TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC AN GIANG
KHOA SÖ PHAÏM
Ngöôøi thöïc hieän: NGUYEÃN THÒ THU HOÀNG Lôùp 26C4
Ñeà taøi: TÌM HIEÅU HÖÙNG THUÙ HOÏC TAÄP MOÂN ÑÒA LYÙ CUÛA HOÏC SINH KHOÁI 6 TRÖÔØNG THCS AN CHAÂU
Giaùo Vieân Höôùng Daãn: Thaïc Só_LEÂ THÒ NGOÏC LINH An Giang, Naêm 2004
Muïc luïc
Trang
Lôøi caûm ôn Lôøi noùi ñaàu Phaàn I: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG I. Lyù do choïn ñeà taøi ................................................................................................ 1 II. Muïc ñich nghieân cöùu........................................................................................... 2 III. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi............................................................................................ 2 IV. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu ................................................................... 2 V. Giôùi haïn ñeà taøi......................................................................................................3 VI. Giaû thuyeát khoa hoïc .............................................................................................3 VII. Phöông phaùp nghieân cöùu .....................................................................................3 1. Cô sôû phöông phaùp lyù luaän ..............................................................................3 2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå ...............................................................3 2.1. Phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát ........................................................... 4 2.2. Phöông phaùp ñieàu tra ................................................................................ 4 2.3. Phöông phaùp quan saùt ................................................................................4 2.4. phöông phaùp ñaøm thoaïi..............................................................................5 2.5. phöông phaùp thoáng keâ................................................................................5 PHAÀN II: NOÄI DUNG VAØ KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ............................................... 5 I. Cô sôû lyù luaän cuûa ñeà taøi .......................................................................................5 1. Vò trí, chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa moân ñòa lyù trong tröôøng phoå thoâng .............5 2. Höùng thuù, caùc con ñöôøng hình thaønh höùng thuù .............................................11 3. Caùc loaïi höùng thuù .........................................................................................15 II. Noäi dung nghieân cöùu ..........................................................................................16 1. Vaøi neùt veà khaùch theå nghieân cöùu ..................................................................16 2. Noäi dung nghieân cöùu ......................................................................................21 III. Keát quaû nghieân cöùu............................................................................................23 1. Nghieân cöùu lyù thuyùeât .....................................................................................23 2. Phöông phaùp ñieàu tra .....................................................................................23 3. Phöông phaùp quan saùt ....................................................................................25 4. Phöông phaùp ñaøm thoaïi .................................................................................26 5. Phöông phaùp thoáng keâ....................................................................................29 Phaàn III:KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ XUAÁT .........................................................................29 I. Keát luaän ..............................................................................................................29 II. Ñeà xuaát ...............................................................................................................31 III. Baøi hoïc kinh nghieäm ..........................................................................................34 Phuï luïc ............................. .........................................................................................35 Taøi lieäu tham khaûo.....................................................................................................40
LÔØI CAÛM ÔN
Tröôùc heát, toâi xin chaân thaønh caûm ôn BGH tröôøng trung hoïc cô sôû An Chaâu, cuøng
quyù thaày coâ ñaõ cung caáp hoå trôï cho toâi nhöõng tö lieäu quyù baùo veà tình hình ñòa phöông,
tröôøng, lôùp hoïc ñoàng thôøi ñaõ taïo ñieàu kieän cho toâi hoaøn thaønh toát coâng taùc nghieân cöùu naày.
Xin chaân thaønh caûm ôn coâ Leâ Thò Ngoïc Linh (giaûng vieân moân ñòa lyù tröôøng
ÑHAG) ñaõ höôùng daãn em moät caùch nhieät tình, chu ñaùo ñeå hoaøn thaønh baøi nghieân cöùu naøy.
Caûm ôn thaày Leâ Thanh Huøng (giaûng vieân daïy moân nghieân cöùu khoa hoïc), Coâ
Nguyeãn Vieät Aùi (tröôûng ñoaøn thöïc taäp) ñaõ höôùng daãn em caùch laøm vaø cung caáp nhieàu thoâng
tin coù ích cho ñeà taøi.
Xin caûm ôn coâ Nguyeãn Thò Thu Thaûo (giaùo vieân höôùng daãn moân ñòa tröôøng THCS
An Chaâu) cuøng caùc em hoïc sinh lôùp 6A6, 6A7, 6A8 cuûa tröôøng ñaõ cung caáp cho em nhöõng
thoâng tin quyù giaù giuùp cho ñeà taøi nghieân cöùu thaønh coâng toát ñeïp.
Sau cuøng toâi xin gôûi lôøi caûm ôn tôùi caùc ñoàng nghieäp ñaõ giuùp ñôõ toâi raát nhieàu trong
coâng vieäc tìm hieåu ñoái töôïng hoïc sinh nhaèm thu thaäp nhieàu thoâng tin quyù baùo caàn thieát cho
ñeà taøi..
Tuy nhieân trong quaù trình nghieân cöùu daãn ñeán keát quaû ñoâi phaàn cuõng coù thieáu xoùt
mong quyù thaày coâ vaø caùc ñoàng nghieäp thoâng caûm vaø tieáp nhaän ñeàø taøi.
Xin chaân thaønh caûm ôn.
Ngöôøi caûm ôn
Nguyeãn Thò Thu Hoàng
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Nghieân cöùu khoa hoïc laø moät coâng vieäc khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi nhöõng
ngöôøi laøm coâng taùc giaùo duïc, cuõng nhö trong söï nghieäp xaây döïng neàn giaùo duïc
XHCN noùi chung, cho söï nghieäp troàng ngöôøi noùi rieâng “Vì lôïi ích traêm naêm troàng
caây, vì lôïi ích traêm naêm troàng ngöôøi.”
Giaùo duïc hoïc sinh laø nhieäm vuï raát quan troïng, ñöa caùc em trôû thaønh moät
ngöôøi chuû ñaát nöôùc mai sau, laøm ñaát nöôùc phaùt trieån ñi leân. Muoán laøm ñöôïc ñieàu
ñoù chuùng ta phaûi baét ñaàu giaùo duïc caùc em töø khi ôû löùa tuoåi THCS. Ñaây laø löùa tuoåi
coù nhieàu thay ñoåi, laø giai ñoaïn deã gaây aán töôïng saâu ñaäm nhaát cho cuoäc soáng sau
naøy, maø muoán laøm ñöôïc ñieàu ñoù ñoøi hoûi chung ta phaûi naém ñöôïc nhöõng thay ñoåi
thöôøng xuyeân veà tình caûm, yù thöùc cuûa caùc em ñeå coù höôùng taùc ñoäng phuø hôïp ñöa
ñeán keát quaû giaùo duïc cao.
Do ñoù, laø moät giaùo vieân trong töông lai, ñeå goùp phaàn giaùo duïc caùc em neân
ngöôøi, toâi khoâng ngöøng tìm hieåu tieáp xuùc caùc em ñeå tìm bieän phaùp giuùp ñôû kòp thôøi,
uoán naén nhöõng sai traùi trong haøng ñoäng cuõng nhö trong suy nghó cuûa caùc em moät
caùch ñuùng luùc ñeå caùc em trôû thaønh ngöôøi höõu duïng cho ñaát nöôùc.
Tuy nhieân, ñaây laø laàn ñaàu tieân laøm coâng taùc naøy, phaàn thì môùi meû quaù laï
laãm, phaàn chöa coù kinh nghieäm neân trong quaù trình tieán haønh coøn vöôùng nhieàu
thieáu soùt khuyeát ñieåm, neáu coù gì mong quí thaày coâ thoâng caûm vaø ñoùng goùp yù kieán ñeå
em coù ñöôïc moät soá kieán thöùc cuõng nhö kinh nghieäm ñeå vöõng böôùc vaøo ñôøi, vaøo con
ñöôøng söï nghieäp giaùo duïc ñang môû cöûa ñoùn chôø em.
PHAÀN I : NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG
---κΟκΟκ---
I. Lyù do choïn ñeà taøi :
Tröôùc ñaø phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng "Tieán leân
coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc", caùc ngaønh cuøng tham gia vaøo quaù trình
xaây döïng ñaát nöôùc. Trong ñoù, ngaønh giaùo duïc coù moät vò trí voâ cuøng quan troïng.
Ñaây laø ngaønh cung caáp nhöõng thoâng tin khoa hoïc, xaõ hoäi kyõ thuaät hieän ñaïi cuûa
nhaân loaïi. Vì vaäy, ñoøi hoûi ngaønh giaùo duïc phaûi luoân ñoåi môùi ñeå phuø hôïp vôùi hoaøn
caûnh thöïc tieån cuûa ñaát nöôùc, cung caáp cho caùc em hoïc sinh nhöõng tri thöùc toaøn
dieän haàu trôû thaønh chuû nhaân höõu ích cho ñaát nöôùc.
- Hieän nay, treân taát caû caùc hoaït ñoäng trong cuoäc soáng ñeàu coù söï chieám lónh
cuûa khoa hoïc, töø söï vieäc ñoù ñoøi hoûi con ngöôøi phaûi coù söï hieåu bieát treân taát caû caùc
lónh vöïc. Muoán ñaït ñöôïc keát quaû toát trong coâng vieäc, ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù söï
ñam meâ, höùng thuù tìm toøi hoïc hoûi, khoâng ngöøng hoaøn thieän baûn thaân. Ñoái vôùi
ngaønh giaùo duïc, ñaëc bieät laø hoïc sinh THCS, laø caáp hoïc quan troïng trong lónh hoäi
nhöõng tri thöùc khoa hoïc laøm cô sôû cho caùc caáp hoïc sau. Do ñoù, giai ñoaïn naøy ñoøi
hoûi caùc em phaûi coù söï ñam meâ, thích thuù trong töøng moân hoïc, khi ñoù chuùng ta môùi
phaùt huy heát söùc maïnh cuûa gíao duïc truyeàn ñaït kieán thöùc cho hoïc sinh.
-Laø moät giaùo vieân daïy ñòa lyù, toâi khoâng theå naøo an taâm tröôùc tình hình hoïc
taâph hieän nay.Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân, toâi ñaõ khoâng ngöøng tìm hieåu nghieân
cöùu, tìm caùch gaây höùng thuù giuùp caùc em caûm thaáy thoaûi maùi hôn khi hoïc boä moân
1
ñòa lyù cuõng nhö tìm ra moät soá giaûi phaùp nhaèm kích thích möùc ñoä höùng thuù cuûa hoïc
sinh.
- Töø nhöõng vaán ñeà treân, toâi quyeát ñònh choïn ñeà taøi "tìm hieåu möùc ñoä höùng
thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa hoïc sinh khoái 6" ôû tröôøng THCS An Chaâu - Thò traán An
Chaâu, huyeän Chaâu Thaønh, An Giang. Neáu ñeà taøi nghieân cöùu thaønh coâng seõ goùp
phaàn naâng cao chaát löôïng hoïc taäp boä moân ñòa lyù cho hoïc sinh khoái 6 tröôøng THCS
An Chaâu.
II. Muïc ñích nghieân cöùu :
Tìm hieåu, phaân tích cô sôû höùng thuù hoïc taäp, möùc ñoä höùng thuù, yeâu thích
moân ñòa lyù cuûa khoái lôùp 6 : 6A6, 6A7, 6A8 Tröôøng THCS An Chaâu. Ñeå töø ñoù nhaèm
naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû hoïc taäp moân ñòa lyù 6 noùi rieâng vaø söï nghieäp giaùo
duïc cuûa Tröôøng noùi chung.
III. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi :
- Ñi saâu tìm hieåu höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa caùc em hoïc sinh khoái
lôùp 6 Tröôøng THCS An Chaâu.
- Tìm hieåu thöïc traïng cuûa vieäc hoïc taäp ñòa lyù 6 cuûa Tröôøng THCS An
Chaâu.
- Ñaùnh giaù keát quaû ñaït ñöôïc, ñeà xuaát nhöõng yù kieán nhaèm naâng cao chaát
löôïng daïy vaø hoïc taäp boä moân ñòa lyù Tröôøng THCS An Chaâu noùi rieâng cuõng nhö ñoái
vôùi boä moân ñòa lyù 6 noùi chung. Töø ñoù ruùt ra keát luaän vaø ñeà ra höôùng vaän duïng vaøo
thöïc tieãn.
IV. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu :
2
- Khaùch theå nghieân cöùu : Hoïc sinh caùc lôùp 6A6, 6A7, 6A8 tröôøng Trung hoïc
cô sôû An Chaâu.
- Ñoái töôïng : Tìm hieåu höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa hoïc sinh khoái lôùp 6
Tröôøng THCS An Chaâu - thò traán An Chaâu, huyeän Chaâu Thaønh, An Giang.
V. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi :
Do thôøi gian thöïc taäp chæ goùi goïn trong voøng 6 tuaàn neân toâi chæ tieán haønh
nghieân cöùu, tìm hieåu höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa hoïc sinh khoái 6, caùc lôùp 6A6,
6A7, 6A8
VI. Giaû thuyeát khoa hoïc :
Vieäc hoïc sinh hoïc taäp chöa toát boä moân ñòa lyù coù nhieàu nguyeân nhaân, trong
ñoù hoïc sinh thieáu höùng thuù hoïc taäp laø vaán ñeà quan troïng. Neáu nhö coù bieän phaùp toát
gaây ñöôïc höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh, seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoïc taäp
boä moân ñòa lyù khoái lôùp 6.
VII. Phöông phaùp nghieân cöùu :
1. Cô sôû phöông phaùp luaän :
- Quan ñieåm duy vaät bieän chöùng cuûa Chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà
Chí Minh laø cô sôû chuû yeáu trong phaân tích, ñaùnh giaù lyù luaän vaø thöïc tieãn.
- Quan ñieåm heä thoáng ñöôïc söû duïng trong toaøn boä quaù trình nghieân cöùu.
2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå :
3
2.1. Phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát :Nghieân cöùu caùc taøi lieäu, lyù thuyeát
coù lieân quan vôùi ñeà taøi nhö :
- Nghieân cöùu taâm lyù löùa tuoåi ñeå tìm cô cheá höùng thuù.
- Nghieân cöùu giaùo duïc hoïc ñeå coù caùch giaûng daïy phuø hôïp taïo cô cheá
höùng thuù.
- Nghieân cöùu quy trình daïy hoïc ñeå taïo ra höùng thuù trong hoïc taäp boä moân
ñòa lyù.
- Nghieân cöùu saùch giaùo khoa, saùch giaùo vieân.
2.2. Phöông phaùp ñieàu tra :
- Muïc ñích söû duïng : Ñaây laø phöông phaùp duøng moät soá caâu hoûi ñaët ra ñeå
tím hieåu möùc ñoä höùng thuù hoïc taäp boä moân ñòa lyù cuûa caùc em ba lôùp 6.
- Soaïn maãu ñieàu tra ñöa ñeán hoïc sinh caùc lôùp nghieân cöùu nhaèm thu thaäp
thoâng tin veà höùng thuù hoïc taäp cuûa caùc em (Phuï luïc 1).
2.3. Phöông phaùp quan saùt :
- Muïc ñích :Ñaây laø phöông phaùp thu thaäp thoâng tin tröïc tieáp veà quaù trình
giaùo duïc, giuùp toâi coù ñöôïc taøi lieäu soáng veà thöïc tieãn giaùo duïc nhaèm chæ ñaïo quaù
trình giaùo duïc toát hôn.
- Ñoái töôïng : Tieán haønh quan saùt treân phaïm vi roäng ñoái vôùi hoïc sinh vaø
giaùo vieân giaûng daïy ñòa lyù 6.
- Cuï theå : döï 12 tieát daïy cuûa giaùo vieân (ôû caùc lôùp : khaù gioûi, trung bình,
yeáu )
4
2.4. Phöông phaùp ñaøm thoaïi :
- Laø phöông phaùp duøng 1 soá caâu hoûi coù tính heä thoáng trao ñoåi cuøng vôùi hoïc
sinh, giaùo vieân trong quaù trình troø chuyeän nhaèm tìm hieåu ñoäng cô, tinh thaàn, thaùi
ñoä daïy vaø hoïc, möùc ñoä höùng thuù vaø caùc bieän phaùp gaây höùng thuù hoïc taäp boä moân.
- Moät soá caâu hoûi ñaøm thoaïi (Phuï luïc 2 vaø 3)
2.5. Phöông phaùp thoáng keâ :
- Laø phöông phaùp thu thaäp, thoáng keâ laïi soá löôïng vaø chaät löôïng hoïc taäp
moân ñòa lyù cuûa caùc em lôùp 6, ñaëc bieät laø lôùp 6A6, 6A7, 6A8 trong hoïc kyø I vöøa qua.
Töø ñoù ruùt ra keát luaän vaø höôùng giaûng daïy toát hôn (Phuï luïc 4).
Phaàn II. Noäi dung vaø keát quaû nghieân cöùu
I. Cô sôû lí luaän cuûa ñeà taøi
1. Vò trí, chöùc naêng, muïc tieâu, nhieäm vuï cuûa moân ñòa lyù trong tröôøng phoå thoâng:
1.1. Vò trí cuûa moân ñòa lyù trong tröôøng phoå thoâng:
“Muïc tieâu cuûa giaùo duïc phoå thoâng laø giuùp hoïc sinh phaùt trieån toaøn dieän veà
ñaïo ñöùc, trí tueä, theå chaát thaåm myõ vaø caùc kyõ naêng cô baûn nhaèm hình thaønh nhaân
caùch con ngöôøi Vieät Nam XHCN, xaây döïng tö caùch vaø traùch nhieäm coâng daân,
chuaån bò cho hoïc sinh tieáp tuïc hoïc leân hoaëc ñi vaøo cuoäc soáng lao ñoäng, tham gia
xaây döïng vaø baûo veä toå quoác” (Ñieàu 23 - Luaät giaùo duïc).
5
Moãi moân hoïc trong tröôøng phoå thoâng, tuøy vaøo ñaëc tröng cuûa mình maø xaùc
ñònh vò trí, nhieäm vuï trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu ñoù. Moân ñòa lyù vôùinhöõng ñaëc
ñieåm rieâng cuûa mình cuõng coù moät vò trí xaùc ñònh trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu cuûa
giaùo duïc phoå thoâng:
- Tröôùc heát, moân ñòa lyù phoå thoâng coù khaõ naêng trang bò cho hoïc sinh moät
khoái löôïng trí thöùc phong phuù veà töï nhieân, daân cö-xaõ hoäi, kinh teá vaø moái quan heä
giöõa chuùng, reøn luyeän cho hoïc sinh caùc kyõ naêng, kyõ xaûo caàn thieát trong cuoäc soáng
ñaëc bieät laø kyõ naêng veà baûn ñoà.
+ Nhôø vaøo doái töôïng nghieân cöùu laø caùc ñòa toång theå töø phaïm vi heïp ñeán
phaïm vi roäng maø moân ñòa lyù phoå thoâng coù khaû naêng cung caáp cho hoïc sinh nhöõng
kieán thöùc veà töï nhieân, moâi tröôøng, daân cö, veà caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa con
ngöôøi khaép nôi treân Traùi Ñaát…Hoïc sinh seõ naém ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc laõnh
thoå, moái quan heä giöõa caùc söï vaät, hieän töôïng, nhöõng quy luaät phaùt trieån cuûa moâi
tröôøng ñòa lyù, cuûa hoaït ñoâng xaõ hoäi kinh teá cuûa loaøi ngöôøi, moái quan heä giöõa loaøi
ngöôøi vaø moâi tröôøng.
+ Ngoaøi ra, moân ñòa lyù coøn trang bò cho hoïc sinh caùc kyõ naêng, kyõ xaûo caàn
thieát ñeå thu thaäp vaø xöû lyù caùc kieán thöùc hoaëc vaän duïng vaø xöû lyù caùc kieán thöùc veà
ñòa lyù vaøo thöïc tieån, laøm cho hoïc sinh quen vôùi caùc phöông phaùp ñòa lyù. Trong soá
ñoù, coù nhöõng kyõ naêng maø khoâng moät moân hoïc naøo coù theå thay theá ñöôïc, nhö kyõ
naêng baûn ñoà.
- Moân ñòa lyù phoå thoâng coù khaû naêng to lôùn trong vieäc boài döôõng cho hoïc
sinh theá giôùi quan khoa hoïc vaø nhöõng quan ñieåm khaû naêng nhaän thöùc ñuùng ñaén.
- Do ñaëc tính toång hôïp cuûa ñoái töôïng khoa hoïc ñòa lyù, hoïc sinh phaûi laøm
quen vôùi caùch tìm hieåu, giaûi thích caùc moâi quan heä giöõa caùc söï vaät, hieän töôïng
6
trong quaù trình thöôøng xuyeân vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa chuùng. Ñoù laø nhöõng cô sôû
ñeå hình thaønh neân theá giôùi quan khoa hoïc. Hoïc ñòa lyù giuùp hoïc sinh nhaän thöùc
ñöôïc vai troø cuûa töï nhieân ñoái vôùi con ngöôøi, moâi quan heä giöõa töï nhieân vaø saûn
xuaát xaõ hoäi töø ñoù coù nhöõng quan ñieåm nhaän thöùc khoa hoïc.
- Moân ñòa lyù phoå thoâng coù nhieàu khaû naêng hình thaønh cho hoïc sinh nhöõng
phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi lao ñoäng trong xaõ hoäi nhôø vaøo vieäc nghieân cöùu tröïc
tieáp vaø lieân heä thöôøng xuyeân vôùi thöïc teá ñôøi soáng ñaát nöôùc vaø treân theá giôùi; boài
döôõng cho hoïc sinh loøng yeâu queâ höông, ñaát nöôùc vaø ham thích coáng hieán söùc lao
ñoäng cho ñaát nöôùc ngaøy caøng giaøu ñeïp.
1.2 Chöùc naêng:
- Daïy moân ñòa lyù nhaèm cung caáp cho hoïc sinh nhöõng phöông thöùc khai
thöùc vaø baûo veä toát nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân ñaát nöôùc moät caùch hôïp lyù ñaït
hieäu quaû cao trong söï nghieäp phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, gíao duïc cho caùc em yù thöùc
tuyeân truyeàn vaø thöïc hieän veä sinh moâi tröôøng, baûo veä taøi nguyeân vaø chính saùch gia
ñình theá giôùi phuø hôïp, coù haønh ñoäng ñuùng vaø hôïp lyù.
- Trong daïy hoïc ñòa lyù ôû phoå thoâng, daïy cho caùc em kieán thöùc veà moâí quan
heä giöõa töï nhieân vaø con ngöôøi laø caàn thieát nhaát. Do ñoù trong quaù trình giaûng daïy
giaùo vieân caàn coù söï keát hôïp nhuaàn nhuyeãn trong moãi tieát daïy giöõa kieán thöùc trong
baøi vôùi öùng duïng ngoaøi thöïc teá ñeå taïo cho caùc em höùng thuù hoïc taäp, coù ñieàu kieän
hhaéc saâu kieán thöùc hôn. Coùtheå noùi, vieäc daïy ñòa lyù ñaïi cöông cho hoïc sinh laø raát
quan troïng nhaèm trang bò cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc ban ñaàu, laøm tieàn ñeà cho
caùc caáp hoïc sau vöõng hôn. Töø ñoù giuùp cho caùc hoïc sinh coù ñöôïc yù thöùc phaûi laøm gì
ñeå baûo veä nguoàn taøi nguyeân quyù baùo cuõng nhö khai taùc hôïp lyù hôn nhaèm thuùc ñaåy
söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc.
7
1.3. Muïc tieâu vaø nhieän vuï cuûa moân ñòa lyù ôû caùc tröôøng THCS:
1.3.1 Chöông trình moân ñòa lyù trung hoïc cô sôû caûi caùch giaùo duïc ñöôïc thöïc hieän
töø naêm 1986 ñeán nay trong toaøn quoác vôùi nhieäm vuï:
Trang bò cho hoïc sinh nhöõng hieåu bieát veà ñaëc ñieåm vaø quy luaät phaùt trieån
cuûa moâi tröôøng töï nhieân treân traùi ñaát noùi chung ôû Vieät Nam cuõng nhö caùc ñòa
phöông nöôùc ta noùi rieâng, veà ñaëc ñieåm söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân töï nhieân vaøo
muïc ñích kinh teá, ñaëc ñieåm phaùt trieån vaø phaân boá daân cö, caùc daân toäc vaø neàn kinh
teá nöôùc ta. Cung caáp cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc veà töï nhieân, daân cö, kinh teá,
chính trò cuûa chaâu luïc, cuûa moät soá nöôùc quen thuoäc treân theâù giôùi.
Boài döôõng cho hoïc sinh naêng löïc tö duy, trí töôûng töôïng vaø oùc thaåm myõ, kyõ
naêng phaân tích söû duïng baûn ñoà, phaân tích vaø söû duïng caùc ñoà thò, bieåu ñoà, laùt caét,
kyõ naêng nghieân cöùu, ñieàu tra nhöõng ñoái töôïng ñòa lyù ñôn giaûn ôû ñòa phöông.
Thoâng qua caùc moái qua heä giöõa caùc hieän töôïng töï nhieân vaø xaõ hoäi, veà söï
vaän ñoäng khoâng ngöøng cuûa theá giôùi khaùch quan, veà vai troø cuûa töï nhieân ñoái vôùi xaõ
hoäi loaøi ngöôøi, veà aûnh höôûng quyeát ñònh cuûa cheá ñoä chính trò vôùi söï phaùt trieån cuûa
xaõ hoäi… hoïc sinh seõ coù caùi nhìn bieän chöùng ñoái vôùi theá giôùi xung quanh, noùi caùch
khaùc laø caùc tieàn ñeà cuûa quan ñieåm duy vaät bieän chöùng seõ ñöôïc hình thaønh.
Ngoaøi ra, moân ñòa lyù THCS goùp phaàn boài döôõng cho hoïc sinh loøng yeâu
thieân nhieân, yeâu queâ höông, nhieät tình baûo veä töï nhieân, baûo veä ñaát nöôùc, thaáy roõ
nhieâïm vuï cuûa mình trong coâng cuoäc xaây döïng ñaát nöôùc vaø tin töôûng vaøo töông lai
cuûa toå quoác.
1.3.2 Chöông trình (thí ñieåm) THCS moân ñòa lyù (Ban haønh keøm theo quyeát ñònh
soá 2434/QÑ/BGD&ÑT THCS ngaøy 8 thaùng 7 naêm 1999 cuûa Boä Tröôûng Boä Giaùo
Duïc vaø Ñaøo Taïo) ghi roõ:
8
a) Muïc tieâu:
Moân ñòa lyù trong nhaø tröôøng THCS nhaèm giuùp hoïc sinh coù ñöôïc nhöõng
kieán thöùc phoå thoâng cô baûn, caàn thieát veà Traùi Ñaát, moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi
vaø nhöõng hoaït ñoäng cuûa loaøi ngöôøi treân bình dieän quoác teá vaø daân toäc. Ñaây laø moät
moân khoa hoïc coù khaû naêng laøm cô sôû böôùc ñaàu cho vieäc hình thaønh theá giôùi quan
khoa hoïc, giaùo duïc tö töôûng tình caûm ñuùng ñaén, ñoàng thôøi taïo cho hoïc sinh coù theå
böôùc ñaàu vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñòa lyù ñeå öùng söû phuø hôïp vôùi moâi tröôøng töï
nhieân, xaõ hoäi xung quanh, phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa ñaát nöôùc vaø xu theá cuûa thôøi
ñaïi.
b) Nhieäm vuï:
Moân ñòa lyù caàn giuùp hoïc sinh sau khi hoïc xong lôùp 9 tröôøng THCS ñaït
ñöôïc nhöõng yeâu caàu sau:
* Kieán thöùc:
Coù nhöõng kieán thöùc phoå thoâng, cô baûn veà moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi
(caùc thaønh phaàn taïo neân traùi ñaát, taùc ñoäng qua laïi giöõa chuùng), veà caùc hoaït ñoäng
cuûa con ngöôøi (caùc hoaït ñoäng saûn xuaát chính cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát).
Bieát ñöôïc tính ña daïng cuûa töï nhieân, daân cö, caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa con
ngöôøi ôû nhöõng khu vöïc khaùc nhau cuûa caùc chaâu luïc treân traùi ñaát, qua ñoù thaáy
ñöôïc söï ña daïng cuûa moái töông taùc giöõa töï nhieân vôùi töï nhieân, moâi tröôøng vôùi con
ngöôøi, thaáy ñöôïc söï caàn thieát phaûi keát hôïp khai thaùc taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi
tröôøng beàn vöõng.
Hieåu bieát töông ñoái vöõng chaéc caùc ñaëc ñieåm töï nhieân, taøi nguyeân thieân
nhieân, daân cö, kinh teá, xaõ hoäi cuûa queâ höông ñaát nöôùc.
9
* Kyõ naêng:
Söû duïng töông ñoái thaønh thaïo caùc kyõ naêng ñòa lyù (tröôùc heát laø kyõ naêng
quan saùt, nhaän xeùt vaø kyõ naêng söû duïng baûn ñoà, bieåu ñoà) ñeå tìm hieåu ñòa lyù ñòa
phöông vaø töï boå sung kieán thöùc ñòa lyù.
Söû duïng kieán thöùc ñòa lyù ñeå böôùc ñaàu taäp giaûi thích moät soá hieän töôïng ñòa
lyù thöôøng xaõy ra trong moâi tröôøng hoïc sinh ñang soáng vaø vaän duïng moät soá kieán
thöùc, kyõ naêng vaøo cuoäc soáng vaø lòch söû saûn xuaát ôû ñòa phöông.
Hình thaønh vaø reøn luyeän khaû naêng thu thaäp toång hôïp, xöû lyù vaø thoâng baùo
laïi thoâng tin ñòa lyù.
* Thaùi ñoä tình caûm:
Coù tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc vaø bieát theå hieän tình caûm ñoù qua vieäc toân
troïng caùc thaønh quaû kinh teá, vaên hoùa cuûa ngöôøi lao ñoäng.
Coù thaùi ñoä khoa hoïc, tin vaøo söï toàn taïi khaùch quan vaø qui luaät cuûa caùc hieän
töôïng, söï vaät ñòa lyù, töø ñoù bieát phaûn ñoái tö töôûng vaø haønh vi meâ tín dò ñoan.
Tham gia tích cöïc vaøo caùc hoaït ñoäng söû duïng hôïp lyù, baûo veä vaø caûi taïo
moâi tröôøng, naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng gia ñình, coäng ñoàng, coù tinh thaàn saün
saøng tham gia xaây döïng, baûo veä queâ höông, ñaát nöôùc.
2. Höùng thuù vaø con ñöôøng hình thaønh höùng thuù:
2.1 Höùng thuù:
Khi laøm moät vieäc gì ñoù, muoán ñaït ñöôïc keát quaû toát chuùng ta ñoøi hoûi phaûi
coù söï ñam meâ, thích thuù khi tieáp thu moät kieán thöùc môùi, moät vaán ñeà môùi ñoøi hoûi
con ngöôøi phaûi hoäi ñuû caùc yeáu toá töø di truyeàn, hay baåm sinh cuûa moãi caù nhaân ñeán
10
caû caùc yeáu toá taùc ñoäng töø beân ngoaøi… Taát caû caùc vaán ñeà ñoù phaûi boå sung cho nhau
ñeå taïo neân söï hoaøn thieän cuûa con ngöôøi. Neáu söï taùc ñoäng töø beân ngoaøi toát taïo ra
möùc ñoä kích thích söï nhaän thöùc cuûa caùc em seõ phaùt sinh nhöõng thaùi ñoä tích cöïc,
daãn ñeán keát quaû giaùo duïc seõ cao hôn. Moät trong nhöõng vaán ñeà chi phoái keát quaû
giaùo duïc laø thaùi ñoä tích cöïc hoïc taäp cuûa hoïc sinh, thaùi ñoä tích cöïc naøy bieåu hieän
döôùi nhieàu hình thöùc nhö: nhu caàu, höùng thuù, haønh vi… Trong ñeà taøi naøy, ta taäp
trung tìm hieåu höùng thuù laø gì?
Theo nhö taøi lieäu taâm lyù hoïc ñònh nghóa: “Höùng thuù laø thaùi ñoä ñaëc bieät cuûa
caù nhaân ñoái vôùi ñoái töôïng naøo ñoù, vöøa coù yù nghóa quan troïng trong ñôøi soáng vöøa coù
khaû naêng ñem laïi cho caù nhaân ñoù moät söï haáp daãn veà tình caûm”.
Höùng thuù coù yù nghóa raát quan troïng trong ñôøi soáng vaø trong hoaït ñoäng cuûa
con ngöôøi, con ngöôøi soáng caûm thaáy haïnh phuùc vaø ñaày ñuû khi ñaõ coù höùng thuù, coâng
vieäc naøo phuø hôïp vôùi huùng thuù thì seõ ñöôïc thöïc hieän moät caùch deå daøng vaø coù keát
quaû cao hôn.
Höùng thuù chæ hình thaønh vaø phaùt trieån khi con ngöôøi ta hoaït ñoäng trong
khoâng khí thoaûi maùi, khoâng eùp buoäc vaø töï nguyeän. Muoán hình thaønh noù, giaùo vieân
phaûi taïo baàu khoâng khí côûi môû trong giôø hoïc vaø quan troïng laø taïo neân tình huoáng
coù vaán ñeà cho hoïc sinh tìm toøi muoán giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà vaø khi giaûi quyeát
ñöôïc roài caùc em caûm thaáy raát vui vaø muoán hoïc tieáp, do taâm lyù löùa tuoåi laø thích
ñöôïc khen, thích ñöôïc quan taâm, do ñoù giaùo vieân phaûi kheùo leùo daün daét caùc em
hoaït ñoäng nhaèm taïo ra moät höùng thuù toát cho caùc em hoïc taäp, ñaït keát quaû toát.
Beân caïnh ñoù, giaùo vieân chuùng ta phaûi laøm sao cho hoïc sinh hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa
vieäc hoïc ñoái vôùi baûn thaân caùc em, cho töông lai mai sau vaø ñoái vôùi gia ñình, xaõ
hoäi. Töø ñoù, giuùp caùc em xaùc ñònh ñuùng ñoäng cô hoïc taäp vaø coù nhu caàu chieám lónh
tri thöùc môùi.
11
2.2 Con ñöôøng hình thaønh höùng thuù:
- Höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø raát sôùm vaø luùc ñaàu bieåu hieän döôùi daïng toø
moø. Ngay töø ñaàu nhöõng naêm ñaàu tieân, treû ñaõ bò loâi cuoán bôûi nhöõng maøu saéc saëc sôû,
saùng choùi, nhöõng tieáng ñoäng maïnh vaø söï di chuyeån cuûa ñoái töôïng neân caùc em raát
thích tieáp xuùc vôùi noù.
- Khi lôùn leân caùc em coøn bò loâi cuoán vaøo coâng vieäc, ngoaøi yù toø moø coøn coù yù
nghóa saâu hôn laø caùc em ñaõ yù thöùc ñöôïc mình neân laøm gì? Trong thôøi gian naøy,
höùng thuù cuûa löùa tuoåi seõ bò chi phoái coù moät soá thích laøm caùi naøy, coù moät soá thích
laøm caùi kia. Ñoái vôùi hoïc sinh caáp hai, do coù nhieàu moân hoïc khaùc nhau vaø coù nhieàu
giaùo vieân höôùng daãn giaûng daïy cho neân caùc em raát luùng tuùng trong quaù trình löïa
choïn moân naøo phuø hôïp hay xaùc ñònh ñöôïc moân naøo mình thích nhaát. Do ñoù, giaùo
vieân ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc hình thaønh höùng thuù, hình thaønh taâm lyù
say meâ hoïc taäp cho hoïc sinh.
- Neáu hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh ñöôïc toå chöùc nghieâm tuùc vaø coâng taùc
giaùo duïc ñöôïc tieán haønh moät caùch coù heä thoáng thì höùng thuù cuûa hoïc sinh coù theå trôû
thaønh moät noäi dung beàn vöõng trong nhaân caùch cuõng nhö aûnh höôûng ñeán söï phaùt
trieån tö duy, töï löïc cuûa hoïc sinh.
- Nhìn chung, höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø caùc con ñöôøng sau:
+ Hình thaønh höùng thuù hoïc taäp baèng nhöõng con ñöôøng ña daïng: thoâng
qua hoaït ñoäng ña daïng cuûa con ngöôøi thöôøng mang ñeán keát quaû giaùo duïc cao hôn
laø toå chöùc hoaït ñoäng ñôn ñieäu laøm cho hoïc sinh nhaøm chaùn (Phöông phaùp giaûng
daïy theo kieåûu truyeàn thoáng thaày ñoïc troø ghi).
+ Hoaït ñoäng tröïc tieáp: seõ mang ñeán höùng thuù nhieàu hôn. Ñoái vôùi moân
ñòa lyù, laø moân hoïc môùi meõ ñoái vôùi caùc em lôùp 6, coù nhieàu ñònh nghóa môùi, vaán ñeà
12
môùi caàn ñöôïc hieåu taän töôøng ñeå laøm tieàn ñeà cho caùc lôùp sau. Do ñoù, neáu ñöôïc ñöa
nhöõng vaán ñeà ñoù öùng duïng vaøo thöïc teá seõ laøm cho caùc em hieåu toát hôn, coù caûm
höùng hoïc toát hôn. Ñòa lyù 6 coù raát nhieàu hieän töôïng xaõy ra maø trong thöïc teá coù lieân
quan, neáu giaùo vieân bieát vaän duïng toát thì tieát daïy seõ sinh ñoäng hôn.
+ Saùch vôõ cuõng laø moät trong nhöõng nguoàn gaây höùng thuù hoïc taäp cho hoïc
sinh. Noù seõ laø ngöøôi baïn thaân thieát ñoái vôùi caùc em, laø moät phöông tieän giuùp caùc
em töï hoïc, töï giaùo duïc, giuùp caùc em töï giaûi quyeát nhieàu ñieàu maø baûn thaân caàn tìm
hieåu, thoûa maõn söï toø moø.
+ Ngoaøi ra coøn coù nhieàu yeáu toá taùc ñoäng gaây höùng thuù cho hoïc sinh nhö
laø trình ñoä, tö caùch, caùch truyeàn ñaït cuûa giaùo vieân. Chính thaùi ñoä, cöû chæ leân lôùp
cuûa thaày coâ seõ taïo neân höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh. Qua keát quaû ñieàu tra cho
thaáy, soá hoïc sinh höùng thuù hoïc taäp ñoái vôùi töøng boä moân raát khaùc nhau maø nguyeân
nhaân chính laø giaùo vieân boä moân. Neáu giaùo vieân naøo coù caùch gaây höùng thuù toát, taïo
thieän caûm ñoái vôùi hoïc sinh thì tieát daïy cuûa hoïc sinh ñaït hieäu quaû cao vaø ngöôïc laïi,
khi hoïc sinh ñaõ caûm thaáy “gheùt” moät giaùo vieân naøo ñoù roài thì chaát löôïng hoïc moân
aáy seõ khoâng cao.
+ Beân caïnh caùc yeáu toá treân thì baïn beø, ngöôøi thaân cuõng goùp phaàn quan
troïng vaøo quaù trình giaùo duïc. Coù nhöõng em thích hoïc töø baïn beø hay söï ñoäng vieân
cuûa ngöôøi thaân. Noùi chung, caùc em seõ coù söùc maïnh hoïc taäp hôn khi coù söï quan taâm
ñoäng vieân töø baïn beø, ngöôøi thaân trong gia ñình vaø chaùn hoïc khi baïn beø, gia ñình
ngöôøi thaân ruoàng boû.
Töø ñoù ta thaáy ngheä thuaät giaùo duïc chính laø ngheä thuaät ñieàu khieån, hình
thaønh vaø phaùt trieån höùng thuù naêng löïc con ngöôøi. Giaûng daïy vaø giaùo duïc toát laø ñieàu
kieän quyeát ñònh söï hình thaønh höùng thuù, nhöõng ngöôøi gaàn guõi xung quanh ñaëc bieät
laø baïn beø, ngöôøi thaân, cha meï… cuõng coù vai troø voâ cuøng quan troïng. Tuy nhieân töø
13
nhöõng cô sôû khoa hoïc cuûa nhöõng con ñöôøng hình thaønh höùng thuù ta thaáy con ñöôøng
chuû yeáu laø hoaït ñoäng giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa thaày vaø troø. Chính trong hoaït ñoäng
hoïc taäp hình thaønh roõ neùt höùng thuù cuûa hoïc sinh. Cuï theå nhö:
* Ñoái vôi giaùo vieân :
- Taïo söï ngaïc nhieân vôùi ñoái töôïng- söï kieän môùi, taïo höùng thuù chôø ñôïi ñeå
bieát caùi môùi.. do caùc em coù tính toø moø.
- Chính xaùc hoùa nhöõng quan nieäm trong ñôøi soáng ñeå hoïc sinh thaáy ñöôïc caùi
môùi.
- Tìm hieåu lòch söû vaø nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät trong lòch söû ñòa lyù.
- Gaén nhöõng noäi dung giaûng daïy vôùi thöïc tieãn cuoäc soáng haèng ngaøy.
- Laøm cho baøi giaûng coù tính lieân tuïc, trôû thaønh hoaøn caûnh coù vaán ñeà, coù söï
lieân heä noäi dung töøng muïc vôùi nhau.
- Reøn luyeän yù thöùc hoïc ñi ñoâi vôùi haønh.
- Toå chöùc cho caùc em nghieân cöùu thöïc nghieäm vaø ñoøi hoûi hoaït ñoäng saùng
taïo.
Neáu ngöôøi giaùo vieân bieát vaän duïng moät caùch haøi hoøa caùc vaán ñeà treân seõ laø
ngöôøi khôi daäy caûm höùng cho hoïc sinh trong hoïc taäp.
* Ñoái vôùi hoïc sinh : khi ñaõ coù höùng thuù ñoái vôùi moân naøo ñoù, caùc em thöôøng
coù nhöõng bieåu hieän sau:
14
+ Coù ham muoán hoïc hoûi, toø moø, khi khoâng bieát ñieàu gì thöôøng hay maïnh
daïn hoûi thaày, hoïc ôû baïn beø hoaëc ñöa ra caùc caâu hoûi taïi sao cho nhöõng ngöôøi xung
quanh giaûi ñaùp.
+ Tính tích cöïc saùng taïo trong hoïc taäp caû trong hoaït ñoäng thöïc tieãn, caùc
em höùng thuù giaûi thích nhöõng gì mình bieát cho thaày coâ cuõng nhö cho baïn beø veà caùc
hieän töôïng xaûy ra trong cuoäc soáng.
+ Thích laøm nhöõng ñieàu môùi laï nhö khaùm phaù, saùng cheá.
+ Coù trí töôûng töôïng phong phuù, oùc saùng taïo cao vaø deã xuùc caûm veà maët
nhaän thöùc.
=> Neáu caùc em hoäi ñuû caùc vaán ñeà treân thì khi ñoù höùng thuù leân ñeán toät baäc.
Moãi ngöôøi coù moät nieàm say meâ treân moãi lónh vöïc khaùc nhau, chính vaán ñeà ñoù laøm
cho hoï ñaït keát quaû cao hôn trong lónh vöïc cuûa mình.
3. Caùc loaïi höùng thuù: Coù raát nhieâøu loaïi höùng thuù khaùc nhau nhö:
Caên cöù vaøo noäi dung vaø chieàu höôùng coù caùc höùng thuù sau:
+ Höùng thuù vaät chaát, höùng thuù chính trò xaõ hoäi.
+ Höùng thuù lao ñoäng, ngheà nghieäp.
+ Höùng thuù ñoïc saùch veà nhaän thöùc.
+ Höùng thuù veà theå duïc theå thao.
Trong höùng thuù nhaän thöùc coù höùng thuù ñoái vôùi moân hoïc thoâng qua hoaït ñoäng
cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh. Nhìn chung, ôû moãi moân hoïc coù möùc ñoä höùng thuù khaùc
15
nhau. Cuï theå, ôû moân ñòa lyù caùc em coù theå xuaát phaùt töø nhöõng loaïi höùng thuù sau
ñaây:
+ Höùng thuù ñöôïc hình thaønh trong hoïc taäp, reøn luyeän kyõ naêng cuûa hoïc
sinh.
+ Höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø coâng vieâc giaûng daïy cuûa giaùo vieân.
+ Höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø oùc khaùm phaù theá giôùi beân ngoaøi.
+ Höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø coâng taùc toå chöùc daïy hoïc vaø thaùi ñoä cuûa
thaày coâ.
+ Höùng thuù ñöôïc hình thaønh töø keát quaû ñaït ñöôïc trong hoaït ñoäng.
II. Noäi dung nghieân cöùu:
+ Höùng thuù ñöôïc taùc ñoäng töø baïn beø, ngöôøi thaân…
1. Vaøi neùt veà khaùch theå nghieân cöu (Tröôøng THCS An Chaâu):
1.1. Moät vaøi neùt veà tình hình kinh teá xaõ hoäi cuûa thò traán An Chaâu:
Ñeà taøi naøy ñöôïc tieán haønh nghieân cöu ôû tröôøng THCS An Chaâu - thò traán An
Chaâu - huyeän Chaâu Thaønh. Do vò trí naèm ôû ngay trung taâm thò traán neân coù nhieàu
hoaït ñoäng soâi noåi ñaõ aûnh höôûng khoâng ít ñeán söï nghieäp giaùo duïc cuûa tröôøng.
Ñòa baøn tieáp giaùp:
- Phía ñoâng giaùp vôùi Soâng Haäu.
- Phía taây giaùp vôùi xaõ Hoøa Bình Thaïnh.
- Phía nam giaùp vôùi phöôøng Bình Ñöùc.
16
- Phía baéc giaùp vôùi xaõ Bình Hoøa.
Toaøn thò traán vôùi dieän tích töï nhieân laø 1318 ha, dieän tích saûn xuaát laø 694,96
ha, vôùi daân soá laø 20.722 ngöôøi. Thò traán ñöôïc chia laøm 7 aáp, coù 178 toå vaø 4507 hoä.
Thaønh phaàn daân toäc vaø toân giaùo ña daïng nhö : daân toäc khô me laø 205nhaân khaåu ,
chaêm laø 2 nhaân khaåu, hoaø haûo laø 15.928, ñaïo phaät laø 74, thieân chuùa 1.422, Nguyeãn
Long Chaâu laø 50 vaø hieáu nghóa laø 87, phaàn coøn laïi laø khoâng coù ñaïo.Tuy mang
tieáng laø thò traán nhöng phaàn lôùn nhaân daân soáng baèng ngheà noâng laø chuû yeáu, coøn laïi
laø buoân baùn, tieåu thuû coâng nghieäp… taäp trung chuû yeáu ôû khu vöïc chôï An Chaâu.
Daân cö soáng raõi raùc ñeàu theo caùc tuyeán loä, noâng thoân, chôï. Vì theá maø maät ñoä
daân soá cao nhaát laø aáp Hoøa Long 4 (ngay chôï An Chaâu). Nhìn chung, ñôøi soáng nhaân
daân coøn gaëp nhieàu khoù khaên, thu nhaäp bình quaân thaáp (coù tôùi 254 hoä ngheøo).
Tình hình an ninh traät töï ñòa phöông oån ñònh nhöng beân caïch ñoù vaãn coøn moät
soá teä naïn xaõ hoäi coøn dieãn ra laøm aûnh höôûng ñeán vieäc giaùo duïc nhö laø: côø baïc,
quaäy phaù, caùc quaùn khoâng laønh maïnh… Beân caïnh ñoù coù thuaän lôïi lôùn laø Hoäi ñoàng
giaùo duïc ñaõ ñöôïc thaønh laäp theo nhieäm kì cuûa Uûy ban nhaân daân xaõ, chính quyeàn
ñòa phöông laø ngöôøi ñöùng ra toå chöùc caùc hoaït ñoäng tích cöïc nhaèm huy ñoäng hoïc
sinh choáng tình trang hoïc sinh boû hoïc.
1.2. Tình hình chung cuûa tröôøng THCS An Chaâu:
Tröôøng THCS An Chaâu chính thöùc ñi vaøo hoaït ñoäng ôû nieân hoïc 1999-2000.
tröôøng ñöôïc ñaët taïi aáp Hoøa Phuù II - thò traán An Chaâu naèm ven quoác loä 91.
- Ñaëc ñieåm phoøng hoïc: Tröôøng coù 19 phoøng hoïc (nhöng chæ coù 14 phoøng
ñuùng qui caùch), moät phoøng giaùo vieân, moät phoøng thö vieän, moät phoøng truyeàn
thoáng, hai phoøng laøm vieäc haønh chaùnh.
17
- Tröôøng coù 37 lôùp hoïc vôùi 1422 hoïc sinh:
Khoái 6: 449 hoïc sinh (299 nöõ) vôùi 11 lôùp
Khoái 7: 333 hoïc sinh (174 nöõ) vôùi 9 lôùp
Khoái 8: 311 hoïc sinh (119 nöõ) vôùi 8 lôùp
Khoái 9: 319 hoïc sinh (146 nöõ) vôùi 9 lôùp.
- Tröôøng coù 66 CB-CNV-GV. Boä maùy laõnh ñaïo cuûa tröôøng goàm :
+ Thaày Traàn Thaønh Hieäp: Hieäu Tröôûng Tröôøng ñoàâng thôøi laø bí thö chi boä
+ Thaày Döông Vaên Naêng : Phoù Hieäu Tröôûng.
+ Coâ Khöu Thò Caåm Tuù : Phoù Hieäu Tröôûng
- Trong tröôøng chia thaønh 9 toå: Vaên, Toaùn, Lyù- Kyõ thuaät, Hoùa-Ñòa, Sinh-Kyõ
thuaät, Anh, Söû- Giaùo duïc,Theå duïc -Nhaïc-Hoïa, Vaên phoøng. Caùc toå laø noàng coát trong
vieäc caûi tieán phöông phaùp giaûng daïy vaø hoaït ñoäng theo chöùc naêng cuûa toå nhaèm
phaùt huy hieäu quaû trong hoaït ñoäng giaùo duïc vaø phuïc vuï giaûng daïy.
- Thaønh phaàn hoïc sinh: Do naèm ôû vò trí trung taâm neân thuaän lôïi cho giaùo
duïc cuûa tröôøng laø haøng naêm soá hoïc sinh ñaêng kyù vaøo hoïc caøng cao, haàu heát hoïc
sinh töø caùc xaõ ñeàu taäp trung veà hoïc taïi ñaây.
- Chaát löôïng hoïc taäp cuûa tröôøng hoïc kyø qua:
Hoïc löïc: Gioûi 171 chieám 12%
Khaù 375 chieám 26,4%
TB 582 chieám 40,9%
18
Yeáu 268 chieám 18,9%
Keùm 26 chieám 1,8%
Haïnh kieåm : Toát 781 - 54.9%
Khaù 413 - 29,0%
TB 191 - 13.4%
Yeáu 47 - 2,7%
1.3. Moät soá thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa tröôøng:
1.3.1 Veà nhaø tröôøng, chính quyeàn vaø gia ñình:* Thuaän lôïi:
- Coù ñöôïc boä maùy tröôøng hoaït ñoäng vöõng maïnh.
- Ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa chính quyeàn ñòa phöông caùc caáp, söï quam taâm cuûa
giaùo duïc huyeän Chaâu Thaønh.
- Söï phoái hôïp cuøng giaùo duïc giöõa giaùo vieân vaø gia ñình cuûa phuï huynh
hoïc sinh.
- Ñoäi nguû giaùo vieân tröôøng tích cöïc, coù tinh thaàn traùch nhieäm tham gia
ñaày ñuû caùc hoaït ñoäng giaùo duïc do tröôøng ñeà ra.
- Phaàn lôùn hoïc sinh cö truù ôû ñòa baøn An Chaâu, coù tinh thaàn hoïc taäp toát.
* Khoù khaên:
19
- Cô sôû vaät chaát cuûa tröôøng coøn thieáu nhö laø tröôøng khoâng coù nhaø coâng vuï,
chöa coù phoøng thí nghieäp trang thieát bò, SGK, SGV, saùch tham khaûo coøn thieáu
nhieàu, saân chôi baõi taäp chaät heïp, thieáu boùng maùt chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu hoïc
taäp vui chôi cuûa hoïc sinh.
- Do gaàn chôï, naèm ôû trung taâm thò traán coù nhieàu hoaït ñoäng vui chôi aûnh
höôûng ñeán vieäc hoïc taäp cuûa hoïc sinh.
- Thieáu söï quan taâm quaûn lyù cuûa moät soá baäc cha meï hoïc sinh laøm cho quaù
trình phoái hôïp giaùo duïc giöõa nhaø tröôøng vaø gia ñình coøn haïn cheá.
- Thaønh phaàn hoïc sinh ña daïng taäp trung töø nhieàu ñaïi baøn, trình ñoä cuõng
khoâng ñoàng ñieàu neân raát khoù trong quaù trình giaûng daïy
- Soá hoïc sinh caù bieät coøn nhieàu gaây khoù khaên cho lôùp hoïc…..
1.3.2 Veà tình hình hoaït ñoäng ñoaøn ñoäi:
* Thuaän lôïi:
- Tröôøng coù 37 chi ñoäi ñöôïc chia thaønh ba lieân ñoäi vaø coù ba ban chæ huy
lieân ñoäi goàm 9 thaønh vieân, trong ñoù: coù moät toång phuï traùch ñoäi laø thaày Mai Vaên
Sang, ba lieân ñoäi tröôûng, ba lieân ñoäi phoù vaø ba thaønh vieân kieâm thö kyù.
- Caùc em tham gia tích cöïc caùc phong traøo ñoäi
- Ña soá giaùo vieân tham gia tích cöïc phong traøo
- Söï quan taâm cuûa Ban giaùm hieäu, Coâng ñoaøn, Toång phuï traùch Ñoäi, Bí thö
Ñoaøn- Tröôøng.
20
- Ñöôïc quan taâm cuûa Phoøng giaùo duïc, Huyeän ñoaøn, UBND thò traán An
Chaâu.
- Ñöôïc söï uûng hoä cuûa löïc löôïng ñoaøn vieân hoïc sinh tröôøng PTTH: Nguyeãn
Bónh Khieâm.
* Khoù khaên:
- Ñieàu kieän sinh hoaït taäp theå cho caùc chi ñoäi coøn haïn cheá : saân baõi chöa
thuaän lôïi, thôøi gian ñeå sinh hoaït taäp theå chöa oån ñònh do tröôøng coøn nhieàu hoaït
ñoäng daïy ngheà, phuï ñaïo cho caùc em hoïc sinh.
- Kinh phí cho hoaït ñoäng haïn cheá, chæ phuïc vuï cho caùc phong traøo chuû ñaïo.
- Moät soá giaùo vieân chuû nhieäm chöa hieåu vaø chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán
coâng taùc ngoaøi giôø cuûa chi ñoäi mình.
- Coù moät soá hoïc sinh khoù khaên neân khoâng thöôøng xuyeân tham gia hoaït
ñoäng ñoäi.
2. Noâi dung nghieân cöùu:
Thoâng qua vieäc söû duïng moät soá phöông phaùp nghieân cöùu. Böôùc ñaàu toâi tieán
haønh trao ñoåi vôùi hoïc sinh, caùc giaùo vieân daïy moân ñòa lyù. Qua quaù trình laøm vieäc
toâi ñaõ hieåu ñöôïc tình hình hoïc taäp cuûa moân ñòa lyù cuûa hoïc sinh khoái 6 maø toâi phuï
traùch giaûng daïy. Töø keât quaû ñoù seû coù höôùng giaûng daïy toát, naâng cao chaát löôïng
day vaø hoïc. Trong thôøi gian laøm ñeà taøi, toâi ñaõ söû duïng moät soá phöông phaùp nghieân
cöùu cuï theå sau:
21
2.1 Phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát: Ñoïc caùc taøi lieäu coù lieân quan ñeán ñeà
taøi nghieân cöùu vaø noäi dung thöïc nghieäm goùp phaàn laøm cho quaù trình nghieân cöùu
ñaït ñöôïc keát quaû cao, vieäc giaûng daïy ñöôïc toát hôn.
2.2 Phöông phaùp ñieàu tra : ( Phuï luïc 1 )
Toâi chuaån bò moät soá caâu hoûi ñieàu tra ñöa ñeán töøng hoïc sinh ñeå naém ñöôïc
möùc ñoä höùng thuù hoïc taäp ñòa lyù cuûa hoïc sinh vaø ñeå ñaûm baûo caâu traû lôøi cuûa caùc em
trung thöïc vaø chính xaùc. Toâi ñaõ cho caùc em traû lôøi caâu hoûi nhöng khoûi ghi teân vaøo
maãu ñieàu tra vaø tröôùc khi laøm toâi ñaõ höôùng daãn caùc em tæ mæ töøng caâu, trong ñoù coù
vaøi caâu kieåm tra ñoä tin caäy cuûa hoïc sinh.
2.3 Phöông phaùp quan saùt :
Trong qua trình hoïc taäp ôû tröôøng toâi ñaõ quan saùt vaø tìm hieåu möùc ñoä höùng thuù moân ñòa lyù
6 ôû caùc maëêt khaùc nhau:
- Quan saùt thaùi ñoä hoïc taäp cuûa caùc em trong giôø ñòa lyù
- Quan saùt vieäc öùng duïng nhöõng ñieàu ñaõ hoïc cuûa moân ñòa lyù vaøo vieäc giaûi
thích caùc hieän töôïng xaõy ra trong ñôøi soáng haøng ngaøy.
- Quan saùt döï giôø tieát daïy maãu cuûa caùc thaày coâ, ñoàng nghieäp
- Quan saùt caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa cuûa hoïc sinh nhö tham quan thieân
nhieân, lao ñoäng……
2.4 Phöông phaùp ñaøm thoaïi:
Trong quaù trình thöc taäp toâi ñaõ coù trao ñoåi vôùi moät soá giaùo vieân giaûng daïy
moân ñòa lyù cuøng caùc phuï huynh hoïc sinh ñeå hieåu ñöôïc söï quan taâm giuùp ñôõ ñoái vôùi
vieäc hoïc moân ñòa lyù cuûa caùc em, cuï theå nhö sau:
22
2.4.1 Caùc caâu hoûi trao ñoåi cuøng caùc thaày coâ daïy ñòa lyù 6 (Phuï luïc 2)
2.4.2 Caâu hoûi trao ñoåi cuøng phuï huynh hoïc sinh.( Phuï luïc 3 )
2.5 Phöông phaùp thoáng keâ( Phuï luïc 4)â: Ñeå naém ñöôïc tình hình hoïc ñòa lyù
cuûa caùc em, toâi ñaõ khoâng ngaàn ngaïi hoûi möôïn caùc thaày coâ moân ñòa lyù 6 soå ñieåm
lôùp 6a6, 6a7, 6a8 ñeå naém ñöôïc soá löôïng cuõng nhö chaát löôïng hoïc ñòa lyù. Ñeå qua ñoù
III. Keát quaû nghieân cöùu:
seõ coù höôùng giaûng daïy toát hôn.
1. Nghieân cöùu lyù thuyeát:
Ñaõ nghieân cöùu, tìm hieåu nhöõng vaán ñeà coù lieân quan veà taâm lyù giaùo duïc, veà
giaùo duïc daân soá, veà phöông phaùp daïy hoïc ñòa lyù ñeå laøm toát ñeà taøi naày.
2. Phöông phaùp ñieàu tra: ( Phuï luïc 1 )
Sau khi thu phieáu thaêm doø cuûa hoïc sinh, keát quaû nhö sau.(do coù nhöõng caâu
hoïc sinh boû neân toång soá hoïc sinh ôû caùc caâu khaùc nhau).
Caâu Toång soá a b c d
TT Hoïc sinh SLHS TL% SLHS TL% SLHS TL% SLHS TL%
0.0 0 14.9 18 19.8 24 65.3 79 121 1
0.9 1 4.1 5 0.0 0 95 115 121 2
0.0 0 1.7 2 1.7 2 96.6 117 121 3
23
0.0 0 3.4 4 0.0 0 96.6 117 121 4
0.0 0 10.7 13 7.5 9 61.8 99 121 5
4.1 5 90.1 109 1.7 2 4.1 5 121 6
58.9 56 13.7 13 15.8 15 11.6 11 95 7
0.0 0 0.8 1 19.5 23 79.7 94 118 8
0.0 0 1.7 2 5.9 7 92.4 110 119 9
0.0 0 11.7 14 1.7 2 86.6 103 119 10
0.0 0 0.8 1 5.9 7 93.3 111 119 11
Phaân tích baûng soá lieäu:
+ Phaàn lôùn caùc em raát thích hoïc moân ñòa lyù (65.3%) vaøo giôø hoïc chuù yù
nghe giaûng baøi vaø phaùt bieåu baøi sinh ñoäng laøm cho tieát hoïc toát hôn (95%), khoâng
coù hoïc sinh gheùt moân ñòa lyù, moät soá hoïc sinh xem moân ñòa lyù bình thöôøng nhö
nhöõng moân hoïc khaùc (14.9%). Tuy nhieân do chöa coù nhaän thöùc ñuùng cuõng nhö
chöùa coù phöông phaùp hoïc toát maø ñoâi khi coù em rôi vaøo tình traïng nhaøm chaùn
(0.9%)
+ Veà muïc ñích hoïc taäp ñòa lyù: ña soá caùc em coù nhaän thöùc hoïc taäp ñeå tieáp
thu kieán thöùc môùi phuïc vuï baûn thaân vaø xaõ hoäi (96.6%), moät phaàn yeâu thích hoïc taäp
boä moân do yeâu meám thaày coâ giaûng daïy (3.4%).
24
+ Ña soá caùc em coù chuaån bò baøi hoïc tröôùc khi ñeán lôùp (96.6%). Tuy nhieân
do aûnh höôûng cuûa nhieàu nhaân toá beân ngoaøi, ñoâi khi caùc em cuõng queân khoâng
chuaån bò baøi khi ñeán lôùp (1.7%).
+ Nhìn chung, hoïc sinh yeâu thích moân ñòa lyù khoâng phaûi vì ñaây laø moät moân
hoïc deã coù ñieåm cao (4.1%) hoaëc laø do thaày coâ daïy hay (1.7%) maø caùc em nhaän
thöùc roõ ñaây laø moät moân hoïc giuùp caùc em hieåu bieát veà theá giôùi xung quanh (90.1%),
töø ñoù coù theâm kieán thöùc phong phuù (4.1%).
+ Ña soá caùc em giaûi thích toát caùc hieän töôïng xaõy ra trong ñôøi soáng(92.4%).
Tuy nhieân theo caùc em, haïn cheá trong vieäc tieáp thu kieán thöùc ñòa lyù laø do ñaây laø
moät boä moân coù kieán thöùc toång hôïp, lieân heä nhieàu moân (58.9%). Beân caïnh ñoù coù
em xem ñaây laø moân phuï (13.7%), moân khoù hoïc (11.6%) hoaëc moät phaàn do thaày coâ
daïy khoù hieåu (15.8%)… chính vì vaäy maø sau khi hoïc xong moät soá em vaãn khoâng
giaûi thích ñöôïc nhöõng moái quan heä xaõy ra trong ñôøi soáng (1.7% )
+ Tuy nhieân, ñeå khaéc phuïc nhöõng haïn cheá trong hoïc taäp ña soá caùc em cuõng
maïnh daïn hoûi yù kieán cuûa thaày coâ (93.3%) hoaëc baïn beø xung quanh (5.9%).
3. Phöông phaùp quan saùt:
Qua quaù trình quan saùt toâi thaáy:
+ Trong 15 phuùt ñaàu giôø ,caùc em truy baøi chöa ñeàu caùc moân. Phaàn lôùn laø
giaønh thôøi gian cho moân tính toaùn, coøn caùc moân xaõ hoäi khi tôùi tieát môùi xem, chæ coù
nhöõng em hoïc gioûi môùi truy baøi toaøn dieän caùc moân.
+ Khi kieåm tra baøi cuõ haàu heát caùc em ñeàu coù hoïc baøi vaø soaïn baøi nhöng
chöa toát laém coøn coù soá nhoû khoâng hoïc vaø soaïn baøi.
25
+ Trong tieát hoïc caùc em tích cöïc giô tay phaùt bieåu ñeå xaây döïng baøi, cuøng
nhau giaûi quyeát nhöõng caâu hoûi maø giaùo vieân ñöa ra. Khi coù phaàn naøo chöa roõ caùc
em giô tay hoûi laïi thaày coâ ñeå roû hôn. Khi cho hoaït ñoäng nhoùm thì caû ba lôùp 6A6,
6A7, 6A8 ñeàu tham gia thaûo luaän toát, tìm caâu giaûi ñaùp khaù nhanh.
+ Coøn veà caùc baøi taäp trong saùch nhaát laø caùc baøi coù lieân quan ñeán söï vieäc
xaõy ra trong cuoäc soáng haèng ngaøy thì caùc em haêng haùi laøm toát, nhö caùc baøi taäp veà
nhieät ñoä, möa, gioù…
+ Ña soá giaùo vieân söû duïng phöông phaùp daïy môùi, laáy hoïc sinh laøm trung
taâm, toå chöùc cho hoïc sinh hoaït ñoäng nhoùm, phaùt phieáu hoïc taäp, xem maãu vaät… reøn
luyeän cho hoïc sinh tö duy vaø kyõ naêng quan saùt öùng duïng thöïc teá cuoäc soáng.
+ Tuy nhieân trong chuyeán ñi thöïc teá tham quan thieân nhieân, lao ñoäng…
caùc em chöa coù öùng duïng, giaûi thích toát cuõng nhö yù thöùc baûo veä moâi tröôøng chöa
cao.
4. Phöông phaùp ñaøm thoaïi:
Qua quaù trình ñaøm thoaïi vôùi caùc thaày coâ boä moân vaø phuï huynh hoïc sinh, toâi
ñaõ naém ñöôïc phaàn naøo veà caùch giaûng daïy vaø söï quan taâm ñeán vieäc hoïc boä moân
ñòa lyù cuûa con em.
* Phía giaùo vieân taâm söï: (Phuï luïc 2)
26
+ Nhìn chung ña soá caùc em lôùp 6 laø thích hoïc moân ñòa lyù, ñieàu naøy ñöôïc
theå hieän ôû vieäc giaùo vieân bieát linh hoaït vaän duïng saùng taïo caùc phöông phaùp vaø ñoà
duøng daïy hoïc, bieát lieân heä thöïc teá cho caùc em suy nghó.
+ Ñeå cho hoïc sinh thích hoïc moân cuûa mình phuï traùch ñoøi hoûi ngöôøi giaùo
vieân tröôùc heát phaûi taïo ñöôïc ôû hoïc sinh nieàm tin, laéng nghe yù kieán cuûa caùc em,
khích ñoäng caùc em haêng say hoïc taäp.
+ Theo yù kieán cuûa moät soá giaùo vieân, phaàn lôùn caùc em chaùn hoïc ñòa lyù laø do
trong quaù trình hoïc caùc em chöa naém ñöôïc phöông phaùp hoïc taäp vaøø noäi dung cuûa
moät soá kieán thöùc ñòa lyù cuõng khaù phöùc taïp, tröøu töôïng coù söï keát hôïp cuûa nhieàu
moân khaùc laïi, theâm baøi daøi laøm cho caùc em deã queân vaø ñaâm ra chaùn naõn.
+ Caùc giaùo vieân cho raèng, chaát löôïng hoïc taäp moân ñòa lyù cuõng gioáng nhö
bao moân khaùc phaàn lôùn phuï thuoäc vaøo caùch giaûng daïy, phong caùch truyeàn ñaït cuûa
thaày coâ, bôûi leû daïy vaø hoïc laø hai hoaït ñoäng taùc ñoäng töông töông taùc laãn nhau.Neáu
thaày coâ daïy hay, bieát kích thích höùng thuù hoïc sinh seõ thích hoïc, deå hieåu daãn ñeán
keát quaû cao vaø ngöôïc laïi giaùo vieân daïy khoù hieåu, keùm vaän duïng caùc moái lieân heä
seõ gaây cho hoïc sinh caûm giaùc khoù chòu, chaùn hoïc, daãn ñeán keát quaû hoïc taäp seõ thaáp.
+Noùi chung, ñaây laø moân hoïc deå vaän duïng vaøo cuoäc soáng, giaùo duïc yù thöùc
baûo veä moâi tröôøng, thöông yeâu toå quoác…
+Coøn baøi taäp trong saùch giaùo khoa, coù taùc duïng raát lôùn trong vieäc naâng cao
chaát löôïng hoïc taäp, khaéc saâu hôn nhöõng kieán thöùc lyù thuyeát ñaõ hoïc vaø goùp phaàn
reøn luyeän kyõ naêng, kyõ xaûo tö duy cho hoïc sinh. Ngoaøi kieán thöùc ñaõ hoïc trong saùch,
giaùo vieân cuõng phaûi yeâu caàu hoïc sinh ñoïc theâm caùc taøi lieäu, saùch baùo, nghe ñaøi,
lieân heä vaøo thöïc teá cuoäc soáng …goùp phaàn laøm phong phuù vaø saâu saéc hôn kieán thöùc
ñaõ hoïc. Beân caïnh ñoù, giaùo vieân coøn phaûi höôùng daãn cho caùc em thaät tæ mæ caùc baøi
27
taäp thöïc haønh trong saùch giaùo khoa ñeå kieåm nghieäm laïi kieán thöùc lí thuyeát ñaõ hoïc,
giuùp caùc em say meâ moân hoïc hôn nöõa.
+ Tuy nhieân, quaù trình hoïc cuûa hoïc sinh gaëp khoâng ít khoù khaên, do cô sôû
vaät chaát cuûa tröôùng coøn yeáu chöa ñaùp öùng ñöôïcû yeâu caàu tieát daïy daãn ñeán tieát daïy
chöa sinh ñoäng, chöa gaây ñöôïc nhieàu höùng thuù cho hoïc sinh daãn ñeán keát quaû chöa
cao. Keát quaû hoïc ñòa lyù chæ cao khi maø nhöõng baøi ñoù ñöôïc giaùo vieân töï trang bò ñoà
duøng daïy hoïc toát nhö veõ baûng phuï, phieáu hoïc taäp…..
* Phía phuï huynh ( Phuï luïc 3).
+ Nhìn chung, caùc baäc phuï huynh thaáy raèng con mình thích hoïc moân ñòa lyù
vì caùc em thöôøng ñem kieán thöùc ñaõ hoïc trong lôùp vaøo vieäc giaûi thích caùc hieän
töôïng trong cuoäc soáng. Chaúng haïn nhö khi hoïc baøi gioù, ngöng tuï hôi nöôùc… caùc
em hay tham gia giaûi thích hieän töôïng trong ñôøi soáng.
+ Khi hoûi veà vaàn ñeà hoïc taäp moân ñòa lyù ôû tröôøng thì caùc baäc phuï huynh cho
raèng moân hoïc naøo cuõng quan troïng caû, moãi moân cung caáp cho ta nhöõng kieán thöùc
khaùc nhau töø ñoù boå sung cho nhau cuøng phaùt trieån kieán thöùc toaøn dieän. Tuy nhieân,
coù moät soá phuï huynh cho raèng moân hoïc naày laø moân phuï khoâng coù gì coù ích cho caùc
em sau naøy, ñeå giaønh thôøi gian hoïc caùc moân khaùc coù ích hôn, chính vì vaäy maø vieäc
hoïc moân ñòa lyù ôû phoå thoâng coù phaàn haïn cheá.
+ Theo phuï huynh khi hoïc xong moân ñòa lyù, seõ giuùp cho caùc em hieåu ñöôïc
nhöõng vaán ñeà töï nhieân vaø xaõ hoäi, töø ñoù coù theå ñoùng goùp höõu ích vaøo quaù trình phaùt
trieån cuûa ñaát nöôùc cuõng nhö yù thöùc baûo veä moâi tröôøng, khai thaùc toát taøi nguyeân
cuûa ñaát nöôùc. Tuy nhieân, do caùc em coøn hoïc nhieàu moân khaùc nhau vôùi söï giaûng
daïy cuûa nhieàu giaùo vieân neân vieäc tieáp thu kieán thöùc coøn nhieàu haïn cheá.
5. Phöông phaùp thoáng keâ (Phuï luïc 4 )
28
Qua keát quaû thoáng keâ soá lieäu cho thaáy: trong toång soá 129 hoïc sinh thì:
- Soá hoïc sinh gioûi laø 61 em (43,7%) soá hoïc sinh khaù laø 41 em (31,8%). Nhö
vaäy hoïc sinh hoïc taäp khaù gioûi moân ñòa lyù laø 102 em tæ leä 79,1% khaù cao.
- Soá hoïc sinh trung bình laø 24 hoïc sinh chieám tæ leä 18,6%
- Hoïc sinh yeáu chæ coù 3 em chieám 2,3%
- Khoâng coù hoïc sinh hoïc keùm moân ñòa lyù
I. Keát luaän:
Phaàn III. KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ XUAÁT
+ Qua saùu tuaàn thöïc taäp nghieân cöùu tìm hieåu hoaït ñoäng daïy vaø hoïc moân
ñòa lyù khoái 6 tröôøng THCS An Chaâu. Töø keát quaû nghieân cöùu ñaït ñöôïc toâi xin coù vaøi
yù kieán veà möùc ñoä höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa hoïc sinh khoái 6.
+ Nhìn chung ña soá caùc em hoïc sinh thích hoïc moân ñòa lyù ñieàu naøy ñöôïc
theå hieän ôû keát quaû hoïc kì I (naêm hoïc 2003-2004). Ñieàu ñoù cho thaáy moân ñòa lyù
cuõng ñöôïc coi troïng. Vôùi soá löôïng kieán thöùc phong phuù gaàn guõi vôùi cuoäc soáng
haøng ngaøy trong moân ñòa lyù ñaõ giuùp caùc em hieåu vaø giaûi thích ñöôïc raát nhieàu hieän
töôïng cuûa töï nhieân, ñaõ-ñang vaø seõ xaõy ra xung quanh caùc em. Vieäc hoïc taäp boä
moân ñòa lyù giuùp caùc em loaïi boû yù nghó cho raèng töï nhieân seõ quyeát ñònh taát caû, maø
thaáy ñöôïc khaû naêng chinh phuïc, caûi taïo töï nhieân cuûa con ngöôøi nhaèm phuïc vuï cho
ñôøi soáng, kích thích saûn xuaát goùp phaàn phaùt trieån ñaát nöôùc.
+ Tuy nhieân, beân caïnh soá hoïc sinh thích hoïc nhö theá cuõng coøn coù moät soá
löôïng nhoû trong quaù trình hoïc taäp toû ra quaù thôø ô, nhaït nheûo, thieáu söï quan taâm
29
moãi khi hoïc moân ñòa lyù. Do phaàn lôùn caùc em chöa coù phöông phaùp hoïc taäp toát,
thieáu söï quan taâm giuùp ñôõ töø gia ñình, ban beø vaø ngöôøi thaân laøm cho caùc em caûm
thaáy chaùn naõn ñaâm ra löôøi hoïc, daãn ñeán keát quaû hoïc taäp khoâng cao.
+ Ngoaøi ra, vieäc söõa ñoåi noäi dung chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy
hieän nay trong saùch giaùo khoa cuõng ñaõ goùp phaàn gaây höùng thuù cho hoïc sinh. Saùch
giaùo khoa ñöôïc bieân soaïn kyõ ñöa vaøo nhieàu kieán thöùc vaø hình aûnh gaén lieàn vôùi ñôøi
soáng thöïc teá, ñaët caâu hoûi gôïi môû phuø hôïp, laøm cho tieát hoïc sinh ñoäng taïo ñieàu kieän
cho hoïc sinh tieáp thu baøi nhanh hôn cuõng nhö goùp phaàn giaùo duïc tö töôûng cho caùc
em.
+ Beân caïnh ñoù, ngöôøi giaùo vieân cuõng giöõ vai troø khoâng keùm quan troïng
trong vieäc gaây höùng thuù hoïc taäp boä moân mình giaûng daïy. Maø muoán gaây höùng thuù
cho hoïc sinh tröôùc heát ñoøi hoûi baûn thaân ngöôøi thaày giaùo phaûi coù naêng löïc chuyeân
moân vöõng vaøng, taïo ôû hoïc sinh moät nieàm tin vöõng chaéc (khi caùc em neâu thaéc maéc
thì giaùo vieân phaûi traû lôøi ñöôïc moät caùch roõ raøng, chính xaùc, taïo ñieàu kieän cho caùc
em tin töôûng vaø thích hoïc hôn). Beân caïnh ñoù ñoøi hoûi ngöôøi giaùo vieân phaûi bieát linh
hoaït vaän duïng , phoái hôïp nhuaàn nhuyeãn vaø saùng taïo caùc phöông tieän, phöông phaùp
daïy hoïc tuyø theo töøng phaàn, töøng baøi. Khoâng neân söû duïng moät phöông phaùp trong
suoát tieát daïy seõ laøm cho hoïc sinh caûm thaáy nhaøm chaùn, khoâ khan, khoâng phaùt huy
heát ñöôïc tính tích cöïc cuûa caùc em, laøm cho caùc em coù caûm giaùc nhö ñang goø boù,
khuoân maãu daãn ñeán tieát hoïc maát ñi tính töï nhieân. Ngoaøi ra, ngöôøi giaùo vieân phaûi
am hieåu caùc lónh vöùc khaùc coù lieân quan nhö laø söû hoïc, hoaù hoïc, vaät lyù… phaûi
thöôøng xuyeân thu thaäp caùc thoâng tin qua baùo ñaøi… ñeå caäp nhaät kieán haàu vaän duïng
vaøo quaù trình giaûng daïy laøm cho tieát hoïc sinh ñoäng kích thích höùng thuù hoïc taäp cuûa
hoïc sinh.
30
+ Coù theå noùi, moân ñòa lyù goùp phaàn hình thaønh neân theá giôùi quan moät caùch
khoa hoïc cho hoïc sinh. Cung caáp cho hoïc sinh nhöõng hieåu bieát veà töï nhieân, caùc
hieän töôïng xaõ hoäi töø ñoù giaùo duïc cho hoïc sinh yù thöùc baûo veä töï nhieân, baûo veä moâi
II. Ñeà xuaát:
tröôøng goùp phaàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi beàn vöõng.
Ñeå cho quaù trình hoïc cuûa hoïc sinh ñöôïc toát, gaây ñöôïc höùng thuù vaø chaát löôïng
hoïc cao qua moät quaù trình nghieân cöùu tìm hieåu thöïc teá cuûa tröôøng, lôùp toâi xin coù
vaøi yù kieán:
* Veà phía nhaø tröôøng:
+ Ñeå cho tieát daïy cuûa lôùp ñöôïc toát, chaát löôïng ñöôïc cao doøi hoûi ban giaùm
hieäu tröôøng phaûi trang bò ñaày ñuû hôn nöõa caùc ñoà duøng daïy hoïc nhö laø baûn ñoà, hình
veõ, tranh aûnh ñòa lyù, caùc bieåu ñoà, caùc maãu moâ hình… Hieän nay, ñoà duøng daïy hoïc
ñòa lyù cuûa tröôøng coøn haïn cheá, coù nhieàu tieát giaùo vieân daïy chai ,daãn ñeán tieát daïy
chöa toát keát quaû khoâng cao.
+ Ngoaøi ra nhaø tröôøng caàn toå chöùc caùc buoåi ñi tham quan thöïc teá ôû nhöõng
ñòa ñieåm coù lieân quan ñeán boä moân nhaèm laøm cho hoïc sinh khaéc saâu hôn nhöõng
kieán thöùc ñaõ hoïc treân cô sôû ñaõ ñöôïc trang bò lyù thuyeát. Neáu laøm ñöôïc ñeàu ñoù seõ
laøm taêng höùng thuù hoïc taäp cho caùc em hôn.
+ Coù moät soá tröôøng hôïp do thieáu giaùo vieân, moät ngöôøi phaûi daïy ñoàng thôøi
hai ba boä moân khaùc nhau laøm cho vieäc chuaån bò baøi chöa toát. Vì vaäy caàn phaân
coâng ñuùng ngöôøi, ñuùng vieäc thì hieäu quaû giaûng daïy vaø hoïc taäp môùi cao.
31
* Veà phía giaùo vieân:
+ Vôùi ñaø phaùt trieån cuûa khoa hoïc kó thuaät, ngaøy caøng coù nhieàu thoâng tin
môùi laï, caùc söï kieän hieän töôïng ñòa lyù thöôøng xuyeân xaõy ra, ñoøi hoûi ngöôøi giaùo vieân
thöôøng xuyeân theo doõi, hoïc hoûi, laøm giaøu nguoàn kieán thöùc chuyeân moân cuûa mình,
coù nhö theá môùi khoâng bò laïc haäu so vôùi söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, ñaùp öùng ñöôïc yeâu
caàu cuûa caùc em hoïc sinh.
+ Laø moät giaùo vieân gioûi thì ngoaøi coù trình ñoä chuyeân moân vöõng ñoøi hoûi
ngöôøi giaùo vieân coøn phaûi bieát caùch truyeàn ñaït nhöõng ñieàu mình bieát cho hoïc sinh
moät caùch coù chaát löôïng, coù heä thoáng. Ngöôøi giaùo vieân phaûi bieát phaùt huy tính tích
cöïc, tö duy saùng taïo cho hoïc sinh, ñaëc bieät laø taïo cho hoïc sinh nieàm tin vaø söï kính
troïng. Moät giaùo vieân gioûi khoâng phaûi laø moät giaùo luoân vieân gaét gao vôùi hoïc sinh,
taïo ôû hoïc sinh taâm traïng “sôï giaùo vieân ” maø phaûi taïo ra moái quan heä thaân thieän vôùi
caùc em nhöng khoâng quaù deã daõi, xueà xoaø.
+ Laø moät giaùo vieân ñòa lyù, ñoøi hoûi ngöôøi giaùo vieân phaûi söû duïng linh hoaït
saùng taïo caùc ñoà duøng daïy hoïc, trang bò toát caùc hình veõ, tranh aûnh, maãu vaät coù lieân
quan ñeán baøi hoïc nhaèm phaùt huy tính tö duy ôû caùc em hoïc sinh, hình dung ñöôïc
vaán ñeà mình saép tìm hieåu. Neáu khoâng coù ñoà duøng daïy hoïc tröïc quan seõ gaây cho
caùc em caûm giaùc khoù hieåu, nhaøm chaùn trong tieát hoïc.
+ Giao vieân phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra kieán thöùc cuûa caùc em qua caùc
hình thöùc khaùc nhau, ñaëc bieät caùc caâu hoûi veà reøn luyeän kyõ naêng ñòa lyù, phaûi coù söï
ñaùnh giaù khen taëng, khích leä. Trong tieát daïy phaûi phaùt huy tính tích cöïc töï löïc hoaït
ñoäng cuûa caùc em hoaëc phaûi uoán naén kòp thôøi nhöõng bieåu hieän tieâu cöïc trong quaù
trình hoïc taäp ñòa lyù.
32
+ Thöôøng xuyeân vaän duïng phöông phaùp hoïc taäp nhoùm, boá trí xen keû nhöõng
em coù trình ñoä khaùc nhau ñeå giuùp nhau cuøng phaùt trieån vaø coù söï ñaùnh giaù nhaän xeùt
töøng nhoùm. Taïo neân nhöõng ñoâi baïn hoïc toát ñeå caùc em khaù gioûi giuùp ñôû caùc em yeáu
keùm trong quaù trình hoïc taäp, keát hôïp gia ñình vôùi nhaø tröôøng nhaèm coù bieän phaùp
giaùo duïc toát hôn, theo doõi thöôøng xuyeân hôn.
+ Beân caïnh ñoù coù theå taïo ra caùc buoåi giao tieáp tìm hieåu veà ñòa lyù giöõa caùc
lôùp cuøng khoái ñeå cho caùc em coù dòp trao ñoåi kieán thöùc, hoïc hoûi vôùi nhau laøm cho
chaát löôïng hoïc taäp seõ cao hôn. Ñoàng thôøi qua ñoù caàn phaùt hieän nhöõng em coù naêng
löïc ñaëc bieät veà ñòa lyù nhaèm coù bieän phaùp giaùo duïc, boài döôõng caùc em trôû thaønh
nhöõng hoïc sinh gioûi caáp quoác gia , taïo ñieàu kieän cho caùc em coù theå choïn ngaønh
ngheà sau naøy.
* Ñoái vôùi phuï huynh hoïc sinh:
+ Phaûi thöôøng xuyeân quan taâm ñeán vieäc hoïc cuûa con em. Theo doõi, ñoäng
vieân, giuùp ñôû caùc em trong vieäc hoïc.
+ Thöôøng xuyeân phoái hôïp vôùi nhaø tröôøng, giaùo vieân boä moân trong quaù
trình giaùo duïc caùc em, khoâng neân lô laø boû pheá cho söï giaùo duïc cuûa tröôøng. Neáu coù
söï phoái hôïp toát, thöôøng xuyeân seõ laøm cho vieäc hoïc cuûa con em mình cao hôn.
+ Tham gia thöôøng xuyeân caùc buoåi hoïp phuï huynh hoïc sinh ñeå bieát ñöôïc
tình hình hoïc taäp vaø uoán naén kòp thôøi nhöõng sai traùi cuûa caùc em.
III. Baøi hoïc kinh nghieäm:
33
Trong quaù trình tìm hieåu höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù maø mình giaûng daïy, toâi
thaáy raèng ñeå naâng cao ñöôïc höùng thuù hoïc taäp cuûa caùc em caàn phaûi:
+ Luoân ñoïc saùch baùo, nghe ñaøi… laøm giaøu voán kieán thöùc cuûa mình. Töø ñoù
baøi giaûng môùi sinh ñoäng vaø haáp daãn thu huùt hoïc sinh.
+ Lieân heä chaët cheõ, linh hoaït kieán thöùc baøi giaûng vôùi thöïc teá, ñöa ra vaán
ñeà cho hoïc sinh giaûi quyeát… khi ñoù baøi hoïc seõ khaéc saâu hôn.
+ Giuùp chohoïc sinh coù nhaän thöùc ñuùng, hoïc ñeàu caùc moân, khoâng neân coù
suy nghó phaân bieät giöõa moân chính vaø moân phuï.
+ Giaùo vieân caàn reøn luyeän cho mình coù tö caùch toát nhö veà aên maëc, cöû chæ,
lôøi noùi, ñi ñöùng, thaùi ñoä aân caàn, côûi môû, vui töôi nhöng cuõng phaûi nghieâm nghò vaø
ñuùng möïc.
PHUÏ LUÏC
Phuï Luïc 1
Möùc ñoä höùng thuù :
34
Ñeå giuùp cho chuùng toâi naém baét ñöôïc möùc ñoä höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù
cuûa lôùp, xin caùc em vui loøng traû lôøi caùc caâu hoûi sau ñaây theo yù cuûa baûn thaân (chuù yù
chæ ñaùnh daáu x vaøo moät caâu hoûi)
Caâu 1: Em coù tình caûm gì khi hoïc moân ñòa lyù?
a. Raát thích
b. Thích
c. Bình thöôøng nhö caùc moân khaùc
d. Gheùt
Caâu 2: Trong giôø hoïc moân ñòa lyù em coù thaùi ñoä ra sao?
a. Chuù yù nghe giaûng vaø phaùt bieåu sinh ñoäng
b. Laøm vieäc rieâng
c. Tuøy baøi hoïc
Caâu 3: Em coù soïan baøi tröôùc khi ñeán lôùp khoâng?
a.
Coù
b.
Thænh thoaûng
c.
Khoâng
Caâu 4: Muïc ñích hoïc moân ñòa lyù cuûa em laø gì?
a.
Hoïc ñeå tieáp thu kieán thöùc ñòa lyù
d. Nhaøm chaùn
35
b.
Hoïc vì baét buoäc
c.
Hoïc vì thích thaày coâ giaûng
Caâu 5: Theo em ñeå hoïc toát moân ñòa lyù ta caàn laøm gì?
a.
Soaïn baøi tröôùc ôû nhaø vaø hoïc baøi cuõ
b.
Laøm baøi ñaày ñuû
c.
Tham khaûo nhieàu taøi lieäu
Caâu 6: Vì sao em thích hoïc moân ñòa lyù?
a. Moân hoïc deã coù ñieåm cao
b.
Thaày coâ daïy hay
c.
Kieán thöùc giuùp em hieåu bieát veà theá giôùi xung quanh
d.
Kieán thöùc phong phuù
Caâu 7: Vì sao em khoâng thích hoïc moân ñòa lyù?
a. Moân khoù hoïc
b.
Coâ daïy khoù hieåu
Laø moân phuï
c.
Caâu 8: Theo em moân ñòa lyù hoïc moät tuaàn 1 tieát laø ñuû chöa?
a.
Ñuû
b.
Chöa caàn thieát taêng tieát
d. Noäi dung kieán thöùc phöùc taïp vaø coù lieân heä nhieàu moân khaùc
36
c.
Khoâng caàn hoïc
Caâu 9: Khi hoïc xong moân ñòa lyù, em coù giaûi thích ñöôïc caùc hieän töông xaûy ra
trong ñôøi soáng khoâng?
a.
Coù
b.
Thænh thoaûng
c.
Khoâng bieát gì
Caâu 10: Em coù thöôøng ñoïc caùc baøi ñoïc theâm hay khoâng?
a.
Coù
b.
Khoâng thích
c.
Thænh thoaûng
Caâu 11: Khi gaëp khoù khaên trong vieäc hoïc ñòa lyù em laøm gì?
a. Maïnh daïn hoûi thaày coâ ñeå hieåu roõ hôn
b.
Hoûi baïn beø xung quanh
c. Boû qua luoân
d. Khoâng muoán hoïc nöõa
Phuï Luïc 2
Ñeå giuùp naém baét ñöôïc möùc ñoä höùng thuù hoïc taäp moân ñòa lyù cuûa lôùp vaø caùch
giaûng daïy cuûa thaày coâ, toâi ñaõ ñöa ra moät soá caâu hoûi trao ñoåi cuøng caùc thaày coâ
khoái 6 .
Caâu 1: Theo anh(chò) hoïc sinh khoái 6 coù thích hoïc moân ñòa lyù khoâng?
37
Caâu 2: Anh(chò) coù caùch gì laøm cho hoïc sinh thích hoïc moân mình phuï
traùch?
Caâu 3: Theo anh(chò) thì nguyeân nhaân taïi sao hoïc sinh khoâng muoán hoïc
moân ñòa lyù?
Caâu 4: Anh(chò) coù suy nghó gì veà keát quaû moân ñòa lyù cuûa lôùp?
Caâu 5: Cho bieát öu theá cuûa moân mình coù ñöôïc so vôùi caùc moân khaùc?
Caâu 6: Theo anh(chò) hoïc sinh lôùp 6 coù phaân bieät ñöôïc moân chính vaø
moân phuï chöa ?
Caâu 7: Anh(chò) haõy cho bieát hoïc sinh lôùp 6 gaëp khoù khaên gì khi hoïc
moân ñòa lyù?
Caâu 8: Anh(chò) coù suy nghó gì khi daïy tieát thöïc haønh, coù gaây höùng thuù
hoïc taäp cho hoïc sinh khoâng?
Phuï Luïc 3: Trao ñoåi vôùi phuï huynh hoïc sinh
Caâu 1: Anh(chò) coù thöôøng xuyeân quan taâm ñeán vieäc hoïc cuûa con em
mình khoâng?
Caâu 2: Anh(chò) coù suy nghó gì veà vieäc hoïc moân ñòa lyù ôû phoå thoâng?
Caâu 3: Anh(chò) ñaõ thaáy con em mình öùng duïng kieán thöùc hoïc vaøo thöïc
teá chöa?
Caâu 4: Anh(chò) thaáy moân ñòa lyù noù coù ích cho con em mình khoâng?
Caâu 5: Tình hình hoïc taäp moân ñòa lyù ôû nhaø cuûa con em mình nhö theá
naøo?
38
Phuï luïc 4 :Baûng thoáng keâ keát quaû hoïc taäp moân ñòa lyù 6 cuûa 3 lôùp 6a6,
Ñieåm soá
6a7, 6a8
Döôùi 5 5.0-6.4 6.5-7.9 8.0-9.8 129 hoïc sinh
Soá hoïc sinh 3 24 41 61
Tæ leä % 2.3 18.6 31.8 47.3
Loaïi Yeáu TB Khaù Gioûi
Taøi lieäu tham khaûo
1.Nguyeãn Döôïc - Phaïm Thò Thu Phöông - Myõ Quaân - Saùch giaùo khoa ñòa lyù
6 -Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo Taïo - NXB Giaùo Duïc – 2003
2. Nguyeãn Döôïc - Phaïm Thò Thu Phöông - Myõ Quaân - Saùch giaùo vieân ñia lyù
6 - Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo Taïo - NXB Giaùo Duïc – 2003
3. Nguyeãn Chaâu Giang - Saùch höôùng daãn giaûng daïy ñòa lyù 6-NXB ÑaïiHoïc
Quoác Gia Haø Noäi.
4. Gs Ñaëng Vuõ Hoaït, Pts Nguyeãn Sinh Huy, Pts Haø Thò Ñöùc-Giaùo duïc hoïc
ñaïi cöông II.
5. Phan Huy Xu-Nguyeãn Huy vuõ -Phöông phaùp daïy hoïc ñòa lyù ôû tröôøng
phoå thoâng
39
6. Thaïc só La Hoàng Huy- Baøi taäp thöïc haønh phöông phaùp nghieân cöùu khoa
hoïc giaùo duïc.
7.Khon la noâp- Phaùt huy tính tích cöïc cuûa hoïc sinh: -NXBGD
8.Traàn Troïng Thuûy- Taâm lyù hoïc ñaïi cöông -ÑHSP HNI.
40
