B GIÁO D C VÀ ĐÀO T OỘ Ụ Ạ
TR NG ĐI H C TH NG M IƯỜ Ạ Ọ ƯƠ Ạ
ĐNG TH HUẶ Ị Ế
K TOÁN TÀI S N C ĐNH T I CÁCẾ Ả Ố Ị Ạ
DOANH NGHI P KHAI THÁC THAN THU C T P ĐOÀNỆ Ộ Ậ
CÔNG NGHI P THAN Ệ- KHOÁNG S N VI T NAMẢ Ệ
Chuyên ngành : K toánế
Mã số: 62.34.03.01
TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ KINH TẮ Ậ Ế Ế
Hà N i, Năm 2019ộ
Công trình đc hoàn thành t iượ ạ
Tr ng Đi h c Th ng m iườ ạ ọ ươ ạ
Ng i h ng d n khoa h c:ườ ướ ẫ ọ 1. PGS,TS. Ph m Th Thu Th yạ ị ủ
2. PGS,TS. Lê Th Thanh H iị ả
Ph n bi n 1:ả ệ .................................................................
.................................................................
Ph n bi n 2:ả ệ .................................................................
.................................................................
Ph n bi n 3:ả ệ .................................................................
.................................................................
Lu n án đc b o v tr c H i đng ch m lu n án c p tr ngậ ượ ả ệ ướ ộ ồ ấ ậ ấ ườ
H p t i ọ ạ Tr ng Đi h c Th ng m iườ ạ ọ ươ ạ
Vào h i gi ngày tháng năm 20....ồ ờ
Có th tìm hi u lu n án t i: Th vi n Qu c giaể ể ậ ạ ư ệ ố
và Th vi n Tr ng Đi h c Th ng m iư ệ ườ ạ ọ ươ ạ
1
M ĐÂUƠ!
1. Tính c p thi t c a đ tài ấ ế ủ ề
Trong quá trình h i nh p và phát tri n, h th ng chu n m c k toánộ ậ ể ệ ố ẩ ự ế
(CMKT) qu c t v tài s n c đnh (TSCĐ) không ng ng đc hoàn thi n. Cácố ế ề ả ố ị ừ ượ ệ
quy đnh v nh n di n, xác đnh giá tr và ghi nh n TSCĐ đã đc đ c p đnị ề ậ ệ ị ị ậ ượ ề ậ ế
m t cách toàn di n, có h th ng và đng b h n trong các chu n m c có liênộ ệ ệ ố ồ ộ ơ ẩ ự
quan. Đó là quy đnh v v n d ng các mô hình tính giá khác nhau đ ghi nh nị ề ậ ụ ể ậ
và trình bày thông tin v TSCĐ cũng nh quy đnh v k toán chi phí hoànề ư ị ề ế
nguyên môi tr ng; xác đnh và ghi nh n các kho n suy gi m giá tr TSCĐ; kườ ị ậ ả ả ị ế
toán chi phí thăm dò khoáng s n…ả
Vi t Nam đang trong quá trình v n hành c ch th tr ng theo đnh h ngệ ậ ơ ế ị ườ ị ướ
XHCN, v i chính sách kinh t m , thu hút v n đu t c a n c ngoài và t ngớ ế ở ố ầ ư ủ ướ ừ
b c h i nh p v i n n kinh t th gi i. Đ đáp ng đc yêu c u c a quáướ ộ ậ ớ ề ế ế ớ ể ứ ượ ầ ủ
trình trên, h th ng k toán Vi t Nam đã không ng ng đc hoàn thi n. Tuyệ ố ế ệ ừ ượ ệ
nhiên, vi c c p nh t và v n d ng có ch n l c các quy đnh hi n hành v kệ ậ ậ ậ ụ ọ ọ ị ệ ề ế
toán TSCĐ c a CMKT qu c t còn nhi u h n ch và ch a đc quan tâm đúngủ ố ế ề ạ ế ư ượ
m c.ứ
Trong nh ng năm g n đây, Công nghi p khai khoáng c a Vi t Nam nóiữ ầ ệ ủ ệ
chung, ngành than nói riêng đã góp ph n quan tr ng trong s nghi p phát tri nầ ọ ự ệ ể
kinh t - xã h i, đóng góp tích c c, hi u qu vào vi c đm b o an ninh năngế ộ ự ệ ả ệ ả ả
l ng qu c gia, đáp ng t i đa nhu c u than trong n c. Cùng v i cu c cáchượ ố ứ ố ầ ướ ớ ộ
m ng công ngh 4.0, các DN khai thác than ti p t c trang b , đi m i TSCĐ đạ ệ ế ụ ị ổ ớ ể
ti p c n v i nh ng quy trình công ngh khai thác hi n đi, góp ph n tăng năngế ậ ớ ữ ệ ệ ạ ầ
su t lao đng, thúc đy ngành than phát tri n b n v ng. Trong các DN khai thácấ ộ ẩ ể ề ữ
than, TSCĐ có t tr ng t ng đi l n trong t ng giá tr tài s n c a DN nên kỷ ọ ươ ố ớ ổ ị ả ủ ế
toán TSCĐ đc xem là m t b ph n quan tr ng trong h th ng k toán c aượ ộ ộ ậ ọ ệ ố ế ủ
các DN này. Vi c v n d ng c s tính giá nào đ xác đnh, ghi nh n và trìnhệ ậ ụ ơ ở ể ị ậ
bày thông tin v TSCĐ t i các DN khai thác than cũng là v n đ c n bàn lu nề ạ ấ ề ầ ậ
và trao đi. Hoàn nguyên, b o v môi tr ng sinh thái cũng đang là v n đ c nổ ả ệ ườ ấ ề ầ
đc quan tâm. Tuy nhiên, quy đnh v k toán chi phí hoàn nguyên môi tr ngượ ị ề ế ườ
m i ch đc đ c p l n đu và m nh t trong Thông t s 200/2014/TT-BTCớ ỉ ượ ề ậ ầ ầ ờ ạ ư ố
2
c a B Tài chính d n đn vi c v n d ng quy đnh này t i các DN khai thácủ ộ ẫ ế ệ ậ ụ ị ạ
than v n còn nhi u v n đ c n trao đi. Bên c nh đó, cu c cách m ng côngẫ ề ấ ề ầ ổ ạ ộ ạ
nghi p 4.0 đã t o cho các DN khai thác than ph i đi m t v i nhi u thách th cệ ạ ả ố ặ ớ ề ứ
nh s t t h u v công ngh , suy gi m giá tr tài s n trong quá trình s d ng.ư ự ụ ậ ề ệ ả ị ả ử ụ
Vi c ghi nh n hay không ghi nh n? Xác đnh và ghi nh n s suy gi m đó trênệ ậ ậ ị ậ ự ả
c s nào? Xác đnh và ghi nh n nh th nào?... cũng là v n đ đt ra đi v iơ ở ị ậ ư ế ấ ề ặ ố ớ
các DN khai thác than trong b i c nh hi n nay.ố ả ệ
Ngoài ra, làm th nào đ có th qu n lý và s d ng có hi u qu TSCĐế ể ể ả ử ụ ệ ả
cũng là v n đ đt ra đi v i các DN khai thác than. Thông tin quan tr ng và cóấ ề ặ ố ớ ọ
tính quy t đnh, chi ph i đn vi c đu t đi m i cũng nh s d ng TSCĐ làế ị ố ế ệ ầ ư ổ ớ ư ử ụ
thông tin do k toán qu n tr (KTQT) TSCĐ cung c p. Tuy nhiên, t i các DNế ả ị ấ ạ
khai thác than thu c TKV hi n nay, KTQT TSCĐ ch a đc các nhà qu n trộ ệ ư ượ ả ị
quan tâm đúng m c, các thông tin thu th p khi xây d ng các ph ng án đu tứ ậ ự ươ ầ ư
(PAĐT) ch a rõ ràng, đy đ, ch y u mang tính c đoánư ầ ủ ủ ế ướ . Vi c cung c pệ ấ
thông tin k toán TSCĐ d i góc đ KTQT nh h ng đn l p vi c k ho ch,ế ướ ộ ả ưở ế ậ ệ ế ạ
ki m soát và đánh giá vi c th c hi n k ho ch trong n i b DN còn h n ch .ể ệ ự ệ ế ạ ộ ộ ạ ế
Do v y, đây cũng là v n đ c n đc nghiên c u và hoàn thi n.ậ ấ ề ầ ượ ứ ệ
Xu t phát t các lý do trên, tác gi đã chonấ ừ ả % đ tàiề: “Kê toan tài s n c ả ố
đnh tai cac doanh nghi p khai thác than thuôc T p đoàn Công nghi p Thanị ệ ậ ệ
- Khoáng s n Vi t Nam” ả ệ làm đ tài ềnghiên c u c a lu n án.ứ ủ ậ
2. T ng quan tình hình nghiên c uổ ứ
Trên c s t ng quan các công trình nghiên c u đã công b trong n c vàơ ở ổ ứ ố ướ
ngoài n c v TSCĐ, k toán TSCĐ, tác gi lu n án nh n th y các nghiên c uướ ề ế ả ậ ậ ấ ứ
trên đã t p trung vào nh ng n i dung v đo l ng, ghi nhân TSCĐ và trình bàyậ ữ ộ ề ườ %
thông tin trên BCTC; nghiên c u s hòa h p v ứ ự ợ ề k toán ếTSCĐ c a m t s qu củ ộ ố ố
gia v i thông l , CMKT qu c t ; nôi dung và m c đô vân dung c a cac ph ng ớ ệ ố ế % ư % % % ủ ươ
pháp tính kh u hao TSCĐ. Các nghiên c u v k toán TSCĐ ch y u d i gócấ ứ ề ế ủ ế ướ
đ KTTC, ch a làm rõ nh h ng c a các c s tính giá và k toán TSCĐ theoộ ư ả ưở ủ ơ ở ế
các c s tính giá, ch a đa ra s l a ch n c s tính giá phù h p đi v iơ ở ư ư ự ự ọ ơ ở ợ ố ớ
TSCĐ. Bên c nh đó, ch a có nghiên c u nào nghiên c u m t cách đy đ, toànạ ư ứ ứ ộ ầ ủ