Kỹ thuật trồng và ghép cây
trám đen
Cây trám đen có tên khoa học là Canarium nigrum Engler, là loại
cây trồng đa tác dụng được trồng rộng khắp miền Bắc và cả ở miền
Nam Tây Nguyên. Trám đen là một đặc sản quý của các tỉnh trung
du, miền núi phía Bắc. Quả trám đen ăn bùi, béo, rất ngon. Trồng
cây trám đen cho hiệu quả kinh tế cao, cây trám đen cái 7-10 năm
tuổi cho sản lượng 2 đến 3 tạ quả mỗi năm.
Theo kinh nghiệm của trồng và cấy ghép cây trám đen của bà con nông
dân Hiệp Hòa, Bắc Giang thì thường trồng trám vào 2 vụ trong năm là
vụ xuân (từ tháng 2 đến tháng 4), vụ thu từ tháng 8 đến tháng 10).
1. Cách ươm, nhân giống:
Trồng trám đen bằng hạt sẽ rất lâu có quả ( 7-8 năm mới bói quả), tán
cây lại cao khó can thiệp bằng các biện pháp kỹ thuật như phun thuốc
dưỡng cây, thuốc bảo vệ thực vật, thu hái…Khi trồng trám bằng cây
ghép thì khắc phục được hoàn toàn những nhược điểm trên của cây
trồng bằng hạt.
Gieo ươm gốc ghép: chọn những quả chín tách lấy hạt, rửa sạch thịt quả,
phơi hạt khô trong bóng dâm. Ủ hạt trong cát ẩm 70-80%, sau khoảng
15 đến 20 ngày, hạt trám nảy mộng. Gieo hạt đã nảy mầm vào túi nilon
có đục 4 lỗ thoát nước ở đáy. Chăm sóc cây con trong vườn ươm khi đạt
50 – 60 ngày tuổi, có 5 đến 6 lá thật, cần trồng thưa ở khoảng cách 40cm
một cây để cây dễ dàng sinh trưởng. Khi cây đủ 1 – 1,5 năm tuổi, có
đường kính gốc 1-2cm, cao 60-100cm là đạt tiêu chuẩn gốc ghép.
Kinh nghiệm ghép chám: Để tránh việc nhựa trám nhanh khô, lớp tượng
tầng mỏng nên muốn có tỉ lệ cây sống cao đòi hỏi thao tác ghép phải
nhanh, động tác kỹ thuật phải thành thục.Qua thực tế, đã đúc kết được
một số kinh nghiệm ghép trám cần lưư ý sau:
Chọn cành bánh tẻ, vị trí ở giữa tán cây, tráng nắng, không bị sâu, bệnh
hại trên những cây trám có 10-15 năm tuổi, có ít nhất 3 vụ quả ổn định,
năng suất chất lượng cao làm cành ghép. Chọn gốc ghép và cành ghép
có đường kính gần bằng nhau để diện tích tiếp xúc tượng tầng của cành
và gốc ghép là lớn nhất.
Chọn thời vụ ghép thích hợp: Nhiệt độ không khí 25-30 độ C, nên ghép
vào vụ xuân tháng 3,4 và vụ thu đông tháng 10, 11 là phù hợp. Có ít
nhất 7 ngày sau khi ghép không bị mưa ướt cành và gốc ghép, nếu trong
thời gian này mà gặp mưa cần chủ động che mưa bằng bạt nhựa. gốc
ghép phải được cung cấp đủ phân và nước để dòng nhựa luyến lưu thông
được thuận lợi, nhanh liền vết ghép.
Phương pháp ghép: Ghép nêm đoạn cành là tốt nhất. Chọn đoạn cành
bánh tẻ dài 15-20cm, có 2-4 mắt ngủ. Cắt vát 2 phía vạc ống dầu ở đầu
dưới cành ghép bằng dao ghép chuyên dùng sao cho cân nhau. Dùng kéo
cắt cành, cát gốc ghép vị trí cách mặt đất 20-30cm. chẻ đôi gốc ghép sâu
xuống phía gốc 5-7cm. Cắm cành ghép vào gốc ghép vừa chẻ sao cho
phần tượng tầng (vỏ lụa giữa lớp vỏ ngoài và lõi gỗ) tiếp xúc với nhau
nhiều nhất. Dùng giấy ghép nilon của Trung Quốc sản xuất quấn chặt cố
định vài vòng cành ghép và gốc ghép rồi tiếp tục quấn theo chiều từ
dưới gốc ghép lên trên cành ghép, buộc đầu cành ghép, quấn lượt 2 trở
lại gốc ghép, buộc chặt sao sao cho giấy nilon thật khít vào cành và gốc
ghép, hạn chế tối đa hơi ẩm thoát ra môi trường bên ngoài. Thao tác
ghép phải nhanh chóngd trong vòng 45-60 giây, quá trình ghép cần che
ánh nắng trực tiếp không cho chiếu vào vết cắt cành và mắt ghép.
2. Trồng và chăm sóc cây trám ghép:
Trám đen cần trồng ở đất phù sa cổ giàu dinh dưỡng, phù sa ven sông và
đất đồi thấp (độ dốc dưới 100) có tầng đất dày hơn 1m, thoát nước mới
duy trì được chất lượng quả. Đào hố trồng rộng 0,8 - 1m, sâu 0,8 - 1m.
Bón lót mỗi hố 30 - 50kg phân chuồng trộn với 0,5 - 1kg supe lân, ủ kỹ
trong 60 – 70 ngày. Khi trồng trộn đều phân với đất, san phẳng, trồng
cây trám ở chính giữa hố.
Mật độ khoảng cách: Trám là cây lấy quả lâu năm, tán lớn, trồng bằng
cây ghép với khoảng cách: 4-5m x 7-8m. Hàng sông bố trí theo hướng
đông-tây; những cây ở hai hàng con liền nhau trồng theo hình nanh sấu
để tận dụng tốt nhất ánh sáng mặt trời. Sau trồng 8-10 năm tỉa bỏ những
cành giao nhau giữa các cây trong hàng.
Tưới đủ ẩm 70 - 80% sau trồng để cây sinh trưởng thuận lợi. Tạo tán
cho cây con trong 3 năm đầu: Khi cây cao 1 - 1,2m tiến hành bấm ngọn.
Mỗi cây giữ 4 - 5 cành cấp 1 và 8 - 10 cành cấp 2 toả đều xung quanh.
- Bón cho cây con (1 - 3 năm): Mỗi cây 20 - 30 kg phân chuồng, bón
1lần/năm. Từ 0,5 - 1kg urê, 0,2 - 0,5 kg kali clorua, 1 - 2 kg supe lân,
bón làm 4 - 5 đợt/năm.
- Bón cho cây kinh doanh: Bón làm 3 đợt trong năm: Bón phục hồi sau
khi thu quả, kết hợp với tỉa cành la, cành vóng, cành tược, cành sâu
bệnh, phân chuồng 30- 50kg, bón đạm, lân, kali theo tỷ lệ 2 đạm: 1kali:
4 lân. Bón đón hoa vào tháng 1 tỷ lệ 1 đạm: 1 ka li. Bón thúc quả vào
tháng 4 tỷ lệ 1 đạm: 2 kali. Vị trí bón dưới tán cây.
Phun chế phẩm A-H 502+Chất bám dính cho trám 2-3 lần. Từ 1-2 lần
khi có nụ đến trước nở hoa rộ, 1 lần khi đậu quả non đường kính quả
bằng đầu đũa để tăng đậu quả, chống rụng quả sinh lý, tăng 15-20%
năng suất quả.
4. Thu hoạch, bảo quản:
Trám đen chín vào tháng 8- 9, khi chín quả chuyển từ màu xanh nhạt
sang màu đen hoàn toàn là thu hoạch được, trám chín không đều trong
một chùm, lựa chọn những quả chín thu hái nhẹ nhàng để khỏi ảnh
hưởng tới quả bên cạnh. Để quả trong rổ rá thoáng đem đi tiêu thụ trong
7-10 ngày, nếu để lâu cần bảo quản quả tươi trong tủ lạnh 12-15 độ C.
Sau khi om chín trám, ngâm trám cả quả không bỏ hạt trong nước muối
10% đun sôi, để nguội, đựng trong chum vại sành bịt kín có thể bảo
quản được 5-6 tháng
