Khi người bệnh thích khám bệnh

Khi người bệnh thích khám bệnh

Với những người không hiểu rõ về bệnh sẽ có cảm giác như bệnh nhân

đang giả vờ. Thường những bệnh nhân này cho rằng do bác sĩ chưa đủ giỏi nên

không tìm ra bệnh nên thường xuyên thay đổi bác sĩ và gần như luôn có “nhu

cầu” được khám bệnh với những lời than phiền về triệu chứng bệnh tại nhiều bộ

phận cơ thể hoặc người bệnh nghĩ rằng do y học chưa đủ tiến bộ để tìm ra nguyên

nhân cụ thể.

Bệnh lý được ghi nhận bởi than phiền của người bệnh về những bất thường

tại nhiều vùng cơ thể liên quan đến nhiều hệ thống cơ quan nhưng khi khám bệnh

và làm nhiều loại xét nghiệm thì thầy thuốc không tìm ra nguyên nhân, ngay cả

khi điều trị triệu chứng lâu dài cũng không khỏi bệnh. Ngày nay, đa số những

trường hợp này đều được chẩn đoán là “Rối loạn bản thể” (Somatization

Disorder) do nguyên nhân tâm lý. Rối loạn bản thể là một bệnh lý mãn tính trong

đó bệnh nhân than phiền nhiều về cơ thể. Những rối loạn này có thể kéo dài nhiều

năm và dẫn đến suy yếu thực sự. Những triệu chứng cơ thể được gây ra bởi những

vấn đề tâm lý và không phải rối loạn nào cũng có thể xác định được.

1. Nguyên nhân gây bệnh

- Bệnh lý này được ghi nhận bởi than phiền bất thường nhiều vùng cơ thể

mà chúng xuất hiện trong nhiều năm liên quan đến nhiều hệ thống cơ quan. Hầu

hết, những than phiền liên quan đến đau kéo dài và những vấn đề liên quan hệ

thống tiêu hóa, thần kinh và sinh sản…. Những rối loạn thường bắt đầu trước 30

tuổi và thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Những nghiên cứu gần đây cho thấy

những rối loạn này chiếm tỷ lệ cao ở những bệnh nhân có hội chứng đại tràng kích

thích và đau mãn tính.

Người bệnh thường than phiền với bác sĩ về những bất thường ở

nhiều vùng cơ thể

- Bác sĩ thường xem những vấn đề này như là “ tất cả trong đầu anh“. Tuy

nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa não bộ, hệ thống tiêu hóa và hệ

thống miễn dịch thì rối loạn bản thể đang được hiểu rõ hơn. Chúng không còn

được xem như tình trạng “giả vờ“ mà bệnh nhân có thể loại bỏ nếu họ muốn.

Những triệu chứng này trầm trọng và hoàn toàn đủ cản trở công việc và các mối

quan hệ, dẫn tới người bệnh đến bác sĩ khám và thậm chí phải dùng thuốc. Một

tiền sử bệnh kéo dài thường được ghi nhận. Tuy nhiên qua khảo sát, không có

bằng chứng về cơ thể đặc biệt nào được ghi nhận để giải thích cho những triệu

chứng này. Stress thường làm triệu chứng xấu đi.

2. Triệu chứng lâm sàng

Một số những triệu chứng có thể gặp trong những rối loạn bản thể gồm

- Buồn nôn, nôn, đau bụng, không tiêu, tiêu chảy, khó nuốt

- Đau tay hoặc chân, đau lưng , đau khớp, đau trong lúc đi tiểu

- Khó thở, hồi hộp, đau ngực

- Chóng mặt, đau đầu, mất ngủ

- Thay đổi thị lực

- Liệt hoặc yếu chi

- Lãnh cảm, đau trong khi giao hợp, bất lực, đau khi hành kinh

- Kinh nguyệt không đều, cường kinh....

Điều quan trọng được ghi nhận là triệu chứng này cũng có thể xảy ra trong

rối loạn tâm lý và do ảnh hưởng của thuốc.

3. Khám lâm sàng và xét nghiệm: bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và

những test chẩn đoán được thực hiện để loại nguyên nhân do cơ thể. Những test

này được thực hiện tùy thuộc vào triệu chứng để. Đồng thời bác sĩ còn tiến hành

đánh giá tâm lý để có thể loại bỏ những rối loạn liên quan

4. Điều trị bệnh như thế nào?

- Một khi những nguyên nhân khác được loại bỏ thì chẩn đoán rối loạn bản

thể đáng tin cậy, mục tiêu điều trị nhằm giúp bệnh nhân nhận biết để kiểm soát

những triệu chứng này, thường có một rối loạn khí sắc cần điều trị thích hợp như

thuốc chống trầm cảm. Mặc dù những bệnh nhân này hiếm khi thừa nhận ở một

mức độ nào đó bởi vấn đề thần kinh và thường sẽ từ chối điều trị tâm lý

- Một sự động viên của người thân cùng với một dịch vụ chăm sóc đồng

cảm là khía cạnh quan trọng nhất của điều trị. Những cuộc hẹn thường xuyên

được định sẵn để đánh giá lại những triệu chứng và những đáp ứng của bệnh

nhân. Kết quả test nên được giải thích.

- Người thầy thuốc không nên nói rằng những triệu chứng này là tưởng

tượng. Với những hiểu biết ngày này về những tác động qua lại giữa não và những

phần khác của cơ thể, các nhà khoa học nhận thấy rằng những triệu chứng cơ thể

thật sự có thể gây ra từ stress tâm lý.

5. Những biến chứng có thể xảy ra

- Những biến chứng có thể xảy ra từ những xét nghiệm xâm lấn và từ

những đánh giá trong khi tìm nguyên nhân bệnh

- Một tình trạng lệ thuộc thuốc giảm đau và an thần ngày càng tăng

- Một mối quan hệ kém trong những người chăm sóc sức khỏe dường như

làm xấu đi tình trạng bệnh như đánh giá của nhiều người

6. Phòng ngừa

Người nhà có thể lắng nghe hoặc có những giúp đỡ tâm lý khác có thể giúp

người bệnh có khuynh hướng rối loạn bản thể thoát khỏi stress. Điều này được

chứng minh có thể giúp giảm rõ rệt các triệu chứng bệnh.

Ths Bs. HUỲNH THÚY HẰNG

Chuyên Khoa Nội Thần Kinh – BV Hoàn Mỹ Sài Gòn