i
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TO B QUỐC PHÒNG
VIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUÂN SỰ
-------------------------
VŨ ĐÌNH MINH
NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN MT S THUẬT TOÁN PHÂN
CỤM BÁN GIÁM SÁT SỬ DNG
MẠNG NƠ-RON MIN-MAX M NG DNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TOÁN HỌC
Ni 2019
ii
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TO B QUỐC PHÒNG
VIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUÂN SỰ
------------------------
VŨ ĐÌNH MINH
NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN MT S THUẬT TOÁN
PHÂN CỤM BÁN GIÁM SÁT S DNG
MẠNG NƠ-RON MIN-MAX M NG DNG
Chuyên ngành: Cơ sở toán học cho tin hc
Mã số: 9 46 01 10
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TOÁN HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DN KHOA HC:
1. PGS. TS. LÊ BÁ DŨNG
2. TS. NGUYN DOÃN NG
Ni - 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây công trình nghiên cu của riêng tôi. Các kết qu
nghiên cứu các số liu s dng trong luận án trung thực, chƣa từng đƣợc
công bố bt c ng trình nào khác, các dữ liu tham kho đƣợc trích dẫn đầy
đủ.
Tác gi luận án
Vũ Đình Minh
ii
LI CẢM ƠN
Trƣớc hết, tôi xin bày t lòng biết ơn chân thành sâu sc ti Thầy giáo
ng dn, PGS.TS. Dũng và TS. Nguyễn Doãn Cƣờng. S ng dn
ch bảo trách nhiệm, nhiệt tình của Thầy cùng với n lc ca bản thân đã giúp
tôi hoàn thành đề tài của mình.
Tôi xin cảm ơn Viện Công nghệ Thông tin - Vin Khoa hc Công nghệ
quân sự, nơi đã tạo cho tôi môi trƣờng làm vic thun lợi. Xin chân thành cảm
ơn các cán bộ nghiên cứu trong Viện Công nghệ Thông tin - Vin Khoa hc
Công nghệ quân s, những ngƣời không ch thƣờng xuyên động viên dy bo,
còn những nhc nh nghiêm khắc giúp tôi hoàn thành công việc nghiên
cứu đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái
Nguyên đã động viên tạo điều kin v mi mặt giúp tôi tập trung vào công
việc nghiên cứu.
Tôi xin gi li cảm ơn đến tt c các đồng nghiệp và bạn bè, những ngƣời
đã động viên, chia s nhng kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học cũng nhƣ
đã giúp đỡ tôi trong công tác để tôi có thời gian hc tp.
Cuối cùng, luận án sẽ không thể hoàn thành nếu nhƣ không sự động
viên hỗ tr v mi mt của gia đình. Tôi xin gi ti cha m, anh ch em và
những ngƣời thân trong gia đình lời cảm ơn chân thành với lòng biết ơn sâu sắc.
Xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày 13 tháng 5 năm 2019
Vũ Đình Minh
iii
MC LC
Trang
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIT TT ...................................... VI
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... X
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ............................................................................ XII
M ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết ca luận án ................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 5
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 5
4. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 5
5. Đóng góp của luận án ........................................................................................ 6
6. B cc ca luận án ............................................................................................ 6
CHƢƠNG 1 TNG QUAN V MẠNG NƠRON MIN-MAX M .................... 8
1.1. Cơ bản v mạng nơron min-max m ............................................................. 8
1.1.1. Gii thiu v mạng nơron min-max m ............................................. 8
1.1.2. Khái niệm siêu hộp ........................................................................... 10
1.1.3. Hàm thuộc siêu hộp ........................................................................... 10
1.1.4. Cấu trúc mạng nơron min-max m ................................................... 12
1.1.5. Kiểm tra và điều chnh chng ln gia các siêu hộp ........................ 14
1.1.6. Thuật toán học trong mạng nơron min-max m ............................... 16
1.2. Mt s nghiên cứu nâng cao chất lƣợng ca FMNN .................................. 18
1.2.1. Điều chnh gii hạn kích thƣớc siêu hộp .............................................. 18
1.2.2. Sửa đổi cấu trúc FMNN quản lý khu vực chng ln ............................ 21
1.2.2.1. Mô hình FMCN .............................................................................. 21
1.2.2.2. Mô hình DCFMN ........................................................................... 23
1.2.3. B sung thêm các trƣờng hp chng ln trong FMNN ........................ 25
1.2.4. Ci tiến phƣơng pháp học trong mạng nơron min-max m .................. 26
1.3. Đặc điểm chung của các phƣơng thức ci tiến FMNN ................................ 28
1.4. Mt s vấn đề cn tiếp tục nghiên cứu ca FMNN cho phân cụm d liu.... 30
1.5. Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................ 30