MỤC LỤC<br />
Trang<br />
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT............................................................ 5<br />
DANH MỤC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ ................................................................................... 7<br />
DANH MỤC BẢNG BIỂU ................................................................................................. 10<br />
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................. 11<br />
1. .Tính cấp thiết của đề tài luận án nghiên cứu ................................................................. 11<br />
2. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 13<br />
3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................................. 13<br />
4. Nội dung luận án ............................................................................................................. 14<br />
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ..................................................................... 15<br />
6. Các đóng góp mới của luận án ........................................................................................ 15<br />
<br />
CHƯƠNG 1 ......................................................................................................................... 16<br />
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CHUẨN ĐO LƯỜNG QUỐC GIA LĨNH VỰC GÓC .. 16<br />
1.1. Góc và chuẩn đo lường góc ...................................................................................... 17<br />
1.1.1. Khái niệm về góc ............................................................................................... 17<br />
1.1.2. Hệ thống chuẩn đo lường .................................................................................. 18<br />
1.1.2.1. Chuẩn đo lường ....................................................................................................... 18<br />
1.1.2.2. Hệ thống chuẩn đo lường ........................................................................................ 18<br />
<br />
1.2. Chuẩn đo lường góc.................................................................................................. 19<br />
1.2.1. Các dạng chuẩn góc nhỏ .................................................................................... 19<br />
1.2.1.1. Ống tự chuẩn trực ( Autocollimator) ....................................................................... 19<br />
1.2.1.2. Thước sin (Sine bar) ................................................................................................ 20<br />
1.2.1.3. Ni vô ........................................................................................................................ 21<br />
1.2.1.4. Chuẩn góc dạng căn mẫu......................................................................................... 21<br />
<br />
1.2.2. Chuẩn góc toàn vòng ......................................................................................... 22<br />
1.2.2.1. Đa diện góc.............................................................................................................. 22<br />
1.2.2.2. Bàn phân độ ( Indexing table) ................................................................................. 23<br />
1.2.2.3. Chuẩn góc toàn vòng dạng đĩa chia độ mã hóa (Rotary Encoder – RE) ................. 23<br />
<br />
1.3. Hiệu chuẩn chuẩn, phương tiện đo ........................................................................... 24<br />
1.3.1. Hiệu chuẩn ......................................................................................................... 24<br />
1.3.2. Độ không đảm bảo đo ....................................................................................... 24<br />
1.4. Hệ thống chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc tại một số quốc gia trên thế giới . 25<br />
1.4.1. Hệ thống chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc của Viện Quốc gia về chuẩn và<br />
công nghệ Mỹ (NIST) ................................................................................................. 26<br />
1.4.2. Hệ thống chuẩn đo lường lĩnh vực góc của PTB............................................... 26<br />
1<br />
<br />
1.4.3. Hệ thống chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc của INRIM .......................... 27<br />
1.4.4. Hệ thống chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc của NMIJ .............................. 27<br />
1.4.5. Hệ thống chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc của Viện đo lường Trung Quốc<br />
..................................................................................................................................... 28<br />
1.5. Chuẩn góc toàn vòng ................................................................................................ 29<br />
1.5.1. Chuẩn góc toàn vòng kiểu cơ ............................................................................ 30<br />
1.5.2. Chuẩn góc toàn vòng sử dụng laser vòng ......................................................... 30<br />
1.5.3. Chuẩn góc toàn vòng sử dụng đĩa chia độ mã hóa góc quay ............................ 31<br />
1.5.4. Đầu đọc.............................................................................................................. 33<br />
1.5.5. Phương pháp đảm bảo đo lường chuẩn góc toàn vòng..................................... 34<br />
1.5.5.1. Nguyên lý vòng tròn khép kín ................................................................................. 35<br />
1.5.5.2. Phương pháp hiệu chuẩn chéo ................................................................................. 35<br />
1.5.5.3. Phương pháp nhiều đầu đọc ................................................................................... 36<br />
<br />
1.6. Bộ tạo góc nhỏ ......................................................................................................... 37<br />
1.6.1. Mô hình lý thuyết. ............................................................................................. 37<br />
1.6.2. Các nguyên lý tạo góc nhỏ ................................................................................ 38<br />
1.6.2.1. Nguyên lý tang ........................................................................................................ 38<br />
1.6.2.2. Nguyên lý sin .......................................................................................................... 39<br />
1.6.2.3. Phân tích nguyên lý tạo góc nhỏ ............................................................................. 40<br />
<br />
1.6.3. Một số bộ tạo góc nhỏ ...................................................................................... 40<br />
1.6.3.1. Bộ tạo góc nhỏ kiểu cơ khí ( hình 1.28) .................................................................. 40<br />
1.6.3.2. Bộ tạo góc nhỏ sử dụng động cơ dịch chuyển nhỏ chính xác ................................. 40<br />
1.6.3.3. Bộ tạo góc nhỏ kiểu cơ quang ................................................................................ 41<br />
<br />
1.7. Thực trạng chuẩn đo lường góc tại Việt Nam và nội dung nghiên cứu của luận án 42<br />
1.7.1. Hiện trạng chuẩn đo lường lĩnh vực góc tại Việt Nam ..................................... 42<br />
1.7.2. Đề xuất mô hình chuẩn đo lường quốc gia lĩnh vực góc tại Việt Nam ............ 43<br />
1.7.3. Nội dung nghiên cứu ......................................................................................... 44<br />
CHƯƠNG 2 ......................................................................................................................... 45<br />
CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG CHUẨN GÓC TOÀN VÒNG............................. 45<br />
2.1. Nguyên lý, phương pháp tạo chuẩn góc toàn vòng bằng đĩa chia độ kiểu gia số..... 45<br />
2.1.1. Phương pháp đọc vạch chia ............................................................................... 46<br />
2.1.2. Phương pháp nội suy nâng cao độ phân giải. .................................................... 48<br />
2.2. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác của chuẩn góc toàn vòng sử dụng<br />
đĩa chia độ kiểu gia số ..................................................................................................... 49<br />
2.2.1. Các dạng sai số của chuẩn góc toàn vòng sử dụng đĩa chia độ kiểu gia số ....... 49<br />
2.2.2. Sai số toàn vòng ................................................................................................ 50<br />
2.2.2.1. Sai số vị trí của vạch chia ........................................................................................ 50<br />
<br />
2<br />
<br />
2.2.2.2. Sai số chuyển động quay của đĩa chia độ ................................................................ 51<br />
2.2.2.3. Độ ổn định của tâm quay......................................................................................... 53<br />
<br />
2.3. Nghiên cứu giải pháp giảm thiểu sai số chuẩn góc toàn vòng gia số ....................... 53<br />
2.3.1. Phương pháp giảm thiểu sai số do ảnh hưởng của lệch tâm.............................. 53<br />
2.3.2. Phương pháp giảm thiểu sai số do ảnh hưởng độ nghiêng đĩa chia độ ............. 57<br />
2.4. Nghiên cứu, xây dựng phương pháp tự hiệu chuẩn chuẩn góc toàn vòng gia số ..... 57<br />
2.4.1. Cơ sở lý thuyết của phương pháp tự hiệu chuẩn chuẩn góc toàn vòng gia số bố<br />
trí nhiều đầu đọc .......................................................................................................... 58<br />
2.4.2. Xây dựng phương pháp tự hiệu chuẩn chuẩn góc toàn vòng gia số áp dụng<br />
phương pháp EDA ....................................................................................................... 60<br />
2.5. Thiết kế, chế tạo chuẩn góc toàn vòng gia số ........................................................... 64<br />
2.5.1. Nghiên cứu lựa chọn, bố trí sơ đồ lắp đặt đầu đo .............................................. 64<br />
2.5.2. Xác định các chi tiết quan trọng ........................................................................ 65<br />
2.5.2.1. Đĩa chia độ và đầu đọc ............................................................................................ 65<br />
2.5.2.2. Bộ nội suy tín hiệu .................................................................................................. 67<br />
2.5.2.3. Ổ quay ..................................................................................................................... 68<br />
<br />
2.5.3. Lắp đặt tích hợp hệ thống .................................................................................. 68<br />
2.6. Đánh giá độ chính xác chuẩn toàn vòng gia số ........................................................ 69<br />
2.6.1. Đánh giá độ chính xác bằng phương pháp tự hiệu chuẩn ................................. 69<br />
2.6.2. Đánh giá chuẩn góc toàn vòng gia số thông qua so sánh vòng ......................... 74<br />
2.6.2.1. Phương pháp so sánh vòng ...................................................................................... 74<br />
2.6.2.2. So sánh kết quả đo với KRISS ................................................................................ 76<br />
<br />
2.7. Kết luận chương hai.................................................................................................. 77<br />
CHƯƠNG 3 ..................................................................................................................... 79<br />
CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG CHUẨN GÓC NHỎ........................................ 79<br />
3.1. Cơ sở lý thuyết xây dựng chuẩn góc nhỏ ................................................................ 79<br />
3.2. Nghiên cứu, xây dựng phương pháp tạo góc nhỏ ..................................................... 79<br />
3.2.1. Thiết lập sơ đồ lý thuyết bộ tạo góc nhỏ quang cơ. ........................................... 80<br />
3.2.1.1 Sơ đồ nguyên lý ........................................................................................................ 80<br />
3.2.1.2. Phương pháp khắc phục ảnh hưởng tâm quay đến sai số của bộ tạo góc nhỏ ......... 81<br />
3.2.1.3. Phương pháp đo xác định khoảng cách dịch chuyển của gương góc ...................... 83<br />
<br />
3.2.2. Xây dựng mô hình lý thuyết bộ tạo góc nhỏ theo nguyên lý sin ....................... 83<br />
3.3. Nghiên cứu ước lượng độ không đảm bảo đo của bộ tạo góc nhỏ ........................... 84<br />
3.3.1. Phương pháp đánh giá độ không đảm bảo đo ................................................... 84<br />
3.3.1.1 Mô hình đo ............................................................................................................... 84<br />
<br />
3<br />
<br />
3.3.1.2. Đánh giá độ không đảm bảo chuẩn loại A .............................................................. 85<br />
3.3.1.3. Đánh giá độ không đảm bảo đo chuẩn loại B.......................................................... 85<br />
3.3.1.4. Đánh giá độ không đảm bảo đo chuẩn tổng hợp uc ................................................. 87<br />
3.3.1.5. Độ không đảm bảo đo mở rộng ............................................................................... 88<br />
<br />
3.3.2. Độ không đảm bảo đo của bộ tạo góc nhỏ ........................................................ 88<br />
3.3.3. Nghiên cứu, tính toán xác định các yếu tố ảnh hưởng đến độ không đảm bảo đo<br />
của bộ tạo góc nhỏ ....................................................................................................... 89<br />
3.3.3.1. Đánh giá độ không đảm bảo đo của giao thoa kế laser uf(h) ................................... 89<br />
3.3.3.2. Đánh giá độ không đảm bảo đo chiều dài cánh tay đòn u(L) .................................. 92<br />
<br />
3.4. Nghiên cứu phương pháp đo chính xác độ dài cánh tay đòn ................................... 93<br />
3.4.1. Xây dựng phương pháp đo ................................................................................ 93<br />
3.4.2. Độ không đảm bảo đo của phép đo độ dài cánh tay đòn ................................... 95<br />
3.4.3. Xây dựng mô hình thực nghiệm phép đo khoảng cách cánh tay đòn ................ 96<br />
3.4.4. Độ không đảm bảo đo của phép đo chiều dài cánh tay đòn trên mô hình thực<br />
nghiệm. ........................................................................................................................ 98<br />
3.5. Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, tích hợp bộ tạo góc nhỏ ........................................... 99<br />
3.5.1. Sơ đồ nguyên lý ................................................................................................. 99<br />
3.5.2. Cánh tay đòn .................................................................................................... 100<br />
3.5.3. Giao thoa kế laser ............................................................................................ 100<br />
3.5.4 Phần mềm đo .................................................................................................... 100<br />
3.6. Tính toán độ không đảm bảo đo của bộ tạo góc nhỏ được chế tạo ........................ 102<br />
3.6.1. Xác định các thành phần độ không đảm bảo đo uf(h) của giao thoa kế laser .. 102<br />
3.6.2 Tính toán thành phần độ không đảm bảo đo