Histeria

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

128
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bệnh Hysteria là một bệnh loạn thần tâm căn. - Bệnh thường xuất hiện sau một chấn thương tâm lý ở những người nhân cách yếu. - Trong bảng phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 (ICD-10), Hysteria được gọi là rối loạn phân ly. - Tỷ lệ gặp ở 0,3-0,5% dân số, thường gặp ở nữ giới. - Hysteria là một chứng bệnh xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại cũng như ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Histeria

Histeria I.Tổng quan 1. Đại cương - Bệnh Hysteria là một bệnh loạn thần tâm căn. - Bệnh thường xuất hiện sau một chấn thương tâm lý ở những người nhân cách yếu. - Trong bảng phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 (ICD -10), Hysteria được gọi là rối loạn phân ly. - Tỷ lệ gặp ở 0,3-0,5% dân số, thường gặp ở nữ giới. - Hysteria là một chứng bệnh xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại cũng như ở Việt Nam. - Ở Việt Nam, chưa có những nghiên cứu sâu về Hysteria cho nên có nhiều cách hiểu khác nhau về căn bệnh này, - Quan niệm thông thường chúng ta thường cho rằng đó là bệnh “thiếu đàn ông”...
- Xu hướng diễn ra căn bệnh này ở Việt Nam có thể sẽ gia tăng trong thời gian tới. 2. Một số luận thuyết a. Quan niệm về Hysteria - Danh từ hysteria bắt nguồn từ tiếng Hylạp “Hustera” có nghĩa là tử cung. - Theo các tác giả xưa, hysteria là một bệnh của phụ nữ trưởng thành, do di chuyển tử cung vào mọi nơi trong cơ thể để tìm kiếm một sự thăng bằng thể dịch mà nó đang không có do các quan hệ tình dục hoặc có rất ít. b. Các biểu hiện giả bệnh lý được xem như là bắt nguồn từ tâm lý – tình cảm ít nhiều có ý thức, xuất hiện ở trẻ với một tần số chưa được thống nhất. Hysteria xuất hiện do ảnh hưởng của các nhân tố gây chấn thương tâm thần khác nhau, cấp tính cũng như ít nhiều kéo dài. c. Bệnh hysteria dễ xuất hiện hơn ở những người có những nét tính nết bệnh lý - ở những người gọi là bệnh nhân cách dạng Hysteria. Nhưng “nền bệnh nhân cách” hoàn toàn không nhất thiết phải có. Hysteria ở dạng loạn thần kinh, coi như phản ứng đối với một tình huống chấn thương nào đấy, có thể xuất hiện ở người mà trước đó không hề biểu hiện các nét nhân cách Hysteria. Loạn thần kinh hysteria thường gặp ở lứa tuổi trẻ, nhất là ở phụ nữ, nam giới cũng mắc bệnh này.
d. Một trong những điểm cơ bản của hysteria là tính rất dễ bị ám thị và khă năng dễ tự ám thị của người bệnh. Do đó, triệu chứng học cũng hết sức đa dạng. Chính do tính chất muôn mầu, muôn vẻ của nó mà hysteria có những tên gọi đặc biệt là “Chứng giả bệnh vĩ đại; Chứng hay đổi mâu; Chứng bắt chước tất cả các bệnh”. e.Hiện nay Hysteria được gọi bằng tên là “rối loạn phân ly”, tiếng Anh là Mass psychogenic Illness. II. Triệu chứng 1. Mức độ thể hiện - thường được thể hiện ở hai mức độ. a.Trạng thái hysteria: - Là trạng thái xúc cảm rất không ổn định với những biểu hiện rầm rộ về tình cảm, với sự thay phiên rất nhanh thiện cảm và ác cảm đối với những người chung quanh. - Nét mặt, cử chỉ, mọi hành vi của người bệnh đều có tính chất giả tạo, sân khấu, lắm khi kiểu cách. - Nội dung lời nói thì bóng bẩy, các sự kiện đưa ra có tính chất cường điệu, đôi lúc bịa đặt điều mong muốn lại đưa ra như những điều có thật, và thông báo với mọi người xung quanh với những cảm xúc mạnh mẽ. - Họ còn dễ tự ám thị hơn là dễ bị ám thị.
- Đồng thời với những đặc điểm tâm thần thuộc loại này, người bệnh có những rối loạn khác nhau, về bản chất thì là chức năng, về biểu hiện thì cực kì đa dạng: Liệt, liệt nhẹ, đau đớn ê chề, câm, mù, điếc ... - Người bệnh thường lên những cơn kích động mãnh liệt, kêu gào, kêu khóc, vặt tay, xé quần áo, những cơn ngất và những cơn co giật. b.Cơn hysteria: - Thường phát sinh sau những cảm động mạnh, những chấn động tâm thần, làm người bênh mù mờ ý thức rồi ngã xuống. - Khác với các cơn động kinh, trong cơn hysteria không có co cứng cơ toàn thân, cho nên người bệnh không ngã vật ra mà từ từ xịu xuống sàn nhà. - Trong cơn hysteria không có s ự thay phiên tuần tự giữa giật cứng và giật rung. - Những động tác tự động biểu hiện không phải dưới dạng co giật thô sơ mà là những vận động phức tạp, đa dạng và diễn cảm. - Trong cơn như vậy, người bệnh lăn lộn, uốn cong người, gáy và gót chân tì xuống đất (vòng cung hysteria), đập chân theo nhịp, cắn tay và mình mẩy, kêu gào một cách đơn điệu, rú lên, gầm lên một cách nức nở, la to từng câu một, than thở, hát hò, ngâm thơ, bứt tóc, xé quần áo. - Cơn hysteria vùng vẫy chân tay, đòi hỏi khoảng rộng. - Sau cơn hysteria, người bệnh thường khóc lóc, than phiền linh tinh và có trạng thái rã rời, vô lực.
- Hồi ức về cơn có tính chất từng quãng. - Có thể cắt đứt cơn hysteria bằng những kích thích mạnh (xối nước lạnh). 2.Tính chất đa dạng * Có thể chia một cách giản lược ra 4 nhóm biểu hiện bệnh lý dưới sau đây: - Rối loạn vận động; Các rối loạn giác quan và cảm giác; Các rối loạn thực vật; Các rối loạn tâm thần. - Trong lâm sàng, có thể gặp những kết hợp rất đa dạng của các rối loạn này. a. Rối loạn vận động: - Biểu hiện dưới dạng các cơn Hysteria như dưới thể liệt, liệt nhẹ, tăng động, co cứng …rất đa dạng. - Thường xuất hiện chứng gọi là mất đứng – mất đi (astasia – abasia) như mất khả năng đi lại trong khi bộ máy vận động chi dưới vẫn toàn vẹn. - Nằm trên giường, các bệnh nhân bị mất đứng – mất đi vẫn cử động chân dễ dàng, làm được mọi động tác, nhưng vừa dìu người bệnh đứng lên là họ lăn ngay ra, bám vào tay những người xung quanh, chân không đứng nổi lên được. - Đôi khi người bị mất đứng – mất đi có thể nằm tại giường, hoàn toàn không đứng dậy tới vài năm. - Liệt các dây thanh đới là cơ sở của chứng mất tiếng hysteria.
- Chứng tăng động dưới dạng động tác run các kiểu khác nhau cũng rất đặc trưng với hysteria. b. Rối loạn giác quan: - Do ảnh hưởng các chấn thương tâm thần, có thể xuất hiện mọi loại rối loạn, giả như các rối loạn của một giác quan nào đó (mù, điếc, mất khứu giác, vị giác hysteria). - Các rối loạn cảm giác - hay gặp dưới dạng mất cảm giác, giảm hoặc tăng cảm giác từng vùng thường không tương ứng với vùng phân bố thần kinh. - Đau hysteria có thể khu trú ở những phần khác nhau của cơ thể (đau đầu, nhức khớp, đau các cơ quan nội tạng khác nhau) và rất khác nhau về cường độ cũng như về thời gian. - Mất phản xạ nuốt cũng rất đặc trưng. c. Rối loạn thực vật: - Trong hysteria gặp những triệu chứng đặc trưng như cảm giác thắt họng, cảm giác tắc thực quản, cảm giác thiếu không khí, bí tiểu tiện, táo bón và các rối loạn khác, có liên quan đến sự co thắt của cơ trơn. - Thường gặp chứng nôn hysteria, không liên quan với bệnh nào của ống tiêu hóa cũng như với tăng áp lực trong sọ, mà do co thắt môn vị. Chứng nôn này có thể xuất hiện bất cứ lúc nào của bữa ăn, đôi khi chỉ nhìn thấy thức ăn cũng nôn và mặc dầu nôn nhiều nhưng thường không gây ra mệt mỏi, kiệt sức.
- Theo cơ chế hysteria, có thể có những triệu chứng như chán ăn, nấc, ợ, chướng bụng, ỉa chảy, rối loạn tiết nước bọt. - Cơ chế hysteria cũng có thể là cơ sở của rối loạn điều hòa nhiệt, đưa tăng tới nhiệt độ có tính chất chu kì, thường không cao và không đều. d. Rối loạn tâm thần: Rất nhiều và đa dạng + HC quên căn nguyên tâm lý: - Do ảnh hưởng của những tình huống chấn thương, người bệnh có thể để “rơi khỏi” trí nhớ tất cả những điều có liên quan với tình huống đó. - Đôi khi, người bệnh tạm thời quên không những một quãng thời gian nào đó, những sự kiện nào đó, mà tất cả cuộc đời của mình. - Chẳng hạn, một người bệnh nữ được đưa đến bệnh viện tâm thần vì sau một chuyện bực tức, đã quên hết về mình, kể cả tên, họ, tuổi. - Hội chứng quên hysteria căn nguyên tâm lý thường không kéo dài và cuối cùng trí nhớ hồi phục hoàn toàn. + Rối loạn cảm xúc: như sợ hãi hoặc khí chất trầm cảm, buồn phiền, nhưng các trạng thái đó thường không sâu và kèm theo hình thức làm điệu nổi rõ dưới dạng những tư thế sân khấu, vặn tay, rên rỉ …vv. + Có thể bị cả ảo giác, cũng mang tính chất hình ảnh rực rỡ và phản ánh tình huống chấn thương ở mức độ nào đó, không những thế còn ở dưới dạng mà người bệnh muốn nhìn thấy.
+ Dễ bị ám thị, có thể chỉ đơn thuần nhắc lại những lời khai bệnh của các người bệnh khác và tin rằng chính họ cảm thấy những hiện tượng khai ra đó. + Lâm sàng các rối loạn hysteria thay đổi theo thời đại và hiện nay hầu như cũng không còn thấy nhiều biểu hiện hết sức sáng tỏ mà các tác giả cũ đã mô tả. - Các cơn hysteria phát triển nổi rõ hầu như không còn nữa, - những áo giác giống sân khấu nhiều mầu sắc rất hiếm, - những rối loạn hysteria phức tạp, biểu hiện lâm sàng bằng cái gọi là chết giả gần như không gặp nữa. (Chết giả hysteria đôi khi gọi không đúng là ngủ lịm - Ngủ lịm là một thuộc từ có tính chất tập hợp: bao gồm sững sờ căng trương lựa, ngủ gà trong viêm não..vv và có tính chất văn học hơn là tính chất y học) + Khi khám xét những người bệnh bị hysteria, thầy thuốc phải luôn luôn nhớ tới tính đặc biệt dễ bị ám thị của họ, do đó phải hết sức thận trọng, đặc biệt không nên hỏi họ những câu như: có bị, có cảm thấy triệu chứng này, triệu chứng kia không …và dễ bị vu oan nữa.