Làng Ma
A- A A+ ‹Đ c›ọ
Tôi đã đ nh v s m nh ng sa đà chén r
chi u m i lên xe. Trên con
ề ớ
ư
ị
ượ
u, câu chuy n, d t không n i, ba gi ứ
ệ
ổ
ờ
ề
ớ
đê ven sông H ng thu c huy n Lý Nhân, t nh Hà Nam, nh m tính 70 km v n k p t
i Hà N i tr
ẫ ị ớ
ệ
ẩ
ồ
ộ
ỉ
ộ ướ
ờ c khi tr i
i.ố t
nh minh h a ả ọ
B t ng mây đen p đ n. Tr i nh trút n c, tôi t th t, ng ư ế ấ ậ ờ ờ ướ t l ướ ướ ướ ườ ớ ạ ầ i n l nh. May có cái đi m canh đê vào trú. M a dai d ng g n ư ế ẳ
hai ti ng đ ng h . Đ ng x u l i sũng n c. Ra đ n đ ng I Ph Lý ch c t ấ ạ ườ ế ồ ồ ướ c, cái xe Honda cà kh đ i 78 không b c lên đ ổ ờ ố ượ ế ườ ắ ố i ủ
m t.ấ
i. B t th n trên n n tr i tr c m t s ng s ng cây đa ba đ u. Tôi n i da L i r . Trên đê tôi phi xe xu ng. Sau m a, ráng chi u đ ố ố ẽ ỏ ố ư ề ờ ướ ề ấ ầ ặ ừ ữ ầ ổ
gà, xung quanh t i s m, ng i h ng đi, r i vào ch n mung lung. C m giác y di n ra ch ng bi t bao lâu. R i tôi nghe ti ng ng ố ầ ườ ẫ ễ ả ấ ẳ ơ ố ế ế ồ ườ i
lao xao, đ u nh c nh búa b . Hình nh cây đa ba đ u đây nh ? Mình đang Hà Nam c mà? ầ ở ứ ư ầ ả ổ cái làng Ma ch p ch n. Sao nó ậ ờ ở ỉ ở ơ
ầ Loáng thoáng tôi nghe ti ng ai nói xa g n: ế
- Ng ườ i nóng quá... Ch c g p m a c m l nh... ặ ư ắ ả ạ
Tôi g ượ ỏ ng l m b m h i: ầ ầ
- Đây... là... đâu? Sao có... cây đa ba đ u? Làng Ma...? ầ
- Anh ta nói gì...? Làng Ma! Ô hay, anh ta g c đây? ố ở
- Th ... th c Tĩn? ế ụ ế
- Kìa... anh ta bi t c Tĩn à, ông lão làng Ma... ế ụ ở
Sao l ạ ỏ i là làng Ma? Đây đ t Hà Nam, đâu ph i H i D ng? Đ u óc tôi lùng nhùng nh ng câu h i. ả ả ươ ữ ầ ấ
* * * H i y, đang th i chi n tranh đánh phá mi n B c ác li t c a không quân M , nh ng năm sáu b y sáu tám. Lúc đó tôi tròn ồ ấ ế ề ắ ờ ệ ủ ữ ả ỹ
nhà ng m i tu i. M g i tôi s tán ẹ ử ườ ổ ơ ở ườ ọ ấ i h hàng v i bác cùng c quan m . Làng thu c huy n T Kỳ, t nh H i D ng. M tính đ y ộ ả ươ ứ ẹ ệ ẹ ớ ơ ỉ
là vùng xa qu c l , không nhà máy xí nghi p, máy bay ít oanh t c. C ch nh t cu i tháng, t c quan ố ộ ứ ủ ệ ạ ậ ố ừ ơ ở ạ Hà N i, m lóc cóc đ p ẹ ộ
h n b y ch c cây s theo đ ng t t đèo nh ng th c c n thi t cho tôi. Nh ng ngày đ u m t mình ch n l ụ ả ơ ố ườ ắ ứ ữ ầ ế ố ạ ữ ầ ộ ớ ẹ , tôi nh nhà, nh m , ớ
th ng ra đ u làng ngóng hay l i vào góc kín thút thít khóc. D n dà tôi cũng quen v i cu c s ng m i. Có l b i nông thôn nhi u trò ườ ầ ủ ầ ớ ộ ố ớ ẽ ở ề
l chim non, m y con chim ra ràng đ h n, ngh n c chiêm chi p đòi ăn; xem tr ạ ướ c đ a tr thành ph nh tôi. Trò trèo cây xem ư ứ ẻ ố ổ ỏ ỏ ể ế ấ ổ
tr n k ch chi n gi a b y ong vàng và tên hung th n ong đen đ n đánh c ữ ế ế ậ ầ ầ ị ướ ắ p ong non; theo lũ tr ra b sông câu cá lác, lo i cá m t ẻ ạ ờ
th l nh cái đèn pha, v t v o trên đ u... Thú nh t v n là đi câu. Cũng vì trò y tôi quen c Tĩn, ông già c t vó rìa c ng, giáp ố ố ấ ẫ ắ ẻ ụ ư ấ ấ ầ ở ố
sông. Ch ng rõ c Tĩn có ng i thân nào không, ch th y c thui th i m t mình cái chòi c t vó. M t b n tò mò tôi h i, nhà c ụ ẳ ườ ỉ ấ ụ ủ ộ ở ộ ậ ụ ở ấ ỏ
đâu, c Tĩn ch vào trong đê, n i b n tr b o đ y là làng Ma. Tr c có cái ch h p đó. Năm đói ng ơ ọ ẻ ả ụ ấ ỉ ướ ợ ọ ở ườ ồ i d n v , ch t, xác chôn ế ề
chung nên có gò g i là m Chung, Nh ng đêm tr tr i, ma đói t ở ờ ữ ả ọ ụ ậ t p h p ch d ọ ợ ướ ố i g c đa. S thì s , nh ng h c xong chi u nào ư ề ợ ợ ọ
tôi cũng ra b ng đ c. Không bi t ham câu hay vì nh ng câu chuy n c Tĩn k . Ph i nói c Tĩn là kho chuy n c tích. C kiên ằ ượ ế ữ ụ ụ ụ ệ ể ệ ả ổ
nh n tr l i, gi i thích các câu h i d ả ờ ẫ ả ỏ ườ ườ ng nh vô t n c a tôi, m t đ a tr lên m i. ộ ứ ủ ư ẻ ậ
ọ Tr a y đi h c v , ăn v i vàng, r i c m chi c c n, câu tôi phóng ra b sông. Vào chòi ch ng th y c Tĩn đâu, ch th y b n g ng ồ ầ ư ấ ỉ ấ ụ ề ế ẳ ấ ầ ọ ộ ờ ố
vó không l i đung đ a trên m t n c. Tôi dáo dác tìm quanh. C đâu nh ? Hay m n m nhà? Mà t ướ ặ ướ ư ụ ở ằ ố ỉ tr ừ ướ c đ n gi ế ờ ấ ch a th y ư
ng ườ ồ i thân nào c a c . Th vào nhà xem sao. Phân vân m t lúc vì s , nh ng nghĩ c Tĩn m, tôi đánh li u vào làng Ma. Lâu r i ư ụ ủ ụ ử ề ộ ợ ố
làng Ma thành v c nhà c Tĩn ngay. Khu v ườ n cây các c . Tuy l n đ u vào đ y tôi v n tìm đ ầ ụ ấ ẫ ầ ượ ụ ườ n có ngôi nhà c là duy nh t, ba ụ ấ
gian l p r , p p cũ. ợ ạ ọ ẹ
- Ông i... ! ơ
Ti ng vòng v ng trong v ế ọ ườ ụ n cây. Nghe, tôi r n r n, h t ho ng g i liên ti p. T chái nhà có ti ng c : ọ ờ ợ ừ ế ế ả ố
- Th ng cháu đ y à?... Ông đây, ông đây. ằ ấ ở
X c vào, tôi th y c Tĩn đang lúi húi trong b p. M t n i m i cháo to v t, đang sùng s c khói trên cái b p, kê b ng m y ông bù ộ ồ ườ ụ ụ ế ế ậ ằ ấ ấ ộ
ộ ỏ rau. Tôi v i h i:
ế - Ông m à? Sao ông n u nhi u cháo th ? ề ấ ố
- ồ không (c Tĩn tr l ụ ả ờ i). Hôm qua ông quên m i th ng cháu. Chi u nay ờ ề ằ ở ả đây ăn c m, à... ăn c v i ông. Hôm nay r m tháng b y, ỗ ớ ằ ơ
l xá t i vong nhân. ễ ộ
Nói r i c Tĩn nh tôi ra v n hái lá mít, c thì r c nh ng tàu chu i. Hai ông cháu mang đám lá xu ng c u ao r a, c đám lá đa, ồ ụ ờ ườ ữ ử ụ ầ ả ọ ố ố
ch c c Tĩn nh t d i g c cây đa ba đ u t tr c. R a xong, ông cháu tôi bê r lá vào nhà lau c n th n. Tôi ch ng bi t đám lá đ ặ ướ ố ầ ừ ướ ụ ắ ử ẩ ậ ẳ ổ ế ể
làm gì. Lúc này tôi m i có d p quan sát nhà c Tĩn. Ngôi nhà t nh toàng, ngoài ban th ám khói, đ y tan nhang và chi c chõng tre ụ ề ế ầ ớ ờ ị
ỏ cũ, đ đ c ch ng còn gì n a. Tôi tò mò h i: ồ ạ ữ ẳ
- Ông i, th bà đâu? Các cô chú đâu? ơ ế
M i lau lá hay suy nghĩ gì, c l đ nh tr l ụ ơ ễ ả ờ i: ả
- ... bà và các cô chú... Kìa, nhanh tay lên cháu... H đang ch ... Đói, ma đói mà! ... ờ ờ ọ ờ
Tôi l quá và c m th y s s , l m lét nhìn quanh. Ch ng có ai. C Tĩn b i ban th , bày m y gói b ng ngô và th p nén ạ ờ ợ ấ ụ ẳ ả ấ c l ướ ạ ấ ắ ờ ỏ
h ươ ầ ng, r i b o tôi r i nh ng chi c lá mít, lá đa đã lau s ch ra sân và c bê n i cháo theo. Tôi tr m t ng c nhiên khi c Tĩn c m ố ắ ồ ả ụ ụ ữ ế ạ ạ ả ồ
n r i ti p. V n cây um tùm r m r p. Đ n lúc này muôi múc cháo đ vào t ng chi c lá. Xong r i c l ừ ồ ụ ạ ế ổ i sai tôi bê r lá không ra v ổ ườ ả ế ườ ế ậ ạ
tôi m i th y m y mô đ t c Tĩn ch cho, c m c xanh r n: - “Hai đ ng li n k kia là nhà đĩ... à nhà cô Mít, cô Na; đ ng cu i v ỏ ọ ấ ụ ố ườ n ề ề ấ ấ ớ ờ ố ố ỉ
là nhà bà; đ ng..." R i gi ng c nghèn ngh n: -"Thày bu i, các con i, m ... m cái đĩ... v nhà mà ăn cháo, cháo tr ng b Tĩn ụ ẹ ố ồ ọ ơ ơ ẹ ẹ ề ắ ố
n u". Ti ng c n c n . Chi u y tôi nghe câu chuy n c Tĩn k v làng Ma, v chuy n đói, v nh ng ng ệ ụ ứ ề ấ ể ề ụ ữ ề ệ ề ế ấ ở ườ ụ i thân c a c . ủ
Tr c, đây có tên là xóm Tr i, không ph i tên làng Ma nh ng i ta g i. Xóm Tr i đông đúc, g n hai ch c nóc nhà, ngót nghét trăm ướ ư ạ ả ườ ụ ạ ầ ọ
i (lúc đó dân Tr i g i c là b Tĩn), g m ông bà Nhiêu, v ch ng b Tĩn và năm đ a con, c trai r ưở i kh u. Nhà c Tĩn có chín ng ụ ẩ ườ ạ ọ ụ ứ ả ố ồ ợ ồ ố
l n gái. Đĩ l n ch a đ y m i ba, cu bé đang bú. Nhà b Tĩn có năm sào công đi n. V mùa y lúa b b nh, g i là hoàng trùng. ẫ ị ệ ườ ụ ư ề ấ ầ ớ ố ọ
Năm sào ru ng, thóc g t v , tr s u thu và các kho n, còn ch a đ y m i thùng thóc. M i thùng thóc, nhà chín mi ng ăn, t ư ặ ề ừ ư ườ ườ ệ ế ả ầ ộ ừ
v chiêm, đói là cái ch c. Đã th thóc l tháng m i đ n tháng t ườ ế ư ụ ế ắ ạ ế i lép, xay giã đ n nh kê, n u ăn đ ng ng t. Trong làng ra đ n ư ấ ắ ắ ớ
xóm Tr i nhao nhác, chuy n này đói to. Ngày mùa mà nhi u nhà cháo cám hay c m đ n rau. G o ch giá tăng vòn v t, t 15, ạ ở ề ế ạ ơ ộ ọ ừ ợ
20, 30 r i lên t i 80 đ ng m t thùng. Cái ch toen ho n đ u đê cũng có ng i ph Ninh Giang đ n đong thóc. Nghe nói cân thóc ồ ớ ẻ ầ ồ ộ ợ ườ ủ ế
c quen bi t h nên nh n đ t ạ cho Nh t. M Tĩn v n dân hàng xáo, tr ố ẹ ậ ướ ế ọ ậ ượ ổ c ph n xay giã. Nh th nhà cũng đ , ki m chút cám b i. ờ ế ế ầ ỡ
Xóm Tr i m i gi a tháng ch p nhi u nhà đ t b a, nh ng ch a ai ch t. K ch t đói đ u tiên là ng ứ ữ ư ư ữ ế ẻ ế ề ầ ạ ạ ớ ườ i thiên h , ch t ạ ế ở ợ ầ cái ch đ u
đê và cái ch t th t hãi hùng. Ch h p hai hôm m t phiên, ch p nhoáng bu i s m, v y mà ng i đói c ùn ùn kéo đ n. Có ng ổ ớ ợ ọ ế ậ ậ ộ ớ ườ ứ ế ườ i
đâu t i. Ch ta tr d t m x tr a. Ng i đàn bà ch ng còn s c v t vã. Dân đói ng nhìn. đàn bà ch a không bi ử t t ế ừ ớ ở ạ ầ ế ư ị ườ ứ ậ ẳ ở ch ch l ợ ỉ ơ ơ
Đói làm ng i ta th m i chuy n, vô c m d ng d ng tr c đ ng lo i. Ch ng ai bi t ch ta đ lúc nào. T n khi nghe ti ng tr ườ ờ ơ ọ ư ử ệ ả ướ ạ ẳ ồ ế ẻ ế ậ ị ẻ
khóc và ti ng chó ăng ng, m y con gi ng c p l ng nh ng đám nhau thai ch y... Qua t t, trong làng ngoài tr i lác đác ng ế ẳ ấ ằ ướ ằ ằ ạ ế ạ ườ i
ch t. Nhà b Tĩn còn c m c đ c nh ngu n cám b i xay giã thuê, r i b đánh d m, gái l n ki m rau, l i kho n ti n công chôn ự ượ ế ầ ố ồ ố ế ậ ờ ồ ổ ớ ạ ề ả
xác đói. Lúc đ u công chôn đ ng m t xác. Khi ch t r , giá xu ng m t hào. Sau ch m y xu. Cu i cùng không công. Không đi ố ế ộ ỉ ấ ầ ồ ộ ộ ố
không xong. Tr ng tu n đ c, lôi thôi ăn g y ngay. Bu i đ u còn s c, l i hai ba trai đinh, nên xác đ ươ ổ ầ ứ ạ ầ ậ ố ượ c khiêng ra đ ng, có quan tài ồ
ho c ghép cánh c a, không thì b c chi u, b c dát gi ử ế ặ ọ ọ ườ ầ ng. Sau nhi u quá, c chôn đ i. Trong làng ngoài Tr i chôn cánh đ ng g n ứ ề ạ ạ ồ
đ y, đào huy t l p đ t qua loa; xác ch h t xu ng h chung, ph đ t. Đã chôn nhi u ng ệ ấ ấ ấ ở ủ ấ ợ ấ ề ố ố ườ ộ i, v y mà b Tĩn v n h t h n b i m t ẫ ế ồ ậ ở ố
i y ch t m y hôm, b ng tr ng to. Cái xác n m còng queo gi a nhà. B Tĩn đ nh ki m t m dát gi ng, ngó l n b nã đi. Ng ầ ị ườ ấ ụ ế ấ ươ ữ ế ằ ấ ố ị ườ
th y cái chi u n m l ng b ng trên gi ng, b Tĩn kéo. Đ ng, t trong y rinh rích nh y ra m y con chu t. B Tĩn gi ế ấ ằ ồ ồ ườ ố ộ ừ ấ ả ấ ộ ố ậ ế t mình, chi c
chi u v a kéo ra, đ l ể ộ ứ ặ đ a tr hai h m t sâu ho m, dòi tr ng l m ng m bò trên m t... ố ắ ừ ế ẻ ắ ắ ổ ổ
Nhà b Tĩn, bà m là ng i ch t đ u tiên. Cháo cám lâu ngày, c m c b nh ki . R i đ n cháo cám cũng không có, ch m i th ẹ ố ườ ụ ắ ế ầ ệ t l ế ỵ ồ ế ỉ ỗ ứ
c tép n u rau. H t thóc, h t ng i đ n cân thóc t , nhà b Tĩn m t ngu n xay giã. Không còn s c đ a xác m ra đ ng, b Tĩn ố ế ế ấ ườ ế ạ ứ ư ẹ ấ ố ố ồ ồ
n. B Tĩn c đào cái huy t sâu. Lúc đào g ng sao kh i qu , ng đành chôn m ngay trong v ẹ ườ ệ ắ ố ố ỏ ỵ ườ ứ i đi chôn mà qu s không đ ng ỵ ẽ
lên đ c, chính b Tĩn đã nhìn th y c nh đó. Ghê quá, đi chôn ng i mà ng ượ ấ ả ố ườ ườ ẹ i ta ph i chôn luôn mình. Sau cái ch t c a bà m , ế ủ ả
đ n l t v và đ a con út. B Tĩn bi c v s p ch t. Bu i sáng th ng bé lóp chóp mút vú, m nó thì lã chã n c m t. Lúc sau ế ượ ợ ứ ố t tr ế ướ ợ ắ ế ẹ ằ ổ ướ ắ
th y v l i vào góc nhà. Th ng ng ợ ủ ấ ườ ườ ắ i s p ch t đói hay l ng vào ch khu t, gi u m t, h bu n và lo s . Ch t đói khác ch t b nh, ặ ế ệ ế ế ả ấ ấ ỗ ọ ồ ợ
t , thoi thóp. B Tĩn nhoài đ n lay v , l n đ u ng i còn m, l n sau thì l nh r i. Nghe tin m ch t, có cái đĩ l n ph u phào c t ứ ừ ừ ợ ầ ế ầ ố ườ ẹ ế ề ấ ầ ạ ồ ớ
khóc, còn m y đ a nh ng ng đ ng, ngó theo ch và b đ a xác m cùng em ra v ố ư ơ ứ ứ ẹ ấ ỏ ơ ị ườ n. Tr b Tĩn, liên ti p m y hôm y, ông c ế ừ ố ấ ấ ụ
nhiêu và lũ cháu l n l t ra đi... Nghĩ s p đ n l t ki m gì nhét vào b ng. Ng ầ ượ ế ượ ắ t mình, nên đói mà b Tĩn cũng ch ng thi ố ẳ ế ụ ế ườ ả i ta b o
ế ăn đ c rau má thôi, ăn linh tinh là ch t. Nhà b Tĩn đã g ng ki m rau má, v y mà v n "đi" h t. ố ế ế ẫ ậ ắ ộ
M a r rích m y hôm. Sáng đó khát quá, b Tĩn l o đ o ra sân ki m chút n ư ả ế ả ấ ả ố ướ ấ c. Đói làm b Tĩn sa s m, nhìn m i th hoa hoa. B t ứ ẩ ố ọ
ch t b Tĩn th y m nh đ t g rau lang rìa b ao có m m khoai đ tía, m a làm tr i m m c khoai lên m t đ t. L , đám đ t đào ặ ấ ợ ố ấ ơ ư ủ ậ ạ ấ ấ ả ờ ồ ỏ ỏ
b i bao l n, v n sót c khoai. B Tĩn sà xu ng, hai tay b i móc. Không k p r a ráy, c th t ng vào m m, ng u nghi n nhai. C ứ ế ố ị ử ủ ế ấ ầ ẫ ớ ố ố ớ ồ ủ
khoai nhãi giúp c th đói h i s c. Lúc này ng i đàn ông m i th y l : Sao m y hôm r i tr ng tu n không đ n nã đi chôn xác đói. ơ ể ồ ứ ườ ấ ạ ớ ồ ươ ấ ế ầ
Mà xóm tr i v ng l ng quá. Ch t h t r i sao? B Tĩn kh t kh ng ra kh i nhà. Ch g p ai. Ra đ n cánh đ ng đ u xóm, cũng ế ế ồ ạ ắ ậ ặ ố ưỡ ả ặ ế ầ ỏ ồ
không th y ai be tát, đánh d m. B Tĩn tr m t nhìn th a ru ng tr c m t, lúa đã ng m s a. Không còn s hãi và ch ng bi ố ắ ử ấ ậ ố ộ ướ ữ ặ ậ ẳ ợ ế t
t b t xu ng tu t. K đói nhai, nu t, nh , r i l i tu t, nhai, nu t, nh . Gió mát cùng dòng s a lúa non làm ru ng y c a ai, b Tĩn l ủ ấ ộ ố ậ ậ ổ ồ ạ ẻ ố ố ố ữ ố ố ổ
ế ế ồ ư b Tĩn t nh h n. Ng i m t lúc trên b ru ng, b Tĩn ch t n y ra ý vào làng. Chã nh c làng ch t h t r i ? ờ ộ ợ ả ẽ ả ẳ ố ồ ộ ố ỉ
i trong làng t ng dân xóm tr i ch t h t r i. B Tĩn càng ng c nhiên Làng v n còn ng ẫ ườ i. Th y b Tĩn h r t ng c nhiên. Ng ọ ấ ấ ạ ố ườ ưở ế ế ồ ạ ạ ố
h n, lúc tr c xin vã b t mép không ai cho n i c khoai, gi ơ ướ ổ ủ ọ ờ ỗ b ng d ng có ng ư ườ i cho c rá thóc. Nghe h nói đã phá kho thóc nhà ọ ả
c Bá, chia cho dân làng, đang phòng quân Nh t vào tr thù. Lúc đó b Tĩn nào còn đ ý gì. Hình nh b m và đàn con thoi thóp ụ ố ẹ ể ả ả ậ ố
đói... " Các con ơ ồ i, sao không c mà s ng! B có thóc... có g o n u bát cháo tr ng r i". ạ ấ ắ ố ố ố
* * * Câu chuy n c Tĩn k v làng đói, v nh ng cái ch t c ám nh tôi. Đ n n i nhi u đêm, tôi hét trong m , bà ch nhà ph i lay ả ế ứ ể ề ủ ụ ữ ế ề ệ ề ả ỗ ơ
g i. D p y tôi b m b nh tình khá n ng, ph i đi vi n. Các bác sĩ ch n đoán s t th ị ấ ị ố ệ ệ ẩ ặ ả ọ ố ươ ọ ng hàn. Tóc r ng, đ u tr c, tôi g y da b c ầ ụ ầ ọ
ng, m v chăm sóc c tháng. Đang th i kỳ máy bay đánh phá ác li t, năm sáu b y, sáu tám, tôi v a kh i, m v i đ a v Hà x ươ ẹ ề ả ờ ệ ẹ ộ ư ừ ề ả ỏ
ề N i. G n ba m i năm trôi qua, tôi không quên k ni m cái làng h o lánh y, v nh ng l n đi câu cá, v cây đa ba đ u... Nhi u ỷ ệ ươ ữ ề ẻ ề ấ ầ ầ ầ ộ
nh s tr l i thăm ch n cũ, nh t là thăm c Tĩn. Ch c c già l m r i. V y mà... tôi v n ch a có d p tr l l n tôi t ầ ự ủ ẽ ở ạ ở ạ ụ ụ ư ắ ắ ậ ẫ ấ ố ồ ị ả i. Tr n c m ậ
m a và m t làng Ma vô tình, g i tôi nh v cái làng Ma và nh ng ki p ng i./. ớ ề ữ ư ế ợ ộ ườ
http://www.xaluan.com/modules.php?name=News&file=article&sid=502216#ixzz2V4QbqseO Ngu n đ c thêm: ọ ồ
http://www.xaluan.com/
