TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
119
KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU ĐIỀU TRỊ BƯỚC MỘT UNG THƯ VÚ
TIẾN XA/ DI CĂN THỤ THỂ NỘI TIẾT DƯƠNG TÍNH, HER2 ÂM TÍNH
VỚI LIỆU PHÁP NỘI TIẾT KẾT HỢP ỨC CHẾ CDK4/6
TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108
Nguyễn Thanh Ngọc1, Nguyễn Việt Long1,
Nguyễn Thị Phương Thảo1, Trương Hữu Hoàng2,
Phạm Đình Phúc3, Nguyễn Thị Hà4,
Lê Xuân Hà5, Bùi Quang Lộc6
TÓM TẮT15
Đặt vấn đề: Đánh giá kết quả bước đầu điều
trị ung thư vú tiến xa/di căn thụ thể nội tiết
dương tính, Her2 âm tính với liệu pháp nội tiết
kết hợp ức chế CDK4/6 tại Bệnh viện Trung
ương Quân đội 108.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu
gồm 31 bệnh nhân ung thư vú tiến xa/ di căn thụ
thể nội tiết dương tính, Her2 âm tính được điều
trị với liệu pháp nội tiết (AI hoặc Fulvestrant) kết
hợp ức chế CDK4/6 (Ribociclib hoặc
Palbociclib) tại Bệnh viện Trung ương Quân đội
108 từ tháng 01/2022 đến tháng 6/2024.
1Khoa Hóa trị – Viện Ung thư – Bệnh viện Trung
ương Quân đội 108
2Khoa Chống đau và chăm sóc giảm nhẹ – Viện
Ung thư – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
3Khoa Ung thư tổng hợp – Viện Ung thư – Bệnh
viện Trung ương Quân đội 108
4Khoa Xạ trị – Xạ phẫu – Viện Ung thư – Bệnh
viện Trung ương Quân đội 108
5Khoa Nội A – Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội
6Đơn nguyên Ung Bướu – Khoa Nội tổng hợp –
Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thanh Ngọc
Email: ngocnguyen151086@gmail.com
Ngày nhận bài: 05/9/2024
Ngày phản biện: 11/9/2024
Ngày chấp nhận đăng: 03/10/2024
Kết quả: Độ tuổi trung bình là 55,61 ± 13,20
(30 - 78 tuổi). Có 32,3% bệnh nhân di căn tại
thời điểm chẩn đoán ban đầu (denovo), 67,7%
bệnh nhân tái phát di căn, phần lớn tái phát di
căn sau 2 năm điều trị triệt căn. Tỷ lệ đáp ứng
hoàn toàn, một phần, bệnh giữ nguyên và bệnh
tiến triển lần lượt là 3,2%; 41,9%; 48,4% và
6,5%. Trung vị thời gian sống thêm bệnh không
tiến triển (PFS) là 20,1 tháng.
Kết luận: Liệu pháp nội tiết kết hợp ức chế
CDK4/6 là phác đồ cho tỷ lệ đáp ứng cao, giúp
cải thiện thời gian sống thêm bệnh không tiến
triển và là một lựa chọn hiệu quả trong điều trị
bước 1 ung thư vú tiến xa/ di căn thụ thể nội tiết
dương tính, Her2 âm tính.
Từ khóa: Ung thư vú, di căn, liệu pháp nội
tiết, ức chế CDK4/6.
SUMMARY
RESULTS OF FIRST-LINE
TREATMENT OF HORMONE
RECEPTOR-POSITIVE, HER2-
NEGATIVE ADVANCED/
METASTATIC BREAST CANCER BY
ENDOCRINE THERAPY COMBINED
WITH CDK4/6 INHIBITION AT
MILITARY CENTRAL HOSPITAL 108
Background/Objectives: Initial evaluation
of treatment results for hormone receptor
positive, Her2 negative advanced/metastatic
HỘI THẢO HÀNG NĂM PHÒNG CHỐNG UNG THƯ TP. HỒ CHÍ MINH - LẦN THỨ 27
120
breast cancer by endocrine therapy combined
with CDK4/6 inhibition at Military Central
Hospital 108.
Methods: The study included 31 patients
with hormone receptor-positive, Her2-negative
advanced/metastatic breast cancer treated with
endocrine therapy (AI or Fulvestrant) combined
with CDK4/6 inhibitors (Ribociclib or
Palbociclib) at Military Central Hospital 108
from January 2022 to June 2024.
Results: The average age was 55.61 ± 13.20
(30 – 78 years old). 32.3% of patients had
metastases at the time of initial diagnosis
(denovo), 67.7% of patients had recurrence
metastatic diseases, most of which recurred
within 2 years. The rates of complete response,
partial response, stable disease and disease
progression were 3.2%; 41.9%; 48.4% and 6.5%,
respectively. The median progression-free
survival (PFS) was 20.1 months.
Conclusion: Combined endocrine therapy
with CDK4/6 inhibitors is a regimen with high
response rates, improves progression-free
survival, and is an effective option in the first-
line treatment of hormone receptor-positive,
Her2-negative advanced/metastatic breast cancer.
Keywords: Breast cancer, metastasis,
endocrine therapy, CDK4/6 inhibitors.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo ghi nhận của Tổ chức Y tế Thế
giới, ung thư vú (UTV) là loại ung thư phổ
biến nhất và là nguyên nhân hàng đầu gây tử
vong do ung thư ở nữ giới[1]. Mặc dù đã có
nhiều tiến bộ trong sàng lọc chẩn đoán và
điều trị, ước tính vẫn có khoảng 6 - 10% các
trường hợp UTV đã di căn ngay từ thời điểm
chẩn đoán ban đầu 20 - 30% bệnh nhân UTV
giai đoạn tại chỗ, tại vùng sẽ tái phát di căn
trong vòng 5 năm[2]. Khoảng 70% các trường
hợp UTV thuộc phân nhóm thụ thể nội tiết
dương tính, Her2 âm tính và đây cũng là
phân nhóm có tiên lượng tốt hơn, với tỷ lệ
sống sót cao hơn ngay cả trong bối cảnh tái
phát di căn[3]. Nhiều thử nghiệm lâm sàng đã
chứng minh lợi ích đáng kể của liệu pháp nội
tiết kết hợp ức chế CDK4/6 so với nội tiết
đơn trị trong điều trị bước 1 UTV tiến xa/ di
căn thụ thể nội tiết dương tính, Her2 âm tính,
giúp cải thiện tỷ lệ đáp ứng cũng như thời
gian sống thêm cho các bệnh nhân[4].
Trong thực hành lâm sàng, hiệu quả của
điều trị điều trị UTV tiến xa/ di căn thụ thể
nội tiết dương tính, Her2 âm tính với liệu
pháp nội tiết kết hợp ức chế CDK4/6 đã được
ghi nhận qua nhiều nghiên cứu quốc tế, tuy
nhiên tại Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu
đánh giá về vấn đề này. Do vậy, chúng tôi
tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu đánh
giá kết quả điều trị bệnh nhân UTV tiến xa/
di căn thụ thể nội tiết dương tính, Her2 âm
tính tại Bệnh viện Trung ương Quân đội
(TWQĐ 108) với liệu pháp nội tiết kết hợp
thuốc ức chế CDK4/6.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Bệnh nhân UTV tiến xa/ di căn thụ thể
nội tiết dương tính, Her2 âm tính được điều
trị với liệu pháp nội tiết (AI hoặc
Fulvestrant) kết hợp ức chế CDK4/6
(Ribociclib hoặc Palbociclib) tại Bệnh viện
TWQĐ 108 từ tháng 01/2022 đến tháng
6/2024.
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn:
- Bệnh nhân nữ > 18 tuổi đã được chẩn
đoán xác định ung thư biểu mô tuyến vú xâm
nhập bằng xét nghiệm mô bệnh học, có thụ
thể nội tiết ER và/ hoặc PR dương tính, Her2
âm tính được xác định bằng xét nghiệm hóa
mô miễn dịch.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
121
- Chẩn đoán di căn ngay từ đầu (giai
đoạn IV) hoặc tái phát di căn bằng chẩn đoán
hình ảnh và/hoặc tế bào học hoặc mô bệnh
học và không có chỉ định can thiệp tại chỗ tại
vùng cho tổn thương tái phát di căn.
- Chỉ số toàn trạng ECOG ≤ 2.
- Chức năng tim, phổi, gan, thận, huyết
học trước điều trị trong giới hạn bình thường.
- Không mắc các bệnh có nguy cơ tử
vong gần và các bệnh mạn tính nghiêm trọng
khác.
- Có đầy đủ hồ sơ bệnh án lưu trữ.
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ:
- Có bệnh ung thư khác kèm theo.
- Bệnh tiến triển nhanh, di căn tạng ồ ạt,
đe dọa tính mạng.
- Bệnh nhân đã điều trị bước 1 cho giai
đoạn tiến xa/ di căn.
- Bệnh nhân đang mang thai/ cho con bú.
- Mất thông tin theo dõi sau điều trị.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu mô tả cắt ngang.
- Cỡ mẫu: Thuận tiện.
2.3. Các bước tiến hành
- Thu thập thông tin bệnh nhân theo một
mẫu bệnh án nghiên cứu thống nhất.
- Ghi nhận đặc điểm bệnh nhân trước
điều trị.
- Các bệnh nhân thỏa mãn tiêu chuẩn lựa
chọn được điều trị ribociclib 600mg/ngày
hoặc palbociclip 125mg/ngày, uống trong 3
tuần liên tục, nghỉ 1 tuần kết hợp thuốc nội
tiết kháng men aromatase (anastrozole 1mg,
hoặc letrozole 2,5mg hoặc exemestane
25mg) uống hàng ngày hoặc Fusvestran
500mg tiêm bắp vào ngày 1 và 15 của chu kỳ
1; sau đó vào ngày 1 của chu kỳ 28 ngày tiếp
theo; bệnh nhân chưa mãn kinh được điều trị
kết hợp goserelin 3,6mg mỗi 28 ngày.
- Ghi nhận các triệu chứng lâm sàng và
cận lâm sàng trước và trong quá trình điều
trị.
- Đánh giá kết quả điều trị.
- Xử lý số liệu.
2.4. Vấn đề y đức
Việc tiến hành nghiên cứu được sự đồng
ý của bệnh nhân và sự phê duyệt của lãnh
đạo Bệnh viện TWQĐ 108. Mọi thông tin
thu thập được đảm bảo bí mật cho bệnh nhân
và chỉ sử dụng cho mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu không làm làm thay đổi những
giá trị về mặt điều trị theo hướng xấu đi đối
với bệnh nhân.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1. Một số đặc điểm chung
Số BN (n=31)
Tỷ lệ %
Tuổi trung bình
55,61 ± 13,20
< 40 tuổi
5
16,1
40 - 60 tuổi
13
41,9
> 60 tuổi
13
41,9
Tình trạng kinh nguyệt
Mãn kinh
16
51,6
Chưa mãn kinh
15
48,4
Mô bệnh học
UTBM ống tuyến vú xâm nhập
22
71,0
UTBM thể tiểu thùy
6
19,4
UTBM tuyến nhầy
3
9,7
HỘI THẢO HÀNG NĂM PHÒNG CHỐNG UNG THƯ TP. HỒ CHÍ MINH - LẦN THỨ 27
122
Độ mô học
2
20
64,5
3
11
35,5
Giai đoạn bệnh
Denovo
10
32,3
Tái phát di căn
21
67,7
Khoảng thời gian tái phát di căn
≤ 24 tháng
6
28,6
> 24 tháng
15
71,4
Ki-67
< 20%
8
25,8
≥ 20%
22
74,2
Di căn tạng
Không di căn tạng
9
29,0
Có di căn tạng
21
71,0
Vị trí tái phát di căn
Xương
20
64,5
Phổi
17
54,8
Gan
12
38,7
Não
4
12,9
Hạch
9
29,0
Khác
1
3,2
Thuốc ức chế CDK4/6
Ribociclib
21
67,7
Palbociclib
10
32,3
Thuốc nội tiết
AI
20
64,5
Fulvestrant
11
35,5
Các đặc điểm của bệnh nhân nghiên cứu
được trình bày trong bảng 1. Độ tuổi trung
bình là 55,61 ± 13,20 trong đó nhỏ nhất là
30, lớn nhất là 78. Tỷ lệ di căn tại thời điểm
chẩn đoán ban đầu (denovo) là 32,3%, phần
lớn tái phát di căn sau 2 năm điều trị triệt
căn. Thể mô bệnh học chủ yếu là ung thư
biểu mô ống tuyến vú xâm nhập. Vị trí di căn
thường gặp nhất là xương (64,5%). Tỷ lệ
bệnh nhân sử dụng thuốc ribociclip và
palbociclip lần lượt là 67,7% và 32,3%.
Trong đó 20 bệnh nhân được điều trị bằng
thuốc ức chế CDK4/6 kết hợp với thuốc nội
tiết AI chiếm 64,5% và 11 bệnh nhân được
điều trị bằng thuốc ức chế CDK4/6 kết hợp
fulvestran chiếm 35,5%.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
123
Bảng 2. Đáp ứng trên lâm sàng theo RECIST
Đáp ứng
Sau 3 chu kỳ n (%)
Sau 6 chu kỳ n (%)
Đáp ứng hoàn toàn
1 (3,2)
2 (6,9)
Đáp ứng một phần
13 (41,9)
11 (37,9)
Bệnh ổn định
15 (48,4)
13 (44,8)
Bệnh tiến triển
2 (6,5)
3 (10,3)
Tỷ lệ đáp ứng toàn bộ
14 (45,1)
13 (44,8)
Tổng
31
29
Tỷ lệ đáp ứng toàn bộ trên lâm sàng (ORR) sau 3 chu kỳ (bao gồm đáp ứng hoàn toàn và
đáp ứng 1 phần) đạt 45,1%, và tỷ lệ này sau 6 chu kỳ là 44,8%. Sau 6 chu kỳ có 5 bệnh nhân
bệnh tiến triển. (bảng 2).
Bảng 3. Liên quan giữa đáp ứng với một số yếu tố
p
ORR sau 6ck
n
p
Mô bệnh học
0,638
0,893
UTBM ống tuyến vú xâm nhập
9
UTBM thể tiểu thùy
3
UTBM tuyến nhầy
1
Độ mô học
0,138
0,244
2
10
3
3
Khoảng thời gian tái phát di căn
0,890
0,095
≤ 24 tháng
1
> 24 tháng
8
Ki-67
0,750
0,730
< 20%
4
≥ 20%
9
Di căn tạng
0,636
0,057
Không di căn tạng
2
Có di căn tạng
11
Thuốc ức chế CDK4/6
0,052
0,404
Ribociclib
10
Palbociclib
3
Thuốc nội tiết
0,436
0,244
AI
10
Fulvestrant
3
Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa tỷ lệ đáp ứng điều trị với các yếu tố liên
quan như thể mô bệnh học, độ mô học, tình trạng Ki-67, khoảng thời gian tái phát di căn, tình
trạng di căn tạng, thuốc ức chế CDK4/6 hay thuốc nội tiết được sử dụng (bảng 3).