VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ HỒNG HẠNH
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ỨNG PHÓ VỚI VẤN ĐỀ
GIẢM SINH Ở HÀN QUỐC
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
HÀ NỘI, 2021
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ HỒNG HẠNH
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ỨNG PHÓ VỚI VẤN ĐỀ
GIẢM SINH Ở HÀN QUỐC
Ngành: Chính sách công
Mã số: 8340402
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. PHẠM QUÝ LONG
HÀ NỘI, 2021
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH ỨNG PHÓ VỚI
VẤN ĐỀ GIẢM SINH ................................................................................... 14
1.1. Một số vấn đề lý luận về giảm sinh .......................................................... 14
1.2. Một số khung chính sách ứng phó với vấn đề giảm sinh trên thế giới
hiện nay ............................................................................................................ 22
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ỨNG PHÓ
VỚI VẤN ĐỀ GIẢM SINH CỦA HÀN QUỐC ......................................... 36
2.1. Bối cảnh thực hiện chính sách ứng phó với vấn đề giảm sinh ở Hàn
Quốc ................................................................................................................. 36
2.2. Quá trình thực hiện chính sách ứng phó với vấn đề giảm sinh của Hàn
Quốc ................................................................................................................. 46
2.3. Đánh giá quá trình thực hiện chính sách ................................................... 56
Chương 3: MỘT SỐ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM ............. 63
3.1. Vấn đề dân số, mức sinh và chính sách sinh đẻ ở Việt Nam .................... 63
3.2. Một số hàm ý chính sách cho Việt Nam từ kinh nghiệm của Hàn
Quốc ................................................................................................................. 70
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 73
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 79
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CAFS
Uỷ ban về Già hoá và tương lai Hàn Quốc
CBR
Mức sinh thô
Đảng CSVN
Đảng Cộng sản Việt Nam
FAFM
Tuổi kết hôn lần đầu của phụ nữ
ICPD
Hội nghị dân số và phát triển
KDI
Viện Phát triển Hàn Quốc
KIHASA
Viện Nghiên cứu Sức khỏe và Các vấn đề xã hội Hàn Quốc
KHHGĐ
Kế hoạch hóa gia đình
MFR
Tỷ lệ sinh của phụ nữ đã kết hôn
NIPSSR
Viện nghiên cứu quốc gia về Dân số và An sinh xã hội Nhật
Bản
NSO
Cục thống kê Quốc gia Hàn Quốc
NHFPC
Ủy ban Kế hoạch hóa gia đình và Y tế Quốc gia của Trung
Quốc
OECD
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
SRB
Tỷ số giới tính khi sinh
TCTK
Tổng cục thống kê Việt Nam
TFR
Tổng tỷ suất sinh
UN
Liên Hợp Quốc
UNFPA
Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc
WHO
Tổ chức Y tế thế giới
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1: Xu hướng giảm sinh của Hàn Quốc giai đoạn 1960-2018 ............. 36
Hình 2.2: Xu hướng giảm sinh ở một số nước Đông Á .................................. 38
Hình 2.3: Xu hướng tham gia lực lượng lao động của phụ nữ theo lứa
tuổi ở Hàn Quốc, 1990-2010 (%) .................................................................... 44
Hình 2.4: Cơ cấu của các dự án thuộc hợp phần mức sinh thấp trong giai
đoạn II (%) ....................................................................................................... 55
Hình 2.5: Tỷ lệ biết và tiếp cận với các gói chính sách của phụ nữ đã có
con ở Hàn Quốc năm 2009 (Đơn vị: %). ........................................................ 58
Hình 2.6: Cơ chế giảm mức sinh ở Hàn Quốc ................................................ 61
Hình 3.1: Tổng tỷ suất sinh ở khu vực nông thôn, thành thị và toàn quốc
từ 2001 đến 2016 ............................................................................................. 63
Hình 3.2: Tổng tỷ suất sinh ở 6 vùng và toàn quốc từ 2005 đến 2016 ........... 64
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Dự báo tỷ lệ dân số trên 65 tuổi trong quy mô dân số ở Đông
Á (%) ............................................................................................................... 39
Bảng 2.2: Thay đổi tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc (số trẻ em sinh ra/1000 phụ
nữ kết hôn)....................................................................................................... 40
Bảng 2.3: Quan niệm về con cái của phụ nữ Hàn Quốc đã kết hôn (%) ........ 41
Bảng 2.4: Chi phí nuôi con và giáo dục ở Hàn Quốc năm 2005 (đơn vị:
nghìn won, %) .................................................................................................. 42
Bảng 2.5: Sự thay đổi của một số chiều cạnh kinh tế xã hội ở Hàn
Quốc, 1980-2010 ............................................................................................. 43
Bảng 2.6: Nhiệm vụ của Chương trình mức sinh thấp và già hoá giai
đoạn 2006-2010 ............................................................................................... 47
