BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT
----------------------
TRẦN LÊ CHÂU
NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP THĂM DÒ
VÀ ĐÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN URANI TRONG CÁT KẾT
BỒN TRŨNG NÔNG SƠN, TỈNH QUẢNG NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT
Hà Nội - 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT
----------------------
TRẦN LÊ CHÂU
NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP THĂM DÒ
VÀ ĐÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN URANI TRONG CÁT KẾT
BỒN TRŨNG NÔNG SƠN, TỈNH QUẢNG NAM
Ngành: Kỹ thuật địa chất
Mã số: 9520501
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS.TS Nguyễn Văn Lâm
2. TS Bùi Tất Hợp
Hà Nội - 2024
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả trong luận án là trung thực, một phần đã được công bố trong các bài báo của
NCS đăng trong các Tạp chí Khoa học, phần còn lại chưa từng được công bố trong
bất cứ công trình nào khác.
Tác giả luận án
Trần Lê Châu
ii
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... V
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... VI
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ .................................................................. VIII
DANH MỤC CÁC ẢNH ........................................................................................... X
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT – KHOÁNG SẢN BỒN
TRŨNG NÔNG SƠN ................................................................................................. 7
1.1. Tổng quan vùng nghiên cứu ..................................................................... 7
1.1.1. Vị trí địa lý ..................................................................................................... 7
1.1.2. Vị trí địa chất bồn trũng Nông Sơn trên bình đồ cấu trúc khu vực ............... 7
1.2. Khái quát lịch sử nghiên cứu địa chất và khoáng sản ................................ 9
1.2.1. Các công trình nghiên cứu địa chất khu vực, đo vẽ bản đồ địa chất và điều
tra khoáng sản .......................................................................................................... 9
1.2.2. Các công trình nghiên cứu chuyên đề ......................................................... 10
1.2.3. Các công trình điều tra, đánh giá và thăm dò urani đã tiến hành .................. 11
1.3. Đặc điểm địa chất bồn trũng Nông Sơn ................................................... 13
1.3.1. Địa tầng ....................................................................................................... 13
1.3.2. Magma xâm nhập ........................................................................................ 20
1.3.3. Đặc điểm cấu trúc, kiến tạo ......................................................................... 22
1.3.4. Đặc điểm tướng đá - cổ địa lý và quy luật phân bố của cát kết Triat muộn
bồn trũng Nông Sơn .............................................................................................. 26
1.3.5. Khoáng sản .................................................................................................. 30
1.3.6. Một số tồn tại nghiên cứu trước đây ............................................................ 31
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 33
2.1. Cơ sở lý luận .......................................................................................... 33
2.1.1. Các khái niệm cơ bản sử dụng trong luận án .............................................. 33
2.1.2. Khái quát về urani ....................................................................................... 35
2.1.3. Phân loại các kiểu mỏ urani trên thế giới và Việt Nam .............................. 41
2.1.4. Cơ sở lý luận về đặc điểm biến hóa quặng hóa ........................................... 49
2.2. Phương pháp pháp luận và phương pháp nghiên cứu ............................... 52
iii
2.2.1. Cách tiếp cận ............................................................................................... 52
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 53
CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HÓA URANI TRONG CÁT KẾT BỒN
TRŨNG NÔNG SƠN ............................................................................................... 66
3.1. Đặc điểm cấu trúc địa chất các khu vực mỏ và điểm quặng urani bồn trũng
Nông Sơn ...................................................................................................... 66
3.1.1. Địa tầng ....................................................................................................... 67
3.1.2. Các thành tạo magma xâm nhập .................................................................. 70
3.1.3. Đặc điểm kiến tạo ........................................................................................ 71
3.2. Đặc điểm quặng hóa urani ...................................................................... 72
3.2.1. Đặc điểm phân bố và hình thái - cấu trúc thân quặng ................................. 72
3.2.2. Đặc điểm thành phần khoáng vật ................................................................ 80
3.2.3. Thành phần hóa học..................................................................................... 85
3.3. Vai trò của các yếu tố đối với tạo quặng urani trong cát kết bồn trũng
Nông Sơn ...................................................................................................... 92
3.3.1. Yếu tố cấu trúc - kiến tạo ............................................................................ 92
3.3.2. Yếu tố thủy văn ........................................................................................... 94
3.3.3. Yếu tố khí hậu ............................................................................................. 94
3.3.4. Yếu tố thạch học .......................................................................................... 95
3.3.5. Yếu tố địa hóa .............................................................................................. 96
3.4. Khái quát cơ chế tạo quặng urani trong cát kết bồn trũng Nông Sơn ........ 98
3.4.1. Nguồn cung cấp urani .................................................................................. 98
3.4.2. Cơ chế tạo quặng ....................................................................................... 101
CHƯƠNG 4: LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP THĂM DÒ VÀ ĐÁNH GIÁ TÀI
NGUYÊN URANI TRONG CÁT KẾT BỒN TRŨNG NÔNG SƠN .................... 105
4.1. Đặc điểm biến đổi của các thông số địa chất thân quặng urani .............. 105
4.1.1. Quy luật và cấu trúc sự biến hóa quặng hóa urani .................................... 105
4.1.2. Đặc điểm biến hóa về chiều dày và hàm lượng trong các thân quặng ...... 107
4.1.3. Đặc tính dị hướng của khoáng sản urani ................................................... 112
4.2. Lựa chọn phương pháp thăm dò ............................................................ 118
4.2.1. Nhóm mỏ thăm dò ..................................................................................... 119