LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa
học của riêng tác giả. Các số liệu, kết quả minh chứng
trong luận án là trung thực và có xuất xứ rõ ràng, không
trùng lặp với các công trình khoa học đã công bố.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Trần Văn Hùng
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 5
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 10
1.1. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án 10
1.2. Khái quát kết quả chủ yếu của các công trình khoa học tiêu biểu
đã công bố và những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết 26
Chương 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁT HUY NHÂN TỐ CON
NGƯỜI HẠ SĨ QUAN, BINH SĨ TRONG SỨC MẠNH CHIẾN ĐẤU
CỦA TRUNG ĐOÀN BỘ BINH 31
2.1. Quan niệm về nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ và phát huy
nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu
của trung đoàn bộ binh 31
2.2. Nhân tố cơ bản quy định phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan,
binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh 60
Chương 3. THỰC TRẠNG NHÂN TỐ CON NGƯỜI HẠ SĨ QUAN, BINH SĨ
VÀ YÊU CẦU PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI HẠ SĨ QUAN,
BINH SĨ TRONG SỨC MẠNH CHIẾN ĐẤU CỦA TRUNG ĐOÀN
BỘ BINH HIỆN NAY 82
3.1. Thực trạng nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh
chiến đấu của trung đoàn bộ binh hiện nay 82
3.2. Yêu cầu phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh
chiến đấu của trung đoàn bộ binh hiện nay 115
Chương 4.
GIẢI PHÁP CƠ BẢN PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI HẠ SĨ
QUAN, BINH SĨ TRONG SỨC MẠNH CHIẾN ĐẤU CỦA
TRUNG ĐOÀN BỘ BINH HIỆN NAY 124
4.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm, năng lực của các chủ thể ở đơn vị về
phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh
chiến đấu của trung đoàn bộ binh hiện nay 124
4.2. Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, huấn luyện, rèn
luyện hạ sĩ quan, binh sĩ ở trung đoàn bộ binh hiện nay 135
4.3. Phát triển các yếu tố khác trong sức mạnh chiến đấu và xây
dựng môi trường văn hóa quân sự tích cực, lành mạnh ở trung
đoàn bộ binh hiện nay 148
KẾT LUẬN 172
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 174
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 176
PHỤ LỤC 190
5
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài luận án
Trung đoàn bộ binh là binh đội chiến thuật binh chủng hợp thành, nhân tố
trung tâm của mọi lực lượng chiến đấu; lực lượng chủ yếu, trực tiếp đối mặt
với kẻ địch trên mặt đất; lực lượng cuối cùng thực hiện nhiệm vụ, quyết định
làm chủ chiến trường. Sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh là sức mạnh
tổng hợp của các yếu tố vật chất và tinh thần, con người và vũ khí, trong đó con
người giữ vai trò quyết định; tác động, ảnh hưởng to lớn, trực tiếp đến sức
mạnh chiến đấu của sư đoàn, quân đoàn, quân khu và Quân đội. Nhân tố con
người trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh chính là nhân tố con
người cán bộ, chiến sĩ của trung đoàn. Trong đó, hạ sĩ quan, binh sĩ là lực
lượng đông đảo, xung kích trong các hoạt động của đơn vị; lực lượng chủ
yếu, trực tiếp thực hiện các mệnh lệnh, nhiệm vụ của chỉ huy. Do đó, đội ngũ
hạ sĩ quan, binh sĩ có vai trò quan trọng, suy đến cùng là lực lượng trực
tiếp góp phần hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị, quyết định sức mạnh chiến
đấu của trung đoàn bộ binh. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Các chú
dù là đại đoàn trưởng, trung đoàn trưởng, hay tiểu đoàn trưởng, cũng chỉ
là những người đặt kế hoạch và điều khiển đánh trận. Lúc ra trận, việc đặt
mìn, phá lô cốt đều do tay anh em đội viên làm” [82, tr. 219]. Phát huy
nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của trung
đoàn bộ binh là làm gia tăng, lan tỏa tính tích cực, sáng tạo của hạ sĩ
quan, binh sĩ đối với các yếu tố khác trong sức mạnh chiến đấu, góp phần
nâng cao sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh, bảo đảm cho trung
đoàn hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
Những năm qua, các tổ chức, lực lượng ở trung đoàn bộ binh đã
thường xuyên quan tâm, coi trọng, có nhiều chủ trương, biện pháp giáo
dục, huấn luyện, rèn luyện kết hợp với bảo đảm tốt chế độ, chính sách,
nâng cao đời sống vật chất, tinh thần đối với đội ngũ hạ sĩ quan, binh sĩ của
đơn vị. Vì vậy, phẩm chất, năng lực, thế mạnh và tiềm năng của hạ sĩ quan,
6
binh sĩ ngày càng được phát huy; trực tiếp góp phần nâng cao khả năng sẵn
sàng chiến đấu và sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh. Tuy nhiên,
một bộ phận hạ sĩ quan, binh sĩ còn thụ động, thiếu ý chí quyết tâm khắc
phục khó khăn, gian khổ, tu dưỡng đạo đức cách mạng; trong nâng cao
phẩm chất, năng lực chiến đấu, trình độ làm chủ vũ khí kỹ thuật mới được
trang bị; còn bị ảnh hưởng của các tệ nạn xã hội dẫn đến vi phạm kỷ luật
quân đội, pháp luật nhà nước… làm hạn chế sức mạnh chiến đấu, ảnh
hưởng đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ của trung đoàn.
Hơn nữa, sự biến đổi của điều kiện kinh tế xã hội, mặt trái của cơ chế
thị trường; thành tựu của cuộc Cách mạng khoa học và công nghệ quân sự
với sự đổi mới về vũ khí, trang bị kỹ thuật,… đã tác động mạnh mẽ, cả tích
cực và tiêu cực đến đời sống bộ đội; đến nhân tố con người, tổ chức biên
chế, khoa học nghệ thuật quân sự, phương thức tác chiến của Quân đội nói
chung, trung đoàn bộ binh nói riêng. Cùng với đó, yêu cầu nhiệm vụ xây
dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đòi hỏi phải phát
huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ để góp phần nâng cao chất lượng
tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm cho trung đoàn bộ binh hoàn thành
thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Đến nay, vấn đề này đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu, nhưng
chưa có công trình nào luận giải, làm rõ có tính hệ thống, chuyên sâu dưới
góc độ triết học những vấn đề lý luận và thực tiễn phát huy nhân tố con người
hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh.
Vì vậy, tác giả lựa chọn “Phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong
sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh hiện nay” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở luận giải những vấn đề lý luận về phát huy nhân tố con người hạ
sĩ quan, binh sĩ và phân tích thực trạng nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ
trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh, luận án đề xuất giải pháp cơ
7
bản phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu
của trung đoàn bộ binh hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài, chỉ ra những
vấn đề luận án cần tập trung giải quyết.
- Phân tích, luận giải những vấn đề lý luận về phát huy nhân tố con người
hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh.
- Đánh giá thực trạng nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức
mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh và xác định yêu cầu phát huy nhân
tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn
bộ binh hiện nay.
- Đề xuất giải pháp cơ bản phát huy nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ
trong sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh hiện nay.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong sức mạnh chiến đấu của
trung đoàn bộ binh.
Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Nghiên cứu nhân tố con người hạ sĩ quan, binh sĩ trong
sức mạnh chiến đấu của trung đoàn bộ binh làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn
sàng chiến đấu thuộc các đơn vị chủ lực Quân đội nhân dân Việt Nam.
- Về không gian: Nghiên cứu, điều tra, khảo sát một số trung đoàn bộ binh đủ
quân thuộc Quân khu 1, Quân khu 4, Quân khu 7, Quân đoàn 1 và Quân đoàn 3.
- Thời gian: Các tư liệu, số liệu phục vụ cho nghiên cứu chủ yếu từ năm
2016 (từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng) đến nay.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận
Hệ thống lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về con người và phát huy nhân tố
con người, sức mạnh chiến đấu của quân đội.