HI NGH KHOA HC CÔNG NGH M RNG NĂM 2024 - TRƯNG ĐẠI HC Y KHOA VINH
206
oral estradiol ± progesterone) are optimal.
Climacteric. 2017 Aug;20(4):331-338. doi:
10.1080/ 13697137.2017. 1291607. Epub
2017 Mar 16. PMID: 28301216.
3. Manju Navani et al. (2023), “Hormone
Replacement Therapy Guidance for
Menopause Management”, NHS Stockport
CCG HRT Guidance for Menopause
Management, GMMMG greater Manchester
Medicines management group, https://
gmmmg.nhs.uk/wp-content/uploads/2023/03/
GM-HRT-Guidance-for-Menopause-
Management-final-v1.0-approved-for-
GMMMG-website.pdf
4. Peacock K, Carlson K, Ketvertis KM.
Menopause. [Updated 2023 Dec 21]. In:
StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL):
StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available
from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/
NBK507826/.
5. Pivazyan L, Avetisyan J, Loshkareva M,
Abdurakhmanova A. Skin Rejuvenation in
Women using Menopausal Hormone
Therapy: A Systematic Review and Meta-
Analysis. J Menopausal Med. 2023
Dec;29(3):97-111. doi: 10.6118/jmm.22042.
PMID: 38230593; PMCID: PMC10796198.
6. Meijun Pan, Xinyao Pan, Jing Zhou, Jing
Wang, Qing Qi, Ling Wang (2022),
“Update on hormone therapy for the
management of postmenopausal Women”,
BioScience Trends. 2022; 16(1):46-57, DOI:
10.5582/bst.2021.01418.
7. Scarabin PY. Progestogens and venous
thromboembolism in menopausal women: an
updated oral versus transdermal estrogen
meta-analysis. Climacteric. 2018 Aug;21(4):
341-345. doi: 10.1080/13697137.2018.
1446931. Epub 2018 Mar 23. PMID:
29570359.
8. E.F. Wolff, D. Narayan, H.S. Taylor
(2005), “Long-term effects of hormone
therapy on skin rigidity and wrinkles”, Fertil
Steril, 84 (2005), pp. 285-288, DOI: 10.1016/
j.fertnstert.2004.12.062.
KẾT QUẢ SOI PHẾ QUẢN ỐNG MỀM
TẠI BỆNH VIỆN PHỔI THÁI NGUYÊN NĂM 2023 - 2024
Mai Thanh Long1, Hoàng Hà1,
Ngô Thị Hiếu1, Lã Thị Hiên1
TÓM TẮT33
Đặt vấn đề: Nội soi phế quản ống mềm là
thủ thuật giúp trực tiếp quan sát giải quyết vấn đề
tại lòng phế quản ngày càng được chỉ định rộng
1Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Hoàng Hà
SĐT: 09112211826
Email: hoangha@tnmc.edu.vn
Ngày nhận bài: 18/8/2024
Ngày phản biện khoa học: 20/9/2024
Ngày duyệt bài: 02/10/2024
rãi. Mục tiêu: Mô tả và phân tích các chỉ định,
các kết quả và một số biến chứng nội soi phế
quản ống mềm. Phương pháp: Mô tả, cỡ mẫu
điều tra một tỷ lệ, chọn chủ đích các bệnh nhân
có chỉ định soi phế quản, thu được 385 mẫu. Quy
trình soi phế quản ống mềm, lấy dị vật, bơm rửa
phổi, dẫn lưu mủ, sinh thiết xuyên thành, sinh
thiết tổ chức. Xử lý số liệu bằng phần mềm
SPSS. Kết quả: Giới Nam (63,1%) chiếm tỉ lệ
cao hơn giới nữ (36,9%). Tuổi trung bình 61,32 ±
14,32. Triệu chứng định hướng chỉnh định: ho
kéo dài chiếm 83,4%, nghi lao phổi 34,8%,
TP CH Y HC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
207
Xquang phổi thấy bất thường 23,6%, nghi u phổi
12,6%, dị vật xâm nhập 1,03%. Chỉ định nghi
ngờ lao, nghi ung thư phổi có mối liên quan chặt
chẽ với kết quả AFB dương tính trong, kết quả
sinh thiết tại chỗ trong nội soi phế quản ống mềm
có ý nghĩa thống kê rõ ràng với p<0,01. Biến
chứng nôn, ọe dịch (15,3%), sốt sau nội soi
(14,28%) chảy máu mũi (10,4%) và co thắt thanh
quản, khí quản, phế quản (8,1%). Kết luận: Nội
soi phế quản là một thủ thuật quan trọng trong
việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý hô hấp,
đặc biệt là chẩn đoán lao phổi và ung thư phổi.
Việc chỉ định thực hiện nội soi phế quản cần phải
được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng lâm
sàng của bệnh nhân, lợi ích và nguy cơ có thể
xảy ra. Khuyến nghị: Cần cẩn thận theo dõi và
chăm sóc bệnh nhân sau thủ thuật nội soi phế
quản ống mềm để phát hiện sớm các biến chứng
nếu có.
Từ khóa: Nội soi phế quản ống mềm, ho ra
máu, u phổi, lao phổi, Bệnh viện Phổi Thái
Nguyên.
SUMMARY
RESULTS OF FLEXIBLE BRONCHOSCOPY
AT THAI NGUYEN LUNG HOSPITAL
Background: Flexible bronchoscopy is an
increasingly utilized procedure for direct
observation and intervention within the bronchial
lumen. Objective: To describe and analyze the
indications, outcomes, and complications of
flexible bronchoscopy. Methods: A descriptive
study was conducted with a sample size of 385
patients who were purposefully selected based on
bronchoscopy indications. Procedures included
bronchoscopy, foreign body removal, lung lavage,
pus drainage, transbronchial biopsy, and tissue
biopsy. Data were analyzed using SPSS software.
Results: The majority of patients were male
(63.1%), with an average age of 61.32 ± 14.32. The
most common symptoms leading to bronchoscopy
were persistent cough (83.4%), suspected
pulmonary tuberculosis (34.8%), abnormal chest
X-ray findings (23.6%), suspected lung cancer
(12.6%), and foreign body aspiration (1.03%).
There was a strong association between suspected
tuberculosis or lung cancer and positive AFB
results or biopsy findings during bronchoscopy,
with significant statistical relevance (p<0.01).
Complications included nausea and vomiting
(15.3%), post-procedure fever (14.28%), nasal
bleeding (10.4%), and laryngotracheobronchial
spasms (8.1%). Conclusion: Bronchoscopy is a
crucial procedure for diagnosing and treating
respiratory diseases, especially tuberculosis and
lung cancer. Indications for bronchoscopy should
be carefully considered based on the patient's
clinical condition, weighing the potential benefits
and risks. Recommendations: Careful monitoring
and post-procedure care are essential to detect early
complications.
Keywords: Flexible bronchoscopy,
hemoptysis, lung cancer, pulmonary tuberculosis,
Thai Nguyen Lung Hospital.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Nội soi phế quản ống mềm đóng một
vai trò quan trọng trong chẩn đoán các tình
huống khác nhau như bệnh nhân ho ra máu,
nhiễm trùng ngực, bệnh nhu mô phổi, các
nốt hoặc khối ở phổi, thâm nhiễm phổi dai
dẳng, bệnh hạch trung thất và nghi ngờ thải
ghép phổi. Hơn nữa, nội soi phế quản ống
mềm có thể được sử dụng trong điều trị
trong các trường hợp hút dị vật, cắt bỏ hoặc
loại bỏ các khối nội phế quản, hẹp đường
thở và rửa phổi.
Nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra với nội
soi phế quản ống mềm, có thể được chia
thành các biến chứng liên quan đến thuốc và
thủ thuật. Bệnh lý thần kinh, co giật hoặc
thậm chí hôn mê đã được báo cáo do quá liều
HI NGH KHOA HC CÔNG NGH M RNG NĂM 2024 - TRƯNG ĐẠI HC Y KHOA VINH
208
thuốc gây tê cục bộ. Các biến chứng khác
liên quan đến thuốc bao gồm liệt thần kinh
cơ kéo dài, tăng thân nhiệt và huyết động
không ổn định. Mặt khác, các biến chứng của
thủ thuật như tràn khí màng phổi và chảy
máu có thể xảy ra.
Trong nghiên cứu này, chúng tôi mô tả,
phân tích các chỉ định và hiệu quả chẩn đoán,
các biến chứng của thủ thuật nội soi phế
quản trong chẩn đoán các bệnh hô hấp khác
nhau từ đó có được những giá trị thực tiễn
trong thực hành thủ thuật này. Đề tài nhằm
các mục tiêu: Mô tả và phân tích các chỉ
định, các kết quả và một số biến chứng nội
soi phế quản ống mềm tại bệnh viện Phổi
Thái Nguyên năm 2023 - 2024.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm
- Bệnh nhân nghiên cứu là bệnh nhân nội
soi phế quản ống mềm ống mềm tại Bệnh
viện Phổi Thái Nguyên.
- Thời gian: Từ tháng 6/2023 đến tháng
6/2024.
- Tiêu chuẩn lựa chọn là bệnh nhân có
chỉ định nội soi phế quản ống mềm:
+ Có các dấu hiệu cấp, mạn tính đường
hô hấp: Ho kéo dài, ho ra máu, khò khè.
+ Có các bệnh lý của phổi đang theo dõi
hoặc đã xác định: Ung thư phổi, áp xe phổi,
xẹp phổi, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính.
+ Có dị vật đường thở, tắc nghẽn đường
thở.
- Tiêu chuẩn loại trừ: những bệnh nhân
không hợp tác, nhồi máu cơ tim mới khởi
phát gần đây, đau thắt ngực không ổn định
và rối loạn nhịp nghiêm trọng, Nồng độ O2
thấp SpO2<65%, Rối loạn chức năng đông
máu, hen suyễn.
2.2. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiêng cứu mô tả
- Cỡ mẫu: tính theo công thức mô tả một
tỷ lệ, với giá trị p ước định = 0,05; d = 0,05.
n = 385.
Chọn mẫu thuận tiện, tất cả bệnh nhân có
đủ tiêu chuẩn đều được đưa vào nghiên cứu.
Đề tài thu nhận được 385 bệnh nhân.
2.3. Chỉ tiêu nghiên cứu
- Các chỉ tiêu chí mô tả đặc lâm sàng, cận
lâm sàng của bệnh nhân: tuổi, giới, tiền sử
bệnh lao, ho, sốt, gày sút cân, đau ngực, khó
thở, ho ra máu, có ran, Xquang tổn thương
thâm nhiễm, nốt, đám, có hang, 1 bên hay 2
bên phổi, bằng chứng vi sinh học về lao, thể
bệnh lao, kết quả điều trị.
- Các chỉ tiêu là các tiêu chí chỉ định, kết
quả thủ thuật và biến chứng của thủ thuật nội
soi phế quản ống mềm
2.4. Tiêu chuẩn, kỹ thuật nghiên cứu
Quy trình nội soi phế quản ống mềm theo
hướng dẫn của TT-BYT 372018 (2019),
danh mục các thủ thuật [1]. Quan sát, phân
tích, lưu giữ hình ảnh bất thường, tổn thương
khi nội soi phế quản. Các thủ thuật lấy dị vật,
bơm rửa phổi, dẫn lưu mủ, sinh thiết xuyên
phế quản, sinh thiết tổ chức theo hướng dẫn
BYT số: 1981 (2014) [1].
2.5. Xử lý số liệu
Số liệu thu thập được mã hóa và nhập
vào máy vi tính bằng phần mềm Excel. Số
liệu được xử lý theo phương pháp thống kê y
học trên phần mềm SPSS 20.0.
2.6. Đạo đức trong nghiên cứu
Nghiên cứu được phê duyệt bởi Hội đồng
Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Trường
Đại học Y Dược Thái Nguyên.
TP CH Y HC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
209
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nghiên cứu
Bảng 1: Đặc điểm tuổi và giới của bệnh nhân nghiên cứu
Giới
Nhóm tuổi
Nam - n (%)
Nữ - n (%)
Tổng - n (%)
<18
0 (0,00)
2 (14,08)
2 (0,52)
18-29
10 (41,15)
6 (42,25)
16 (5,18)
30-39
10 (41,15)
10 (70,42)
20 (5,19)
40-49
27 (11,11)
15 (10,56)
42 (10,90)
50-59
38 (16,24)
26 (18,31)
64 (16,62)
60-69
91 (34,45)
46 (32,39)
137 (35,58)
≥70
67 (27,57)
37 (26,06)
104 (27,01)
Tổng
243
142
385
Tuổi trung bình X ± SD
61,32 ± 14,32
59,39 ± 16,12
60,61 ± 15,01
Độ tuổi thường gặp nhất là 60-69 chiếm 137/385 (35,6%), tiếp đó là nhóm tuổi ≥70 chiếm
104/385 (27%), độ tuổi ít gặp nhất là <18 với 0,5%. Độ tuổi trung bình là 60,61 ± 15,01. Tuổi
trung bình của nam và nữ khác nhau không đáng kể. Giới Nam (63,1%) chiếm tỉ lệ cao hơn
giới nữ (36,9%).
Bảng 2: Triệu chứng, hội chứng, bệnh lý chỉ định nội soi phế quản
Bệnh nhân
Dấu hiệu
Tần số (n)
Tỷ lệ (%)
Ho kéo dài
83,37
Đau ngực
59
15,32
Ho ra máu
41
10,64
Dị vật xâm nhập đường thở
4
1,03
X quang phổi thấy bất thường
91
23,63
Nghi lao phổi
134
34,80
Nghi u phổi
76
19,74
Bệnh nhân có biểu hiện ho kéo dài chiếm tỉ lệ cao nhất 83,4%, tiếp theo là nghi lao phổi
134/385 (34,8%), X quang phổi thấy bất thường 91/385 (23,6%), đau ngực 59/385 (15,3%),
nghi u phổi 76/385 (12,6%), ho ra máu 41/385 (10,6%). Dấu hiệu ít gặp nhất là dị vật xâm
nhập đường thở chiếm tỉ lệ 1,03%.
3.2. Thao tác kỹ thuật trong quá trình soi phế quản
Tần suất các thao tác kỹ thuật khi soi phế quản ở bệnh nhân nghiên cứu
Bệnh nhân
Thủ thuật
Tần số (n)
Tỷ lệ (%)
Lấy dị vật
9
2,33
Sinh thiết bằng kim
62
16,10
Bơm rửa
350
90,90
Kỹ thuật bơm rửa chiếm tỉ lệ cao nhất với tỉ lệ 90,90%, tiếp theo là sinh thiết bằng kim
62/385 (16,10%). Lấy dị vật chiếm tỉ lệ thấp nhất 2,33%.
HI NGH KHOA HC CÔNG NGH M RNG NĂM 2024 - TRƯNG ĐẠI HC Y KHOA VINH
210
3.3. Một số kết quả và tai biến của soi phế quản
Bảng 4: Kết quả mô bệnh học bằng sinh thiết qua soi phế quản
Bệnh nhân
Kết quả mô bệnh
n
%
Ung thư
29
7,53
Lao
183
47,53
Viêm ngoài lao
252
65,45
Hen
39
10,12
Không xác định
18
4,67
Tổng số
385
100,00
Kết quả mô bệnh học bằng sinh thiết qua soi phế quản chiếm tỉ lệ nhiều nhất là viêm
ngoài lao với tỉ lệ 41,9%, tiếp đó là Lao với 30,4%, hen 6,5%, ung thư 4,8%, không xác định
chiếm tỉ lệ thấp nhất là 3%.
Bảng 5: Liên quan giữa chỉ định nghi lao với kết quả tìm AFB tại chỗ
Kết quả từ bệnh phẩm nội soi
Lâm sàng
Lao
n (%)
Không lao
n (%)
ꭓ2, p
Lâm sàng nghi lao phổi (n = 134)
134 (73,22)
0 (0,00)
226,88; p <
0,01
Lâm sàng không nghi lao (n = 251)
49 (26,78)
202 (100,00)
Tổng
183
202
Kết quả cho thấy việc chỉ định nghi ngờ lao có mối liên quan chặt chẽ và có ý nghĩa thống
kê với kết quả AFB dương tính trong nội soi phế quản ống mềm, với p<0,01.
Bảng 6: Liên quan giữa chỉ định nghi ung thư phổi với kết quả sinh thiết tại chỗ
Kết quả từ bệnh phẩm nội soi
Lâm sàng
Ung thư
n (%)
Không ung thư
n (%)
ꭓ2, p
Lâm sàng nghi u phổi (n = 76)
15 (51,72)
61 (17,13)
16,13; p < 0,01
Lâm sàng không nghi u phổi (n = 209)
14 (48,28)
295 (82,87)
Tổng
29
356
Có mối liên quan giữa chỉ định nghi ung thư phổi và kết quả sinh thiết tại chỗ trong nội
soi phế quản ống mềm có ý nghĩa thống kê rõ ràng với p<0,01.
Bảng 7: Một số tai biến khi nội soi phế quản ống mềm
Bệnh nhân
Tai biến
n
%
Chảy máu mũi
40
10,38
Nôn (ít), ọe dịch
59
15,32
Co thắt thanh quản, khí quản, phế quản
31
8,05
Sốt sau nội soi
55
14,28
Bảng 7 cho thấy tai biến hay gặp nhất khi soi phế quản bằng ống mềm là nôn, ọe dịch với
tỉ lệ gặp là 15,3%. Sốt sau nội soi ít gặp khá nhiều với tỉ lệ 14,28%. tiếp theo là chảy máu mũi
40/385 (10,4%), co thắt thanh quản, khí quản, phế quản 31/385 (8,1%).