BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
VIÊN CHĂN NUÔI
HOÀNG THỊ THÚY
MỐI LIÊN KẾT GIỮA ĐA HÌNH MỘT SỐ GEN ỨNG VIÊN VỚI
TÍNH TRẠNG TĂNG KHỐI LƢỢNG, DÀY MỠ LƢNG VÀ TỶ LỆ MỠ
GIẮT Ở LỢN DUROC
NGÀNH: Di truyền và Chọn giống vật nuôi
MÃ SỐ: 9 62 01 08
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
1. TS. Phạm Doãn Lân
2. TS. Đoàn Văn Soạn
HÀ NỘI, 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam Ďoan Ďây là công trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu và kết quả nêu trong luận án là trung thực và chƣa từng
Ďƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin hoàn toàn chịu
trách nhiệm về những số liệu trong luận án này.
Nghiên cứu sinh
Hoàng Thị Thúy
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi Ďã
nhận Ďƣợc sự hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp Ďỡ,
Ďộng viên của bạn bè, Ďồng nghiệp và gia Ďình.
Nhân dịp hoàn thành luận án, cho phép tôi Ďƣợc bày tỏ lòng kính
trọng và biết ơn sâu sắc TS. Phạm Doãn Lân và TS. Đoàn Văn Soạn Ďã tận
tình hƣớng dẫn, Ďƣa ra nhiều ý kiến Ďóng góp quý báu, dành nhiều công sức,
thời gian và tạo Ďiều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện
Ďề tài.
Tôi xin cảm ơn tới Lãnh Ďạo và các cán bộ Phòng thí nghiệm trọng
Ďiểm Công nghệ tế bào Ďộng vật Viện Chăn nuôi Ďã tạo Ďiều kiện, hƣớng
dẫn và giúp Ďỡ trong quá trình nghiên cứu Ďể hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ công nhân viên Công ty
TNHH lợn giống hạt nhân Dabaco Ďã tạo mọi Ďiều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn
thành tốt luận án này.
Tôi xin cảm ơn Ban Giám Ďốc, Phòng Khoa học, Đào tạo và Hợp tác
quốc tế Viện Chăn nuôi Ďã tạo mọi Ďiều kiện và giúp Ďỡ trong quá trình học
tập nghiên cứu.
Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng Đại học Nông - Lâm Bắc Giang Ďã
giúp Ďỡ và tạo Ďiều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện Ďề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia Ďình, ngƣời thân, bạn bè, Ďồng nghiệp Ďã tạo
mọi Ďiều kiện thuận lợi và giúp Ďỡ tôi về mọi mặt, Ďộng viên khuyến khích tôi
hoàn thành luận án./
Nghiên cứu sinh
Hoàng Thị Thúy
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................. ii
MỤC LỤC .................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................ vi
DANH MỤC BẢNG ................................................................................. vii
DANH MỤC HÌNH ................................................................................. viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ............................................................. 1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................................... 3
2.1. Mục tiêu chung ....................................................................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 3
3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN ............................................... 3
4. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN ......................................................... 4
CHƢƠNG I. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................... 5
1.1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .......................... 5
1.1.1. Chọn lọc giống vật nuôi dựa vào sự hỗ trợ của gen ứng viên và chỉ
thị di truyền ......................................................................................... 5
1.1.2. Một số phƣơng pháp nghiên cứu Ďa hình di truyền ............................ 7
1.1.3. Đặc Ďiểm giống lợn Duroc ................................................................ 16
1.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC GEN ỨNG VIÊN .......................................... 18
1.2.1. Bộ gen của lợn ................................................................................... 18
1.2.2. Gen MC4R (Manocortin-4 Receptor) ................................................ 19
1.2.3. Gen PIT1 (Pituitary-specific transcription factor) ............................ 19
1.2.4. Gen GH (Growth hormone) .............................................................. 21
1.2.5. Gen LEP (Leptin) .............................................................................. 22
1.2.6. Gen PIK3C3 (Class 3 phosphoinositide-3-kinase) ........................... 24
1.2.7. Gen FABP3 (Fatty acid binding protein) .......................................... 24
iv
1.2.9. Gen PLIN2 (Perilipin 2) .................................................................... 26
1.2.10. Gen ACSL4 (Acyl coA synthetase) ................................................. 27
1.3. MỠ GIẮT VÀ VAI TRÒ CỦA MỠ GIẮT .......................................... 28
1.3.1. Khái niệm mỡ giắt ............................................................................. 28
1.3.2. Lợi ích cung cấp từ mỡ giắt ............................................................... 29
1.4. KHẢ NĂNG SINH TRƢỞNG CỦA LỢN VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƢỞNG ............................................................................................ 31
1.4.1. Các chỉ tiêu Ďánh giá khả năng sinh trƣởng ...................................... 31
1.4.2. Các yếu tố ảnh hƣởng Ďến sinh trƣởng .............................................. 32
1.5. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC ............... 35
1.5.1. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc ...................................................... 35
1.5.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nƣớc ...................................................... 40
CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ................................................................................. 45
2.1. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU .................................................................. 45
2.2. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU................................................................ 45
2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................ 45
2.4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................... 45
2.4.1. Đánh giá khả năng sinh trƣởng của lợn Duroc .................................. 45
2.4.2. Phƣơng pháp phân tích Ďa hình di truyền các gen ứng viên ............. 46
2.4.3. Mối liên kết giữa Ďa hình gen MC4R, PIT1, GH, LEP và PIK3C3
với tăng khối lƣợng và dày mỡ lƣng ................................................. 51
2.4.4. Năng suất sinh sản và mối liên kết của các Ďa hình gen MC4R,
PIT1, GH, LEP và PIK3C3 với tính trạng sinh sản .......................... 52
2.4.5. Mối liên kết giữa Ďa hình gen ADRB3, ACSL4, FABP3 và PLIN2
với tính trạng mỡ giắt ........................................................................ 53
2.4.6. Chọn lọc Ďàn lợn Duroc theo hƣớng tăng khối lƣợng dựa trên kiểu gen 55
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ........................................... 56
3.1. KHẢ NĂNG SINH TRƢỞNG CỦA LỢN DUROC ........................... 56