HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN VĂN HIẾU
K THA GIÁ TR LI SNG TRUYN THNG DÂN TC
TRONG VIC XÂY DNG LI SNG MI
CHO SINH VIÊN VIT NAM HIN NAY
TÓM TẮT LUN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CH NGHĨA DUY VẬT BIN CHNG
VÀ CH NGHĨA DUY VT LCH S
Mã s: 62 22 03 02
HÀ NỘI - 2018
Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS ĐẶNG QUANG ĐỊNH
Phản biện 1: ....................................................................
.....................................................................
Phản biện 2: ....................................................................
.....................................................................
Phản biện 3: ....................................................................
.....................................................................
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Nhà nước
họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Vào hồi ….. giờ … ngày … tháng … năm ….
Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia Hà Nội
hoặc Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Lối sống của các nhân, cộng đồng dân tộc không phải tự nhiên
được mà hình thành, phát triển dựa trên sự kế thừa các gtrị từ lối
sống truyền thống trước đó kết hợp với những giá trị mới. Tuy nhiên, không
phải mọi cái truyền thống đều có giá trị, vì vậy cần phải có sự chọn lọc, tiếp
biến. Trong những năm gần đây, do sự tác động mạnh mẽ của nhiều nhân tố
như công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sự phát triển của kinh tế thị trường cùng
quá trình hội nhập và toàn cầu hóa đã làm biến đổi u sắc lối sống của
người Việt Nam, nhất là thanh niên, trong đó sinh viên. Bởi lẽ, sinh viên
lứa tuổi đang định hình về lối sống và hoàn thiện nhân cách. Trong quá
trình đó sinh viên vừa kế thừa các giá trị của lối sống truyền thống dân tộc,
vừa tiếp thu các giá trị lối sống hiện đại để hình thành lối sống mới. Tình
hình đó đã đặt ra một số vấn đề sau:
Thứ nhất, bên cạnh những gtrị còn phù hợp, lối sống truyền thống
dân tộc cũng có những yếu tố không còn phù hợp với điều kiện xã hội mới.
Trong quá trình xây dựng lối sống mới, sinh viên cần phải nhận diện đúng
những giá trị của lối sống truyền thống dân tộc để kế thừa, phát huy, đồng
thời đấu tranh, loại bỏ những yếu tố lạc hậu của lối sống truyền thống.
Thứ hai, sự biến đổi của đời sống hội hiện nay đòi hỏi phải nhận
diện và xây dựng được lối sống mới phù hợp. Vậy lối sống mới như thế
nào cho phù hợp với sự phát triển của xã hội mới với con người mới, nhất là
thanh niên, sinh viên.
Những vấn đề đó đặt ra yêu cầu phải xác định những giá trị của
lối sống truyền thống dân tộc; sự biến đổi của lối sống truyền thống dân
tộc quá trình hình thành lối sống mới của sinh viên Việt Nam trên
sở kế thừa, phát huy những giá trị của lối sống truyền thống, tiếp thu giá
trị của lối sống hiện đại, văn minh, để xây dựng thế hệ sinh viên Việt Nam
thời đại mới.
Thực trạng kế thừa các giá trị lối sống truyền thống dân tộc của sinh
viên Việt Nam trong thời gian qua còn nhiều bất cập, thể hiện việc coi
2
nhẹ các giá trị đạo đức truyền thống, giá trị tinh thần của dân tộc, tuyệt đối
hóa các yếu tố vật chất. Trong khi những giá trị cơ bản của lối sống mới vẫn
còn đang nằm trong quá trình nảy sinh, chưa được định hình thì lối sống
thực dụng, nhân vị kỷ… đang gây hại đến thuần phong mỹ tục của dân
tộc. Thực tế đó đã và đang tạo nên sự xung đột giữa các giá trị của lối sống
truyền thống dân tộc với các giá trị của lối sống hiện đại, đồng thời cũng
dẫn đến nhiều khó khăn trong định hướng để xây dựng lối sống mới cho
sinh viên.
Thực tiễn những năm gần đây, sự suy thoái vđạo đức, lối sống của
một bộ phận cán bộ, đảng viên; hiện tượng tham nhũng, lãng phí; sự xuống
cấp một số phương diện của đạo đức hội các tệ nạn hội diễn
biến phức tạp đã đang tác động mạnh mẽ đến lối sống của hội
thanh niên, sinh viên. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu tiếp tục những nghiên
cứu về sự biến đổi của lối sống, định hướng xây dựng lối sống mới, trong
đó vấn đề kế thừa c giá trị lối sống truyền thống dân tộc trong xây
dựng lối sống mới cho sinh viên.
Xuất phát từ do trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài h a gi
i ng n h ng d n c ong iệc d ng i ng ới cho inh
iên Việ Na hiện na ” làm nội dung nghiên cứu trong luận án Tiến
Triết học.
. M c đích và nhiệm v nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứ
Trên sở phân tích một số vấn đề luận thực trạng của việc kế
thừa các giá trị lối sống truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống mới
cho sinh viên những năm qua, luận án đề xuất một số nhóm giải pháp chủ
yếu nhằm nâng cao hiệu quả kế thừa giá trị lối sống truyền thống dân tộc
trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay.
2.2. Nhiệ ụ nghiên cứ
t à, phân tích làm một số giá trị bản của lối sống truyền
thống dân tộc Việt Nam; thực chất, tính tất yếu nội dung cơ bản của việc
kế thừa giá trị lối sống truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống mới
cho sinh viên Việt Nam hiện nay.
3
ai à, phân tích, đánh giá thực trạng và nguyên nhân những hạn chế
của việc kế thừa giá trị lối sống truyền thống dân tộc trong xây dựng lối
sống mới cho sinh viên Việt Nam thời gian qua.
a à, đề xuất một số nhóm giải pháp chủ yếu để ng cao hiệu qu
sự kế thừa giá trị lối sống truyền thống dân tộc trong việc xây dựng lối sống
mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. i ư ng nghiên cứ
Luận án tập trung nghiên cu s kế tha các giá tr cơ bản ca lối
sống truyền thống dân tộc Vit Nam trong y dng lối sống mi cho
sinh vn Vit Nam hin nay.
3.2. Phạ i nghiên cứ
- Luận án nghiên cứu sự kế thừa giá trị lối sống truyền thống dân tộc
trong việc xây dựng lối sống mới của sinh viên các trường đại học ở à Nội
từ khi đổi mới đất nước (1986) đến nay.
- Luận án xác định lối sống truyền thống dân tộc lối sống được
định hướng trên sở c giá trị đạo đức truyền thống. vậy, luận án tập
trung nghiên cứu mối quan hệ giữa giá trị đạo đức truyền thống dân tộc với
lối sống truyền thống, trong đó lối sống truyền thống cách thức, phương
thức biểu hiện của giá trị đạo đức truyền thống dân tộc, còn giá trị đạo đức
truyền thống là cơ sở định hướng cho lối sống.
Giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam gồm nhiều lĩnh
vực khác nhau. Trong luận án này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu giá trị
đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống cho sinh viên, cụ thể một
số giá trị bản sau: lòng yêu nước; tinh thần hiếu học; tinh thần đoàn kết,
nhân ái, bao dung; đức tính cần cù, tiết kiệm lối ứng xử thân thiện, i
hòa, linh hoạt với tự nhiên.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ ở ý ận
Luận án dựa trên những quan điểm của chủ nghĩa c - Lênin,
tưởng Chí Minh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về lối sống,