BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
PHẠM HỒNG THẮM
KHẢO SÁT TÍNH ĐA HÌNH
VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA CYP3A5, CYP2C9
TRÊN BỆNH NHÂN BỆNH ĐỘNG KINH VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC
TP. HỒ CHÍ MINH, Năm 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
PHẠM HỒNG THẮM
KHẢO SÁT TÍNH ĐA HÌNH
VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA CYP3A5, CYP2C9
TRÊN BỆNH NHÂN BỆNH ĐỘNG KINH VIỆT NAM
Ngành: Dược lý – Dược lâm sàng
Mã số: 62720405
LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. TRẦN MẠNH HÙNG
TP. HỒ CHÍ MINH, Năm 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được công bố ở bất
kỳ nơi nào.
Tác giả luận án
Phạm Hồng Thắm
ii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ THUẬT NGỮ ANH – VIỆT .................. iv
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .............................................................................................. x
DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. xii
DANH MỤC SƠ ĐỒ .............................................................................................. xiii
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN ........................................................................................... 4
1.1. Bệnh động kinh và điều trị bệnh động kinh ......................................................... 4
1.2. Tổng quan về dược lý di truyền (pharmacogenetics) ......................................... 12
1.3. Vai trò của dược lý di truyền và thuốc chống động kinh ................................... 21
1.4. Theo dõi trị liệu nhóm thuốc chống động kinh .................................................. 28
1.5. Các nghiên cứu tại Việt Nam và trên thế giới .................................................... 36
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................ 41
2.1. Đối tượng, nguyên vật liệu, thiết bị nghiên cứu................................................. 41
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ...................................................................... 42
2.3. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 42
2.4. Xác định các biến số nghiên cứu ........................................................................ 46
2.5. Phương pháp tiến hành nghiên cứu .................................................................... 54
2.6. Phương pháp và công cụ đo lường: .................................................................... 58
2.7. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................................... 65
iii
2.8. Đạo đức trong nghiên cứu .................................................................................. 66
Chương 3. KẾT QUẢ ............................................................................................... 67
3.1. Tính đa hình gen và tỷ lệ các kiểu hình của CYP3A5, CYP2C9 trên bệnh nhân
động kinh ................................................................................................................... 68
3.2. Mối liên hệ giữa tính đa hình gen và nồng độ thuốc trong điều trị .................... 79
3.3. Vai trò theo dõi nồng độ trị liệu carbamazepin, acid valproic và phenytoin trong
quá trình điều trị ........................................................................................................ 93
Chương 4. BÀN LUẬN .......................................................................................... 100
4.1. Tính đa hình gen và tỷ lệ các kiểu hình của CYP3A5 và CYP2C9 trên bệnh nhân
động kinh ................................................................................................................. 100
4.2. Mối liên hệ giữa tính đa hình CYP và nồng độ thuốc trong trị liệu ................ 109
4.3. Vai trò của theo dõi nồng độ thuốc chống động kinh trong trị liệu ................. 120
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 127
KIẾN NGHỊ ............................................................................................................ 129
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
