ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
_______________________
Nguyễn Minh Trang
QUAN HỆ ĐỐI TÁC CHIẾN LƯỢC VIỆT NAM - HÀN QUỐC
TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ (2009-2020)
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
số: 9310601.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUAN HỆ QUỐC TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. Bùi Thành Nam
Hà Nội – 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Kết qu nghiên
cu trong lun án hoàn toàn trung thực, khách quan và chưa từng được công b trong
bt k mt công trình nào khác.
Tác gi
Nguyn Minh Trang
LI CM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận án tại trường Đại học Khoa học
hội Nhân văn, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các thầy
trong Khoa Quốc tế học và Ban Giám hiệu. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành
về sự giúp đỡ đó.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Bùi Thành Nam, người đã trực
tiếp hướng dẫn chỉ bảo cùng tận tình giúp tôi hoàn thành luận án này. Nhờ
sự động viên, khích lệ của thầy tôi đã học hỏi được nhiều bài học vô cùng quý giá
và bổ ích trong công tác nghiên cứu khoa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp của tôi tại Học viện Ngoại
giao gia đình đã động viên, khích lệ, tạo điều kiện giúp đtôi trong suốt quá
trình thực hiện và hoàn thành luận án này.
Tác gi
Nguyn Minh Trang
1
MỤC LỤC
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Danh mục các hiệu chữ viết tắt....................................................................4
Danh mục các hình vẽ, đồ thị.................................................................................6
MỞ ĐẦU.................................................................................................................7
CHUƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU.........................13
1.1. Quan hệ Việt Nam -Hàn Quốc.................................................................13
1.1.1. Quan hệ đối tác.......................................................................................13
1.1.2. Quan hệ đối tác chiến lược....................................................................15
1.2. Quan hệ kinh tế........................................................................................21
1.2.1. Thương mại và đầu tư............................................................................21
1.2.2. Viện trợ phát triển chính thức (ODA)....................................................30
1.3. Nhận xét chung.........................................................................................33
CHƯƠNG 2: SỞ LUẬN THỰC TIỄN CỦA QUAN HỆ ĐTCL
VIỆT NAM - HÀN QUỐC...................................................................................37
2.1. sở luận về quan hệ đối tác chiến ợc…….....................................37
2.1.1. Các thuyết quan hệ quốc tế.................................................................37
2.1.1.1. Chủ nghĩa tự do....................................................................................37
2.1.1.2. Các thuyết quan hệ quốc tế khác…...................................................40
2.1.2. Quan niệm về quan hệ đối tác chiến lược..............................................45
2.1.2.1. Quan niệm chung.................................................................................45
2.1.2.2. Quan niệm của Việt Nam......................................................................49
2.1.1.3. Quan niệm của Hàn Quốc....................................................................55
2.2. sở thực tiễn của quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Hàn Quốc..58
2.2.1. Xu hướng thiết lập quan hệ đối tác chiến lược thế giới khu vực....58
2.2.2. Nhu cầu của Việt Nam đối với Hàn Quốc..............................................65
2.2.3. Nhu cầu của Hàn Quốc đối với Việt Nam..............................................68
2.2.4. Quá trình thiết lập quan hệ đối c chiến lược Việt Nam-Hàn Quốc....68
2
2.2.4.1. Khái quát về quan hệ Việt Nam-Hàn Quốc trước năm 1992.................71
2.2.4.2. Quan hệ song phương 1992-2009........................................................72
2.2.4.3. Định hướng hợp tác sau khi thiết lập quan hệ đối tác chiến lược .........75
Tiểu kết chương 2............................................................................................77
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUAN HỆ ĐỐI TÁC CHIẾN LƯỢC VIỆT
NAM-HÀN QUỐC TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ.........................................79
3.1. Lĩnh vực thương mại ...............................................................................79
3.1.1. Xuất khẩu từ Việt Nam sang Hàn Quốc ...............................................79
3.1.2. Nhập khẩu từ Hàn Quốc vào Việt Nam.................................................94
3.2. Lĩnh vực đầu tư......................................................................................102
3.2.1. Quy mô nguồn vốn FDI.......................................................................102
3.2.2. Lĩnh vực FDI........................................................................................106
3.2.3. Hình thức địa bàn FDI....................................................................113
3.3. ODA.........................................................................................................117
Tiểu kết chương 3..........................................................................................125
CHƯƠNG 4: NHẬN XÉT, DỰ BÁO TRIỂN VỌNG VỀ QUAN HỆ VIỆT
NAM-HÀN QUỐC VÀ KHUYẾN NGHỊ CHO VIỆT NAM..........................128
4.1. Nhận xét quan hđối tác chiến lược Việt Nam-Hàn Quốc trong lĩnh vực
kinh tế (2009-2020) ............................................................................................128
4.1.1. Ảnh hưởng của hợp tác kinh tế đến quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-
Hàn Quốc............................................................................................................128
4.1.1.1. Hợp tác an ninh-chính trị...................................................................123
4.1.1.2. Hợp tác văn hóa-xã hội......................................................................130
4.1.1.3. Hợp tác trên các lĩnh vực khác...........................................................133
4.1.2. Đặc điểm quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Hàn Quốc...............140
4.1.2.1. Đặc điểm quan hệ trong so sánh với các đối tác chiến lược khác của
Việt Nam.........................................................................................................140
4.1.2.2. Đặc điểm quan hệ dưới c độ luận quan hệ quốc tế.......................144
4.2. Dự báo triển vọng quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Hàn Quốc....147