VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN VĂN KHOA ĐIỀM
PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI CƢỚP GIẬT TÀI SẢN
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm
Mã số: 9.38.01.05
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS TRỊNH VĂN THANH
HÀ NỘI, 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài
liệu tham khảo và công trình nghiên cứu của các tác giả khác đều được trích
dẫn nguồn cụ thể. Kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực, không có
sự sao chép, trùng lặp với bất kỳ công trình nào đã công bố.
TÁC GIẢ
Nguyễn Văn Khoa Điềm
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .................................... 8
1.1. Tình hình nghiên cứu và những vấn đề liên quan đến đề tài luận án ................... 8
1.2. Đánh giá tổng quan về tình hình nghiên cứu ..................................................... 18
1.3. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án ............................... 20
CHƢƠNG 2 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH
TỘI CƢỚP GIẬT TÀI SẢN .................................................................................. 22
2.1. Khái niệm, đặc điểm, mục đích phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản ............. 22
2.2. Các cơ sở phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản ........................................ 31
2.3. Nguyên tắc phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản ..................................... 38
2.4. Cơ chế phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản ............................................ 43
CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI CƢỚP GIẬT
TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .................................. 55
3.1. Thực trạng phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh ............................................................................................................. 55
3.2. Hiệu quả phòng ngừa và nguyên nhân, điều kiện của tình hình tội cướp giật tài
sản trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh ................................................................. 90
3.3. Nhận xét, đánh giá ............................................................................................ 105
CHƢƠNG 4 GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI
CƢỚP GIẬT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ..... 110
4.1. Dự báo tình hình tội cướp giật tài sản và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động
phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh . 110
4.2. Các giải pháp tăng cường phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa
bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới .................................................... 114
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 149
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
ANTQ An ninh Tổ quốc
ANTT An ninh trật tự
BLHS Bộ luật Hình sự
BLTTHS Bộ luật Tố tụng hình sự
CAND Công an Nhân dân
CGTS Cướp giật tài sản
CLB Câu lạc bộ
CSHS Cảnh sát Hình sự
CSĐTTP Cảnh sát Điều tra tội phạm
ĐTV Điều tra viên
HĐND Hội đồng Nhân dân
KHXH Khoa học xã hội
HSST Hình sự sơ thẩm
KSV Kiểm sát viên
NCS Nghiên cứu sinh
NXB Nhà xuất bản
TAND Tòa án Nhân dân
TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh
TTATXH Trật tự an toàn xã hội
UBND Ủy ban Nhân dân
VKSND Viện Kiểm sát nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Tổng số vụ và số bị cáo phạm tội CGTS trên địa bàn TP.HCM từ
năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.2. Mức độ tương quan giữa tình hình tội CGTS so với tình hình tội
phạm chung trên địa bàn TP.HCM từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.3. Cơ cấu tình hình tội CGTS trên địa bàn các tỉnh Đông Nam bộ
(TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh)
phân tích theo số dân từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.4. Cơ cấu tình hình tội CGTS trên địa bàn các tỉnh Đông Nam bộ
(TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh)
phân tích theo diện tích từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.5. Cơ cấu tình hình tội CGTS trên địa bàn các tỉnh Đông Nam bộ
(TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh) xác
định theo cơ sở kết hợp yếu tố dân cư và diện tích từ năm 2008 đến 2017
Bảng 3.6. Hệ số tình hình tội CGTS trên địa bàn TP.HCM và trên phạm vi
toàn quốc từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.7. Mức độ tương quan giữa tỷ lệ tình hình tội CGTS trên địa bàn
TP.HCM với tỷ lệ tội này trên địa bàn cả nước từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.8. Mức độ tương quan giữa tình hình tội CGTS với các tội xâm phạm
sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn TP.HCM từ năm 2008 đến năm 2017
Bảng 3.9. So sánh số vụ án, số bị cáo phạm tội CGTS với nhóm các tội
xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn TP.HCM từ năm 2008 đến
năm 2017
Bảng 3.10. Cơ cấu của tình hình tội CGTS từ năm 2008 đến năm 2017 được
tính toán trên cơ sở số dân của các địa bàn (quận, huyện) ở TP.HCM
Bảng 3.11. Cơ cấu của tình hình tội CGTS từ năm 2008 đến năm 2017 được
tính toán trên cơ sở diện tích của các địa bàn (quận, huyện) ở TP.HCM