376
KỸ THUẬT LÀM NẸP CHẬU HÔNG - CHÂN CÓ NẮN CHỈNH
I. ĐẠI CƢƠNG
Nẹp HKAFO (Hip Knee Ankle Foot Orthotic): là dụng cụ trợ giúp với những
trường hợp người bệnh bị tổn thương từ khung chậu, tới cột sống vùng thắt lưng và ngực.
Chức năng của nẹp HKAFO là trợ giúp cho người bệnh tập đi và tập đứng trong
phạm vi cho phép, chống được lở loét phần lưng cũng như mông do nằm nhiều, tốt cho hệ
thống tuần hoàn cũng như toàn bộ các cơ thân mình cũng như hai tay được vận động.
Cấu tạo của nẹp HKAFO được bao gồm các thành phần: bao hông, bao đùi,
bao cẳng chân, khớp hông, gối cơ học.
II. CHỈ ĐỊNH
Liệt toàn bộ cũng như một nhóm cơ chi dưới,
vùng bụng.
Tổn thương khớp hông, và cột sống phần lưng.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Yếu toàn bộ cơ thân mình.
Yếu cơ chi trên.
Các trường hợp có tổn thương cấp như: phù nề
cấp, bề mặt da bị tổn thương nặng, dị ứng với nhựa.
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
Bác sĩ phục hồi chức năng, kỹ thuật viên vật lý trị liệu, kỹ thuật viên chỉnh hình.
2. Phƣơng tiện
Máy móc và dụng cụ chuyên dụng.
Nguyên vật liệu và bán thành phẩm.
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
Bƣớc 1. Thăm khám, lượng giá và tư vấn cho người bệnh
Hỏi bệnh và thông tin người bệnh (môi trường sống, nghề nghiệp, mong muốn
của người bệnh …).
Lượng giá người bệnh: thử bậc cơ, đo tầm vận động khớp.
Kiểm tra độ vững chắc của khớp bằng cách khám dây chằng, khớp và cơ chi
phối đặc biệt chi bên cụt.
Tư vấn và hướng dẫn cách sử dụng nẹp sao cho phù hợp.
377
Bƣớc 2. Bó bột tạo khuôn
Chuẩn bị nước, bột thạch cao, khu vực bó bột thuận lợi và an toàn cho nhân
viên y tế và người bệnh.
Đánh dấu các điểm mốc, các điểm chịu lực và điểm tránh chịu lực, đo và ghi
lại kích thước số đo trước khi bó.
Tiến hành Bó bột cho người bệnh, đợi bột khô và cắt tháo bột ra khỏi người bệnh.
Bƣớc 3. Đổ bột vào cốt âm - tạo cốt dương
Đánh dấu lại các điểm mốc, hàn kín cốt và gia cố bằng băng bột trước khi đổ bột.
Pha bột và đổ bột vào cốt.
Bƣớc 4. Sửa chỉnh cốt dương
Gỡ bỏ băng bột khỏi cốt dương, đánh dấu lại các điểm mốc.
Sửa chỉnh cốt dương: chỉnh sửa cốt theo người bệnh (phụ thuộc vào từng người
bệnh và từng trường hợp cụ thể).
Bƣớc 5. Tạo cốt dương bằng phương pháp hút nhựa chân không
Xác định tâm hông, gối mắt cá giải phẫu.
Đo và cắt nhựa.
Bƣớc 6. Xác định lại tâm khớp cơ học của ba khớp (hông, gối mắt cá)
Uốn nẹp, cắt nhựa.
Bƣớc 7. Chuẩn bị cho thử
Mài sơ qua trước khi thử, vẽ đường viền nẹp, kiểm tra điểm tỳ đè.
Bƣớc 8. Hoàn thiện
Mài mịn đường viền nẹp, chỉnh lại tâm khớp, tán dây khoá.
VI. THEO DÕI
Tiêu chí của dụng cụ tốt: dáng đi của người bệnh cân đối.
Theo dõi quá trình đang điều trị tại trung tâm.
Thời gian từ 8 - 30 giờ.
VII. TAI BIẾN VÀ XỬ LÝ
1. Tai biến và tác dụng không mong muốn
Thay đổi dáng đi xấu sau thời gian sử dụng nẹp.
Loét đau tại điểm tỳ đè.
2. Phƣơng pháp xử lý
Chỉnh sửa, giảm chịu lực điểm tỳ đè.