141
KỸ THUẬT TẬP VẬN ĐỘNG CHO TRẺ Ơ HO CƠ
I. ĐẠI CƢƠNG
Xơ hóa cơ là tình trạng một phần hoặc toàn bộ các tế bào cơ bị xơ hóa ảnh hưởng
đến chức năng vận động và thẩm mỹ.
Xơ hoá cơ là một quá trình diễn biến từ từ, mà trong đó quá trình xơ hoá làm cho
các tế bào cơ chuyển biến thành tế bào xơ do các tác nhân cơ học, lý hoá như chấn
thương gây đụng giập cơ, gây chảy máu tại chỗ, gây phù nề dẫn đến thiếu nuôi dưỡng tổ
chức cơ, hoặc do các tác nhân hoá học làm thay đổi dinh dưỡng và chuyển hoá của tế
bào cơ. Xơ hoá cơ thường kéo dài nhiều năm tháng, mang tính chất lan toả và hậu quả
là các tế bào xơ thay thế tế bào cơ làm mất đi khả năng đàn hồi, gây co kéo và mất đi
chức năng vận động của cơ.
II. CHỈ ĐỊNH
Xơ hóa cơ tứ đầu đùi.
Xơ hóa cơ Ức đòn chũm.
Xơ hóa cơ Delta…
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Chấn thương hay chảy máu, viêm cơ da vùng cơ xơ hóa.
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng, cử nhân, kỹ thuật viên vật lý trị liệu đ
được huấn luyện về kỹ thuật can thiệp bệnh nhi xơ hóa cơ.
2. Phƣơng tiện
Giường bệnh, gối tròn, gối vuông, gối mềm, thuốc giảm đau, dụng cụ chỉnh hình.
3. Bệnh nhi
Giải thích kỹ về các bước tiến hành kỹ thuật cho gia đình bệnh nhi.
Trẻ ở tư thế phù hợp thuận lợi cho thực hiện kỹ thuật tập cho từng nhóm cơ
xơ hóa.
Kiểm tra trẻ.
Xác định cơ xơ hóa, lượng giá chức năng vận động.
142
Trẻ ở tư thế phù hợp. Ví dụ: xơ hóa cơ Ức đòn chũm - trẻ nằm nghiêng sang
bên không có khối xơ để bộc lộ khối xơ, đầu trẻ thấp hơn vai...
4. Hồ sơ bệnh án
Kiểm tra hồ sơ bệnh án.
Ghi chép đầy đủ tình trạng bệnh lý và kết quả lượng giá vùng cơ xơ hóa.
V. PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Bước 1: kéo gi n cơ xơ hóa.
Bước 2: xoa bóp nhóm cơ đối kháng với cơ xơ hóa.
Bước 3: tập vận động các khớp thụ động, hoặc có trợ giúp nhằm tăng tầm vận
động khớp, cải thiện chức năng cơ xơ hóa.
Chỉ thực hiện khi khối xơ không có nóng, đỏ, đau.
Kéo giãn nhẹ nhàng, từ từ, không kéo giãn tối đa đột ngột.
Không thực hiện kỹ thuật khi trẻ khóc, chống đối.
Thời gian 10 - 30 phút tùy theo tuổi của trẻ.
VI. THEO DÕI
Khám định kì theo hẹn của bác sĩ phục hồi chức năng để theo dõi và lượng giá
chức năng vận động cơ xương khớp cho đến khi trẻ thực hiện được hết tầm vận động và
khối xơ hóa biến mất.
Trẻ điều trị tại nhà không tiến bộ cần điều trị tại bệnh viện.
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
Tai biến: gây chấn thương vùng kéo giãn.
Xử trí: dừng thủ thuật, kiểm tra mức độ chấn thương và giải quyết.