Ờ Ề
Ậ
Ạ
NG
K THU T T M TH I V GIEO M, TR NG, CHĂM SÓC VÀ B O Ả ƯƠ V CÂY XANH, R NG PHÒNG H MÔI TR Ộ
Ồ ƯỜ
Ỹ Ệ
Ừ
I./ M C ĐÍCH YÊU C U Ầ : Ụ
ộ ả ừ ệ ả ườ ạ ng đ t ng và ch t l ồ ng. ằ k t qu cao v s l ế Nh m đ m b o cho công tác tr ng cây, gây r ng phòng h b o v môi tr ả ả ề ố ượ ấ ượ
ố ớ ừ Đ i v i r ng tr ng t p trung, t ồ ủ ậ ả ả ậ ủ ả ạ ầ ỹ ệ ừ c ban hành. t c m i khâu, giai đo n c a qúa trình thi công, ạ ấ ả ọ chăm sóc b o v r ng c n ph i đ m b o các quy ph m, quy trình k thu t c a các loài ả cây tr ng đã đ ồ ượ
lúc thu hái trái, x ố ớ ạ ử Đ i v i các h th ng cây xanh trong TP., trong giai đo n đ u t ầ ừ lý h t, m gieo cây... s theo m t quy trình gi ng nh cây lâm nghi p. ệ ệ ố ẽ ạ ươ ư ộ ố
ể ừ ế ố ớ ừ ể ồ ừ ế ặ lúc cây con có chi u cao t ề c xu t v ấ ườ ẽ ượ n t ng ti p trong v ườ ừ ọ ộ 0,30 m đ n 0,80 m thì đ i v i cây ừ ồ n đ tr ng r ng, còn cây xanh tr ng 2 _ 5 năm tùy theo loài cây ho c tùy theo , cây xanh s d ng h n ch trên các ử ụ ế ạ Tuy nhiên, k t tr ng nh m m c đích gây r ng s đ ằ ụ ồ c nuôi d s đ riêng l ưỡ ẽ ẽ ượ m c đích tr ng nh : h th ng cây xanh d c theo xa l ệ ố ư ồ ụ công trình công c ng, cây xanh phòng h theo khu v c ... ự ộ ộ
Do v y, quy đ nh này t m th i đ ờ ượ ậ ạ ườ ươ n m, các đ n v thi công ơ ị ề ể tr ng, chăm sóc cây, r ng phòng h theo đây mà th c hi n. ồ ộ c đ ra đ các v ự ệ ị ừ
II./ THU HO CH VÀ CHU N B H T GI NG Ố : Ị Ạ Ạ Ẩ
Th i kỳ thu ho ch thay đ i ph thu c t ng loài, nhìn chung h u h t các loài có trái ộ ừ ụ ế ạ ầ ờ ổ chín vào mùa khô t tháng 10 đ n tháng 06 năm sau. ừ ế
Có r t nhi u ph ng pháp nào c n căn ươ ụ ệ ầ ấ c vào kích th ứ ề c h t l n hay nh , ph ướ ạ ớ ng pháp thu ho ch h t, vi c áp d ng ph ạ ơ ụ ứ ạ ươ ng th c và th i gian r i r ng. ờ ươ ỏ
II.1./ Thu nh t d i đ t : ặ ướ ấ
Áp d ng v i nh ng lo i trái chín có th i gian r i r ng ng n, h t to, n ng không b ơ ụ ụ ắ ạ ặ ị gió đ a đi xa, h t r i xu ng đ t d nh n bi ờ t. ư ậ ế ớ ạ ơ ữ ố ạ ấ ễ
II.2./ Thu nh t trên cây : ặ
ớ ụ ỏ ạ ạ ấ ư ữ ặ ạ ớ ờ ố ư ặ trên cây r t lâu. Ph ấ ủ ế ng c gi ữ ươ ầ ơ ớ ươ ổ ạ ơ Áp d ng v i nh ng loái cây có h t r t nh , h t có cánh d b gió đ a đi xa, h t r i ể ị xu ng đ t khó thu nh t, ho c v i nh ng loài cây có th i kỳ r i r ng dài, h t đã chín r i ồ ơ ụ ấ ng pháp ch y u là dùng sào, kéo, câu liêm đ c t nh ng còn treo ể ắ ở cành có trái ho c leo lên cây đ hái, c n chú ý không làm t n th ế i nhi u đ n ề ể ặ cây m .ẹ
II.3./ Thu nh t trái trên m t n c : ặ ướ ặ
ộ ố ớ ơ ổ ặ ướ c (nh cây ư Áp d ng v i m t s loài cây sau khi trái chín thì r i và n i trên m t n ậ r ng ng p m n ) do đó có th đ i trái r i xu ng r i v t. ừ ồ ớ ụ ặ ể ợ ơ ố
ả ượ ạ ầ ẩ Trái sau khi thu ho ch c n ph i đ ủ ạ c tách h t ra đ gi ạ ạ ạ ớ ạ ả ấ ậ ẫ ạ ọ ứ ể ặ ị ph m ch t h t tránh b ể ữ ấ ạ sâu, n m và gi m s c n y m m c a h t. Phân lo i h t l n nh , làm s ch h t ( lo i các ạ ỏ ầ ả c đ ch n. T ch c b o t p v t l n trong h t ) b ng cách sàng, qu t ho c cho vào n ổ ướ ạ ạ qu n, c t tr h t th t t ấ ử ạ ứ ẩ ằ ạ t. ậ ố ả
Tr ướ ạ ạ ẩ ố ố ươ ầ ậ ằ ầ ộ ụ ng c gi ệ c, gây t n th ổ ướ ươ ư ử ầ ạ ẩ t đ , ngâm vào n ộ ả ử ể ằ ớ ể c nhanh h n. c khi gieo c n ph i x lý h t gi ng, kích thích h t gi ng n y m m b ng các ng pháp hóa h c, v t lý ... đ kích thích h t n y m m, công vi c này ph thu c vào ph ọ i các loài khác nhau nh : x lý b ng nhi ơ ớ ở ệ ộ v h t, dùng các ch t hoá h c v i nh ng n ng đ khác nhau ... đ giúp cho quá trình n y ẩ ỏ ạ ồ ữ ấ m m c a h t đ ầ ủ ạ ượ ọ ơ
III./ CÔNG TÁC TRONG V N M ƯỜ ƯƠ :
ơ ở ậ ậ ỹ ủ ế ủ ồ ồ ữ ả V n m là c s v t ch t và k thu t ch y u c a công tác tr ng cây, gây r ng ừ ườ ươ phòng h . V n m không ch đ m b o đ cây tr ng hàng năm trên nh ng đ a đi m m i ớ ủ ộ ườ ươ mà còn ph i cung c p đ cây tr ng thay th ế ở ấ ủ ị ể nh ng n i cây ch t ho c do ch t h . ặ ạ ế ấ ỉ ả ồ ữ ặ ả ơ
2
Đi đôi v i nhi m v s n xu t, v ớ ệ ệ ệ ả ấ ụ ả ớ ỏ ặ ề ố ờ ố ợ ế ị ử ụ ậ m i n i đ a v và là n i ti n hành thu n hóa cây nh p n i. ng cây n m còn đ m nhi m nhi m v thí nghi m ệ ườ ươ ố nh m tăng thêm gi ng cây m i, theo d i đ c đi m v hình thái, đ i s ng c a t ng gi ng ể ằ đ trên c s đó mà s d ng và quy t đ nh k thu t chăm sóc thích h p. V n m còn là ỹ ơ ở ể n i b i d ơ ế ơ ồ ưỡ ụ ủ ừ ườ ươ ộ ậ ở ọ ơ ư ề ầ
ể ả ố ờ m ti n hành thu n ti n và đ ng b c n xây d ng m t tr t t Đ đ m b o cây có ch t l ế t, giá thành h đ ng th i m i vi c trong v ữ ấ ượ ồ ng t ộ ầ ọ ọ ự ự ạ i tiêu n ạ ồ ộ ậ ự ư ướ ả c, h th ng đ ệ ố ả ậ ươ ệ ệ ố ướ ườ n ệ khoa h c, h p lý gi a các ươ ợ ệ ấ khâu trong gieo m th hi n thành các khu v c chính nh : khu gieo h t, khu s n xu t ể ệ gi ng, khu thí nghi m, khu s n xu t phân bón, h th ng t ườ ng ả ấ ố n, kho tàng ... v n chuy n n i b trong v ườ ậ ộ ộ ể
III.1./ Làm đ t v n m : ấ ườ ươ
ng tính th m n ủ ấ ấ ướ t cho sinh tr ả ằ ệ c c a đ t, di ệ ừ ỏ ạ Nh m c i thi n k t c u c a đ t, tăng c ườ ế ấ ề t tr c d i và sâu b nh, t o đi u ki n t ệ ệ ố ạ c và kh năng gi ả ưở ữ ụ ủ ng phát d c c a n ướ ủ ấ cây ...
ấ ớ ả ớ ỹ ấ i, di ố ớ ể ơ ở ợ ấ ỹ ế ợ ệ Yêu c u đ i v i làm đ t là ph i làm s m và làm k . Làm đ t s m khi n đ t cày ấ ầ lên có đ th i gian đ ph i ớ ặ t trùng; làm đ t k trên c s h p lý phù h p v i đ c ơ ả ủ ờ tính k t c u c a t ng lo i đ t. ạ ấ ế ấ ủ ừ
Công tác làm đ t bao g m : cày, b a, x i đ t, tr c đ t và trang đ t. ừ ụ ấ ớ ấ ấ ấ ồ
c cày sâu t 10 _ 15 cm đ a/ Cày đ tấ : đ t d ừ ể di t c và cày sâu t 20 _ 30 cm, chia ra làm cày nông t ấ ượ ừ 15 _ 30 cm đ chu n b t o lu ng gieo, m cây con. ẩ ị ạ ươ ể ố ệ ỏ ừ
ấ : xen k trong các l n cày đ làm t ể ầ ơ ố ặ i x p đ t, v s ch c , san đ t, m t ơ ạ ấ ấ ỏ b/ B a đ t ừ ể b ng đ lên lu ng gieo, m. ố ằ ẻ ươ
K t h p v i bón vôi, phân bón, phun th c tr sâu b nh đ tr đ t chua, tăng đ phì ố ừ ể ị ấ ệ ộ đ t và tiêu di ấ t m m sâu b nh trong đ t. ệ ấ ế ợ ệ ớ ầ
III.2./ T o lu ng gieo h t : ố ạ ạ
i thi u 01 m, chi u dài lu ng tuỳ theo kích th c v ố ố ướ ố ố Lu ng gieo b trí r ng t ự ề ừ ộ m ( trung bình dài 10 m ), c ly gi a các lu ng t ố ể ạ ở ừ ố ặ ố ơ trên nh ki u b ru ng. Chi u dài lu ng h 10 _ 20 cm, đ ườ n ơ 35 _ 40 cm, lu ng làm n i và cao h n r ng ng p m n có th t o lu ng chìm m t lu ng th p h n rãnh ố ướ ng ể ữ ậ ặ ng đi ườ 02 _ 10 cm ; ừ ổ ấ ố ờ ộ ư ể ề ở ươ rãnh t ừ ( đ ng đi ) t ườ theo chi u đông _ tây. ề
H n h p đ t trên lu ng theo t l : đ t m t 2/4 , mùn 1/4 , cát 1/4 , có th bón lót ỉ ệ ấ ỗ ố ể ấ ặ thêm phân tr c và sau khi gieo h t. ạ ợ ướ
III.3./ Gieo h t và chăm sóc lu ng gieo : ố ạ
Theo m t trong 04 ph ng th c sau : yêu c u h t đã đ c x lý. ộ ươ ứ ầ ạ ượ ử
• Gieo vãi : r c đ u h t trên lu ng, áp d ng v i nh ng lo i h t có kích th óc nh ụ ạ
ạ ạ ữ ư ắ ạ ố ớ ỏ ề nh : b ch đàn , phi lao ... ư
• Gieo hàng ( r ch ) 05cm, c ly gi a các hàng t ự nhiên, t c đ sinh tr ủ ố ộ
ạ ớ 10 _ 20cm ( ph thu c k thu t chăm sóc, đi u ki n t 02 _ ừ ệ ự ố ậ ữ ừ ụ ỹ : hàng song song v i chi u r ng lu ng, hàng gieo r ng t ộ ề ộ ề ộ ng c a cây con, đ c đi m b r ), áp d ng v i đa s loài. ộ ể ưở ụ ể ặ ớ ố
• Gieo v tạ : v t r ng t ừ ạ ộ ng th c gieo vãi.
ỗ ạ 20 _ 30cm, c ly gi a các v t kho ng 20cm, trong m i v t ạ ự ữ ả ươ ứ áp d ng ph ụ
• Gieo h c ( h ) ố ạ
ộ ố ộ ự ỗ ố ố ố gieo 01 _ 02 h t, áp d ng v i các lo i h t to nh : trám , xà c , t ch ... ố : trên lu ng gieo, cách m t c ly nh t đ nh b trí m t h , m i h ụ ấ ị ừ ế ạ ạ ư ớ
ạ ấ ấ ố ấ Sau khi gieo c n ph i l p đ t ngay đ gi ể ữ ộ ẩ ườ ả ấ ấ ằ ể ầ ạ ố c t i n ố ề ướ ướ đ m và vùi h t xu ng đ t; b ng cách ấ ng kính h t, sau đó dùng ng lăn đ ép đ t i nh và che mát. Hàng ngày 02 ẹ ả ượ ướ ạ c b ng vòi hoa sen đ đ t không d d t và h t ể ấ ằ ẽ ặ ớ ầ ph m t l p đ t dày kho ng g p 1_2 l n đ ủ ộ ớ ả m t cho b ng ph ng ; ti p theo, lu ng gieo ph i đ ế ẳ ằ ặ l n, lúc sáng s m và bu i chi u t ổ ầ không b di chuy n. ể ị
3
ờ ể ọ ỏ ạ ướ ư ầ Trong kho ng th i gian h t ch a n y m m c d i có th m c lên tr ẩ ả i làm cho đ t m t b đóng váng , không thoáng khí, l c t ướ ướ ạ ặ ị ượ ấ ng n ế ổ ỏ ệ ầ ầ c c, n ướ c b c h i ơ ố ỏ ượ c, chú ý tránh làm lay đ ng h t ho c làm ướ c ti n hành lúc c ộ i n ướ ướ ư ặ ạ ặ m a và n ư nhi u. Do đó c n ti n hành nh c , phá váng ; công vi c này c n đ ế ề m i m c, làm sau lúc m a ho c sau khi t ớ t n th ổ ng m m non. ầ ọ ươ
ộ ớ ấ Đ sâu x i đ t trên lu ng gieo ph i nông h n đ sâu l p đ t c a h t, ả ạ ở ử ấ ủ ấ ố ơ ổ ỏ ớ ấ ạ ộ ủ ể ơ l c. Công vi c này c n đ ệ ượ ế ậ ầ ng xuyên , k t h p v i phòng tr sâu b nh h i , bón phân. gi a các ở ỏ hàng gieo có th sâu h n. Đ i v i đ t gieo có v t che ph , khi nh c x i đ t t m d b , ậ ố ớ ấ i nh tr sau khi làm xong x p v t che ph tr c ti n hành ư ướ ủ ở ạ ế th ạ ừ ế ợ ườ ệ ớ
III.4./ C y cây : ấ
Nh m m c đích tăng di n tích dinh d ằ ụ ệ ề ả ươ ế ự t v i hoàn c nh không thu n l s ng cao. ng, c i thi n đi u ki n ánh sáng và thông ệ gió cho cây, xúc ti n s phát tri n c a h r , t o cây m l n, ch t l ng cao đ sau khi ấ ượ ể i, có t l mang tr ng cây có s c đ kháng t ố ớ ệ ưỡ ể ủ ệ ễ ạ ả ớ ậ ợ ỉ ệ ố ứ ề ồ
a/ Công tác chu n b tr c đem c y khi cây cao t ẩ c lúc c y cây ấ ị ướ ưọ ừ ấ ầ ế ấ ề ư ữ ặ ổ 03 : cây con đ dài t _08cm, r 08_15cm ( tuỳ theo loài cây). B ng cây đem c y c n ti n hành sau khi ứ ừ ễ i n t c ( ho c sau khi m a ) ; vào lúc sáng s m ho c bu i chi u, vào nh ng ngày râm ớ ặ ướ ướ mát, l ng gió. ặ
c tr ấ ả ượ ư ướ ướ ứ ắ t t Đ t ph i đ ố c khi b ng cây, sau đó dùng bay hay nĩa x n xu ng ố ổ ngoài vào trong tránh làm t n ả ứ c nh m nh. Cây con có d ng x u ho c b sâu ượ ệ ố ộ ễ ạ ấ ặ ị c t ói n đ t cách g c cây kho ng vài cm, ph i b ng l n l ấ ầ ượ ừ ả ng đ n b r , và tuy t đ i không đ th ổ ạ ươ b nh ph i đ ệ ế ả ượ c lo i b . ạ ỏ
ữ ễ ọ ễ ể ớ ễ ọ ấ ượ ằ ế ươ ứ ể ấ ng ho c k t h p trong lúc b ng, không nên đ ế ợ ưở ứ Nh ng loài cây có r c c dài, r ngang ít có th xén b t r c c. Xén r nh m kích ễ ng cây m ; ti n hành thích r con phát tri n, gi m công b ng và c ây, nâng cao ch t l ễ ả c th i kỳ cây b t đ u sinh tr xén r tr ể ắ ầ ờ ễ ướ b ng r i m i xén d làm t n th ổ ớ ồ ứ ặ ng và khô héo b r . ộ ễ ươ ể
ứ ấ ng đ n t l ư r , l p t c x p cây vào các d ng c ưở ở ễ ậ ứ ế t đ tránh h r b khô nh h ệ ễ ị ủ ạ ạ ướ ể ả t, không đ ố ưở ươ ượ ể ụ ụ ế ỉ ệ ố s ng c đ quá lâu, c khi c y. N c h g m : 0,5% phân N + 1,0% phân P + ướ ễ c đã hoai và đ t bùn ao . c phân h Cây sau khi b ng lên không r s ch đ t bám nh thùng, s t ... trên có ph r m r ủ ơ ọ và sinh tr ng cây m ; ti n hành c y ngay càng nhanh càng t ế ấ có th h phân r cây m tr ể ồ ấ ạ ướ 0,1% thu c tr sâu b nh( DDT,666 ) + n ệ ừ ố ồ ồ ưữ ơ ướ ấ
• Lu ng đ t đ c y đ
b/ K thu t c y cây và chăm sóc cây con : Cây con có th đ ể ượ ấ ấ c c y trên lu ng đ t ố ỹ ậ ấ ho c trong b u nylon. ầ ặ
c c y v í c ly t ượ ị ượ ơ ự ấ ừ c chu n b nh lu ng gieo ; cây đ ư ố ng pháp c y cây ch y u là c y theo h c, theo rãnh. ố 20_60cm. Ph ươ ấ ể ấ ấ ẩ ủ ế ấ ố
ặ ể ạ ữ ấ ố ề ề ả c c b cong lên ho c b r Dùng cu c ho c dùi c y đ t o h c ho c đ r ch thành nh ng rãnh theo c ly đã ự ặ ộ ễ ở ạ tr ng ả i, c r ph i ổ ễ ấ ặ ự ụ ạ ị ể ạ ố cây mang đi c y. Khi c y ph i giũ cho b r đ nh, chi u sâu b ng chi u dài r ấ ễ ị thái t b ép vo ch m l ộ ễ ị ễ ọ ngang m t đ t, xong l p đ t và nén ch t xung quanh g c cây. ố ằ nhiên không đ cho r ấ ặ ấ ể ấ ặ
• C y cây vào b u nylon : kích th ầ theo hai hàng, m i hàng 03 l
12 _ 15cm, cao t 20 _ 25cm và đ ầ đ thoát n ừ c. Đ t vào b u ph i đ y mí bao. ấ c đ c l ượ ụ ỗ ỗ ướ ỗ ễ c b u có D t ướ ừ ả ầ ấ ầ
c tr n theo t l ỷ ệ ượ ầ ộ ẹ sau : đ t m t ( cát pha , th t nh ) ấ ị ặ 65_70% , phân h u c ( có tr n thêm phân vô c ) 20% và cát 10_15%. Thành ph n đ t trong b u đ ầ ấ ữ ơ ộ ơ
ấ ư ấ ầ ấ c n ph i ki m tra và c y d m l C y cây vào b u nh c y trên lu ng đ t. B u đã c y cây xong đ ố ố ầ ầ ễ ầ ươ ể ả ượ ấ ế c di chuy n x p ể ữ i nh ng ạ ặ ấ vào lu ng m và che mát ngay. Sau vài tu n l cây ch t.ế
Bi n pháp chăm sóc t ệ ớ ấ ươ ư ồ ổ ỏ ng t nh chăm sóc cây gieo, bao g m : s i đ t, nh c , ự sâu b nh h i và c t t a đ t o cây có thân, tán theo c, bón thúc, phòng tr ừ ể ạ ắ ỉ ệ ạ t i và tiêu n ướ ướ m c đích đã đ nh. ị ụ
4
2 .
Cây còn nh ph i t ỏ ả ướ ướ ớ c t ướ ướ ế ướ ượ ố ẹ ượ ưở i nhi u. N u th y cây sinh tr ng t thì ti n hành bón thúc phân h n h p g m : phân h u c hoai 80%+ P ợ c m i ngày 02 l n, l i n ầ ỗ c t ng n i 01 l n v i l ướ ướ ớ ượ ầ ổ i ít v i vòi phun nh ấ ữ ơ ng n ề ồ ế ; khi cây l n ngày t ớ không đ c xanh t 10%+ N 2%+ K 3_4% hòa v i n i t 2_3 lit/m c t ớ ướ ướ ừ
III.5./ Tr ng dãn cây : (áp d ng v i cây m trong v 3 năm tr lên) ồ ươ ụ ớ n t ườ ừ ở
50_80cm s đ c mang đi tr ng dãn cho đ n khi đ tiêu chu n kích ế ủ ẩ ồ ừ c đem tr ng. Mùa tr ng dãn th th ng t tháng 06_10. Khi cây cao t ồ ẽ ượ ườ ồ ướ ừ
Khu tr ng dãn s đ c quy ho ch và phóng lô cho cây đ ẽ ượ ồ ẳ ể ể ỏ ượ ủ ể ạ ự ng. Tùy tình hình c th ng hàng, x p loài ng và n i trong dãn có th m thêm ở ơ ưỡ ể ờ ế ưở ể ở i cho cây vào mùa khô. theo lô đ d theo d i và chăm sóc. C ly hàng cách hàng 01m đ đ cây tăng tr phát tri n trong th i gian nuôi d c t m ng d n n ướ ướ ươ ẫ
ượ ư c khi tr ng dãn t ồ ướ ừ i đ m t bên ; sau đó bón ỗ ồ ấ ớ c đào tr ấ ướ ể ộ ặ ể ộ ). L tr ng dãn có kích th óc 40x40x40cm, đ 07_10ngày. Đ t đào lên, l p đ t m t đ m t bên, l p đ t d ấ ớ phân h u c vào l đào ( 3_5Kg/l ữ ơ ỗ ỗ
ấ ố ớ ướ ồ ế ở ễ - Đ i v i cây con c y th ng trên lu ng đ t thì khi b ng ph i c n th n tránh làm b ậ ứ ấ ả ẩ ầ c khi tr ng t ng kính b u 10_15ngày, đ ườ ừ ấ 25cm tr lên cho đ n khi l y 20_25cm) và sâu t ừ c c t b t b ng dao ho c kéo th t bén tr óc khi ậ ặ ắ ớ ằ ư ễ ẳ ố b u đ t và đ t r cái. Cây s đ c b ng tr ẽ ượ ứ ứ ễ ấ ầ ng kính tán cây (kho ng t đ t b ng đ ừ ả ấ ằ ườ h t r cái. Nh ng r quá dài có th đ ể ượ ữ ế ễ tre. đ t vào gi ặ ỏ
ng kính kho ng 30 cm ,đ ả ặ ỏ ườ ằ ặ ỉ ấ ố ớ c m i ngày cho đ n khi mang đi tr ng dãn. ặ ầ c lót b ng lá chu i ho c c khô. Đ t b u Gi tre có đ ượ ỏ sau đó thêm đ t đen, ép đ t cho cây đ đ t vào gi ơ ướ c c ch t, t a b t lá tránh thoát h i n ượ ỏ ấ cho cây ; đ t cây n i mát và kín gío, t ỗ ơ ặ ấ i n ướ ướ ế ồ
và cây xu ng h ặ i, l p đ t m t b xu ng tr Khi di chuy n cây c n c n th n tránh làm h cây, đ t nguyên gi ỏ ặ ỏ ậ ẩ ặ ấ ấ ấ ố ố ướ ố ớ c, l p ư ầ tr ng sao cho c r ngang v i m t đ t xong l p đ t l ấ ạ ớ ớ ồ đ t d ấ ướ ỏ ể ổ ễ i b xu ng sau. ố
c khi mang tr ng dãn cũng ph i c t b ố ớ ướ ồ ả ắ ỏ tr ng, xong ỏ ố ổ ồ c t a b t đ tránh thoát h i n ặ c cho cây. - Đ i v i cây con c y trong b u nylon, tr ấ ầ nh ng r dài ló ra kh i b u. Dùng dao r c b bao nylon và đ t cây xu ng l ễ ỏ ầ ữ i. Lá cũng ph i đ l p đ t l ấ ạ ấ ọ ả ượ ỉ ớ ể ơ ướ
ồ ả ượ ư ể ầ ẩ ỉ ị ủ l ỉ ữ ạ ủ ầ ố đ ượ đ ượ cũng đ u đ c c t. c xén t a cành lá c n th n trong 06 tháng m a đ cây ậ c th ng, ít cành nhánh và cây không b cong queo. Nh ng nhánh bên c a thân chính ữ c c t sát thân, ch gi i 2_3 nhánh, nh ng ph n ng n c a nhánh lá non cu i cành ọ ữ ượ ắ - Cây tr ng dãn c n ph i đ ẳ ắ ề
Đ t o h th ng r cây trong m t kh i g n và khi b ng cây đi tr ng s đ ể ạ ệ ố ẽ ượ ứ ễ ộ ả ắ ầ c ph n hai bên g c cây, ố 20_30cm ; l y h t đ t trong rãnh ra và x n đ t r cây ứ ễ ố ọ ư ấ ế ế ấ ắ ả ố ồ l n r mà không ph i c t, hàng năm vào mùa m a ti n hành đào 02 rãnh ở ớ ễ cách g c cây kho ng 30cm, sâu t ừ trong rãnh, sau đó thay đ t đã b l y đi. ị ấ ấ
ng t ự ớ ữ ạ ấ v i ph n đ t ễ ớ ầ c th c hi n m i năm m t l n cho đ n khi cây ự ế ụ ỗ ệ ữ ẽ ượ ươ ộ ầ ế ạ ố Sau 01 tháng, khi cây đã t o nh ng r m i, ti p t c x lý t i hai bên g c cây. Công tác này s đ ồ còn l đ tiêu chu n mang đi tr ng. ủ ẩ
III.6./ B ng cây đem tr ng : ứ ồ
ề ư ề ồ ằ ị : Tr óc khi mang cây đi tr ng 01_02 tháng, ti n hành đi u tra ạ ng cây con đ tiêu chu n, đ m b o cho k ho ch ế ả ế ẩ ả a/ Đi u tra cây con cây con nh m xác đ nh s và ch t l ố ấ ượ tr ng. Di n tích đi u tra t ổ ừ ề ệ ồ 2_4% t ng di n tích gieo m. ệ ủ ươ
V ph m ch t, khi đi u tra căn c vào chi u cao, đ ng kính c r , chia làm ba ứ ề ề ề ẩ ấ ườ ổ ễ lo i :ạ
_ Lo i cây đ tiêu chu n tr ng. ủ ạ ẩ ồ
_ Lo i cây ch a đ tiêu chu n tr ng, c n ph i chăm sóc thêm m t th i gian. ư ủ ạ ẩ ầ ả ồ ộ ờ
_ Lo i cây kém giá tr , b đi không c n chăm sóc thêm. ị ỏ ạ ầ
5
Tiêu chu n ph m ch t t t c n đ t yêu c u sau : ấ ố ầ ẩ ẩ ạ ầ
tr ng l ộ ễ ả l ả ỷ ệ ọ ượ ữ ng gi a 1/1_3/1. - Tình hình phát d c cân đ i gi a thân và b r ; đ m b o t ụ ữ ố i đ t t ậ ướ ấ ừ b ph n trên đ t và b ph n d ấ ộ ậ ộ
- Đ ng kính c r b m kho . ẻ ổ ễ ẩ ườ
- B r phát tri n cân đ i đ y đ , nhi u r bàng, r cám. ố ầ ủ ề ễ ộ ễ ể ễ
- Không b xây xát, sâu b nh khi b ng.
- Đ i v i cây lá kim ph i có đ y đ m m ng n. ả ủ ầ ố ớ ầ ọ
ứ ệ ị
ng th c tr ng )
Tiêu chu n kích th ẩ
ướ
c cây đem tr ng :( theo ph ồ
ươ
ứ
ồ
TU I CÂY
NG KÍNH
Ứ NG TH C
Ổ
Ề
06thg_01năm 01_03 năm 03_06 năm
CHI U CAO (cm) 20_100 80_150 200_350
Đ ƯỜ C R (cm) Ổ Ễ 0,5_1,0 1,6_2,5 6,0_10,0
ườ
ố
PH ƯƠ TR NGỒ _R ng t p trung ậ ừ _Dãy cây phòng hộ _Đ ng ph ,công trình công c ngộ
• Đ i v i cây có b u nylon
b/ K thu t b ng cây đem tr ng : ậ ứ ồ ỹ
ầ ồ ả ả ổ ỏ ẫ i n ướ ướ ự : Tr ế ệ ả ả c mùa tr ng kho ng hai tháng ph i gi m d n r i ầ ồ ng ưở ố ng đ i i v tr ng mà cây v n sinh tr i đ khi đem tr ng cây t ươ ả ớ ụ ồ ạ ể ồ ướ ố ớ b h n không t c, nh c ; n u còn 1_2 tháng t ỏ ẳ khá m nh thì ph i th c hi n vài bi n pháp h m cây l ệ ạ c ng ch c. ứ ắ
ặ ướ Dùng kéo ho c dao th t bén đ c t b 1/3 cành phía d ơ ố ể ấ ặ ầ ầ c, nh c chuy n b u ra kh i lu ng, n n cho m t lu ng h i ch t r i x p b u tr ầ i, ng ng h n vi c t ói ệ ư ể ắ ỏ ẳ ư ở ạ i l ặ ồ ế ệ c. C n làm th n tr ng không đ rách võ b u sau ượ ậ ỏ ư ơ ố ậ ể ầ ọ n ướ v i c ly nh c ho c th a h n cũng đ ư ủ ặ ớ ự này khó di chuy n đi tr ng. ể ồ
• Đ i v i cây tr ng dãn
ọ Đây là cách h m cây nh m làm c t đ t các r ăn ra ngoài b u, khi cây ch m m c ễ ằ ớ ắ ứ r non m i đem đi tr ng, nh v y v a d b ng, cây v a mau ph c h i sau khi tr ng. ễ ờ ậ ừ ễ ứ ầ ụ ồ ả ồ ừ ớ ồ
: Quy đ nh kích c b u đ t tùy theo s phát tri n c a r ỡ ầ ủ ễ ự ể ấ ị ố ớ ồ ngang và r c c mà đ nh. ễ ọ ị
ng đ ườ ừ ố Thông th ườ ỏ ể ỡ ố c càng nhi u r và r càng dài càng t ư ễ ễ ấ c qu n l ng kính b u t b u nh đ đ t n kém chi phí v n chuy n thì cũng có th làm đ ậ ầ l y đ ấ đ t ph i đ ấ 30_40 cm ; n u mu n b ng ứ ế ớ c nh ng ph i moi b i ả ượ t, nh t là r c c ; nh ng r này n m ngoài ằ ữ ố i xung quanh b u đ kh i b gãy ho c xây xát trong lúc v n chuy n. ỏ ị 20_40 cm , cao t ầ ừ ể ể ễ ọ ặ ượ ả ượ ề ễ ấ ạ ể ể ầ ậ
c b ng đem tr ng, ượ ứ ư ứ ầ ồ c khi cây đ nh chu n b tr ng dãn cây con. ng t ả ti n hành đào 02 rãnh hai bên g c cây t ươ Cách b ng b u nh sau : Kho ng 2_3 tháng tr ố ướ ẩ ị ồ ự ư ế
i, dùng lá ch m ( d a n Sau đ m t tháng, đào ti p 02 rãnh hai bên còn l ế ằ d ộ ộ ầ ấ ạ ậ n i, dùng dây c t th t ch t ặ ở ướ ố ộ ấ ơ ể ỡ ầ ể c) bao ừ ướ ạ i g c và xung quanh b u đ tránh ầ ể c cho ể ữ ướ xung quanh b u đ t l làm v b u khi di chuy n, có th dùng thêm r m qu n xung quanh cây đ gi cây.
Sau đó đào l ề ộ ổ ộ ắ ầ c hàng ngày, t a b t t ở ơ ặ ỉ và cây mang b u lên, đ t cây ầ 50%_70% t ng s lá c a cây đ h n ch s thoát h i n ấ i n ướ ướ c qua lá. r ng ra v m t phía và x n sâu xu ng đ t xung quanh b u, dùng dây ố n i mát và kín gió, t ớ ừ ơ ướ ể ạ ế ự ủ ổ ố
ặ ơ ể ớ ằ ỉ , thêm đ t đen vào chèn cây th t ch t. gi Ngoài ra, thay vì dùng lá ch m có th dùng g o tre l n ; dùng lá ho c r m lót đáy ặ . Đ t cây đã b ng xong vào gi ứ ấ ậ ặ ỏ ỏ
Nhìn chung khi b ng b u c n th c hi n 05 không sau : ầ ầ ứ ự ệ
ng b r , thân và m m ng n cây con. _ Không c t ng n ho c làm t n th ắ ắ ặ ổ ươ ộ ễ ầ ọ
_ Không dùng tay nh cây con khi ch a đào đ t h t b r . ấ ế ộ ễ ư ổ
_ Không dùng tay c m n m b r . ộ ễ ầ ắ
6
_ Không đ đ t bê b 1 lên cây con. ể ấ ề
_ Không đ b r b ph i n ng, ph i gió. ể ộ ễ ị ơ ắ ơ
c/ Phân c p và th ng kê cây con ấ ẩ : Sau khi b ng cây, c n ti n hành phân lo i ph m ứ ế ầ ạ ố ng cây con d a trên nh ng tiêu chu n đã nêu trên. ự ữ ẩ ch t và th ng kê s l ố ố ượ ấ
IV./ K THU T TR NG : Ậ Ồ Ỹ
IV.1./ Đ a đi m tr ng : ể ồ ị
c thi t k đ y đ tr c theo qui ho ch và k ho ch hàng Đ a đi m tr ng ph i đ ồ ả ượ ể ị ế ế ầ ủ ướ ế ạ ạ năm.
IV.2./ X lý th c bì tr c khi tr ng : ử ự ướ ồ
ọ ạ ầ ưở ấ ồ ng r m r p trên đ t tr ng ậ ạ C n ti n hành d n s ch cây b i, c d i, dây leo sinh tr nh m t o đi u ki n cho công tác làm đ t, tr ng và chăm sóc. ạ ụ ỏ ạ ồ ế ề ệ ằ ấ
Công tác này ph i tuỳ theo tr ng thái hoàn c nh c a đ t tr ng, t ạ ả thành th c bì và ự ế ng c a nó, m t khác ph i căn c vào yêu c u k thu t tr ng mà quy t ủ ấ ồ ỹ ầ ổ ậ ồ ả ủ ưở ứ ặ ả tình hình sinh tr đ nh. ị
IV.3./ Làm đ t :ấ
Bao g m cày, b øa, cu c x i đ t... ; có th s d ng m t trong hai ph ể ử ụ ừ ồ ộ ươ ứ ng th c : ớ ấ làm đ t toàn di n và làm đ t c c b cho các đi u ki n hoàn c nh khác nhau. ố ấ ụ ộ ệ ề ệ ấ ả
Đ sâu làm đ t c n đ m b o cho b r cây con khi tr ng đ ượ ườ ồ ộ ả ng, không cây b i, c d i và tuỳ t ng đ c tính loài cây, tiêu ừ c bình th ặ ộ ễ ụ ỏ ạ ấ ầ ả b u n cong, sâu h n đ sâu c a r ị ố ủ ễ ộ ơ chu n cây tr ng mà đ nh đ sâu thích h p. ị ẩ ồ ộ ợ
N u cày toàn di n, thì l n cày đ u l t đ t sâu kho ng 10cm, nh v y c d i đ ệ ế ầ ả ơ ư ậ ừ ứ ế ầ ộ ỏ ạ ượ c 25_30cm, làm ồ c vùi sâu s chóng m c, đ n khi tr ng ỏ ạ ượ ấ ướ ế ẽ ầ ậ ấ ph i trên m t đ t, chóng khô ch t ; sau 1_2 tu n cày l n th hai, đ sâu t ầ cho đ t d t lên ph i ãi, c d i đ ụ l ạ ế ặ ấ i sâu đ c l ượ ậ i ti n hành làm đ t (đào và l p h ). ấ ơ ố ấ
ớ N u làm đ t c c b theo h , lúc đào c n đ riêng l p đ t m t ; khi l p h cho l p ể ấ ặ ấ ớ ố c, nh t b đá c c, s i to, g c cây... ế đ t m t xu ng tr ấ ặ ố ấ ụ ộ ướ ố ụ ặ ỏ ỏ ầ ố
Nên làm đ t tr ồ ấ ấ ướ ư ế ấ ẽ ờ ụ ồ ấ ượ ụ ơ ấ ễ ị ỏ ệ ớ c đ đ n th i v tr ng m i 2_3 tháng, không đ ừ c ph i ãi thu n th c, k t c u đ t to ; lúc tr ng ồ ượ ượ c ấ ể ế ế ấ i r khô c ng, r cây không bám đ ễ ầ ướ ễ ứ c khi tr ng t làm đ t, vì nh th đ t s không đ không n n k s làm đ t d b h ng, đ t bên d vào đ t nên d ch t khô. ỹ ẽ ễ ế ấ
IV.4./ Đào l p h : ố ấ
Xác đ nh v trí h đào theo đúng kho ng cách , m t đ đã qui đ nh trong b n đ ậ ộ ả ả ị ị ị ồ thi ế ế ỹ t k k thu t , c m c c làm d u . ắ ậ ấ ố ọ
ố ướ c h đào tùy theo kích th óc c a b u cây , yêu c u ph i l n h n t ủ ầ ơ ừ ả ớ ấ ướ ấ ủ ớ ớ ấ ướ ấ ấ Kích th ầ ấ ỏ th ơ ữ ụ l n c a b u cây . Khi đào đ l p đ t m t m t bên, l p đ t d ể ớ ầ cho l p đ t m t nhi u màu m xu ng tr ỡ ề l n đá, s i ho c m nh v n khác c n đ ả ẫ chu ng ho c đ t bùn cho m i h tr n v i l p đ t m t. 2_3 ầ i m t bên, đ khi tr ng ồ ộ ể ộ ỗ ườ i l p lên trên. Đ t đào l c, l p đ t d ng ớ c nh t s ch. C n chu n b phân h u c , phân ị ẩ ầ ặ ạ ặ ấ ố ầ ỗ ố ộ ư ặ ướ ượ ớ ớ ặ ặ ặ ấ ồ
5-/ Tr ng cây: ồ
l ầ ậ ớ ả t. C n tranh th tr ng t p trung vào đ u mùa m a, khi n Là khâu quan tr ng c n làm đúng k thu t m i đ m b o t ả ỷ ệ ầ ỹ ủ ồ ố ư ầ i đ sâu t ọ ể ố ấ ớ ộ ậ ộ ẩ ừ ư ể ữ ể ồ cây s ng cao, h i c ướ s c nhanh và phát tri n t ứ ộ 30 - 40cm, đ m không khí đã tăng lên khá. Mu n m a đã th m vào đ t t ư ấ nh t cũng ph i hoàn thành công tác tr ng vào gi a mùa m a đ có th i gian thích nghi cho ấ ồ ờ t có kh năng vi c sinh tr ng nhi u ngày trong năm đ u làm cho cây phát tri n đ c t ả ượ ố ầ ề ệ i cây. ng xì phèn và m n đ c h i t ch ng ch i v i mùa khô ho c v i các hi n t ộ ạ ớ ệ ượ ố ả ưở ọ ớ ặ ớ ặ
Mùa tr ng thích h p nh t là tháng 6 - 7. ấ ồ ợ
7
c d thoát hay th p trũng, n ồ ấ ướ ướ ễ ấ ị Ở ơ ấ Tùy theo đ a đi m tr ng: cao, n ể ặ ầ ặ ấ ừ c v ng ch c. n i đ t cao đ t b u cây th p so v i m t đ t t ư ậ n i đ t có m c n ặ ấ Ở ơ ấ ự ướ ỏ ổ ẽ ượ ữ c ng m cao thì m t b u cây ph i đ ầ ụ ỏ ộ ầ ố ừ ấ ầ ồ ấ n ầ ướ i n n ch t r i l p đ t ti p t c ( có th t ạ ệ ố ặ ồ ấ ể ữ ướ ướ ỏ đ ng ễ ị ứ ọ c d b ầ 10 - 20cm đ d n d n ể ầ n i đ t th p nên ấ ắ Ở ơ ấ ả ượ c ặ ầ c ng m cao hay ướ ự ầ c khi đ t cây con xu ng ố ặ ể ướ i ấ ế ụ ầ i trong th i gian đ u. ệ ờ 1 - 3 c c ch ng đ đ m b o cây không xiêu v o, không b lay g c r khi ặ ừ c t ẹ ố ễ ỡ ả ả ị mà đ t b u cây. ặ ầ ớ l p đ t trong quá trình chăm sóc, làm nh v y cây s đ ấ ấ đ t b u cây ngang m t đ t. ặ ầ đ t n i lên trên kh i m t đ t, n i lên bao nhiêu ph thu c vào m c n ặ ấ ặ ổ th p. Khi tr ng cây có b u b ng túi nylon c n xé b túi b u tr ằ ấ ầ tr ng. L p đ t đ y quá n a h , d ng l l ử ỗ ồ đ m sau khi n n ). T o b nh xung quanh g c đ gi ạ ẫ ờ M i cây đ t t ố ọ ỗ b gió l n. ớ ị
Đ i v i cây tr ng l c hóa Thành Ph sau khi tr ng xong ph i t ố ớ ả ướ ụ ằ ồ ể i ngay nh m làm ướ i ồ i m t l n trong ba ố i s c và phát tri n nhanh. Sau ngày tr ng, t ồ ạ ứ ầ ộ ầ ướ ườ ứ ấ ng xuyên m t l n/ngày trong 10 ngày đ u và c 5 - 7 ngày t i m t l n su t trong 6 tháng đ u. ồ cho đ t bám sát vào r cây, cây chóng h i l ễ th ộ ầ tháng, và sau đó c 12 - 15 ngày t ứ ộ ầ ướ ầ ố
V./ CÔNG TÁC CHĂM SÓC VÀ B O V CÂY TR NG: Ồ Ả Ệ
ả ặ ụ ệ ệ ồ ề nhi m v tr ng và ph i đ u t ả đ y đ vào vi c này. V n đ chăm sóc và b o v cây tr ng ph i đ t thành nhi m v ngang hàng v i ớ ấ ụ ồ ả ầ ư ầ ủ ệ ệ
1-/ Chăm sóc cây m i tr ng trong th i kỳ đ u : ớ ồ ờ ầ
ầ ả ầ ỏ ớ ấ c th i n ớ ồ ồ ở ế ợ ả ườ ộ ầ các công trình công c ng c n t ự ầ ướ ướ ủ ữ ệ ế ầ ắ ọ ộ ầ ờ Cây m i tr ng trong năm đ u c n ph i làm c , x i đ t hai l n k t h p bón phân, ng kỳ. Ph i chăm sóc và đ i v i cây tr ng ố ớ tr ng d m trong ba năm đ u. Th c hi n đ y đ các khâu này không nh ng xúc ti n cây ầ ặ ồ t mà còn tăng kh năng ch ng ch u c a cây. C m c c bu c thân cây b o l n nhanh, xanh t ả ị ủ ố ố ớ đ m cây thân th ng không xiêu v o, đ ngã. Trong th i kỳ cây con c n ra s c b o v ệ ả ẳ ả không đ súc v t ăn lá, đ t ng n ho c đ p đ cây, theo dõi phòng ch ng cháy k p th i. ờ ổ ả ẹ ổ ặ ạ ứ ị ể ậ ọ ọ ố
T năm th t cây đã n y ch i m nh, đ i v i cây tr ng riêng l ứ ư ố ớ ẻ ầ ạ ồ ồ c n c t s a đ ắ ử năm th ừ ắ ầ ậ nhiên chi m t ừ l ỷ ệ ụ ế ầ ở ả ừ b t đ u t o hình cho cây, coìn đ i v i r ng t p trung thì r ng b t đ u khép tán t ố ớ ừ ắ ầ ạ 6 tr đi, khi có hi n t ự ệ ượ th c hi n bi n pháp t a th a chăm sóc r ng ( theo quy trình k thu t lâm sinh ). ừ ỉ ể ứ ắ ầ cao trên lâm ph n thì b t đ u ỹ ng r ng cành t ư ự ệ ệ ậ
• Đ i v i r ng t p trung ti n hành các bi n pháp t a th a tuân th theo quy trình k ệ
2-/ T a cành t o dáng cây: ạ ỉ
ố ớ ừ ư ủ ế ậ ỉ ỹ thu t lâm sinh. ậ
• Đ i v i cây tr ng l c hóa, công vi c t a cành, t o dáng khi cây đã l n nh m m c ụ ằ ồ ủ i và tài s n c a tiêu chính là h n ch cây đ , cành g y b t th ườ ấ dân, đ ng th i t o dáng cho cây góp ph n t o nh ng c nh đ p và còn k t h p cung c p ấ ế ợ ầ ạ m t ph n ch t đ t.
ệ ỉ ạ ớ ụ ỗ ườ ế ẫ ả ng gây tai n n cho ng ữ ạ ẹ ả ố ớ ạ ờ ạ ấ ố ồ ầ ộ
ờ ắ ố ầ ấ i, không nh ng ít gây t n th Th i gian c t t ừ t nh t là vào mùa khô ( tháng 1 - 4 ) lúc sinh tr ưở ờ ư ầ ng cho cây mà còn k p th i cho nh ng m m ng cây g n nh ữ ữ ị ạ t m ng ng l ạ non phát sinh trên nh ng cành đã d đ nh c t s a. ươ ắ ử ổ ự ị ữ
khi cây còn nh đ ồ ả ầ ừ ố ớ ấ ả ắ ử ạ ứ ạ ố Đ i v i t ổ t c cây tr ng c n ph i nghiên c u t o hình ngay t ữ ớ ả ệ ề ầ ề ầ ộ ộ ề ế ả ỗ ễ ả ề ỹ ệ ắ ầ ầ ạ ướ ể ả ắ ố ng đ n các công trình, cây xung quanh, có th ti n hành c t t ế ả ể ế ặ ộ ắ ử ể ả ữ ưở ặ ạ ộ ế ắ ầ ế ả ố ề ụ ứ ồ ủ ừ ạ ấ ả ể ề ậ ạ ầ ơ ố ỏ ộ t vì không nh ng d đ m b o hình 3-4 năm tu i, c t s a t o hình cây càng s m càng t dáng đúng theo yêu c u mà còn t o đi u ki n cho cành non phát sinh nhi u, tán r ng, c h t là m i khi c t c n ph i quan sát k toàn b tán nhi u bóng mát. Đi u c n chú ý tr ắ cây và các công trình xung quanh đ quy t đ nh s cành c n ph i c t và bi n pháp c t ế ị ắ ừ cành sao cho không nh h trên xu ng ( k c ch t h nh ng cây ch t). M c đ c t s a cành cây n ng hay nh ( ít ẹ hay nhi u ) còn ph thu c vào kh năng n y ch i c a t ng loài cây. Các v t c t c n bôi h c ín, s n ho c thu c sát trùng đ đ phòng n m h i xâm nh p phá ho i cây. C n chú ý ặ ắ b o h lao đ ng cho công nhân. ả ộ ộ
