ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

***************

NGUYỄN THỊ HÒA

ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI LÃNH ĐẠO

CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH NIÊN

TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Hà Nội - 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

***************

NGUYỄN THỊ HÒA

ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI LÃNH ĐẠO

CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH NIÊN

TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008

Chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Mã số: 60 22 56

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lƣu Trần Luân

Hà Nội - 2015

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 3

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 6

4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu ................................................................. 7

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu ................................................ 8

6. Cấu trúc luận văn ....................................................................................... 8

Chƣơng 1. CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH

PHỐ HÀ NỘI TRONG CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO

THANH NIÊN TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008 ......................................... 9

1.1. Tình hình công tác đoàn và phong trào thanh niên Hà Nội trƣớc

năm 2001 ....................................................................................................... 9

1.1.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến tình hình

thanh niên ................................................................................................... 9

1.1.2. Một vài nét về công tác đoàn và phong trào thanh niên thành phố

trước năm 2001 ........................................................................................ 10

1.2. Đảng bộ thành phố Hà Nội quán triệt và cụ thể hóa chủ trƣơng của

Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác Đoàn và phong trào thanh niên

từ năm 2001 đến năm 2008 ....................................................................... 16

1.2.1. Yêu cầu mới trong công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô

những năm đầu thế kỷ XXI ....................................................................... 16

1.2.2. Quan điểm chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác thanh niên .. 18

1.2.3. Quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội về công tác

đoàn và phong trào thanh niên ................................................................ 28

Chƣơng 2. CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH NIÊN THỦ

ĐÔ DƢỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI TỪ

NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008 ......................................................................... 45

2.1. Công tác giáo dục chính trị, tƣ tƣởng; công tác tuyên truyền ....... 46

2.1.1. Giáo dục truyền thống cách mạng, ý thức tự hào dân tộc ............. 46

2.1.2. Giáo dục chính trị, tư tưởng ........................................................... 52

2.1.3. Nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong thanh niên ............. 56

2.2. Phong trào “Xung kích tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và

bảo vệ Tổ quốc” ......................................................................................... 58

2.2.1. Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế ............. 58

2.2.2. Xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng ............................. 61

2.2.3. Xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an

toàn xã hội ................................................................................................ 64

2.2.4. Xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học công nghệ ......... 70

2.2.5. Xung kích bảo vệ môi trường ......................................................... 74

2.3. Phong trào đồng hành cùng thanh niên ........................................... 76

2.3.1. Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp............................. 76

2.3.2. Đồng hành với thanh niên trong nghề nghiệp, việc làm ................ 83

2.3.4. Đồng hành với thanh niên trong phát triển kỹ năng xã hội ........... 88

2.4 Công tác xây dựng tổ chức Đoàn, Hội, Đội ....................................... 92

2.4.1. Công tác đoàn viên ......................................................................... 93

2.4.2. Công tác chi đoàn và đoàn cơ sở ................................................... 94

2.4.3. Phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn Thanh niên thành phố

đối với các tổ chức hội ............................................................................. 95

2.4.4. Công tác kiểm tra của Đoàn .......................................................... 98

2.5 Thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; tham gia quản

lý Nhà nƣớc ................................................................................................. 99

Chƣơng 3. NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM ĐÚC RÚT TỪ QUÁ

TRÌNH ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC

ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH NIÊN (2001 - 2008) ...................... 102

3.1. Nhận xét quá trình Đảng bộ Thành phố Hà Nội lãnh đạo công tác

Đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm 2008 ............... 102

3.1.1. Nhận xét về thành tựu ................................................................... 102

3.1.2. Nhận xét về hạn chế ..................................................................... 108

3.2. Một số kinh nghiệm .......................................................................... 111

KẾT LUẬN .................................................................................................. 118

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 120

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thanh niên là lực lƣợng xã hội to lớn, quyết định tƣơng lai, vận mệnh

dân tộc; là lực lƣợng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc

đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung

sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự

khẳng định mình. Song, do còn trẻ, thiếu kinh nghiệm nên thanh niên cần

đƣợc sự giúp đỡ, chăm lo của các thế hệ đi trƣớc và của toàn xã hội.

Trong quá trình lãnh đạo đất nƣớc, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đề

cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lƣợng nòng cốt

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội

dự bị tin cậy của Đảng, công tác thanh niên là vấn đề sống còn, là bộ phận

không thể tách rời công tác xây dựng Đảng. Việc xây dựng tổ chức Đoàn

Thanh niên Cộng sản cũng quan trọng nhƣ xây dựng tổ chức Đảng. Đồng

thời, Đảng đề ra nhiều chủ trƣơng giáo dục, đào tạo, bồi dƣỡng, tổ chức thanh

niên thành lực lƣợng hùng hậu, trung thành, kế tục sự nghiệp cách mạng của

Đảng và dân tộc.

Trƣớc yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nƣớc, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, sự biến đổi nhanh chóng của tình

hình thanh niên đòi hỏi phải tăng cƣờng hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối

với công tác thanh niên, nhằm chăm lo, bồi dƣỡng và phát huy cao nhất vai

trò, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Sự quan tâm của Đảng đối với thế hệ trẻ đƣợc thể

hiện trong các chủ trƣơng, chính sách đào tạo, bồi dƣỡng các thế hệ thanh

niên trở thành ngƣời kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng.

Đảng Cộng sản Việt Nam xác định: “Thanh niên là lực lƣợng xung kích

1

trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp đổi mới có thành

công hay không, đất nƣớc bƣớc vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong

cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bƣớc theo con

đƣờng xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lƣợng thanh

niên, vào việc bồi dƣỡng rèn luyện thế hệ thanh niên, công tác thanh niên là

vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành

bại của cách mạng” [49, tr.82]. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ

IX của Đảng (tháng 4/2001) nêu rõ: “Đối với thế hệ trẻ, chăm lo giáo dục, bồi

dƣỡng, đào tạo phát triển toàn diện về chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức, lối sống,

văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp, giải quyết việc làm, phát triển tài năng và sức

sáng tạo, phát huy vai trò xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ

quốc” [50, tr.126]. Nghị quyết 25-NQ/TW (ngày 25/7/2008) của Đảng xác

định: “Thanh niên là rƣờng cột của nƣớc nhà, chủ nhân tƣơng lai của đất

nƣớc, là lực lƣợng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong

những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện

đại hóa đất nƣớc, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên

đƣợc đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lƣợc bồi dƣỡng, phát huy nhân tố và

nguồn lực con ngƣời. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là

động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nƣớc” [86,

tr.118]. Thực tế, Đảng ta đã luôn quán triệt tới các cấp ủy về vấn đề tăng

cƣờng chăm lo đến công tác thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên cống

hiến, sáng tạo, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn của thời kỳ

đổi mới.

Quán triệt quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ Thành phố

Hà Nội đặc biệt quan tâm chỉ đạo các cấp, các ngành chung tay xây dựng lực

lƣợng thanh niên đủ đức, đủ tài chung tay xây dựng Thủ đô ngày càng văn

minh, giàu đẹp. Công tác đoàn và phong trào thanh niên đƣợc Đảng bộ thành

phố xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lƣợc xây dựng Hà Nội trở

2

thành trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn

hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nƣớc, đƣợc chỉ

đạo sát sao, cụ thể bằng nhiều chỉ thị, nghị quyết, các chuyên đề hành động,

thúc đẩy thế hệ trẻ Thủ đô tiếp nối truyền thống cách mạng quật cƣờng của

cha anh.

Do vậy, tìm hiểu sự lãnh đạo của Đảng bộ Hà Nội về công tác đoàn và

phong trào thanh niên từ năm 2001 - 2008, nhằm tổng kết thực tiễn, từ đó rút

ra những kinh nghiệm nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả lãnh đạo công tác

thanh niên của Đảng bộ, đồng thời khẳng định một lần nữa vai trò của công

tác thanh niên trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong thời

kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc là một việc làm cần

thiết và có ý nghĩa khoa học, thực tiễn.

Từ những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài Đảng bộ Thành phố Hà

Nội lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm

2008 làm luận văn Thạc sĩ, chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác

vận động quần chúng của Đảng ta, có vai trò to lớn trong công tác xây dựng

Đảng. Đảng lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên là một yêu cầu

khách quan trong mỗi thời kỳ lịch sử. Do vậy, vấn đề thanh niên, vấn đề lãnh

đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên đã đƣợc đề cập dƣới nhiều góc độ

và cách tiếp cận khác nhau.

*Nhóm thứ nhất: nhóm các công trình khoa học nghiên cứu về công tác

thanh niên nói chung, tiêu biểu là các công trình:

- Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào Thanh

niên Việt Nam (1925 - 1999), Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội, 2000. Nội

dung công trình làm rõ quá trình hình thành, phát triển của Đoàn Thanh niên

Cộng sản Hồ Chí Minh và những đóng góp của thanh niên trong tiến trình

3

cách mạng Việt Nam dƣới sự lãnh đạo của Đảng từ năm 1925 - 1999.

- Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh - 70 năm xây dựng và trưởng

thành, Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội, 2001. Cuốn sách đề cập đến những

tƣ tƣởng cơ bản của Hồ Chí Minh về công tác vận động thanh niên, những

quan điểm cơ bản của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và công tác

thanh niên; nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với việc

giáo dục, đoàn kết, tập hợp thanh niên.

- Trung ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: Tổng quan về

tình hình thanh niên, công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi (1997 -

2002), Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội, 2002. Cuốn sách đề cập đến tình hình

thanh niên, các đối tƣợng thanh niên và công tác đoàn, phong trào thanh, thiếu

niên cả nƣớc thời kỳ 1997 - 2002; đồng thời đƣa ra những dự báo về tình hình

thanh niên và những giải pháp đẩy mạnh công tác đoàn và phong trào thanh,

thiếu niên giai đoạn 2002 - 2007.

- Trung ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: Tổng quan tình

hình thanh niên, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi 2002- 2007,

Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội, 2007.

- Trần Văn Miều: Phong trào thanh niên với việc đào tạo nguồn nhân

lực trẻ, Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội, 2001. Cuốn sách đề cập đến việc

Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng Chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí

Minh vào việc phát động phong trào thanh niên và những nhiệm vụ của thanh

niên Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

*Nhóm thứ hai: nhóm các tác phẩm, nghiên cứu về quan điểm của Hồ

Chí Minh, chủ trƣơng của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và quá

trình triển khai thực hiện, với các công trình tiêu biểu nhƣ:

- Nguyễn Hữu Đức (chủ biên): Giáo dục rèn luyện thanh niên theo tư

tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà xuất bản

4

Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003. Công trình đã làm rõ sự quan tâm của Chủ

tịch Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam với thanh niên và công tác thanh

niên trong thời đại Hồ Chí Minh.

- Văn Tùng: Tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp công tác thanh

thiếu nhi, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 2003; Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh

niên và công tác thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 2006. Nội dung hai

cuốn sách đề cập chi tiết những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về

phƣơng pháp thanh thiếu nhi nói riêng, về thanh niên và công tác thanh niên

nói chung.

- Năm 2002, tác giả Tô Thành Phát đã bảo vệ thành công Luận văn Thạc

sĩ lịch sử, đề tài: Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác thanh niên

trong thời kỳ đổi mới từ 1991 - 2001. Nội dung luận văn góp phần làm rõ sự

lãnh đạo của Đảng trong công tác thanh niên và trình bày một cách hệ thống

những chƣơng trình hành động của thanh niên từ năm 1991 - 2001.

- Năm 2007, tác giả Ngô Thị Khánh đã bảo vệ thành công Luận văn

Thạc sĩ lịch sử với đề tài: Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác thanh

niên từ năm 1986 đến năm 2006.

- Năm 2008, tác giả Nguyễn Thị Khánh Ly đã bảo vệ thành công Luận

văn Thạc sĩ lịch sử, đề tài: Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lãnh đạo công tác đoàn và

phong trào thanh niên (2001 - 2007). Nội dung luận văn góp phần làm rõ

quan điểm lãnh, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh với công tác thanh niên;

thực trạng hoạt động công tác đoàn và phong trào thanh niên Hà Tĩnh từ năm

2001 đến năm 2007.

* Nhóm thứ ba: nhóm các tác phẩm nghiên cứu về sự lãnh đạo của

Đảng bộ Hà Nội, về các lĩnh vực liên quan đến công tác Thanh niên Hà Nội,

với các công trình tiêu biểu nhƣ:

- Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội: Sơ thảo Lịch sử Đảng bộ

Thành phố Hà Nội (1975 - 2000), Nhà xuất bản Hà Nội, 2002.

- Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội: Lịch sử Đảng bộ Thành

5

phố Hà Nội (1930 - 2000), Nhà xuất bản Hà Nội, 2004.

- Nguyễn Thị Ngọc Vân (chủ biên), Hà Nội qua số liệu thống kê (1945

- 2010), Nxb Hà Nội, 2010.

- Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố

Hà Nội, Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hà Nội.

- Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hà

Nội, Chặng đường 72 năm của tuổi trẻ Thủ đô, Nhà xuất bản Hà Nội, 2002.

- Luận văn Thạc sỹ của Tô Thành Phát, Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh

đạo công tác thanh niên trong thời kỳ đổi mới từ 1991 - 2001, Trƣờng Đại

học Khoa học xã hội và Nhân văn, Hà Nội, 2002.

- Luận văn Thạc sỹ của Hoàng Thu Hằng, Nhận thức của sinh viên về tệ

nạn ma túy trên địa bàn Thành phố Hà Nội hiện nay, Trƣờng Đại học Khoa

học xã hội và Nhân văn, Hà Nội, 2008.

Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến nhiều góc độ khác nhau cả

về phƣơng diện lý luận và thực tiễn trong chỉ đạo và triển khai công tác thanh

niên Việt Nam nói chung, ở địa phƣơng nói riêng. Đây là cơ sở để tác giả kế

thừa tiếp tục nghiên cứu về công tác thanh niên, đồng thời gợi mở những

hƣớng nghiên cứu mới. Tuy nhiên, chƣa có công trình nào nghiên cứu một

cách độc lập, có hệ thống về quá trình Đảng bộ Thành phố Hà Nội lãnh đạo

công tác đoàn và phong trào thanh niên trong thời gian cụ thể từ năm 2001

đến năm 2008. Vì thế, đề tài tác giả lựa chọn là vấn đề mới, không trùng lặp.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Làm rõ quá trình Đảng bộ Thành phố Hà Nội nhận thức, vận dụng chủ

trƣơng chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lãnh đạo công tác đoàn

và phong trào thanh niên ở địa bàn từ năm 2001 đến năm 2008, từ đó nêu lên

những nhận xét và đúc rút một số kinh nghiệm có ý nghĩa tham khảo cho việc

lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên ở Hà Nội hiện nay.

6

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Khái quát bối cảnh lịch sử, những nhân tố tác động đến công tác đoàn

và phong trào thanh niên ở Hà Nội.

- Trình bày hệ thống các quan điểm, đƣờng lối của Đảng Cộng sản Việt

Nam trong lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến

năm 2008.

- Phân tích chủ trƣơng và sự chỉ đạo của Đảng bộ Hà Nội về công tác

đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm 2008.

- Trình bày nội dung hoạt động, kết quả công tác đoàn và phong trào

thanh niên Hà Nội từ năm 2001 - 2008.

- Nhận xét và đúc rút một số kinh nghiệm từ quá trình Đảng bộ

Thành phố lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001

đến năm 2008.

4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tƣợng nghiên cứu chủ yếu của luận văn là hệ thống các chủ trƣơng,

quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội về công tác đoàn

và phong trào thanh niên; các chƣơng trình hành động và thực tiễn hoạt động

trong công tác đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm 2008.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Nghiên cứu sự lãnh đạo (bao gồm chủ trƣơng, chính sách,

chỉ đạo tổ chức, kết quả thực hiện) của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong công

tác đoàn và phong trào thanh niên, tập trung vào các nội dung cơ bản là:

+ Công tác giáo dục chính trị, tƣ tƣởng; công tác tuyên truyền;

+ Phong trào “Xung kích tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo

vệ Tổ quốc”;

+ Các phong trào đồng hành với thanh niên;

7

+ Công tác xây dựng tổ chức Đoàn, Hội, Đội;

+ Thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; tham gia quản lý

- Về thời gian: Từ năm 2001 đến năm 2008.

Nhà nƣớc.

- Về không gian: Tập trung nghiên cứu trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Từ năm 2008, Hà Nội mở rộng địa giới hành chính theo Nghị quyết số

15/2008/QH12 ngày 29/5/2008 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

Việt Nam, do đó trong phạm vi luận văn, từ năm 2001 đến năm 2008 là

nghiên cứu trên địa bàn Hà Nội trƣớc khi mở rộng.

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận

Luận văn đƣợc hoàn thành trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ

tƣởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đƣờng lối của Đảng Cộng sản Việt Nam

về công tác thanh niên.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

Phƣơng pháp lôgic và phƣơng pháp lịch sử là hai phƣơng pháp chủ yếu

đƣợc luận văn sử dụng trong quá trình nghiên cứu và trình bày, đồng thời kết

hợp các phƣơng pháp khác nhƣ phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê để làm

sáng tỏ nội dung của luận văn.

6. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,

luận văn đƣợc chia thành 3 chƣơng nhƣ sau:

Chương 1: Chủ trƣơng và sự chỉ đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội

trong công tác đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm 2008

Chương 2: Công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô dƣới sự

lãnh đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội từ năm 2001 đến năm 2008

Chương 3: Nhận xét và kinh nghiệm đúc rút từ quá trình Đảng bộ

Thành phố Hà Nội lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên

8

(2001 - 2008)

Chƣơng 1

CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ

THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ

PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008

1.1. Tình hình công tác đoàn và phong trào thanh niên Hà Nội trƣớc năm 2001

1.1.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến tình

hình thanh niên

Hà Nội từ xa xƣa đã là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của đất

nƣớc. Vị trí trung tâm của Hà Nội đối với cả nƣớc đƣợc tạo lập qua ngàn năm

lịch sử. Năm 1010, Lý Công Uẩn, vị vua đầu tiên của nhà Lý quyết định xây

dựng kinh đô mới ở vùng Hà Nội với tên gọi Thăng Long. Các triều đại Lý,

Trần, Lê, Mạc, kinh thành Thăng Long là nơi buôn bán, trung tâm văn hóa,

giáo dục của cả nƣớc. Thăng Long bắt đầu mang tên Hà Nội từ năm 1831,

dƣới thời vua Minh Mạng. Năm 1902, Hà Nội trở thành thủ phủ của 03 nƣớc

Đông Dƣơng và đƣợc ngƣời Pháp xây dựng, quy hoạch lại. Từ Cách mạng

Tháng Tám 1945, Hà Nội là Thủ đô của nƣớc Việt Nam mới.

Ngày 21/12/1978, Quốc hội Việt Nam phê chuẩn mở rộng địa giới Hà

Nội, sáp nhập thêm 5 huyện Ba Vì, Thạch Thất, Phúc Thọ, Đan Phƣợng, Hoài

Đức và thị xã Sơn Tây của tỉnh Hà Sơn Bình cùng 2 huyện Mê Linh, Sóc Sơn

của tỉnh Vĩnh Phú. Dân số Hà Nội lên tới con số 2,5 triệu ngƣời.

Ngày 12/8/1991, ranh giới Hà Nội đƣợc điều chỉnh, chuyển lại 5 huyện

và 1 thị xã của Hà Sơn Bình từ năm 1978 về tỉnh Hà Tây và huyện Mê Linh

đƣợc nhập về tỉnh Vĩnh Phú, Hà Nội còn lại 4 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành với diện tích đất tự nhiên 924 km2.

Ngày 29/5/2008, Quốc hội Việt Nam thông qua nghị quyết điều chỉnh

9

địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội và các tỉnh, có hiệu lực từ ngày

01/8/2008. Theo đó, toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh của tỉnh Vĩnh Phúc

và 4 xã Đông Xuân, Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung thuộc huyện Lƣơng

Sơn, tỉnh Hòa Bình sáp nhập về Hà Nội. Từ diện tích gần 1.000 km² và dân số

khoảng 3,4 triệu ngƣời, Hà Nội sau khi mở rộng có diện tích 3.324,92 km² và

dân số 6.232.940 ngƣời. Hiện nay, Hà Nội có 30 đơn vị hành chính, gồm 12

quận, 17 huyện, 01 thị xã.

Sau khi mở rộng địa giới hành chính, với hơn 6 triệu dân, Hà Nội có 3,2

triệu ngƣời đang trong độ tuổi lao động. Tuy nhiên, thành phố vẫn thiếu lao

động có trình độ chuyên môn cao, cơ cấu và chất lƣợng nguồn lao động chƣa

dịch chuyển kịp theo yêu cầu cơ cấu kinh tế. Năng lực cạnh tranh của nhiều sản

phẩm dịch vụ cũng nhƣ sức hấp dẫn môi trƣờng đầu tƣ của thành phố còn thấp,

chƣa huy động tốt tiềm năng kinh tế trong dân cƣ. Việc chuyển dịch cơ cấu

kinh tế vẫn chậm, đặc biệt cơ cấu ngành công nghiệp, dịch vụ và các sản phẩm

chủ lực mũi nhọn. Vấn đề gia tăng dân số quá nhanh cùng quá trình đô thị

hóa thiếu quy hoạch tốt đã khiến Hà Nội trở nên chật chội, ô nhiễm và giao

thông nội đô thƣờng xuyên ùn tắc, nhiều di sản kiến trúc đang dần biến mất,

giữa các khu vực trong thành phố phát triển không đồng đều.

1.1.2. Một vài nét về công tác đoàn và phong trào thanh niên thành

phố trước năm 2001

Thực hiện kế hoạch 5 năm (1976 - 1980), triển khai chủ trƣơng của

Trung ƣơng Đoàn và Chỉ thị, Nghị quyết của Thành ủy, thanh niên Hà Nội

dƣới sự lãnh đạo của Thành đoàn hăng hái tham gia phong trào “Lao động

sáng tạo, tình nguyện vượt mức kế hoạch”, “Ba xung kích làm chủ tập thể”.

Nhiều cơ sở đoàn xung phong đảm nhận các công việc khó khăn; thành lập

các ban khoa học kỹ thuật trẻ; mở triển lãm sáng kiến của thanh niên công

nhân. Hàng nghìn thanh niên ngoại thành thi đua đăng ký vƣợt ngày công,

vƣợt định mức lao động của hợp tác xã. Các Ban cán sự đoàn tiểu khu tích

10

cực vận động thanh niên tham gia công trƣờng lao động xây dựng, kiến thiết

thành phố. Hàng nghìn công trình thanh niên đã ra đời, thể hiện tinh thần hăng

say lao động của tuổi trẻ Thủ đô. Không quản ngại khó khăn, hàng trăm đoàn

viên, thanh niên các khu phố, các huyện tình nguyện tham gia xây dựng vùng

kinh tế mới Lâm Đồng, khai thác than ở Quảng Ninh. Khi chiến tranh biên

giới xảy ra, hàng nghìn đoàn viên, thanh niên hăng hái tham gia lực lƣợng vũ

trang, luyện tập quân sự, xây dựng phòng tuyến.

Những năm 1981 - 1983, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành

phố đẩy mạnh phong trào “Ba xung kích làm chủ tập thể”, “Ba mũi tiến công

chống tiêu cực” với những nội dung cụ thể, thiết thực, hình thức phong phú,

bám sát những mục tiêu chính trị, kinh tế, văn hóa của thành phố. Trong 3 năm

(1981 - 1983), Đoàn Thanh niên đã đảm nhận 14.200 công trình thanh niên giải

quyết việc mới, việc khó, phát huy 87.500 sáng kiến; 90% thanh niên nông

thôn đăng ký phong trào “Nhận khoán, vượt khoán, bán nhiều sản phẩm”. Vai

trò xung kích, nòng cốt trong lao động sản xuất, xây dựng lực lƣợng vũ trang,

góp phần giữ gìn an ninh Thủ đô của thế hệ trẻ đƣợc biểu hiện đậm nét. Trƣởng

thành từ các hoạt động thực tiễn, trong 3 năm, 14 vạn thanh niên đƣợc kết nạp

Đoàn, 6.000 đoàn viên ƣu tú đƣợc kết nạp Đảng.

Trong 2 năm (1984 - 1985), Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

thành phố tập trung phát triển các tổ đội thanh niên lao động xung kích. Hơn

60 đội với gần 1.226 đội viên xung kích đã tham gia công trình làm kè

Chƣơng Dƣơng (1984). Thành đoàn thành lập Tổng đội thanh niên xung

phong xây dựng Thủ đô với 5 xí nghiệp, công trƣờng trực thuộc (Xí nghiệp

khai thác than, Xí nghiệp xây dựng thanh niên, Lâm trƣờng thanh niên Ba Vì,

Mỏ than thanh niên liên kết với đơn vị 917 Tổng cục địa chất). Các xí nghiệp

khai thác than thanh niên hoàn thành kế hoạch Nhà nƣớc, đã có 9.798 sáng

kiến cải tiến kỹ thuật của thanh niên đƣợc áp dụng, 268 đề tài đƣợc lựa chọn

11

tham gia hội thi “Hội thi tuổi trẻ sáng tạo” toàn quốc lần thứ nhất.

Ngày 28-6-1987, Đại hội Đoàn Thanh niên thành phố lần thứ IX khai

mạc. Đại hội đề ra những nhiệm vụ chủ yếu trong các năm 1987 - 1991 là:

- Động viên thanh niên tham gia lao động, sáng tạo, thực hiện ba chƣơng

trình kinh tế lớn của Đảng và hai nhiệm vụ cấp bách của thành phố;

- Giáo dục lý tƣởng cách mạng và lập trƣờng giai cấp công nhân cho tuổi

trẻ, giáo dục đạo đức và lối sống xã hội chủ nghĩa, xây dựng nếp sống văn

minh, chống các tệ nạn xã hội trong thanh niên;

- Tạo điều kiện cho thanh niên, thiếu nhi, tham gia vào việc củng cố tổ

chức Đoàn, Đội, không ngừng xây dựng Đoàn vững mạnh.

Tháng 11/1987, Đại hội Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh toàn

quốc lần thứ V tổ chức tại Hà Nội. Đại hội chỉ rõ mục tiêu, phƣơng hƣớng

công tác đoàn trong thời kỳ đổi mới là: Động viên tuổi trẻ cả nƣớc, tạo phong

trào hành động cách mạng sôi nổi, rộng khắp, nhằm thực hiện hai nhiệm vụ

chiến lƣợc - xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện ba chƣơng trình kinh tế

lớn của Đảng với năng suất và chất lƣợng, hiệu quả cao nhất.

Sau các đại hội quan trọng trên, Thành đoàn triển khai đƣa các nghị

quyết của Đảng và Trung ƣơng Đoàn vào thực tiễn bằng nhiều đợt khảo sát cơ

sở, tọa đàm và hội thảo, bàn những giải pháp hữu hiệu để tạo sự chuyển biến

về chất trong công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô. Mặt khác,

Thành đoàn cũng nghiêm túc đánh giá những mặt hạn chế của công tác đoàn

thành phố để khắc phục.

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Bác Hồ (19/5/1990), Thành

đoàn phát động phong trào thi đua “Tuổi trẻ làm theo lời Bác”, đƣợc hàng

vạn đoàn viên, thanh niên nhiệt liệt hƣởng ứng từ các cơ sở đoàn nội thành

đến các cơ sở đoàn ngoại thành. Trong thanh niên công nhân, nhiều cơ sở

đoàn chủ động, tích cực tham gia tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, tìm và giải

12

quyết việc làm cho thanh niên, tham gia sản xuất hàng hóa, tiêu thụ sản phẩm,

tiết kiệm nguyên vật liệu, hạ giá thành sản phẩm… Qua phong trào, nhiều tập

thể và cá nhân giỏi đã xuất hiện.

Trƣớc đòi hỏi của công cuộc đổi mới đất nƣớc, công nghiệp hóa, hiện

đại hóa (1991 - 2000), các hoạt động của đoàn viên, thanh niên cần phải đổi

mới mạnh mẽ hơn nữa về nội dung và hình thức, phù hợp với tình hình cách

mạng mới. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố phát động các

phong trào: “Xây dựng chi đoàn vững mạnh”, tổ chức các cuộc thi “Bí thư

đoàn giỏi”, “Cán bộ đoàn giỏi”, “Chi đội trưởng giỏi”, “Phụ trách đoàn

giỏi”… Thực hiện chủ trƣơng của Thành ủy, cơ quan Thành đoàn tiến hành

sắp xếp, đổi mới tổ chức bộ máy, giảm từ 10 ban xuống còn 7 ban. Thành phố

quyết định thành lập Hội sinh viên, Hội liên hiệp thanh niên để mở rộng tổ

chức tập hợp, đoàn kết thanh niên Thủ đô. Qua hoạt động, các hội phát triển

tốt, từng bƣớc khẳng định vị trí của mình trong thanh niên, sinh viên và trong

xã hội.

Trên cơ sở nghiên cứu tổng kết những mô hình sáng tạo trong các lĩnh

vực hoạt động của hai phong trào “Thanh niên lập nghiệp” và “Tuổi trẻ giữ

nước”, tuổi trẻ Thủ đô phát triển lên tầm cao mới với phong trào “Thanh niên

Hà Nội xung phong tình nguyện xây dựng, phát triển Thủ đô và đất nước”,

chào mừng 990 năm Thăng Long - Hà Nội, chào thế kỷ mới, gọi tắt là phong

trào “Thanh niên tình nguyện” do Ban Chấp hành Thành đoàn Hà Nội phát

động. Tuổi trẻ Thủ đô với nhiệt huyết và sức trẻ kế tục và phát huy hào khí

Thăng Long - Hà Nội, góp phần vô cùng quan trọng trong sự nghiệp công

nghiệp hóa - hiện đại hóa Thủ đô.

Năm 2000 là năm đặc biệt có ý nghĩa, đƣợc Đảng, Nhà nƣớc xác định là

“Năm Thanh niên”, năm cả nƣớc kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội và

các ngày lễ lớn của dân tộc, năm diễn ra Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội

Đảng bộ thành phố lần thứ XIII, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Đại hội

13

thi đua yêu nƣớc toàn quốc lần thứ VI. Năm 2000 cũng là năm tuổi trẻ Thủ đô

hƣởng ứng lời kêu gọi, phát động của Trung ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản

Hồ Chí Minh tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Thanh niên tình nguyện” với khí

thế mới, sáng tạo mới và quyết tâm mới.

Tuổi trẻ Thủ đô với khí thế và nhiệt huyết cách mạng gửi Quyết tâm thư

lên Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam bày tỏ lòng biết ơn,

khẳng định niềm tin của tuổi trẻ, học sinh, sinh viên Thủ đô vào sự lãnh đạo

của Đảng; đồng thời khẳng định: Tình nguyện, xông pha, sẵn sàng khắc phục

khó khăn, phát huy sức trẻ và hoài bão cách mạng cùng với nhân dân và tuổi

trẻ cả nƣớc quyết thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đƣợc Đảng, Nhà nƣớc giao

cho, để năm 2000 giành thắng lợi to lớn và toàn diện. Từ quyết tâm đó, trên các

lĩnh vực hoạt động của Đoàn thanh niên xuất hiện hàng ngàn công trình phần

việc, đội hình thanh niên tình nguyện xung kích đảm nhận các khâu khó việc

mới, các vấn đề bức xúc của xã hội; nhiều tài năng trẻ trên các lĩnh vực, các

tấm gƣơng tình nguyện đi phục vụ nhân dân vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải

đảo, dũng cảm quên mình bảo vệ tài sản nhân dân, truy bắt tội phạm bảo vệ

cuộc sống bình yên xuất hiện. Đó là những việc làm thiết thực nối tiếp truyền

thống của các thế hệ cha anh đi trƣớc.

Đại bộ phận thanh niên luôn tin tƣởng vào đƣờng lối và sự lãnh đạo của

Đảng, tích cực học tập, rèn luyện, phấn đấu và trƣởng thành. Thông qua

phong trào thanh niên tình nguyện, vai trò, uy tín của đoàn viên đƣợc nâng

lên. Tuy nhiên, tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy trong thanh, thiếu niên

vẫn diễn biến hết sức phức tạp, vấn đề đời sống, việc làm, thu nhập còn nhiều

khó khăn. Một bộ phận thanh, thiếu niên chậm tiến, thanh niên trong các đơn

vị kinh tế ngoài quốc doanh và liên doanh với nƣớc ngoài, thanh niên tôn giáo

chƣa đƣợc tập hợp, thu hút vào các hoạt động của Đoàn, Hội.

Trƣớc những thời cơ thuận lợi và yêu cầu của Năm Thanh niên, Ban

Thƣờng vụ Thành đoàn đã chủ động xây dựng chƣơng trình công tác, báo cáo

14

và tham mƣu với Thƣờng vụ Thành ủy Hà Nội ban hành các văn bản nhằm

tăng cƣờng sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quan tâm tạo điều kiện, phối

hợp giúp đỡ của các cấp chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và các tổ chức

xã hội đối với phong trào và các hoạt động của tuổi trẻ Thủ đô. Đặc biệt,

Thành đoàn đã chủ động đề xuất với Thành ủy kế hoạch sơ kết Nghị quyết

Trung ƣơng 4 (khóa VII) về công tác thanh niên trong thời kỳ mới, chủ động

tham mƣu với Ủy ban nhân dân thành phố ban hành kế hoạch tổ chức hoạt

động Đội sinh viên tình nguyện làm công tác văn hóa - xã hội trên địa bàn dân

cƣ và tổ chức các hoạt động chào mừng kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà

Nội; phối hợp với Sở Giao thông công chính đảm nhận công trình thanh niên

tình nguyện trồng cây xanh ở hồ Yên Sở; làm việc với Ban chỉ đạo lao động

công ích thành phố thống nhất tham mƣu với Ủy ban nhân dân thành phố chỉ

đạo chính quyền các cấp quan tâm tạo điều kiện cho tổ chức Đoàn đảm nhận,

thực hiện các công trình, phần việc thanh niên tình nguyện… Nhờ đó, công

tác đoàn và phong trào thanh thiếu niên Thủ đô nhận đƣợc sự quan tâm lãnh

đạo sâu sát hơn của các cấp ủy đảng; sự phối hợp tạo điều kiện thuận lợi của

các cấp chính quyền và các sở, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội. Tổ

chức Đoàn chủ động hơn, tích cực hơn trong việc tham mƣu đề xuất và tổ

chức thực hiện sáng tạo 3 trọng tâm công tác và 4 nhiệm vụ cơ bản với những

kết quả rất đáng khích lệ cả về nội dung và hình thức.

Đảng bộ thành phố chỉ đạo Thành đoàn chú trọng công tác tuyên truyền,

vận động mạnh mẽ, khơi dậy sức mạnh thanh niên tiến công vào tất cả các

lĩnh vực kinh tế - xã hội, thu hút đông đảo các cấp bộ đoàn, đoàn viên thanh

niên thành phố tham gia, tạo ấn tƣợng tốt đẹp về lớp thanh niên Việt Nam thời

kỳ mới.

Có thể khẳng định, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tuổi trẻ Hà Nội tự hào

phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc; truyền thống

ngàn năm văn hiến anh hùng của Thủ đô; truyền thống xung kích cách mạng,

15

dũng cảm, kiên cƣờng, năng động, sáng tạo của các thế hệ cha anh đi trƣớc;

truyền thống đoàn kết, tinh thần tƣơng thân tƣơng ái và nhân đạo cao cả;

truyền thống hiếu học, hào hoa, thanh lịch; ý chí vƣợt khó, cần cù, sáng tạo,

dám nghĩ, dám làm, kiên định với con đƣờng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân

ta đã lựa chọn, phấn đấu cho sự phồn vinh của dân tộc.

1.2. Đảng bộ thành phố Hà Nội quán triệt và cụ thể hóa chủ trƣơng

của Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác Đoàn và phong trào thanh niên

từ năm 2001 đến năm 2008

1.2.1. Yêu cầu mới trong công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ

đô những năm đầu thế kỷ XXI

Xu thế toàn cầu hóa kinh tế và hội nhập quốc tế là một xu thế khách

quan, mở ra nhiều cơ hội thu hút đầu tƣ, mở rộng thị trƣờng, nâng cao công

nghệ, thúc đẩy kinh tế phát triển, tạo nhiều việc làm cho các quốc gia trong đó

có Việt Nam. Tuy nhiên, mặt trái của toàn cầu hóa cũng đặt ra những khó

khăn thách thức mới cho các quốc gia, sự cạnh tranh lẫn nhau và khoảng cách

phân hóa giàu nghèo ngày càng lớn. Bên cạnh đó, những biến động nhanh

chóng, khó lƣờng của tình hình thế giới nhƣ suy thoái kinh tế, bất ổn về chính

trị, xung đột vũ trang và dịch bệnh, thiên tai ảnh hƣởng không nhỏ đến sự

phát triển kinh tế cũng nhƣ việc thực hiện các mục tiêu phát triển xã hội của

mỗi quốc gia.

Thủ đô Hà Nội sau 15 năm đổi mới đạt đƣợc nhiều thành tựu quan trọng

nhƣng do quá trình phát triển kinh tế, đô thị hóa nhanh đã tạo ra tình trạng

thiếu việc làm và phát sinh các tệ nạn xã hội. Hà Nội là Thủ đô của cả nƣớc,

trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế, có

sức thu hút đối với ngƣời di dân tự do từ các tỉnh về thành phố. Xu thế mở

cửa, hội nhập vào nền kinh tế thế giới và tác động mặt trái của nền kinh tế

thị trƣờng đã phát sinh nhiều vấn đề xã hội mới phức tạp. Thực trạng công

tác đoàn và phong trào thanh niên thành phố Hà Nội đặt ra nhiều vấn đề

16

cần giải quyết:

- Một bộ phận thanh niên lập trƣờng tƣ tƣởng chính trị không vững vàng,

thiếu bản lĩnh, không có chí tiến thủ, chƣa thực sự năng động, chậm tiếp thu

cái mới. Một bộ phận không nhỏ thanh niên thoái hóa, hƣ hỏng, sống thực

dụng, vƣớng vào các tệ nạn xã hội. Một bộ phận thanh niên trình độ văn hóa,

trình độ học vấn thấp.

- Trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lƣợng lao động trẻ chƣa cân đối,

chuộng bằng cấp; nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học - cao đẳng loại giỏi

không muốn trở về quê hƣơng lập nghiệp. Các mô hình thanh niên làm kinh tế

giỏi ít, nhiều thanh niên có chí làm giàu nhƣng không có vốn. Các chính sách

của Nhà nƣớc, các ngân hàng chƣa thực sự hỗ trợ thanh niên trong giải quyết

vấn đề vốn. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp còn cao;

- Nội dung, phƣơng thức hoạt động của Đoàn Thanh niên thành phố còn

lúng túng, chƣa thực sự sáng tạo, các cơ sở đoàn chƣa có nhiều chƣơng trình

thiết thực, hiệu quả. Chất lƣợng đội ngũ cán bộ đoàn, đặc biệt là cấp đoàn cơ

sở chƣa phát huy đƣợc vai trò xung kích, chƣa tƣơng xứng với nhiệm vụ đƣợc

giao phó. Sự phối kết hợp giữa Đoàn Thanh niên và chính quyền, các đoàn

thể nhân dân, Mặt trận Tổ quốc chƣa chặt chẽ, thiếu tính đồng bộ…

Bƣớc sang thế kỷ XXI, những yêu cầu và nhiệm vụ mới đặt ra đối với

Đảng bộ thành phố Hà Nội trong việc lãnh chỉ đạo thực hiện công tác đoàn và

phong trào thanh niên là:

- Tăng cƣờng và nâng cao hơn nữa công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng,

đạo đức, lối sống và truyền thống cách mạng cho thanh niên.

- Quan tâm thiết thực đến công tác giải quyết việc làm, cơ chế trọng

dụng nhân tài, phát huy nguồn nhân lực trẻ trong thanh niên; điều chỉnh các

chính sách trong công tác hỗ trợ vốn; khuyến khích thanh niên nâng cao trình

độ tay nghề, phát triển tƣ duy kinh tế.

- Đổi mới nội dung và phƣơng thức hoạt động trong công tác đoàn và

17

phong trào thanh niên thành phố; nâng cao chất lƣợng cán bộ và hoạt động

của đoàn cơ sở; tăng cƣờng sự phối hợp giữa đoàn với chính quyền, các đoàn

thể quần chúng để công tác đoàn và phong trào thanh niên thực sự đi vào

chiều sâu.

- Phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức đoàn trong mối quan hệ với Hội

Liên hiệp Thanh niên thành phố, Hội Sinh viên thành phố nhằm làm tốt vai

trò tập hợp, mở rộng lực lƣợng thanh niên.

- Đẩy mạnh công tác phát triển đảng trong thanh niên, đƣa số lƣợng

thanh niên đƣợc đứng trong hàng ngũ của Đảng ngày càng tăng.

- Tận dụng thời cơ, phát huy những thành tựu đã đạt đƣợc, vận dụng

sáng tạo các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc để triển khai

thắng lợi các chƣơng trình hành động của Đảng bộ thành phố Hà Nội về công

tác đoàn và phong trào thanh niên trong những năm 2001 - 2008.

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt đƣợc cũng nhƣ những hạn chế của

tình hình thanh niên, của công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô,

những năm 2001 - 2008, trong điều kiện Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh công

nghiệp hóa - hiện đại hóa, Đảng bộ Thành phố chủ trƣơng tăng cƣờng hơn

nữa việc lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên, coi đây là nhân tố

quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô.

1.2.2. Quan điểm chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác

thanh niên

Từ khi thành lập đến năm 2008, Đảng đã trải qua 10 kỳ đại hội toàn

quốc. Mỗi kỳ Đại hội, để định hƣớng tốt cho công tác đoàn và phong trào

thanh niên, Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng đều có đánh giá về tình hình

thanh niên, công tác thanh niên trong nhiệm kỳ, qua đó, đánh giá những điểm

tích cực, những thành tựu đã đạt đƣợc, đồng thời thẳng thắn nhìn nhận những

hạn chế trong công tác chăm lo, giáo dục thanh niên, xây dựng Đoàn Thanh

niên; đồng thời xác định phƣơng hƣớng, nhiệm vụ, chƣơng trình công tác của

18

Đoàn, nhằm phát triển tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên. Các nghị quyết

chuyên đề về công tác đoàn và phong trào thanh niên đƣợc ban hành bám sát

tình hình quốc tế cũng nhƣ trong nƣớc, nhanh chóng triển khai đi vào thực

tiễn, tạo nên những chuyển biến mạnh mẽ, đƣa công tác đoàn và phong trào

thanh niên ngày càng khởi sắc.

Trƣớc thềm của công cuộc đổi mới toàn diện đất nƣớc, Nghị quyết số

26/NQ-TW, ngày 04/7/1985 của Bộ Chính trị khoá V về tăng cường sự lãnh

đạo của Đảng đối với công tác thanh niên khẳng định: Vận động thanh niên

là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của Đảng. Làm tốt công tác thanh niên là

đảm bảo sự kế tục và phát triển không ngừng của chế độ ta, đảm bảo hiện tại

cũng nhƣ tƣơng lai tƣơi sáng của dân tộc Việt Nam. Nghị quyết 26 chỉ rõ:

“Các cấp ủy Đảng trực tiếp chăm lo xây dựng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ

Chí Minh vững mạnh về chính trị, tƣ tƣởng và tổ chức để Đoàn thực sự là đội

quân xung kích cách mạng, là đội dự bị chiến đấu của Đảng, là trƣờng học

cộng sản chủ nghĩa của thanh niên, đại diện cho lợi ích và quyền làm chủ tập

thể của thế hệ trẻ, phát huy vai trò Đoàn tham gia xây dựng Đảng, xây dựng

chính quyền” [51, tr. 211].

Khi công cuộc đổi mới đất nƣớc đang đƣợc tiến hành toàn diện trên

nhiều lĩnh vực, tình hình thế giới diễn biến ngày càng phức tạp sau sự sụp đổ

của Liên Xô và Đông Âu, Nghị quyết số 25-NQ/TW (ngày 09/02/1991) Về

đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên của

Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VI đã xác định những

quan điểm cơ bản, mang tính quy luật trong điều kiện mới, nhằm định hƣớng

đúng đắn cho tƣ duy và hành động của Đảng trong quá trình lãnh đạo Đoàn và

phong trào thanh niên. Nghị quyết khẳng định: “Đảng, Nhà nƣớc và toàn dân

ta phải hết lòng bồi dƣỡng, phát huy tiềm năng và vai trò chủ động của thanh

niên trên mọi lĩnh vực của công cuộc đổi mới, coi đó là nhiệm vụ ƣu tiên

trong chiến lƣợc con ngƣời” [53, tr. 537]. “Xây dựng Đoàn Thanh niên cộng

19

sản Hồ Chí Minh vững mạnh làm hạt nhân nòng cốt của phong trào thanh

niên và làm lực lƣợng kế tục sự nghiệp cách mạng của dân tộc và của Đảng”

[53, tr. 37-538].

Nghị quyết số 04-NQ/HNTW, ngày 14/01/1993 Về công tác thanh niên

trong thời kỳ mới của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VII nêu bật vai

trò quan trọng của thanh niên khi đặt vấn đề: “Sự nghiệp đổi mới có thành

công hay không, đất nƣớc bƣớc vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong

cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bƣớc theo con

đƣờng xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lƣợng thanh

niên, vào việc bồi dƣỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên…” [54, tr. 538-539].

Nghị quyết khẳng định: “Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị thực hiện nhiệm vụ

công tác thanh niên. Các cấp ủy từ trung ƣơng đến cơ sở có chƣơng trình công

tác thanh niên trong nhiệm kỳ, lãnh đạo các cơ quan nhà nƣớc xây dựng luật

pháp, chính sách, chƣơng trình, kế hoạch công tác thanh niên. Các tổ chức

đảng chăm lo củng cố Đoàn, xây dựng mặt trận thanh niên và đẩy mạnh

phong trào hành động cách mạng trong thanh niên. Đảng viên phải là ngƣời

lãnh đạo, là tấm gƣơng, là ngƣời bạn của giới trẻ” [54, tr. 541-542]. Có thể

thấy, Nghị quyết số 04-NQ/HNTW, ngày 14/01/1993 của Ban Chấp hành

Trung ƣơng Đảng thể hiện sự nhất quán của Đảng trong công tác lãnh đạo

thanh niên thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc, khẳng định tiềm

năng to lớn của thanh niên trong chiến lƣợc phát huy nhân tố và nguồn lực

con ngƣời.

Bƣớc vào thời kỳ hội nhập mạnh mẽ kinh tế toàn cầu, Đảng ta càng coi

trọng hơn nữa công tác chỉ đạo xây dựng Đoàn Thanh niên và phong trào tuổi

trẻ, nhằm thực hiện sứ mệnh đào tạo thế hệ cách mạng cho tƣơng lai, coi sự

nghiệp xây đắp sức trẻ là tiềm lực, là sức bật cho sự phát triển của quốc gia.

Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII, tháng 6/1996 nhấn mạnh: “Đối với

thanh niên, tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên cộng

20

sản Hồ Chí Minh ở mọi cấp, mọi ngành. Coi trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn

luyện thế hệ trẻ về chính trị, tƣ tƣởng, văn hóa nghề nghiệp, đạo đức, lối sống.

Quan tâm đào tạo nghề và giải quyết việc làm, đáp ứng nhu cầu học tập, lao

động sáng tạo, hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao và giải trí lành mạnh

cho thanh, thiếu niên. Tạo điều kiện giúp cho Đoàn thực hiện tốt trách nhiệm

của mình” [60, tr. 138].

Cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng, Nhà nƣớc ta đã ban hành nhiều

chỉ thị, quyết định về công tác đoàn và phong trào thanh niên nhƣ: Chỉ thị

145/TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về việc thanh niên tham gia thực hiện

các chƣơng trình kinh tế - xã hội; Quyết định 334/TTg của Thủ tƣớng Chính

phủ về việc tổ chức đội trí thức trẻ tình nguyện tham gia phát triển nông

thôn; một số văn bản về chế độ, tổ chức và chính sách đối với thanh niên

xung phong (Quyết định 182, 770 của Thủ tƣớng Chính phủ); Quyết định số

70/2003/QĐ-TTg (ngày 24/04/2003) của Thủ tƣớng Chính phủ về Chiến

lược phát triển thanh niên Việt Nam đến năm 2010 với mục tiêu tăng cƣờng

giáo dục, bồi dƣỡng, đào tạo thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn

diện, trở thành nguồn nhân lực trẻ có chất lƣợng cao và phát huy vai trò

xung kích, sáng tạo của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện

đại hoá đất nƣớc.

Ngoài ra, Thủ tƣớng Chính phủ còn dành thời gian làm việc với Trung

ƣơng Đoàn Thanh niên, tạo điều kiện về cơ chế, chính sách và các chƣơng

trình, dự án phù hợp để thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội…

Chính phủ cũng chỉ đạo, định hƣớng cho lãnh đạo các địa phƣơng trong cả

nƣớc phải thƣờng xuyên có các cuộc họp thƣờng niên với lãnh đạo Đoàn

Thanh niên, đề ra các chính sách chiến lƣợc, từ đó giao cho Đoàn Thanh niên

triển khai các chƣơng trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở từng địa

phƣơng, thông qua đó rèn giũa thanh niên, phát huy tối đa sức mạnh của

21

thanh niên trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất

nƣớc. Những chủ trƣơng đó khẳng định Đảng và Nhà nƣớc luôn luôn coi

trọng công tác Đoàn và phong trào thanh niên.

Bƣớc sang thế kỷ XXI, xuất phát từ yêu cầu đẩy mạnh hơn nữa sự

nghiệp đổi mới đất nƣớc, Đảng Cộng sản Việt Nam tăng cƣờng lãnh đạo, chỉ

đạo công tác Đoàn và phong trào thanh niên.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng họp vào thời điểm có ý

nghĩa vô cùng trọng đại, tháng 4/2001. Toàn Đảng, toàn dân ta vừa trải qua 5

năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII, 10 năm thực hiện chiến

lƣợc ổn định và phát triển kinh tế - xã hội (1991 - 2000) và 15 năm đổi mới

toàn diện đất nƣớc (1986 - 2000). Đại hội có nhiệm vụ kiểm điểm và đánh giá

những thành tựu, khuyết điểm của nhiệm kỳ Đại hội lần thứ VIII; đề ra phƣơng

hƣớng, đƣờng lối trong nhiệm kỳ mới với mục tiêu phấn đấu nâng cao hơn nữa

năng lực và sức chiến đấu của Đảng, động viên và phát huy sức mạnh toàn dân

tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, xây dựng và

bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Nghị quyết Đại hội IX của Đảng đề ra chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã

hội trong 10 năm (2001 - 2010) là: “Đƣa nƣớc ta ra khỏi tình trạng kém phát

triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng

để đến năm 2020 nƣớc ta cơ bản trở thành một nƣớc công nghiệp theo hƣớng

hiện đại. Nguồn lực con ngƣời, năng lực khoa học và công nghệ, kết cấu hạ

tầng, tiềm lực kinh tế, quốc phòng, an ninh đƣợc tăng cƣờng, thể chế kinh tế

thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa đƣợc hình thành về cơ bản; vị thế của

nƣớc ta trên trƣờng quốc tế đƣợc nâng cao” [55, tr. 502].

Đảng tiếp tục quán triệt quan điểm giáo dục là quốc sách hàng đầu, là

khâu then chốt để nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực, phát triển toàn diện

thế hệ trẻ. Quan điểm của Đảng về thanh niên trong Nghị quyết Đại hội IX đã

thể hiện sự quan tâm toàn diện các vấn đề nhƣ: Bồi dƣỡng lập trƣờng tƣ

22

tƣởng, mục tiêu lý tƣởng, đạo đức, lối sống, thể chất, nghề nghiệp và việc

làm. Trong đó, Đảng thực hiện phƣơng châm: “Cả nƣớc trở thành một xã hội

học tập”; “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trƣờng gắn với xã hội” [55, tr. 473]. Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành

Trung ƣơng Đảng (khóa VIII) tại Đại hội IX (2001) nêu rõ: “Tăng cƣờng giáo

dục chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên”; “Coi trọng

công tác hƣớng nghiệp và phân luồng học sinh trung học, chuẩn bị cho thanh

niên, thiếu niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển dịch cơ

cấu kinh tế trong cả nƣớc và từng vùng địa phƣơng” [55, tr. 473]. Mục đích

của sự nghiệp giáo dục mà Đại hội Đảng IX hƣớng đến là: “Bồi dƣỡng cho thế

hệ trẻ tinh thần yêu nƣớc, yêu quê hƣơng, gia đình và tự tôn dân tộc, lý tƣởng

xã hội chủ nghĩa, lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, tinh thần hiếu học,

chí tiến thủ lập nghiệp, không cam chịu nghèo khó. Đào tạo lớp ngƣời lao động

có kiến thức cơ bản, làm chủ kỹ năng nghề nghiệp, quan tâm hiệu quả thiết

thực, nhạy cảm với cái mới, có ý thức vƣơn lên về khoa học công nghệ…”;

“Đối với thế hệ trẻ, chăm lo giáo dục, bồi dƣỡng đào tạo, phát triển toàn diện

về chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức, lối sống, văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp, giải

quyết việc làm, phát triển tài năng và sức sáng tạo, phát huy vai trò xung kích

trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [55, tr. 483].

Vấn đề giải quyết việc làm cho thanh niên đƣợc Đại hội xác định là vấn

đề cần kíp, phải làm ngay, cần “khuyến khích phát triển hệ thống các trƣờng,

lớp dạy nghề dân lập và tƣ thục, trang bị cho thanh niên những kiến thức sản

xuất, kỹ năng lao động và năng lực tiếp thu công nghệ mới để tự tạo việc làm,

chủ động tìm kiếm cơ hội lập nghiệp” [55, tr. 473].

Trong công tác lãnh đạo tổ chức Đoàn, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ

IX đã chỉ rõ: “Cấp ủy định kỳ làm việc với Ban Chấp hành các đoàn thể, tôn

trọng và phát huy quyền làm chủ, vai trò chủ động, sáng tạo của Mặt trận Tổ

23

quốc và các đoàn thể nhân dân. Chăm lo xây dựng Đoàn thanh niên cộng sản

Hồ Chí Minh vững mạnh, phát huy vai trò của Đoàn là đội quân xung kích và

lực lƣợng dự bị, kế tục sự nghiệp cách mạng lâu dài của Đảng” [55, tr. 495].

Trƣớc thời điểm lịch sử trọng đại của đất nƣớc bƣớc vào thế kỷ mới,

thiên niên kỷ mới, Đại hội Đảng IX đƣợc xem là Đại hội trí tuệ, dân chủ, đoàn

kết, đổi mới, thể hiện quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân ta trong việc nắm bắt

cơ hội, vƣợt qua thử thách, vững bƣớc đi tới tƣơng lai, vì sự thắng lợi của

công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc, hƣớng tới mục tiêu dân

giàu, nƣớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Sự quan tâm chỉ đạo

của Đảng trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên đƣợc thể hiện rõ nét,

nhằm đƣa công tác thanh niên đồng hành với sự phát triển kinh tế - xã hội của

đất nƣớc.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng họp vào thời điểm toàn

Đảng, toàn dân ta kết thúc 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội IX và trải qua

20 năm đổi mới (1986 - 2005). Đại hội đánh giá kết quả 20 năm đổi mới;

kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, kế

hoạch phát triển kinh tế, xã hội 5 năm (2001 - 2005) và chiến lƣợc phát triển

kinh tế, xã hội 10 năm (2001 - 2010); đồng thời xác định mục tiêu và phƣơng

hƣớng tổng quát của 5 năm (2006 - 2010) là: “Nâng cao năng lực lãnh đạo và

sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện

công cuộc đổi mới, huy động và sử dụng tốt mọi nguồn lực cho công nghiệp

hóa - hiện đại hóa đất nƣớc; phát triển văn hóa; thực hiện tiến bộ và công bằng

xã hội; tăng cƣờng quốc phòng và an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại; chủ

động và hội nhập kinh tế quốc tế; giữ vững ổn định chính trị - xã hội; sớm đƣa

nƣớc ta ra khỏi tình trạng kém phát triển; tạo nền tảng để đến năm 2020 nƣớc ta

cơ bản trở thành một nƣớc công nghiệp theo hƣớng hiện đại” [55, tr. 625].

Tiếp tục quan điểm coi trọng công tác giáo dục đào tạo đối với thế hệ trẻ

của các kỳ đại hội trƣớc, Đại hội X nhấn mạnh đến việc đổi mới cơ cấu tổ

24

chức, cơ chế quản lý, nội dung, phƣơng pháp nhằm chấn hƣng nền giáo dục

Việt Nam: “Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay sang mô hình giáo dục

mở - mô hình xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, đào tạo liên tục,

liên thông giữa các bậc học, ngành học; xây dựng và phát triển hệ thống học

tập cho mọi ngƣời và những hình thức học tập, thực hành linh hoạt, đáp ứng

nhu cầu học tập thƣờng xuyên; tạo nhiều khả năng, cơ hội khác nhau cho

ngƣời học, bảo đảm sự công bằng xã hội trong giáo dục” [55, tr. 636].

Phƣơng thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân,

trong đó có Đoàn Thanh niên đƣợc đề cập trong Nghị quyết Đại hội X với

phƣơng châm tiếp tục đổi mới. Đại hội nhấn mạnh: Mặt trận và các đoàn thể

nhân dân, trong đó có Đoàn Thanh niên có vai trò quan trọng trong việc tập

hợp, vận động, đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân; đại diện cho quyền

lợi và lợi ích hợp pháp của nhân dân, góp phần đƣa chủ trƣơng, chính sách

của Đảng và Nhà nƣớc vào cuộc sống. “Các cấp ủy Đảng và cấp chính quyền

có chế độ tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân; thƣờng xuyên lắng nghe ý

kiến của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân phản ánh với Đảng, Nhà nƣớc

những vấn đề mà nhân dân quan tâm, tham gia xây dựng chủ trƣơng, chính

sách, pháp luật…” [55, tr. 636]. Trong công tác thanh niên, Nghị quyết Đại

hội Đảng X chủ trƣơng: “Thƣờng xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý

tƣởng đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển

thể lực, trí tuệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khuyến khích thanh

niên tự học, tự nâng cao tay nghề, tự tạo việc làm. Chú trọng bồi dƣỡng nguồn

cán bộ, đào tạo thanh niên trong lực lƣợng vũ trang có nghề khi hết hạn nghĩa

vụ quân sự. Tạo cơ hội cho thanh niên có tài năng đi học ở nƣớc ngoài về

phục vụ đất nƣớc. Thu hút rộng rãi thanh niên, thiếu niên và nhi đồng vào các

tổ chức do Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh làm nòng cốt và phụ

trách” [55, tr. 636].

Đại hội X là Đại hội nêu cao ý chí của toàn Đảng, toàn dân trong quyết

25

tâm đổi mới toàn diện và mạnh mẽ đất nƣớc theo con đƣờng xã hội chủ nghĩa.

Vấn đề thanh niên, công tác thanh niên ngày càng đƣợc Đảng tăng cƣờng đầu

tƣ, quan tâm chỉ đạo.

Kế thừa và phát triển các quan điểm của Đảng, Hội nghị lần thứ bảy Ban

Chấp hành Trung ƣơng khoá X ban hành Nghị quyết số 25-NQ/TW (ngày

25/7/2008) về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên

trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nghị quyết 25 là kết

tinh của các nghị quyết trƣớc đó của Đảng về công tác thanh niên. Nghị quyết

đánh giá cao vai trò của thanh niên Việt Nam và tầm quan trọng của công tác

thanh niên: “Thanh niên là rƣờng cột của nƣớc nhà, chủ nhân tƣơng lai của

đất nƣớc, là lực lƣợng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một

trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa,

hiện đại hóa đất nƣớc, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh

niên đƣợc đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lƣợc bồi dƣỡng phát huy nhân tố và

nguồn lực con ngƣời. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là

động lực bảo đảm cho ổn định và phát triển vững bền của đất nƣớc” [86, tr. 118].

Nghị quyết xác định: “Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp

lãnh đạo Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững

mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng

Đảng trƣớc một bƣớc. Đảng đề ra đƣờng lối, chủ trƣơng định hƣớng cho

thanh niên hành động, xác định các chuẩn mực cho thanh niên phấn đấu; xây

dựng các tấm gƣơng điển hình tiêu biểu cho thanh niên học tập và noi theo”

[86, tr. 118-119].

Đối với công tác tập hợp thanh niên và mối quan hệ Đoàn - Hội, Nghị

quyết 25 đƣa ra nhiệm vụ cụ thể: “Bảo đảm vai trò nòng cốt của Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong xây dựng Hội Liên hiệp Thanh niên Việt

Nam, Hội Sinh viên Việt Nam vững mạnh; đổi mới phƣơng thức vận động, đa

26

dạng hóa các loại hình tập hợp để thu hút rộng rãi các đối tƣợng thanh niên.

Tăng cƣờng xây dựng lực lƣợng thanh niên nòng cốt để thành lập tổ chức cơ

sở của Đoàn, Hội ở mọi lĩnh vực” [86, tr. 125 ].

Trên cơ sở mục tiêu chung, Nghị quyết 25 nêu rõ quan điểm của Đảng

đối với công tác thanh niên thế kỷ XXI:

- Tăng cƣờng giáo dục lý tƣởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa,

ý thức công dân để hình thành thế hệ thanh niên có phẩm chất tốt đẹp, có

khí phách và quyết tâm hành động thực hiện thành công sự nghiệp công

nghiệp hoá, hiện đại hoá.

- Đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, tạo cơ hội cho mọi thanh niên

đƣợc học tập, không ngừng nâng cao trình độ, có tri thức và kỹ năng, vƣơn

lên ngang tầm với thanh niên các nƣớc tiên tiến trên thế giới.

- Nâng cao chất lƣợng lao động trẻ, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và

cải thiện đời sống cho thanh niên.

- Xây dựng môi trƣờng xã hội lành mạnh, tạo điều kiện cho thanh niên

nâng cao đời sống văn hoá tinh thần, phát triển toàn diện.

- Coi trọng hơn nữa việc trọng dụng tài năng trẻ,tạo bƣớc chuyển có tính

đột phá trong bố trí và sử dụng cán bộ trẻ trên tất cả các lĩnh vực.

- Xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh thực sự

là trƣờng học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đội dự bị tin cậy của Đảng.

- Tăng cƣờng vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ chức kinh tế

- xã hội và gia đình, phối hợp giáo dục, bồi dƣỡng, phát huy thanh niên.

- Phát huy sự nỗ lực phấn đấu của mỗi thanh niên trong học tập, lao động

và cuộc sống; không ngững rèn luyện đạo đức, lối sống, hoàn thiện nhân cách

trở thành công dân hữu ích, thành viên tốt trong gia đình, tích cực đóng góp

cho sự phát triển của đất nƣớc.

- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về thanh niên và công

27

tác thanh niên [86, tr. 120-127].

Tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên và công tác thanh

niên là nhân tố quyết định sự phát triển thanh niên; sự quản lý nhà nƣớc về

thanh niên và công tác thanh niên là điều kiện quan trọng để vận động, tập

hợp và đoàn kết thanh niên; xã hội hóa công tác thanh niên là giải pháp quan

trọng để phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc chăm lo, bồi

dƣỡng và đào tạo thanh niên. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam là coi

trọng vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, đối với sự tồn vong

của quốc gia, dân tộc. Đảng Cộng sản nắm vai trò lãnh đạo, chỉ đạo cho thanh

niên thông qua việc xây dựng, dẫn dắt Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí

Minh. Thanh niên là những ngƣời trẻ tuổi, do vậy, phải định hƣớng, dẫn dắt

thanh niên để họ phát huy cao độ sức mạnh của mình phục vụ cho mục đích

chung của dân tộc. Tổ chức Đoàn có vai trò trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo thanh

niên, phong trào thanh niên xung kích, đi đầu thực hiện đƣờng lối, chính sách

của Đảng; đồng thời là đội hậu bị tin cậy của Đảng, bổ sung lực lƣợng thƣờng

xuyên cho Đảng.

Với những chủ trƣơng, đƣờng lối đúng đắn, sáng tạo, trải qua các thời

kỳ cách mạng, Đảng đã thể hiện khả năng chèo lái của mình, trở thành nhân

tố quyết định cho mọi bƣớc phát triển và thắng lợi của hoạt động Đoàn và

phong trào thanh niên trong gần 80 năm qua (1930 - 2008). Thế hệ trẻ Việt

Nam ngày càng giàu tri thức hơn, bản lĩnh, năng động, sáng tạo, chủ động

nắm giữ vai trò làm chủ, góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng và

phát triển đất nƣớc ngày càng giàu mạnh.

1.2.3. Quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ thành phố Hà Nội về công tác

đoàn và phong trào thanh niên

Thấm nhuần tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản

Việt Nam về công tác đoàn và phong trào thanh niên, Đảng bộ thành phố Hà

28

Nội xác định công tác thanh niên có vị trí hết sức quan trọng, ảnh hƣởng trực

tiếp đến đời sống chính trị, kinh tế - xã hội của Thủ đô. Thành ủy Hà Nội đã

cụ thể hóa, vận dụng một cách linh hoạt các chủ trƣơng, chính sách của Đảng

và Nhà nƣớc về công tác thanh niên; đồng thời ban hành nhiều chủ trƣơng

sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tế của Thủ đô, tạo điều kiện cho thanh

niên Hà Nội rèn luyện, trƣởng thành và cống hiến. Trong hai kỳ Đại hội Đảng

bộ thành phố lần thứ XIII (nhiệm kỳ 2001 - 2005) và lần thứ XIV (nhiệm kỳ

2006 - 2010), những chủ trƣơng, đƣờng lối trong lãnh, chỉ đạo công tác thanh

niên của Đảng bộ thành phố Hà Nội có nhiều chuyển biến mới mẻ.

Thực hiện Chỉ thị 54-CT/TW (ngày 22/5/2000) của Bộ Chính trị Ban

Chấp hành Trung ƣơng Đảng về Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu

toàn quốc lần thứ IX của Đảng, Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần

thứ XIII diễn ra từ ngày 27 đến ngày 30/12/2000. Đại hội tổng kết việc thực

hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XII (nhiệm

kỳ 1996 - 2000); đánh giá thực trạng tình hình kinh tế - xã hội của thành phố,

nghiêm túc nhìn nhận những kết quả đã đạt đƣợc cũng nhƣ những hạn chế cần

phải giải quyết; xác định mục tiêu, phƣơng hƣớng, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể

trong những năm 2001 - 2005.

Về kinh tế, trong 5 năm (1996 - 2000), cơ cấu kinh tế thành phố có bƣớc

chuyển quan trọng theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tổng sản phẩm

xã hội (GDP) tăng trƣởng bình quân hàng năm đạt 10,6%; kim ngạch xuất

khẩu bình quân hằng năm tăng 14,91%; bƣớc đầu hình thành những mặt hàng

có kim ngạch xuất khẩu và thị trƣờng tƣơng đối ổn định nhƣ dệt - may - da

giày, điện - điện tử, nông - thủy sản, thủ công mỹ nghệ… Nhiều ngành nghề

truyền thống đƣợc khôi phục. Môi trƣờng đầu tƣ ổn định, thành phố đã thu

hút đƣợc 4,29 tỷ USD vốn đầu tƣ nƣớc ngoài; tổng giá trị ODA đạt 423 triệu

USD với các dự án tập trung vào phát triển kết cấu hạ tầng đô thị, bảo vệ môi

trƣờng và phúc lợi công cộng. 22 nghìn lao động đã có công ăn việc làm ổn

29

định. Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và dịch vụ tăng bình quân từ 23,2

triệu đồng/ha lên 40,4 triệu đồng/ha. Năm 2000, tỷ lệ hộ giàu ở nông thôn

chiếm 24%, tỷ lệ hộ nghèo còn 03% (toàn thành phố là 01%).

Với vị trí trung tâm, Thủ đô của đất nƣớc, Hà Nội là địa bàn trọng điểm

chống phá của các thế lực thù địch. Đảng bộ thành phố Hà Nội vừa chỉ đạo

phát triển kinh tế, vừa chăm lo ổn định chính trị, củng cố và tăng cƣờng an

ninh, quốc phòng. Công tác giáo dục, nâng cao tri thức, đặc biệt là thế hệ trẻ

và công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân đƣợc Thành ủy quan

tâm sâu sắc. Năm 1999, thành phố hoàn thành phổ cập trung học cơ sở. 100%

các trạm y tế xã, phƣờng có biên chế bác sĩ. Tỷ suất sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3

giảm, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm từ 1,46% năm 1995 xuống còn 1,09%

năm 2000… Chất lƣợng giáo dục đại trà và chất lƣợng giáo dục mũi nhọn đều

đƣợc nâng lên, từng bƣớc đa dạng hóa các loại hình giáo dục - đào tạo, góp

phần đào tạo và đào tạo lại cán bộ, công nhân viên cũng nhƣ hƣớng nghiệp

đào tạo nghề cho học sinh, sinh viên. Đặc biệt, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh thành phố Hà Nội đã có nhiều hình thức đổi mới, phong phú trong

công tác giáo dục tƣ tƣởng cho thế hệ trẻ, tạo điều kiện cho đoàn viên, hội

viên phấn đấu và trƣởng thành về mọi mặt. Tuy nhiên, chất lƣợng phong trào

quần chúng chƣa đồng đều, nhất là ở cơ sở. Tỉ lệ tập hợp, thu hút đoàn viên,

hội viên trong thực tế còn thấp, nhất là Đoàn Thanh niên. Một số nội dung

hoạt động chƣa thiết thực, thiếu gắn bó và hấp dẫn quần chúng. Nhiều cấp ủy

chƣa thực sự quan tâm đến hoạt động của các tổ chức quần chúng. Việc phân

công, bố trí cán bộ làm công tác đoàn thể còn bị động…

Trên cơ sở phân tích tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Thủ đô, Nghị

quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XIII nhấn mạnh về định hƣớng phát

triển kinh tế - xã hội Thủ đô giai đoạn 2001 - 2010: tiếp tục xây dựng và phát

triển kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền văn hóa

tiên tiến, giàu bản sắc ngàn năm văn hiến, giải quyết tốt những vấn đề văn hóa

30

- xã hội, giảm tỷ lệ thất nghiệp đô thị còn 5,5 - 6%, tăng cƣờng tiềm lực quốc

phòng, an ninh, đảm bảo ổn định vững chắc về chính trị, trật tự an toàn xã hội,

xây dựng về cơ bản nền tảng vật chất, kỹ thuật và xã hội, phát triển Thủ đô xã

hội chủ nghĩa giàu đẹp, văn minh, thanh lịch, hiện đại. Đại hội xác định một

số mục tiêu, chỉ tiêu tổng quát đến năm 2005: “Tốc độ tăng GDP bình quân

hàng năm: 10 - 11%; Tốc độ tăng giá trị sản xuất công nghiệp bình quân hàng

năm: 14,5 - 15,5%; Tốc độ tăng giá trị sản xuất của ngành dịch vụ bình quân

hàng năm: 9 - 10%; Tốc độ tăng giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân hàng

năm: 3,5 - 4%; Tỷ lệ phổ cập trung học phổ thông và tƣơng đƣơng năm 2005:

70%; Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đến năm 2005: 40 - 50%: Tỷ lệ thất

nghiệp đô thị đến năm 2005: 5,5 - 6,5%” [2, tr. 60-61].

Từ phƣơng hƣớng, mục tiêu chung, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố

đƣa ra giải pháp chủ yếu cho từng mặt, từng lĩnh vực cụ thể. Quan tâm đến

công tác đoàn và phong trào thanh niên, Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành

Đảng bộ thành phố lần thứ XIII nêu rõ các đƣờng hƣớng cụ thể, cần thiết

trƣớc mắt và lâu dài: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố

làm tốt công tác giáo dục lý tƣởng và đạo đức cho thanh, thiếu niên; tổ chức,

động viên thế hệ trẻ xung kích trong những việc mới, việc khó, đi đầu trong

công tác phòng chống tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy; tích cực lao

động, học tập, rèn luyện, phát huy tài năng, xứng đáng là chủ nhân Thăng

Long một nghìn năm. Nâng cao chất lƣợng hoạt động của tổ chức Đoàn - Hội

- Đội các cấp. Giáo dục, cải hóa thanh, thiếu niên chậm tiến; tuyên truyền,

nhân rộng các điển hình tập thể và cá nhân tiên tiến; tập trung chỉ đạo những

phong trào chủ lực, có tác dụng đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ

đô” [2, tr. 106].

Đảng bộ thành phố chủ trƣơng chú trọng đến công tác giáo dục, đào tạo

cho thanh niên, đẩy nhanh tiến trình xã hội hóa các hình thức giáo dục nhằm

mục đích nâng cao chất lƣợng toàn diện con ngƣời Thủ đô cả về đạo đức, tri

31

thức, nghề nghiệp, sức khỏe, năng lực hoạt động thực tiễn, năng lực ứng xử

văn hóa, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của

thành phố. Đảng bộ thành phố đề ra một số mục tiêu cụ thể: phấn đấu đến

năm 2005, tỷ lệ phổ cập trung học phổ thông và tƣơng đƣơng trên toàn thành

phố đạt 70%; xây dựng và triển khai hiệu quả chiến lƣợc đào tạo nghề, khắc

phục tình trạng mất cân đối nghiêm trọng về cơ cấu đào tạo “thừa thầy, thiếu

thợ” và tâm lý chạy theo bằng cấp; khuyến khích các thành phần kinh tế, các

cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia đào tạo nghề, gắn với giải quyết công ăn

việc làm; đầu tƣ xây dựng một số trung tâm đào tạo nghề chất lƣợng cao phù

hợp với định hƣớng phát triển các ngành, sản phẩm chủ lực; đƣa tỷ lệ lao

động đã qua đào tạo đạt 40 - 50%, từng bƣớc cơ cấu lại lực lƣợng lao động

theo hƣớng cân đối tỷ lệ có trình độ đại học, cao đẳng - trung học chuyên

nghiệp - công nhân kỹ thuật.

Đảng bộ thành phố xác định giải quyết tốt vấn đề việc làm cho thanh

niên là giải quyết đƣợc hàng loạt các vấn đề khác trên các lĩnh vực kinh tế,

văn hóa, xã hội của Thủ đô. Vì vậy, Đảng bộ thành phố chủ trƣơng huy động

mọi nguồn lực tập trung giải quyết việc làm cho thanh niên, mục tiêu phấn

đấu đến năm 2005: tạo việc làm mới cho 60.000 ngƣời/năm, giảm tỷ lệ thất

nghiệp đô thị còn 5,5 - 6,5%; đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động; phổ biến

kinh nghiệm làm ăn và cho vay vốn lãi suất thấp đối với ngƣời nghèo; tạo lập

các ngành nghề mới để thu hút các lực lƣợng lao động chƣa có hoặc thiếu

việc làm…

Về phƣơng thức hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

thành phố Hà Nội, Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố định hƣớng rõ: Các

cấp ủy Đảng phải luôn quan tâm công tác giáo dục lý tƣởng và củng cố tổ

chức đoàn; quan tâm công tác tập hợp thanh niên và giáo dục thiếu niên, nhi

đồng; tạo việc làm, đƣa thanh niên vào các hoạt động trong các đội hình mang

màu sắc tuổi trẻ để thanh niên đƣợc rèn luyện và nhanh chóng trƣởng thành

32

về mọi mặt, tạo nguồn phát triển đảng viên mới.

Những quan điểm chỉ đạo về công tác thanh niên trong Báo cáo chính trị

của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội tại Đại hội đại biểu lần thứ

XIII là định hƣớng chiến lƣợc cho công tác đoàn và phong trào thanh niên

Thủ đô trong những năm đầu thế kỷ XXI.

Thực hiện chƣơng trình làm việc toàn khoá, quan tâm đặc biệt đến công

tác thanh niên, ngày 02/5/2001, Ban Thƣờng vụ Thành uỷ ra Chỉ thị số 04-

CT/TU Về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác thanh niên. Chỉ thị yêu

cầu các cấp uỷ Đảng, chính quyền tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 04-

NQ/HNTW ngày 14/01/1993 của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng (khoá

VII) Về công tác thanh niên trong thời kỳ mới, đồng thời nhấn mạnh, trong

những năm tiếp theo cần hƣớng vào những trọng điểm sau:

- Tăng cƣờng giáo dục lý tƣởng của Đảng, giáo dục truyền thống cách

mạng, đạo đức, nếp sống cho thanh, thiếu niên; chống âm mƣu lôi kéo thanh,

thiếu niên xa rời định hƣớng xã hội chủ nghĩa; xây dựng thế hệ trẻ Thủ đô văn

minh - thanh lịch - hiện đại, xứng đáng là chủ nhân Thăng Long - Hà Nội

1000 năm.

- Ƣu tiên đầu tƣ nâng cấp, xây dựng cơ sở vật chất các điểm vui chơi,

giải trí, các trung tâm giáo dục, bồi dƣỡng... nhằm chăm lo tốt hơn đời sống

văn hoá tinh thần nâng cao trình độ nghệ thuật, khoa học - kỹ thuật, chuyên

môn nghiệp vụ, ngoại ngữ cho thanh, thiếu niên, tạo điều kiện thuận lợi để thế

hệ trẻ vƣơn lên làm chủ khoa học - kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, tiếp cận kinh

tế tri thức. Phấn đấu đến hết năm 2005, thanh niên Hà Nội đạt chuẩn phổ cập

trung học phổ thông.

- Có kế hoạch dạy nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên; mạnh dạn

giao nhiệm vụ, tạo điều kiện cho Đoàn Thanh niên, Hội liên hiệp Thanh niên

33

trực tiếp tham gia các chƣơng trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội.

- Các cấp uỷ Đảng có quy chế định kỳ làm việc với Đoàn Thanh niên,

Uỷ ban nhân dân các cấp phân công một đồng chí Phó Chủ tịch thƣờng xuyên

phối hợp với Đoàn Thanh niên cùng cấp chăm lo công tác thanh, thiếu niên.

Tiếp tục đổi mới nội dung, phƣơng thức, nâng cao chất lƣợng hoạt động

của Đoàn Thanh niên, Hội liên hiệp Thanh niên, Hội sinh viên, Đội thiếu niên

tiền phong Hồ Chí Minh.

- Các cấp uỷ Đảng chăm lo phát triển đảng viên từ đoàn viên thanh niên

ƣu tú, chú trọng khu vực thanh niên công nhân, trí thức trẻ và học sinh, sinh

viên; đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ Đoàn - Hội - Đội và tạo nguồn cán bộ

kế cận cho Đảng, chính quyền [34].

Ngay sau Chỉ thị này, ngày 08/5/2001, Thành uỷ họp hội nghị chuyên đề

sơ kết 7 năm thực hiện Nghị quyết Trung ƣơng 4 (Khoá VII) về công tác

thanh niên.

Báo cáo sơ kết tại hội nghị tập trung làm rõ tình hình triển khai, kết quả

sau 7 năm (1993-2000) thực hiện và đề ra mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể tiếp tục

đẩy mạnh công tác thanh niên trong tình hình mới.

Hội nghị đã phân tích những nguyên nhân, khuyết điểm, yếu kém và đề

ra mục tiêu trong thời kỳ tới là: nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính

trị, tạo điều kiện cho thanh niên phấn đấu, rèn luyện, trƣởng thành, nhằm hình

thành một thế hệ thanh niên sống có lý tƣởng, giàu lòng yêu nƣớc, có tri thức,

có sức khoẻ, có trình độ khoa học - kỹ thuật, chuyên môn tay nghề cao, lao

động giỏi, có lối sống văn minh, thanh lịch, hiện đại.

Từ ngày 15 đến ngày 16/11/2002 tại Cung Thiếu nhi Hà Nội, 381 đại

biểu đại diện cho hơn 30 vạn đoàn viên Thủ đô đã dự Đại hội đại biểu lần thứ

XII Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố.

Thay mặt Đảng bộ, chính quyền thành phố, đồng chí Nguyễn Phú

Trọng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thƣ Thành uỷ đã phát biểu đánh giá cao

34

những đóng góp của tuổi trẻ trong nhiệm kỳ qua và trao tặng tuổi trẻ Thủ

đô bức trƣớng mang dòng chữ “Tuổi trẻ Thủ đô đoàn kết, sáng tạo, xung

kích đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá”.

Cũng tại Đại hội, đồng chí Hoàng Bình Quân, Uỷ viên Trung ƣơng

Đảng, Bí thƣ thứ nhất Trung ƣơng Đoàn biểu dƣơng tinh thần xung phong

tình nguyện của tuổi trẻ Thủ đô thời gian qua. Tinh thần đó đã lan toả khắp

đất nƣớc để trở thành phong trào thanh niên tình nguyện của tuổi trẻ Việt

Nam [100].

Thực hiện Chỉ thị 46-CT/TW, ngày 06/12/2005 của Bộ Chính trị Ban

Chấp hành Trung ƣơng Đảng, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã tiến hành tổ chức

Đại hội đại biểu lần thứ XIV từ ngày 21 đến ngày 23/12/2005.

Thông qua Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố lần

thứ XIII, Đại hội đánh giá những thành tựu và hạn chế trong việc thực hiện

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2001 - 2005 và tổng

kết 20 năm đổi mới (1986 - 2005).

Về kinh tế, bình quân 5 năm (2001 - 2005), tổng sản phẩm quốc nội của

thành phố (GDP) tăng 11,1%/năm. Tỷ trọng ngành dịch vụ chiếm 57,5%,

công nghiệp là 40,5% , nông nghiệp là 2%. Giá trị sản xuất tăng bình quân

19%/năm, trong đó các ngành công nghiệp chủ lực tăng 19,7%/năm. Thành

phố đã huy động vốn đầu tƣ xây dựng 04 khu công nghiệp tập trung và 16

khu, cụm công nghiệp vừa và nhỏ; di chuyển 80 cơ sở sản xuất công nghiệp

gây ô nhiễm ra khỏi nội thành và các khu dân cƣ. Hệ thống kết cấu hạ tầng đô

thị phát triển theo hƣớng đồng bộ, hiện đại.

Văn hóa - xã hội có tiến bộ, đời sống nhân dân ngày càng đƣợc nâng

cao. Chăm lo đến sự phát triển của thanh niên, Đảng bộ Thành phố Hà Nội

quan tâm đầu tƣ đến công tác giáo dục - đào tạo với quy mô ngày càng mở

rộng, xã hội hóa giáo dục - đào tạo đạt kết quả khá. Tỷ lệ đầu tƣ cho giáo dục

từ 20% tổng chi ngân sách (năm 2000) tăng lên 22,5% (năm 2005). Đổi mới

35

hoạt động khoa học - công nghệ theo hƣớng chú trọng công tác quản lý chất

lƣợng, mở rộng hình thức tuyển chọn đề tài khoa học; tạo chuyển biến trong

việc ứng dụng, triển khai kết quả nghiên cứu vào thực tiễn. Năm 2005, tỷ lệ

hộ nghèo toàn thành phố giảm xuống còn 0,3% (theo chuẩn cũ), bình quân

hằng năm giải quyết việc làm cho khoảng 70.000 lao động; tỷ lệ thất nghiệp

đô thị giảm xuống 6,2% năm 2005 (năm 2000 là 7,95%).

Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân có nhiều hình thức tập hợp

quần chúng phong phú, đa dạng, hiệu quả; đổi mới về nội dung, phƣơng thức

hoạt động; coi trọng dân chủ, góp phần giải quyết hiệu quả những vấn đề bức

xúc của nhân dân và tăng cƣờng khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện nhiệm

vụ chính trị địa phƣơng.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt đƣợc, Đại hội XIV thẳng thắn thừa

nhận những khuyết điểm: chất lƣợng phát triển kinh tế chƣa cao, vai trò của

các ngành chủ lực chƣa rõ nét; hạ tầng cơ sở ở Thủ đô chƣa theo kịp yêu cầu

phát triển và tốc độ tăng dân cƣ, đô thị hóa; nguồn nhân lực và thiết bị, công

nghệ phổ biến ở trình độ trung bình, ảnh hƣởng đến chất lƣợng phát triển và

sức cạnh tranh của nền kinh tế; các vấn đề tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp…

Trên cơ sở nhìn nhận, đánh giá những thành tựu và hạn chế trong nhiệm

kỳ 2001 - 2005, Đại hội xác định phƣơng hƣớng chung trong nhiệm kỳ 2006 -

2010 là: Tiếp tục đổi mới đồng bộ hơn, phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô gắn

với chiến lƣợc phát triển kinh tế vùng; chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng

nâng cao chất lƣợng phát triển và sức cạnh tranh, đặc biệt chú trọng phát triển

kinh tế tri thức. Đại hội cũng đề ra phƣơng châm hành động là: phát triển kinh

tế là nhiệm vụ trung tâm; xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt; quản lý đô

thị là nhiệm vụ thƣờng xuyên quan trọng; phát triển văn hóa là nền tảng tinh

thần của xã hội; thực hiện mục tiêu đƣa Hà Nội trở thành đầu não chính trị -

hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và

36

giao dịch quốc tế của cả nƣớc.

Đại hội đƣa ra các chỉ tiêu tăng trƣởng kinh tế - xã hội đến năm 2010 cụ

thể nhƣ sau: tốc độ tăng GDP bình quân hàng năm: 11 - 12%; tỷ lệ lao động qua

đào tạo: 55 - 56%; tỷ lệ thất nghiệp đô thị: dƣới 5,5%; tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn

mới): khoảng 1%; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên hàng năm: 1,05 - 1,1%...

Định hƣớng cho hoạt động của các tổ chức đoàn thể quần chúng, đặc biệt

là hoạt động của Đoàn và phong trào thanh niên, Báo cáo của Ban Chấp hành

Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XIV chỉ rõ:

- Trong công tác giáo dục tƣ tƣởng chính trị: Đẩy mạnh học tập, tuyên

truyền giáo dục về chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đƣờng lối,

chính sách của Đảng trong quần chúng nhân dân, nhất là lực lƣợng đoàn viên,

thanh niên. Tăng cƣờng tổ chức hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện

trọng đại của thành phố, của đất nƣớc nhằm phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị

và công tác giáo dục truyền thống. Đổi mới nội dung, phƣơng pháp, chất lƣợng

dạy và học, chú ý đến công tác giảng dạy chính trị trong các trƣờng đại học,

cao đẳng, trung học chuyên nghiệp.

- Công tác giáo dục - đào tạo: Thanh niên là lực lƣợng chính tạo nên sức

mạnh của đất nƣớc trong tƣơng lai, vì vậy, cần chăm lo, bồi dƣỡng thanh niên

cả về trí tuệ và phẩm chất đạo đức. Con đƣờng hiệu quả nhất là Đảng, chính

quyền và nhân dân chung tay đầu tƣ cho giáo dục - đào tạo. Giáo dục - đào

tạo phải đáp ứng nhu cầu cung cấp nguồn nhân lực chất lƣợng cao cho phát

triển kinh tế - xã hội Thủ đô và cả nƣớc, là nòng cốt để xây dựng ngƣời Hà

Nội thanh lịch, văn minh, xây dựng xã hội học tập và tạo tiền đề phát triển

kinh tế tri thức. Tăng cƣờng giáo dục chủ nghĩa yêu nƣớc, yêu chủ nghĩa xã

hội, lòng tự hào dân tộc, truyền thống Thủ đô văn hiến, anh hùng và nếp sống

văn hóa cho thanh niên, học sinh. Xây dựng một số trƣờng trung học phổ

thông, trung học chuyên nghiệp và đại học chất lƣợng cao, đạt tình độ tiên

37

tiến trong khu vực; nâng cao chất lƣợng quản lý sinh viên, phát huy tiềm năng

các trƣờng đại học, cao đẳng trên địa bàn nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục,

đào tạo và phục vụ trực tiếp nhiệm vụ phát triển Thủ đô.

- Công tác giải quyết việc làm: Để thực hiện mục tiêu giải quyết việc làm

và tái tạo việc làm cho 90.000 lao động mỗi năm, trong đó lực lƣợng thiếu

việc làm đông đảo nhất là thanh niên, Đại hội đƣa ra giải pháp: Huy động các

doanh nghiệp, các tổ chức, đoàn thể tham gia giải quyết việc làm, đẩy mạnh

xuất khẩu lao động, đặc biệt là xuất khẩu lao động chất lƣợng cao, xuất khẩu

chuyên gia. Chú trọng giải quyết các vấn đề liên quan đến chuyển đổi nghề

nghiệp, giảm thất nghiệp, tạo thêm việc làm, khuyến khích các hình thức tạo

việc làm tại chỗ. Xây dựng hệ thống thông tin lao động - việc làm của thành

phố, cập nhật thƣờng xuyên, kịp thời về cung - cầu lao động. Định kỳ 6 tháng

một lần tổ chức Hội chợ việc làm ở Hà Nội.

- Hoạt động của các đoàn thể nhân dân: tiếp tục củng cố, đổi mới cả về

nội dung, cách thức hoạt động. Đặc biệt, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí

Minh cần chú trọng công tác giáo dục chính trị, tƣ tƣởng, rèn luyện đạo đức

cách mạng, lối sống lành mạnh cho thanh thiếu niên, tạo điều kiện để thanh

niên thực hiện nguyện vọng, lợi ích chính đáng trong học tập, lao động,

nghiên cứu khoa học, phục vụ lực lƣợng vũ trang và hƣởng thụ các nhu cầu

về văn hóa, tinh thần, vui chơi giải trí lành mạnh. Đẩy mạnh phong trào thanh

niên tình nguyện, tích cực tham gia phòng ngừa vi phạm pháp luật, phòng

chống tệ nạn xã hội. Chú trọng xây dựng tổ chức đoàn, tổ chức hội trong các

thành phần kinh tế ngoài quốc doanh.

Những chủ trƣơng về công tác đoàn và phong trào thanh niên tại Đại hội

đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XIV là kim chỉ nam cho mọi hoạt

động của thanh niên, của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

thành phố. Công tác thanh niên đƣợc Đảng bộ Hà Nội quan tâm, là khâu đột

phá quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển toàn diện kinh tế -

38

xă hội trong những năm 2006 - 2010.

Sau Đại hội, chƣa đầy hai tháng sau, quan tâm đặc biệt đến Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố, Thƣờng trực Thành uỷ do đồng chí

Nguyễn Phú Trọng, Bí thƣ Thành uỷ - chủ trì đã làm việc với Ban Thƣờng vụ

Thành đoàn Hà Nội về công tác thanh niên và các hoạt động kỷ niệm 75 năm

ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 -

26/3/2006).

Đồng chí Bí thƣ Thành đoàn báo cáo công tác đoàn và phong trào thanh,

thiếu nhi Thủ đô năm 2005, nhiệm vụ trọng tâm năm 2006. Sau khi nghe báo

cáo và các ý kiến phát biểu, thay mặt Thƣờng trực Thành ủy, Bí thƣ Thành ủy

Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao những mặt đạt đƣợc của Thành đoàn trong

năm 2005, các nhiệm vụ trọng tâm năm 2006, đồng thời chỉ ra những mặt hạn

chế: Phong trào thanh niên chƣa đều, chƣa sâu và chƣa mạnh; tác dụng, hiệu

quả ở một số nơi, một số lĩnh vực chƣa rõ; hoạt động Đoàn ở các doanh

nghiệp ngoài quốc doanh, liên doanh, cơ quan hành chính còn lúng túng; một

số mô hình hoạt động của tổ chức Đoàn cấp 2 vẫn còn yếu.

Về phƣơng hƣớng công tác của Thành đoàn năm 2006, Bí thƣ Thành ủy

lƣu ý: Thành đoàn cần chú ý tính chính trị, tính tƣ tƣởng, tính giáo dục qua

các hoạt động của Đoàn, từ đó hình thành lên ý tƣởng, hoài bão của tuổi trẻ để

thanh niên tự “đề kháng” trƣớc những luồng thông tin độc hại, phản động;

chú ý các tổ chức Đoàn ở nông thôn, hƣớng mạnh về cơ sở; bám sát các

nhiệm vụ trọng tâm của thành phố, có nhiều việc làm cụ thể, qua đó giáo dục

nếp sống, lối sống lành mạnh, trong sáng cho thanh, thiếu nhi Thủ đô.

Về xây dựng các tổ chức đoàn, đội, Thành đoàn phải có nhiều hình thức

thu hút, tập hợp thanh, thiếu niên hơn nữa; chăm lo đội ngũ cán bộ đoàn, nhất

là cán bộ cơ sở; tiếp tục mở rộng quan hệ đối ngoại, quan hệ xã hội, tăng cƣờng

sự phối hợp với các ban, ngành, cấp ủy các cấp, Thành đoàn phải chủ động hơn,

39

mạnh dạn và sáng tạo hơn, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm [40, tr. 110].

Nhận thức sâu sắc ý nghĩa việc kết nạp đảng viên lớp Hồ Chí Minh theo

Chỉ thị số 44-CT/TW (ngày 12/10/2004) của Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng,

ngày 09/11/2004, Ban Thƣờng vụ Thành ủy ban hành Kế hoạch số 65-

KH/TU, đồng thời tập trung làm tốt công tác tƣ tƣởng, tuyên truyền mục đích,

ý nghĩa về kết nạp đảng viên lớp Hồ Chí Minh đến từng tổ chức cơ sở đảng,

chính quyền, các đoàn thể chính trị xã hội, đặc biệt là tổ chức Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Hơn một năm thực hiện Chỉ thị của Ban Bí thƣ Trung ƣơng, ngày

30/6/2006 Ban Thƣờng vụ Thành uỷ tổng kết thực hiện Chỉ thị của Ban Bí

thƣ “Về kết nạp đảng viên lớp Hồ Chí Minh nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày

sinh của Ngƣời”. 43.536 quần chúng ƣu tú đã đƣợc đƣa vào danh sách cảm

tình Đảng, trong đó hơn 30.000 quần chúng đã đƣợc cử đi dự lớp bồi dƣỡng

nhận thức về Đảng.

Đảng bộ đã kết nạp 11.573 quần chúng ƣu tú vào Đảng; trong đó, là

đoàn viên thanh niên 5.834 đồng chí, đạt tỷ lệ 50,42% [35].

Cùng với việc quan tâm đặc biệt những vấn đề kinh tế - xã hội, văn hoá,

an ninh - quốc phòng rất cấp bách, theo chƣơng trình làm việc toàn khoá, đầu

tháng 5/2007, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã họp chuyên đề và ra

Nghị quyết số 07-NQ/TU (ngày 02/5/2007) Về đẩy mạnh công tác thanh niên

trong tình hình mới. Thành ủy nhận định tình hình thanh niên và công tác

thanh niên ở Thủ đô những năm qua có nhiều mặt mạnh cơ bản nhƣ trình độ

học vấn, bản lĩnh chính trị, tính năng động, ý chí tự lực tự cƣờng, tinh thần thi

đua tình nguyện... đƣợc khẳng định và phát huy. Nhiều tấm gƣơng tiêu biểu

của thế hệ trẻ xuất hiện trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày

càng nhiều. Dƣới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, công tác thanh niên có

những chuyển biến, tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiều chƣơng trình, kế

hoạch cụ thể, thiết thực để chăm lo xây dựng tổ chức Đoàn - Hội - Đội và

40

phát triển phong trào thanh niên Thủ đô. Tuy nhiên, trƣớc những yêu cầu

ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô và đất

nƣớc, thanh niên và công tác thanh niên của thành phố còn nhiều hạn chế.

Thành ủy đề ra phƣơng hƣớng, nhiệm vụ chủ yếu về công tác thanh niên

trong những năm tới là:

- Chăm lo phát triển thanh niên Thủ đô một cách toàn diện trên các mặt

chính trị, tƣ tƣởng, phẩm chất, đạo đức, lối sống, thể chất, trí thức, kỹ năng,

nghề nghiệp và thẩm mỹ, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 23-CT/TW

của Ban Bí thƣ về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng

Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”; Chỉ thị số 06-CT/TW của Bộ Chính trị về

tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí

Minh”.

- Tập trung xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

từ thành phố tới cơ sở vững mạnh, trở thành lực lƣợng chính trị hùng hậu của

tuổi trẻ, là lực lƣợng tin cậy, nòng cốt, kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng.

- Thực hiện tốt các chính sách bảo đảm quyền lợi chính đáng và nghĩa vụ

của tuổi trẻ, nhất là chính sách đào tạo nguồn nhân lực trẻ có chất lƣợng cao

đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng môi trƣờng xã hội

thuận lợi để thanh niên Thủ đô có điều kiện phát triển toàn diện, cống hiến

cho xã hội. Tăng cƣờng cơ sở vật chất cho việc thu hút, tập hợp thanh niên,

giải quyết việc làm cho thanh niên [40, tr.13].

Ngày 14, 15/11/2007, Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh thành phố Hà Nội lần thứ XIII khai mạc trọng thể với sự tham gia

của 277 đại biểu, đại diện cho các tầng lớp thanh niên Thủ đô. Đại hội xác

định nhiều vấn đề mới trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên

thành phố nhiệm kỳ 2007 - 2012.

Kế thừa và phát huy kết quả công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi

nhiệm kỳ 2002 - 2007, xuất phát từ tình hình thực tiễn, Đại hội xác định mục

41

tiêu của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Thủ đô giai đoạn 2007 -

2012 là: Nâng cao chất lượng tổ chức Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập

hợp thanh niên; tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống

chính trị; tăng cường bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính

trị, lòng tự hào dân tộc, trình độ học vấn, nghề nghiệp, hiểu biết pháp luật,

năng lực hội nhập cho thanh niên; chủ động phối hợp với các cơ quan nhà

nước, các tổ chức chính trị, xã hội chăm lo giải quyết những nhu cầu, nguyện

vọng và lợi ích chính đáng của thanh niên; đồng hành với thanh niên lập

thân, lập nghiệp, xung kích phát triển Thủ đô nghìn năm văn hiến - anh hùng.

Thay mặt Đảng bộ thành phố, đồng chí Phạm Quang Nghị - Uỷ viên Bộ

Chính trị, Bí thƣ Thành uỷ Hà Nội phát biểu chỉ đạo Đại hội. Đồng chí nhấn

mạnh trên cơ sở mục tiêu, phƣơng hƣớng chung, công tác Đoàn và phong trào

thanh thiếu nhi Thủ đô nhiệm kỳ 2007 - 2012 là:

- Đổi mới toàn diện công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trên các

mặt tƣ tƣởng, tổ chức, nội dung và phƣơng thức hoạt động; phối hợp chặt chẽ

với các lực lƣợng và huy động rộng rãi các nguồn lực xã hội trong giáo dục

thanh, thiếu niên.

- Nâng cao chất lƣợng tổ chức cơ sở đoàn; tăng cƣờng tập hợp, đoàn kết

thanh niên, phát triển Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội Sinh viên thành phố;

nâng cao trách nhiệm của Đoàn trong công tác phụ trách thiếu nhi, góp phần

xây dựng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh vững mạnh; tích cực tham

gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân.

- Tổ chức rộng rãi phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội

Thủ đô” và phong trào “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”.

- Khẩu hiệu hành động: Tuổi trẻ Thủ đô đoàn kết, sáng tạo - thanh lịch,

tình nguyện - hội nhập, phát triển.

Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà

Nội lần thứ XIII nêu cao tinh thần đoàn kết - đổi mới - hội nhập - phát triển.

42

Đại hội đã chỉ rõ mục tiêu, nhiệm vụ của công tác Đoàn và phong trào thanh

thiếu nhi Thủ đô trong giai đoạn 2007 - 2012 là: “Nâng cao chất lƣợng tổ

chức Đoàn, tăng cƣờng bồi dƣỡng lý tƣởng cách mạng, đồng hành với thanh

niên lập thân, lập nghiệp, xung kích phát triển Thủ đô nghìn năm văn hiến -

anh hùng”. Với nhận thức sâu sắc về trách nhiệm trƣớc sự nghiệp đổi mới của

Thủ đô, đất nƣớc và niềm tin vững chắc dƣới sự lãnh đạo của Đảng, tuổi trẻ

Thủ đô quyết tâm thi đua, tình nguyện, đoàn kết, sáng tạo thực hiện các

chƣơng trình hành động cách mạng, góp phần hoàn thành thắng lợi các nhiệm

vụ chính trị và các chỉ tiêu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô, thiết thực kỷ

niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, xứng đáng là thế hệ trẻ của Thủ đô anh

hùng - Thành phố vì hòa bình [17].

Tiểu kết: Những năm 2001 - 2008, hòa mình vào bối cảnh chung của thế

giới và đất nƣớc, dựa trên những điều kiện thuận lợi về mặt tự nhiên, kinh tế,

xã hội, căn cứ vào chiến lƣợc phát triển của Thủ đô, Đảng bộ thành phố Hà

Nội quán triệt nghiêm túc đƣờng lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về vấn đề

thanh niên. Trên cơ sở đánh giá sát sao thực tiễn hoạt động của thanh niên và

các tổ chức đoàn, Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã ban hành các chủ trƣơng,

chính sách, chỉ thị, thông tƣ, thông báo vừa cụ thể, chi tiết, vừa bao quát, tổng

thể. Thành phố đã khai thác đƣợc các nguồn lực, xã hội hóa trong quá trình

lãnh đạo, chỉ đạo công tác thanh niên, có sự liên hoàn, đồng bộ giữa các ban

ngành liên quan. Giao việc gắn trực tiếp với trách nhiệm, đảm bảo nguyên tắc

tập trung dân chủ, mục tiêu hàng đầu là phát huy tối đa vai trò chủ động của

các tổ chức đoàn cơ sở, tính xung kích, tình nguyện nguyện của đoàn viên

thanh niên.

Các buổi họp bàn, hội nghị giữa Thành ủy Hà Nội với Thành Đoàn đƣợc

tổ chức trên cơ sở khảo sát thực tế ở các chi đoàn, lấy ý kiến của cơ quan

chức năng có liên quan, đƣa ra thảo luận, có kết luận cuối cùng thông báo

43

bằng văn bản công khai gửi về các cơ sở đoàn. Điều đó góp phần nâng cao

năng lực lãnh đạo của Đảng, đi sâu đi sát, nắm chắc tình hình đoàn viên thanh

niên ở cơ sở. Từ nhận thức đến hành động, từ chỉ đạo đến thực tiễn cho thấy,

Đảng bộ thành phố đặc biệt quan tâm chỉ đạo công tác thanh niên, khẳng định

vai trò là cánh tay đắc lực của Đảng của thanh niên Thủ đô. Lực lƣợng thanh

niên dƣới sự dìu dắt của Đảng, trở thành một trong những nhân tố quyết định

trong quá trình xây dựng Hà Nội phát triển toàn diện, bền vững, là trung tâm

44

chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nƣớc.

Chƣơng 2

CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH NIÊN

THỦ ĐÔ DƢỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ

THÀNH PHỐ HÀ NỘI TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2008

Bƣớc vào thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới toàn diện, thực hiện công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc (2001 - 2008), tình hình chính trị, xã hội ổn

định, kinh tế tiếp tục tăng trƣởng, đời sống nhân dân từng bƣớc nâng cao, góp

phần tạo môi trƣờng thuận lợi thúc đẩy công tác đoàn và phong trào thanh

niên Thủ đô. Xu thế hoà bình, hợp tác và phát triển là xu thế chủ đạo, cùng

với quá trình toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra nhiều cơ hội

thuận lợi cho thanh niên Hà Nội giao lƣu, học hỏi, tiếp cận với khoa học,

công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, sức cạnh tranh của nền kinh tế nƣớc ta chƣa

cao, thiên tai, dịch bệnh thƣờng xuyên xảy ra, tình hình tai nạn giao thông, tệ

nạn xã hội chƣa giảm, sự suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ,

đảng viên còn nghiêm trọng; các hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo,

sự chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch diễn ra gay gắt...

đã ảnh hƣởng trực tiếp đến tình hình thanh niên, nhất là về đời sống, tƣ tƣởng,

lối sống, niềm tin, lý tƣởng.

Đảng bộ thành phố Hà Nội nắm chắc diễn biến tƣ tƣởng của đảng viên

và nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, ban hành các chủ trƣơng, đƣờng lối nhằm

khắc phục mọi khó khăn, phát huy tối đa sức mạnh và sứ mệnh lịch sử của

thanh niên. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố là cánh tay

đắc lực triển khai mọi chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch chỉ đạo của Thành ủy.

Phong trào thanh niên Thủ đô, công tác đoàn từ cấp thành phố xuống cơ sở

đều phát triển vững mạnh, đào tạo và bồi dƣỡng một thế hệ thanh niên mới đủ

45

năng lực và phẩm chất để tiếp tục kế thừa sự nghiệp của Đảng và dân tộc.

2.1. Công tác giáo dục chính trị, tƣ tƣởng; công tác tuyên truyền

2.1.1. Giáo dục truyền thống cách mạng, ý thức tự hào dân tộc

Nhằm hình thành nhân cách con ngƣời mới xã hội chủ nghĩa cho đoàn

viên thanh niên - những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc, Đảng bộ thành phố

đặc biệt coi trọng công tác giáo dục truyền thống cách mạng và ý thức tự hào

dân tộc. Việc thanh niên tiếp thu, lĩnh hội đƣợc lý tƣởng cách mạng là một

quá trình tự giác, dƣới sự lãnh đạo của Đảng, thông qua công tác giáo dục

chính trị tƣ tƣởng và hoạt động thực tiễn phong phú.

Đảng bộ thành phố không ngừng đổi mới về cả nội dung và hình thức

giáo dục, bám sát chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách, pháp luật của

Nhà nƣớc. Nội dung giáo dục đƣợc hiện đại hóa, thƣờng xuyên cập nhật, gắn

với nhiệm vụ chính trị của Thủ đô. Phƣơng thức giáo dục phong phú, đa dạng,

chú trọng các hình thức giáo dục thân thiện, cởi mở nhƣng vẫn đảm bảo tính

định hƣớng.

Là đơn vị trực tiếp lĩnh hội và triển khai những quyết sách của Đảng bộ

thành phố về công tác đoàn và phong trào thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh thành phố tổ chức nhiều chƣơng trình, hoạt động thiết thực,

mục tiêu nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống cách mạng anh hùng của

dân tộc, truyền thống Thủ đô văn hiến, vai trò xung kích cách mạng của tuổi

trẻ, từ đó nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên về con đƣờng đi lên xã

hội chủ nghĩa của đất nƣớc, củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.

Năm 2001 là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành

phố lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, kỷ niệm 70

năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, kỷ niệm 45

năm ngày truyền thống Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. UNESCO cũng

xác định 2001 là “Năm quốc tế những người tình nguyện”; Trung ƣơng Đoàn

phát động “Năm xã hội tình nguyện vì trẻ em đặc biệt khó khăn”; Hội đồng

46

nhân dân thành phố ra Nghị quyết“Năm gia đình và trẻ em Hà Nội”. Tình

hình kinh tế Hà Nội tăng trƣởng khá, tổng sản phẩm nội địa GDP trên địa bàn

thành phố tăng 10,03% so với năm 2000. Các vấn đề bức xúc của xã hội nhƣ

giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, tệ nạn xã hội đƣợc tập trung giải

quyết… Những yếu tố thuận lợi đó tạo môi trƣờng thuận lợi để các cấp bộ

đoàn trên địa bàn thành phố đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nƣớc, mở

rộng mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên, củng cố xây dựng tổ chức Đoàn -

Hội - Đội vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ chính trị

của Đảng bộ thành phố đề ra. Nổi bật là các phong trào:

- Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô “Chào thế kỷ mới” phát động song song với

phong trào “70 ngày đêm thi đua làm nghìn việc tốt” . Các cơ sở đoàn - hội -

đội chọn lọc, tổ chức cho hơn 60.000 đoàn viên thanh niên tham quan Bảo

tàng Cách mạng, Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng Quân đội; hơn 8.000 buổi sinh

hoạt, mít tinh kỷ niệm, hội trại, gặp mặt các thế hệ cán bộ đoàn - hội - đội đã

diễn ra. Cấp chi đoàn cơ sở có 126.352 việc tốt, cấp Đoàn cơ sở có 45.000

việc tốt, cấp quận - huyện trực thuộc có 40.648 việc tốt, cấp thành phố có 82

việc tốt.

- Cuộc thi tìm hiểu “Tuổi trẻ Việt Nam 70 năm cống hiến và trưởng

thành” thu hút 63.112 bài tham dự, góp phần giáo dục truyền thống cách

mạng của các thế hệ cha anh, đồng thời tạo góc nhìn đa dạng, nhiều chiều về

những kết quả, những chƣơng trình hành động của thanh niên Việt Nam trong

suốt 70 năm (1930 - 2000).

Đảng bộ thành phố chỉ đạo Thành đoàn triển khai các hoạt động kỷ niệm

thƣờng xuyên, có sự phối kết hợp với các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn,

tạo sức mạnh xã hội hóa trong việc thực hiện công tác thanh niên. Thành đoàn

Hà Nội đã phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức thi tìm hiểu “Bác Hồ

với tuổi trẻ - Tuổi trẻ với Bác Hồ” kết hợp các hoạt động kỷ niệm tại từng chi

đoàn cơ sở (năm 2001), thu hút hơn 40.000 đoàn viên thanh niên tham gia;

47

Phối hợp với Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam tổ chức kỷ niệm 45 năm

ngày truyền thống Hội và lễ đón nhận Huân chƣơng lao động hạng Ba của

Hội [18].

Năm 2003, dƣới sự chỉ đạo của Thành ủy Hà Nội, Thành Đoàn triển khai

trong đoàn viên thanh niên các đợt cao điểm: “Tuổi trẻ Thủ đô mừng Đảng,

mừng Xuân, mừng Đoàn, mừng Thủ đô đổi mới”, kỷ niệm 73 năm ngày thành

lập Đảng, 72 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, 62

năm ngày thành lập Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, 58 năm Cách

mạng tháng Tám và Quốc khánh (2/9), 49 năm ngày giải phóng Thủ đô, 47

năm ngày truyền thống Hội Liên hiệp Thanh niên. Rất nhiều hoạt động thi

đua của đoàn viên thanh niên thành phố diễn ra sôi nổi, rộng khắp. “Hội khỏe

thanh niên Thủ đô lần thứ VI” với tinh thần “Khỏe để lập nghiệp và bảo vệ

Tổ quốc” đƣợc phát động hƣớng tới SEA Games 22 đã thu hút hơn 20.000

vận động viên là đoàn viên thanh niên tham gia luyện tập, thi đấu, bƣớc đầu

hình thành phong trào thể dục thể thao lành mạnh trong đoàn viên thanh niên

Thủ đô.

Đảng bộ thành phố đặc biệt quan tâm chỉ đạo Thành đoàn xây dựng các

tiêu chí “Thế hệ trẻ Thủ đô văn minh - lịch sự - hiện đại hướng tới 1000 năm

Thăng Long - Hà Nội”. Các buổi tọa đàm lấy ý kiến đóng góp xây dựng tiêu

chí thanh niên Thủ đô trong giai đoạn mới thu hút hơn 10.000 ý kiến, qua đó

thế hệ trẻ có sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức về vai trò, trách nhiệm

của mình trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, giữ gìn và phát huy những

giá trị truyền thống của dân tộc gắn với việc xây dựng thanh niên Hà Nội văn

minh - thanh lịch - hiện đại [20].

Năm 2005, Đảng bộ thành phố chủ trƣơng thanh niên thi đua lập thành

tích chào mừng kỷ niệm 60 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8) và Quốc

khánh (2/9). Thành đoàn Hà Nội lên kế hoạch triển khai đến từng chi đoàn cơ

48

sở các buổi tọa đàm “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà

Nội trong giai đoạn Cách mạng tháng Tám”, tổ chức cuộc thi tìm hiểu “60

năm nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” thu hút hơn 400.000 bài dự

thi của đoàn viên, thanh niên tham gia. Đoàn thanh niên - Hội đồng Đội thành

phố đã tập huấn và cử 360 thiếu nhi tham gia Lễ diễu hành chào mừng 60

năm ngày Quốc khánh (2/9); tham mƣu, đề xuất với Ủy ban nhân dân Thành

phố, tổ chức thành công Chƣơng trình Lễ tuyên dƣơng thủ khoa xuất sắc tốt

nghiệp các trƣờng Đại học ở Hà Nội.

Hƣởng ứng phong trào “Tiếp lửa truyền thống mãi mãi tuổi 20” do

Trung ƣơng Đoàn phát động (năm 2005), Ban Thƣờng vụ Thành đoàn triển

khai sớm nhất toàn quốc đợt sinh hoạt chính trị học tập theo gƣơng các anh

hùng liệt sĩ trẻ tuổi với các nội dung: tuyên truyền, giới thiệu về hai cuốn sách

“Mãi mãi tuổi 20” và “Nhật ký Đặng Thùy Trâm”; tổ chức trao đổi, gặp mặt

các nhân chứng lịch sử; phát động và tham gia xây dựng các công trình phúc

lợi mang tên các liệt sĩ trẻ tuổi và các công trình thanh niên của tuổi trẻ Thủ

đô; phối hợp với báo Hà Nội mới mở chuyên mục “Khát vọng tuổi 20”; tham

gia tổ chức lễ ra mắt quỹ “Mãi mãi tuổi 20”; khánh thành Nhà văn hóa tuổi

20 ở Đông Anh, lên kế hoạch chuẩn bị xây Nhà văn hóa Nguyễn Văn Thạc tại

huyện Từ Liêm [20].

Hình thức giáo dục truyền thống cách mạng, ý thức tự hào dân tộc cho

thanh niên ngày càng đƣợc Đảng bộ thành phố quan tâm chỉ đạo đổi mới về

nội dung và hình thức, mở rộng về cấp độ và quy mô. Các cấp bộ đoàn, nhất

là Thành đoàn Hà Nội đã cụ thể hóa các chỉ đạo của Thành ủy bằng các hoạt

động cụ thể vừa có chiều sâu, vừa toàn diện ở khắp các cơ sở đoàn. Thanh

niên vừa đƣợc giáo dục vừa đƣợc rèn luyện, đƣợc bồi dƣỡng về nhận thức

chính trị và lý tƣởng cách mạng, qua đó nâng cao năng lực và trình độ hiểu

49

biết của cá nhân.

Năm 2006, thanh niên Hà Nội hăng hái hƣởng ứng 3 đợt hoạt động với

quy mô lớn, nội dung đa dạng trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn

hóa, xã hội, lịch sử:

- Đợt 1 gồm các phong trào thi đua: Tự hào thanh niên Việt Nam, Rực

sáng lửa truyền thống “Đâu cần là thanh niên có - đâu khó có thanh niên”;

“Chào Thủ đô anh hùng - Thành phố vì hòa bình”; tìm hiểu “75 năm lịch sử

vẻ vang của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh” và “75 năm vinh

quang Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố”.

- Đợt 2 gồm các hoạt động: đoàn viên thanh niên quyên góp quỹ và tham

gia xây dựng nhà văn hóa Nguyễn Văn Thạc ở xã Cổ Nhuế - Từ Liêm, nhà

văn hóa thanh thiếu niên huyện Đông Anh và xây dựng bƣu điện văn hóa

Nguyễn Văn Thạc.

- Đợt 3 gồm các hoạt động: tham gia hội trại thanh niên “75 năm vang

mãi bản hùng ca” do Trung ƣơng Đoàn tổ chức; tham gia đóng góp ý kiến

xây dựng công tác thanh niên tại buổi tọa đàm giữa Chủ tịch Ủy ban nhân dân

thành phố với Bí thƣ Đoàn thanh niên thành phố.

Đây là một đợt triển khai trên quy mô rộng, thu hút đông đảo lực lƣợng

đoàn viên thanh niên thành phố tham gia cả về vật chất và tinh thần. Chỉ tính

riêng cuộc thi tìm hiểu “75 năm lịch sử vẻ vang của Đoàn Thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh” và “75 năm vinh quang Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh thành phố”, đã có hơn 400.000 bài viết tham gia, qua đó trực tiếp

trang bị cho đoàn viên thanh niên kiến thức cơ bản nhất về truyền thống, lịch

sử đoàn thanh niên Việt Nam nói chung, đoàn thanh niên thành phố Hà Nội

nói riêng từ những ngày đầu thành lập, trƣởng thành và phát triển dƣới sự

lãnh đạo của Đảng.

Dịp thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống

50

Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (15/10/1956 - 15/10/2006) và 15 năm

ngày tái thành lập Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam Thành phố Hà Nội

(26/10/1991 - 26/10/2006), đón nhận Huân chƣơng Lao động hạng Nhì - danh

hiệu cao quý của Đảng và Nhà nƣớc trao tặng do Thành đoàn phối hợp với

Hội Liên hiệp Thanh niên Hà Nội phát động đƣợc Đảng bộ thành phố đánh

giá cao về ý nghĩa và sức lan tỏa của sự kiện. 77 gƣơng mặt thanh niên tiêu

biểu là các đoàn viên, cán bộ đoàn, hội đạt nhiều thành tích xuất sắc trên các

lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ an ninh quốc phòng, tham

gia tích cực các hoạt động tập thể đã vinh dự đƣợc tuyên dƣơng. Tại cuộc thi

tìm hiểu “60 năm ngày toàn quốc kháng chiến - Hà Nội quyết tử cho Tổ quốc

quyết sinh” (19/12/1946 - 19/12/2006), hơn 300.000 bài thi có chất lƣợng

tham gia. Các cơ sở đoàn trong toàn thành phố tổ chức đƣợc nhiều hoạt động

thiết thực nhƣ: giao lƣu, gặp mặt nhân chứng lịch sử, thăm quan bảo tàng

cách mạng, nói chuyện truyền thống… thu hút hàng nghìn đoàn viên thanh

thiếu niên và nhân dân tham gia.

Ngày 15/9/2006, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số

4043/QĐ-UBND về việc phát hành xổ số “Vì sự nghiệp phát triển tài năng

trẻ Thủ đô”. Ban Thƣờng vụ Thành đoàn triển khai đợt phát hành xổ số tới

100% cơ sở đoàn trực thuộc trên nguyên tắc tự nguyện đƣợc 3.000.000 vé,

nhằm tạo nguồn kinh phí cho Quỹ phát triển tài năng trẻ Thủ đô [23]. Từ

nguồn quỹ này, công tác phát hiện, bồi dƣỡng, sử dụng tài năng trẻ trên tất cả

các lĩnh vực học tập, nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất kinh doanh,

quản lý đô thị, phòng chống các loại tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị vì sự

bình yên của Tổ quốc của thành phố hoạt động hiệu quả, kịp thời động viên

những trƣờng hợp có thành tích học tập xuất sắc, những học sinh có hoàn

cảnh khó khăn vƣơn lên vƣợt khó, rèn luyện. Tiềm năng của thế hệ trẻ đƣợc

51

khơi dậy và phát huy mạnh mẽ trong quá trình xây dựng thành phố, tiếp thêm

tinh thần tự hào dân tộc và ý chí phấn đấu, xứng đáng với truyền thống anh

dũng của cha ông trong lớp lớp thể hệ trẻ Thủ đô.

2.1.2. Giáo dục chính trị, tư tưởng

Thực hiện Nghị quyết của Thành ủy về Đại hội Đảng các cấp hƣớng tới

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, năm 2001, Đảng bộ thành phố chỉ đạo các

đơn vị trực thuộc làm tốt công tác chuẩn bị. Thành đoàn Hà Nội triển khai đến

các cấp bộ đoàn tổ chức diễn đàn, hội nghị lấy ý kiến xây dựng Dự thảo văn

kiện trình Đại hội Đảng lần thứ IX. Đã có 12.000 ý kiến tham gia của thanh

niên, hơn 1.000 bài dự thi tìm hiểu về Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại Lễ hội

tuổi trẻ Thủ đô chào mừng thành công Đại hội Đảng IX, nhiều nội dung, chủ

đề đƣợc các đoàn viên thanh niên thể hiện mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Các

cấp bộ đoàn của thành phố tổ chức tuyên truyền, học tập, quán triệt Nghị

quyết Đại hội Đảng các cấp đến toàn thể cán bộ, đoàn viên, thanh niên bằng

nhiều hình thức phong phú, sáng tạo nhƣ thi hùng biện, hỏi đáp, sân khấu hóa,

mở các lớp tập huấn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt, tuần sinh hoạt công dân -

sinh viên, đƣa vào nội dung sinh hoạt chi đoàn, chƣơng trình học chính trị đầu

khóa cho học sinh, sinh viên… Kết quả đã tổ chức đƣợc 1.236 buổi học tập,

1.691 buổi sinh hoạt chuyên đề với tổng số trên 200.000 lƣợt đoàn viên, thanh

niên tham gia.

Cuộc thi “Tuổi trẻ Thủ đô với Nghị quyết Đại hội IX của Đảng” đƣợc tổ

chức trải qua ba vòng thi cấp trƣờng, cấp cụm trƣờng, cấp thành phố với sự

tham gia của hơn 50 lƣợt đơn vị các trƣờng đại học - cao đẳng, thu hút đông

đảo đoàn viên, thanh niên, sinh viên và quần chúng nhân dân Thủ đô nhiệt

tình hƣởng ứng [18]. Những hoạt động đó góp phần nâng cao nhận thức, xây

dựng bản lĩnh chính trị và củng cố niềm tin của thế hệ trẻ vào Đảng quang

52

vinh, nuôi dƣỡng khát vọng vƣơn lên của tuổi trẻ vì Tổ quốc.

Công tác tuyên truyền, phục vụ và tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội

khóa XI (năm 2002) đƣợc tuổi trẻ thành phố triển khai với tinh thần chủ động,

nhiệt tình và sáng tạo. Dƣới sự chỉ đạo của Thành ủy, Thành đoàn Hà Nội tổ

chức căng treo 22.860 băng-zôn, khẩu hiệu; đảm nhận 26.700 buổi phát

thanh; cử 300 đội nghi thức thiếu nhi tham gia cổ động trong ngày bầu cử; tổ

chức 250 buổi giao lƣu gặp mặt gần 2 vạn cử tri trẻ lần đầu đi bầu cử. 200 đội

thanh niên tình nguyện, thanh niên xung kích đƣợc thành lập tham gia phối

hợp với các lực lƣợng chức năng bảo đảm công tác an ninh trật tự, hƣớng dẫn

cử tri bỏ phiếu đúng luật, đúng địa điểm… Đặc biệt, tại dạ hội Tuổi trẻ Thủ

đô chào mừng bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XI và Kỷ niệm 112 năm ngày

sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự góp mặt của hơn 1.000 đoàn viên thanh

niên, tuổi trẻ Thủ đô vinh dự đƣợc đón Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An

đến dự. Đây là sự kiện có ý nghĩa chính trị quan trọng, thể hiện sự quan tâm

của Thành phố đối với công tác thanh niên.

Hƣớng tới Đại hội Đoàn thành phố lần thứ XII và Đại hội Đoàn toàn

quốc lần thứ VIII (2002), Thành đoàn Hà Nội xây dựng kế hoạch, hƣớng dẫn

các cơ sở đẩy mạnh sinh hoạt chính trị chào mừng Đại hội bằng nhiều nội

dung thiết thực: tổ chức 12 diễn đàn thanh niên lấy ý kiến đóng góp của đoàn

viên thanh niên xây dựng Dự thảo văn kiện trình Đại hội Đoàn thành phố lần

thứ XII, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII; bình chọn, biểu dƣơng 9 công

trình phần việc và 12 tấm gƣơng thanh niên tình nguyện tiêu biểu trong nhiệm

kỳ 1997-2000; tổ chức Festival Tài năng lao động sáng tạo trẻ; khai trƣơng

website Thành đoàn Hà Nội; biên soạn và phát hành cuốn sách Chặng đường

72 năm Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội, Thanh

niên xung phong Thủ đô những năm tháng hào hùng… Thành đoàn xây dựng

Dự thảo báo cáo chính trị Đại hội Đoàn thành phố lần thứ XII và hƣớng dẫn

53

các cơ sở, đoàn viên tham gia góp ý, xây dựng; tiến hành kiện toàn Ban Chấp

hành Thành đoàn và các chức danh chủ chốt; thành lập Ban tổ chức Đại hội

Đoàn thành phố lần thứ XII, phân công nhiệm vụ trong các tiểu ban Đại hội;

xây dựng hệ thống văn bản, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ đoàn; tổ

chức các hội nghị giao ban chuyên đề, thành lập các tổ công tác, chỉ đạo,

hƣớng dẫn chi đoàn cơ sở tổ chức đại hội đảm bảo đúng quy trình, thời gian

và chất lƣợng.

Từ ngày 14 - 16/11/2002, Đại hội Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí

Minh Thành phố lần thứ XII diễn ra tại Cung Thiếu nhi Hà Nội với sự tham

gia của 381 đại biểu, đại diện cho hơn 3 vạn đoàn viên, thanh thiếu niên. Đại

hội đã lựa chọn và bầu Ban Chấp hành Thành đoàn nhiệm kỳ XII gồm 51

đồng chí, bầu 23 đại biểu ƣu tú đại diện cho tuổi trẻ Thủ đô tham dự Đại hội

Đoàn toàn quốc lần thứ VIII. Tại kỳ họp thứ nhất, Ban Chấp hành Thành đoàn

khóa XII bầu ra 12 đồng chí tham gia Ban Thƣờng vụ, bầu 01 đồng chí giữ

chức danh Bí thƣ và 02 đồng chí giữ chức danh Phó Bí thƣ.

Các hoạt động chào mừng thành công Đại hội Đoàn thành phố và Đại

hội Đoàn toàn quốc diễn ra sôi nổi. Ngày 11/12/2002, Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô

chào mừng thành công Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII đƣợc tổ chức tại

Cung văn hóa Hữu nghị Hà Nội với sự tham gia của hơn 3.000 đoàn viên

thanh, thiếu niên, thể hiện sự phấn khởi của tuổi trẻ trƣớc sự kiện quan trọng

của Đoàn, đồng thời khẳng định sự tin tƣởng của tuổi trẻ Thủ đô dƣới sự dẫn

dắt của Đảng [19]. Tiếp đó, năm 2003, Thành đoàn triển khai đợt sinh hoạt

chính trị “Tuổi trẻ Thủ đô học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn

quốc lần thứ VIII, Đại hội Đoàn thành phố lần thứ XII”. 13.000 cuốn tài liệu

“Những nội dung cơ bản của Nghị quyết Đại hội Đoàn thành phố lần thứ

XII” đƣợc Thành đoàn Hà Nội biên soạn và chuyển tới 100% các chi đoàn cơ

sở. Hơn 1.000 buổi học Nghị quyết, tìm hiểu về Nghị quyết đã đƣợc tổ chức

54

cho hơn 250.000 lƣợt đoàn viên, thanh niên tham gia dƣới nhiều hình thức

nhƣ sinh hoạt chuyên đề, tập huấn, trao đổi tọa đàm, thi viết, sinh hoạt định

kỳ, sân khấu hóa… Trong tháng 11/2003 diễn ra sự kiện quan trọng trong đời

sống chính trị của tuổi trẻ Hà Nội: chào mừng Đại hội đại biểu Hội sinh viên

thành phố lần thứ VI, tiến tới Đại hội Hội sinh viên Việt Nam lần thứ VII và

kỷ niệm 15 năm ngày tái thành lập Hội sinh viên thành phố (17/11/1988 -

17/11/2003). Nhiều hoạt động tập trung với quy mô lớn đã diễn ra nhƣ xây

dựng mô hình ký túc xá văn hóa, liên hoan “Bài ca học sinh - sinh viên Hà

Nội 2003”; ra mắt website Hội sinh viên Thành phố Hà Nội... 04 Diễn đàn

sinh viên đƣợc tổ chức tại 04 cụm trƣờng Đại học - Cao đẳng là dịp để sinh

viên Hà Nội đƣợc trực tiếp bày tỏ những suy nghĩ, nguyện vọng của mình với

tổ chức Đoàn, Hội, đồng thời khẳng định quyết tâm rèn luyện, phấn đấu đóng

góp vào sự nghiệp xây dựng Thủ đô và đất nƣớc của tuổi trẻ thành phố [20].

Trƣớc thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng và Hội

nghị cấp cao APEC 2006, Đảng bộ thành phố Hà Nội chỉ đạo các đơn vị trực

thuộc triển khai kế hoạch chào mừng. Đoàn viên thanh thiếu niên thành phố

xung kích đi đầu trong việc dọn vệ sinh môi trƣờng, góp phần tạo cảnh quan

đô thị sạch đẹp, phối kết hợp với các lực lƣợng chức năng đảm bảo đƣờng

thông hè thoáng trƣớc, trong Đại hội và Hội nghị. Nhiều cuộc thi, diễn đàn và

liên hoan đƣợc tổ chức giữa Thành phố, Thành đoàn và các cơ quan truyền

thông nhƣ thi “Tìm hiểu về APEC” trên truyền hình, diễn đàn“Nét thanh lịch

của thiếu nhi Thủ đô”, liên hoan “Giai điệu bạn bè”, Ngày hội vì hòa bình…,

nhận đƣợc sự hƣởng ứng nhiệt tình của đoàn viên, thanh thiếu niên thành phố.

Với những đóng góp thiết thực đó, Thành đoàn Hà Nội vinh dự đƣợc Ủy ban

nhân dân Thành phố tặng bằng khen vì đã có những thành tích xuất sắc trong

55

tổ chức lễ hội và phục vụ năm APEC - Hà Nội 2006 [23].

2.1.3. Nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong thanh niên

Công tác nắm tình hình tƣ tƣởng, dƣ luận xã hội trong thanh niên là một

trong những nội dung vô cùng quan trọng của công tác giáo dục chính trị đối

với thế hệ trẻ, đƣợc Đảng bộ thành phố đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Mạng lƣới

cán bộ đoàn làm công tác tƣ tƣởng có nhiệm vụ nắm bắt tình hình tƣ tƣởng

đoàn viên thanh niên, phản ánh lên Đoàn cấp trên; đồng thời là lực lƣợng

tuyên truyền viên trực tiếp truyền đạt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Đoàn

tới đoàn viên, thanh niên ở cơ sở. Đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, các tổ, đội nắm

bắt dƣ luận xã hội đƣợc tăng cƣờng về số lƣợng và ngày càng nâng cao về

chất lƣợng hoạt động. Hệ thống tài liệu phục vụ sinh hoạt chi đoàn, sinh hoạt

Đội, Hội hoàn thiện về nội dung, phong phú hơn về thể loại, kịp thời truyền

tải các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc, thông tin tình hình thời

sự trong nƣớc và quốc tế đến đoàn viên thanh thiếu niên.

Năm 2002, Hà Nội có 158 mô hình tổ, đội, nhóm với sự tham gia của

hơn 1.000 hội viên tại 43 trƣờng đại học, cao đẳng và 116 khu vực địa bàn

dân cƣ. Năm 2004, số lƣợng tổ thăm dò dƣ luận trong các trƣờng đại học, cao

đẳng giảm còn 44 tổ, trên địa bàn dân cƣ còn 21 tổ với sự tham gia của 700

đội viên, nhƣng chất lƣợng và hiệu quả hoạt động đƣợc nâng cao rõ rệt với

các đợt tập huấn nghiệp vụ, sinh hoạt mạng lƣới nắm dƣ luận thƣờng xuyên,

liên tục. Các đội viên tham gia đều đƣợc tuyển chọn trong số những đoàn viên

thanh niên ƣu tú, không ngại khó ngại khổ, xung kích, mạnh dạn, tiên phong

đi đầu trong nhiều phong trào. 100% các chi đoàn cơ sở có hòm thƣ giúp bạn,

hòm thƣ tố giác tội phạm đặt công khai, những nội dung phản ánh đƣợc xử lý

theo đúng quy định [18][21].

Các đội tuyên truyền thanh niên, các trung tâm thanh thiếu nhi trên địa

bàn thành phố có sự đầu tƣ đổi mới cả về nội dung và hình thức hoạt động.

56

Dƣới sự chỉ đạo của Đảng bộ thành phố, Thành đoàn lên kế hoạch hoàn thiện

hệ thống website, cập nhật thƣờng xuyên bản tin sinh hoạt chi đoàn; chủ động

phối hợp với các cơ quan báo chí, đặc biệt là báo Tuổi trẻ Thủ đô tuyên truyền

gƣơng đoàn viên thanh thiếu niên ƣu tú, gƣơng ngƣời tốt việc tốt, mở các

website và diễn đàn thanh niên trên mạng, các chuyên mục, diễn đàn giới thiệu

mô hình, điển hình tiên tiến. Những hảnh động tích cực đó góp phần quan

trọng trong việc định hƣớng tƣ tƣởng, cung cấp thông tin, nâng cao đời sống văn

hoá tinh thần, nắm chắc tình hình dƣ luận xã hội cũng nhƣ những vấn đề nổi cộm

trong đoàn viên, thanh thiếu niên của thành phố.

Đảng bộ thành phố đặc biệt lƣu tâm chỉ đạo việc nghiên cứu, điều tra, nắm

bắt tình hình tƣ tƣởng và dƣ luận xã hội trong thanh niên ở những khu vực đối

tƣợng và địa bàn nhạy cảm. Cán bộ phụ trách công tác thanh niên của thành

phố trực tiếp xuống địa bàn cùng cán bộ Thành đoàn và đoàn cơ sở nắm tình

hình, chủ động phát hiện các âm mƣu kích động, lôi kéo thanh niên của các

thế lực phản động và thù địch. Năm 2001, Hạ nghị viện Mỹ thông qua “Đạo

luật nhân quyền ở Việt Nam”. Đảng bộ thành phố chỉ đạo cán bộ phụ trách

các cấp báo cáo tình hình trực tiếp, thƣờng xuyên cập nhật diễn biến, phối hợp

với các cơ quan chức năng lên kế hoạch ứng phó với những tình huống xấu có

thể xảy ra. Nắm chắc bản chất sự việc, đoàn viên thanh niên Hà Nội nói riêng,

đoàn viên thanh niên cả nƣớc nói chung đồng lòng bày tỏ thái độ phản đối,

kịch liệt lên án hành động của Hạ nghị viện Mỹ đã vi phạm trắng trợn, can

thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của một quốc gia độc lập có chủ quyền.

Hàng ngàn chữ ký phản đối của đoàn viên, thanh niên đƣợc chuyển tới Đại sứ

quán Hoa Kỳ tại Việt Nam. Tiếp đó, tháng 3/2003, trên tinh thần ủng hộ hòa

bình, phản đối chiến tranh, Hội Liên hiệp Thanh niên và Hội sinh viên thành

phố ra Tuyên bố chung của thanh niên và sinh viên, kiên quyết đấu tranh bảo

57

vệ hòa bình, phản đối chiến tranh xâm lƣợc Irắc của Mỹ. Nhiều trƣờng đại

học, cao đẳng trên địa bàn thành phố đã tổ chức mít tinh phản đối chiến tranh

với sự tham gia của hàng nghìn lƣợt sinh viên [18][20].

2.2. Phong trào “Xung kích tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội

và bảo vệ Tổ quốc”

2.2.1. Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: nƣớc nhà thịnh hay suy,

yếu hay mạnh, một phần lớn là ở thanh niên. Ngƣời nhấn mạnh thanh niên vó

vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và tƣơng lai của

đất nƣớc. Quán triệt quan điểm của Đảng ta, Đảng bộ thành phố Hà Nội

khẳng định niềm tin vào thanh niên, trao cho thanh niên trọng trách là “ngƣời

chủ hiện tại và tƣơng lai của nƣớc nhà”, đòi hỏi thanh niên phải phấn đấu

vƣơn lên cùng nhân dân Thủ đô hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ đƣợc giao.

Đứng trƣớc những thời cơ và thách thức của thời đại công nghiệp hóa – hiện

đại hóa đất nƣớc, lực lƣợng thanh niên thành phố sung mãn về thể lực, giàu

khát vọng, có hoài bão, có nhu cầu, có khả năng tiếp thu nhanh nhạy những

thành tựu hoa học công nghệ, kỹ thuật và quản lý hiện đại trên thế giới, năng

động sáng tạo, chủ động học hỏi những cái mới, tiến bộ của nhân loại. Cùng

với sự phát triển của đất nƣớc, thái độ và ý thức chính trị của thanh niên thành

phố có những chuyển biến tích cực, ngày càng quan tâm và có trách nhiệm

đối với những vấn đề của thành phố, của đất nƣớc, của khu vực và thế giới.

Đoàn thanh niên thành phố xác định hội nhập quốc tế là một mũi xung

kích, đo đó, công tác cung cấp thông tin cập nhật cho thanh niên, phát động

phong trào và cổ vũ thanh niên học ngoại ngữ, tin học, rèn luyện các kỹ năng

xã hội đƣợc Thành đoàn chú trọng chỉ đạo. Thành đoàn đặc biệt quan tâm đến

vấn đề chất lƣợng học tập, chất lƣợng việc làm, thu nhập của thanh niên, nhu

cầu sinh hoạt văn hóa, thể thao và làm tốt hơn chức năng đại diện cho lợi ích

58

chính đáng của thanh niên. Xác định đƣợc những mục tiêu cần hƣớng tới

cũng nhƣ những thời cơ và thách thức của thời đại, đoàn viên thanh niên

thành phố ra sức thi đua học tập, lao động sản xuất.

Năm 2002, nhằm thiết thực hƣớng tới SEA Games 22, các hoạt động văn

hóa thể thao đƣợc tổ chức đồng loạt, rộng khắp tại các cơ sở đoàn của hành

phố, điển hình nhƣ: Hội thi Tuổi trẻ Thủ đô với an toàn giao thông - văn minh

đô thị hƣớng tới SEA Games 22; Liên hoan các đội tuyên truyền ca khúc cách

mạng khối thanh niên công nhân viên chức Thủ đô hƣớng tới SEA Games 22;

Thi tìm hiểu về SEA Games 22 và ASEAN Paragames 2 với 90.000/100.000

bài thi gửi về Ban tổ chức là của đoàn viên thanh niên. Lễ hội đăng ký Hiến

máu nhân đạo phục vụ SEA Games 22 và vì cuộc sống ngƣời bệnh đã có

12.000 đoàn viên thanh niên thành phố tình nguyện đăng ký hiến máu. Lễ hội

“Tuổi trẻ Thủ đô vui cùng SEA Games 22 và ASEAN Paragames 2” đƣợc tổ

chức với nhiều nội dung phong phú hấp dẫn: thi đoàn xe tuyên truyền, thi câu

lạc bộ cổ động viên thiện chí; gặp gỡ giao lƣu, trao đổi kinh nghiệm và hứa

quyết tâm với các đồng chí lãnh đạo Trung ƣơng, Thành phố và nhân dân cả

nƣớc trong việc thực hiện phục vụ SEA Games 22. Những hoạt động đó thể

hiện tình cảm, trách nhiệm, tinh thần xung kích tình nguyện của thanh niên

Thủ đô, quyết tâm thực hiện thắng lợi những nội dung, nhiệm vụ do Ban Tổ

chức SEA Games giao, vì sự thành công của SEA Games 22 - SEA Games

“Đoàn kết, hợp tác vì hòa bình và phát triển”. Thành đoàn Hà Nội đã tiến

hành tổ chức đăng ký tình nguyện viên, thi tuyển chọn; tổ chức tập huấn và

phân công nhiệm vụ cho 2.200 tình nguyện viên trong những ngày diễn ra

SEA Games 22 gồm: lực lƣợng tình nguyện viên phục vụ an toàn giao thông

– văn minh đô thị, lực lƣợng tình nguyện viên phục vụ trực tiếp tại Sân vận

động Mỹ Đình, hƣớng dẫn khách trên xe buýt, hƣớng dẫn tại khách sạn, phục

59

vụ trung tâm báo chí, phục vụ y tế… Lực lƣợng tình nguyện viên phục vụ

SEA Games 22 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đƣợc các cấp lãnh đạo,

chính quyền Trung ƣơng, Thành phố, bạn bè quốc tế đánh giá cao [19].

Vào các dịp chào mừng 50 năm ngày Giải phóng Thủ đô, ASEM 5, 60

năm ngày Thăng Long Quân đội nhân dân Việt Nam, 15 năm Ngày hội quốc

phòng toàn dân…, thanh niên thành phố đã có nhiều hoạt động sôi nổi nhằm

giáo dục nâng cao ý thức quốc phòng, an ninh, ý thức pháp luật, đấu tranh làm

thất bại chiến lƣợc “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Đoàn viên thanh niên khối lực lƣợng vũ trang với các phong trào “Giành

đỉnh cao quyết thắng”, phong trào “Tuổi trẻ lực lượng vũ trang xung kích

mẫu mực xây dựng chính quy”, phong trào “Thanh niên công an nhân dân

học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy, giai đoạn 2003 – 2008”… luôn là lực

lƣợng xung kích đi đầu trong bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh phòng chống tội

phạm và tệ nạn xã hội. Các phong trào đƣợc triển khai sâu rộng, góp phần

giáo dục, rèn luyện thanh niên, giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và hình

ảnh đẹp về cán bộ, chiến sỹ công an trong thời kỳ mới trên mặt trận xây dựng

và bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng

chống thiên tai. Sau một thời gian thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ,

Mệnh lệnh 04 của Giám đốc công an Thành phố Hà Nội, hiện tƣợng ùn tắc

giao thông, tai nạn giao thông và các vụ cƣớp giật trên địa bàn Thành phố đã

giảm rõ rệt. Đặc biệt, trong thời gian diễn ra SEA Games 22 và ASEAN

Paragames 2, đoàn viên thanh niên lực lƣợng vũ trang đã tích cực tham gia

giữ gìn an ninh, diễn tập các phƣơng án bảo vệ, khắc phục khó khăn, tình

nguyện làm tăng ca thêm giờ; đảm nhận phần việc ở những địa bàn xa, phức

tạp; tình nguyện thực hiện nghiêm kỷ luật trực, ứng trực chiến đấu và mọi

nhiệm vụ đƣợc phân công, góp phần làm cho SEA Games 22 và ASEAN

60

Paragames 2 thành công tốt đẹp.

2.2.2. Xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng

Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo, thông tƣ, chỉ thị, hƣớng dẫn của Thành

ủy Hà Nội, Thành đoàn triển khai các đợt hành động tình nguyện vì cộng

đồng, tăng cƣờng hoạt động phối hợp giữa thanh niên với các ban ngành,

đoàn thể trong các hoạt động từ thiện xã hội nhƣ chăm sóc trẻ em nghèo có

hoàn cảnh khó khăn, thƣơng bệnh binh, nhận chăm sóc phụng dƣỡng Mẹ Việt

Nam anh hùng, giúp đỡ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình có công với

cách mạng, xây dựng nhà tình nghĩa, tình thƣơng… Năm 2001, đoàn viên

thanh niên thành phố đã trồng đƣợc hơn 40.000 cây xanh, tham gia đảm nhận

giữ gìn hơn 300 đoạn đƣờng, tuyến phố xanh sạch đẹp; nạo vét khơi thông

1.000 km kênh mƣơng sông ngòi, cống rãnh. Hơn 2.000 sinh viên các trƣờng

đại học, cao đẳng của thành phố tham gia tổng vệ sinh ký túc xá, giảng

đƣờng, phòng ở trƣớc khi nghỉ hè. Thành đoàn Hà Nội phối hợp với Sở Giao

thông Công chính thành phố huy động 500 thanh niên, sinh viên tình nguyện và công nhân môi trƣờng đô thị thu gom, vận chuyển hơn 300 m3 rác thải, góp

phần làm sạch môi trƣờng khu vực gầm cầu Long Biên. Huyện đoàn Đông

Anh tổ chức trồng 28.760 cây xanh, đảm nhận 32 đoạn đƣờng thanh niên, đào

hố chứa rác thải, đảm nhận dự án trang bị 140 xe chở rác chuyên dùng cho

các thôn làng [18]. Khối thanh niên công nhân viên chức đảm nhận công trình

“Quyên góp tặng tủ sách thanh niên cho các Đoàn xã ngoại thành Hà Nội”

với kết quả bàn giao đợt I/2003 gồm 51 tủ và sách, với tổng trị giá 77,316

triệu đồng; “Quyên góp xây dựng 5 nhà tình nghĩa” tặng cựu thanh niên xung

phong thuộc 02 tỉnh Lai Châu và Hà Giang với số tiền 150 triệu đồng [20].

Đƣợc sự phê duyệt của lãnh đạo các ban ngành liên quan, Thành đoàn

Hà Nội tiếp tục phối hợp với các sở, ngành xây dựng Đề án “Tổ chức các đội

trí thức trẻ tình nguyện tham gia phát triển nông thôn Thủ đô”. Nội dung của

61

đề án tập trung vào đối tƣợng là những trí thức trẻ tại các trƣờng đào tạo các

chuyên ngành liên quan đến nông nghiệp, sau khi tốt nghiệp tình nguyện tham

gia hoạt động trực tiếp tại 17 xã khó khăn trên địa bàn huyện Sóc Sơn và tại

các Trung tâm giáo dục lao động xã hội trên địa bàn thành phố. Đề án nhận

đƣợc sự hƣởng ứng nhiệt tình của những sinh viên trẻ có nhiệt huyết, muốn

cống hiến, không ngại khó ngại khổ. Từ những đội trí thức trẻ này, kiến thức

khoa học trong ứng dụng công nghệ vào nuôi trồng, sản xuất nông nghiệp

đƣợc truyền đạt đến ngƣời nông dân, góp phần quan trọng trong việc nâng cao

dân trí, trình độ sản xuất và mức độ an toàn của nông thôn Thủ đô nói riêng,

nông thôn cả nƣớc nói chung. Điều này cũng chứng tỏ vai trò xung kích mạnh

mẽ của tuổi trẻ đƣợc tạo điều kiện cống hiến và đƣợc Đảng, Nhà nƣớc quan

tâm, ghi nhận.

Song song với hoạt động xung kích lao động sản xuất, các phong trào

“Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn” thu hút đông đảo đoàn viên

thanh thiếu niên tham gia hàng năm. Phong trào mang ý nghĩa giáo dục cội

nguồn và truyền thống dân tộc sâu sắc, đồng thời khơi dậy tinh thần tƣơng

thân tƣơng ái trong giới trẻ giữa thời đại công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Hoạt

động “về nguồn” đƣợc tổ chức vào các dịp kỷ niệm, điển hình nhƣ dịp kỷ

niệm ngày Thƣơng binh liệt sĩ, Ngày hội đại đoàn kết…. Hình thức thăm hỏi,

động viên, tặng quà phong phú theo tổ chức, tập thể, theo đoàn hoặc hội, cơ

quan, có sự tham gia của hàng nghìn lƣợt đoàn viên thanh niên. Năm 2005,

Đoàn đại biểu thanh niên Thủ đô đã tổ chức thăm và tặng 150 suất quà cho trẻ

em nhiễm chất độc màu da cam tại làng Hữu Nghị - Từ Liêm; Quận Đoàn

Thanh Xuân thăm hỏi và tặng quà cho 22 gia đình nạn nhân bị nhiễm chất độc

màu da cam, có hoàn cảnh khó khăn; Đoàn Thanh niên Ngân hàng Trung

ƣơng chi nhánh Cầu Giấy tổ chức thăm hỏi, tặng quà trẻ em là nạn nhân chất

độc màu da cam tại Trung tâm phục hồi chức năng tỉnh Thừa Thiên Huế và

62

trẻ em khuyết tật tại phƣờng Trung Tự; Đoàn khối Dân - Chính - Đảng thành

phố tổ chức buổi giao lƣu, kết nghĩa và tặng quà các đối tƣợng là ngƣời già

không nơi nƣơng tựa và trẻ em thiệt thòi đang đƣợc nuôi dƣỡng tại Trung tâm

Bảo trợ xã hội số 4 Hà Nội…[18] Đây là những hoạt động vô cùng tích cực,

đƣợc tổ chức quy mô, có đối tƣợng rõ ràng, cụ thể, tập hợp đƣợc nhiều đoàn

viên thanh niên ở nhiều khối tham gia, qua đó tạo tính liên kết chặt chẽ, bền

vững giữa thanh niên với cộng đồng.

Phong trào “Mùa hè thanh niên tình nguyện” của đoàn viên thanh niên

thành phố ngày càng đƣợc nhân rộng, nhận đƣợc sự quan tâm sâu sát của lãnh

đạo thành phố và sự hƣởng ứng tham gia của hàng nghìn lƣợt đoàn viên thanh

niên. Năm 2002, dƣới sự chỉ đạo của Thành ủy, Thành đoàn Hà Nội triển khai

chƣơng trình “Nâng cao chất lượng hoạt động của thanh niên sinh viên trên

địa bàn dân cư” kết hợp chiến dịch Mùa hè thanh niên tình nguyện. Đã có

2.846 sinh viên tình nguyện với hơn 3 vạn đội viên hoạt động tại địa bàn

thành phố và 27 tỉnh thành khu vực phía Bắc, trong đó tập trung nhiều là các

tỉnh Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Hà Tây, Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc,

Cao Bằng, Thái Nguyên. Chất lƣợng của các đội thanh niên tình nguyện đƣợc

nâng cao hơn qua 402 lớp bồi dƣỡng kỹ năng, nghiệp vụ công tác cơ sở, tập

huấn cho 15.701 đội viên về kỹ năng công tác xã hội, mở 15 lớp tập huấn cho

750 đoàn viên, thanh niên về công tác khuyến nông [19].

Với ý nghĩa và sức lan tỏa mạnh mẽ của phong trào thanh niên tình

nguyện, đợt “Tiếp sức mùa thi 2004” đã thu hút hơn 7.000 lƣợt sinh viên các

trƣờng đại học, cao đẳng của thành phố tham gia. Thành đoàn phối hợp với

Đoàn thanh niên các trƣờng tổ chức 600 buổi phát thanh giới thiệu về chƣơng

trình, quy định của kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2004 cho các sinh

viên tham gia tiếp sức; phân công các tổ, đội nhóm hoạt động ở các địa điểm

tuyển sinh. Kết quả, các đồng chí sinh viên tình nguyện đã tƣ vấn giúp đỡ hơn

63

10.000 lƣợt thí sinh và ngƣời nhà thí sinh, giới thiệu hơn 10.000 nhà trọ giá

rẻ, phát 4.000 tờ rơi, hơn 1.200 cuốn cẩm nang, 6.000 sơ đồ địa điểm thi và

hƣớng dẫn đi lại. Đây là hoạt động mang ý nghĩa vô cùng thiết thực của đoàn

viên thanh niên Thủ đô, đƣợc nhân dân cả nƣớc ủng hộ và đánh giá cao [21].

Thực tế cho thấy, hoạt động tình nguyện của thanh niên thành phố đã có nhiều

đóng góp tích cực đối với cuộc sống cộng đồng, và chính hoạt động tình

nguyện đã đƣa thanh niên, nhất là đối tƣợng sinh viên tiếp cận gần hơn với

thực tế sinh động của cuộc sống, là môi trƣờng thực tiễn giúp thanh niên rèn

luyện, sống có lý tƣởng, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng

xã hội.

Hƣởng ứng các chƣơng trình hƣớng về đồng bào vùng sâu vùng xa,

Thành đoàn triển khai đến các chi đoàn cơ sở 03 chƣơng trình: “12 nghìn lá

cờ Tổ quốc Việt Nam tặng đồng bào vùng sâu, vùng xa”, “12 nghìn việc làm

tình nghĩa hưởng ứng 55 ngày Thương binh liệt sĩ”, “12 nghìn áo trắng tặng

bạn đến trường đón năm học mới 2002 - 2003”. Đợt vận động nhận đƣợc sự

hƣởng ứng của đông đảo đoàn viên thanh thiếu niên toàn thành phố và rất

nhiều đơn vị, tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân Thủ đô đồng hành. Kết quả

đạt đƣợc vƣợt kế hoạch đề ra với 13.200 lá cờ Tổ quốc, 18.600 áo trắng đƣợc

trao tặng, thực hiện đƣợc 14.722 việc làm tình nghĩa [19].

2.2.3. Xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự

an toàn xã hội

Nhằm phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong công tác bảo vệ

Tổ quốc và tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, Đảng bộ

thành phố chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với các tổ chức

thanh niên trong các đợt cao điểm về an toàn giao thông và thực hiện nghĩa vụ

quân sự, có báo cáo bằng văn bản cụ thể. Đoàn viên thanh niên thành phố tích

cực hƣởng ứng các phong trào do Thành ủy chỉ đạo triển khai, trong đó điển

64

hình là 02 phong trào “Thanh niên lập nghiệp” và “Tuổi trẻ giữ nước”.

Thanh niên thành phố chủ động phối hợp với các đơn vị truyền thông, tuyên

giáo, công an hình thành các đội tƣ vấn viên, tuyên truyền viên, xây dựng mô

hình can thiệp tại cộng đồng về phòng chống ma túy, tội phạm và tệ nạn xã

hội, phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS. Đoàn thanh niên tham mƣu cho cấp

ủy và chính quyền, kết hợp cùng các đoàn thể tổ chức các hoạt động cổ vũ

cho đối tƣợng thanh niên nhập ngũ và bộ đội xuất ngũ nhƣ: tuyên truyền, phổ

biến Luật nghĩa vụ quân sự cho đoàn viên, thanh niên tại các cơ sở; động viên

thanh niên đến độ tuổi tình nguyện làm đơn lên đƣờng nhập ngũ; thăm hỏi,

lắng nghe tâm tƣ, tình cảm và tặng quà cho thanh niên nhập ngũ; giới thiệu

việc làm, hƣớng dẫn học nghề cho bộ đội xuất ngũ; thăm, động viên và vận

động nhiều thanh niên xuất ngũ tham gia công tác đoàn tại địa phƣơng.

Năm 2001, thành phố có 502 đội thanh niên tình nguyện phòng ngừa tệ

nạn xã hội với 6.400 đội viên, đã tham gia cảm hóa, giúp đỡ 759 đối tƣợng

nghiện ma túy. Đã có 240 đối tƣợng tiến bộ trong đó có 107 thanh niên tiến

bộ đƣợc giới thiệu việc làm. Các đội viên thanh niên tình nguyện đã kịp thời

cung cấp thông tin về những đối tƣợng nghi vấn cho cơ quan công an; tham

gia hỗ trợ cơ quan công an triệt phá 28 vụ mua bán, sử dụng ma túy trái phép

trên địa bàn thành phố. Điển hình là chi đoàn PC17 Công an thành phố trong

Tháng cao điểm phòng chống ma túy (tháng 6) đã đăng ký 02 chuyên án

thanh niên, khám phá đƣợc 04 chuyên án, thu giữ 365g heroin và 15,5kg

thuốc phiện. Đoàn viên thanh niên thành phố từ cấp cơ sở đến Thành đoàn tổ

chức nhiều hoạt động tích cực hƣởng ứng ngày Toàn dân phòng chống ma túy

(26/6) nhƣ biểu diễn tiểu phẩm sân khấu, tổ chức diễn thuyết, hội trại, thi sáng

tác tranh cổ động phòng chống HIV/AIDS, phát tờ rơi, ký cam kết không mua

bán, tàng trữ, sử dụng ma túy… Nhiều mô hình tiêu biểu đƣợc Thành đoàn

biểu dƣơng nhƣ: Mô hình tiếp nhận đối tƣợng sau cai nghiện đến chữa trị

65

phục hồi sức khỏe, học nghề cho quá trình tái hòa nhập cộng đồng của Trung

tâm lao động giáo dục 06 thanh niên Hà Nội. Năm 2001, Trung tâm đã tiếp

nhận 400 đối tƣợng, hoàn thành công tác giáo dục tƣ tƣởng và đào tạo nghề

cho các đối tƣợng; Mô hình Câu lạc bộ sau cai nghiện ở quận Tây Hồ, quận

Cầu Giấy. Quận đoàn Cầu Giấy tham mƣu với chính quyền thành lập “Tổ dân

phòng thanh niên” tham gia giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn các phƣờng

thuộc quận. Quận đoàn Ba Đình tổ chức các đội thanh niên tình nguyện tham

gia phục vụ, phối hợp với các lực lƣợng an ninh làm tốt công tác bảo vệ Đại

hội Đảng và các sự kiện chính trị diễn ra trên địa bàn quận. Lực lƣợng xung

kích an ninh thành phố phối hợp vơi các ban ngành chức năng nhắc nhở, xử lý

31.707 trƣờng hợp vi phạm trật tự công cộng, trên 1.000 trƣờng hợp vi phạm

trật tự giao thông, tham gia bắt giữ 72 đối tƣợng buôn bán hêrôin, trộm cắp,

cƣớp giật [18].

Ở đơn vị tổ dân phố, các đội thanh niên cờ đỏ thƣờng xuyên phối hợp

với lực lƣợng xung kích an ninh thành phố và lực lƣợng dân phòng tuần tra

canh gác, nhất là vào khung giờ cao điểm, đêm khuya, dịp kỷ niệm các ngày

lễ lớn, các sự kiện chính trị. Năm 2002, đoàn viên thanh niên thành phố thực

hiện gần 5.000 buổi phát thanh tuyên truyền ngoài trời và ra quân tuyên

truyền, xây dựng mới 50 cụm pa-nô, căng treo 12.000 khẩu hiệu, áp-phích,

phát hơn 200.000 tờ rơi với các nội dung liên quan đến công tác giữ gìn an

ninh trật tự; tham gia phân luồng giao thông và hỗ trợ thi công tại 2 công trình

trọng điểm là nút cầu vƣợt Ngã Tƣ Vọng và nút giao thông Cầu Giấy, góp

phần tích cực giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông, nhất là vào khung giờ

cao điểm. Hơn 180 đơn vị cấp phƣờng, xã tổ chức sơ kết Nghị quyết liên tịch

02 giữa Đoàn Thanh niên với Công an Thành phố. 35 buổi sinh hoạt giao lƣu

giữa học sinh - sinh viên các trƣờng đại học - cao đẳng với Trung tâm 06 và

các Trung tâm giáo dục lao động xã hội của thành phố đƣợc tổ chức. Lực

66

lƣợng thanh niên xung kích an ninh thành phố phối hợp với lực lƣợng công an

đẩy đuổi 630 đối tƣợng nghiện ma túy ra khỏi khu vực Thanh Nhàn, bắt giữ

86 đối tƣợng buôn bán và sử dụng ma túy trái phép. Các chi đoàn cơ sở xây

dựng mô hình chi đoàn không ma túy theo tiêu chí “hai không một có”, hơn

2.000 chi đoàn đăng ký xây dựng mô hình chi đoàn không ma túy [19].

Thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ, Chỉ thị 04 của Ủy ban nhân dân

thành phố Hà Nội, hƣớng ứng “Năm giao thông, kỷ cương và văn minh đô thị

2003”, Ban Thƣờng vụ Thành đoàn triển khai chƣơng trình số 04/CT-TNHN

ngày 14/3/2003 với nội dung “Tuổi trẻ Thủ đô hành động vì thành phố an

toàn giao thông - văn minh đô thị hướng tới SEA Games 22”. Chấp hành

nghiêm chỉ đạo của cấp trên, đoàn viên thanh niên thành phố tập trung căng

treo hơn 6.000 băng-zôn, khẩu hiệu, tổ chức hơn 13.000 buổi phát thanh tại

các địa bàn dân cƣ; phối hợp với Sở Giao thông Công chính phát 640.000

cuốn tài liệu và 10.000 tờ rơi tuyên truyền về trật tự an toàn giao thông.

Thành đoàn Hà Nội tham gia ký giao ƣớc thi đua với 3 tỉnh, thành phố là

Hƣng Yên, Hải Dƣơng, Hải Phòng về việc xây dựng Quốc lộ 5 thành tuyến

đƣờng kiểu mẫu. Đoàn thanh niên các trƣờng đại học - cao đẳng của thành

phố phối hợp với các Quận đoàn thƣờng xuyên giữ gìn về sinh môi trƣờng, an

toàn giao thông tại 4 tuyến đƣờng: Xuân Thủy - Cầu Giấy, Liễu Giai -

Nguyễn Chí Thanh, Giải Phóng, Nguyễn Trãi [20].

Ở cấp cơ sở, các chi đoàn tổ chức cho đoàn viên thanh niên đăng ký giao

ƣớc thi đua và cam kết thực hiện “5 không” (Không điều khiển xe mô tô - xe

máy khi chƣa đủ điều kiện; Không phóng nhanh vƣợt ẩu, lạng lách, đánh

võng khi điều khiển các phƣơng tiện giao thông; Không đua xe, cổ vũ đua xe

trái phép; Không điều khiển các phƣơng tiện giao thông khi đã uống rƣợu bia;

Không xả rác bừa bãi và vệ sinh cá nhân không đúng nơi quy định). Định kỳ

vào chiều thứ 6 và sáng thứ 7 hàng tuần, đoàn viên thanh niên thành phố phối

67

hợp với các ban ngành, đoàn thể tổ chức đồng loạt ra quân vệ sinh môi trƣờng

tại các cơ quan, công sở, trƣờng học, khu vực dân cƣ, tuyến phố chính, các

khu tập thể; tham gia đội kiểm tra nếp sống văn hóa cơ sở; đăng ký đoạn

đƣờng tự quản… Tại những điểm nóng về giải phóng mặt bằng, thanh niên

thành phố chấp hành nghiêm chỉ đạo của Thành ủy, không tham gia khiếu

kiện, phối hợp với lực lƣợng công an và chính quyền địa phƣơng trong công

tác bảo vệ và chống lấn chiếm đất công. Thành ủy, UBND thành phố chỉ đạo

Tổng đội Thanh niên xung phong đảm nhận nhiệm vụ xác định mốc giới, quy

hoạch mặt bằng và xây dựng báo cáo khả thi cho dự án xây dựng Trung tâm

lao động giáo dục 06 thanh niên Hà Nội số 2 tại xã Xuân Nộn, huyện Đông

Anh, là nơi tiếp nhận các đối tƣợng thanh niên nghiện ma túy đến học tập cải

tạo theo mô hình mới. Cán bộ đoàn thành phố trực tiếp tham gia đoàn kiểm

tra công tác phục vụ SEA Games 22 tại các đơn vị trọng điểm nhằm chuẩn bị

mọi điều kiện tốt nhất cho kỳ SEA Games 22, thƣờng xuyên nhắc nhở đoàn

viên thanh niên nâng cao hơn nữa ý thức quốc phòng, an ninh, ý thức pháp

luật [20].

Tại kỳ thi tuyển sinh Đại học - Cao đẳng năm 2006, đoàn viên thanh

niên thành phố tham gia 715 tổ, đội, nhóm tình nguyện với 10.000 thành viên,

tiến hành tổng vệ sinh ký túc xá, giảng đƣởng, phòng ở tại các trƣờng đại học

- cao đẳng trên địa bàn; tổ chức tuần tra, bảo vệ an toàn trật tự khu vực tuyển

sinh, ký túc xá, ngăn chặn kịp thời các hiện tƣợng cò mồi, phát tán tài liệu,

trộm cắp. 5.000 sinh viên của thành phố đã tham gia phối hợp với lực lƣợng

công an hƣớng dẫn phân luồng giao thông tại các nút giao thông trọng điểm

và những nơi tổ chức tuyển sinh… Những hành động tích cực đó của đoàn

viên thanh niên thành phố đã góp phần làm giảm đáng kể tình trạng ùn tắc

giao thông trong giờ cao điểm, đảm bảo an toàn cho kỳ thi tuyển sinh. Trong

Tháng an toàn giao thông năm 2006, Thành đoàn Hà Nội vinh dự đƣợc Ủy

68

ban an toàn giao thông quốc gia và Ban chỉ đạo 197 tặng Bằng khen [23].

Với đặc thù riêng, các đoàn viên thanh niên của lực lƣợng vũ trang nhân

dân sôi nổi thi đua “Giành đỉnh cao quyết thắng”, “Tuổi trẻ lực lượng vũ

trang xung kích mẫu mực xây dựng chính quy”, “Thanh niên quân đội thi đua

rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, “Thanh

niên Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy - Xung kích,

sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc”. Các đồng chí luôn phát

huy vai trò xung kích trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh phòng chống

tội phạm và các tệ nạn xã hội, giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, xây dựng

hình ảnh cán bộ, chiến sỹ công an thời kỳ mới. Các chỉ thị, Nghị quyết của

Đảng và Nhà nƣớc đƣợc các đồng chí nghiêm chỉnh chấp hành, điển hình là

Nghị quyết 13 của Chính phủ, Mệnh lệnh 04 của Giám đốc công an thành

phố. Bằng sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng của đội ngũ đoàn viên thanh

niên lực lƣợng vũ trang nói riêng, đoàn viên thanh niên thành phố nói chung,

tình trạng ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông, hiện tƣợng cƣớp giật trên địa

bàn thành phố đã giảm đi rõ rệt. Đặc biệt, trong suốt thời gian diễn ra SEA

Games 22 và ASEAN Paragames 2, lực lƣợng an ninh của thành phố đã chủ

động phối hợp với các đơn vị, các ban ngành, đảm bảo an ninh trƣớc, trong và

sau sự kiện, thực hiện nghiêm kỷ luật trực, ứng trực chiến đấu, chấp hành mọi

nhiệm vụ đƣợc phân công, góp phần làm cho SEA Games 22 và ASEAN

Paragames 2 thành công tốt đẹp [20].

Năm 2005, Đoàn Thanh niên thành phố Hà Nội phối hợp với Sở Lao

động Thƣơng binh - Xã hội, Ban chỉ đạo phòng chống ma túy thành phố xây

dựng kế hoạch thành lập các đội thanh niên tình nguyện đảm nhận cảm hóa

giáo dục các đối tƣợng nghiện trên địa bàn dân cƣ và các đội hình hoạt động

tại các trung tâm giáo dục lao động xã hội. Sau 01 năm hoạt động, đã có 180

Câu lạc bộ phòng chống tệ nạn xã hội đƣợc thành lập, với 2.450 đoàn viên

69

thanh niên thành phố tham gia, đảm nhận cảm hóa đƣợc 236 đối tƣợng không

tái nghiện trên địa bàn dân cƣ. Ban Thƣờng vụ Thành đoàn Hà Nội chỉ đạo

các chi đoàn cơ sở duy trì công tác quản lý, giáo dục kèm cặp giúp đỡ các học

viên sau cai trở về địa bàn dân cƣ thông qua các đội thanh niên tình nguyện

phòng chống tệ nạn xã hội, đội thanh niên tình nguyện làm công tác văn hóa

xã hội. Đã có 16.750 tờ rơi đƣợc phát, 387 buổi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ,

thể dục thể thao, 267 buổi phát thanh, trên 400 buổi vệ sinh môi trƣờng đƣợc

tổ chức với sự góp sức của 36.918 lƣợt đoàn viên thanh niên thành phố

[21][22]. Thành đoàn Hà Nội phối hợp với lực lƣợng công an xây dựng hòm

thƣ tố giác tội phạm và đƣờng dây nóng nhận các thông tin tố giác tội phạm

theo lịch 03 buổi/tuần, 02 giờ/buổi. Đội thanh niên tình nguyện ở các chi đoàn

cơ sở thƣờng xuyên phối hợp với cảnh sát khu vực tiến hành rà soát các khu

vực trọng điểm, lên danh sách thanh niên không có việc làm, ăn chơi đua đòi,

chú ý những thanh niên hay đi chơi về khuya để phân loại, thông báo cho gia

đình có biện pháp xử lý, giáo dục phòng ngừa mắc nghiện [22].

Thực hiện Đề án 55/ĐA/TNHN-CAHN giữa Thành đoàn Hà Nội và

Công an thành phố về việc tuyển chọn đoàn viên thanh niên tiêu biểu tham

gia giữ gìn an toàn giao thông trên địa bàn thành phố từ tháng 12/2005 đến

6/2006, đã có 111 thanh niên tình nguyện tham gia với tinh thần trách nhiệm

cao, tác nghiệp hiệu quả, góp phần tích cực trong việc giữ gìn trật tự an toàn

giao thông trên địa bàn nội thành. Lực lƣợng thanh niên thành phố hình thành

các đội hình ra quân giữ gìn tuyến phố văn minh thƣơng mại, tổ chức 04 đợt

ra quân vì môi trƣờng xanh - sạch - đẹp, góp phần tích cực giữ gìn môi

trƣờng, cảnh quan đô thị của Thủ đô.

2.2.4. Xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học công nghệ

Trƣớc yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nƣớc, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đòi hỏi phải tăng cƣờng hơn nữa

70

sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên, tạo mọi điều kiện tốt để

thanh niên phấn đấu học tập, lao động, cống hiến và trƣởng thành. Với quan

điểm đó, Đảng bộ thành phố đã có nhiều chính sách hỗ trợ thanh niên vay vốn

để học tập và làm giàu; đặc biệt khuyến khích sự sáng tạo, làm chủ khoa học

công nghệ trong thanh niên.

Hàng năm, Sở Giáo dục - Đào tạo, Sở Khoa học - Công nghệ thành phố

phối hợp với Thành đoàn tổ chức Hội thi Tin học trẻ không chuyên, thu hút

đông đảo học sinh từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông trên địa bàn thành

phố tham gia. Năm 2002, Hà Nội có 124 học sinh tiêu biểu tham gia dự thi

cấp thành phố, 54 em đạt thành tích xuất sắc đƣợc nhận bằng khen của Thành

Đoàn. Đội tuyển của thành phố Hà Nội gồm 06 em tham dự Hội thi Tin học

trẻ không chuyên toàn quốc lần thứ VIII đã đạt 06 giải thƣởng gồm: 01 giải

nhất, 01 giải nhì khối trung học cơ sở, 03 giải nhất phần mềm sáng tạo, 01

giải ba khối tiểu học [19].

Năm 2004, đội tuyển của Hà Nội tham dự Hội thi tin học trẻ không

chuyên toàn quốc lần thứ X có 03 giải Nhất, 04 giải Nhì, 04 giải Ba và 01 giải

khuyến khích. Trong chiến dịch Mùa hè thanh niên tình nguyện 2004, thành

phố hình thành 40 đội tình nguyện phổ cập tin học - internet với sự tham gia

của 680 đoàn viên thanh niên, sinh viên; tổ chức 118 lớp học với gần 3.000

học viên là các thanh niên và cán bộ đang công tác tại chính quyền của 40 xã,

phƣờng, thị trấn trên địa bàn thành phố. Các chi đoàn , hội cơ sở thành lập

1.018 đội hình thanh niên tình nguyện với gần 42.000 đội viên đăng ký hoạt

động tại địa bàn Hà Nội và 27 tỉnh thành khu vực phía Bắc. 09 mô hình các

đội hình chuyên đƣợc thành lập gồm: phổ cập tin học và internet; tiếp sức

mùa thi; chuyển giao tiến bộ kỹ thuật khoa học công nghệ trong chăn nuôi và

trồng trọt. Đây là mô hình mới, mang tính sáng tạo, phát huy chuyên môn

71

đƣợc đào tạo của đoàn viên, thanh niên; đồng thời thể hiện vai trò của tổ chức

đoàn trong việc góp phần thực hiện xã hội hóa công tác giáo dục, xây dựng xã

hội học tập [19].

Hƣởng ứng phong trào sáng tạo trẻ do Trung ƣơng Đoàn phát động,

Festival tài năng lao động sáng tạo trẻ Thủ đô đƣợc tổ chức hàng năm, nhận

đƣợc sự ủng hộ của đông đảo cán bộ, nhân dân và đoàn viên thanh niên thành

phố. Nhiều nội dung đƣợc triển khai nhƣ: thi thuyết trình bảo vệ đề tài giải

pháp khoa học, kỹ thuật, quản lý; hội thi Tuổi trẻ Thủ đô với công cuộc cải

cách hành chính; hội thi Câu lạc bộ khuyến nông thanh niên; triển lãm Sáng

tạo trẻ…. Năm 2002, 16 đơn vị cấp quận - huyện và tƣơng đƣơng đã tổ chức

festival, thi bảo vệ 42 đề tài giải pháp lựa chọn từ cấp cơ sở; tổ chức thi tin

học văn phòng, nâng cao phần mềm sáng tạo; bình chọn 30 công trình phần

việc thanh niên tiêu biểu trị giá hơn 100 triệu đồng; tổ chức thi Bàn tay vàng

nghề may, tiện, sơn, hàn, nguội, tổ chức triển lãm tuổi trẻ sáng tạo. Năm

2004, đã có 3.689 đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên; hơn 400 buổi tọa

đàm về nâng cao chất lƣợng học tập của sinh viên đƣợc tổ chức; khối trung

học chuyên nghiệp và dạy nghề Hà Nội đạt giải Nhất toàn quốc Hội thi tay

nghề ASEAN; Đại học Bách khoa, Đại học Kinh tế quốc dân là 2 đơn vị đạt

giải nhất và giải nhì cuộc thi Olimpic Mác-Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh

toàn quốc; Đại học Bách khoa đạt giải Nhì cuộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam.

Đây là những sân chơi kích thích sự sáng tạo của tuổi trẻ, tạo điều kiện cho

đoàn viên thanh niên học tập và cống hiến trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng và

phát triển đất nƣớc [19][21].

Cũng trong năm 2004, lần đầu tiên cuộc thi Ý tƣởng sáng tạo vì sự phát

triển Thủ đô đƣợc tổ chức. Đã có 712 ý tƣởng đƣợc chọn lọc qua các vòng thi,

nhiều sáng kiến, ý tƣởng tại vòng thi chung kết đƣợc các chuyên gia đánh giá

72

là thực sự có ý nghĩa, sát với thực tế xã hội và yêu cầu cấp thiết của thành phố

trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Cuộc thi đƣợc nhân

dân và dƣ luận đánh giá cao.

Công tác nghiên cứu khoa học trong khối sinh viên các trƣờng đại học,

cao đẳng trên địa bàn thành phố ngày càng có nhiều khởi sắc. Các trƣờng chủ

động lên kế hoạch mời các chuyên gia tham dự, phối kết hợp tổ chức Tuần lễ

nghiên cứu khoa học sinh viên; các Câu lạc bộ chuyên ngành tổ hội thảo, tọa

đàm “Nâng cao chất lượng học tập”, “Thanh niên đi đầu trong xã hội học

tập”; thi Olimpic các môn khoa học, thi Dynamic “Sinh viên nhà doanh

nghiệp tương lai”, thi “Ý tưởng sáng tạo vì sự phát triển Thủ đô 2005”… góp

phần khuyến khích tính xung kích, sáng tạo, gắn học tập với nghiên cứu thực

tiễn của học sinh, sinh viên. Một số trƣờng đại học - cao đẳng chủ động đăng

cai các hội thảo chuyên ngành, hoạt động nghiên cứu khoa học với quy mô

toàn quốc, qua đó khẳng định vị thế và vai trò tiên phong trong phong trào

nghiên cứu khoa học của sinh viên Thủ đô. Điển hình trong hoạt động này là

Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên các Trƣờng đại học: Đại học Xây dựng, Đại

học Kinh tế quốc dân, Đại học Ngoại thƣơng, Đại học Bách khoa, Đại học

Ngoại ngữ, Đại học Sƣ phạm.

Năm 2005, Hội thao kỹ thuật sáng tạo tuổi trẻ ngành Y tế khu vực Hà

Nội lần thứ XXI đƣợc tổ chức, có gần 200 đề tài kỹ thuật, trong đó có 79 đề

tài kỹ thuật của 35 đơn vị y tế đƣợc lựa chọn tham gia hội thao cấp liên viện.

Có tổng số 52 giải công trình cho các kíp kỹ thuật, trong đó có 13 giải Nhất,

25 giải tập thể và cá nhân có thành tích trong tổ chức hội thao các cấp đƣợc

Ủy ban nhân dân thành phố tặng bằng khen, 37 cá nhân đƣợc Trung ƣơng

Đoàn tặng Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo, 19 đồng chí đƣợc Trung ƣơng Đoàn

tặng kỷ niệm chƣơng “Vì thế hệ trẻ” và nhiều giải thƣởng, bằng khen của Bộ

73

Y tế, của Thành đoàn đƣợc trao cho các kíp kỹ thuật, tập thể đạt giải [22].

Hoạt động biểu dƣơng, tôn vinh, khuyến khích tài năng trẻ đƣợc đẩy

mạnh thông qua việc trao quỹ khuyến học, khuyến tài, quỹ học sinh - sinh viên

nghèo vƣợt khó, thành lập văn phòng hỗ trợ sinh viên, câu lạc bộ giới thiệu

việc làm cho sinh viên - học sinh, xét giới thiệu cán bộ đoàn - hội nhận các giải

thƣởng Sao Tháng Giêng, Lý Tự Trọng, Trần Văn Ơn. Năm học 2003 - 2004,

12.947 học sinh, sinh viên đƣợc trao học bổng với tổng trị giá 5,202 tỷ đồng.

Năm 2005, 96 sinh viên tốt nghiệp thủ khoa đƣợc thành phố biểu dƣơng khen

thƣởng tại Liên hoan tuyên dƣơng các thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp đại học -

cao đẳng ở Hà Nội, 36 sinh viên, cán bộ Hội Sinh viên tiêu biểu của Thủ đô Hà

Nội vinh dự nhận giải thƣởng “Sao Tháng Giêng”, 50 sinh viên nghèo vƣợt

khó đƣợc nhận học bổng “Những trang vàng”.

Chƣơng trình phổ cập tin học và internet đƣợc triển khai rộng rãi tại các

xã ngoại thành Hà Nội. Năm 2007, Thành đoàn Hà Nội phối hợp với Công ty

Tin học CMS hỗ trợ miễn phí 100 máy vi tính cho đoàn viên thanh niên các

xã ngoại thành nâng cao trình độ công nghệ thông tin trong 2 tháng. Đoàn

các trƣờng đại học - cao đẳng trên địa bàn thành phố tham mƣu với Đảng ủy,

Ban Giám hiệu nhà trƣờng trong hoạt động sử dụng máy tính của nhà trƣờng

hỗ trợ tin học cho các địa phƣơng đƣợc trƣờng đăng ký đỡ đầu. Điển hình là

đoàn trƣờng các đơn vị: Đại học Kinh tế quốc dân, Đại học Ngoại thƣơng,

Viện Mở, Đại học dân lập Đông Đô và Học viện Tài chính [19][20].

2.2.5. Xung kích bảo vệ môi trường

Môi trƣờng là vấn đề thách thức lớn nhất đối với toàn cầu, mỗi quốc gia

và khu vực trong thế kỷ XXI, đặc biệt ở những thành phố đông dân cƣ nhƣ Hà

Nội. Bảo vệ môi trƣờng Thủ đô Hà Nội là trách nhiệm chung của cả cộng

đồng. Hình ảnh thanh niên Hà Nội với các phong trào tình nguyện đã trở

thành hình ảnh đẹp của giới trẻ Thủ đô. Lực lƣợng đoàn viên thanh niên từ

74

cấp cơ sở đến cấp thành phố, ở tất cả các khối nông thôn, thành thị, học sinh -

sinh viên… đồng loạt tham gia làm vệ sinh môi trƣờng, giữ gìn vệ sinh công

cộng với khẩu hiệu “Ngày thứ 7 tình nguyện”; “Ngày chủ nhật xanh”. Với

sức mạnh tập thể, phong trào tạo sức lôi cuốn mạnh mẽ, thu hút sự tham gia

của đông đảo mọi tầng lớp nhân dân, nhất là các thành viên của Hội Phụ nữ,

Hội Cựu Chiến binh…. Nhiều nơi, phong trào đƣợc duy trì thƣờng xuyên, liên

tục, góp phần to lớn vào việc giữ gìn vệ sinh môi trƣờng, bảo vệ cảnh quan đô

thị của Thủ đô xanh - sạch - đẹp.

Hƣởng ứng cuộc vận động “Vì môi trường Thủ đô xanh – sạch – đẹp”,

năm 2002, các cơ sở Đoàn trong toàn Thành phố đã tổ chức 2.456 buổi ra

quân vệ sinh môi trƣờng; nhận trồng, chăm sóc và bảo vệ trên 17.000 cây

xanh. Triển khai kế hoạch Năm giao thông và trật tự đô thị, Đoàn thanh niên

Thành phố đã thành lập 102 đội thanh thiếu niên tình nguyện tham gia đảm

nhận giữ gìn an toàn giao thông, trật tự đô thị và văn minh thƣơng mại của 52

tuyến phố.

Năm 2003, chỉ riêng lực lƣợng đoàn viên thanh niên khối công nhân viên

chức đã đảm nhận 930 công trình phần việc thanh niên, đóng góp và cống

hiến 496 đề tài nghiên cứu khoa học. Thành đoàn phối hợp với các đơn vị,

doanh nghiệp tổ chức 54 hội thi tay nghề với sự tham gia của hơn 200 nghìn

lƣợt đoàn viên thanh niên. Qua các đợt thi đua, thành phố đã có nhiều cơ sở

đoàn tiêu biểu nhƣ: Đoàn Thanh niên Tổng công ty sông Đà đẩy nhanh tiến

độ đƣa vào sử dụng Nhà máy thủy điện Nà Lơi vƣợt kế hoạch trƣớc 03 tháng

so với tiến độ quy định, tiết kiệm cho nhà nƣớc 06 tỷ đồng; Đoàn Thanh niên

Bƣu điện Hà Nội đảm nhận công trình “Khảo sát tiếp thị và bán hàng 5 dịch

vụ gia tăng của tổng đài điện tử”, khảo sát đƣợc 10.588 khách hàng, tiếp thị

đƣợc 1.126 khách hàng sử dụng dịch vụ, góp phần giảm tải việc đi lại, làm

các thủ tục hành chính chỉ với một vài thao tác đơn giản trên máy tính

75

[21][18].

Năm 2006, chào mừng thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ

X của Đảng và Hội nghị cấp cao APEC 2006, thanh niên thành phố đã tổ

chức ra quân làm vệ sinh môi trƣờng, bóc xóa các biển quảng cáo sai quy

định, gây mất mỹ quan đô thị. Hơn 5.000 đoàn viên thanh niên đã tham gia,

bóc xóa đƣợc 20.000 biển quảng cáo trên các tuyến phố, phối hợp với lực

lƣợng bảo vệ dân phố và công an xã, phƣờng xử lý các trƣờng hợp lấn chiếm

vỉa hè, lòng đƣờng, bán hàng sai quy định… Diễn đàn “Nét thanh lịch của

thiếu nhi Thủ đô” thu hút hàng nghìn bài dự thi, hàng trăm tiết mục đăng ký

tham gia của các em thiếu nhi từ cấp cơ sở Đoàn, Hội, Đội đến cấp thành phố,

đƣợc dƣ luận cả nƣớc quan tâm và đánh giá cao.

Năm 2008, Hà Nội có 5 câu lạc bộ tình nguyện vì môi trƣờng. Tham gia

các câu lạc bộ này, đoàn viên thanh niên thành phố đƣợc thể hiện tình yêu với

môi trƣờng, chung tay hành động bảo vệ, giữ gìn môi trƣờng, đồng thời hình

thành làn sóng “sống xanh” trong giới trẻ, sống quan tâm và có trách nhiệm

với môi trƣờng, trong suy nghĩ, hành động luôn hƣớng tới môi trƣờng sạch và

phát triển bền vững.

2.3. Phong trào đồng hành cùng thanh niên

2.3.1. Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp

*Đoàn viên, thanh niên khối nông thôn tích cực áp dụng các tiến bộ khoa

học kỹ thuật vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hƣớng

sản xuất hàng hóa. Năm 2002, đoàn viên, thanh niên nông thôn trên địa bàn

thành phố đảm nhận 294 công trình thanh niên, tham gia cải tạo hệ thống thủy

lợi nội đồng, xây dựng nông thôn mới với tổng trị giá 21.280 triệu đồng; tham

gia phát triển ngành nghề phụ, nghề truyền thống; thành lập các tổ sản xuất,

kinh doanh dịch vụ, giúp đỡ các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Thành

đoàn Hà Nội phối hợp với các trung tâm khuyến nông tổ chức 160 lớp tập

76

huấn về kiến thức khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp cho 15.000 lƣợt đoàn

viên, thanh niên; xây dựng 430 điểm trình diễn kỹ thuật mô hình ứng dụng

chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp với số tiền

hỗ trợ gần 400 triệu đồng; 104 Câu lạc bộ khuyến nông thanh niên duy trì

hoạt động thƣờng xuyên với 5.038 hội viên. Đã có 15 dự án với tổng số vốn

vay 810 triệu đồng dành cho thanh niên Hà Nội từ nguồn Quỹ quốc gia hỗ trợ

giải quyết việc làm theo kênh Trung ƣơng Đoàn [19].

Các cơ sở đoàn tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chƣơng trình phối hợp giữa

Thành đoàn và Sở Nông nghiệp phát triển nông thôn về “Phát huy vai trò

xung kích của thanh niên tham gia chương trình 12/CTr-TU của Thành ủy Hà

Nội về phát triển kinh tế ngoại thành và từng bước hiện đại hóa nông nghiệp,

nông thôn giai đoạn 2001 - 2005”. Nội dung các buổi tập huấn triển khai theo

trọng tâm của ngành nông nghiệp Thủ đô, góp phần hỗ trợ đoàn viên thanh

niên cả về kiến thức và cơ hội tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Nhiều mô hình thanh niên điển hình trong phát triển kinh tế xuất hiện, hình

thức phong phú nhƣ nuôi trồng thủy sản, cây ăn quả, rau an toàn, chăn nuôi

bò sữa, trồng hoa chất lƣợng cao. Năm 2003, đã có 255 lớp tập huấn, 90 điểm

trình diễn kỹ thuật thu hút sự tham gia của hơn 20.000 lƣợt đoàn viên, thanh

niên. Toàn thành phố có 20 mô hình trang trại thanh niên, hơn 60 dự án của

thanh niên đƣợc vay vốn từ nguồn Quỹ quốc gia hỗ trợ giải quyết việc làm

với tổng số tiền vay hơn 4 tỷ đồng. Năm 2004, số mô hình trang trại trẻ tăng

lên 30 cơ sở, giải quyết việc làm cho gần 600 lao động thanh niên, tổng số

nguồn vốn giúp thanh niên lập nghiệp theo các kênh đạt hơn 3,2 tỷ đồng.

Năm 2005, các cơ sở đoàn trên địa bàn thành phố tổ chức đƣợc 200 lớp

tập huấn khoa học, kỹ thuật cho 10.000 hội viên, đầu tƣ xây dựng và nhân

rộng 46 mô hình thanh niên nông thôn làm kinh tế giỏi, trong đó phát triển 12

77

mô hình mới. Khối thanh niên nông thôn đảm nhận 410 công trình phần việc

thanh niên tình nguyện với các nội dung: tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng,

hiện đại hóa hệ thống thủy lợi, xây dựng nông thôn mới…

Thực hiện kế hoạch liên tịch giữa Đoàn Thanh niên với Ngân hàng chính

sách, Thành đoàn Hà Nội tổ chức tập huấn về công tác vay vốn cho Bí thƣ

Đoàn các xã, phƣờng, thị trấn. Các cơ sở đoàn chủ động đăng ký với Ngân

hàng chính sách vay vốn phát triển kinh tế trong năm 2005 với tổng số vốn

đăng ký gần 8 tỷ đồng. 10 dự án vay vốn phối hợp giữa Thành đoàn với các

ban ngành liên quan đƣợc giải ngân với trị giá 954 triệu đồng, góp phần giải

quyết việc làm cho 173 hộ gia đình. Thành đoàn làm việc với Viện công nghệ

sinh học ký kết chƣơng trình phối hợp xây dựng dự án ứng dụng công nghệ

sinh học xử lý Ni-tơ liên kết trong nƣớc sinh hoạt [23].

Phong trào học để lập nghiệp diễn ra khá sôi nổi, tập trung chủ yếu thông

qua các loại hình hoạt động của Đoàn nhƣ tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa

học kỹ thuật cho thanh niên nông thôn với các câu lạc bộ, trung tâm khuyến

nông, áp dụng các chế phẩm để tăng năng suất cây trồng, vật nuôi… Năm

2006, Thành đoàn Hà Nội chỉ đạo các đơn vị cơ sở, phối kết hợp cùng các cơ

quan liên quan, tổ chức tập huấn cho 3.500 đoàn viên, thanh niên về kiến thức

khoa học, kỹ thuật nghề nông. Phong trào “4 mới” (kỹ thuật mới, ngành nghề

mới, mô hình mới và thị trƣờng mới” đƣợc triển khai rộng khắp các địa

phƣơng. Nguồn vốn hỗ trợ đoàn viên thanh niên phát triển kinh tế từ Quỹ

quốc gia hỗ trợ giải quyết việc làm trị giá 1,246 tỷ đồng, từ Ngân hàng chính

sách xã hội thành phố là hơn 5,781 tỷ đồng. Nhiều mô hình VAC và các chủ

trang trại trẻ với thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm đã xuất hiện trong thanh

niên nông thôn. Bên cạnh đó, các cơ sở đoàn tích cực phối hợp tổ chức các

cuộc thi tìm hiểu, trình diễn kỹ thuật nghề nông, thi thanh niên tham gia bảo

vệ thực vật… Qua phong trào học tập để lập nghiệp, đoàn viên, thanh niên

78

nông thôn trên địa bàn Hà Nội không chỉ đi đầu ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào

sản xuất mà c òn đi đầu trong việc sử dụng các giống mới, góp phần chuyển

dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi có hiệu quả kinh tế cao ở từng địa phƣơng.

Cũng thông qua phong trào này, nhu cầu tìm hiểu các chủ trƣơng, chính sách

của Nhà nƣớc, học hỏi kiến thức khoa học, kỹ thuật, tham quan, trao đổi kinh

nghiệm trong thanh niên nông thôn phát triển[22].

* Đoàn viên, thanh niên khối đô thị chủ động thành lập các đội hình

thanh niên tình nguyện giữ gìn trật tự an toàn giao thông, tham gia xây dựng

các tuyến phố văn minh thƣơng mại, tuyên truyền vận động nhân dân giữ gìn

vệ sinh môi trƣờng, không lấn chiếm vỉa hè, lòng đƣờng, ứng xử giao tiếp có

văn hóa. Các cơ sở đoàn phối hợp các đơn vị trên địa bàn thành phố tổ chức

các trung tâm giới thiệu việc làm, các buổi giao lƣu tọa đàm giữa thanh niên

với các doanh nghiệp, góp phần tạo cơ hội tìm kiếm việc làm. Nguồn vốn hỗ

trợ thanh niên qua các kênh phát huy tác dụng tích cực, giúp đoàn viên thanh

niên tự mở các tổ sản xuất, dịch vụ, giải quyết việc làm cho hàng trăm ngƣời.

Phong trào thi đua luyện tay nghề, thi thợ giỏi, phát huy sáng kiến cải

tiến kỹ thuật, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tiếp tục đƣợc

triển khai trong khối đoàn viên, thanh niên đô thị. Chƣơng trình “Thanh niên

xung kích tham gia công cuộc cải cách hành chính nhà nước, xây dựng công

sở văn minh sạch đẹp” giai đoạn 2004 - 2005 do Thành Đoàn - Sở Nội vụ

thành phố Hà Nội phối hợp đƣợc triển khai tới 100% các cơ sở đoàn trực

thuộc nhằm phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ hăng hái tham gia thực

hiện những mục tiêu chiến lƣợc của Chƣơng trình cải cách hành chính, góp

phần nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức trẻ. Thành đoàn phối

hợp với Sở Nội vụ, trong năm 2004, tổ chức lớp tập huấn chuyên đề về cải

cách hành chính cho đội ngũ cán bộ đoàn chủ chốt với sự tham gia của 107

đồng chí. Đợt tập huấn đã giúp các cán bộ đoàn chủ chốt có điều kiện tiếp

79

cận, nắm bắt và tìm hiểu sâu về các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà

nƣớc, chƣơng trình tổng thể của Chính phủ về cải cách nền hành chính Nhà

nƣớc, cải cách hành chính ở Hà Nội. Năm 2005, xuất hiện nhiều phong trào

tích cực trong đoàn viên thanh niên thành phố, tiêu biểu là phong trào Ngày

thứ 7 tình nguyện tham gia cải cách hành chính với các nội dung: tuyên

truyền về cải cách hành chính, trực tiếp tham gia xây dựng quy trình một cửa,

giải quyết hồ sơ tồn đọng, ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng hệ

thống quản lý hồ sơ, chấn chỉnh lề lối làm việc tại cơ sở, thái độ tác phong

làm việc của cán bộ công quyền. Qua phong trào, vai trò xung kích của tuổi

trẻ đƣợc phát huy trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lƣợc của Chƣơng

trình cải cách hành chính, nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức trẻ.

Các điển hình tiêu biểu là Đoàn Thanh niên Bộ Ngoại giao, Bộ Bƣu chính

viễn thông, Bộ Tài nguyên môi trƣờng, Học viện Hành chính quốc gia và

Đoàn Thanh niên khối Dân - Chính - Đảng [21] [22].

Năm 2005, đoàn viên thanh niên khối đô thị đảm nhận 65 tuyến phố văn

minh đô thị, thƣờng xuyên ra quân làm vệ sinh môi trƣờng, thu gom rác thải,

xóa biển quảng cáo rao vặt, nhắc nhở các hộ kinh doanh không lấn chiếm vỉa

hè lòng đƣờng làm nơi kinh doanh buôn bán, giữ gìn cảnh quan đô thị xanh -

sạch - đẹp. Các đội thanh niên tình nguyện tham gia phân luồng, hƣớng dẫn

giao thông tại 17 nút giao thông trọng điểm, 35 cổng trƣờng học và những

điểm nhạy cảm thƣờng xảy ra đua xe trái phép tiếp tục duy trì hoạt động với

10.976 lƣợt thanh niên, kết hợp tham gia công tác giải phóng mặt bằng tại nút

giao thông Ngã Tƣ Sở, đƣờng vành đai 3 [22].

Chƣơng trình “3 tập trung, 3 tình nguyện” giai đoạn 2006 - 2007 tạo khí

thế, động lực mới cho đoàn viên thanh niên trong việc tổ chức các hoạt động

xung kích, tình nguyện, lập thành tích chào mừng Đại hội Đoàn thành phố lần

thứ XIII, hƣớng tới chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Thế

80

mạnh tại chỗ của lực lƣợng thanh niên trên địa bàn dân cƣ đƣợc phát huy, các

chi đoàn, chi hội thanh niên trên địa bàn dân cƣ liên tục đổi mới nội dung hoạt

động, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên thanh niên.

Năm 2006, 128 câu lạc bộ văn hóa trẻ cấp phƣờng đƣợc thành lập, thu hút

6.000 lƣợt đoàn viên, thanh niên sinh hoạt; thành lập 46 đội với 2.000 thanh

niên, sinh viên, lao động nhập cƣ, tự quản trên địa bàn dân cƣ. 1.631 công

trình, phần việc thanh niên tại địa phƣơng đƣợc thực hiện có hiệu quả.

Chƣơng trình thực sự tạo bƣớc chuyển biến tích cực về tổ chức và hoạt động

của đoàn khu vực đô thị, đƣợc lãnh đạo cấp ủy, chính quyền địa phƣơng ghi

nhận và đánh giá cao [21][22].

* Đoàn viên, thanh niên khối trường học tích cực học tập, rèn luyện và

sáng tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, chú trọng học ngoại ngữ, tin học và

các ngành nghề kỹ thuật, nhằm đáo ứng yêu cầu lao động của thị trƣờng trong

và ngoài nƣớc.

Năm học 2000 - 2001, với chủ đề “Tuổi trẻ học đường Thủ đô viết tiếp

trang sử vẻ vang của Đoàn, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới”, Đoàn Thanh

niên các trƣờng trên địa bàn thành phố chủ động đăng ký với nhà trƣờng đảm

nhận các công trình, phần việc thanh niên, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo

dục đào tạo nhƣ: tổ chức “Festival khoa học - học tập” từ chi đoàn đến đoàn

trƣờng, “Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học”, phát động “Mùa thi

nghiêm túc đạt chất lượng cao”, vận động “Đoàn viên, thanh niên tình

nguyện đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực trong thi và kiểm tra”. Kết

quả đã có 5.278 đôi bạn cùng tiến, 11.824 sinh viên, học sinh tham gia 411

các cuộc thi Olimpic; 5.680 đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên đƣợc

đánh giá cao; 31.324 sinh viên, học sinh đạt học lực giỏi; duy trì hoạt động

của 1.848 Câu lạc bộ học tập với sự tham gia của 52.649 hội viên là sinh viên,

học sinh. Các quỹ khuyến học khuyến tài đã trao 5.855 suất học bổng cho học

81

sinh - sinh viên với tổng trị giá 3,3 tỷ đồng.

Hệ thống câu lạc bộ sở thích, câu lạc bộ chuyên ngành hoạt động có hiệu

quả, thu hút đông đảo đoàn viên, học sinh, sinh viên. Năm 2003, toàn thành

phố có 3.960 đề tài nghiên cứu khoa học thu hút hơn 10.000 sinh viên tham

gia; 83 đợt tổ chức thi sinh viên giỏi, Olimpic các môn học với 1.116 giải

thƣởng cấp trƣờng, 279 giải thƣởng cấp bộ, 51 học sinh vinh dự đƣợc nhận

giải thƣởng “Sao Tháng Giêng”; 12 em học sinh trung học phổ thông đƣợc

nhận giải thƣởng Lý Tự Trọng. Thành đoàn Hà Nội tham gia xây dựng quy

chế tuyên dƣơng khen thƣởng thủ khoa xuất sắc, tham mƣu với Thành ủy, Hội

đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố tổ chức liên hoan tuyên dƣơng

101 thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trƣờng đại học - cao đẳng ở Hà Nội (năm

2003), góp phần tạo khí thế thi đua sôi nổi trong phong trào “Học tập, rèn

luyện vì ngày mai lập nghiệp”, xác định trách nhiệm của trí thức trẻ đối với sự

nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô và đất nƣớc. Hoạt động liên hoan tuyên

dƣơng nhận đƣợc sự quan tâm ủng hộ sâu sắc của nhân dân cả nƣớc, là hành

động thiết thực động viên, cổ vũ học sinh - sinh viên nỗ lực học tập, phấn đấu

[18-23].

* Đoàn viên, thanh niên khối công nhân, viên chức đẩy mạnh phong trào

học tập nâng cao trình độ, tay nghề, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng công nghệ

mới vào sản xuất kinh doanh. Nhiều đơn vị đoàn chủ động đề xuất với các cơ

quan chuyên môn tổ chức hội thi sáng tạo kỹ thuật, góp phần làm lợi cho cơ

quan, doanh nghiệp hàng tỷ đồng. Năm 2002, đoàn viên, thanh niên khối công

nhân viên chức thành phố đảm nhận 408 đề tài sáng kiến cải tiến kỹ thuật,

1.962 công trình phần việc thanh niên trị giá hơn 350 tỷ đồng, thu hút hơn

20.000 đoàn viên, thanh niên tham gia. Khối công nhân viên chức quận Đống

Đa đảm nhận 213 công trình phần việc thanh niên tình nguyện; khối công

nhân viên chức quận Thanh Xuân có 194 sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đảm

82

nhận 108 công trình phần việc thanh niên, làm lợi cho Nhà nƣớc 2,5 tỷ đồng.

Hội thao Liên viện ngành Y lần thứ XIX có 73 đề tài kỹ thuật của 33 đơn vị y

tế đóng trên địa bàn thành phố tham gia, kết quả có 13 đoàn viên đƣợc nhận

Huy chƣơng tuổi trẻ sáng tạo, nhiều cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc

đƣợc Trung ƣơng Đoàn, Ủy ban nhân dân thành phố, Thành đoàn Hà Nội tặng

bằng khen.

Năm 2003, đoàn viên, thanh niên khối công nhân viên chức đảm nhận

930 công trình phần việc thanh niên, 496 đề tài nghiên cứu khoa học; tổ chức

54 hội thi tay nghề với trên 200 nghìn lƣợt đoàn viên, thanh niên tham gia.

Nhiều cơ sở đoàn tiêu biểu xuất hiện nhƣ: Đoàn Thanh niên Tổng công ty

sông Đà đẩy nhanh tiến độ đƣa vào sử dụng Nhà máy thủy điện Nà Lơi vƣợt

kế hoạch trƣớc 3 tháng so với tiến độ quy định, tiết kiệm cho nhà nƣớc 6 tỷ

đồng; Đoàn Thanh niên Bƣu điện Hà Nội đảm nhận công trình “Khảo sát tiếp

thị và bán hàng 5 dịch vụ gia tăng của tổng đài điện tử”, khảo sát đƣợc

10.588 khách hàng, tiếp thị đƣợc 1.126 khách hàng sử dụng dịch vụ [21][18].

2.3.2. Đồng hành với thanh niên trong nghề nghiệp, việc làm

Trƣớc yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, sự

thay đổi cơ cấu kinh tế, quá trình chuyển đổi công nghệ đã và đang đặt ra yêu

cầu phải tăng cƣờng sự chỉ đạo của Đảng trên tất cả các lĩnh vực của công tác

đoàn và phong trào thanh niên. Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung

ƣơng Đảng (khóa VIII) tại Đại hội IX (2001) nêu rõ: “Coi trọng công tác

hƣớng nghiệp và phân luồng học sinh trung học, chuẩn bị cho thanh niên, thiếu

niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế

trong cả nƣớc và từng vùng địa phƣơng”. “Bồi dƣỡng cho thế hệ trẻ tinh thần

yêu nƣớc, yêu quê hƣơng, gia đình và tự tôn dân tộc, lý tƣởng xã hội chủ nghĩa,

lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ lập

nghiệp, không cam chịu nghèo khó. Đào tạo lớp ngƣời lao động có kiến thức

83

cơ bản, làm chủ kỹ năng nghề nghiệp, quan tâm hiệu quả thiết thực, nhạy cảm

với cái mới, có ý thức vƣơn lên về khoa học công nghệ…”. Vấn đề giải quyết

việc làm cho thanh niên đƣợc Đại hội xác định là vấn đề cần kíp, phải làm

ngay. Các cấp các ngành cần chung tay hỗ trợ, “khuyến khích phát triển hệ

thống các trƣờng, lớp dạy nghề dân lập và tƣ thục, trang bị cho thanh niên

những kiến thức sản xuất, kỹ năng lao động và năng lực tiếp thu công nghệ

mới để tự tạo việc làm, chủ động tìm kiếm cơ hội lập nghiệp” [55, tr. 473].

Với đặc thù là địa bàn có số lƣợng đoàn viên thanh niên khắp cả nƣớc

tập trung về học tập, công tác, lao động đông, tăng mạnh qua từng năm, vấn

đề giải quyết việc làm cho thanh niên trở thành vấn đề bức xúc cần giải quyết.

Tốc độ đô thị hóa nhanh, việc giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án

phát sinh nhiều vấn đề về nhà ở, quản lý hành chính, trật tự công cộng, gây

khó khăn trong công tác quản lý, đồng thời tác động lớn đến tƣ tƣởng thanh

niên. Giải quyết tốt vấn đề việc làm cho thanh niên là giải quyết đƣợc hàng

loạt các vấn đề khác trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô. Vì

vậy, Đảng bộ thành phố chủ trƣơng huy động mọi nguồn lực tập trung giải

quyết việc làm cho thanh niên.

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố lần thứ XIII

nêu rõ: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố làm tốt công tác

giáo dục lý tƣởng và đạo đức cho thanh, thiếu niên; tổ chức, động viên thế hệ

trẻ xung kích trong những việc mới, việc khó, đi đầu trong công tác phòng

chống tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy; tích cực lao động, học tập, rèn

luyện, phát huy tài năng, xứng đáng là chủ nhân Thăng Long một nghìn

năm…; tập trung chỉ đạo những phong trào chủ lực, có tác dụng đẩy mạnh

công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô” [2, tr. 106].

Đảng bộ thành phố đề ra một số mục tiêu cụ thể: xây dựng và triển khai

hiệu quả chiến lƣợc đào tạo nghề, khắc phục tình trạng mất cân đối nghiêm

84

trọng về cơ cấu đào tạo “thừa thầy, thiếu thợ” và tâm lý chạy theo bằng cấp;

khuyến khích các thành phần kinh tế, các cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia

đào tạo nghề, gắn với giải quyết công ăn việc làm; đầu tƣ xây dựng một số

trung tâm đào tạo nghề chất lƣợng cao phù hợp với định hƣớng phát triển các

ngành, sản phẩm chủ lực; đƣa tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đạt 40 - 50%,

từng bƣớc cơ cấu lại lực lƣợng lao động theo hƣớng cân đối tỷ lệ có trình độ

đại học, cao đẳng - trung học chuyên nghiệp - công nhân kỹ thuật.

Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng, của Thành ủy Hà Nội, đoàn viên

thanh niên thành phố thi đua học tập, nâng cao trình độ tay nghề. Xuất hiện

nhiều tài năng trẻ và những tấm gƣơng hiếu học đạt thành tích cao trong các

kỳ thi trong nƣớc và quốc tế. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ

sinh học và các thành tựu khoa học kỹ thuật vào lao động sản xuất và học tập,

công tác trong thanh niên ngày càng tăng.

Năm 2001, đoàn viên thanh niên thành phố khối nông thôn đảm nhận

457 công trình phần việc cải tạo hệ thống thủy lợi nội đồng, xây dựng cơ sở

hạ tầng nông thôn mới, phát triển ngành nghề phụ, nghề truyền thống. Thanh

niên khối đô thị thành lập thêm nhiều tổ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, góp

phần giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động. Điển hình là Huyện đoàn

Thanh Trì đầu tƣ triển khai 06 dự án ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào

sản xuất nông nghiệp tại 03 xã Đông Mỹ, Ngọc Hồi, Tứ Hiệp với tổng số vốn

đầu tƣ 300 triệu đồng.

Các cơ sở đoàn phối hợp với Trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên Hà

Nội giới thiệu việc làm cho hơn 10.000 thanh niên, trong đó đối tƣợng nghiện

hút sau cai là 107 thanh niên; tổ chức dạy nghề cho hơn 8.045 đoàn viên,

thanh niên. 452 lao động thanh niên của thành phố trực tiếp đƣợc vay vốn từ

Quỹ quốc gia hỗ trợ giải quyết việc làm theo kênh Trung ƣơng đoàn. Các

quận, huyện đoàn chủ động khai thác vốn theo kênh địa phƣơng với gần 2 tỷ

85

đồng, thu hút 5.000 lao động trực tiếp tham gia, tiêu biểu là Huyện đoàn Gia

Lâm, Đông Anh… Các doanh nghiệp của Thành đoàn tiếp tục đƣợc củng cố,

bổ sung vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh, tổng doanh thu đạt 334,733 triệu

đồng, giải quyết cho gần 3.000 lao động có việc làm ổn định [18].

Hoạt động giới thiệu việc làm đƣợc tổ chức tốt tại một số cơ sở, điển

hình năm 2005 có: Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân tổ

chức Hội chợ việc làm thanh niên sinh viên, thu hút sự tham gia của hàng

trăm sinh viên và nhiều doanh nghiệp trên địa bàn thành phố; Quận đoàn Cầu

Giấy tổ chức Hội chợ tuyển dụng lao động, trực tiếp giải quyết việc làm cho

2.000 thanh niên; Huyện đoàn Sóc Sơn phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự

huyện tổ chức gặp mặt, tƣ vấn, giới thiệu việc làm cho 120 đồng chí thanh

niên là quân nhân xuất ngũ… Đây là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, tạo cơ

hội cho thanh niên, sinh viên tiếp xúc với nhà tuyển dụng, luyện tập kỹ năng

giao tiếp, có điều kiện cọ xát thực tế, chủ động nắm bắt cơ hội việc làm, góp

phần giảm thiểu tình trạng thất nghiệp.

Hoạt động dạy nghề và tƣ vấn nghề nghiệp đƣợc các cơ sở đoàn triển

khai gắn liền với nhu cầu về lao động, việc làm của thị trƣờng. Chỉ tính riêng

trong năm 2005, Trung tâm xúc tiến việc làm thanh niên Hà Nội đào tạo thành

nghề cho 493 đoàn viên thanh niên, tổ chức các buổi tƣ vấn giới thiệu việc

làm cho 4.714 đoàn viên thanh niên, trong đó 32,6% đoàn viên thanh niên đã

tìm đƣợc việc làm. Đoàn Thanh niên các quận, huyện trên địa bàn thành phố

tổ chức tƣ vấn nghề nghiệp cho hơn 30.000 đoàn viên thanh niên, chủ động

phối hợp với các doanh nghiệp lớn tổ chức Hội chợ việc làm, thu hút hơn

10.000 thanh niên tham gia, trong đó đã có 45% đoàn viên thanh niên đƣợc

tuyển dụng trực tiếp [22].

2.3.3. Đồng hành với thanh niên trong nâng cao sức khỏe

Quan tâm đến vấn đề nâng cao sức khỏe cho đoàn viên thanh niên,

86

Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo các quận, huyện, xã, phƣờng,

thị trấn, các sở, ban ngành, các trƣờng học đảm bảo cơ sở vật chất (sân bãi,

nhà thể chất, dụng cụ luyện tập) trong thể dục thể thao. Quán triệt quan điểm

đó, 100% các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố đã có trung tâm văn

hóa, địa điểm vui chơi cho thanh thiếu nhi. 80% khu đô thị, khu công nghiệp,

khu chế xuất có trung tâm hoặc điểm sinh hoạt, câu lạc bộ văn hóa...

Năm 2003, dƣới sự chỉ đạo của Đảng bộ Thành phố, sự phối kết hợp của

các đơn vị, ban ngành, Thành Đoàn Hà Nội tổ chức trong đoàn viên thanh

niên các đợt cao điểm: “Tuổi trẻ Thủ đô mừng Đảng, mừng Xuân, mừng

Đoàn, mừng Thủ đô đổi mới”, Lễ kỷ niệm 73 năm ngày thành lập Đảng, 72

năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, 62 năm ngày

thành lập Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, 58 năm Cách mạng tháng

Tám và Quốc khánh 2/9, 49 năm ngày giải phóng Thủ đô, 47 năm ngày

truyền thống Hội Liên hiệp Thanh niên…. Hàng loạt các hoạt động của đoàn

viên, thanh thiếu niên diễn ra, trong đó điển hình là: Hội trại “Tin ở chính

mình”; Giải bóng đá học sinh trung học chuyên nghiệp và dạy nghề Hà Nội

2003. Đặc biệt Hội khỏe Thanh niên Thủ đô lần thứ VI (năm 2003) với tinh

thần “Khỏe để lập nghiệp và bảo vệ Tổ quốc”, hƣớng tới SEA Games 22 đã

thu hút trên 20.000 vận động viên là đoàn viên thanh niên thuộc các cơ sở

Đoàn, Hội trong toàn thành phố tham gia luyện tập, thi đấu và hàng vạn lƣợt

khan giả đến cổ vũ, động viên. Hội khỏe đã tạo nên khí thế thi đua sôi nổi,

hào hứng, góp phần tích cực trong việc nâng cao tinh thần thi đua, rèn luyện

sức khỏe và hình thành phong trào thể dục thể thao lành mạnh trong thanh

niên Thủ đô [20].

Hội khỏe thanh niên Thủ đô truyền thống lần thứ VII năm 2005 đƣợc tổ

87

chức thành 3 giai đoạn:

- Hội khỏe cấp cơ sở diễn ra từ tháng 01/2005 - 30/4/2005 với hơn 600

phƣờng - xã - thị trấn, các đơn vị tham gia đã thu hút trên 20.000 vận động

viên là đoàn viên thanh niên tham gia;

- Cấp quận huyện và tƣơng đƣơng diễn ra vào dịp kỷ niệm 115 năm ngày

sinh nhật Bác với sự tham gia của 10.000 đoàn viên thanh niên;

- Vòng chung kết diễn ra từ ngày 16/8 - 24/9/2005 với sự tham gia của

14 quận, huyện và 25 cơ sở công nhân viên chức trực thuộc với tổng số trên

2.000 vận động viên.

Thông qua Hội thi, nhiều tài năng trẻ đã đƣợc phát hiện, bồi dƣỡng, đóng

góp cho nền thể dục thể thao và tạo môi trƣờng sinh hoạt lành mạnh, góp

phần tích cực vào việc thu hút, tập hợp, mở rộng mặt trận đoàn kết thanh niên.

Hội khỏe còn là nòng cốt cho Đại hội thể dục thể thao các cấp [22].

2.3.4. Đồng hành với thanh niên trong phát triển kỹ năng xã hội

Với đặc điểm là trung tâm chính trị, kinh tế, xã hội lớn của cả nƣớc,

quan điểm chỉ đạo của Thành ủy Hà Nội trong vấn đề đồng hành cùng thanh

niên phát triển kỹ năng xã hội đƣợc quán triệt và xuyên suốt các nhiệm kỳ.

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XIII, báo cáo chính trị của

Đại hội nêu rõ: tập trung chú trọng đến công tác giáo dục, đào tạo cho thanh

niên, đẩy nhanh tiến trình xã hội hóa các hình thức giáo dục nhằm mục đích

nâng cao chất lƣợng toàn diện con ngƣời Thủ đô cả về đạo đức, tri thức, nghề

nghiệp, sức khỏe, năng lực hoạt động thực tiễn, năng lực ứng xử văn hóa, đáp

ứng yêu cầu xây dựng và phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của thành phố

[2, tr. 106].

Với chủ trƣơng trên, Đảng bộ thành phố chỉ đạo các cấp, các ngành, đặc

biệt là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố tăng cƣờng hơn

nữa các hoạt động nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và các kỹ năng xã hội

88

trong thời đại công nghiệp hóa - hiện đại hóa cho đoàn viên thanh niên. Các

cấp bộ đoàn của thành phố chủ động đề xuất, phối hợp tổ chức các hoạt động

thể thao, văn hóa, giải trí, tạo sân chơi lành mạnh cho đoàn viên, thanh thiếu

niên, đồng thời tham mƣu với cấp ủy, chính quyền và các cơ quan chuyên

môn tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí, thời gian để các hoạt động của

công tác đoàn và phong trào thanh niên ngày càng có chất lƣợng và chiều sâu

hơn, từ đó góp phần hình thành thế hệ thanh niên mới đảm bảo sức khỏe, có

tri thức, kỹ năng giao tiếp, đời sống tinh thần phong phú.

Thành đoàn Hà Nội mở các lớp tập huấn cho đoàn viên thanh niên thành

phố tham gia với nhiều hình thức sáng tạo, phong phú nhƣ: bổ sung kiến thức

về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, pháp luật; rèn luyện kỹ năng nói, trình bày

trƣớc đám đông, phân tích, bày tỏ ý kiến; trang bị cho đoàn viên thanh niên

kỹ năng xây dựng kế hoạch và làm việc theo nhóm, kỹ năng xử lý tình huống,

kỹ năng tìm kiếm việc làm và giao tiếp với nhà tuyển dụng… Các trƣờng đại

học - cao đẳng trên địa bàn thành phố tích cực xây dựng và hoàn thiện,

thƣờng xuyên cập nhật đƣa vào giảng dạy cho sinh viên các kỹ năng giao tiếp

xã hội, sáng tạo trong cách truyền tải nội dung đến với sinh viên bằng nhiều

hình thức nhƣ: giảng dạy thực tế, tổ chức cho sinh viên đi thực địa, hoàn

thành nhiệm vụ nhóm bằng hình thức sân khấu hóa, thuyết trình… Những

hoạt động đó vừa kích thích sức sáng tạo, yêu cầu sinh viên học tập thật sự

trên tinh thần tập thể, vừa tạo điều kiện cho các đoàn viên thanh niên có cơ

hội cọ xát với thực tế, tiếp thu kiến thức nhanh, không gây nhàm chán.

Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, về dân số - sức khỏe - môi

trƣờng, về cách phòng chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội cho đoàn viên

thanh niên có nhiều tiến bộ. Nhiều bộ luật, chủ trƣơng, nghị quyết của Trung

ƣơng và thành phố đƣợc triển khai qua kênh sinh viên nhƣ: Thanh niên tham

gia phối hợp với lực lƣợng công an triển khai Kế hoạch liên tịch về giữ gìn

89

trật tự giao thông, phòng chống đua xe và cổ vũ đua xe trái phép; Phối hợp

với Sở Tƣ pháp tổ chức các cuộc thi tìm hiểu luật (riêng cuộc thi tìm hiểu

Luật phòng chống ma túy năm 2001 đã có 74.643 bài dự thi của đoàn viên,

thanh niên); Thi tiểu phẩm truyền thông, thi vẽ tranh áp-phích, ký cam kết, tổ

chức dạ hội phòng chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội; Tổ chức cho đoàn

viên thanh niên giao lƣu với các đối tƣợng của Trung tâm 06 thanh niên Hà

Nội… Chỉ riêng năm 2001, hơn 13.000 buổi phát thanh tuyên truyền, gần

3.000 buổi sinh hoạt chuyên đề đã diễn ra, 1.986 băng rôn, 1.541 áp phích,

panô đƣợc căng treo, hơn 50.000 đoàn viên, thanh niên ký cam kết không

tham gia đua xe và cổ vũ đua xe trái phép. Những hành động thiết thực đó đã

góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng ý thức tự giác trong việc chấp hành

các chủ trƣơng, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nƣớc, đồng thời hạn

chế sự gia tăng tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên [18].

Triển khai thực hiện tiêu chí xây dựng thế hệ trẻ Thủ đô văn minh - thanh

lịch - hiện đại gắn với việc tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn

kết xây dựng đời sống văn hóa”, năm 2004, nhiều chƣơng trình sôi nổi đã

diễn ra: xây dựng mô hình điểm sân khấu học đƣờng; tuyên truyền giới thiệu

về khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, trao đổi tọa đàm giữa tuổi trẻ với

các nhà khoa học, các nhà quản lý về việc bảo tồn, phát huy di sản quý báu

đó; thảo luận chƣơng trình kỷ niệm 995 năm và 1000 năm Thăng Long - Hà

Nội. Công tác giáo dục pháp luật, ý thức công dân tập trung tuyên truyền về

Luật giao thông, Luật bầu cử Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các

cấp, Luật dân sự sửa đổi; thành lập các “Đội hình chuyên thanh niên tình

nguyện tuyên truyền phổ biến pháp luật” trong chiến dịch Mùa hè thanh niên

tình nguyện 2004. Mô hình chi đoàn văn hóa, câu lạc bộ thanh niên, nhóm

thanh niên hoạt động xã hội… bƣớc đầu phát huy tác dụng trên lĩnh vực sinh

90

hoạt văn hóa và đấu tranh chống các tệ nạn xã hội [21].

Thực hiện Chỉ thị số 23-CT/TW của Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng về

Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong

giai đoạn mới, Ban Thƣờng vụ Thành đoàn Hà Nội phát động và triển khai

đợt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Thủ đô học tập và hành động theo tư tưởng

Hồ Chí Minh” (năm 2003). Ngoài hình thức tổ chức thi viết triển khai trong

toàn Đoàn thu hút hơn 400.000 bài dự thi, nhiều đơn vị cơ sở tổ chức cho

đoàn viên, thanh niên tham quan các di tích lịch sử văn hóa, các địa danh gắn

liền với cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Gần 2.500 buổi học

tập, sinh hoạt chuyên đề tìm hiểu về tƣ tƣởng của Ngƣời đƣợc tổ chức với sự

tham gia của hơn 135.000 đoàn viên, thanh niên. Quận đoàn các quận Hoàn

Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trƣng là những đơn vị có phong trào sôi nổi nhất

[20]. Thành đoàn tổ chức báo công trƣớc Lăng Hồ Chủ tịch, tổ chức cho đảng

viên thanh niên xem và thuyết trình bộ phim “Hồ Chí Minh chân dung một con

người”. Đảng bộ thành phố lên kế hoạch tổ chức “Hội thi báo cáo viên tư

tưởng Hồ Chí Minh” triển khai xuống các cấp đoàn cơ sở, các đồng chí cán bộ

thanh niên nghiêm túc bố trí thời gian, nội dung chi tiết tham gia. Thành đoàn

vinh dự đạt giải Ba trong Hội thi tuyên truyền tƣ tƣởng Hồ Chí Minh năm

2004. Nhiều cơ sở đoàn tổ chức hoạt động “Về nguồn” gắn với thăm hỏi tặng

quà các gia đình chính sách và các hoạt động từ thiện xã hội; tham gia ủng hộ

quỹ “Vì tuổi trẻ Điện Biên - Lai Châu” với hơn 50 triệu đồng, hoàn thành

vƣợt mức chỉ tiêu của Trung ƣơng Đoàn và Ban Chỉ đạo thành phố giao.

Cuộc thi “Âm vang Điện Biên” do Thành đoàn phối hợp với Đài phát thanh

và truyền hình Hà Nội, Sở Giáo dục - Đào tạo, Hội Cựu chiến binh, Ban Chỉ

huy quân sự thành phố và Báo Hà Nội mới thu hút 532.825 bài dự thi của

đoàn viên, thanh niên và nhân dân Thủ đô. “Liên hoan chiến sỹ nhỏ Điện

Biên” diễn ra sôi nổi và đều khắp tại 14 quận huyện và 187 liên đội trong toàn

91

thành phố, 27.100 danh hiệu chiến sỹ nhỏ Điện Biên tiêu biểu cấp quận,

huyện đƣợc trao cho các em là thiếu niên, nhi đồng, cán bộ Đội, phụ trách Sao

có thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực: học tập, văn nghệ, thể dục thể thao,

giúp bạn vƣợt khó, học sinh nghèo vƣợt khó, ngƣời tốt việc tốt… [21].

2.4 Công tác xây dựng tổ chức Đoàn, Hội, Đội

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là nguồn cung cấp và bổ sung

cho Đảng những đảng viên trẻ. Đảng bộ thành phố Hà Nội và các cấp ủy đảng

trực thuộc luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác bồi dƣỡng, tạo nguồn,

phát triển đảng trong đoàn viên, thanh niên. Qua thực tiễn công tác, thanh

niên có cơ hội rèn luyện, cống hiến và trƣởng thành. Chất lƣợng đoàn viên,

cán bộ đoàn đƣợc nâng lên, số thanh niên đƣợc kết nạp vào Đoàn, Đảng tăng

nhanh hàng năm. Vai trò nòng cốt của Đoàn trong xây dựng tổ chức và hoạt

động của Hội Liên hiệp thanh niên, Hội Sinh viên, Hội doanh nghiệp trẻ thành

phố đƣợc khẳng định rõ nét.

Phƣơng châm cơ bản xây dựng tổ chức Đoàn là mặt trận tập hợp, đoàn

kết thanh niên phải rộng rãi; Đoàn phải mạnh; đoàn viên phải tiêu biểu trong

mỗi tập thể thanh niên và ở cộng đồng dân cƣ. Để làm đƣợc điều đó, cần tập

trung nâng cao chất lƣợng đoàn viên, xác định giải pháp rèn luyện đoàn viên

cả về nhận thức và hành động để nâng cao bản lĩnh chính trị, tính tiên phong

gƣơng mẫu và sức quy tụ thanh niên của ngƣời đoàn viên. Thành đoàn Hà

Nội đã triển khai cuộc vận động “Xây dựng chi đoàn mạnh” nhằm nâng cao

chất lƣợng chi đoàn, đoàn cơ sở; xây dựng phong cách, phƣơng pháp công tác

của cán bộ đoàn với yêu cầu: tôn trọng, gần gũi và có trách nhiệm với thanh

niên, phải thực sự dám đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm,

“nói đi đôi với làm”. Công tác đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ đƣợc Thành đoàn

quan tâm chú ý, chú trọng đào tạo kỹ năng, nghiệp vụ công tác song song với

92

bồi dƣỡng kiến thức kinh tế, quản lý; đào tạo cán bộ gắn với quy hoạch, sử

dụng cán bộ; xây dựng chế độ học tập bắt buộc hàng năm đối với chức danh

lãnh đạo các cấp của Đoàn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc, công tác kết nạp Đảng

trong đoàn viên, thanh niên vẫn còn những hạn chế nhất định. Hầu hết số

lƣợng đoàn viên, thanh niên đƣợc kết nạp Đảng đang công tác tại các cơ quan

hành chính sự nghiệp, là cán bộ đoàn hoặc sinh viên tiêu biểu tại các trƣờng

đại học - cao đẳng; tỷ lệ đoàn viên đƣợc kết nạp Đảng từ các tổ dân phố, đoàn

viên sinh hoạt tại cơ sở đoàn phƣờng, xã, thị trấn còn thấp. Một số cấp ủy

Đảng chƣa dành sự quan tâm đúng mức trong công tác bồi dƣỡng, đào tạo

đoàn viên, thanh niên đứng vào hàng ngũ của Đảng. Một số đoàn viên, thanh

niên chƣa nhận thức đúng đắn vai trò, ý nghĩa khi đứng trong hàng ngũ của

Đảng, dẫn đến tình trạng không hoàn thành niệm vụ…

2.4.1. Công tác đoàn viên

Công tác bồi dƣỡng phát triển đoàn viên mới và công tác quản lý đoàn

viên luôn đƣợc các cấp bộ đoàn trong thành phố quan tâm. Số đoàn viên mới

đƣợc kết nạp có xu hƣớng tăng, quy trình kết nạp thực hiện khá nghiêm túc, lễ

kết nạp đoàn viên đƣợc tổ chức trang trọng. Tình hình tƣ tƣởng của đoàn viên,

thanh niên ổn định, trình độ văn hoá, chuyên môn, tinh thần dân chủ, ý thức về

quyền và trách nhiệm cá nhân và nhận thức chính trị của đoàn viên đƣợc thể

hiện rõ. Vai trò tiên phong gƣơng mẫu của ngƣời đoàn viên trong các phong

trào thanh niên đƣợc khẳng định. Chƣơng trình rèn luyện đoàn viên với 5 tiêu

chí rèn luyện, 10 tiêu chí hành động đƣợc nhiều đơn vị trên địa bàn thành phố

thực hiện phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Năm 2001, Thành đoàn Hà Nội chỉ đạo các cơ sở tiến hành sơ kết đánh

giá 2 năm thực hiện Nghị quyết 07 Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn và hai

cuộc vận động: “Đoàn viên, thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng

93

cộng sản Việt Nam” , “Xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh”. Những kết quả

trong đợt sơ kết đã khẳng định chất lƣợng đoàn viên đƣợc nâng lên cả về nhận

thức và hành động, toàn thành phố có 36.353 đoàn viên mới đƣợc kết nạp,

30.385 đoàn viên đƣợc phát thẻ đoàn. Năm 2002, các cơ sở đoàn đã kết nạp

đƣợc 22.665 đoàn viên mới; phát thẻ đoàn cho 51.398 đoàn viên; giới thiệu

20.258 đoàn viên ƣu tú cho Đảng, trong đó 2.095 đồng chí vinh dự đƣợc đứng

trong hàng ngũ của Đảng. Năm 2003, Thành đoàn đã tiếp nhận và thành lập

mới 4 cơ sở đoàn trực thuộc, kết nạp đƣợc 37.563 đoàn viên mới, giới thiệu

5.937 đoàn viên ƣu tú cho Đảng, trong đó có 2.375 đồng chí đƣợc kết nạp

Đảng.

Năm 2005, Thành đoàn và Hội sinh viên thành phố chỉ đạo 10 cơ sở trực

thuộc tổ chức Đại hội Đoàn - Hội nhiệm kỳ; thành lập mới 2 cơ sở và nâng

cấp 3 cơ sở khối công nhân viên chức tƣơng đƣơng quận, huyện trực thuộc

Thành đoàn Hà Nội, bàn giao 5 đơn vị về chuyên đề theo chƣơng trình công

tác; chỉ đạo các quận, huyện đoàn giải quyết chế độ chính sách cho thanh niên

xung phong; tham mƣu tổ chức Đại hội cựu Thanh niên xung phong và thành

lập Hội Thanh niên xung phong thành phố; thành lập 313 tổ chức đoàn, chi

hội thanh niên với tổng số gần 10 nghìn đoàn viên, thanh niên. Các cơ sở

đoàn trên địa bàn thành phố triển khai tổ chức tổng kết 12 năm thực hiện Nghị

quyết Trung ƣơng 4 của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VII về công

tác thanh niên trong thời kỳ mới (1993 - 2005), sơ kết công tác đoàn và phong

trào thanh niên Thủ đô giữa nhiệm kỳ Đại hội Đoàn thành phố lần thứ XII,

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, trên cơ sở đó phân tích nguyên nhân và

thống nhất các biện pháp nhằm nâng cao chất lƣợng về công tác thanh niên

trong những năm tiếp theo [18-23].

2.4.2. Công tác chi đoàn và đoàn cơ sở

Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và công tác quản lý đoàn viên thanh

94

niên trong các khu vực đặc thù, Thành đoàn Hà Nội ban hành nghị quyết chuyên

đề về nâng cao chất lƣợng tổ chức và hoạt động chi đoàn. Các buổi sinh hoạt chi

đoàn có sự chuyển biến mạnh mẽ, tài liệu sinh hoạt phát miễn phí cho đoàn viên,

nội dung trao đổi thiết thực, gắn với nhiệm vụ của đơn vị và hƣớng đến nhu cầu,

nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên.

Triển khai thực hiện Nghị quyết 07 của Ban Chấp hành Trung ƣơng

Đoàn khoá VII về “Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đoàn, trọng tâm là

củng cố và xây dựng Đoàn ở địa bàn dân cư” và cuộc vận động “Xây dựng tổ

chức cơ sở đoàn vững mạnh”, các đợt sinh hoạt chính trị truyền thống nhằm

xây dựng thế hệ trẻ Thủ đô văn minh - thanh lịch - hiện đại đƣợc tổ chức

thƣờng xuyên. 100% chi đoàn trang bị tài liệu hƣớng dẫn phục vụ sinh hoạt;

60% cơ sở có báo đoàn; Tờ tin sinh hoạt chi đoàn tiếp tục cải tiến, đổi mới nội

dung. Số lƣợng và chất lƣợng hoạt động các chi đoàn cấp cơ sở ngày càng

đƣợc nâng lên, hoạt động sinh động hơn nhờ sự phối hợp chặt chẽ với các đội

sinh viên tình nguyện hoạt động xã hội trên địa bàn dân cƣ và lực lƣợng sinh

viên ngoại tỉnh ngoại trú.

Năm 2002, Thành đoàn Hà Nội đã thành lập và tiếp nhận 5 đơn vị cơ sở

đoàn về trực thuộc; năm 2004 thành lập mới 2 cơ sở đoàn trực thuộc là Đoàn

Khối công nghiệp Hà Nội và Đoàn Tổng công ty xây dựng Công trình giao

thông I; triển khai Đề án số 16/ĐA-TU của Thành ủy Hà Nội về xây dựng và

ban hành hƣớng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và các mối quan hệ

công tác của Đoàn phƣờng, xã, thị trấn và chi đoàn trên địa bàn dân cƣ

[19][21].

2.4.3. Phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn Thanh niên thành

phố đối với các tổ chức hội

Vai trò nòng cốt của Đoàn Thanh niên thành phố trong xây dựng tổ chức

và hoạt động của Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội Sinh viên thành phố đƣợc

95

khẳng định rõ nét. Đoàn thanh niên các cấp phát huy tốt vai trò nòng cốt

chính trị trong công tác hội, tập trung hoàn thành việc xây dựng 100%

phƣờng, xã có Uỷ ban Hội Liên hiệp thanh niên. Năm 2001, thành phố phát

triển thêm 8 tổ chức Hội sinh viên các trƣờng đại học - cao đẳng, nâng tổng số

tổ chức hội trực thuộc Hội sinh viên thành phố là 38 đơn vị. Năm 2002, toàn

thành phố kết nạp mới 83.090 hội viên Hội Liên hiệp thanh niên, 9 cơ sở đoàn

- hội đƣợc thành lập mới, nâng tổng số cơ sở đoàn trong toàn thành phố lên 42

đơn vị.

Năm học 2001 - 2002, thông qua hoạt động của Hội Liên hiệp Thanh

niên, các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn Hà Nội thành lập 1.285 chi hội,

câu lạc bộ, đội, nhóm khối học sinh lớp 9 với 33.681 thanh niên, học sinh

tham gia, qua đó giới thiệu và kết nạp đƣợc 14.120 hội viên thanh niên vào

Đoàn. Toàn thành phố có 8.124 chi hội câu lạc bộ thanh niên, sinh viên trên

địa bàn dân cƣ, 1.448 câu lạc bộ đội nhóm theo nguyện vọng sở thích.

Hội Liên hiệp Thanh niên thành phố chú trọng phát triển các chi hội, đội,

nhóm thanh niên theo ngành, nghề sở thích, dân tộc, tôn giáo, thanh niên yếu

thế trong cơ hội phát triển, thanh niên trong các doanh nghiệp ngoài quốc

doanh. Hội Sinh viên thành phố tiếp tục khẳng định tính nhạy bén, sáng tạo,

chủ động xây dựng và thực hiện có hiệu quả các chƣơng trình hành động của

hội đề ra. Hoạt động của Hội Sinh viên ngày càng thiết thực với phƣơng châm:

do sinh viên và vì sinh viên; tăng cƣờng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho sinh

viên về học tập, nhu cầu hƣởng thụ văn hoá, giải trí và hoạt động xã hội. Việc

xây dựng cụm hội và ban hành quy chế hoạt động các cụm hội là một giải pháp

hiệu quả tiếp tục củng cố và xây dựng tổ chức Hội Sinh viên thành phố vững

mạnh. Đoàn Thanh niên thành phố phát huy vai trò nòng cốt chính trị, thành

viên tập thể trong việc phối hợp cùng Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội Sinh viên

tổ chức thành công Đại hội nhiệm kỳ của hai tổ chức hội trong năm 2008 -

96

2009.

Hội Doanh nghiệp trẻ thành phố tiếp tục phát triển cùng với phong trào

“Ba xung kích phát triển kinh tế, hai tình nguyện phát triển cộng đồng” và

cuộc vận động “Thanh niên Việt Nam chủ động hội nhập kinh tế quốc tế”.

Công tác xây dựng tổ chức đoàn, hội trong các doanh nghiệp ngoài quốc

doanh bƣớc đầu thu đƣợc kết quả. Năm 2002 đã có 23 tổ chức đoàn, 3 chi hội

thanh niên trong các doanh nghiệp kinh tế tƣ nhân và doanh nghiệp có vốn

đầu tƣ nƣớc ngoài đƣợc thành lập. Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội đã chỉ đạo

các doanh nghiệp thành viên thành lập đƣợc 3 chi hội thanh niên với 177 hội

viên tham gia.

Các cơ sở đoàn phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên tiếp tục triển khai

chuyên đề “Tăng cƣờng công tác tập hợp đoàn kết thanh niên và phát triển tổ

chức Đoàn - Hội trong các doanh nghiệp tƣ nhân và doanh nghiệp có vốn đầu

tƣ nƣớc ngoài”. Năm 2003, thành phố đã có 17 tổ chức đoàn, 25 chi hội thanh

niên trong các doanh nghiệp tƣ nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc

ngoài đƣợc thành lập. 100% phƣờng, xã, thị trấn trên địa bàn thành phố tổ

chức xong Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên cấp phƣờng, xã, thị trấn theo

điều lệ Hội Liên hiệp Thanh niên. Phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên,

Thành phố đã tổ chức tuyên dƣơng doanh nghiệp trẻ tiêu biểu, trao danh hiệu

“Doanh nhân trẻ Thăng Long” cho 10 doanh nhân, tuyên dƣơng 65 doanh

nghiệp trẻ tiêu biểu.

Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên tín đồ tôn giáo đƣợc các cấp ủy

đảng thƣờng xuyên quan tâm. Thành ủy Hà Nội tổ chức giao ban thƣờng

xuyên về tình hình thanh niên tôn giáo, kịp thời có các giải pháp nhằm ngăn

chặn âm mƣu lợi dụng tôn giáo để lôi kéo, kích động thanh niên của các thế

lực thù địch. Năm 2002, Đoàn Thanh niên - Hội Liên hiệp Thanh niên thành

phố đã phối hợp với Ban Tôn giáo Thành uỷ tổ chức tập huấn cho 187 cán bộ

97

đoàn - hội về công tác tôn giáo.

Ngày 15 - 16-11-2003, Đại hội Hội Sinh viên thành phố Hà Nội lần thứ

IV diễn ra với sự tham dự của 252 đại biểu tiêu biểu, đại diện cho hơn 20 vạn

sinh viên Thủ đô. Đại hội đã tiến hành đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Nghị

quyết Đại hội Hội Sinh viên thành phố lần thứ III; xác định phƣơng hƣớng,

nhiệm vụ nhiệm kỳ 2003 - 2008; hiệp thƣơng giới thiệu Ban Chấp hành Hội

Sinh viên thành phố khóa IV gồm 35 đồng chí.

Ngày 21 - 22-10-2004, Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Thành phố Hà

Nội lần thứ IV đƣợc tổ chức với sự tham dự của 252 đại biểu, đại diện cho

gần 200.000 cán bộ, hội viên thanh niên Thủ đô. Đại hội đã đánh giá kết quả 5

năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ III, xác định phƣơng hƣớng nhiệm

vụ cho nhiệm kỳ 2004 - 2009, tiến hành hiệp thƣơng nhân sự Ủy ban Hội

Liên hiệp Thanh niên thành phố Hà Nội khóa IV đảm bảo theo đúng nguyên

tắc, điều lệ Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Nhiều hoạt động chào mừng

Đại hội đã diễn ra, tiêu biểu là bốn diễn đàn thanh niên tiến tới Đại hội Hội

Liên hiệp Thanh niên Thành phố lần thứ IV: “Thanh niên Hà Nội thi đua học

tập, sáng tạo vì sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa Thủ đô và đất

nước”, “Thanh niên tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”, “Mở rộng mặt

trận đoàn kết tập hợp thanh niên - xây dựng tổ chức Hội Liên hiệp Thanh

niên vững mạnh”, “Giúp nhau lập thân, lập nghiệp, tham gia phát triển kinh

tế Thủ đô và đất nước”; Lễ hội chào mừng thành công Đại hội [18-23].

2.4.4. Công tác kiểm tra của Đoàn

Hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đoàn Thanh niên thành phố

hƣớng trọng tâm vào việc kiểm tra, giám sát thực hiện các chủ trƣơng công

tác của Đoàn, đánh giá hiệu quả thực hiện cũng nhƣ tính thiết thực của các

chủ trƣơng do cấp bộ đoàn ban hành; kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều

lệ Đoàn và kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần bảo vệ quyền lợi

98

hợp pháp của đoàn viên, thanh niên thành phố.

Năm 2003, Ủy ban Kiểm tra Thành đoàn tham mƣu cho Bí thƣ Thành

đoàn tổ chức tập huấn cho hơn 150 cán bộ làm công tác kiểm tra các cấp; xây

dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra 80 đầu mối cơ sở đoàn trong toàn thành

phố với nội dung về thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn các cấp và chƣơng

trình công tác đoàn và phong trào thanh niên. Các cấp bộ đoàn đã thực hiện

tốt các trọng tâm công tác kiểm tra của Trung ƣơng và thành phố: hình thức

kiểm tra đổi mới, kiểm tra chuyên đề, kiểm tra 6 tháng, kiểm tra năm đƣợc

tiến hành bài bản và thực chất; tài liệu về công tác kiểm tra đƣợc cung cấp tới

100% các cơ sở đoàn; các cán bộ đoàn làm công tác kiểm tra đƣợc tập huấn

nghiệp vụ thƣờng xuyên. Năm 2004, bốn đoàn kiểm tra công tác đoàn đƣợc

thành lập, qua kiểm tra, nhiều khó khăn của các cơ sở đƣợc tháo gỡ, những

mô hình tốt, cách làm hay đƣợc nhân rộng. Năm 2007, Thành đoàn đã tổ chức

hai đợt kiểm tra công tác đoàn và một đợt kiểm tra chuyên đề phát triển đoàn

viên mới tại 52 cơ sở trực thuộc, giải quyết 7 đơn thƣ khiếu nại [18-23].

2.5 Thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; tham gia

quản lý Nhà nƣớc

Các cấp bộ Đoàn trên địa bàn thành phố làm tốt công tác giới thiệu

những cán bộ, đảng viên trẻ có đủ năng lực, trình độ, đạo đức tham gia các

cấp lãnh đạo, đặc biệt là cấp ủy và hội đồng nhân dân các cấp. Việc đóng góp

ý kiến vào các dự thảo văn kiện, báo cáo, nghị quyết của Đảng đƣợc các cơ sở

đoàn của thành phố đƣợc triển khai thƣờng xuyên. Cán bộ, đoàn viên tích cực

tham gia vào bộ máy cơ quan nhà nƣớc; thƣờng xuyên tự mình hoặc thông

qua Mặt trận Tổ quốc để thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội. Ý

thức tự giác tìm hiểu về Đảng trong đoàn viên thanh niên đƣợc nâng lên rõ

rệt; số đoàn viên, thanh niên có nguyện vọng phấn đấu, rèn luyện để sớm trở

thành đảng viên trong bộ phận thanh niên tiên tiến ngày càng tăng. Số lƣợng

99

đảng viên trẻ đƣợc kết nạp từ sinh viên, trí thức trẻ ngày càng nhiều hơn.

Năm 2001, Đoàn thành phố giới thiệu đƣợc 18.416 đoàn viên ƣu tú với

Đảng, đã có 2.954 đồng chí đƣợc đứng trong hàng ngũ của Đảng, tăng 9,5%

so với năm 2000.

Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Đoàn viên, thanh niên phấn đấu trở

thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, năm 2004, toàn thành phố giới

thiệu đƣợc 9.430 đoàn viên ƣu tú vào Đảng, trong đó có 2.821 đoàn viên vinh

dự đƣợc đứng trong hàng ngũ của Đảng. 14/14 quận, huyện tổ chức hội thảo

về phát triển Đảng trong đoàn viên, thanh niên khối trung học phổ thông,

trung học chuyên nghiệp và dạy nghề. Năm 2005, số lƣợng đảng viên đƣợc

kết nạp của toàn thành phố là 25.705 đồng chí, trong đó, Đoàn giới thiệu

8.023 đồng chí và đã có 3.100 đồng chí vinh dự đƣợc kết nạp Đảng [21-22].

Chào mừng bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2004 - 2009,

các cơ sở đoàn trong thành phố đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu Luật bầu

cử, Luật tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, quyền và nghĩa vụ

của cử tri qua các hình thức nói chuyện, tọa đàm, sân khấu hóa; tổ chức gặp

mặt các ứng viên trẻ và cử tri trẻ lần đầu đi bỏ phiếu; tổ chức hội thi báo cáo

viên giỏi tuyên truyền pháp luật; phối hợp với Mặt trận Tổ quốc cùng cấp

hiệp thƣơng giới thiệu đại biểu là thanh niên tham gia ứng cử đại biểu Hội

đồng nhân dân các cấp đảm bảo số lƣợng và chất lƣợng. 2.126 ứng cử viên trẻ

trong độ tuổi thanh niên đƣợc giới thiệu tham gia ứng cử đại biểu Hội đồng

nhân dân các cấp.

Tiểu kết: Bối cảnh chính trị - kinh tế - xã hội trong nƣớc và quốc tế giai

đoạn 2001 - 2008 có tác động rất lớn đến quan điểm lãnh đạo của Đảng bộ

thành phố Hà Nội đối với công tác đoàn và phong trào thanh niên, sao cho

vừa phù hợp với xu thế chung của thế giới, vừa phát huy đƣợc sức mạnh tập

thể và vai trò xung kích, tiên phong của thế hệ trẻ thành phố. Đƣờng lối lãnh

100

đạo, chỉ đạo công tác thanh niên đề ra trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ thành

phố khóa XIII (2000 - 2005) và khóa XIV (2005 - 2010) của Thành ủy Hà

Nội đƣợc các ban ngành, đoàn thể, đặc biệt là Thành đoàn, Hội Liên hiệp

thanh niên, Hội sinh viên thành phố nghiêm túc quán triệt, triển khai thành

nhiều chƣơng trình hành động cụ thể trên cơ sở thực tế tình hình thanh niên ở

từng khu vực. Công tác đoàn và phong trào thanh niên thành phố có nhiều

khởi sắc, nhiều chỉ tiêu hoàn thành vƣợt mức kế hoạch. Tuy vẫn còn một bộ

phận thanh niên chậm tiến, nhƣng rất nhiều thành tựu của công tác đoàn và

phong trào thanh niên đã đƣợc Đảng bộ thành phố, các cấp, các ngành ghi

nhận, trong đó nổi bật nhất là đã giải quyết có hiệu quả vấn đề việc làm và

định hƣớng việc làm cho thanh niên. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp thành thị

giảm, hệ số sử dụng thời gian lao động tăng. Số thanh niên nghiện mới đƣợc

kiềm chế, tỷ lệ thanh niên tái nghiện giảm. Công tác giáo dục tƣ tƣởng, chính

trị, trang bị kỹ năng xã hội và các chƣơng trình đồng hành cùng thanh niên

đƣợc triển khai sâu rộng, đổi mới về cả nội dung và hình thức, tạo điều kiện

cho đoàn viên, thanh thiếu niên sinh hoạt, học tập và cống hiến. Nhìn chung,

công tác đoàn và phong trào thanh niên thể hiện rõ nét sự quan tâm và phối

hợp đồng bộ giữa Thành ủy, Thành đoàn, Thành hội và các ban ngành liên

quan. Những đoàn viên thanh niên ƣu tú, những nhân tài trẻ đƣợc trọng dụng;

đoàn viên thanh niên có nhiều cơ hội giao lƣu, học hỏi, tìm kiếm việc làm,

đƣợc hỗ trợ vay vốn làm giàu. Đảng bộ thành phố Hà Nội từng bƣớc chấn

chỉnh những quan điểm nặng về khai thác sử dụng hoặc thiếu niềm tin vào

thanh niên, tập trung đào tạo, bồi dƣỡng, giúp đỡ, đề bạt, sử dụng cán bộ trẻ;

quan tâm sát sao đến tâm tƣ, nguyện vọng, lợi ích của tuổi trẻ, tạo điều kiện

để thanh niên phấn đấu, rèn luyện. Tất cả những kết quả đó cho thấy vai trò

của thanh niên đƣợc Đảng bộ thành phố đề cao, ghi nhận, đã và đang phát huy

101

vị trí quan trọng trong chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Chƣơng 3

NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM ĐÚC RÚT

TỪ QUÁ TRÌNH ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO

THANH NIÊN (2001 - 2008)

3.1. Nhận xét quá trình Đảng bộ Thành phố Hà Nội lãnh đạo công

tác Đoàn và phong trào thanh niên từ năm 2001 đến năm 2008

3.1.1. Nhận xét về thành tựu

Trong những năm 2001 - 2008, nhờ đƣờng lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo

của Đảng bộ thành phố, công tác Đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô đã gặt

hái đƣợc những kết quả quan trọng, đi vào chiều sâu, bám sát nhiệm vụ chính trị

của thành phố, bám sát nội dung Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành

phố Hà Nội lần thứ XIII, XIV, Nghị quyết Đại hội Đoàn Thanh niên Cộng sản

Hồ Chí Minh Thành phố Hà Nội lần thứ XII, lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội

Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, IX. Chất lƣợng tổ chức đoàn và cơ sở đoàn trong

toàn thành phố đƣợc củng cố, kiện toàn và nâng cao. Phƣơng thức hoạt động có

nhiều đổi mới, gắn với nhu cầu, nguyện vọng và lợi ích của đoàn viên thanh

niên. Các cấp bộ đoàn Thành phố làm tốt công tác chăm lo, hỗ trợ thanh niên,

đồng thời phát huy tốt hơn vai trò xung kích của thanh niên trên mọi lĩnh vực.

Tính kỷ cƣơng, nề nếp, phong cách, lề lối làm việc của tổ chức đoàn cũng nhƣ

của đoàn viên thanh niên đƣợc cải thiện một bƣớc. Bệnh thành tích, đối phó,

hình thức trong tổ chức đoàn đang dần đƣợc khắc phục, công tác tham mƣu cho

cấp ủy, chính quyền và việc phối hợp với các ngành đƣợc thực hiện tốt hơn. Sự

chỉ đạo của Đảng bộ thành phố trong công tác đoàn và phong trào thanh niên

đã thể hiện sự đổi mới, sáng tạo, quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, coi trọng

102

tính kế hoạch, tính chiến lƣợc. Uy tín, vị thế của Đoàn Thanh niên thành phố

đƣợc nâng lên một bƣớc. Mặc dù còn nhiều khó khăn, hạn chế, song với sự cố

gắng của Đảng bộ thành phố, sự nỗ lực không ngừng của cả hệ thống và sự

hƣởng ứng tích cực, trách nhiệm của đại bộ phận cán bộ đoàn viên, thanh niên

Thủ đô, công tác Đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô đã đóng vai trò quan

trọng trong việc thực hiện các nhiệm vụ chung của thành phố và phong trào

thanh niên cả nƣớc.

Có thể khái quát những thành tựu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của

Đảng bộ thành phố Hà Nội với công tác đoàn và phong trào thanh niên qua

những nội dung sau:

Thứ nhất, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã vận dụng sáng tạo quan điểm

của Đảng Cộng sản Việt Nam vào việc đề ra chủ trương, giải pháp phù hợp

trong lãnh đạo công tác Đoàn và phong trào thanh niên.

Kết quả đạt đƣợc trên các mặt của công tác Đoàn và phong trào thanh niên

trên địa bàn thành phố trong những năm 2001 - 2008 là kết quả của nhiều yếu tố,

trong đó có sự vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ trƣơng của Đảng phù hợp với

đặc điểm tình hình của thành phố. Cùng với đƣờng lối đổi mới toàn diện đất

nƣớc, nhận thức và những quan điểm về thanh niên đã đƣợc Đảng ta bổ sung và

ngày càng hoàn chỉnh qua các kỳ Đại hội. Điển hình là Nghị quyết số 26/CT-

TW (ngày 04/7/1985); Nghị quyết số 25-NQ/TW (ngày 09/12/1991) Về công

tác thanh niên của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VI;

Nghị quyết số 04-NQ/HNTW (ngày 14/1/1993) Về công tác thanh niên trong

tình hình mới của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VII; Nghị quyết Đại

hội Đảng lần thứ VIII (tháng 6/1996); Chỉ thị 145/TTg của Thủ tƣớng Chính

phủ về việc thanh niên tham gia thực hiện các chƣơng trình kinh tế - xã hội;

Quyết định 334/TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về việc tổ chức đội trí thức trẻ

tình nguyện tham gia phát triển nông thôn; một số văn bản về chế độ, tổ chức

103

và chính sách đối với thanh niên xung phong (Quyết định 182, 770 của Thủ

tƣớng Chính phủ); Quyết định số 70/2003/QĐ-TTg (ngày 24/4/2003) của Thủ

tƣớng Chính phủ về Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam đến năm

2010; Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, IX, Nghị quyết số 25-

NQ/TW (ngày 25/7/2008) về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công

tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mục

tiêu chung trong lãnh chỉ đạo công tác thanh niên của Đảng và Nhà nƣớc là

xây dựng một thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn diện, trở thành

nguồn nhân lực trẻ có chất lƣợng cao và phát huy vai trò xung kích, sáng tạo

của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc.

Trên cơ sở chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, căn cứ vào tình hình chính

trị, kinh tế, xã hội và thực tiễn công tác Đoàn và phong trào thanh niên Thủ

đô, Thành ủy Hà Nội từng bƣớc lãnh đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền, các

ngành, đoàn thể từ thành phố đến cơ sở tăng cƣờng quan tâm hơn nữa đến

công tác thanh niên, cụ thể hóa và đƣa các nghị quyết về thanh niên đi vào

cuộc sống. Điều này thể hiện trực tiếp trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ

thành phố lần thứ XIII, XIV, Nghị quyết Đại hội Đoàn Thanh niên thành phố

lần thứ XII, XIII, trong các kế hoạch, giải pháp, chƣơng trình hành động đúng

đắn, phù hợp, có sự phối hợp đồng bộ của nhiều ngành, nhiều cấp nhằm hỗ

trợ tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của thanh niên.

Thứ hai, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ thành phố, công tác đoàn và

phong trào thanh niên Thủ đô từng bước được đổi mới, phát huy sức trẻ,

xung kích trên mọi mặt trận, xứng đáng là “cánh tay phải của Đảng bộ”, là

lực lượng “rường cột của Thủ đô”.

Thực tế hoạt động của đoàn viên thanh niên Thủ đô cho thấy, các cấp ủy

Đảng đã mạnh dạn giao việc mới, việc khó cho thanh niên. Công tác tập hợp,

vận động thanh niên tham gia các hoạt động xã hội đƣợc triển khai rộng khắp,

104

mang lại hiệu quả thiết thực. Các cấp ủy Đảng, các cơ sở Đoàn và các ban

ngành đoàn thể có kế hoạch đào tạo, sử dụng cán bộ trẻ đã qua công tác đoàn;

triển khai tốt vấn đề luân chuyển, cất nhắc, đề bạt các cán bộ đoàn có năng lực

thực sự... Công tác chỉ đạo Đoàn, Hội thanh niên sâu sát; đội ngũ cán bộ

chuyên trách nhiệt tình gần gũi với quần chúng, gần gũi với đoàn viên thanh

niên nhằm thấu hiểu tâm tƣ, nguyện vọng của thanh niên, từ đó tham mƣu cho

cấp ủy trong việc đƣa ra những phƣơng hƣớng kịp thời, hợp lý, giải quyết đƣợc

những bức xúc và nhu cầu chính đáng của thanh niên.

Dƣới sự chỉ đạo của Thành ủy nói riêng, cả hệ thống chính trị cộng tác,

giúp đỡ, trong những năm 2001 - 2008, công tác Đoàn và phong trào thanh

niên thành phố ngày càng hoàn thiện về nội dung và phƣơng thức hoạt động,

lực lƣợng thanh niên phát huy đƣợc vai trò tiên phong cách mạng, xung kích

trong mọi lĩnh vực, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các

nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội mà Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà

Nội lần thứ XII và XIII đã đề ra.

Trong mọi hoàn cảnh, Đảng bộ thành phố đều chú trọng chỉ đạo các cấp

các ngành đầu tƣ cho giáo dục - đào tạo, coi đây là bƣớc đi quan trọng để nâng

cao kiến thức cho thanh niên, nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực trẻ. Thông

qua việc đầu tƣ kiên cố cơ sở hạ tầng các trƣờng học, các trung tâm văn hóa -

thể thao, các địa điểm vui chơi giải trí, mở các trung tâm giới thiệu việc làm,

phối hợp giữa thanh niên với các trung tâm khuyến nông, hỗ trợ chuyển giao

khoa học kỹ thuật vào sản xuất, những nhu cầu cấp bách, chính đáng cả về vật

chất và tinh thần của thanh niên nhƣ: việc làm, học tập, nâng cao tay nghề, vui

chơi lành mạnh từng bƣớc đƣợc giải quyết.

Chất lƣợng giáo dục thanh niên ngày càng đƣợc nâng lên, Đảng bộ thành

phố chỉ đạo các cấp các ngành phối hợp với hệ thống chính trị, các đơn vị đào

tạo chú trọng giáo dục thanh niên về truyền thống cách mạng, giáo dục đạo

105

đức, tƣ tƣởng, chính trị, lối sống lành mạnh; giáo dục thanh niên về tri thức,

có nhiều hình thức khuyến khích học tập, lao động, sáng tạo trên tất cả các

lĩnh vực… Dƣới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thành phố cùng sự nỗ lực

của đại đa số đoàn viên thanh niên đã phát huy sức mạnh của thế hệ trẻ Thủ

đô, góp phần hình thành lớp thanh niên Hà Nội tri thức - văn minh - thanh

lịch - hiện đại, đủ sức đảm nhận sứ mạng nắm giữ vận mệnh dân tộc. Qua các

hoạt động tích cực, bổ ích này, tuyệt đại đa số đoàn viên thanh niên xác định

đƣợc mục đích, lý tƣởng của mình, nâng cao bản lĩnh chính trị, vững vàng, tin

tƣởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng. Lực lƣợng thanh niên từng bƣớc

hoàn thiện về mọi mặt: nâng cao phẩm chất chính trị; nâng cao tƣ duy kinh tế;

nâng cao trình độ học vấn, từng bƣớc thích ứng với tình hình phát triển mới

của thành phố nói riêng và đất nƣớc nói chung.

Đặc biệt, trong hoạt động dạy nghề và tƣ vấn nghề nghiệp, Đảng bộ

thành phố chỉ đạo các đơn vị, cơ sở gắn hoạt động định hƣớng nghề nghiệp và

dạy nghề với nhu cầu về lao động, việc làm của thị trƣờng. Chỉ riêng Trung

tâm xúc tiến việc làm thanh niên Hà Nội, mỗi năm đã đào tạo thành nghề, tƣ

vấn giới thiệu việc làm cho hàng nghìn thanh niên. Cơ sở Đoàn các cấp chủ

động phối hợp với các doanh nghiệp tổ chức Hội chợ việc làm, thu hút đông

đảo thanh niên tham gia. Năm 2003, các cơ sở Đoàn và Trung tâm dịch vụ

việc làm thanh niên Hà Nội đã tƣ vấn lao động cho 11.745 ngƣời, giới thiệu

việc làm cho 3.836 ngƣời; tổ chức đào tạo nghề ngắn hạn cho 1.238 ngƣời,

liên kết đào tạo nghề cho 595 học sinh. Năm 2005, Trung tâm xúc tiến việc

làm thanh niên Hà Nội đã đào tạo thành nghề cho 493 đoàn viên thanh niên,

tƣ vấn giới thiệu việc làm cho 4.714 đoàn viên thanh niên, trong đó 32,6% số

đó đã tìm đƣợc việc làm. Đoàn thanh niên cấp quận, huyện tổ chức tƣ vấn

nghề nghiệp cho hơn 30.000 đoàn viên thanh niên; phối hợp với các doanh

nghiệp lớn mở các Hội chợ việc làm, thu hút hơn 10.000 thanh niên tham gia,

106

trong đó 45% đoàn viên thanh niên đã đƣợc tuyển dụng trực tiếp từ hội chợ.

Thứ ba, Đảng bộ thành phố làm tốt công tác lãnh đạo, định hướng

cho tổ chức Đoàn Thanh niên, góp phần làm cho Đoàn Thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh thành phố ngày càng vững mạnh.

Đƣợc sự quan tâm của Đảng bộ thành phố, Đoàn Thanh niên Cộng sản

Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội ngày càng vững về tƣ tƣởng chính trị, mạnh

về tổ chức, là nòng cốt trong việc lãnh đạo thanh niên thực hiện các chủ

trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc. Những năm

2001 - 2008, Đoàn Thanh niên thành phố luôn sát cánh bên đoàn viên thanh

niên, giữ vai trò hƣớng dẫn, chỉ đạo, nâng đỡ, cổ vũ, động viên thanh niên Hà

Nội tham gia trên tất cả các phong trào hành động trong mọi lĩnh vực. Bộ máy

lãnh đạo ngày càng kiện toàn từ thành phố xuống cơ sở; coi trọng công tác

cán bộ, đánh giá đạo đức và sử dụng đúng năng lực, trình độ cán bộ, từ đó tạo

nguồn, bồi dƣỡng, sử dụng và trƣởng thành. Sự kế thừa trong công tác cán bộ

là một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định đến việc duy trì và phát

triển công tác đoàn và phong trào thanh niên thành phố.

Đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách ngày càng năng động, có trách

nhiệm, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng cao, chủ động trong việc vận

động, tập hợp thanh niên đi đầu, xung kích trong mọi nhiệm vụ. Đoàn Thanh

niên cũng đã tích cực tham mƣu cho các cấp ủy Đảng và chính quyền trong chỉ

đạo thực hiện công tác Đoàn và phong trào thanh niên. Qua đó, thanh niên Hà

Nội có điều kiện tốt nhất để phát triển toàn diện về sức khỏe, đạo đức, trí tuệ;

hƣớng đến con đƣờng học tập, lao động hăng say, có lối sống lành mạnh, có

môi trƣờng năng động, hoàn thiện để sống, trƣởng thành và cống hiến; tạo

cho thanh niên chỗ đứng ngày càng quan trọng, vững vàng trong quá trình

phát triển kinh tế, ổn định chính trị - xã hội của Thủ đô.

107

Nguyên nhân của thành tựu:

- Thứ nhất, Đảng bộ thƣờng xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo Hội đồng

nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố, sự phối hợp, giúp đỡ có hiệu quả của các

sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Thành phố.

- Thứ hai, công tác giáo dục, tuyên truyền về vị trí, vai trò của thanh niên

đƣợc đẩy mạnh và thƣờng xuyên trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng. Môi

trƣờng học tập, rèn luyện, cống hiến và trƣởng thành của thanh niên ngày càng

lành mạnh. Đảng bộ, Ủy ban nhân dân thành phố và các sở, ban ngành, đoàn thể

có nhiều chƣơng trình, chính sách hỗ trợ giải quyết các nhu cầu chính đáng của

thanh niên về phát triển kinh tế, học tập, vui chơi giải trí, đặc biệt là vấn đề giải

quyết việc làm.

- Thứ ba, sự cố gắng, nỗ lực phấn đấu của toàn thể đội ngũ cán bộ đoàn,

đoàn viên thanh niên và nhân dân Thủ đô, đặc biệt là bộ máy lãnh đạo của Đảng,

chính quyền, đội ngũ cán bộ các cấp, đội ngũ cán bộ chuyên trách từ Thành phố

đến cơ sở thƣờng xuyên đƣợc củng cố, kiện toàn, có chuyên môn, nghiệp vụ

ngày càng cao và đã tham mƣu tích cực cho cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp

trong tổ chức và chỉ đạo thực hiện công tác đoàn và phong trào thanh niên.

3.1.2. Nhận xét về hạn chế

Bên cạnh những kết quả quan trọng đạt đƣợc là chủ yếu, trong quá trình

lãnh đạo công tác đoàn và phong trào thanh niên, Đảng bộ Hà Nội còn tồn tại

một số hạn chế:

Thứ nhất, công tác chỉ đạo giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối

sống, nắm bắt tình hình diễn biến tư tưởng các đối tượng thanh niên của

Đảng bộ chưa thực sự toàn diện, triệt để.

Dƣới tác động của nền kinh tế thị trƣờng, ảnh hƣởng của lối sống đô thị

hiện đại, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy chƣa thực sự bao quát hết

đƣợc các khu vực và các đối tƣợng thanh niên; chƣa chỉ đạo cụ thể Đoàn

108

Thanh niên thành phố xây dựng một chiến lƣợc lâu dài và sáng tạo trong việc

giáo dục tƣ tƣởng, chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên. Công tác giáo

dục chƣa tạo ra đƣợc sự kết hợp đồng bộ, thƣờng xuyên, liên tục giữa gia

đình, nhà trƣờng và xã hội trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Thành đoàn Hà Nội

là đơn vị thực hiện trực tiếp việc nghiên cứu các mô hình hoạt động, các giải

pháp nhằm thu hút, tập hợp, giáo dục, giúp đỡ các đối tƣợng thanh niên đặc

thù nhƣ sinh viên ngoại trú, lao động ngoại tỉnh, thanh niên trong các đơn vị

kinh tế ngoài quốc doanh và liên doanh với nƣớc ngoài, thanh niên tôn giáo,

thanh niên chậm tiến, nhƣng cũng chƣa rà soát, bao quát đƣợc hết các đối

tƣợng này. Cần đổi mới tƣ duy trong phƣơng thức tập hợp thanh niên theo

phƣơng châm: ở đâu có thanh niên, ở đó phải có những hoạt động thu hút

thanh niên.

Thực tế hoạt động ở cấp cơ sở cho thấy, các cấp ủy Đảng còn nặng tính

hành chính, chậm đổi mới trong phƣơng thức lãnh đạo tổ chức Đoàn Thanh

niên. Một số địa phƣơng, vào một số thời điểm, công tác tuyên truyền, vận

động đoàn viên thanh niên còn hời hợt, nội dung và hình thức tuyên truyền

lặp đi lặp lại, thiếu sự sáng tạo, không có sức thu hút. Một số cán bộ đoàn

chuyên trách chƣa thực sự gắn bó với vai trò, trách nhiệm. Một bộ phận

không nhỏ đoàn viên thanh niên thiếu ý thức rèn luyện, bản lĩnh chính trị, đạo

đức non kém, không chịu trau dồi kiến thức, chƣa coi trọng truyền thống gia

đình, quê hƣơng, dẫn đến tình trạng thiếu niềm tin vào bản thân, vào cuộc

sống, suy nghĩ tiêu cực, sa vào tệ nạn xã hội; lƣời lao động, lƣời học tập, rèn

luyện, sống thực dụng, thích hƣởng thụ. Ở khu vực thành thị, tỷ lệ thanh niên

vi phạm pháp luật, sử dụng ma túy, sa vào lối sống không lành mạnh chiếm tỷ

lệ cao.

Thứ hai, sự kết hợp giữa cơ quan Đảng, chính quyền với các ban

ngành, đoàn thể trong công tác đoàn và phong trào thanh niên chưa đồng

109

bộ, chưa chặt chẽ.

Ở một số địa phƣơng, đơn vị trên địa bàn thành phố, công tác triển khai,

cụ thể hóa các chính sách về thanh niên của Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành

phố, Thành đoàn còn chậm chạp. Đánh giá vai trò thanh niên và công tác

đoàn viên thanh niên của một số cấp ủy chƣa đầy đủ, toàn diện nên khả năng

xã hội hóa công tác thanh niên còn hạn chế. Sự liên kết, phối hợp giữa cấp ủy,

Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân với Đoàn Thanh niên và các ban ngành,

đoàn thể ở một số nơi chƣa thống nhất, chƣa đồng bộ, kết hợp nhỏ lẻ nên sức

mạnh liên kết và tính hiệu quả chƣa cao. Một số ngành phối hợp với tổ chức

Đoàn nhƣng chỉ đơn thuần là hỗ trợ kinh phí, nhiều chƣơng trình hành động

còn khoán trắng cho thanh niên. Đoàn Thanh niên một số địa phƣơng trong

thành phố chƣa có nhiều đổi mới trong nội dung và hình thức hoạt động, chƣa

thu hút đƣợc đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia hoạt động tích cực.

Công tác chỉ đạo của cấp ủy trong việc đổi mới hoạt động tổ chức Đoàn cho

phù hợp với sự thay đổi của thời đại chƣa thực sự nhanh nhạy, lãnh đạo chung

chung trong khi tính độc lập của tổ chức Đoàn Thanh niên cao. Hoạt động của

Hội Liên hiệp Thanh niên còn mờ nhạt, chƣa làm tốt vai trò tập hợp đông đảo

lực lƣợng thanh niên vào các phong trào hoạt động.

Nguyên nhân hạn chế:

* Nguyên nhân khách quan:

- Sự quan tâm lãnh đạo một số cấp uỷ và tạo điều kiện của chính quyền,

phối hợp và chung tay của các lực lƣợng xã hội trong công tác giáo dục đoàn

viên thanh niên ở nhiều nơi chƣa đƣợc chú trọng.

- Ảnh hƣởng của mặt trái cơ chế kinh tế thị trƣờng, quá trình mở cửa và

hội nhập đã tác động không nhỏ đến nhận thức của thanh niên nói riêng, hoạt

động công tác đoàn và phong trào thanh niên nói chung.

- Sau thời điểm mở rộng địa giới hành chính Thủ đô năm 2008, các cơ sở

110

Đoàn có sự không đồng đều về công tác cán bộ, điều kiện tổ chức hoạt động và

chất lƣợng phong trào. Tuy nhiên, sự không đồng đều này dần dần cũng đã đƣợc

khắc phục.

Nguyên nhân chủ quan:

- Sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thành phố đối với công tác đoàn và

phong trào thanh niên chƣa thực sự triệt để, nhất là ở các xã ngoại thành. Một

số cấp ủy ở một số nơi chậm cải tiến trong cách thức điều hành và phát huy

vai trò của thanh niên và tổ chức Đoàn Thanh niên.

- Sự kết hợp giữa cơ quan Đảng, chính quyền với các ban ngành, đoàn

thể trong công tác đoàn và phong trào thanh niên chƣa đồng bộ, chƣa chặt

chẽ, còn mang tính hình thức, nhiều phong trào, hoạt động khoán trắng cho

thanh niên.

3.2. Một số kinh nghiệm

Nghị quyết Trung ƣơng 7 (khóa X) Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng

đối với công tác thanh niên tiếp tục khẳng định: Thanh niên là lực lƣợng xã

hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tƣơng lai, vận

mệnh dân tộc; là lực lƣợng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhận những công

việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi

sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn

tự khẳng định mình. Tuy nhiên không phải lúc nào xã hội và các cấp ủy đảng

cũng có nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí của thanh niên và tầm quan trọng

của công tác lãnh đạo đoàn thanh niên. Trƣớc yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng

sâu rộng và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình đòi hỏi phải tăng cƣờng sự

lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên nhằm chăm lo, bồi dƣỡng và

phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng

111

và bảo vệ Tổ quốc.

Từ thực tiễn hoạt động của công tác Đoàn và phong trào thanh niên Thủ

đô dƣới sự lãnh đạo của Đảng bộ Thành phố Hà Nội những năm 2001 - 2008,

có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm:

Thứ nhất, các cấp ủy Đảng cần quán triệt sâu sắc quan điểm của

Đảng về vai trò, vị trí của thanh niên và tổ chức Đoàn Thanh niên trong

tình hình mới.

Phong trào thanh niên luôn gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng. Nâng cao

nhận thức về vai trò, vị trí của thanh niên là một yếu tố rất quan trọng trong

việc tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào thanh niên và tổ

chức Đoàn Thanh niên. Đây không chỉ là nhu cầu tồn tại có tính chất nguyên

lý mà còn là giải pháp thực tiễn rất quan trọng để đẩy mạnh công tác đoàn và

phong trào thanh niên thành phố trong thời gian tới.

Cần nắm vững các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về thanh niên và công

tác thanh niên, trên cơ sở đó, thống nhất trong nhận thức của các cấp ủy đảng,

của cán bộ đảng viên trong đánh giá, nhìn nhận vị trí, vai trò của thanh niên

và xác định rõ trách nhiệm của từng cấp ủy, từng cán bộ, đảng viên trong sự

nghiệp giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ và củng cố tổ chức Đoàn. Coi việc xây

dựng tổ chức Đoàn làm hạt nhân đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh

niên cũng quan trọng nhƣ xây dựng tổ chức Đảng. Công tác đoàn kết, tập hợp

thanh niên là một bộ phận quan trọng, không tách rời trong toàn bộ công tác

dân vận của Đảng, luôn luôn là nhiệm vụ cách mạng có tính chiến lƣợc. Phải

đặc biệt coi trọng vai trò của tổ chức Đoàn trong việc tham mƣu cho Đảng về

lãnh đạo công tác thanh niên.

Các cấp ủy Đảng phải thƣờng xuyên đôn đốc, kiểm tra, tổ chức sơ kết,

đánh giá, rút kinh nghiệm đối với công tác đoàn và phong trào thanh niên.

112

Trên cơ sở nắm chắc đặc điểm của thanh niên, nhận thức đúng vai trò, vị trí

và lợi ích của thanh niên, Đảng hoạch định chủ trƣơng, chính sách về công tác

thanh niên, đáp ứng đƣợc yêu cầu và quyền lợi chính đáng của thế hệ trẻ.

Thứ hai, quán triệt sâu sắc nhiệm vụ lãnh đạo tổ chức Đoàn Thanh

niên là một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong công tác xây dựng Đảng.

Đoàn viên thanh niên là cánh tay đắc lực, là đội ngũ kế thừa sự nghiệp

cách mạng của Đảng. Đảng bộ thành phố luôn quan tâm chỉ đạo sát sao công

tác xây dựng Đoàn vững mạnh và coi xây dựng Đoàn là xây dựng Đảng

trƣớc một bƣớc. Quá trình xây dựng, củng cố tổ chức đoàn cũng đồng thời là

quá trình tăng cƣờng sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Đảng đối với tổ

chức đoàn. Đảng bộ thành phố chỉ đạo các cấp ủy đảng trực tiếp lãnh đạo Ban

Thƣờng vụ Đoàn các cấp, quán triệt các Chỉ thị, Nghị quyết về thanh niên

trong giai đoạn mới. Định kỳ, Ban Thƣờng vụ Đảng bộ nghe Thƣờng trực

Thành đoàn báo cáo kết quả hoạt động và phƣơng hƣớng nhiệm kỳ mới, trên

cơ sở đó có định hƣớng kịp thời. Tổ chức hội nghị bàn về công tác thanh niên

cho các Bí thƣ quận, huyện đoàn, đoàn trực thuộc, tạo cơ chế hoạt động thông

thoáng cho Đoàn Thanh niên thành phố.

Hàng năm, Đảng bộ thành phố cũng nhƣ các Quận ủy, Huyện ủy, Đảng

ủy khối trực thuộc đều có chƣơng trình gặp mặt, tiếp xúc với đại diện thanh

niên để tìm hiểu tâm tƣ, nguyện vọng chính đáng của tuổi trẻ, từ đó kịp thời

nắm bắt những vấn đề nổi cộm, kịp thời có hƣớng chỉ đạo. Thành đoàn chủ

động phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng chƣơng trình hỗ trợ thanh

niên nhƣ: miễn giảm học phí, tuyên dƣơng những đoàn viên, đội viên, thanh

niên tiêu biểu trên các mặt trận, tổ chức giao lƣu, gặp mặt cựu cán bộ đoàn,

tìm hiểu về tổ chức Đoàn và Đảng…

Các cấp bộ đoàn đã tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tham gia đóng góp

ý kiến vào các Dự thảo Nghị quyết của Đảng; tham gia bầu cử Hội đồng nhân

113

dân các cấp; cử chọn, giới thiệu cán bộ trẻ tham gia ứng cử vào cấp ủy Đảng

và bộ máy Nhà nƣớc các cấp; triển khai và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở;

tham gia thực hiện các chƣơng trình, dự án ở địa phƣơng; triển khai thực hiện

các cuộc vận động. Qua đó, đoàn viên thanh niên có điều kiện giao lƣu học

hỏi, kịp thời nắm bắt diễn biến thời sự trong và ngoài nƣớc, hoàn thiện kiến

thức xã hội, có cơ hội tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng

chính quyền, từ đó củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.

Thứ ba, đẩy mạnh hơn nữa việc giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng

bản lĩnh cho thanh niên trong thời đại công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Thực tế xã hội cho thấy, thanh niên với những đặc trƣng về lứa tuổi, sức

khỏe tâm lý và nhận thức, thƣờng có những hành vi, lối sống, quan niệm, cảm

thụ và sáng tạo văn hóa riêng mà không phải lúc nào cũng đƣợc thừa nhận.

Lối sống hay văn hóa thanh niên là một hiện tƣợng văn hóa đặc biệt gắn liền

với tuổi trẻ, trong đó sự sáng tạo và đổi mới luôn là những đặc trƣng cơ bản.

Điều đó làm nên bản chất của văn hóa thanh niên. Bên cạnh sự định hƣớng

cho thanh niên hƣớng tới những cảm thụ văn hóa lành mạnh, cần phải tin

tƣởng vào bản chất tốt đẹp của thanh niên, tạo ra môi trƣờng thuận lợi để giao

nhiệm vụ và giúp thanh niên nỗ lực vƣợt qua khó khăn, vƣơn lên trong cuộc

sống.

Trong điều kiện tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, cũng nhƣ

sự bùng nổ của các phƣơng tiện truyền thông, nhiều luồng thông tin tác động

nhiều chiều khác nhau, vấn đề cốt yếu đặt ra trong công tác giáo dục chính trị,

tƣ tƣởng cho thanh niên của Đảng bộ thành phố, của Đoàn Thanh niên thành

phố là phải trang bị cho Đoàn Thanh niên những nhận thức, hiểu biết cơ bản

về lý luận chính trị để thanh niên chủ động, tự nhận biết, tự lý giải đƣợc các

vấn đề, các biến động về kinh tế, chính trị, xã hội diễn ra trong cuộc sống.

Làm sao để lực lƣợng thanh niên rèn luyện đƣợc bản lĩnh vững vàng, phát huy

114

tài năng, sức sáng tạo, nắm bắt thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ thông

tin; vững vàng trƣớc những cám dỗ của tệ nạn xã hội, của lối sống hƣởng thụ,

lƣời lao động; vững vàng trƣớc “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù

địch, nhanh chóng thích ứng trƣớc sự thay đổi từng ngày của tình hình trong

nƣớc và quốc tế.

Thanh niên là đối tƣợng rất nhạy cảm với thời cuộc nên những hành

động, biểu hiện của thế hệ đi trƣớc rất dễ ảnh hƣởng đến thanh niên. Sinh thời

Chủ tịch Hồ Chí Minh thƣờng nhắc nhở: Lấy gƣơng ngƣời tốt, việc tốt để

hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng

Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con ngƣời mới, cuộc sống

mới. Cần đẩy mạnh thực hiện việc học tập và làm theo tấm gƣơng đạo đức Hồ

Chí Minh, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xử lý nghiêm những cán

bộ đảng viên thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật, tạo môi trƣờng chính trị

và đạo đức cách mạng lành mạnh, củng cố niềm tin cho thanh niên. Phải phấn

đấu để mỗi cán bộ, đảng viên là một tấm gƣơng sáng về đạo đức, lối sống, nói

đi đôi với làm để thanh niên học tập và noi theo.

Thứ tư, phát huy vai trò xung kích của thanh niên và các tổ chức

thanh niên, đặc biệt là tổ chức Đoàn Thanh niên.

Đảng bộ thành phố lãnh, chỉ đạo các tổ chức của thanh niên triển khai

các chƣơng trình hành động bằng nhiều biện pháp, mô hình cụ thể, có sức hút

đông đảo thanh niên tham gia. Từ những phong trào, mô hình đó, đoàn viên

thanh niên có điều kiện rèn luyện, dám nói, dám làm, thể hiện khả năng xung

kích, đi đầu trong học tập, lao động, sản xuất, nhất là xung kích bảo vệ Tổ

quốc, tham gia giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Nội dung

của các phong trào thanh niên tình nguyện phát triển theo chiều sâu, yêu cầu

chất lƣợng thay vì số lƣợng, tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên chủ động

nắm bắt thông tin quốc tế, có cơ hội hoàn thiện các kiến thức xã hội nhƣ ngoại

115

ngữ, tin học, luật pháp, nâng cao năng lực hội nhập…

Quá trình xây dựng chƣơng trình hành động của thanh niên, của tổ chức

Đoàn từ cấp cơ sở đến thành phố, cấp Trung ƣơng đoàn phải dựa trên nhu

cầu, lợi ích thiết thực của thanh niên, phải góp phần giải quyết những vấn đề

bức thiết trong thanh niên. Có nhƣ vậy mới thu hút đƣợc đoàn viên thanh niên

tham gia, mới phát huy đƣợc vai trò và sức mạnh to lớn của thanh niên, mới

hình thành đƣợc mối liên kết chặt chẽ giữa Đảng, chính quyền, các ban

ngành, đoàn thể với tổ chức Đoàn và đoàn viên thanh niên. Thanh niên đƣợc

học tập, rèn luyện, lao động và cống hiến sẽ nhanh chóng trƣởng thành cả về

tri thức và các kỹ năng sống, kỹ năng xã hội, thực sự trở thành cánh tay phải

của Đảng, là lực lƣợng dự bị tin cậy, kế thừa sự nghiệp cách mạng vẻ vang

của Đảng và dân tộc.

Thứ năm, phải coi trọng công tác cán bộ đoàn, đặc biệt là cấp cơ sở;

chăm lo thường xuyên việc tạo nguồn, bảo đảm sự kế thừa trong công tác

cán bộ của các tổ chức thanh niên.

Trong thời gian qua, nhiệm vụ xây dựng và củng cố, nâng cao chất lƣợng

hoạt động của tổ chức Đoàn, Hội đã đƣợc các cấp bộ Đảng trong thành phố

chú trọng. Nhờ vậy mà Đoàn đã không ngừng trƣởng thành, lớn mạnh về

nhiều mặt và thực hiện tốt vai trò của mình. Tuy nhiên, mỗi giai đoạn cách

mạng đều đặt ra những nhiệm vụ mới, với những yêu cầu ngày càng cao hơn,

đòi hỏi việc xây dựng, củng cố tổ chức cũng phải đổi mới cho phù hợp và

tƣơng xứng với yêu cầu đó. Nhiệm vụ của thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại

hóa đất nƣớc yêu cầu các tổ chức Đoàn, Hội phải đƣợc tinh gọn và hoạt động

có hiệu quả, đông về số lƣợng nhƣng phải đảm bảo về chất lƣợng.

Việc hoàn thiện và củng cố các tổ chức Đoàn, Hội, Đội không chỉ đơn

thuần là thay đổi, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ hiện hành, mà cốt yếu phải đào

tạo và nuôi dƣỡng đƣợc đội ngũ cán bộ nguồn tâm huyết, sử dụng những cán

116

bộ thực sự có trách nhiệm, tâm huyết với phong trào, toàn tâm toàn ý cho

công việc. Đặc biệt ƣu tiên và có chế độ đãi ngộ với những cán bộ thanh niên

có kiến thức và năng lực, nhất là năng lực tập hợp, vận động thanh niên.

Những ngƣời đứng đầu các tổ chức của thanh niên phải là tấm gƣơng sáng về

mọi mặtđể đoàn viên, thanh niên noi theo. Cán bộ đoàn, hội, đội phải thể hiện

đƣợc tính tiên phong so với các đội viên, đoàn viên thanh niên trong tổ chức.

Muốn đảm bảo những tiêu chí đó trong sử dụng cán bộ của các tổ chức

thanh niên, Đảng bộ thành phố đã đẩy mạnh chỉ đạo Thành đoàn, Hội Liên

hiệp thanh niên, Hội sinh viên thành phố lên kế hoạch, báo cáo tình hình thực

tế cán bộ cơ sở, đồng thời có kế hoạch bồi dƣỡng cán bộ đoàn chủ chốt, cán

bộ nguồn. Thành đoàn Hà Nội phối hợp với các trƣờng chính trị, các trung

tâm bồi dƣỡng chính trị trên địa bàn thành phố mở các lớp chính trị phổ

thông, các lớp tập huấn ngắn hạn, dài hạn về kỹ năng và nghiệp vụ công tác

thanh niên, công tác đoàn, hội, qua đó nâng cao trình độ hiểu biết, nhận thức

chính trị và năng lực vận động thanh niên của đội ngũ cán bộ. Đảng bộ thành

phố đặc biệt quan tâm đến chế độ, chính sách dành cho cán bộ đoàn, nhất là ở

cấp chi đoàn cơ sở, giúp cho đội ngũ cán bộ đoàn gắn bó hơn với nhiệm vụ,

yên tâm công tác, cống hiến và phát triển.

Các buổi sinh hoạt chi đoàn ngày càng đổi mới hơn về nội dung cũng

nhƣ hình thức truyền tải, ngoài việc giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho đoàn viên

thanh niên, tuyên truyền chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc, đã và

đang đi sâu vào đề cập đến những vấn đề bức xúc trong thanh niên hiện nay,

đề cập trực tiếp đến nhiệm vụ và quyền lợi của thanh niên. Thanh niên đƣợc

lên tiếng thể hiện quan điểm của mình trong nhiều lĩnh vực và đội ngũ cán bộ

đoàn, hội, đội là ngƣời trực tiếp ghi nhận những ý kiến đó, kịp thời phản ánh

lên cấp trên, đồng thời là ngƣời định hƣớng ban đầu cho đoàn viên thanh niên

trong nhiều sự kiện chính trị - xã hội của địa phƣơng, của thành phố và của

117

đất nƣớc.

KẾT LUẬN

1. Đảng bộ thành phố Hà Nội với vai trò lãnh đạo toàn diện tất cả các

lĩnh vực đời sống xã hội, là thành viên trong hệ thống chính trị Thủ đô, đồng

thời là hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị ấy, lãnh đạo thành công công cuộc

đổi mới trên mảnh đất Thủ đô Thăng Long ngàn năm văn hiến, anh hùng,

trong đó có việc lãnh đạo tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

thành phố và phong trào thanh niên ngày càng mạnh mẽ, sôi nổi. Sự quan tâm

đến công tác đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô không chỉ đƣợc thể hiện

qua việc Đảng bộ thành phố quán triệt tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, cụ thể hóa các

quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc về công tác đoàn, phong trào

thanh niên mà còn thể hiện ở việc Đảng bộ thành phố chủ động lãnh đạo công

tác thanh niên, đƣa ra những quyết sách cụ thể, tích cực, thƣờng xuyên, phù

hợp với thực trạng thanh niên Thủ đô.

2. Về chủ trƣơng lãnh đạo, những năm 2001 - 2008, Đảng bộ thành phố

Hà Nội đã đƣa ra những chỉ thị, nghị quyết, chƣơng trình hành động cụ thể,

quan tâm đến sự phát triển toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của thanh niên.

Điển hình là các chính sách quan tâm đến việc hình thành lớp thanh niên có lý

tƣởng cách mạng, có bản lĩnh vững vàng, giàu lòng yêu nƣớc và tự hào dân

tộc, có ý chí lập thân lập nghiệp, nhanh nhạy trƣớc mọi diễn biến của thời đại;

các chính sách phát triển thanh niên về học tập, lao động, sáng tạo, về sức

khỏe, về văn hóa tinh thần; các chính sách giải quyết việc làm, làm giàu chính

đáng… Hệ thống chủ trƣơng, chính sách của Đảng bộ Thành phố Hà Nội

trong công tác thanh niên đã quán triệt sâu sắc quan điểm, đƣờng lối của

Đảng và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; coi trọng tính thực thi của các chỉ thị, nghị

quyết qua việc triển khai sâu rộng đến các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận

118

Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Đảng bộ thành phố coi trọng việc tăng

cƣờng sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác đoàn và phong trào

thanh niên; tăng cƣờng sự phối hợp giữa Đoàn Thanh niên với các ban ngành

đoàn thể, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên; xây dựng tổ chức

Đoàn vững mạnh.

3. Tuy vẫn còn những hạn chế nhất định, nhƣng thực tiễn hoạt động của

công tác đoàn và phong trào thanh niên thành phố Hà Nội từ năm 2001 đến

năm 2008 cho thấy, Đảng bộ thành phố lãnh đạo, chỉ đạo các ban ngành, đoàn

thể, đặc biệt là Đoàn Thanh niên thành phố, triển khai tốt các chủ trƣơng đề

ra, chăm lo đến sự phát triển của thanh niên trên mọi mặt: Xây dựng, củng cố

tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội sinh viên thành phố

vững mạnh; vận động thanh niên tham gia xây dựng tổ chức Đoàn, tham gia

xây dựng Đảng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ vững quốc phòng - an ninh;

quan tâm đến công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng, đạo đức, lối sống lành

mạnh cho thanh niên; tạo môi trƣờng lành mạnh cho thanh niên học tập, nâng

cao tri thức, lao động, rèn luyện, cống hiến và trƣởng thành; quan tâm đến vấn

đề phát triển nguồn nhân lực trẻ có chất lƣợng, có tay nghề, năng động, sáng

tạo; quan tâm giải quyết việc làm, trọng dụng nhân tài, tạo điều kiện và

khuyến khích thanh niên làm giàu chính đáng; quan tâm đến việc giải quyết

các nhu cầu chính đáng của thanh niên trong lĩnh vực văn hóa tinh thần…

4. Công tác đoàn và phong trào thanh niên trong giai đoạn hiện nay là mối

quan tâm thƣờng xuyên của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố. Tuy

nhiên, để có phƣơng hƣớng, giải pháp thực hiện cũng nhƣ phát huy đƣợc tối đa

sức mạnh và hiệu quả hoạt động của công tác thanh niên, cần tiếp tục đổi mới tƣ

duy, nâng cao hơn nữa nhận thức về vai trò, vị trí, sứ mệnh của thanh niên, nhất

là trong giai đoạn đất nƣớc đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, hội nhập

119

toàn cầu nhƣ hiện nay.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội (1996), Văn kiện Đại hội đại

biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XII, Nxb Hà Nội.

2. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội (2001), Văn kiện Đại hội đại

biểu lần thứ XIII Đảng bộ thành phố Hà Nội, Hà Nội.

3. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội (2004), Lịch sử Đảng bộ thành

phố Hà Nội (1930 - 2000), Hà Nội.

4. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội (2010), Văn kiện Đại hội đại

biểu lần thứ XV Đảng bộ thành phố Hà Nội, Nxb Hà Nội.

5. Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2000), Lịch sử

Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào thanh niên Việt

Nam (1925 - 1999), Nxb Thanh niên, Hà Nội.

6. Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội

(2002), Chặng đường 72 năm của tuổi trẻ Thủ đô, Nxb Hà Nội, Hà Nội.

7. Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2004), Đoàn

Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với việc tham gia phát triển tài năng

trẻ trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, Nxb Thanh

niên, Hà Nội.

8. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2002), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2001, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

9. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2002), Báo cáo công tác Đoàn và

phong trào thanh niên Hà Nội (nhiệm kỳ 2002 - 2007), Phòng Lƣu trữ

120

Thành đoàn.

10. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2003), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2002, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

11. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2004), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2003, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

12. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2005), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2004, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

13. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2006), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2005, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

14. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2007), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2006, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

15. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2008), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2007, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

16. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội (2009), Báo cáo tổng kết công tác

đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà

Nội năm 2008, Phòng Lƣu trữ Thành đoàn.

17. Ban Chấp hành Thành Đoàn Hà Nội, Báo cáo của Ban Chấp hành Thành

đoàn Hà Nội tại Đại hội lần thứ XIII nhiệm kỳ 2007 - 2012, lƣu trữ tại

Thành đoàn Hà Nội.

18. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 320/BC-TNHN, ngày 22-2-

121

2002, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

19. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 05-BC/TNHN, ngày 01-1-

2003, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

20. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 77/BC-TNHN, ngày 19-12-

2003, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

21. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 102/BC-TNHN, ngày 15-2-

2005, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

22. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 197-BC/TNHN, ngày 09-2-

2006, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

23. Ban Chấp hành thành phố Hà Nội, Báo cáo số 355/BC-TNHN, ngày 15-

12-2006, Lƣu trữ tại Văn phòng Thành đoàn Hà Nội.

24. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2001), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2000,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2001, Hà

Nội.

25. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2002), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2001,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2002, Hà

Nội.

26. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2003), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2002,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2003, Hà

Nội.

27. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2004), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2003,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2004, Hà

122

Nội.

28. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2005), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2004,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2005, Hà

Nội.

29. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2006), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2005,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2006, Hà

Nội.

30. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2007), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2006,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2007, Hà

Nội.

31. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2008), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2007,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2008, Hà

Nội.

32. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

(2009), Báo cáo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2008,

chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2009, Hà

Nội.

33. Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ƣơng, Tổng điều tra dân

số và nhà ở Việt Nam năm 2009, Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2010.

34. Ban Thƣờng vụ Thành ủy Hà Nội, Chỉ thị số 04-CT/TƯ, ngày 2-5-2001,

Lƣu trữ Văn phòng Thành ủy.

35. Ban Thƣờng vụ Thành ủy Hà Nội, Báo cáo số 13-BC/TU, ngày 30-6-

2006, Lƣu trữ Văn phòng Thành ủy.

123

36. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam:

Website:http://w.w.w.dangcongsan.vn

37. Phạm Bằng - Nguyễn Hồng Thanh (2005), Tình hình thanh niên Việt Nam

thế kỷ XX những sự kiện quan trọng nhất, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

38. Nguyễn Văn Buồm (2005), Tình hình thanh niên Việt Nam, số liệu và

phân tích, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

39. Các báo cáo, chƣơng trình, nghị quyết của Thành ủy Hà Nội về công tác

Đoàn, về phong trào thanh niên, phát huy sức mạnh của thanh niên trong thời

đại mới.

40. Các văn bản chủ yếu của Thành uỷ Hà Nội khoá XIV (2006), tập 1.

41. Cổng thông tin điện tử Thành đoàn Hà Nội:

http://thanhdoanhanoi.gov.vn/

42. Cổng thông tin điện tử Tổng cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình:

http://www.gopfp.gov.vn

43. Cổng thông tin điện tử Trung ƣơng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:

http://doanthanhnien.vn/default.aspx

44. Hoàng Đình Cúc (2007), Xây dựng, củng cố thế giới quan khoa học cho

thanh niên, sinh viên nước ta hiện nay, Tạp chí Lý luận chính trị, số 3.

45. Phạm Tất Dong (1991), Vấn đề việc làm cho thanh niên, Tạp chí Cộng

sản, số 01.

46. Đào Ngọc Dung (2006), Phát triển tư duy lý luận của Đảng về sự tham

gia của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong hoạt động quản lý

nhà nước về công tác thanh niên, Tạp chí Thanh niên.

47. Dƣơng Tự Đam (2005), Lãnh đạo và quản lý về công tác thanh niên trong

thời kỳ đổi mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

48. Đoàn Nam Đàn (2001), Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên,

124

Nxb Thanh niên, Hà Nội.

49. Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp

hành Trung ương khóa VII, lƣu hành nội bộ.

50. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần

thứ IX, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.

51. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 46, Nxb

Chính trị quốc gia, Hà Nội.

52. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đảng bộ toàn quốc

lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

53. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 50, Nxb

Chính trị quốc gia, Hà Nội.

54. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 52, Nxb

Chính trị quốc gia, Hà Nội.

55. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới

và hội nhập (Đại hội VI, VII, VIII, IX, X, XI), Nxb Chính trị quốc gia, Hà

Nội.

56. Lã Quý Đô (2007), Chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau

trong tư tưởng Hồ Chí Minh, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 9.

57. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (1997), Báo cáo của Ban Chấp

hành Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tại Đại hội

Đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đoàn.

58. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2002), Báo cáo của Ban Chấp

hành Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tại Đại hội

Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đoàn.

59. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (20/4/2004), Nghị quyết số

04/NQ/TWĐTN: Tăng cường vai trò của Đoàn Thanh niên trong việc vận

125

động hỗ trợ tổ chức thanh niên tham gia phát triển kinh tế.

60. Nguyễn Hữu Đức (chủ biên, 2003), Giáo dục, rèn luyện thanh niên theo

tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb

Quân đội Nhân dân, Hà Nội.

61. Hồ Chí Minh (1970), Bàn về thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

62. Hồ Chí Minh (1980), Bốn mươi năm đấu tranh cách mạng vẻ vang vì giáo

dục thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

63. Hồ Chí Minh (1980), Về giáo dục thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

64. Hồ Chí Minh (1983), Về giáo dục thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

65. Hồ Chí Minh toàn tập (1995), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

66. Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam, Trƣờng Đào tạo cán bộ Thanh

thiếu niên I (1996), Vấn đề thanh niên nhìn nhận và dự báo, Nxb Thanh

niên, Hà Nội.

67. Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, Viện nghiên cứu thanh niên (2006),

Những vấn đề nghiên cứu thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa,

hiện đại hóa, Nxb Lao động xã hội, Hà Nội.

68. Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam (2004), Lịch sử Hội Liên hiệp thanh

niên Việt Nam và phong trào thanh niên Việt Nam, Nxb Thanh niên, Hà

Nội.

69. Nguyễn Văn Hùng (chủ biên) (2001), Đảng Cộng sản Việt Nam với công

tác vận động thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa

đất nước, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

70. Phạm Tiến Hùng (2010), Tìm hiểu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí

Minh - 80 năm một chặng đường lịch sử, Nxb Dân Trí, Hà Nội.

71. Vũ Trọng Kim (chủ biên, 1999), Quản lý Nhà nước về công tác thanh

niên trong thời kỳ mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

72. Lênin (1981), Bàn về thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

126

73. Lênin và Stalin (1985), Bàn về vai trò và nhiệm vụ của thanh niên.

74. Nguyễn Quang Liệu (2008), Cuộc vận động thanh niên của Đảng ở miền

Bắc giai đoạn 1965 - 1975, Luận văn Tiến sỹ Lịch sử Đảng Cộng sản Việt

Nam, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà

Nội.

75. Đỗ Thị Thanh Loan (2003), Đảng bộ Hà Tây lãnh đạo công tác Đoàn và

phong trào thanh niên thời kỳ 1991 - 2000, Luận văn Thạc sĩ khoa học,

Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

76. Nguyễn Văn Lộc (2006), Tổng quan tình hình thanh niên, công tác Đoàn

và phong trào thanh thiếu nhi nửa nhiệm kỳ Đại hội toàn quốc lần thứ

VIII (2002 - 2005), Nxb Thanh niên, Hà Nội.

77. Nguyễn Thị Khánh Ly (2008), Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lãnh đạo công tác

Đoàn và phong trào thanh niên (2001 - 2007), Luận văn Thạc sĩ khoa học,

Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

78. Mác - Enghen (1981), Bàn về thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

79. Trần Văn Miều (2001), Phong trào thanh niên với việc đào tạo nguồn

nhân lực trẻ, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

80. Bùi Ngọc Minh (2004), Giáo dục các giá trị truyền thống dân tộc cho

thanh niên hiện nay, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

81. Đoàn Văn Thái (2002), Nhiệm vụ cơ bản của thanh niên Việt Nam trong

thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

82. Đoàn Văn Thái (2006), Quản lý Nhà nước đối với công tác thanh niên

trong giai đoạn hiện nay, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

83. Phạm Nguyên Thái (2003), Một số giải pháp tăng cường quản lý Nhà

nước và công tác thanh niên, Tạp chí Quản lý Nhà nước, số 3.

84. Thành ủy Hà Nội (2005), Báo cáo tổng kết 12 năm thực hiện Nghị quyết

Hội nghị lần thứ 4 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) về

127

“Công tác thanh niên trong thời kỳ mới”, Phòng lƣu trữ Thành ủy.

85. Thành ủy Hà Nội (2002), các báo cáo, nghị quyết của Đảng bộ thành phố

Hà Nội về công tác Đoàn và phong trào thanh niên, Phòng lƣu trữ Thành

ủy.

86. Thành ủy Hà Nội (2011), Một số văn bản của Trung ương và Thành ủy

Hà Nội về công tác dân vận, Nxb Hà Nội.

87. Thành ủy Hà Nội (2005), Quy chế phối hợp số 38 QCPH/BTCTU-TĐ (01-

3-2005) về việc tuyển dụng, điều động và quản lý đội ngũ cán bộ Đoàn

các cấp, Phòng lƣu trữ Thành ủy.

88. Thành ủy Hà Nội (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XIV Đảng bộ

thành phố Hà Nội, Hà Nội.

89. Thủ tƣớng Chính phủ (2003), Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam

đến năm 2010 (Ban hành theo Quyết định số 70/2003/QĐ-TTg ngày

29/4/2003 của Thủ tƣớng Chính phủ), Phòng lƣu trữ Thành đoàn.

90. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2002), Tổng quan

tình hình thanh niên công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, Nxb

Thanh niên, Hà Nội.

91. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2003), Văn kiện

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, Hà Nội.

92. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2005), Trích một số

Nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác Thanh niên (tài liệu

tham khảo xây dựng Luật Thanh niên), Hà Nội.

93. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2005), Báo cáo tình

hình thanh niên, công tác Đoàn và phong trào Thanh thiếu nhi trong thời

kỳ đổi mới (tài liệu tham khảo xây dựng Luật Thanh niên), Hà Nội.

94. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2005), Báo cáo

đánh giá các mặt công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nửa nhiệm

128

kỳ Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, Hà Nội.

95. Trung ƣơng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (2007), Những nội

dung cơ bản Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX, Nxb Thanh

niên, Hà Nội.

96. Văn Tùng (2001), Một số vấn đề về công tác thanh niên trong thời kỳ

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

97. Văn Tùng (2003), Hồ Chí Minh về giáo dục và tổ chức thanh niên, Nxb

Thanh niên, Hà Nội.

98. Văn Tùng (2003), Tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp công tác thanh

thiếu nhi, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

99. Văn Tùng (2006), Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và công tác thanh

niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

100. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XII Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh thành phố (2002), lƣu trữ Văn phòng Thành đoàn.

101. Hồ Đức Việt (1993), Về công tác thanh niên trong tình hình hiện nay,

Tạp chí Cộng sản, số 3.

102. Hồ Đức Việt (1996), Thanh niên với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện

đại hóa đất nước, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

103. Quang Vinh, Văn Song (2003), Hồ Chí Minh về giáo dục và tổ chức

129

thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

PHỤ LỤC

Công tác đoàn và phong trào thanh niên Hà Nội (2001 - 2008)

130

Đội Sinh viên tình nguyện Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội)

dọn vệ sinh trên tuyến phố Phan Đình Phùng

Thanh niên tình nguyện tham gia dọn dẹp vệ sinh

131

Sinh viên tình nguyện tham gia phân luồng giao thông tại tuyến phố Đại Cồ Việt

Thanh niên tình nguyện tham gia giữ gìn TTATGT cùng lực lƣợng công an

132

Đội sinh viên tình nguyện trƣờng Đại học Quốc Gia Hà Nội giúp đỡ ngƣời dân

vận chuyển đồ đạc hƣ hỏng ra ngoài sau mƣa bão.

Thanh niên tình nguyện lội suối chảy xiết để vào tận nhà các hộ dân

tham gia cứu trợ mƣa lũ

133

Chƣơng trình giao lƣu khởi nghiệp khu vực Hà Nội tổ chức tại

ĐH Nông nghiệp

Sinh viên trực tiếp tham gia đặt câu hỏi tại Chƣơng trình Giao lƣu

134

khởi nghiệp khu vực Hà Nội

Đào tạo nghề sửa xe cho các học viên tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thanh niên Hà Nội

135

Mô hình nuôi gà trang trại của thanh niên làm giàu

Diễn đàn thanh niên sinh viên với bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu

Phần thi chào hỏi của đội thi đến từ Trường đại học Nông nghiệp Hà Nội tại Hội thi ý tưởng sáng tạo bảo vệ môi trường trong thanh niên sinh viên

136

Thanh niên công nhân được tư vấn về chống biến đổi khí hậu, sử dụng túi nilông hợp lý, bảo vệ môi trường

137

Thanh niên tìm hiểu về sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân