1
LỜI MỞ ĐẦU
1.
Lý
do
c
họn
đ
ề
tà
i
Đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (public-private partnership- PPP)
được coi là một công cụ hữu hiệu để thu hút vốn từ khu vực tư nhân bổ sung
vào nguồn vốn đầu tư truyền thống và nâng cao hiệu quả đầu tư ở nhiều quốc
gia Yescombe (2007), Với Việt Nam, đầu tư theo hình thức đối tác công tư
(PPP) trong lĩnh vực hạ tầng giao thông đường bộ ở nước ta chủ yếu qua
hình thức nhượng quyền về xây dựng-vận hành-chuyển giao (Build-Operate-
Transfer - BOT) giữa Chính phủ và đối tác tư nhân. Kết quả thực hiện dự án
xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam cho thấy đã có khá
nhiều dự án được coi là thành công, tuy nhiên vẫn có một số lượng các dự án
dự án chưa nhận được sự đồng thuận cao của xã hội về vị trí đặt trạm thu phí,
cách tính phí. Do đó, việc thực hiện nghiên cứu nhằm chỉ ra các yếu tố thành
công then chốt đối với các dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT
ở Việt Nam là cần thiết.
Chủ đề nghiên cứu về các yếu tố thành công then chốt (CSF) đối với
các dự án PPP/BOT nhận được sự quan tâm không chỉ các nhà hoạch định
chính sách mà ở các nhà nghiên cứu ở các quốc gia trong nhiều năm qua. Kết
quả tổng quan các nghiên cứu liên quan có thể tiếp cận, tác giả nhận thấy, với
cách tiếp cận nghiên cứu, mục tiêu và đối tượng nghiên cứu khác nhau, các
nhà nghiên cứu đã chỉ ra CSF đối với dự án PPP/BOT có những điểm tương
đồng và có sự khác biệt với nghiên cứu trước và ở Việt Nam mặc dù đã có
các nghiên cứu về dự án giao thông đường bộ theo hình thức PPP/BOT được
thực hiện, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào về CSF đối với dự án xây dựng
KCHTGTĐB được thực hiện.
Từ các phân tích và nhận định ở trên, tác giả lựa chọn đề tài ‘Nghiên cứu
các yếu tố thành công then chốt đối với dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao
thông đường bộ theo hình thức BOT ở Việt Nam’ nhằm chỉ ra các yếu tố
thành công then chốt đối với dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT
ở Việt Nam; và đề xuất giải pháp, kiến nghị nhằm thúc đẩy sự thành công của
dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam
2
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của luận án là nhằm chỉ ra các yếu tố thành công
then chốt đối với dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
− Đối tượng nghiên cứu của luận án là các yếu tố thành công then chốt
đối với dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam.
− Phạm vi nghiên cứu: luận án thực hiện khảo sát nhận thức (đánh giá
theo cảm nhận/hiểu biết) của người trả lời thuộc khu vực công và khu vực tư
nhân nhằm chỉ ra CSF đối với các dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình
thức BOT ở Việt Nam, thời gian tiến hành khảo sát điều tra từ tháng 8 đến
tháng 12 năm 2018.
4. Những đóng góp mới của luận án
− Về lý luận: Với phương pháp lấy mẫu có chủ đích, luận án đã
thực hiện khảo sát về nhận thức (đánh giá theo cảm nhận, sự hiểu biết) của
các cá nhân hiện đã và đang tham gia thực hiện, liên quan đến dự án xây
dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (GTĐB) theo hình thức BOT ở
Việt Nam thuộc cả khu vực công và khu vực tư nhân về các yếu tố thành
công then chốt đối với dự án xây dựng kết cấu hạ tầng GTĐB theo hình thức
BOT ở Việt Nam; và với phương pháp so sánh với các kết quả nghiên cứu
cùng cùng bảng hỏi do Li (2003) thiết kế do các nhà nghiên cứu thực hiện tại
Anh, Malaysia, Trung Quốc, Hồng Kông, Úc, luận án đã chỉ ra trong 5 yếu tố
thành công then chốt đối với dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông
đường bộ (GTĐB) theo hình thức BOT ở Việt Nam, thì các yếu tố (ii) Tính
minh bạch trong đấu thầu; (iv) Đấu thầu cạnh tranh; (v) Sự đồng thuận của
xã hội lại chỉ được đánh giá cao ở Việt Nam và có nhiều khác biệt so với các
công trình nghiên cứu tại các quốc gia trên thế giới. Kết quả nghiên cứu này
lại là đóng góp mới của luận án về mặt bối cảnh nghiên cứu và phù hợp với
thực tiễn hiện nay ở Việt Nam khi mà đặc thù của Viêt Nam sử dụng rất
nhiều hình thức chỉ thầu, cách tính phí không minh bạch; việc đặt trạm thu
phí tuỳ tiện, phục vụ lợi ích nhóm chứ chưa quan tâm đến lợi ích chính đáng
của đối tượng tham gia giao thông, và thực tiễn cho thấy nếu không giải
3
quyết các nút thắt cổ chai này thì các dự án BOT trong đầu tư kết cấu hạ tầng
GTVT có nguy cơ thất bại rất cao.
− Về thực tiễn: Để thúc đẩy sự thành công của dự án xây dựng kết cấu
hạ tầng GTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam, luận án đã đề xuất áp dụng
thí điểm một số nội dung: (i) thực hiện thí điểm một số cơ chế chính sách
theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế tại một số dự án để thu hút nhà đầu
tư nước ngoài (ví dụ như bảo lãnh doanh thu, bảo hiểm trách nhiệm của
Chính phủ); (ii) nghiên cứu việc sử dụng ODA làm ‘vốn mồi’ kích thích đầu
tư tư nhân vào lĩnh vực xây dựng, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ
tầng giao thông; (iii) nghiên cứu và tổ chức thực hiện việc cho thuê dài hạn
hoặc chuyển nhượng quyền khai thác các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao
thông đã hoàn thành nhằm huy động nguồn lực để đầu tư các dự án mới; (iv)
đối với một số dự án quan trọng, cấp bách, có thể nghiên cứu hình thức giao
cho các Tổng công ty nhà nước về đầu tư hạ tầng huy động nguồn lực để đầu
tư thông qua việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp hoặc trái phiếu dự án…,
sau khi hoàn thành tiến hành đấu thầu nhượng quyền vận hành khai thác để
thu hồi vốn, nguồn vốn thu được sẽ tiếp tục đầu tư các dự án tiếp theo.
4
CHƯƠNG 1:
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam trong những năm qua cũng đã có những công trình nghiên
cứu về dự án cơ sở hạ tầng nói chung (và các dự án hạ tầng giao thông nói
riêng) theo hình thức đối tác công tư PPP/ BOT, tuy nhiên chưa có nghiên
cứu nào thực hiện về các yếu tố thành công then chốt đối với dự án xây dựng
KCHTGTĐB theo hình thức BOT ở Việt Nam. Cụ thể như sau:
Huỳnh Thị Thúy Giang (2012) nghiên cứu về hình thức đầu tư PPP
trong các dự án đầu tư xây dựng KCHTGTĐB Việt Nam khi bối cảnh Chính
phủ mới bắt đầu thí điểm mô hình này. Nghiên cứu của tác giả có khảo sát sơ
bộ về các nhân tố thành công then chốt từ các nghiên cứu trước. Kết quả
nghiên cứu chỉ ra các yếu tố (i) Lợi nhuận của dự án, (ii) Kinh tế vĩ mô, (iii)
Khung pháp lý, (iv) Chia sẻ rủi ro và (iv) Tìm kiếm đối tác ảnh hưởng nhiều
đến sự sẵn lòng đầu tư của khu vực tư nhân
Hay như, Nguyễn Hồng Thái và cộng sự (2014) đã chỉ ra nguyên nhân
của sự thất bại trong các dự án về cơ sở hạ tầng đường bộ theo hình thức PPP
là môi trường pháp lý không đầy đủ, tính khả thi thấp, thủ tục đấu thầu không
chuyên nghiệp và thiếu phân bổ rủi ro hợp lý. Đồng thời, nghiên cứu này
cung cấp các giải pháp để thúc đẩy các dự án về cơ sở hạ tầng đường bộ Việt
Nam theo hình thức PPP như tăng cường năng lực khu vực tư nhân và cam
kết khu vực công.
Đặc biệt, Long Duy Nguyen, Stephen O. Ogunlana, Do Thi Xuan Lan,
(2004) đã thực hiện việc nghiên cứu các nhân tố thành công trong các dự án
xây dựng lớn. Bảng câu hỏi đã được qua một nghiên cứu thử nghiệm thực hiện
phỏng vấn đối với một chuyên gia trong Sở Xây dựng một thành phố, một
chuyên gia trong chủ đầu tư, một nhà thiết kế, một nhà thầu và 2 giảng viên đại
học. 287 bản câu hỏi đã được gửi tới các nhóm chủ sở hữu, nhà thiết kế / tư vấn
và các nhà thầu / nhà thầu phụ. Tỷ lệ phản hồi là 109 bản tương đương 38%
bình quân cho mỗi nhóm. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 5 CSFs được phát
5
hiện bao gồm: (1) Thẩm quyền của Giám đốc dự án, (2) Đủ kinh phí cho đến
khi hoàn thành dự án, (3) Thẩm quyền của nhóm công tác liên ngành, (4) Cam
kết cho dự án, và (5) Sự sẵn có của các nguồn tài nguyên.
1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu ngoài nước
Trên thế giới, đã có nhiều công trình nghiên cứu về các dự án đầu tư cơ
sở hạ tầng theo hình thức PPP/BOT và các yếu tố thành công then chốt đối
với dự án PPP/BOT được thực hiện trong gần nhiều thập kỷ qua, các yếu tố/
nhóm yếu tố thành công then chốt của dự án xây dựng cơ sở hạ tầng (trong
đó có dự án XDKCHTGTĐB) theo hình thức PPP/BOT gồm:
1.2.1. Các yếu tố thuộc về môi trường vĩ mô
1.2.1.1. Điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định
Điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định chính là điều kiện nền tảng để các nhà
đầu tư trong và ngoài nước thực hiện các hoạt động đầu tư, đặc biệt là các dự
án cần nhu cầu vốn lớn. Hammami và cộng sự (2006) đã tiến hành nghiên cứu
thực nghiệm đối với các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng theo hình thức PPP/BOT
theo góc độ so sánh giữa các quốc gia và giữa các ngành, họ chỉ ra sự ổn định
kinh tế vĩ mô là điều kiện cần thiết để thực hiện thành công các dự án cơ sở hạ
tầng theo hình thức đối tác công tư, và Qiao và cộng sự (2001), Tweetsami và
Klein (1997), Li và các cộng sự (2005) cũng đồng thuận với nhận định trên.
1.2.1.2. Sự ổn định về chính trị
Khan và cộng sự (2008) đã kiểm tra việc thực hiện BOT ở Pakistan, họ
chỉ ra khái niệm về BOT ở Pakistan vẫn còn mới lạ. Đặc biệt, họ chỉ ra bất ổn
chính trị là yếu tố cản trở sự thành công của việc thực hiện các dự án theo hình
thức BOT ở Pakistan
Yusof và Salami (2013) cũng chỉ ra sự ổn định về chính trị cùng với xác
định dự án phù hợp, quy định pháp luật thuận lợi và cam kết cơ quan nhà nước
là CSF đối với dự án BOT ở Iran.
1.2.1.3. Chính sách kinh tế tốt (lành mạnh)
Theo Li và cộng sự (2005) cho rằng chính sách kinh tế tốt là điều kiện
cần thiết để diễn ra một mối quan hệ hợp tác công – tư. Khi một quốc gia có
6
chính sách kinh tế tốt, sẽ có khả năng thu hút các nhà đầu tư tham gia đầu tư
vào các dự án cơ sở hạ tầng tốt hơn quốc gia mà chính sách kinh tế không rõ
ràng. Cuttaree và Mandri-Perrott (2010) và Ngân hàng Đầu tư Châu Âu
(2000) cũng ủng hộ nhận định trên.
Ismail (2013) cũng tiếp tục cho rằng chính sách kinh tế tốt cùng với
quản trị tốt, cam kết của khu vực công và tư nhân, khung pháp lý thuận lợi, và
khả năng huy động vốn vay là những yếu tố hàng đầu quyết định sự thành
công của dự án theo hình thức PPP ở Malaysia
1.2.1.4. Khả năng huy động vốn vay từ thị trường tài chính
Nhiều nhà nghiên cứu (Akintoye và cộng sự, 2001; Jefferies và cộng
sự, 2002;Li và cộng sự, 2005; Zhang, 2005; Corbett và Smith, 2006) đã chỉ
ra tài chính dự án là một yếu tố quan trọng quyết định đến việc khu vực tư
nhân tham gia vào các dự án cơ sở hạ tầng công cộng. Sự hiện hữu của một
thị trường tài chính hiệu quả và phát triển với những lợi ích từ chi phí tài
chính thấp và phạm vi đa dạng của các sản phẩm tài chính giúp khu vực tư
nhân dễ dàng hơn trong huy động vốn từ thị trường tài chính và qua đó
khuyến khích khu vực tư nhân tham gia các dự án PPP.
1.2.2. Các yếu tố liên quan đến khả năng thực hiện dự án
1.2.2.1.Khung pháp lý đầy đủ (toàn diện)
Môi trường pháp lý nơi các dự án hoạt động thường ảnh hưởng đến một
mức độ lớn sự sẵn sàng của khu vực tư nhân tham gia hợp tác phát triển dự án
cơ sở hạ tầng. Cuttaree và Mandri-Perrott (2010) nhấn mạnh sự cần thiết của
một môi trường pháp lý đầy đủ, toàn diện chính là yếu tố cần thiết đảm bảo
các dự án PPP thành công. Llanto (2008) trong nghiên cứu về kinh nghiệm
của Philippines trong việc sử dụng hình thức BOT trong phát triển cơ sở hạ
tầng, ông chỉ ra chính phủ cần xây dựng luật về BOT và khung khung thể chế
áp dụng BOT trong xây dựng cơ sở hạ tầng.
Zhang (2005), Li và cộng sự (2005a) cũng đã lập luận rằng sự thành
công của hình thức đối tác công tư phụ thuộc rất lớn vào có hay không một
khung pháp lý đầy đủ (Cheung và Chan, 2009; Shrestha, 2011; Emanuel,
2014; Yusof và Salami,2013)
7
1.2.2.2.Dự án khả thi về mặt kỹ thuật
Một dự án xây dựng cơ sở hạ tầng được coi là khả thi về mặt kỹ thuật
thường được xem xét xem liệu công nghệ và các tài nguyên (vật liệu và nhân
lực)… cần thiết để thực hiện dự án có hay không (Li và cộng sự, 2005c). Li
và cộng sự (2005c) cho rằng sự thành công của hợp đồng PPP phụ thuộc vào
dự án khả thi về mặt kỹ thuật. Ismail (2013) và Jiaju Yang và cộng sự (2017)
cũng chỉ ra dự án khả thi về mặt kỹ thuật là yếu tố quan trọng quyết định sự
thành công của các dự án BOT tại Trung Quốc.
1.2.2.3. Phân bổ rủi ro hợp lý giữa các bên tham gia
Kwak và cộng sự (2009) chỉ ra đặc điểm nổi bật của các dự án xây dựng
hạ tầng theo hình thức PPP là mức độ rủi ro cao do chủ yếu là thời gian nhượng
quyền dài và sự đa dạng của những người tham gia vào quan hệ đối tác. Vì thế,
Một nguyên tắc cốt lõi trong việc thực hiện PPP là phân bổ rủi ro hợp lý giữa
các bên tham gia nhằm giảm thiểu rủi ro và kiểm soát nó tốt nhất (Efficiency
Unit, 2003). Hay có thể nói, phân bổ rủi ro hợp lý là một trong những yếu tố
quyết định sự thành công của dự án PPP/BOT (Li và cộng sự,2005c, Hammami
và cộng sự, 2006 và Nisar, 2007, Jiaju Yang và cộng sự ,2017).
1.2.2.4. Sự tuân thủ cam kết công – tư
Theo Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ (2007), sự tuân thủ cảm kết công
– tư của các bên chính là điều kiện cần thiết tạo nên sự thành công của một
dự án PPP. Reijniers (1994), Esther Cheung và cộng sự (2012), Ismail (2013)
cũng đã chỉ ra sự tuân thủ cam kết công – tư là một trong 5 yếu tố yếu tố
thành công then chốt đối với dự án PPP/BOT.
1.2.2.5. Năng lực của nhà đầu tư
Theo Kwak và cộng sự (2009), Esther Cheung và cộng sự (2010), Li
và cộng sự (2005c) đều chỉ ra sự phù hợp về năng lực của nhà đầu tư với
mục tiêu chung của dự án PPP có vai trò quan trọng trong việc thành công
của dự án PPP. Nhiều nhà nghiên cứu khác (Jefferies và cộng sự, 2002;
Tiong, 1996; Birnie, 1999, Kwak và cộng sự, 2009) cũng có những đồng
thuận với những ý kiến trên. Gần đây, Jiaju Yang và cộng sự (2017) đã chỉ ra
yếu tố tập đoàn tư nhân phát triển mạnh (năng lực của nhà đầu tư) là một
8
trong 5 yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự thành công của dự án BOT
tại Trung Quốc.
1.2.3. Cam kết của Chính phủ
1.2.3.1. Sự ủng hộ của Nhà nước về chủ trương thực hiện các dự án
theo hình thức PPP/BOT
Sự ủng hộ của Nhà nước về chủ trương thực hiện dự án xây dựng cơ sở
hạ tầng công cộng theo hình thức PPP có vai trò quan trọng đối với sự thành công
của dự án đó (Qiao và cộng sự,2001;Zhang và cộng sự, 1998). Hay như Cheung
và Chan (2009) đã phát hiện thấy trước đây Hồng Kông đã có một giai đoạn thiếu
sự quan tâm, hỗ trợ của chính phủ đối với khu vực tư nhân trong việc thực hiện dự
án dẫn đến sự trì hoãn và đôi khi là quyết định không thực hiện dự án và theo Bộ
Giao thông Vận tải Hoa Kỳ (2007) thiếu sự ủng hộ của nhà nước về chủ trương
thực hiện dự án theo hình PPP có thể dẫn đến sự thất bại của một dự án.
1.2.3.2. Sự bảo lãnh và hỗ trợ từ chính phủ
Theo Cesar và Ada (2008), để tăng tính hấp dẫn của các dự án PPP đối
với các nhà đầu tư tư nhân, chính phủ cần cung cấp các hỗ trợ cụ thể và /
hoặc nhượng quyền cho các nhà đầu tư trong việc khai thác dự án trong một
khoảng thời gian nhất định. Các nguồn thu nhập thay thế và các cơ hội về tài
chính (như các cơ hội phát triển bất động sản dọc theo tuyến đường, cơ hội để
thực hiện một dự án khác trong tương lai…) sẽ là những cơ hội mà chính phủ
bù đắp cho các nhà đầu tư tư nhân (Abdul-Rashid và cộng sự, 2006, Corbett và
Smith, 2006, Li cùng cộng sự, 2005. Nijkamp cùng cộng sự, 2002, Qiao cùng
cộng sự, 2001, Tam cùng cộng sự, 1994, Tiong, 1996, Zhang, 2005).
Gần đây, Khalid Almarri và Halim Boussabaine (2017), Jiaju Yang và
cộng sự (2017) cũng chỉ ra bảo lãnh và hỗ trợ của chính phủ là một trong 5
yếu tố thành công then chốt đối với các dự án PPP/BOT.
1.2.4. Các yếu tố liên quan đến hoạt động đấu thầu
1.2.4.1. Tính minh bạch trong đấu thầu
Theo Ong'olo (2006) cho rằng minh bạch trong đấu thầu đề cập đến
qua trình thiết kế, lập kế hoạch, tổ chức và triển khai các dự án. Các nghiên
9
cứu trước đã chỉ ra rằng minh bạch trong đấu thầu là điều cần thiết trong việc
giảm thiểu chi phí giao dịch và rút ngắn thời gian đàm phán, hoàn thành thỏa
thuận trong thực hiện dự án PPP (Corbett và Smith, 2006, Gentry và
Fernandez, 1997, Jefferies và cộng sự, 2002, Jefferies, 2006, Li và cộng sự,
2005, Qiao và cộng sự, 2001, Zhang, 2005).
Babatunde và cộng sự (2012) chỉ ra tính minh bạch trong đấu thầu và
phân quyền công tư rõ ràng là yếu tố thành công then chốt đối với các dự án
PPP. Đồng quan điểm này, Alinaitwe và Ayesiga (2013) cũng kết luận tính
minh bạch trong đấu thầu là một trong 5 yếu tố thành công then chốt đối với
dự án PPP ở Uganda.
1.2.4.2. Quy trình đấu thầu cạnh tranh
Sự thành công của dự án xây dựng KCHTGTĐB theo hình thức
PPP/BOT phụ thuộc rất lớn vào việc lựa chọn đối tác tư nhân phù hợp nhất
tham gia vào quá trình xây dựng, vận hành và khai thác dự án. Theo Miller
(2000) đã gợi ý rằng một quy trình đấu thầu cạnh tranh, đối xử công bằng
giữa nhà đầu tư/doanh nghiệp tư nhân tham gia là điều kiện cần thiết để thu
hút sự tham gia của khu vực tư nhân trong thực hiện các dự án PPP/BOT.
Đồng quan điểm đó, Hodges và Dellacha (2007), Meng và cộng sự (2011),
Alinaitwe và Ayesiga (2013) cũng chỉ ra quy trình đấu thầu cạnh tranh là một
trong 5 yếu tố thành công then chốt đối với dự án PPP/BOT.
1.2.4.3. Quản trị tốt
Chính phủ đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển và quản lý
dự án PPP. Sự tham gia không phù hợp của chính phủ/ sự bất lực của chính
phủ trong việc quản lý các dự án PPP có thể dẫn đến thất bại của dự án
(Kwak 2002).
Nhiều tác giả khác (Abdul-Rashid và cộng sự,2006; Corbett & Smith
2006; El-Gohary và cộng sự, 2006; Jamali 2004; Kanter 1999; Li và cộng sự.
2005c; Tarn, Li và Chan 1994; Tiong 1999; Zhang 2005) chỉ ra rằng để đạt
được thành công của dự án theo hình thức PPP, Chỉnh phủ cần duy trì các
biện pháp kiểm soát về chất lượng, tiến độ và năng lực của nhà đầu tư, đơn vị
thực hiện/ thi công dự án. Mặt khác, chính phủ nên giữ quyền kiểm soát
10
trong trường hợp ngầm định và sẵn sàng tham gia và cung cấp lại dịch vụ nếu
cần thiết. Vì vậy, có thể nhận định quản trị tốt là một yếu tố quan trọng đối với
sự thành công của dự án PPP/BOT (Ismail, 2013; Khan và cộng sự, 2008).
1.2.4.4. Năng lực của cơ quan nhà nước
Ong'olo (2006) cho rằng quản trị công hiệu quả nhất là thông qua một
đơn vị/trung tâm điều hành PPP nằm trong chính phủ để có thể giám sát toàn
bộ quy trình, hoạt động của dự án thực hiện theo hình thức PPP. Cuttaree và
Mandri-Perrott (2010) cũng đề nghị thành lập các tổ chức hoặc cơ quan
chuyên môn để hỗ trợ, một đơn vị PPP có thể giúp giải quyết các hạn chế về
năng lực của Chính phủ và góp phần kiểm soát chất lượng.
Babatunde và cộng sự (2012) và Yusof và Salami (2013) cũng đồng
thuận với nhận định trên vì kết quả nghiên cứu của họ đã chỉ ra năng lực của
cơ quan nhà nước là một trong 5 yếu tố thành công then chốt đối với các dự
án PPP/BOT.
1.2.4.5. Sự đồng thuận của xã hội
Theo Li và cộng sự (2005c), sự đồng thuận của xã hội là một thành
phần quan trọng trong việc thực hiện đấu thầu theo hình thức PPP. Sự thiếu
đồng thuận của xã hội này có thể dẫn đến sự bất mãn của công chúng, và
thậm chí là các cuộc biểu tình bạo động (Li và cộng sự 2005c). Sự đồng
thuận của xã hội được nhìn nhận là yếu tố thành công then chốt đối với các
dự án thực hiện theo hình thức PPP/BOT đã được một số nhà nghiên cứu chỉ
ra như hội Frilet (1997), Qiao và cộng sự (2001). Tuy nhiên, nghiên cứu của
Jiaju Yang và cộng sự (2017) lại không đồng thuận với các nghiên cứu khác
về điều trên, khi kết quả nghiên cứu của họ chỉ ra sự đồng thuận xã hội ít
quan nhất đối với sự thành công của các dự án BOT tại Trung Quốc.
1.2.4.6. Phân quyền công tư rõ ràng
Nelson và Zadek (2000) cho rằng PPP thể hiện sự hợp tác trong hành
động cho cả khu vực công và khu vực tư nhân để hướng đến thành công
chung. Do đó, điều quan trọng là khu vực công và tư nhân làm việc cùng
nhau cần có các quy định cụ thể, có mục đích, chương trình làm việc và sự