose:
Effect of Sodium Hyaluronat 0,18% on
dry eye management in POAG with IOP controlled by
1 prostaglandine analoge drop.
Patient and
method:
cross- section study in 46 POAG eyes of 27
patients having dry eye and IOP controlled by 1
prostaglandine analoge drop has been conducted in
VNIO from Jan to Sept 2015. We have reported OSDI
score, TBUT, Schirmer test, Oxxford 2003 score of
fluorescein and Rose Bengal before and after using
Sodium Hyaluronate 0,18% 1, 3 months.
Result:
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020
61
Severe symptoms of DE reduced to 0% after 1 and 3
months. Lacrimal secretion improved from 9.5 ± 5.92
mm before using SH to 13.63±7.82mm after 1 month
and 15.85±7.11mm after 3 months.. severe TBUT
result changed from 63% to 30,4% after 1 month and
6,5% after 3 months. Fluorescein scoret improved but
Rose Bengal score unchanged. DE is improved after
3months using SH 0,18%.
Conclusion
: Sodium
Hyaluronat 0,18% is effective on dry eye management
in POAG with IOP controlled by 1 PG analoge drop.
Key words:
POAG, dry eye, Sodium Hyaluronat
0,18%, prostaglandine analoge drop
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Rất nhiều thành phần trong thuốc tra mắt,
đặc biệt là các chất bảo quản có thể gây tổn hại
đến bề mặt nhãn cầu. BAK là chất bảo quản
được dùng phổ biến trong các thuốc hạ nhãn áp
nhờ khả năng diệt khuẩn cả gr(-) và gram(+).
Tuy nhiên việc dùng kéo dài các thuốc có chất
bảo quản BAK có thể dẫn đến độc tế bào biểu
mô và phá vỡ lớp lipid trên bề mặt giác mạc. Bên
cạnh đó hoạt chất chính nhóm prostaglandin
thường gây xung huyết và kêu gi bạch cầu
khiến biểu hiện viêm trên bề mặt tăng dẫn đến
rối loạn áp suất thẩm thấu của lớp film nước
mắt. Các đặc điểm này khiến cho mắt tra thuốc
hạ nhãn áp nhóm prostaglandin kéo dài trở nên
khô mắt nhanh chóng. Thuốc Sodium Hyaluronat
0,18% với tính năng bắt giữ phân tử nước và
dàn trải tốt có khả năng giữ nước lâu dài trên
bề mặt nhãn cầu, giúp cải thiện phần nào tình
trạng khô mắt. Nghiên cứu này tập trung đánh
giá hiệu quả của Sodium Hyaluronat 0,18%
trong điều trị khô mắt do sử dụng thuốc nhóm
prostaglandin kéo dài trên mắt glôcôm góc mở.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu: Mắt được chuẩn
đoán khô mắt trên bệnh nhân glôcôm góc mở
nguyên phát NA điều chỉnh sau dùng 1 thuốc tra
mắt thuộc nhóm prostagladin, theo tiêu chuẩn
chẩn đoán sau: có ít nhất 2 trong 3 triệu chứng:
OSDI >12 điểm, test BUT <10 giây hoặc test
Schirmer I <10mm sau 5 phút; test fluorescein
hoặc rose bengal dương tính. Chúng tôi loại khỏi
nhóm nghiên cứu mắt glôcôm thứ phát, BN dưới
18 tuổi, mắt đang bị viêm nhiễm bán phần trước,
đang sử dụng các loại nước mắt nhân tạo, đang
sử dụng kính tiếp xúc hoặc đã phẫu thuật khúc
xạ, BN không có khả năng theo dõi.
Phương pháp nghiên cứu mô tả cắt
ngang. Sử dụng thuốc Vismed (Hoạt chất: Natri
hyaluronate 0.18%, do TRB Chemedica –
Switzerland sản xuất) tra mắt 2 lần/ ngày. Các chỉ
số OSDI, kết quả test BUT, Schirmer I và nhuộm
fluorescein, Rose Bengal được ghi nhận trước và
sau điều trị 1 tháng, 3 tháng. Chỉ số OSDI đánh
giá các biểu hiện cơ năng được tính điểm và phân
độ theo hướng dẫn của DEWS 2007 (Bình
thường: OSDI= 0-12 điểm, khô mắt nhẹ: OSDI=
13-22 điểm, khô mắt trung bình: OSDI = 23-32
điểm, khô mắt nặng: OSDI = 33-100 điểm). Mức
độ tổn thương bề mặt nhãn cầu được đánh giá
theo bảng Oxfort 2003 qua test nhuộm
fluorescein và Rose Bengal và phân độ theo Joon
Young Hyon(2014): bình thường: 0 điểm, nhẹ: 1 -
3 điểm, trung bình: 4 - 6 điểm, nặng: 7 - 9 điểm,
rất nặng: ≥ 10 điểm. Test Schirmer I đánh giá
chế tiết nước mắt toàn phần: Bình thường
≥10mm, khô mắt nhẹ >6 và <10mm, khô mắt
trung bình 3-6mm, khô mắt nặng <3mm. Test
BUT đánh giá thời gian phá vỡ phim nước mắt:
bình thường ≥ 10s, khô mắt nhẹ >6 và <10s, khô
mắt trung bình 3-6s, khô mắt nặng <3s. Đánh giá
chung chia làm 3 mức độ khô mắt: Khô mắt nhẹ
(TBUT > 6s, có ít nhất 1 test nhuộm bề mặt mức
độ nhẹ, test Schirmer I > 6mm); khô mắt vừa
(TBUT 3-6s, có ít nhất 1 test nhuộm bề mặt mức
độ vừa, test Schirmer I 3-6 mm); khô mắt nặng
(TBUT <3s, có ít nhất 1 test nhuộm bề mặt mức
độ nặng, test Schirmer I < 3mm).
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
Nghiên cứu thực hiện trên 27 BN (16 nữ
chiếm 59,3% - 11 nam chiếm 40,7%) - 46 mắt
được chẩn đoán xác định khô mắt trên mắt
glôcôm góc mở nguyên phát nhãn áp điều chỉnh
với một thuốc nhóm prostaglandin trong thời
gian từ tháng 1 năm 2015 tới tháng 9 năm 2015
tại khoa Glôcôm bệnh viện Mắt Trung ương.
Bệnh nhân có tuổi trung bình là 48 tuổi.
Đặc điểm glôcôm trên mắt nghiên cứu:
Các mắt thuộc nhóm nghiên cứu đều được chẩn
đoán glôcôm góc mở nguyên phát và có tiền sử
dùng nhiều thuốc khác nhau trước khi sử dụng
thuốc tra nhóm prostaglandin cuối cùng trong đó
nhóm thuốc prostagladin khác chiếm tỷ lệ cao
84.9%, nhóm dùng thuốc ức chế beta chiếm
6.5% và nhóm dùng thuốc phối hợp chiếm
8.6%. Trong thời điểm nghiên cứu có 2 nhóm
thuốc prostaglandin được sử dụng là Taflotan
0,0015% (17 mắt chiếm 37,0%) và Travatan
0,004% (29 mắt chiếm 63%). Nhóm điều trị
Travatan 0.004%, thời gian sử dụng trên 12
tháng chiếm 44.8%, Taflotan 0.0015% thời gian
sử dụng thuốc dưới 6 tháng chiếm 70.6%. Thòi
gian trung bình điều trị Travatan là 16.83 ±
17.81 tháng, với Taflotan là 3.24 ± 2.33 tháng.
Ở 7 mắt điều trị bằng nhóm chẹn beta và phối
hợp thuốc chúng tôi không khai thác được thời
gian sử dụng cũng như số lần tra các thuốc do
vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020
62
bệnh nhân chưa ý thức được tầm quan trng của
việc theo dõi diễn biến của bệnh.
Các mắt thuộc nhóm nghiên cứu có nhãn áp
trung bình là 12.22 ± 2.49 mmHg, nhãn áp thấp
nhất là 8 mmHg và cao nhất là 18 mmHg. Tỷ lệ
lõm đĩa xuất hiện nhiều nhất trong nghiên cứu là
0.3 (18 mắt - 39.1%). Lõm đĩa trung bình là 0.4
± 0.2. Tổn thương thị trường ở giai đoạn sơ phát
là hay gặp nhất 30 mắt (65.2%), giai đoạn tiến
triển là 9 mắt, giai đoạn trầm trng là 6 mắt và
giai đoạn gần mù chỉ ở 1 mắt (2.2%).
Mức độ triệu chứng cơ năng chia theo điểm OSDI
Bảng 1. Mức độ triệu chứng cơ năng trước và sau điều trị
OSDI
Trước điều trị
Sau 1 tháng
Sau 3 tháng
n
%
n
%
n
Bình thường
21
45.7
26
56.5
33
Nhẹ
13
28.3
12
26.1
11
Vừa
10
21.7
4
8.7
2
Nặng
2
4.3
4
8.7
0
Điểm trung bình
17.39 ± 13.38
12.85 ± 8.99
9.46 ± 6.66
Hơn một nửa số mắt tham gia nghiên cứu
(54.3%) có số điểm OSDI biểu hiện của hội
chứng khô mắt. Trong đó, 28.3% mắt có điểm ở
mức độ nhẹ, 21.7% mức độ trung bình 4.3%
mức độ nặng. Nghiên cứu của Fetchner năm
2010 [1] sử dụng bộ câu hỏi OSDI cho biết
48,4% BN glôcôm có khô mắt, tỷ lệ này cũng
tương đồng với nghiên cứu của chúng tôi.
Theo hội thảo khô mắt quốc tế DEWS (2007),
tăng áp suất thẩm thẩu nước mắt là cơ chế
chính dẫn tới các triệu chứng khó chịu tại mắt,
tổn hại bề mặt nhãn cầu và gây viêm. Dựa vào lý
luận này, một số nước mắt nhân tạo SH nhược
trương đã được phát triển trong sự mong đợi
điều chỉnh tăng áp suất thẩm thấu của màng
nước mắt và cân bằng áp suất thẩm thấu bình
thường trong môi trường bề mặt nhãn cầu, và
được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải
thiện các triệu chứng điển hình của khô mắt,
tăng sức sống của các tế bào biểu mô giác mạc
và cải thiện tình trạng kết mạc. Trong nghiên
cứu này, chúng tôi sử dụng SH 0.18% nhược
trương điều trị cho 46 mắt, kết quả là triệu
chứng cơ năng mức độ nhẹ giảm từ 28.3%
(trước điều trị) – 23.9% (sau 3 tháng), mức độ
vừa từ 21.7% (trước điều trị) – 4.3% (sau 3
tháng), mức độ nặng sau 1 tháng và 3 tháng là
0%, sự cải thiện này có ý nghĩa thống kê với p
<0.05 (test χ2).
Nghiên cứu của Liu X. và cộng sự năm 2015
cũng trên đối tượng glôcôm nhưng sử dụng SH
nồng độ cao hơn 0.3% [2] sau 90 ngày điều trị
thì triệu chứng cơ năng OSDI về bình thường là
53.3%, nhẹ 30%, vừa 16.7%. Ngoài ra, các
nghiên cứu của R. Vogel (2010) và Lee H.S.
(2014) cũng sử dụng SH 0.18 điều trị khô mắt
nhưng không trên đối tượng glôcôm [3] cũng
cho kết quả tốt dần lên về số điểm OSDI.
Thời gian phá vỡ film nước mắt (test BUT) -
Chế tiết nước mắt toàn phần (test Schirmer I)
0.0%
20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
Trước
điều trị
Sau 1
tháng
Sau 3
tháng
0.0%
21.7%
63.0%
37.0% 47.8%
6.5%
63.0%
30.4%
0.0%
Bình thường Nhẹ Vừa
Biểu đồ 1 .Thời gian vỡ phim nước mắt
0.0%
50.0%
100.0%
150.0%
200.0%
Bình
thường
Nhẹ Vừa
41.3% 32.6% 26.1%
71.7%
21.7% 6.5%
87.0%
13.0%
0.0%
Trước điều trị Sau 1 tháng Sau 3 tháng
Biểu đồ 2. Chế tiết nước mắt
Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng 2
nhóm thuốc prostaglandin với 2 chất bảo quản
khác nhau là BAK và polyquad. Tại thời điểm ban
đầu, 100% (46 mắt) có thời gian vỡ phim nước
mắt bất thường (<10s) và chỉ có 58.7% (27
mắt) có test Schirmer I bất thường. So sánh với
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020
63
Leung (2008) trên đối tượng dùng thuốc hạ
nhãn áp có tỷ lệ test BUT <10s là 78%, test
Schirmer I <10 là 62%, tỷ lệ này khá phù hợp
với nghiên cứu của chúng tôi. Điều này hoàn
toàn phù hợp do tác động chủ yếu của chất bảo
quản là lên tế bào chế tiết nhầy của tế bào
goblet và lớp lipid dẫn đến dẫn đến biến đổi chất
lượng của lớp film nước mắt, làm giảm khả năng
bám dính của nước trên bề mặt nhãn cầu, rút
ngắn thời gian ổn định film nước mắt (thể hiện
qua test BUT). Trong khi đó, test Schirmer đánh
giá sự chế tiết nước mắt thông qua đánh giá lớp
nước của film nước mắt, lớp này chỉ chịu ảnh
hưởng gián tiếp do bị bay hơi quá nhanh khi lớp
nhày không ổn định. Việc bổ sung Sodium
Hyaluronat 0,18% giúp giữ nước khiến test kiểm
tra chế tiết nước mắt cải thiện dần lên sau các
đợt điều trị, từ 9.5 ± 5.92 mm trước điều trị trở
về bình thường sau 1 tháng (13.63±7.82) và 3
tháng (15.85±7.11). Sau 1 tháng điều trị, tỷ lệ
test Schirmer I bình thường tăng lên 71.7% (33
mắt), mức độ nhẹ giảm đi còn 21.7% (10 mắt),
mức độ vừa là 6.5% (3 mắt). Sau 3 tháng, test
Schirmer I bình thường tăng lên 87% (40 mắt),
mức độ nhẹ chỉ còn 13% (6 mắt), và không còn
mắt nào ở mức độ nặng. Kết quả này khác biệt
có ý nghĩa thống kê với p < 0.05. So sánh với
nghiên cứu Lee H.S. (2014) chế tiết nước mắt
cũng cải thiện dần lên sau 1 tháng điều trị và
thời gian điều trị càng dài thì chế tiết nước mắt
càng cải thiện rõ rệt[3].
Sau 1 tháng điều trị TBUT mức độ nặng giảm
từ 29 mắt còn 14 mắt (30.4%). Sau 3 tháng điều
trị, tỷ lệ TBUT bình thường 30.4%, mức độ nặng
giảm chỉ còn 6.5%. Kết quả có sự khác biệt với p
<0.05. Thời gian vỡ phim nước mắt trung bình
tăng từ 5.84 s lên 9.15 s (p<0.05, T-test), dù
vậy vẫn chưa trở về mức bình thường. Sự thay
đổi thời gian vỡ màng nước mắt cũng cải thiện
dần lên sau từng đợt điều trị, sự khác biệt về
thời gian vỡ màng nước mắt là có ý nghĩa thống
kê ở từng thời điểm tái khám với p<0.05, tuy
nhiên vẫn chưa trở về bình thường sau 3 tháng.
Thời gian vỡ phim nước mắt phụ thuộc vào
nhiều yếu tố, TBUT chỉ bình thường khi màng
nước mắt có chiều dày các lớp lipid- nước- mucin
sinh lý được trải đều trên bề mặt nhãn cầu trơn
nhẵn, phản xạ chớp mi bình thường giúp film
nước mắt được thay đổi liên tục và kịp thời. SH
là một polymer sinh hc tự nhiên, được cấu tạo
bởi 1 chuỗi các phân tử saccharide, các phân tử
kị nước này giúp cho SH có khả năng giữ nước
rất tốt, cùng với đặc tính đàn hồi cao giữa các
lần chớp mắt nên SH có khả năng tăng ổn định
màng nước mắt, giảm thời gian bốc hơi nước mắt.
Kết quả nhuộm màu kết giác mạc
Bảng 2. Kết quả nhuộm kết giác mạc
Test fluorescein
Test Rose bengal
Trước
điều trị
Sau 1
tháng
Sau 3 tháng
Trước
điều trị
Sau 1
tháng
Sau
3 tháng
Trung bình
1.24 ± 1.25
0.85±0.89
0.91 ± 1.48
0.46 ± 1.04
0.39±0.61
0.46 ± 0.88
Bình thường
11 (23.9%)
20(43.5%)
28 (60.9%)
34 (73.9%)
31 (67.4%)
33 (71.7%)
Nhẹ
33 (71.7%)
26(56.5%)
14(30.4%)
11 (23.9%)
15 (32.6%)
12 (26.1%)
Vừa
2 (4.3%)
0
4 (8.7%)
1 (2.2%)
0
1 (2.2%)
Nặng
0
0
0
0
0
0
Chúng tôi sử dụng 2 test fluorescein và rose
Bengal để đánh giá mức độ tổn hại tế bào beef
mặt kết giác mạc. Vùng bắt màu fluorescein thể
hiện cấu trúc liên kết kín giữa các tế bào biểu
mô bị phá vỡ. Rose bengal nhuộm cả các tế bào
biều mô sống và chết mà không được bảo vệ bởi
màng nước mắt. Trong nghiên cứu, chúng tôi
thấy rằng tỷ lệ bắt màu kết giác mạc ở test
fluorescein (65.2%) cao hơn test rose bengal
(30.4%). Như vậy xu hướng các tế bào biểu mô
có xu hướng bị đứt gãy liên kết nhiều hơn là bị
bộc lộ không có lớp nước mắt che phủ. SH cải
thiện mức độ nhuộm bề mặt nhãn cầu ở test
fluorescein (số mắt tổn hại nhẹ giảm từ 33 mắt
xuống còn 14 mắt sau 3 tháng) nhưng ở test
rose bengal thì không có sự cải thiện, tuy nhiên
không có sự khác biệt ở 2 test sau từng thời
điểm điều trị. Trong nghiên cứu trên mô hình
động vật cho rằng SH có khả năng làm liền biểu
mô bằng cách kích thích sự di chuyển, bám dính
và tăng sinh biểu mô giác mạc. Gần đây, Gomes
và cộng sự [4] nghiên cứu in vitro trên giác mạc
người cho thấy SH kích thích di cư tế bào biểu
mô giác mạc, làm liền tổn thương bằng kết dính
với CD44 (thụ thể gắn với khung actin giác mạc
người) tạo lớp bảo vệ vùng tổn thương.
Kết quả khô mắt chung. Mức độ khô mắt
trong nghiên cứu này có 17 mắt mức độ nhẹ và
29 mắt mức độ vừa, không có mắt nào ở mức độ
nặng. Tỷ lệ khô mắt trên nhóm chứa chất
polyquad 29 mắt (63%) cao hơn nhóm chứa BAK
17 mắt (37%), tuy nhiên không có sự khác biệt
vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020
64
về mức độ khô mắt ở cả 2 nhóm. Theo nghiên
cứu của Tuomas Paimela và cộng sự [5] thấy
rằng polyquad 0.001% trong travatan gây ra độc
tố tương tự hoặc cao hơn BAK 0.001% sau 15
phút trong phân tích độc tố tế bào. Như vậy hiệu
quả giảm khô mắt khi sử dụng polyquad 0.001%
còn cần được xem xét thêm với cỡ mẫu lớn hơn
và thời gian kéo dài hơn. Mức độ khô mắt nhẹ và
vừa ở nhóm dùng travatan có tỷ lệ cao nhất ở
thời gian dùng thuốc trên 12 tháng (44,8%) và
tỷ lệ thấp nhất dưới 6 tháng (24,1%). Tuy nhiên,
không có sự khác biệt giữa mức độ khô mắt và
thời gian dùng thuốc với p >0.05 (test χ2). Trong
khi đó, mức độ khô mắt nhẹ và vừa xuất hiện với
tỷ lệ cao ở thời điểm dùng thuốc taflotan dưới 6
tháng (70,6%), tỷ lệ thấp hơn ở thời gian từ 6-
12 tháng (29,4%), không có trường hợp nào
dùng quá 12 tháng (do thuốc mới được nhập về
Việt Nam trong năm 2014), mức độ khô mắt ở
các thời điểm dùng thuốc khác nhau không có ý
nghĩa thống kê (p>0.05
Kết quả điều trị nhìn chung có sự thay đổi tốt
hơn sau từng đợt điều trị. Sau 1 tháng, mức độ
khô mắt nhẹ tăng từ 37% (trước điều trị) lên
71.7%, khô mắt vừa giảm từ 63% (trước điều
trị) xuống 21.8%. Sau 3 tháng, mức độ khô mắt
nhẹ tăng lên 80.4%, khô mắt vừa giảm xuống
2.2%. Tuy vậy, sự cải thiện này không có ý
nghĩa thống kê với p>0.05.
Bảng 3. Kết quả điều trị theo từng mức độ khô mắt
Kết quả điều
trị
Mức độ
khô mắt
Sau điều trị 1 tháng
Sau điều trị 3 tháng
Tổng
Khỏi
Giảm
khô mắt
Không
thay đổi
Nặng
lên
Khỏi
Giảm
khô mắt
Không
thay đổi
Nặng
lên
Bình thường
3
6.5%
0
0
0
8
17.4%
0
0%
0
0%
0
0%
3
6.5%
Nhẹ
0
0%
25
54.3%
8
17.4%
0
1
2.2%
32
69.6%
4
8.7%
0
0%
33
71.7%
Vừa
0
0%
4
8.7%
5
10.9%
1
2.2%
0
0%
1
2.2%
0
0%
0
0%
10
21.8%
Tổng
3
6.5%
29
63%
13
28.3 %
1
2.2%
9
19.6%
33
71.7%
4
8.7%
0
0%
46
100%
P
p <0.05 (test χ2)
p <0.05 (test χ2)
Sau 1 tháng, có 3 mắt khỏi khô mắt, trong 33
mắt mức độ nhẹ thì có 25 mắt giảm khô mắt, 10
mắt mức độ vừa có 4 mắt giảm khô mắt. Sau 3
tháng điều trị mức độ khô mắt trở về bình
thường là 8 mắt, mức độ khô mắt nhẹ sau điều
trị giảm đi nhiều, hiệu quả điều trị còn chưa cao
do bệnh nhân có viêm tắc tuyến Meibomius kèm
theo. Tuy nhiên, các kết quả trên đều có ý nghĩa
thống kê với p< 0.05. Sau 3 tháng điều trị, trong
8 mắt bình thường thì có 7 mắt ở nhóm
polyquad và 1 mắt ở nhóm chứa BAK. 37 mắt
khô mắt nhẹ thì có 21 mắt ở nhóm polyquad và
16 mắt ở nhóm BAK. 1 mắt mức độ khô mắt vừa
ở nhóm polyquad. Kết quả này không có sự khác
biệt với p >0.05 (test χ2). Như vậy, trước điều trị
và sau điều trị thì mức độ khô mắt là không khác
nhau ở 2 nhóm thuốc chứa polyquad và BAK.
IV. KẾT LUẬN
Sodium Hyaluronat 0,18% có hiệu quả làm
giảm các triệu chứng cơ năng, cải thiện các triệu
chứng thực thể và làm giảm mức độ khô mắt
trên các đối tượng khô mắt do dùng 1 thuôc tra
hạ nhãn áp nhóm prostaglandin điều trị glôcôm
góc mở nguyên phát
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. R. D. Fechtner, D. G. Godfrey, D. Budenz
(2010). Prevalence of ocular surface complaints in
patients with glaucoma using topical intraocular
pressure-lowering medications. Cornea, 29 (6),
618-621.
2. X. Liu, F. F. Yu, Y. M. Zhong (2015).
Therapeutic Effects of Sodium Hyaluronate on
Ocular Surface Damage Induced by Benzalkonium
Chloride Preserved Anti-glaucoma Medications.
Chin Med J (Engl), 128 (18), 2444-2449.
3. H. S. Lee, Y. S. Ji và K. C. Yoon (2014). Efficacy
of hypotonic 0.18% sodium hyaluronate eye drops in
patients with dry eye disease. Cornea, 33 (9), 946-951.
4. J. A. P. Gomes, R. Amankwah, A. Powell-
Richards (2004). Sodium hyaluronate
(hyaluronic acid) promotes migration of human
corneal epithelial cells in vitro. The British Journal
of Ophthalmology, 88 (6), 821-825.
5. T. Paimela, T. Ryhänen, A. Kauppinen
(2012). The preservative polyquaternium-1
increases cytoxicity and NF-kappaB linked
inflammation in human corneal epithelial cells.
Molecular Vision, 18, 1189-1196.