Luận văn Thạc sĩ Báo chí học: Đặc điểm của chương trình Chìa Khóa Thành Công

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Báo chí học

Hà Nội – 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60.32.01.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đặng Thị Thu Hƣơng

Hà Nội - 2015

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu nghiêm túc của cá nhân. Các kết quả nghiên cứu, khảo sát, số liệu công bố trong Luận văn là hoàn toàn chính xác và trung thực, không trùng lặp với bất kỳ công trình khoa học nào đã công bố trong và ngoài nước, nếu sai phạm, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Hà Nội, ngày 18 tháng 12 năm 2015

Tác giả luận văn

Vương Tú Ngọc

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới đến các thầy, cô

giáo trong Khoa Báo chí và Truyền thông – Trường Đại học Khoa học Xã hội và

Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi

hoàn thành được luận văn này.

Tôi xin được trân trọng gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Đặng Thị Thu Hương đã

tận tình hướng dẫn, hết lòng động viên khích lệ, nhiệt tình truyền đạt những kiến

thức và kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng được cảm ơn Ban lãnh đạo Tổ hợp Truyền thông Hoàng

gia cùng toàn thể cán bộ nhân viên công ty đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập

tài liệu và tiến hành nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin được trân trọng gửi tới những

người thân trong gia đình, người bạn lớn của tôi lời cảm ơn sâu sắc nhất. Sự động

viên, hậu thuẫn và ủng hộ vô điều kiện của gia đình và người thân đã giúp tôi có

nhiều động lực để hoàn thành luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn !

Hà nội, Ngày 18 tháng 12 năm 2015

Tác giả luận văn

Vương Tú Ngọc

MỤC LỤC

MỤC LỤC...................................................................................................................1

DANH MỤC VIẾT TẮT ...........................................................................................3

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, HÌNH MINH HOẠ ...........................................4

MỞ ĐẦU ...................................................................................................................5

CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHƢƠNG

TRÌNH TRUYỀN HÌNH VÀ SẢN XUẤT CHƢƠNG TRÌNH

TRUYỀN HÌNH .…….…………….…………………….............12

1.1. Một số vấn đề lý luận về truyền hình ……………………….……….………. 12

1.1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài …………………………...…………… 12

1.1.2. Một số định dạng chương trình liên quan đến đề tài …………………….... 17

1.1.3. Yếu tố sân khấu trong các chương trình truyền hình……………………… 24

1.2. Hoạt động xã hội hóa sản xuất chương trình truyền hình tại VTV....…….…. 26

1.3. Kinh nghiệm sản xuất chương trình theo định dạng nước ngoài ……...…......29

CHƢƠNG 2: KHẢO SÁT CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH “CHÌA

KHÓA THÀNH CÔNG - CEO” ….…….....…...………………33

2.1. Tổng quan về chương trình truyền hình “Chìa Khóa Thành Công – CEO”….33

2.2. Đặc điểm của chương trình phiên bản 01……………………………………..37

2.3. Đặc điểm của chương trình phiên bản 02……………………………….….…44

2.4. Đặc điểm của chương trình phiên bản 03..……………………..…………….51

2.5. Đặc điểm của chương trình phiên bản 04…………………….…….………....58

2.6. Đặc điểm của chương trình phiên bản 05………………………….….……....66

2.7. Nhận xét về các đặc điểm của các phiên bản………………..…………..……75

CHƢƠNG 3: THÀNH CÔNG, HẠN CHẾ VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

CHẤT LƢỢNG CHƢƠNG TRÌNH “CHÌA KHÓA THÀNH

CÔNG – CEO” ……………………………………………..........82

3.1. Thành công của chương trình ………………………………………...……….82

3.2. Hạn chế của chương trình ………………………………………….………....91

3.3. Nguyên nhân của thành công và hạn chế …………………….………..……..96

3.3.1. Nguyên nhân thành công ……………………………………………....……96

3.3.2. Nguyên nhân hạn chế ……………………………………………………...100

3.4. Giải pháp nâng cao chất lượng chương trình …………….……………..…. .104

3.4.1. Tăng cường bổ sung các nguồn lực cho chương trình …………………… 104

3.4.2. Năng cao số lượng và chất lượng nhân sự tham gia ghi hình ……………. 107

3.4.3. Nâng cao chất lượng nội dung và phương thức sản xuất ………………… 108

3.4.4. Tăng cường các hoạt động quảng bá chương trình ………………………. 110

KẾT LUẬN ………...………………………………………………...………… 114

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………..…………… 111

PHỤ LỤC ……………………………………………………………..………… 120

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐTHVN: Đài Truyền hình Việt nam

CKTC – CEO: Chìa Khóa Thành Công – CEO

Nxb: Nhà xuất bản

PGS.TS: Phó Giáo sư, Tiến sỹ

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, HÌNH MINH HỌA

Hình 1.1. Quy trình tạo dựng kế hoạch và sắp xếp chương

trình truyền hình

Trang

Hình 2.1 Nhân vật hoạt hình 3D Mr. Mquiz

Hình 2.2

Trường quay chương trình “Làm Giàu Không Khó”

Hình 2.2. Trường quay chương trình “Đường tới thành công

Hình 2.4 Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành

Công – My Way”

Hình 2.5 Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành

Hình 2.6

Hình 2.7

Bảng 3.1

Bảng 3.2

Bảng 3.3

Bảng 3.4

Bảng 3.5

Công – CEO” 2009 Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” 2012. Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” 2014 Tổng hợp kết quả độ tuổi của khán giả theo dõi chương trình (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %) Tổng hợp kết quả trình độ của khán giả theo dõi chương trình (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %) Tổng hợp kết quả nghề nghiệp của khán giả theo dõi chương trình (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %) Tổng hợp kết quả đánh giá của khán giả về điểm đặc sắc nhất trong nội dung chương trình mang đến cho khán giả (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %) Tổng hợp kết quả đánh giá của khán giả điểm đặc sắc nhất về nội dung của chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang đến sự hấp dẫn cho khán giả (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %)

MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn đề tài

Trong bối cảnh nền kinh tế nước nhà đang ngày càng phát triển và hội nhập

sâu rộng với nền kinh tế khu vực và thế giới thì hoạt động thông tin các vấn đề liên

quan đến kinh tế của báo chí cũng ngày càng được chú trọng và thúc đẩy hơn bao

giờ hết. Việc nhiều loại hình báo chí tham gia tích cực và hiệu quả trong việc

chuyển tải các thông tin kinh tế bằng nhiều hình thức khác nhau đã cho thấy điều

đó. Trong đó, việc tạo lập và xây dựng nên các chương trình truyền hình kinh tế có

chất lượng đã góp phần quan trọng định hướng thông tin tuyên truyền. Nhất là trong

bối cảnh Đảng và Nhà nước xác định phát triển kinh tế đất nước là nhiệm vụ trọng

tâm. Do đó, việc không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả của các thông tin

kinh tế, các chương trình truyền hình kinh tế là một yêu cầu cấp thiết, thời sự và có

ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn đối với sự phát triển của hoạt động báo chí nước

nhà.

Chương trình truyền hình “Chìa Khoá Thành Công - CEO” là chương trình

truyền hình kinh tế có lịch sử 10 năm phát sóng trên kênh VTV1 của Đài Truyền

hình Việt Nam. Chương trình có định dạng thuần Việt nên đã có nhiều đóng góp

tích cực trong quá trình thông tin tuyên truyền về các vấn đề kinh tế cũng như thúc

đẩy sự phát triển của xã hội nói chung. Với sứ mệnh và mục đích đồng hành cùng

các doanh nghiệp Việt Nam, truyền bá kiến thức và cổ vũ các hoạt động kinh doanh

bài bản. Trải qua 10 năm phát sóng liên tục trên kênh VTV1, với năm lần thay đổi

định dạng đến nay CKTC - CEO được đánh giá là một trong những chương trình

truyền hình liên quan đến kinh tế thành công nhất của ĐTHVN. Bởi trong lịch sử

các chương trình truyền hình kinh tế của ĐTHVN, hiếm có định dạng chương trình

truyền hình nào được những người làm truyền hình trong nước thiết lập nên và tồn

tại lâu như CKTC – CEO. Chương trình đã thu hút sự tham gia của hàng trăm

doanh nghiệp, doanh nhân, nhân viên văn phòng từ khắp mọi miền đất nước. Những

kiến thức kinh doanh từ cấp cơ bản đến nâng cao, những vấn đề vi mô của doanh

nghiệp đến những vấn đề kinh tế vĩ mô của đất nước đã được chương trình truyền

bá dưới nhiều hình thức và đến với nhiều tầng lớp khác nhau trong nền kinh tế.

Những bài học và kinh nghiệm kinh doanh thực tế trong và ngoài nước, những tấm

gương thành công, thất bại trên thương trường. Những dấu ấn, thành tựu của cộng

đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam trong 10 năm qua đã được chương trình

phản ánh bằng nhiều hình thức và đến được với đông đảo công chúng. Chương trình

đã góp phần quan trọng vào việc định hình các hoạt động kinh doanh bài bản cho

doanh nghiệp, thúc đẩy và truyền bá các vấn đề liên quan đến văn hóa doanh

nghiệp. Đồng thời, góp tiếng nói quan trọng trong việc cổ vũ các hoạt động cạnh

tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp với nhau. Từ đó, góp phần vào quá trình

thúc đẩy sự phát triển và hội nhập với kinh tế quốc tế của cộng đồng doanh nghiệp,

doanh nhân Việt Nam. Đúng như đánh giá của Ông Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ

trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường “Chương trình đã phản ánh được lịch sử

phát triển của Kinh tế Việt Nam nói chung và doanh nghiệp Việt Nam nói riêng

trong thời kỳ kinh tế thị trường”.

Bên cạnh những giá trị thiết thực mà nội dung chương trình mang đến cho

cộng đồng. CKTC – CEO còn là một chương trình truyền hình kinh tế có định dạng

do Việt Nam thực hiện 100%. Chương trình không bị pha tạp, lai căng của các

chương trình truyền hình nước ngoài mà đây là sản phẩm sáng tạo và trí tuệ của

Công ty Cổ phần Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia do ông Hoàng Hải Âu làm Tổng

giám đốc và kiêm Tổng đạo diễn chương trình. Đồng thời là sản phẩm trí tuệ và tâm

huyết của những chuyên gia kinh tế hàng đầu như ông Đặng Hùng Võ – nguyên

Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, ông Nguyễn Sĩ Dũng – Phó chủ nhiệm

Văn phòng Quốc hội, các chuyên gia kinh tế như Bà Phạm Chi Lan, ông Trần Đăng

Doanh, các doanh nhân nổi tiếng như ông Phạm Phú Ngọc Trai – nguyên Tổng

giám đốc Công ty Pepsico Việt Nam, ông Nguyễn Hoài Nam – Tổng giám đốc Tập

đoàn Berjaya, ông Huỳnh Bửu Sơn – chuyên gia tư vấn cao cấp của chính phủ…

Đặc biệt, chương trình “Chìa Khoá Thành Công – CEO” còn được biết đến là

chương trình truyền hình kinh tế đầu tiên được thực hiện theo hình thức xã hội hoá

của Đài Truyền hình Việt Nam. Do đó, phương thức sản xuất của chương trình cũng

như quá trình huy động, kêu gọi các nguồn lực của xã hội hoá từ chương trình cũng

để lại nhiều bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng các chương trình truyền hình

thuần Việt. Với những thành tích đã đạt được ở trên, hiện nay chương trình CKTC

– CEO là một trong những chương trình truyền hình kinh tế thành công và nhận

được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo ĐTHVN. Đồng thời, chương trình

đã và đang trở thành cầu nối đáng tin cậy, hiệu quả đối với cộng đồng các tổ chức,

các doanh nghiệp thuộc nhiều thành phần kinh tế với nhau nhằm tiến tới một mục

đích là nâng tầm cộng đồng doanh nhân Việt và năng cao sức cạnh tranh của doanh

nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì hiện có không ít vấn đề

đặt ra cho Đài Truyền hình Việt Nam cũng như bản thân chương trình cần tiếp tục

đổi mới nâng cao chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu và thị hiếu mới của công

chúng, cũng như thực hiện các nhiệm vụ tuyên truyền của một chương trình truyền

hình kinh tế. Do đó, việc phân tích, đánh giá đặc điểm của chương trình cũng như

chỉ ra kết quả cụ thể, những điểm đạt được và những điểm cần khắc phục để nâng

cao chất lượng chương trình là việc làm cần thiết, không chỉ có ý nghĩa thời sự mà

còn có ý nghĩa lý luận trong việc xây dựng các nguyên tắc chung cho sự phát triển

các chương trình truyền hình kinh tế có chất lượng. Bên cạnh đó, hiện chưa có công

trình nghiên cứu chính thức nào về chương trình “CKTC – CEO từ góc độ báo chí.

Do đó, tác giá lựa chọn đề tài nghiên cứu “Đặc điểm của chƣơng trình Chìa Khóa

Thành Công – CEO” cho luận văn cao học của mình.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Trên thế giới

Truyền hình là loại hình phương tiện thông tin đại chúng xuất hiện vào

khoảng thế XX. Những hệ thống truyền hình thực sự đầu tiên bắt đầu đi vào hoạt

động chính thức trong thập niên 40. Bởi vậy, trên thế giới lịch sử nghiên cứu truyền

hình đã có từ rất lâu và đã có rất nhiều tác phẩm như: Scripts – Writing for radio

and television, Athur Asa Berger. Hay Victoria Mc Cullougt Carroll, Writing News

for Television, lowa State University Pres/Ames, 2000. Bên cạnh đó, còn có cuốn

Television Production handbook – 5 edittion, Herbert Zettl; Guider to video

production, Rowan Ayres, Martha Mollison, Ian Stocks, Jim Tumeth. Các công

trình nghiên cứu này đều đã đi sâu vào các vấn đề liên quan đến các khâu thực hiện

nội dung, quy trình sản xuất của các chương trình truyền hình nói chung. Đây là

những công trình quan trọng và cơ sở nền tảng kiến thức chuyên môn căn bản cho

các hoạt động nghiên cứu chuyên sâu và thực hiện các chương trình truyền hình.

Tuy nhiên, trong các công trình nghiên cứu này, hầu hết mới đề cập đến các nguyên

lý, nguyên tắc chung của truyền hình và các chương trình truyền hình. Hầu như,

chưa có công trình nào chủ yếu nghiên cứu về chương trình truyền hình kinh tế

chuyên biệt.

Trong nước

Hoạt động nghiên cứu về truyền hình trong nước cũng rất phong phú và đa

dạng. Các hoạt động nghiên cứu này đã mang đến một kho tàng quý báu và rất hệ

thống về lịch sử ra đời, quá trình hình thành và phát triển cũng như tác nguyên tắc,

nguyên lý truyền hình. Ví dụ như công trình nghiên cứu của tác giả Dương Xuân

Sơn và thành quả là sự ra đời của Giáo trình Báo chí truyền hình do ĐHQG xuất

bản năm 2011. Bên cạnh đó, công trình Cơ sở lý luận báo chí truyền thông của

nhóm tác giả Dương Xuân Sơn, Đinh Văn Hường, Trần Quang đã mang đến hệ

thống cơ sở lý luận và thực tiễn các hoạt động báo chí truyền hình và truyền

thôngtạo nền tảng quan trọng cho các cuộc nghiên cứu tiếp theo của các tác giả

khác.

Các công trình nghiên cứu liên quan đến thông tin kinh tế trên báo chí có thể

kể đến: Phạm Nguyên Long, Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ: Đổi mới và nâng cao các

chương trình phát thanh kinh tế của Đài Tiếng nói Việt Nam, Nguyễn Tiến Hải,

Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ: Thông tin kinh tế trên báo Lao động,Vương Huyền

Linh, Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ: Thông tin kinh tế trên truyền hình Thông tấn

(khảo sát bản tin "Kinh tế thế giới", chương trình "Tiêu điểm kinh tế" và chương

trình "Thời sự" trên Truyền hình Thông tấn từ tháng 10/2011 đến tháng 3/2012),

Chu Hồng Phương, Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ: Ứng dụng các tính năng đa

phương tiện trong tổ chức sản xuất bản tin Tài chính Kinh doanh trên kênh VTV1,

Đài Truyền hình Việt Nam (Khảo sát từ tháng 1/2012 đến tháng 5/2013), Trần Thị

Thanh Hà, Luận văn tốt nghiệp Đại học: Khối tạp chí kinh tế Việt Nam trong tiến

trình hội nhập và phát triển. Các công trình này đã nghiên cứu khá đầy đủ và

toàn diện đến hoạt động thông tin của các loại hình báo chí này đối với vấn đề kinh

tế. Các công trình trên đã chỉ ra được vai trò, tầm quan trọng cũng như các giải pháp

để nâng cao chất lượng và hiệu quả của các sản phẩm báo chí liên quan đến kinh tế.

Tuy nhiên, các công trình này hầu hết chưa phản ánh được sự vận động và thay đổi

của báo chí khi các hoạt động kinh tế, thị trường có sự thay đổi. Các công trình này

hầu hết tập trung đi sâu vào nghiên cứu các hoạt động đưa tin bài trên báo chí. Các

công trình nghiên cứu về các chương trình truyền hình kinh tế và những đặc điểm

của nó còn rất hạn chế. Do đó, có thể thấy đề tài nghiên cứu “Đặc điểm của

chƣơng trình Chìa Khóa Thành Công – CEO” là một đề tài hết sức mới mẻ và

cần thiết.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích của luận văn là hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến lý luận và

thực tiễn của hoạt động sản xuất các chương trình truyền hình nói chung và của

chương trình CKTC - CEO nói riêng để nghiên cứu và tìm ra những đặc điểm của

CKTC - CEO. Từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng định

dạng, tổ chức sản xuất và phát triển các chương trình truyền hình liên quan đến kinh

tế. Đồng thời, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng của chương trình trong thời

gian tới.

Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn:

1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động sản xuất các chương

trình truyền hình nói chung và chương trình CKTC – CEO nói riêng qua các năm.

2. Phân tích, đánh giá thực trạng, tìm ra những ưu nhược điểm trong hoạt

động sản xuất chương trình CKTC – CEO

3. Xác định giải pháp và định hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả của

chương trình CKTC – CEO

4. Góp phần xây dựng cơ sở nền tảng cho một các đề tài liên quan đến lĩnh

vực xây dựng định dạng các chương trình truyền hình trong nước.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu

Đặc điểm của chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” là đối tượng

nghiên cứu của luận văn.

Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của luận văn tập trung chủ yếu vào hoạt động sản xuất

chương trình CKTC – CEO từ phiên bản đầu tiên đến nay.

Từ phiên bản đầu tiên đến nay, chương trình đã trải qua năm lần thay đổi

định dạng hoàn toàn của chương trình để thích ứng với bối cảnh thực tiễn của kinh

tế, thị trường và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ở Việt Nam. Việc tập

trung nghiên cứu chương trình từ ngày đầu mới ra đời đến nay sẽ chỉ ra được những

đặc điểm khác biệt của chương trình đối với các chương trình kinh tế, cũng như các

chương trình gameshow và talk show khác.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn sẽ được thực hiện theo các phương pháp như sau:

Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi (an – két): Nhằm thu thập ý kiến của

các doanh nhân tại TP Hà Nội và TPHCM về một số nội dung phục vụ cho việc

nghiên cứu đề tài. Số lượng mẫu là 300, lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu điển

hình ở TP HCM và TP Hà Nội, là hai khu vực có nhiều các doanh nhân, doanh

nghiệp – đối tượng khán giả chính của chương trình. Đối tượng chủ yếu là giám đốc

điều hành các doanh nghiệp, các cấp quản lý trung gian, nhân viên văn phòng...và

một số đối tượng khán giả khác.

Phƣơng pháp phân tích nội dung: Được sử dụng đối với chương trình

CKTC – CEO để tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá và tìm ra đặc điểm của chương

trình trên các khía cạnh về nội dung, hình thức thể hiện, phương thức sản xuất

chương trình.

Phƣơng pháp phỏng vấn sâu: Được tiến hành với các nhóm đối tượng:

những người lập ra chương trình lần đầu tiên, đại diện Đài truyền hình Việt nam,

các chuyên gia của chương trình, tổng đạo diễn, ekip thực hiện chương trình, một số

chuyên gia trong lĩnh vực lý luận báo chí, truyền hình.

Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Để có thông tin từ nhiều nguồn

làm cơ sở cho luận văn, chúng tôi sẽ tiến hành phân tích các nguồn tư liệu khác: các

thư từ của khán giả gửi tới; các chương trình truyền hình liên quan đến kinh tế đã và

đang phát sóng; các luận văn và công trình nghiên cứu trước đây; các kết quả và số

liệu điều tra từ các cơ quan, ban ngành liên quan.

Các phương pháp trên sẽ được kết hợp chặt chẽ với nhau để khắc phục

những khó khăn về điều kiện, phạm vi nghiên cứu và những vấn đề nẩy sinh khác

trong quá trình tiến hành luận văn.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn

Ý nghĩa lý luận

Là luận văn lần đầu tiên nghiên cứu về chương trình CKTC – CEO, với hy

vọng sẽ góp phần làm phong phú hơn, toàn diện hơn về tình hình nghiên cứu các

hoạt động liên quan đến sản xuất truyền hình ở nước ta hiện nay. Đề tài sẽ là công

trình tham khảo cho các hoạt động nghiên cứu liên quan đến chương trình truyền

hình kinh tế, hay các chương trình truyền hình có định dạng thuần Việt 100%.

Ý nghĩa thực tiễn

Đề tài sẽ góp phần giúp những người thực hiện chương trình CKTC – CEO

nhận ra được những ưu điểm, hạn chế của mình để khắc phục trong thời gian

tới,đồng thời, có các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng của chương trình và

ngày càng được khán giả đón nhận.

Kết cấu luận văn

Chương 1: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chương trình truyền hình và sản

xuất chương trình truyền hình

Chương 2: Khảo sát chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO”

Chương 3: Thành công, hạn chế và giải pháp nâng cao chất lượng chương trình

“Chìa Khóa Thành Công – CEO”.

CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHƢƠNG

TRÌNH TRUYỀN HÌNH VÀ SẢN XUẤT CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

1.1. Một số vấn đề lý luận về truyền hình

1.1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài

Khái niệm truyền hình

Trong Giáo trình Báo chí Truyền hình, tác giả Dương Xuân Sơn cho rằng:

thuật ngữ truyền hình (television) có nguồn gốc từ tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp.

Theo tiếng Hy Lạp, từ “tele” có nghĩa là “ở xa” còn “videre” là “thấy được”, còn

tiếng Latinh có nghĩa là xem được ở xa. Ghép hai từ đó lại được “televidere” có

nghĩa là xem được ở xa. Tiếng Anh là “Television”, tiếng Pháp là “Televisión”. Còn

theo từ điển tiếng Việt, động từ “truyền hình” được định nghĩa là “truyền hình ảnh,

thường đồng thời có cả âm thanh, đi xa bằng radio hoặc bằng đường dây”. Danh từ

của “truyền hình” thực chất là viết tắt của “vô tuyến truyền hình”. Tác giả Tạ Ngọc

Tấn, chỉ rõ : “Truyền hình là một loại hình phương tiện truyền thông đại chúng,

chuyển tải thông tin bằng hình ảnh động và âm thanh. Nguyên nghĩa của thuật ngữ

vô tuyến truyền hình (television) bắt nguồn từ hai từ tele có nghĩa là “ở xa” và

vision là “thấy được”, tức là “thấy được ở xa” (17,tr.127).

Thực chất, cội nguồn trực tiếp của truyền hình là điện ảnh. Chính điện ảnh đã

cung cấp cho truyền hình những ý tưởng, gợi ý đầu tiên về một phương thức truyền

thông, cũng như một kho tàng những phương tiện biểu hiện phong phú, sức thuyết

phục mạnh mẽ, làm cơ sở cho truyền hình có thể thích ứng nhanh chóng với những

đặc trưng riêng của mình. Xét theo góc độ kỹ thuật truyền tải có truyền hình sóng

(wireless TV) và truyền hình cáp (CATV). Xét dưới góc độ thương mại có truyền

hình công cộng (public TV) và truyền hình thương mại (commercial TV). Xét theo

tiêu chí mục đích sử dụng, người ta chia truyền hình thành truyền hình giáo dục và

truyền hình giải trí. Xét theo góc độ kỹ thuật có truyền hình tương tự (analog TV)

và truyền hình số (digital TV).

Khác với các loại hình truyền thông đại chúng khác, truyền hình có ưu thế

vượt trội đó là khả năng truyền tải cả hình ảnh và âm thanh cùng một lúc đến với

một lượng công chúng vô cùng đông đảo. Trong khi đó, với báo in, người đọc chỉ

tiếp nhận bằng con đường thị giác, phát thanh bằng con đường thính giác. Bằng việc

chuyển tải thông tin bằng cả hình ảnh và âm thanh, nhờ các phương tiện kỹ thuật

truyền tải, truyền hình được đánh giá là loại hình truyền thông đại chúng có phạm vi

tác động rộng lớn và nhanh chóng nhất.

Khái niệm chƣơng trình truyền hình

Chương trình truyền hình là sự liên kết, sắp xếp, bố trí hợp lý các tin bài,

bảng biểu, tư liệu bằng hình ảnh và âm thanh được mở đầu bằng lời giới thiệu, nhạc

hiệu, kết thúc bằng lời chào tạm biệt, đáp ứng yêu cầu tuyên truyền của cơ quan báo

chí truyền hình nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho khán giả. Các chương trình

truyền hình tiêu biểu ở Việt Nam có thể kể đến như: “Thời Sự”, “Vì An Ninh Tổ

Quốc”, “KinhTtế”, “Văn Hóa”, “Quân Đội”, “Phụ Nữ”, “Thiếu Nhi”, “Trò Chơi”…

được phân bố theo các kênh truyền hình và được thể hiện bằng những nội dung cụ

thể bằng các thể loại tác phẩm truyền hình

Chương trình truyền hình là kết quả của quá trình sáng tạo từ nhiều công

đoạn và tồn tại ở nhiều mức độ khác nhau. Quá trình tạo dựng kế hoạch và sắp xếp

được gọi là lên chương trình. Chương trình truyền hình là tổng hợp của nhiều loại

đề tài đề cập đến các vấn đề chính trị - kinh tế - văn hóa – xã hội. Đồng thời, là kết

quả hoạt động, là sản phẩm của tập thể cơ quan đài: bộ phận lãnh đạo, bộ phận kĩ

thuật, bộ phận nội dung chương trình, bộ phận hậu cần... tạo nên thuật ngữ chương

trình truyền hình cả về mặt sáng tạo và sản xuất chương trình.

Cũng như việc sản xuất các sản phẩm khác, có người sản xuất, có người tiêu

dùng. Người tiêu dùng các chương trình truyền hình nói riêng, và các sản phẩm báo

chí nói chung, cũng có tác động chi phối tới người làm ra sản phẩm. Trong báo chí

mối quan hệ đó được thể hiện: nhà báo – tác phẩm – công chúng. Chương trình

truyền hình tạo thành chu kỳ khép kín các mắt xích trong chuỗi mắt xích giao tiếp

truyền hình.

Quy trình tạo dựng kế hoạch và sắp xếp chương trình truyền hình có thể

Kịch bản truyền hình

Tác phẩm, kịch bản văn học

Trình diễn, thu hình

Duyệt

Phát sóng

Thu hình

Tiêu dùng sản phẩm truyền hình

được hiểu như sau:

Hình 1.1. Quy trình tạo dựng kế hoạch và sắp xếp chương trình truyền hình

Khái niệm về đặc điểm chƣơng trình truyền hình

Đặc điểm là những mô tả cụ thể, chi tiết về những nét khác biệt, những điểm

đặc thù của một người hay một vật, một điều nào đó. Thuật ngữ đặc điểm gồm có

“đặc” và “điểm”. Trong đó, “đặc” là những gì đặc thù, đặc trưng riêng biệt không

có, không giống giữa người này với người kia hay điều này với điều kia. Còn

“điểm” là những dấu hiệu, những nét thuộc về một người, một điều nào đó.

Trên thực tế, trong các hoạt động nghiên cứu việc tìm ra các đặc điểm,

những nét riêng biệt sẽ giúp cho các hoạt động so sánh, phân biệt giữa các vấn đề,

các sự vật, sự việc được rõ ràng và sáng tỏ hơn. Những nét đặc thù và riêng biệt đó

có thể sẽ nói lên nguồn gốc của sự ra đời, hoàn cảnh và môi trường hình thành hay

những nhân tố nào tác động nên sự vật, sự việc hoặc con người đó và quy định nên

những nét riêng có đó. Từ đó, hoạt động nghiên cứu sẽ chỉ ra được nguyên nhân của

những đặc điểm đó cũng như có các giải pháp khắc chế, phát huy những ưu nhược

điểm.

Đặc điểm của báo chí truyền hình và sản phẩm truyền hình, thứ nhất là về

nội dung kỹ thuật. Trong các loại hình truyền thông đại chúng, truyền hình là

phương tiện ra đời muộn nhất, tuy nhiên nó là sản phẩm của nền văn minh khoa học

công nghệ phát triển. Truyền hình thừa hưởng kinh nghiệm và phương pháp tạo

hình, tiếng của điện ảnh và phát thanh. Ở truyền hình, có sự khái quát triết lý của

báo in, tính chuẩn xác cụ thể bằng hình ảnh, âm thanh của điện ảnh, phát thanh, tình

hình tượng của hội hoạ, cảm xúc tư duy của âm nhạc. Sự phát triển của các phương

tiện kĩ thuật công nghệ giúp truyền hình tạo ra phương pháp mới trong truyền đạt

thông tin. Truyền hình là loại hình truyền thông có các yếu tố kỹ thuật hiện đại, là

sự kết hợp giữa : kỹ thuật + mỹ thuật + nghệ thuật + kinh tế + báo chí. Thứ hai, tư

duy và sáng tạo tác phẩm. Mỗi loại hình truyền thông đại chúng đều có những đặc

thù riêng. Nếu chỉ xét trên phương diện quy trình làm ra một sản phẩm, ở báo in,

mỗi tác phẩm, mỗi bài báo có thể là sản phẩm riêng, là sự sáng tạo riêng của mỗi cá

nhân, mỗi nhà báo. Nhưng để sáng tạo một tác phẩm truyền hình còn công phu hơn

nhiều, đó là đứa con tinh thần của cả một tập thể gồm có: đạo diễn, biên kịch, kỹ

thuật…Vì vậy, kịch bản là xương sống cho một tác phẩm truyền hình đồng thời tạo

ra sự thống nhất giữa tập thể thực hiện sản xuất chương trình.

Khái niệm về cấu trúc chƣơng trình

Cấu trúc là cách sắp xếp, tổ chức giữa các thành phần riêng lẻ nhằm tạo nên

một thể hoàn thể. Cấu trúc sẽ mang đến sự sắp xếp khoa học, hợp lý và có tính liên

kết cao giữa các thành phần riêng lẻ. Đồng thời, cấu trúc sẽ sắp xếp vị trí và quy

định vai trò cho các thành phần nhằm tạo nên sự gắn kết, hỗ trợ chặt chẽ tạo nên sự

đồng nhất trong một chỉnh thể. Ví dụ trong khoa học máy tính một cấu trúc dữ liệu

là một cách tổ chức các dữ liệu thành một đơn vị hoàn chỉnh bao gồm các thành

phần (phần tử) là các dữ liệu cơ bản, các mối liên kết giữa các phần tử ấy và các

thao tác cơ bản trên chúng. Các thao tác này thường được gọi là các phép toán trên

cấu trúc dữ liệu xác định. Các phép toán cơ bản thường gặp là tạo lập (create), hủy

(dipose), thêm (add) hoặc chèn (insert) một phần tử, xóa (delete) một phần tử, tìm

kiếm(search),... Tùy theo yêu cầu của giải thuật, khi thiết kế chương trình người ta

định nghĩa và sử dụng các cấu trúc dữ liệu khác nhau. Các cấu trúc dữ liệu cơ bản

hay dùng là: mảng (array), danh sách(list), ngăn xếp (stack), hàng đợi (queue), cây

(tree), đồ thị (graph),... Từ mối loại cấu trúc dữ liệu cơ bản có thể tạo ra các cấu trúc

dữ liệu con, riêng biệt bằng cách bổ sung những phép toán riêng biệt cho cấu trúc

dữ liệu con.

Trong truyền hình, cấu trúc của chương trình cũng được hiểu là cách tổ chức,

sắp xếp các phần của một chương trình thành một chỉnh thể. Cấu trúc chương trình

truyền hình thông thường có ba phần, phần mở đầu, phần nội dung và phần kết.

Trong mỗi phần này lại được cấu tạo nên từ những phần mục nhỏ lẻ khác nhau và

được sắp xếp khoa học và theo thứ tự. Ví dụ: phần mở đầu chương trình thông

thường là phần chào hỏi, giới thiệu chủ đề, giới thiệu các thành phần tham gia…Các

phần mục này sẽ được tính toán về mặt thời gian, sắp xếp thứ tự và có sự nối tiếp

với nhau để tạo thành phần mở đầu. Phần nội dung thông thường là phần chủ yếu

dành cho nội dung chính của chương trình, các thành phần trong mục này không bị

chia quá nhỏ và được quy định thời gian cụ thể. Tương tự, ở phần kết thường là thời

gian dành cho việc tổng kết, đúc rút các vấn đề nội dung và chào kết. Như vậy, với

cấu trúc chương trình được chia làm ba phần và được sắp xếp, tổ chức bởi các thành

phần khác nhau tạo nên một chương trình chỉnh thể, thống nhất.

Khái niệm về định dạng chƣơng trình

Đhái niệm về định dạng chương trình n khác nhau tạo nên một chương trình

chỉnh thể, thống nhất. ở phần kết thường là thời gian dành cho việc tổng kết, đúc rút

cáciên đều đã được chuẩn bị rất kỹ về thể loại, hình thức, thời lượng… Tất cả

những yếu tố đó sẽ giúp cho chương trình trở nên riêng biệt và được gọi chung là

format chương trình. Thông thường, một chương trình truyền hình trước khi được

đưa vào sản xuất số đầu tiên thường được chuẩn bị rất kỹ về thể loại, thời lượng, kết

cấu...Định dạng chương trình thường do chính những người khai sinh ra chương

trình đó viết nên. Dịnh dạng sẽ giúp cho những người thực hiện chương trình biết

được đây là chương trình gameshow hay talkshow, thời lượng, tính chất, đặc trưng

của chương trình, nhân sự, nội dung và hình thức thể hiện....Đồng thời, một định

dạng chương trình truyền hình cần phải đảm bảo được các yếu tố cơ bản trong

truyền hình như: lượng thông tin và hình ảnh trong truyền hình. Do trực quan cảm

giác truyền hình rất hạn chế lượng thông tin lý luận và tư duy trừu tượng. Ký hiệu

thông tin truyền hình thuộc ký hiệu đồng nhất, thông tin trong truyền hình thường

mang tính cụ thể, dễ hiểu bằng hình ảnh, âm thanh có tính thuyết phục cao. Về hình

ảnh trong truyền hình vừa là phương tiện vừa là nội dung thể hiện ý đồ tư tưởng của

tác phẩm. Do đó, các dịnh dạng truyền hình luôn phải lưu ý đến hai yếu tố cơ bản

và quan trọng này của truyền hình để cho ra đời các định dạng phù hợp.

1.1.2. Một số định dạng chƣơng trình liên quan đến đề tài

Trò chơi truyền hình (game show)

Vào thập kỷ 50 của thế kỉ XX, truyền hình chỉ được sử dụng như công cụ

giải trí dành cho công chúng, rồi sau đó dần dần bổ sung thêm chức năng thông tin.

Ngày nay, với những ưu thế vượt trội và khả năng truyền tải thông tin rộng khắp,

chức năng thông tin vẫn là chức năng quan trọng nhất của truyền hình. Tuy nhiên,

chức năng giải trí lại là một trong những chức năng không thể thiếu nhằm thu hút và

giữ chân công chúng truyền hình ở mọi lứa tuổi, mọi thành phần xã hội. Do đó,

truyền hình đã tận dụng sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật và công nghệ, những ưu

thế nổi trội của truyền hình và khả năng sáng tạo của đội ngũ làm truyền hình để

cho ra đời những chương trình truyền hình có tính giải trí cao, đó chính là các

chương trình trò chơi truyền hình (game show).

Theo Tiến sĩ Trần Đăng :“Trò chơi truyền hình là một chương trình xây

dựng trên nền tảng của những trò chơi có thể phát triển trí tuệ, phát triển sức khỏe,

có luật lệ, được diễn tả bằng các phương tiện truyền hình” (3, tr.39). Còn Tiến sĩ

Tạ Bích Loan cho rằng: “Trò chơi truyền hình tường thuật một cuộc trình diễn mà

trong đó các thành viên tham gia vào cuộc thi đấu theo một luật lệ nhất định, được

tổ chức ghi hình và đưa lên sóng truyền hình sao cho người dễ sàng theo dõi” (3,

tr.41). Trong nhiều công trình nghiên cứu khác, trò chơi truyền hình được nhận định

là một dạng văn hóa giải trí được hình thành sau khi truyền hình trở thành một

phương tiện truyền thông đại chúng. Trò chơi truyền hình bao gồm rất nhiều loại

hình như: trò chơi trí tuệ, trò chơi vận động, trò chơi giải trí, trò chơi mạo hiểm...

Nhưng tất cả đều có một đặc điểm chung là hình thành, tồn tại và phát triển nhờ vào

sức mạnh thu hút của truyền hình. Phần lớn các trò chơi truyền hình thường được

thực hiện tại một trường quay của Đài Truyền hình hoặc trong một diện tích hẹp

phù hợp với hoạt động thu hình, do đó số lượng người chơi thường không lớn. Có

thể thấy, điểm chung nhất của những quan niệm này đều chỉ ra rằng, trò chơi truyền

hình đều là những trò chơi có luật lệ, được các phương tiện truyền hình ghi lại và

phát sóng.

Trò chơi truyền hình đã xuất hiện lần đầu tiên tại Mỹ từ cuối những năm 40

của thế kỷ với tên gọi “Quiz show” với hình thức là một cuộc thi hỏi đáp về kiến

thức. Tuy nhiên, vào cuối những năm 50, một vụ việc gian lận đã xảy ra với một

chương trình đang được yêu thích lúc đó đã khiến cho tất cả các chương trình

truyền hình lúc đó có tên là “Quiz show” phải chuyển sang cách gọi khác là “Game

show”. Từ đó, tên gọi “game show” trở nên phổ biến và được sử dụng cho các

chương trình có yếu tố trò chơi, thi đấu, cạnh tranh...và các nhà lý luận truyền hình

bắt đầu đi vào giải thích khái niệm “game show”. Tại Việt Nam, năm 1996 được

cho là năm đánh dấu sự ra đời của chương trình trò chơi trên sóng truyền hình Việt

Nam cùng với sự ra đời của VTV3 (Ban Thể thao – Giải trí – Thông tin kinh tế).

Các chương trình trò chơi truyền hình như: “SV6”, “Trò Chơi Liên Tỉnh”, “Bảy Sắc

Cầu Vồng”, “Đường Lên Đỉnh Olympia”, “Ở Nhà Chủ Nhật”, “Từ Ánh Mắt Đến

Trái Tim”, “Vườn Cổ Tích”, ….lần lượt ra đời và được công chúng đón nhận rộng

rãi.

Đặc điểm nổi bật nhất của trò chơi truyền hình, đó chính là có trò chơi và

luật chơi - chất liệu làm nên thể loại chương trình này chính là các trò chơi. Trò

chơi truyền hình được người làm chương trình sáng tạo nên dựa trên nền tảng

những trò chơi có thực trong đời sống và phù hợp với đặc trưng của truyền hình. Để

tồn tại một trò chơi thì phải có luật chơi. Luật chơi là thể lệ, quy tắc được đưa ra

nhằm đảm bảo cho trò chơi tồn tại đúng mục đích đặt ra. Luật chơi trên chương

trình truyền hình thể hiện ở những hình thức thưởng, phạt trong mỗi trò chơi.

Một chương trình trò chơi truyền hình muốn hình thành thì tất yếu phải có

thành viên tham gia. Tùy theo quy mô, tính chất và dạng trò chơi mà quyết định sẽ

có bao nhiêu người tham gia trò chơi đó. Tuy nhiên, do đặc điểm riêng của truyền

hình nên thường thì số lượng người chơi trong các trò chơi truyền hình không quá

lớn để dễ tổ chức và theo dõi. Ngoài ra, cũng như các chương trình khác, trò chơi

truyền hình còn có sự tham gia của khán giả. Đây chính là một yếu tố rất quan trọng

tạo nên không khí sôi động, vui vẻ của thể loại chương trình này, đặc biệt là tạo ra

những hiệu ứng tâm lý trong khán giả như sự ganh đua, sự ủng hộ, cổ vũ... làm tăng

lên tính hấp dẫn của chương trình.

Trò chơi luôn có kịch tính và tính đối kháng rất cao. Đó là một đặc điểm tạo

nên sự khác biệt lớn giữa thể loại trò chơi với các thể loại khác của truyền hình.

Kịch tính thể hiện ở sự tranh đua của người chơi; sự bất ngờ khi không thể đoán

định được kết quả cuối cùng của mỗi trò chơi; có những minh họa như đoạn clip,

phóng sự, tiểu phẩm làm cho trò chơi thêm hấp dẫn, sinh động. Trò chơi truyền hình

mang tính trực tiếp cao. Ngay cả những chương trình có phần hậu kỳ khá kỹ lưỡng

thì vẫn mang tính trực tiếp rõ nét. Gần như những diễn biến xảy ra trong các trò

chơi không thể dàn dựng mà được tôn trọng tính chân thật một cách tuyệt đối.

Những điều này đã làm nên sức hút và sự hấp dẫn của các chương trình trò chơi

truyền hình. Do đó, trong quá trình xây dựng, sản xuất các chương trình việc xây

dựng định dạng chương trình theo xu hướng trò chơi truyền hình được chú trọng

nhất là đối với các kênh truyền hình thiên về giải trí.

Đối thoại truyền hình (talk show)

Đối thoại truyền hình là một chương trình truyền hình hoặc phát thanh mà

một nhóm người ngồi lại với nhau để thảo luận một số chủ đề mà người dẫn chương

trình đưa ra. Thông thường, các talk show có một ban (panel) khách mời hiểu biết

rõ hoặc có nhiều kinh nghiệm liên quan đến vấn đề đang được thảo luận trong

chương trình đó. Trong báo chí, chương trình đối thoại truyền hình được sử dụng

khi trong đời sống xã hội xuất hiện một vấn đề hay một sự kiện nổi lên thu hút sự

quan tâm của đông đảo quần chúng và đang cong báo chí, chương trình đối thoại

truyền hình được sử dụng khi trong đời sống xã hội xuất hiện một vấn đề hay một

sự kiện nổi lên thu hút sự quan tâm của đông đảo quần chúng và đangtalk show có

một ban (panel) khách mời hiểu biết rõ hoặc có nhiều kinh iữa các bên tham gia.

Trong cuộc trò chuyện, các ý kiến trái chiều nhau sẽ xuất hiện và có thể gây ra tranh

cãi, đây chính là mng trình đối thoại truyền hình được sử dụng khi trong đời sống

xã hội xuất hiện một vấn đề h

Mãi, đây chính là mng trình đối thoại truyền hình được sngười tham dự. Một

người không bao giờ thay đổi vai trò của mình chính là người dẫn chương trình

(phóng viên, biên tập viên…). Đây là người có vai trò tổ chức, dẫn dắt cho những

cuộc tranh luận, bàn bạc. Người dẫn chương trình ngoài việc có sự am hiểu nhất

định các kiến thức xã hội thì còn phải là một người có khả năng ứng biến và linh

hoạt trong việc dẫn dắt cuộc đối thoại. Trong khi đó, khách mời tham gia chương

trình thông thường không cố định mà có sự thay đổi hoặc luân phiên. Các khách

mời thường là những người có uy tín, có kinh nghiệm hoặc có uy tín nhất định liên

quan đến chủ đề đã đưa ra. Những ý kiến của họ nêu ra trong các cuộc đối thoại

thường mang tính chất cá nhân nhưng có độ tin cậy cao, thậm chí có tính định

hướng. Những chương trình đối thoại truyền hình (talk show) thường hấp dẫn người

xem ở không khí trò chuyện, cá tính và phong cách của người dẫn và các khách

mời. Do đó, người tham gia dẫn chương trình (MC) đối thoại truyền hình và các

khách mời đều phải là những người ngoài kiến thức về đề tài đối thoại còn cần có

sự am hiểu xã hội nhất định, có tài ăn nói và thậm chí là khả năng thuyết phục mới

có thể tham gia vào các chương trình này.

Thông thường các chương trình đối thoại thường diễn biến theo ba phần: mở

đầu, phần nội dung chính và phần kết luận. Phần mở đầu thông thường là phần đặt

vấn đề, nêu bật trọng tâm và các bên đưa ra ý kiến, quan điểm. Phần nội dung chính

là những trao đổi, tranh cãi, bàn bạc về vấn đề hoặc sự phân tích nguyên nhân, lý do

của vấn đề đó. Phần kết luận thường là phần nêu các giải pháp hoặc cách thức, định

hướng, các công việc cần phải làm để giải quyết vấn đề. Trong khoảng thời gian

quy định của buổi trao đổi, người dẫn chương trình sẽ phải luôn đảm bảo được

chương trình đi hết ba phần nội dung này và mỗi phần đều phải thực hiện được các

mục tiêu đã đề ra.

Trong một số chương trình đối thoại, để tăng thêm thông tin, tạo thêm kịch

tính và cơ sở để các bên tham gia đối thoại trao đổi sâu hơn, mở rộng đề tài một số

chương trình đưa thêm các con số, các ý kiến, các dẫn chứng hay các clip phỏng

vấn ý kiến cộng đồng về đề tài. Đây có thể là điểm nhấn của chương trình và giúp

cho các vấn đề đối thoại được mở rộng hơn. Vai trò của người dẫn chương trình lúc

này phải hết sức nhanh nhạy và linh hoạt để nắm được những thông tin có chiều

sâu, mới của các khách mời đưa ra để trao đổi với nhau. Thậm chí, người dẫn

chương trình phải tạo ra được không khí tranh luận, phản biện giữa những người

tham gia đối thoại để tạo được sự đa chiều của đề tài.

Ở phần kết chương trình, người dẫn phải thực hiện vai trò dẫn dắt của mình

để các thành viên trong cuộc đối thoại đưa ra những nhìn nhận đánh giá của mình

và đúc rút những công việc cần thực hiện, các giải pháp, các kiến nghị cho vấn đề.

Trên thực tế, các chương trình đối thoại truyền hình đã có sự đóng góp

không nhỏ vào việc quản lý và giám sát các hoạt động xã hội, góp tiếng nói có tính

định hướng, tính chuyên sâu và tính đa chiều cho các vấn đề nóng của xã hội. Đặc

biệt hơn nữa, nhiều chương trình đối thoại truyền hình đã góp phần tích cực trong

việc thay đổi, bổ sung, chỉnh sửa các chính sách, các quy định, các tiền lệ... trong

các hoạt động của các cơ quan nhà nước, chính quyền. Điều này đã làm nên giá trị

và lợi ích của các chương trình đối thoại cũng như đóng góp và hoàn thiện các chức

năng, nhiệm vụ của truyền hình.

Truyền hình thực tế

Theo định nghĩa của từ điển Longman: “Truyền hình thực tế là chương trình

truyền hình ghi lại hình ảnh những người đang làm việc thực tế hoặc những người

được đặt trong tình huống khác nhau và quay phim liên tục trong khoảng thời gian

vài tuần hoặc vài tháng”.

Định nghĩa của Đại học Oxford viết: “Chương trình truyền hình thực tế

trong đó người dân bình thường được quay phim, ghi hình trong bối cảnh, diễn biến

thực tế và được thiết kế để phục vụ việc giải trí chứ không mang tính chất thông

tin”.

Có thể thấy, thực chất truyền hình thực tế là loại chương trình truyền hình

chú trọng vào việc phô bày các tình huống xảy ra không theo kịch bản diễn xuất với

nội dung mang chất liệu thực tế mà không hư cấu, các nhân vật trung tâm là những

người bình thường thay vì diễn viên chuyên nghiệp nhằm để thu hút xúc cảm hoặc

tiếng cười. Trên thế giới, truyền hình thực tế đã ra đời khá lâu và đã trở thành xu

hướng sản xuất các chương trình truyền hình phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế

giới hiện nay. Không chỉ là một chương trình theo tất cả những tình huống thực tế

diễn ra ngoài cuộc sống được ghi lại cùng với những cảm xúc thực tế của các nhân

vật tham gia mà truyền hình thực tế là tạo ra một xã hội thu nhỏ trong đó có luật

chơi, có tình huống với các nhân vật tham gia được tuyển chọn kỹ lưỡng, hệ thống

máy móc, kỹ thuật được trang bị hiện đại để ghi lại tất cả những phản ứng, cảm xúc

và tình huống thực tế nẩy sinh. Truyền hình thực tế rất đa dạng về nội dung, đó có

thể là dạng show tài liệu (documentary), tìm nghề (job search), vượt lên chính mình

(self-improvement), trò chuyện (talk show), quay lén (hidden camera), loại bỏ

(elimination), cạnh tranh thể thao (sport), tân trang (renovation), thử nghiệm xã hội

(social expreriment), hẹn hò (dating), tin đồn (hoaxes)….Từ những năm 2000,

truyền hình thực tế bùng nổ với hàng loạt chương trình lớn ra đời như “Survivor”

(Người Sống Sót), “American Idol” (Thần Tượng Mỹ), “Top Model” (Siêu Mẫu),

“Dancing With The Stars” (Khiêu vũ với sao), “The Apprentice” (Người học việc),

“Fear Factor” (Yếu Tố Sợ Hãi) và “Big Brother” (Đại Ca)...Các chương trình truyền

hình này đã lan toả đi khắp thế giới và thu về hàng chục triệu đô la nhờ vào việc bán

bản quyền.

Có rất nhiều yếu tố làm nên sức hút và thành công của các chương trình

truyền hình thực tế, trong đó tính thực tế và tính tương tác là những yếu tố đặc biệt

quan trọng. Tính thực tế của các chương trình truyền hình thực tế thể hiện rất rõ ở

việc không sử dụng một kịch bản truyền hình cố định, nhân sự tham gia ghi hình,

bối cảnh, nội dung ghi hình đều đặt nặng tính thực tế lên hàng đầu. Trong quá trình

thực hiện, cảm xúc, diễn biến tự nhiên của chương trình được khai thác tối đã và tôn

trọng tuyệt đối nhằm tăng tính hấp dẫn, thu hút và cảm giác “thật” cho khán giả.

Một trong những yếu tố quan trọng của tính thực tế là sự bất ngờ đến từ những nhân

sự tham gia hay tình huống của chương trình. Những yếu tố bất ngờ đó sẽ mang đến

những hiệu ứng ấn tượng và khiến khán giả có thể quên đi cảm giác đang xem một

chương trình truyền hình. Bên cạnh tính thực tế thì tính tương tác là yếu tố quan

trọng thứ hai làm nên sự đặc sắc của chương trình truyền hình thực tế. Hiện nay, các

chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng trên thế giới đang có sức hút cực kỳ lớn

vì tính tương tác, gần gũi với khán giả. Khác với các chương trình truyền hình khác,

người xem không chỉ theo dõi chương trình, mà còn có thể tham gia vào chương

trình, thông qua việc đóng góp ý kiến thông qua các trang online của chương trình,

người xem cũng có thể thể hiện quyền lực của mình trong chuyện quyết định kẻ

thắng người thua bằng những tin nhắn bình chọn. Với những chương trình truyền

hình truyền thống, người xem thoả sức để cho chương trình, những người làm

chương trình dẫn dắt đi đến nơi nào nhà Đài muốn và sự suy ngẫm gần như bị

phong toả tuyệt đối thì với truyền hình thực tế lại khác. Thay vì xem bị động, xem

cho vui mắt, vui tai người xem hoàn toàn được quyền chủ động lựa chọn và tham

gia vào chương trình truyền hình. Nhà sản xuất thông qua tương tác đó nắm bắt

được những phản hồi của người xem về chương trình để từ đó những người làm

chương trình luôn cố gắng rút kinh nghiệm để làm sao cho tập sau được đánh giá tốt

hơn tập trước.

Chƣơng trình chuyên đề

Theo từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa 2010 thì: “Chuyên

đề là vấn đề chuyên môn có giới hạn, được nghiên cứu riêng”, (9, tr.46). Thuật ngữ

chuyên đề bao gồm “chuyên” và “đề”. Trong đó, “chuyên” có thể hiểu là chuyên

sâu, chuyên biệt, chuyên về lĩnh vực, phạm vi nào đó....Còn “đề” trong phạm vi

nghiên cứu này có nghĩa là vấn đề, đề tài, chủ đề... (9, tr.31).

Trên thực tế, khái niệm chuyên đề bái chí được nẩy sinh và là kết quả của

quá trình phân công chuyên môn hoá trong lĩnh vực báo chí. Sự phân công và

chuyên môn hoá này giúp cho các vấn đề, các lĩnh vực mà báo chí đề cập đến có

tính chuyên sâu về một đề tài hay lĩnh vực nào đó. Báo chí chuyên đề từ góc độ của

nhà báo được khai thác và sử dụng để chỉ nhiệm vụ chuyên môn của nhà báo trong

việc nắm bắt và phản ánh các chủ đề, vấn đề, lĩnh vực cụ thể của thực tiễn. Chuyên

đề báo chí từ góc độ của công chúng tiếp nhận là khái niệm chỉ cấu trúc thông tin về

các mặt, các lĩnh vực, các vấn đề của thực tiễn mà cơ quan báo chí hướng tới các

nhóm đối tượng chuyên biệt.

Chương trình truyền hình chuyên đề là các chương trình chuyên đi sâu vào

chuyền tải thông tin một cách chuyên biệt về một lĩnh vực cụ thể và được phát sóng

định kỳ trên sóng truyền hình. Các chương trình truyền hình chuyên đề thường có

những đặc điểm như: khung thời lượng ổn định, phát sóng định kỳ, kết cấu chương

trình ổn định và nội dung chuyên môn mang tính chuyên biệt, chuyên sâu.

1.1.3. Yếu tố sân khấu trong các chƣơng trình truyền hình

Theo Tiến sĩ mỹ học Thế Hùng: “Sân khấu là loại hình nghệ thuật tổng hợp,

tái hiện những hoàn cảnh, những tình huống cuộc đời, lột tả những tính cách, số

phận của con người trong các kịch bản sân khấu qua sự diễn xuất của các diễn

viên”. Sân khấu là nghệ thuật mang tính tổng hợp cao. Trong một tác phẩm sân

khấu hội tụ giá trị văn học, diễn xuất, hội họa, âm nhạc, múa... Những thành tố cơ

bản đầu tiên của sân khấu là kịch bản (tích), diễn xuất (trò) và công chúng. Trong

hành trình phát triển, nghệ thuật sân khấu bổ sung cho mình những thành tố mới: kỹ

xảo điện ảnh, âm thanh, ánh sáng hiện đại, sự tạo dựng một “sân khấu hình ảnh” có

khả năng diễn đạt một cách ấn tượng những thay đổi, những biểu hiện của xúc cảm

nhân vật trên sân khấu. Do đó, nghệ thuật sân khấu mang trong mình những nội

dung phong phú, đa dạng về cuộc sống, từ triết học, mỹ học, sử học, dân tộc học, xã

hội học đến chính trị, đạo đức, tôn giáo... với bao niềm vui, nỗi buồn, thương yêu,

hờn giận, khát vọng, ước mơ và hi vọng của con người.

Trong kịch bản của các chương trình truyền hình có sự kết hợp các yếu tố

của sân khấu, điện ảnh vào kịch bản. Là một chương trình truyền hình, cho dù là

một bản tin ngắn cũng đều phải qua các khâu: xác định đề tài, chủ đề, phác thảo nội

dung, lựa chọn cách để quay sao cho hợp với nội dung đó, và cuối cùng là sắp xếp

ghép nối các cảnh thành những câu bình, nối tiếp nhau một cách logic. Dựa trên ý

nghĩa đề tài của các cảnh để viết lời bình. Bất kể sản phẩm truyền hình nào cũng là

sản phẩm mang tính tập thể cao, là kết quả đóng góp của các thành viên: đạo diễn,

biên kịch, quay phim, tổ chức sản xuất, dựng phim....Vậy làm thế nào để có sự

thống nhất giữa các khâu và tập thể tác giả đó? Về điều này, truyền hình đã học tập

điện ảnh, đó là cho ra đời kịch bản truyền hình. Một kịch bản có thể xem như xương

sống của một sản phẩm truyền hình. Mỗi thể loại lại có những kịch bản mang đặc

trưng và tính chất riêng, phù hợp với thể loại đó. Tuy nhiên, hầu hết các thể loại

kịch bản truyền hình đều có những yếu tố của sân khấu do xuất phát từ nguồn gốc

của kịch bản.

Trong cuốn Giáo trình Báo chí Truyền hình nêu rõ “Kịch bản là một vở kịch,

một bộ phim, một chương trình được phác thảo, mô hình hóa trên văn bản với tư

cách là một đề cương hay chi tiết đến từng chi tiết nhỏ (tùy theo yêu cầu của mỗi

loại hình), là cơ sở chính cho “tập thể tác giả” làm nên, hoàn thiện tác phẩm của

mình”.

Các chương trình truyền hình sử dụng kịch bản vào việc thực hiện nội dung

và sản xuất chương trình ít nhiều có ảnh hưởng của các yếu tố sân khấu. Tuy nhiên,

do tính chất linh hoạt, năng động và có những đặc thù riêng nên các kịch bản truyền

hình sẽ được thay đổi để hợp lý với từng loại chương trình. Ngược lại, có những

chương trình truyền hình đã kết hợp với các yếu tố sân khấu hóa để xây dựng định

dạng và nội dung thể hiện. Bằng cách tiến hành theo các đặc trưng của nghệ thuật

sân khấu như dàn cảnh, biểu diễn...các chương trình truyền hình có yếu tố sân khấu

đã chuyển tải nội dung, thông điệp theo một cách riêng và không bị gò bó theo các

nguyên tắc của nghệ thuật sân khấu. Nhiều chương trình đã minh họa vấn đề, truyền

tải thông điệp bằng cách viết kịch bản, dàn cảnh và để những người tham gia

chương trình nhập vai. Có những chương trình, người tham gia không đặt quá nặng

về vấn đề diễn xuất và thể hiện hệ thống hành động sân khấu như diễn viên chuyên

nghiệp. Nhưng qua việc nhập vai để đặt mình vào vai trò, vị trí của một đối tượng

nào đó họ và sử dụng hành động ngôn ngữ, hành động tâm lý và hành động thể hình

giống với đối tượng có thông điệp đã được truyền đi. Thậm chí, một số chương

trình còn có cả diễn viên chuyên nghiệp trực tiếp tham gia diễn xuất hoặc phối kết

hợp với các đối tượng khác tham gia chương trình. Tóm lại, với việc cho ra đời

những chương trình truyền hình có yếu tố sân khấu đã làm cho các chương trình

truyền hình phong phú và đa đạng trong cách chuyển tải thông tin đến với công

chúng.

1.2. Hoạt động xã hội hóa sản xuất chƣơng trình truyền hình tại VTV

Trong những năm gần đây, hoạt động xã hội hóa sản xuất chương trình tại

Đài Truyền hình Việt Nam đang ngày càng diễn ra mạnh mẽ và mang lại những

hiệu quả tích cực. Sự góp sức của các doanh nghiệp tư nhân vào quá trình sản xuất

các chương trình truyền hình đã mang lại sự đa dạng và phong phú cả về nội dung

lẫn hình thức cho các chương trình. Các đài truyền hình đã tận dụng được các

nguồn lực của xã hội để giảm bớt áp lực và chi phí sản xuất của mình, từ đó, tập

trung vào các vấn đề chuyên môn, các chương trình chủ chốt, cũng như thực hiện

đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ của mình với vai trò là cơ quan truyền thông đại

chúng, phục vụ đắc lực cho công tác tuyên truyền của Đảng và Nhà nước, đồng

thời, xây dựng, củng cố và phát triển hệ thống của mình.

Giai đoạn sau năm 2006 tới trước khi Việt Nam chịu ảnh hưởng của khủng

hoảng và suy thoái kinh tế thế giới (2009 – 2010) là thời kỳ ghi nhận sự phá triển có

thể gọi là “bùng nổ” của các chương trình truyền hình xã hội hóa. Theo thống kê

chưa đầy đủ cả các cơ quan chức năng, trên cả nước có tới 600 đơn vị có đủ tư cách

pháp nhân để tham gia sản xuất một phần hoặc toàn bộ chương trình truyền hình.

Trong đó phải kể đến các hãng phim tư nhân và các công ty truyền thông có tên tuổi

như: Lasta, Thiên Ngân, Thế giới Mới, BHD, FPT, Tvplus, Hoanggia Media...Bên

cạnh đó, còn hàng trăm công ty truyền thông nhỏ khác, tham gia hỗ trợ một phần

trong các khâu đoạn khác nhau của sản xuất chương trình truyền hình. Nhiều tổ

chức chính trị xã hội, các cơ quan quản lý cũng thành lập các đơn vị sự nghiệp có

thu (theo tinh thần Nghị định 43/ND-CP của Chính phủ) với chức năng tổ chức và

liên kết sản xuất chương trình truyền hình. Chỉ tính riêng Đài truyền hình TPHCM

(HTV) đã có tới 27 đối tác sản xuất phim, Đài truyền hình Việt Nam có 20 đối tác.

Số lượng chương trình ngày một gia tăng, tại Đài truyền hình Việt Nam từ

năm 2006, số lượng chương trình truyền hình xã hội hóa là 40, trong năm 2010 là

khoảng 500 chương trình. Và đến nay con số này vẫn tiếp tục gia tăng qua các năm,

khi sự tham gia của các công ty truyền thông vào việc sản xuất các chương trình

truyền hình không chỉ dừng lại ở một hoặc hai chương trình mà còn có các đơn vị

hợp tác thực hiện cùng một lúc rất nhiều chương trình. Sự gia tăng không ngừng về

số lượng của các chương trình truyền hình đã mang lại những hiệu quả nhất định về

mặt kinh tế, xã hội và bản thân các chương trình tham gia quá trình xã hội hoá.

Về mặt kinh tế, rõ ràng xã hội hoá truyền hình thực chất bắt nguồn từ bài

toán kinh phí cho hoạt động sản xuất chương trình truyền hình. Quá trình thực hiện

sản xuất các chương trình truyền hình luôn đòi hỏi khoản chi phí đầu tư rất lớn,

lượng nhân công dồi dào. Mặc dù đứng ở vị thế của một đài fruyền hình quốc gia,

tuy nhiên điều đó không có nghĩa là Đài THVN không gặp phải các áp lực về tài

chính khi thực hiện sản xuất các chương trình truyền hình. Do đó, sự tham gia của

các đơn vị bên ngoài sẽ giúp Đài THVN giảm áp lực tài chính một cách đáng kể.

Về mặt xã hội, có thể nói sự gia tăng mạnh mẽ của các chương trình xã hội

hoá góp phần quan trọng nâng cao chất lượng các sản phẩm truyền hình. Từ đó, các

chương trình được thực hiện theo hình thức này sẽ tác động và làm thay đổi hành

chi của người xem chương trình. Còn hiệu quả đối với các chính các chương trình

được thực hiện theo hình thức xã hội hoá có thể thấy rất rõ. Các chương trình được

thực hiện theo hình thức này đa phần đều có sức thu hút và hấp dẫn người xem do

có nội dung và hình thức thể hiện mới mẻ, khác lạ. Tuy nhiên, mặc dù mang lại

nhiều hiệu quả như vậy nhưng điều này không có nghĩa là các chương trình xã hội

hoá không gặp phải một số vấn đề hạn chế. Trên thực tế, thời gian vừa qua có khá

nhiều chương trình đã mắc phải những vấn đề sai phạm trong nội dung và hình thức

thể hiện. Trong đó, phần lớn các chương trình mắc sai phạm là các gameshow, các

chương trình giải trí với các biểu hiện cụ thể như: thông tin sai sự thật; sử dụng

ngôn ngữ, hình ảnh phản cảm, không phù hợp thuần phong, mỹ tục Việt Nam,

những sai phạm về quảng cáo... Những vấn đề đã và đang đặt ra những thách thức

không nhỏ đối với các cơ quan ban ngành, cũng như Đài THVN trong việc quản lý

và nâng cao chất lượng các chương trình truyền hình theo hình thức xã hội hoá.

Có 2 dạng hình thức xã hội hóa tại Đài Truyền hình Việt Nam

Thứ nhất, Đài Truyền hình đặt hàng các chương trình với các đơn vị ngoài

Đài:

Đơn vị ngoài Đài Truyền hình thực hiện toàn bộ chương trình và “bán” cho

VTV để phát sóng. Các đơn vị đó thực hiện toàn bộ các vấn đề có liên quan tới

chương trình như: đề tài, tổ chức sản xuất, nội dung chương trình....Cho tới nay,

VTV đã có nhiều chương trình truyền hình xã hội hóa kiểu “mua đứt, bán đoạn”

như vậy: “văn bản pháp luật”, “Hành trình xanh”, “S Việt Nam – Hương vị cuộc

sống”....

Thứ hai, các đơn vị ngoài Đài Truyền hình tham gia vào một trong các khâu

của tổ chức sản xuất chương trình truyền hình, phối hợp với lực lượng nhân lực,

thiết bị kỹ thuật của Đài:

Đơn vị bên ngoài có thể tham gia tìm nguồn tài chính, tìm mẫu kịch bản,

phối hợp ở một hay nhiều khâu sản xuất chương trình...Bên cạnh “Chìa Khóa Thành

Công - CEO” phối hợp với Công ty Tổ hợp Truyền thông Hoàng Gia, một ví dụ tiêu

biểu của hình thức xã hội hóa trước đây là chương trình “Sức Sống Mới”. Đây là

chương trình VTV hợp tác với Công ty Truyền thông Chu Thị để thực hiện. Mọi

hoạt động tổ chức sản xuất chương trình này được VTV giám sát và quyết định nội

dung. Năm 2011, một chương trình mới được phát sóng vào khung giờ 10h45 đến

11h hàng ngày cũng do Công ty Truyền thông Chu Thị sản xuất đó là “Bảy Ngày

Vui sSng” được phát sóng từ tháng 5. Hoặc chương trình “Gõ Cửa Ngày Mới” cũng

do công ty TVplus đảm nhận toàn bộ qui trình sản xuất phối hợp cùng Ban Thời sự

- Đài Truyền hình Việt Nam, phát sóng trong chương trình “Chào Buổi Sáng”. Về

nội dung, chương trình luôn phải đặt dưới sự kiểm tra giám sát của VTV.

Các đơn vị tổ chức, doanh nghiệp tham gia tài trợ cho việc sản xuất các

chương trình truyền hình và ít nhiều có can thiệp tới nội dung và hình thức thể hiện

của chương trình đó. Tuy nhiên, sự can thiệp đó không sâu, đơn vị phối hợp chỉ

quan tâm tới vấn đề quảng cáo, quảng bá hình ảnh. Họ không tham gia sản xuất

chương trình mà chỉ quan tâm tới quyền lợi của họ là các quảng cáo (dưới các hình

thức như spot, panel, logo tên nhà tài trợ, đọc tên nhà tài trợ trong chương trình, đưa

slogan của nhà tài trợ vào chương trình, thực hiện những chương trình mang tính

quảng bá cho hình ảnh, thương hiệu của nhà tài trợ và lĩnh vực mà họ hoạt động..).

Ví dụ tiêu biểu là chương trình “Tạp Chí Phụ Nữ” (09/2006 – 03/2007), “Doanh

Nhân Việt Nam” (Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự), game show “Đấu Trường

100”, “Đối Mặt” (Ban Thể thao Giải trí và Thông tin Kinh tế)...

Như vậy, có thể nói trong quá trình xã hội hóa sản xuất chương trình truyền

hình, dù ở dưới dạng này hay dạng khác, tên gọi này hay tên gọi khác thì việc huy

động thêm các nguồn lực khác của xã hội vào sản xuất chương trình truyền hình đã

thực hiện từ lâu.

1.3. Kinh nghiệm sản xuất chƣơng trình theo định dạng nƣớc ngoài

Trên thế giới, các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Pháp.....được đánh giá là

những quốc gia có ngành công nghiệp sản xuất chương trình truyền hình phát triển

bậc nhất hiện nay. Tại khu vực Châu Á, Hàn Quốc, Nhật Bản.....là những quốc gia

được đánh giá cao và ngày càng dẫn đầu về công nghệ sản xuất các chương trình

truyền hình. Ở những các quốc gia này, các chương trình truyền hình không chỉ tạo

được sức hút đối với khán giả trong nước mà còn vượt biên giới quốc gia và được

trao đổi bàn quyền khắp nơi trên thế giới. Thậm chí có những chương trình truyền

hình đã tạo thành những “hiện tượng”, những “cơn sốt” với khán giả, đặc biệt là

giới trẻ khắp thế giới. Không những tạo được sức hấp dẫn từ định dạng chương

trình, từ nội dung và cách thức thể hiện mà việc tổ chức sản xuất, thực hiện chương

trình theo những cách thức mới cùng với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại,

tiên tiến đã khiến cho các Đài truyền hình khắp nơi trên thế giới phải học tập. Tại

Việt Nam, các nhà sản xuất chương trình truyền hình cũng đã và đang có nhiều nỗ

lực để học tập và áp dụng các phương thức sản xuất mới theo kinh nghiệm của thế

giới. Bước đầu, đã có một số chương trình truyền hình bắt kịp với xu hướng này và

từng bước gặt hái được kết quả.

Trong buổi hội thảo “Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất truyền hình

trong xu hướng phát triển quốc tế” được tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm quốc tế

phim và công nghệ truyền hình 2013 tại Hà Nội do Đài THVN tổ chức, phó chủ tịch

Kênh Discovery châu Á – Thái Bình dương Ông Vikram Channa chia sẻ : “Các đơn

vị sản xuất truyền hình luôn phải tự làm mới mình trên cơ sở hiểu khán giả. Xác

định đối tượng khán giả, hiểu mong muốn của họ là bí quyết thành công của

Discovery...”. Còn nhà sản xuất, tư vấn tác quyền của Đài truyền hình NHK (Nhật

Bản) Imamura Kenichi cho rằng: “Khi sản xuất các chương trình truyền hình, cần

có những nét độc đáo để gây ấn tượng với khán giả. Đó mới là điều quan trọng”.

Cũng theo nhận định của Ông Hideo Kado - Phụ trách Trung tâm Phát triển nội

dung của NHK Special thì “Điều làm nên sự khác biệt rõ nét nhất với các chương

trình khác của NHK chính là ở đề tài. Để có được một chương trình chất lượng và

đặc biệt phát sóng trên NHK Special, đề tài phải nóng, được nhiều người quan tâm,

phải mới và phải gây được cảm xúc ở người xem”. Ngoài ra, một trong những kinh

nghiệm quan trọng được nhiều chuyên gia chia sẻ đó là việc áp dụng công nghệ, kỹ

thuật mới vào quá trình sản xuất các chương trình. Sự phát triển vượt bậc của công

nghệ đã giúp cho các nhà sản xuất chương trình có thể thực hiện được các ý tưởng,

các sáng tạo của mình trong chương trình mà không gặp phải rào cản nào. Điều này

đã mang đến cho khán giả những chương trình truyền hình hấp dẫn, mới mẻ, độc

đáo vượt trên cả tưởng tượng và mong đợi của họ. Đặc biệt, một xu hướng mới rất

đáng học hỏi của truyền hình thế giới, đó là sự kết hợp giữa các chương trình truyền

hình với các phương tiện truyền thông xã hội và các phương tiện nghe nhìn cá nhân

khác. Đây là một trong những bước đột phá của truyền hình trên thế giới tạo nên

một xu hướng hết sức mới mẻ của truyền hình hiện nay.

Nắm bắt được xu hướng này của truyền hình thế giới, các đơn vị sản xuất

chương trình truyền hình trong nước đã học tập và đúc rút cho mình nhiều kinh

nghiệm trong quá trình sản xuất chương trình. Trước hết, các nhà sản xuất trong

nước đang ngày càng chú trọng hơn vào việc cho ra đời các chương trình đáp ứng

nhu cầu phong phú của khán giả. Tất cả mọi khía cạnh, mọi vấn đề trong đời sống

xã hội đều được các nhà sản xuất tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo để chuyển thể

thành các chương trình truyền hình với nhiều hình thức thể hiện khác nhau. Hầu hết

các lĩnh vực trong đời sống đều có các chương trình truyền hình liên quan theo

nhiều định dạng khác nhau như gameshow, talkshow…Đối tượng khán giả truyền

hình không ngừng được mở rộng và có nội dung dành riêng cho từng nhóm đối

tượng khán giả khác nhau. Nội dung và hình thức thể hiện của các chương trình, đặc

biệt là các chương trình giải trí bắt kịp với các xu thế hiện đại của truyền hình thế

giới. Các yếu tố bất ngờ, gây sốc, mới mẻ, độc đáo…được các nhà sản xuất cân

nhắc, lựa chọn và đưa vào chương trình nhằm mang lại những cảm xúc mới mẻ cho

khán giả. Bên cạnh đó, việc không ngừng tìm tòi, sáng tạo những đề tài mới mẻ,

độc đáo cũng là một trong những kinh nghiệm được các nhà sản xuất trong nước

tích cực học hỏi và áp dụng. Càng ngày, các chương trình truyền hình trong nước

càng chú trọng vào việc khai thác các đề tài nóng, gây sự chú ý và thông tin một

cách nhanh chóng nhất đến khán giả. Các yếu tố như tính thời sự, cập nhật thông

tin, tính thực tế…ngày càng được các chương trình chú trọng khi đi tìm đề tài cho

các chương trình. Một kinh nghiệm quan trọng khác được các nhà sản xuất trong

nước đã áp dụng cần nhắc đến đó là việc đưa các yếu tố của truyền thông xã hội vào

trong chương trình. Cùng với đó là chú trọng sản xuất các chương trình phù hợp với

nhóm đối tượng khán giả xem chương trình qua laptop, tablet, smartphone… Không

những thế, bằng việc tận dụng tương tác mạng xã hội, nhiều chương trình đã

khuyến khích khán giả theo dõi, bình luận, trao đổi về nội dung đang xem trên các

kênh truyền hình của họ. Các chương trình truyền hình đã áp dụng phương thức này

có thể kể đến Chìa Khóa Thành Công – CEO, Chuyển động 24h, Cuộc sống thường

ngày… Có thể thấy rằng, nhìn chung các chương trình truyền hình trong nước bước

đầu đã bắt kịp xu hướng sản xuất truyền hình trên thế giới và mang đến bộ mặt mới

cho truyền hình nước nhà.

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1

Trải qua một thời kỳ dài phát triển và hoàn thiện, đến nay truyền hình đã trở

thành một phương tiện truyền thông đại chúng không thể thiếu trong trong mỗi gia

đình, mỗi quốc gia và mỗi dân tộc trên thế giới. Sự phát triển với tốc độ chóng mặt

của khoa học kỹ thuật và công nghệ đã đưa truyền hình lên những tầm cao mới và

trở thành một công cụ sắc bén trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ chính trị,

kinh tế, xã hội đến an ninh quốc gia. Với khả năng phát sóng liên tục 24/24h, truyền

tải một cách nhanh nhất, chân thật nhất mọi âm thanh, hình ảnh…Truyền hình vẫn

giữ vững được thế dẫn đầu của mình trong bối cảnh càng ngày càng có nhiều các

loại hình truyền thông mới ra đời. Đặc biệt, trong xu thế số hóa hiện nay, khả năng

vươn xa và vươn rộng của truyền hình ngày càng phá bỏ được các rào cản. Khán giả

có thể xem truyền hình ở bất kỳ đâu và bất kỳ khi nào thông qua các thiết bị có kết

nối internet như máy tính hay điện thoại di động. Thực tế này đã tạo ra một lượng

khán giả khổng lồ cho ngành truyền hình và khiến cho sự ra đời của các chương

trình truyền hình ngày càng đa dạng, phong phú và đáp ứng mạnh mẽ nhu cầu của

khán giả. Tuy nhiên, đi cùng với những thuận lợi đó là những thách thức không nhỏ

mà những nhà sản xuất chương trình truyền hình sẽ phải đối mặt. Bởi việc làm thế

nào để cho ra đời và phát triển được những chương trình truyền hình có nội dung

hấp dẫn, thu hút được khán giả và tồn tại lâu dài là điều không hề dễ dàng. Các nhà

sản xuất chương trình cần phải hiểu rõ các nguyên tắc, nguyên lý truyền hình trong

xu thế hiện đại. Đồng thời, phải nắm chắc và nắm rõ tâm lý, xu hướng tiếp nhận

thông tin của khán giả hiện này. Cũng như không ngừng nghiên cứu, tìm tòi và sáng

tạo để có những phương thức sản xuất chương trình chuyên nghiệp, bài bản và hiệu

quả. Đây là những điều cần và đủ để các chương trình truyền hình có sức sống cao,

có giá trị văn hóa và kinh tế, đi sâu vào nhận thức và tâm trí củ khán giả trong bối

cảnh hiện nay.

Nhận thức và hiểu rõ bối cảnh này, trong gần 10 năm qua chương trình

CKTC - CEO đã không ngừng nghỉ trong việc tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo để

cho ra đời một format hấp dẫn, thu hút và có sức sống. Đồng thời, chương trình

luôn nắm bắt, tận dụng các xu hướng phát triển mới của truyền hình nhằm hoàn

thiện phương thức sản xuất của mình. Điều này, đã mang đến những thành công to

lớn cho CKTC – CEO cũng như làm nên những đặc điểm rất khác biệt so với các

chương trình truyền hình kinh tế khác.

CHƢƠNG 2: KHẢO SÁT CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH “CHÌA

KHÓA THÀNH CÔNG - CEO”

2.1. Tổng quan về chƣơng trình truyền hình “Chìa Khóa Thành Công – CEO”

“Chìa Khóa Thành Công – CEO” (CKTC – CEO) là chương trình truyền

hình chính luận về kinh tế ra đời năm 2005 và chính thức lên sóng của kênh VTV1

– Đài Truyền hình Việt Nam (Đài THVN) tháng 1/2006 và đã được duy trì liên tục

trong suốt 10 năm qua. Là chương trình kinh tế đầu tiên được Đài THVN phối hợp

với Công ty Cổ phần Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia – doanh nghiệp hoạt động

chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư vấn giải pháp thị trường, truyền thông có trên 15

năm kinh nghiệm thực hiện theo hình thức xã hội hoá. Quá trình hình thành và phát

triển của CKTC – CEO với năm lần thay đổi định dạng, nội dung và hình thức thể

hiện đã phản ảnh một cách rõ nét quá trình thực hiện xã hội hoá các chương trình tại

Đài THVN. Đồng thời, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của các hoạt động sản xuất

chương trình truyền hình tại Việt Nam trong những năm. Đặc biệt, khi CKTC –

CEO là một chương trình có định dạng thuần Việt 100%.

Ngày 27/01/2006, phiên bản đầu tiên “Làm Giàu Không Khó?’ được ra đời

trong bối cảnh nền kinh tế của đất nước ngày càng chuyển mình rõ rệt theo định

hướng kinh tế thị trường. Các khái niệm về kinh tế thị trường bắt đầu hình thành rõ

nét, hoạt động kinh doanh của các thành phần kinh tế tư nhân dần phát triển và

ngày càng đi vào sâu rộng trong đời sống xã hội. Những bài học thành công, thất

bại, các phương thức và kế sách làm giàu không chỉ được cộng đồng doanh nghiệp,

doanh nhân quan tâm mà còn diễn ra trong đời sống xã hội với nhiều nhóm công

chúng khác nhau. Tuy nhiên, nhu cầu của công chúng lúc này không chỉ dừng lại ở

việc tiếp nhận các thông tin một cách đơn thuần mà còn mong muốn được hướng

dẫn thị trường, áp dụng những phương thức và mô hình kinh doanh mới, học hỏi

kiến thức và kinh nghiệm kinh doanh có tính thực tiến cao. Trước bối cảnh đó,

“Làm Giàu Không Khó?’ đã được ra đời với sứ mệnh cổ suý cộng đồng làm giàu và

truyền bá các kiến thức, phương pháp và kế sách kinh doanh và làm giàu. Với định

dạng thuần Việt 100%, “Làm Giàu Không Khó?” là sản phẩm trí tuệ, tâm huyết và

công sức của những người thực hiện chương trình. Do đó, chương trình có nội dung

và hình thức thể hiện hết sức đặc sắc, mới lạ và hấp dẫn. Mỗi chương trình “Làm

Giàu Không Khó?” là một cuộc bàn luận, phân tích và mổ xẻ các kế sách, các

phương thức làm giàu của các chuyên gia kinh tế hàng đầu cùng các doanh nhân

đến từ các doanh nghiệp lớn nhỏ khác nhau. Cuộc đối thoại đó không đi vào các vấn

đề vĩ mô, to lớn như các chương trình kinh tế khác mà tập trung đi vào những vấn

đề gần gũi, bình dị nhưng trí tuệ. Cùng với việc sử dụng công nghệ hiện đại trong

việc thiết kế, dàn dựng trường quay, công nghệ 2D, 3D trong thiết kế độ hòa, hậu kỳ

chương trình… “Làm Giàu Không Khó?” được ban lãnh đạo Đài THVN đánh giá là

diễn đàn kinh tế có qui mô và chuyên nghiệp nhất trong năm 2006.

Sự thành công của “Làm Giàu Không Khó?” đã mở ra cánh cửa và là tiền đề

quan trọng cho sự ra đời và phát triển của các phiên bản tiếp theo. Sau khi phiên

bản đầu tiên đi hết 36 kế sách làm giàu thì cũng là lúc nền kinh tế thị trường có

những thay đổi theo xu thế ngày càng đi sâu vào hội nhập kinh tế quốc tế. Các hoạt

động đầu tư, lưu chuyển hàng hoá, dịch vụ và lao động ngày càng mở rộng. Nhiều

loại hình doanh nghiệp với quy mô lớn nhỏ đã ra đời và gặt hái những thành công

rực rỡ càng làm cho đời sống kinh doanh trở nên sôi động hơn. Lúc này, nhu cầu

được học hỏi kinh nghiệm, bí quyết đã mang lại thành công cho các doanh nghiệp

được công chúng hết sức quan tâm. Trong khi đó, hầu hết các chương trình truyền

hình kinh tế chưa đi vào khai thác nhu cầu này. Trước bối cảnh đó, chương trình

“Đường Tới Thành Công” phiên bản thứ hai của “Làm Giàu Không Khó?” đã được

ra đời. Không giống như phiên bản trước đó, “Đường Tới Thành Công” có định

dạng, nội dung và hình thức thể hiện hoàn toàn khác biệt và được tăng thêm tính

thực tế và tương tác. Là một chương trình trò chơi truyền hình, “Đường Tới Thành

Công” là một cuộc thi đấu dưới hình thức tranh biện của các sinh viên đến từ các

trường kinh tế trong cả nước. Bằng việc sử dụng 36 kế sách đã có ở phiên bản

trước, cùng với các kiến thức kinh doanh được đào tạo bài bản ở trường học, các thí

sinh sẽ phải phân tích và tìm ra bí quyết làm nên thành công của các doanh nghiệp

ngoài đời thực. Ngoài ra, một điểm đặc biệt của phiên bản này là ở phần thi “Rubic

Ý Tưởng” các thí sinh sẽ phải đưa ra những ý tưởng, những phát kiến kinh doanh

mới do mình sáng tạo ra. Rất nhiều ý tưởng đó nay đã trở thành những mô hình

kinh doanh thành công bền vững ở nước ta như : chuỗi giải khát siêu sạch, xe ôm có

gắn công tơ mét...

Bước sang năm 2007, kinh tế Việt Nam đứng trước những vận hội mới,

thách thức mới khi chuẩn bị trở thành thành viên thứ 170 của Tổ chức Thương mại

Thế giới (WTO). Sự ra đời của hàng trăm nghìn doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực

kinh doanh khác nhau như: tài chính – ngân hàng, chứng khoán, bất động sản....đã

làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của nền kinh tế thị trường Việt Nam lúc bấy giờ. Lực

lượng nhân viên văn phòng tại các công sở gia tăng đột biến cả về số lượng lẫn chất

lượng. Các vấn đề liên quan đến văn hóa doanh nghiệp, mối quan hệ giữa con người

với con người, khả năng ứng xử trước các tình huống kinh doanh nhạy cảm và phức

tạp…diễn ra hàng ngày và gây ra nhiều rào cản cho sự phát triển của các doanh

nghiệp. Nhận thấy sự cần thiết phải có một chương trình truyền hình đề cập đến các

vấn đề này, những người thực hiện “Đường Tới Thành Công’ đã quyết định thay

đổi hoàn toàn định dạng của chương trình để phù hợp với bối cảnh thực tiễn. Và đó

là lý do chương trình “Chìa Khóa Thành Công – My Way” (CKTC – My Way) ra

đời. Là chương trình trò chơi truyền hình, CKTC – My Way tập trung đi vào hướng

dẫn cách thức ứng xử, thuyết phục và xử lý các tình huống trong thực tế kinh doanh

thông qua sự thi đấu của các người chơi. Ở phiên bản này, chương trình đã sử dụng

các yếu tố sân khấu vào chương trình để tăng thêm kịch tính và tính tranh biện cho

chương trình. Đồng thời, với việc đưa thêm các yếu tố của truyền hình thực tế,

chương trình đã thể hiện hành trình phấn đầu đầy gian nan để phát triển sự nghiệp

của một nhân viên văn phòng đến vị trí cao nhất trong một doanh nghiệp là giám

đốc điều hành. Qua hơn 100 chương trình đã phát sóng đều đặn trên kênh VTV1 từ

năm 2007 - 2009, chương trình là một quyển cẩm nang ứng xử không thể thiếu dành

cho mọi đối tượng, từ một nhân viên mới vào nghề cho đến các CEO, các nhà quản

lý cao cấp.

Sau ba lần thay đổi hoàn toàn định dạng, đến năm 2009, CKTC – CEO đứng

trước những thách thức cần phải tiếp tục đổi mới để phù hợp với bối cảnh của nền

kinh tế thị trường và nhu cầu của công chúng. Vào thời điểm này, nền kinh tế thị

trường của thế giới nói chung và của Việt Nam nói riêng đều đang đứng trước

những thách thức to lớn của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Bầu không khí

kinh doanh hết sức ảm đạm khi số lượng doanh nghiệp phá sản không ngừng tăng

lên, hàng nghìn người lao động mất việc. Lúc này, một chương trình truyền hình

kinh tế chú trọng vào phát triển các kỹ năng giao tiếp, ứng xử như CKTC – My

Way không còn phù hợp với thực tiễn cũng như nhu cầu của công chúng nữa. Nhận

thấy điều này, những người thực hiện chương trình đã tiến hành khảo sát, nghiên

cứu và quyết định cho ra đời phiên bản mới với tên gọi “Chìa Khóa Thành Công –

CEO” (CKTC – CEO). CEO là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Chief Executive

Officer” có nghĩa là Giám đốc điều hành hay Tổng giám đốc tại các doanh nghiệp.

Theo các nghiên cứu của chương trình, trong giai đoạn kinh tế khủng hoảng các

CEO là những người phải hứng chịu nhiều áp lực nhất do phải chịu trách nhiệm về

sự tồn tại của doanh nghiệp cũng như công ăn việc làm của người lao động. Đồng

thời, họ là người đứng mũi chịu sào và có khả năng dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua

những thách thức của thị trường nếu có đầy đủ bản lĩnh, kiến thức, kinh nghiệm.

Bằng việc cho ra đời của CKTC – CEO, chương trình tiếp tục đi theo mục tiêu đã

đề ra từ đầu là đồng hành cùng cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp qua các thời

kỳ của nền kinh tế. CKTC – CEO là phiên bản khá đặc biệt khi định dạng vừa có

yếu tố của một chương trình trò chơi truyền hình vừa có yếu tố của đối thoại truyền

hình. Tham gia chương trình là đội ngũ lãnh đạo cấp cao đến từ các doanh nghiệp.

Trong vai trò của một CEO trong chương trình, họ phải giải quyết những vấn đề

nan giải, phức tạp và có ảnh hưởng sống còn đến doanh nghiệp. Cùng tham gia

phản biện, góp ý và hoàn thiện gói giải pháp của họ có các người chơi khác trong

vai trò nhóm cộng sự và sự tư vấn, đánh giá của các chuyên gia kinh tế hàng đầu

trong vai trò Hội đồng giám khảo. Trong vòng 5 năm, từ năm 2009 – 2013, chương

trình đã lần lượt đi qua các chủ đề của năm như : Điều hành doanh nghiệp thời

khủng hoảng, điều hành doanh nghiệp thời hậu khủng hoảng, điều hành doanh

nghiệp trong thời kỳ kinh tế phát triển. Cũng trong thời gian này, mặc dù vẫn duy trì

tên gọi CKTC - CEO nhưng chương trình đã liên tục thay đổi, điều chỉnh và nâng

cấp định dạng, nội dung và hình thức thể hiện của chương trình. Điều này không chỉ

mang đến sự mới mẻ, hấp dẫn cho khán giả truyền hình mà còn cho thấy sự cầu

toàn của chương trình trong việc không ngừng hoàn thiện để làm tốt hơn vai trò của

mình. Đến năm 2014, CKTC - CEO bước sang năm thứ chín và trở thành một

chương trình kinh tế có uy tín, tầm vóc và thương hiệu của Đài THVN. Sự tồn tại và

tiếp tục được khán giả đón nhận là một minh chứng cho thấy sự thành công nói trên

của chương trình.

Có thể thấy, trải qua lịch sử 10 năm tồn tại và phát triển, với việc không

ngừng học hỏi và đúc rút kinh nghiệm, không ngừng tìm tòi và sáng tạo, CKTC –

CEO có những đặc điểm không giống với bất kể chương trình truyền hình kinh tế

nào đang tồn tại. Sự khác biệt này còn là kết quả của bối cảnh ra đời, điều kiện hình

thành và phương thức xã hội hóa của chương trình. Và chính những sự khác biệt

này cũng là điểm tự và cơ sở làm nên sự thành công cho chương trình và đúng như

đánh giá của Ông Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi

trường “Chương trình đã phản ánh được lịch sử phát triển của kinh tế Việt Nam

nói chung và doanh nghiệp Việt Nam nói riêng trong thời kỳ kinh tế thị trường”.

2.2. Đặc điểm của chƣơng trình phiên bản 01

Diễn đàn Giải pháp Thị trường “Làm Giàu Không Khó?” là phiên bản đầu

tiên của chương trình CKTC – CEO. “Làm Giàu Không Khó” là chương trình

truyền hình chính luận về kinh tế được phát sóng số đầu tiên vào lúc 19h50 ngày

27/01/2006 trên kênh VTV1 – Đài THVN. Với mục đích đánh thức khát vọng làm

giàu của cộng đồng, thuyết phục và chứng minh rằng ai cũng có thể làm giàu nếu

biết học hỏi, áp dụng các nguyên tắc và các phương pháp đúng đắn. Toàn bộ nội

dung của 36 chương trình “Làm Giàu Không Khó?” được thiết kế như một bộ kế

sách nhằm mang đến những kiến thức, những phương pháp làm giàu một cách bài

bản và có hệ thống cho cộng đồng. Với định dạng được chính những người thực

hiện chương trình nghiên cứu và sáng tạo với chủ trương thuần Việt 100%, “Làm

Giàu Không Khó?” không giống bất kể chương trình kinh tế nào đã tồn tại trước

đó. Từ định dạng, nội dung và hình thức của chương trình đều được thể hiện theo

phong cách truyền hình hiện đại, mới mẻ và hấp dẫn.

- Đặc điểm về định dạng

“Làm Giàu Không Khó?” là một chương trình truyền hình kinh tế khá độc

đáo khi vừa có định dạng của một chương trình đối thoại truyền hình vừa có định

dạng của trò chơi truyền hình. Với thời lượng 35 phút, mỗi chương trình được chia

làm hai phần. Phần một với tên gọi Diễn đàn “Làm Giàu Không Khó” có thời

lượng 30 phút. Trong phần này, chương trình sẽ đưa ra một câu chuyện được lấy từ

các điển tích, điển cố ngày xưa và được kể lại dưới dạng một đoạn phim hoạt hình

3D khoảng 3 phút. Ví dụ trong chương trình “Làm Giàu Không Khó” số đầu tiên

với tên gọi “Hoa Nở Trên Cây” phát sóng vào ngày 26/01/2006 chương trình đã đưa

ra tích chuyện giải thích tục cắm hoa đào ngày tết nguyên đán của người Việt. Câu

chuyện được kể bằng giọng đọc của nhà sử học Dương Trung Quốc và được minh

hoạ bằng một đoạn phim hoạt hình. Sau khi câu chuyện được đưa ra, nội dung cốt

lõi của kế sách sẽ được nhà sử học đưa và một người dẫn chương trình là một doanh

nhân sẽ đưa ra ý nghĩa của việc vận dụng trong kinh doanh từ câu chuyện nói trên.

Tiếp đó, các chuyên gia khách mời sẽ cùng mạn đàm về những trường hợp đã sử

dụng kế sách này để đạt được những thành công trong kinh doanh. Đây đều là

những trường hợp thực tế, có thật và tiếp tục được minh hoạ qua một đoạn phim

hoạt hình hoặc phóng sự thật về chính doanh nghiệp đó. Ở phần cuối chương trình,

các chuyên gia sẽ hướng dẫn cách thức áp dụng và những điểm lưu ý khi vận dụng

kế sách. Phần hai với tên gọi Hỏi Đáp Thị Trƣờng Mquiz (Market Quiz) có thời

lượng 5 phút. Ở phần này, với tính chất gần giống một chương trình trò chơi truyền

hình, các khán giả sẽ tham gia trả lời các câu hỏi liên quan đến kiến thức về thị

trường và kinh doanh. Ví dụ cũng trong chương trình “Hoa Nở Trên Cây”, một câu

hỏi dành cho khán giả đó là: Quê hương của thương hiệu điện thoại Nokia ở đâu?

A. Phần Lan. B. Mỹ. C. Đan Mạch. Các khán giả sẽ trả lời thông qua điện thoại, cắt

phiếu trên báo hoặc trả lời trực tiếp trên website, các khán giả trả lời đúng và nhanh

nhất sẽ giành chiến thắng và được nhận giải thưởng. Ở phần này, việc ứng dụng

công nghệ đồ họa 3D vào thiết kế nhân vật minh họa Mr. Mquiz đã mang lại cho sự

nhẹ nhàng, vui vẻ và hóm hỉnh cho chương trình.

Có thể thấy, định dạng của “Làm Giàu Không Khó?” được nghiên cứu và

tính toán kỹ lưỡng nhằm bám sát những yếu tố cơ bản trong truyền hình, đó là

lượng thông tin và phân bổ hình ảnh. Về lượng thông tin, do trực quan cảm giác

truyền hình rất hạn chế lượng thông tin lý luận và tư duy trừu tượng, đặc biệt là đối

với một chương trình kinh tế. Do đó, chương trình đã cố gắng thiết kế định dạng

này nhằm giúp cho thông tin của chương trình cụ thể, dễ hiểu và ăn khớp với hình

ảnh, âm thanh. Từ đó, làm cho hình ảnh của chương trình trở thành phương tiện

truyền tải nội dung hết sức hữu hiệu.

Tính thuần Việt

“Làm Giàu Không Khó?” là sản phẩm sáng tạo, trí tuệ và tâm huyết của

Công ty Tổ hợp truyền thông Hoàng gia cùng với sự đóng góp công sức và trí tuệ

của Lãnh đạo Đài THVN, các chuyên gia kinh tế, các doanh nhân, các tổ chức và cá

nhân… Định dạng của chương trình thuần Việt 100% bởi không pha trộn, kết hợp

bất kể yếu tố nào của các chương trình “ngoại” hay sử dụng đội ngũ chuyên gia đến

từ nước ngoài. Quá trình lên ý tưởng, xây dựng định dạng là kết quả của sự đúc rút

kinh nghiệm, kế thừa và phát huy sự thành công của các chương trình xã hội hóa đi

trước của Đài THVN. Sự lao động nghiêm túc, miệt mài và đầy chuyên nghiệp của

đội ngũ cán bộ nhân viên Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia cùng đội ngũ Hội đồng

chuyên gia của chương trình. Đồng thời, định dạng chương trình còn là sản phẩm

của một phương thức xã hội hóa đầy sáng tạo giữa Đài THVN và Tổ hợp Truyền

thông Hoàng gia cùng các nguồn lực bên ngoài khác, trải qua nhiều cuộc nghiên

cứu, khảo sát, thăm dò và lấy ý kiến, cùng với đó là hàng loạt cuộc ghi hình thử

nghiệm và dựng hầu kỳ. Sự thành công của “Làm Giàu Không Khó?” với định dạng

thuần Việt 100% chính là cơ sở cho sự không ngừng đổi mới và sáng tạo của các

phiên bản phía sau của chương trình.

Tính sáng tạo

Hầu hết các chương trình truyền hình kinh tế vào thời điểm 2006 đều được

thực hiện dưới hình thức của một chương trình đối thoại, tin tức, chuyên đề…Tuy

nhiên, “Làm Giàu Không Khó?” là chương trình vừa có đặc điểm của một chương

trình truyền hình chuyên đề, truyền hình đối thoại vừa có đặc điểm của một trình trò

chơi. Trước hết, với định hướng là một chương trình truyền hình chuyên đề về kinh

tế, tất cả các vấn đề nội dung của chương trình chỉ tập trung vào các vấn đề kinh

doanh, thị trường… Ở phần một, từ nội dung đến hình thức thể hiện của chương

trình màu sắc và đặc điểm của một chương trình đối thoại truyền hình. Tuy nhiên,

đến phần hai, đặc điểm của chương trình trò chơi truyền hình được thể hiện rõ ràng

khi có phần tham gia thi trả lời câu hỏi của khán giả. Tính giải trí cũng được

chương trình đưa vào phần này nhằm mang lại cho chương trình sự nhẹ nhàng, vui

vẻ. Bên cạnh đó, xuyên suốt từ đầu đến cuối chương trình việc sử dụng công nghệ

2D, 3D vào thiết kế bộ hình hiệu, phim hoạt hình minh họa, xây dựng nhân vật Mr.

Mquiz...là một sự sáng tạo hết sức mởi mẻ của chương trình. Bởi vào thời điểm này,

chỉ có một số chương trình giải trí sử dụng công nghệ này. Trong khi đó, hầu hết

các chương trình chính luận vẫn được thực hiện theo phương thức cũ là chỉ tập

trung vào phần nội dung.

- Đặc điểm về nội dung

Với định hướng không đi vào các vấn đề kinh tế vĩ mô, bao quát và rộng lớn

từ ban đầu, nội dung của “Làm Giàu Không Khó?” hết sức gần gũi, bình dị và gắn

liền với thực tiễn những câu chuyện kinh doanh có thật của các doanh nghiệp Việt

Nam và nước ngoài. Mỗi kế sách, mỗi phương pháp kinh doanh đều được phân tích

thấu đáo, mổ xẻ chi tiết và có sự liên hệ với thực tiễn. Bên cạnh đó, để hỗ trợ kiến

thức cho khán giả, các vấn đề được đưa ra theo trình tự từ thấp đến cao, từ đơn giản

đến phức tạp. Các kinh nghiệm, bí quyết, kế sách trong chương trình được gắn với

các tích có tính truyền kỳ và khá chuyên sâu.

Tính chuyên đề

Giải pháp thị trường là một thuật ngữ và là một lĩnh vực chuyên biệt trong

hoạt động kinh doanh. Giải pháp thị trường bao gồm: Nghiên cứu và xây dựng tổ

chức các chương trình tác động thị trường của một sản phẩm cụ thể, thẩm định hiệu

quả của nó, thiết kế và thực hiện quảng cáo…từ đó tạo nên một thương hiệu có chỗ

đứng trên thị trường. Giải pháp thị trường sử dụng nhiều công cụ khác nhau để tháo

gỡ những khó khăn trong việc khuếch trương tên tuổi của sản phẩm, doanh nghiệp

trên thị trường. Thông qua 36 kế sách, chương trình đã lần lượt đưa ra các phương

pháp làm thị trường để giúp mọi người, mọi nhà có thể áp dụng và làm giàu. Các

giải pháp này có tiến trình đi từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp do đó khán

giả có thể dễ dàng nắm bắt và ghi nhớ nội dung. Bên cạnh đó, sự ổn định về khung

giờ, được phát sóng định kỳ, kết cấu ổn định và nội dung chuyên biệt đã cho thấy

tính chuyên đề rất cao trong nội dung của chương trình.

Sự kết hợp truyền thống và hiện đại

Điểm đặc biệt trong nội dung của “Làm Giàu Không Khó?” là sự kết hợp của

các điển tích, điển cố, các kế sách cổ với các phương pháp, nguyên lý kinh doanh

mới và hiện đại. Với các điển tích, điển cố hay kế sách cổ trong lịch sử, chương

trình sử dụng phim hoạt hình 3D làm minh họa và dẫn chứng. Còn đối với các câu

chuyện người thật, việc thật trong thực tiễn hoạt động kinh doanh, chương trình sử

dụng phim phóng sự được quay thật tại các doanh nghiệp đó. Sự kết hợp này không

chỉ làm cho nội dung chương trình phong phú, đặc sắc mà còn tăng sức hấp dẫn và

sự thuyết phục của nội dung chương trình đối với công chúng. Đồng thời, giúp cho

công chúng hiểu rõ giá trị cốt lõi của các kế sách cũng như ý nghĩa của việc áp dụng

vào thực tiễn kinh doanh. Có thể nói, đây là một trong những đặc điểm nổi bật của

phiên bản “Làm Giàu Không Khó?”.

- Đặc điểm về hình thức thể hiện

Theo nhận định của ban lãnh đạo Đài THVN, “Làm Giàu Không Khó?” là

chương trình truyền hình kinh tế được đầu tư kỹ lưỡng và có quy mô nhất của VTV

trong năm 2006. Chương trình không chỉ được đầu tư kỹ lưỡng về mặt nội dung mà

hình thức cũng được đặt biệt chú trọng. Điều này, đã mang đến cho chương trình sự

nhất quán và tổng thể giữa nội dung và hình thức. Đồng thời, làm cho nội dung và

hình thức của chương trình có sự hòa quyện, tương trợ lẫn nhau trong việc truyền

tải các thông điệp đến khán giả. Điều này đã góp phần làm nên những ấn tượng tốt

đẹp về mặt hình ảnh đối với khán giả. Từ đó, việc chuyển tải nội dung đến khán giả

hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn.

Phong cách hiện đại

Một trong những điểm hấp dẫn và thu hút khán giả về hình thức thể hiện của

chương trình đó là hình ảnh và phong cách của các chuyên gia và những người dẫn

chương trình. Các chuyên gia tham gia chương trình đều là những người có uy tín,

có kiến thức uyên thâm trong nhiều lĩnh vực. Các doanh nhân tham gia chương

trình cũng là người rất thành công và nổi tiếng trên thương trường. Bên cạnh đó, là

sự dẫn dắt của những người dẫn chương trình cũng vốn là những doanh nhân thành

đạt đã góp phần làm nên phong cách hấp dẫn cho chương trình. Với lối trò chuyện

dung dị, gần gũi nhưng sắc sảo, đầy trí tuệ, sự tung hứng và dẫn dắt, kết nối của các

chuyên gia, khách mời và người dẫn chương trình đã mang lại nhiều màu sắc, nhiều

cảm xúc cho khán giả. Bên cạnh đó, với tiết tấu chương trình nhanh, ngắn gọn và

tập trung, chương trình không tạo ra sự nhàm chán và mệt mỏi khi theo dõi cho

khán giả. Ngược lại, khán giả bị lôi cuốn, thu hút vào chương trình một cách tự

nhiên và thú vị. Đây là một điểm rất khác của chương trình so với hình thức thể

hiện của các chương trình kinh tế khác.

Hình ảnh sống động và giàu cảm xúc

Hình ảnh sống động và giàu cảm của chương trình là kết quả của sự kết hợp

giữa các yếu tố: kỹ thuật + mĩ thuật + nghệ thuật. Các yếu tố kỹ thuật của chương

trình được tính toán một cách kỹ lưỡng và tất cả đều hướng đến mang đến một

không gian sống động cho chương trình. Không giống như các chương trình kinh tế

khác chủ yếu đặt máy một chỗ và đón các cú hình cận của các nhân vật, “Làm Giàu

Không Khó?” tập trung thể hiện biểu cảm và phản ứng của các nhân vật cũng như

tiết tấu chương qua các góc quay toàn, cận, ray…để tăng độ biểu cảm cho chương

trình. Về mặt mỹ thuật, từ thiết kế tổng thể trường quay, hình ảnh người dẫn chương

trình, hình ảnh nhân vật phụ họa, đến bộ phông chữ của chương trình…cũng được

thể hiện sự đồng bộ và nhất quán. Một trong những nét đặc sắc của chương trình

“Làm Giàu Không Khó?” khác với các chương trình chính luận về kinh tế khác đó

là việc sử dụng các đoạn phim hoạt hình 2D, 3D để minh họa nội dung của chương

trình. Mỗi chương trình lên sóng lại có một câu chuyện mới với cách minh hoạ mới

cùng với đó là lối kể chuyện ngắn gọn, súc tích những đầy truyền cảm và sâu sắc

của Nhà sử học Dương Trung Quốc càng làm cho chương trình thêm phần hấp dẫn.

Ngoài ra, việc sử dụng hình ảnh nhân vật 3D Mr. Mquiz kết hợp với những hình

ảnh thật tại trường quay mang lại một sự mới mẻ và khác lạ cho chương trình.

Hình 2.1 nhân vật hoạt hình 3D Mr. Mquiz

Hình 2.2. Trường quay chương trình “Làm Giàu Không Khó”

2.3. Đặc điểm của chƣơng trình phiên bản 02

Tháng 11 năm 2006, thời điểm chương trình “Làm Giàu Không Khó?” đã lần

lượt giới thiệu đầy đủ 36 kế sách làm giàu đến khán giả. Đồng thời, đây cũng là thời

điểm môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp có nhiều thay đổi. Các bí quyết

kinh doanh và các kế sách làm giàu không còn là những vấn đề cao xa với cộng

đồng khi số lượng các doanh nhân, doanh nghiệp thành công ngày càng nhiều. Lúc

này, nhận thấy nhu cầu được học hỏi, tìm hiểu những kinh nghiệm, những bí quyết

thành công của các doanh nghiệp, doanh nhân trên ngày càng hiện hữu. Những

người thực hiện chương trình đã quyết định cho ra đời phiên bản hai, thay thế “Làm

Giàu Không Khó?”, với tên gọi “Đường Tới Thành Công”. Nếu “Làm Giàu Không

Khó?” là chương trình đối thoại dành cho các chuyên gia kinh tế về các kế sách, bí

quyết làm giàu thì “Đường Tới Thành Công” là chương trình trò chơi dành cho sinh

viên chuyên ngành kinh tế. Với mục tiêu hướng đến nghiên cứu, phân tích các yếu

tố thành công, cách thức vận dụng kế sách ở phiên bản một vào thực tiễn hoạt động

kinh doanh của các doanh nghiệp, ở phiên bản này hầu hết định dạng, nội dung và

hình thức thể hiện của chương trình đều được đổi mới hoàn toàn, kể cả thời lượng

và khung giờ phát sóng.

- Đặc điểm về định dạng

Kế thừa sự thành công của phiên bản đi trước “Làm Giàu Không Khó?”,

“Đường Tới Thành Công” tiếp tục là một chương trình có định dạng thuần Việt

100%. Với định dạng của một chương trình trò chơi truyền hình, “Đường Tới

Thành Công” là một cuộc thi đấu giữa các đội chơi là sinh viên chuyên ngành kinh

tế đến từ các trường đại học trên toàn quốc. Mỗi chương trình có thời lượng 45 phút

và được chia ra làm ba vòng thi đấu. Vòng thi thứ nhất có tên Những Mảnh Ghép

Thành Công, vòng thi thứ hai có tên Kế Sách Làm Giàu và vòng thi thứ ba với

tên gọi Rubic Ý Tƣởng. Ví dụ, trong chương trình “Đường Tới Thành Công” số 37

với cuộc thi đấu giữa ba trường Đại học Ngoại Thương, Đại học Bưu chính Viễn

thông HN và Đại học Hà Nội. Ở phần Những Mảnh Ghép Thành Công, các thí sinh

sẽ xem một đoạn phim “Đầu Tư Cho Uy Tín” của doanh nhân Nguyễn Thanh

Phương kinh doanh trong lĩnh vực phân phối sản phẩm bình nước nóng lạnh. Sau

khi xem đoạn phim, các đội sẽ có 5 phút để đưa ra những yếu tố làm nên thành công

cho doanh nhân này và có 60 giây để biện luận yếu tố mình tâm đắc nhất. Đội nào

đưa ra nhiều đáp án đúng sẽ được Hội đồng giám khảo cho điểm tối đa. Tiếp đến, ở

phần Kế sách Làm giàu, các đội sẽ phải thi phát hiện ra kế sách mà doanh nghiệp

trên đã áp dụng để kinh doanh thành công là gì. Các kế sách đó có thể là: vịt phải

biết bơi, đổi gạch lấy ngọc…Các đội sẽ tiếp tục được cho điểm và nhận được sự

đánh giá ở Hội đồng giám khảo. Đến với vòng thi Rubic Ý Tưởng, các đội sẽ được

xem một đoạn phim “Trà Hà Ba Bánh” nói về những khó khăn trong việc kinh

doanh cửa hàng trà đá của cậu sinh viên nghèo Trường đại học Mỹ thuật. Nhiệm vụ

của các đội chơi là tìm ra các giải pháp kinh doanh căn bản giúp cho hoạt động kinh

doanh của cậu sinh viên này thoát khỏi tình trạng khó khăn. Cũng như các phần thi

trước, phần thi này Hội đồng giám khảo sẽ chấm điểm dựa trên phần biện luận của

mỗi đội. Và sau ba vòng, đội nào có số điểm cao nhất sẽ thắng. Các đội chiến thắng

ở các vòng thi loại, tuần, tháng, quý, năm sẽ lần lượt nhận các mức giải thưởng từ 5

triệu đồng, 10 triệu đồng…đến 30 triệu đồng.

Có thể thấy, định dạng của “Đường Tới Thành Công” mang đậm màu sắc và

đặc điểm của một chương trình trò chơi truyền hình. Trong đó, các yếu tố trò chơi

và luật chơi được quy định rõ ràng và chặt chẽ đã làm tăng thêm kịch tính và làm

cho sự đối kháng của chương trình lên cao. Đồng thời, “Đường Tới Thành Công”

có còn những đặc điểm vượt trội khác mà phiên bản trước đó chưa có.

Tính tương tác

Không giống như phiên bản “Làm Giàu Không Khó?”, ở phiên bản “Đường

Tới Thành Công” tính tương tác của chương trình được đẩy cao. Sự tương tác giữa

những người chơi với Hội đồng giám khảo, giữa người chơi với khán giả là một

trong những đặc điểm nổi bật của chương trình. Trong ba vòng thi đấu, các đội chơi

và Hội đồng giám khảo đều có sự trao đổi qua lại với nhau. Hội đồng giám khảo

không chỉ chấm điểm, nhận xét mà còn đưa ra những gợi ý, hướng dẫn dành cho

các đội chơi. Ở phần thi thứ hai Kế sách làm giàu, một số giám khảo còn tiến lên

khu vực trung tâm sân khấu để chất vấn các đội chơi. Điều này đã giúp cho sự

tương tác giữa người chơi và Hội đồng giám khảo thật hơn, gần gũi hơn. Ở vòng thi

Rubic Ý Tưởng số 18, cả hai vị giám khảo cùng với người dẫn chương trình cùng

tham gia trao đổi trực tiếp trên sân khấu với các người chơi. Ngoài ra, sự giao lưu

của người dẫn chương trình với các khán giả và kết nối sự cổ vũ của các khán giả

đến với các đội chơi cũng là một yếu tố thúc đẩy và mở rộng sự tương tác của

chương trình. Mặc dù tính tương tác với khán giả trong phiên bản này chưa thực sự

cao, nhưng việc bổ sung thêm yếu tố này vào định dạng cũng là một bước tiến đầu

tiên cho thấy sự chú trọng tiếp cận khán giả của chương trình.

Tính thực tế

Với định dạng này của “Đường Tới Thành Công”, tính thực tế của chương

trình cũng bắt đầu được chú trọng hơn. Việc đưa vào những câu chuyện thật của các

doanh nhân, doanh nghiệp đã mang đến cho chương trình tăng sức thuyết phục cũng

như làm cho chương trình giàu tính thực tế va gần gũi hơn với khán giả. Những câu

chuyện của những thương hiệu nổi tiếng như : Cà phê Trung Nguyên, Công ty Sài

gòn Địa ốc, Kềm Nghĩa....Những câu chuyện của những người trẻ mới khởi nghiệp

lần đầu như: quán trà Hà của cậu sinh viên trường Mỹ thuật Công nghiệp, cửa hàng

thời trang Carrotta của ba nữ sinh viên trường Đại học Ngoại ngữ, tiệm hớt tóc của

cậu sinh viên nghèo...đã được chương trình thực hiện thành các bộ phim phóng sự

hết sức thú vị và ý nghĩa. Với việc đưa thêm các yếu tố thực tế vào chương trình,

mặc dù chưa thực sự nhiều nhưng đã cho thấy nỗ lực của chương trình trong việc

thu hút sự quan tâm của khán giả.

- Đặc điểm về nội dung:

Mặc dù định dạng, hình thức thể hiện của chương trình có nhiều sự thay đổi

nhưng nội dung của “Đường Tới Thành Công” có sự kế thừa từ phiên bản trước.

Các kế sách trong “Làm Giàu Không Khó?” được nhắc lại và phân tích cặn kẽ,

được tìm tòi và sáng tạo cách thức áp dụng vào thực tế kinh doanh. Các nội dung

của chương trình tiếp tục bám sát tiêu chí gần gũi, dễ hiểu và thực tế. Trong chương

trình “Đường Tới Thành Công” người chơi được tiếp cận với những tình huống,

những vấn đề người thật việc thật. Trên cơ sở đó, các đội chơi phải thể hiện tài năng

lý luận, phân tích dựa trên cơ sở các kế sách ở phiên bản trước và kiến thức kinh

doanh của mình. Ví dụ trong “Đường Tới Thành Công”, chương trình đã đề cập đến

câu chuyện kinh doanh của Công ty Liên doanh thẻ MK. Theo đó, chương trình đã

kể lại câu chuyện của ông chủ doanh nghiệp này khi là người đầu tiên đưa thẻ

Datacard vào phân phối tại Việt Nam. Chương trình đã mô tả lại con đường đầy

gian nan, thách thức để kinh doanh loại thẻ này cũng như những thành công sau này

vị doanh nhân này đã đạt được. Ở vòng thi đấu Những Mảnh Ghép Thành Công, ba

đội sẽ phải tìm ra những yếu tố làm nên thành công của doanh nghiệp nói trên. Và

đáp án đúng là: có nhãn quan; có hướng phát triển đúng; chọn đối tác đúng; tận

dụng lợi thế trong nước; người đứng đầu; sản phẩm đa dạng...Đến với vòng thi đấu

thứ hai với tên gọi Kế sách làm giàu, các đội sẽ phải thi phát hiện các kế sách mà

doanh nghiệp trên đã áp dụng. Và các kế sách đó là: vịt phải biết bơi, ve sầu thoát

xác, mượn đá vá trời, lấy nhàn thắng mệt…Đến với vòng thi đấu cuối cùng là Rubic

ý tưởng, các đội chơi sẽ được chứng kiến sự khó khăn của một doanh nghiệp thực tế

và tìm giải pháp cho doanh nghiệp đó. Các giải pháp đó phải do chính người chơi

tìm tòi, nghiên cứu và đưa ra ý tưởng để thi đấu với nhau. Với cách thức triển khai

nói trên, nội dung của “Đường Tới Thành Công” có những ưu điểm mà nhiều

chương trình trò chơi truyền hình khác không có được.

Tính phổ cập

Với định hướng phổ biến các kiến thức kinh doanh cơ bản, các kinh nghiệm

thành công đã được chứng minh trong thực tiễn đến cộng đồng rộng, nội dung của

chương trình có tính phổ cấp cao. Các vấn đề chương trình đề cập đến hết sức cụ

thể, chi tiết và được minh hoạ một cách đơn giản, dễ hiểu. Thông qua sự phân tích,

lý giải của người chơi là các sinh viên đến từ các trường kinh tế các nội dung

chương trình được truyền đi một cách dung dị, hóm hỉnh. Tuy nhiên để vẫn có sự

định hướng, phân định đúng sai chương trình có sự tham gia phân tích, mổ xẻ và

đánh giá của Hội đồng giám khảo. Trong ba phần thi đấu, mạch nội dung của

chương trình đi từ thấp đến cao, có sự dẫn dắt và kết nối chặt chẽ, liền mạch. Bắt

đầu từ vòng thử sức, các đội chơi sẽ thi phát hiện kế sách và đặt tên cho nó. Ở vòng

tiếp theo, ý nghĩa vận dụng trong kinh doanh được rút ra từ các kế sách và các đội

chơi sẽ lần lượt tìm ra ví dụ về thực tế kinh doanh của doanh nghiệp đã áp dụng

thành công. Và ở vòng thi cuối, các đội sẽ phải vận dụng sự sáng tạo của mình để

tìm giải pháp xoay chuyển tình thế trước những tình huống kinh doanh hết sức khó

khăn. Với cách thức xây dựng tiến trình nội dung như vậy đã giúp cho chương trình

có lượng khán giả phong phú, đa dạng từ: sinh viên, nhân viên văn phòng, doanh

nhân, tiểu thương...

Lý luận kết hợp thực tiễn

Chương trình có sự kết hợp cân bằng giữa các thông tin, các vấn đề mang

tính lý luận với những câu chuyện người thật, việc thật trong thực tiễn kinh doanh.

Nếu như ở các chương trình kinh tế khác, nội dung thường nặng về phần lý luận thì

cả ba vòng thi đấu của “Đường Tới Thành Công” đều có sự kết hợp, xen kẽ giữa nội

dung có tính lý luận và thông tin thực tiễn. Điều này, không chỉ khắc phục được

những điểm mà các chương trình kinh tế đang mắc phải mà còn mang đến sự mới

mẻ cũng như phong phú về lượng thông tin cho chương trình. Đặc biệt, việc vận

dụng và liên hệ giữa các nội dung lý thuyết và thông tin thực tiễn được các chuyên

gia hướng dẫn, giải thích cặn kẽ càng tăng thêm sức thuyết phục cho chương trình.

Trong quá trình theo dõi chương trình, khán giả sẽ cùng một lúc tiếp nhận cả những

nội dung mang tính lý thuyết, thông tin thực tiễn và được hướng dẫn cách thức áp

dụng.

- Đặc điểm về hình thức thể hiện:

Là chương trình trò chơi truyền hình về kiến thức dành cho sinh viên, hình

thức thể hiện của “Đường Tới Thành Công” vừa có những nét đặc trưng chung của

trò chơi truyền hình vừa có những điểm riêng biệt của chương trình. Ngoài việc sử

dụng các đặc trung của trò chơi truyền hình như: trò chơi, luật chơi, kịch tính, sự

đối kháng…và đặc biệt là có sự tham gia của khán giả, chương trình còn có hình

thức thể hiện riêng đầy sáng tạo để lôi cuốn và thu hút khán giả. Các yếu tố như: bộ

hình hiệu và trường quay, âm nhạc, phim tình huống đề bài, kỹ thuật cắt chuyển các

cú máy…đều được chương trình đầu tư công phu và kỹ lưỡng. Điều này đã làm nên

sự đồng bộ và sự liên kết chặt chẽ giữa nội dung và hình thức thể hiện cho chương

trình.

Tính đồng bộ cao

Trước hết, đối với trường quay và bộ hình hiệu, khán giả có thể thấy được sự

nhất quán trong hình thức thể hiện của hai yếu tố này. Hình hiệu chương trình là

hình ảnh con thuyền đi trong biển đêm và khi ngọn hải đăng soi sáng con thuyền đi

về phía trước và cập bến thành công. Và bến đỗ của con thuyền đấy chính là trường

quay của “Đường Tới Thành Công” và tại trường quay hình ảnh của con thuyền

được mô phỏng lại, những người chơi đứng trên boong thuyền và xung quanh là đại

dương mênh mông. Sự thể hiện đầy tính liên kết này mang đến cho khán giả những

cảm quan đầy hứng khởi khi theo dõi chương trình. Đi cùng với bộ hình hiệu của

chương trình là các clip nhỏ khoảng 7 – 10 giây nhằm cắt chuyển giữa các phần của

chương trình. Những hình ảnh cắt chuyển đó cũng hết sức thú vị và giàu ý nghĩa với

tên của các vòng chơi: Những mảnh ghép thành công, Kế sách Làm giàu, Rubic ý

tưởng. Tiếp đến, âm nhạc của chương trình cũng là một trong những điểm nhấn ấn

tượng. Âm nhạc hoành tráng, sôi động, được dàn dựng công phu, tính toán chi tiết

trong mỗi thời khắc chương trình nhằm tăng sức hút cho người xem, đồng thời dẫn

dắt mạch tư duy cũng như cảm giác của khán giả: nhạc hào hứng, bừng sáng khi bắt

đầu chương trình, nhạc sôi động, thúc giục khi cổ động, nhạc gay cấn khi các đội

suy nghĩ, nhạc cổ vũ khi các đội trả lời, nhạc hồi hộp khi công bố kết quả… Tính

đồng bộ cao trong “Đường Tới Thành Công” không chỉ làm nên sự khác biệt mà

còn mang đến cho chương trình một hình ảnh hết sức chuyên nghiệp, hiện đại và

tầm cỡ của một chương trình truyền hình kinh tế.

Tính giải trí cao

Là một chương trình trò chơi truyền hình, tự thân “Đường Tới Thành Công”

đã mang yếu tố giải trí trong đó. Tuy nhiên, do là một chương trình được phát sóng

trên kênh VTV1 nên tính giải trí của “Đường Tới Thành Công” có những đặc điểm

riêng và được tiết chế phù hợp. Hình thức tranh đua giữa các đội chơi thông qua lý

lẽ, sự biện luận, khá năng ứng phó và kiến thức mang tới tâm lý chờ đợi, mong

ngóng cho khán giả. Bên cạnh đó, với sự dí dỏm, thông minh của các bạn sinh viên

chuyên ngành kinh tế càng làm cho chương trình tăng thêm phần hấp dẫn, vui vẻ.

Sự đánh giá, chấm điểm và nhận xét của các chuyên gia cũng không nặng nề, gay

gắt mà ngược lại, manh tính chất định hướng, gợi mở, và chính các vị giám khảo

còn làm chương trình thêm phần thú vị. Bên cạnh đó, việc tiếp tục khai thác triển để

yếu tố hoạt hình trong chương trình cũng mang lại những điều hấp dẫn cho chương

trình. Ở cả 3 vòng thi, khi các đội suy nghĩ, minh họa là hình ảnh các chú Mquiz -

biểu tượng may mắn gắn với từng đội đang lao động… Mỗi đội thi đấu gắn với một

biểu tượng may mắn với nhân vật Mquiz trong các vai khác nhau: Mquiz luật sư,

Mquiz võ sư, Mquiz họa sỹ … Bằng việc sử dụng các yếu tố này, tính vui vẻ, nhẹ

nhàng của chương trình được đẩy lên cao mang đến cho khán giả những giây phút

vừa thư giản vừa có được những bài học hữu ích.

Hình 2.3. Trường quay chương trình “Đường Tới Thành Công”

2.4. Đặc điểm của chƣơng trình phiên bản 03

Năm 2007, sự kiện Việt Nam chuẩn bị gia nhập Tổ chức Thương mại Thế

giới (WTO) đã làm cho không khí kinh doanh, cạnh tranh diễn ra sôi động trong

cộng đồng doanh nghiệp. Sự tham gia mạnh mẽ và sâu rộng của các loại hình báo

chí, các phương tiện truyền thông đã giúp cho công chúng được tiếp cận với các

thông tin kinh tế, thị trường và đời sống kinh doanh bên ngoài một cách nhanh

chóng và nhiều màu sắc. Tuy nhiên, lúc này nhu cầu của công chúng không dừng

lại ở việc chỉ tiếp cận thông tin đơn thuần mà họ mong muốn được tham gia trải

nghiệm, thử thách mình trong những tình huống kinh doanh. Đặc biệt là các tình

huống, các vấn đề liên quan đến kỹ năng mềm trong giao tiếp, đàm phán, ứng xử

với tình huống mâu thuẫn, nhạy cảm….Nhất là đối với nhóm công chúng là các

nhân viên văn phòng. Tại thời điểm đó, mặc dù số lượng các chương trình truyền

hình kinh tế ngày một nhiều nhưng chương trình liên quan đến kỹ năng giao tiếp

cho nhân viên văn phòng, công sở và doanh nghiệp chưa hề có. Đó là lý do vì sao

“Đường Tới Thành Công” được thay đổi hoàn toàn một lần nữa và trở thành

chương trình “Chìa Khoá Thành Công – My Way”. Sự đổi mới hoàn toàn cả về

định dạng, nội dung và cách thể hiện một lần cho thấy, chương trình luôn chú trọng

bám sát thực tiễn của thị trường, nhu cầu của công chúng.

- Đặc điểm về định dạng

“Chìa Khoá Thành Công – My Way” là chương trình trò chơi truyền hình về

ứng xử, thuyết phục và xử lý các tình huống thực tế trong kinh doanh có thời lượng

35 phút được phát sóng vào 21h15 thứ Tư hàng tuần trên kênh VTV1. Mỗi chương

trình là một chủ đề liên quan đến các vấn đề nhạy cảm xảy ra trong thực tế hàng

ngày của các doanh nghiệp. Thành phần tham gia chương trình gồm có: 02 người

chơi chính, 03 thành viên hội đồng giám khảo, 09 đại diện khán giả, 01 người dẫn

chương trình và 60 khán giả theo dõi. Trong mỗi chương trình, người chơi sẽ nhập

vai là một nhân viên văn phòng và thi đấu với nhau qua ba vòng thi. Vòng thứ nhất

với tên gọi Nhập Cuộc, vòng thi thứ hai có tên Thử Sức và vòng thi thứ ba là So

Tài. Ví dụ trong chương trình số 03 với chủ đề “Quan hệ đồng nghiệp”, hai thí sinh

Đinh Thị Duyên – nhân viên kinh doanh và Nguyễn Thanh Phong – nhân viên văn

phòng đã có cuộc tranh tài với nhau. Ở vòng thi Nhập Cuộc, hai thi sinh sẽ tranh tài

bằng việc trả lời các câu hỏi nhanh nhằm kiểm tra kiến thức của mình trong các lĩnh

vực khác nhau. Dạng câu hỏi các thí sinh sẽ phải trả lời là: Khi tổ chức bán hàng đa

cấp, doanh nghiệp được phép…? A. Trả hoa hồng cho người tham gia. B. Yêu cầu

người tham gia mua một lượng hàng ban đầu. C. Cả A và B. Mỗi thí sinh sẽ lần lượt

trải qua 5 câu hỏi để phân định thắng thua. Ở phần Thử Sức, mỗi thí sinh sẽ được

xem một đoạn phim tình huống của riêng mình. Trong đó, có thí sinh gặp phải tình

huống đồng nghiệp được cô ta nhờ chuyển tài liệu cho cấp trên đã không thực hiện.

Thí sinh sẽ lần lượt đưa ra các giải pháp của mình để xử lý tình huống này. Sau khi

hai thí sinh theo dõi đoạn phim và đưa ra giải pháp của mình, giải pháp nào hay

hơn, đúng với thực tế hơn sẽ được Hội đồng giám khảo cho điểm cao hơn. Ở phần

vòng thi So Tài, hai thí sinh sẽ phải đối mặt với một nhân vật có tên là Mr. Mquiz,

nhân vật này sẽ đóng vai trưởng phòng, khách hàng, đối tác…và đưa ra những khó

khăn, rào cản mà các thí sinh phải vượt qua. Hai thí sinh, ai thuyết phục thành công

sẽ ghi được số điểm cao hơn. Sau ba vòng thì, tổng hợp số điểm ai cao hơn người

đó sẽ dành chiến thắng. Ngoài ra, phần thi này các khán giả bỏ phiếu để bình chọn

ra thí sinh mình yêu thích nhất và mỗi là phiếu này có giá trị 100 điểm và cộng vào

điểm chung của Hội đồng giám khảo để tìm người chiến thắng. Tiến trình thi đấu

của chương trình sẽ đi từ vòng thi tuần, tháng, quý và năm với các cấp độ từ thấp

đến cao như: cấp độ nhân viên, trưởng nhóm, trưởng phòng, giám đốc bộ phận,

giám đốc điều hành (CEO). Độ khó của các đề bài tình huống cũng tăng dần và phù

hợp với từng cấp độ thi đấu. Giải thưởng thấp nhất cho người chiến thắng ở cấp độ

nhân viên của vòng thi tuần là 5 triệu đồng và tăng dần đều cho đến giải thưởng cho

người chiến thắng ở cấp cao nhất là CEO lên tới 30 triệu đồng. Trong hai năm từ

2007 – 2009, định dạng của chương trình tiếp tục được điều chỉnh và nâng cấp.

Đến năm thứ hai của phiên bản này, chương trình đã rút ngắn từ ba vòng thi còn hai

vòng tăng thời lượng cho các vòng lên. Theo đó, vòng thi Nhập cuộc được loại bỏ,

duy trì vòng thi Thử sức với thời lượng 16 phút và vòng thi So tài với thời lượng 12

phút. Việc thay đổi này nhằm tăng sự tập trung của khán giả vào các nội dung chính

của chương trình.

Tính thực tế và tương tác cao

Là chương trình có sự chọn lọc và kế thừa những yếu tố làm nên thành công

của các phiên bản đi trước, tính thực tế và tương tác trong “Chìa Khóa Thành Công

- My Way” được đẩy lên cao. Về tính thực tế trong định dạng của chương trình

được thể hiện qua nhiều điểm trong có những điểm nổi bật gồm: người chơi, nội

dung đề bài và phim tình huống đề bài… Chương trình có định dạng dành riêng cho

các nhân viên văn phòng. Do đó, người chơi được tuyển chọn tham gia chương

trình có tiêu chí quan trọng phải là nhân viên văn phòng. Chính yếu tố này đã góp

phần mang đến tính thực tế cao cho chương trình khi họ không phải là người đóng

diễn hay nhập vai. Khán giả theo dõi chương trình sẽ thấy được những cảm xúc

thật, những phản ứng rất chân thật từ phía người chơi. Một yếu tố quan trọng khác

không thể thiếu đó là các nội dung đề bài tình huống của chương trình. Người chơi

thật nên đề bài tình huống của chương trình cũng là những vấn đề thật đang diễn ra

tại các công sở và khiến cho chính người chơi gặp khó khăn ngoài đời thực. Các

tình huống này sau khi được lấy chất liệu từ thực tế sẽ được xây dựng thành đề bài

theo dạng vấn đề dẫn đến xung đột và gây ra hậu quả. Sau đó, đề bài tình huống

được chuyển thể giống với kịch bản của một bộ phim truyền hình. Chương trình sẽ

tổ chức ghi hình đề bài tại bối cảnh là các doanh nghiệp thật với dàn diễn viên

hoành tráng. Phim tình huống sẽ mô tả lại diễn biến tình huống, bổ sung thêm một

số tình tiết và được thực hiện một cách hấp dẫn, gay cấn nhằm tạo kịch tính và thu

hút người xem. Khi xem xong phim tình huống, người chơi sẽ đặt mình vào đúng

tình huống và nhân vật chính đó để tham gia thi đấu và giải quyết vấn đề.

Yếu tố sân khấu trong chương trình

“Chìa Khoá Thành Công – My Way” là chương trình sử dụng nhiều yếu tố

sân khấu trong quá trình thực hiện nội dung và thể hiện hình thức. Đối với nội dung,

chương trình sử dụng các yếu tố sân khấu vào các khâu: sáng tạo kịch bản phim đề

bài tình huống, dàn dựng, phân đoạn, xây dựng tính cách nhân vật Mr. Mquiz. Phim

đề bài tình huống là đoạn phim ngắn mô tả lại diễn biến của một câu chuyện kinh

doanh có thật. Đội ngũ biên kịch có nhiệm vụ lập đề cương, dàn cảnh, xây dựng

diễn biến và viết kịch bản văn học. Tiếp đó, kịch bản văn học được thực hiện với

việc đưa vào những tình tiết thực tế của đời sống kinh doanh, lựa chọn và phân vai

cho diễn viên. Các yếu tố biểu đạt cảm xúc, cách thức diễn xuất của diễn viên cũng

sẽ được thể hiện trong kịch bản văn học. Việc khai thác và tận dụng các yếu tố sân

khấu được thể hiện rõ hơn ở vòng thi “So tài” của chương trình. Ở phần này,

chương trình sẽ tạo một sân khấu nhỏ ngay tại trường quay với các đạo cụ cần thiết

cho tình huống đó. Mr. Mquiz nhân vật hoạt hình trước đây đã được xây dựng bằng

một nhân vật người thật. Mr. Mquiz sẽ do một diễn viên chuyên nghiệp và giỏi ứng

biến đảm nhiệm. Ở mỗi chương trình, Mr. Mquiz sẽ hóa thân thành Giám đốc,

khách hàng, chủ tịch công đoàn, luật sư, nhà báo, người thân, đồng nghiệp…Nhiệm

vụ của Mr. Mquiz là phải đóng diễn thật giống với nhân vật mình cẩn thể hiện

nhằm đưa ra những rào cản, những khó khăn khiến các người chơi phải tìm cách

vượt qua. Người chơi khi tham gia vào phần này thông thường cũng sẽ bị lôi cuốn

vào đóng diễn cùng với nhân vật Mr. Mquiz một cách rất tự nhiên và rất thú vị.

Bằng việc để cả người chơi và nhân vật Mr. Mquiz tham gia nhập vai như vậy,

chương trình mang đến cho khán giả những cảm xúc, những cái nhìn đầy chân thực

về vấn đề mà đề tài của chương trình đề cập đến.

- Đặc điểm về nội dung

Là chương trình truyền hình lần đầu tiên đề cập đến vấn đề giao tiếp, ứng xử

trong môi trường kinh doanh hiện đại, nội dung của “Chìa Khóa Thành Công – My

Way” có nhiều điểm đặc sắc và mới mẻ. Chương trình được ví giống như một

quyển cẩm nang ứng xử công sở dành cho mọi đối tượng, từ một nhân viên mới vào

nghề, các nhà quản lý cao cấp cho đến các CEO. Các nội dung, đề bài chương trình

đưa ra đều được nghiên cứu và khảo sát kỹ lưỡng tại các công sở, doanh nghiệp

nhằm tìm ra những vấn đề nóng nhất, cấp thiết nhất. Ngay sau đó, các nội dung sẽ

được nhanh chóng biên tập, sản xuất và đưa lên phát sóng. Do đó, nội dung của

chương trình hết sức thời sự và có tính cập nhất thông tin cao. Đồng thời, do định

dạng là một chương trình trò chơi truyền hình nên nội dung của “Chìa Khóa Thành

Công - My Way” chú trọng đưa vào các yếu tố nhằm tạo kịch tính và sự tranh biện

cao giữa các thí sinh.

Tính thời sự và thông tin cập nhật

Tính thời sự và thông tin cập nhật được thể hiện rất rõ qua quá trình thực

hiện và nội dung các chủ đề, tình huống đề bài của chương trình. Trước các đợt

chuẩn bị ghi hình, các biên tập viên sẽ nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề nan giải

đang diễn ra tại các doanh nghiệp và thu hút sự quan tâm của các nhân viên văn

phòng. Sau đó, các nội dung này được tập hợp lại và được sử dụng trong cuộc họp

của Hội đồng chuyên gia. Hội đồng chuyên gia vốn là các chủ doanh nghiệp, các

nhà lãnh đạo đang điều hành trực tiếp các doanh nghiệp lớn nhỏ sẽ lựa chọn những

vấn đề nào thời sự nhất, nóng nhất và sẽ xây dựng diễn biến tình huống đề bài. Các

nội dung đề bài được phân chia theo các cấp: Quan hệ với nhân viên, quan hệ với

cấp trên, quan hệ với khách hàng…Thông thường, các nội dung của chương trình

được xây dựng một tháng trước khi lên sóng nhằm đảm bảo tính thời sự và thông

tin cập nhật cho chương trình. Do đó, khi khán giả theo dõi chương trình, đặc biệt là

nhóm khán giả công sở họ sẽ luôn cảm thấy giật mình vì nhận thấy các vấn đề

chương trình đưa ra là những vấn đề mình đang gặp phải.

Tính tranh biện

Với tính chất của một chương trình truyền hình chuyên đề về kinh tế, nội

dung chương trình tập trung vào việc phổ biến kiến thức kinh doanh và rèn luyện kỹ

năng xử lý tình huống. Tuy nhiên, chương trình không đi theo xu hướng tập trung

vào giáo huấn, nặng về phân tích và lý luận mà chủ yếu thông qua sự tranh biện lý

lẽ, quan điểm và giải pháp giữa các người chơi để truyền tải nội dung. Do đó, hầu

hết các nội dung của chương trình đều có tính thách thức và gợi mở rất cao. Người

chơi sẽ bằng kiến thức, kinh nghiệm vốn có của mình để đưa ra những lập luận, lý

lẽ để bảo vệ quan điểm, giải pháp của mình. Họ sẽ không chỉ phải tranh biện với

nhau mà còn phải tranh biện với Mr. Mquiz và ngay với chính Hội đồng giám khảo

của chương trình. Điều nay mang đến áp lực khá lớn đối với những người chơi và

buộc họ phải liên tục làm việc, suy nghĩ và hành động. Đây cũng chính là yếu tố

mang lại sức cuốn hút trong nội dung của chương trình.

- Đặc điểm về hình thức thể hiện

“Chìa Khóa Thành Công - My Way” là phiên bản được thiết kế để dành

riêng cho các đối tượng là nhân viên văn phòng, những người trẻ rất năng động,

ham học hỏi và thích đối mặt với thử thách. Do đó, hình thức thể hiện của chương

trình cũng hết sức hiện đại, trẻ trung và hấp dẫn. Khác với các năm trước, “Chìa

Khóa Thành Công - My Way” chú trọng thể hiện sự vận động trên trường quay

nhiều hơn các chương trình khác. Do đó, các hình thức thể hiện gồm: trường quay,

hình hiệu, âm nhạc, ánh sáng…được chú trọng đẩy mạnh tính chuyển động nhằm

tăng tiết tấu và gây ấn tượng cho chương trình.

Sử dụng các yếu tố sân khấu

Với mục tiêu tăng tính thực tế và tương tác của chương trình, trường quay

của “Chìa Khóa Thành Công - My Way” đã vận dụng những yếu tố dàn dựng, phối

cảnh trong nghệ thuật sân khâu để làm nên tính mô phỏng cho trường quay. Mặc dù

là trường quay dàn dựng nhưng chương trình đã nỗ lực trong việc dàn dựng để

mang đến khán giả cảm giác như đang theo dõi các diễn biến xảy ta tại một môi

trường doanh nghiệp ngoài đời thực. Là cuộc thi đấu dành cho các nhân viên văn

phòng, không gian trường quay thể hiện được sự hiện đại và mô phỏng lại không

gian của các văn phòng công sở. Phía sau lưng hình chính của các người chơi là

hình ảnh không gian làm việc của một văn phòng đặc trưng. Các hình ảnh này được

thay đổi định kỳ và không lặp lại nhằm gây sự hứng thú và tránh nhàm chán cho

khán giả. Ở vòng thi “So Tài” thì một bộ bàn ghế với đây đủ các vật phẩm thể hiện

không gian của làm việc của một doanh nghiệp sẽ được bố trí sẵn để người chơi

tham gia phần thi của mình. Có thể thấy, chương trình đã vận dụng một cách hợp lý

các yếu tố dàn dựng, phối cảnh của nghệ thuật sân khấu một cách khéo léo để đạt

được ý đồ của mình. Điều này mang đến cho chương trình sự phong phú và đa dạng

trong cách thể hiện và truyền tải hiệu quả thông điệp nội dung của chương trình.

Sử dụng các yếu tố phim truyền hình

Phim tình huống đề bài của chương trình là một trong những điểm đặc sắc và

thu hút khán giả của “Đường Tới Thành Công”. Bằng việc sử dụng các yếu tố của

phim truyền hình vào thực hiện phim tình huống đề bài, chương trình ban biên tập

đã xây dựng những đoạn phim ngắn khoảng 3 – 5 phút hết sức hấp dẫn và lôi cuốn.

Nội dung phim tình huống đề bài xoay quanh những vấn đề mâu thuẫn, xung đột

đang diễn ở các doanh nghiệp. Bối cảnh của phim được thực hiện tại đúng các văn

phòng công sở nơi xảy ra các vấn đề nói trên. Các bối cảnh được thể hiện từ phòng

họp, phòng làm việc của giám đốc, khu làm việc của nhân viên, đến cách thức đối

thoại, trao đổi giao tiếp đều đậm chất văn phòng công sở. Các diễn viên được tuyển

chọn kỹ lưỡng để vào các vai từ nhân viên, trưởng phòng, giám đốc, đối tác.. Tất cả

những yếu tố này đã làm cho chương trình sống động, giàu tính thực tế.

Hình 2.4. Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – My Way”.

2.5. Đặc điểm của chƣơng trình phiên bản 04

Bước sang năm 2009, chương trình “Chìa Khoá Thành Công – My Way” đã

phát sóng được hai năm trên sóng của kênh VTV1 – Đài THVN. Vào thời điểm

này, sự nở rộ của các chương trình trò chơi truyền hình “ngoại nhập” đã có ảnh

hưởng không nhỏ đến chương trình. Việc tiếp tục phải nâng cấp, cải tiến và bổ sung

những yếu tố mới lạ, hấp dẫn để giữ chân khán giả của chương trình là yêu cầu cấp

thiết. Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường đang hết sức ảm đạm do bị ảnh hưởng của

các cuộc khủng hoảng kinh tế trên thế giới. Số lượng doanh nghiệp phá sản không

ngừng tăng lên, số nhân viên văn phòng, người lao động mất việc cao đột

biến…Trong bối cảnh đó, những người làm chương trình nhận thấy có một nhóm

đối tượng có vai trò và tầm quan trọng rất lớn trong doanh nghiệp đó là các giám

đốc điều hành. Thế nhưng, họ lại đang là những người phải hứng chịu nhiều áp lực,

nhiều thách thức nhất trong bối cảnh hiện nay. Với vai trò là những doanh nhân,

những người chủ và người điều hành doanh nghiệp, họ phải chịu trách nhiệm về

doanh nghiệp của mình trước xã hội, trước hội đồng quản trị, trước người lao

động… Thế nhưng, đến thời điểm này chưa có bất kể chương trình kinh tế nào dành

riêng cho chính họ, đồng hành và hỗ trợ họ trong việc chèo lái doanh nghiệp. Nhận

thấy sự thiếu sót này, những người thực hiện chương trình quyết định nâng câp và

cải tiến chương trình “Chìa Khóa Thành Công - My Way” lên “Chìa Khóa Thành

Công - CEO”. CEO là các từ viết tắt của cụm từ Chief Excutive Officer có nghĩa là

Giám đốc điều hành và đây là phiên bản được ra đời nhằm đồng hành cùng các

CEO.

- Đặc điểm về định dạng

CKTC – CEO là chương trình dành riêng cho các nhân sự quản lý cấp cao tại

các doanh nghiệp tham gia thi đấu với nhau dưới hình thức thi đấu và trải nghiệm.

Chương trình có thời lượng 35 phút và phát sóng vào lúc 21h20 tối Thứ Tư hàng

tuần trên kênh VTV1 – Đài THVN. Mỗi chương trình có 08 nhân vật tham gia,

trong đó: 01 người dẫn chương trình, 04 người chơi, 03 giám khảo. Mỗi chương

trình được chia làm hai phần. Phần một, người chơi chính sẽ nhập vai CEO (Giám

đốc điều hành), ba người chơi cùng chơi khác sẽ vào vai trò cộng sự. CEO sẽ phải

đối mặt với một tình huống nan giải mà chương trình đưa ra dưới dạng phim đề bài

tình huống. Ví dụ trong chương trình số 50 với chủ đề “Chiến lược khách hàng – Bỏ

thì thương, vương thì tội”, CEO tham gia chương trình là Chị Trần Quế Trang, 03 vị

giám đốc là chị Lê Thị Quý, Anh Châu Nhị Quang và Anh Đào Công Tráng. Các

chuyên gia gồm có ông Võ Tấn Long – Tổng giám đốc IBM Việt Nam, giáo sư

Loek Hopsitaken – Trường Đại học Hoàng gia, bà Ngô Thanh Thuý – Giám đốc

khối định chế tài chính, Ngân hàng ANZ. Trong chương trình, CEO Quế Trang sẽ

phải đối mặt với vấn đề đó là khách hàng chiến lược nợ công ty một khoản tiền lớn

chưa trả và sắp tới đây có mong muốn tiếp tục được nhập hàng của công ty và tiếp

tục nợ. Vấn đề đặt ra là nếu tiếp tục cho họ nợ thì số công nợ lên rất lớn. Còn nếu

không cho nợ thì họ có thể không thành công dự án này và sẽ không có tiền trả nợ

công ty. Ở phần một, CEO sẽ phải trao đổi với các cộng sự để tìm giải pháp. Ở phần

hai, CEO sẽ quyết định gói giải pháp của mình và trình bày với Hội đồng giám

khảo. Hội đồng giám khảo sẽ cho điểm CEO dựa trên tầm nhìn, phương pháp tư

duy, khả năng lập luận và tính thuyết phục. Các tình huống của chương trình sẽ là

các vấn đề : quản trị nhân sự, chiến lược kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp, quản trị

tài chính, bảo mật thông tin, quyết định đầu tư… CEO sẽ cùng với các cộng sự bàn

bạc, tranh luận để tìm giải pháp cho vấn đề. Nhóm cộng sự sẽ cố vấn, cung cấp

thông tin cho CEO theo các cách khác nhau: đồng tình, mở rộng hoặc phản đối ý

kiến mà CEO đưa ra. CEO sẽ đưa ra quyết định cuối cùng dựa trên nội dung của

buổi thảo luận với nhóm cộng sự và sau đó CEO bảo vệ quyết định của mình trước

Hội đồng giám khảo dưới hình thức tranh biện trực tiếp. Giám khảo sẽ nhận xét,

đánh giá, chấm điểm người chơi và các thành viên trong nhóm cộng sự. Hội đồng

giám khảo chấm điểm người chơi theo các tiêu chí: Tầm nhìn, phương pháp tư duy,

sự quyết đoán và khả năng thuyết phục. Cuối trận đấu thứ tư của mỗi đợt, giám

khảo cùng thảo luận để tìm ra người chiến thắng và “người cộng sự xuất sắc nhất”.

Mỗi năm chương trình sẽ có 52 trận thi đấu, mỗi tháng sẽ có 4 trận, người chiến

thắng của tháng sẽ được vào vòng thi quý, người chiến thắng vòng thi quý sẽ vào

vòng thi năm và sau đó vào vòng thi chung kết. Người chiến thắng sẽ đạt danh hiệu

CEO xuất sắc của năm. Ngoài ra, các khán giả của chương trình còn có thể tham gia

bình chọn cho các CEO mình yêu thích thông qua tổng đài 8469 và được nhận

những phần quà hấp dẫn. Đặc biệt hơn, không giống như các phiên bản trước, trong

mỗi chương trình CKTC - CEO sẽ có thêm một đoạn phim phóng sự khoảng 5 phút.

Phim phóng sự đề cập đến vấn đề mang tính vĩ mô, tính cấp thiết và lý giải tại sao

các doanh nghiệp lại đang gặp phải những vấn đề đó và chúng có ảnh hưởng đến sự

sống còn của doanh nghiệp như thế nào. Phim phóng sự sẽ làm sâu sắc hơn nội

dung của chương trình cũng như giúp khán giả nắm bắt nội dung nhanh và rõ hơn.

Từ năm 2009 – 2011, chương trình duy trì theo định dạng này và nhận được sự đón

nhận của đông đảo khán giả. Tuy nhiên, đến năm 2012, phiên bản “Chìa Khóa

Thành Công - CEO” được hai năm, chương trình lại tiếp tục tìm tòi, sáng tạo và đổi

mới. Theo đó, ở phiên bản CKTC - CEO 2012 thời lượng của chương trình từ 35

phút tăng lên 45 phút. Đồng thời, chương trình bỏ hình thức chấm điểm và giải

thưởng. Các thành phần tham gia chương trình không còn trong vai trò người chơi,

hội đồng giám khảo, cộng sự nữa mà sẽ được thiết lập theo hệ thống đội ngũ nhân

sự cấp cao như ở doanh nghiệp thật, bao gồm có: CEO, Ban giám đốc, Hội đồng

quản trị. Trong chương trình, CEO đứng trước một vấn đề nan giải của doanh

nghiệp và sẽ cùng với ban giám đốc bàn bạc và tìm giải pháp. Sau đó, CEO sẽ làm

việc với các thành viên Hội đồng quản trị. Họ sẽ chất vấn, phản biện để CEO nhìn

các vấn đề trên mọi phương diện. Cuối chương trình, Hội đồng quản trị sẽ chia sẻ,

tư vấn và góp ý cho các giải pháp cho CEO. Có thể thấy, với việc làm mới hoàn

toàn định dạng, chương trình mang một diện mạo hoàn toàn mới mẻ và có những

đặc điểm riêng biệt.

Tính kế thừa và sáng tạo

Sự ra đời của CKTC - CEO là kết quả của sự kế thừa, phát huy những điểm

thành công nhất của các phiên bản đi trước trong gần 8 năm qua. Kinh nghiệm từ

các phiên bản trước đã cho thấy, tính thời sự trong nội dung là yếu tố sống còn

quyết định sự hấp dẫn hay nhàm chán của chương trình. Tính thời sự được thể hiện

qua việc thông tin cập nhật, mới mẻ và sâu sát với thực tiễn. Đồng thời, các thông

tin đó phải nhanh và kịp thời đến với công chúng. Qua các phiên bản, qua quá trình

không ngừng hoàn thiện, đến phiên bản CKTC - CEO điều này được thể hiện rõ nét.

Ngoài ra, bằng nhiều cách thức khác nhau, chương trình đã khéo léo đưa ra nhiều

yếu tố nhằm tăng tính thực tế và tương tác lên cao như: tăng cường sự tương tác

giữa các thành phần tham gia, tăng cường các kênh truyền thông của chương trình,

luôn luôn bám sát thực tiễn. Có thể thấy, từ “Chìa Khóa Thành Công - My Way”

2007 đến phiên bản CKTC - CEO là một quá trình phát triển theo chiều hướng đi

lên của chương trình từ chất lượng nội dung đến hình thức thể hiện. Và đó là kết

quả của việc kế thừa những kết quả đã đạt được ở những phiên bản trước, sự đúc rút

kinh nghiệm và không ngừng sáng tạo cho phiên bản mới.

Tăng cường chức năng thông tin

Với định dạng của CKTC – CEO, chức năng thông tin của chương trình

được chú trọng và nâng cao rõ rệt. Các thông tin này không chỉ phản ánh bối cảnh,

thực trạng thị trường mà còn mang đến những dự đoán về các xu hướng sắp xảy ra.

Các thông tin trong chương trình có tính chuyên sâu, được nhắc lại dưới nhiều

phương thức khác nhau. Trong phim phóng sự các thông tin vừa mang tính vĩ mô,

vừa mang tính ngành nghề sẽ được đề cập đến cùng với những ví dụ minh họa cụ

thể. Trong phim tình huống, các thông tin về lĩnh vực, ngành nghề hoạt động cụ thể

cũng sẽ được thông tin qua các tình tiết, lời thoại của các nhân vật. Trong cuộc đối

thoại giữa CEO và Ban giám đốc, CEO với Hội đồng Quản trị các thông tin liên

quan đến quản trị kinh doanh, thị trường, cạnh tranh…cũng sẽ tiếp tục được đưa ra

và trao đổi qua lại. Việc chú trọng tăng cường chức năng thông tin cho chương trình

là hết sức cần thiết đối với một chương trình như CKTC – CEO, bởi các đối tượng

tham gia của chương trình là các doanh nhân, các nhà quản lý cấp cao. Hoạt động

điều hành và ra quyết định kinh doanh của họ chủ yếu dựa trên việc tìm kiếm, thu

thập và xử lý thông tin. Do đó, việc tăng cường chức năng thông tin không chỉ phù

hợp với định dạng của chương trình mà còn rất phù hợp với đối tượng khán giả

trọng tâm.

- Đặc điểm về nội dung

Các chủ đề nội dung của chương trình đặt ra vừa gắn với các vấn đề kinh tế

vĩ mô, vừa gắn với hoạt động vi mô của doanh nghiệp. Toàn bộ chương trình là bức

tranh toàn cảnh và đa dạng của một CEO trong quá trình điều hành doanh nghiệp,

gắn với thực tế của kinh tế Việt Nam hiện nay. Nội dung chương trình bao quát và

thể hiện đầy đủ hoạt động điều hành doanh nghiệp của một CEO bao gồm: quản trị

tài chính, quản trị nhân sự, quản trị thương hiệu, quản trị rủi ro, quản trị marketing,

quản trị mối quan hệ… Các vấn đề này luôn được lồng ghép và đặt trong mối quan

hệ với các vấn đề vĩ mô hoặc những tác động từ ngoại cảnh mang lại như sự cạnh

tranh trên thị trường, sự thay đổi các chính sách. Việc các CEO và các chuyên gia

cùng tìm cách giải quyết, tháo gỡ dựa trên những thông tin chương trình cung cấp,

kiến thức, kinh nghiệm và trình độ của họ đã mang đến những giá trị thực tiễn cho

cộng đồng.

Tính chủ đề và chuyên sâu

Trong 4 năm duy trì phiên bản CKTC – CEO từ năm 2009 – 2012, chương

trình đi theo ba chủ đề lớn, gồm có: CKTC – CEO 2009 với chủ đề “CEO Điều

hành doanh nghiệp vượt khủng hoảng”, các chủ đề của chương trình tập trung đi

vào những vấn đề mà các doanh nghiệp đang gặp phải do khủng hoảng gây ra, các

vấn đề đó gồm: khủng hoảng tài chính, khủng hoảng truyền thông, khủng hoảng

khách hàng…Các tình huống này đều được lấy từ thực tế đang diễn ra tại các doanh

nghiệp và được bổ sung thêm các yếu tố nhằm tăng tính lý luận cho chương trình.

CKTC - CEO 2010 với chủ đề “Điều hành doanh nghiệp trong thời hậu khủng

hoảng”. Với các chủ đề của chương trình tập trung đi vào việc củng cố và vực dậy

hoạt động sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp sau thời gian dài

khó khăn, đó là các vấn đề: Tiếp cận nguồn vốn, đầu tư phát triển và mở rộng, liên

kết và hợp tác…Bước sang năm 2012, với chủ đề “CEO trong thời kỳ kinh tế phát

triển” sẽ tập trung vào các ngành nghề đầu tư, tài chính - ngân hàng, bất động sản,

xuất nhập khẩu, chứng khoán, thực phẩm…..đây là những vấn đề nóng và đang là

những mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp.

Tính định hướng và dự báo

Một trong những ưu điểm về nội dung CKTC - CEO được đánh giá cao đó là

tính định hướng và dự báo trong chương trình. Việc chương trình đưa vào nội dung

những thông tin mang tính định hướng, cảnh báo hay dự báo đã làm vai trò của một

chương trình truyền hình kinh tế. Ví dụ trong chương trình CKTC - CEO số 49 với

chủ đề đề “Quản trị kinh doanh – Khủng hoảng thị trƣờng xuất khẩu”, lời dẫn

MC vào phim phóng sự có đoạn: “ Năm 2011, kim ngạch xuất khẩu của nước ta đạt

hơn 96 tỷ USD, tăng 33% so với năm 2010. Và theo dự kiến năm 2012 sẽ tăng 13%

so với 2011. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu như hiện nay, đây là một dấu

hiệu rất đáng mừng. Tuy nhiên, trên thực tế để tiếp tục duy trì sự phát triển của hoạt

động xuất nhập khẩu là điều không dễ dàng. Nhất là trong bối cảnh thị trường như

hiện nay, đòi hỏi doanh nghiệp phải hết sức linh hoạt để tìm cho mình những hướng

đi phù hợp cũng như sẵn sàng đối diện với mọi rủi ro có thể xảy đến bất kỳ lúc

nào..”. Với lời dẫn này, chương trình sẽ phát một đoạn phóng sự khoảng 4- 5 phút

nói về vấn đề khủng hoảng thị trường xuất khẩu và những nguy cơ tiềm ẩn của nó.

Trong phóng sự các ví dụ minh họa thực tiễn sẽ được đưa ra, lời bình hay đánh giá

của các chuyên gia cũng sẽ được thực hiện. Và suốt cuộc đối thoại giữa các bên trong

chương trình, các thông tin mang tính cảnh báo, dự đoán sẽ tiếp tục được nhắc lại

nhằm giúp CEO và các cộng sự tìm giải pháp. Việc bổ sung các thông tin, nội dung

mang tính định hướng và dự báo này đã giúp cho chương trình đẩy đủ và trọn vẹn

tính chất của một chương trình truyền hình kinh tế.

- Đặc điểm về hình thức thể hiện

Với tiêu chí “tôn vinh doanh nhân và chia sẻ kiến thức cộng đồng”, hình

thức thể hiện của chương trình tập trung vào hai mục tiêu quan trọng, đó là tôn vinh

hình ảnh, thương hiệu cá nhân của các doanh nhân và tập trung truyền tải nội dung.

Với tiêu chí tôn vinh doanh nhân, chương trình lựa chọn hình thức thể hiện đậm

chất doanh nhân và CEO là nhân vật trung tâm. Toàn bộ trường quay được thiết kế

như một phòng họp thật tại các doanh nghiệp. Tại đây CEO tổ chức, tham gia các

cuộc họp với Ban điều hành, Hội đồng Quản trị để đưa ra các quyết định kinh

doanh. Với tiêu chí chia sẻ kiến thức cộng đồng, các yếu tố liên quan đến kỹ thuật

như: hình hiệu, âm thanh, ánh sáng, hậu kỳ…đều tiết chế phù hợp và vừa phải

nhằm giúp chương trình tập trung vào toàn bộ nội dung.

Đơn giản và hiện đại

Với tiêu chí tập trung đẩy mạnh và lan toả các giá trị nội dung, hình thức thể

hiện của CKTC - CEO được đánh giá là khá đơn giản so với các phiên bản trước

nhưng hiện đại và tính tập trung cao hơn. Các yếu tố như: trường quay, hình hiệu,

kỹ xảo, âm nhạc…đều được chú trọng vào việc tôn vinh và nâng tầm hình ảnh các

doanh nhân trong chương trình ở mức tối đa. Trong tiến trình nội dung của chương

trình, các kỹ xảo được tiết chế hợp lý ở hình hiệu, cắt chuyển giữa các phần nội

dung. Còn trong các phần nội dung chính, kỹ xảo và các yếu tố thể hiện hình thức

khác được hạn chế tối đa nhằm giúp khán giả tập trung lĩnh hội các thông tin được

truyền tải. Đây là một trong những thay đổi phù hợp với đối tượng khán giả chương

trình vốn là các doanh nhân, các chủ doanh nghiệp...

Tính liên kết cao

Tính liên kết của CKTC - CEO được thể hiện rất rõ qua việc sắp xếp trình tự

nội dung và lựa chọn hình thức thể hiện. Với mạch nội dung đi từ khái quát đến các

vấn đề cụ thể, chi tiết, hình thức thể hiện của chương trình đã đảm bảo được những

tiêu chí này. Trong các chương trình, chủ đề nội dung luôn được giới thiệu đầy đủ

thông qua lời của người dẫn chương trình. Lời dẫn luôn mang tính gợi mở, dẫn dắt

đến các vấn đề và luôn được minh chứng bằng các con số, các ví dụ cụ thể. Và để

làm rõ và nổi bật tầm quan trọng của vấn đề, phóng sự 3 – 5 phút của chương trình

đã mang đến một bức tranh tổng thể cho khán giả. Theo dõi phóng sự sẽ giúp khán

giả nhận định được tầm quan trọng của vấn đề, cũng như có được những thông tin

hữu ích mang tính bao quát để tiếp theo dõi phần sau. Sau phim phóng sự sẽ là phim

đề bài tình huống của chương trình, bằng việc đi vào những vấn đề cụ thể kèm theo

đó là các con số, các dữ liệu, khán giả có thể nắm bắt và liên hệ ngay bối cảnh vĩ

mô và bối cảnh vi mô của nền kinh tế thị trường gây ra những tác động này cho

doanh nghiệp. Và đó là lý do vì sao chương trình cần đề cập đến vấn đề và cần các

chuyên gia, doanh nhân tìm phương án giải quyết. Sau tiến trình giới thiệu chủ đề,

phát phim phóng sự, phim đề bài tình huống, người dẫn chương trình sẽ tóm lược

lại vấn đề một lần nữa và dẫn vào nội dung làm việc của CEO với ban giám đốc và

Hội đồng quản trị. Bằng tầm nhìn, kiến thức, kinh nghiệm được trao đổi với nhau,

các doanh nhân bàn luận, trao đổi và thống nhất các giải pháp cho vấn đề. Các giải

pháp đó, sẽ được chương trình tiếp tục tóm lược một lần nữa để giúp khán giả nắm

rõ và ghi nhớ các giải pháp được đưa ra.

Hình 2.5. Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO 2009”.

Hình 2.6. Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO 2012”.

2.5. Đặc điểm của chƣơng trình phiên bản 05

Năm 2014, CKTC - CEO bước sang năm thứ chín của một chương trình

truyền hình kinh tế chuyên biệt. Lúc này, uy tín và thương hiệu của chương trình đã

được khẳng định. Chương trình trở thành người bạn đồng hành không thể thiếu của

cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam. Nhất là trong giai đoạn nền kinh tế

nước nhà chuẩn bị tiến vào hội nhập sâu rộng với kinh tế khu vực và thế giới. Trải

qua gần 10 năm, hầu hết chương trình đã đề cập khá đầy đủ và toàn diện các vấn đề

liên quan đến nội bộ của doanh nghiệp cũng như những tác động từ bên ngoài.

Chương trình đã lần lượt đề cập tới mọi khía cạnh của nghề CEO trên nền tảng lý

thuyết quản trị kinh doanh hiện đại. Tuy nhiên, còn một khía cạnh thứ hai không

kém tầm quan trọng, thậm chí, trong nhiều trường hợp còn mang ý nghĩa quyết định

tới sự thành công trong hoạt động điều hành doanh nghiệp của CEO, đó là Văn hóa

điều hành của CEO (kỹ năng, phong cách quản trị doanh nhiệp của CEO) và điều

này đặc biệt thiếu ở cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ của nền kinh tế. Nhận thức

thấy tính chất nghiêm túc và quan trọng của vấn đề, những người thực hiện đã quyết

định một lần nữa nâng cấp và cải tiến chương trình. Đó là lý do chương trình “Chìa

Khóa Thành Công – CEO” 2014 phiên bản SME ra đời. SME là các chữ viết tắt của

"Small and medium enterprise" nghĩa là Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ở phiên bản

này, nội dung của chương trình sẽ tập trung vào các kỹ năng điều hành doanh

nghiệp của CEO ở doanh nghiệp vừa và nỏ trên cơ sở kết hợp hài hòa giữa tính

nguyên tắc của nguyên lý quản trị kinh doanh với văn hóa điều hành của CEO thông

qua các nhìn nhận, thái độ và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Đặc điểm về định dạng

Với định dạng của một chương trình đối thoại truyền hình, CKTC - CEO

2014 tập trung vào các mâu thuẫn và xung đột về lợi ích trong doanh nghiệp vừa và

nhỏ do nhận thức và thái độ gây ra và cản trở quá trình điều hành. Những mâu thuẫn

này nảy sinh và nằm ngoài quy phạm pháp luật và bất quy tắc. Đây là hệ quả sự tác

động và ảnh hưởng của sự dịch chuyển xã hội, làm thay đổi và gây ra mâu thuẫn

giữa chủ doanh nghiệp với CEO, CEO với nhân viên, với các đối tác, cổ đông, gia

đình….Mỗi chương trình sẽ có hai phần. Phần 1 CEO sẽ làm việc với các nhóm đối

tượng đang có mâu thuẫn. Phần 2 CEO sẽ làm việc với các chuyên gia để tìm giải

pháp. Ví dụ trong chương trình số 23 với chủ đề “Mua bán và sáp nhập – Quả đắng

nhân sự”, chương trình đưa ra tình huống, một doanh nghiệp đã mua lại bộ phận

phần mềm của một công ty khác. Sau khi sáp nhập bộ phận này vào công ty, doanh

nghiệp nhận thấy có 35% trong tổng số các nhân sự sáp nhập có năng lực không đủ

chuẩn. CEO của doanh nghiệp cho rằng nên trả cho các nhân viên này một số tiền

và cho họ nghỉ việc để tuyển người mới. Nhưng các cổ đông lại phản đối vì cho

rằng tốn kém và yêu cầu CEO đào tạo lại họ. Ở phần một, CEO và các cổ đông đã

có cuộc tranh luận về vấn đề này. Ở phần này, không bên nào chịu nhượng bộ bên

nào nhằm đẩy kịch tính của chương trình lên cao. Ở phần 2, CEO sẽ được các

chuyên gia chất vấn, sau đó CEO trả lời các chất vấn đó và nhận sự tư vấn của các

chuyên gia. Các chuyên sẽ chất vấn và tư vấn cho CEO giải quyết vấn đề dựa trên

ba nguyên tắc: nguyên lý - đạo lý – pháp lý. Đặc biệt trong phiên bản này, việc

chương trình lấy ý kiến cộng đồng rộng thông qua nhiều phương thức khác nhau

như: phỏng vấn trực tiếp, thông qua các trang mạng xã hội, khán giả tự gửi nội dung

về...mang đến một sự mới mẻ và độc đáo cho chương trình. Các ý kiến này sẽ được

đưa vào chương trình dưới hai hình thức, một là clip trả lời phỏng vấn của khán giả,

hai là nội dung ý kiến của khán giả bằng text nội dung lấy từ mạng xã hội Facebook

và đưa lên chương trình. Ngoài ra, điểm đặc biệt quan trọng nữa là ở phiên bản này,

chương trình sẽ được phát sóng song song trên hai loại phương tiện, đó là kênh

VTV1 của Đài THVN và mạng xã hội Youtube.com. Khán giả vừa có thể theo dõi

qua vô tuyến truyền hình vừa có thể xem qua các thiết bị thông minh có kết nối

internet. Đây là một trong những đặc điểm hết sức mới mẻ, cập nhật của chương

trình mà nhiều chương trình khác chưa làm được.

Tổng hợp nhiều yếu tố truyền hình

Phiên bản CKTC - CEO SME có thể xem là chương trình kết hợp nhiều đặc

điểm của các định dạng truyền hình khác nhau và có nhiều nhân tố mới cũng như

nhiều yếu tố liên quan đến truyền hình. Trong phiên bản này, vừa có những yếu tố

của một chương trình trò chơi truyền hình, vừa có đối thoại truyền hình, có yếu tố

của truyền hình thực tế. Sự tổng hợp này đã mang đến cho chương trình sự độc đáo

và mới lạ. Bên cạnh yếu tố trò chơi truyền hình, nội dung của chương trình đậm

chất đối thoại. Các nhân vật tham gia chương trình sẽ cùng nhau bàn bạc, trao đổi

và tìm giải pháp cho các vấn đề nóng đang diễn ra tại các doanh nghiệp. Một đặc

điểm khác nữa của “Chìa Khóa Thành Công - CEO” phiên bản SME chính là sử

dụng các đặc điểm của truyền hình thực tế. Trong chương trình, các CEO được

tuyển chọn tham gia phải là những người đang điều hành thực tế doanh nghiệp và

có ba năm kinh nghiệm trở lên, có kiến thức và được đào tạo kinh doanh bài bản.

Các chuyên gia của chương trình là các doanh nhân đã khẳng định được thương

hiệu và uy tín trong giới cũng như có nhiều đóng góp cho cộng đồng. Đề bài và

phim tình huống tiếp tục được giữ vững các yếu tố thực tế giống như các phiên bản

trước. Một trong những điểm thể hiện tính thực tế nhất của chương trình là cuộc đối

thoại của các nhân vật tham gia không diễn ra theo bất kỳ kịch bản nào. Các lý luận,

các biện chứng, các giải pháp đưa ra trong chương trình đều tự thân các nhân vật

tham gia chuẩn bị. Điều này không chỉ làm cho chương trình có tính thực tế cao mà

còn làm cho nội dung của chương trình giàu tính lý luận và thực tiễn.

Sử dụng các hình thức tương tác mới

Các hình thức tương tác của chương trình được thực hiện theo phương thức

mới và tận dụng tối đa sự phát triển của truyền thông xã hội. Sự tương tác của

chương trình hết sức đa dạng và phong phú, từ việc sử dụng mạng xã hội facebook,

mạng xã hội chia sẻ video Youtube, chức năng tìm kiếm thông tin Google,

website…Bên cạnh đó, chương trình còn thực hiện lấy ý kiến cộng đồng bằng các

hình thức như: khán giả gửi ý kiến của mình về hộp thư điện tử, gửi clip hoặc bản tự

ghi hình trả lời ý kiến…Ngoài ra, chương trình còn tổ chức quay phỏng vấn cộng

đồng tại công sở, các trung tâm thương mại, khu buôn bán... Tham gia phỏng vấn,

các khán giả sẽ nói lên suy nghĩ, quan điểm và giải pháp của mình cho vấn đề đó.

Thậm chí, họ có thể nhận xét, đánh giá biện pháp và cách giải quyết của các CEO

trong chương trình. Điều này sẽ làm cho nội dung chương trình có tính phản biện

cao, các thông tin điệp của chương trình được truyền đi rộng rãi dưới nhiều hình

thức. Bên cạnh đó, việc song song phát sóng chương trình trên kênh VTV1 và

online thông qua mạng xã hội Youtube cũng là một hình thức tương tác giúp

chương trình lan tỏa nhanh và mạnh đến công chúng.

Đặc điểm về nội dung

Tiếp tục mạch nội dung của một chương trình truyền hình kinh tế có lịch sử

10 năm, nội dung của CKTC - CEO phiên bản 2014 bám sát diễn biến thực tế của

thị trường và doanh nghiệp hiện thời. Các nội dung của chương trình tập trung đi

vào những vấn đề gai góc, nan giải đang âm ỉ hoặc đã bùng phát trong mối quan hệ

giữa các đối tượng, các thành phần trong doanh nghiệp. Đặc biệt, việc gắn chặt

những nội dung này với các diễn biến, sự kiện của đời sống xã hội đang diễn ra

ngay tại thời điểm phát sóng đã đẩy tính thời sự của chương trình lên mức cao nhất

từ trước đến nay. Đồng thời, mang lại cho nội dung chương trình sự phong phú, đa

dạng về hàm lượng thông tin không chỉ liên quan đến kinh doanh, thị trường mà còn

các vấn đề nóng hổi của xã hội. Bên cạnh đó, một điểm vượt trội của CKTC - CEO

2014 so với các phiên bản khác đó là nội dung chương trình luôn là các vấn đề mở

và mọi đối tượng trong cộng đồng đều có thể tham gia ý kiến và đóng góp giải pháp

cho vấn đề. Các nội dung này không chỉ đưa ra được những vấn đề hóc búa liên

quan đến sản xuất, kinh doanh của một doanh nghiệp mà còn gắn với các vấn đề

đạo lý trong ứng xử giữa con người với con người trong công việc. Ví dụ trong

chương trình CKTC - CEO số 07 với chủ đề “Quyền và trách nhiệm – Tổn thất vì

hợp đồng”, có nội dung đề bài như sau : “Vấn đề của một doanh nghiệp hoạt động

trong lĩnh vực thiết kế và in. Vừa qua, trong quá trình thực hiện một hợp đồng in ấn

có giá trị 1,5 tỷ đồng, Phòng sản xuất đã xảy ra một số sai xót về chất lượng: có sai

lệch về mẫu màu và lỗi chính tả. Khách hàng của công ty từ chối lô hàng. Sau khi

đàm phán, khách nhận hàng nhưng phạt hợp đồng khiến công ty bị lỗ 10%”. Với

nội dung này hết sức nhạy cảm này, ngoài các thành phần tham gia giải quyết trong

chương trình như CEO, trưởng phòng sản xuất, các chuyên gia thì chương trình còn

đưa vào ý kiến của các nhân viên văn phòng, các bậc phụ huynh có con em đang

làm việc tại công sở, các sinh viên, các CEO, các trưởng phòng sản xuất ngoài đời

thực... Họ có thể nêu quan điểm của mình dựa vào nguyên tắc trong quản trị và điều

hành doanh nghiệp hoặc dựa vào các nguyên lý, chuẩn mực được xây dựng dựa trên

kinh nghiệm. Hoặc quan điểm đó cũng có thể dựa trên sự cảm tính hay những chuẩn

mực đạo đức do khán giả đặt lên. Đây là một trong những điểm đặc sắc cũng như

thể hiện sự bắt kịp xu hướng báo chí truyền hình hiện đại của chương trình khi tăng

tính phản biện trong nội dung.

Tính phản biện cao

Bằng việc đưa ra các quan điểm, các ý kiến trái chiều trong nội dung, chương

trình đã khuyến khích các đối tượng tham gia đưa ra những lập luân, lý lẽ, bằng

chứng, nhằm lý giải, chứng minh điều ngược lại. Các lý lẽ, lập luận phản biện này

đều dựa trên các cơ sở, các dẫn chứng có thật và rất thuyết phục. Cái đích của việc

đẩy mạnh nội dung phản biện trong chương trình không phải nhằm bác bỏ, chỉ trích

hay phê phán mà mục đích cuối cùng là làm sáng tỏ các vấn đề dưới ánh sáng

thuyết phục của những lý luận mà người phản biện đưa ra. Điều này hết sức phù

hợp với đặc điểm nội dung của chương trình CKTC - CEO khi có sự kết hợp giữa

các vấn đề điều hành kinh doanh với các vấn đề, các sự kiện của đời sống xã hội. Sự

phản biện đã làm cho các vấn đề chương trình đưa ra được minh bạch hơn, được

sàng lọc kỹ lưỡng, bản chất và chân lý của vấn đề sẽ được làm sáng tỏ một cách

khách quan. Do đó, công chúng sẽ cân nhắc và lựa chọn những thông tin phù hợp và

có giá trị đối với mình mà không bị áp đặt. Ví dụ trong chủ đề “Mua bán và sáp

nhập – Hợp tác hay bán đứt”, chương trình đã đưa ra vấn đề của một doanh nghiệp

hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Hiện nay, doanh nghiệp này đang

được một đối tác cùng ngành từ Singapore đến đặt vấn đề muốn mua lại từ 30-

100% cổ phần của DN với một cái giá vô cùng hời. Trước mức giá quá hấp dẫn đó,

CEO trong chương trình cho rằng: ““CNTT vẫn là ngành của tương lai, thị trường

AEC là một thị trường rộng lớn và chẳng thể tìm lại được cơ hội thứ 2 như thế này.

Vì vậy, chỉ nên bán không quá 49% cổ phần cho đối tác này”. Chuyên gia của

chương trình ông Võ Tấn Long - Giám đốc Khối Công nghệ Thông tin Ngân hàng

TMCP Việt Nam Thịnh Vượng VPBank lại cho rằng:“Đối tác đến đặt vấn đề mua

lại không phải vì nhân tố con người, vì cái tên DN hay vì bất kỳ nguồn lực nào khác

mà là vì thị trường mà DN đang có. Vì vậy đừng tập trung vào việc bán bao nhiêu

để thỏa mãn được nhu cầu của cổ đông, đáp ứng được mục tiêu của DN mà hãy tập

trung vào khía cạnh M&A liệu nó có giúp ích cho sứ mệnh hoạt động và tầm nhìn

của DN hay không”. Còn một số khán giả của chương trình lại cho rằng : “Bán DN

có lẽ là một giải pháp nóng vội tại thời điểm hiện tại. Nên hợp tác vì nếu bán đi DN

trong thời điểm tiềm lực vẫn đang còn rất lớn với lý do lo sợ cạnh tranh khốc liệt

thì hơi lãng phí tài nguyên và cơ hội”. Tất cả những ý kiến trái chiều này, đều được

đưa vào đầy đủ trong chương trình qua nhiều hình thức khác nhau đã làm cho nội

dung của “Chìa Khóa Thành Công - CEO” vô cùng phong phú, đa dạng, đa chiều.

Tính thời sự

Tính thời sự của chương trình được diễn ra ở hai phương diện. Thứ nhất bám

sát vào các vấn đề đang diễn ra hàng ngày và nóng bỏng, nan giải tại các doanh

nghiệp. Các vấn đề đó là lương thưởng, quyền lợi, trách nhiệm, mối quan hệ các cấp

từ cao nhất là Hội đồng quản trị, CEO, các trưởng phòng, nhân viên. Thậm chí đó

còn là mối quan hệ với người thân trong gia đình đang gây cản trở cho quá trình

điều hành của CEO. Bên cạnh đó, các vấn đề mang tính dự báo xu hướng cạnh

tranh, hội nhập kinh tế sâu rộng với khu vực và thế giới của nền kinh tế nước nhà

cũng được chương trình tích cực bám sát và lồng ghép để đưa vào nội dung. Thứ

hai, các vấn đề nêu trên của doanh nghiệp được bám sát với thực tiễn và diễn biến

xã hội. Ví dụ, trong tháng 3 có ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, các nội dung của chương

trình sẽ xoay quanh nữ doanh nhân với các hoạt động điều hành doanh nghiệp, cân

bằng công việc và gia đình. Tiếp đến, tháng 5 được xem là tháng của người lao

động vì có ngày Quốc tế Lao động 1/5. Do đó, chủ đề tháng của chương trình sẽ là

tháng người lao động với các vấn đề liên quan đến người lao động như: đòi hỏi

quyền lợi, nhảy việc…Trong suốt một năm phát sóng, diễn biến nội dung của

chương trình luôn bám sát các sự kiện, các diễn biến của xã hội trong năm đó. Điều

này làm cho tính thời sự của chương trình luôn được đẩy lên cao và thu hút sự quan

tâm theo dõi sát sao của công chúng.

Đặc điểm về hình thức thể hiện

Bằng việc tiếp tục bám sát mục tiêu sứ mệnh của chương trình là “tôn vinh

doanh nhân và chia sẻ kiến thức cộng đồng”, hình thức thể hiện của CKTC –

CEO luôn chú trọng sự hài hoá và làm nổi bật các đối tượng tham gia và chủ đề nội

dung. Trong mỗi chương trình CKTC – CEO có hai nhóm đối tượng tham gia

chính, đó là các chuyên gia và các CEO. Xuyên suốt trong tất cả các các số CKTC –

CEO SME, chương trình luôn nỗ lực tối đa để tôn vinh hình ảnh của hai nhóm đối

tượng chính này. Thông tin cá nhân, chức danh và tên doanh nghiệp của các chuyên

gia và các CEO luôn được giới thiệu trang trọng, ấn tượng ngay khi chương trình

mới bắt đầu. Đặc biệt, đối với các CEO tham gia trong vai trò người chơi chính,

chương trình còn tập trung xây dựng hình ảnh và thương hiệu cá nhân và doanh

nghiệp của họ. Do đó, ngoài việc giới thiệu thông tin, chức danh và tên doanh

nghiệp mà CEO đang điều hành. Chương trình còn giới thiệu các thông tin khác

như mục tiêu sứ mệnh, quan điểm về điều hành, quan điểm về môi trường doanh

nghiệp...

Điểm đặc biệt thứ hai trong hình thức thể hiện của CKTC – CEO SME 2014,

đó là các chủ đề nội dung của chương trình. Để có thể thu hút sự quan tâm và chú ý

của công chúng ngay lập tức, chương trình luôn nỗ lực sáng tạo tên gọi các chủ đề

nội dung sao cho vừa đi thẳng vào bản chất vấn đề, vừa nhạy cảm và hấp dẫn. Có

thể kể tên ra đây một số chủ đề như: Quyền lợi người tiêu dùng – Giải quyết khiếu

nại; Kinh doanh giáo dục – cấm dạy thêm; Nữ doanh nhân – Bài toán lao động nữ;

Lương thưởng Tết – Kỳ nghỉ dài không lương...Tên các chủ đề này luôn gắn liền với

các sự kiện xã hội và những vấn đề nhạy cảm đang xảy ra trong đời sống đã tăng

thêm sức hấp dẫn cho chương trình.

Tính chuyên nghiệp

Có thể khẳng định, CKTC - CEO 2014 là phiên bản có tính chuyên nghiệp

cao nhất về hình thức thể hiện so với các phiên bản trước đây. Toàn bộ các yếu tố:

trường quay, bộ hình hiệu, âm nhạc, kỹ thuật và kỹ xảo hậu kỳ… đều được các bộ

phận chuyên trách thực hiện và được tính toán kỹ lưỡng nhằm tạo nên sự liên kết

khi đưa vào chương trình. Đối với trường quay, với tiêu chí đơn giản, hiện đại và

làm nổi bật các nhân vật tham gia, chương trình đã sử dụng một đội ngũ thiết kế và

dàn dựng riêng. Các yếu tố kỹ thuật, mỹ thuật của trường quay được tính toán và

thiết kế phù hợp với tiêu chí “tôn vinh doanh nhân” của chương trình. Đi cùng với

trường quay là bộ hình hiệu và âm nhạc của chương trình. Với việc lấy hình ảnh các

doanh nhân và chữ “CEO” làm cảm hứng sáng tạo, bộ hình hiệu của chương trình là

sự kết hợp giữa hình ảnh thật của các doanh nhân với hình ảnh 3D mô phỏng sự

chuyển động của chữ “CEO”. Trong quá trình diễn ra nội dung chính, âm nhạc tiếp

tục được lựa chọn để đưa vào phần này. Với mục tiêu thúc đẩy sự gay cấn, kịch tính

trong nội dung, âm nhạc đã làm tăng thêm tiết tấu và cảm xúc cho chương trình.

Bên cạnh đó, sự kết hợp chặt chẽ với trường quay, bộ hình hiệu và âm nhạc là các

kỹ thuật và kỹ xảo hậu kỳ. Chương trình đã sử dụng bộ kỹ xảo hậu kỳ hết sức đồng

nhất từ khâu cắt chuyển nội dung, bộ chữ, khung hình, genneric… Có thể thấy, việc

sử dụng đội ngũ chuyên nghiệp trong các khâu nói trên đã mang đến cho chương

trình một diện mạo hết sức chuyên nghiệp, hiện đại và có phong cách riêng.

Tính ưu việt

Trải qua hơn 10 năm đến phiên bản 2014, hình thức thể hiện của CKTC -

CEO được đánh giá là có sự vượt trội hơn hẳn so với các phiên bản trước. Để làm

được điều này, những người thực hiện đã không ngừng đúc rút kinh nghiệm từ các

năm trước, miệt mài trong việc tìm tòi, sáng tạo các yếu tố mới để bổ sung cho

chương trình. Bên cạnh đó, chương trình còn sử dụng một đội ngũ nhân sự chuyên

nghiệp trong từng khâu, áp dụng phương thức sản xuất mới, hiện đại và chuyên

môn hóa.. Hình thức thể hiện của chương trình đã thực hiện tốt mục tiêu “tôn vinh

doanh nhân và chia sẻ kiến thức cộng đồng”. Điều này được thể hiện rất rõ qua việc

lượng khán giả tiếp cận chương trình ngày càng đông. Các phương tiện truyền tải

nội dung chương trình ngày càng phong phú và đa dạng. Sự quan tâm, chú ý của

cộng đồng rộng, đặc biệt là nhóm khán giả không thuộc các thành phần kinh doanh

đã cho thấy sự ưu việt của chương trình khi mở rộng được đối tượng khán giả so với

các phiên bản trước. Đó là lý do chương trình CKTC - CEO phiên bản 2014 luôn

nhận được sự đánh giá cao của khán giả, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân

trong và ngoài nước. Theo đánh giá của Tiến sĩ Alan Phan – Chủ tịch Quỹ đầu tư

Viasa Fund tại Hồng Kong nhận xét :“Chương trình được tổ chức rất chu đáo. Tất

cả những kịch bản cũng như sự tham gia của CEO, các cổ đông và hay chuyên gia

đều gần với thực tế. Những vấn đề chương trình nêu ra là những vấn đề mà tất cả

mọi người đều có thể học hỏi. Tôi đánh giá cao chương trình này”.

Hình 2.7. Trường quay chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO 2014”.

2.7. Nhận xét về đặc điểm của các phiên bản của chƣơng trình “Chìa Khoá

Thành Công – CEO”.

CKTC - CEO là chương trình truyền hình chính luận chuyên về kinh tế lần

đầu tiên được thực hiện theo hình thức xã hội hoá giữa Đài THVN với một đơn vị

bên ngoài. Với 10 năm tồn tại, chương trình CKTC - CEO đã trải qua năm phiên

bản với định dạng, nội dung và hình thức thể hiện hoàn toàn khác nhau. Ở mỗi

phiên bản chương trình đều có những đặc điểm riêng biệt và phù hợp với bối cảnh

và môi trường xã hội, báo chí cũng như công chúng thời điểm đó. Những đặc điểm

đó không chỉ làm nên thành công mà còn phản ánh trình độ và kỹ thuật hoạt động tổ

chức sản xuất của những người thực hiện chương trình. Đồng thời, còn cho thấy sự

hợp lý và đúng đắn khi chương trình được thực hiện theo phương thức xã hội hoá

một phần chương trình.

Ở phiên bản thứ nhất với tên gọi Diễn đàn giải pháp thị trường “Làm Giàu

Không Khó”, chương trình có các đặc điểm của một chương trình đối thoại truyền

hình từ định dạng đến nội dung và hình thức thể hiện. Về định dạng, “Làm Giàu

Không Khó” có hai đặc điểm nổi bật, đó là tính thuần Việt và tính sáng tạo. Có thể

nói rằng, hai đặc điểm này đã làm nên sự thành công không chỉ cho phiên bản này

mà còn nối tiếp cho những thành công của các phiên bản sau. Đồng thời là cơ sở và

nền tảng cho các phiên bản sau hoàn thiện và phát triển không ngừng trong việc

nhằm bắt kịp với xu thế truyền hình hiện đại và đáp ứng không ngừng nhu cầu của

khán giả. Với một chương trình truyền hình kinh tế thuần Việt 100%, chương trình

dễ dàng truyền tải những thông điệp của mình đến với cộng đồng khán giả, tạo nên

sự gần gủi, thân thiệt mà không phải chương trình kinh tế nào cũng có thể làm

được. Đồng thời, đặc điểm này còn giúp cho chương trình hoàn toàn chủ động trong

việc sáng tạo và đưa vào các yếu tố mới lạ, hấp dẫn để thu hút khán giả. Có thể nói

rằng, về mặt định dạng chương trình hoàn toàn đã thành công. Về mặt nội dung,

tính chuyên đề và sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại là những đặc điểm nổi

bật của phiên bản này. Với định hướng là một chương trình kinh tế chuyên biệt

nhưng nội dung mà chương trình đề cập lại rất gần gũi với khán giả đó là giới thiệu

các phương pháp làm giàu. Toàn bộ mạch nội dung chủ yếu tập trong vào phân tích

các kế sách làm giàu từ thấp đến cao, kết hợp giữa kiến thức xa xưa cùng với các

kiến thực hiện đại. Chính điều này đã làm hết sức hấp và cuốn hút trong nội dung

của chương trình cũng như mang đến sự mới lạ của khán giả. Vì rõ ràng, tại thời

điểm đó, đây là chương trình đầu tiên được thực hiện nội dung theo hình thức này.

Về mặt hình thức thể hiện, có thể thấy rằng, chương trình tạo ra nhiều tiền lệ mới

trong việc sản xuất các chương trình truyền hình kinh tế. Với hai đặc điểm nổi bật là

phong cách hiện đại và hình ảnh sống động và giàu cảm xúc đã tương trợ rất nhiều

cho nội dung của chương trình. Có thể thấy rằng, ở phiên bản này chương trình có

những đặc điểm hết sức riêng biệt, độc đáo mà không một chương trình kinh tế nào

có và chính điều này đã làm nên thành công của chương trình.

Phiên bản thứ hai với tên gọi “Đường Tới Thành Công”, chương trình có

những đặc điểm của một chương trình trò chơi truyền hình. Đây cũng là một điểm

hết sức thú vị khi một chương trình kinh tế chuyên biệt được thực hiện theo hình

thức trò chơi và phát sóng trên kênh chính luận. Về định dạng, phiên bản này có hai

đặc điểm nổi bật, đó là tính tương tác và tính thực tế. Có thể thấy rằng, quá trình

xây dựng định dạng được chương trình nghiên cứu kỹ lưỡng, vận dụng nhiều

nguyên tắc, nguyên lý truyền hình. Bởi đối với các chương trình có định dạng là trò

chơi thì tính tương tác và thực tế là những yếu tố quan trọng làm nên thành công.

Đồng thời, điều này cũng hết sức phù hợp với một chương trình kinh tế dành cho

các đối tượng là sinh viên các trường đại học. Về mặt nội dung, hai đặc điểm nổi bật

nhất của phiên bản này chính là tính phổ biến và sự kết hợp giữa lý luận và thực

tiễn. Có thể thấy, những đặc điểm này của nội dung chương trình hết sức phù hợp

với đối tượng tham gia và các khán giả, đó là sinh viên các trường kinh tế. Tính phổ

biến và sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn trong nội dung của phiên bản này đã

làm cho nội dung hết sức gần gũi và làm cho khán giả dễ hiểu, dễ nhớ. Đây là một

trong những điểm khác biệt lớn giữa “Đường Tới Thành Công” với các chương

trình kinh tế khác. Về mặt hình thức thể, là một chương trình trò chơi truyền hình

nên tính đồng bộ cao và tính giải trí là những điểm nổi bật. Tính đồng bộ và tính

giải trí đã làm cho hình thức thể hiện của chương trình phù hợp với định dạng và

truyền tải nội dung đầy đủ đến khán giả. Nhìn chung, đối với phiên bản này chương

trình có nhiều đặc điểm thú vị nhưng chưa thực sự độc đáo và khác lạ như phiên

bản “Làm Giàu Không Khó” trước đó.

Trong phiên bản thứ ba với tên gọi “Chìa Khoá Thành Công – My Way”,

chương trình đã có sự thay đổi toàn diện về định dạng, nội dung và hình thức thể

hiện. Về mặt định dạng, với tính thực tế và tương tác cao cùng với việc sử dụng các

yếu tố sân khấu, chương trình có một định dạng khác biệt, độc đáo. Đồng thời, với

việc kết hợp cùng một lúc yếu tố đối thoại và trò chơi truyền hình trong một định

dạng đã làm “Chìa Khoá Thành Công – My Way” vừa mang đến cho khán giả sự

kịch tính, sự hồi hộp theo dõi các màn tranh biện giữa các người chơi vừa mang đến

những cuộc đối thoại sâu sắc, đầy chuyên môn với các thành viên Hội đồng Giám

khảo. Sự kết hợp này chính là yếu tố giúp cho chương trình vừa có tính thực tế vừa

có tính tương tác cao và phù hợp với đối tượng khán giả của chương trình. Tuy

nhiên, việc kết hợp cùng một lúc nhiều yếu tố truyền hình trong một định dạng

dường như khiến chương trình có kết cấu khá phức tạp và bị chia nhỏ. Về mặt nội

dung, ở phiên bản này chương trình đã chú trọng nhiều đến tính thời sự và tính

tranh biện. Nội dung của phiên bản này là sự đúc rút kinh nghiệm và bổ sung những

điểm còn thiếu trong nội dung từ các phiên bản trước. Tuy nhiên, tính thời sự và

tính tranh biện trong đặc điểm nội dung của phiên bản này vẫn còn chưa cao mà chỉ

dừng lại ở việc lồng ghép với các nội dung khác của chương trình. Nguyên nhân của

điều này có thể đến từ định dạng một chương trình trò chơi truyền hình, người chơi

đóng vai và tham gia thi đấu. Về mặt thể hiện, sự mới mẻ và độ phá về hình thức

thể hiện đã làm cho phiên bản này có sự khác biệt và mới lạ. Việc sử dụng tối đa

các yếu tố sân khấu và phim truyền hình trong hình thức thể hiện đã giúp cho

chương trình truyền tải được các nội dung vừa có tính chất đối thoại vừa trò chơi

truyền hình. Tóm lại, đối với phiên bản CKTC - CEO chương trình đã có sự đúc rút

kinh nghiệm từ các phiên bản trước, bổ sung các yếu điểm mà các phiên bản trước

còn gặp phải. Đồng thời có thêm nhiều sáng tạo mới lạ nhằm thu hút sự quan tâm

của khán giả cũng như tạo nên những bất ngờ thú vị trong việc theo dõi một chương

trình truyền hình kinh tế chuyên biệt.

Đối với phiên bản thứ 4, CKTC - CEO đây là phiên bản thể hiện sự thay đổi

và phát triển về trình độ và kỹ thuật của hoạt động sản xuất chương trình của nhóm

thực hiện. Sự nâng cấp và phát triển được thể hiện ở cả ba vấn đề đó là: định dạng,

nội dung và hình thức thể hiện. Về mặt định dạng, chương trình đã phát huy khả

năng sáng tạo, sự kết thừa và chọn lọc những thành công của ba phiên bản trước đó.

Mặc dù vẫn tiếp tục sử dụng các yếu tố của đối thoại và trò chơi truyền hình, nhưng

với kết cấu chặt chẽ, có sự hệ thống cao, định dạng này của chương trình thực sự

hợp lý và thể hiện được sự phát triển của định dạng qua các năm. Đặc biệt, với định

dạng này, chương trình đã giải quyết được một điểm yếu rất lớn từ trước đến nay

của chương trình đó là chức năng thông tin. Chương trình đã chú trọng hơn nữa vào

việc truyền tải và phân tích thông tin liên quan đến kinh tế hơn là dừng lại ở những

nội dung để người chơi tham gia thi đấu với nhau. Đối với nội dung, chương trình

ngày càng chú trọng vào việc bám sát định hướng là một chương trình kinh tế

chuyên biệt. Do đó, đối với phiên bản này nội dung của chương trình vừa có tính

chuyên sâu vừa có tính dự báo. Đây là những đặc điểm không thể thiếu đối với một

chương trình truyền hình kinh tế và ở phiên bản này chương trình đã thực hiện

được. Tuy nhiên, nội dung của chương trình mặc dù được chú trọng tính thực tế và

thời sự, nhưng vẫn còn có các yếu tố giả định và tính năng ứng dụng vẫn chưa cao.

Về hình thức thể hiện, chương trình đã đơn giản hoá hình thức và tăng sự hiện đại

lên nhằm tập trung làm nổi bật nội dung. Sự liên kết chặt chẽ trong hình thức thể

hiện đã giúp cho nội dung và hình thức thể hiện ăn nhập và bổ trợ lẫn nhau. Tuy

nhiên, có thể do đơn giản quá mà có thể ở phiên bản này hình thức thể hiện của

chương trình chưa thực sự hấp dẫn và thu hút. Có thể nói, với phiên bản này chương

trình tiếp tục không ngừng nỗ lực để sáng tạo và hoàn thiện định dạng, nội dung và

hình thức thể hiện. Điều này đã mang đến cho chương trình những đặc điểm riêng

biệt không thể trộn lẫn với bất kể chương trình kinh tế nào.

Ở phiên bản thứ 5 của CKTC - CEO đây được xem là phiên bản đỉnh cao

trong vòng 10 năm tuổi của chương trình. Các đặc điểm về định dạng, nội dung và

hình thức thể hiện của chương trình đều đạt được các tiêu chí: thời sự, thực tế và

hấp dẫn khán giả. Sự liên kết chặt chẽ, hệ thống giữa định dạng, nội dung và hình

thức thể hiện đã cho thấy trình độ phát triển ở tầm cao của hoạt động sản xuất

chương trình cũng như kinh nghiệm quý báu chương trình đã có được trong 10 năm

thực hiện của mình. Về mặt định dạng, việc kết hợp nhiều yếu tố truyền hình như:

đối thoại, trò chơi, yếu tố sân khấu…và đưa vào sử dụng hình thức tương tác mới

giữa chương trình và khán giả đã mang đến những đột phá cho chương trình.

Chương trình không những không lặp lại các phiên bản trước mà còn có một diện

mạo hoàn toàn mới mẻ, hiện đại và thu hút. Về mặt nội dung, tính thời sự trong

chương trình được đẩy lên ở mức cao nhất thông qua sự gắn liền các nội dung với

diễn biến xã hội. Chương trình đã thể hiện sự gắn liền và theo sát đời sống xã hội và

kinh doanh. Đặc biệt, việc để khán giả tương tác với nội dung chương trình thông

qua nhiều hình thức khác nhau thực sự đã làm cho nội dung của chương trình hết

sức phong phú, đa đạng và thực sự lôi cuốn khán giả. Về mặt hình thức thể hiện,

đây có thể nói là phiên bản thể hiện tính chuyên nghiệp và sự việt nhất so với bốn

phiên bản trước đó. Tất cả các điểm yếu trong hình thức thể hiện của chương trình

đã được khắc phục và đúc rút kinh nghiệm. Hình thức thể hiện đơn giản, hiện đại và

làm nổi bậtg tối đa nội dung đã mang đến sự thành công toàn diện cho phiên bản

này. Có thể thấy, với phiên bản thứ 5, đây được xem là phiên bản hoàn thiện nhất,

thể hiện trình độ phát triển cao nhất của hoạt động sản xuất chương trình. Chính

điều này đã lý giải cho lý do vì sao sau 10 năm tồn tại, với một chương trình truyền

hình kinh tế chuyên biệt chương trình vẫn giữ vững được thương hiệu, sức hấp dẫn

của mình đối với công chúng khản giả.

Tóm lại, có thể thấy rằng, mỗi phiên bản chương trình CKTC - CEO đều có

những đặc điểm khác biệt và độc đáo. Điều quan trọng nhất là những đặc điểm này

luôn có sự kết thừa, bổ sung và sáng tạo mới nhưng không bị trùng lặp và đi vào lối

mòn. Những đặc điểm này của chương trình luôn phù hợp với môi trường xã hội và

báo chí cũng như nhu cầu của công chúng ở mỗi giai đoạn đó. Điều này chính là

một trong những nguyên nhân mang đến sự thành công cho chương trình trong suốt

chặng đường vừa qua.

TIỂU KẾT CHƢƠNG 2

Đến nay, sau gần 10 năm tồn tại trên sóng truyền hình vẫn chưa có chương

trình truyền hình kinh tế nào có những đặc điểm hết sức đặc biệt, độc đáo như

CKTC - CEO. Thứ nhất, chương trình đã lựa chọn đúng thời điểm, đúng bối cảnh

để ra đời và gặt hái thành công. Thứ hai, là một chương trình truyền hình kinh tế

chuyên biệt phát sóng trên kênh chính luận nhưng CKTC - CEO liên tục được đổi

mới, sáng tạo để luôn đáp ứng nhu cầu khán giả và bắt kịp các xu hướng của truyền

hình hiện đại. Thứ ba, chương trình là sản phẩm của sự kết hợp một cách hợp lý, có

sự bổ trợ lẫn nhau giữa các yếu tố quan trọng của truyền hình như: định dạng, nội

dung, hình thức thể hiện đến phương thức sản xuất. Các yếu tố này luôn được hoàn

thiện, được nâng cấp qua các thời kỳ của chương trình. Thứ tư, chương trình có một

phương thức xã hội hóa phù hợp với hoàn cảnh kinh tế, chính trị và xã hội cũng như

môi trường báo chí truyền hình trong nước. Điều này đã giúp cho chương trình huy

động được nhiều nguồn lực tham gia và chia sẻ tạo nên thế vững chắc cho chương

trình để thực hiện các mục tiêu sứ mệnh của mình.

Tóm lại, chương trình CKTC - CEO là một chương trình truyền hình có

những đặc điểm hết sức riêng biệt và không trùng lặp với bất kể chương trình kinh

tế nào trước và sau đó. Chính điều này đã mang đến cho chương trình sự lôi cuốn và

thu hút khán giả trong bối cảnh các chương trình truyền hình ra đời hàng loạt và hết

sức đa dang, phong phú. Những đặc điểm riêng biệt này chính là chìa khóa giúp

chương trình tồn tại trong nhiều năm qua, gạt hái nhiều thành công. Đồng thời, cho

thấy trong thời gian tới chương trình sẽ có nhiều cơ hội để bước tiếp những chặng

đường mới và gặt hái nhiều thành quả hơn nữa.

CHƢƠNG 3: THÀNH CÔNG, HẠN CHẾ VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

CHẤT LƢỢNG CHƢƠNG TRÌNH CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO

3.1. Thành công của chƣơng trình

Để đánh giá những thành công mà chương trình CKTC - CEO đã đạt được

trong lịch sử 10 năm phát sóng. Tác giả luận văn xem xét, nghiên cứu và đánh giá

trên hai phương diện. Thứ nhất, những thành tựu, kết quả mà chương trình đã và

đang đạt được trong thời gian vừa qua. Thứ hai, những ý kiến đánh giá của cộng

đồng về chương trình thông qua việc phát ra 300 phiếu điều tra đến sinh viên các

trường kinh tế, nhân viên văn phòng, các Giám đốc điều hành…Kết quả thu về 300

phiếu hợp lệ, phục vụ công tác tổng hợp và xử lý số liệu. Thông qua việc tổng kết

kết quả của cuộc điều tra này cũng như xem xét và nghiên cứu các khía cạnh khác

của chương trình, tác giả luận văn nhận định CKTC - CEO đã đạt được những thành

công sau.

Chương trình truyền hình kinh tế có thương hiệu uy tín

Trong lịch sử gần 10 năm phát sóng trên VTV1 – kênh thời sự, chính trị tổng

hợp của Đài THVN, CKTC - CEO đã trải qua năm lần thay đổi. Đồng thời, đối mặt

với nhiều biến động của kinh tế thị trường thời mở cửa và hội nhập, sự thay đổi của

môi trường báo chí trong nước và nhu cầu tiếp cận thông tin của khán giả. Tuy

nhiên, chương trình vẫn giữ vững được các mục tiêu sứ mệnh của mình, cũng như

không ngừng nâng cao chất lượng nội dung, giữ vững và khẳng định uy tín, hình

ảnh đối với công chúng. Đặc biệt, cùng với thời gian, chương trình không chỉ được

các chuyên gia kinh tế, các doanh nhân thừa nhận mà còn trở thành một người bạn

đồng hành không thể thiếu đối với cộng đồng doanh nghiệp trên bước đường hội

nhập sâu rộng với kinh tế khu vực và thế giới. CKTC - CEO là chương trình truyền

hình kinh tế có thương hiệu uy tín, điều này được thể hiện qua các điểm sau.

Thứ nhất, chương trình thu hút được sự tham gia đóng góp tâm huyết và lâu

năm của một đội ngũ chuyên gia uy tín, nổi tiếng. Từ những ngày đầu mới ra đời,

chương trình đã thu hút sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu thời bấy giờ như :

chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, ông Lê Đăng Doanh, ông Đặng Hùng Võ –

nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường , ông Nguyễn Sĩ Dũng – Phó Chủ

nhiệm Văn phòng Quốc họi, giáo sư sử học Dương Trung Quốc...Các doanh nhân

nổi tiếng như: ông Võ Tấn Long – Tổng giám đốc Công ty IBM Việt Nam, ông

Nguyễn Hoài Nam – Tổng giám đốc Tập đoàn Berjaya Việt Nam, ông Thái Quốc

Minh – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính Vina, ông

Nguyễn Hồng Trường – Phó Chủ tịch Quỹ Đầu tư IDG Ventures Việt Nam, bà Ngô

Thanh Thủy – Giám đốc khối các định chế tài chính Ngân hàng ANZ…Đến nay,

sau nhiều năm, chương trình vẫn tiếp tục nhận được sự đóng góp của các chuyên

gia, các doanh nhân. Đặc biệt, không thể không nhắc tên những chuyên gia có số

năm gắn bó gần bằng số tuổi của chương trình như: ông Võ Tấn Long, ông Nguyễn

Hồng Trường, ông Thái Quốc Minh, bà Ngô Thanh Thủy….Không dừng lại ở đó,

đến thời điểm hiện nay chương trình đã thu hút được rất nhiều chuyên gia uy tín

khác đến từ trong và ngoài nước như: tiến sĩ Alan Phan – Chủ tịch quỹ Đầu tư Visa

Hong Kong, PGS.TS Trần Thị Vân Hoa – Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế

Quốc dân, tiến sỹ Lê Thẩm Dương – Trưởng khoa Tài Chính, Trường Đại học Ngân

hàng TPHCM, tiến sỹ Trần Quốc Việt – Phó tổng giám đốc Tập đoàn Kinh Đô,

ông Vũ Minh Trí – Tổng giám đốc Công ty Microsofl Việt Nam… Ngoài ra, còn có

các doanh nhân là các hoa hậu, người đẹp tham gia chương trình như: Hoa hậu Việt

Nam đầu tiên Bùi Bích Phương – Tổng giám đốc Công ty Hiển Anh, diễn viên điện

ảnh, hoa hậu Trương Ngọc Ánh – Chủ tịch HĐQT kiêm CEO Công ty Liên kết

Giải trí Toàn Cầu, Hoa hậu Du lịch Việt Nam Phan Thị Bích Diễm – Giám đốc

Công ty Truyền thông Ngọc Nam Phương… Có thể thấy rằng, với sự tham gia,

đóng góp và gắn bó của đội ngũ chuyên gia, doanh nhân hàng đầu đã góp phần làm

nên uy tín thương hiệu cho chương trình. Ngược lại, điều này cũng cho thấy “Chìa

Khoá Thành Công – CEO” đã khẳng định được tên tuổi và giá trị của mình khi ngày

càng thu hút được những nhân vật có tầm cỡ và uy tín trong cộng đồng đến với

chương trình.

Thứ hai, chương trình nhận được sự tham gia ngày càng đông đảo của các

doanh nhân, doanh nghiệp trên khắp mọi miền đất nước, mọi lĩnh vực ngành nghề.

Có thể khẳng định, đến thời điểm này CKTC – CEO là một trong những chương

trình thu hút sự tham gia đông đảo nhất của cộng đồng doanh nghiệp. Trong suốt 10

năm qua, đã có hàng trăm doanh nhân đến từ nhiều loại hình doanh nghiệp khác

nhau trên mọi miền đất nước. Mỗi năm có 52 chương trình, tương ứng là 52 CEO

tham gia cùng với các đối tượng khác. Sự tham gia đông đảo và đến từ nhiều vùng

miền, loại hình doanh nghiệp khác nhau cũng chính là một trong những nguyên

nhân giúp cho giá trị của chương trình lan tỏa rộng rãi và gia tăng uy tín. Trong kết

quả điều tra xã hội học cho thấy, trong số các doanh nhân tham gia phỏng vấn thì có

54,3% cho rằng các doanh nhân sẽ giới thiệu và khẳng định hình ảnh cá nhân của

mình khi tham gia chương trình.

Thứ ba, chương trình đã thu hút sự tham gia đóng góp của nhiều tổ chức,

hiệp hội doanh nghiệp, doanh nhân uy tín hàng đầu như: Báo Đầu tư, Báo Diễn Đàn

Doanh nghiệp trong vai trò đơn vị hợp tác liên kết truyền thông, Hội Marketing Việt

Nam – cố vấn nội dung, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân – đối tác thực hiện,

CLB Doanh nhân 2030 – đơn vị đồng hành và các đối tác khác trong vai trò tài trợ

trang phục, bối cảnh... Đặc biệt phải kể đến sự tham gia của các nhà tài trợ chính

của chương trình qua các năm với những tên tuổi lớn trên thị trường như: Công ty

Bia rượu và nước giải khát Hà Nội, Công ty nước khoáng Kim Bôi, Ngân hàng

TMCP VIB, Tập đoàn Berjaya Việt Nam, Công ty Pepsico, Công ty Mực InVmax,

Công ty Thép Pomina, Công ty CP Dược phẩm Traphaco, Công ty ECO Green với

nhãn hàng OTIV…Có thể thấy rằng, với sự tham gia và gắn bó các chuyên gia, sự

nhiệt tình và tâm huyết của đội ngũ doanh nhân, sự đồng hành và sát cánh của các

đơn vị hợp tác, tài trợ đã làm nên thành công cho chương trình và làm nên thương

hiệu uy tín cho “Chìa Khóa Thành Công – CEO”.

Chương trình kinh tế có giá trị thiết thực

Với mục tiêu truyền bá kiến thức kinh doanh và đồng hành cùng các doanh

nghiệp trên con đường kinh doanh và hội nhập thành công, nội dung của chương

trình CKTC - CEO luôn đề cập đến các vấn đề thời sự và đang diễn ra thực tế trên

thị trường và trong các doanh nghiệp. Những nội dung này không đơn thuần cung

cấp thông tin mà còn phân tích, mổ xẻ và tìm giải pháp cho các doanh nghiệp. Đồng

thời, chương trình luôn nỗ lực đi sâu đi sát và đề cập đến mọi vấn đề có ảnh hưởng

đến sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp. Trong số những người được hỏi

về việc nội dung các chương trình CKTC - CEO đề cập có đúng với thực tế doanh

nghiệp thì có đến 93,9% người trả lời cho rằng rất đúng. Đây là một kết quả rất ấn

tượng đối với một chương trình truyền hình kinh tế. Đồng thời là một minh chứng

rõ ràng cho sự đúng đắn trong việc định hướng nội dung của chương trình. Ngoài

ra, kết quả điều tra còn cho thấy, có 77,7% số người được hỏi cho rằng các giải

pháp mà chương trình đưa ra các doanh nghiệp sẽ áp dụng được từ 50 – 70%. Với

câu hỏi nội dung chương trình mang lại điều gì cho doanh nhân, doanh nghiệp thì

có 59% các doanh nhân được hỏi lựa chọn tất cả các phương án là: nâng cao tầm

nhìn và khả năng khái quát, phương pháp tư duy, các nguyên lý, nguyên tắc cơ bản

trong điều hành và quản trị doanh nghiệp, các kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, cập

nhật kiến thức mới, nâng cao năng lực cạnh tranh. Cũng theo kết quả điều tra, có

56,5% doanh nhân đã từng tham gia chương trình khẳng định rất mong muốn quay

trở lại tham gia chương trình. Những kết quả trên cho thấy, những nội dung, những

giải pháp mà chương trình đề cập và đưa ra thực sự cần thiết và có giá trị thực tiễn

với công chúng. Đó cũng chính là lý do vì sao chương trình nhận được sự đánh giá

cao của công chúng khán giả. Đặc biệt, chương trình còn nhận được sự thừa nhận

của các chuyên gia về giá trị thiết thực mà chương trình mang đến cho cộng đồng.

Theo GS-TS Nguyễn Lân Dũng– Ủy viên ban đối ngoại Quốc hội, chuyên gia cao

cấp : “Tôi rất hay xem chương trình Chìa Khóa Thành Công trên truyền hình.

Chương trình rất có ích cho các bạn trẻ trong thời kì hội nhập về phát triển năng

lực, thái độ lãnh đạo, điều hành doanh nghiệp. Mong chương trình kéo dài, càng

ngày càng phong phú, bổ ích”. Theo Tiến sĩ Nguyễn Sỹ Dũng - Phó chủ nhiệm Văn

phòng Quốc hội : “Chương trình rất là hay, thú vị và đặc biệt là bổ ích, vừa nêu lên

cụ thể bức xúc của doanh nghiệp nhưng lại là những vấn đề rất lớn của đất nước.”.

Còn ông Võ Tấn Long – Nguyên Tổng giám đốc Công ty IBM Việt Nam, Giám đốc

khối Công nghệ Thông tin Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank)

nhận định: “Chương trình Chìa Khóa Thành Công là nơi trao đổi, chia sẻ rất tốt,

đặc biệt đối với cộng đồng doanh nhân trẻ. Họ có thể hình dung được con đường đi

trước mắt, những khó khăn, thách thức có thể mắc phải và hướng giải quyết. Một

trong những điểm mạnh của chương trình là tính bám sát thực tế rất cao. Mà thực

tế luôn là người thầy tốt nhất.”

Chương trình kinh tế có sức hấp dẫn công chúng

Mặc dù là một chương trình kinh tế chuyên biệt có đối tượng khán giả mục

tiêu là các Giám đốc điều hành doanh nghiệp, kết quả điều tra cho thấy, chương

trình đã thu hút được một lượng khán giả đông đảo và đa dạng về lứa tuổi, ngành

nghề khác nhau. Trước hết, về mức độ thu hút, trong số những người được phỏng

vấn có đến 94,8% trả lời rằng họ thường xuyên theo dõi chương trình. Mặc dù là

chương trình kinh tế chuyên biệt nhưng độ tuổi các khán giả khán theo dõi chương

trình cũng hết sức đa dạng. Theo kết quả điều tra, độ tuổi từ 21 đến 30 tuổi là độ

tuổi chiếm phần lớn. Độ tuổi này chủ yếu là sinh viên và nhân viên văn phòng. Như

vậy, có thể thấy, mặc dù có đối tượng khán giả mục tiêu là các doanh nhân nhưng

chương trình vẫn thu hút được một lượng đông đảo các khán giả trẻ tuổi. Đặc biệt,

những khán giả này lại là những người có mối quan hệ khá gần với doanh nghiệp, là

thế hệ trẻ đang tìm cách khởi nghiệp hoặc nâng cao trình độ quản lý để tiến xa hơn

trong lộ trình công danh. Ngoài ra, chương trình còn thu hút các lứa tuổi khác nữa.

Bảng 3.1: Tổng hợp kết quả độ tuổi của khán giả theo dõi chương trình (Đơn vị: số

lượng: người; tỷ lệ: %)

STT Độ tuổi Số lượng Tỷ lệ

22,5% Từ 15 – 20 tuổi 48 1

70,4% Từ 21 – 30 tuổi 150 2

5,6% Từ 31 – 40 tuổi 12 3

1,4% Trên 40 tuổi 3 4

Tương tự như kết quả điều tra về độ tuổi, kết quả khảo sát trình độ và nghề

nghiệp của khán giả cũng rất phong phú và đa dạng. Về trình độ, tỷ lệ khán giả

thuộc trình độ đại học chiếm tỷ lệ cao nhất là 84,9%. Ngoài ra, còn có trung cấp,

cao đăng và thạc sỹ. Về nghề nghiệp, ngoài các đối tượng chính là quản lý, giám

đốc điều hành doanh nghiệp, nhân viên văn phòng thì chương trình còn thu hút

được cả sự quan tâm theo dõi của sinh viên, công nhân và các đối tượng khác nữa.

Có thể thấy rằng, mặc dù là một chương trình kinh tế chuyên biệt nhưng với nội

dung và hình thức thể hiện hấp dẫn, cuốn hút, CKTC – CEO đã có được một lượng

khán giả thường xuyên theo dõi chương trình khá tốt và rất đa dang, phóng phú.

Đây có thể nói là một điều hết sức đáng tự hào của chương trình.

Bảng 3.2: Tổng hợp kết quả trình độ của khán giả theo dõi chương trình (Đơn vị:

số lượng: người; tỷ lệ: %)

STT Trình độ Số lượng Tỷ lệ

1 Trung cấp 6 2.8%

2 Cao đẳng 13 6.1%

3 Đại học 180 84.9%

4 Thạc sỹ 8 3.8%

5 Tiến sĩ 0 0%

6 Khác 5 2.4%

Bảng 3.3: Tổng hợp kết quả nghề nghiệp của khán giả theo dõi chương trình (Đơn

vị: số lượng: người; tỷ lệ: %)

Tỷ lệ STT Nghề nghiệp Số lượng

1 Học sinh – sinh viên 117 55,7%

2 Công nhân 5 2,4%

3 Nhân viên văn phòng 47 22,4%

4 Quản lý/giám đốc 21 10%

5 Khác 20 9,5%

Chương trình truyền hình có định dạng thuần Việt 100%

Một trong những thành công không thể không nói đến của CKTC – CEO là chương trình đã duy trì được một format thuần Việt 100% dù trải qua thời gian dài với năm lần thay đổi hoàn toàn. Vào mỗi giai đoạn thay đổi định dạng, chương trình đều đứng trước những thách thức và khó khăn riêng. Tuy nhiên, trong mọi hoàn cảnh chương trình luôn tìm tòi, nghiên cứu và khắc phục khó khăn để xây dựng cho mình một phong cách riêng, một định dạng thuần Việt và không vay mượn hay bị ảnh hưởng bởi các chương trình “ngoại”. Nhất là trong bối cảnh sự đổ bộ của các chương trình truyền hình giải trí “ngoại” nhập ngày một mạnh mẽ với hình thức và nội dung hết sức đa dạng, phong phú. Không ít chương trình truyền hình trong nước muốn cạnh tranh được với các chương trình khác đã phải vay mượn, thêm thắt những yếu tố có hơi hướng “ngoại” nhập để thu hút người xem. Tuy nhiên, chương trình CKTC - CEO không bị cuốn theo trào lưu này,bởi vì chương trình là sản phẩm của trí tuệ, tâm huyết và kinh nghiệm của đội ngũ thực hiện gồm có Đài THVN, Công ty Truyền thông Hoàng gia, các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước, cộng đồng và các tổ chức doanh nghiệp, doanh nhân từ Bắc đến Nam. Qua 10 năm lên sóng, cộng đồng khán giả đều ghi nhận CKTC - CEO là một chương trình truyền hình có định dạng thuần Việt 100%. Thậm chí, nhiều ý kiến cho rằng, một trong những điểm khiến CKTC – CEO nhận được sự yêu mến và ủng hộ của khán giả là vì chương trình được “made in VietNam”. Tuy nhiên, kết quả điều tra đã cho thấy rằng, khán giả yêu mến một phần là do chương trình được thực hiện tốt hơn các chương trình kinh tế khác. Trong số những người được hỏi về việc CKTC – CEO so với các chương trình truyền hình kinh tế khác có chất lượng thế nào thì có 68,1% cho rằng tốt hơn. Điều này cho thấy, format chương trình thực sự đã thành công trong việc giữ vững tính thuần Việt của mình dù trải qua nhiều lần thay đổi. Đó là lý do Giáo Sư Frank Parth - Đại học California, thành viên HĐQT Viện Quản lý Dự án Hoa Kỳ từng đưa ra nhận xét: “Đây là một chương trình tuyệt vời, chưa từng có một chương trình nào tương tự trên thế giới. Một đất nước muốn phát triển luôn cần phát triển thế hệ nhà lãnh đạo kế cận. Đây là một chương trình thực sự hữu ích, mọi người có thể chia sẻ và học hỏi lẫn nhau”.

Bảng 3.4: Tổng hợp kết quả đánh giá của khán giả về điểm đặc sắc nhất trong nội

dung chương trình mang đến cho khán giả (Đơn vị: số lượng: người; tỷ lệ: %)

STT Điểm đặc sắc của nội dung

1 Nâng cao tầm nhìn và khả năng khái quát 2 Phương pháp tư duy Số lượng 66 54 Tỷ lệ 31% 25.4%

3 Các nguyên lý, nguyên tắc cơ bản trong điều hành 75 35.2%

và quản trị doanh nghiệp

4 Các kỹ năng, biện pháp giải quyết mâu thuẫn trong 48 22.5%

điều hành doanh nghiệp

5 Cập nhật những kiến thức mới trong quản trị kinh 43 20.2%

doanh

6 Nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thành

113 53.1% công cho doanh nghiệp Tất cả các phương án trên 7

Chương trình truyền hình phương thức xã hội hoá phù hợp và hiệu quả

Có lẽ, trong lịch sử các chương trình truyền hình của Đài THVN, hiếm có

chương trình truyền hình nào có phương thức xã hội hóa đặc biệt như CKTC –

CEO. Là chương trình chính luận chuyên về kinh tế lần đầu tiên được Đài THVN

phối hợp với một đơn vị bên ngoài thực hiện theo hình thức xã hội hóa. Phương

thức xã hội hóa của chương trình vừa có sự kế thừa, chọn lọc và học hỏi kinh

nghiệm từ các phương thức đi trước vừa có sự tìm tòi, sáng tạo và vận dụng phương

thức mời phù hợp với bối cảnh và điều kiện ra đời của chương trình. Sự tồn tại của

chương trình trong suốt 10 năm qua cho đến nay là một minh chứng rõ ràng cho sự

đúng đắn và tính hiệu quả trong phương thức xã hội hoá của chương trình. CKTC –

CEO có phương thức xã hội hoá một phần chương trình với sự tham gia của Đài

THVN và Công ty CP Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia. Là nhà tư vấn giải pháp thị

trường chuyên nghiệp ra đời từ năm 1998, Công ty CP Tổ hợp Truyền thông Hoàng

gia có các mảng kinh doanh chính: tư vấn giải pháp thị trường, sản xuất phim quảng

cáo, tổ chức sự kiện, sản xuất phim và chương trình truyền hình, tư vấn quảng cáo

và booking... Với kinh nghiệm và nguồn nhân lực giàu chất xám, giàu kinh nghiệm

trong các hoạt động thực hiện thị trường, truyền thông cho doanh nghiệp, Công ty

Hoàng gia được lựa chọn là đối tác phối hợp thực hiện sản xuất chương trình truyền

hình kinh tế cùng Đài THVN. Trong đó, Đài THVN vừa là đơn vị nắm bản quyền

chương trình vừa định hướng, chỉ đạo nội dung và phối hợp thực hiện một phần

trong khâu sản xuất. Công ty CP Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia tham gia đầu tư

về nguồn lực tài chính, chất xám, nhân lực thực hiện, thiết bị kỹ thuật...Phương thức

hợp tác này cho phép hai bên tận dụng tối đa lợi thế, kinh nghiệm của nhau để tham

gia quá trình cho ra đời và thực hiện chương trình. Đồng thời, đây cũng chính là

một trong những tác nhân quan trọng góp phần làm nên những đặc điểm riêng biệt

mà chỉ có CKTC - CEO mới có.

Là chương trình kinh tế đầu tiên được thực hiện theo hình thức xã hội hoá,

phương thức xã hội hoá của CKTC – CEO là kết quả của quá trình không ngừng

sáng tạo và đổi mới của những người thực hiện chương trình. Trải qua năm phiên

bản với định dạng, nội dung và hình thức hoàn toàn khác nhau, chương trình đã thu

hút được một lực lượng đông đảo các đối tác khác tham gia vào quá trình thực hiện.

Qua chặng đường 10 năm, mỗi phiên bản đều có các nhân tố mới xuất hiện và tham

gia thực hiện cùng chương trình. Đối với phiên bản “Làm Giàu Không Khó?”

chương trình đã kêu gọi sự tham gia của Công ty Cổ phần Nước giải khát và Bia

rượu Hà Nội trong vai trò Nhà tài trợ. Bằng việc tài trợ kinh phí sản xuất chương

trình trong một năm, nhà tài trợ không can thiệp sâu vào quá trình thực hiện chương

trình mà chỉ quan tâm đến quyền lợi quảng cáo. Các quyền lợi quảng cáo nhà tài trợ

được hưởng gồm có: logo trên trường quay, logo bật góc, phim quảng cáo thương

hiệu, spot, panel, đọc tên nhà tài trợ, slogan của nhà tài trợ vào chương

trình…Ngoài ra, ở phiên bản này, chương trình còn kêu gọi các đơn vị khác tham

gia làm doanh nghiệp minh hoạ trong chương trình. Với hình thức giống như một

đoạn phim quảng cáo thương hiệu, chương trình vừa gia tăng thêm được nguồn lực

tài chính từ việc này vừa làm phong phú thêm nội dung. Một điểm đặc biệt khác

nữa đó “Làm Giàu Không Khó?” là chương trình lần đầu tiên tại Việt Nam có sự

tham gia trong vai trò liên kết truyền thông của các phương tiện thông tin đại chúng

có uy tín là: báo Tuổi Trẻ, báo Điện tử Vietnamnet, báo Thương mại...Tất cả những

điều này đã làm nên quy mô và sự thành công cho chương trình và đó là lý do Ông

Trần Bình Minh - Phó tổng giám đốc Đài THVN đưa ra đánh giá: “Tôi rất là hài

lòng vì đây là một trong những chương trình xã hội hoá đầu tiên của Đài TNVN với

các đơn vị bên ngoài. Làm Giàu Không Khó? đã rất là thành công trong chương

trình đầu tiên”. Ở phiên bản Chìa Khoá Thành Công – My Way với sự đồng tham

gia tài trợ của ba đối tác là Công ty Berjaya Việt Nam, Công ty Pepsico Việt Nam,

Công ty Mực in Vmax. Bên cạnh đó, các đối tác mới cũng xuất hiện như: đối tác tài

trợ bối cảnh ghi hình, đối tác phối hợp thực hiện nội dung... Mỗi đối tác tham gia

với vai trò và nguồn lực khác nhau đã góp phần giúp chương trình nâng cao chất

lượng nội dung, hình thức thể hiện phong phú và hoàn thiện phương thức sản xuất.

Đặc biệt, sau 10 năm đến phiên bản CKTC – CEO 2014 số lượng các đối tác tham

gia chương trình có thể nói đông đảo, phong phú và hiệu quả nhất. Các đối tác gồm

có: Thương hiệu thuốc bổ não OTIV – vai trò nhà tài trợ chính thức, Báo Đầu tư,

Báo Diễn đàn Doanh nghiệp – các đối tác liên kết truyền thông, Trường Đại học

Kinh tế Quốc dân - đối tác hợp tác thực hiện nội dung, Hội Marketing Việt Nam –

đối tác tư vấn nội dung, CLB Doanh nhân 2030 – đối tác thực hiện... Ngoài ra còn

có sự tham gia của các đối tác khác trong vai trò tài trợ: trang phục, bối cảnh...Với

hình thức trao đổi quyền lợi lên sóng chương trình cho các bên, sự tham gia của

nhiều nguồn lực xã hội vào quá trình thực hiện chương trình đã mang lại nhiều hiệu

quả. Thứ nhất, gánh nặng về tài chính được giảm áp lực do san sẻ nguồn lực từ

nhiều phía. Thứ hai, nội dung và hình thức chương trình phong phú, đa dạng và

được truyền tải đi rộng khắp qua các đối tác tham gia thực hiện. Chất lượng chương

trình không ngừng được nâng lên do tận dụng được nhiều nguồn lực chất xám đến

từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Tất cả những yếu tố này đã góp phần quan trọng làm

nên sự thành công của chương trình, cộng hưởng và lan toả các giá trị to lớn của

chương trình đến với các đối tác, các doanh nghiệp và đặc biệt là cộng đồng rộng.

3.2. Hạn chế của chƣơng trình

Mặc dù đã đạt được những thành công hết sức đáng kể trong lịch sử 10 năm

tồn tại của mình. Nhưng trên thực tế, chương trình “Chìa Khoá Thành Công –

CEO” vẫn còn tồn tại một số vấn đề còn hạn chế cần được chỉ ra để tìm giải pháp

khắc phục trong thời gian sắp tới. Trong khuôn khổ luận văn này, tác giả đưa ra một

số nhận định dựa trên quá trình nghiên cứu, tìm hiểu, quan sát và trực tiếp làm việc

của mình.

Tính giả định cao

Mặc dù nội dung các chủ đề chương trình đưa ra luôn được khán giả đón

nhận và đánh giá cao về tính thời sự và thực tế. Tuy nhiên, về hình thức thể hiện

chương trình vẫn còn có nhiều yếu tố giả định.

Thứ nhất, người chơi tham gia giải quyết vấn đề không phải là chủ thể trực

tiếp đang phải đối mặt với vấn đề đó. Ví dụ, trong chương trình “Chìa Khoá Thành

Công – CEO” SME 2015 số 19 với chủ đề “Mua bán và sáp nhập – Tiến thoái

lưỡng nan”, người chơi chính tham gia trong vai trò CEO để giải quyết vấn đề là

Giám đốc của một sàn giao dịch bất động sản Hà Nội. Nhưng khi tham gia vào

chương trình, người chơi sẽ phải đặt mình vào vị trí CEO của một doanh nghiệp

hoạt động trong lĩnh vực sữa và nước hoa quả. CEO sẽ phải giải quyết một vấn đề

liên quan đến hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp với những quan điểm,

lập luận do chương trình yêu cầu. Tương tự, đối với những người chơi tham gia

trong vai trò phản biện, họ cũng là các doanh nhân đến từ các doanh nghiệp hoạt

động trong lĩnh vực khác nhau. Khi tham gia chương trình, họ sẽ đứng trên quan

điểm, lập trường đối lập với CEO của chương trình để gây nên những mâu thuẫn,

bất đồng trong quan điểm. Dựa trên những quan điểm, lập luận mà chương trình

đưa ra, các người tham gia chương trình sẽ phải phát triển, mở rộng hay đào sâu tìm

hiểu để đưa ra nhiều lý lẽ thuyết phục hơn để bảo vệ quan điểm đó. Không ít doanh

nhân vào cuối buổi khi được người dẫn chương trình phỏng vấn về cảm nghĩ thì họ

cho rằng, bản thân họ ngoài đời thực tế điều hành doanh nghiệp ở lĩnh vực khác và

chưa gặp phải vấn đề của doanh nghiệp trong chương trình đó. Bên cạnh đó, một số

khác lại cho rằng, trên thực tế họ đồng tình với quan điểm của bên đang có mâu

thuẫn với quan điểm của mình. Do đó, việc phải nói lên quan điểm, ý kiến trái

ngược với mong muốn của mình khiến họ gặp không ít khó khăn khi chuẩn bị. Trên

thực tế, điều này mang đến khá nhiều bất lợi cho chương trình, khi những người

chơi họ không được chia sẻ hết những kiến thức, kinh nghiệm thực của mình. Các

vấn đề kỹ thuật, hay những nội dung trọng yếu liên quan đến từng lĩnh vực ngành

nghề sẽ không được chia sẻ do bản thân họ không phải là những người trong ngành

đó. Các thông tin, kiến thức người chơi đưa vào có thể thiếu chính xác do không tìm

hiểu hết các đặc thù của từng lĩnh vực. Thậm chí, một số chơi còn bị đuối sức, lạc

đề do gặp phải những chủ đề quá sức với họ. Điều này sẽ làm giảm nội dung chất

lượng chương trình cũng như tạo rào cản tâm lý cho người chơi. Đây là một trong

những điểm hạn chế rất đáng lưu tâm và là một trong những nguyên nhân chủ yếu

khiến chương trình còn có tính giả định cao.

Ngoài ra, một điểm hạn chế khác của chương trình nhận được nhiều ý kiến

của khán giả đó nội dung thảo luận giữa CEO và nhóm phản biện ở phần một của

chương trình. Trong số những người được phỏng vấn có 76,1% cho rằng nên điều

chỉnh cách thức thể hiện nội dung của phần một để hấp dẫn hơn. Trong đó, có

không ít khán giả gửi ý kiến góp ý cho rằng “phần tranh luận giữa CEO và nhóm

phản biện cần đi vào giải pháp thực tế hơn là tranh biện ai đúng, ai sai”. Thực tế

cho thấy, có khá nhiều chương trình có nội dung phần một còn kém phần hấp dẫn

cuộc tranh biện giữa CEO và nhóm phản biện thiếu chiều sâu, thiếu thông tin...

Nhiều chương trình chỉ mới dừng lại ở cuộc tranh luận lòng vòng, lặp ý của người

chơi chính với những người chơi khác. Họ không đi sâu được vào bản chất vấn đề

và tạo ra kịch tính cho chương trình. Trong một số chương trình khác do người phản

biện lấn át vai trò CEO tạo ra những cuộc tranh biện có phần hơi quá đà nhưng hàm

lượng thông tin ít, chất lượng nội dung chưa cao.

Tính dự báo thấp

Một trong những chức năng quan trọng của các thông tin, chương trình liên

quan đến kinh tế là tính dự báo. Thông thường, các thông tin dự báo thường được

đưa ra dựa trên cơ sở phân tích khoa học về các dữ liệu đã thu thập được. Đồng

thời, được các chuyên gia nghiên cứu, tiên đoán dựa trên các số liệu thu thập và

được xử lý trong quá khứ và hiện tại. Trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của

doanh nghiệp, hoạt động dự báo có vai trò rất quan trọng trong việc giúp doanh

nghiệp nhận biết và phát hiện ra những xu hướng, những thay đổi của thị trường và

môi trường xung quanh. Đồng thời, đây là những thông tin quan trọng giúp doanh

nghiệp kịp thời có những điều chỉnh phù hợp trước các vấn đề còn tồn tại trong bộ

máy hay hoạt động của mình. Trong chương trình “Chìa Khoá Thành Công – CEO”

các thông tin mang tính dự báo đã được đưa ra và lồng ghép vào nội dung. Ví dụ,

trong chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” số 12 với chủ đề “Cạnh tranh

thời hội nhập – Lựa chọn chiến lược” lời giới thiệu của người dẫn chương trình có

đoạn : “Thưa quý vị, Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế

khu vực và thế giới. Và khi cộng đồng kinh tế chung AEC chính thức đi vào hoạt

động vào cuối năm sẽ là lúc nước ta thực sự hội nhập sâu vào nền kinh tế khu vực.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp VN, nhất là khối doanh nghiệp nhỏ và

vừa sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh vô cùng gay gắt. Và với những doanh nghiệp

xuất nhập khẩu thì sự cạnh tranh với các đối thủ AEC sẽ còn khốc liệt hơn bao giờ

hết”. Tuy nhiên, hầu hết trong các chương trình, thông tin mang tính dự báo đều

dừng lại ở mức độ lời dẫn giới thiệu hơn là đi vào phân tích, đánh giá. Trong phần

nội dung chương trình, các thông tin mang tính dự báo có thể sẽ được các người

chơi, chuyên gia nhắc lại và lồng ghép vào nội dung trao đổi. Nhưng các nội dung

này cũng chỉ dừng lại ở việc minh họa thêm cho quan điểm, ý kiến của người tham

gia, nội dung thông tin dự báo không phải là điểm chính. Đối với một chương trình

kinh tế, các thông tin liên quan đến dự báo như vậy là có phần hạn chế, nếu không

nói là quá ít. Điều này sẽ không mang đến cho nội dung chương trình sự toàn diện

và giải quyết thấu đáo các vấn đề. Đồng thời, sẽ không giúp cho các người chơi lĩnh

hội thêm các thông tin cần thiết cũng như tăng kỹ năng dự báo và phân tích thị

trường.

Tính khả dụng chưa cao

Tính khả dụng ở đây được hiểu là khả năng áp dụng các giải pháp chương

trình đưa ra cho doanh nghiệp. Trong các chương trình “Chìa Khóa Thành Công –

CEO” những giải pháp mà các chuyên gia đưa ra hầu hết được đánh giá rất cao.

Trong cuộc điều tra khảo sát, khi được hỏi về điểm đặc sắc nhất về nội dung của

chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang đến sự hấp dẫn cho

khán giả thì 55,3% ý kiến cho rằng đó là giải pháp của các chuyên gia trong chương

trình. Tỷ lệ này cao nhất trong số các mục khác mà tác giả liệt ra của câu hỏi nằm

trong bảng điều tra. Tuy nhiên, một trong những điểm khiến nhiều doanh nhân, đặc

biệt đối với những người đã tham gia chương trình băn khoăn là khả năng áp dụng

các giải pháp do các chuyên gia đưa ra chưa cao. Nguyên nhân là trong mỗi chương

trình, các chuyên gia mới chỉ dừng lại ở việc đưa ra các giải pháp, các gợi ý cho vấn

đề mà chưa có sự hướng dẫn cụ thể cách thức áp dụng. Thông thường, một chủ đề

của chương trình sẽ được chia ra làm hai phần và phát sóng trong hai tuần. Tuần thứ

nhất với phần một, chương trình sẽ đặt vấn đề thông qua cuộc tranh luận giữa CEO

và các đối tượng liên quan. Ở phần này, hầu hết nội dung chỉ xoay quanh cuộc tranh

luận, bảo vệ ý kiến, quan điểm của các bên chứ không đưa ra bất kỳ giải pháp hay

kết luận nào. Ở phần thứ hai, các chuyên gia sẽ làm việc với CEO thông qua việc

chất vấn và đưa ra giải pháp cho vấn đề. Với thời lượng 45 phút, thông thường phần

chất vấn của chuyên gia với CEO diễn ra trong vòng 30 – 35 phút, thời gian còn lại

dành cho phần kết luận giải pháp và các vấn đề khác của hậu kỳ. Như vậy, phần kết

luận giải pháp của các chuyên gia thông thường chỉ diễn ra trong vòng 10 – 12 phút.

Do đó, ở phần này các chuyên gia chỉ mới đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề cho

doanh nghiệp mà chưa có sự hướng dẫn cụ thể cũng như cách thức ứng dụng các

giải pháp này cho doanh nghiệp. Bởi trên thực tế, mỗi doanh nghiệp với đặc thù

nghề nghiệp và lĩnh vực khác nhau sẽ cần có những hướng dẫn cụ thể trong việc áp

dụng các giải pháp mà chương trình đưa ra khi gặp tình huống tương tự. Đồng thời,

các giải pháp đó còn cần có thêm những khuyến cáo của các chuyên gia để các

doanh nghiệp áp dụng không bị rập khuôn, cứng nhắc. Thậm chí, chương trình còn

chưa có sự thống kê, kiểm tra kết quả áp dụng các giải pháp tại doanh nghiệp mà

các chuyên gia đưa ra nhằm đảm bảo tính hiệu quả. Những vấn đề hạn chế này ít

nhiều ảnh hưởng đến chương trình và hạn chế sự hoàn chỉnh trong nội dung của

CKTC – CEO.

Bảng 3.4: Tổng hợp kết quả đánh giá của khán giả điểm đặc sắc nhất về nội dung

của chương trình mang đến sự hấp dẫn cho khán giả (Đơn vị: số lượng: người; tỷ

lệ: %)

STT Điểm đặc sắc của nội dung Số lƣợng Tỷ lệ

1 Format chương trình 8 17%

2 Các chủ đề và Nội dung được đưa ra giải quyết 22 46.8%

3 Các Clip phim tình huống đề bài 10 21.3%

4 21 44.7%

5 Nội dung cuộc tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Cuộc trao đổi giữa chuyên gia và CEO 25 53.2%

6 Giải pháp của các chuyên gia trong chương trình 26 55.3%

7 11 23.4% Lời giới thiệu và dẫn dắt của người dẫn chương trình

3.3. Nguyên nhân của thành công và hạn chế

3.3.1. Nguyên nhân thành công

Với lịch sử 10 năm, có rất nhiều yếu tố, nguyên nhân mang đến thành công

cho chương trình CKTC –CEO. Tuy nhiên, trong khuôn khổ luận văn này, để phân

tích, đánh giá nguyên nhân mang đến những thành công cho chương trình, tác giả

xem xét và dựa trên hai khía cạnh, chủ quan và khách quan.

Về chủ quan

Trước hết, ngay từ khi mới ra đời chương trình CKTC –CEO đã chủ động

xây dựng cho mình một bộ máy điều hành và thực hiện bài bản và chuyên nghiệp.

Sự ra đời của ban điều hành với các đại diện cấp cao đến từ Đài THVN và Công ty

Truyền thông Hoàng gia đã giúp cho chương trình có được sự định hướng đúng đắn

ngay từ đầu. Đồng thời, chương trình luôn nhận được sự chỉ đạo sát sao, các chủ

trương kịp thời từ ban điều hành dầy dặn kinh nghiệm chuyên môn và năng lực điều

hành lãnh đạo tốt. Điều này, giúp cho các bộ phận chức năng và chuyên trách trực

tiếp thực hiện nội dung và công tác tổ chức sản xuất chương trình luôn thực hiện

đúng hướng và đảm bảo chất lượng, tiến độ. Do đó, có thể khẳng định, một trong

những nguyên nhân chủ quan đầu tiên làm nên thành công cho chương trình là đội

ngũ nhân sự được thiết lập và xây dựng bài bản ngay từ đầu. Đây là một trong

những điểm quan trọng làm nên uy tín và cũng là yếu tố quan trọng khiến cho chất

lượng nội dung chương trình luôn được giữ vững.

Nguyên nhân chủ quan thứ hai làm nên thành công cho chương trình phải

nói đến chủ trương luôn bám sát nhu cầu và thị yếu khán giả cũng như thực tiễn tình

hình thị trường và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Có thể khẳng định rằng,

đây là một trong những yếu tố đã làm nên sức sống cho chương trình trong suốt 10

năm qua. Bởi trong môi trường báo chí hiện đại, nhu cầu và cách thức tiếp cận

thông tin của công chúng thay đổi liên tục. Các chương trình truyền hình không chỉ

cần có nội dung hấp dẫn, phản ánh được những vấn đề nóng hổi, cấp thiết mà còn

phải có một hình thức thể hiện lôi cuốn, mới lạ. Chương trình CKTC –CEO đã thực

hiện được những điều này. Trong suốt 10 năm qua, với 5 lần thay đổi format hoàn

toàn, chương trình đã luôn tự làm mới chính mình để không chỉ đáp ứng được nhu

cầu của khán giả mà thậm chí còn bắt kịp các xu hướng truyền hình hiện đại cũng

như không ngừng đưa vào các yếu tố thực tế.

Nguyên nhân thứ ba, đó là việc chương trình đã huy động được nhiều nguồn

lực xã hội đông đảo tham gia vào quá trình thực hiện. Với xuất phát điểm là một

chương trình truyền hình xã hội hoá, ngay từ đầu sự tham gia phối hợp sản xuất của

đơn vị bên ngoài là Công ty Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia, một doanh nghiệp

hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư vấn thị trường đã cho phép chương trình

tận dụng hết nguồn lực, kinh nghiệm và thành quả của doanh nghiệp. Bên cạnh đó,

với chủ trương huy động và tận dụng tối đa các nguồn lực xã hội tham gia đóng góp

đã đưa CKTC –CEO trở thành một chương trình của cộng đồng và vì cộng đồng.

Về mặt nội dung, chương trình có sự tham gia và đóng góp rất tâm huyết của các

chuyên gia kinh tế, các doanh nhân thành đạt, uy tín đến từ trong và ngoài nước.

Các chuyên gia, các doanh nhân thông thường tham gia chương trình trong hai vai

trò: thành viên của hội đồng cố vấn nội dung và chuyên gia tư vấn trên sóng chương

trình. Các thành viên trong hội đồng cố vấn nội dung sẽ tham gia định hướng nội

dung, thẩm định các chủ đề mà chương trình đưa ra. Khi tham gia với vai trò

chuyên gia tư vấn trên sóng, các chuyên gia sẽ chất vấn CEO và tìm giải pháp cho

vấn đề của chương trình. Sự đóng góp công sức, trí tuệ và đầy tâm huyết của các

chuyên gia chính là một trong những nguyên nhân quan trọng góp phần làm nên

thành công của chương trình. Cùng với sự tham gia đóng góp của các chuyên là sự

phối hợp thực hiện nội dung của các tổ chức uy tín như: Trường Đại học Kinh tế

Quốc dân, Hội Marketing Việt Nam, Câu lạc bộ Doanh nhân 2030, Báo Đầu tư, Báo

Diễn đàn Doanh nghiệp, các đối tác tài trợ trang phục, phối cảnh… Đặc biệt, qua

các năm không thể không nói đến sự tham gia của các doanh nghiệp, các tổ chức

trong vai trò Nhà tài trợ chính của chương trình. Sự tham gia đóng góp về phương

diện tài chính là một trong những yếu tố không thể thiếu duy trì sự tồn tại của

chương trình.

Nguyên nhân thứ tư, đó là chương trình có một phương thức sản xuất bài bản

và hết sức chuyên nghiệp. Bằng việc không ngừng tìm tòi, học hỏi và áp dụng các

phương thức sản xuất tiên tiến và hiện đại. Đồng thời luôn chú trọng và đề cao tính

hiệu quả, sự tối ưu hoá trong bộ máy hoạt động, chương trình đã tạo nên một quy

trình sản xuất ổn định, đồng bộ. Trải qua nhiều năm hoạt động, quy trình của

chương trình luôn được bổ sung, sửa đổi để phù hợp với hoàn cảnh và thực tiễn sản

xuất chương trình. Các phương thức cũ, lạc hậu và kém hiệu quả sẽ bị loại bỏ, các

phương thức mới, hiệu quả cao, nhanh gọn và linh hoạt được chương trình áp dụng

tối đa. Chính điều này đã giúp cho quá trình hợp tác, trao đổi và làm việc giữa ban

điều hành chương trình là Đài THVN và đại diện Công ty Tổ hợp Hoàng gia luôn

thông suốt và hiệu quả. Sự tham gia của các đối tác thứ ba mang lại nhiều lợi ích và

giá trí cho chương trình. Đồng thời tạo nên sự gắn kết và đồng thuận giữa chương

trình và các đối tác.

Về khách quan

Bên cạnh những nguyên nhân chủ quan làm nên thành công của chương trình

thì không thể không nói đến các nguyên nhân khách quan. Nguyên nhân đầu tiên

phải nói đến thời điểm ra đời của chương trình. Thực tế, thời điểm ra đời của

chương trình vừa có yếu tố chủ quan vừa khách quan. Bởi chương trình lựa chọn

thời điểm đất nước mới bước vào nền kinh tế thị trường để ra đời là một sự tính

toán và chuẩn bị kỹ lưỡng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận chính những diễn biến

của nền kinh tế thị trường thời non trẻ của đất nước càng làm cho chương trình

CKTC –CEO trở nên có giá trị. Trong bối cảnh các khái niệm thị trường, kinh

doanh bắt đầu hình thành, sự nở rộ của các loại hình doanh nghiệp, sự hội nhập kinh

tế khu vực ngày càng sâu rộng đã giúp cho chương trình có một nguồn đề tài vô tận

với hàng loạt vấn đề đầy tính thực tiễn để khai thác và đưa vào nội dung. Việc đưa

vào chương trình những nội dung, kiến thức có tính chuyên môn cao, bài bản và hệ

thống đã thu hút được sự quan tâm của công chúng. Nhất là khi hàm lượng nội dung

chương trình hết sức đa dạng, phong phú với nhiều vấn đề nóng đang diễn ra trên

thị trường như: sản xuất, kinh doanh, cạnh tranh, hội nhập... Bên cạnh đó, bối cảnh

thị trường ngày càng phát triển và hội nhập đã mang lại cho chương trình lượng

khán giả ngày càng đông đảo. Bởi cùng với ra đời ngày càng nhiều của các loại hình

doanh nghiệp là sự gia tăng về số lượng các giám đốc điều hành, nhà quản lý hay

nhân viên văn phòng... Đây chính là những đối tượng khán giả mục tiêu mà chương

trình hướng tới.

Nguyên nhân thứ hai, đó là sự hạn chế của các chương trình truyền hình kinh

tế khác. Vào các giai đoạn trước đây, hầu hết các chương trình truyền hình kinh tế

vẫn còn rất ít về số lượng và chưa được chú trọng đầu tư. Hầu hết các chương trình

mới dừng lại ở hình thức chương trình đối thoại, tạp chí truyền hình... Nội dung của

các chương trình khác chủ yếu tập trung vào các vấn đề vĩ mô, các vấn đề hoạch

định chính sách mà chưa đi vào từng vấn đề cụ thể của doanh nghiệp. Hình thức thể

hiện của các chương trình hầu hết đều đi theo lối mòn, khô khan và cứng nhắc.

Trong khi đó, các chương trình phổ biến kiến thức, tạo sân chơi cho các chủ thể

trong doanh nghiệp nhằm chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, học tập và bổ sung kiến

thức mới chưa có. Do đó, sự ra đời của CKTC –CEO với một format hoàn toàn mới

lạ, nội dung và hình thức hấp dẫn, thực tế đã giúp cho chương trình gặt hái được

nhiều thành công ngày từ những bước đầu.

Nguyên nhân thứ ba, cần phải nói đến đó là CKTC –CEO là chương trình

truyền hình kinh tế đầu tiên của Đài THVN được thực hiện theo hình thức xã hội

hoá. Có thể thấy rằng, với bối cảnh ra đời, vai trò, vị trí như vậy nên ngay từ đầu

chương trình đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Đài THVN. Sự tham

gia chỉ đạo trực tiếp của Phó tổng giám đốc Đài THVN cũng các lãnh đạo các

phòng ban chức năng là một điểm hết sức thuận lợi cho chương trình. Các vấn đề

nẩy sinh trong quá trình thực hiện luôn được kịp thời giải quyết với sự chỉ đạo

nhanh chóng của ban lãnh đạo Đài THVN. Những vấn đề bất hợp lý của format sẽ

được thảo luận và nhanh hoàn thiện chính là nguyên nhân làm nên thành công cho

chương trình.

3.3.2. Nguyên nhân hạn chế

Chủ quan

Qua tìm hiểu và phân tích, tác giả nhận thấy có một số nguyên nhân khiến

chương trình vẫn còn có có một số hạn chế như sau.

Về tính giả định của chương trình, nguyên nhân đến từ những hạn chế của

người tham gia chương trình. Mặc dù trên thực tế lực lượng các doanh nhân nước

nhà ngày càng đông đảo, nhưng không phải doanh nhân nào cũng sẵn sàng tham gia

chương trình để chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình. Có doanh nhân do

những rào cản tâm lý nên e ngại, có những doanh nhân do quá bận rộn với công

việc. Ngược lại, có những doanh nhân sẵn sàng tham gia lại gặp các vấn đề về khả

năng truyền đạt hay kiến thức, kinh nghiệm còn hạn chế. Trong khi đó, để đảm bảo

chất lượng cũng như sức hút của chương trình thì tiêu chí lựa chọn người chơi của

chương trình cần phải đáp ứng được cả kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm và khả

năng truyền đạt tốt. Đây chính là nguyên nhân gây cản trở và hạn chế số lượng

người chơi tham gia chương trình. Trong đó, có những chủ đề do không tìm được

người chơi đúng ngành đúng nghề đó nên phải mời các doanh nhân ở những lĩnh

vực khác tham gia. Đó là lý do vì sao chương trình vẫn còn tính giả đính rất cao.

Bởi khi những người chơi phải tham gia những chủ đề không liên quan đến ngành

nghề và lĩnh vực hoạt động chính của mình sẽ khiến họ gặp nhiều khó khăn. Trong

đó, việc họ phải vào vai và giải quyết vấn đề mang tính giả định là điều không thể

tránh khỏi. Do họ không thể nắm hết các thông tin, các vấn đề thuộc về chuyên môn

của lĩnh vực đó. Các kỹ năng, kiến thức nghiệp vụ không có hoặc nếu có thì đó là

những thông tin bề nổi. Thậm chí là những giả định do chính các người chơi đặt ra.

Thứ hai, về những nguyên nhân khiến tính dự báo của chương trình thấp là

do hạn chế trong khuôn khổ thời lượng và format của chương trình. Do format của

CKTC –CEO vừa có yếu tố của một chương trình trò chơi vừa có yếu tố của đối

100

thoại truyền hình. Những người tham gia chương trình không chỉ phải tham gia để

phân tích, mổ xẻ mà còn phải tìm giải pháp cho vấn đề. Bên cạnh đó, cần có những

yếu tố tạo nên kịch tính và sự lôi cuốn cho khán giả nên thời lượng của chương

trình chủ yếu được ưu tiên để giải quyết các vấn đề trọng tâm của nội dung. Các

thông tin mang tính dự báo chỉ được lồng ghép và đưa vào nội dung khi phù hợp,

còn lại chương trình dành cho việc đưa các nội dung mang tính đặt vấn đề, đưa ra

nhận định. Trong diễn biến của chương trình ở cả hai phần, các thông tin mang tính

dự báo tiếp tục được lồng ghép và đưa ra những không nhiều do thời lượng chương

trình không cho phép. Ngoài ra, một trong những vấn đề quan trọng là việc đưa ra

các thông tin mang tính dự báo đòi hỏi quá trình nghiên cứu và thu thập số liệu,

thông tin. Bên cạnh đó, cần có đội ngũ chuyên gia phân tích và đưa ra nhận định, dự

đoán. Những kết quả của quá trình này có thể không đúng 100% nhưng cũng không

được phép sai số của nhiều,vì nó sẽ gây ra rất nhiều hậu quả như ảnh hưởng đến

tình hình sản xuất, kinh doanh, cạnh tranh của doanh nghiệp. Có thể thấy, đây là

một vấn đề đòi hỏi nhiều công sức, thời gian. Bởi vậy thời gian vừa qua chương

trình chưa đủ nguồn lực để khắc phục được hạn chế này.

Nguyên nhân thứ ba liên quan đến sựu hạn chế về tính khả dụng của chương

trình. Trên thực tế, những vấn đề chương trình đưa ra đều là những vấn đề rất nổi

cộm và đang diễn ra tại các doanh nghiệp. Việc đề cập đến những vấn đề này sẽ

khiến nội dung của chương trình luôn đảm báo tính thời sự, tính thực tiễn. Tuy

nhiên, khi đề cập đến những vấn đề này luôn phải đi từng bước, từ việc đặt vấn đề,

tìm hiểu nguyên nhân, hiện trạng cũng như các yếu tố khách quan, chủ quan. Đồng

thời, cần có thời gian để phân tích, mổ xẻ cho vấn đề dựa trên nền tảng và hệ thống

lý thuyết kinh doanh đến những kinh nghiệm thực tiễn. Từ đó, các chuyên gia mới

đủ cơ sở để tìm giải pháp cho vấn đề. Vì tính phức tạp và bài bản của vấn đề như

vậy nên thời lượng của chương trình không đủ cho việc đi sâu vào phân tích các

giải pháp. Hầu hết, trong tất cả các chương trình CKTC –CEO các chuyên gia chỉ

mới đưa ra giải pháp mà chưa có các bước hướng dẫn thực hiện, thu thập kết quả

thực tế sau khi áp dụng để phân tích, đánh giá và rút kinh nghiệm. Trong khi đó, để

có thể đo lường và đánh giá hiệu quả các giải pháp khi doanh nghiệp áp dụng đòi

101

hỏi phải có thời gian và tiến hành các cuộc khảo sát, thực nghiệm. Điều này sẽ gây

ra nhiều tốn kém về chi phí, cần nguồn nhân lực triển khai lớn và có nhiều thời

gian. Chính vì điều này nên đến thời điểm hiện nay, chương trình vẫn dừng lại ở

việc các chuyên gia chỉ đưa ra giải pháp cho doanh nghiệp.

Có thể thấy, những nguyên nhân gây ra các vấn đề hạn chế cho chương trình

có rất nhiều. Nhưng nhìn chung lại, có thể thấy, nguyên nhân do hạn chế về nguồn

lực tài chính và nhân sự triển khai chính là những vấn đề trọng yếu và chí phối toàn

bộ. Trên thực tế, do quy mô của format nên chi phí sản xuất cho một chương trình

CKTC – CEO không hề nhỏ. Để chuẩn bị cho hoạt động sản xuất chương trình, quá

trình chuẩn bị nội dung, thực hiện các vấn đề tiền kỳ như: thực hiện đề bài tình

huống, sản xuất phim đề bài tình huống, tìm kiếm nhân sự tham gia ghi hình...đòi

hỏi lượng chi phí khá lớn. Quá trình trung kỳ với việc dàn dựng trường quay, nhân

sự kỹ thuật, nhân sự ghi hình đến từ khắp mọi miền. Quá trình hậu kỳ với việc lực

lượng nhân sự và thời gian thực hiện tương đối cũng là yếu tố chi phối. Ngoài ra,

chương trình còn cần phải có nguồn lực để thiết kế và thực hiện các chiến dịch

truyền thông, quảng bá nhằm lan toả các giá trị của chương trình đến với cộng đồng

rộng, và quan trọng hơn là thu hút ngày càng nhiều hơn nữa sự tham gia của các

chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân. Với việc phát sóng hàng tuần,

khoảng thời gian để thực hiện toàn bộ các khâu trên bó hẹp trong các chu kỳ sản

xuất hàng tháng một, nên không thể ôm đồm quá nhiều công việc, hay đi quá sâu

vào nội dung chi tiết. Tiếp đến, một trong những nguyên nhân hạn chế cần đề cập

đến chính là nguồn nhân lực thực hiện. Hiện nay, số lượng nhân sự trực tiếp tham

gia thực hiện chương trình còn rất hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Do đây là

một chương trình truyền hình chuyên biệt về kinh tế nên đội ngũ tham gia thực hiện

đòi hỏi vừa là những người có chuyên môn, nghiệp vụ truyền hình, vừa phải am

hiểu về các vấn đề kinh tế. Trong khi đó, trong các chương trình đào tạo hầu hết chỉ

có đào tạo nghiệp vụ truyền hình hoặc chuyên ngành kinh tế, hiếm có chương trình

nào có cả hai. Do đó, quá trình làm việc của các nhân sự hầu hết là quá trình tự tích

luỹ, tự học hỏi và trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, mà các vấn đề kinh tế thường là

những vấn đề phức tạp, đòi hỏi cần có sự am hiểu và được đào tạo bài bản. Chính vì

102

lẽ đó, chương trình gặp nhiều rào cản trong việc phát triển đội ngũ trực tiếp thực

hiện chuyên môn, nghiệp vụ. Đây cũng là những nguyên nhân gây nên nhiều hạn

chế cho chương trình trong việc hoàn thiện và tiếp tục nâng cấp nội dung chương

trình.

Khách quan

CKTC –CEO được đánh giá là một trong những chương trình truyền hình

kinh tế đã phản ánh được khá rõ rét một phần bối cảnh nền kinh tế thị trường nước

nhà giai đoạn 2006 – 2015. Trong suốt quá trình tồn tại, chương trình luôn nỗ lực

giữ vững mục tiêu là phản ánh chân thực nhất bối cảnh thị trường và tình hình kinh

doanh của các doanh nghiệp ở mỗi thời kỳ. Đây là một trong những điểm đã mang

đến thành công và sức hấp dẫn cho chương trình nhưng đồng thời cũng là điểm gây

nên một số hạn chế. Trước hết, do nền kinh tế thị trường của nước ta còn rất non trẻ

và ở giai đoạn đầu hoạt động, các khái niệm, các hoạt động của kinh tế, thị trường

mới dần hình thành và chưa hoàn thiện. Cùng với đó, quá trình đẩy mạnh hội nhập

sâu rộng của nền kinh tế thị trường theo các chủ trương của Đảng và Nhà nước đang

đặt ra những yêu cầu rất cấp bách trong việc theo kịp với các nền kinh tế đã có một

thời gian đi trước. Các cuộc khủng hoảng, các biến đổi bất thường của thị trường

diễn ra liên tục, mạnh mẽ và thậm chí còn hết sức khó lường cũng chính là một

trong những nguyên nhân chủ yếu gây nên những điểm còn hạn chế trong nội dung

của chương trình. Rõ ràng, một chương trình truyền hình kinh tế phát sóng một tuần

một lần với thời lượng 45 phút và mỗi một năm có 52 lần phát sóng không thể phản

ánh chi tiết và đầy đủ mọi diễn biến, mọi vấn đề của thị trường. Toàn bộ mạch nội

dung của chương trình chỉ tập trung vào các vấn đề mang tính điển hình và nhiều

doanh nghiệp đang gặp phải nhất nhằm tìm giải pháp. Thậm chí, nhiều vấn đề trên

thực tế diễn ra hết sức nóng bỏng và hấp dẫn, nhưng chương trình vẫn không thể

đưa hết vào nội dung do tính sự vụ hoặc vượt qua khả năng của người chơi.

Nguyên nhân khách quan thứ hai gây nên những hạn chế cho chương trình

đó là lực lượng doanh nhân tham gia còn có sự hạn chế cả về số lượng và chất

lượng. Trên thực tế, lực lượng doanh nhân Việt Nam ngày càng tỏ rõ được tài năng,

bản lĩnh của mình khi dẫn dắt doanh nghiệp kinh doanh và hội nhập thành công.

103

Tuy nhiên, số lượng này còn chưa nhiều và hầu hết (trên 90%) doanh nghiệp ở

nước ta vẫn thuộc diện doanh nghiệp vừa và nhỏ. Điều nay mang đến một số vấn đề

hạn chế đáng kể cho chương trình. Bởi hầu hết các doanh nhân đến từ các doanh

nghiệp nhỏ còn có rất nhiều các vấn đề thiếu sót cần hoàn thiện trong kỹ năng điều

hành và ra quyết định. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh, cạnh tranh của các

doanh nghiệp vẫn còn nhiều trường hợp manh mún, nhỏ lẻ và thiếu bài bản, chuyên

nghiệp. Điều này một phần do nhiều doanh nghiệp đi lên từ những hộ kinh doanh

nhỏ lẻ, hay có các doanh nhân chưa kịp thời bổ sung kiến thức, tích luỹ đủ kinh

nghiệm điều hành. Do đó, nhiều người chơi vẫn bộc lộ nhiều điểm còn hạn chế của

mình khiến cho nội dung một số chương trình chưa đạt chất lượng cao. Bên cạnh

đó, tâm lý các doanh nhân ngại chia sẻ hay do quá bận rộn không thể tham gia

chương trình cũng là một trong những nguyên nhân khiến gặp nhiều hạn chế để tìm

được những người tham gia chương trình có chất lượng tốt.

3.4. Giải pháp nâng cao chất lƣợng chƣơng trình

3.4.1. Tăng cƣờng bổ sung các nguồn lực cho chƣơng trình

Vấn đề đầu tiên cần bàn đến trong việc tìm giải pháp nâng cao chất lượng

chương trình đó chính là việc tăng cường bổ sung các nguồn lực tài chính và nhân

sự cho CKTC –CEO. Đây có thể nói là những vấn đề hết sức quan trọng và cấp

thiết, có ảnh hưởng trực tiếp đến chương trình hiện nay.

Về nguồn lực tài chính

Có thể thấy rằng, với lịch sử 10 năm cùng với những thành công mà CKTC –

CEO đã đạt được, chương trình có nhiều điều kiện thuận lợi để tiếp tục chặng

đường của mình và gặt hái nhiều thành quả mới. Tuy nhiên, để thực hiện được điều

này, một trong những vấn đề hết sức quan trọng mà chương trình cần giải quyết đó

là bổ sung nguồn lực tài chính. Qua quá trình tìm hiểu, tác giả luận văn nhận thấy

hiện nay chương trình đang được thực hiện sản xuất với mức chi phí cách đây gần

năm năm. Trong khi đó, giá cả thị trường đã trải qua rất nhiều sự biến động và đã ở

mức cao hơn, chi phí để thực hiện sản xuất một chương trình đắt đỏ hơn so với năm

104

năm trước. Trong những năm vừa qua, với mức kinh phí vừa phải, thậm chí có phần

eo hẹp đã hạn chế rất lớn đến các hoạt động bổ sung và hoàn thiện format chương

trình, nâng cao chất lượng nội dung và lan toả các giá trị đến cộng đồng nhiều hơn.

Các vấn đề như: mở rộng phạm vi người chơi của chương trình rộng hơn và không

chỉ tập trung ở các thành phố lớn, nâng cao nội dung, khắc phục các nhượng điểm

hiện tại, tăng cường quảng bá. Tất cả những vấn đề này vẫn đang hoạt động dè dặt,

cầm chừng do hạn chế về chi phí. Nguyên nhân của vấn đề này đến từ nhiều phía

như từ mức quy định giá thành chi phí sản xuất của Đài THVN chưa thay đổi, mức

tài trợ của nhà tài trợ, các nỗ lực tăng cường quảng cáo trong chương trình chưa

thực sự hiệu quả. Do đó, giải pháp cho vấn đề này trước hết cần có sự phối hợp giữa

ba đơn vị là Đài THVN, đơn vị phối hợp sản xuất là Công ty Truyền thông Hoàng

gia và các nhà tài trợ của chương trình. Các đơn vị này cần trao đổi, thoả thuận lại

mức chi phí sản xuất hợp lý hơn cho chương trình. Hoặc cần có sự trao đổi, bàn bạc

nhằm tìm ra những ý tưởng mới giúp chương trình gia tăng chi phí bổ sung vào

nguồn ngân sách sản xuất. Thậm chí, cần tính đến phương án tận dụng uy tín và

thương hiệu của chương trình mở các khoá đào tạo kỹ năng điều hành, kỹ năng kinh

doanh...cho các người chơi còn có nhiều thiếu sót hoặc chính các khán giả muốn

hoàn thiện mình. Điều này có thể sẽ giúp chương trình cùng một lúc đạt được hai

mục tiêu là tăng nguồn thu nhập và lan toả các giá trị đến cộng đồng nhiều hơn.

Về nguồn nhân lực

Cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ và kỹ thuật, các chương

trình hình truyền hình mới sẽ ngày càng ra đời nhiều hơn, có nội dung và hình thức

thể hiện hấp dẫn, mới lạ hơn. Các chương trình đó không chỉ đáp ứng được nhu cầu

ngày càng cao của khán giả mà còn đi trước và tạo ra những xu hướng mới. Do đó,

để một chương trình truyền hình có thể tồn tại và cạnh tranh với các chương trình

khác, đòi hỏi phải không ngừng đổi mới, cập nhất xu hướng mới và đáp ứng chuẩn

xác nhu cầu khán giả. Muốn làm được những điều này, đội ngũ sản xuất các chương

trình truyền hình cũng phải có trình độ chuyên môn tương ứng, có đủ năng lực và

kỹ năng mới để thực hiện. Chương trình CKTC – CEO không nằm ngoài xu hướng

105

này. Thậm chí, đối với một chương trình truyền hình về kinh tế chuyên biệt thì đòi

hỏi những người thực hiện chương trình phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Bởi để giữ

vững thương hiệu uy tín của một chương trình kinh tế có lịch sử 10 năm, cũng như

lan toả các giá trị và thu hút, hấp dẫn ngày càng đông đảo khán giả là những điều

không hề đơn giản. Sự cạnh tranh của các chương trình truyền hình giải trí “ngoại

nhập”, sự lên ngôi của các chương trình kinh tế mới sẽ mang đến cho CKTC –CEO

những thách thức không nhỏ trong việc thu hút và giữ chân khán giả.. Do đó, đội

ngũ nhân sự trực tiếp tham gia quá trình thực hiện nội dung, sản xuất chương trình

cần phải luôn được nâng cao nghiệp vụ, bổ sung các kiến thức mới. Đặc biệt là đội

ngũ nhân sự thực hiện nội dung. Lực lượng này không chỉ cần những người có kiến

thức, nghiệp vụ chuyên môn vững vàng mà còn phải có kiến thức và am hiểu về các

hoạt động của kinh tế thị trường. Việc nắm vững các kiến thức cơ bản về kinh tế, thị

trường và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sẽ giúp cho quá trình thực hiện

nội dung tránh những sai sót không cần thiết ảnh hưởng đến chất lượng chương

trình. Đồng thời, nhóm những người thực hiện chương trình cần không ngừng học

hỏi, sáng tạo và áp dụng các phương thức sản xuất chương trình mới nhằm giúp

chương trình bắt nhịp với xu hướng truyền hình hiện đại. Do đó, việc chương trình

cần tổ chức các khoá học ngắn hạn, các khoá huấn luyện nghiệp vụ mới cho các

nhân sự thực hiện chương trình là điều cần thiết. Ngoài ra, cần có các chế độ, chính

sách khen thưởng, khuyến khích để họ làm việc gắn bó và không ngừng sáng tạo

trong bối cảnh ngày càng có nhiều rào cản và áp lực hơn.

3.4.2. Nâng cao số lƣợng và chất lƣợng nhân sự tham gia ghi hình

Có thể nói, CKTC –CEO là một trong những chương trình truyền hình thu

hút sự tham gia đông đảo nhất của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân. Trong gần

10 năm qua, đã có hàng trăm doanh nhân tham gia chương trình với rất nhiều vai trò

khác nhau như: chuyên gia của hội đồng thẩm định nội dung, chuyên gia tư vấn trên

sóng chương trình, người chơi, người phản biện, đối tác phối hợp thực hiện... Có thể

106

nói, với sự tham gia của lực lượng đông đảo các doanh nhân đã góp phần làm nên

thành công cho chương trình trong suốt chặng đường đã qua. Tuy nhiên, đến thời

điểm hiện nay, với phiên bản 2014, chương trình đã bộc lộ một số vấn đề như: chất

lượng người chơi không đồng đều, hội đồng chuyên gia tư vấn trên sóng chưa

phong phú về lĩnh vực ngành nghề. Do đó, chương trình cần phải có một chiến lược

nghiêm túc trong việc nâng cao chất lượng và số lượng những người tham gia

chương trình. Đối với những nhân sự ở cấp chuyên gia tư vấn, chương trình cần kết

hợp với các đơn vị, các tổ chức là đối tác của mình như Đài THVN, nhà tài trợ, các

đơn vị hợp tác, liên kết tiến hành các cuộc tìm kiếm và giới thiệu các chuyên gia đủ

tầm tham gia chương trình. Đồng thời, thông qua tiếng nói của Đài THVN, chương

trình cần có sự kết nội với các cơ quan ban ngành, các hiệp hội, tổ chức từ trung

ương đến địa phương để tạo ra mối liên kết hợp tác với cộng đồng doanh nghiệp

từng khu vực, từng tỉnh đến thành phố. Nếu thực hiện được điều này, chương trình

hoàn toàn có thể tìm được các chuyên gia đến từ nhiều lĩnh vực ngành nghề khác

nhau tham gia vào đúng chủ đề liên quan đến chuyên môn của họ. Bên cạnh đó, cần

tăng cường và đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, quảng bá chương trình. Đặc

biệt là trên các phương tiện truyền thông mà nhóm chuyên gia cấp cao thường tiếp

xúc. Có như vậy, các vấn đề về thiếu hụt nguồn chuyên gia bổ sung cho chương

trình mới có thể giải quyết. Thậm chí, trong tương lai xa, chương trình cần có thêm

sự tham gia của các chuyên gia đến từ các nước trong khu vực, bởi khi Việt Nam

chính thức hội nhập sâu rộng thì việc kinh doanh trên các thị trường nước ngoài đòi

hỏi có tiếng nói của các chuyên gia nước ngoài. Đối với việc nâng cao chất lượng

và số lượng với những người chơi là các Giám đốc điều hành, các quản lý cấp trung

đến từ các doanh nghiệp. Đầu tiên, chương trình cần có các hình thức tiếp cận các

đối tượng ngày theo một cách thức khác và trực tiếp hơn. Hiện nay, quá trình tìm

kiếm người tham gia chương trình chủ yếu qua việc đăng tuyển trên các phương

tiện truyền thông, thông qua các đơn vị liên kết, hợp tác. Những phương thức này

vẫn đang mang lại kết quả. Tuy nhiên, thời gian tới để có thể nâng cao chất lượng

người chơi, tìm được những người đúng ngành nghề với các chủ đề mà chương

trình đưa ra thì đòi hỏi phải kỳ công hơn nữa. Chương trình cần có sự phối kết hợp

107

với các chính quyền địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp, doanh nhân tại các tỉnh

thành trong cả nước nhằm tạo ra các liên kết với cộng đồng doanh nhân tại các tỉnh.

Việc chương trình chỉ tập trung vào các thành phố lớn như Hồ Chí Minh, Hà Nội,

Hải Phòng... sẽ khiến chương trình hạn chế. Do đó, cần mở rộng phạm vi cũng như

cần mở rộng chủ đề nội dung của chương trình hơn. Bên cạnh đó, chương trình cần

tiếp tục tạo ra sự kết nối với các nhân sự cũ bằng việc tổ chức các diễn đàn, các câu

lạc bộ sinh hoạt. Điều này sẽ mang đến rất nhiều lợi ích cho chương trình. Trong đó

việc thu hút sự quan tâm và gắn bó của cộng đồng doanh nhân là một điều hết sức

cần thiết. Các doanh nhân tham gia chương trình sẽ nhận thấy họ được nhận rất

nhiều lợi ích trước, trong và sau khi tham gia chính là động lực giúp họ nhiệt tình và

hăng hái hơn nữa. Đặc biệt, một trong những giải pháp thu hút hơn nữa sự tham gia

của các doanh nhân đó là chương trình cần gia tăng thêm các giá trị cho họ khi tham

gia chương trình. Các giá trị đó có thể là thêm quyền lợi truyền thông về thương

hiệu doanh nghiệp, hình ảnh CEO. Tổ chức truyền thông trên nhiều phương tiện

hơn nữa, đa dạng hơn và chú trọng các giá trị cho doanh nhân hơn nữa là một điều

cần thiết.

3.4.3. Nâng cao chất lƣợng nội dung và phƣơng thức sản xuất

Nội dung vẫn là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự tồn tại và

thành công của bất kể chương trình truyền hình nào. Nhất là đối với các chương

trình nặng về nội dung như truyền hình kinh tế. Do đó, nhiệm vụ của những người

thực hiện chương trình là không ngừng nâng cao và hoàn thiện chất lượng nội dung

chương trình nhằm giữ vững giá trị, vị thế của chương trình từ trước đến nay. Đồng

thời, không ngừng thu hút và giữ chân khán giả của chương trình. Để thực hiện điều

nay, trước hết, chương trình cần kiện toàn bộ máy thực hiện của mình để đáp ứng

cao hơn nữa các mục tiêu nội dung của chương trình cũng như nhu cầu của khán

giả. Bộ máy thực hiện chương trình cần có nghiệp vụ và trình độ chuyên môn cao

hơn, sâu hơn để đủ theo kịp với những đòi hỏi trong vấn đề phát triển nội dung của

chương trình trong thời gian sắp tới. Bởi khi tới đây, nền kinh tế Việt Nam hoà làm

một với nền kinh tế khu vực và thế giới, các doanh nghiệp sẽ bước vào một môi

108

trường kinh doanh rộng lớn hơn, thách thức hơn. Các vấn đề mà họ gặp phải sẽ

phức tạp hơn và nan giải hơn. Nếu đội ngũ thực hiện nội dung chương trình không

được nâng cao thì chắc chắn họ sẽ không đủ sức để theo kịp chương trình. Do đó,

vấn đề đầu tiên chương trình cần tìm giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chương

trình chính là nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng của đội ngũ thực hiện. Tiếp

đến, cần mở rộng và tăng cường số lượng và chất lượng của đội ngũ người chơi là

các giám đốc điều hành. Đây là một trong những vấn đề hết sức quan trọng và bức

thiết trong vấn đề nội dung chương trình. Bởi các giám đốc điều hành là những đối

tượng mục tiêu hướng đến của chương trình. Toàn bộ format, nội dung chương trình

được thiết kế chủ yếu để dành cho nhóm đối tượng này tham gia. Do đó, để có thể

nâng cao chất lượng nội dung chương trình vấn đề tiếp theo chính là nâng cao chất

lượng người chơi. Cuối cùng, đó là việc mở rộng tuyến chuyên gia của chương

trình. Các chuyên gia của chương trình không những ngày càng phải giỏi hơn mà

còn cần phải đến từ nhiều ngành nghề khác nhau để họ có thể tham gia đúng lĩnh

vực của họ.

Có thể thấy, để giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng nội dung chương trình

có rất nhiều việc cần thực hiện cùng một lúc. Việc nào cũng quan trọng và cũng cần

thiết như nhau. Do đó, chương trình cần phải vạch ra một chiến lược và kế hoạch

nâng cao chất lượng nội dung một cách cụ thể. Cần nghiên cứu điểm mạnh, điểm

yếu trong việc thực hiện nội dung của chương trình. Cần có sự tham gia góp ý của

các chuyên gia, của cộng đồng doanh nhân để chương trình ngày càng hoàn thiện

hơn. Cần thường xuyên thu thập và lắng nghe nhiều hơn nữa ý kiến của cộng đồng

khán giả để nắm bắt nhu cầu và mong muốn của họ. Đồng thời cần tiếp tục nghiên

cứu và tìm tòi các xu hướng làm nội dung mới của truyền hình hiện đại. Cần điều

chỉnh, bổ sung thêm các yếu tố mới nhằm tăng tính thực tế, tính tương tác hơn nữa

trong nội dung chương trình.

Về phương diện sản xuất, mặc dù hiện nay chương trình đã có được cho

mình một phương thức sản xuất khá bài bản và chuyên nghiệp. Tuy nhiên, cùng với

thời gian và sự phát triển vượt bậc của công nghệ truyền hình, nhu cầu khán giả cao

hơn và khó tính hơn. Do đó, chương trình cần tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi và hoàn

109

thiện, bổ sung các yếu tố mới trong quá trình thực hiện sản xuất. Cần có một

phương thức sản xuất gọn gàng hơn, hiệu quả và tính ổn định cao hơn. Để làm được

điều này, trước hết ban điều hành chương trình và đội ngũ thực hiện cần ngồi lại với

nhau để thiết lập lại và đề ra những mục tiêu mới trong việc hoàn thiện phương thức

sản xuất cho chương trình. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp với các đối tác bên

ngoài tham gia vào quá trình thực hiện sản xuất này. Bởi hiện nay, chương trình

thực hiện sản xuất với sự hợp tác của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp. Có những

đơn vị, những cá nhân đã hoà nhập với bộ máy và tỏ rõ sự thích ứng. Nhưng ngược

lại không tránh khỏi những trường hợp vẫn còn thiếu chuyên nghiệp, làm việc manh

mún. Điều này tưởng nhỏ nhưng nó có thể gây ra những khó khăn, gián đoạn trong

quá trình thực hiện sản xuất chương trình. Do đó, việc quy chuẩn hoá quy trình sản

xuất, thiết lập các tiêu chuẩn và hiệu quả cũng như phối hợp, thoả thuận và có các

ràng buộc rõ ràng với các đối tác là một trong những giải pháp chương trình cần

làm để nâng cao chất lượng sản xuất.

3.4.4. Tăng cƣờng các hoạt động quảng bá chƣơng trình

Trong nhiều năm qua, mặc dù các hoạt động truyền thông, quảng bá cho

chương trình luôn được chú trọng, nhưng các hoạt động này vẫn chưa thực sự mang

lại hiệu quả lớn và lan toả rộng khắp các giá trị của chương trình. Do đó, để tăng

cường các hoạt động quảng bá, chương trình cần tiến hành các giải pháp sau. Thứ

nhất, cần xác định rõ các mục tiêu truyền thông, quảng bá của chương trình nhằm

làm gì và cho ai? Trước hết, cần hiểu rằng mục tiêu quảng bá của chương trình

chính là phục vụ cho mục tiêu nội dung của chương trình là “chia sẻ kiến thức cộng

đồng và tôn vinh doanh nhân”. Các hoạt động truyền thông của chương trình cần

lan toả, cần mở rộng hơn nữa để những kiến thức được đưa ra trong chương trình

đến với nhiều công chúng hơn. Đồng thời, các giá trị tôn vinh doanh nhân trong

chương trình ngày càng cao và thiết thực hơn. Những giá trị gia tăng mà những

người tham gia chương trình được hưởng sẽ nhiều hơn. Tiếp đó, cần xác định đối

tượng mục tiêu của các hoạt động truyền thông, quảng bá này. Có thể thấy, hầu hết

chương trình hướng đến cộng đồng rộng nhằm truyền bá các kiến thức kinh doanh

110

càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, trong đó vẫn có sự ưu tiên và tập trung cho các đối

tượng là giám đốc điều hành, nhân viên văn phòng. Sau khi thực hiện các bước xác

định mục tiêu và đối tượng, chương trình cần xây dựng chiến lược truyền thông và

các kênh truyền thông cho mình. Hiện nay, có thể thấy, chương trình đang truyền

thông trên ba kên chính, đó là trên sóng VTV1, báo Đầu tư và Báo Diễn đàn Doanh

nghiệp, các trang mạng xã hội. Trong đó, thời gian vừa qua, chương trình thực sự đã

mở một chiến dịch đầu tư cho việc tăng cường quảng bá chương trình trên mạng xã

hội qua hai trang chính là fanpage trên Facebook và Youtube. Hiện nay, trang

fanpage của chương trình đã đạt trên 182 nghìn lượt thích theo dõi. Các khán giả

khi lên trang xã hội này có thể vừa theo dõi đầy đủ và song song với chương trình

phát sóng trên kênh VTV1. Đồng thời, các thông tin bên lề chương trình, các thông

tin hậu kỳ, hậu trường... đều được phổ biến và giới thiệu liên tục. Đặc biệt, thời gian

gần đây chương trình còn mạnh dạn đầu tư thiết kế trang fanpage như một tạp chí

kinh tế online với các chuyên mục gồm có: vấn đề của tuần, đồng hành CEO,

khoảnh khắc nóng, gương mặt trong tuần, chuyện hậu trường... Các khán giả có thể

trực tiếp bàn luận, chia sẻ về các vấn đề mà chương trình đưa ra ngày khi đang phát

sóng. Tương tự, trên kênh Youtube, kênh chia sẻ video lớn nhất hiện nay chương

trình cũng đã mở kênh riêng với tên gọi CEOTVNEXT. Trên kênh này, chương

trình đã tổng hợp toàn bộ các chương trình trong 10 năm phát sóng. Có thể thấy

rằng, chương trình đã bắt kịp các xu hướng mới trong môi trường truyền thông hiện

đại trong thời gian qua và đã thực hiện khá hiệu quả. Tuy nhiên, để tăng thêm tính

đồng bộ và đạt được những kết quả tốt hơn nữa. Chương trình cần tiếp tục nghiên

cứu, tìm tòi và sáng tạo. Trước hết, chương trình cần có một đội ngũ chuyên trách

trong các hoạt động truyền thông, quảng bá của mình. Thứ hai, cần có một chiến

lược truyền thông, quảng bá đồng bộ và thống nhất hơn nữa. Tận dụng tối đa các

nguồn lực và làm lan toả hơn nữa. Thứ ba, với lực lượng đông đảo người chơi tham

gia, chương trình cần chú ý các hoạt động truyền thông trực tiếp, truyền thông bằng

miệng. Thứ tư, cần bổ sung thêm ngân sách truyền thông để tạo thêm nguồn lực cho

các chiến dịch của mình. Ngoài ra, còn rất nhiều các giải pháp khác chương trình

hoàn toàn có thể sáng tạo và áp dụng dựa trên những nền tảng cơ bản đã có trong

111

lịch sử 10 năm của chương trình.

Tóm lại, đối với giải pháp tăng cường các hoạt động truyền thông không phải

là vấn đề quá nan giải hay khó khăn đối với chương trình. Vấn đề chính đó là cần sự

đồng bộ, nhất quán và quyết liệt trong quá trình thực hiện của đội ngũ chuyên trách.

Bên cạnh đó, cần có sự định hướng, có chủ trương của ban điều hành chương trình.

Đồng thời, xem xét bổ sung tăng cường nguồn lực. Có như vậy, các chương trình

quảng bá mới hiệu quả và đạt được những mục tiêu của mình.

TIỂU KẾT CHƢƠNG 3

Có thể khẳng định, CKTC –CEO không chỉ đã thực hiện được những mục

tiêu sứ mệnh đã đề ra mà còn trở thành một chương trình truyền hình có sức ảnh

hưởng lớn đến với cộng đồng. Những thành công mà chương trình đã đạt được như

trở thành một chương trình có thương hiệu uy tín, có giá trị thiết thực, có sức hấp

dẫn công chúng… đã minh chứng cho nhận định trên. Đặc biệt hơn nữa, với sự tồn

tại của một chương trình có định dạng thuần Việt 100% trong vòng 10 năm cũng đã

cho thấy khả năng, trình độ chuyên môn và tầm vóc của những nhà sản xuất truyền

hình trong nước. Những thành công đã đạt được sẽ là tiền đề quan trọng để chương

trình tiếp tục hoàn thiện và gặt hái những thành công hơn nữa trong tương lai. Đồng

thời, góp phần vào sự phát triển của ngành truyền hình nước nhà. Bên cạnh đó,

những hạn chế, những điểm chưa đạt được của chương trình như: nội dung vẫn còn

có tính giả định, tính dự báo thấp, tính khả dụng chưa cao… sẽ được chương trình

tiếp tục tìm phương án để điều chỉnh khi chỉ rõ được các nguyên nhân của vấn đề.

Với việc nêu bật những thành công, chỉ ra được những điểm hạn chế và nguyên

nhân của các vấn đề này. Các giải pháp đề ra sẽ giúp cho chương trình giải quyết

được các vấn đề hạn chế đó và nâng cấp, cải tiến tốt hơn trong thời gian tới. Đó

chính là những điều cần và đủ chương trình cần quy tụ và thực hiện, làm được điều

này trong thời gian tới chắc chắn chương trình sẽ còn có những bước tiến xa hơn và

112

trở thành một trong những chương trình truyền hình kinh tế hàng đầu của nước nhà.

KẾT LUẬN

“Chìa Khóa Thành Công – CEO” là một chương trình truyền hình kinh tế

chuyên biệt, độc đáo và hết sức sáng tạo. Với lịch sử 10 năm của mình, chương

trình đã trải qua năm phiên bản với năm lần thay đổi hoàn toàn định dạng, nội dung

và hình thức thể hiện. Ở mỗi phiên bản, chương trình đều có những đặc điểm riêng

biệt, độc đáo và mới lạ nhưng đều gắn liền với thực tiễn của hoạt động sản xuất

chương trình truyền hình cũng như nhu cầu của công chúng. Chương trình đã cho

thấy những nỗ lực của mình trong việc không ngừng phát triển, nâng cấp và đổi mới

cả về định dạng, nội dung và hình thức thể hiện. Chương trình đã để lại những kinh

nghiệm, những bài học quý báu trong việc xây dựng và thực hiện các chương trình

truyền hình kinh tế với định dạng thuần Việt 100%. Những thành công mà chương

trình đã đạt được sẽ mở ra những xu hướng mới trong hoạt động sản xuất chương

trình. Những hạn chế của chương trình chính là những điểm quan trọng giúp cho

các chương trình khác học hỏi và loại trừ trong quá trình thực hiện các định dạng

chương trình thuần Việt. Mặc dù đạt được những thành công đáng ghi nhận đó, tuy

nhiên, trên thực tế chưa có công trình nào nghiên cứu một cách kỹ lưỡng, đầy đủ về

chương trình. Trong luận văn này, mặc dù tác giả chưa nghiên cứu một cách đầy đủ,

toàn diện về mọi mặt của chương trình những đã cố gắng đề cập tới những đặc điểm

của “Chìa Khóa Thành Công – CEO”. Luận văn đã một phần đưa được những kiến

thức, kinh nghiệm trong thực tiễn hoạt động sản xuất của chương trình áp vào

khung lý thuyết căn bản của báo chí truyền hình. Từ đó, chỉ ra những đặc điểm có

tính đặc thù truyền hình của chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO”. Điều

này làm tăng giá trị lý luận và thực tiến cho chương trình, bổ sung vào kho tàng

nghiên cứu các chương trình truyền hình. Tiếp đến, trên cơ sở phân tích những đặc

điểm của năm phiên bản, luận văn đã cho thấy, “Chìa Khóa Thành Công – CEO” là

một chương trình truyền hình độc đáo và khác biệt. Luận văn đã đề cập chi tiết bối

cảnh và nguyên nhân ra đời của mỗi phiên bản, tìm hiểu và phân tích đặc điểm về

113

định dạng, nội dung và hình thức thể hiện của mỗi định dạng. Từ đó rút ra những

đặc điểm của mỗi định dạng và lý giải tại sao chương trình lại ở những đặc điểm đó.

Đồng thời, trên cơ sở phân tích lịch sử phát triển của chương trình, luận văn đã đưa

ra được một minh chứng thực tế về việc kết hợp hài hóa, chặt chẽ giữa định đạng,

nội dung, hình thức thể hiện và phương thức sản xuất sẽ quyết định đến sức sống

của một chương trình truyền hình. Trong suốt chặng đường 10 năm với năm lần

thay đổi định dạng, mỗi phiên bản chương trình đều đạt được những thành công

nhất định chính là nhờ sự kết hợp hài hoá, chặt chẽ giữa định dạng, nội dung và

hình thức thể hiện. Mặc dù trải qua năm lần thay đổi định dạng hoàn toàn, liên tục

bổ sung, sáng tạo các yếu tố mới, độc đáo và khác biệt nhưng chương trình luôn

giữa vững sự kết hợp hài hoà và chặt chẽ giữa định dạng, nội dung và hình thức thể

hiện. Để thực hiện được điều này, chương trình đã không ngừng rút kinh nghiệm từ

mỗi phiên bản, kế thừa những thành công của các phiên bản trước, loại trừ hoàn

toàn những điểm hạn chế. Đồng thời, việc tìm tòi, nghiên cứu các phương thức sản

xuất mới, hiện đại, luôn luôn lắng nghe, nghiên cứu và khảo sát cụ thể nhu cầu khán

giả đã giúp cho quá trình xây dựng định dạng, nội dung và hình thức thể hiện của

chương trình đạt được hiệu quả cao. Không dừng lại ở đó, luận văn đã phân tích,

đánh giá và đưa ra những nhận định, những yếu tố làm nên thành công của chương

trình cũng như chỉ ra những mặt còn hạn chế. Những thành công của chương trình

được tác giả luận văn nhận định, đó là trở thành một chương trình kinh tế có thương

hiệu uy tín, chương trình có giá trị thực tiễn cao và có phương thức xã hội hiệu quả,

đa đạng.Với một chương trình truyền hình kinh tế, những thành công này hết sức ý

nghĩa, quan trọng và thể hiện sự đúng hướng trong việc xác định mục tiêu sứ mệnh

và định hướng nội dung của chương trình. Với những hạn chế, luận văn đã chỉ ra

được những hạn chế như: tính giả định trong nội dung, tính dự báo thấp và khả năng

khả dụng chưa cao. Nguyên nhân của hạn chế được nhận định đến từ chủ quan và

khách quan và được phân tích, đánh giá cụ thể cho từng nguyên nhân. Từ những

phân tích, đánh giá và rút ra nhận định đó, luận văn đã đưa ra được những giải pháp

nhằm nâng cao chất lượng chương trình hơn nữa trong thời gian tới. Trong đó, luận

văn khẳng định rằng bất kể một chương trình truyền hình nào muốn tồn tại, phát

114

triển nhất thiết phải bám sát và chú trọng nhu cầu của công chúng khán giả. Từ đó,

luôn tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo ra các phương thức mới, nội dung mới để giúp

cho chương trình đáp ứng được những nhu cầu đó. Đồng thời, đưa ra được những

giải pháp mang tính căn bản giúp chương trình giải quyết được các vấn đề của mình

từ bản chất như tăng cường nguồn lực tài chính và con người, đầu tư hơn nữa cho

việc thực hiện nội dung, truyền thông và quảng bá hình ảnh chương trình. Điểm

cuối cùng, đó là luận văn đã cho thấy sức sống của một chương trình xã hội hóa

chính là cần chọn được một phương thức xã hội hóa phù hợp. “Chìa Khoá Thành

Công – CEO” là chương trình truyền hình kinh tế đầu tiên được Đài THVN thực

hiện theo hình thức xã hội hoá. Điểm này vừa mang đến những thuận lợi cũng như

khó khăn cho chương trình. Tuy nhiên, trải qua một quá trình dài thực hiện, bằng

việc không ngừng hoàn thiện phương thức xã hội hoá, phân công trách nhiệm và

công việc hợp lý giữa các đơn vị. Đồng thời, luôn bổ sung nhân tố mới, không

ngừng kêu gọi các nguồn lực thứ ba tham gia vào quá trình này. Chương trình đã có

thấy sự tồn tại và thành công của mình không thể thiếu yếu tố quan trọng này. Đây

chính là điểm quan trọng giúp các chương trình được thực hiện theo hình thức xã

hội hoá khác học tập và đúc rút kinh nghiệm cho mình.

Tóm lại, với vai trò tác giả luận văn đồng thời là người đang trực tiếp quản lý

và thực hiện các vấn đề nội dung, sản xuất chương trình trong bảy năm vừa qua.

Tác giả cho rằng, đề tài luận văn có tính thực tiễn, có hiệu quả về mặt lý thuyết

nhằm bổ sung vào kho tàng nghiên cứu các chương trình truyền hình tại Việt Nam.

Đồng thời, hệ thống lại cũng như bổ sung thêm nguồn tư liệu quý giá cho chương

trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO”. Quan trọng hơn nữa, luận văn đã chỉ ra

được những điểm thành công và hạn chế của chương trình cũng như lý giải được

các nguyên nhân và giải pháp khắc phục. Điều này hết sức quan trọng đối với

chương trình trong thời gian tới khi những người thực hiện tiếp tục nghiên cứu, tìm

tòi và sáng tạo để cho ra đời phiên bản mới đánh dấu sau 10 năm tồn tại của chương

trình. Việc nắm rõ những đặc điểm của chương trình trong chặng đường dài vừa

qua, nắm được điểm mạnh, điểm hạn chế của chương trình sẽ chính là những điều

kiện cần và đủ giúp cho chương trình tìm được hướng đi mới, duy trì sự tồn tại và

115

thành công của mình trong chặng đường đầy gian nan và thử thách tiếp theo.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ thông tin và Truyền thông, Thông tư số 19/2009/TT-BTTT ngày 28 tháng

5 năm 2009, quy định về việc liên kết trong hoạt động sản xuất chương trình

phát thanh truyền hình, Hà nội.

2. Đoàn Anh Dũng (1995), Kịch bản phim tài liệu phóng sự truyền hình,

Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội

3. Đỗ Bạch Dương (2003), Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ, chương trình Trò chơi

Truyền hình với khán giả Việt Nam, Hà Nội

4. Đậu Ngọc Đản (1995), Báo chí với sự nghiệp đổi mới, NXB Lao Dộng

5. Hoàng Thị Hải (1998), Luận văn tốt nghiệp cử nhân, Trò chơi truyền hình –

một thể loại mới của Truyền hình Việt Nam, Hà nội

6. Lê Thanh Hà (2009), Vấn đề xã hội hóa sản xuất các chương trình truyền

hình, Khóa luận Tốt nghiệp Đại học (tại chức), Khoa Báo chí và Truyền

thông, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội

7. Huỳnh Mai Liên (1999), Khi truyền hình Việt Nam tách kênh, Tạo chí Người

làm báo

8. Tạ Bích Loan (2005), Truyền hình trong thế giới hiện đại, NXB Thông Tấn

9. Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa 2010

10. Khoa Báo chí (2005), Báo chí – Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Trường

Đại học KHXH – NV, Đại học Quốc gia Hà Nội

11. Khoa Báo chí - Phân viện Báo chí và Tuyên truyền (1998), Truyền hình

trong các hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng hiện đại, Tài liệu

tham khảo

12. Nguyễn Thị Tuyết Nhung (2011), Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ, Hiệu quả

Kinh tế và Xã hội của hoạt động xã hội hóa sản xuất chương trình truyền

hình ở Đài Truyền hình Việt Nam hiện nay.

116

13. Mai Quỳnh Nam (2001), Giao tiếp trên truyền hình, NXB Thông Tấn

14. Đinh Ngọc Sơn (2001), luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ, Nâng cao chất lượng,

hiệu quả nghiên cứu ý kiến công chung về chương trình truyền hình (Qua

thực tiễn ĐTHVN), Hà nội

15. Hữu Thọ (2000), Bình luận báo chí thời kỳ đổi mới, NXB Giáo dục, H.,

16. Dương Xuân Sơn, Các thể loại báo chí chính luận nghệ thuật, NXB ĐHQG

HN, H., 2004, tái bản lần hai, 2008

17. Dương Xuân Sơn, Giáo trình Báo chí Truyền hình, NXB ĐHQG HN, 2011,

tái bản lần hai

18. Trần Lâm (1995), Truyền hình Việt Nam một phần tư thế kỉ, NXB Chính trị

Quốc gia, H.,

19. Phan Thị Loan (1997), Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế ngành truyền hình

Việt Nam, NXB Văn hoá - Thông tin

20. Trần Bảo Khánh (2013), Sản xuất chương trình truyền hình, NXB Văn hoá

Thông tin, Hà Nội

21. Trần Bảo Khánh, Trần Đăng Tuấn, Tác phẩm truyền hình, Tài liệu giảng

dạy, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền.

22. Bùi Chí Trung (2012), Luận văn tiến sĩ, Nghiên cứu xu hướng phát triển của

truyền hình từ góc độ kinh tế học truyền thông

23. Bùi Chí Trung (2011), Nội dung truyền hình - những bất cập từ thực

tiễn, Tạp chí Thế giới Điện ảnh.

24. Trung tâm nghiên cứu dư luận xã hội, Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương,

Kết quả cuộc thăm dò dư luận xã hội (2000,2002) “Khán giả với Đài Truyền

hình Việt Nam”

25. Viện FES, Báo cáo về cuộc thăm dò ý kiến khán giả truyền hình khu vực Hà

nội năm 2002.

26. Báo chí Truyền hình, Tập 1 + 2, G.V. Cudơnhetxốp, X.L Xvích, A.La.

Iuropxki, NXB Văn hóa – Thông tin, 2004

27. Bryan.J.and D.Zillion – Media effect: The Psychology of television –

117

www.Lucidexperience.com/Hypropapers

28. Daniel Chandler – Why do people watch television –

www.Aber.ae.uk/media/documents/short

30. Compton's Interactiv Encylopedia, 1996

31. Encyclopedia American, Copright 1997, Printed and manufactured in USA

32. Guider to video production, Rowan Ayres, Martha Mollison, Ian Stocks, Jim

Tumeth.

33. H. P. Kaxốp, Truyền hình trong đời sống xã hội, NXB Trí thức, M., 1981

(Bản tiếng Nga)

34. Introduction to Mass Communication, Jay Black - Frederich C.

Whitney,WEB Wm.C.Brown Company Publishes, NXB Thông tin, 1991

35. K.T.Coun, Akxentốp, Cở sở lý luận và kĩ thuật truyền hình, NXB Thông tin,

Matxcơva, 1972.

36. The key to writting for television àn film, Fourth edition, Ben Brady.

37. Television Production handbook - 5 edition, Herbert Zettl.

38. Radio Production - 4 edition, Robert Mc Leish.

39. Roger L. Walter, Viết cho phát thanh - truyền hình nguyên tắc và thực hành,

người dịch Trà My - Trà Giang, NXB Graw Hill, Inc.

40. Scripts - Writting for radio an television, Athur Asa Berger.

41. Victoria Mc Cullough Caroll, Writting News for Television, lowa State

118

University Press/Ames, 2000.

PHỤ LỤC

NHÓM PHỤ LỤC 1

- Mẫu phiếu điều tra ý kiến khán giả XHH bằng bảng hỏi

- Tổng hợp kết quả điều tra XHH bằng bảng hỏi

- Mẫu phiếu điều tra ý kiến doanh nhân XHH bằng bảng hỏi

119

- Tổng hợp kết quả điều tra XHH bằng bảng hỏi

Mẫu phiếu điều tra ý kiến khán giả XHH bằng bảng hỏi

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN HÀ NỘI KHOA BÁO CHÍ VÀ TRUYỀN THÔNG ..............................

PHIẾU KHẢO SÁT ĐÁNH GIÁ CHƢƠNG TRÌNH CHÌA KHOÁ THÀNH CÔNG – CEO Kính gửi: Các khán giả của chƣơng trình

Xin trân trọng cảm ơn.

Chìa Khoá Thành Công – CEO là chương trình truyền hình kinh tế chuyên biệt của Đài Truyền hình Việt Nam được xây dựng và phát triển với mục đích “Đồng hành cùng cộng động doanh nghiệp Việt Nam thời kinh tế thị trường”. Là chương trình có lịch sử 10 năm phát sóng với format thuần Việt 100%, chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” có những đặc điểm hết sức độc đáo và khác biệt so với các chương trình kinh tế khác. Với mong muốn, thực hiện một cuộc nghiên cứu và khảo sát để chỉ ra những đặc điểm làm nên sự thành công của chương trình cũng như các vấn đề còn hạn chế. Đồng thời, tìm các giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng nội dung và hình thức thể hiện của chương trình. Chúng tôi tiến hành cuộc khảo sát này và rất mong quý khản giả nhiệt tình tham gia đóng góp ý kiến. Những đóng góp ý kiến quý báu của quý vị sẽ mang lại những ý nghĩa to lớn cho chương trình trong việc hoàn thiện và nâng cấp chương trình ở những phiên bản tiếp theo. A. THÔNG TIN CHUNG 1. Họ và tên: .................................................................................................................................... 2. Bạn thuộc nhóm tuổi nào dưới đây?

120

15 – 20 tuổi 21 – 30 tuổi 31 – 40 tuổi Trên 40 tuổi

3. Bạn thuộc trình độ nào sau đây?

Trung cấp Cao đẳng Đại học Thạc sỹ Tiến sĩ Khác (vui lòng ghi cụ thể):

4. Chuyên ngành bạn được đào tạo có liên quan đến lĩnh vực kinh tế không?

Có Không

5. Nghề nghiệp hiện nay của bạn là gì?

Học sinh – sinh viên Công nhân Nhân viên văn phòng Quản lý/giám đốc Khác (vui lòng nêu cụ thể):

6. Bạn đang sinh sống và làm việc ở đâu ?

Trung du và miền núi phía Bắc Đồng bằng Sông Hồng Bắc Trung bộ và Duyên hải Miền Trung Tây Nguyên Đông Nam Bộ Đồng Bằng Sông Cửu Long

B. ĐÁNH GIÁ CHƢƠNG TRÌNH CHÌA KHOÁ THÀNH CÔNG – CEO 7. Bạn có thường xuyên theo chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO không?

121

Tuần nào cũng xem Hai tuần một lần Hiếm khi Không bao giờ (vui lòng giải thích vì sao):

8. Theo bạn chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang lại điều gì cho các doanh nhân, doanh nghiệp?

Trải nghiệm thử thách để có tầm nhìn mới trong điều hành doanh nghiệp Tiếp cận được với các chuyên gia hàng đầu Mở rộng Networking Giới thiệu và khẳng định hình ảnh cá nhân Giới thiệu và quảng bá tên tuổi doanh nghiệp Không mang lại giá trị gì Các ý kiến khác

9. Theo các bạn đâu là điểm đặc sắc nhất về nội dung của chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang đến sự hấp dẫn cho khán giả ?

Nâng cao tầm nhìn và khả năng khái quát Phương pháp tư duy Các nguyên lý, nguyên tắc cơ bản trong điều hành va quản trị doanh nghiệp Các kỹ năng, biện pháp giải quyết mâu thuẫn trong điều hành doanh nghiệp Cập nhật những kiến thức mới trong quản trị kinh doanh Nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thành công cho doanh nghiệp Tất cả các phương án trên

10. Những giải pháp mà chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO phiên bản 2014 đưa ra theo bạn doanh nghiệp sẽ áp dụng được bao nhiêu phần trăm vào thực tiễn hoạt động kinh doanh của mình?

Khoảng 20 – 30% Khoảng 30 – 50% Khoảng 50 – 70% Khoảng 70 – 100% Không áp dụng được (vui lòng nêu lý do) :

11. Các vấn đề nội dung của chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” đề cập theo bạn có đúng với thực tế đang diễn ra tại các doanh nghiệp không?

Rất đúng Gần đúng Không đúng Hoàn toàn sai Các ý kiến khác :

12. Điểm gì ở chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO bạn không thích nhất?

122

Tên chủ đề và phim tình huống đề bài Phần tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện

Phần đối thoại giữa chuyên gia và CEO Các giải pháp của chuyên gia Lời dẫn MC

Tại sao (vui lòng nêu rõ lý do): 13. Theo bạn, thời lượng 45 phút của chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO là:

Nhiều Vừa phải Ít Quá ít

14. Theo bạn, chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO so với các chương trình truyền hình kinh tế khác bạn thương xem có chất lượng như thế nào?

Tốt hơn Tương đương Kém hơn Ý kiến khác (vui lòng nêu rõ):

15. Theo bạn chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO phiên bản 2014 nên điều chỉnh lại những vấn đề gì trong nội dung để hấp dẫn hơn?

Tên chủ đề và phim tình huống đề bài Phần tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Phần đối thoại giữa chuyên gia và CEO Các giải pháp của chuyên gia Lời dẫn MC Các yếu tố khác:

Tổng hợp kết quả điều tra XHH bằng bảng hỏi

Bảng 1: Kết quả điều về nhóm tuổi

Nhóm tuổi 15 – 20 tuổi 21 – 30 tuổi 31 – 40 tuổi Trên 40 tuổi 15 – 20 tuổi 22.9% 70.1% 5.6% 1.4% 22.9% Số lượng Tỷ lệ 49 150 12 3 49

STT 1 2 3 4 5

Bảng 2: Kết quả điều tra về trinh độ

123

STT 1 2 3 Trình độ Trung cấp Cao đẳng Đại học Số lượng Tỷ lệ 2.8% 6 6.1% 13 84.9% 180

Thạc sỹ Tiến sĩ 3.8% 0% 8 0 4 5

Bảng 3: Kết quả điều tra về chuyên ngành đào tạo liên quan đến kinh tế

Chuyên ngành liên quan kinh tế Có Không Số lượng Tỷ lệ 75.2% 161 24.8% 53

STT 1 2

Bảng 4: Kết quả điều tra nghề nghiệp

STT Nghề nghiệp Số lượng Tỷ lệ

Học sinh – sinh viên Công nhân Nhân viên văn phòng Quản lý/giám đốc Khác 117 5 47 21 20 55,7% 2,4% 22,4% 10% 9,5%

1 2 3 4 5

Bàng 5: Kết quả điều tra về nơi sinh sống

Nơi sinh sống Trung du và miền núi phía Bắc Đồng bằng Sông Hồng Bắc Trung bộ và Duyên hải Miền Trung Tây Nguyên Đông Nam Bộ Đồng Bằng Sông Cửu Long Số lượng Tỷ lệ 13.1% 28 52.3% 112 12.6% 27 2.3% 5 14.5% 31 5.1% 11 STT 1 2 3 4 5

Bàng 6 : Kết quả điều tra về mức độ theo dõi chương trình

Tuần nào cũng xem Hai tuần một lần Hiếm khi Không bao giờ Khác Số lượng Tỷ lệ 43.5% 93 32.7% 70 13.6% 29 0.5% 1 9.8% 21

STT Mức độ 1 2 3 4 5

Bảng 7: Kết quả điều tra chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” mang lại

điều gì cho doanh nghiệp, doanh nhân.

124

STT 1 Số lượng Tỷ lệ 88.3% 189 Ý nghĩa của chương trình Trải nghiệm thử thách để có tầm nhìn mới trong điều hành doanh nghiệp

Tiếp cận được với các chuyên gia hàng đầu Mở rộng Networking Giới thiệu và khẳng định hình ảnh cá nhân Giới thiệu và quảng bá tên tuổi doanh nghiệp Không mang lại giá trị gì Khác 70.1% 46.3% 39.7% 38.8% 0% 3.7% 150 99 85 83 0 8 2 3 4 5

Bảng 8: Kết quả điều tra điểm xuất sắc nhất về nội dung chương trình

STT 1 2 3 Số lượng Tỷ lệ 29.9% 64 30.8% 66 25.2% 54

35% 4 75

22.4% 5 48

20.1% 6 43

Điểm xuất sắc nhất Nâng cao tầm nhìn và khả năng khái quát Phương pháp tư duy Các nguyên lý, nguyên tắc cơ bản trong điều hành và quản trị doanh nghiệp Các kỹ năng, biện pháp giải quyết mâu thuẫn trong điều hành doanh nghiệp Cập nhật những kiến thức mới trong quản trị kinh doanh Nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thành công cho doanh nghiệp Tất cả các phương án trên 53.3% 114

Bảng 9: Kết quả điều tra mức độ áp dụng các giải pháp chương trình đưa ra tại doanh nghiệp

16.4% 31.3% 39.3% 11.2% 1.9% Số lượng Tỷ lệ 35 67 84 24 4

STT Mức độ áp dụng Khoảng 20 – 30% 1 Khoảng 30 – 50% 2 Khoảng 50 – 70% 3 Khoảng 70 – 100% 4 5 Không áp dụng được

Bàng 10: Kết quả điều tra về tính thực tế của chương trình

Tính thực tế Rất đúng Gần đúng Không đúng Hoàn toàn sai Khác 52.3% 44.9% 0.5% 0% 2.3% Số lượng Tỷ lệ 112 96 1 0 5

125

STT 1 2 3 4 5

Bảng 11: Kết quả điều tra về những vấn đề khán giả không thích

Số lượng Tỷ lệ Vấn đề không thích 18% Tên chủ đề và phim tình huống đề bài 37 33.5% Phần tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện 69 10.7% Phần đối thoại giữa chuyên gia và CEO 22 6.8% Các giải pháp của chuyên gia 14 8.3% Lời dẫn MC 17 22.8% Khác 47

STT 1 2 3 4 5 6

Bảng 12: Kết quả điều tra về thời lượng chương trình

Thời lượng Nhiều Vừa phải Ít Quá ít Số lượng Tỷ lệ 3.3% 7 53.3% 114 36.9% 79 6.5% 14

STT 1 2 3 4 Bảng 13: Kết quả điều tra sự so sánh giữa Chìa Khóa Thành Công với các chương trình khác

Sự so sánh Tốt hơn Tương đương Kém hơn Khác Số lượng Tỷ lệ 68.2% 146 28% 60 0.9% 2 2.8% 6 STT 1 2 3 4

Bàng 14: Kết quả điều tra về những vấn đề cần điều chỉnh của chương trình

Số lượng Tỷ lệ Nghề nghiệp 22.1% Tên chủ đề và phim tình huống đề bài 46 39.4% Phần tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện 82 10.6% Phần đối thoại giữa chuyên gia và CEO 22 15.4% Các giải pháp của chuyên gia 32 4.3% Lời dẫn MC 9 8.2% Khác 17

126

STT 1 2 3 4 5 6

Mẫu phiếu điều tra ý kiến doanh nhân XHH bằng bảng hỏi

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN HÀ NỘI KHOA BÁO CHÍ VÀ TRUYỀN THÔNG .............................. PHIẾU KHẢO SÁT ĐÁNH GIÁ CHƢƠNG TRÌNH CHÌA KHOÁ THÀNH CÔNG – CEO Kính gửi: Cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân

Xin trân trọng cảm ơn.

Chìa Khoá Thành Công – CEO là chương trình truyền hình kinh tế chuyên biệt của Đài Truyền hình Việt Nam được xây dựng và phát triển với mục đích “Đồng hành cùng cộng động doanh nghiệp Việt Nam thời kinh tế thị trường”. Là chương trình có lịch sử 10 năm phát sóng với format thuần Việt 100%, chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” có những đặc điểm hết sức độc đáo và khác biệt so với các chương trình kinh tế khác. Với mong muốn, thực hiện một cuộc nghiên cứu và khảo sát để chỉ ra những đặc điểm làm nên sự thành công của chương trình cũng như các vấn đề còn hạn chế. Đồng thời, tìm các giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng nội dung và hình thức thể hiện của chương trình. Chúng tôi tiến hành cuộc khảo sát này và rất mong quý khản giả nhiệt tình tham gia đóng góp ý kiến. Những đóng góp ý kiến quý báu của quý vị sẽ mang lại những ý nghĩa to lớn cho chương trình trong việc hoàn thiện và nâng cấp chương trình ở những phiên bản tiếp theo. 1. Họ và tên: .................................................................................................................. 2. Anh, chị đã điều hành doanh nghiệp của mình trong bao nhiêu năm ?

127

Từ 1 – 3 năm Từ 3 – 5 năm Từ 6 – 10 năm Từ 11 – 15 năm Trên 15 năm

3. Anh, chị có thường xuyên theo dõi chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO không?

Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Không bao giờ (vui lòng cho biết lý do):

4. Anh, chị đã từng tham gia phiên bản nào của chương trình Chìa Khóa Thành Công – CEO?

2006: Làm Giàu Không Khó – phiên bản đầu tiên 2007: Đường Tới Thành Công – phiên bản thứ 2 2008: Chìa Khoá Thành Công – My Way – phiên bản thứ 3 2009: Chìa Khoá Thành Công – CEO – phiên bản thứ 4 2014: Chìa Khoá Thành Công – CEO SME – phiên bản thứ 5 Chưa tham gia chương trình nào

5. Anh, chị thích nhất phiên bản nào nhất?

Vì sao? (vui lòng giải thích lý do): 6. Theo Anh, chị các doanh nhân khi tham gia chương trình “Chìa Khóa Thành Công - CEO” sẽ nhận được những giá trị gì cho chính họ và doanh nghiệp ? (được đánh dấu nhiều phương án)

128

7. Theo các Anh, chị nội dung của chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang lại điều gì cho các doanh nhân, doanh nghiệp?

8. Theo các Anh, chị đâu là điểm đặc sắc nhất về nội dung của chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO SME 2014 mang đến sự hấp dẫn cho khán giả ?

Format chương trình Các chủ đề và Nội dung được đưa ra giải quyết Các Clip phim tình huống đề bài Nội dung cuộc tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Cuộc trao đổi giữa chuyên gia và CEO Giải pháp của các chuyên gia trong chương trình Lời giới thiệu và dẫn dắt của người dẫn chương trình Ý kiến khác:..................................

9. Các vấn đề mà nội dung của chương trình “Chìa Khóa Thành Công – CEO” đề cập theo các Anh, chị có đúng với thực tế đang diễn ra tại các doanh nghiệp không?

Rất đúng Gần đúng Không đúng Hoàn toàn sai Các ý kiến khác :

10. Những giải pháp mà chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO phiên bản 2014 đưa ra theo các Anh, chị, doanh nghiệp sẽ áp dụng được bao nhiêu phần trăm vào thực tiễn hoạt động kinh doanh của mình?

129

Khoảng 20 – 30% Khoảng 30 – 50%

Khoảng 50 – 70% Khoảng 70 – 100% Không áp dụng được: .................................................... Ý kiến khác:.................

11. Anh, chị có ý định quay trở lại tham gia chương trình không?

Rất mong muốn Có thể Sẽ cân nhắc Không quay lại

Tại sao (Xin vui lòng nêu rõ lý do): 12. Theo Anh, chị chương trình Chìa Khoá Thành Công – CEO phiên bản 2015 nên điều chỉnh lại những vấn đề gì trong nội dung để hấp dẫn hơn?

Format chương trình Các chủ đề và Nội dung được đưa ra giải quyết Các Clip phim tình huống đề bài Cách đối thoại và tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Cuộc trao đổi giữa chuyên gia và CEO Cách đưa ra giải pháp của các chuyên gia trong chương trình Lời giới thiệu và dẫn dắt của người dẫn chương trình Ý kiến khác:..................................

Tổng hợp kết quả điều tra XHH bằng bảng hỏi

Bảng 1: Kết quả điều về thời gian điều hành doanh nghiệp

Thời gian điều hành

Từ 1 – 3 năm Từ 3 – 5 năm Từ 6 – 10 năm Từ 11 – 15 năm Trên 15 năm Số lượng 14 7 12 10 4 Tỷ lệ 29.8% 14.9% 25.5% 21.3% 8.5% STT 1 2 3 4 5

Bảng 2: Kết quả điều tra về mức độ theo dõi chương trình

Mức độ theo dõi

130

Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Không bao giờ (vui lòng cho biết lý do): Tỷ lệ 51.1% 44.7% 4.3% 0% STT 1 2 3 4 Số lượng 24 21 2 0

5 Thường xuyên 51.1% 24

Bảng 3: Kết quả điều tra về phiên bản các doanh nhân đã từng tham gia

Tỷ lệ 0% STT 1 Số lượng 0

0% 2 0

0% 3 0

36.2% 4 17

34% 5 16

Các phiên bản từng tham gia 2006: Làm Giàu Không Khó – phiên bản đầu tiên 2007: Đường Tới Thành Công – phiên bản thứ 2 2008: Chìa Khoá Thành Công – My Way – phiên bản thứ 3 2009: Chìa Khoá Thành Công – CEO – phiên bản thứ 4 2014: Chìa Khoá Thành Công – CEO SME – phiên bản thứ 5 Chưa tham gia chương trình nào 42.6% 6 20

Bảng 4: Kết quả điều tra về phiên bản được yêu thích nhất

Tỷ lệ 0% 0% 4.3% STT 1 2 3 Số lượng 0 0 2

30.4% 4 14

73.9% 5 34

Phiên bản yêu thích 2006: Làm Giàu Không Khó – phiên bản đầu tiên 2007: Đường Tới Thành Công – phiên bản thứ 2 2008: Chìa Khoá Thành Công – My Way – phiên bản thứ 3 2009: Chìa Khoá Thành Công – CEO – phiên bản thứ 4 2014: Chìa Khoá Thành Công – CEO SME – phiên bản thứ 5 Vì sao? (vui lòng giải thích lý do): 13% 6 6

Bàng 4: Kết quả điều tra về giá trị chương trình mang lại

STT Giá trị chương trình

1 Tỷ lệ 80.4% Số lượng 37

Trải nghiệm thử thách để có tầm nhìn mới trong điều hành doanh nghiệp Tiếp cận được với các chuyên gia hàng đầu

131

2 3 Mở rộng Networking 4 5 6 Giới thiệu và khẳng định hình ảnh cá nhân Giới thiệu và quảng bá tên tuổi doanh nghiệp Không mang lại giá trị gì 67.4% 50% 54.3% 41.3% 0% 31 23 25 19 0

Bàng 5 : Kết quả điều tra về hiệu quả của nội dung

STT Hiệu quả của nội dung

1 2 3 Tỷ lệ 42.6% 36.2% 40.4% Số lượng 20 17 19

4 44.7% 21

5 34% 16

27.7% 13

132

5 Nâng cao tầm nhìn và khả năng khái quát Phương pháp tư duy Các nguyên lý, nguyên tắc cơ bản trong điều hành va quản trị doanh nghiệp Các kỹ năng, biện pháp giải quyết mâu thuẫn trong điều hành doanh nghiệp Cập nhật những kiến thức mới trong quản trị kinh doanh Nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thành công cho doanh nghiệp Tất cả các phương án trên 59.6% 28

Bảng 6: Kết quả điều tra điểm đặc sắc nhất của nội dung chương trình

1 2 Tỷ lệ 17% 46.8% Số lượng 8 22

3 4 21.3% 44.7% 10 21

5 6 53.2% 55.3% 25 26

7 23.4% 11

STT Điểm đặc sắc nhất Format chương trình Các chủ đề và Nội dung được đưa ra giải quyết Các Clip phim tình huống đề bài Nội dung cuộc tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Cuộc trao đổi giữa chuyên gia và CEO Giải pháp của các chuyên gia trong chương trình Lời giới thiệu và dẫn dắt của người dẫn chương trình Khác 8 4.3% 2

Bảng 7: Kết quả điều tra về tính thực tế của chương trình

STT Nghề nghiệp

1 2 3 4 5 Rất đúng Gần đúng Không đúng Hoàn toàn sai Khác Tỷ lệ 41.3% 52.2% 4.3% 0% 2.2% Số lượng 19 24 2 0 1

Bảng 8: Kết quả điều tra mức độ áp dụng các giải pháp chương trình đưa ra tại

doanh nghiệp

STT Nghề nghiệp

1 2 3 4 5 Khoảng 20 – 30% Khoảng 30 – 50% Khoảng 50 – 70% Khoảng 70 – 100% Không áp dụng được Tỷ lệ 21.3% 25.5% 38.3% 8.5% 2.1% Số lượng 10 12 18 4 1

Bàng 9: Kết quả điều tra về việc quay lại tham gia chương trình

STT Quay lại tham gia chương trình

133

1 2 3 4 5 Tỷ lệ 56.5% 26.1% 13% 2.2% 2.2% Rất mong muốn Có thể Sẽ cân nhắc Không quay lại Khác Số lượng 26 12 6 1 1

Bàng 10: Kết quả điều tra về vấn đề cần điều chỉnh

STT Vấn đề cần điều chỉnh

1 2 3 4 Tỷ lệ 17.4% 32.6% 10.9% 37% Số lượng 8 15 5 17

5 6 28.3% 34.8% 13 16

7 4.3% 2

134

8 Format chương trình Các chủ đề và Nội dung được đưa ra giải quyết Các Clip phim tình huống đề bài Cách đối thoại và tranh luận giữa CEO và nhóm phản biện Cuộc trao đổi giữa chuyên gia và CEO Cách đưa ra giải pháp của các chuyên gia trong chương trình Lời giới thiệu và dẫn dắt của người dẫn chương trình Khác 13% 6

NHÓM PHỤ LỤC 2

- Bộ hình hiệu và nhận diện của chương trình

- Kịch bản người dẫn chương trình

- Kịch bản phim tình huống

- Bằng khen của Đài Truyền hình Việt Nam

- Báo chí đưa tin

135

Bộ hình hiệu và nhận diện chương trình

Giới thiệu thông tin CEO và doanh nghiệp trong chương trình

136

Giới thiệu nhóm phản biện

Giới thiệu chuyên gia trong chương trình

Hình hiệu cắt chuyển cảnh

137

Tóm tắt phần tiếp theo

Hình ảnh các cộng sự trong chương trình

138

Ý kiến khán giả thông qua facebook

Ý kiến khán giả thông qua phỏng vấn trực tiếp

Bảng tỷ lệ ủng hộ giải pháp của CEO

139

Giới thiệu chương trình tiếp theo

Kịch bản dẫn chƣơng trình

SẮC TT NỘI LỜI DẪN

THÁI DUNG

1 - Hình hiệu “CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG -

CEO”

Trang 2 Lời chào

trọng, (đưa lên Chào mừng quý vị và các bạn đến với chương trình CEO – Chìa Khóa Thành Công phiên bản SME của Đài THVN!

tưng sóng) Thưa quý vị và các bạn, bừng

140

Năm 2014, lần đầu tiên trong lịch sử giá trị các thương vụ M&A trong khu vực Asean của Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản với tổng trị giá ước đạt 68,4 tỷ USD. Không dừng lại ở những thương vụ M&A trong nước. Xu hướng M&A xuyên quốc gia đang ngày càng diễn ra mạnh mẽ tại các doanh nghiệp của ta. Đây được xem là con đường ngắn nhất, nhanh nhất để mở rộng thị trường ra khu vực và thế

giới.

Nhấn Giới thiệu CEO mạnh

Tuy nhiên, con đường này không phải lúc nào cũng bằng phẳng và xuôi chèo mát mái. Mà ngược lại, có rất nhiều chông gai và thách thức đang cản bước các doanh nghiệp của chúng ta. Chương trình CEO – CKTC với chủ đề “Mua bán và sáp nhập – Trên đe dƣới búa” của chúng tôi hôm nay là một ví dụ điển hình. Mời quý vị và các bạn cùng theo dõi chương trình. Ngay sau đây chúng ta sẽ cùng gặp gỡ với vị CEO đầy bản lĩnh trong chương trình. Nghỉ lấy hình (không cúi mặt xuống) Xin trân trọng giới thiệu: - Anh Nguyễn Trung Kiên – Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn Quản lý Á Châu

CEO chào khán giả. 4

Giới thiệu 5

Đại diện Cổ

đông

6 Giới thiệu

hai chuyên

gia của

chương

trình

141

Dẫn vào phim tình huống Và hai cổ đông sẽ tham gia tranh biện cùng CEO. Xin trân trọng được giới thiệu: Nghỉ lấy hình (không cúi mặt xuống) - Chị Phan Thị Ngọc Diễm – Giám đốc Công ty TNHH Truyền thông Ngọc Nam Phương - Anh Trƣơng Duy Thắng – Chủ tịch HĐQT, TGĐ Công ty Cổ phần Tư vấn Thiết kế và Giám định Xây dựng Sao Việt Trên hàng ghế đặc biệt, chúng ta vui mừng chào đón hai chuyên gia đến với chương trình. Xin trân trọng giới thiệu: - Ông Lê Thẩm Dƣơng – Trưởng khoa Tài chính, Trường ĐH Ngân hàng TP. HCM - Ông Nguyễn Hồng Trƣờng – Phó Chủ tịch Quỹ đầu tư IDG Ventures Việt Nam Và câu chuyện “mua bán, sáp nhập” của doanh nghiệp trong chương trình hôm nay là gì? Mời quý vị và các bạn cùng theo dõi ngay sau đây.

Chiếu phim tình huống. 8 Phim tình huống

Xem lại (CEO xem lại tình huống lần 2) 9

Dẫn vào phần tranh biện

(lên sóng)

11 Chào kết

chương

trình (lên

sóng)

142

Thƣa Quý vị ! Công ty nước ngọt Misan được ra đời bởi sự hợp tác của Công ty Minh Trường Việt Nam và Sanca Malaysia. Thời gian đầu, mọi việc diễn ra tương đối tốt đẹp. Tuy nhiên, sau ba năm hoạt động, đến nay Misan đang gặp rất nhiều khó khăn và hiện đang lâm vào hoàn cảnh sống dở chết dở. Nguyên nhân là do các công ty mẹ vì muốn tối đa hóa lợi nhuận nên đã định giá giá trị thương hiệu của mình cao và đồng thời cố gắng giữ lại phần lợi nhuận càng nhiều càng tốt, nên đã khống chế giá thu mua sản phẩm của Misan thấp hơn so với thị trường. Trước tình cảnh đó, CEO đã có cuộc gặp gỡ với đại diện các công ty mẹ đề tìm giải pháp cho tình hình. Tuy nhiên, sau cuộc gặp gỡ trên, tình cảnh của CEO trở nên khó khăn hơn bao giờ hết khi các công ty mẹ đưa ra ý kiến rằng “họ có thể họ sẽ rút vốn khỏi công ty con”. CEO sẽ vượt qua tình thế hiểm hóc này như thế nào mời quý vị và các bạn cùng theo dõi cuộc tranh biện ngay sau đây để có được câu trả lời. (MC nhắc thời gian của cuộc tranh biện trong khoảng 60 phút tại trƣờng quay) Thƣa Quý vị và các bạn! Phiên làm việc đã kết thúc, nhưng lời giải cho Misan vẫn chưa được tìm ra, đồng nghĩa với việc công ty vẫn đang đứng trước một tương lai bất định. CEO chưa có được sự đồng cảm của đại diện các Công ty mẹ. Tương lai nào cho Misan là một câu hỏi vẫn còn đang ở phía trước. Và chúng ta sẽ đi tìm lời giải cho vấn đề này ở phần 2 của chương trình với sự tham gia của Ts Lê Thẩm Dương – Trưởng

khoa Tài chính, trường ĐH Ngân hàng Tp. HCM và Ông Nguyễn Hồng Trường – Phó Chủ tịch Quỹ đầu tư IDG Ventures Việt Nam. Nếu các quý vị muốn chia sẻ, đóng góp ý kiến về chủ đề này. Xin mời truy cập vào fanpage của chương trình tại địa chỉ fanpage: https://www.facebook.com/ceochiakhoathanhcon gsme. Chúng tôi sẽ lựa chọn những ý kiến hay và độc đáo để đưa lên sóng trong chương trình tuần sau. Để đăng kí tham gia chương trình hãy gửi thư về địa chỉ: cktc.hgvn@gmail.com Để xem lại chương trình mời quý vị truy cập: www.chiakhoathanhcong.vtv.vn hoặc kênh CEOtvnext trên Youtube. Chương trình hôm nay của chúng tôi cũng xin khép lại tại đây. Xin chào và hẹn gặp lại Quý vị!

Kịch bản phim tình huống

Diễn viên STT Vai

Xuân Thông Nhật Quang Ngọc Quỳnh Thanh Hương Văn Tùng Thùy Dương Huy Hoàng Minh Hải Khánh Long Hoàng Tùng Thùy Liên Tên nhân vật Ghi chú * * 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 CEO Trưởng phòng kinh doanh Trưởng phòng marketing Kế toán trưởng Trưởng phòng sản xuất Trưởng phòng nhân sự Trưởng phòng CSKH Bạn CEO 1 Bạn CEO 2 Đại diện công ty mẹ 1 Đại diện công ty mẹ 2

Nội dung cảnh Thoại Time

ST T 1

143

Phòng họp – Công ty CP Liên doanh nƣớc ngọt Misan CEO họp với các Thoại : - CEO: Cảm ơn các bạn đã tích cực chia sẻ trong

trưởng phòng Mọi người vui vẻ, phấn khởi.

2 Ba năm sau buổi họp giao ban đầu tiên của liên doanh Misan. Hy vọng, các bạn sẽ luôn giữ vững tinh thần và thái độ tích cực này để cùng đưa Misan ngày một lớn mạnh hơn. - Trưởng phòng marketing: Chúng em cảm ơn anh đã tin tưởng và giao trọng trách.Chúng em rất vui và tự hào được tham gia ban điều hành của một công ty liên doanh. - Trưởng phòng kinh doanh: Misan là công ty liên doanh của Minh Trường Việt Nam và Sanca Malaysia - đều là những doanh nghiệp có truyền thống. Chúng em sẽ quyết tâm thực hiện các kế hoạch kinh doanh mà các công ty mẹ đã đề ra và đưa Misan ngày một lớn mạnh hơn. - CEO (vui vẻ): Với đội ngũ nhân sự hùng mạnh thế này, không lý gì Misan chúng ta lại để các công ty mẹ thất vọng được đúng không?. Cảm ơn mọi người rất nhiều. - Mọi người vui vẻ :

Phòng CEO - Công ty CP Liên doanh nƣớc ngọt Misan CEO làm việc với Kế toán trưởng, trưởng phòng marketing, trưởng phòng sản xuất Mọi người tâm trạng căng thẳng CEO chăm chú lắng nghe và suy nghĩ

144

Thoại - Kế toán trưởng: Anh ạ, đang có một loạt khoản phải chi nhưng chúng ta không còn tiền. Nhiều nhà cung cấp lại đòi tăng giá, lương công nhân đã bắt đầu phải nợ rồi. - CEO: Việc đàm phán với các nhà cung cấp không có kết quả sao? - Trưởng phòng sản xuất: Họ tỏ ra rất cương quyết và nói rằng họ giữ giá thấp cho ta quá lâu rồi, trong khi mặt bằng thị trường đã đẩy lên nhiều. - Trưởng phòng marketing: Việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới cũng đang gặp rất nhiều khó khăn do ngân sách quá hạn hẹp anh ạ. - Kế toán trưởng: Anh ạ, có việc này em cứ phân vân không biết nên nói với anh không? - CEO: Em cứ nói đi. - Kế toán trưởng: Anh biết đấy, nước ngọt do Misan chúng ta sản xuất chủ yếu được phân phối

3 Quán cafe

CEO ngồi với hai người bạn của mình với nét mặt mệt mỏi. Hai người bạn hỏi han Mọi người trao đổi qua lại với nhau

145

ra thị trường dưới thương hiệu của hai công ty mẹ là Minh Trường Việt Nam và Sanca Malaysia - CEO: Đúng thế. Có vấn đề gì à ? - Trưởng phòng marketing:Vấn đề ở chỗ, các công ty mẹ áp giá thu mua sản phẩm của chúng ta quá thấp, không bằng một nửa so với giá ta bán ra ngoài thị trường anh ạ. - Trưởng phỏng sản xuất:Điều này khiến takhông thể bù đắp nổi các khoản chi phí sản xuất, quản lý…Chính vì vậy ta mới rơi vào tình cảnh như hiện nay. - Trưởng phòng marketing: Chúng em thấy mấu chốt vấn đề nằm ở đây anh ạ. Đầu vào thì biến động, đầu ra bị khống chế như thế này thì chả có cửa nào cả. - Kế toán trưởng: Theo em chúng ta cần phải đề xuất với công ty mẹ điều chỉnh chính sách giá. Nếu không thì vô vọng. - CEO (gật gù): Các em lập báo cáo chi tiết và phân tích đầy đủ vấn đề. Anh sẽ nghiên cứu thêm trước khi trình lên các công ty mẹ. Thoại: - Bạn 1: Này, dạo này thấy nước ngọt Sanca quảng cáo ầm ầm nhỉ. - Bạn 2: Công nhận. Hôm vừa rồi đi công tác bên Malaysia, vào siêu thị thấy Sanca bán những 2$/1 chai. Ông bạn mình sắp phất rồi. - CEO: Phất gì. Bán ra thị trường thì 2 $, nhưng bọn tôi chỉ thu về được 50 cent thôi, còn lại về túi các công ty mẹ hết. - Bạn 1: Sao lại thế? Làm thế thì có lãi không? - CEO: Nếu có lãi thì bọn tôi không đến nỗi bi đát như bây giờ, tiền trang trải chi phí không phải lo từng ngày như thế này. - Bạn 2: Kiểu này chắc do các công ty mẹ định giá giá trị thương hiệu của mình cao quá, nên ép giá sản xuất xuống để thu lợi nhuận nhiều rồi. - Bạn 1: Nhưng có chắc là họ thu được nhiều lợi nhuận thế không, vì họ còn phải đổ tiền vào kênh phân phối, các hoạt động xúc tiến bán hàng, PR, quảng cáo nữa mà. - CEO: Thế bọn tôi thì sao, nguyên vật liệu, khấu hao máy móc, lương thưởng công nhân, chi phí

duy trì và vận hành nhà máy thì không phải bỏ tiền chắc.. - Bạn 2: Đúng thế. Các ông nên lên tiếng đề nghị các công ty mẹ xem xét lại thỏa thuận về giá cả đi. Mình không kêu thì làm sao họ biết mình khó khăn thế nào được. Một cổ hai tròng thế làm sao mà chịu được. - CEO: Đúng thế. Việc này tôi với anh em đang bàn phương án rồi. Tình hình này thì cũng không còn cách nào khác là phải lên gặp các công ty mẹ thôi.

146

Thoại: - CEO: Cảm ơn các Anh đã nhanh chóng thu xếp thời gian cho cuộc gặp này. Tình hình của liên doanh Misancác anh đã rõ. Hôm nay, rất mong các Anh cho ý kiến để tìm giải pháptrong việc phân bổ lại lợi nhuận giữa các công ty sáng lập và liên doanh để Misan có thể tiếp tục phát triển. - Đại diện 1: Giải pháp của Misan nằm ở chính Misan. Các anh đã nỗ lực hết sức mình chưa. Hay các anh thấy có hai công ty mẹ phía sau nên chưa làm hết mình. - CEO: Các anh nói thế không đúng, Misan hiện nay gặp quá nhiều sức ép cả đầu vào lẫn đầu ra. Đầu vào thì giá cả thị trường và các nhà cung cấp. Đầu ra thì các công ty mẹ khống chế giá mua quá thấp. - Đại diện 2: Thế nào là thấp? Misan các anh chỉ lo sản xuất, có phải lo thị trường và cạnh tranh như chúng tôi đâu. Hơn nữa, anh đừng quên nhờ các công ty mẹ mà sản lượng của Misan tăng liên tục qua các năm đấy. - CEO: Sản lượng tăng nhưng lại lỗ lũy tiến, thu không bù nổi chi. Gần 400 công nhân đang bị nợ lương, nhiều chi phí duy trì và vận hành nhà máy đang không đủ. - Đại diện 1: Thế thì các anh phải rà soát lại hệ thống, quy trình sản xuất để tiết giảm chi phí. Lãi nằm ở đấy cả đấy. - CEO: Trong ba năm vừa qua, cái gì tiết giảm được chúng tôi đã tiết giảm rồi, nên mới trụ được 4 Phòng CEO (hoặc quán café) - Công ty CP Liên doanh nƣớc ngọt Misan CEO trao đổi với đại diện hai công ty mẹ Mọi người trao đổi qua lại với nhau CEO nét mặt căng thẳng

Đại diện các công ty mẹ tỏ vẻ cương quyết Cận nét mặt CEO và các đại diện

147

đến bây giờ. Nhưng thời điểm này không trụ được nữa, giờ chỉ còn nước cắt bớt quy trình. Nhưng như vậy, chất lượng sản phẩm sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. - Đại diện 2: Vậy các anh có đề xuất gì ? - CEO: Chúng tôi muốn đề nghị các công ty mẹ đầu tư để nâng cấp và cải tiến công nghệ. Đồng thời điều chỉnh chính sách giá, giảm sức ép lên công ty con. - Đại diện 1: Lãnh đạo các công ty mẹ đều cho rằng công ty con Misan chưa làm hết sức mình. Do đó, việc đầu tư thêm bất kể khoản mục nào vào lúc này sẽ không hiểu quả. - Đại diện 2: Trong thời gian tới nếu tình hình của Misan không được cải thiện,rất có thể chúng tôi sẽ xem xét đến khả năng phải rút vốn, đóng cửa Misan. - CEO: Các anh nói từ đóng đơn giản quá. Nước ngọt là thị trường tiềm năng, đặc biệt là khi gia nhập AEC, ta sẽ có thị trường 600 triệu dân. Khó khăn hiện nay chỉ là trước mắt thôi mà. - Đại diện 1: Đầu tư thì phải có lãi. Không có lãi thì phải cắt lỗ rút vốn, càng cố càng rủi ro thôi. - CEO:Misan là do chính các anh lập ra. Đấy là uy tín và thương hiệu của các anh đấy. Hơn nữa các anh cũng phải nghĩ đến 400 người lao động nữa chứ. - Đại diện 2: Vậy thì tốt nhất các anh phải có giải pháp cho Misan. Còn nếu đã hết cách, chúng tôi buộc lòng phải rút vốn. - Cận nét mặt choáng váng của CEO

Tài liệu hƣớng dẫn tham gia ghi hình

CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG CEO 2015- PHIÊN BẢN SME ------------------------------------------------------------------------------------------ TÀI LIỆU DÀNH CHO CEO CHƢƠNG TRÌNH SỐ 01

MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP: TRÊN ĐE DƯỚI BÚA

Thời gian ghi hình: 7h00 Sáng Thứ Bảy, ngày 8/8/2015

I. NHỮNG LƢU Ý ĐỂ GHI HÌNH THÀNH CÔNG

Chương trình CEO - Chìa Khoá Thành Công rất cảm ơn các Anh, chị đã nhận lời

tham gia chương trình. Để bảo đảm tối đa tiêu chí “Chia sẻ kiến thức và Tôn vinh

doanh nhân” hình ảnh của các Anh, chị, rất mong các anh chị lưu tâm thực hiện đầy

đủ các bước sau:

1. Đọc kỹ tài liệu để hiểu rõ vị trí, vai trò, nhiệm vụ của mình trong buổi ghi hình

2. Xem đầy đủ ít nhất 1 lần chương trình mẫu theo đường link sau:

https://www.youtube.com/channel/UCRvJBavVrKBJkMc0cDpnwnw

3. Nghiên cứu kỹ đề bài, chuẩn bị kỹ phương án giải quyết. Sau đó liên hệ với chuyên

gia để nhận tư vấn và hướng dẫn muộn nhất 7 ngày trước ngày ghi hình.

* Contact của Chuyên gia tư vấn: Ông Lê Thẩm Dương – Trưởng khoa Tài

chính, Trường ĐH Ngân hàng TP. HCM.

4. Chuẩn bị sức khoẻ và có mặt tại trường quay đúng 7h00 sáng ngày 8 tháng 8 năm

2015 để trang điểm và thay trang phục, nhận tài liệu ghi hình (Thời gian kết thúc dự

kiến 11h30 – 12h00 cùng ngày)

II. BẢN CHẤT CỦA FORMAT CEO SME 2015

Format CEO Chìa khoá thành công 2015 được thiết kế đặc biệt để giải quyết một

cách thực tế và thiết thực nhất các vấn đề nan giải của doanh nghiệp vừa và nhỏ của

Việt Nam.

148

Mỗi chương trình được chia làm 2 phần, phát sóng 2 số liên tiếp trên VTV1.

PHẦN 1: Là phần tranh biện giữa CEO và nhóm phản biện ( Cổ đông, đội ngũ cán

bộ đầu ngành, công đoàn…). Ở phần này, các bên sẽ tranh luận không khoan nhượng,

nhằm đưa người xem tới tận cùng của mọi lý lẽ, mọi góc nhìn, mọi góc khuất về ý thức,

nhận thức, tình cảm, tâm lý,mong muốn của tuyến nhân vật mình đại diện. Đồng thời

tạo nút vấn đề sẽ giải quyết ở phần 2.

PHẦN 2: Là phần CEO trao đổi và nhận tư vấn từ các chuyên gia để giải quyết

thấu đáo bài toán đặt ra cho chương trình.

III. VAI TRÒ CỦA CEO TRONG CHƢƠNG TRÌNH

1. PHẦN 1: TRANH BIỆN CÙNG NHÓM PHẢN BIỆN (60 - 90 phút)

Ở phần này, CEO sẽ chủ trì (Mở đầu, dẫn dắt) để các bên đưa ra quan điểm và tranh

luận bảo vệ ý kiến của mình đến cùng trên cơ sở mổ xẻ kỹ càng mọi góc cạnh của tình

huống đề bài đã đặt ra.

Nhiệm vụ của CEO trong phần này

- Chuẩn bị mọi luận cứ và lý lẽ để bảo vệ quyểt định của mình

- Lắng nghe, phản bác và thuyết phục, làm cho các cổ đông tâm phục khẩu phục lý

lẽ của mình.

- Tranh luận đến cùng và không khoan nhượng

- Tạo không khí sôi nổi, căng thẳng, quyết liệt. Nhằm gây sự chú ý, tạo sức hút người

xem truyền hình. Từ đó làm lan tỏa các bài học, giá trị của chương trình.

Để làm tốt vai trò của mình trong phần này, CEO cần:

- Xác định rõ bản chất của vấn đề trong bối cảnh của nó.

- Nhìn nhận vấn đề trong đúng hoàn cảnh, tính chất của doanh nghiệp: ngành hàng,

quy mô, quan hệ khách hàng, quan hệ môi trương….

- Xác định rõ mục đích của buổi tranh biện và mục tiêu mình nhắm tới.

- Chuẩn bị dàn ý trình bày với các lý lẽ, luận cứ bảo vệ các lý lẽ.

- Chuẩn bị lý lẽ, dẫn chứng để phản bác quan đểm của đối phương ( Trên cơ sở các

điểm yếu, nhạy cảm trong lý lẽ của đối phương).

2. PHẦN 2: CEO NHẬN TƢ VẤN TỪ CÁC CHUYÊN GIA (60 - 90 phút)

149

Phần này được chia thành 3 bước:

- BƯỚC 1: CEO tóm tắt quan điểm, giải pháp của mình sau khi đối thoại với nhóm

phản biện.

- BƯỚC 2: Chuyên gia chất vấn CEO xung quanh giải pháp của CEO trong phần 1

nhằm làm rõ, sâu sắc hơn vấn đề. Đồng thời chuẩn bị cho phần kết luận.

- BƯỚC 3: Các chuyên gia rút ra các kết luận, bài học trên cơ sở Nguyên lý – Đạo lý –

Pháp lý của vấn đề được đưa ra giải quyết.

* Lƣu ý: CEO SME 2015 là phiên bản tập trung giải quyết các vấn đề cốt tử của các

doanh nghiệp vừa và nhỏ khi Việt Nam chính thức tham gia cộng đồng kinh tế Asean.

Vì vậy các Chuyên gia và các doanh nhân chú ý nghiên cứu và giải quyết vấn đề trên

nền bối cảnh cộng đồng ASEAN và các Hiệp định Thương mại Tự do (TPP).

3.ĐÁNH GIÁ CEO QUA CHƢƠNG TRÌNH

1. Mục đích của việc đánh giá

- Tìm ra 4 vị CEO xuất sắc tham gia 4 trận đỉnh cao của năm 2015

2.Tiêu chí đánh giá

- Bản lĩnh kiên định

- Lý lẽ sắc bén

- Khả năng hùng biện

150

- Hóm hỉnh, hài hước, có những ý tưởng thể hiện khác biệt và shock

TÌNH HUỐNG ĐỀ BÀI

Vấn đề của một công ty liên doanh sản xuất nước ngọt được ra đời bởi sự hợp tác của

hai doanh nghiệp. Sau khi ra đời và chính thức đi vào hoạt động, quá trình sản xuất kinh

doanh của công ty liên doanh nẩy sinh nhiều khó khăn. Một trong những hệ lụy lớn nhất

bắt nguồn từ việc hầu hết các sản phẩm của công ty đều được đưa ra thị trường thông

qua các công ty mẹ và dưới thương hiệu của các công ty mẹ. Đặc biệt, do các công ty

mẹ đã định giá giá trị thương hiệu của mình cao và đều cố gắng giữ lại phần lợi nhuận

càng nhiều càng tốt nên đã khống chế giá thu mua sản phẩm thấp. Điều này đã khiến

công ty liên doanh gặp rất nhiều khó khăn.Và để có chi phí tiếp tục duy trì hoạt động,

công ty buộc phải tính đến việc giảm bớt quy trình, tiết kiệm chi phí tối đa để giảm giá

thành sản xuất. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu và phân tích, CEO của công ty nhận thấy

nếu làm điều này sẽ làm giảm chất lượng sản phẩm. Từ đó sẽ mất uy tín cũng như khả

năng cạnh tranh và có nguy cơ bị bật khỏi thị trường. Trước tình hình đó, CEO đã đề

xuất giải pháp trình lên các công ty mẹ.

Theo CEO: Công ty đang chịu áp lực cạnh tranh rất lớn từ đầu vào đến đầu ra. Đầu vào

thì các đối thủ không ngừng nâng cấp công nghệ, liên tục nghiên cứu và cho ra đời các

sản phẩm mới và hấp dẫn thị trường. Trong khi đó, đầu ra thì liên tục bị các công ty mẹ

ép giá. Công ty không đủ nguồn lực để bám trụ, năng lực cạnh tranh ngày một sa sút.

Trong tình hình này, CEO đề nghị hai công ty mẹ đầu tư thêm để nâng cấp và cải tiến

công nghệ cho công ty con. Đồng thời, đề nghị các công ty mẹ thay đổi chính sách giá,

giảm áp lực lên công ty con. Trong khi đó, đại diện các công ty mẹ cho rằng: việc

không cạnh tranh được có thể đến từ những yếu kém trong điều hành sản xuất, kinh

doanh dẫn tới chi phí cao. Thời gian vừa qua, các công ty mẹ đã nỗ lực để hỗ trợ hoạt

động của công ty con, nhưng công ty con vẫn chưa làm hết sức. Vì vậy, nếu bỏ thêm

vốn vào thời điểm này sẽ không hiệu quả. Trong trường hợp sắp tới, nếu công ty con

không cải thiện được tình hình thì có thể công ty mẹ sẽ rút vốn và bỏ liên doanh.

Trong vai trò của CEO ở tình huống trên, Anh/ chị hãy chuẩn bị mọi lý lẽ để bảo

151

vệ quan điểm của mình và tìm giải pháp cho doanh nghiệp.

Luận văn Thạc sĩ Báo chí học: Đặc điểm của chương trình Chìa Khóa Thành Công – CEO

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Báo chí học

Hà Nội – 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60.32.01.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đặng Thị Thu Hƣơng

Hà Nội - 2015

trình hội nhập và phát triển. Các công trình này đã nghiên cứu khá đầy đủ và

1.1.2. Một số định dạng chƣơng trình liên quan đến đề tài

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok

Luận văn Thạc sĩ Báo chí học: Đặc điểm của chương trình Chìa Khóa Thành Công – CEO

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Báo chí học

Hà Nội – 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------

VƢƠNG TÚ NGỌC

ĐẶC ĐIỂM CỦA CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH

“CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG – CEO”

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60.32.01.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đặng Thị Thu Hƣơng

Hà Nội - 2015

trình hội nhập và phát triển. Các công trình này đã nghiên cứu khá đầy đủ và

1.1.2. Một số định dạng chƣơng trình liên quan đến đề tài

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok