T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
143
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ BAN ĐẦU U LYMPHO HODGKIN TRẺ EM
TẠI VIỆN HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG
GIAI ĐOẠN 2017 - 2023
Hoàng Thị Hồng1, Mai Lan2, Phạm Thị Ngọc1,
Trần Quỳnh Mai2, Nguyễn Thị Ngãi2, Dương Thị Hưng2,
Trần Thanh Tùng2, Dương Thu Hằng2
TÓM TẮT15
U lympho Hodgkin trẻ em là một trong số
những bệnh ung thư đáp ứng tốt với hóa chất và
xạ trị. Mục tiêu: Phân tích kết quả điều trị ban
đầu U lympho Hodgkin trẻ em tại Viện Huyết
học - Truyền máu Trung ương giai đoạn 2017 -
2023. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu mô tả loạt ca bệnh: 24 bệnh nhi được
chẩn đoán xác định là U lympho Hodgkin, điều
trị tại khoa Bệnh máu trẻ em, Viện Huyết học -
Truyền máu Trung ương. Kết quả: Nghiên cứu
cho thấy tỷ lệ đáp ứng với điều trị theo phác đồ
EuroNet - PHL - C1 và BEACOPP lần lượt là
100% và 50%. Chẩn đoán bệnh ở giai đoạn càng
muộn thì tỷ lệ đáp ứng với điều trị càng thấp. Ở
giai đoạn I - II, tỷ lệ đáp ứng với điều trị hàng
một là 100%, trong khi đó ở giai đoạn III - IV là
75%. Tỷ lệ đáp ứng điều trị của bệnh nhi thuộc
nhóm nguy cơ cao và không cao lần lượt là 75%
và 91,7%. Xác suất sống thêm toàn bộ và xác
suất sống thêm bệnh không tiến triển 3 năm của
nhóm bệnh nhi nghiên cứu lần lượt là 100% và
70,8%. Các tác dụng phụ, biến chứng của phác
1Trường Đại học Y Hà Nội
2Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương
Chịu trách nhiệm chính: Hoàng Thị Hồng
SĐT: 0983885350
Email: hoangthihong@hmu.edu.vn
Ngày nhận bài: 05/8/2024
Ngày phản biện khoa học: 05/8/2024
Ngày duyệt bài: 30/9/2024
đồ EuroNet - PHL - C1 thấp hơn so với phác đồ
BEACOPP. Khi phân tích đơn biến các yếu tố
ảnh hưởng đến kết quả điều trị, chúng tôi nhận
thấy chưa có tác động có ý nghĩa thống kê của
các yếu tố như giới tính, tuổi, giai đoạn bệnh,
LDH, β2-microglobulin và nhóm nguy cơ đến
xác suất sống thêm bệnh không tiến triển. Kết
luận: Nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ đáp ứng ban đầu
khá tốt trên nhóm bệnh nhi U lympho Hodgkin
điều trị tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung
ương.
Từ khóa: U lympho Hodgkin trẻ em.
SUMMARY
RESULTS OF INITIAL TREATMENT
OF PEDIATRIC HODGKIN
LYMPHOMA AT NATIONAL
INSTITUTE OF HAEMATOLOGY AND
BLOOD TRANSFUSION IN 2017-2023
Childhood Hodgkin lymphoma is one of the
cancers that responds well to chemotherapy and
radiation therapy. Objective: Analyze the results
of initial treatment of pediatric Hodgkin
lymphoma at the National Institute of
Hematology and Blood Transfusion in the period
2017 - 2023. Research subjects and methods:
Case series descriptive study: 24 pediatric
patients diagnosed with Hodgkin lymphoma, was
treated at the Pediatric Department, National
Institute of Hematology and Blood Transfusion.
Results: The study demonstrated that the
response rates to treatment according to the
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
144
EuroNet - PHL - C1 and BEACOPP regimens
were 100% and 50%, respectively. A later stage
of diagnosis was associated with a lower
response rate to treatment. In stages I - II, the
response rate to first-line treatment was 100%,
while in stages III - IV it was 75%. The response
rates for children in the high-risk and non-high-
risk groups were 75% and 91.7%, respectively.
The overall survival rate and 3-year progression-
free survival rate in the study cohort were 100%
and 70.8%, respectively. The side effects and
complications associated with the EuroNet - PHL
- C1 regimen were lower than those of the
BEACOPP regimen. Univariate analysis of
factors affecting treatment outcomes revealed no
statistically significant impact of variables such
as gender, age, disease stage, LDH levels, β2-
microglobulin, or risk group on the probability of
progression-free survival. Conclusion: The study
recorded a good initial response rate in the group
of pediatric Hodgkin lymphoma patients treated
at the National Institute of Hematology and
Blood Transfusion.
Keyword: Pediatrics Hodgkin lymphoma.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
U lympho là thuật ngữ mô tả một nhóm
các bệnh lý ác tính khác nhau của hệ bạch
huyết, trong đó khởi đầu là một tế bào
lympho ngoài tuỷ xương chuyển dạng, tăng
sinh không kiểm soát, tạo thành khối u. Do
hệ bạch huyết có mặt ở khắp nơi trong cơ thể
nên U lympho có thể bắt đầu ở bất kỳ chỗ
nào và lan tràn đến hầu hết các cơ quan. U
lympho (gồm Hodgkin và không Hodgkin) là
bệnh lý ác tính đứng hàng thứ ba ở trẻ em
sau bạch cầu cấp (27,5%) và u não (17,4%),
trong đó U lympho Hodgkin chiếm khoảng
6% tất cả các trường hợp ung thư ở trẻ em.
U lympho Hodgkin là một trong số
những bệnh ung thư đáp ứng tốt với hóa chất
và xạ trị. Tuy nhiên, trẻ em là nhóm đối
tượng nhạy cảm với hóa chất và tia xạ nên
thường có phác đồ điều trị riêng nhằm giảm
bớt độc tính. Các phác đồ đa hóa trị hạn chế
số chu kỳ, giảm liều tích luỹ các chất
alkylating và anthracyclines thường được sử
dụng để tránh nguy cơ vô sinh, bệnh bạch
cầu thứ phát và độc tính trên phổi. Các phác
đồ điều trị U lympho Hodgkin ở trẻ em được
áp dụng hiện nay đều dựa trên phân nhóm
nguy cơ để lựa chọn phác đồ cụ thể. U
lympho Hodgkin là một trong những bệnh
ung thư ở trẻ em có thể được chữa khỏi, với
tỷ lệ sống sót sau 5 năm ước tính khoảng hơn
98% sau khi điều trị bằng hóa trị đơn thuần
hoặc kết hợp với xạ trị.
Trên thế giới đã có khá nhiều tác giả
nghiên cứu về U lympho Hodgkin ở trẻ em,
giúp đưa ra nhiều kết quả có ý nghĩa trong
việc tiên lượng và điều trị bệnh. Tại Việt
Nam, nghiên cứu về U lympho Hodgkin chủ
yếu tập trung ở người lớn trong khi các
nghiên cứu trên bệnh nhi còn ít. Do đó,
chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục
tiêu: “Phân tích kết quả điều trị ban đầu U
lympho Hodgkin trẻ em tại Viện Huyết học -
Truyền máu Trung ương giai đoạn 2017 -
2023”.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành trên 24 bệnh
nhi được chẩn đoán U lympho Hodgkin tại
khoa Bệnh máu trẻ em (H6), Viện Huyết học
- Truyền máu Trung ương từ tháng 01/2017
đến tháng 12/2023.
❖ Tiêu chuẩn lựa chọn
- Chẩn đoán xác định U lympho Hodgkin
bằng mô bệnh học và hóa mô miễn dịch theo
phân loại của WHO 2016
- Tuổi ≤ 16 tuổi
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
145
- Đồng ý tham gia nghiên cứu.
❖ Tiêu chuẩn loại trừ
- Có bệnh ung thư khác đồng thời
- Chẩn đoán U lympho Hodgkin thứ phát
- Hồ sơ bệnh án không đầy đủ
- Bệnh nhi bỏ điều trị.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
❖ Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô
tả loạt ca bệnh.
❖ Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu
thuận tiện.
2.3. Phác đồ điều trị
Bệnh nhi được điều trị theo một trong
hai phác đồ là EuroNet - PHL - C1 hoặc phác
đồ BEACOPP, là hai phác đồ đang được áp
dụng tại khoa Bệnh máu trẻ em (H6), Viện
Huyết học - Truyền máu Trung ương. Sau
đó, bệnh nhi được chụp cắt lớp vi tính (CT)
hoặc PET/ CT sau 2 - 3 đợt điều trị và sau 6
đợt điều trị. Nghiên cứu đáp ứng điều trị sau
6 đợt điều trị theo phác đồ và đánh giá tác
dụng phụ, độc tính của hóa chất ở đợt điều trị
có độc tính lớn nhất.
2.4. Tiêu chuẩn đánh giá đáp ứng điều
trị
- Đánh giá điều trị hàng một sau 6 chu kì
hóa trị liệu theo phân loại Lugano 2014.
- Phân nhóm nguy cơ theo hướng dẫn
của Mạng lưới U lympho Hodgkin Nhi khoa
châu Âu (EuroNet - PHL).
- Đánh giá độc tính của hóa chất dựa
theo tiêu chuẩn phân độ độc tính thuốc chống
ung thư của Viện ung thư quốc gia Hoa Kỳ
(NCI - CTCEA) phiên bản thứ 5.
2.5. Xử lý số liệu
Số liệu được nhập và xử lý bằng phần
mềm SPSS 26: tính tỷ lệ phần trăm, thuật
toán Khi bình phương, sử dụng phương pháp
Kaplan-Meier, phương trình hồi quy Cox,
tính tỷ số rủi ro, các phép thống kê y học với
mức ý nghĩa p < 0,05.
2.6. Đạo đức trong nghiên cứu
- Nghiên cứu được sự đồng ý của Ban
lãnh đạo Viện Huyết học - Truyền máu
Trung ương.
- Có sự đồng ý hợp tác của người giám
hộ bệnh nhi.
- Thông tin nghiên cứu được đảm bảo
giữ bí mật.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Kết quả điều trị ban đầu
❖ Đặc điểm về đáp ứng điều trị
Nghiên cứu trên 24 bệnh nhi được chẩn
đoán U lympho Hodgkin từ tháng 01/2017
đến tháng 12/2023, kết quả đáp ứng điều trị
hàng một sau 6 đợt theo phác đồ được thể
hiện ở bảng 1 như sau:
Bảng 3.1. Đáp ứng điều trị hàng một theo phác đồ
Phác đồ
Đáp ứng hoàn toàn
n (%)
Đáp ứng một phần
n (%)
Bệnh ổn định
n (%)
EuroNet - PHL - C1
13 (81,3)
3 (18,7)
0 (0)
BEACOPP
3 (37,5)
1 (12,5)
4 (50,0)
Nhận xét:
- Có 13/16 bệnh nhi đạt đáp ứng hoàn
toàn với phác đồ EuroNet - PHL – C1, 3
bệnh nhi còn lại đạt đáp ứng 1 phần, tỷ lệ
đáp ứng chung là 100%.
- Trong 8 bệnh nhi điều trị phác đồ
BEACOPP, có 4 trường hợp không đáp ứng
điều trị, chiếm 50%.
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
146
Bảng 3.2. Đánh giá ứng điều trị theo một số yếu tố tiên lượng
Yếu tố
Đáp ứng
Không đáp ứng
p
n (%)
n (%)
I - II
8 (100)
0 (0)
0,121
III - IV
12 (75,0)
4 (25,0)
Cao
9 (75,0)
3 (25,0)
0,273
Không cao
11 (91,9)
1 (8,3)
Nhận xét:
- Bệnh nhi ở giai đoạn I - II, III - IV có
tỷ lệ đáp ứng với điều trị hàng một lần lượt là
100%, 75%.
- Tỷ lệ đáp ứng điều trị của bệnh nhi
thuộc nhóm nguy cơ cao và không cao lần
lượt là 75% và 91,7%.
- Sự khác biệt giữa 2 nhóm giai đoạn và
2 nhóm nguy cơ không có ý nghĩa thống kê
với p > 0,05.
❖ Đặc điểm về xác suất sống
Xác suất sống thêm toàn bộ 3 năm của 24
bệnh nhi nghiên cứu đạt 100%, với thời gian
sống thêm trung bình là 40,2 tháng.
Biểu đồ 3.1. Biểu đồ biểu diễn xác suất sống thêm bệnh không tiến triển
Nhận xét: Xác suất sống thêm bệnh không tiến triển 3 năm đạt tỷ lệ 70,8%, với thời gian
trung bình là 29,9 tháng.
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
147
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ biểu diễn xác suất sống thêm bệnh không tiến triển
ở các nhóm nguy cơ
Nhận xét: Xác suất sống thêm bệnh không tiến triển 3 năm ở nhóm nguy cơ thấp và trung
bình là 83,3%, của nhóm nguy cơ cao là 54,7%. Không có sự khác biệt về xác suất sống thêm
bệnh không tiến triển giữa 2 nhóm (p = 0,348).
3.2. Tác dụng phụ và độc tính của hóa chất chống ung thư
Bảng 3.3. Tác dụng phụ, biến chứng theo phác đồ điều trị
Tác dụng phụ
EuroNet - PHL - C1
BEACOPP
n (%)
n (%)
Giảm bạch cầu hạt
7 (43,8)
7 (87,5)
Giảm huyết sắc tố
7 (43,8)
6 (75,0)
Tăng men gan
7 (43,8)
4 (50,0)
Nhiễm trùng
6 (37,5)
4 (50,0)
Nôn/ buồn nôn
6 (37,5)
4 (50,0)
Táo bón
5 (31,3)
3 (37,5)
Giảm tiểu cầu
1 (6,3)
4 (50,0)
Tiêu chảy
2 (12,5)
1 (12,5)
Xơ phổi
0 (0)
1 (12,5)
Tăng creatinin
0 (0)
1 (12,5)
Nhận xét: Các tác dụng phụ, biến chứng khi điều trị theo phác đồ EuroNet - PHL - C1
chiếm tỷ lệ thấp, trong khi ở phác đồ BEACOPP chiếm tỷ lệ khá cao.