TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA VẬT LÝ
ĐOÀN THỊ LOAN
THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ SỬ DỤNG
TRONG DẠY HỌC PHẦN ĐIỆN TÍCH
ĐIỆN TRƢỜNG LỚP 11
Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
HÀ NỘI, 2019
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA VẬT LÝ
ĐOÀN THỊ LOAN
THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ SỬ DỤNG
TRONG DẠY HỌC PHẦN ĐIỆN TÍCH
ĐIỆN TRƢỜNG LỚP 11
Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
ThS. NGÔ TRỌNG TUỆ
HÀ NỘI, 2019
LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc tới THS Ngô Trọng Tuệ
- ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ, định hƣớng để tôi có thể hoàn thành khóa
luận.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới tập thể các thầy, cô giáo trong khoa Vật
lí, các thầy cô trong trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2 – những ngƣời đã giúp đỡ
tôi trong suốt quá trình học tập và tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành khóa
luận này.
Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và ngƣời thân đã luôn cổ vũ, động
viên tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành khóa luận.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xuân Hòa, ngày tháng năm 2019
Sinh viên thực hiện
Đoàn Thị Loan
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng:
Khóa luận này là kết quả nghiên cứu, tìm hiểu của riêng tôi.
Những tƣ liệu đƣợc sử dụng trích dẫn, trong khóa luận là trung thực.
Kết quả nghiên cứu này không hề trùng với bất kỳ công trình nghên cứu của
tác giả nào đã đƣợc công bố trƣớc đó.
Nếu sai tôi xin hoàn toàn chụ trách nhiệm.
Xuân Hòa, ngày tháng năm 2019
Sinh viên thực hiện
Đoàn Thị Loan
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Mục đ ch nghi n cứu .................................................................................. 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 3
6. Phƣơng ph p nghiên cứu ............................................................................ 3
7. Đóng góp của đề tài .................................................................................... 3
8. Cấu trúc hóa luận ...................................................................................... 4
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC SỬ DỤNG BÀI
GIẢNG ĐIỆN TỬ TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH. ĐIỆN
TRƢỜNG....................................................................................................... 5
1.1. Lí luận về sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học.................................. 5
1.1.1. Khái niệm về bài giảng điện tử ............................................................. 5
1.1.2. Ƣu điểm, nhƣợc điểm của bài giảng điện tử ......................................... 5
1.1.2.1. Ƣu điểm ............................................................................................. 5
1.1.2.2. Nhƣợc điểm ....................................................................................... 6
1.1.3. Các hình thức sử dụng bài giảng điện tử ............................................... 7
1.1.3.1. Học tập trực tuyến (Online learning) ................................................. 7
1.1.3.2 Học tập hỗn hợp (Blended learning) ................................................... 7
1.1.4. Quy trình thiết kế bài giảng điện tử và tổ chức dạy học có sử dụng bài
giảng điện tử. ................................................................................................. 7
1.1.4.1. Quy trình thiết kế, xây dựng bài giảng e-learning .............................. 7
1.1.4.2. Quy trình tổ chức dạy học ................................................................ 10
1.2. Công cụ thiết kế bài giảng điện tử ......................................................... 11
1.3. Điều tra thực tế về việc sử dụng bài giảng điện tử trong việc dạy học
chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng. .................................................................... 13
MỤC LỤC
1.3.1. Mục đ ch điều tra ................................................................................ 13
1.3.2. Phƣơng pháp điều tra .......................................................................... 13
1.3.3. Những thuận lợi và hó hăn .............................................................. 13
1.3.4. Kết quả điều tra .................................................................................. 14
1.3.4.1. Kết quả điều tra HS ......................................................................... 14
1.3.4.2. Kết quả điều tra GV ......................................................................... 16
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................ 19
CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH.
ĐIỆN TRƢỜNG VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ .............. 20
2.1. Mục tiêu dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng .................................. 20
2.1.1. Kiến thức ............................................................................................ 20
2.1.2. Kỹ năng .............................................................................................. 20
2.1.3. Tình cảm th i độ ................................................................................. 21
2.2. Kiến thức vật l trong chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng ............................ 21
2.2.1. Sự nhiễm điện của c c vật. Điện t ch. Tƣơng t c điện......................... 21
2.2.2.Định luật Cu-lông. Hằng số điện môi. ................................................. 21
2.2.3.Thuyết electron .................................................................................... 21
2.2.4.Vận dụng ............................................................................................. 22
2.2.5. Định luật bảo toàn điện t ch ................................................................ 22
2.2.6.Điện trƣờng ......................................................................................... 23
2.2.7.Cƣờng độ điện trƣờng .......................................................................... 23
2.2.8. Đƣờng sức điện .................................................................................. 24
2.3. Xây dựng bài giảng hỗ trợ dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng ....... 25
2.3.1. Bài giảng điện tử dạy học bài Điện t ch. Định luật Cu-lông ................ 25
2.3.2. Bài giảng điện tử dạy học bài thuyết electron. Định luật bảo toàn điện
tích. .............................................................................................................. 27
2.3.3. Bài giảng điện tử dạy học bài Điện trƣờng và cƣờng độ điện trƣờng.
Đƣờng sức điện. ........................................................................................... 28
2.4. Tiến trình tổ chức dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng .................... 31
2.4.1. Tiến trình tổ chức dạy học bài Điện t ch. Định luật Cu-lông. .............. 31
2.4.2. Tiến trình tổ chức dạy học bài Thuyết electron. Định luật bảo toàn điện
tích. .............................................................................................................. 33
2.4.3. Tiến trình tổ chức dạy học bài điện trƣờng và cƣờng độ điện trƣờng.
Đƣờng sức điện. ........................................................................................... 35
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................ 38
CHƢƠNG 3: DỰ KIẾN THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ................................ 39
3.1. Mục đ ch, đối tƣợng và phƣơng ph p thực nghiệm sƣ phạm .................. 39
3.1.1. Mục đ ch thực nghiệm sƣ phạm .......................................................... 39
3.1.2. Đối tƣợng thực nghiệm sƣ phạm ......................................................... 39
3.1.3. Phƣơng ph p thực nghiệm sƣ phạm .................................................... 39
3.2. Dự kiến triển khai thực nghiệm sƣ phạm ............................................... 39
3.2.1. Thời gian triển khai thực nghiệm sƣ phạm .......................................... 39
3.2.2. C c ti u ch đ nh gi ết quả thực nghiệm sƣ phạm ........................... 41
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................ 44
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 45
PHỤ LỤC
BẢNG KÍ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT Các chữ viết tắt Ý nghĩa
1 CNTT Công nghệ thông tin
2 GV Giáo viên
3 HS Học sinh
5 NXB Nhà xuất bản
6 THS Thạc sỹ
7 TS Tiến sỹ
Hình 1.1. Giao diện phần mềm ..................................................................... 12
Hình 1.2. Giao diện quản trị ......................................................................... 12
Hình 1.3. Tạo khóa học ................................................................................ 12
Hình 2.1. Cấu trúc bài .................................................................................. 25
Hình 2.2. Thí nghiệm về sự nhiễm điện ........................................................ 25
Hình 2.3. Cân xoắn Cu-lông ......................................................................... 25
Hình 2.4. Kết quả thí nghiệm ....................................................................... 26
Hình 2.5. Hằng số điện môi .......................................................................... 26
Hình 2.6. Tổng kết ....................................................................................... 26
Hình 2.7. Cấu trúc bài học ............................................................................ 27
Hình 2.8. Thuyết electron ............................................................................. 27
Hình 2.9. Nhiễm điện do tiếp xúc ................................................................. 27
Hình 2.10. Nhiễm điện do hƣởng ứng .......................................................... 27
Hình 2.11. Định luật bảo toàn điện tích ........................................................ 28
Hình 2.12. Tổng kết...................................................................................... 28
Hình 2.13. Cấu trúc bài học .......................................................................... 28
Hình 2.14. Video mô phỏng về điện trƣờng .................................................. 29
Hình 2.15. Cƣờng độ điện trƣờng ................................................................. 29
Hình 2.16. Vectơ cƣờng độ điện trƣờng ....................................................... 29
Hình 2.17. Hình ảnh c c đƣờng sức điện ...................................................... 30
Hình 2. 18. Điện trƣờng đều ......................................................................... 30
Hình 2.19. Tổng kết...................................................................................... 30
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ, CÔNG THỨC
Bảng 3.1: Các hoạt động dạy thực nghiệm ...................................................... 40
Bảng 3.2: Ti u ch đ nh gi t nh thẩm mỹ ................................................... 42
Bảng 3.3: Ti u ch đ nh g a t nh hoa học .................................................... 42
Bảng 3.4: Ti u ch đ nh gi độ phù hợp của nội dung bài học ...................... 43
Bảng 3.5: Ti u ch đ nh gi hả năng giúp HS tự học tr n mạng ................. 43
DANH MỤC CÁC BẢNG BIẺU
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế giới đang ngày càng ph t triển mạnh mẽ nhờ vào những thành tựu đạt
đƣợc của công nghệ thông tin. Sự xuất hiện của nó đã và đang mang lại những thay
đổi sâu sắc về mọi mặt đời sống xã hội. Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo việc ứng
dụng công nghệ thông tin là tính tất yếu, nó không chỉ mang lại sự hứng thú cho học
sinh mà còn nâng cao chất lƣợng giảng dạy, mở ra triển vọng to lớn trong việc thay
đổi phƣơng ph p và hình thức dạy học.
Ngày 04/11/2013 , Tổng b thƣ Nguyễn Phú Trọng đã ý ban hành Nghị
quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban chấp hành Trung ƣơng hóa XI ( Nghị quyết số 29-
NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đ p ứng yêu cầu CNH-
HĐH trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế. Trong đó chỉ rõ nhiệm vụ và giải pháp thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo:
- Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào
tạo theo hƣớng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của ngƣời học.
- Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phƣơng ph p dạy và học theo hƣớng hiện đại;
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của ngƣời
học; khắc phục lối truyền thụ p đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Chuyển từ học
chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã
hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy và học.”
Chính vì thế mà hiện nay, phƣơng ph p dạy học ở nhà trƣờng đã bắt đầu thay
đổi theo tinh thần ph t huy t nh năng động, sáng tạo, tích cực, tự lực của ngƣời học
và tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy và học. Môn vật lý
là một môn khoa học thực nghiệm nên việc sử dụng các thí nghiệm trong giờ học
vật lý là rất cần thiết. Tuy nhi n cơ sở vật chất ở c c Trƣờng phổ thông ở nƣớc ta
hiện nay thì để tiến hành thí nghiệm gặp nhiều hó hăn vì hông có đủ thiết bị
hoặc thiết bị đã cũ và cho ết quả không chính xác. Vì vậy cần phải có giải ph p để
1
giải quyết vấn đề này.
Với sự phát triển của công nghệ thông tin nhƣ hiện nay để giảng dạy môn vật
lý đạt hiệu quả cao thì ngƣời giáo viên phải biết cách trình bày, minh họa bài giảng
sao cho sinh động, hấp dẫn,phải kết hợp đƣợc cả lý thuyết và thực tiễn. Do đó, bài
giảng điện tử vật lý ngày càng đƣợc nhiều giáo viên lựa chọn bởi sự hữu ích của
chúng trong việc truyền tải kiến thức đến học sinh. Trong đó, việc sử dụng phần
mềm Moodle để thiết kế bài giảng điện tử là một trong c c phƣơng thức học tập
mang t nh tƣơng t c cao, hỗ trợ bổ sung cho c c phƣơng thức đào tạo truyền thống
góp phần nâng cao chất lƣợng giảng dạy. Phần mềm này phục vụ cho việc giảng
dạy đạt hiệu quả rất cao, đã tạo đƣợc hứng thú tiếp thu bài học đối với học sinh tốt
hơn. Hơn nữa, kiến thức phần Điện t ch. Điện trƣờng tƣơng đối hó, nó có ý nghĩa
quan trọng đối với việc tiếp thu kiến thức ở chƣơng sau về phần điện và từ.
Từ việc nhận thức đƣợc tầm quan trọng mà bài giảng điện tử mang lại và
mong muốn nghiên cứu, xây dựng hệ thống bài giảng điện tử có chất lƣợng cao, tôi
đã quyết định chọn đề tài luận văn của mình là: “Thiết kế bài giảng điện tử sử dụng
trong dạy học phần Điện t ch. Điện trƣờng lớp 11”.
2. Mục đ ch nghi n cứu
Thiết kế bài giảng điện tử dạy học phần “ Điện t ch. Điện trƣờng ” lớp 11
nhằm nâng cao kết quả dạy học.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghi n cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Quá trình chiếm lĩnh iến thức của HS khi học chƣơng Điện t ch. Điện
trƣờng (vật lý 11)
Nội dung kiến thức chƣơng “Điện t ch. Điện trƣờng” lớp 11.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Tổ chức cho HS tự học nhờ sự hỗ trợ của bài giảng điện tử khi học chƣơng
Điện tích. Điện trƣờng (vật lý 11).
4. Giả thuyết khoa học
Nếu thiết kế bài giảng điện tử dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng theo
quy trình thiết kế bài giảng điện tử sẽ đ p ứng các yêu cầu về mặt công nghệ, sƣ
2
phạm và tổ chức dạy học, qua đó giúp nâng cao kết quả dạy học.
5. Nhiệm vụ nghi n cứu
Đọc và nghiên cứu tài liệu có li n quan đến đề tài.
Nghiên cứu về lí luận và cách sử dụng bài giảng điện tử.
Nghiên cứu sử dụng bài giảng E-learning, một số công cụ thiết kế bài giảng
điện tử.
Điều tra thực trạng về việc sử dụng bài giảng điện tử trong việc dạy học
chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng và các ứng dụng của nó trong việc dạy học chƣơng
này.
6. Phƣơng pháp nghi n cứu
6.1. Nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu lí luận về sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học.
Nghiên cứu nội dung kiến thức học phần Điện t ch. Điện trƣờng - Vật lí 11.
6.2. Nghiên cứu thực tiễn
Nghiên cứu thực tiễn về sử dụng bài giảng điện tử trong chƣơng Điện tích.
Điện trƣờng.
Điều tra cơ bản bằng quan s t và trao đổi ý kiến với giáo viên, HS về tính
khả thi của việc học tập chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng thông qua bài giảng điện tử.
Nghiên cứu thực trạng việc sử dụng bài giảng điện tử trong việc dạy học
chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng và các ứng dụng của nó trong việc dạy học chƣơng
này.
6.3. Dự kiến thực nghiệm sƣ phạm
Dự kiến thực nghiệm sƣ phạm để đ nh gi t nh hả thi, kiểm chứng hiệu quả
của việc sử dụng bài giảng điện tử trong việc tổ chức dạy học chƣơng Điện tích.
Điện trƣờng.
7. Đóng góp của đề tài
7.1. Đóng góp về mặt lí luận
Hệ thống hóa một số cơ sở lí luận về việc sử dụng bài giảng điện tử trong
dạy học.
7.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
3
Nghiên cứu sử dụng một số phần mềm thiết kế bài giảng điện tử.
8. Cấu tr c khóa uận
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC SỬ DỤNG BÀI
GIẢNG ĐIỆN TỬ TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH. ĐIỆN TRƢỜNG.
CHƢƠNG 2: TỔ CHỨC DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH. ĐIỆN TRƢỜNG
VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
4
CHƢƠNG 3: DỰ KIẾN THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC SỬ DỤNG BÀI
GIẢNG ĐIỆN TỬ TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH. ĐIỆN
TRƢỜNG
1.1. L uận về sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học
1.1.1. Khái niệm về bài giảng điện tử
Theo Lê Công Chiêm [ Số TLTK ] thì giáo n điện tử là bản thiết kế cụ thể
toàn bộ kế hoạch hoạt động dạy học của giảng viên trên giờ lên lớp, toàn bộ hoạt
động dạy học đó đã đƣợc multimedie hoá một cách chi tiết, có cấu trúc chặt chẽ và
logic đƣợc quy định bởi cấu trúc của bài học. Gi o n điện tử là một sản phẩm của
hoạt động thiết kế bài giảng đƣợc thể hiện bằng vật chất trƣớc khi bài giảng đƣợc
tiến hành [9].
E-Learning (viết tắt của Electronic Learning) là thuật ngữ mới.
Hiện nay, theo c c quan điểm và dƣới các hình thức khác nhau có rất nhiều
cách hiểu về E-Learning.
Hiểu theo nghĩa rộng, E-Learning là một thuật ngữ dùng để mô tả việc học
tập, đào tạo dựa trên CNTT (CNTT) và truyền thông, đặc biệt là CNTT.
Theo quan điểm hiện đại, E-Learning là sự phân phát các nội dung học sử
dụng các công cụ điện tử hiện đại nhƣ m y t nh, mạng vệ tinh, mạng Internet,
Intranet,… trong đó nội dung học có thể thu đƣợc từ c c website, đĩa CD, băng
video, audio… thông qua một m y t nh hay tivi; ngƣời dạy và ngƣời học có thể giao
tiếp với nhau qua mạng dƣới các hình thức nhƣ: thƣ điện tử (e-mail), thảo luận trực
tuyến (chat), diễn đàn (forum), hội thảo, video [10].
1.1.2. Ưu điểm, nhược điểm của bài giảng điện tử
1.1.2.1. Ưu điểm
Không bị giới hạn bởi không gian và thời gian: sự phổ cập rộng rãi của
internet đã dần xóa đi hoảng cách về thời gian và không gian cho E-Learning.
Ngƣời học có thể chủ động học tập, thảo luận bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu.
Tính hấp dẫn: Với sự hỗ trợ của công nghệ multimedia, những bài giảng tích
5
hợp text, hình ảnh minh họa, âm thanh làm tăng th m t nh hấp dẫn của bài học.
Tính linh hoạt: Ngƣời học có thể tự điều chỉnh quá trình học, lựa chọn cách
học phù hợp nhất với hoàn cảnh của mình.
Tính cập nhật: Nội dung bài học thƣờng xuy n đƣợc cập nhật và đổi mới
nhằm đ p ứng tốt nhất và phù hợp nhất với ngƣời học.
Học có sự hợp tác, phối hợp: Ngƣời học có thể dễ dàng trao đổi thông tin với
nhau, với giảng viên qua các diễn đàn (forum), hội thoại, trực tuyến (chat), thƣ từ
(e – mail)…
Tâm lí dễ chịu: Mọi rào cản về tâm lí giao tiếp của cả ngƣời dạy và ngƣời
học dần dần bị xóa bỏ, mọi ngƣời tự tin hơn trong việc trao đổi quan điểm.
C c ĩ năng làm việc hợp tác, tự điều chỉnh để thích ứng của ngƣời học sẽ
đƣợc hoàn thiện không ngừng.
Do đó, hi đến với E-Learning, mọi thành phần, không phân biệt trình độ,
giới tính tuổi t c đều có thể tìm cho mình một hƣớng tiếp cận khác nhau với vấn đề
mà không bị ràng buộc trong một khuôn khổ cụ thể nào (cá nhân hoặc ngƣời học)
[11].
1.1.2.2. Nhược điểm
Ngƣời thầy chỉ tận dụng các tiện ích của phần mềm hông chú ý đến việc tổ
chức các hoạt động thực hành, trò sẽ không chủ động trong lĩnh hội kiến thức.
Đƣa qu nhiều tƣ liệu, hình ảnh, âm thanh vào trong bài giảng. Làm cho tâm
lý học sinh vào lớp học nhƣ đi xem phim, hông ghi chép đƣợc gì cả. Các phần
mềm trình diễn đôi hi làm cho ngƣời thầy có thói quen thụ động, chuộng hình thức
mất dần tƣ duy phức tạp, trừu tƣợng.
Trong tiến trình lên lớp với bài giảng điện tử, một số giáo viên thao tác quá
nhanh, học sinh không kịp chép bài, ảnh hƣởng đến khả năng tiếp thu, lĩnh hội kiến
thức và mức độ hiểu bài của các em không cao.
Những trục trặc kỹ thuật khi sử dụng PowerPoint đôi hi xảy ra làm cho
ngƣời thầy lúng túng, trò mất hứng thú.
Việc sử dụng PowerPoint thƣờng xuyên, nếu lặp đi lặp lại nhiều sẽ dẫn đến
6
nhàm chán [12].
1.1.3. Các hình thức sử dụng bài giảng điện tử
Do là một hệ thống học tập mềm dẻo và linh hoạt vì thế có thể tổ chức dạy
học theo nhiều hình thức h c nhau. Dƣới góc nhìn vai trò của hệ thống e-Learning
trong việc hoàn thành một khóa học, có thể phân ra hai hình thức học tập (mode of
learning) gồm học tập trực tuyến và học tập hỗn hợp.
1.1.3.1. Học tập trực tuyến (Online learning)
Việc hoàn thành khóa học đƣợc thực hiện toàn bộ tr n môi trƣờng mạng
thông qua hệ thống quản lý học tập. Sử dụng cách này, e-Learning chỉ khai thác
đƣợc những lợi thế của nó chứ chƣa quan tâm tới thế mạnh của dạy học giáp mặt.
Trong hình thức này ta có hai cách thể hiện là dạy học đồng bộ (Synchronous
Learning) hi ngƣời dạy và ngƣời học đều tham gia vào hệ thống quản lý học tập và
dạy học hông đồng bộ (Asynchronous Learning), hi ngƣời dạy và ngƣời học tham
gia vào hệ thống quản lý học tập ở các thời điểm khác nhau.
1.1.3.2. Học tập hỗn hợp (Blended learning)
Đây là hình thức học tập, triển khai một khóa học với sự kết hợp của hai hình
thức học tập trực tuyến và dạy học giáp mặt. Sử dụng cách này, e-Learning đƣợc
thiết kế với mục đ ch hỗ trợ quá trình dạy học và chỉ quan tâm tới những nội dung,
chủ điểm phù hợp nhất với thế mạnh của loại hình này. Còn lại, với các nội dung
khác vẫn đƣợc thực hiện thông qua hình thức dạy học giáp mặt với việc khai thác
tối đa ƣu điểm của nó. Hai hình thức này n n đƣợc thiết kế phù hợp, có mối liên hệ
mật thiết, bổ sung cho nhau hƣớng tới mục đ ch nâng cao chất lƣợng cho khóa học.
Với đặc điểm tr n, đây là hình thức đƣợc sử dụng khá rộng rãi với nhiều cơ sở giáo
dục trên thế giới, ngay cả c c nƣớc có nền giáo dục phát triển [13].
1.1.4. Quy trình thiết kế bài giảng điện tử và tổ chức dạy học có sử dụng bài
giảng điện tử.
1.1.4.1. Quy trình thiết kế, xây dựng bài giảng e-learning
Để thiết kế một gi o n điện tử, chúng ta theo một quy trình nhƣ sau:
Bƣớc 1: Xác định mục đ ch, y u cầu của bài giảng
Đọc kỹ giáo trình, kết hợp với các tài liệu li n quan để tìm hiểu nội dung của
7
mỗi mục trong bài và c i đ ch cần đạt tới của mỗi mục. Tr n cơ sở đó, giảng viên
x c định c i đ ch cần đạt tới của bài về cả 3 mặt kiến thức, kỹ năng và tình cảm-
th i độ (mục đ ch tr n là hi giảng xong, học viên thu nhận đƣợc cái gì). Từ những
mục đ ch tr n, giảng viên có thể định ra các yêu cầu trong quá trình giảng dạy của
mình để đạt c i đ ch đã đề ra ở trên (giảng nhƣ thế nào).
Bƣớc 2: Lựa chọn những kiến thức cơ bản, trọng tâm, có tính khái quát và
chắt lọc cao để sắp xếp chúng vào các slide.
Đây là bƣớc quan trọng thể hiện toàn bộ nội dung của bài giảng. Các nội
dung đƣa vào c c slide phải thật sự chắt lọc từ những kiến thức cơ bản của từng
chƣơng, mục, tiết, đoạn. Dung lƣợng thông tin chứa đựng trong một slide là không
nhiều (thƣờng khoảng 3-4 dòng) cho n n đòi hỏi giảng viên phải có tƣ duy tổng
hợp, h i qu t để có thể chọn lựa, chắt lọc kiến thức cơ bản nhất đƣa vào c c slide.
Bƣớc này, giảng viên làm tốt thì gi o n điện tử sẽ bảo đảm kiến thức truyền thụ.
Bƣớc 3: Thu thập nguồn tài liệu li n quan đến nội dung, xây dựng kho tƣ iệu
Ngoài việc sƣu tầm các tài liệu để bổ sung, mở rộng kiến thức từ sách báo,
tài liệu tham khảo có li n quan; điều quan trọng và cần thiết là phải xây dựng ho tƣ
liệu. Đây là điều kiện cần thiết để khai thác có hiệu quả chƣơng trình phần mềm
PowerPoint, ho tƣ liệu càng phong phú thì khả năng hai th c càng cao, càng đa
dạng.
Các nguồn để giảng viên có thể thu thập xây dựng ho tƣ liệu:
- C c thông tin tr n Internet: Đây thực sự là kho thông tin khổng lồ, chúng ta có thể
tìm kiếm thông tin theo chủ đề. Bằng công cụ tìm kiếm ta vào các Website có liên
quan đến chủ đề cần tìm. Sau khi tìm kiếm đƣợc thông tin trên mạng Internet, ta chỉ
cần download vào ho tƣ liệu để làm tài liệu tham khảo.
- Các thông tin trên các CD-ROM, VCD: Hiện nay các thông tin trên CD-ROM và
VCD hết sức phong phú, có thể lựa chọn những thông tin cần thiết phục vụ nội
dung của bài giảng để nhập vào ho tƣ liệu.
- Ngoài ra, các tranh ảnh, thông tin trên sách báo liên quan dến nội dung bài giảng
hết sức phong phú có thể là nguồn tƣ liệu quan trọng để chúng ta bổ sung vào kho
8
tƣ liệu.
Bƣớc 4: Xây dựng kịch bản cho bài giảng của giáo án điện tử
Đây là hâu quan trọng trong việc thiết kế bài giảng. Kịch bản xây dựng phải
bảo đảm các nguyên tắc sƣ phạm, nội dung kiến thức cơ bản của bài giảng, đ p ứng
mục đ ch, y u cầu đã đặt ra.
Điều rất quan trọng mà giảng viên phải hết sức lƣu tâm là hi xây dựng kịch
bản cho gi o n điện tử phải căn cứ vào gi o n “nền” ( gi o n “nền” là gi o n
dùng cho các bài giảng theo phƣơng ph p truyền thống- chƣa hai th c, sử dụng
PowerPoint trong giảng dạy). Tr n cơ sở đó để tìm tòi, phát hiện, khai thác thế
mạnh của PowerPoint nhằm tăng cƣờng tính tích cực hoá quá trình nhận thức trong
hoạt động học tập của học viên.
Kịch bản xây dựng còn phụ thuộc vào các sản phẩm có đƣợc trong ho tƣ
liệu. Giảng viên cần phải biết lựa chọn phù hợp để xây dựng kịch bản có chất
lƣợng.
Bƣớc 5: Lựa chọn ngôn ngữ, các phần mềm trình diễn để xây dựng giáo án
điện tử.
Sau hi đã có ho tƣ liệu, các kiến thức cơ bản đƣợc lựa chọn, giảng viên cần
lựa chọn ngôn ngữ và các phần mềm trình diễn để tiến hành xây dựng gi o n điện
tử. Tuỳ theo nội dung cụ thể mà thông tin trên mỗi slide có thể là văn bản, đồ hoạ,
tranh ảnh, âm thanh, video clip. Văn bản cần trình bày ngắn gọn, cô động, chủ yếu
là c c ti u đề và dàn ý cơ bản. Nên dùng một loại font chữ phổ biến, đơn giản; màu
chữ đƣợc dùng thống nhất (thống nhất tuỳ theo mục đ ch sử dụng khác nhau của
văn bản: câu hỏi gợi mở, dẫn dắt, giảng giải, ghi nhớ, câu trả lời). Khi trình bày nên
sử dụng sơ đồ khối để học viên thấy ngay đƣợc cấu trúc logic của những nội dung
cần trình bày
Đối với mỗi bài giảng nên dùng khung, màu nền thống nhất cho các slide,
hạn chế sử dụng các màu quá chói hoặc quá tƣơng phản nhau. Mặt h c cũng hông
nên quá lạm dụng phần mềm trình diễn theo kiểu “bay nhảy” nhằm thu hút sự tò mò
không cần thiết cho ngƣời học, làm phân tán sự chú ý của học vi n. Điều quan trọng
khi sử dụng phần mềm trình diễn là chú ý làm nổi bật nội dung trọng tâm, khai thác
9
triệt để c c ý tƣởng tiềm ẩn b n trong c c đối tƣợng trình diễn thông qua việc nêu
vấn đề, hƣớng dẫn, tổ chức hoạt động nhận thức nhằm phát triển tƣ duy của ngƣời
học.
Cuối cùng là thực hiện các liên kết giữa các slide một cách hợp lý, logic. Đây
chính là công việc quan trọng tạo ra c c ƣu điểm của gi o n điện tử do đó chúng ta
cần khai thác tối đa hả năng li n ết, nhờ khả năng li n ết này mà bài giảng đƣợc
tổ chức một cách linh hoạt giúp học viên nắm bắt đƣợc kiến thức bài học.
Trong Microsoft Office, PowerPoint là một trong những chƣơng trình trình diễn
cho phép thực hiện hầu hết các yêu cầu trong giảng dạy theo phƣơng ph p hiện đại;
là một chƣơng trình có nhiều tiện ch đối với việc thiết kế, trình bày bài giảng với
nhiều t nh năng đa dạng và phong phú. Để thiết kế một gi o n điện tử theo chƣơng
trình PowerPoint đảm bảo các yêu cầu đúng về nội dung và đẹp về hình thức, giảng
vi n n n quan tâm đến năm bƣớc của quy trình đã n u tr n [9].
1.1.4.2. Quy trình tổ chức dạy học
Giai đoạn 1: Phân t ch.
Ở bƣớc này, GV sẽ phải nghi n cứu tài liệu, gi o trình, dự đo n ỹ năng,
trình độ của ngƣời học... để x c định mục ti u , trọng tâm iến thức cơ bản mà
ngƣời học cần biết.
Việc GV x c định mục ti u của ho học là bƣớc đầu của giai đoạn này:
Khoa học sẽ cung cấp cho ngƣời học iến thức gì?
Ngƣời học sẽ làm đƣợc những gì sau hi ết thúc ho học?
Tiếp theo, ngƣời GV cũng cần phải x c định ho học này sẽ dành cho đối
tƣợng nào, trình độ ra sao? Ngƣời GV cần phải ti n đo n, ƣớc lƣợng đ nh gi trình
độ của ngƣời học hi tham gia lớp học, qua đó sẽ lựa chọn c c iến thức phù hợp
với từng ngƣời học. Ngƣời GV cần phân t ch những ỹ năng hiện tại của ngƣời học,
chẳng hạn ngƣời học có thể đã biết những gì, chƣa biết những gì, ngƣời học cần
phải có những iến thức tối thiểu nào để có thể tham gia ho học (điều iện ti n
quyết). Từ những ý tr n, ngƣời GV sẽ tiến hành tìm iếm c c tài liệu tham hảo phù
hợp với trình độ của ngƣời học.
10
Giai đoạn 2: Xây dựng ế hoạch dạy học
Từ c c ết quả thu đƣợc sau hi phân t ch ở giai đoạn đầu, ngƣời GV cần l n
ế hoạch đào tạo sao cho phù hợp với ngƣời học. Ở giai đoạn này, ngƣời GV cần
hoạch định xem hoa học sẽ cung cấp c c iến thức gì, với thời gian bao nhi u,
công việc cho từng hoảng thời gian nhƣ thế nào, mục ti u cần đạt đƣợc sau mỗi
hoảng thời gian, tài liệu, bài tập tham hảo, đ nh gi ... tƣơng ứng với từng hoảng
thời gian cụ thể...
Tài liệu về ế hoạch thƣờng phân làm 2 phần: C c thông tin chung và bảng
ế hoạch đào tạo. C c thông tin chung sẽ x c định những thông tin chung nhất về
hóa học nhƣ: T n hóa học, ngƣời bi n soạn, ngày th ng..., còn bảng ế hoạch đào
tạo sẽ cung cấp một c i nhìn tổng quan về toàn hóa học, trong từng giai đoạn cụ
thể...
Giai đoạn 3: Thiết ế ịch bản dạy học
Ở phần này, chúng ta tiến hành thiết ế ịch bản dạy học cho một bài học cụ
thể. Kịch bản dạy học giống nhƣ một gi o n điện tử, trong đó x c định rõ ràng mục
ti u, mục đ ch của GV và những hoạt động tƣơng t c giữa ngƣời học và m y t nh
(trong mô hình e-learning, ngƣời học sẽ làm việc trực tiếp với m y t nh chứ hông
phải làm việc với GV). Có thể sử dụng hình thức E-learing hoặc B-learning.
Việc thiết ế một ịch bản quan trọng hơn nhiều so với việc sử dụng c c
công cụ xây dựng nội dung. Khi đã có ịch bản tốt, ta có thể nhờ ngƣời h c số ho
ịch bản này với chi ph rẻ hơn nhiều so với công đoạn thiết ế.
1.2. Công cụ thiết kế bài giảng điện tử
Phần mềm Moodle:
Moodle là hệ thống quản lý học tập (LMS) đƣợc xây dựng trên mã nguồn
mở. Đây là phần mềm quản lý học tập đƣợc sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Chức
năng ch nh của Moodle là tạo bài giảng online, quản lý bài giảng, quản lý tài khoản
11
giáo viên và học sinh.
Trong trang chủ, menu bên trái
là danh mục các khóa học, công cụ
quản lý trang web (cho quản trị), lịch,
quản lý tài khoản…
Bên phải là danh mục bài học.
Nút công cụ để chỉnh sửa trang web. Hình 1.1. Giao diện phần mềm
Trong chức năng quản trị, đối
với quản trị viên có khả năng quản lý
danh sách khóa học, danh sách thành
vi n, điểm số… của tất cả các thành
viên có tài khoản trông hệ thống.
Nếu muốn xem danh sách
thành viên ở từng khóa học, chọn Hình 1.2. Giao diện quản trị khóa học và xem danh sách thành
viên.
Để tạo khóa học, clik chọn
Trang chủ → chọn Tạo khóa học ở
góc dƣới cửa sổ bên phải.
Trong thiết lập cho khó học
gồm Tên khó học, thời hạn thực hiện,
mã số…
12
Hình 1.3. Tạo khóa học
Trong mỗi khóa học hoặc
Trang chủ, thêm các hoạt động/tài
nguyên bằng cách chọn Thêm hoạt
động hoặc tài nguyên ở góc trên bên
phải. Khi cửa sổ mới hiện ra, chọn
thêm: Hoạt động (kiểm tra, bài học,
diễn đàn, gói SCORM, hảo sát..). Hình 1.4. Thêm hoạt động/tài nguyên Tài nguyên (file, sách, dữ liệu,
đƣờng dẫn, nhúng web…).
Ngoài ra, đối với quản trị viên có thể thêm những module bổ sung chức năng
cho trang web, thêm/xóa thành viên. Chỉnh sửa vai trò giáo viên, học sinh.
Thêm/xóa thành viên vào khóa học…
Đối với học sinh, có thể chỉnh sửa giao diện (mầu sắc, hình nền), mật khẩu,
thời gian…
Trong thiết kế khóa học, GV có thể soạn giảng trực tiếp nội dung trên phần
mềm bằng cách sử dụng công cụ Thêm hoạt động hoặc tài nguyên. Ngoài ra, có thể
soạn giảng trên các phần mềm E-learning h c nhƣ iSpring suite sau đó đóng gói
dạng web HTML5 hoặc chuẩn SCORM, tiếp theo đƣa l n hệ thống.
1.3. Điều tra thực tế về việc sử dụng bài giảng điện tử trong việc dạy học
chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng.
1.3.1. Mục đích điều tra
Điều tra thực trạng sử dụng E-Learning trong dạy học chƣơng Điện tích.
Điệng trƣờng ở c c trƣờng THPT để biết đƣợc những thuận lợi và hó hăn trong
việc sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học.
1.3.2. Phương pháp điều tra
Điều tra bằng phiếu: Bằng câu hỏi có câu chọn và câu hỏi mở.
1.3.3. Những thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi:
- Đây là phƣơng ph p rất thực nghiệm đảm bảo trong một thời gian ngắn
13
chúng ta thu đƣợc nhiều thông tin.
- Phƣơng ph p này đảm bảo tính khuyết danh cao và thông tin khách quan
cao.
* Khó hăn:
- Việc thu hồi bảng điều tra thƣờng hông đầy đủ và các câu trả lời trong
bảng thƣờng không trả lời hết, do đó ảnh hƣởng t nh đại diện của thông tin và số
câu hỏi trong bảng hỏi thƣờng hông đƣợc nhiều.
- Không thể chủ động nắm chắc đối tƣợng trả lời phỏng vấn đúng yêu cầu
của đề tài hay hông cũng nhƣ t nh ch nh x c của những ý kiến trả lời.
1.3.4. Kết quả điều tra
1.3.4.1. Kết quả điều tra HS
Theo khảo sát thực tế, chúng tôi đã hảo sát ý kiến của các em HS ở trƣờng
THPT Mê Linh và thấy rằng :
- Có tới 90.32% HS c c trƣờng phổ thông đã biết đến bài giảng điện tử,
6.05% các em cho biết rằng biết đến bài giảng điện tử nhƣng chƣa đƣợc học và
3.63% còn lại là các em HS vẫn còn lạ lẫm với bài giảng điện tử. Nhƣ vậy nhìn
chung hiểu biết của các em về bài giảng điện tử là h cao. Đa phần các em HS biết
đến bài giảng điện tử E- learning trong trƣờng phổ thông qua các môn học nhƣ Ngữ
Văn, Địa lý, Sinh, Địa, Vật lý. Riêng môn Vật lý c c em đƣợc tiếp xúc qua các bài
học trong c c chƣơng: Điện t ch.Điện trƣờng, TT, Khúc xạ ánh sang, Mắt. Các dụng
cụ quang,…
- Khảo sát mức độ cần thiết sử dụng bài giảng điện tử trong bộ môn Vật lý
cho thấy mức độ cần thiết chiếm 71,65%, rất cần thiết là 25,54% và 2,81% là không
cần thiết. Nhƣ vậy cho thấy bài giảng điện tử đã đƣợc HS sử dụng nhƣ một phƣơng
pháp học mới và đang dần phổ biến.
- Mức độ sử dụng Internet hoặc bài giảng điện tử của HS phổ thông, sử dụng
rất thƣơng xuy n 9,45%, thƣờng xuyên chiếm 46,09%, sử dụng ít 39,42% và không
sử dụng là 5,04%.
- Khảo sát cho thấy mức độ sử dụng bài giảng điện tử trong học tập của HS
THPT cho thấy rất mong muốn chiếm 22,72%, mong muốn 38,3%, bình thƣờng
14
37,97% và không mong muốn chiếm 1,01%.
- Về khả năng tự học môn Vật lý đa phần các em HS tự hoàn thành tốt nhiệm
vụ chiếm 60,76%, hoàn thành đa số nhiệm vụ 31,39%, tự hoàn thành ít nhiệm vụ
3,82%, không có khả năng tự hoàn thành nhiệm vụ 4,63%. Nhìn chung c c em đều
có hứng thú với môn vật lý, tinh thần tự giác học h cao nhƣng có một số ít các em
không hiểu hoặc do kiến thức quá khó.
- Mong muốn của HS về việc GV tổ chức bài giảng điện tử:
Hƣớng dẫn em tìm hiểu hiện tƣợng vật lí ở internet/ bài giảng điện tử trƣớc
khi học 15,49%, hƣớng dẫn em tự học kiến thức mới qua bài giảng điện tử trƣớc khi
tới lớp 12,68 %, tổ chức em vận dụng kiến thức trên lớp sau khi học kiến thức ở nhà
qua bài giảng điện tử 21,13%, tổ chức em vận dụng kiến thức trên lớp sau khi học
kiến thức làm bài tập, giải thích hiện tƣợng vật lí trên internet/ bài giảng điện tử
50,7%.
- Khảo s t cũng cho thấy học bằng bài giảng điện tử giúp cho em HS tự học
tốt hơn 7,04%, 21,13% giúp HS hiểu rõ kiến thức Vật lý, 40,99% hứng thú hơn với
bài học, 22,54% nhớ kiến thức lâu hơn và 8,3% là ý iến khác
- Những hó hăn trong qu trình lĩnh hội kiến thức khi học với bài giảng
điện tử nhƣ chƣa quen sử dụng bài giảng điện tử 22,54 %, khả năng tự học hạn chế
33,8 %, không thấy hó hăn gì 26,59 %, iến thức trong bài giảng không rõ ràng
17,07%
- Những mong muốn để học với bài giảng điện tử tốt hơn : Phần lớn các em
HS muốn nội dung bài giảng sinh động hơn chiếm 38,03%, tiếp theo đó là GV
hƣớng dẫn cách học với bài giảng điện tử 35,17%, sử dụng bài giảng điện tử ở nhà
làm bài tập 14,08% và 9,9% là sử dụng bài giảng điện tử ở nhà học kiến thức mới
và 2,82% còn lại là mong muốn GV trình bày bảng và giảng kỹ hơn
- Sự cần thiết của việc sử dụng bài giảng điện tử để học phần Điện t ch. Điện
trƣờng: ở mức độ không cần thiết là 7,04%, cần thiết 74,65%, rất cần thiết là
18,31%. Nhƣ vậy nhìn chung sử dụng bài giảng điện tử khi học giúp các em hiểu rõ
15
hơn về các hiện tƣợng vật lý, giúp các em nắm rõ kiến thức hơn.
1.3.4.2. Kết quả điều tra GV
Theo khảo sát thực tế, chúng tôi đã hảo sát ý kiến của các GV vật lý ở
trƣờng THPT Mê Linh thấy rằng :
- Khi khảo sát thầy cô đã sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí
cho HS hay chƣa thì có 13,7% chƣa từng, 86,3% đã từng sử dụng.
- Nhƣ vậy nhìn chung bài giảng điện tử đƣợc GV sử dụng tƣơng đối phổ biến
chứng tỏ việc dạy học bằng bài giảng điện tử đang dần trở thành một phƣơng thức
dạy học mới.
- Còn về GV đã thiết kế bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí cho HS
với những chủ đề, học phần nào thì đa số GV thƣờng sử dụng bài giảng điện tử để
dạy học c c chƣơng nhƣ : Quang hình , Điện t ch. Điện trƣờng, TT, cơ sở của nhiệt
động lực học, chất rắn và chất lỏng. Sự chuyển thể…. Qua đây có thể thấy GV đang
bắt đầu ứng dụng E-Learning trong bộ môn vật lý nhƣng do nhiều nguyên nhân nên
việc vận dụng vào c c chƣơng vẫn còn hạn chế.
- Đối với việc sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí có phù hợp
với bối cảnh của trƣờng mình dạy hay không? thì có 85,7% câu trả lời là có và
14,3% là không. Vậy hiện nay nhà nƣớc đang tập chung đầu tƣ cơ sở vật chất cho
c c trƣờng THPT vì vậy đa số c c trƣờng đều đƣợc trang bị đầy đủ máy chiếu, thiết
bị vi t nh…. . Do đó việc áp dụng E-Leaning trong dạy học vật l cũng dễ dàng hơn.
- Về sự cần thiết của việc sử dụng bài giảng điện tử dạy học phần Điện tích.
Điện trƣờng thì có 30,5% cho là không cần thiết, 55,8% GV thấy cần thiết và 13,7%
rất cần thiết khi sử dụng E-Learning để dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng. Từ
đây có thể thấy việc sử dụng bài giảng điện tử dạy học phần Điện t ch. Điện trƣờng
có ý nghĩa rất lớn. Nó giúp chúng ta cung cấp đƣợc các hình ảnh, clip trừu tƣợng về
Điện t ch. Điện trƣờng mà ta không thể mô tả rõ cho HS đƣợc.
- Việc thiết kế bài giảng điện tử sử dụng trong dạy học môn Vật lí có những
hó hăn sau: nó là hoạt động mới n n GV chƣa có inh nghiệm chiếm 22,4%,
chƣa có tài liệu hƣớng dẫn GV 35,73%, kỹ năng công nghệ của GV hạn chế 12% và
16
nguồn học liệu để thiết kế bài giảng hạn chế chiếm 29,87%.
Vậy nhìn chung việc sử dụng E-Learning trong dạy học đang còn gặp một số
hó hăn nhƣ về học liệu hƣớng dẫn, tinh thần học hỏi cũng nhƣ ỹ năng vi tính của
GV vẫn còn hạn chế vì vậy nên chúng ta cần phải đƣa ra phƣơng hƣớng giải quyết
để giúp E-Leaning đƣợc sử dụng nhiều hơn.
- Về sử dụng bài giảng điện tử sử dụng trong dạy học môn Vật lí có những
hó hăn gì đối với GV thì chủ yếu do GV chƣa thành thạo sử dụng bài giảng điện
tử trong dạy học 25,2% còn nguyên nhân lớn nhất do mất nhiều thời gian chuẩn bị
57,43% và GV chƣa có ỹ năng tổ chức dạy học với bài giảng E-learning 20,37%.
Sử dụng E-learning vẫn đang còn là phƣơng ph p mới với các GV, có một phần GV
vẫn còn chƣa quen và chƣa có inh nghiệm khi sử dụng nó trong dạy học đây cũng
là hó hăn lớn trong việc áp dụng E-Learning. Ngoài còn vì khi tạo bài giảng E-
leaning cũng tốn khá nhiều thời gian và công sức của GV.
- Kết quả khảo sát khi sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí,
GV thấy có những ƣu điểm nào đối với HS thì có 24,55% ý kiến cho rằng giúp HS
hiểu rõ hơn iến thức Vật lí 24,55%, 12,46% giảm thời gian học của HS, 2,25 giúp
HS nhớ lâu kiến thức, 23,94% ph t huy đƣợc tính tích cực của HS, 27,4% phát huy
năng lực tự học của HS, 6% giúp HS vận dụng kiến thức vật lí vào cuộc sống, 3,4%
giúp HS phát triển kỹ năng: Giao tiếp, trình bày, lắng nghe, giải quyết vấn đề. Vậy
có thể thấy việc sử dụng E-learning trong dạy học góp phần làm cho tiết học trở nên
sinh động tạo hứng thú của HS giúp tiết học hiệu quả hơn.
- Về HS sử dụng bài giảng điện tử để học môn Vật lí có những hó hăn gì
thì nguy n nhân do HS chƣa quen với sử dụng bài giảng điện tử chiếm 32,96%,
11,2% kỹ năng CNTT hạn chế, 43,08% do khả năng tự học của HS hạn chế, 12,76%
khó tiếp nhận kiến thức ở bài giảng điện tử.
Nhìn chung thì do c c em chƣa quen với phƣơng ph p này so với dạy học
truyền thống vì vậy nên khả năng tiếp nhận kiến thức của các em vẫn còn hạn chế.
Khả năng tự học của HS hông cao là hó hăn lớn nhất trong việc sử dụng bài
giảng điện tử để học.
- Để nâng cao hiệu quả sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học vật lí, cần
17
phải tổ chức cho HS tự học ở nhà với bài giảng điện tử chiếm 19,56%, hƣớng dẫn
HS sử dụng bài giảng điện tử 43,17%, nâng cao chất lƣợng bài giảng điện tử 8,44%
và 28,83% GV thƣờng xuyên sử dụng bài giảng điện tử để dạy học
Vậy để nâng cao hiệu quả sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học vật lí,
trƣớc hết GV cần phải giới thiệu, sử dụng bài giảng trên lớp để cho HS làm quen
với phƣơng ph p này sau đó hƣớng dẫn cho HS sử dụng khi học ở nhà để tạo thành
thói quen cho các em.
- Để nâng cao hiệu quả sử dụng bài giảng điện tử dạy học phần Điện tích.
Điện trƣờng nên tổ chức cho HS ở nhà tự học kiến thức mới ở bài giảng điện tử
30,83%, trên lớp cho HS vận dụng kiến thức sau khi học kiến thức ở nhà 42,34% và
sử dụng bài gảng điện tử trên lớp dạy kiến thức mới 26,83%.
Vậy để nâng cao hiệu quả sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học chƣơng
Điện t ch. Điện trƣờng, trƣớc hết GV cần phải giới thiệu, sử dụng bài giảng trên lớp
để cho HS làm quen với phƣơng ph p này sau đó hƣớng dẫn cho HS sử dụng học ở
18
nhà sau khi học xong bài trên cho các em hoặc để tìm hiểu bài trƣớc khi tới lớp.
Kết luận chƣơng 1
Đối với giáo dục và đào tạo nói chung và bộ môn vật lý nói riêng E-Learning
có ảnh hƣởng vô cùng to lớn, nó mở ra một phƣơng thức học mới tân tiến, hiện đại
hơn, nó góp phần mở rộng đối tƣợng, nâng cao trình độ học tập của ngƣời học.
E-Learning là một hình thức tổ chức dạy học hiệu quả và khả thi, tận dụng
tiến bộ của phƣơng tiện điện tử, internet để truyền tải các kiến thức và ĩ năng đến
những ngƣời học có thể là cá nhân hay tổ chức ở bất ì nơi nào tr n thế giới tại bất
kì thời điểm nào. Việc sử dụng các công cụ đào tạo ngày phong phú, tân tiến, các
hình ảnh đa dạng kích thích hứng thú nhận thức của HS, HS còn tích cực chủ động
sáng tạo trong việc học góp phần tạo hiệu quả cho ngƣời học. Đồng thời thuận tiện
cho việc học online và các buổi thảo luận trực tuyến giúp mọi ngƣời mở rộng cơ hội
tiếp cận với các khóa học và đào tạo nhƣng lại giúp giảm chi phí.
Vận dụng bài giảng điện tử thì giúp GV nâng cao tính sáng tạo và trở nên
linh hoạt hơn trong qu trình giảng dạy của mình, giúp tăng cƣờng năng lực sáng
tạo, khả năng hoạt động của HS.
Nền kinh tế thế giới đang bƣớc vào giai đoạn kinh tế tri thức. Vì vậy, việc
nâng cao hiệu quả chất lƣợng giáo dục, đào tạo sẽ là nhân tố sống còn quyết định sự
tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia, công ty, gia đình và c nhân. Hơn nữa, việc
học tập không chỉ bó gọn trong việc học phổ thông, học đại học mà là học suốt đời.
19
E-learning chính là một giải pháp hữu hiệu giải quyết vấn đề này.
CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC CHƢƠNG ĐIỆN TÍCH.
ĐIỆN TRƢỜNG VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
2.1. Mục tiêu dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng
Trong chƣơng này chúng tôi sẽ dạy c c bài sau: Điện t ch. Định luật Cu-
lông, Thuyết electron. Định luật bảo toàn điện t ch, Điện trƣờng và cƣờng độ điện
trƣờng. Đƣờng sức điện.
2.1.1. Kiến thức
Nội dung chƣơng này:
- Trình bài đƣợc khái niệm điện t ch điểm, đặc điểm tƣơng t c giữa c c điện
tích, nội dung chính của định luật Cu-lông, ý nghĩa của hằng số điện môi.
- Viết đƣợc công thức định luật Cu-lông.
- Trình bày đƣợc nội dung chính của thuyết electron.
- Trình bày đƣợc khái niệm hạt mang điện và vật nhiễm điện.
- Phát biểu đƣợc nội dung của định luật bảo toàn điện tích.
- Trình bày đƣợc khái niệm điện trƣờng, đƣờng sức điện.
- Phát biểu đƣợc định nghĩa cƣờng độ điện trƣờng và n u đƣợc đặc điểm của
vectơ cƣờng độ điện trƣờng.
- N u đƣợc khái niệm và đặc điểm của đƣờng sức điện trƣờng.
2.1.2. Kỹ năng
- Vận dụng đƣợc định luật Cu-lông để x c định đƣợc lực điện tác dụng giữa
hai điện t ch điểm.
- Vận dụng đƣợc thuyết electron để giải thích các hiện tƣợng nhiễm điện.
- Giải th ch đƣợc tính dẫn điện, t nh c ch điện của một chất.
- X c định phƣơng, chiều, độ lớn của cƣờng độ điện trƣờng tại một điểm do
điện t ch điểm gây ra.
- Vận dụng quy tắc hình bình hành để x c định phƣơng chiều của vectơ
20
cƣờng độ điện trƣờng tổng hợp.
2.1.3. Thái độ
K ch th ch đƣợc tính ham học hỏi, yêu thích, tìm tòi nghiên cứu khoa học,
trân trọng công lao của các nhà khoa học đã đóng góp vào sự phát triển của ngành
Vật l cũng nhƣ sự tiến bộ của xã hội.
Có ý thức trong việc ứng dụng các kiến thức Vật l đã học đƣợc vào thực
tiễn cuộc sống.
2.2. Kiến thức vật trong chƣơng Điện tích. Điện trường
2.2.1. Sự nhiễm điện của các vật. Điện tích. Tương tác điện.
- Một vật có hả năng hút đƣợc c c vật nhẹ nhƣ mẩu giấy, sợi bông, … ta nói
vật đó bị nhiễm điện.
- Có thể làm cho một vật nhiễm điện bằng c ch: cọ x t với vật h c, tiếp xúc
với vật đã nhiễm điện.
- Điện t ch: vật nhiễm điện (vật mang điện)
- Điện và điện t ch tƣơng tự nhƣ hối lƣợng và qu n t nh của vật.
- Điện t ch điểm: tƣơng tự nhƣ chất điểm.
2.2.2. Định luật Cu-lông. Hằng số điện môi.
Định luật Cu-lông:
- Nội dung: Lực hút hay đẩy giữa hai điện t ch điểm đặt trong chân không có
phƣơng trùng với đƣờng thẳng nối 2 điện t ch điểm đó, có độ lớn tỉ lệ với t ch độ
lớn của 2 điện t ch và tỉ lệ nghịch với bình phƣơng hoảng c ch giữa chúng.
- Biểu thức: F = k
Với:
k là hệ số tỉ lệ, phụ thuộc vào hệ đơn vị
)
(Trong hệ SI, k = 9.109
q1 và q2: c c điện tích (C) r: Khoảng cách giữa q1 và q2 (m2)
2.2.3. Thuyết electron
21
+ Cấu tạo nguy n tử:
- Hạt nhân ở giữa mang điện dƣơng: gồm proton mang điện t ch dƣơng và
nơtron hông mang điện.
- C c electron mang điện âm chuyển động xung quanh hạt nhân.
- Số electron bằng số proton n n nguy n tử trung hòa về điện.
- Điện t ch của electron và proton là nhỏ nhất n n gọi là điện t ch nguy n tố.
+ Thuyết dựa vào sự cƣ trú và di chuyển của electron để giải th ch c c hiện
tƣợng điện và t nh chất điện của c c vật gọi là thuyết electron.
+ Electron có thể rời hỏi nguy n tử và di chuyển từ nơi này đến nơi h c.
- Nguy n tử mất electron trở thành ion dƣơng
- Nguy n tử trung hòa nhận th m electron trở thành ion âm.
+ Một vật đƣợc gọi là nhiễm điện âm nếu số hạt electron nó chứa nhiều hơn
số hạt proton b n trong nó và ngƣợc lại.
- Số e > số proton: nhiễm điện âm
- Số e < số proton: nhiễm điện dƣơng
2.2.4. Vận dụng
+ Có thể dùng thuyết electron để giải th ch c c hiện nhiễm điện do cọ x t,
tiếp xúc, hƣởng ứng.
- Nhiễm điện do cọ x t: Khi thanh thủy tinh cọ x t vào lụa thì có một số
electron di chuyển từ thủy tinh sang lụa n n thanh thủy tinh nhiễm điện dƣơng,
mảnh lụa nhiễm điện âm.
- Nhiễm điện do tiếp xúc: Khi thanh im loại tiếp xúc với quả cầu nhiễm
điện thì có sự di chuyển điện t ch từ quả cầu sang thanh im loại n n thanh im loại
nhiễm điện cùng dấu với quả cầu.
- Nhiễm điện do hƣởng ứng: Thanh im loại trung hòa điện gần quả cầu
nhiễm điện thì c c electron tự do trong thanh im loại dịch chuyển. Đầu thanh kim
loại xa quả cầu nhiễm điện cùng dấu với quả cầu, đầu thanh im loại gần quả cầu
nhiễm điện tr i dấu với quả cầu.
2.2.5. Định luật bảo toàn điện tích
22
- Trong một hệ vật cô lập v điện, tổng đại số của c c điện t ch là hông đổi.
2.2.6. Điện trường
- Môi trƣờng truyền tƣơng t c giữa c c điện t ch gọi là điện trƣờng.
- Điện trƣờng là một dạng vật chất (môi trƣờng) bao quanh điện t ch và gắn
liền với điện t ch.
- T nh chất cơ bản của điện trƣờng: T c dụng lực điện l n điện t ch h c đặt
trong nó.
2.2.7. Cường độ điện trường
- Kh i niệm: Cƣờng độ điện trƣờng tại một điểm là đại lƣợng dặc trƣng cho
độ mạnh yếu của điện trƣờng tại điểm đó.
- Định nghĩa: Cƣờng độ điện trƣờng là đại lƣợng đặc trƣng cho t c dụng lực
của điện trƣờng tại điểm đó.
- Nó đƣợc x c định bằng thƣơng số của độ lớn lực F t c dụng l n điện t ch
thử q (dƣơng) đặt tại điểm đó và độ lớn của q.
- Biểu thức cƣờng độ điện trƣờng:
E =
- Vectơ cƣờng độ điện trƣờng:
⃗
q > 0 : cùng phƣơng, cùng chiều với ⃗ .
q < 0 : cùng phƣơng, ngƣợc chiều với ⃗ .
- Đơn vị đo cƣờng độ điện trƣờng: N/C hoặc ngƣời ta dùng là V/m.
| |
- Cƣờng độ điện trƣờng của một điện t ch điểm.
23
E = k.
- Nguyên lí chồng chất điện trƣờng :
+ Nguy n l : Điện trƣờng do nhiều điện tích gây ra tại một điểm bằng điện
trƣờng tổng hợp tại điểm đó.
+ Công thức: ⃗ ⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗
2.2.8. Đường sức điện
- Định nghĩa: Đƣờng sức điện là đƣờng mà tiếp tuyến tại mỗi điểm của nó là
gi của vectơ cƣờng độ điện trƣờng tại điểm đó. Nói c ch h c, đƣờng sức điện là
đƣờng mà lực điện t c dụng dọc theo đó.
- Hình dạng đƣờng sức của một số điện trƣờng:
- C c đặc điểm của đƣờng sức điện
+ Qua mỗi điểm trong điện trƣờng có một đƣờng sức điện và chỉ một mà thôi
+ Đƣờng sức điện là những đƣờng có hƣớng. Hƣớng của đƣờng sức điện tại
một điểm là hƣớng của véc tơ cƣờng độ điện trƣờng tại điểm đó.
+ Đƣờng sức điện của điện trƣờng tĩnh là những đƣờng không khép kín.
+ Qui ƣớc vẽ số đƣờng sức đi qua một diện tích nhất định đặt vuông góc với
với đƣờng sức điện tại điểm mà ta xét tỉ lệ với cƣờng độ điện trƣờng tại điểm đó.
24
- Điện trƣờng đều:
- Điện trƣờng đều là điện trƣờng mà vectơ cƣờng độ điện trƣờng tại mọi điểm
đều có cùng phƣơng, cùng chiều và độ lớn ; đƣờng sức điện là những đƣờng thẳng
song song c ch đều.
Các bài giảng đƣa l n mạng tại địa chỉ: https://dientruong.moodlecloud.com, tên
đăng nhập: dientruong, mật khẩu: 55667788
2.3. Xây dựng bài giảng hỗ trợ dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng
2.3.1. Bài giảng điện tử dạy học bài Điện tích. Định luật Cu-lông
Sau khi giới thiệu xong tên bài
phải học thì slide 2 sẽ giới thiệu cấu
trúc nội dung bài học.
Hình 2.1. Cấu trúc bài
Để học sinh tìm hiểu về sự
nhiễm điện của các vật ta sẽ cho HS
xem video thí nghiệm, tiếp theo ta sẽ
tìm hiểu về điện t ch và tƣơng t c điện
ở slide 6 và slide 7.
Hình 2.2. Thí nghiệm về sự nhiễm điện
Phần 2, ta sẽ giới thiệu sơ lƣợc
về ông Sác-lơ Cu-lông, sau đó cho HS
quan sát thí nghiệm về cân xoắn Cu-
lông của ông.
25
Hình 2.3. Cân xoắn Cu-lông
Tiếp theo ta đƣa ra ết quả của TN cân
xoắn Cu-lông rồi sau đó y u cầu
HS phát biểu định luật và viết biểu
thức nhƣ ở slide 17, 18.
Hình 2.4. Kết quả thí nghiệm
Tiếp theo ở slide 19 ta sẽ cho
HS tìm hiểu về hằng số điện môi.
Hình 2.5. Hằng số điện môi
Cuối cùng đƣa ra silde 21 tổng
kết kiến thức trƣớc khi kết thúc phần
lý thuyết.
Sau khi học xong lý thuyết ta sẽ
đƣa ra một số bài tập ứng dụng.
26
Hình 2.6. Tổng kết
2.3.2. Bài giảng điện tử dạy học bài thuyết electron. Định luật bảo toàn điện tích.
Sau khi giới thiệu xong tên bài
phải học thì slide 2 sẽ giới thiệu tổng
quát nội dung bài học.
Hình 2.7. Cấu trúc bài học
Ở phần 1 ta sẽ tìm hiểu về thuyết
electron, đầu tiên ta tìm hiểu về cấu
tạo nguyên tử ở slide 3,4 sau đó sẽ tìm
hiểu sang thuyết electron ở các slide
5,6,7,8.
Hình 2.8. Thuyết electron
Tiếp theo ở phần 2, ta tìm hiểu về vật
dẫn điện và vật c ch điện ở slide 10.
Sau đó ta tìm hiểu tiếp sự nhiễm điện
do tiếp xúc và sự nhiễm điện do hƣởng
ứng.
Hình 2.9. Nhiễm điện do tiếp xúc
27
Hình 2.10. Nhiễm điện do hƣởng ứng
Phần 3 là đƣa ra định luật bảo
boàn điện tích ở slide 17.
Hình 2.11. Định luật bảo toàn điện
tích
Cuối cùng đƣa ra silde 18 tổng
kết kiến thức trƣớc khi kết thúc phần
lý thuyết.
Hình 2.12. Tổng kết
2.3.3. Bài giảng điện tử dạy học bài Điện trường và cường độ điện trường.
Đường sức điện.
Sau khi giới thiệu xong tên bài phải học
thì slide 2 sẽ giới thiệu tổng quát nội
dung bài học.
28
Hình 2.13. Cấu trúc bài học
Ở phần 1 này ta sẽ cho HS tìm hiểu về
điện trƣờng.
Hình 2.14. Video mô phỏng về điện
trƣờng
Tiếp theo sang phần 2 cho học sinh tìm
hiểu về định nghĩa và h i niệm cƣờng
độ điện trƣờng ở slide 6,7.
Hình 2.15. Cƣờng độ điện trƣờng
Tiếp theo ta trình bày về vectơ cƣờng
độ điện trƣờng. Ở slide 9, 10 ta sẽ tìm
hiểu về cƣờng độ điện trƣờng của một
điện t ch điểm và nguyên lí chồng chất
điện trƣờng.
Hình 2.16. Vectơ cƣờng độ điện
29
trƣờng
Ở phần 3, ta sẽ cho học sinh quan sát
một số hình ảnh đƣờng sức điện, nêu
định nghĩa và đặc điểm của đƣờng sức
điện.
Hình 2.17. Hình ảnh các đƣờng sức
điện
Tiếp ở slide 17 ta sẽ đƣa ra định nghĩa
về điện trƣờng đều.
Hình 2. 18. Điện trƣờng đều
Cuối cùng đƣa ra silde 18 tổng kết
kiến thức trƣớc khi kết thúc phần lý
thuyết.
30
Hình 2.19. Tổng kết
2.4. Tiến trình tổ chức dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng
2.4.1. Tiến trình tổ chức dạy học bài Điện tích. Định luật Cu-lông.
Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm ở trên lớp
1. Mục đ ch
Để biết đƣợc sự nhiễm điện của các vật do cọ xát.
Biết đƣợc sự tƣơng t c giữa c c điện t ch điểm phụ thuộc vào những yếu tố
nào qua thí nghiệm cân xoắn Cu-lông.
2. Nội dung hoạt động
Làm và quan sát thí nghiệm về sự nhiễm điện của các vật ở trên lớp.
Trả lời câu hỏi:
- Làm thế nào để tạo ra một vật nhiễm điện?
- Cách nhận biết một vật có nhiễm điện hay không?
3. Dự kiến sản phẩm của HS
C c điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau.
Lực hút hay đẩy giữa hai điện t ch điểm đặt trong chân hông có phƣơng
trùng với đƣờng thẳng nối hai điện t ch điểm đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với t ch độ lớn
của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phƣơng hoảng cách giữa chúng.
4. Cách tổ chức
GV chia nhóm sau đó hƣớng dẫn các em làm thí nghiệm trên lớp.
Hoạt động 2: Học kiến thức về điện t ch, định luật Cu-lông ở nhà
1. Mục đ ch
Hiểu rõ, nắm vững đƣợc kiến thức về điện tích.
Hiểu rõ, nắm vững đƣợc kiến thức định luật Cu-lông.
2. Nội dung hoạt động
Tìm hiểu kiến thức của bài qua bài giảng điện tử.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Nắm vững đƣợc các ý sau:
31
C c điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau.
Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm đặt trong chân hông có phƣơng
trùng với đƣờng thẳng nối hai điện t ch điểm đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với t ch độ lớn
của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phƣơng hoảng cách giữa chúng.
4. Cách thức tổ chức
GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà học kiến thức của bài qua bài giảng điện
tử còn HS phải tự giác học bài qua bài giảng.
Hoạt động 3: Giải thích kết quả thí nghiệm trên lớp
1. Mục đ ch
Sử dụng kiến thức đã học giải th ch đƣợc hiện tƣợng vật lý giúp hiểu rõ hơn
về bài học.
2. Nội dung hoạt động
Đƣa ra c c câu trả lời giải th ch đƣợc hiện tƣợng nhiễm điện của các vật.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
N u đƣợc c c điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau.
4. Cách thức tổ chức
GV đƣa ra c c câu hỏi sau đó cho HS thảo luận nhóm đƣa ra câu trả lời. Sau
khi các nhóm trả lời xong thì cho các em tự nhận xét nhau và cuối cùng GV là
ngƣời nhận xét tổng kết.
Hoạt động 4: Ứng dụng kiến thức đã học để giải bài tập
1. Mục đ ch
Ứng dụng đƣợc lý thuyết đã học vào việc hiểu và giải đƣợc các bài tập.
2. Nội dung hoạt động
Làm bài tập GV giao.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Lời giải các bài tập đƣợc giao.
4. Cách tổ chức
Cho các bài tập (có lời giải ) và giao cho HS về nhà làm sau khi các em làm
xong nếu vẫn còn thắc mắc sẽ có một buổi trên lớp sửa các bài tập mà các em thắc
32
mắc.
2.4.2. Tiến trình tổ chức dạy học bài Thuyết electron. Định luật bảo toàn điện
tích.
Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm ở trên lớp
1. Mục đ ch
Để mô tả đƣợc sự nhiễm điện do tiếp xúc và do hƣởng ứng.
2. Nội dung hoạt động
Làm và quan sát thí nghiệm trên lớp, hiểu đƣợc sự nhiễm điện do tiếp xúc và
do cộng hƣởng.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Mô tả đƣợc sự nhiễm điện do tiếp xúc, nếu cho một vật chƣa nhiễm điện tiếp
xúc với một vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đó, đó là sự
nhiễm điện do tiếp xúc.
Đƣa quả cầu A nhiễm điện dƣơng lại gần đầu M của một thanh kim loại MN
trung hòa về điện. Ta thấy đầu M nhiễm điện âm, còn đầu N nhiễm điện dƣơng, sự
nhiễm điện của thanh kim loại MN là sự nhiễm điện do hƣởng ứng.
4. Cách tổ chức
GV chia nhóm sau đó hƣớng dẫn các em làm thí nghiệm trên lớp.
Hoạt động 2: Học kiến thức về thuyết e ectron. Định luật bảo toàn điện tích
1. Mục đ ch
Hiểu rõ, nắm vững đƣợc kiến thức của bài.
2. Nội dung hoạt động
Học và tìm hiểu kiến thức của lực từ và cảm ứng từ qua bài giảng điện tử.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Nắm vững đƣợc các ý sau:
- Thuyết electron là thuyết dựa vào sự cƣ trú và di chuyển của các electron
để giải thích các hiện tƣợng điện và các tính chất điện của các vật.
- Điện tích của electron là điện tích nguyên tố âm ( - e = - 1.6. C). Điện
tích của proton là điện tích nguyên tố dƣơng (+ e = 1.6. C)
- Có thể giải thích các hiện tƣợng nhiễm điện do cọ xát, do tiếp xúc và do
33
hƣởng ứng bằng thuyết electron.
- Định luật bảo toàn điện tích: Tổng đại số của c c điện tích của một hệ vật
cô lập về điện là hông đổi.
4. Cách thức tổ chức
GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà học kiến thức của bài qua bài giảng điện
tử còn HS phải tự giác học bài qua bài giảng.
Hoạt động 3: Giải thích kết quả thí nghiệm trên lớp
1. Mục đ ch
Sử dụng kiến thức đã học giải th ch đƣợc hiện tƣợng vật lý giúp các em hiểu
rõ hơn về bài học.
2. Nội dung hoạt động
Đƣa ra c c câu trả lời giải th ch đƣợc vì sao có hiện tƣợng nhiễm điện do cọ
x t và do hƣởng ứng.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Giải th ch đƣợc vì sao có hiện tƣợng nhiễm điện do cọ x t và do hƣởng ứng.
Khi cho quả cầu im loại tiếp xúc với một vật nhiễm điện dƣơng, thì một số
electron của quả cầu sẽ bị hút sang vật nhiễm điện dƣơng làm cho quả cầu cũng bị
nhiễm điện dƣơng. Khi đƣa thanh im loại lại gần quả cầu nhiễm điện dƣơng, thì
quả cầu sẽ hút c c lectron của thanh về ph a mình làm cho lectron tập trung nhiều
ở đầu thanh gần quả cầu n n đầu thanh này nhiễm điện âm. Còn đầu ia (đầu xa quả
cầu) sẽ thiếu lectron n n sẽ nhiễm điện dƣơng.
4. Cách thức tổ chức
GV đƣa ra c c câu hỏi sau đó cho HS thảo luận nhóm đƣa ra câu trả lời. Sau
khi các nhóm trả lời xong thì cho các em tự nhận xét nhau và cuối cùng GV là
ngƣời nhận xét tổng kết.
Hoạt động 4: Ứng dụng kiến thức đã học để giải bài tập
1. Mục đ ch
Ứng dụng đƣợc lý thuyết đã học vào việc hiểu và giải đƣợc các bài tập.
2. Nội dung hoạt động
34
Làm bài tập GV giao.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Lời giải các bài tập đƣợc giao.
4. Cách tổ chức
Cho các bài tập (có lời giải) và giao cho HS về nhà làm sau khi các em làm
xong nếu vẫn còn thắc mắc sẽ có một buổi trên lớp sửa các bài tập mà các em thắc
mắc.
2.4.3. Tiến trình tổ chức dạy học bài điện trường và cường độ điện trường.
Đường sức điện.
Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm ở trên lớp
1. Mục đ ch
Để hiểu đƣợc thế nào là điện trƣờng, cƣờng độ điện trƣờng và đƣờng sức
điện.
2. Nội dung hoạt động
Cho HS quan sát video về điện trƣờng, cƣờng độ điện trƣờng và đƣờng sức
điện.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
N u đƣợc điện trƣờng là một dạng vật chất bao quanh c c điện tích và gắn
liền với điện t ch. Điện trƣờng tác dụng lực điện l n điện t ch h c đặt trong nó.
N u đƣợc cƣờng độ điện trƣờng tại một điểm là đại lƣợng đặc trƣng cho độ
mạnh yếu của điện trƣờng tại điểm đó.
N u đƣợc đƣờng sức điện là đƣờng mà tiếp tuyến tại mỗi điểm của nó là giá
của véc tơ cƣờng độ điện trƣờng tại điểm đó. Nói c ch h c đƣờng sức điện trƣờng
là đƣờng mà lực điện tác dụng dọc theo nó.
4. Cách tổ chức
GV chia nhóm sau đó hƣớng dẫn các em làm thí nghiệm trên lớp.
Hoạt động 2: Học kiến thức về điện trƣờng, cƣờng độ điện trƣờng và đƣờng
sức điện.
1. Mục đ ch
35
Hiểu rõ, nắm vững đƣợc kiến thức của bài.
2. Nội dung hoạt động
Tìm hiểu kiến thức về điện trƣờng, cƣờng độ điện trƣờng và đƣờng sức điện
qua bài giảng điện tử.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Điện trƣờng là một dạng vật chất bao quanh c c điện tích và truyền tƣơng tác
điện
Cƣờng độ điện trƣờng đặc trƣng cho t c dụng lực của điện trƣờng
F = q.E
| |
Cƣờng độ điện trƣờng của một điện t ch điểm trong chân không
E = k .
Vecto cƣờng độ điện trƣờng ⃗ của điện trƣờng tổng hợp
⃗ ⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗
Tiếp tuyến tại mỗi điểm của đƣờng sức điện là giá của vecto ⃗⃗ tại đó.
4. Cách thức tổ chức
GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà học kiến thức của bài qua bài giảng điện
tử còn HS phải tự giác học bài qua bài giảng.
Hoạt động 3: Giải thích kết quả thí nghiệm trên lớp
1. Mục đ ch
Sử dụng kiến thức đã học giải th ch đƣợc hiện tƣợng vật lý giúp các em hiểu
rõ hơn về bài học.
2. Nội dung hoạt động
Mô tả đƣợc nội dung kiến thức về điện trƣờng, cƣờng độ điện trƣờng và
đƣờng sức điện.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Các em hiểu rõ đƣợc các kiến thức li n quan đến điện trƣờng, cƣờng độ điện
36
trƣờng và đƣờng sức điện.
4. Cách thức tổ chức
GV đƣa ra c c câu hỏi sau đó cho HS thảo luận nhóm đƣa ra câu trả lời. Sau
khi các nhóm trả lời xong thì cho các em tự nhận xét nhau và cuối cùng GV là
ngƣời nhận xét tổng kết.
Hoạt động 4: Ứng dụng kiến thức đã học để giải bài tập
1. Mục đ ch
Ứng dụng đƣợc lý thuyết đã học vào việc hiểu và giải đƣợc các bài tập.
2. Nội dung hoạt động
Làm bài tập GV giao.
3. Dự kiến sản phẩm của HS
Giải đúng đ p đ p c c bài tập đƣợc giao.
4. Cách tổ chức
Cho các bài tập (có lời giải) và giao cho HS về nhà làm sau khi các em làm
xong nếu vẫn còn thắc mắc sẽ có một buổi trên lớp sửa các bài tập mà các em thắc
37
mắc.
Kết uận chƣơng 2
Trong Chƣơng 2, hóa luận đã đƣa ra mục tiêu dạy học, các kiến thức vật lý,
cách xây dựng bài giảng và tiến trình tổ chức dạy học một cách cụ thể nó là các
nhân tố quan trọng khi ta thiết kế để dạy học một bài trong chƣơng Điện t ch. Điện
trƣờng dƣới sự hỗ trợ của bài giảng điện tử.
Dạy học chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng với sự hỗ trợ của bài giảng điện tử
giúp cho HS hiểu rõ và nắm vững kiến thức hơn, giúp c c em hiểu rõ hơn c c hiện
tƣợng vật lý nhờ vào việc xem các hình ảnh, video thí nghiệm li n quan đến bài
học. Đồng thời đối với các HS tiếp thu chậm thì bây giờ các em có thể học một bài
nhiều lần để nắm rõ đƣợc kiến thức trong chƣơng.
Khi HS vừa tự học ở nhà kết hợp với việc học trên lớp giúp cho các em có
nhiều thời gian trao đổi tăng chất lƣợng học hơn.
Giảm tải việc sử dụng thời gian trên lớp để có thời gian giải đ p c c thắc
38
mắc của các em. Tiết kiệm đƣợc tối đa chi ph phải dùng trong học tập.
CHƢƠNG 3: DỰ KIẾN THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
3.1. Mục đ ch, đối tƣợng và phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
Kiểm tra t nh đúng đắn của giả thuyết khoa học của đề tài: Thiết kế bài giảng
điện tử sử dụng trong dạy học phần Điện t ch. Điện trƣờng lớp 11 phù hợp về mặt
khoa học, sƣ phạm và yêu cầu đổi mới phƣơng ph p dạy học sẽ phát huy tính tự học
của HS, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy và học.
Giúp HS nắm vững kiến thức cơ bản, kiến thức liên môn, rèn luyện ĩ năng,
ĩ xảo và phát triển năng lực cho HS.
3.1.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm
Trong khuôn khổ của khóa luận, chúng tôi đề cập tới các nội dung kiến thức
về bài giảng điện tử trong chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng có thể thực nghiệm với
các HS lớp 11 THPT. Chúng tôi dự kiến chọn trƣờng THPT M Linh để thử
nghiệm.
3.1.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Tiết đầu ti n, trƣớc khi dạy học bằng E-Learning, hƣớng dẫn các em biết về
dạy học bằng E-learning là nhƣ thế nào, phát tài liệu cho HS tìm hiểu trƣớc.
Dự kiến tổ chức dạy học bằng E-Leaning chƣơng Điện t ch. Điện trƣờng
trong cơ thể theo tiến trình đã soạn. Tiến hành dự giờ, ghi chép, theo dõi, nhận xét
cách tổ chức hoạt động học của HS trong từng tiết học trên lớp, mỗi tiết dự kiến sẽ
trao đổi với GV dạy bộ môn lớp đấy và các thầy cô trong tổ Vật lí của trƣờng THPT
M Linh để điều chỉnh tiến trình dạy học dự kiến và rút kinh nghiệm cho các tiết
sau. Sau mỗi tiết học, chúng tôi dự kiến sẽ trao đổi với các HS nhằm kiểm chứng
các nhận xét của mình về tiết học.
3.2. Dự kiến triển khai thực nghiệm sƣ phạm
3.2.1. Thời gian triển khai thực nghiệm sư phạm
39
Thực nghiệm vào các giờ học Vật lí tự chọn.
Bảng 3.1. Các hoạt động dạy thực nghiệm
Tên bài Hoạt động giảng dạy Tiết dạy
Bài 1: Điện t ch. Định luật Hoạt động 1: Cho HS làm Tiết 1
bảo toàn Cu - lông thí nghiệm trên lớp để tìm
hiểu về sự nhiễm điện của
các vật.
Hoạt động 2: Hƣớng dẫn Học trên mạng (ở nhà)
HS tìm hiểu về điện tích,
định luật Cu – lông thông
qua bài giảng điện tử trên
mạng ở nhà.
Hoạt động 3: Giải thích Tiết 2
kết quả thí nghiệm ở trên
lớp và giải đ p những thắc
mắc của HS về bài học.
Hoạt động 4: Yêu cầu HS
áp dụng những kiến thức
đã học vào làm bài tập.
Bài 2: Thuyết elelctron. Hoạt động 1: Cho HS làm Tiết 1
Định luật bảo toàn điện và quan sát sự nhiễm điện
tích. do tiếp xúc và cộng hƣởng
ở trên lớp.
Hoạt động 2: Hƣớng dẫn Học trên mạng (ở nhà)
HS học kiến thức về
thuyết electron. Định luật
bảo toàn điện tích trƣớc ở
nhà.
Hoạt động 3: Giải thích Tiết 2
40
thí nghiệm và những thắc
Tên bài Hoạt động giảng dạy Tiết dạy
mắc của HS còn chƣa rõ
về bài học.
Hoạt động 4: Củng cố lại
những kiến thức trọng tâm
của bài và cho HS làm bài
tập.
Bài 3: Điện trƣờng và Hoạt động 1: Cho HS Tiết 1
cƣờng độ điện trƣờng. quan sát các video về điện
Đƣờng sức điện. trƣờng, cƣờng độ điện
trƣờng và đƣờng sức điện
ở trên lớp.
Hoạt động 2: Hƣớng dẫn Học trên mạng (ở nhà)
HS học kiến thức về điện
trƣờng, cƣờng độ điện
trƣờng và đƣờng sức điện
thông qua bài giảng điện
tử trƣớc ở nhà.
Hoạt động 3: Giải đ p Tiết 2
những thắc mắc của HS
còn chƣa rõ về bài học.
Hoạt động 4: Tổng hợp lại
những kiến thức trọng tâm
của bài rồi cho HS làm bài
tập củng cố.
3.2.2. Các tiêu chí cần đạt được khi thiết kế bài giảng điện tử
Để đ nh gi mức độ phù hợp của bài giảng trong dạy học, sử dụng các tiêu
41
ch dƣới đây:
Bảng 3.2: Ti u ch đánh giá t nh thẩm mỹ
Mức độ
Xuất sắc: 4 Bình thƣờng: Chỉ số Tốt: 3 điểm Yếu: 1 điểm điểm 2 điểm
Đảm bảo bài Bài giảng đƣợc Bài giảng Bài giảng đƣợc Bài giảng đƣợc
giảng sạch trình bày sạch đƣợc trình trình bày sạch trình bày vẫn
đẹp, bố cục đẹp, các slide dễ bày sạch đẹp, đẹp, các slide còn chƣa sạch
hợp lý, đầy đủ đọc; bố cục, các slide dễ dễ đọc; bố cục, đẹp; bố cục,
hình ảnh, âm màu sắc, kích đọc; bố cục, màu sắc, kích màu sắc, kích
thanh thƣớc hình ảnh, màu sắc, kích thƣớc hình thƣớc hình
màu nền hợp lý. thƣớc hình ảnh, màu nền ảnh, màu nền
Có sử dụng đồ ảnh, màu nền hợp lý. vẫn chƣa hợp
họa clip hỗ trợ. hợp lý. Có sử Có sử dụng đồ lý. Không có
dụng đồ họa họa clip hỗ trợ. sử dụng clip
clip hỗ trợ. minh họa.
Phân công Nhiệm vụ GV Nhiệm vụ GV GV có đƣa ra Nhiệm vụ GV
nhiệm vụ rõ đƣa ra trong bài đƣa ra trong nhiệm vụ đƣa ra vẫn còn
ràng giảng một cách bài giảng nhƣng vẫn còn mơ hồ, chƣa
rõ ràng cụ thể. tƣơng đối rõ một số nhiệm cụ thể.
ràng cụ thể. vụ chƣa cụ thể
lắm.
Bảng 3.3: Ti u ch đánh g a t nh khoa học
Mức độ
Xuất sắc: 4 Bình thƣờng: Chỉ số Tốt: 3 điểm Yếu: 1 điểm điểm 2 điểm
Độ chính Đảm bảo chính Đảm bảo chính Kiến thức vật Còn nhiều kiến
xác về mặt xác hoàn toàn xác kiến thức lý đƣa ra trong thức vật lý, tính
42
hoa học, kiến thức vật vật lý, tính bài giảng vẫn khoa học đƣa ra
kiến thức vật lý, tính khoa khoa học đƣa còn một số chỗ trong bài giảng
lý học đƣa ra ra trong bài chƣa ch nh x c. còn chƣa ch nh
trong bài giảng. giảng. xác.
Bảng 3.4: Ti u ch đánh giá độ phù hợp của nội dung bài học
Mức độ
Xuất sắc: 4 Bình thƣờng: 2 Chỉ số Tốt: 3 điểm Yếu: 1 điểm điểm điểm
Kiến thức có Tất cả kiến Hầu nhƣ c c Còn một số kiến Đa số các kiến
trong bài học thức có trong kiến thức có thức có trong bài thức có trong
bảo để HS bài học đều trong bài học học chƣa đảm bài học chƣa
giải quyết đảm bảo để HS đều phải đảm bảo đúng để HS đảm bảo để
nhiệm vụ đặt giải quyết bảo để HS giải giải quyết nhiệm HS giải quyết
ra ở mục tiêu nhiệm vụ đặt ra quyết nhiệm vụ vụ đặt ra ở mục nhiệm vụ đặt
bài học. ở mục tiêu bài đặt ra ở mục tiêu bài học. ra ở mục tiêu
học. tiêu bài học. bài học.
Bảng 3.5: Ti u ch đánh giá khả năng gi p HS tự học tr n mạng
Mức độ
Xuất sắc: 4 Bình thƣờng: 2 Chỉ số Tốt: 3 điểm Yếu: 1 điểm điểm điểm
HS hiểu đƣợc HS hiểu đƣợc Hầu nhƣ HS HS hiểu đƣợc HS vẫn còn
nhiệm vụ, hết c c nhiệm hiểu đƣợc tƣơng đối nhiệm chƣa hiểu rõ
hiểu đƣợc vụ, iến thức nhiệm vụ, iến vụ, iến thức các nhiệm vị,
iến thức nhờ tự học và thức nhờ tự nhờ tự học và kiến thức trong
học theo tiến học và học học theo tiến độ, bài khi tự học.
độ, nhu cầu, theo tiến độ, nhu cầu, hả
hả năng của nhu cầu, hả năng của mình.
43
mình. năng của mình.
Kết uận chƣơng 3
Trong Chƣơng 3, hóa luận đã đƣa ra mục đ ch, đối tƣợng, phƣơng ph p
thực nghiệm sƣ phạm để có thể tiến hành kiểm tra đ nh gi việc sử dụng E-
Learning trong dạy học.
Ngoài ra còn đề ra c c ti u ch để đ nh gi chất lƣợng một bài giảng điện tử
nhƣ t nh thẩm mỹ, tính khoa học, tính phù hợp của nội dung bài học. Hy vọng nó có
thể giúp ích trong việc đ nh gi bài giảng điện tử.
Tuy chƣa có điều kiện tiến hành thực nghiệm sƣ phạm nhƣng chúng tôi tin
tƣởng rằng: kết quả thực nghiệm sẽ khẳng định giả thuyết khoa học của đề tài là:
nếu Thiết kế bài giảng điện tử sử dụng trong dạy học phần Điện t ch. Điện trƣờng
lớp 11 thì có thể ph t huy đƣợc tính tích cực tự giác học tập, phát triển năng lực
sáng tạo, nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề của HS, nâng cao ĩ
năng làm việc hợp tác.
Để sử dụng bài giảng hiệu quả thì chúng ta cần kết hợp việc học trên lớp với
học ở nhà.
Khi soạn bài cần phải x c định rõ mục tiêu dạy học nắm vững kiến thức vật
44
lý trong bài và sử dụng nhuần nhuyễn cách tổ chức dạy học tạo hứng thú cho HS.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. David Halliday-Robert Resnick-Jearl Walker, Cơ sở vật lý, ngƣời dịch Đàm
Trung Đồn, NXBGD(1997)
2. Đào Văn Phúc (1976), Điện động lực học, Nhà xuất bản Giáo dục
3. Nguyễn Thế Khôi (chủ biên), Vật lý nâng cao, NXBGD(2007)
4. Phó Đứ Đoan, Phương pháp giảng dạy vật lý ở trường phổ thông trung học,
Trường ĐHSP Hà Nội 1(1983)
5. Vũ Thanh Khiết – Nguyễn Phúc Thuần(1992), Điện học, Nhà xuất bản giáo dục.
6. Sách giáo khoa Vật l cơ bản lớp 11, NXBGD
7. Sách giáo khoa Vật lí nâng cao lớp 11, NXBGD
8. Ngô Trọng Tuệ, Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả dạy học
chương “Điện tích. Điện trường” lớp 11. Tạp chí khoa học trƣờng ĐHSP Hà Nội 2,
số 14, tháng 3/2011.
9. http://truongleduan.quangtri.gov.vn/vi/hoat-dong-khoa-hoc/Nghien-cuu-trao-
doi/nam-buoc-cua-quy-trinh-de-soan-giao-an-dien-tu-31.html
10. https://www.hocthongminh.com/tin-tuc/he-thong-e-learning
11. http://portal.huc.edu.vn/e-learning-phuong-phap-day-va-hoc-hieu-qua-trong-
thoi-dai-cong-nghe-so-1457-vi.htm
12. https://baigiang.violet.vn/present/uu-diem-cua-nhung-tiet-hoc-su-dung-cong-
nghe-thong-tin-354661.html
13. http://mailan-nguyenhong.blogspot.com/2011/06/cac-hinh-thuc-hoc-tap-nguon-
45
luc-va-thuc.html
PHỤ LỤC
CÁC PHIẾU ĐIỀU TRA
Phiếu số 1:
PHIẾU PHỎNG VẤN GV
(Phiếu phỏng vấn phục vụ nghiên cứu khoa học, không có mục đích đánh giá,
rất mong thầy (cô) hợp tác và giúp đỡ)
Họ và tên: ..................................................................... Nam/Nữ:…………………
Nơi công t c: ................................................................ Số năm công t c:………...
Xin thầy cô vui lòng cho biết về một số nội dung dƣới đây hi thiết kế, sử
dụng bài giảng điện tử cho HS trong môn Vật lí.
Câu 1: Thầy cô đã sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí cho HS hay
chƣa? (Chọn một ý)
A. Chƣa từng.
B. Đã từng sử dụng.
Câu 2: Thầy cô đã thiết kế bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí cho HS với
những chủ đề, học phần nào? (nếu câu hỏi 1 chọn A có thể bỏ qua câu hỏi này)
………………………………………………………………………………………
Câu 3: Theo thầy cô, việc sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí có
phù hợp với bối cảnh của trƣờng mình dạy hay không?
A. Có
B. Không
Ý kiến khác
Câu 4: Theo thầy cô, việc thiết kế bài giảng điện tử sử dụng trong dạy học môn
Vật lí có những hó hăn gì? (Chọn một hay nhiều ý)
A. Là hoạt động mới n n GV chƣa có inh nghiệm.
B. Chƣa có tài liệu hƣớng dẫn GV.
C. Kỹ năng công nghệ của GV hạn chế.
D. Nguồn học liệu để thiết kế bài giảng hạn chế.
Ý kiến khác ...............................................................................................................
………………………………………………………………………………………
Câu 5: Theo thầy cô, sử dụng bài giảng điện tử sử dụng trong dạy học môn Vật lí
có những hó hăn gì đối với GV? (Chọn một hay nhiều ý)
A. GV chƣa thành thạo sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học.
B. Mất nhiều thời gian chuẩn bị.
C. GV chƣa có ỹ năng tổ chức dạy học với bài giảng E-learning.
Ý kiến khác ..............................................................................................................
………………………………………………………………………………………
Câu 6: Khi sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Vật lí, thầy cô thấy có
những ƣu điểm nào đối với HS? (Chọn một hay nhiều ý)
A. Giúp HS hiểu rõ hơn iến thức Vật lí
B. Giảm thời gian học của HS
C. Giúp HS nhớ lâu kiến thức
D. Ph t huy đƣợc tính tích cực của HS
E. Ph t huy năng lực tự học của HS
F. Giúp HS vận dụng kiến thức vật lí vào cuộc sống
G. Giúp HS phát triển kỹ năng: Giao tiếp, trình bày, lắng nghe, giải quyết vấn đề
Ý kiến khác:.......................................................................................................
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
Câu 7: Theo thầy cô, HS sử dụng bài giảng điện tử để học môn Vật lí có những khó
hăn gì? (Chọn một hay nhiều ý)
A. HS chƣa quen với sử dụng bài giảng điện tử.
B. Kỹ năng CNTT hạn chế
C. Khả năng tự học của HS hạn chế.
D. Khó tiếp nhận kiến thức ở bài giảng điện tử.
Ý kiến khác:.......................................................................................................
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
Câu 8: Theo thầy cô, để nâng cao hiệu quả sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học
vật lí cần phải làm những gì? (Chọn một hay nhiều ý)
A. Tổ chức cho HS tự học ở nhà bằng bài giảng điện tử.
B. Hƣớng dẫn HS sử dụng bài giảng điện tử.
C. Nâng cao chất lƣợng bài giảng điện tử.
D. GV thƣờng xuyên sử dụng bài giảng điện tử để dạy học.
E. Sử dụng bài gảng điện tử trên lớp dạy kiến thức mới.
Ý kiến khác:......................................................................................................
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
Câu 9: Thầy cô đ nh gi thế nào về sự cần thiết của việc sử dụng bài giảng điện tử?
(Chọn một ý)
Dạy học phần TT Dạy học phần Quang Hình Dạy học phần Động học
A. Không cần thiết. D. Không cần thiết. G. Không cần thiết.
B. Cần thiết. E. Cần thiết. H. Cần thiết.
C. Rất cần thiết. F. Rất cần thiết. I. Rất cần thiết.
Em xin chân thành cảm ơn sự hợp tác và giúp đỡ của quý thầy cô!
Phiếu số 2:
PHIẾU ĐIỀU TRA HS
(Phiếu phỏng vấn phục vụ nghiên cứu khoa học, không có mục đích đánh giá
HS, rất mong các em cộng tác và trả lời trung thực)
Họ và tên: ................................................. Nam/nữ: ..........................................
Lớp:.............................. Trƣờng:.........................................................................
Nhằm cung cấp thông tin về thực trạng học tập bằng bài giảng đi n tử trong
môn Vật lí. Mong các em vui lòng trả lời các câu hỏi dƣới đây.
Câu 1: C c em đã biết đến bài giảng điện tử chƣa? (Chọn một ý)
A. Chƣa biết.
B. Đã biết.
C. Biết nhƣng chƣa đƣợc học.
Câu 2: C c em đã đƣợc học những chủ đề, nội dung nào bằng bài giảng điện tử ?
…………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
Câu 3: Theo em, sự cần thiết sử dụng bài giảng điện tử dạy học trong bộ môn Vật lí
nhƣ thế nào? (Chọn một ý)
A. Không cần thiết.
B. Cần thiết.
C. Rất cần thiết.
Câu 4. Mức độ sử dụng Internet hoặc bài giảng điện tử của em để học nhƣ thế nào?
(Chọn một ý)
A. Không sử dụng.
B. Sử dụng ít.
C. Sử dụng thƣờng xuyên.
D. Sử dụng rất thƣờng xuyên.
Câu 5. Dựa trên khả năng CNTT của em, em có mong muốn nhƣ thế nào về dùng
bài giảng điện tử trong học tập? (Chọn một ý)
A. Không mong muốn.
B. Bình thƣờng.
C. Mong muốn.
D. Rất mong muốn.
Câu 6. Khả năng tự học môn Vật lí của em nhƣ thế nào? (Chọn một ý)
A. Không có khả năng tự hoàn thành nhiệm vụ
B. Tự hoàn thành ít nhiệm vụ
C. Tự hoàn thành đa số nhiệm vụ
D. Tự hoàn thành tốt nhiệm vụ
Lý do:......................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
Câu 7. Trƣớc, trong và sau khi học, em có mong muốn GV tổ chức nhƣ thế nào?
(Chọn một hay nhiều ý)
A. Hƣớng dẫn em tìm hiểu hiện tƣợng vật lí ở Internet/bài giảng điện tử trƣớc khi học.
B. Hƣớng dẫn em tự học kiến thức mới qua bài giảng điện tử trƣớc khi tới lớp.
C. Tổ chức em vận dụng kiến thức trên lớp sau khi học kiến thức ở nhà qua bài giảng
điện tử.
D. Tổ chức cho em vận dụng kiến thức làm bài tập, giải thích hiện tƣợng vật lí trên
Internet/bài giảng điện tử.
Ý kiến khác:..........................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
Câu 8. Khi học bằng bài giảng điện tử giúp cho em (Chọn một hay nhiều ý):
A. Tự học tốt hơn.
B. Giúp em hiểu rõ hơn iến thức Vật lí.
C. Hứng thú hơn với bài học.
D. Nhớ kiến thức lâu hơn.
Ý kiến khác:..........................................................................................................
................................................................................................................................
Câu 9. Các em thấy có hó hăn gì trong qu trình lĩnh hội kiến thức khi học với
bài giảng điện tử? (Chọn một hay nhiều ý)
A. Chƣa quen sử dụng bài giảng điện tử.
B. Khả năng tự học hạn chế.
C. Không thấy hó hăn gì.
D. Kiến thức trong bài giảng không rõ ràng.
Ý kiến khác:........................................................................................................
Câu 10. Em có mong muốn gì để học với bài giảng điện tử tốt hơn? (Chọn một hay
nhiều ý)
A. GV hƣớng dẫn cách học với bài giảng điện tử.
B. Nội dung bài giảng trình bày sinh động hơn.
C. Cho em sử dụng bài giảng điện tử ở nhà học kiến thức mới.
D. Cho em sử dụng bài giảng điện tử ở nhà làm bài tập.
Ý kiến khác:........................................................................................................
……………………………………………………………………………………...
Câu 11. Em đ nh gi thế nào về sự cần thiết của việc sử dụng bài giảng điện tử để
học phần TT? (Chọn một ý)
J. Không cần thiết.
K. Cần thiết.
L. Rất cần thiết.
Chân thành cảm ơn em!
