VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐÀO THU HƢƠNG
HỘI NHẬP VĂN HÓA – PHƢƠNG THỨC
PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HÓA VIỆT NAM
TIÊN TIẾN, ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC DÂN TỘC
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
HÀ NỘI - năm 2018
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐÀO THU HƢƠNG
HỘI NHẬP VĂN HÓA – PHƢƠNG THỨC
PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HÓA VIỆT NAM
TIÊN TIẾN, ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC DÂN TỘC
Chuyên ngành: CNDVBC & CNDVLS
Mã số: 92.29.002
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. Nguyễn Văn Huyên
HÀ NỘI - năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Những kết quả và nội dung của luận án là trung thực, chưa được công bố ở
những công trình nghiên cứu khác.
Tác giả luận án
Đào Thu Hương
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI LUẬN ÁN ........ 8
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến các vấn đề lý luận chung
về văn hóa ..................................................................................................... 8
1.1.1. Những nghiên cứu về khái niệm văn hóa ......................................... 8
1.1.2. Những nghiên cứu về bản chất của văn hóa .................................. 11
1.1.3. Những nghiên cứu về cấu trúc và vai trò của văn hóa trong
phát triển xã hội ........................................................................................ 14
1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến vấn đề phát triển nền văn
hóa Việt Nam trong hội nhập văn hóa ..................................................... 19
1.2.1. Nghiên cứu liên qu an đến xây dựng và phát triển nền văn hóa
Việt Nam .................................................................................................. 19
1.2.2. Nghiên cứu về hội nhập văn hóa với tư cách phương thức phát
triển văn hóa ............................................................................................. 23
1.3. Đánh giá tình hình nghiên cứu và những vấn đề đặt ra đối với
luận án ......................................................................................................... 28
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................ 31
Chƣơng 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA VÀ HỘI
NHẬP VĂN HÓA .......................................................................................... 32
2.1. Những vấn đề lý luận về văn hóa ...................................................... 32
2.1.1. Khái niệm, bản chất văn hóa, quy luật vận động và phát triển
của văn hóa ............................................................................................... 32
2.1.2. Văn hóa - tinh hoa của dân tộc ....................................................... 43
2.2. Một số vấn đề chủ yếu về hội nhập văn hóa và phát triển văn hóa ... 48
2.2.1. Khái niệm hội nhập văn hóa và phát triển văn hóa, tính tất yếu
và nội dung của hội nhập văn hóa ............................................................ 48
2.2.2. Vai t rò của hội nhập văn hóa đối với sự phát triển nền văn hóa
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc .............................................................. 63
TIẾU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................ 76
Chƣơng 3. THỰC TRẠNG HỘI NHẬP VĂN HÓA TRONG QUÁ
TRÌNH PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HÓA VIỆT NAM TIÊN TIẾN,
ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC DÂN TỘC ................................................................... 78
3.1. Thành tựu của hội nhập văn hóa trong sự phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc..................................... 78
3.1.1. Hội nhập văn h óa đã bổ sung, hình th ành và phát triển nhiều
giá trị văn hóa mới theo hướng tiên tiến và hiện đại ................................ 78
3.1.2. Hội nhập văn hóa đã làm mới và đậm đà thêm các giá trị văn
hóa truyền thống của dân tộc theo hướng tiến bộ và nhân văn ................ 92
3.1.3. Hội nhập văn hóa góp phần nâng cao vị thế văn hóa Việt Na m
trên trường quốc tế ................................................................................. 103
3.2. Hạn chế và những vấn đề đặt ra của hội nhập văn hóa trong sự
phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc ...... 105
3.2.1. Sự tiếp nhận giá trị mới từ bên ngoài và nguy cơ mai một
nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc ...................................... 105
3.2.2. Hội nhập văn hóa tạo nên sức ép cạnh tranh rất lớn từ bên
ngoài vào các lĩnh vực văn hóa ở nước ta .............................................. 109
3.2.3. Sự xâm nhập của các sản phẩm phản văn hóa và tư duy bảo
thủ, chậm đổi mới kìm hãm hiệu quả hội nhập văn hóa hiện nay ......... 117
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 .......................................................................... 120
Chƣơng 4. ĐẨY MẠNH HỘI NHẬP VĂN HÓA NHẰM TIẾP TỤC
PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HÓA VIỆT NAM TIÊN TIẾN, ĐẬM ĐÀ
BẢN SẮC DÂN TỘC .................................................................................. 122
4.1. Quan điểm và nguyên tắc đẩy mạnh hội nhập văn hóa nhằm
tiếp tục phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc
dân tộc ....................................................................................................... 122
