K(cid:252) thu¸t nu«i l(cid:238)n fiøc giŁng ngo„i K(cid:252) thu¸t nu«i l(cid:238)n fiøc giŁng ngo„i K(cid:252) thu¸t nu«i l(cid:238)n fiøc giŁng ngo„i K(cid:252) thu¸t nu«i l(cid:238)n fiøc giŁng ngo„i
(D(cid:181)nh cho l(cid:238)n phŁi trøc ti(cid:213)p)
I. Ch(cid:228)n giŁng
L(cid:238)n fiøc I-ooc-sai fi„t ti“u chu¨n
N“n ch(cid:228)n mua l(cid:238)n fiøc giŁng º c‚c Trung t'm cª uy t(cid:221)n ch˚t l−(cid:238)ng.
§Łi v(cid:237)i l(cid:238)n h¸u b(cid:222) : !!!! Ch(cid:228)n qua ph¨m ch˚t tı fiŒi tr−(cid:237)c - L(cid:253) l(cid:222)ch «ng b(cid:181), cha m(cid:209) r(cid:226) r(cid:181)ng, th(cid:211) hi(cid:214)n fi˘c fii(cid:211)m n¤ng su˚t cao
!!!! Ngo„i h(cid:215)nh ph¶i fi„t fi−(cid:238)c c‚c y“u c˙u sau : - M(cid:215)nh tr(cid:223)n, l−ng ph…ng v(cid:181) d(cid:181)i, m«ng vai
nº, b(cid:244)ng g(cid:228)n, hai h(cid:223)n c(cid:181) lØ r(cid:226) v(cid:181) c'n fiŁi.
- SŁ v(cid:243) ch‰n v(cid:181) cª tı 12 v(cid:243) trº l“n - BŁn ch'n to, v(cid:247)ng ch(cid:190)c, th…ng fiłng
L(cid:238)n fiøc Lan-fiŒ-r‚t fi„t ti“u chu¨n
§Łi v(cid:237)i l(cid:238)n tr−ºng th(cid:181)nh
- Ngo„i h(cid:215)nh : cª fi˙y fiæ c‚c ti“u chu¨n nh− l(cid:238)n h¸u b(cid:222)
- L−(cid:238)ng tinh d(cid:222)ch trung b(cid:215)nh fi„t 150 - 250 ml - Cª t(cid:221)nh h¤ng sinh d(cid:244)c cao
II. Nu«i d−(cid:236)ng v(cid:181) ch¤m sªc
1. Chu(cid:229)ng tr„i
V(cid:210) nguy“n t(cid:190)c chu(cid:229)ng tr„i ph¶i th«ng tho‚ng, ˚m v(cid:210) m(cid:239)a fi«ng v(cid:181) m‚t v(cid:210) m(cid:239)a h(cid:204), kh«ng kh(cid:221) trong chu(cid:229)ng trong l(cid:181)nh. MuŁn v¸y n“n bŁ tr(cid:221) chu(cid:229)ng theo h−(cid:237)ng b(cid:190)c nam hay fi«ng nam v(cid:181) n»m tr“n khu fi˚t t−‹ng fiŁi cao, d(cid:212) tho‚t n−(cid:237)c, fi(cid:222)a h(cid:215)nh kh« r‚o fi(cid:211) tr‚nh ng¸p (cid:243)ng. Chu(cid:229)ng ph¶i fi„t c‚c ti“u chu¨n k(cid:252) thu¸t sau : - §Ø cao cæa t−Œng ng¤n tı 1,3 - 1,5 m - Di(cid:214)n t(cid:221)ch chu(cid:229)ng ≥ 6m2 /1 l(cid:238)n fiøc v(cid:181) s'n ch‹i cho l(cid:238)n fiøc tı 8 - 10m2 - M˘t trong t−Œng nh‰n v(cid:181) ch(cid:190)c, h„n ch(cid:213) vi(cid:214)c l(cid:238)n fiøc tø b‚m fi(cid:211) k(cid:221)ch th(cid:221)ch t(cid:221)nh d(cid:244)c v(cid:181) xu˚t tinh theo (cid:253) muŁn.
- N(cid:210)n chu(cid:229)ng l(cid:181)m b»ng b“ t«ng, kh«ng fi−(cid:238)c nh‰n tr‹n ho˘c qu‚ th« r‚p v(cid:181) fiØ dŁc n(cid:210)n chu(cid:229)ng fi„t tı 3-5 % (fiØ cao ch“nh 3-5 cm/m)
2. Ch(cid:213) fiØ dinh d−(cid:236)ng
Nu«i d−(cid:236)ng v(cid:181) ch¤m sªc l(cid:238)n fiøc ph¶i fi„t y“u c˙u v(cid:210) dinh d−(cid:236)ng fi(cid:211) duy tr(cid:215) c‹ th(cid:211) b(cid:215)nh th−Œng kh«ng qu‚ b—o ho˘c qu‚ g˙y fi(cid:211) s¶n xu˚t tinh d(cid:222)ch v(cid:181) cª t(cid:221)nh h‚m d(cid:244)c cao
Ch−‹ng tr(cid:215)nh S«ng H(cid:229)ng - Th‚ng 9/2001
1
L−(cid:238)ng thłc ¤n cho l(cid:238)n fiøc Kh¨u ph˙n ¤n cho l(cid:238)n fiøc
Nguy“n li(cid:214)u
Tr(cid:228)ng l−(cid:238)ng l(cid:238)n (kg)
L−(cid:238)ng thłc ¤n cho 1 con/ng(cid:181)y (kg)
20
1
25
1,1
30
1,3
40
1,6
50
1,9
60
2,2
% c‚c lo„i nguy“n li(cid:214)u L(cid:238)n h¸u b(cid:222) 48 35,5 0 7,0 7,5 1 1 100%
L(cid:238)n tr−ºng th(cid:181)nh 50 20 6 10 12 1 1 100%
Ng« C‚m G„o §(cid:231) t−‹ng C‚ Premix kho‚ng Premix vitamin T(cid:230)ng
70
2,4
90-120
2,5
140 - 160
2,8
160 - 180
3,0
180 - 200
3,2
L(cid:238)n fiøc sau khi l˚y tinh c˙n b(cid:230) sung 2 qu¶ trłng (trłng g(cid:181) ho˘c trłng v(cid:222)t) ngo(cid:181)i ra cho th“m 0,5 kg thªc m˙m ho˘c gi‚ fi(cid:231)
L(cid:238)n tı 15 - 40 kg cho ¤n ng(cid:181)y 4 b(cid:247)a L(cid:238)n tı 45 - 60 kg cho ¤n ng(cid:181)y 3 b(cid:247)a L(cid:238)n tı 60 - 120 kg cho ¤n ng(cid:181)y 2 b(cid:247)a
3. Ch¤m sªc
T(cid:190)m ch¶i th−Œng xuy“n cho l(cid:238)n v(cid:181)o m(cid:239)a h(cid:204). M(cid:239)a fi«ng ch(cid:216) t(cid:190)m khi trŒi n(cid:190)ng kh«ng n“n t(cid:190)m khi trŒi l„nh nh−ng ph¶i ch¶i h(cid:181)ng ng(cid:181)y. Th−Œng xuy“n c(cid:190)t ng(cid:190)n mªng ch'n v(cid:181) b˚m r¤ng nanh. L(cid:238)n tı 90 kg trº fii ph¶i cho v¸n fiØng fi−Œng d(cid:181)i m(cid:231)i ng(cid:181)y mØt l˙n tı 10-15 ph(cid:243)t fi(cid:211) t„o cho c‹ th(cid:211) l(cid:238)n ho„t fiØng to(cid:181)n di(cid:214)n.
Ch(cid:243) (cid:253) : §Łi v(cid:237)i l(cid:238)n fiøc h¸u b(cid:222) c˙n cho v¸n fiØng th−Œng xuy“n fi(cid:211) t„o cho m(cid:228)i chłc n¤ng cæa c‹ th(cid:211) fi−(cid:238)c tŁt. §Łi v(cid:237)i l(cid:238)n tr−ºng th(cid:181)nh kh«ng n“n t(cid:190)m v(cid:181)o bu(cid:230)i tr−a v(cid:181) ngay sau khi khai th‚c tinh. §(cid:229)ng thŒi (cid:221)t nh˚t 30 ph(cid:243)t sau khi khai th‚c tinh m(cid:237)i cho ¤n.
Ng(cid:181)y tu(cid:230)i
23
25
53
55
70
30
Lo„i v(cid:190)c xin
PTH l˙n1
THT l˙n 1
PTH l˙n 2
THT l˙n 2
LMLM
DT
4. Ph(cid:223)ng b(cid:214)nh
Ch(cid:243) th(cid:221)ch : PTH : Phª th−‹ng h(cid:181)n THT : T(cid:244) huy(cid:213)t tr(cid:239)ng DT : D(cid:222)ch t¶ LMLM : Lº m(cid:229)m long mªng
L(cid:238)n tr“n 70 ng(cid:181)y tu(cid:230)i ti“m ph(cid:223)ng v(cid:190)c xin fi(cid:222)nh k(cid:215) 6 th‚ng mØt l˙n fiŁi v(cid:237)i c‚c b(cid:214)nh : lº m(cid:229)m long mªng, d(cid:222)ch t¶, phª th−‹ng h(cid:181)n, t(cid:244) huy(cid:213)t tr(cid:239)ng. Tuœ theo fi˘c fii(cid:211)m d(cid:222)ch t(cid:212) cæa tıng v(cid:239)ng, cª th(cid:211) ti“m ph(cid:223)ng mØt sŁ b(cid:214)nh kh‚c (Lepto...)
Ch−‹ng tr(cid:215)nh S«ng H(cid:229)ng - Th‚ng 9/2001 2
III. Ch(cid:213) fiØ khai th‚c v(cid:181) s(cid:246) d(cid:244)ng
Tr−(cid:237)c khi khai th‚c, l(cid:238)n fiøc ph¶i fi−(cid:238)c t(cid:190)m ch¶i kh« r‚o, c(cid:190)t ng(cid:190)n v(cid:181) ch(cid:239)i l«ng º bao d−‹ng v¸t. Bao d−‹ng v¸t fi−(cid:238)c r(cid:246)a b»ng n−(cid:237)c muŁi 1% ho˘c thuŁc t(cid:221)m 1/2000 fi(cid:213)n 1/5000 fi(cid:211) s‚t tr(cid:239)ng. Cho l(cid:238)n fiøc phŁi giŁng ho˘c l˚y tinh 3 - 4 ng(cid:181)y mØt l˙n l(cid:181) tŁt nh˚t. N(cid:213)u tr−Œng h(cid:238)p c˙n th(cid:215) cª th(cid:211) s(cid:246) d(cid:244)ng c‚ch ng(cid:181)y 1 l˙n nh−ng sau fiª ph¶i cho ngh(cid:216) b(cid:239).
- Tu(cid:230)i phŁi giŁng l˙n fi˙u cæa l(cid:238)n fiøc ngo„i tı 8 - 9 th‚ng tu(cid:230)i (tr(cid:228)ng l−(cid:238)ng tı 65 - 70 kg) - ThŒi gian khai th‚c k—o d(cid:181)i tı 2,5 fi(cid:213)n 3 n¤m, c‚ bi(cid:214)t cª con t(cid:237)i 4 n¤m. Trong qu‚ tr(cid:215)nh khai th‚c n(cid:213)u l(cid:238)n fiøc bi(cid:211)u hi(cid:214)n nh(cid:247)ng fi˘c t(cid:221)nh : ch'n y(cid:213)u, s(cid:238) l(cid:238)n n‚i, ¤n uŁng k—m, l−(cid:238)ng tinh d(cid:222)ch (cid:221)t th(cid:215) lo„i th¶i.
!!!! Ch(cid:243) (cid:253):
• §øc t‹ ch−a phŁi l˙n n(cid:181)o th−Œng nh‚t ho˘c hung h¤ng, do fiª c˙n fi−(cid:238)c phŁi v(cid:237)i n‚i r„ (nh−ng ph¶i cª t˙m vªc t−‹ng xłng v(cid:237)i l(cid:238)n fiøc)
• Kh«ng phŁi fiøc tr“n 200 kg v(cid:237)i n‚i Mªng C‚i v(cid:215) t˙m vªc kh«ng t−‹ng xłng
IV. MØt sŁ b(cid:214)nh l(cid:238)n fiøc giŁng th−Œng g˘p
1. B(cid:214)nh vi“m fi−Œng ti(cid:213)t ni(cid:214)u v(cid:181) sinh d(cid:244)c º l(cid:238)n
!!!! Nguy“n nh'n
- Do chu(cid:229)ng tr„i kh«ng fi¶m b¶o v(cid:214) sinh - L'y lan tı l(cid:238)n n‚i b(cid:222) b(cid:214)nh vi“m nhi(cid:212)m 'm fi„o v(cid:181) t(cid:246) cung do c‚c lo„i vi khu¨n (li“n c˙u, t(cid:244) c˙u, tr(cid:239)ng roi)
!!!! Tri(cid:214)u chłng
- Vi“m ni(cid:214)u qu¶n v(cid:181) b(cid:181)ng quan : L(cid:238)n fi‚i gi(cid:190)t, m(cid:231)i l˙n fii ti(cid:211)u fiau fi(cid:237)n, khom l−ng. N−(cid:237)c ti(cid:211)u cª m‚u h(cid:229)ng nh„t ho˘c fi(cid:244)c tr(cid:190)ng (do cª mæ)
- Vi“m d−‹ng v¸t : D−‹ng v¸t s−ng fiÆ, fi«i khi t(cid:223)i ra ngo(cid:181)i bao d−‹ng v¸t, xung quanh d−‹ng v¸t cª d(cid:222)ch mæ fi(cid:244)c tr(cid:190)ng.
- Vi“m tinh ho(cid:181)n : tinh ho(cid:181)n b(cid:222) nhi(cid:212)m khu¨n th−Œng do li“n c˙u v(cid:181) t(cid:244) c˙u s−ng fiÆ v(cid:181) th(cid:242)ng n−(cid:237)c, con v¸t (cid:221)t ho„t fiØng (tr‚nh sø va ch„m tinh ho(cid:181)n)
!!!! §i(cid:210)u tr(cid:222) :
" Ph‚c fi(cid:229) 1 Ph‚c fi(cid:229) 1 : do vi khu¨n Ph‚c fi(cid:229) 1 Ph‚c fi(cid:229) 1
- Streptomycin (1 g/l(cid:228)) : d(cid:239)ng 20-30 mg/1kg l(cid:238)n h‹i , ti“m li“n t(cid:244)c 3-5 ng(cid:181)y. - Penicillin : d(cid:239)ng 10.000-20.000 fi‹n v(cid:222)/1kg l(cid:238)n h‹i. D(cid:239)ng phŁi h(cid:238)p v(cid:237)i Streptomycin li“n t(cid:244)c 3-5 ng(cid:181)y.
- Cafein, Hypothiazide (cł 5 vi“n/10kg l(cid:238)n h‹i/ng(cid:181)y).
" Ph‚c fi(cid:229) 2 : do vi khu¨n v(cid:181) tr(cid:239)ng roi Ph‚c fi(cid:229) 2 : do vi khu¨n v(cid:181) tr(cid:239)ng roi : do vi khu¨n v(cid:181) tr(cid:239)ng roi : do vi khu¨n v(cid:181) tr(cid:239)ng roi Ph‚c fi(cid:229) 2 Ph‚c fi(cid:229) 2
- Kanamycin (1kg/l(cid:228)) : d(cid:239)ng 20-30 mg/1kg l(cid:238)n h‹i, ti“m b(cid:190)p 4-5 ng(cid:181)y li(cid:210)n - Chlorocide (0,25 g/vi“n) : d(cid:239)ng li(cid:210)u 20mg/1 kg l(cid:238)n h‹i. Cho uŁng phŁi h(cid:238)p v(cid:237)i cafein v(cid:181) Hypothiazide li(cid:210)n 4-5 ng(cid:181)y.
Ch−‹ng tr(cid:215)nh S«ng H(cid:229)ng - Th‚ng 9/2001 3
2. B(cid:214)nh fiau mªng º l(cid:238)n fiøc
!!!! Nguy“n nh'n
- Do l(cid:238)n b(cid:222) nhŁt trong chu(cid:229)ng ¨m th˚p, l˙y lØi - Do fi„p l“n v¸t cłng, nh(cid:228)n v(cid:181) s(cid:190)c
!!!! Tri(cid:214)u chłng
- Mªng b(cid:222) nłt th¸m ch(cid:221) b(cid:222) ch˛ fi«i, fi˚t fi‚ d(cid:190)t v(cid:181)o l(cid:181)m c¶m gi‚c fii l„i khª kh¤n
!!!! §i(cid:210)u tr(cid:222)
- D(cid:190)t l(cid:238)n fiøc fii l„i tı tı, fii v(cid:181)o bu(cid:230)i s‚ng s(cid:237)m l(cid:181) tŁt nh˚t. - D(cid:239)ng Sunfat fi(cid:229)ng 1% ng'm mªng ch'n ho˘c t¨y −(cid:237)t º n(cid:210)n chu(cid:229)ng
3. B(cid:214)nh ngo(cid:181)i da (b(cid:214)nh gh˛) 4. B(cid:214)nh li“n t(cid:244) c˙u
!!!! Nguy“n nh'n
!!!! Nguy“n nh'n
- Do k(cid:221) sinh tr(cid:239)ng fi(cid:181)o hang trong da, - Do chu(cid:229)ng tr„i m˚t v(cid:214) sinh, ¨m th˚p, l˙y lØi - Ch(cid:213) fiØ ch¤m sªc v(cid:181) nu«i d−(cid:236)ng k—m sinh s¶n, g'y ch¶y n−(cid:237)c v(cid:181)ng, t„o fii(cid:210)u ki(cid:214)n cho vi tr(cid:239)ng sinh mæ d(cid:201)n fi(cid:213)n vi“m da
!!!! Tri(cid:214)u chłng
!!!! Tri(cid:214)u chłng
- Th−Œng xu˚t hi(cid:214)n º sau hŁc tai, hai b“n s−Œn v(cid:181) h‚ng b(cid:244)ng sau fiª lan ra to(cid:181)n th'n, ngła ngo‚y lº lo—t, da b(cid:222) chªc v¶y ngła v(cid:181) hay g•i hay c(cid:228) v(cid:181)o t−Œng, l«ng b(cid:222) r(cid:244)ng. - L(cid:238)n sŁt cao 40-450 C, k—m ¤n, n»m run r¨y, n−(cid:237)c m(cid:242)i ch¶y ra, ph'n t‚o bªn. Tri(cid:214)u chłng giŁng nh− b(cid:214)nh d(cid:222)ch t¶ xong to(cid:181)n th'n kh«ng cª bi(cid:211)u hi(cid:214)n nŁt xu˚t huy(cid:213)t.
!!!! §i(cid:210)u tr(cid:222)
!!!! §i(cid:210)u tr(cid:222)
- D(cid:239)ng Ivomex (C«ng ty thuŁc Merial), ti“m d−(cid:237)i da c(cid:230) v(cid:237)i li(cid:210)u 1ml/33 kg th(cid:211) tr(cid:228)ng - Ti“m thuŁc Penicilin + Kanamycin ho˘c Peniciline + Stetomycin ti“m 3-4 ng(cid:181)y li“n t(cid:244)c v(cid:237)i li(cid:210)u l−(cid:238)ng : + Penicilin l(cid:181) 20.000 - 50.000 fi‹n v(cid:222)/1kg th(cid:211) tr(cid:228)ng + Stetomycin l(cid:181) 30.000 - 50.000 mg/1kg th(cid:211) tr(cid:228)ng - S(cid:246) d(cid:244)ng thuŁc Dipterex 2-3 % c(cid:239)ng v(cid:237)i thuŁc t(cid:221)m 1-3% ho(cid:181) v(cid:181)o nhau m(cid:231)i l˙n xoa 1/4 c‹ th(cid:211) fi(cid:211) tr‚nh ngØ fiØc do thuŁc (thuŁc t(cid:221)m ph'n bi(cid:214)t ch(cid:231) n(cid:181)o ch−a thoa thuŁc). + Kanamycin l(cid:181) 30.000 - 50.000 - S(cid:246) d(cid:244)ng Sebacill (m(cid:181)u xanh), m(cid:231)i con mg/1kg th(cid:211) tr(cid:228)ng 30-40 ml b«i d(cid:228)c sŁng l−ng.
5. B(cid:214)nh suy(cid:212)n l(cid:238)n
!!!! Nguy“n nh'n
- Do chu(cid:229)ng ¨m −(cid:237)t - Ch(cid:213) fiØ dinh d−(cid:236)ng k—m - Do vi khu¨n t(cid:244) huy(cid:213)t tr(cid:239)ng nØi ph‚t khi g˘p thŒi ti(cid:213)t l„nh
!!!! Ch(cid:243) (cid:253) : Trong c‚c tr−Œng h(cid:238)p l(cid:238)n b(cid:222) b(cid:214)nh n“n tham kh¶o (cid:253) ki(cid:213)n cæa c‚n bØ th(cid:243) y fi(cid:222)a ph−‹ng.
!!!! Tri(cid:214)u chłng
- L(cid:238)n ho khan ti(cid:213)t d(cid:222)ch, fi˘c bi(cid:214)t v(cid:210) fi“m v(cid:181) s‚ng (trŒi l„nh) l(cid:238)n sŁt, ho nhi(cid:210)u h‹n, khª thº, khi thº th−Œng h‚ m(cid:229)m, k—m ¤n.
!!!! §i(cid:210)u tr(cid:222)
- S(cid:246) d(cid:244)ng thuŁc Tylozin (30 - 50mg/1kg th(cid:211) tr(cid:228)ng), thuŁc Teramixin ho˘c Oreomixin (8000 - 12000 fi‹n v(cid:222)/ 1kg th(cid:211) tr(cid:228)ng)
Ch−‹ng tr(cid:215)nh S«ng H(cid:229)ng - Th‚ng 9/2001 4