Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quy trình đánh giá an toàn vốn nội bộ ICAAP cho các ngân hàng thương mại – Kinh nghiệm thế giới và khả năng ứng dụng tại Việt Nam

i

Ờ L I CAM ĐOAN

ậ ố Tôi xin cam đoan Lu n văn “Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ộ ộ

ươ ế ớ ệ ạ ICAAP cho các ngân hàng th ng m i – Kinh nghi m th gi ả i và kh năng

ứ ạ ệ ứ ủ ữ là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Nh ng thông tin ụ ng d ng t i Vi t Nam”

ề ự ự ế ự ụ ứ ề ộ và n i dung nêu trong đ tài đ u d a trên nghiên c u th c t ự , s d ng trung th c,

ượ ế ừ ể ừ ẫ ệ ạ đ c trích d n và có tính k th a, phát tri n t các tài li u, t p chí, các công trình

ượ ố ả ậ ứ nghiên c u đã đ c công b và trên website…Các gi i pháp nêu trong lu n văn

ượ ự ễ ơ ở ự ứ ậ đ c đúc rút d a trên c s lý lu n và qua quá trình nghiên c u th c ti n.

ộ Hà N i, ngày 03 tháng 05 năm 2017

ả ề Tác gi đ tài

ươ ồ D ng Lê H ng Giang

ii

Ờ Ả Ơ L I C M N

ướ ử ờ ả ơ ớ ế ệ ườ ạ ọ Tr c h t, tôi xin g i l i c m n t i Ban Giám hi u tr ạ ng Đ i h c ngo i

ươ ạ ọ ề ệ ạ ầ th ng, Quý Th y, Cô khoa Sau đ i h c đã t o đi u ki n cho tôi hoàn thành khóa

ư ậ ố ệ ọ h c cũng nh lu n văn t t nghi p.

ử ờ ả ơ ế ễ ắ ị Tôi xin chân thành g i l i c m n sâu s c đ n TS.Nguy n Th Lan, ng ườ i

ế ướ ề ờ ẫ ậ ỡ đã dành nhi u th i gian và tâm huy t h ng d n, giúp đ , góp ý t n tình cho tôi

ự ệ ậ trong quá trình th c hi n lu n văn này.

ử ờ ả ơ ế ệ ạ ồ ờ Đ ng th i tôi cũng xin g i l ồ i c m n đ n b n bè, đ ng nghi p và gia đình

ữ ứ ệ ấ ỡ ổ đã giúp đ tôi và cung c p cho tôi nh ng thông tin b ích cho vi c nghiên c u.

ố ắ ỗ ự ư ề ả ờ ứ Tuy đã có nhi u n l c, c g ng nh ng do th i gian và kh năng nghiên c u

ậ ượ ự ề ế ể ế ấ ạ ậ còn nhi u h n ch nên lu n văn có th còn thi u sót, r t mong nh n đ c s góp

ệ ủ ạ ý nhi ầ t tình c a Quý Th y Cô và các b n.

ộ Hà N i, ngày 03 tháng 05 năm 2017

ả ề Tác gi đ tài

ươ ồ D ng Lê H ng Giang

iii

Ụ Ụ M C L C

Ờ i L I CAM ĐOAN ......................................................................................................

Ờ Ả Ơ ii L I C M N ..........................................................................................................

Ụ Ụ iii M C L C ...............................................................................................................

Ừ Ế Ụ Ắ DANH M C CÁC T VI T T T viii .......................................................................

Ụ ̉ ̉ DANH M C BANG BIÊU, HÌNH V Ẽ ix ....................................................................

Ứ Ắ Ả Ế 1 TÓM T T K T QU NGHIÊN C U ....................................................................

Ờ Ầ 2 L I NÓI Đ U ..........................................................................................................

ấ ế ủ ề 1. Tính c p thi 2 t c a đ tài ................................................................................

2. Tình hình nghiên c uứ 3 .......................................................................................

ụ ứ 5 3. M c tiêu nghiên c u ........................................................................................

ố ượ ứ ạ 4. Đ i t 6 ng và ph m vi nghiên c u .................................................................

ươ ứ 5. Ph 6 ng pháp nghiên c u ................................................................................

ớ ủ ề 7 6. Đóng góp m i c a đ tài .................................................................................

ế ấ ề 7 7. K t c u đ tài ..................................................................................................

ƯƠ Ổ Ố Ề

CH Ộ B ICAAP CHO CÁC NGÂN HÀNG TH Ộ NG 1: T NG QUAN V QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ AN TOÀN V N N I ƯƠ 9 .......................................... Ạ NG M I

ổ ề ươ ự ầ ạ ế ế ậ 1.1. T ng quan v ngân hàng th ng m i và s c n thi ả t ph i thi t l p quy

ươ ố ộ ộ trình đánh giá an toàn v n n i b cho các ngân hàng th ạ ng m i 9 ...................

ề ổ ươ 1.1.1. T ng quan v ngân hàng th ạ 9 ng m i ......................................................

ươ ệ 1.1.1.1. Khái ni m ngân hàng th ạ 9 ng m i ....................................................

ươ ủ 1.1.1.2. Vai trò c a ngân hàng th ạ 9 ng m i ...................................................

ươ ệ ụ ơ ả ủ 1.1.1.3. Nghi p v c b n c a Ngân hàng th ạ 12 ng m i .............................

ộ ộ ế ả t ph i đánh giá an toàn v n n i b cho các ngân hàng

ự ầ ố 1.1.2. S c n thi ạ ươ 14 .......................................................................................................... ng m i th

ố ươ ạ 1.1.2.1. An toàn v n trong ngân hàng th 14 ng m i .....................................

ộ ộ ế ả ố t ph i đánh giá an toàn v n n i b trong ngân hàng

ươ ự ầ 1.1.2.2. S c n thi ạ 15 ................................................................................................. ng m i th

ố ộ ộ ươ ng

1.2. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng th m iạ 16

iv

ơ ở ủ

1.2.1. Hi p ố ệ ướ ố ộ ộ ệ toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng th c v n Basel C s c a vi c hình thành quy trình đánh giá an ươ 16 .................................... ạ ng m i

ớ ề Ủ ệ 1.2.1.1. Gi i thi u v y ban Basel 16 ...........................................................

ể ủ ệ ướ ố 1.2.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a Hi p c v n Basel 17 .........

ộ ơ ả ủ

ơ ở c v n Basel II và Basel III C s ộ ộ ố

ệ ướ ố 1.2.1.3. N i dung c b n c a Hi p ệ ủ c a vi c hình thành quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho ngân ươ 18 .......................................................................................... hàng th ạ ng m i

ố 1.2.2. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng ươ ộ ộ ạ 23 ng m i .......................................................................................................... th

ộ ộ ề ố 23 1.2.2.1. Khái quát v Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP .........

ướ ự ệ 1.2.2.2. Các b 26 c th c hi n quy trình ICAAP ............................................

ơ ả ủ ữ ộ 1.2.2.3. Nh ng n i dung c b n c a quy trình ICAAP 27 ...............................

ộ ố ươ ố

ng pháp ộ ộ ướ ượ ủ c l 1.2.2.4. M t s ph ng v n cho các r i ro theo quy trình ố 33 đánh giá an toàn v n n i b ICAAP ............................................................

ệ ầ ề ế ể ụ ụ ệ ả t đ áp d ng d ng hi u qu quy trình

1.2.2.5. Nh ng đi u ki n c n thi ICAAP ữ 36

ố ả ưở ự ự ế ệ ệ 1.3. Các nhân t nh h ng đ n vi c xây d ng và th c hi n quy trình ICAAP

ố 1.3.1. Các nhân t 41 khách quan ..........................................................................

ố ủ 1.3.2. Các nhân t 42 ch quan .............................................................................

ủ ả 42 1.3.2.1. Quy trình qu n lý r i ro ..................................................................

ề ả ệ ỹ ậ 42 1.3.2.2. N n t ng công ngh thông tin và k thu t .....................................

ệ ố ữ ệ 42 1.3.2.3. H th ng d li u và báo cáo ..........................................................

ấ ượ ồ 1.3.2.4. Ch t l ự ng ngu n nhân l c 43 ............................................................

ợ ủ ự ể ẳ 44 1.3.2.5. S phù h p c a các bài ki m tra căng th ng .................................

ị ướ ờ ỳ ủ ừ ng kinh doanh c a các ngân hàng t ng th i k

1.3.2.6. Chính sách, đ nh h 44

ủ ể ể ạ 1.3.2.7. Ki m tra giám sát c a ban lãnh đ o và ban ki m soát ngân hàng .. 44

ế ậ ươ K t Lu n Ch 45 ng 1 ...............................................................................................

ƯƠ Ự Ệ Ệ Ệ NG 2: KINH NGHI M TH GI

Ố

ƯƠ Ạ Ế Ớ CH I TRONG VI C TH C HI N QUY Ộ Ộ TRÌNH ĐÁNH GIÁ AN TOÀN V N N I B ICAAP CHO CÁC NGÂN HÀNG Ệ 46 ................................................. TH Ọ NG M I VÀ BÀI H C CHO VI T NAM

ự ổ ệ 2.1. T ng quan tình hình th c hi n quy trình ICAAP trên th gi ế ớ 46 i .................

v

ộ ố ố ế ớ ề ự ủ ệ ệ 2.2. Kinh nghi m c a m t s qu c giá th gi i v th c hi n Quy trình đánh

ố ộ ộ 47 giá an toàn v n n i b ICAAP .............................................................................

ủ ướ ệ 2.2.1. Kinh nghi m c a n 47 c Úc ......................................................................

ự ế

ệ 2.2.1.1. Khung pháp lý liên quan đ n th c hi n Quy trình đánh giá an toàn ộ ộ ố 47 v n n i b ICAAP .......................................................................................

ự ạ ệ tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân

2.2.1.2. Th c t ươ hàng th ự ế ể ạ 48 .................................................................................... ng m i Úc

ủ ướ ệ 2.2.2. Kinh nghi m c a n 53 c Áo ......................................................................

ự ế

ệ 2.2.2.1. Khung pháp lý liên quan đ n th c hi n Quy trình đánh giá an toàn ộ ộ ố 53 v n n i b ICAAP .......................................................................................

ự ạ

ươ ự ế ể ệ i các ngân hàng tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t 2.2.2.2. Th c t ạ 54 ............................................................................................ ng m i Áo th

ủ ệ ươ 2.2.3. Kinh nghi m c a V ố ng qu c Anh 60 ........................................................

ủ ự ệ ệ 60 2.2.3.1. Khung pháp lý c a vi c th c hi n Quy trình ICAAP ....................

ự ạ

ươ 2.2.3.2. Th c t th ự ế ể ệ tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng ạ 60 ng m i Anh ..........................................................................................

ọ ạ 2.3. Bài h c kinh nghi m t ệ ừ ự ế ể th c t tri n khai ICAAP t i các ngân hàng trên

th gi ế ớ 70 .................................................................................................................. i

ọ 70 2.3.1. Bài h c thành công ..................................................................................

ư ọ 73 2.3.2. Bài h c ch a thành công .........................................................................

ế ươ ậ K t lu n ch 74 ng 2 .................................................................................................

ƯƠ Ứ Ụ Ả

Ộ Ộ ƯƠ Ố Ạ

CH NG 3: ĐÁNH GIÁ KH NĂNG NG D NG QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ Ạ NG M I AN TOÀN V N N I B ICAAP T I CÁC NGÂN HÀNG TH Ệ 75 VI T NAM .............................................................................................................

ế ố ộ ộ 3.1. Khung pháp lý liên quan đ n Quy trình đánh giá an toàn v n n i b

75 ICAAP ....................................................................................................................

ề ố ị 75 3.1.1. Quy đ nh v an toàn v n .........................................................................

ề ệ ố ể ị ộ ộ 76 3.1.2. Quy đ nh v h th ng ki m soát n i b ................................................

ế ả ự ệ ạ ươ t ph i th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng th ng

ự ầ 3.2. S c n thi ệ ự ế ạ m i Vi t Nam và th c t ụ 77 áp d ng ......................................................................

ự ế ệ ạ ả t ph i th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng th

ệ 3.2.1. S c n thi ạ m i Vi ươ ự ầ ng 77 t Nam .......................................................................................................

vi

ạ ệ ố ụ

ự ế ể ươ ệ 3.2.2. Th c t hàng ngân hàng th tri n khai Basel và áp d ng quy trình ICAAP t i h th ng ngân 79 ............................................................... ạ ng m i Vi t Nam

79 3.2.2.1. Tình hình chung ...............................................................................

ụ ể ể ự ệ

ể ể 3.2.2.1. Tình hình c th tri n khai Basel II và th c hi n quy trình ICAAP ạ 80 i các ngân hàng đang tri n khai thí đi m .................................................. t

ố ộ ộ ạ ứ ụ ả 3.3. Đánh giá kh năng ng d ng Quy trình đánh giá an toàn v n n i b t i

ươ ệ các ngân hàng th ạ ng m i Vi 90 t Nam .................................................................

ự ướ ầ ữ 3.3.1. Nh ng thành t u b 91 c đ u ....................................................................

ồ ạ ầ ữ ế ạ 3.3.2. Nh ng h n ch và t n t ụ ắ i c n kh c ph c 93 .............................................

ủ ữ ạ 3.3.3. Nguyên nhân c a nh ng h n ch ế 95 ...........................................................

ầ ủ ư ệ ổ 3.3.3.1. Khuôn kh pháp lý ch a hoàn thi n và đ y đ 95 .............................

ơ ở ạ ầ ư ứ ượ ầ 3.3.3.2 C s h t ng ch a đáp ng đ 96 c yêu c u ...................................

ơ ở ủ ứ ệ ệ ự 96 3.3.3.3 Thách th c trong vi c th c hi n giám sát trên c s r i ro ............

ậ ự ự ế ạ ồ ế ụ 3.3.3.4 Ngu n nhân l c và v t l c còn h n ch , thi u h t 96 ........................

ụ ả ạ ệ ứ 3.3.4. Đánh giá kh năng ng d ng Quy trình ICAAP t i Vi t Nam 97 ...............

ề ấ ộ ố ả ằ ứ ụ 3.4. Đ xu t m t s gi

ố ộ ộ ạ ả i pháp nh m nâng cao kh năng ng d ng quy trình ươ ệ đánh giá an toàn v n n i b t i các ngân hàng th 99 t Nam .......... ạ ng m i Vi

ề ấ ố ớ 3.4.1. Đ xu t đ i v i Ngân hàng nhà n ướ 99 c ....................................................

ệ ơ ở 99 3.4.1.1. Hoàn thi n c s pháp lý ................................................................

ệ ể 100 3.4.1.2. Hoàn thi n công tác đánh giá, thanh ki m tra và giám sát ............

ậ ổ ứ ế ộ ậ ệ ạ 3.4.1.3. Thành l p các t 100 ch c x p h ng tín nhi m đ c l p ....................

ị ướ ỗ ợ ự ệ 3.4.1.4. Nâng cao vai trò đ nh h ng và h tr th c hi n quy trình 101 .........

ề ấ ố ớ ươ 3.4.2. Đ xu t đ i v i các ngân hàng th ạ ng m i 102 ........................................

ệ ơ ở ạ ầ 3.4.2.1. Hoàn thi n c s h t ng 102 .............................................................

ộ ộ ệ ể 3.4.2.2. Hoàn thi n khung ki m tra, đánh giá và giám sát n i b 103 .............

ồ ự ể 3.4.2.3. Phát tri n ngu n nhân l c 104 .............................................................

ủ ề ả ả ớ

ố ầ ệ ạ ồ ộ ắ ộ 3.4.2.4. Công tác qu n lý v n c n g n li n v i công tác qu n lý r i ro m t ả ệ 104 ......................................................... cách đ ng b , hi n đ i và hi u qu

ả ủ ủ ệ 105 3.4.2.5. Nâng cao tính tuân th và hi u qu c a công tác báo cáo ............

ế ươ ậ K t lu n ch 106 ng 3 ...............................................................................................

Ậ Ế 107 K T LU N ...........................................................................................................

Ụ Ả Ệ DANH M C TÀI LI U THAM KH O 109 ...............................................................

vii

111 ...............................................................................................................................

viii

Ừ Ế Ụ Ắ DANH M C CÁC T VI T T T

ệ Ký hi u vi ế t ừ ầ ủ STT T đ y đ

y ban Basel v Giám sát ngân hàng

ộ ộ

ả 1 2 3 4 5 6 7 tắ t BCBS BIS ICAAP NHNN NHTM NHTW QTRR

ủ ơ Ủ ề Ngân hàng thanh toán qu c tố ế ố Quy trình đánh giá an toàn v n n i b cướ Ngân hàng Nhà n ươ ng mai Ngân hàng th ngươ Ngân hàng Trung ị ủ Qu n tr r i ro Quy trình rà soát và đánh giá c a các c quan giám 8 SREP

ổ ứ ươ ̣ ̉ 9 12 13 SRP TCTD TMCP sát ể Quy trình ki m tra giám sát ụ T ch c tín d ng ng mai cô phâǹ Th

ix

Ụ Ẽ ̉ ̉ DANH M C BANG BIÊU, HÌNH V

B NGẢ

Số Trang Tên

̉ ố ế ủ ả ươ B ng cân đ i k toán c a Ngân hàng th ạ ng m i 11 Bang 1.1

̉ ệ ề ố ụ ộ ố 23 Bang ữ 1.2 M i quan h v v n gi a Tr c t I, ICAAP và SREP

ả ọ ươ ủ ị Minh h a ph ng pháp xác đ nh và đánh giá r i ro 32 B ng 1.3

̉ ế ớ ự ệ Tình hình th c hi n Basel II trên th gi i 42 Bang 2.1

HÌNH

ề ể ồ ố ế Lu ng luân chuy n v n trong n n kinh t 9 Hình 1.1

ệ ướ ố ể ủ c v n 16 Hình 1.2

ệ ữ ụ ộ 23 Hình 1.3 Quá trình hình thành và phát tri n c a hi p Basel ố M i quan h gi a ICAAP và SREP trong tr c t II ủ c a Basel

ộ ộ ố Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP 24 Hình 1.4

ề ượ ụ ộ ủ ố ầ Yêu c u v l ng v n theo các tr c t c a Basel 37 Hình 1.5

ộ ộ ố ạ Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP t i Úc 45 Hình 2.1

ộ ộ ố ị 50 Hình 2.2 Quy trình đánh giá an toàn v n n i b theo quy đ nh ủ Ủ c a y ban Giám sát Ngân hàng châu Âu

ủ ể ộ ướ L trình tri n khai Basel II c a ngân hàng nhà n c 67 Hình 3.1

́ ̀ ́ ư ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ 88 Hinh 3.2 ́ Đanh gia kha năng ng dung quy trinh ICAAP tai Viêt Nam

Ứ Ả Ắ Ế TÓM T T K T QU NGHIÊN C U

ứ ề ố “Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ộ ộ Trong quá trình nghiên c u đ tài

ươ ế ớ ệ ạ ả ICAAP cho các ngân hàng th ng m i – Kinh nghi m th gi ứ i và kh năng ng

ạ ệ ả ầ ượ ự ướ ổ ụ d ng t i Vi t Nam” , tác gi đã l n l ệ t th c hi n các b ậ ợ c t ng h p lý lu n,

ự ế ơ ở ệ ọ phân tích đánh giá tình hình th c t , rút ra bài h c kinh nghi m và trên c s đó

ụ ứ ệ ể ả ấ ề đ xu t các bi n pháp đ phát nâng cao kh năng ng d ng Quy trình đánh giá an

ộ ộ ọ ắ ố toàn v n n i b ICAAP (g i t t là Quy trình ICAAP) cho các ngân hàng th ươ ng

ạ ạ ệ ụ ể ệ ượ ự ậ ữ m i t i Vi t Nam. C th , lu n văn đã th c hi n đ ộ c nh ng n i dung sau:

ơ ở ứ ề ậ ậ ổ Th nh t ấ , lu n văn đã trình bày t ng quan c s lý lu n v Quy trình

ươ ề ậ ệ ướ ố ế ạ ICAAP cho các ngân hàng th ng m i, trong đó đ c p đ n Hi p c v n Basel

ơ ở ệ ướ ự II – c s hình thành quy trình và sau đó trình bày khái ni m, các b ệ c th c hi n,

ơ ả ữ ữ ề ệ ầ ộ ế ể ụ ệ ả nh ng n i dung c b n, nh ng đi u ki n c n thi t đ áp d ng hi u qu quy

ố ả ưở ự ữ ệ ế ệ trình và các nhân t nh h ng đ n vi c th c hi n quy trình ICAAP. Nh ng lý

ơ ả ậ ị ướ ữ ắ ầ ọ lu n c b n này là đ nh h ng v ng ch c cho ph n phân tích các bài h c kinh

ế ớ ệ ứ ụ ạ ệ nghi m trên th gi ả i và đánh giá kh năng ng d ng t i Vi t Nam.

ự ế ể ạ ứ Th hai , qua phân tích tình hình th c t tri n khai quy trình ICAAP t ộ i m t

ế ớ ố ư ả ữ ố s qu c gia trên th gi i nh Anh, Úc, Áo tác gi ọ đã đúc rút ra nh ng bài h c

ả ữ ư ủ ự ệ ệ ọ ệ kinh nghi m thành công và c nh ng bài h c ch a thành công c a vi c th c hi n

ơ ở ọ ướ ọ ậ này. Các bài h c đúc rút ra là c s cho các ngân hàng trong n c h c t p và rút

ệ ể ị ướ ể ắ ợ kinh nghi m đ có đ nh h ng tri n khai đúng đ n và h p lý.

ậ ủ ơ ở ươ ọ Th baứ , trên c s lý lu n c a ch ng 1, các bài h c rút ra ở ươ ch ế ng 2 k t

ự ế ể ớ ạ ợ h p v i phân tích tình hình tri n khai th c t quy trình ICAAP t i các ngân hàng

ể ể ạ ệ ả ề ộ ố ả ấ đang tri n khai thí đi m Basel II t i Vi t Nam, tác gi đ xu t m t s gi i pháp

ụ ằ ả ạ ệ ữ ứ nh m nâng cao kh năng ng d ng quy trình ICAAP t i Vi t Nam. Nh ng gi ả i

ự ệ ể ả ạ ầ pháp đó các ngân hàng c n ph i th c hi n ngay trong giai đo n này đ có th ể

ể ấ ự ệ ệ ộ tri n khai ICAAP và hoàn t t vi c th c hi n Basel II theo đúng l trình mà nhà

ướ ặ n c đ t ra.

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ế ủ ề 1. ấ Tính c p thi t c a đ tài

ạ ộ ạ Ho t đ ng ngân hàng là lo i hình kinh doanh trong đó ngân hàng đóng vai trò

ấ ủ ủ ữ ế ệ ậ ả ộ ọ ti p nh n và qu n lý r i ro. M t trong nh ng công vi c quan tr ng nh t c a các

ả ả ượ ủ ố ố nhà giám sát ngân hàng chính là đ m b o ngân hàng duy trì đ ệ c đ s v n đ m

ể ả ữ ặ ấ ổ ệ ấ ổ ế cho nh ng t n th t có th x y ra đ c bi ạ t trong giai đo n b t n kinh t tài

ề ố ố ữ ầ ể ể chính. Do đó, nh ng yêu c u v v n t ế ầ i thi u chính là ph n không th thi u

ủ ố ố ả ằ ớ ủ ể ố ệ ệ ả trong vi c đ m b o r ng các ngân hàng có đ s v n đ m đ đ i phó v i r i ro

ế ủ ệ ả ấ ằ ả ộ ầ khi c n thi t nh m qu n lý r i ro m t cách hi u qu nh t. Trong quá trình đ ề

ề ố ố ấ ầ ể ầ xu t ra các yêu c u v v n t ế ụ i thi u, các nhà giám sát ngân hàng c n ti p t c

ự ủ ậ ủ ả ả ể ệ ậ ả ấ ẩ thúc đ y song song c gi m thi u h u qu tiêu c c c a vi c ch p nh n r i ro và

ề ặ ố ớ ủ ữ ế ệ ấ ả ả khuy n khích c i thi n v m t qu n lý r i ro nh t là đ i v i nh ng t ổ ứ ớ ch c l n

ưở ầ ầ ả có t m nh h ng toàn c u.

ề ướ ệ ữ ề ố ị Hi n nay, Đi u ẩ c quy đ nh nh ng tiêu chu n chung v an toàn v n và

ị ủ ả ượ ả ị qu n tr r i ro trong ngân hàng đ c các nhà qu n tr ngân hàng trên th gi ế ớ ặ i đ c

ệ ệ ố ụ ệ ộ bi t quan tâm và áp d ng r ng rãi trong h th ng ngân hàng hi n nay chính là

ệ ướ ể ừ ầ ả ố ầ ầ ớ Hi p c v n Basel. Tr i qua g n 30 năm k t khi phát hành l n đ u, t i nay

ệ ướ ố ượ ứ ế ả Hi p c v n Basel đã đ ề c phát hành đ n phiên b n th 3 là Basel III. Nhi u

ế ớ ụ ệ ngân hàng trên th gi i đã hoàn thành vi c áp d ng Basel II và đang trong quá

ể ấ ệ ổ ứ ớ ỏ trình hoàn thi n Basel III. Có th th y, dù là t ch c tài chính l n hay nh thì

ầ ấ ế ị ủ ự ệ ệ ả vi c nâng cao năng l c qu n tr r i ro luôn là yêu c u t t y u và Vi t Nam cũng

ậ ằ ấ ắ ặ không n m ngoài quy lu t đó. ộ M c dù không mang tính ch t b t bu c

ề ố ủ ụ ư ể ệ ẩ nh ng vi c áp d ng và tri n khai theo các tiêu chu n v v n c a Basel đã đ ượ c

ướ ệ ướ ế ừ ề Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam h ng đ n t ữ nhi u năm nay thông qua nh ng

ụ ể ề ị ỷ ệ ả ạ ộ ả quy đ nh c th v các t đ m b o an toàn ho t đ ng trong Ngân hàng bám sát l

ủ ề ộ ế ị ườ ư ữ ớ ự ậ v i s v n đ ng c a n n kinh t và th tr ng tài chính cũng nh nh ng các

ậ ủ ệ ả ậ ị phiên b n c p nh t c a Basel. Tuy nhiên vi c quy đ nh các t ỷ ệ l ạ an toàn ho t

ố ố ấ ế ể ớ ỉ ộ đ ng trong đó có t ỷ ệ l an toàn v n t ậ i thi u m i ch mang tính ch t ti p c n

ướ ầ ớ ộ ụ ộ ề ặ b c đ u t i m t tr ấ c t trong Basel II và III. V n đ đ t ra chính là các ngân

ả ầ ộ ượ ứ ộ ầ ủ ố hàng c n ph i có m t quy trình rà soát, đánh giá đ c m c đ đ y đ v n n i b ộ ộ

ắ ượ ể ả ủ ỷ ệ ủ ữ ả ả ể đ bù đ p đ c nh ng r i ro có th x y ra và giúp đ m b o tuân th t l an

ố ố ể ộ ụ ộ toàn v n t i thi u. Đó cũng chính là n i dung chính trong Tr ủ c t II c a Basel

ụ ế ệ ố ộ ộ liên quan đ n vi c áp d ng Quy trình đánh giá an toàn v n n i b (Internal

Capital Adequacy Assessment Process – ICAAP).

ổ ự ệ ề ươ Trong khuôn kh th c hi n Basel II, nhi u ngân hàng trung ng (NHTW)

ế ớ ị ướ ẫ ướ trên th gi i đã quy đ nh và h ng d n các ngân hàng trong n ự c xây d ng và

ộ ộ ể ố tri n khai thành công Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP và xem đó là

ạ ộ ế ượ ạ ộ ể ả ủ ả ho t đ ng có ý nghĩa chi n l c đ đ m b o an toàn ho t đ ng c a ngân hàng

ỉ ơ ứ ầ ẳ ả ặ ố ộ ạ ngay c khi g p tình hu ng căng th ng ch không ch đ n thu n là m t ho t

ố ớ ủ ạ ệ ệ ộ đ ng tuân th theo Basel. Đ i v i các ngân hàng t i Vi t Nam, ICAAP hi n nay

ươ ẻ ệ ể ố ớ ượ ộ ẫ v n còn là m t Quy trình t ng đ i m i m và vi c tri n khai nó đ ạ c ho ch

ộ ể ể ạ ớ ị đ nh trong l ụ trình tri n khai áp d ng Basel II thí đi m t ắ i 10 ngân hàng l n b t

ấ ừ ự ự ề ễ ọ ầ ừ đ u t tháng 2/2016. Xu t phát t th c ti n đó, tôi l a ch n đ tài “Quy trình

ộ ộ ố ươ ạ đánh giá an toàn v n n i b (ICAAP) cho các ngân hàng th ng m i Kinh

ế ớ ệ ứ ụ ả ạ ệ ề ứ làm đ tài nghiên c u nghi m th gi i và kh năng ng d ng t i Vi t Nam”

ủ ệ ế ạ ậ ớ ố cho Lu n văn Th c sĩ c a mình v i mong mu n thông qua vi c ti p thu các kinh

ự ệ ễ ệ ọ nghi m th c ti n, thông l ệ ố t ự t và bài h c kinh nghi m trong quá trình xây d ng

ế ớ ạ ệ ể ự Quy trình ICAAP trên th gi i thì các ngân hàng t i Vi t Nam có th t ự xây d ng

ủ ụ ậ ả ỹ ố ơ ủ ể ả và áp d ng các k thu t qu n lý r i ro t ủ t h n đ theo dõi và qu n lý r i ro c a

ầ ữ ệ ố ủ ạ ố ngân hàng mình, góp ph n v ng m nh h th ng ngân hàng c a qu c gia.

2. Tình hình nghiên c uứ

ướ 2.1 N c ngoài

ộ ố ứ ề Ở ướ n c ngoài đã có m t s công trình nghiên c u v Quy trình đánh giá an

ộ ộ ủ ứ ể ố ư toàn v n n i b ICAAP đi n hình nh nghiên c u c a Elisabeth Woschnagg,

ộ ộ ự ệ ố ạ Th c hi n quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP t ớ i các ngân hàng l n

ị ủ ả ủ c a Áo, ụ 2007; Rosaria Cerrone và Michele Maria Madonna, Qu n tr r i ro và tr

ự ệ ạ ộ c t II: Th c hi n ICAAP t i các ngân hàng liên doanh Italia, 2011; Anand

ị ượ ổ ố ầ ng và phân b v n yêu c u theo ICAAP, Borawake, Đánh giá, đ nh l 2011…

ữ ề ế ế ế ầ ỉ ề ậ H u h t nh ng công trình này ch đ c p đ n lý thuy t chung v quy trình

ụ ễ ặ ạ ụ ể ộ ố ư ờ ồ ố ự ICAAP ho c th c ti n áp d ng t i m t s qu c gia c th và đ ng th i ch a có

ệ ự ễ ệ ể ạ ệ ớ công trình nào liên h th c ti n v i vi c tri n khai quy trình này t i Vi t Nam.

2.2 Trong n cướ

ự ế ướ ề ệ ứ ề Th c t n ụ c ta cũng đã có nhi u công trình nghiên c u v vi c áp d ng

ệ ướ ố ạ ươ ư ế ạ ậ Hi p c v n Basel t i các ngân hàng th ng m i nh Lu n án Ti n sĩ kinh t ế

ị ủ ự ụ ả ệ ố ế ạ qu c t t i Ngân v ề Nâng cao năng l c qu n tr r i ro tín d ng theo thông l

ươ ệ ủ ả ễ ậ ị hàng th ạ ng m i Vi t Nam c a tác gi Nguy n Th Vân Anh (2016), Lu n án

ệ ướ ế ố ế ệ ố ụ ề Áp d ng Hi p c v n Basel II: Kinh nghi m qu c t và hàm ý cho ti n sĩ v

ệ ả ệ ạ Vi t Nam ế ề ngỨ ủ c a tác gi ầ Tr n Vi ậ t Dung (2016), Lu n văn Th c sĩ kinh t v

ệ ướ ệ ố ị ủ ả ạ ụ d ng Hi p c Basel II vào h th ng qu n tr r i ro t i các Ngân hàng th ươ ng

ệ ả ị ươ ế ầ ạ m i Vi t Nam ủ c a tác gi Chu Th H ng Giang (2009)… H u h t các công trình

ỉ ề ậ ứ ụ ự ệ ề ả ộ ổ ệ ề này đ u ch đ c p m t cách t ng quát v kh năng ng d ng và th c hi n Hi p

ướ ố ớ ả ủ ế ọ ụ ộ c Basel II nói chung đ i v i c 3 tr c t và tr ng tâm phân tích ch y u là tr ụ

ề ố ố ế ầ ư ư ể ộ c t I liên quan đ n yêu c u v v n t ộ ầ i thi u.Tuy nhiên h u nh ch a có m t

ụ ộ ứ ự ệ ề ụ ể nghiên c u chuyên sâu nào v tình hình th c hi n tr c t II Basel II và c th là

ộ ộ ệ ớ ố Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP. Hi n nay ở ướ n ấ c ta m i có r t ít

ề ệ ứ ứ ụ ạ ệ công trình nghiên c u v vi c ng d ng quy trình ICAAP t i Vi t Nam trong đó

ộ ộ ụ ữ ố có bài vi t ế “Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP và nh ng áp d ng cho

ệ ị ợ ạ ạ ngành ngân hàng Vi t Nam” ủ c a Th c sĩ Lê Th L i đăng trên T p chí Ngân hàng

̃ ́ ̀ ̃ ư ứ ơ ̣ ̉ ̉ ̃ ố s 1 tháng 1/2016. Bài nghiên c u đa đa phân tich va nêu bât nh ng điêm c ban

́ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ư ự ̉ ̣ ̉ nhât cua quy trinh đanh gia an toan vôn nh khai niêm, s cân thiêt, cac yêu tô anh

̀ ́ ̃ ̀ ̃ ́ ưở ư ư ̉ ̣ ̉ ̣ h ng va y nghia cua viêc triên khai quy trinh tai cac NHTM cung nh đ a ra

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ự ̃ ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ nh ng nhân đinh vê tinh hinh th c hiên quy trinh tai Viêt Nam va đê xuât lô trinh

̀ ̀ ́ ́ ́ ư ươ ự ̣ ̣ ̉ ̣ th c hiên. Đây la môt bai nghiên c u t ng đôi tông quan, mang tinh đinh h ́ ươ ng

̀ ́ ự ́ ̣ ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ vê viêc ng dung, th c hiên quy trình ICAAP tai Viêt Nam. Tuy nhiên, tac gia lai

́ ̀ ̀ ế ớ ư ệ ụ ứ ả ạ ̣ ch a đê câp đên kinh nghi m th gi i va kh năng ng d ng quy trình t i Vi ệ t

̃ ́ ́ ̀ ̉ ư ượ ư ươ ự ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ Nam đê co thê đ a ra đ c nh ng đinh h ́ ng, lô trinh th c hiên co tinh kha thi va ̀

́ ̣ ơ thuyêt phuc h n.

́ ́ ứ ở ạ ̉ Co thê noi, các công trình nghiên c u trên dù ạ khía c nh này hay khía c nh

ề ậ ế ụ ộ ệ ướ khác cũng đã đ c p đ n tr c t II Hi p c Basel II và Quy trình đánh giá an

ộ ộ ụ ự ệ ệ ầ ố ơ ả toàn v n n i b ICAAP, các yêu c u c b n cho vi c th c hi n và áp d ng, tuy

ữ ư ớ ỉ ứ ấ ổ nhiên, đó m i ch là nh ng nghiên c u r t t ng quan mà ch a đi sâu khai thác vào

ế ớ ự ể ở ệ ư ề ấ ệ kinh nghi m th gi ễ i và th c ti n tri n khai Vi t Nam cũng nh đ xu t các

ả ố ớ ứ ụ ả ạ ệ gi i pháp nâng cao kh năng ng d ng đ i v i các ngân hàng t i Vi t Nam. Cho

ư ặ ạ ậ ệ ề ề ế đ n nay, ch a có lu n văn th c sĩ tài chính nào, đ c bi t v đ tài Basel nghiên

ế ớ ệ ề ủ ứ ụ ả ứ c u v kinh nghi m th gi i và đánh giá kh năng ng d ng c a quy trình đánh

ộ ộ ố ạ ươ ệ giá an toàn v n n i b ICAAP t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam. Đây là

ứ ề ấ ề ậ ạ ầ lu n văn th c sĩ đ u tiên nghiên c u v v n đ này.

ứ ụ 3. M c tiêu nghiên c u

ụ ổ ể 3.1 M c tiêu t ng th

ứ ữ ụ ệ ệ ọ Nghiên c u và rút ra nh ng bài h c kinh nghi p trong vi c áp d ng quy trình

ộ ộ ệ ố ố ở ộ ố ố đánh giá an toàn v n n i b ICAAP trong h th ng ngân hàng m t s qu c gia

ế ớ ộ ố ả ề ứ ụ ả trên th gi ấ i và đ xu t m t s gi i pháp nâng cao kh năng ng d ng quy trình

ạ ươ ệ ICAAP t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam.

ụ ể ụ 3.2 M c tiêu c th

ể ạ ượ ứ ầ ụ ự ệ ổ Đ đ t đ ộ ố ụ c m c tiêu t ng quát trên, nghiên c u c n th c hi n m t s m c

ụ ể tiêu c th sau:

ế ố ả ệ ầ ọ ưở Làm rõ khái ni m, t m quan tr ng, các y u t nh h ầ ng và các yêu c u

ế ể ự ự ệ ố ầ c n thi t đ xây d ng và th c hi n quy trình đánh giá an toàn v n n i b ộ ộ

ươ ạ ICAAP cho các ngân hàng th ng m i.

ộ ố ủ ự ệ ệ

ố Phân tích kinh nghi m c a m t s qu c gia khi th c hi n quy trình ICAAP.

ự ứ ể ạ ệ ạ Nghiên c u th c tr ng tri n khai quy trình t i Vi ư t Nam và đ a ra đánh giá,

ề ữ ự ứ ể ệ phân tích v nh ng khó khăn, thách th c trong quá trình th c hi n tri n khai quy

ộ ộ ố trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP.

ộ ố ả ề ứ ụ ằ ấ Đ xu t m t s gi ả i pháp nh m nâng cao kh năng ng d ng quy trình

ộ ộ ạ ệ ố đánh giá an toàn v n n i b ICAAP t i các ngân hàng Vi t Nam.

ố ượ ứ ạ 4. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u

ố ượ ứ 4.1 Đ i t ng nghiên c u

ộ ộ ố Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP

ứ ạ 4.2 Ph m vi nghiên c u

̀ ́ ́ ừ ể ờ ờ ̣

Th i gian: T năm 2004 – th i đi m Basel II (trong đo co nôi dung vê quy

́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ư ượ trinh ICAAP) chinh th c đ ́ c ban hanh, tâm nhin đên năm 2020 khi cac ngân

̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ư ượ ự ư ̣ ̣ ̉ ̉ ̉ hang tai Viêt Nam đap ng đ c m c đây đu vôn theo chuân m c cua Basel II.

ệ ể ọ ệ ề ẽ

Không gian: Đ rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi

t Nam, đ tài s nghiên

ệ ạ ộ ố ể ố ụ ứ c u kinh nghi m áp d ng quy trình ICAAP t i m t s qu c gia đã tri n khai

ư quy trình ICAAP nh Anh, Áo, Úc…

ươ ứ 5. Ph ng pháp nghiên c u

ươ ậ ố ệ 5.1 Ph ng pháp thu th p s li u

ố ệ ử ụ ố ệ ứ ấ ậ S li u s d ng trong lu n văn là s li u th c p

ị ủ ệ ướ ố ữ ệ ế ả

Nh ng tài li u liên quan đ n qu n tr r i ro, Hi p

c v n Basel, Quy trình

ộ ộ ố ồ ộ ố đánh giá an toàn v n n i b ICAAP (ngu n g c, n i dung và các văn b n h ả ướ ng

ụ ẩ ẫ d n áp d ng các tiêu chu n).

ề ự ữ ứ ụ ễ ệ ậ Thu th p nh ng tài li u nghiên c u v th c ti n áp d ng Quy trình đánh giá

ộ ộ ị ủ ả ố ở ươ an toàn v n n i b ICAAP trong qu n tr r i ro các ngân hàng th ạ ng m i

ướ ế ớ trong n c và trên th gi i.

ậ ố ệ ụ ố ủ ề ả Thu th p s li u v danh m c v n và tài s n, báo cáo tài chính c a m t s ộ ố

ạ ủ ươ ngân hàng t i các trung tâm thông tin c a ngân hàng th ạ ng m i

ươ ố ệ ứ 5.2 Ph ng pháp nghiên c u, phân tích s li u

ế ừ ệ ừ ậ ổ ợ K th a: Thu th p, t ng h p, phân tích, đánh giá các tài li u t các nghiên

ướ ế ừ ọ ọ ơ ở ữ ể ậ ứ c u tr ự ệ c, k th a có ch n l c nh ng tài li u này đ làm c s lý lu n và th c

ệ ướ ễ ố ố ụ ti n áp d ng Hi p c v n Basel và Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ộ ộ

ICAAP.

ử ụ ổ ợ ừ Phân tích t ng h p: S d ng các thông tin t ứ các nghiên c u, các báo cáo

Ủ ủ ươ ể ệ ủ c a BIS, y ban Basel, c a các ngân hàng trung ự ng đ đánh giá vi c th c

ộ ộ ạ ệ ố ế ớ ố hi n Quy trình đánh giá an toàn v n n i b t i các qu c gia trên th gi i và Vi ệ t

Nam.

ế ậ

ứ Phân tích so sánh: Trong quá trình phân tích, lu n văn ti n hành nghiên c u

ề ự ụ ễ ạ ệ ộ ố ớ so sánh v th c ti n áp d ng quy trình ICAAP t i Vi ố t Nam v i m t s qu c

gia.

ớ ủ ề 6. Đóng góp m i c a đ tài

ổ ậ ạ ủ ệ ệ ả ồ ộ Làm n i b t tính hi u qu , toàn di n, đ ng b và linh ho t c a Quy trình

ạ ộ ộ ộ ị ủ ủ ả ố đánh giá an toàn v n n i b ICAAP trong ho t đ ng qu n tr r i ro c a ngân

hàng

ự ệ ề ầ ế ể ụ

Xây d ng các đi u ki n c n thi

t đ áp d ng Quy trình đánh giá an toàn

ệ ố ộ ộ ố v n n i b ICAAP trong h th ng ngân hàng.

ế ớ ữ ủ ọ ố

ệ Rút ra nh ng bài h c kinh nghi m c a các qu c gia trên th gi ệ i trong vi c

ộ ộ ự ệ ố th c hi n Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP.

ự ướ ứ ầ ữ Phân tích nh ng thành t u b ệ ố c đ u và khó khăn, thách th c mà h th ng

ệ ặ ể ứ ả ố ệ ả ngân hàng Vi ụ t Nam ph i đ i m t đ ng d ng thành công và hi u qu Quy

ộ ộ ố trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP.

ả ụ ứ ể ả ư Đ a ra gi i pháp đ nâng cao kh năng ng d ng quy trình đánh giá an toàn

ộ ộ ạ ươ ệ ố v n n i b ICAAP t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam.

ề ế ấ 7. K t c u đ tài

ươ ộ ộ ề ổ ố : T ng quan v quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho Ch ng 1

ươ các ngân hàng th ạ ng m i

ươ ế ớ ệ ự ể ệ : Kinh nghi m th gi i trong vi c xây d ng và tri n khai Quy Ch ng 2

ố ươ ạ ộ ộ trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho ngân hàng th ọ ng m i và Bài h c

ệ cho Vi t Nam

ươ ụ ứ ả ố ộ : Đánh giá kh năng ng d ng Quy trình đánh giá an toàn v n n i Ch ng 3

ạ ươ ệ ộ b ICAAP t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam.

ƯƠ Ố Ổ Ề CH NG 1: T NG QUAN V QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ AN TOÀN V N

Ộ Ộ ƯƠ N I B ICAAP CHO CÁC NGÂN HÀNG TH Ạ NG M I

ổ ề ươ ự ầ ạ ế ế ậ 1.1. T ng quan v ngân hàng th ng m i và s c n thi ả t ph i thi t l p quy

ố ộ ộ ươ trình đánh giá an toàn v n n i b cho các ngân hàng th ạ ng m i

ổ ề ươ 1.1.1. T ng quan v ngân hàng th ạ ng m i

ươ ệ 1.1.1.1. Khái ni m ngân hàng th ạ ng m i

ế ớ ươ ạ ượ ộ ị ị Trên th gi i, ngân hàng th ng m i (NHTM) đ c đ nh nghĩa là m t đ nh

ụ ư ử ề ậ ấ ị ế ch tài chính cung c p các d ch v tài chính nh nh n ti n g i và cho vay. Trong

ư ị ố cu n Commercial Bank Management, giáo s Peter Rose đ nh nghĩa ngân hàng

ươ ư ạ ạ ổ ứ ấ “Ngân hàng là lo i hình t ộ ch c tài chính cung c p m t th ng m i nh sau:

ụ ụ ặ ạ ấ ị ệ ụ ế danh m c các d ch v tài chính đa d ng nh t đ c bi t là tín d ng, ti ệ t ki m và

ự ứ ụ ệ ấ ề ị d ch v thanh toán – và th c hi n nhi u ch c năng tài chính nh t so v i b t k ớ ấ ỳ

ộ ổ ứ ề m t t ch c kinh doanh nào trong n n kinh t .” ế (Peter Rose, 2002)

ạ ệ ề ị ươ ạ ượ ị T i Vi t Nam, đ nh nghĩa v ngân hàng th ng m i đ c quy đ nh t ạ i

ề ả ậ ổ ứ ụ ố Lu t Các t ch c tín d ng s 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010 Kho n 4 đi u 4 như

ươ ạ ượ ự “4. Ngân hàng th ng m i ạ là lo i hình ngân hàng đ c th c hi n t ệ ấ ả t c

ạ ộ ị ủ ạ ộ các ho t đ ng ngân hàng và các ho t đ ng kinh doanh khác theo quy đ nh c a

ụ ậ ợ ằ Lu t này nh m m c tiêu l ậ i nhu n.”

ạ ộ ứ ệ ườ “12. Ho t đ ng ngân hàng là vi c kinh doanh, cung ng th ộ ng xuyên m t

ệ ụ ộ ố ặ ho c m t s các nghi p v sau đây:

ề ử ậ a) Nh n ti n g i;

ụ ấ b) C p tín d ng;

ụ ứ ả ị c) Cung ng d ch v thanh toán qua tài kho n.”

ế ớ ể ở ệ ị Có th nói, dù cách đ nh nghĩa trên th gi i và Vi t Nam có khác nhau v ề

ấ ủ ư ữ ề ặ ả ượ ể ệ ấ m t câu ch , nh ng b n ch t c a NHTM đ u đ c th hi n chung nh t nh ư

ươ ộ ổ ứ ạ ế ạ ộ ng m i là m t t ch c kinh t , ho t đ ng kinh doanh trong sau: Ngân hàng th

ự ề ệ ụ ụ ụ ị ợ ậ lĩnh v c ti n t , tín d ng và d ch v ngân hàng vì m c tiêu l i nhu n.

ươ ủ 1.1.1.2. Vai trò c a ngân hàng th ạ ng m i

ươ ế ạ ọ ị Ngân hàng th ạ ng m i là đ nh ch tài chính trung gian quan tr ng vào lo i

ề ấ ờ ệ ố ế ị ậ b c nh t trong n n kinh t ế ị ườ th tr ồ ng. Nh h th ng đ nh ch này mà các ngu n

ỗ ẽ ượ ề ố ạ ậ ụ ể ớ ồ ộ ố ti n v n nhàn r i s đ c huy đ ng, t o l p ngu n v n tín d ng to l n đ có

ể ể ế ụ ấ ị ớ th cho vay phát tri n kinh t . NHTM cung c p d ch v tài chính t i các khách

ệ ổ ứ ả ự ổ ề ả ị ế hàng doanh nghi p, t ch c, cá nhân… đ m b o s n đ nh v kinh t ộ , xã h i và

ề ữ ủ ề ể ự s phát tri n b n v ng c a n n kinh t ế .

ể ố ồ ề ế Hình 1.1. Lu ng luân chuy n v n trong n n kinh t

ấ ố ề ế Vai trò c p v n cho n n kinh t

ở ộ ư ể ấ ả Khi s n xu t hàng hoá phát tri n, l u thông hàng hoá ngày càng m r ng,

ệ ấ ộ ườ ố ỗ ườ ầ ố trong xã h i xu t hi n ng i có v n nhàn r i và ng ể ế i c n v n đ ti n hành các

ạ ộ ấ ả ờ ho t đ ng s n xu t kinh doanh. NHTM ra đ i chính là chìa khoá giúp cho ng ườ i

ế ậ ượ ố ồ ố ườ ố ạ ể ờ ỗ ầ c n v n ti p c n đ c ngu n v n và ng i có v n t m th i nhàn r i có th sinh

ố ầ ề ể ầ ộ ế ờ ừ ố l v n. Xã h i càng phát tri n nhu c u v n c n cho n n kinh t i t càng tăng, ch ỉ

ổ ể ứ ủ ớ ứ ớ có t ề ư ch c trung gian tài chính đ l n nh ngân hàng m i có th đ ng ra đi u

ấ ả ầ ế ố ố hoà, phân ph i v n giúp cho t t c các thành ph n kinh t ể cùng nhau phát tri n

ố ị nh p nhàng, cân đ i.

ị ườ ữ ệ ầ ố Vai trò c u n i gi a doanh nghi p và th tr ng

ệ ấ ả ề Trong n n kinh t ế ị ườ th tr ả ng các doanh nghi p s n xu t luôn ph i tr l ả ờ i

ượ ư ế ấ ấ ả ả ả ấ ỏ S n xu t cái gì? S n xu t cho ai? S n xu t nh th nào? đ c 3 câu h i: Có

ị ườ ủ ệ ấ ả ị ườ ầ nghĩa là s n xu t luôn đi theo tín hi u c a th tr ng. Th tr ng yêu c u các

ả ả ấ ượ ệ ả ẩ ấ ớ ố ơ ẫ doanh nghi p ph i s n xu t ra các s n ph m v i ch t l ng t t h n, m u mã

ị ế ủ ợ ớ ơ ườ ể ượ ư ậ ẹ đ p h n, phù h p v i th hi u c a ng i tiêu dùng. Đ đ c nh v y các doanh

ệ ệ ệ ề ạ nghi p ph i đ ả ượ ầ ư ằ c đ u t b ng dây truy n công ngh hi n đ i, nâng cao trình đ ộ

ữ ề ấ ộ ộ ạ chuyên môn cán b , tay ngh và năng su t công nhân lao đ ng... Nh ng ho t

ộ ượ ệ ả ỏ ầ ư ớ ố ộ đ ng này đòi h i doanh nghi p ph i có m t l ng v n đ u t ứ ể l n và đ đáp ng

ượ ự ẽ ệ ệ ượ đ c và NHTM s giúp cho các doanh nghi p th c hi n đ ủ ả ế c các c i ti n c a

ượ ấ ượ ả ẻ mình, có đ ẩ c các s n ph m có ch t l ự ạ ng, giá thành r , nâng cao năng l c c nh

tranh.

ụ ề ế ế ế ủ ướ Công c đi u ti t kinh t ề vĩ mô n n kinh t c a nhà n c

ề Trong n n kinh t ế ị ườ th tr ng, NHTM đóng vai trò là trung tâm ti n t ề ệ ủ c a

ế ả ả ự ể ấ ả ộ ề toàn b n n kinh t , đ m b o s phát tri n hài hoà cho t ầ t c các thành ph n

ế ạ ộ ỗ ự ể ả ấ kinh t ộ khi tham gia ho t đ ng s n xu t kinh doanh, có th nói m i s dao đ ng

ả ưở ề ế ầ ế ề ủ c a NHTM đ u gây nh h ng ít nhi u đ n các thành ph n kinh t khác. Có th ể

ạ ộ ả ủ ự ụ ệ ệ nói, s ho t đ ng có hi u qu c a NHTM thông qua các nghi p v kinh doanh

ự ự ụ ố ể ướ ế ề ế ề ế ủ c a nó th c s là công c t t đ Nhà n c ti n hành đi u ti t n n kinh t vĩ mô.

ụ ữ ạ ộ Thông qua ho t đ ng tín d ng và thanh toán gi a các NHTM trong h ệ

ự ế ở ộ ố ượ ầ ố ề th ng, NHTM đã tr c ti p góp ph n m r ng kh i l ư ứ ng ti n cung ng trong l u

ề ệ ầ ặ ớ ế ố thông. M t khác v i vi c cho các thành ph n trong n n kinh t vay v n, NHTM

ủ ự ệ ệ ề ậ ẫ ắ ợ ồ ố đã th c hi n vi c d n d t các lu ng ti n, t p h p và phân chia v n c a th ị

ườ ả ả ề ể ả ấ ầ ộ tr ủ ị ệ ng, đi u khi n chúng m t cách có hi u qu , b o đ m cung c p đ y đ k p

ư ự ề ấ ả ầ ố ờ th i nhu c u v n cho quá trình tái s n xu t cũng nh th c thi vai trò đi u ti ế t

ề ế gián ti p vĩ mô n n kinh t ế .

ố ề ớ ề ố ế ầ d) ố Là c u n i n n tài chính qu c gia v i n n tài chính qu c t

ướ ề ầ ế ế ớ ớ Ngày nay, trong xu h ng toàn c u hoá n n kinh t th gi ệ i v i vi c hình

ạ ổ ứ ế ậ ị ự thành hàng lo t các t ch c kinh t ự , các khu v c m u d ch t ố do, làm cho các m i

ệ ươ ạ ư ế ớ ữ ố quan h th ng m i, l u thông hàng hoá gi a các qu c gia trên th gi i ngày

ượ ở ộ ề ầ ở ế ề ấ càng đ ấ c m r ng và tr thành v n đ mang tính c n thi t và c p bách. N n tài

ớ ề ế ớ ủ ả ậ ầ ộ ố ẽ chính c a m t qu c gia c n ph i hoà nh p v i n n tài chính th gi i. Vì l đó,

ế ầ ậ ở ộ ủ ố các NHTM tr thành trung gian, c u n i trong ti n trình h i nh p tài chính c a

ố qu c gia.

ầ ư ướ ộ ướ ầ ư ọ Ngày nay, đ u t ra n c ngoài là m t h ng đ u t quan tr ng và mang

ề ợ ậ ồ ờ ướ ữ ấ ẩ ầ ặ ạ l i nhi u l i nhu n. Đ ng th i các n c c n xu t kh u nh ng m t hàng mà

ợ ữ ế ế ậ ẩ ặ mình có l i th so sánh và nh p kh u nh ng m t hàng mà mình thi u. Các ngân

ươ ạ ớ ữ ụ ư ử ệ ề ậ hàng th ng m i v i nh ng nghi p v kinh doanh nh : nh n ti n g i, cho vay,

ặ ệ ệ ụ ố ế ầ ạ ả b o lãnh... và đ c bi t là các nghi p v thanh toán qu c t ề , đã góp ph n t o đi u

ệ ạ ươ ừ ượ ở ộ ể ẩ ki n, thúc đ y ngo i th ng không ng ng đ c m r ng và phát tri n.

ệ ụ ơ ả ủ ươ 1.1.1.3. Nghi p v c b n c a Ngân hàng th ạ ng m i

ụ ơ ả ạ ộ ủ ệ ộ Toàn b các nghi p v c b n và ho t đ ng kinh doanh c a các ngân hàng

ươ ượ ể ệ ố ế ủ ủ ầ ả th ạ ề ng m i đ u đ c th hi n đ y đ trên b ng cân đ i k toán c a ngân hàng

đó.

ủ ả ả ươ ố ế B ng 1.1. B ng cân đ i k toán c a ngân hàng th ạ ng m i

ồ ố Tài s nả

ự ữ ỹ ề ử ề ử 1. D tr ngân qu Ngu n v n ỳ ạ 1. Ti n g i không k h n/ti n g i

thanh toán ề ử ạ 2. Ti n g i t i các ngân hàng khác

ề ử ỳ ạ 2. Ti n g i k h n ề 3. Ti n trong quá trình thu

3. Đi vay ứ 4. Ch ng khoán

ố ủ ở ữ ủ 4. V n ch s h u c a ngân hàng 5. Cho vay

ả ố ị ả 6. Tài s n c đ nh và các tài s n khác

ệ ụ ữ ồ Nh ng nghi p v chính bao g m:

ệ ụ ộ ố Nghi p v huy đ ng v n

ụ ơ ả ủ ệ ộ ươ ạ Đây là m t nghi p v c b n c a ngân hàng th ậ ng m i. Ngân hàng nh n

ượ ử ủ ề ả ổ ứ ệ đ c các kho n ti n g i c a khách hàng (cá nhân, t ch c, doanh nghi p) d ướ i

ỳ ạ ử ế ử ứ ử ề ề ề ỳ ạ các hình th c ti n g i không k h n, ti n g i có k h n, ti n g i ti ệ t ki m và

ả ố ứ ả ế các hình th c khác. Ngân hàng ph i hoàn tr g c và lãi cho khách hàng khi đ n

ầ ử ụ ề ở ế ặ ạ h n ho c khi khách hàng có nhu c u s d ng đ n rút ti n ngân hàng.

ố ủ ứ ộ Các hình th c huy đ ng v n c a NHTM:

ề ệ ồ ỹ ủ

Ngu n v n ố chủ s h u ố ở ữ : v n đi u l ; các qu c a NHTM (qu d tr ỹ ự ữ ổ b

ề ệ ỹ ầ ư ỹ ự ụ ể ệ ố sung v n đi u l , qu d phòng tài chính, qu đ u t phát tri n nghi p v , qu ỹ

ợ ưở ợ ể ổ ồ phúc l i, khen th ng…); l ậ i nhu n gi ữ ạ l ợ i và ngu n vay n chuy n đ i thành

ầ ổ c ph n.

ử ề ộ ỳ ạ ủ ử ề ề

Ti n g i huy đ ng: ử ti n g i thanh toán, ti n g i có k h n c a các doanh

ề ử ế ệ ư ủ ệ nghi p, ti n g i ti ề ử ủ t ki m c a dân c và ti n g i c a các ngân hàng khác.

ừ ươ ế ấ ế ấ

Đi vay: vay t

ngân hàng trung ng (chi ặ t kh u ho c tái chi ấ t kh u gi y

ạ ồ ơ ụ ầ ả ằ ả ờ t có giá, cho vay l i theo h s tín d ng, cho vay có đ m b o b ng c m c ố

ấ ờ ố ừ ướ gi y t có giá khác); vay v n t các TCTD trong và ngoài n c; vay trên th ị

ườ tr ng tài chính.

ệ ụ ả Nghi p v tài s n có

-

ụ ụ ấ Nghi pệ v cho vay (c p tín d ng)

ụ ự ệ ệ ệ ộ ố ồ ỹ Ngu n v n huy đ ng sau khi đã th c hi n nghi p v ngân qu (nghi p v ụ

ỹ ủ ề ế ệ ằ ự liên quan đ n vi c đi u hành ngân qu c a ngân hàng nh m duy trì năng l c

ườ ẽ ượ ử ụ ệ ể thanh toán bình th ng), s đ ụ ặ c s d ng đ cho vay. Cho vay là nghi p v đ c

ấ ủ ư ươ ụ ạ ạ tr ng nh t c a ngân hàng th ứ ng m i. Nó t o ra hình th c tín d ng ngân hàng và

ẽ ế ể ồ ố ố ọ ngân hàng s ti n hành phân ph i có tr ng đi m ngu n v n đã hình thành trong

ụ ề ệ ộ ế ố ừ ơ ừ ế ổ ố ơ nghi p v huy đ ng, đi u ti t v n t ế n i th a đ n n i thi u, b sung v n cho

ố ớ ụ ệ ấ ấ ọ ả s n xu t kinh doanh. Đ i v i ngân hàng, đây là nghi p v quan tr ng nh t, s ử

ầ ớ ủ ế ạ ậ ố ồ ồ ụ d ng ph n l n ngu n v n và t o ra thu nh p ch y u. Cho vay bao g m các hình



ứ th c sau:

ụ ừ ụ ứ ạ ầ ấ C p tín d ng: cho vay t ng l n, cho vay theo h n m c tín d ng, cho vay



ầ ư ự ấ ả ợ ố th u chi, cho vay theo d án đ u t , cho vay tr góp, cho vay h p v n…



ế ấ ờ ấ Chi t kh u gi y t có giá



Bao thanh toán

Cho thuê tài chính

- ệ ụ ỹ Nghi p v ngân qu



ề ủ Ti n trong két c a ngân hàng khác



ề ử ạ Ti n g i t i các ngân hànga khác



ề ặ Ti n m t trong quá trình thu

ề ử ở Ti n g i ả tài kho n NHTW



- ệ ụ ầ ư ứ Nghi p v đ u t ch ng khoán

ứ ắ ạ ắ ạ ấ ả ậ ộ ợ ề B ph n thanh kho n: ch ng khoán ng n h n, gi y n ng n h n, ti n

ự ữ ứ ấ ấ ử ỳ ạ ạ g i k h n t ả i NH khác. Các kho n này c u thành d tr th c p cho



NHTM.

ậ ạ ứ ế ậ ộ ủ ị B ph n t o thu nh p: trái phi u công ty, ch ng khoán chính ph , đ a

ph ng…ươ

-

ạ ả ạ ộ ủ ụ ị Các ho t đ ng ngo i b ng khác c a Ngân hàng : D ch v thanh toán,

ộ ả thu h , b o lãnh, tín thác…

ự ầ ế ộ ộ ố ả 1.1.2. S c n thi t ph i đánh giá an toàn v n n i b cho các ngân hàng

ươ th ạ ng m i

ố ươ ạ 1.1.2.1. An toàn v n trong ngân hàng th ng m i

ể ể ể ượ ế ươ Đ có th hi u đ c th nào là an toàn v nố trong ngân hàng th ạ ng m i,

ướ ề ố ệ ậ ầ ắ tr c m t chúng ta c n làm rõ khái ni m v v n trong thu t ng ữ “an toàn v n”ố .

ổ ệ ố ế ướ ề Trong khuôn kh thông l qu c t ị và quy đ nh trong n ố c v an toàn v n,

ượ ụ ể ủ có ố v n đ ể c hi u là ố ự c a ngân hàng. C th : v n t

ố ự ủ ươ ị ự ủ ố ồ V n t có c a ngân hàng th ng m i: ạ bao g m giá tr th c c a v n đi u l ề ệ

ươ ặ ạ ố ượ ủ ấ ủ c a ngân hàng th ng m i ho c v n đ c c p c a chi nhánh ngân hàng n ướ c

ỹ ự ữ ộ ố ủ ả ị ợ ngoài và các qu d tr , m t s tài s n n khác theo quy đ nh c a Ngân hàng Nhà

ướ ệ ậ ổ ứ n c Vi t Nam. (Lu t các t ụ ch c tín d ng, 2010).

ố ươ ệ An toàn v n trong ngân hàng th ng m i ạ là vi c ngân hàng duy trì đ ượ c

ầ ủ ố ự ạ ể ể ắ tr ng thái đ y đ v n t ớ ấ ứ ủ có đ có th bù đ p v i b t c r i ro nào mà ngân hàng

ả ố ụ ả ả ặ ố ườ ử ề ph i đ i m t và m c tiêu cu i cùng là đ m b o thanh toán cho ng i g i ti n và

ạ ộ ổ ị ượ ữ ấ ố giúp ngân hàng ho t đ ng n đ nh v t qua nh ng tình hu ng x u.

ự ầ ế ộ ộ ả 1.1.2.2. S c n thi ố t ph i đánh giá an toàn v n n i b trong ngân hàng

ươ ạ th ng m i

ấ ả ố ự ầ ấ ượ Trong t ủ ố t c các c u ph n c a v n ngân hàng, v n t có đ c đánh giá là

ư ấ ố ọ ồ ọ ngu n v n quan tr ng nh t và đóng vai trò quan tr ng nh sau:

ố ự ứ ắ ướ Th nh t có đóng vai trò lá ch n cho NHTM tr ọ ủ c m i r i ro ấ , v n t thông

ệ ả ấ ỗ ớ ề ượ ấ ả ụ qua vi c h p th các kho n thua l cho t i khi các v n đ đ c gi ế i quy t và

ụ ờ ủ ố ự ộ ả khôi ph c kh năng sinh l i c a ngân hàng. Nói m t cách khác, v n t ấ có h p th ụ

ữ ả ỗ ủ ạ ả ố nh ng kho n thua l phát sinh giúp c ng c lòng tin và t o kh năng cho ngân

ế ụ ạ ộ ể hàng ti p t c duy trì ho t đ ng và phát tri n.

ố ự ấ ầ ứ Th hai ồ có cung c p ngu n tài chính c n thi t , v n t ế trong quá trình tổ

ể ủ ạ ộ ứ ự ư ậ ch c, thuê mua, v n hành ho t đ ng NHTM cũng nh cho s phát tri n c a các

ớ ầ ụ ệ ậ ẩ ẩ ả ớ ệ ị d ch v ti n ích và s n ph m m i. Vi c thành l p ngân hàng m i c n chu n b ị

ế ị ướ ề ặ ằ v m t b ng, văn phòng, trang thi t b , thuê nhân công tr c ngày khai tr ươ ng

ư ề ể ầ ấ ố cũng nh trong quá trình phát tri n, ngân hàng c n thêm r t nhi u v n đ h tr ể ỗ ợ

ể ả ể ấ ở ộ ụ ủ ể ế ầ và đ h p th các r i ro có th x y ra khi tri n khai m r ng. H u h t các ngân

ề ướ ạ ộ ở ộ ể ầ ớ ờ ơ hàng đ u có xu h ệ ng m r ng ho t đ ng h n so v i th i đi m ban đ u. Vi c

ố ẽ ở ộ ở ộ ế ặ ầ ị ti p thêm v n s cho phép ngân hàng m r ng th ph n ho c m r ng chi nhánh

ắ ị ự ể ủ ị ườ ằ ứ nh m b t k p s phát tri n c a th tr ạ ầ ng và đáp ng nhu c u ngày càng đa d ng

ủ c a khách hàng.

ố ự ố ị ế ủ ả Th baứ có giúp c ng c v th NHTM , v n t ả trong công chúng, b o đ m

ề ợ ổ ườ ử ề ọ ưở ạ quy n l i cho c đông, cho ng i g i ti n, giúp h tin t ứ ng vào s c m nh và

ạ ộ ể ổ ố ự ủ ớ ị ự s ho t đ ng phát tri n n đ nh c a ngân hàng. Song song v i đó, v n t ủ có c a

ự ự ớ ủ ể ả ả ằ ứ ể ạ ả ượ NHTM ph i th c s l n m nh đ đ đ m b o r ng có th đáp ng đ c yêu

ườ ề ệ ề ả ế ố ố ủ ầ c u v n c a ng i dân ngay c trong đi u ki n n n kinh t đi xu ng.

ố ự ề ế ự ủ ể có đóng vai trò đi u ti t s phát tri n c a ngân hàng Th tứ ư, v n t , giúp

ả ố ả ơ ữ ể ề ả ộ ả đ m b o t c đ phát tri n b n v ng trong lâu dài. C c quan qu n lý và th ị

ườ ề ả ỏ ữ ố ộ ợ ố tr ng tài chính đ u đòi h i ngân hàng ph i gi ớ ố t c đ tăng v n phù h p v i t c

ưở ụ ủ ế ấ ả ả ộ đ tăng tr ng tín d ng và các tài s n có r i ro khác. Vì th , kh năng h p th ụ

ộ ủ ứ ả ộ ưở ủ r i ro ph i gia tăng theo m c đ r i ro. M t ngân hàng tăng tr ụ ng tín d ng và

ế ẽ ượ ệ ưở ạ ặ ả ố ti t ki m nóng s đ ầ c yêu c u tăng tr ậ ng ch m l ệ i ho c ph i tăng v n. Vi c

ế ố ể ủ ụ ệ ả ở ọ ề đi u ti t v n tr thành công c vô cùng quan tr ng trong vi c gi m thi u r i ro

ạ ộ ố ự ớ ủ ố ỉ cho ho t đ ng ngân hàng. V i vai trò này, v n t có không ch giúp c ng c hình

ả ệ ố ệ ề ả ộ ỹ ả nh và ni m tin xã h i mà còn giúp h th ng ngân hàng b o v các qu b o

ề ử ữ ể ỏ ỗ ớ hi m ti n g i kh i nh ng thua l l n phát sinh.

ố ớ ự ổ ư ậ ớ ớ ị ể ủ ế V i vai trò to l n nh v y đ i v i s n đ nh và phát tri n c a  S c n thi ự ầ t:

ệ ự ộ ộ ố ộ ngân hàng thì vi c t đánh giá ệ an toàn v n trong n i b ngân hàng là m t nhi m

ầ ế ộ ộ ọ ố ụ v vô cùng c n thi t và quan tr ng. Đánh giá an toàn v n n i b giúp các ngân

ướ ấ ổ ủ ủ ố ể ự hàng có th d phòng tr c cho các tình hu ng r i ro và b t n c a môi tr ườ ng

ủ ứ ượ ả ự ổ ạ ộ ủ ủ ả ị kinh doanh, đ s c v t qua r i ro và đ m b o s n đ nh ho t đ ng c a ngân

ủ hàng sau r i ro.

ố ộ ộ 1.2. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng th ươ ng

m iạ

ệ ướ ố ơ ở ủ ệ 1.2.1. Hi p c v n Basel C s c a vi c hình thành quy trình đánh giá an

ố ộ ộ ươ toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng th ạ ng m i

ớ ệ ề Ủ 1.2.1.1. Gi i thi u v y ban Basel

ề ỷ Năm 1974, U ban Basel v giám sát ngân hàng (Basel Committee on

ượ ậ ở ộ Banking supervision BCBS) đ c thành l p b i m t nhóm các Ngân hàng Trung

1 t

ươ ủ ơ ướ ạ ố ng và c quan giám sát c a 10 n ể c phát tri n (G10) i thành ph Basel,

ặ ự ụ ạ ủ ụ ằ ổ ỹ Th y S nh m tìm cách ngăn ch n s s p đ hàng lo t c a các ngân hàng vào

ệ ệ ạ ậ ồ ỷ ủ Ủ th p k 80. Hi n nay, các thành viên c a y ban g m đ i di n ngân hàng trung

ươ ạ ộ ủ ơ ướ ng hay c quan giám sát ho t đ ng ngân hàng c a các n ỉ c: Anh, B , Canada,

ứ ụ ể ỳ ụ ậ Đ c, Hà Lan, Hoa K , Luxembourg, Nh t, Pháp, Tây Ban Nha, Th y Đi n, Th y

ỹ ượ ộ ọ Ủ S và Ý. y ban đ ầ c nhóm h p 4 l n trong m t năm.

Ủ ấ ỳ ộ ơ ữ ế ậ y ban Basel không có b t k m t c quan giám sát nào và nh ng k t lu n

ủ ố ớ ệ ầ ỷ ủ c a U ban này không có tính pháp lý và yêu c u tuân th đ i v i vi c giám sát

ậ ả

ứ

ụ

ể

ồ

ỹ

1 Bao g m: Anh, M , Nh t B n, Pháp, Đ c, Italia, Hà Lan, Th y Đi n, B . ỉ

ạ ộ Ủ ự ố ỉ ữ ho t đ ng ngân hàng. Thay vào đó, y ban Basel ch xây d ng và công b nh ng

ữ ẩ ướ ẫ ồ ờ ớ ệ tiêu chu n và nh ng h ộ ng d n giám sát r ng rãi, đ ng th i gi i thi u các báo

ễ ố ằ ấ ổ ứ ẻ ẽ ự cáo th c ti n t ỳ ọ t nh t trong k v ng r ng các t ch c riêng l ộ ụ s áp d ng r ng

ế ắ ế ệ ố ấ ợ ố ữ rãi thông qua nh ng s p x p chi ti ủ t phù h p nh t cho h th ng qu c gia c a

ế ậ Ủ ụ ệ ế ọ chính h . Theo cách này, y ban khuy n khích vi c áp d ng cách ti p c n và các

ố ắ ủ ệ ậ ẩ ỹ tiêu chu n chung mà không c g ng can thi p vào các k thu t giám sát c a các

ướ n c thành viên.

ủ Ủ ụ ẹ ệ ộ ọ ả M t m c tiêu quan tr ng trong công vi c c a y ban là thu h p kho ng

ố ế ơ ả (1) không ngân hàng n cướ cách giám sát qu c t trên hai nguyên lý c b n là:

ượ ỏ ự ậ ệ ngoài nào đ c thành l p mà thoát kh i s giám sát ả ; và (2) vi c giám sát ph i

ể ạ ượ ụ ề ừ Ủ ế ươ t ng x ng ứ . Đ đ t đ c m c tiêu đ ra, t năm 1975 đ n nay, y ban Basel đã

ế ệ ề ề ấ ấ ả ban hành r t nhi u văn b n, tài li u liên quan đ n v n đ này.

ể ủ ệ ướ ố 1.2.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a Hi p c v n Basel

ệ ướ ờ ớ ố ọ “International Tháng 7 năm 1988, Hi p c v n Basel I ra đ i v i tên g i

ệ ố Convergence of capital measurement and capital standards”. H th ng này cung

ườ ố ố ủ ụ ẩ ể ấ c p khung đo l ớ ng r i ro tín d ng v i tiêu chu n v n t ậ i thi u 8%. Tuy v y,

ệ ướ ẫ ể ạ Hi p ế ề c v n có khá nhi u đi m h n ch .

ứ ậ ượ ế ủ ữ ể ạ Nh n th c đ c nh ng đi m h n ch c a Basel I, tháng 6 năm 1999, U ỷ

ề ườ ớ ớ ụ ộ (1) yêu c u v n t ầ ố ố i ban Basel đã đ xu t ấ khung đo l ng m i v i 3 tr c t chính:

ơ ở ế ừ ể ự ủ thi u trên c s k th a Basel I ; (2) s xem xét giám sát c a quá trình đánh giá

ủ ổ ứ ử ụ ả ủ ự ủ ố ộ ộ n i b và s đ v n c a các t ch c tài chính ệ ệ ; (3) s d ng hi u qu c a vi c

ỷ ậ ị ườ ạ ằ ố ộ ự ổ ư công b thông tin nh m làm lành m nh k lu t th tr ng nh là m t s b sung

ệ ướ ế ả ỗ ự cho các n l c giám sát . Đ n ngày 26/6/2004, b n Hi p c qu c t ố ế ề ố v v n

ứ ượ ớ Basel m i (Basel II) đã chính th c đ c ban hành.

ủ ầ ả ộ ạ ộ ầ Tuy nhiên, cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u năm 2008 l ữ i m t l n n a

ế Ủ ữ ậ ỗ ổ ừ ủ ượ khi n y ban Basel nh n ra nh ng "l h ng" c a Basel II dù t ng đ c coi là

ộ ơ ọ ẩ ạ ả ộ ố ế m t c ch quan tr ng ề để đ y m nh c i cách và c ng c toàn b công tác đi u ủ

ộ ố ơ ả ự ủ ế ế hành trong lĩnh v c tài chính. M t s thi u sót c b n c a Basel II là thi u yêu

ụ ế ề ạ ậ ả ố ơ ả ầ c u v phí v n thanh kho n, quá tin c y vào c quan x p h ng tín d ng và b n

ỳ ủ ấ ch t có tính chu k c a nó.

ạ ượ Ủ ậ ằ ỏ Năm 2010, y ban Basel đã đ t đ c th a thu n nh m khép các ngân hàng

ệ ướ ữ ằ ẩ ơ ữ ặ vào nh ng tiêu chu n ng t nghèo h n b ng hi p ớ c Basel III. V i nh ng kinh

ệ ừ ộ ủ ừ ả ượ nghi m rút ra t cu c kh ng ho ng tài chính v a qua, Basel III đ ề c xem là n n

ể ế ậ ậ ự ế ớ ữ ể ỉ ả t ng đ thi t l p tr t t th gi i tài chính m i. ử ơ ả ớ Nh ng đi m ch nh s a c b n

ằ ườ ề ố ủ ầ ớ trong Basel III nh m tăng c ng yêu c u v v n c a ngân hàng và gi ệ i thi u các

ề ả ẩ ầ ớ ồ ị yêu c u m i quy đ nh v tính thanh kho n và đòn b y bao g m: (1) Các tiêu

ẩ ượ ư ấ ượ ể ố ủ chu n trong Basel III đ c đ a ra đ nâng cao ch t l ng v n c a các ngân hàng

ệ ướ ể ộ ầ ố ổ m t cách đáng k ; (2) Hi p c v n Basel III yêu c u các ngân hàng b sung

ố ớ ươ thêm v n; (3) Basel III đã gi ệ i thi u ph ng pháp giám sát an toàn vĩ mô h ệ

ụ ề ể ả ẩ ố ố ớ ề th ng đ các ngân hàng áp d ng; (4) Đ ra tiêu chu n v thanh kho n đ i v i

ngân hàng.

ắ ể ủ ệ ướ Tóm t t quá trình hình thành và phát tri n c a Hi p c Basel:

ể ủ ệ ướ ố Hình 1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a Hi p c v n Basel

ơ ả ủ ệ ướ ố ộ 1.2.1.3. N i dung c b n c a Hi p ơ ở ủ c v n Basel II và Basel III C s c a

ộ ộ ố ệ vi c hình thành quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho ngân hàng

ươ th ạ ng m i

ơ ả ủ ệ ướ ố ộ a) N i dung c b n c a Hi p c v n Basel II

ệ ướ ả ố ế ề ố Ngày 26/6/2004 b n Hi p c qu c t ớ v v n Basel m i (Basel II) chính

ượ ấ ượ ụ ớ ự ổ ủ ứ th c đ c ban hành v i m c tiêu nâng cao ch t l ị ng và s n đ nh c a ngân

ố ế ạ ậ ơ hàng qu c t ạ ộ ẳ , t o l p và duy trì sân ch i bình đ ng cho các ngân hàng ho t đ ng

ố ế ẩ ệ ệ ậ ạ ệ trên bình di n qu c t ấ , đ y m nh vi c ch p nh n các thông l ặ ơ nghiêm ng t h n

ủ ự ả trong lĩnh v c qu n lý r i ro

ụ ộ ụ ủ ư ớ ộ ồ V i m c tiêu đó, n i dung c a Basel II g m 3 tr c t chính nh sau:

- Tr c t I: Nh ng yêu c u v v n t

ề ố ố ụ ộ ữ ầ ể i thi u

- Tr c t II: Quy trình ki m tra giám sát c a c quan giám sát

ủ ơ ụ ộ ể

- Tr c t III: Nguyên t c th tr

ụ ộ ị ườ ắ ng

ầ ề ố ố ụ ộ Tr c t I: Các yêu c u v v n t ể i thi u

ỷ ệ ố ộ ố ể ẫ ố T l ắ v n b t bu c t i thi u (hay t ỷ ệ l ủ an toàn v n CAR) v n là 8% c a

ư ủ ủ ả ượ ổ t ng tài s n có r i ro nh Basel I. Tuy nhiên r i ro đ c tính toán theo ba y u t ế ố

ả ố ủ ụ ủ ủ ệ ặ chính mà ngân hàng ph i đ i m t là: R i ro tín d ng, r i ro tác nghi p (hay r i ro

ạ ộ ị ườ ủ ố ớ ho t đ ng) và r i ro th tr ố ớ ủ ng. So v i Basel I, cách tính chi phí v n đ i v i r i

ị ườ ụ ủ ự ể ự ử ổ ớ ro tín d ng có s s a đ i l n, r i ro th tr ư ổ ng đã có s thay đ i đáng k nh ng

ớ ố ớ ủ ố ủ ủ ệ ả ọ hoàn toàn là phiên b n m i đ i v i r i ro tác nghi p. Tr ng s r i ro c a Basel II

ứ ề ồ ừ ạ ả ặ ơ ớ ế ạ bao g m nhi u m c (t ấ 0%150% ho c h n) và r t nh y c m v i x p h ng.

ụ ộ ể Tr c t II: Quy trình ki m tra giám sát

ố ớ ệ ấ ạ ị Đ i v i vi c ho ch đ nh chính sách ngân hàng, Basel II cung c p cho các nhà

ụ ố ơ ữ ạ ị ụ ộ ho ch đ nh chính sách nh ng công c t ớ t h n so v i Basel I. Tr c t này cung

ộ ả ả ố ư ủ ủ ặ ấ c p m t khung gi i pháp cho các r i ro mà ngân hàng ph i đ i m t nh : r i ro

ế ượ ủ ủ ủ ế ả ủ ệ ố h th ng, r i ro chi n l c, r i ro danh ti ng, r i ro thanh kho n và r i ro pháp

ệ ướ ổ ợ ạ ủ ạ ố lýmà Hi p c t ng h p l i là R i ro còn l ộ i. Quy trình đánh giá an toàn v n n i

ủ ể ắ ố ộ ộ b ICAAP là m t trong b n nguyên t c chính c a công tác ki m tra giám sát theo

ụ ộ ủ ộ n i dung c a Tr c t II.

ủ ắ ố ượ ạ ấ B n nguyên t c chính c a công tác rà soát giám sát đ c nh n m nh:

ứ ộ ầ ổ ố ố - Ngân hàng c n có quy trình đánh giá m c đ an toàn t ng v n trong m i

ệ ớ ế ượ ủ ủ ể ặ ộ liên h v i các đ c đi m r i ro c a ngân hàng và có m t chi n l c đ ể

duy trì v n.ố

- Các c quan giám sát c n ki m tra, đánh giá các chi n l

ế ượ ể ầ ơ c và công tác

ộ ộ ủ ứ ư ả ố ủ đánh giá m c an toàn v n n i b c a ngân hàng, cũng nh kh năng c a

ả ự ủ ệ ề ả ị các ngân hàng trong vi c giám sát và đ m b o s tuân th quy đ nh v các

ử ữ ả ầ ơ ộ ỷ ệ ố t l v n. Các c quan giám sát c n ph i có nh ng đ ng thái x lý phù

ả ủ ế ọ ớ ế ợ h p n u h không hài lòng v i k t qu c a quy trình đánh giá.

ỉ ố ầ ơ - Các c quan giám sát nên yêu c u các ngân hàng duy trì các ch s an toàn

ơ ỷ ệ ố ị ố ể ả ố ở ứ v n m c cao h n các t v n quy đ nh t l ả i thi u và ph i có kh năng

ứ ố ứ ố ầ ơ yêu c u các ngân hàng duy trì m c v n cao h n m c t ể i thi u.

ệ ệ ầ ơ ở - Các c quan giám sát c n ph i có bi n pháp can thi p ngay ả ạ giai đo n

ứ ố ị ớ ể ấ ố ơ ứ ố ầ đ u tiên đ ngăn không cho m c v n b r t xu ng th p h n m c t ể i thi u

ấ ị ủ ữ ế ộ ộ ể ả đ gi ầ ủ i quy t nh ng thu c tính r i ro c a m t ngân hàng nh t đ nh và c n

ộ ả ế ứ ế ặ ố có hành đ ng gi i quy t t c thì n u v n không duy trì ho c không khôi

ụ ượ ph c đ c.

Ủ ằ ạ ấ ơ y ban Basel cũng nh n m nh r ng các ngân hàng và các c quan giám sát

ự ế ự ụ ộ ầ c n có s quan tâm thích đáng và tích c c đ n Tr c t II (các báo cáo giám sát)

ệ ướ ề ố ố ữ ầ ụ ộ ể ủ c a Hi p c Basel II. Nh ng yêu c u v v n t i thi u trong Tr c t I kèm theo

ủ ụ ộ ỗ ự ủ ữ ệ ả ầ ồ ự ự s th c hi n đ y đ Tr c t II, bao g m c nh ng n l c c a các ngân hàng đ ể

ủ ố ủ ứ ể ơ ự t ủ đánh giá m c đ v n c a mình và c a các c quan giám sát đ xem xét l ạ i

ữ nh ng đánh giá này.

ụ ộ ị ườ ắ Tr c t III: Nguyên t c th tr ng

ả ầ ộ Các ngân hàng c n ph i công khai thông tin m t cách thích đáng theo nguyên

ị ườ ư ầ ộ ộ ắ t c th tr ng. Basel II đ a ra m t danh sách các yêu c u bu c các ngân hàng

ả ừ ứ ộ ầ ề ơ ấ ữ ố ph i công khai thông tin, t ủ ố nh ng thông tin v c c u v n, m c đ đ y đ v n

ạ ả ớ ủ ữ ủ ế ứ ộ ế đ n nh ng thông tin liên quan đ n m c đ nh y c m c a ngân hàng v i r i ro tín

ị ườ ủ ủ ậ ủ ụ d ng, r i ro th tr ố ng, r i ro v n hành và quy trình đánh giá c a ngân hàng đ i

ạ ủ ủ ể ể ớ ừ v i t ng lo i r i ro này. Có th nói, theo quá trình phát tri n c a Basel và các

ệ ố ế ố ệ ướ ư ươ ạ thông l qu c t t t mà Hi p c đ a ra, các ngân hàng th ng m i ngày càng

ượ ạ ộ ệ ả ả ầ ộ ơ ố đ ề ạ c yêu c u ho t đ ng m t cách minh b ch h n, đ m b o v n đ m cho nhi u

ẽ ả ạ ủ ể ượ ọ ơ ớ ề ủ ơ lo i r i ro h n v i hi v ng s gi m thi u đ c nhi u r i ro h n.

ơ ả ủ ệ ướ ố ộ b) N i dung c b n c a Hi p c v n Basel III

ổ Ủ ủ ầ ả ề ể Hai năm sau kh ng ho ng tài chính toàn c u bùng n , y ban Basel v ki m

ữ ằ ậ ạ ỏ ẩ soát ngân hàng đã đ t th a thu n nh m khép các ngân hàng vào nh ng tiêu chu n

ế ị ữ ặ ơ ọ ng t nghèo h n. Sau nh ng quy t đ nh năm 1988 và 2007 (g i là Basel I và Basel

ự ữ ậ ả ớ ỏ II), văn b n m i có tên Th a thu n Basel III là s đúc rút nh ng bài h c t ọ ừ

ề ả ừ ủ ể ả ộ ồ ờ ế ậ ậ ự cu c kh ng ho ng v a qua, đ ng th i là n n t ng đ thi t l p tr t t tài chính

ế ớ ớ ượ ự ổ th gi i m i. Basel III đ ơ ở ế ừ c ban hành d a trên c s k th a Basel II và b sung



ộ ố ộ ư ậ ậ c p nh t m t s n i dung nh sau:

ớ ủ ữ ể Nh ng đi m m i c a Basel III

ấ ượ ướ ế ứ Th nh t ấ , nâng cao ch t l ố ng v n. Tr ẽ c h t, Basel 3 s giúp nâng cao

ấ ượ Ủ ủ ể ố ộ ch t l ộ ng v n c a các ngân hàng m t cách đáng k . Theo y ban Basel, n i

ề ố ấ ủ ị ả ượ ầ ọ ầ ị dung c a đ nh nghĩa v v n r t quan tr ng và c n ph i đ c đ nh nghĩa đ y đ ủ

ướ ấ ượ ứ ố ợ ị ố ố ơ ồ tr c khi xác đ nh m c v n phù h p. Ch t l ng v n t ớ t h n đ ng nghĩa v i

ề ệ ả ắ vi c kh năng bù đ p các kho n l ả ỗ ố ơ t ỏ t h n, đi u này giúp cho ngân hàng “kh e”

ỡ ố ơ ố ờ ị ả ơ h n, do đó có kh năng ch ng đ t t h n trong th i kì khó khăn. Theo quy đ nh

ố ổ ầ ườ ượ ẽ ơ ặ ị ị này, v n c ph n thông th ng đ ệ c quy đ nh ch t ch h n. Theo quy đ nh hi n

ấ ượ ữ ố ấ ừ ẽ ả ấ ố ạ t ả i, nh ng tài s n có ch t l ố ng kém s ph i kh u tr vào v n (v n c p 1 + v n

ừ ẳ ặ ơ ừ ẽ ệ ấ ấ ố ấ c p 2). Theo Basel 3, vi c kh u tr s nghiêm ng t h n,kh u tr th ng vào v n

ầ ườ ữ ấ ặ ơ ố ị ị ổ c ph n thông th ng. H n n a, đ nh nghĩa v n c p 1 cũng quy đ nh ch t ch ẽ

ố ườ ấ ượ ữ ồ ơ h n bao g m v n th ụ ng và các công c tài chính có ch t l ng theo nh ng tiêu

ẩ ặ ẽ chu n ch t ch .

ệ ầ ổ ố ừ ứ Th hai , yêu c u các ngân hàng b sung thêm v n. Rút kinh nghi m t bài

Ủ ủ ự ằ ả ộ ọ ủ h c c a cu c kh ng ho ng tài chính, y ban Basel cho r ng khu v c ngân hàng

ề ạ ứ ố ữ ữ ề ẩ ố ơ ể ầ c n nhi u v n h n n a. Do đó, nh ng tiêu chu n v h n m c t ề ố i thi u v v n

ữ ẽ ạ ớ ủ c a các ngân hàng s tăng m nh trong nh ng năm t ị i. Theo quy đ nh này, các

ứ ố ố ả ợ ể ứ ố ngân hàng ph i duy trì m c v n phù h p trên m c v n t i thi u tùy vào m c đ ứ ộ

ề ệ ế ư ả ị ủ r i ro, mô hình kinh doanh, đi u ki n kinh t ặ . Kh năng đ a ra các quy đ nh ch t

ẽ ề ố ế ố ủ ẽ ơ ố ọ ch v v n c a c quan giám sát qu c gia s là y u t quan tr ng trong các

nguyên ắ t c ủ c a Basel 3.

ố ố ư ể ẫ ỷ ệ ủ ạ ố Theo Basel 3, t ỷ ệ l an toàn v n t i thi u v n là 8%, nh ng t c a lo i v n có l

ấ ượ ượ ụ ể ỷ ệ ố ấ ừ ch t l ng cao đ c nâng lên, c th : t V n c p 1 tăng t l 4% trong Basel II

ờ ỷ ệ ố ủ ổ ồ ườ lên 6% trong Basel 3, đ ng th i t V n c a c đông th l ng (common equity)

ượ ừ ữ ạ ả ớ cũng đ c tăng t 2% lên 4,5%. Bên c nh đó, nh ng tài s n “Có” v i ch t l ấ ượ ng

ẽ ượ ề ấ ạ ừ ầ ỏ ố ư ấ ố ố v n có v n đ cũng s đ ấ c lo i tr d n kh i v n c p 1 và v n c p 2, nh các

ầ ư ượ ả ớ ạ ổ ứ ặ ệ kho n đ u t v t quá gi i h n 15% vào các t ch c tài chính. Đ c bi t, Basel 3

ầ ổ ẩ ố ệ ở ứ ể ụ yêu c u áp d ng b sung t ỷ ệ l đòn b y t ử i thi u th nghi m m c 3%. Đây là

ạ ả ớ ổ ụ ả ả ấ ộ ớ ỷ ệ ủ ố t c a v n c p 1 so v i t ng tài s n có c ng v i các kho n m c ngo i b ng. l

ụ ử ệ ệ Ủ ế ộ Vi c áp d ng th nghi m t ỷ ệ l này cho phép y ban Basel theo dõi bi n đ ng t ỷ

ự ủ ẩ ỳ ế ệ ữ ố ệ l đòn b y th c c a các ngân hàng theo chu k kinh t và m i quan h gi a các

ề ố ớ ỷ ệ ầ ẩ yêu c u v v n v i t l đòn b y.

ớ ươ ệ ố ể Th baứ , gi ệ i thi u ph ng pháp giám sát an toàn vĩ mô h th ng đ các

ệ ầ ể ạ ế ủ Ủ ụ ngân hàng áp d ng. Theo y ban Basel, có hai vi c c n làm đ h n ch r i ro h ệ

ạ ủ ứ ứ ủ ệ ế ả ả ả ấ ố ộ th ng hi u qu . Th nh t là gi m m c đ khuy ch đ i c a kh ng ho ng theo

ế ướ ệ ố ể ế ạ ỳ chu k kinh t . Đó là xu h ng h th ng tài chính có th làm khuy ch đ i giai

ủ ề ạ ầ ế ự ệ ụ ứ ệ ộ đo n thăng tr m c a n n kinh t ố th c. Vi c th hai là m i quan h ph thu c và

ủ ữ ủ ổ ứ ặ ệ ố ớ nh ng r i ro chung c a các t ch c tài chính, đ c bi ữ t đ i v i nh ng ngân hàng

ư ậ ộ ướ ọ ệ ố có vai trò quan tr ng trong h th ng. Nh v y, Basel 3 là m t b ặ c ngo t trong

ự ệ ầ ị ị ầ vi c xây d ng các quy đ nh tài chính. L n đ u tiên trong các quy đ nh tài chính đ ề

ướ ượ ử ụ ể ổ ậ ớ c p t i các th c đo giám sát an toàn vĩ mô đ c s d ng đ b sung cho

ươ ủ ừ ổ Ủ ứ ụ ph ng pháp giám sát an toàn vi mô c a t ng t ch c tín d ng. y ban Basel

ứ ướ ố ớ ữ ổ ứ ầ ọ đang nghiên c u các th c đo đ i v i nh ng t ố ớ ch c có t m quan tr ng đ i v i

ệ ố h th ng.

ố ớ ề ẩ ả ị Th tứ ư, quy đ nh v tiêu chu n thanh kho n đ i v i các ngân hàng. Basel 3

ề ề ặ ả ẩ ệ ư ọ ư đ a ra tiêu chu n v thanh kho n. Đây là đi u đ c bi t quan tr ng ch a có tiêu

ố ế ẩ ỷ ệ ề ị ả ẽ ượ chu n qu c t ề ấ nào quy đ nh v v n đ này. T l thanh kho n s đ c ban hành

ạ ố ơ ắ ả ố ỡ vào 1/1/2015, giúp ngân hàng có kh năng ch ng đ ng n h n t ữ ớ t h n v i nh ng

ầ ắ ẳ ả ữ ả ị căng th ng thanh kho n. Quy đ nh này yêu c u ngân hàng n m gi các tài s n có

ấ ượ ả ể ầ ả tính thanh kho n cao và có ch t l ứ ng cao đ đáp ng nhu c u chi tr trong

ườ ự ế ợ ả ấ ủ ệ ả ữ nh ng tr ng h p khó khăn. Th c t , vi c qu n lý r i ro thanh kho n r t khác

ạ ừ ẽ ử ụ Ủ ề ể ố nhau t i t ng qu c gia. y ban Basel s s d ng nhi u quy trình báo cáo đ theo

ể ả ẩ ượ dõi các t ỷ ệ l ổ ể ả trong quá trình chuy n đ i đ đ m b o các tiêu chu n đ c tính

ư ự ế toán nh d ki n.

ộ ộ ố 1.2.2. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP cho các ngân hàng

ươ th ạ ng m i

ố ộ ộ ề 1.2.2.1. Khái quát v Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP

ớ a) Gi ệ i thi u

ộ ộ ố ứ Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP (hay Quy trình đánh giá m c

ủ ố ọ ắ ộ ầ đ đ y đ v n – ICAAP, g i t ộ t là Quy trình ICAAP) cho các ngân hàng là m t

ắ ề ụ ộ ủ ể ố trong b n nguyên t c v Quy trình ki m tra giám sát theo Tr c t II c a Basel II.

ứ ầ ớ ượ ằ V i quy trình này, các ngân hàng c n ch ng minh đ ề ố ụ c r ng các m c tiêu v v n

ọ ề ượ ự ụ ữ ẩ ậ ộ ộ n i b mà h đ ra đã đ ợ c xây d ng c n th n và nh ng m c tiêu đó phù h p

ủ ể ể ổ ườ ạ ộ ờ ủ ệ ớ ặ v i đ c đi m r i ro t ng th và môi tr ng ho t đ ng hi n th i c a ngân hàng.

ứ ộ ả ư ề ầ ố Khi đánh giá m c đ an toàn v n, ban đi u hành c n ph i l u ý xem ngân hàng

ằ ở ủ ạ ớ ỳ đang n m giai đo n nào c a chu k kinh doanh. Song song v i đó, ngân hàng

ự ẽ ệ ể ặ ộ ẳ ầ c n th c hi n các cu c ki m tra căng th ng (stress test) ch t ch và mang tính d ự

ổ ề ề ự ệ ị ườ ữ ữ ệ ể ệ ậ báo đ nh n di n nh ng s ki n và nh ng thay đ i v đi u ki n th tr ng có

ể ả ả ưở ế ấ ả ị th x y ra và gây nh h ả ng x u đ n ngân hàng. Ban qu n tr ngân hàng ph i

ệ ả ể ử ủ ố ệ ị ủ ả ch u trách nhi m chính trong vi c đ m b o ngân hàng có đ v n đ x lý các r i

ro.

ủ ữ ả ỉ ICAAP không ch đánh giá trên nh ng r i ro căn b n trong ngân hàng nh ư

ạ ộ ị ườ ủ ủ ụ ủ ủ r i ro ho t đ ng, r i ro tín d ng, r i ro th tr ấ ng, r i ro lãi su t… mà còn m ở

ố ớ ư ủ ụ ủ ệ ậ ộ ộ r ng đánh giá m t cách toàn di n đ i v i các r i ro nh r i ro t p trung tín d ng,

ế ượ ụ ủ ủ ố ổ ấ ủ r i ro tín d ng đ i tác, r i ro lãi su t trong s ngân hàng và r i ro chi n l c và

nghi p v …ệ ụ

ổ ề ữ  Nh ng thay đ i v Quy trình ICAAP trong Basel III

ự ủ ể ệ ệ ạ ờ T i th i đi m th c hi n, Basel II là khung đánh giá r i ro khá toàn di n tuy

ủ ẫ ầ ấ ả ộ nhiên cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u 2008 đã cho th y Basel II v n còn

ố ớ ữ ệ ế ầ ả ư nh ng thi u sót c n ph i hoàn thi n. Đ i v i quy trình ICAAP, Basel II ch a

ế ượ ả ố ữ ủ ừ ủ ặ ườ l ng h t đ ỳ ậ c nh ng r i ro c a các NHTM ph i đ i m t trong t ng chu k v n

ủ ề ế ơ ở ế ừ Ủ ộ đ ng c a n n kinh t . Trên c s k th a Basel II, y ban Basel đã ban hành

ộ ố ư ế ổ ớ Basel III v i m t s thay đ i chính liên quan đ n quy trình ICAAP nh sau:

ề ậ ạ ấ ạ ổ ế - V l p k ho ch v n ố ề b sung v n ch s h u ấ ố : Basel III nh n m nh v n đ ủ ở ữ v iớ

ứ ố ổ ổ ơ ấ ư ệ ị ụ ể ớ ừ vi c thay đ i/b sung quy đ nh c th v i t ng m c v n trong c c u nh tăng

ủ ở ữ ố ầ ố ể ừ ầ ề ố ệ ổ b sung yêu c u v v n đ m d ự yêu c u v n ch s h u t i thi u t 2 lên 4.5%,

ố ả ủ ằ ố ỗ ố phòng b ng 2.5% v n ch s h u ủ ở ữ . Theo b i c nh c a m i qu c gia, thi ế ậ ỷ t l p t

ệ ỳ ế ậ ả ệ ố l ừ v n đ m phòng ng a theo chu k kinh t ế ượ đ c thi t l p trong kho ng 02.5%

ả ượ ả ủ ở ữ ả ằ ổ ố và ph i đ c đ m b o b ng v n ch s h u ph thông.

- V đánh giá r i ro

ủ ề ế Ủ ủ ả ộ ầ : Cu c kh ng ho ng tài chính 2008 đã khi n y ban Basel c n

ắ ơ ế ủ ự ủ ả ậ ề r i ro h th ng ph i nhìn nh n và đánh giá sâu s c h n v ệ ố do s liên k t c a các

ặ ổ ị ườ ứ ngân hàng ho c các t ch c tài chính thông qua th tr ng tài chính phái sinh.

ờ ỗ ợ ể ầ Theo đó Basel III ra đ i h tr khung pháp lý toàn c u các các ngân hàng đ thi ế t

ơ ở ạ ầ ể ả ẽ ẩ ạ ậ l p các tiêu chu n m nh m cho c s h t ng tài chính. Và đ gi ế ủ i quy t r i ro

ố ớ ố ủ ế ọ ị ệ ố h th ng, Basel III tăng tr ng s r i ro đ i v i các đ nh ch tài chính liên quan

ự ệ ế đ n khu v c doanh nghi p phi tài chính.

ơ ở ữ ổ ẩ ư ậ Trên c s nh ng thay đ i chính nh v y, quy trình ICAAP theo tiêu chu n

ố ớ ủ ắ ặ ầ ổ ệ ố Basel III cũng c n b sung và th t ch t khung đánh giá đ i v i r i ro h th ng

ư ế ế ả ả ạ ậ ọ ố ế ả ệ cũng nh chú tr ng đ n công tác l p k ho ch v n đ m b o có tính đ n c vi c

ể ả ứ ế ệ ả ạ ố ậ l p k ho ch cho m c v n đ m đ đ m b o đ ượ ỷ ệ c t l ầ an toàn theo yêu c u.

ệ ể ế ả ầ ớ ị ả ẳ Song song v i đó, vi c ki m tra căng th ng cũng c n ph i tính đ n các k ch b n

ể ự ế ủ ả ượ ầ ả ưở ạ ộ ế ệ ố kh ng ho ng h th ng đ d ki n đ c t m nh h ng đ n ho t đ ng ngân

ừ ữ ệ ả ấ ố hàng và có nh ng bi n pháp phòng ng a khi tình hu ng x u x y ra.

ủ ớ

a) M i quan h gi a Quy trình ICAAP v i Quy trình rà soát, đánh giá c a các ụ ộ ệ ữ ả ố ơ c quan qu n lý (SREP) trong Tr c t II Basel II

ể ụ ộ ầ ồ Quy trình ki m tra giám sát (SRP) theo Tr ơ ả ấ c t II g m 2 c u ph n c b n

ố ộ ộ đó là Quy trình đánh giá an toàn v n n i b (ICAAP) và Quy trình rà soát và đánh

ủ ủ ơ ộ ừ giá c a các c quan giám sát (SREP), m t quy trình mang tính ch quan t phía

ế ợ ệ ằ ộ ngân hàng k t h p m t quy trình đánh giá khách quan nh m giúp cho vi c giám

ượ ầ ủ ự ệ ấ ố ủ sát an toàn v n c a ngân hàng đ c th c hi n đ y đ và bao quát nh t.

ệ ữ ụ ộ ố Hình 1.3. M i quan h gi a ICAAP và SREP trong tr c t II

ố ụ ộ ể ệ ữ b) M i quan h gi a Yêu c u v v n t

ủ ơ

ầ ề ố ố ụ ộ ụ ộ ố ả i thi u (Tr c t I), Quy trình đánh giá an toàn v n (ICAAP –Tr c t II) và Quy trình rà soát và đánh giá c a các c quan qu n lý (SREP – Tr c t II)

ề ố ố ể ầ ể ầ ọ Có th nói, yêu c u v v n t ố ủ i thi u là yêu c u tr ng tâm và xuyên su t c a

ư ụ ộ ụ ộ ư ề ế ẩ ố Basel II. N u nh Tr c t I đ a ra các quy chu n v an toàn v n thì Tr c t II l ạ i

ạ ộ ể ả ể ả ổ ị ư đ a ra khung ki m tra giám sát đ đ m b o cho ho t đ ng ngân hàng n đ nh

ứ ố ả ố ố ượ ấ ngay c trong tình hu ng x u mà c t lõi là m c v n đ c duy trì an toàn đ đ ủ ể

ả ủ ầ t m soát các r i ro x y ra.

ệ ề ố ụ ộ ữ ố ả B ng 1.2. M i quan h v v n gi a Tr c t I, ICAAP và SREP

ụ ộ ụ ộ ụ ộ Tr c t I Tr c t II ICAAP Tr c t II SREP

ố ả - Đánh giá c aủ ề

- Đánh giá c a c quan qu n lý v ủ ơ ầ ố - V n yêu c u ầ ể i thi u ố t chính doanh ố ố s v n yêu c u t ể i thi u đ ượ c

ề ầ ế ể ả ả ệ nghi p v nhu cho là c n thi t đ đ m b o cho: ượ - Đ c tính toán

ố ầ c u v n đ ượ c ụ ộ ự d a trên các - Các r i ro Tr ủ ồ c t I (bao g m

đánh giá trên cơ ố ự ữ ổ tham s cho ế nh ng thay đ i ngoài d ki n

ế ở ấ s c p ti n ướ tr ế c (tiên ti n trong tính toán)

ượ ặ ho c tiêu - C n đ ầ c tính ủ ồ - R i ro không bao g m trong Tr ụ

ự chu n)ẩ toán d a trên c t Iộ

 Chu k kinh doanh kh c nghi

ế ế tham chi u đ n ắ ỳ ệ t ầ ố v n yêu c u t ố i ộ ế và bi n đ ng thi uể ệ ế ộ  Tính đ n vi c so sánh đ i nhóm

ngang t mầ

ướ ự ệ 1.2.2.2. Các b c th c hi n quy trình ICAAP

ầ ơ ả ơ ở ề ướ Trên c s các yêu c u c b n v quy trình ICAAP theo h ẫ ủ Ủ ng d n c a y

ướ ệ ổ ố ớ ự ượ ban Basel II, các b c th c hi n t ng quát đ i v i quy trình ICAAP đ c mô t ả

ư nh sau:

ố ộ ộ Hình 1.4. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP

́ ̀ ́ ồ ̣ Ngu n: Tai liêu bao cao ICAAP – Ernts&Young, 2014

ế ậ ị ủ ả  B c 1: Thi ướ t l p chính sách/quy trình qu n tr r i ro

ị ủ ướ ẩ  B c 2: Xác đ nh kh u v r i ro ị

ướ ườ  B c 3: Xác đ nh, đánh giá, đo l ị ủ ng r i ro

 B c 4: Xác đ nh l

ướ ị ượ ạ ủ ắ ố ươ ứ ố ớ ừ ng v n bù đ p đ i v i t ng lo i r i ro t ng ng

ướ ẳ  B c 5: Ki m tra căng th ng ể

ướ Ứ ụ ề  B c 6: ng d ng vào đi u hành kinh doanh

ơ ả ủ ữ ộ 1.2.2.3. Nh ng n i dung c b n c a quy trình ICAAP

ủ Ủ ơ ả ủ ộ ộ ị Theo quy đ nh c a y ban Basel, 5 n i dung c b n c a m t quy trình

ẽ ẩ ặ ồ chu n và ch t ch bao g m:

- ủ ộ ồ ề ả ị Giám sát c a h i đ ng qu n tr và ban đi u hành

- ứ ố ợ Đánh giá m c v n h p lý

- ủ ệ Đánh giá toàn di n các r i ro

Giám sát và báo cáo

- ạ ộ ộ ộ ể ể Xem xét đánh giá ho t đ ng ki m tra ki m soát n i b

ự ủ ộ ồ ề ả ị a) Giám sát tích c c c a h i đ ng qu n tr và ban đi u hành

ế ậ ớ ặ ủ ủ ể ả ợ - Thi ế t l p quy trình qu n lý r i ro phù h p v i đ c đi m r i ro và k

ủ ạ ho ch kinh doanh c a ngân hàng

ượ ố ủ ề ố ữ ầ ầ ố ự - D tính đ c nh ng yêu c u v v n, nhu c u v n, chi phí v n c a ngân

ệ ạ ể ươ ả ờ hàng trong th i đi m hi n t i và t ế ả ng lai và phác th o trong b n k

ế ượ ạ ho ch chi n l c.

- Thi

ế ậ ứ ộ ấ ậ ủ ự ủ ượ t l p m c đ ch p nh n r i ro c a ngân hàng và xây d ng đ c

ơ ở ể ể ượ ủ khung c s đ đánh giá các r i ro khác nhau, phát tri n đ ộ ệ c m t h

ế ố ủ ự ố ớ ượ ứ ố ủ th ng k t n i r i ro v i m c v n c a ngân hàng và xây d ng đ ộ c m t

ươ ộ ộ ể ớ ợ ph ng pháp ki m soát phù h p v i các chính sách n i b .

- Áp d ng chính sách ki m soát n i b ch t ch và xây d ng các văn b n

ộ ộ ặ ụ ự ể ẽ ả

ả ằ ổ ế ờ ả ế ồ ề ộ quy ch , đ ng th i đ m b o r ng ban đi u hành ph bi n m t cách có

ộ ệ ố ả ữ ệ ề ấ hi u qu nh ng v n đ trên trong toàn b h th ng ngân hàng.

ề ố ợ b) Đánh giá h p lý v v n

ế ố ơ ả ủ ề ố ữ ệ ợ ồ Nh ng y u t c b n c a vi c đánh giá h p lý v v n bao g m:

- Các chính sách và quy trình đ

ượ ể ả ự ả c xây d ng đ đ m b o ngân hàng xác

ườ ủ ọ ị đ nh, đo l ng và báo cáo l ạ ượ ấ ả c t t c các r i ro nghiêm tr ng. i đ

ệ ữ ộ ủ ứ ế ắ ộ ố ố - M t quy trình cho phép g n k t m i quan h gi a v n và m c đ r i ro

ươ ứ t ng ng.

- M t quy trình đ a ra m c tiêu v m c đ an toàn v n d

ề ứ ộ ư ụ ộ ố ướ ộ ủ i góc đ r i ro,

ế ượ ế ủ ế ạ ọ có tính đ n tr ng tâm chi n l c và k ho ch kinh doanh c a ngân hàng

ộ ộ ể ả ể ế ả ả ộ - M t quy trình qu n lý n i b , ki m soát, ki m toán đ đ m b o tính nh t ấ

ủ ả ổ ể quán c a quy trình qu n lý t ng th

ủ ệ c) Đánh giá toàn di n các r i ro

- Đ c p và đánh giá đ y đ toàn di n các r i ro mà ngân hàng ph i đ i

ầ ủ ả ố ề ậ ủ ệ

ặ ặ ệ ủ ọ m t, đ c bi t là các r i ro nghiêm tr ng.

- Không ph i t

ả ấ ả ể ượ ủ ề ộ t c các r i ro đ u có th đ c đánh giá m t cách chính xác,

ộ ố ủ ố ớ ự ể ầ ộ tuy nhiên c n xây d ng m t quy trình đ đánh giá đ i v i m t s r i ro

ọ ế tr ng y u sau:

ủ ụ  R i ro tín d ng

ự ầ ượ ươ ể ậ Các ngân hàng c n xây d ng đ c ph ể ng pháp lu n đ có th đánh giá

ể ả ủ ữ ừ ữ ố nh ng r i ro có th x y ra t ố phía nh ng cá nhân vay v n, các đ i tác kinh doanh

ư ủ ụ cũng nh r i ro danh m c kinh doanh.

ố ớ ạ ộ ứ ạ ữ ủ ệ Đ i v i nh ng ngân hàng có ho t đ ng ph c t p, vi c đánh giá r i ro tín

ả ồ ố ớ ư ứ ố ố ộ (1) các hệ ấ ụ d ng đ i v i m c an toàn v n ít nh t ph i g m b n n i dung nh sau:

ợ ổ ứ ủ ế ả ạ ố ổ th ng x p h ng r i ro, (2) phân tích/t ng h p t ng tài s n, (3) ch ng khoán hóa

ự ậ ủ ụ ụ ứ ợ các công c phái sinh tín d ng ph c h p và (4) s t p trung r i ro và các nguy

c l nơ ớ .

ủ ụ ể ế ả ạ ọ ộ ủ X p h ng r i ro n i b ộ ộ là m t công c quan tr ng đ qu n lý r i ro tín

ộ ộ ầ ả ủ ủ ế ể ả ạ ị ụ d ng. X p h ng r i ro n i b c n ph i đ kh năng đ xác đ nh và đo l ườ ng

ượ ủ ừ ấ ả ả ượ ư ụ ầ ơ đ c r i ro t t c các nguy c tín d ng và c n ph i đ c đ a vào trong quá t

ố ủ ể ủ ụ ổ ệ ố trình phân tích t ng th r i ro tín d ng và an toàn v n c a ngân hàng. H th ng

ả ư ạ ượ ế ế ấ ả ứ ả ế x p h ng ph i đ a ra đ ạ c x p h ng chi ti t cho t t c các tài s n có ch không

ự ữ ữ ề ấ ả ấ ả ả ổ ỉ ụ ph i ch cho nh ng tài s n có v n đ . Nh ng kho n d phòng t n th t tín d ng

ầ ượ ủ ụ ứ ế ộ cũng c n đ c tính đ n trong quá trình đánh giá r i ro tín d ng cho m c đ an

toàn v n.ố

ủ ụ ệ ả ầ ị ượ ế ở ọ Vi c phân tích r i ro tín d ng c n ph i xác đ nh đ ể c m i đi m y u quy

ụ ủ ệ ồ ồ ờ ả ệ ậ mô danh m c cho vay, bao g m c vi c t p trung r i ro. Đ ng th i vi c phân

ữ ế ế ả ậ ầ ả ủ tích này cũng c n ph i tính đ n nh ng r i ro liên quan đ n qu n lý t p trung tín

ơ ế ư ế ổ ề ả ấ ụ d ng và các v n đ khác liên quan đ n t ng tài s n thông qua các c ch nh các

ề ứ ứ ợ ụ ụ ộ n i dung v ch ng khoán hóa và các công c tín d ng phái sinh ph c h p. Thêm

ủ ụ ệ ế ầ ả ố ủ vào đó, vi c phân tích r i ro tín d ng c a các đ i tác c n ph i tính đ n đánh giá

ủ ủ ơ ư ậ ố ớ ố ớ ứ ữ ắ ủ c a d lu n đ i v i m c tuân th c a c quan giám sát đ i v i nh ng quy t c

ề ể ể ệ ả ộ ả căn b n v Ki m tra ki m soát ngân hàng m t cách có hi u qu .

ạ ộ ủ  R i ro ho t đ ng

ị ủ ự ệ ả ầ ả ộ ổ ạ Ngân hàng c n ph i xây d ng m t khuôn kh cho vi c qu n tr r i ro ho t

ứ ố ợ ổ ổ ầ ộ đ ng và đánh giá m c an toàn v n thích h p trong khuôn kh này. Khuôn kh c n

ậ ủ ạ ộ ứ ủ ư ấ ộ ể ệ bao hàm m c đ ch p nh n r i ro ho t đ ng c a ngân hàng nh đã th hi n

ị ạ ủ ứ ả ạ ả ồ trong các chính sách qu n tr lo i r i ro này bao g m c ph m vi và cách th c mà

ạ ộ ể ầ ỏ ổ ị ả ủ r i ro ho t đ ng d ch chuy n ra kh i ngân hàng. Khuôn kh này cũng c n ph i

ế ậ ủ ữ ệ ả ồ bao g m c nh ng chính sách, nêu rõ cách ti p c n c a ngân hàng trong vi c xác

ể ủ ể ả ả ị đ nh, đánh giá, ki m soát và qu n lý/gi m thi u r i ro.

ị ườ  R i ro th tr ủ ng

ố ớ ạ ộ ứ ạ ạ Đ i v i các ngân hàng có ho t đ ng kinh doanh ph c t p và đa d ng, đánh

ộ ộ ố ớ ủ ứ ộ ị ườ ố ả mô hình giá m c đ an toàn v n n i b đ i v i r i ro th tr ự ng nên d a vào c

ể ẳ VaR và ki m tra căng th ng (stress test) .

ủ ệ ả ậ ườ ượ ủ Mô hình VaR c a ngân hàng ph i nh n di n và đo l ng đ c các r i ro

ạ ộ ả ượ ấ ộ xu t hi n t ệ ừ ấ ả t t c các ho t đ ng kinh doanh và ph i đ c g p vào đánh giá

ộ ộ ủ ể ề ố ả ư ự ẩ ổ t ng th v v n n i b c a ngân hàng cũng ph i đ a ra s phê chu n đáng tin

ẽ ả ưở ớ ữ ậ c y. Các ướ ượ c l ng theo mô hình VaR s nh h ng t ổ ề ặ i nh ng thay đ i v đ c

ủ ể ổ ị đi m r i ro trong s giao d ch.

ả ổ ể ẳ ạ Bên c nh đó, các ngân hàng ph i b sung ki m tra căng th ng (stress test)

ố ả ổ ợ ị ử ặ ỉ ị ả ố (các cú s c nhân t ho c các k ch b n t ng h p l ch s hay ch là gi ế i thuy t

ượ ế ợ ị ủ ậ ớ ợ ỹ đ ả c k t h p v i nhau) và các k thu t qu n tr r i ro phù h p khác nhau vào mô

ị ườ ố ượ ử ụ ệ ộ hình VaR. Các cú s c th tr ng đ ả c áp d ng trong các cu c th nghi m ph i

ấ ủ ầ ư ụ ả ả ể ờ ph n ánh b n ch t c a các danh m c đ u t ả và th i gian nó có th trang tr i

ượ ủ ị ườ ề ệ ộ ộ ủ ề ố ấ Đánh giá v v n n i b c a ngân đ c r i ro trong đi u ki n th tr ng x u.

ứ ả ượ ằ ể ỉ hàng ph i ch ng minh đ ứ ủ ố c r ng ngân hàng có đ v n đ không ch đáp ng

ượ ầ ố ố ỡ ượ ể ố ố ủ đ c các yêu c u v n t i thi u mà còn ch ng đ đ c các cú s c c a th tr ng ị ườ .

ụ ể ế ả ả ị ư C th , ngân hàng ph i tính đ n các k ch b n nh :

- Tình tr ng thanh kho n y u/xu t hi n l

ệ ỗ ổ ề ế ấ ạ ả h ng v giá.

- Các tr

ườ ợ ủ ệ ớ ụ ậ ố ng h p r i ro t p trung tín d ng (trong m i liên h v i vòng quay

ị ườ ủ c a th tr ng).

- Các th tr

ị ườ ề ộ ng m t chi u.

ả ườ ạ ạ ế - Các k t qu khó l ả ng/các tr ng thái thanh kho n ngoài giá sâu (các tr ng

ơ ấ ị ườ ủ ề ấ ặ ớ thái mà giá c a nó cao ho c th p h n r t nhi u so v i th tr ng).

- Các s ki n và nh ng thay đ i đ t ng t d n t

ộ ẫ ớ ự ệ ổ ộ ữ ạ ỡ ợ i tình tr ng v n .

- Nh ng thay đ i quan tr ng trong các t

ữ ổ ọ ươ ng quan.

- Các r i ro khác mà có th không đ

ủ ể ượ ụ ỷ ệ ế c tính đ n trong VaR (ví d t l

ụ ồ ế ắ ắ ươ ặ ủ ẫ ph c h i kinh t không ch c ch n, các t ng quan ng u nhiên ho c r i ro

ị ườ ị th tr ng b bóp méo).

ế ượ ổ ươ ụ Khi các công c và các chi n l c kinh doanh thay đ i, ph ậ ng pháp lu n

ổ ể ể ẳ ộ ợ VaR và các cu c ki m tra căng th ng (stress test) cũng nên thay đ i đ phù h p

ứ ữ ầ ạ ả ổ ớ v i nh ng thay đ i đó. Bên c nh đó ngân hàng cũng c n ph i ch ng minh đ ượ c

ươ ườ ủ ể ượ ọ ế ợ ằ r ng h k t h p các ph ng pháp đo l ư ế ng r i ro nh th nào đ tính đ ứ c m c

ộ ộ ổ ể ả ị ườ ủ ả ố v n n i b t ng th đ m b o cho r i ro th tr ng.

ủ ấ  R i ro lãi su t trong s ngân hàng (banking book) ổ

ườ ế ấ ả ủ ả ạ Quy trình đo l ầ ng r i ro này c n ph i tính đ n t ấ t c các tr ng thái lãi su t

ế ấ ả ủ ế ạ ả ọ ị tr ng y u c a ngân hàng và tính đ n t t c các kho n đáo h n và đ nh giá l ạ i.

ữ ườ ố ư ệ ấ ồ Nh ng thông tin đó th ế ắ ờ ng bao g m: s d hi n th i và lãi su t đã cam k t g n

ụ ầ ư ụ ề ớ ả li n v i các công c tài chính và các danh m c đ u t , các kho n thanh toán n ợ

ạ ấ ượ ỉ ố ấ ố g c, ngày tính l ạ i lãi su t, ngày đáo h n, ch s lãi su t đ ể ị c dùng đ đ nh giá l ạ i

ế ố ớ ể ề ấ ả ấ ả ầ ỉ ữ và lãi su t s n/tr n cam k t đ i v i nh ng kho n có th đi u ch nh lãi su t. H ệ

ữ ả ố ả ậ ượ ế ỹ th ng đó cũng ph i có nh ng gi ữ thuy t và nh ng k thu t đ ầ c trình bày đ y

ả ủ ằ đ b ng văn b n.

ứ ộ ứ ạ ủ ệ ố ấ ể ạ ườ B t k lo i hình và m c đ ph c t p c a h th ng đo l ng đ ượ ử ụ c s d ng

ư ế ủ ả ầ ả ầ ả ả ị là nh th nào, ban qu n tr ngân hàng c n ph i luôn đ m b o tính đ y đ và

ệ ủ ệ ố ấ ượ ậ ủ ệ ố ộ ườ toàn di n c a h th ng. Do ch t l ng và đ tin c y c a h th ng đo l ng ph ụ

ộ ấ ớ ấ ượ ữ ệ ủ ữ ả thu c r t l n vào ch t l ng c a d li u và nh ng gi thuy t đ ế ượ ử ụ c s d ng

ị ầ ặ ế ố ữ ả trong mô hình, ban qu n tr c n chú ý đ c bi ệ ớ t t i nh ng y u t đó.

ủ  R i ro thanh kho n ả

ế ố ố ệ ồ ạ ủ ọ ả Thanh kho n là y u t ố ớ s ng còn đ i v i vi c t n t i c a m i ngân hàng.

ủ ể ả ạ ố ộ ưở ế ạ Tr ng thái v n c a m t ngân hàng có th có nh h ng đ n tr ng thái thanh

ủ ặ ả ệ ủ ạ ả ỗ kho n c a ngân hàng đó, đ c bi t trong các giai đo n kh ng ho ng. M i ngân

ệ ố ể ầ ả ợ ườ ủ hàng c n ph i có các h th ng phù h p đ đo l ể ng, đánh giá, ki m soát r i ro

ầ ả ả ượ ứ ộ ố thanh kho n. Các ngân hàng c n ph i đánh giá đ c m c đ an toàn v n thích

ủ ượ ề ạ ủ ả ả ợ h p c a mình khi đã có đ c thông tin v tr ng thái thanh kho n c a b n thân



ả ủ ư ạ ị ườ ngân hàng cũng nh tr ng thái thanh kho n c a th tr ng.

ữ ủ Nh ng r i ro khác

ư ủ ế ượ ữ ủ ặ ủ ế M c dù nh ng r i ro khác nh r i ro chi n l ề c hay r i ro danh ti ng đ u

ễ ị ượ ề ậ ư ư ủ ệ ế ớ không d đ nh l ng nh ng v i vi c đ c p và l u ý đ n các r i ro này trong

ộ ộ Ủ ằ ố quá trình đánh giá an toàn v n n i b , y ban Basel cho r ng ngành ngân hàng s ẽ

ể ượ ậ ể ị ủ ả ỹ ượ ấ ả phát tri n đ c các k thu t đ qu n tr r i ro đ ề ủ ấ t c các v n đ c a c t

ữ ủ nh ng r i ro này.

ệ ố ự ể d) Xây d ng h th ng ki m soát và báo cáo

ự ầ ả ượ ộ ệ ố ể Ngân hàng c n ph i xây d ng đ ể c m t h th ng có th cho phép ki m

ơ ủ ữ ề ả ưở ủ ữ ổ soát và báo cáo v nh ng nguy c r i ro và nh h ng c a nh ng thay đ i trong

ụ ụ ố ủ ủ ế ể ấ ầ ặ đ c đi m r i ro đ n nhu c u v n c a ngân hàng, cung c p thông tin ph c v cho

ằ ạ Ban lãnh đ o nh m:

- Đánh giá đ

ượ ứ ộ ướ ữ ủ ủ ế c m c đ và xu h ọ ng c a các r i ro tr ng y u và nh ng

ả ưở ủ ấ ố nh h ế ng c a chúng đ n các c p v n.

ượ ạ ả ứ ủ ợ ả - Đánh giá đ c m c nh y c m và tính h p lý c a các gi ế thuy t chính

ượ ử ụ ệ ố ườ ố đ c s d ng trong h th ng đo l ng đánh giá v n.

ị ượ ằ ọ ủ ủ ố ừ ể - Xác đ nh đ c r ng ngân hàng có đ v n đ phòng ng a m i r i ro và

ủ ụ ố ượ ự ngân hàng tuân th đúng theo các m c tiêu an toàn v n đã đ c xây d ng.

ượ ầ ố ươ ự ủ ặ - Phân tích đ c nhu c u v n trong t ng lai c a ngân hàng d a trên đ c

ể ượ ủ ữ ề ầ ỉ ủ đi m r i ro đã đ c báo cáo c a ngân hàng và có nh ng đi u ch nh c n

ế ươ ứ ố ớ ế ế ượ ủ ạ thi ng ng đ i v i k ho ch chi n l c c a ngân hàng. t t

ả ộ ộ - Đánh giá, xem xét công tác qu n lý n i b .

ộ ộ ủ ộ ế ố ả ộ ế ế Công tác qu n lý n i b c a m t ngân hàng là m t y u t thi ố ớ t y u đ i v i

ệ ả ả ố ồ ố ạ quy trình đánh giá v n. Qu n lý hi u qu quy trình đánh giá v n bao g m ho t

ộ ộ ộ ậ ủ ể ể ể ể ự ộ đ ng ki m soát đ c l p, khi có th , có s tham gia c a ki m toán n i b và ki m

ộ ậ ừ toán đ c l p t bên ngoài.

ạ ộ ự ể ệ ầ ả ị ỳ ố Ngân hàng c n ph i th c hi n các ho t đ ng ki m tra đánh giá đ nh k đ i

ể ả ị ủ ấ ả ợ ả ớ v i quy trình qu n tr r i ro đ đ m b o tính nh t quán, chính xác và h p lý.

ề ầ ữ ể ấ ả ồ Nh ng v n đ c n ph i ki m tra bao g m:

ợ ủ ố ủ ơ ở - Tính phù h p c a quy trình đánh giá v n c a ngân hàng, trên c s cân

ứ ạ ủ ắ ả ạ ộ ấ nh c b n ch t, quy mô và tính ph c t p c a các ho t đ ng ngân hàng.

ả ậ ữ ủ ệ ị - Vi c xác đ nh nh ng nguy c l n và các kho n t p trung r i ro. ơ ớ

ầ ủ ủ ữ ệ ượ ư ủ ự - S chính xác và đ y đ c a d li u đ c đ a vào quy trình đánh giá c a

ngân hàng.

ứ ủ ả ượ ử ụ ợ ị - Tính h p lý và tính có căn c c a các k ch b n đ c s d ng trong quy

trình đánh giá.

- Ki m tra căng th ng (stress test) và phân tích các gi

ể ẳ ả ư ế thuy t cũng nh các

ầ ữ ệ d li u đ u vào.

ộ ố ươ ố 1.2.2.4. M t s ph ng pháp ướ ượ c l ủ ng v n cho các r i ro theo quy trình

ố ộ ộ đánh giá an toàn v n n i b ICAAP

ẽ ượ ỗ ị ở ứ ộ ạ ủ M i lo i r i ro s đ c xác đ nh và đánh giá các m c đ khác nhau nh ư

ủ ủ ủ (không nghiêm tr ng ọ  r i ro th p ấ  r i ro trung bình  r i ro cao  r i roủ

ư ủ ụ ề ạ ọ ụ ự ỳ c c k nghiêm tr ng) và đánh giá trên nhi u khía c nh, ví d nh r i ro tín d ng

ứ ộ ế ố ự ể ọ ự ư có th đánh giá m c đ nghiêm tr ng d a trên các y u t ứ nh quy mô, s ph c

ệ ế ụ ụ ả ả ả ạ ạ ủ t p c a các công c phòng v , x p h ng tín d ng và tài s n đ m b o…

ụ ủ a) R i ro tín d ng

ạ ộ ủ ọ ấ Đây là r i ro quan tr ng và nhìn th y rõ ràng trong ho t đ ng ngân hàng.

ế ề ứ ượ ổ ổ ệ Nhìn chung, các mô hình kinh t đ u đáp ng đ ấ ự c vi c phân b t n th t d a

ữ ướ ượ ư ỷ ệ ỡ ợ ụ trên nh ng c l ố ủ ng theo các thông s r i ro tín d ng nh t ấ v n , xác su t l

ỷ ệ ổ ỡ ợ ỡ ợ ấ ỡ ợ v n (PD), t t n th t khi v n (LGD) và quy mô v n (EAD). Các tham s l ố

ầ ượ ượ ướ ượ ử ụ ụ ẩ này l n l t đ c l c ng s d ng các mô hình tiêu chu n. Ví d : PD đ ượ c

ử ụ ạ ấ ướ ượ c l ọ ng s d ng các mô hình c u trúc Merton hay mô hình d ng rút g n

ầ ượ ữ ữ ệ ị ệ ỉ (reducedform models). Nh ng mô hình này c n đ c hi u ch nh theo d li u l ch

ụ ồ ỡ ợ ả ử ề ự ệ s v s ki n v n , kh năng ph c h i…

ị ườ ủ b) R i ro th tr ng

ữ ừ ấ ợ ủ ữ ế ộ ủ Đây là nh ng r i ro phát sinh t nh ng bi n đ ng b t l ữ i c a nh ng y u t ế ố

ị ườ ư ế ả ấ ổ ỷ ố th tr ng nh lãi su t, giá c phi u, giá c hàng hóa và t giá h i đoái. Các

ươ ậ ủ ế ậ ử ụ ướ ph ng pháp lu n c a mô hình VAR s d ng cách ti p c n theo h ng phân tích

ặ ỏ ườ ượ ể ướ ượ ị ườ ủ ho c mô ph ng th ng đ ụ c áp d ng đ c l ng r i ro th tr ng. Thách

ị ườ ứ ủ ệ ể ắ ị th c trong vi c tính toán r i ro th tr ế ng chính là làm th nào đ b t k p đ ượ c

ụ ớ ử ụ ể ớ ố ộ v i t c đ phát tri n và s d ng các công c m i.

ế ướ ố ổ ấ ươ ơ ả ậ Ti p c n theo h ng phân ph i t n th t (LDA) là ph ng pháp c b n cho

ệ ướ ượ ứ ố ế ố ổ ủ r i ro ho t đ ng vi c c l ng m c v n kinh t cho ạ ộ . Phân ph i t n th t đ ấ ượ c

ủ ổ ấ ấ ầ ọ ướ ượ c l ứ ộ ng thông qua mô hình t n su t, m c đ nghiêm tr ng c a t n th t và mô

ấ ổ ấ ượ ế ầ ả ổ ỏ ằ ỏ ph ng k t qu phân b . Trong khi t n su t t n th t đ c mô ph ng b ng các

ố ờ ạ ị ứ ư ứ ổ ộ ọ ủ ổ phân b r i r c nh phân b nh th c Poison thì m c đ nghiêm tr ng c a t n

ấ ượ ử ụ ụ ư ẩ ỏ ố th t đ ổ c mô ph ng s d ng các phân b liên t c nh logarit chu n, pareto t ng

ố quát hayphân ph i tích lũy weibull…

ạ ộ ứ ủ ấ Tuy nhiên thách th c chính trong mô hình r i ro ho t đ ng chính là v n đ ề

ể ả ế ả ử ụ ề ế ả ỏ ị ữ ệ thi u d li u. Đ gi i quy t đi u này đòi h i ph i s d ng các k ch b n bên

ữ ệ ữ ậ ỏ ớ ngoài và mô ph ng d li u trong quá trình l p mô hình đi kèm v i nh ng thách

ấ ớ ữ ệ ổ ứ ủ ệ ề ấ ố ợ ườ th c c a vi c cân đ i và h p nh t v i d li u t n th t. Đi u này th ẫ ng d n

ự ệ ổ ệ ấ ấ ỏ ế đ n vi c đánh giá th p các s ki n t n th t. Trong quá trình mô ph ng phân b ổ

ố ươ ứ ế ả ấ ầ ợ ữ ữ ổ t n th t ph c h p cũng c n ph i xét đ n m i t ầ ổ ng quan gi a nh ng l n t n

ệ ấ ấ ươ ự ươ ứ ư ử ụ ệ ố th t xu t hi n. Ph ng th c đo s t ng quan nh s d ng h s Peason là

ố ớ ủ ạ ộ ợ ả ị ề không phù h p đ i v i r i ro ho t đ ng vì chúng gi ổ ồ đ nh phân b đ ng đ u. Các

ộ ủ ầ ố ổ ấ ủ ụ ấ hàm Copula cho phép mô hình hóa c u trúc ph thu c c a t n s t n th t r i ro

ạ ộ ả ị ổ ủ ho t đ ng trong khi không có gi ế ự đ nh nào liên quan đ n s phân b c a bi n c ế ơ

ạ ố ế ạ ộ ủ ầ ổ ả b n… Bên c nh đó, v n kinh t ả phân b cho r i ro ho t đ ng cũng c n ph i

ủ ả ố ớ ề ể ấ ổ ỏ ộ ỉ đi u ch nh t n th t mô ph ng cho phép đ i v i tác đ ng c a b o hi m.

ủ c) R i ro lãi su t ổ ấ trong s ngân hàng

ủ ườ ượ ướ ượ ả ấ Nhìn chung r i ro này th ng đ c l c ấ ị ng thông qua k ch b n x u nh t

ị ườ ế ổ ị ủ ố ầ ổ liên quan đ n thay đ i giá tr th tr ng c a v n c ph n (market value of equity

ị ườ ị ủ ẩ ố ổ ượ ị – MVE). Giá tr th tr ng c a v n c ph n đ c đ nh nghĩa là giá tr hi n t ị ệ ạ i

ươ ấ ỏ ề ủ c a các dòng ti n ròng trong t ng lai. Mô ph ng lãi su t cho phép ướ ượ c l ng s ự

ị ườ ủ ế ổ ộ ị ầ ề phân b các bi n đ ng ti m tàng c a giá tr th tr ố ổ ng v n c ph n.

ủ ả d) R i ro thanh kho n

ố ướ ể ượ ủ ả ị V n c tính cho r i ro thanh kho n có th đ ự c tính toán d a trên k ch

ự ế ả ả ấ ấ ộ ộ ờ ệ ả b n x u nh t cho s bi n đ ng chênh l ch thanh kho n trong m t kho ng th i

ả ướ ậ ỏ ị ệ ả ế gian xác đ nh. Cách ti p c n này đòi h i ph i c tính kho ng chênh l ch thanh

ư ộ ế ố ệ ố ế ố ệ ố ủ ả ứ kho n nh m t ch c năng c a y u t h th ng. Các y u t h th ng l n l ầ ượ t

ượ ử ụ ể ư ự ằ ỏ đ c mô ph ng b ng cách s d ng mô hình Monte Carlo đ đ a ra s phân b ổ

ề ệ ả ả ti m năng cho các kho ng chênh l ch thanh kho n.

ủ e) R i ro kinh doanh

ượ ố ướ ể ượ ủ ị L ng v n c tính cho r i ro kinh doanh có th đ c xác đ nh thông qua

ế ệ ổ ố ị vi c mô hình hóa doanh thu, chi phí c đ nh và chi phí bi n đ i không liên quan

ị ườ ủ ả ặ ỗ ấ ườ ụ ế ủ đ n r i ro tín d ng, r i ro th tr ng ho c các kho n lãi, l b t th ng. Ngân

ự ử ể ế ậ ặ ọ ỏ ị ị hàng có th ch n cách ti p c n d a trên l ch s giao d ch ho c mô ph ng Monte

ể ượ ế ủ Carlo đ l ố ng hóa v n kinh t cho r i ro kinh doanh.

ủ ế f) R i ro danh ti ng

ụ ủ ứ ế ế ệ ấ ố ị Đánh giá m c v n h p th r i ro danh ti ng liên quan đ n vi c xác đ nh

ế ố ủ ế ế ể ủ ự ế ự ả ị các y u t r i ro và thi ế t k các k ch b n d ki n cho s phát tri n c a các y u

ệ ả ị ượ ử ụ ể ướ ộ ố t này. Vi c phân tích các k ch b n này đ c s d ng đ ế c tính tác đ ng đ n

ạ ộ ượ ố ế ử ụ ế ủ các ho t đ ng c a ngân hàng và l ng v n kinh t ủ s d ng cho r i ro danh ti ng.

ể ượ ướ ủ ế ạ ự ự Bên c nh đó, r i ro danh ti ng cũng có th đ c ả c tính d a trên s suy gi m

ị ườ ở ự ố ủ ủ ế ị giá tr th tr ng c a ngân hàng b i s c r i ro danh ti ng.

ọ ả ươ ủ ị B ng 1.3. Minh h a ph ng pháp xác đ nh và đánh giá r i ro

ủ ầ ươ R i ro thành ph n ấ ộ ủ C p đ r i ro Ph ng pháp đánh giá

r i roủ

H ngạ ụ ủ m c r i ro

ấ ố ộ ộ

R t cao Cao Mô hình v n n i b Mô hình n i bộ ộ

ủ ủ ủ

ổ ươ Không đáng kể Ph ọ ố ủ ế ơ ậ ng pháp ti p c n ả tr ng s r i ro đ n gi n

Không đáng kể ủ R i ro tín d ngụ

ố ế Cao Mô hình v n kinh t

ố ế ạ ủ i c a Trung bình Mô hình v n kinh t

ụ

ị ụ R i ro tín d ng ố ụ R i ro tín d ng đ i tác ủ ở ữ ố R i ro v n ch s h u trong s ngân hàng ứ ủ R i ro ch ng khoán hóa ậ ủ R i ro t p trung tín d ngụ ủ Các r i ro còn l ủ r i ro tín d ng ấ ủ R i ro lãi su t Th pấ ng pháp giám sát

ủ R i ro th ngườ tr

ủ ố ủ ở ữ R i ro v n ch s h u Cao ươ Ph ơ ả c b n Mô hình VaR

ủ ầ ươ R i ro thành ph n ấ ộ ủ C p đ r i ro Ph ng pháp đánh giá

r i roủ

H ngạ ụ ủ m c r i ro

ủ ắ ắ ổ trong s ngân hàng ỷ R i ro t giá

ươ ươ Th pấ Th pấ ng pháp v n t ng pháp ch s c t ỉ ố ơ

Cao Ph Ph b nả Mô hình VaR

R i roủ ạ ộ ho t đ ng ủ R i ro lãi ấ su t trong ổ s ngân hàng

ấ ượ

ủ ủ ng ủ ả R i ro thanh kho n ế ượ c R i ro chi n l Th pấ Trung bình ng ch t l ng trong r i ro

Các r i roủ còn l iạ ủ ế ủ R i ro danh ti ng Th pấ ng trong r i ro

ườ Đo l ườ Đo l kinh doanh ườ Đo l kinh doanh

ồ Ngu n: Oracle Financial Service, Managing Capital Adequacy with the Internal

Capital Adequacy Assessment Process Challenges and Best Practices, 2009

ữ ề ệ ầ ế ể ụ ụ ệ ả 1.2.2.5. Nh ng đi u ki n c n thi t đ áp d ng d ng hi u qu quy trình

ICAAP

ầ ị ướ a) C n có khung pháp lý đ nh h ụ ể ề ng rõ ràng và c th v quy trình ICAAP

ạ Ủ ố ế ơ Bên c nh y ban Basel, ngân hàng thanh toán qu c t ề (BIS), nhi u c quan

ữ ả ướ ề ệ ự ệ ẫ qu n lý khác nhau cũng đã ban hành nh ng h ng d n v vi c th c hi n và áp

ư ụ ụ ủ ơ ị ụ d ng ICAAP, ví d nh : C quan d ch v tài chính c a Anh ( Financial Services

ặ ạ Ủ Authority FSA), y ban giám sát ngân hàng châu Âu đ t t i Anh ( Committee of

ề ệ ả ơ European Banking Supervisors – CEBS), C quan qu n lý ti n t Hong Kong

ươ ớ (Hong Kong Monetary Authority) hay ngân hàng trung ng Áo (OeNB) v i các

ứ ộ ế ư ư ữ ế ướ m c đ chi ti t khác nhau. N u nh OeNB đ a ra nh ng h ẫ ấ ng d n r t chi ti ế t

ạ ấ ế ấ ỉ ề ể ấ ề v ICAAP thì FSA l i ch đ xu t k t c u chung nh t cho ICAAP đ các ngân

hàng áp d ng.ụ

ầ ị ườ ạ ủ b) C n xác đ nh, đo l ầ ủ ng, đánh giá và giám sát đ y đ , chính xác các lo i r i

ứ ộ ấ ủ ầ ọ ố Yêu c u quan tr ng nh t c a ICAAP là đánh giá m c đ an toàn v n có tính

ộ ủ ả ợ ọ ế đ n đánh giá r i ế ủ ro thích h p do đó ICAAP ph i đánh giá toàn b r i ro tr ng y u

ụ ộ ủ ồ ộ ạ ủ ủ c a ngân hàng bao g m toàn b các r i ro trong tr c t I và các r i ro còn l i nh ư

ấ ổ ủ ủ ủ ụ ế ậ ủ r i ro lãi su t s ngân hàng, r i ro t p trung tín d ng, r i ro danh ti ng, r i ro

ế ượ chi n l c…

ồ ơ ủ ầ ượ ủ ừ ầ ậ ộ ổ H s r i ro c n đ c nhìn nh n m t cách t ng quát và đ y đ , t đó giúp

ị ứ ộ ể ệ ấ ngân hàng xác đ nh đ ệ ủ cượ xu t phát đi m cho vi c đánh giá m c đ toàn di n c a

ệ ạ ủ ạ ủ ể ồ ồ ơ ủ quy trình. H s r i ro hi n t i c a ngân hàng có th bao g m các lo i r i ro

ở ấ ổ ủ ủ ữ ự ậ ộ khác nhau c p đ toàn ngân hàng và s phân b c a r i ro t p trung gi a các

ạ ủ ẻ ệ ả ị lo i r i ro riêng l ạ ủ . Các ngân hàng ph i có trách nhi m xác đ nh và phân lo i r i

ủ ơ ụ ể ơ ở ủ ị ro c th trên c s cách xác đ nh các phân nhóm r i ro c a c quan giám sát.

ố ớ ụ ộ ư ủ ủ ủ ầ ớ ậ Đ i v i các r i ro khác v i các r i ro yêu c u trong Tr c t I nh r i ro t p

ấ ổ ụ ủ ứ ạ ủ ủ trung tín d ng, r i ro ch ng khoán hóa, r i ro lãi su t s ngân hàng và các lo i r i

ạ ả ro ngo i b ng khác, ngân hàng c n ầ ph iả :

- ườ ủ ể ể ộ ị Xác đ nh, đo l ả ng, giám sát, ki m soát và gi m thi u các r i ro m t cách

ợ h p lý.

- ề ứ ầ ả ề ộ ưở ủ ủ ữ Truy n thông rõ ràng v m c đ và t m nh h ng c a nh ng r i ro này

ễ ể ư ư ẫ ả ộ ộ ả m t cách d hi u, nh ng v n đ m b o đ chính xác nh trong các báo cáo

ộ ồ ư ề ả ị ớ t i ban đi u hành, h i đ ng qu n tr cũng nh các báo cáo tài chính đã công

b .ố

- ế ậ ộ ộ ố ẩ ố ớ ể ậ ợ Thi t l p các tiêu chu n n i b t i thi u phù h p đ i v i thu nh p tr ướ c

ặ ợ ả ả ự ế ấ ổ ố thu ho c n ph i tr cho t n th t, v n và kinh phí d phòng.

- ượ ầ ươ ớ ề ả ệ ố Các mô hình l ng hóa c n t ng thích v i n n t ng h th ng ngân hàng

ự ứ ộ ủ và d a trên các m c đ r i ro khác nhau.

ủ ệ ầ ặ ả ẽ c) Công tác qu n lý r i ro c n toàn di n và ch t ch

ề ệ ệ ấ ả ị ầ Ban đi u hành và qu n lý c p cao c n có trách nhi m trong vi c xác đ nh

ả ằ ị ủ ủ ả ẩ ả ộ kh u v r i ro c a ngân hàng và đ m b o r ng thi ế ậ ượ t l p đ c m t khung qu n lý

ộ ế ữ ặ ớ ạ ụ ể ậ ọ ủ r i ro toàn hàng m t cách chi ti t, đ t ra nh ng gi i h n th n tr ng và c th cho

ạ ộ ừ t ng ho t đ ng ngân hàng.

ể ướ Do ngành ngân hàng ngày càng phát tri n theo h ng trung gian th tr ị ườ ng

ể ị ả ự ề ả ưở ở ộ nên kh năng cao là nhi u khu v c ngân hàng có th b nh h ạ ng b i m t lo t

ế ố ủ ẩ ữ ặ ả ấ ầ ố ả s n ph m, các y u t r i ro ho c đ i tác. Nh ng nhà qu n lý c p cao c n thi ế t

ỉ ớ ạ ề ặ ị ườ ủ ụ ả ậ l p quy trình qu n lý r i ro không ch gi i h n v m t tín d ng, th tr ng, thanh

ạ ộ ủ ể ả ộ ộ kho n, ho t đ ng mà bao quát toàn b các r i ro khác có th phát sinh trong n i

ế ượ ủ ủ ế ồ ạ t i ngân hàng. Bao g m: r i ro danh ti ng, r i ro pháp lý và chi n l c cũng nh ư

ế ợ ạ ớ ạ ủ ủ ể ỏ các r i ro nh , không đáng k khác song khi k t h p l i v i các lo i r i ro khác

ể ấ ổ ớ có th gây t n th t vô cùng l n.

ạ ấ ụ ượ ề ầ ủ Ban đi u hành và lãnh đ o c p cáo c n liên t c đ ề c thông tin v các r i ro

ị ườ ạ ộ ạ ộ ủ này khi các th tr ả ng tài chính, các ho t đ ng qu n lý r i ro và ho t đ ng ngân

ữ ể ệ ả ả ấ ớ ả hàng phát tri n lên nh ng n c thang m i và đ m b o trách nhi m gi i trình và

ệ ượ ấ ả ụ ớ ố ớ ả ẩ ị phân c p phê duy t đ c mô t ặ rõ ràng. Đ i v i các s n ph m d ch v m i ho c

ứ ạ ể ả ả ị ơ ả ế ph c t p, nhà qu n lý nên hi u các gi đ nh c b n liên quan đ n mô hình kinh

ự ệ ả ọ ị ầ ủ doanh, đ nh giá và th c hi n qu n lý r i ro. Ngoài ra, h cũng nên đánh giá t m

ả ưở ề ẩ ủ ủ ế ả ị nh h ng c a các r i ro ti m n n u các gi đ nh này không chính xác.

ự ầ ượ ệ ố ứ ượ ả d) C n xây d ng đ c h th ng báo cáo MIS đáp ng đ ầ ủ c yêu c u c a qu n

ị ề tr đi u hành

ệ ố ủ ầ ượ ự ấ H th ng báo cáo MIS c a ngân hàng c n đ ể c xây d ng đ cung c p cho

ế ủ ờ ề ạ ộ ị ban lãnh đ o m t cách rõ ràng và k p th i v các thông tin liên quan đ n r i ro

ạ ộ ư ộ ả ị ố ớ đ i v i toàn b các ho t đ ng ngân hàng trên toàn hàng cũng nh các gi đ nh

ượ ử ụ ể ổ ợ chính đ c s d ng đ t ng h p.

ứ ứ ầ ả ượ ữ MIS cũng c n ph i thích ng và đáp ng đ ổ c nh ng thay đ i trong các gi ả

ơ ả ủ ế ợ ề ủ ủ ề ể ớ ị đ nh r i ro c b n c a ngân hàng và nên k t h p nhi u quan đi m v r i ro v i

ủ ạ ắ ắ ả ả các tr ng thái không ch c ch n trong qu n lý r i ro. Thêm vào đó, MIS cũng ph i

ọ ượ ể ể ộ ễ ả ươ ủ đ linh đ ng đ ngân hàng có th phác h a đ c vi n c nh ngân hàng t ng lai

ị ườ ệ ặ ẳ ố ề ặ đ t trong đi u ki n th tr ng đi lên ho c trong tình hu ng căng th ng.

ộ ộ ầ ệ ố ể ả ả e) H th ng ki m soát n i b c n đ m b o tính khách quan và chính xác

ầ ượ ườ ở Quy trình ICAAP c n đ c th ơ ng xuyên đánh giá và theo dõi b i các đ n

ư ể ộ ậ ể ậ ộ ộ ị ể v ki m soát đ c l p, đ i ngũ ki m toán viên đ ng l p cũng nh ki m toán ngoài.

ả ằ ể ư ể ả ế ị ụ M c đích là đ đ m b o r ng các thông tin đ đ a ra quy t đ nh là chính xác và

ủ ủ ả ả ầ quy trình đánh giá ph n ánh đ y đ các chính sách qu n lý c a ngân hàng cũng

ư ứ ề ạ ả ạ ỳ ị ồ nh các báo cáo đ nh k (bao g m c các báo cáo v vi ph m h n m c và các báo

ạ ệ ả ộ ậ ứ ủ ủ ả cáo ngo i l ớ khác). Ch c năng qu n lý r i ro c a ngân hàng ph i đ c l p v i

ứ ệ ả ả ằ ộ ị ợ ệ ch c năng kinh doanh nh m đ m b o vi c phân đ nh trách nhi m m t cách h p

ộ ợ lý và tránh xung đ t l i ích.

ườ ự ể ệ ả ẳ ị f) Th ng xuyên th c hi n các bài ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n

ộ ấ ể ầ ầ ẳ ở ợ Ki m tra căng th ng Stress test c n tr thành m t c u ph n tích h p trong

ộ ộ ả ỏ ố ự quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP, đòi h i các ngân hàng ph i th c

ả ươ ể ệ ẳ ị ố hi n ki m tra trong tình hu ng căng th ng và trong c t ằ ng lai nh m xác đ nh

ự ệ ổ ủ ị ườ ữ ặ ấ ọ các s ki n có tính ch t nghiêm tr ng ho c nh ng thay đ i c a th tr ng có th ể

ự ế ạ ộ ự ể ệ ệ ộ ẳ tác đ ng tiêu c c đ n ho t đ ng ngân hàng. Vi c th c hi n ki m tra căng th ng

ườ ự ế ẽ ả ẽ ả ị ị th ng xuyên và d ki n các k ch b n s x y ra s giúp ngân hàng xác đ nh

ướ ượ ủ ấ ề ẩ ặ ổ ả ố ự ượ ươ tr c r i ro ph i đ i m t, t n th t ti m n và d trù đ c đ c ph ả ng án đ m

ứ ượ ấ ợ ữ ả ầ ố ả b o đáp ng đ c nhu c u thanh kho n trong nh ng tình hu ng b t l i.

ể ế ệ ầ ả ầ ở ộ ổ Stress test c n tr thành m t ph n không th thi u trong vi c qu n lý t ng

ị ủ ể ầ ả ượ ự ệ ủ th và văn hóa qu n tr r i ro c a ngân hàng. Stress test c n đ c th c hi n ch ủ

ủ ừ ả ủ ế ị ế ẽ ế ệ ấ ộ ộ đ ng và k t qu c a stress test s tác đ ng đ n vi c ra quy t đ nh c a t ng c p

ỉ ạ ủ ự ề ả ộ ợ ạ qu n lý m t cách h p lý. S tham gia và ch đ o c a ban đi u hành và lãnh đ o

ộ ế ố ố ớ ể ạ ọ ấ c p cao đ i v i stress test là m t y u t ệ quan tr ng đ giúp stress test đ t hi u

qu .ả

ầ ủ ứ ố ệ ả ả ợ g) Đ m b o vi c tính toán m c v n đ y đ và h p lý

ả ầ ủ ế ệ ượ K t qu đ u ra c a quy trình ICAAP chính là vi c đánh giá đ ứ ố c m c v n

ợ ươ ố ớ ừ ạ ủ ứ ả phù h p t ạ ộ ả ng ng đ i v i t ng lo i r i ro đ m b o cho ngân hàng ho t đ ng

ượ ấ ỳ ệ ả ổ ố ị đ ố ớ c hi u qu và n đ nh trong b t k tình hu ng nào. Quy trình ICAAP đ i v i

ươ ả ế ượ ả ầ ắ các ngân hàng th ạ ầ ng m i c n gi i quy t đ ố c c nhu c u v n trong ng n và

ệ ử ụ ắ ẩ ư ừ ạ ọ ồ ố dài h n và cân nh c c n tr ng trong vi c s d ng ngu n v n d th a trong chu

ư ủ ứ ể ổ ụ ớ ố ị ỳ k tín d ng phát tri n n đ nh cũng nh đ s c đ i phó v i khi tình hình th ị

ườ ọ tr ng suy thoái nghiêm tr ng.

ỉ ầ ố ế ủ ữ Các ngân hàng không ch c n tính toán v n kinh t cho nh ng r i ro khác

ả ỏ ầ ố nhau theo ICAAP mà còn ph i th a mãn các t ỷ ệ l an toàn v n, do đó c n có s ự

ả ệ ầ ủ ụ ộ ữ tính toán, so sánh và gi ự i thích s khác bi t gi a 2 yêu c u c a 2 tr c t. Đây là

ố ớ ụ ầ ứ ệ ệ ộ ồ m t nhi m v đ y thách th c đ i v i các ngân hàng và bao g m vi c so sánh

ộ ộ ả ị ủ ớ ả ị thông qua các mô hình n i b , các gi đ nh c a ngân hàng v i các gi đ nh và mô

ề ằ ỉ ệ ự ữ hình đi u ch nh nh m cho phép ngân hàng phân bi t s khác nhau gi a hai y u t ế ố

ụ ể c th .

ầ ề ượ ụ ộ ủ ố Hình 1.5. Yêu c u v l ng v n theo các tr c t c a Basel

̀ ́ ́ ồ ̣ Ngu n: Tai liêu bao cao ICAAP – Ernts&Young, 2014

ề ả ệ ế ầ a) C n có n n t ng công ngh tiên ti n

ủ ệ ả ạ ộ ị ICAAP là m t quy trình qu n lý r i ro hi n đ i xác đ nh chi ti ế ớ ừ i t ng t t

ụ ệ ạ ủ ế ị ụ ự ữ ế ơ lo i r i ro ph c v vi c ra quy t đ nh d a trên nh ng c ch giám sát và h ệ

ự ả ẩ ợ ỏ ố th ng phù h p do đó đòi h i các ngân hàng ph i có s chu n b t ị ố ề ề ả t v n n t ng

ệ ể ứ ể ượ ặ ủ ự ệ ầ công ngh đ có th đáp ng đ ệ c các yêu c u nghiêm ng t c a vi c th c hi n,

rà soát và giám sát quy trình.

ộ ệ ố ự ộ ượ ế ậ ụ ể M t h th ng báo cáo t đ ng hoàn toàn đ c thi ị t l p theo l ch c th và

ượ ị ướ ệ ồ ị ị ượ các báo cáo đ c xác đ nh tr c bao g m vi c xác đ nh, đánh giá, đ nh l ng,

ổ ủ ợ ờ ả ữ ổ t ng h p và phân b r i ro chính là l i gi ầ i cho nh ng yêu c u nghiêm ng t v ặ ề

ủ báo cáo c a ICAAP.

ị ề ặ ệ ự ơ ả ự ẩ ẩ S chu n b v m t công ngh d a trên các tiêu chu n c b n có th đ ể ượ c

ử ể ệ ế ồ ị ủ ệ ử ụ s d ng đ xác đ nh các lu ng công vi c liên quan đ n vi c tham gia x lý c a

ườ ể ượ ử ụ ệ ề nhi u ng ồ i. Các quy trình phân lu ng công vi c có th đ ệ c s d ng trong vi c

ế ạ ộ ở ụ ượ ệ ớ ừ ậ l p k ho ch hành đ ng, đó các nhi m v đ c phân giao t ớ i t ng cá nhân v i

ữ ự ộ ự ệ ệ nh ng vai trò khác nhau và theo dõi t ụ ủ ọ đ ng quá trình th c hi n nhi m v c a h .

ể ượ ệ ả ộ ế ậ ệ ấ M t quy trình giám sát hi u qu có th đ c thi t l p thông qua vi c c u hình

ả ự ộ ị ổ ứ ệ ơ các c nh báo t đ ng cho các đ n v t ủ ch c khác nhau và khi vi c đánh giá r i

ưỡ ươ ở ứ ả ấ ọ ạ ro đ t ng ng t ứ ng ng ượ các m c Th p, C nh báo, Nghiêm tr ng và V t

ưỡ ng ng.

ộ ệ ố ứ ự ế ủ ẵ ố M t h th ng thông minh và ch a đ ng s n các m i liên k t r i ro, đánh giá

ế ợ ể ệ ể ố ủ r i ro, ki m soát và đánh giá ki m soát qua vi c k t h p các thành t khác nhau

ư ố ượ ặ ẩ ả ị nh đ i t ng, ngành kinh doanh, đ a lý, s n ph m, quy trình ho c ngu n l c s ồ ự ẽ

ả ề ơ ế ầ giúp các ngân hàng gi ữ ế ể i quy t yêu c u v c ch ki m soát theo ICAAP. Nh ng

ế ể ầ ượ ề ệ ả ế ế ả ơ c ch ki m soát này c n đ c đánh giá v hi u qu thi ạ ệ t k và hi u qu ho t

ủ ể ể ế ạ ẩ ầ ả ị ộ đ ng c a ICAAP. C n ph i chu n b các k ho ch ki m tra đ đánh giá các c ơ

ế ể ế ầ ả ượ ụ ư ch ki m soát cũng nh các k t qu cũng c n đ ố c theo dõi liên t c trong su t

ễ quá trình di n ra.

ố ả ưở ự ự ế ệ ệ 1.3. Các nhân t nh h ng đ n vi c xây d ng và th c hi n quy trình

ICAAP

ứ ệ ề ầ ế ể ự ệ Căn c vào các đi u ki n c n thi t đ th c hi n quy trình ICAAP đ ượ c

ệ ả ị ượ ố ả ưở ệ ế ế ậ hi u qu , ta xác đ nh đ c các nhóm nhân t nh h ng đ n vi c thi t l p và

ự ư ệ th c hi n quy trình nh sau:

ố 1.3.1. Các nhân t khách quan

- Khung pháp lý và các quy đ nh c a c quan nhà n

ủ ơ ị ướ ề ệ ụ c v vi c áp d ng và

ự ừ ệ ờ ỳ th c hi n quy trình trong t ng th i k .

- Khung pháp lý và các quy đ nh c a c quan nhà n

ủ ơ ị ướ ề ố c v an toàn v n trong

ạ ộ ừ ờ ỳ ho t đ ng ngân hàng trong t ng th i k .

- Chu k v n đ ng và b t n c a th tr

ấ ổ ủ ỳ ậ ị ườ ộ ng.

- Trình đ qu n lý và đi u hành c a các c quan giám sát.

ủ ề ả ộ ơ

ổ ủ ự ệ ố ế S thay đ i c a các thông l qu c t ế liên quan đ n quy trình.

ể ủ ự ệ S phát tri n c a công ngh thông tin.

ự ệ ữ ườ ề ả ạ ộ ộ S khác bi t gi a môi tr ng pháp lý, n n t ng ho t đ ng và trình đ phát

ị ườ ể ữ ố ổ tri n th tr ng tài chính ngân hàng gi a các qu c gia và vùng lãnh th trên

ế ớ toàn th gi i.

ố ủ 1.3.2. Các nhân t ch quan

ủ ả 1.3.2.1. Quy trình qu n lý r i ro

ư ầ ộ ự ộ ủ ể ị Ngân hàng c n đ a ra m t quy trình t đ ng đ xác đ nh r i ro v i t n s ớ ầ ố

ướ ượ ị ươ ư ệ ề ị xác đ nh tr ủ c. R i ro đ c xác đ nh trên các ph ng di n nh ngành ngh kinh

ủ ặ ẩ ả ị ị ị doanh, v trí đ a lý, s n ph m, quy trình ho c tài nguyên. Xác đ nh r i ro có th ể

ề ừ ự ệ ố ướ th c hi n theo chi u t trên xu ng d i (Library Approach) ho c t ặ ừ ướ d i lên trên

ặ ế ợ ả ươ (Questionnaire Approach) ho c k t h p c hai ph ng pháp trên.

ể ả ế ượ ế ề ạ ấ Đ gi i quy t đ ộ ầ ậ c v n đ này, ngân hàng c n l p ra k ho ch hành đ ng

ơ ở ạ ự ệ ướ ệ ố ệ ặ và th c hi n nó trên c s m ng l i và h th ng hi n có. Ho c là ngân hàng có

ế ậ ộ ả ả ộ ể th thi t l p m t gi i pháp cho phép qu n lý quy trình ICAAP m t cách t ự ộ đ ng

ữ ệ ả ượ ế ế ể ắ ả và hi u qu . Nh ng gi i pháp này đ c thi ắ t k đ n m b t thông tin theo k ỳ

ủ ư ể ạ ậ ọ v ng, v n hành quy trình và đ a ra phân tích cho Ban lãnh đ o đ giám sát r i ro.

ề ả ệ ỹ ậ 1.3.2.2. N n t ng công ngh thông tin và k thu t

ượ ề ả ậ ủ ỹ Các mô hình l ng hóa và n n t ng k thu t c a ngân hàng c n s t ầ ự ươ ng

ả ữ ệ ể ả ạ ớ ượ ể ế thích v i nhau đ đ m b o d li u ch y ra đ c chính xác và có th tùy bi n các

ổ ủ ổ ủ ự ự ố ườ tham s tùy theo s thay đ i c a chính sách và s thay đ i c a môi tr ng kinh

doanh.

ệ ố ữ ệ 1.3.2.3. H th ng d li u và báo cáo

ố ớ ữ ệ ế ố ầ ố Đ i v i quy trình đánh giá an toàn v n, d li u là y u t đ u vào vô cùng

ả ọ ưở ủ ế ộ ị ị ượ quan tr ng vì nó nh h ng đ n toàn b công tác xác đ nh r i ro, đ nh l ng và

ệ ử ụ ữ ệ ủ ủ ầ ệ đánh giá r i ro. Kho d li u càng đ y đ thì vi c s d ng khai thác càng hi u

ậ ả ộ qu và quy trình đánh giá càng tăng đ chính xác, tin c y.

ạ ự ộ ủ ậ ầ ậ ế ủ Bên c nh đó, tính t đ ng, đ y đ , c p nh t và chi ti ệ ố t c a h th ng báo

ụ ắ ự ụ ụ ị ờ ủ cáo là công c đ c l c ph c v công tác đánh giá, giám sát sát sao, k p th i c a

ạ ban lãnh đ o ngân hàng.

ấ ượ ồ 1.3.2.4. Ch t l ự ng ngu n nhân l c

ố ớ ệ ố ế ố Đ i v i các thông l qu c t ộ nói chung và quy trình đánh giá an toàn v n n i

ế ố ậ ự ữ ư ạ ộ b ICAAP, bên c nh nh ng y u t v t l c nh quy trình, chính sách, c s h ơ ở ạ

ế ố ự ữ ệ ộ ế ị ố ầ t ng công ngh thì nhân l c cũng là m t trong nh ng y u t then ch t quy t đ nh

ạ ủ ự ụ ừ ệ ệ ị ế ự đ n s thành b i c a vi c th c hi n và áp d ng quy trình. T các v trí nghiên

ể ế ạ ấ ầ ị ầ ứ c u, tri n khai cho đ n các v trí giám sát và ban lãnh đ o c p cao c n có t m

ị ủ ứ ế ả ụ ộ ề nhìn và ki n th c chuyên sâu v qu n tr r i ro, Basel và các tr c t. Không

ế ố ớ ữ ệ ợ ộ ộ nh ng th , đ i v i vi c tích h p toàn hàng, thì toàn b các cán b trên toàn hàng

ộ ượ ầ ủ ệ ả cũng c n lĩnh h i đ ạ ộ ủ c vi c tuân th và qu n lý r i ro trong chính các ho t đ ng

ệ ố ừ ự ậ ầ ủ c a mình theo các thông l t, t t ỏ đó góp ph n không nh vào s v n hành thành

ủ ế ậ ỏ công c a quy trình. ệ Vi c thi ả t l p quy trình ICAAP đòi h i ngân hàng ph i

ơ ở ạ ầ ị ẵ ự ẩ ộ ộ chu n b s n đ i ngũ nhân l c có trình đ chuyên môn cao, c s h t ng v ề

ữ ệ ấ ượ ệ ấ ợ ờ ị ể công ngh thông tin phù h p có th cung c p d li u k p th i và ch t l ng cho

ể ặ ứ ộ ệ ố ớ ICAAP. Đây là m t thách th c đáng k đ c bi t là đ i v i các ngân hàng không

ệ ố ứ ạ ủ ả ạ ướ ể ế ơ có h th ng qu n lý r i ro ph c t p và t i các n ụ c phát tri n n i thi u h t

ự ồ ượ ề ạ ế ế ậ ồ ơ ự ệ ngu n nhân l c đ c đào t o chuyên sâu v thi t k , l p h s , th c hi n và

ế ầ ư ấ ặ giám sát ICAAP. Các ngân hàng c n tìm ki m các công ty t v n ho c nhà cung

ệ ể ế ắ ấ ấ c p giàu kinh nghi m, có chuyên môn cao và hi u bi ề t sâu s c v các v n đ ề

ư ệ ế kinh doanh cũng nh các công ngh khác nhau liên quan đ n ICAAP. Các ngân

ể ọ ỏ ượ ự ế ủ ệ ệ hàng có th h c h i đ c các khái ni m và kinh nghi m th c t c a các nhà cung

ề ế ế ạ ậ ế ế ể ơ ơ ấ c p v thi ủ t k , t o l p c ch , quy trình, c ch báo cáo và ki m soát c a

ICAAP.

ợ ủ ự ể ẳ 1.3.2.5. S phù h p c a các bài ki m tra căng th ng

ể ể ầ ộ ẳ ICAAP cũng yêu c u ngân hàng phát tri n m t khung ki m tra căng th ng

ủ ự ư ể ả ợ ợ ề ề ị thích h p đ đánh giá r i ro các các k ch b n c c đoan nh ng h p lý v đi u

ệ ế ể ự ẳ ả ị ị ki n kinh t . Các k ch b n căng th ng này có th d a trên các cao trào có tính l ch

ượ ể ự ủ ự ể ặ ờ ử s và đ ả c xem xét vào th i đi m kh ng ho ng ho c có th d a trên s đánh giá

ử ệ ế ẳ ầ ả ố ủ c a chuyên gia. Th nghi m căng th ng c n ph i tính đ n các tình hu ng giám

ử ụ ể ố ớ ừ ự ế ả ị ị sát, các k ch b n mang tính l ch s , c th đ i v i t ng ngân hàng. S thi u rõ

ữ ệ ử ế ả ỏ ị ị ràng trong k ch b n, không có d li u mô ph ng l ch s hay thi u chuyên môn…

ự ế ệ ề đ u khi n cho ngân hàng khó th c hi n thành công stress test.

ị ướ ờ ỳ ủ ừ 1.3.2.6. Chính sách, đ nh h ng kinh doanh c a các ngân hàng t ng th i k

ộ ộ ế ệ ạ ố ị Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP liên quan đ n vi c ho ch đ nh

ố ươ ạ ủ ớ ừ ứ ươ ứ ớ ỗ ổ ơ ấ phân b c c u v n t ng ng v i t ng lo i r i ro, t ạ ủ ng ng v i m i lo i r i

ạ ậ ế ế ạ ộ ặ ộ ộ ro l i liên quan m t thi t đ n m t ho c m t vài ho t đ ng kinh doanh t ươ ng

ứ ế ượ ướ ờ ỳ ừ ộ ng. Do đó chi n l ị c và đ nh h ự ng kinh doanh t ng th i k có tác đ ng tr c

ế ớ ị ướ ơ ấ ố ươ ứ ớ ủ ừ ạ ti p t i đ nh h ng c c u v n t ụ ng ng v i r i ro trong t ng lo i hình. Ví d :

ụ ề ẩ ạ ộ ọ m t ngân hàng trong năm 2017 m c tiêu mũi nh n là đ y m nh quy mô v tín

ớ ố ộ ưở ớ ướ ế ượ ớ ụ d ng v i t c đ tăng tr ng là 150% so v i năm tr c. V i chi n l c này, th ứ

ứ ể ấ ầ ả ố ượ ở ộ ầ nh t ngân hàng c n ph i tăng quy mô v n đ đáp ng đ c nhu c u m r ng tín

ứ ả ố ớ ủ ổ ố ụ ể ụ d ng và th hai là ph i tăng t ỷ ệ l ứ phân b v n đ i v i r i ro tín d ng đ có m c

ấ ợ ợ ọ ố ấ ừ ề ệ đ m h p lý trong m i tình hu ng b t l i xu t phát t phía khách hàng, n n kinh

ặ ừ ế t ho c t phía ngân hàng.

ủ ể ể ạ 1.3.2.7. Ki m tra giám sát c a ban lãnh đ o và ban ki m soát ngân hàng

ủ ứ ể ộ ICAAP là m t quy trình mang tính tuân th cao, do đó ch c năng ki m tra

ộ ộ ế ị ấ ớ ệ giám sát trong chính n i b ngân hàng có tính ch t quy t đ nh t ạ i vi c thành b i

ừ ạ ớ ệ ộ ủ c a quy trình. M t ngân hàng mà t ban lãnh đ o quan tâm sát sao t i vi c đánh

ế ượ ự ứ ư ệ giá, th c hi n quy trình và căn c vào đó đ a ra các chi n l c kinh doanh phù

ả ượ ạ ộ ủ ứ ệ ệ ả ố ợ ẽ ả h p s đ m b o đ ỡ ớ c vi c ho t đ ng hi u qu , an toàn và đ s c ch ng đ v i

ọ ố ườ ữ ề ướ ủ r i ro trong m i tình hu ng, môi tr ng kinh doanh b n v ng tr ọ c m i tác

ự ặ ừ ộ đ ng. M t khác, ngân hàng mà không có s giám sát đánh giá sát sao t phía ban

ự ẽ ệ ệ ả ả ạ ượ lãnh đ o thì vi c th c hi n quy trình s không đ m b o đ c tính chính xác cho

ừ ế ượ ể ệ ả ầ ế k t qu đ u ra và t đó các chi n l c kinh doanh có th sai l ch và không phù

ủ ộ ộ ộ ợ h p. Vì là m t quy trình đánh giá n i b nên vai trò giám sát c a chính n i b ộ ộ

ầ ặ ố ị ướ ộ ngân hàng luôn đ t lên hàng đ u, chi ph i và đ nh h ự ng toàn b quá trình th c

hi n.ệ

ế ậ ươ K t Lu n Ch ng 1

ươ ộ ơ ở ủ ậ ậ Trong ch ng này, lu n văn đã trình bày toàn b c s lý lu n c a Quy

ộ ộ ố ừ ơ ở ệ trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP t c s hình thành, khái ni m, các

ướ ự ữ ụ ề ệ ệ ệ ầ ả b ế ể c th c hi n, nh ng đi u ki n c n đ áp d ng hi u qu quy trình cho đ n

ố ả ưở ự ự ệ ế ệ phân tích các nhân t nh h ng đ n vi c xây d ng và th c hi n đánh giá an toàn

ủ ộ ộ ượ ề ậ ố v n theo quy trình ICAAP. Toàn b các n i dung c a quy trình đ c đ c p trong

ươ ơ ở ể ẽ ể ệ ch ọ ng 1 s làm c s đ phân tích bài h c kinh nghi m tri n khai trên th gi ế ớ i

ứ ụ ả ạ ệ và đánh giá kh năng ng d ng t i Vi t Nam.

ƯƠ Ế Ớ Ệ Ự Ệ Ệ CH NG 2: KINH NGHI M TH GI I TRONG VI C TH C HI N QUY

Ố Ộ Ộ TRÌNH ĐÁNH GIÁ AN TOÀN V N N I B ICAAP CHO CÁC NGÂN

ƯƠ Ạ Ệ HÀNG TH Ọ NG M I VÀ BÀI H C CHO VI T NAM

ự ổ ệ 2.1. T ng quan tình hình th c hi n quy trình ICAAP trên th gi ế ớ i

ộ ấ ệ ướ ố ự ầ ố Do là m t c u ph n trong Hi p ệ c v n Basel II nên các qu c gia th c hi n

ổ ự ụ ụ ệ ằ áp d ng quy trình ICAAP n m cùng trong khuôn kh th c hi n và áp d ng thông

ị ủ ự ả ố ấ ể ệ l qu n tr r i ro theo Basel II. Các qu c gia đã xây d ng và hoàn t t tri n khai

ộ ộ ồ ố quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP theo Basel II bao g m: Argentina,

Ấ ậ ả ộ ố Úc, Brazil, Canada, Hong Kong, n Đ , Indonesia, Nh t B n, Hàn Qu c, Mêxi

Ả ậ ụ ổ ỹ ỳ cô, Nga, r p xê út, Nam Phi, Th y Sĩ, Th Nhĩ K , M , Liên Minh châu Âu EU,

ươ ứ ụ ể ỉ ố B , Pháp, Đ c, Ý, Luxembua, Hà Lan, Tây Ban Nha, Th y Đi n, V ng qu c

Anh.

ự ệ ứ ụ ả B ng 2.1. Tình hình ng d ng Basel II và th c hi n quy trình ICAAP trên

th gi ế ớ i

ờ ể Basel II ệ ự Th i đi m hi u l c Basel 2.5

ố Qu c gia ướ c phát

2007 2007 2008

ố Các n tri nể Hà Lan Mỹ Đ cứ Canada ụ Th y Sĩ Pháp ươ V ng qu c Anh 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

Châu Á Hàn Qu cố ậ ả Nh t B n ồ H ng Kông Thái Lan Malaysia Trung Qu cố ộ n ĐẤ 4 4 4 4 4 4 4 2007 2007 2007 2008 2008 2008 2011 4 4 4 N/A N/A 4 4

ờ ể ố Qu c gia Basel II ệ ự Th i đi m hi u l c Basel 2.5

2012 2012

4 4 4 r p Xê út 4 2 4

2013

4 4 4 Singapore Indonesia Ả ậ Châu Mỹ Argentina Brazil Mexico 4 4 4

4 Châu Úc Australia 4

4 Châu Phi Nam Phi 4

ỳ ổ

ụ

4 4 4 4 4 4 4 2014 4 4 4 4 4 4 4

Châu Âu Th Nhĩ K European Union Bỉ Italia Tây Ban Nha ể Th y Đi n Nga ồ

ộ ự

Ủ

ủ

ế

ệ

ả

Ngu n: Báo cáo ti n đ th c hi n khung qu n lý r i ro theo Basel y Ban Basel

5/2014

Ký hi u: ệ

ự ả ị ượ ố ị ự ả 1= Có quy đ nh d th o, 2=D th o đã đ ứ c công b , 3=Quy đ nh chính th c

ượ ố đ ệ ự ị c công b , 4=Quy đ nh đã có hi u l c

ụ

ị

ụ

ỏ

Xanh = Đã áp d ng quy đ nh

Vàng = Đang trong quá trình áp d ngụ Đ = Không áp d ng

ộ ố ố ế ớ ề ự ủ ệ ệ 2.2. Kinh nghi m c a m t s qu c giá th gi i v th c hi n Quy trình đánh

ố ộ ộ giá an toàn v n n i b ICAAP

ủ ướ ệ 2.2.1. Kinh nghi m c a n c Úc

ế ệ ố ự 2.2.1.1. Khung pháp lý liên quan đ n th c hi n Quy trình đánh giá an toàn v n

ộ ộ n i b ICAAP

ủ ứ ể ệ ố ữ Các ngân hàng c a Úc luôn tiêu bi u cho vi c duy trì m c an toàn v n v ng

ạ ặ ệ ề ứ ộ ầ ủ ặ ữ ẽ ổ m nh đ c bi t là tuân th ch t ch nh ng khuôn kh pháp lý v m c đ đ y đ ủ

ố ừ ụ ả ớ ị ủ c a v n. Ngay t ơ khi Basel II m i ban hành, C quan qu n lý các d ch v tài

ữ ạ ị ướ ộ chính Australia (APRA) đã v ch ra nh ng đ nh h ụ ể ng c th cho l ự trình th c

ạ ộ ệ ố ộ ộ hi n Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP và luôn bám sát ho t đ ng áp

ạ ủ ư ữ ề ả ợ ỉ ụ d ng t i các ngân hàng, đ a ra nh ng đi u ch nh phù h p. Khung qu n lý r i ro

ứ ượ ụ ừ ẩ ớ theo Basel II chính th c đ c Úc áp d ng t 1/1/2008 v i các tiêu chu n theo quy

ơ ở ị ủ ướ ủ Ủ ộ ị đ nh c a APRA và trên c s đ nh h ữ ng c a y ban Basel. Là m t trong nh ng

ầ ủ ượ ầ ạ ươ yêu c u c a Basel II, các ngân hàng Úc đ c yêu c u v ch ra ph ế ng pháp ti p

ứ ộ ầ ủ ủ ố ị ố ệ ả ậ ớ c n t i vi c qu n tr v n và đánh giá m c đ đ y đ c a v n theo ICAAP.

ự ệ ệ ố ớ ộ ộ Đ i v i vi c th c hi n quy trình ICAAP, APRA ban hành m t b tiêu

ạ ộ ề ẩ ố chu n v an toàn v n trong ho t đ ng ngân hàng có tên Prudential Standard APS

ả ầ ầ 110 – Captial Aquedacy. Văn b n này ban hành l n đ u vào năm 2008 và đ ượ c

ề ỉ ị ướ ờ ỳ ả ậ ậ ầ ừ ấ đi u ch nh theo đ nh h ng t ng th i k , b n c p nh t g n nh t là tháng 7/2015.

ơ ở ủ ự ẩ ộ ậ B quy chu n này d a tên c s c a Lu t Ngân hàng Úc – Banking Act (1959) và

ố ớ ụ ổ ứ ụ ướ ấ ị không áp d ng đ i v i các t ch c tín d ng n c ngoài và các nhà cung c p d ch

ụ v thanh toán.

ớ ự ả ượ ủ ơ Cùng v i s đánh giá c a c quan qu n lý, ICAAP đ c cho là chìa khóa

ể ể ả ị ủ c a quy trình ki m tra giám sát mà các nhà qu n lý có th xác đ nh đ ượ ỷ ệ c t l

ạ ộ ả ố ả đ m b o an toàn ho t đ ng v n (Prudential Capital Ratio – PCR) cho ngân hàng

ườ ạ ả ủ ệ mình. Các ngân hàng Úc th ng xuyên đánh giá l i hi u qu c a Quy trình đánh

ả ế ộ ộ ơ ở ư ữ ể ố ả giá an toàn v n n i b ICAAP và trên c s đó đ a ra nh ng c i ti n đ ph n

ượ ả ự ư ế ụ ẫ ổ ánh đ c c s thay đ i bên trong l n bên ngoài ngân hàng cũng nh ti p t c có

ị ề ữ ả ổ nh ng thay đ i trong khâu qu n tr đi u hành.

ự ế ể ự ạ 2.2.1.2. Th c t ệ tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng

ươ th ạ ng m i Úc

ự ắ a) ệ Nguyên t c th c hi n quy trình ICAAP

ỉ ạ ủ ố ớ Theo ch đ o c a APRA ầ , quy trình ICAAP đ i v i các ngân hàng Úc c n

ả ượ ắ ả đ m b o đ c 3 nguyên t c sau:

ề ả ủ ự ầ ị ị ướ ả - Quy đ nh đ y đ thành văn b n và d a trên n n t ng đ nh h ủ ng c a

APRA.

ổ ớ ầ ả ượ ữ ề - Ban hành và nh ng thay đ i l n c n ph i đ c Ban đi u hành thông qua.

ứ ạ ạ ả ợ ớ - Quy trình ph i phù h p v i quy mô, lo i hình và tính ph c t p trong ho t ạ

ủ ủ ổ ứ ộ đ ng kinh doanh c a ngân hàng và c a mô hình t ch c.

ầ ơ ả ề Các yêu c u c b n v quy trình ICAAP

- Các chính sách, quy trình, h th ng, qu n lý và ki m soát ph i phù h p đ

ệ ố ể ả ả ợ ể

ườ ủ ả ừ ị xác đ nh, đo l ng, giám sát và qu n lý r i ro phát sinh t ạ ộ các ho t đ ng

ổ ố ớ ứ ố ơ ở ụ ủ trên c s liên t c và m c v n phân b đ i v i các r i ro đó.

ế ậ ế ượ ả ả ờ ầ - C n thi ộ t l p m t chi n l ố c đ m b o an toàn v n theo th i gian, bao

ụ ủ ụ ể ơ ở ụ ẩ ị ị ủ ồ g m các m c tiêu c th trên c s xác đ nh danh m c r i ro, kh u v r i

ề ố ề ệ ư ụ ề ố ế ượ ro và các yêu v v n đi u l cũng nh m c tiêu v v n. Chi n l c này

ể ạ ượ ế ế ặ ạ ứ ố ợ ầ c n đ t ra các k ho ch làm th nào đ đ t đ c m c v n h p lý theo

ầ ầ ố ế yêu c u và nâng v n khi c n thi t.

ế ầ ơ ớ ủ ủ - Các c ch giám sát tính tuân th c a các ngân hàng v i các yêu c u pháp

ư ụ ề ố ạ ố ị ế ậ lý v v n cũng nh m c tiêu ho ch đ nh v n. Thi t l p trình kích ho t h ạ ệ

ụ ể ự ữ ệ ể ả ố ớ ộ ố ớ th ng c nh báo s m đ có nh ng hành đ ng c th th c hi n đ i phó v i

ủ r i ro.

ể ể ẳ ầ ả ị - C n có các k ch b n phân tích và đ t ra các bài ki m tra căng th ng đ đo ặ

ứ ộ ủ ủ ố ấ ườ l ụ ự ẵ ng m c đ r i ro và s s n có c a v n h p th .

ề ế ầ - C n có quy trình báo cáo v ICAAP và thông tin báo cáo đ n ban đi u ề

ể ả ả ượ ự ệ ệ hành đ đ m b o quy trình đ ế ơ ở c th c hi n và làm c s cho vi c ra quy t

ị đ nh kinh doanh.

- C n có chính sách đ x lý tác đ ng c a các r i ro tr ng y u.

ể ử ủ ủ ế ầ ộ ọ

c) Mô t

2 Prudential Standard APS 110 Capital Aquedacy, APRA 7/2015

ả quy trình chi ti ế t

ố ạ Hình 2.1. Quy trình đánh giá an toàn v n ICAAP t i Úc

ồ Ngu n: Commonwealth Bank of Australia, 2008

 B

ế ượ ị ủ ề ẩ ị ướ : Ban đi u hành xác đ nh rõ kh u v r i ro và chi n l c kinh doanh c 1

ề ứ ố ụ ể ể ề ợ ị ổ t ng th . Đi u này giúp xác đ nh m c tiêu v m c v n h p lý đ làm c s ơ ở

ớ ấ ị ố ả ị ườ ộ cho qu n tr v n, và v i c p đ ngân hàng, giúp xác đ nh môi tr ả ng qu n tr ị

ủ ể ặ ộ ộ n i b và đ c đi m r i ro.

 B

ệ ạ ằ ầ ố ị ươ i b ng các ph ng pháp: cướ 2: Xác đ nh nhu c u v n hi n t

- Xác đ nh, đánh giá và đo l

ị ườ ủ ộ ng toàn b các r i ro

ữ ể ườ ề ủ ế ổ - Chuy n nh ng đo l ạ ng v r i ro thành khuôn kh pháp lý, x p h ng

ườ ợ ố ị ơ đ n v và đo l ng v n h p lý.

ứ ố ạ ộ ủ ế ệ ộ ợ ả - Đánh giá tác đ ng c a hi u qu ho t đ ng đ n m c v n h p lý.

 B

ướ ầ ố ị ươ ự ự Xác đ nh nhu c u v n trong t ề ặ ữ ng lai d a trên nh ng d báo v đ c c 3:

ạ ộ ủ ể ả ầ ố ừ ệ đi m r i ro, yêu c u v n và hi u qu ho t đ ng ngân hàng t :

ụ ể ặ ữ ệ - Nh ng tình hu ng c th , đ c bi ố t

ế ượ ệ ế ế ạ ạ ậ - Quy trình l p k ho ch doanh nghi p và k ho ch chi n l c

 B

ự ế ữ ề ầ ộ ố ớ ứ i m c c 4ướ : D ki n nhu c u v n ti m năng và nh ng tác đ ng tài chính t

ề ố ượ ể ẳ ộ ẵ đ s n có v v n đ c đánh giá thông qua khung ki m tra căng th ng (stress

test)

ơ ở Trên c s đó:

ả ủ ệ ạ ươ ế ầ ố ượ K t qu c a nhu c u v n hi n t i, t ề ng lai và ti m tàng đ c dùng đ ể

ầ ố ự ữ ố ố ụ ữ ể ệ đánh giá d a trên nh ng yêu c u t i thi u, s v n đ m và nh ng m c tiêu đ ể

ố ư đ a ra chính sách v n cho ngân hàng.

ế ượ ượ ữ ự ị ở c v v n Các chi n l ề ố đ c xác đ nh d a trên nh ng đánh giá trên và các

ư ố ồ ưở ợ ế ượ ậ ự ế ngu n v n d ki n nh : Tăng tr ng l i nhu n, Chi n l ổ ứ c chia c t c và tái

ế ượ ả ế ữ ệ ế ế ầ ư đ u t , Chi n l ả c doanh nghi p, Nh ng c i ti n, sáng ki n liên quan đ n qu n

ị ố tr v n.

ế ượ ệ ủ ể ạ ạ K ho ch v n ố đ ấ c phát tri n, đánh giá và phê duy t c a các lãnh đ o c p

ế ạ ờ ượ ệ ườ ậ ớ ể cao. Th i đi m k ho ch đ c phê duy t th ng trùng v i quá trình l p k ế

ộ ồ ạ ơ ứ ho ch và báo cáo tài chính.. H i đ ng ALCO chính là n i đánh giá, giám sát m c

ữ ự ợ ượ ệ ở ề ẩ ố v n h p lý d a trên nh ng chính sách đ c phê duy t b i Ban đi u hành, kh u v ị

ế ạ ậ ủ r i ro và quá trình l p k ho ch tài chính.

ượ ử ụ ổ ợ ể ị ố Khung v n kinh t ế đ ồ ứ c s d ng đ xác đ nh m c phân b h p lý ngu n

ạ ộ ủ ủ ể ố ớ v n t ề ơ ở ặ i các ho t đ ng kinh doanh trên c s đ c đi m r i ro c a ngân hàng. Đi u

ế ị ủ ự ữ ệ ả ạ này giúp minh b ch vi c qu n lý d a trên nh ng quy t đ nh hàng ngày c a doanh

ủ ệ ượ ề ườ ạ ộ ệ nghi p. R i ro đ ỉ c đi u ch nh theo đo l ả ng hi u qu ho t đ ng đ ượ ử ụ c s d ng

ạ ứ ố ấ ộ ể đ giám sát l ệ i m c v n trong doanh nghi p và trên c p đ toàn hàng.

d) Công tác báo cáo

ổ ầ ượ ự ệ ợ ề Báo cáo t ng h p v quy trình ICAAP c n đ c th c hi n và yêu c u ầ ở ấ c p

ằ ả ủ ả ổ ợ ộ đ cao nh m mô t ề ố và t ng h p các đánh giá v v n và quy trình qu n lý r i ro

ủ c a các ngân hàng Úc.

ầ ươ báo cáo lên Ngân hàng Trung ng Úc Hàng năm các ngân hàng c n có về

ồ ộ ICAAP. Báo cáo này bao g m các n i dung sau:

ế ề ệ ạ ấ ố ự ế - Thông tin chi ti t v các c p v n hi n t i và d ki n trong vòng 3 năm t ớ i

ề ố ề ệ ố ầ ớ ụ ể ặ và so sánh v i các yêu c u v v n đi u l t i thi u và các m c tiêu đ t ra.

ế ề ế ả ầ ủ ự ệ - Thông tin chi ti ệ t v k t qu đ u ra c a vi c th c hi n quy trình ICAAP

ủ ầ ớ ế ặ ỳ ạ trong năm, so sánh v i k ho ch đ t ra c a đ u k báo cáo

ả ữ ổ ớ ướ - Mô t nh ng thay đ i chính trong quy trình so v i báo cáo tr c

ế ế ả ủ ể ẳ ị - Chi ti ả t k t qu c a các bài ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n

ượ ử ụ đ c s d ng trong quy trình ICAAP

ứ ố ượ ử ụ ớ ỳ Phân tách m c v n đ c s d ng trong chu k kinh doanh v i các y u t ế ố

́ ́ ́ ̀ ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ chính: hoat đông kinh doanh, m c đô tac đông cua rui ro vê măt đia ly, loai

rui ro…̉

ổ ự ế ụ ủ ữ ủ ề - Đánh giá v nh ng thay đ i d ki n trong danh m c r i ro c a các ngân

ỳ ế ả ạ ặ ố hàng ho c quy trình qu n lý v n trong chu k k ho ch

- Chi ti

ế ữ ề ấ ầ ổ t các l n rà soát quy trình và nh ng đ xu t thay đ i

ủ ướ ệ 2.2.2. Kinh nghi m c a n c Áo

ế ệ ố ự 2.2.2.1. Khung pháp lý liên quan đ n th c hi n Quy trình đánh giá an toàn v n

ộ ộ n i b ICAAP

ổ ợ ằ ươ ượ ử ụ ứ ố ể Nh m b tr cho các ph ng pháp đ ợ c s d ng đ tính toán m c v n h p

ầ ủ ụ ộ ủ ữ ầ lý theo yêu c u c a Tr ụ ộ c t I và nh ng yêu c u công khai thông tin c a Tr c t

ộ ồ ị III, C ng đ ng châu Âu (European Community – EC) đã ban hành đ nh h ướ ng

ụ ệ ệ ị ướ vi c áp d ng khung Basel II (Tài li u đ nh h ng Directives 2006/48/EC và

ị ủ ề ấ ạ ấ ợ ả 2006/49/EC) và nh n m nh v n đ qu n tr r i ro và tích h p toàn hàng. Trên c ơ

ụ ộ ề ể ả ồ ở s này, tr c t II Quy trình ki m tra giám sát (SRP) bao g m các đi u kho n áp

ổ ứ ụ ượ ư ề ả ố ớ ụ d ng đ i v i các t ch c tín d ng đ c giám sát cũng nh các đi u kho n làm rõ

ụ ủ ủ ể ệ ệ ơ ụ nhi m v c a các c quan ki m tra giám sát. Khung pháp lý c a vi c áp d ng

ở ượ ị ạ ề ICAAP châu Âu đ c quy đ nh t ả ụ ụ i đi u 22, 123 và ph l c 5, 11 trong văn b n

ị ướ ủ Ủ ố Đ nh h ng c a y ban giám sát ngân hàng châu Âu s 2006/48/EC.

ị ườ ơ C quan th tr ng tài chính Áo (Austrian Finacial Market Authority – FMA)

ơ ở ữ ị ướ ẫ ủ ả trên c s nh ng quy đ nh và h ng d n c a Basel II đã ban hành b n mô t ả ề v

ủ ể ặ Quy trình Ki m tra giám sát (SRP) và đ t ra vai trò c a Ngân hàng Trung ươ ng

ệ ả ả ươ Áo (Oesterreichische Bank National Bank – OeNB) trong vi c đ m b o t ng tác

ệ ổ ứ ụ ệ ằ ố ả ớ hi u qu v i các t ch c tín d ng n m trong di n giám sát và công b thông tin

ụ ạ ụ ộ ủ ệ minh b ch. Vi c áp d ng tr c t II c a Basel II nói chung và ICAAP nói riêng

ượ ơ ở ố ế ủ ệ ướ ữ ự ệ ụ ể ữ đ c th c hi n trên nh ng c s qu c t c a Hi p c. C th , Nh ng nguyên

ơ ả ủ lý c b n trong giám sát ngân hàng (Core principles of Banking Supervision) c a

Ủ ữ ướ ụ ể ẫ y ban Basel và Nh ng h ụ ộ ng d n áp d ng Quy trình Ki m tra giám sát Tr c t

II (Guidelines on the Application of the Supervisory Review Process Under Pillar 2)

ượ ử ụ ướ ẫ ổ ụ ệ ạ đ c s d ng làm h ng d n t ng quát cho vi c áp d ng ICAAP t i Áo. Ngoài

ượ ậ ị ạ ể ra, quy trình ICAAP đ c quy đ nh trong Lu t Ngân hàng Áo t i đi m 39, 39a.

ụ ể C th :

ỷ ệ ề ị ế ế ế ả ơ ể Đi u 1 đi m 39: T l liên quan đ n c ch hành chính, qu n tr , k toán và

ể ki m soát (các nguyên t c v t ắ ề ỷ ệ l )

ạ ủ ơ ả ể ề Đi u 2b đi m 39: Các lo i r i ro c b n

ộ ộ ể ạ ố ể Đi m 39a: Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP. Theo đo n 2 đi m

ổ ứ ị ế ụ ể ả ả ầ ơ 39, “các t ế ch c tín d ng c n ph i có c ch qu n tr , k toán và ki m soát đ ể

ế ủ ấ ả ị ị ậ nh n bi t, đánh giá, qu n tr và giám sát các r i ro xu t phát trong giao d ch và

ạ ộ ớ ừ ữ ế ả ạ ầ ơ ợ ho t đ ng ngân hàng. Nh ng c ch này c n ph i phù h p v i t ng lo i hình,

ứ ộ ứ ạ ủ ị quy mô và m c đ ph c t p c a giao d ch ngân hàng.”

ự ế ể ự ạ 2.2.2.2. Th c t ệ tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng

ươ th ạ ng m i Áo

ị ướ ủ Ủ ng c a y ban Giám sát ngân hàng

Quy trình ICAAP chung theo đ nh h châu Âu

ạ ố ộ Các ngân hàng t i các qu c gia thu c Liên minh Châu Âu (trong đó có n ướ c

ế ậ ự ị ướ ủ Ủ ề Áo) đ u thi t l p quy trình d a trên đ nh h ng chung c a y ban giám sát ngân

ụ ể hàng châu Âu (CEBS). C th :

 B

ướ ủ ế ị ị ơ ế ể ọ Xác đ nh và đánh giá các r i ro tr ng y u; xác đ nh các c ch ki m c 1:

ể ủ ể ả soát đ gi m thi u r i ro

 B

ướ ấ ượ ố ị ượ ứ ố ộ ộ Đánh giá ch t l ng v n và đ nh l ố ng m c v n n i b trong m i c 2:

ụ ủ ệ ớ ế ượ ế ạ quan h v i danh m c r i ro, chi n l c và k ho ch kinh doanh.

 B

ướ ư ế ả Đ a ra k t qu và đánh giá c 3:

ề ố ả ủ ề ệ ế ỏ ả K t qu c a quy trình ICAAP ph i th a mãn 3 đi u ki n v v n sau:

- ứ ộ ượ ề ố ố ầ ụ ộ ể M t là: Đáp ng đ c yêu c u v v n t i thi u theo tr c t I

- ủ ố ổ ớ ừ ụ ủ ụ ộ ể ạ Hai là: Đ v n đ phân b t i t ng h ng m c r i ro theo tr c t II

- ứ ượ ụ ể ề ố ủ ầ Ba là: đáp ng đ ừ c yêu c u c th v v n c a ngân hàng trong t ng

th i kờ ỳ

ố ộ ộ ổ ự ệ Hình 2.2. Quy trình đánh giá an toàn v n n i b trong khuôn kh th c hi n

ủ Ủ ụ ộ ị Tr c t II theo quy đ nh c a y ban giám sát ngân hàng châu Âu

ồ Ủ Ngu n: y ban Giám sát ngân hàng châu Âu

ế ế ụ ể ổ ứ ụ ệ Vi c thi t k quy trình c th cho các t ơ ở ặ ự ch c tín d ng d a trên c s đ c

ề ể ị ứ ạ ủ đi m kinh doanh, quy mô và tính ph c t p c a các giao d ch ngân hàng. Đi u này

ể ệ ằ ả ượ ế ế ệ ừ th hi n r ng quy trình ICAAP ph i đ c thi t k riêng bi t cho t ng ngân hàng

ấ ủ ơ ở ư ị ữ ắ ướ và trên c s nh ng nguyên t c chung nh t c a Basel cũng nh đ nh h ủ ng c a

CEBS.

ủ ự ệ ậ ị Th c hi n quy trình ICAAP theo quy đ nh c a Lu t ngân hàng Áo

ủ ậ ượ ế Theo lu t này thì các r i ro đ ồ c xét đ n trong quy trình ICAAP bao g m:

ủ ụ ủ ề ể ể ề ậ (1) r i ro tín d ng (đi u 2, đi m 57), (2) r i ro t p trung (đi u 2 đi m 57b), (3)

ủ ủ ề ể ỷ các r i ro trong trading book (đi u 2, đi m 22a), (4) r i ro hàng hóa và t ố giá h i

ấ ồ ừ ị ượ ề ậ ả ủ đoái, bao g m c r i ro xu t phát t giao d ch vàng không đ c đ c p đ n ế ở

ụ ủ ạ ộ ủ ứ ủ ể ề ố m c r i ro s (3), (5) r i ro ho t đ ng (đi u 2 đi m 57d), (6) r i ro ch ng khoán

ủ ủ ề ề ể ả ấ hóa (đi u 2, đi m 57c), (7) r i ro thanh kho n (đi u 25), (8) r i ro lãi su t phát

ừ ấ ỳ ộ ụ ủ ồ ị sinh t b t k m t giao d ch nào không bao g m trong m c (3), (9) r i ro còn l ạ i

ừ ể ủ ụ ề ể ậ ả ỹ phát sinh t ủ các k thu t gi m thi u r i ro tín d ng (Đi u 2 đi m 57a), (10) R i

ừ ườ ế ro t môi tr ng kinh t vĩ mô.

ủ ề ổ ứ ầ ậ Theo đi u 39b c a Lu t Ngân hàng Áo, các t ả ụ ch c tín d ng c n ph i

ế ậ ơ ở ố ượ ế ệ ả ể ế ạ ơ ị “thi t l p k ho ch và c ch hi u qu đ xác đ nh trên c s s l ng, thành

ủ ể ấ ổ ố ụ ượ ả ề ố ượ ầ ấ ượ ph n và phân b v n đ đ h p th đ c c v s l ng và ch t l ng t ấ ả t c

ầ ừ ủ ạ ộ ẫ ị các r i ro thành ph n t giao d ch và ho t đ ng ngân hàng và v n duy trì đ ượ c

ứ ố ầ ế m c v n c n thi t.”

ự ụ ệ ạ  Ph m vi áp d ng th c hi n ICAAP

ổ ứ ấ ượ ậ Nhìn chung, các t ụ ch c tín d ng cao c p đ c thành l p trên lãnh th n ổ ướ c

ượ ứ ủ ầ ầ ả ầ ề Áo đ u đ c yêu c u ph i đáp ng đ y đ các yêu c u theo khung ICAAP trên

ộ ộ ủ ự ệ ấ ổ ứ ơ ở ợ c s h p nh t. Do th c hi n chung quy trình n i b c a các t ụ ch c tín d ng

ẹ ấ ả ổ ự ứ ụ ề ậ ộ m nên t t c các t ch c tín d ng tr c thu c (Đi u 30 Lu t Ngân hàng) đ ượ c

ậ ạ ẽ ầ ả ế ậ ộ thành l p t i Áo s không yêu c u ph i thi t l p m t quy trình ICAAP riêng l ẻ .

ố ớ ụ ề ổ ứ ụ ộ ớ Đi u này không áp d ng đ i v i các t ự ch c tín d ng tr c thu c v i các chi

ứ ề ậ nhánh con ở ướ n ả c th 3(Đi u 39a, kho n 5 – Lu t Ngân hàng).

ạ ệ ượ ố ớ ụ ổ ụ ứ ượ Ngo i l cũng đ c áp d ng đ i v i các t ch c tín d ng đ ậ c thành l p

ụ ặ ề ề ậ ớ v i m c đích đ c bi ệ ở t ụ Áo (Đi u 3 – Lu t Ngân hàng). Đi u 39a không áp d ng

ố ớ đ i v i:

- Ho t đ ng kinh doanh ngo i h i và các d ch v chuy n ti n (Đi u 1

ụ ề ể ề ạ ạ ộ ố ị

ả ậ kho n 1 Lu t Ngân hàng)

ươ ả ổ ứ ụ ượ ị - Các ch ng trình b o lãnh (Các t ch c tín d ng đ c đ nh nghĩa trong

ệ ề ả ậ ế Đi u 5 kho n 3 Lu t thu Doanh nghi p năm 1988)

- Các công ty qu n lý qu đ u t

ỹ ầ ư ả ổ ứ ụ ượ ấ (các t ch c tín d ng đ c c p phép theo

ề ả ậ Đi u 1 kho n 1 Lu t Ngân hàng)

- Các công ty qu đ u t

ỹ ầ ư ấ ộ ả ổ ụ ứ ượ b t đ ng s n (các t ch c tín d ng đ c phép

ỹ ầ ư ấ ộ ề ể ả ả kinh doanh qu đ u t ậ b t đ ng s n theo Đi u 1, kho n 1 đi m 13 Lu t

Ngân hàng)

- Qu h u trí (các t

ỹ ữ ổ ứ ụ ượ ủ ề ế ch c tín d ng đ c y quy n ti n hành kinh doanh

ỹ ư ề ể ả ậ qu h u trí theo đi u 1 kho n 1 đi m 21 – Lu t Ngân hàng)

ể ụ ộ Trong quá trình ki m tra giám sát SRP theo Tr c t II, Ngân hàng trung

ươ ườ ủ ủ ệ ầ ng Áo th ng xuyên xem xét, rà soát vi c tuân th các yêu c u c a ICAAP

ố ớ ừ ạ ổ ứ ở ấ ụ theo ph m vi áp d ng đ i v i t ng t ch c, kiêm tra quy trình ICAAP c p đ ộ

ủ ừ ứ ộ ợ ổ ứ ụ nhóm và đánh giá m c đ tích h p c a t ng t ằ ch c tín d ng trong nhóm b ng

ứ ở ấ ữ ẻ nh ng nghiên c u ộ c p đ riêng l .

ả ế Công tác đánh giá và c i ti n quy trình ICAAP

ể ượ ệ ụ ổ ệ Vi c đánh giá quy trình ICAAP có th đ ố c tính là nhi m v b sung đ i

ạ ộ ứ ủ ệ ế ớ v i các ho t đ ng nghiên c u c a OeNB. Vi c phân tích ICAAP liên quan đ n

ộ ộ ủ ệ ể ổ ứ ụ ệ vi c ki m tra quy trình n i b c a các t ứ ch c tín d ng trong vi c đánh giá m c

ố ệ ủ ố ị ượ ớ ộ ầ đ đ y đ v n song song v i đó là so sánh s li u đ nh l ng trong n i b t ộ ộ ổ

ứ ớ ậ ượ ừ ơ ả ch c v i thông tin thu th p đ c quan qu n lý. c t

ổ ể ươ ộ ộ ủ Trong khuôn kh ki m tra quy trình và ph ng pháp đánh giá n i b c a các

ầ ự ơ ở ụ ư ổ ứ t ch c tín d ng c n d a trên các c s đánh giá chính nh sau:

- Chi n l

ế ượ ả ự ồ ạ ả ố ủ ợ c đ m b o an toàn v n (s t n t i và tính h p lý c a chi n l ế ượ c

ủ ư ả qu n lý r i ro cũng nh các t ỷ ệ l an toàn).

ị ộ ộ ệ ố ủ ể ả ợ ả - Tích h p ICAAP vào h th ng qu n tr n i b (qu n lý r i ro, ki m toán

ủ ể ộ ộ n i b , ki m soát tuân th ).

ế ị ể ệ ơ ở - Các bài ki m tra ICAAP làm c s cho vi c ra quy t đ nh kinh doanh.

ự ộ ậ ủ ả ệ ứ ệ ị ồ S đ c l p c a các ch c năng (bao g m c vi c phân đ ch trách nhi m và

nghĩa v ).ụ

ủ ư ứ ộ ộ ọ ủ - Xem xét toàn b các r i ro cũng nh đánh giá m c đ nghiêm tr ng c a

chúng.

- Các ph

ươ ụ ủ ố ủ ị ổ ố ứ ộ ấ ng pháp xác đ nh r i ro và m c đ h p th c a v n, phân b v n

3 OeNB, Implementation of Pillar 2 in Austria, 12/2008

ệ ủ ể đ phòng v r i ro.

- Tính đ y đ c a các ph

ủ ủ ầ ươ ị ượ ổ ng pháp đ nh l ợ ủ ng và t ng h p r i ro (xem xét

ự ố ạ ủ ỉ ố ấ ạ ươ t ng quan và đa d ng, s th ng nh t các ch s cho các lo i r i ro khác

nhau).

- Quy trình phê duy t tín d ng (phê duy t tín d ng đ

ụ ụ ệ ệ ượ ự c d a trên các tiêu

ệ ử ổ ả ế ủ ụ ị ệ chí rõ ràng, xác đ nh rõ th t c phê duy t, s a đ i, c i ti n và phê duy t

ướ ự ồ ạ ề ạ ứ ị ầ ủ tr c) và các quy đ nh v h n m c (s t n t i và tính đ y đ ).

- Thi

ế ậ ệ ố ả ể ệ ụ ớ ả t l p h th ng có hi u qu đ qu n lý và giám sát các danh m c v i

ứ ộ ủ ụ ằ ộ ị ử m c đ r i ro tín d ng khác nhau và các tác đ ng (nh m xác đ nh và x lý

ủ ự ề ề ả ấ ợ ị ỉ các kho n vay có v n đ , đi u ch nh giá tr thích h p và d phòng r i ro)

ị ườ ụ ụ ạ ớ ợ ụ - Đa d ng hóa danh m c tín d ng (phù h p v i th tr ng m c tiêu và

ế ượ ụ ổ chi n l ể c tín d ng t ng th )

ỳ - Đánh giá đ nh k ICAAP ị

ả ự ế ệ ạ K t qu th c hi n quy trình ICAAP t i Áo

ữ ự ủ ế ệ ể ộ ệ Các ngân hàng c a Áo đã có nh ng ti n b đáng k trong vi c th c hi n

ế ậ ệ ể ụ ộ ố Basel II, đi n hình là vi c ti p c n các t ỷ ệ l an toàn v n theo tr c t I. Trong khi

ườ ị ườ ủ ượ ớ ệ ừ ơ ế các c ch đo l ng r i ro th tr ng đã đ c gi i thi u t khá lâu song các ngân

ở ệ ả ế ỗ ự ữ ườ hàng ể Áo đã có nh ng n l c đáng k trong vi c c i ti n và tăng c ng mô hình

ị ủ ụ ữ ặ ầ ả ệ qu n tr r i ro tín d ng trong nh ng năm g n đây, đ c bi t là các ngân hàng đ ượ c

ể ầ ươ ả ế ữ ụ yêu c u tri n khai theo ph ng pháp IRB. Nh ng c i ti n cũng liên t c đ ượ c

ố ớ ị ự ệ ượ ụ ữ ệ ổ ạ ộ ủ ấ th c hi n đ i v i đ nh l ng r i ro ho t đ ng và khôi ph c d li u t n th t.

ụ ộ ụ ộ ủ ệ ằ ầ ơ Tr c t II góp ph n hoàn thi n h n các r i ro trong Tr c t I b ng cách xét

ế ữ ủ ầ ớ t ộ i góc đ kinh t ự và các ngân hàng c a Áo trong nh ng năm g n đây đã th c

ế ệ ố ạ ộ ể ả ệ ệ ệ ả ộ hi n tinh ch h th ng đ c i thi n hi u qu ho t đ ng theo góc đ này. Do các

ề ố ề ệ ừ ầ ả ố ế ọ ứ ngân hàng v a ph i đáp ng yêu c u v v n đi u l và v n kinh t nên h có

ể ử ụ ơ ế ố ươ ứ ể ả th s d ng hai c ch khác nhau đ đánh giá các kho n chi phí v n t ng ng.

ư ự ố ớ ự ệ ệ ệ ầ ố Các yêu c u đ i v i vi c th c hi n ICAAP cũng gi ng nh th c hi n Tr ụ

ộ ệ ố ệ ả ỏ ứ ạ ộ c t I, đòi h i các ngân hàng ph i có m t h th ng công ngh thông tin ph c t p

ổ ồ ấ ượ ả ủ ế ữ ệ và kho d li u kh ng l ch t l ặ ng cao (data pool). M t khác, k t qu r i ro

ể ể ạ ả ớ ươ ự ự ọ ổ t ng th toàn hàng có th nh y c m v i ph ọ ng pháp l a ch n (l a ch n các

ệ ườ ứ ộ ố ươ bi n pháp đo l ậ ng, m c đ tin c y và xem xét m i t ng quan).

ự ữ ề ệ ế ể ộ V tình hình th c hi n, các ngân hàng đã có nh ng ti n b đáng k trong

ệ ườ ủ ự ượ ươ ị ượ ủ vi c nâng cao đo l ng r i ro d ng đ c ph ng pháp đ nh l ng r i ro theo

ụ ộ ọ ế ụ ể ổ ế ể Tr c t I. Sau đó, h ti p t c b sung thêm các quan đi m kinh t ợ đ phù h p

ự ấ ụ ộ ấ ắ ặ ớ ớ ơ h n v i Tr c t II. M c dù r t ít ngân hàng g n v i phân tích năng l c h p th ụ

ả ị ướ ế ả ầ ủ r i ro. B c đ u, các ngân hàng đã phác th o và xây công khai k t qu đ nh

ụ ư ố ế ệ ử ụ ạ ủ ố ượ l ng (ví d nh phân tách v n kinh t theo lo i r i ro hay vi c s d ng v n đ ể

ệ ủ ư ề ươ ứ ự ệ ả phòng v r i ro) nh ng thông tin v các ph ủ ng th c th c hi n trong qu n lý r i

ườ ướ ầ ẵ ro ngân hàng luôn có s n trong các báo cáo th ự ế ng niên. B c ti p theo c n th c

ạ ộ ụ ủ ệ ả hi n là áp d ng qu n lý r i ro toàn ngân hàng vào ho t đ ng kinh doanh. Khó

ủ ệ ệ ề ầ ố ế ầ ượ khăn c a vi c này chính là khái ni m v nhu c u v n kinh t c n đ ậ c nh n

ứ ộ ệ ả ộ th c r ng rãi trong toàn b ngân hàng do đó vi c qu n lý toàn hàng có th h ể ướ ng

ố ế ạ ộ ợ ế ử ụ đ n s d ng các tham s kinh t và sau đó tích h p vào ho t đ ng kinh doanh.

ố ớ ứ ủ ế ệ ộ M t thách th c khác đ i v i các ngân hàng c a Áo liên quan đ n vi c m ở

ạ ộ ạ ố ộ r ng ho t đ ng kinh doanh t ệ i CEECs (các qu c gia Trung và Đông Âu). Vi c

ồ ự ợ ỏ ổ ở tích h p các chi nhánh và công ty con đòi h i ngu n l c b sung b i các doanh

ệ ể ậ ớ ế ậ ẵ ườ nghi p m i thành l p có th đã thi ệ ố t l p s n h th ng. Trong tr ợ ng h p này,

ủ ừ ả ượ ệ ể ợ ổ ICAAP c a t ng doanh nghi p ph i đ ặ c tích h p vào quy trình t ng th ho c

ế ị ẹ ậ ấ ngân hàng m quy t đ nh v n hành theo c u trúc song song. Đánh giá an toàn và

ế ẩ ậ ạ ộ ơ ự s nh y bén trong kinh doanh giúp thúc đ y quá trình h i nh p. H n th cũng

ế ế ả ị ạ ố ầ ụ ể ầ c n ph i tính đ n yêu c u c th và các quy đ nh k toán t ặ ị i các qu c gia đ t đ a

ể ề ạ ẹ đi m kinh doanh. Ngân hàng m càng có nhi u công ty con thì l i càng ph i n ả ỗ

ố ớ ị ề ệ ả ầ ơ ợ ự l c h n trong vi c qu n tr đi u hành đ i v i các quy trình tích h p vì c n có

ướ ệ ạ ủ ỗ ữ nh ng b ợ c tích h p riêng bi t cho m i lo i r i ro khác nhau.

ả ố ứ ệ ơ ớ ớ Các c quan giám sát ngân hàng cũng ph i đ i di n v i thách th c m i khi

ạ ộ ở ộ ố ự các ngân hàng m r ng ho t đ ng kinh doanh ra các qu c gia trong khu v c

ở ướ ố ợ ầ ặ ơ CEECs, các c quan giám sát các n ả c khác nhau c n ph i ph i h p ch t ch ẽ

ủ ự ệ ệ ệ ậ ể ạ ượ ự ồ đ đ t đ c s đ ng thu n trong vi c đánh giá vi c th c hi n ICAAP c a các

ngân hàng.

ươ ố ệ ủ 2.2.3. Kinh nghi m c a V ng qu c Anh

ủ ự ệ ệ 2.2.3.1. Khung pháp lý c a vi c th c hi n Quy trình ICAAP

ơ ở ủ ướ ủ ị Trên c s các quy đ nh chung c a Basel, các ngân hàng c a n c Anh còn

ủ ự ụ ệ ả ổ ướ ẫ ơ ph i tuân th th c hi n áp d ng ICAAP theo khuôn kh và h ng d n C quan

ự ả ậ ọ ộ ươ qu n lý th n tr ng (PRA) tr c thu c Ngân hàng trung ng Anh (Bank of

ậ ầ ấ ả ậ England). B n c p nh t g n nh t là Supervisory Statement SS31/15 The Internal

Capital Aquedacy Assessment Process (ICAAP) and the Supervisory Review and

Evaluation Process (SREP) tháng 2/2017.

ự ế ể ự ạ 2.2.3.2. Th c t ệ tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng

ươ th ạ ng m i Anh

ầ a) Yêu c u chung

ứ ộ ầ ệ ả ả ả ầ PRA yêu c u các ngân hàng ph i có trách nhi m đ m b o m c đ đ y đ ủ

ộ ấ ế ể ầ ạ ố v n và quy trình ICAAP là m t c u ph n không th thi u giúp các ngân hàng đ t

ượ ụ ệ ố ượ ử ụ ể đ c m c tiêu này. Các quy trình và h th ng đ ể c s d ng đ tri n khai

ả ằ ồ ự ủ ủ ệ ầ ả ầ ICAAP c n đ m b o r ng vi c đánh giá tính đ y đ c a ngu n l c tài chính

ượ ị ườ ả đ c báo cáo lên ban qu n tr th ng xuyên.

ố ớ ữ ự ầ ắ ặ ồ ệ PRA đ t ra nh ng nguyên t c th c hi n bao g m yêu c u đ i v i các ngân

ụ ố ượ ể ạ ổ ố ự hàng đánh giá liên t c s l ng, th lo i và s phân b v n kinh t ế ủ ể ấ đ đ h p

ọ ấ ạ ủ ủ ụ ấ ả ộ ộ th tác đ ng c a các lo i r i ro trên m i c p đ và b n ch t. ICAAP, các quy

ự ứ ạ ệ ố ỗ ợ ấ ả ợ ớ trình và h th ng h tr ph i phù h p v i tính ch t, quy mô và s ph c t p trong

ạ ộ ủ ho t đ ng c a ngân hàng.

ậ ậ ả ầ ạ ặ Các ngân hàng c n so n th o và c p nh t quy trình ICAAP hàng năm ho c

ườ ế ượ ữ ế ơ ổ ả th ng xuyên h n n u nh ng thay đ i trong kinh doanh, chi n l ấ c, b n ch t,

ạ ộ ặ ườ ạ ộ ứ ấ ộ quy mô ho t đ ng ho c môi tr ệ ng ho t đ ng cho th y m c đ tài chính hi n

ứ ạ t ủ ả i không còn đ kh năng đáp ng.

ự ạ ượ ầ Bên c nh đó, PRA còn yêu c u các ngân hàng xây d ng đ c khuôn kh ổ

ể ắ ị ố ể ả ả ẳ ỏ ị ắ ki m tra căng th ng, phân tích k ch b n mô ph ng và qu n tr v n đ n m b t

ượ ể ả ộ ủ ủ ộ đ c toàn b r i ro có th x y ra và cho phép đánh giá các r i ro đó m t cách

ố ớ ể ả ệ ướ ề ố ẫ ợ h p lý đ i v i nhi u tình hu ng có th x y ra. Các tài li u h ề ng d n v ICAAP

ể ỗ ợ ệ ế ị ư ể ẳ ả ầ c n phác th o cách ki m tra căng th ng đ h tr vi c đ a ra quy t đ nh cho

ngân hàng.

ầ ụ ể ố ớ ị ườ ệ Yêu c u c th đ i v i vi c xác đ nh, đánh giá, đo l ủ ng r i ro

ủ ổ  R i ro lãi su t trong s ngân hàng ấ

ộ ệ ố ấ ả ề ả ợ T t c các ngân hàng đ u ph i có m t h th ng và quy trình h p lý và phù

ớ ả ạ ộ ể ấ ả ứ ạ ủ ợ h p v i b n ch t, quy mô và tính ph c t p c a ho t đ ng kinh doanh đ qu n tr ị

ấ ổ ủ r i ro lãi su t trong s ngân hàng.

ệ ố ự ữ ệ ầ ệ H th ng và quy trình này c n cho phép ngân hàng th c hi n nh ng vi c

- Đo l

ườ ưở ạ ộ ứ ủ ả ạ ộ ự ả ng s nh h ng và m c đ nh y c m c a các ho t đ ng quan

ố ớ ủ ọ ị ạ ủ ườ ủ tr ng đ i v i r i ro đ nh giá l i, r i ro đ ấ ng cong lãi su t và các r i ro

ấ ừ ư ủ ố ị ự ứ ủ ọ ỗ xu t phát t các l a ch n c đ nh nh r i ro chu i cung ng, r i ro tr ả

ướ ư ổ ả ị ụ ế tr c cũng nh các thay đ i trong gi đ nh (ví d liên quan đ n hành vi

khách hàng).

ế ế ằ ậ ắ ươ ổ - Cân nh c đ n có nên b sung cách ti p c n b ng ph ỏ ng pháp mô ph ng

ươ ố ệ ể ầ ơ ạ ơ linh ho t h n vào ph ng pháp phân tích dùng s li u đ n thu n đ phân

ủ ủ ầ ư ệ ụ ế ộ ướ ộ tích tác đ ng c a r i ro đ n danh m c đ u t hi n có tr ố c m t cú s c

nào đó.

- Xây d ng k ch b n m u v i vi c

ệ ướ ự ẫ ả ớ ị ứ ề ấ c tính nhi u m c lãi su t khác nhau

ớ ả ị ứ ộ ư ủ ạ và v i các gi đ nh nh (hành vi, m c đ đóng góp t o nên r i ro, quy mô

4 Bank of England – Prudential Regulation Authority,The International Capital Aquedacy Assessment Process (ICAAP) and the Supervisory Review and Evaluation Process (SREP), 2/2017

ầ ủ ả ố và các thành ph n c a b ng cân đ i)

- Đo l

ườ ứ ộ ẵ ứ ộ ủ ể ả ạ ủ ng m c đ r i ro và nh y c m c a m c đ s n sàng đ bán và giá

ị ợ ữ ế ổ ị ườ ượ ừ ườ tr h p lý đ n nh ng thay đ i trong giá tr đo l ng đ c t đ ng cong

ơ ả ấ ủ lãi su t và r i ro c b n

ộ ả ữ ả Theo quy trình ICAAP, ngân hàng ph i có m t b ng theo dõi nh ng đánh giá

ế ậ ữ ắ ả ượ ủ c a mình theo nh ng nguyên t c trên. B ng theo dõi cách ti p c n đó đ c đùng

ạ ộ ủ ế ấ ả ộ ể đ đánh giá và qu n lý r i ro lãi su t do nó tác đ ng đ n ho t đ ng phi kinh

ủ ầ ấ ả ồ doanh c a ngân hàng. B ng theo dõi g m các c u ph n sau:

- Đ nh nghĩa v giá tr kinh t

ề ị ị ế ệ ử ụ ấ và tính nh t quán trong vi c s d ng giá tr ị

ế ể ị ả ợ kinh t đ đ nh giá tài s n n và có.

- Đ nh nghĩa n i b c a ngân hàng v ranh gi

ộ ộ ủ ề ị ớ ữ i gi a danh m c đ u t ụ ầ ư ữ gi

ụ ạ ị ế đ n ngày đáo h n (banking book) và danh m c giao d ch (Trading book).

ị ị ế ệ ử ụ ấ ị - Đ nh nghĩa giá tr kinh t và tính nh t quán trong vi c s d ng giá tr đó đ ể

ụ ề ả ợ ế ị đ nh giá tài s n n và có (ví d : dòng ti n chi ấ t kh u)

ố ượ ử ụ ộ ộ - Quy mô và hình thù các cú s c khác nhau đ c s d ng tính toán n i b

ử ụ ươ ặ ế ợ ế ậ ớ - S d ng các ph ạ ng pháp ti p c n linh ho t và/ho c k t h p v i ph ươ ng

ố ệ ụ ấ ố ệ pháp phân tích s li u trong vi c áp d ng các cú s c lãi su t.

ử ị - Cách x lý các giao d ch theo chu i “pipeline transactions” và các bi n ệ ỗ

ệ pháp phòng v có liên quan

ề ệ ủ ấ ậ ợ - T p h p các r i ro lãi su t đa ti n t

ự ữ ư ố ể ả ồ ồ - Có th bao g m/không bao g m các tài s n không lãi nh v n, d tr …

- X lý các tài kho n thanh toán và ti

ử ả ế ỳ ạ ệ t ki m không k h n (current account

ủ ạ ắ ớ ờ ủ ợ & saving account – CASA) (th i gian đáo h n g n v i các r i ro c a h p

ỳ ạ ồ đ ng không k h n)

ấ ố ị ả ả ử ẫ ả ợ - X lý tài s n, n ph i tr có lãi su t c đ nh mà khách hàng v n có quy n ề

ả ợ ướ ạ ướ ạ tr n tr ặ c h n ho c rút ra tr c h n.

ể ượ ứ ả ạ ộ ố ỏ ở ộ - M c đ nh y c m v i các cú s c nh có th đ ớ c m r ng trên c s ơ ở

ả ộ ồ ị ấ ụ ế ế tuy n tính mà không b m t đi tính chính xác (ví d : xét đ n c đ l i và

ủ ế ế ả ả ẩ không tuy n tính c a các kho n thanh toán liên quan đ n s n ph m tùy

ch n)ọ

ế ụ ộ ệ ụ ả ờ - M c đ chi ti ứ ộ t trong áp d ng (ví d : đ l ch trong kho ng th i gian)

- Li u có bao g m t

ệ ồ ấ ả ề ươ ỉ t c các dòng ti n trong t ng lai hay ch xét đ n s ế ố

ư ơ ả d c b n.

ụ ế ể ả ố Liên quan đ n ICAAP, ngân hàng nên áp d ng cú s c 200 đi m theo c hai

ướ ị ề ệ ớ ỗ ủ ế ớ ơ ỳ h ng v i m i r i ro liên quan đ n đ n v ti n t ẽ ị l n. PRA s đ nh k rà soát

ứ ộ ố ị ườ ế ệ ộ ợ ớ ặ ệ li u m c đ s c này có phù h p v i bi n đ ng th tr ng hay không, đ c bi t là

ị ườ ứ ụ ấ ờ ỳ ụ m c lãi su t chung áp d ng trên toàn th tr ấ ự ng (ví d trong th i k lãi su t c c

ứ ộ ố ượ ự ế ủ ộ ể ầ ỳ ấ k th p) và s bi n đ ng c a chúng. M c đ c s c đ ổ c yêu c u có th thay đ i

ướ ờ ỳ ủ ẫ ừ ơ theo h ả ng d n t ng th i k c a C quan qu n lý Ngân hàng châu Âu (EAB). Do

ộ ộ ủ ạ ể ệ ố ủ ế ầ ạ ộ ả đó, h th ng n i b c a ngân hàng c n đ linh ho t đ tính đ n đ nh y c m

ẩ ố ượ ị ớ ấ ứ v i b t c cú s c tiêu chu n nào đ c quy đ nh.

ị ườ  R i ro th tr ủ ng

ể ứ ủ ệ ẩ ấ ầ Ngân hàng c n cung c p đ tài li u đ ch ng minh theo các tiêu chu n v ề

ứ ố ị ườ ủ ể ấ ượ ki m toán, cho th y cách tính m c v n cho r i ro th tr ng đ c ngân hàng áp

ư ế ụ ể ứ ề ấ ằ ầ ươ ụ d ng nh th nào. C th , ngân hàng c n cung c p b ng ch ng v ph ng pháp

ố ớ ườ ớ ạ ả ố ợ h p lý đ i v i đ ng gi ả i h n kh năng thanh kho n trong các tình hu ng căng

ể ệ ứ ị ủ ế ậ ẳ ọ ườ ớ ạ ị th ng và th hi n m c t nh ti n th n tr ng c a đ ng gi i h n trong các k ch

ẳ ọ ả b n căng th ng nghiêm tr ng.

ể ị ượ ươ ợ Đ xác đ nh đ c ph ng pháp, PRA g i ý:

ề ả ạ ộ ị - Xác đ nh các tr ng thái không có tính thanh kho n, m t chi u ho c t p ặ ậ

trung;

ế ố ủ ặ ạ ấ ạ ờ - Nh n m nh các tr ng thái này (ho c các y u t ắ r i ro) trong th i gian n m

ữ ứ ộ ậ ợ ơ gi thích h p (h n 10 ngày) kèm m c đ tin c y;

ấ ỳ ấ ự ế ệ ế ả ị - Xác đ nh b t k d u hi u gi m c a v n liên quan tr c ti p đ n các tr ng ạ ủ ố

ặ ậ ụ ố ề ả ộ ủ thái không thanh kho n, m t chi u ho c t p trung (Ví d v n cho các r i

ủ ằ ố ớ ố ro không n m trong mô hình VAR, v n đ i v i phí r i ro gia tăng

ả ự ữ ự ữ (Incremental Risk Charge) và các kho n d tr (bid/ask và d tr an toàn)

- Đ xu t m t kho n v n c a Tr c t IIA trên c s nh ng t n th t nghiêm

ơ ở ữ ố ủ ụ ộ ề ấ ấ ả ộ ổ

ừ ặ ự ữ ố ả ả ọ tr ng, các kho n gi m tr ho c d tr v n.

 R i ro nhóm ủ

ắ ủ ủ ả ả ầ Theo nguyên t c c a PRA, ngân hàng ph i có quy trình qu n lý r i ro đ y

ộ ộ ế ể ằ ả ợ ơ ủ ợ đ , h p lý và phù h p và có c ch ki m soát n i b nh m đánh giá và qu n lý

ủ ụ ả ồ ả ợ ủ r i ro nhóm, bao g m c các th t c hành chính và gi i thích h p lý.

ủ ượ ủ ị R i ro nhóm đ c PRA đ nh nghĩa là r i ro phát sinh khi tình hình tài chính

ị ả ưở ự ở ế ặ ố ủ c a ngân hàng b nh h ng tiêu c c b i các m i liên k t (tài chính ho c phi tài

ổ ứ ữ ủ ặ ở ộ ớ chính) v i các t ch c khác trong cùng m t nhóm ho c b i nh ng r i ro có th ể

ưở ả ủ ủ ế ồ ả làm nh h ả ng đ ntình hình tài chính c a c nhóm, bao g m c r i ro danh



ế ti ng.

ủ Hàng rào khoanh vùng r i ro nhóm (Ringfenced body group risk)

ủ ấ ộ ộ ợ ỏ RFB có nghĩa là trong m t nhóm h p nh t có m t nhóm nh RFB, r i ro v ề

ơ ở ợ ể ị ả ủ ấ ộ tình hình tài chính c a m t ngân hàng trên c s h p nh t có th b nh h ưở ng

ộ ử ụ ố ố ố ứ ở ố ố ệ ở ấ ể ộ ấ x u b i m c đ s d ng s v n t i thi u và s v n đ m c p đ nhóm nh ỏ

ủ ố ề ế ạ ặ ẫ ố RFB. Đi u này d n đ n không có đ v n (ho c phân ph i trên ph m vi không

ộ ộ ủ ủ ụ ấ ợ ợ ợ ấ ể ấ phù h p) trong n i b nhóm h p nh t đ h p th các r i ro c a nhóm h p nh t.

ướ ủ ố Tr ộ c tình hình đó, PRA mong mu n các ngân hàng là thành viên c a m t

ứ ộ ử ụ ả ằ ứ ả ầ ấ ợ ỏ ố nhóm h p nh t có ch a nhóm nh RFB c n đ m b o r ng m c đ s d ng v n

ệ ở ấ ẫ ớ ể ố ộ ệ ợ ố t i thi u và v n đ m c p đ nhóm RFB không d n t i vi c nhóm h p nh t b ấ ị

ộ ộ ữ ế ặ ạ ố ố ợ thi u v n trong ph m vi n i b ho c phân ph i không h p lý gi a các thành viên

ệ ướ ả ả ố ủ ấ ợ ả ể ả đ đ m b o kh năng phòng v tr ặ c các r i ro mà nhóm h p nh t ph i đ i m t

ả ằ ể ả ủ ủ ế ầ ỏ và đ đ m b o r ng các r i ro c a nhóm nh RFB xét đ n và tính toán đ y đ ủ

ủ ấ ả ố ợ ớ ủ trong v n c a nhóm h p nh t. Các ngân hàng cũng ph i tính toán t i r i ro này

ự ệ ấ ợ ơ ở ợ khi th c hi n ICAAp trên c s h p nh t và tích h p toàn hàng.

ầ ủ ư ộ ủ ự ệ Khi ngân hàng đánh giá r i ro nhóm nh m t ph n c a quá trình th c hi n

ơ ở ợ ế ố ề ẽ ấ ồ ỳ ọ ICAAP trên c s h p nh t, PRA k v ng đi u này s bao g m các y u t khác

ư ố trong khung v n nh sau:

ấ ỳ ộ ệ ệ ố ủ ứ ộ - M c đ mà b t k b đ m r i ro h th ng (systemic risk buffer SRF)

ủ ầ ố ơ ụ ệ ớ l n h n ph n v n đ m c a các nhóm ph

ượ ố ở ấ ụ ủ ậ ỏ ộ - L ng v n dùng ể ấ c p đ nhóm nh RFB đ h p th r i ro t p trung tín

ấ ớ ụ ợ ơ ở ủ ầ ố ơ ụ d ng trên c s nhóm ph h p nh t l n h n ph n v n c a nhóm nh ỏ

ở ấ ấ ể ấ ụ ủ ụ ậ ộ ợ dùng c p đ nhóm h p nh t đ h p th r i ro t p trung tín d ng trên c ơ

ấ ở ợ s h p nh t.

- B t k s v n t

ấ ỳ ố ố ố ệ ể ượ ụ ở ấ ố i thi u và v n đ m nào đ c áp d ng ộ c p đ nhóm

ủ ể ỏ ỏ ớ ủ nh có th dùng cho các r i ro c a nhóm nh RFB và t i các nhóm không

ủ ủ ả ỏ ph i là thành viên c a RFB (theo nghĩa này r i ro nhóm nh RFB trong

ệ ớ ư ượ ủ ẫ ố ế m i quan h v i các r i ro này v n ch a đ ạ c đánh giá đ n các khía c nh

ỏ ề ậ ủ ủ khác c a r i ro nhóm nh đ c p).

- L

ượ ố ố ắ ủ ệ ể ể ố ở ấ ộ ng v n t i thi u và v n đ m đ bù đ p r i ro c p đ nhóm nh ỏ

ơ ượ ố ố ắ ủ ể ệ ể ố ả ớ RFB ph i l n h n l ng v n t i thi u và v n đ m đ bù đ p r i ro

ở ấ ủ ấ ấ ộ ồ ợ ươ t ứ ng ng c p đ nhóm h p nh t. (Bao g m: r i ro lãi su t trong s ổ

ặ ủ ạ ộ ấ ị ủ ế ố ợ ngân hàng, r i ro ho t đ ng ho c r i ro nhóm h p nh t b thi u v n hóa

ắ ủ ề ệ ụ ừ ả ả ầ sau khi áp d ng các nguyên t c c a PRA v vi c gi m tr các kho n đ u

ồ ở ấ ộ ỏ ư ổ t kh ng l ự trong lĩnh v c tài chính c p đ nhóm nh RFB).

ụ ư ủ  R i ro nghĩa v h u trí

ụ ư ủ ố ồ ấ Khung đo đánh giá v n cho r i ro nghĩa v h u trí theo PRA g m 2 c u

ph n:ầ

ề ứ ộ ố ủ ủ ợ - Đánh giá c a chính ngân hàng v m c đ v n h p lý cho r i ro nghĩa v ụ

ư h u trí.

ộ ộ ị ẳ ả ượ ử ụ ứ ộ ợ ể - M t b k ch b n căng th ng đ ủ c s d ng đ đánh giá m c đ h p lý c a

ứ ố m c v n ngân hàng đã đánh giá.

ứ ố ụ ư ủ ể ơ ố Đ đánh m c v n h p lý cho r i ro nghĩa v h u trí, PRA mong mu n các

ử ụ ể ẳ ả ị ngân hàng s d ng ki m tra căng th ng stress test và phân tích các k ch b n có

ể ả ể ị ượ ứ ộ ặ ể ố ớ ư ặ ổ ộ th x y ra đ đ nh l ng tác đ ng t ng th đ i v i m c đ th ng d ho c thâm

ỹ ư ấ ồ ế ả ế ậ ụ ủ h t c a ngu n qu h u trí. Các ngân hàng không nh t thi t ph i ti p c n theo

ộ ươ ạ ử ụ ự ể ế ọ cùng m t ph ậ ng pháp mà có th linh ho t s d ng và l a ch n cách ti p c n

ấ ố ớ ủ ợ phù h p nh t đ i v i ngân hàng c a mình.

ườ ứ ố ư ằ ả ợ ị Trong tr ng h p ngân hàng cho r ng các k ch b n đ a ra m c v n không

ố ớ ệ ố ữ ư ệ ể ấ ọ ợ h p lý đ i v i h th ng h u trí, h có th cung c p nh ng tài li u liên quan đ ể

ớ ộ ứ ệ ế ề ch ng minh đi kèm v i b tài li u chi ti t v ICAAP cho PRA.

ạ ộ ủ  R i ro ho t đ ng

ể ạ ượ ạ ộ ề ủ ữ ẩ Đ đ t đ c nh ng tiêu chu n trong quy trình ICAAP v r i ro ho t đ ng,

ấ ượ ứ ầ ữ ề ngân hàng c n ch ng minh cho PRA th y đ ấ c nh ng v n đ sau:

- Tính toán m c yêu c u v n cho r i ro ho t đ ng s d ng ph

ạ ộ ử ụ ứ ủ ầ ố ươ ng pháp

ế ậ ơ ả ặ ươ ẩ ti p c n c b n ho c ph ế ậ ng pháp ti p c n chu n.

ườ ử ụ ợ ươ ườ - Trong tr ng h p ngân hàng s d ng ph ng pháp đo l ng nâng cao thì

ả ươ ầ ữ ớ ợ ị ướ yêu c u ph i t ng thích và phù h p v i nh ng quy đ nh trong h ẫ ng d n

ạ ộ ị ủ ề ạ ả ủ Ủ c a y ban ngân hàng châu Âu v qu n tr r i ro ho t đ ng trong các ho t

ị ườ ế ả ộ đ ng ngân hàng liên quan đ n th tr ng, b n tháng 10 năm 2010.

ố ớ ự ữ ệ ầ ỏ ượ Đ i v i nh ng ngân hàng nh không c n th c hi n đ ấ ộ c toàn b các c u

ầ ủ ủ ỉ ầ ư ạ ộ ượ ơ ả ữ ph n c a r i ro ho t đ ng mà ch c n đ a ra đ c nh ng thông tin c b n sau:

ượ ấ ủ ủ ạ ộ ữ ấ ổ ự - D báo đ ầ c nh ng t n th t c a r i ro ho t đ ng, bóc tách các c u ph n

ệ ệ ấ ươ ổ t n th t trong tác nghi p và phi tác nghi p trong t ng lai.

ạ ộ ề ủ ữ ụ ụ ả ị - Nh ng thông tin ph c v cho k ch b n v r i ro ho t đ ng khi đánh giá

trong ICAAP.

ầ ụ ể ố ậ ế ể ả ẳ ị c)

ạ Yêu c u c th đ i ki m tra căng th ng, phân tích k ch b n và l p k ho ch v nố

ể ầ ả ẳ ộ ộ ị Ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n là m t ph n n i dung khá quan

ụ ộ ự ệ ệ ế ọ ố tr ng trong vi c th c hi n tr c t II liên quan đ n Quy trình đánh giá an toàn v n



ộ ộ n i b ICAAP.

ớ ủ ụ ể ệ ẳ ả ị Ba m c đích l n c a vi c ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n:

ươ ể ị ệ ượ ượ ể ấ ụ ượ ố ủ - Là ph ng ti n đ đ nh l ng l ng v n có th h p th đ c các r i ro

ấ ợ ố phát sinh trong các tình hu ng b t l i

ố ớ ế ế ể ả ầ ư ủ ơ - Đ a ra c ch ki m tra đ i v i k t qu đ u ra và tính chính xác c a mô

ủ ặ ệ ử ụ ệ ứ ệ hình r i ro, đ c bi ế ị t s d ng trong vi c xác đ nh các hi u ng phi tuy n

ủ ổ ợ tính khi t ng h p các r i ro

ứ ộ ạ ả ệ ậ ủ ế ể ạ ạ - Tìm hi u m c đ nh y c m c a vi c l p k ho ch kinh doanh dài h n và

ầ ố ổ ươ ự s thay đ i nhu c u v n trong t ng lai.

ự ể ệ ẳ ả ị ể ả Các ngân hàng th c hi n ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n đ c i

ế ề ỗ ổ ề ặ ệ ự ể thi n s hi u bi t v các l ệ ả ố h ng mà ngân hàng ph i đ i m t trong đi u ki n

ự ệ ự ủ ệ ạ ộ ấ ợ b t l i. Chúng d a trên vi c phân tích các tác đ ng c a hàng lo t các s ki n có

ự ệ ứ ữ ấ ộ ọ ờ ả b n ch t, m c đ nghiêm tr ng và th i gian khác nhau. Nh ng s ki n này có

ể ề ế ấ ứ ủ ạ ộ ặ th v kinh t , tài chính, ho t đ ng ngân hàng, pháp lý ho c b t c r i ro nào

khác liên quan.

ử ụ ả ủ ế ả ị Ngân hàng s d ng k t qu c a stress test và phân tích k ch b n không ch ỉ

ế ị ụ ụ ệ ầ ố ể đ đánh giá nhu c u v n mà còn ph c v công tác ra quy t đ nh các bi n pháp

ể ả ấ ợ ự ệ ể ộ ủ ầ c n th c hi n đ gi m thi u tác đ ng b t l ự ế i cho ngân hàng n u các r i ro th c

ự ế ệ ể ẳ ả ả ị hi n trong ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n x y ra trong th c t . Các

ự ệ ể ạ ặ ướ ể ủ ả ộ ế bi n pháp này có th là m t k ho ch d phòng ho c các b c gi m thi u r i ro

ụ ể c th .

ể ả ẳ ị ườ ượ ự Ki m tra căng th ng và phân tích k ch b n th ng đ ấ ệ c th c hi n ít nh t 1

ự ế ể ầ năm 1 l n. Tuy nhiên các ngân hàng có th tùy tình hình th c t mà đánh giá

ườ ổ ộ ộ ự ụ ể ơ ộ ọ ế th ng xuyên h n. Ví d : M t s thay đ i đ t ng t trong tri n v ng kinh t có

ố ủ ổ ị ể ế ể ả ổ th khi n ngân hàng ph i thay đ i các tham s c a bài ki m tra và thay đ i k ch

ươ ự ế ị ả ưở ề ụ ể ộ ấ ở ả b n. T ng t , n u ngân hàng b nh h ng b i m t v n đ c th thì có th ể

ể ể ả ẳ ặ ổ ố ử s a đ i và/ho c thêm tham s vào bài ki m tra căng th ng đ ph n ánh rõ nét

ề ấ ề ơ h n v v n đ đó.

ộ ộ ố ị ượ ự ệ ấ  Trong quá trình đánh giá an toàn v n n i b , khi xác đ nh đ c s ki n b t

ả ị ợ l ầ i, ngân hàng c n ph i xác đ nh:

ự ứ ạ ủ ạ ộ ủ ả ấ ủ - B n ch t, quy mô và s ph c t p c a ho t đ ng kinh doanh và c a các r i

ặ ả ố ro ph i đ i m t

- Kh u v r i ro, bao g m c nh ng đi u ki n b t l

ị ủ ấ ợ ữ ệ ề ả ẩ ồ ượ i mà khi v t qua nó

ạ ộ ẫ ượ ườ ngân hàng v n duy trì ho t đ ng đ c bình th ng

- Các chu k liên quan nh : chu k kinh t

ư ỳ ỳ ế ổ ỳ ủ ị ườ ể t ng th , chu k c a th tr ng,

ủ c a ngành

ủ ố ả ệ ủ ồ ự Phân tích hành vi c a đ i tác và c a chính ngân hàng bao g m c vi c th c

ụ ụ ề ệ ề ọ ọ ợ hi n quy n ch n (ví d quy n ch n trong các công c tài chính và h p

ể ả ồ đ ng b o hi m)

ờ ượ ứ ự ủ ầ ả ỳ ị ộ - Biên đ và th i l ng c a các chu k liên quan c n ch a đ ng c các k ch

ự ệ ự ọ ả ị ề ươ ả b n suy thoái nghiêm tr ng d a trên các s ki n gi đ nh v t ng lai và

ượ ỡ ự ấ ợ ể ộ ị ấ ủ ố đ ự c đ nh c d a trên s chuy n đ ng b t l i nh t c a các thành t gây

ờ ủ r i ro trong th i gian dài.

ẳ ị ườ ặ  Các k ch b n căng th ng th ả ng g p

ủ ể ẳ ầ ộ ươ Là m t ph n c a khung ki m tra căng th ng, Ngân hàng Trung ng Anh

ộ ị ả ẳ (Bank of England) đã ban hành m t k ch b n căng th ng chung đánh giá m c đ ứ ộ

ủ ố ủ ệ ố ụ ả ỗ ị ồ ầ đ y đ v n c a h th ng ngân hàng Anh. K ch b n này m i năm áp d ng đ ng

ộ ố ấ ị ờ th i cho m t s ngân hàng nh t đ nh.

ố ớ ộ ố ể Ngoài ra đ i v i m t s ngân hàng không tham gia vào bài ki m tra căng

ộ ị ư ả ẳ ế ể ướ ẫ th ng hàng năm, PRA đã đ a m t k ch b n kinh t vĩ mô đ h ng d n và làm

ứ ự ế ế ị khung căn c cho các ngân hàng đó t thi ả ủ t k k ch b n c a riêng mình.

ự ệ ể ể ỉ ị ộ ố Hàng năm PRA có th ch đ nh m t s ngân hàng th c hi n bài ki m tra

ự ệ ư ế ụ ộ ệ ạ ẳ ờ ồ ầ căng th ng đ ng th i theo nh k ho ch th hi n Tr c t II Basel. Vi c yêu c u

ự ệ ả ặ ố ộ ị ể các ngân hàng cùng th c hi n m t bài ki m tra gi ng nhau ho c các k ch b n có

ứ ộ ươ ề ứ ộ ẽ ồ ọ m c đ t ng đ ng v m c đ nghiêm tr ng s cho phép các nhà giám sát ngân

ễ ế ả ươ ế ậ hàng d dàng so sánh k t qu và ph ố ớ ủ ng pháp ti p c n c a ngân hàng đ i v i

ệ ể ẳ vi c ki m tra căng th ng.

ị ướ ủ ề  Đ nh h ng và đánh giá r i ro trong nhi u năm

ự ể ệ ẳ ỳ ọ Khi các ngân hàng th c hi n các bài ki m tra căng th ng, PRA k v ng

ủ ẽ ộ ố ộ ằ r ng các ngân hàng s xem xét toàn b tác đ ng c a các tình hu ng tiêu c c t ự ớ i

ố ồ ngu n v n.

ồ ự ủ ể ệ ể ố ị Đ xác đ nh xem li u ngân hàng có đ ngu n l c tài chính đ ch ng đ ỡ

ướ ỗ ị ả ượ ặ ầ tr c m i k ch b n đ c đ t ra, các ngân hàng c n:

ể ử ụ ồ ự ỉ ư - Ch đ a vào các ngu n l c tài chính mà các ngân hàng có th s d ng m t ộ

ợ ườ ả ợ ượ cách h p lý trong tr ị ng h p các k ch b n đã đ ị c xác đ nh rõ.

ế ấ ả ặ ạ ế ề ớ ạ - Tính đ n t t c các m t h n ch v pháp lý và gi ử ụ i h n s d ng các

ồ ngu n tài chính.

ự ể ầ ậ ứ ố - Khi l p d toán đ đánh giá m c v n theo ICAAP, các ngân hàng c n d ự

ố ầ ế ả ệ ả ố ồ ờ ồ ki n c ngu n v n hi n có và ngu n v n c n có trong kho ng th i gian t ừ

ế ế ả ạ ưở ả ế 3 đ n 5 năm, có tính đ n c k ho ch kinh doanh và nh h ủ ng c a các

ấ ợ ế ầ ồ ả ị k ch b n b t l ố i có liên quan. Ngân hàng cũng c n xem xét đ n ngu n v n

ế ầ c n thi t.

ể ự ộ ờ ị ả Đ d báo tài chính trong m t kho ng th i gian xác đ nh, các ngân hàng

c n:ầ

- Th hi n đ

ể ệ ượ ả ứ ủ ế ạ ướ ữ c ph n ng c a k ho ch kinh doanh tr ự ệ c nh ng s ki n

ế ố ư ầ ổ ấ ợ b t l ế i có xét đ n các y u t ổ thay đ i nh thay đ i nhu c u tiêu dùng và

ả ị ớ ổ thay đ i các gi đ nh m i trong kinh doanh.

ề ẩ ố ớ ủ ệ ể ẳ ộ ệ - Xem xét tác đ ng ti m n đ i v i vi c ki m tra căng th ng c a các hi u

ứ ả ả ưở ồ ủ ủ ế ứ ấ ủ ồ ng ph n h i và nh h ng th c p c a các ngu n r i ro ch y u phù

ụ ộ ề ắ ớ ợ h p v i các quy t c trong Tr c t II v ICAAP.

Ướ ả ưở ủ ế ữ c tính nh ng nh h ng đ n tình hình tài chính c a ngân hàng tr ướ c

ấ ợ ữ ơ ế ề ầ ả ỉ ự ệ nh ng s ki n b t l i mà không c n đi u ch nh c ch qu n lý.

- Xác đ nh b t k m t hành đ ng qu n lý th c t

ấ ỳ ộ ự ế ả ộ ị ộ nào m t cách riêng bi ệ ể t đ

ẹ ứ ộ ả ể ự ể ả ệ ưở ngân hàng có th th c hi n đ gi m nh m c đ nh h ự ủ ng tiêu c c c a

ả ẳ ị k ch b n căng th ng.

ủ ị ế ẳ ả ộ Ướ ượ c l ủ ng tác đ ng c a k ch b n căng th ng đ n tình hình tài chính c a

ạ ộ ự ế ế ả ngân hàng và có xét đ n các ho t đ ng qu n lý th c t .

ạ ộ ự ả ố ọ ễ ị PRA mong mu n các ngân hàng xác đ nh m i ho t đ ng qu n lý th c ti n

ướ ụ ồ ủ ố ộ ầ ệ ế ặ h ầ ứ ng đ n vi c duy trì ho c ph c h i m c đ đ y đ v n. Các ngân hàng c n

ạ ộ ự ủ ể ả ả ỉ ph n ánh các ho t đ ng qu n lý c a mình trong các d án ch khi nào có th và

ư ậ ế ố ị ườ ữ ế ộ ị ẽ s có nh ng hành đ ng nh v y, có xét đ n các y u t th tr ả ng trong k ch b n

ấ ỳ ả ẳ ưở ớ ố ủ ế căng th ng và b t k nh h ng nào đ n uy tín c a ngân hàng v i đ i tác và các

ầ ư ả ướ ố ớ ố ế ộ ợ nhà đ u t . Trong đó cũng ph i c tính đ n tác đ ng đ i v i v n và l ậ i nhu n

gi ữ ạ l i.

ọ ệ ể ạ 2.3. Bài h c kinh nghi m t ừ ự ế th c t tri n khai ICAAP t i các ngân hàng

trên th gi ế ớ i

ọ 2.3.1. Bài h c thành công

ự ị ướ ặ ả ẫ ắ ả ứ ấ ph i có s đ nh h ng, d n d t, qu n lý và giám sát ch t ch t ẽ ừ Th nh t,

ả ơ ướ các c quan qu n lý nhà n c

ự ế ể ế ề ầ ố ế Qua đánh giá th c t tri n khai, h u h t các qu c gia có n n kinh t phát

ụ ể ề ậ ươ ố ệ ị ủ ả tri n đ u v n d ng t ng đ i thành công các thông l ẩ qu n tr r i ro theo chu n

ố ế ủ ư ế ể qu c t nói chung và các quy trình liên quan đ n ki m soát tuân th nh ICAAP

ể ượ ả ể ế ề ị ướ nói riêng. Đ có đ c thành công đó ph i k đ n vai trò đi u hành, đ nh h ng,

ẫ Ươ ể ơ ắ ủ giám sát và d n d t c a Ngân hàng Trung ng và Các c quan ki m tra giám sát

ở ố ươ ề ậ các qu c gia này. Theo đó, các Ngân hàng Trung ng đ u có nh n th c t ứ ừ

ề ệ ệ ướ ụ ụ ủ Ủ ố ớ s m v vi c áp d ng áp d ng các hi p c v n c a y ban giám sát ngân

ệ ắ ộ ừ ặ ầ ụ hàng Basel là nhi m v mang tính b t bu c và t ể đó đ t ra các yêu c u tri n

ạ ệ ố ệ ộ ồ khai toàn di n các n i dung và đ ng lo t h th ng.

ự ệ ể ệ ẩ ả ị ệ ầ c n ph i hoàn thi n khung pháp lý đ chu n b cho vi c th c hi n ứ Th hai,

quy trình

ướ ụ ệ ủ ả ớ Theo đó, tr c khi áp d ng các thông l và quy trình qu n lý r i ro m i theo

ố ế ướ ự ị ẩ ướ ủ ươ ố chu n qu c t i s đ nh h , d ng c a Ngân hàng Trung ng, các qu c gia

ị ươ ẩ ệ ố ả ố ộ ự ề đ u có m t s chu n b t ng đ i bài b n và có h th ng t ừ ướ tr c trên c s ơ ở

ệ ệ ị ườ ủ ộ ể kinh nghi m tri n khai các thông l ự ậ cũ và bám sát s v n đ ng c a th tr ng tài

ư ữ ậ ủ ữ ậ ổ ệ ầ chính cũng nh nh ng nh ng l n thay đ i, c p nh t c a thông l .

ệ ệ ẩ ồ ị ế Công tác chu n b bao g m vi c hoàn thi n khung pháp lý liên quan đ n

ề ả ủ ư ả ả ả ố ố ộ ị qu n lý v n, qu n lý r i ro, các quy đ nh v đ m b o an toàn v n và đ a n i

ự ư ệ ả ậ ậ ủ dung th c hi n quy trình ICAAP vào các văn b n Lu t nh Lu t Ngân hàng c a

ủ Áo, c a Úc.

ả ớ ướ ẫ ị Song song v i các khung pháp lý đó là các văn b n h ng d n và quy đ nh

ạ ố ớ ể ấ ự ệ ầ ầ ệ ụ ể c th các yêu c u c n đ t đ i v i vi c th c hi n quy trình. Có th th y, các

ươ ơ ở ư ữ ề ướ ngân hàng trung ng trên c s Basel đ u đ a ra nh ng h ẫ ấ ng d n r t chi ti ế t

ự ệ ể ặ ấ ầ ộ ố ớ ừ đ i v i t ng c u ph n n i dung th c hi n quy trình và tùy theo đ c đi m môi

ườ ủ ừ ữ ầ ố tr ng tài chính, kinh doanh c a t ng qu c gia mà có nh ng yêu c u, ph ươ ng

ứ ụ ế ề ả ả ậ pháp ti p c n và cách th c áp d ng khác nhau. Đi u này giúp đ m b o đ ượ ự c s

ộ ổ ươ ễ ố ồ đ ng b trong khuôn kh qu c gia và giúp ngân hàng trung ể ng d dàng ki m

ấ ượ ự ệ soát ch t l ng và đánh giá quá trình th c hi n.

ợ ế ừ ệ ể ầ c n phát huy l i th t kinh nghi m tri n khai Basel I và rút kinh ứ Th ba,

ệ ừ ộ ế ớ ủ ả nghi m t cu c kh ng ho ng tài chính th gi i năm 2008

ụ ự ệ ớ V i các ngân hàng đã áp d ng và th c hi n theo các thông l ệ ố t t trong Basel

ể ự ụ ẽ ệ ệ ể ữ I s có kinh nghi m đ th c hi n tri n khai áp d ng Basel II. Thông qua nh ng

ồ ạ ữ ự ệ thành công và nh ng t n t i khi th c hi n Basel I, các ngân hàng đã rút kinh

ơ ở ự ệ ệ ể ệ nghi m đ làm c s cho vi c th c hi n Basel II nói chung và quy trình ICAAP

ự ụ ế ệ ơ ố ố ơ t t h n. H n th , khi th c hi n áp d ng t ỷ ệ l ầ an toàn v n theo Basel I thì g n

ư ề ề ấ ụ ộ ẫ nh các ngân hàng đã có ti n đ hoàn t t tr c t I trong Basel II do v n gi ữ

ỷ ệ ố ố ơ ở ự ể ệ ệ ụ ộ nguyên t v n t l i thi u 8%. Trên c s đó, vi c th c hi n tr ả c t II và đ m

ộ ộ ẽ ấ ố ố ả b o an toàn v n theo Quy trình an toàn v n n i b ICAAP s không m t quá

ệ ộ ề ể ờ ụ nhi u th i gian đ hoàn thi n l trình áp d ng.

ủ ả ả ầ ặ ộ M t khác, cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u năm 2008 x y ra ngay sau

ể ề ạ ộ ế khi tri n khai Basel II đã giáng m t đòn m nh vào n n kinh t tài chính th gi ế ớ i,

ề ồ ạ ủ ị ườ ạ ệ ấ v n đ t n t i c a các ngân hàng trong giai đo n th tr ắ ng kh c nghi t đã tr ở

ố ớ ạ ố ớ ơ thành m i quan tâm l n đ i v i các nhà lãnh đ o và các c quan quan giám sát

ệ ừ ụ ể ộ ngân hàng. Các ngân hàng cũng rút kinh nghi m t ặ đó đ áp d ng m t cách ch t

ẽ ơ ệ ề ể ơ ở ươ ch h n các thông l ủ v ki m soát đánh giá r i ro trên c s phân tích t ng lai,

ấ ợ ể ữ ể ẳ ố ươ ki m tra căng th ng trong nh ng tình hu ng b t l i đ có ph ng án phòng

ừ ự ệ ệ ệ ể ắ ặ ớ ng a. V i vi c th t ch t khung ki m tra giám sát, vi c th c hi n quy trình

ở ả ơ ệ ố ệ ICAAP cũng tr ạ nên hi u qu h n và giúp nâng cao h s an toàn trong ho t

ộ đ ng ngân hàng.

ơ ở ạ ầ ề ả ệ ế ầ ứ ư c n có n n t ng c s h t ng công ngh tiên ti n và quy trình Th t ,

ủ ệ ả ạ qu n lý r i ro hi n đ i

ư ỹ ề ả ệ ệ ạ ớ ố ậ V i các qu c gia có n n t ng công ngh thông tin hi n đ i nh M , Nh t

ướ ơ ở ạ ầ ề ả ự ệ ể và các n c châu Âu thì vi c xây d ng và phát tri n n n t ng c s h t ng k ỹ

ứ ạ ề ẽ ấ ả ậ ở thu t tài chính cho các ngân hàng s không ph i là v n đ quá ph c t p b i công

ạ ộ ớ ề ệ ọ ậ ẵ ạ ngh h đã có s n. V i b dày ho t đ ng lâu năm, có ngân hàng th m chí đã ho t

ị ườ ể ả ộ đ ng trên th tr ng trên 100 năm thì b n thân các ngân hàng đó đã phát tri n theo

ướ ả ề ự ệ ệ ạ h ng mô hình hi n đ i hóa c v công ngh và lĩnh v c kinh doanh, song song

ệ ố ậ ả ỹ ớ v i đó các quy trình qu n lý và h th ng thông tin, k thu t trong ngân hàng cũng

ạ ế ệ ạ ự ộ ả ộ đã đ t đ n trình đ cao, hi n đ i và t đ ng hóa. Khung qu n lý và quy trình

ạ ể ụ ủ ệ ể ả ử ụ qu n lý r i ro cũng đã phát tri n và s d ng các mô hình hi n đ i đ ph c v ụ

ả phân tích và qu n lý.

ứ ề ự ữ ạ ả ph i có ti m l c tài chính v ng m nh Th năm,

ụ ể ượ ủ ệ ả ạ ầ ể ứ Đ có th ng d ng đ ặ c quy trình qu n lý r i ro hi n đ i và yêu c u ch t

ẽ ề ữ ệ ư ư ự ệ ơ ở ạ ầ ch v d li u cũng nh báo cáo nh ICAAP thì vi c xây d ng c s h t ng

ượ ệ ố ầ ả ấ ộ ứ đáp ng đ ủ c toàn b các c u ph n h th ng phân tích, thông tin và qu n lý r i

ẽ ố ấ ể ầ ư ồ ự ề ầ ồ ro s t n r t nhi u chi phí và c n ngu n l c tài chính d i dào đ đ u t xây

ớ ề ố ớ ể ố ế ể ạ ự d ng và tri n khai. Đ i v i các qu c gia v i n n kinh t ề phát tri n, bên c nh n n

ấ ồ ự ệ ể ề ẵ ọ ả t ng công ngh cao s n có h còn có ti m l c tài chính r t d i dào đ có th ể

ệ ố ự ự ự ứ ể ệ ượ th c hi n ngay các d án xây d ng, phát tri n h th ng đáp ng đ c các yêu

ầ ủ c u c a quy trình.

ư ọ 2.3.2. Bài h c ch a thành công

ư ủ ệ ả ứ ấ mô hình đánh giá r i ro ch a hi u qu Th nh t,

ố ắ ặ ườ ề ố ố ứ ể ầ ố M c dù đã c g ng tăng c ng v n đ đáp ng yêu c u v v n t ể i thi u

ủ ủ ẫ ị theo quy đ nh c a Basel II. Tuy nhiên, các mô hình tính toán r i ro v n còn là bài

ả ố ớ ầ ế ở ố ớ toán nan gi i đ i v i h u h t ngân hàng ể các qu c gia m i và đang phát tri n.

ươ ế ậ ả ấ ươ ẩ ử ụ Dù s d ng ph ơ ng pháp ti p c n đ n gi n nh t là ph ng pháp chu n hóa

ư ề ế ả ổ ứ ặ nh ng nhi u ngân hàng cũng g p ph i khó khăn do thi u các t ạ ế ch c x p h ng

ụ ướ ệ ố ữ ệ ư ủ ế ầ tín d ng trong n c, thi u d li u và h th ng thông tin ch a đ y đ . Khi s ử

ặ ớ ộ ộ ữ ố ướ ụ d ng mô hình đánh giá n i b các ngân hàng đ i m t v i nh ng v ắ ng m c

ử ụ ự ế ế ả ạ trong xây d ng mô hình và s d ng các k t qu đánh giá x p h ng.

ệ ở ả khó khăn trong vi c qu n lý quy trình ICAAP các ngân hàng theo ứ Th hai,

ậ ố mô hình t p đoàn tài chính đa qu c gia

Ở ộ ố ị ườ ể ố ủ ọ ủ m t s qu c gia phát tri n, th tr ắ ng tài chính c a h đã ph sóng kh p

ẹ ặ ụ ở ạ ướ ớ ệ ố ầ ả ị toàn c u v i h th ng có ngân hàng m đ t tr s t i n c b n đ a và các ngân

ặ ạ ự ố hàng con, chi nhánh đ t t ổ i các khu v c, vùng lãnh th và các qu c gia khác trên

ế ớ ắ ư ể ế ể ề ậ kh p th gi i. Ch a k đ n nhi u ngân hàng phát tri n theo mô hình t p đoàn tài

ạ ộ ở ộ ề ệ ả ấ ặ ố ớ chính. Vi c m r ng ho t đ ng kinh doanh này đ t ra v n đ qu n lý đ i v i

ự ụ ệ ệ ố ụ vi c áp d ng và th c hi n quy trình đánh giá an toàn v n. ICAAP nên áp d ng

ệ ố ẩ ộ ươ ớ ừ ứ chung toàn h th ng theo cùng m t quy chu n hay t ng ng v i t ng chi nhánh

ặ ụ ở ữ ẽ ố ho c c m chi nhánh các qu c gia khác nhau s có nh ng quy trình ICAAP khác

ế ể ả ợ ượ ả ớ ự ệ ệ nhau cho phù h p và làm th nào đ qu n lý đ ệ c hi u qu v i vi c th c hi n

ầ ự ư ậ ả ọ các quy trình khác nhau nh v y đang là bài toán yêu c u l a ch n và ph i gi ả i

ế ố ớ ấ ả ư ệ ở ộ ầ quy t đ i v i t t c các ngân hàng theo m r ng toàn c u hóa nh hi n nay.

ế ậ ươ K t lu n ch ng 2

ươ ể ệ ề ậ Trong ch ng này lu n văn đã trình bày v kinh nghi m tri n khai quy trình

ươ ạ ạ ộ ố ế ớ ố ICAAP cho các ngân hàng th ng m i t i m t s qu c gia trên th gi ư i nh Anh,

ủ ệ ả ớ ệ Áo, Úc. Nhìn chung, v i khung pháp lý toàn di n, quy trình qu n lý r i ro hi n

ơ ở ạ ầ ề ả ệ ố ề ạ đ i và n n t ng c s h t ng công ngh thông tin t t các ngân hàng trên đ u áp

ươ ữ ệ ố ọ ụ d ng t ng đ i thành công quy trình ICAAP. Nh ng bài h c kinh nghi m rút ra

ế ớ ẽ ủ ể ả ồ ừ ệ t vi c tri n khai c a các ngân hàng trên th gi i s là ngu n tham kh o vô cùng

ố ớ ể ệ ạ ệ ữ h u ích đ i v i vi c tri n khai quy trình t i Vi t Nam.

ƯƠ Ụ Ả CH Ứ NG 3: ĐÁNH GIÁ KH NĂNG NG D NG QUY TRÌNH ĐÁNH

Ộ Ộ Ố Ạ GIÁ AN TOÀN V N N I B ICAAP T I CÁC NGÂN HÀNG TH ƯƠ NG

Ạ Ệ M I VI T NAM

ố ế 3.1. Khung pháp lý liên quan đ n Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ộ ộ

ICAAP

ệ ạ ệ ư ứ ả ộ Nhìn chung hi n nay t i Vi t Nam, ch a có m t văn b n nào chính th c quy

ề ệ ự ữ ệ ả ế ị đ nh v vi c th c hi n quy trình ICAAP, song đã có nh ng văn b n liên quan đ n

ở ữ ư ả ạ ị quy trình này nh ng khía c nh khác nhau nh các quy đ nh v t ề ỷ ệ ả l đ m b o an

ề ệ ố ệ ố ạ ộ ộ ộ ể toàn ho t đ ng trong h th ng ngân hàng, v h th ng ki m soát n i b …

ố ề ị 3.1.1. Quy đ nh v an toàn v n

- Công văn s 1601/NHNNTTCSNH ngày 17/3/2014 c a Ngân hàng nhà

ủ ố

ướ ự ể ệ ố n ị c V/v Tri n khai th c hi n quy đ nh an toàn v n theo Basel II. Trong

ố ượ ộ ự ệ ạ đó nêu rõ ph m vi, đ i t ng và l ụ ể trình th c hi n. C th :

ủ ộ ể ướ Hình 3.1. L trình tri n khai Basel II c a Ngân hàng nhà n c

- Thông t

ư ố ủ s 36/2014/TTNHNN ngày 20/11/2014 c a Ngân hàng nhà n ướ c

ớ ạ ỷ ệ ả ạ ộ ả ị v/v Quy đ nh các gi i h n, t đ m b o an toàn trong ho t đ ng c a t ủ ổ l

ụ ứ ướ ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài.

- Thông t

ư ố ử ổ ổ ộ s 06/2016/TTNHNN ngày 27/05/2016 v/v S a đ i, b sung m t

ư ố ố ề ủ s đi u c a thông t s 36/2014/TTNHNN.

- Thông t

ư ố ề ỷ ệ ị s 41/2016/TTNHNN ngày 30/12/2016 v/v Quy đ nh v t l an

ố ớ ố ướ ệ ự toàn v n đ i v i ngân hàng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài (hi u l c thi

ừ hành t 01/01/2020)

ề ệ ố ể ị ộ ộ 3.1.2. Quy đ nh v h th ng ki m soát n i b

ư ố ị Thông t ệ ố s 44/2011/TTNHNN ngày 29/12/2011 v/v Quy đ nh h th ng

ộ ộ ủ ổ ứ ộ ộ ụ ể ể ki m soát n i b và ki m toán n i b c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng

ướ ứ ướ ẩ ủ ự ệ ầ n c ngoài. Đ ng tr ệ c yêu c u th c hi n theo các quy chu n c a Basel II, hi n

ướ ư ể ị nay Ngân hàng nhà n ự ả c đang d th o Thông t ề ệ ố quy đ nh v h th ng ki m soát

ụ ứ ướ ế ể ộ ộ ủ ổ n i b c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài đ thay th cho

ư ụ ể ộ ố ộ ư thông t 44/2011. C th m t s n i dung nh sau:

ắ ố ớ ệ ố ự ả ộ ộ ề - V nguyên t c đ i v i h th ng ki m soát n i b , theo d th o thì các h ể ệ

ộ ộ ủ ổ ể ố ứ ụ th ng ki m soát n i b c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n ướ c

ứ ầ ả ị ạ ề ậ ả ngoài ph i đáp ng các yêu c u quy đ nh t i kho n 2 Đi u 40 Lu t các t ổ

ứ ụ ch c tín d ng.

ổ ứ ụ ướ ể “Các t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n ệ ố c ngoài có h th ng ki m soát

ắ ả ộ ộ ả n i b đ m b o các nguyên t c sau:

ộ ồ ộ ồ ẹ ị ứ ả ị Th nh t ấ , H i đ ng qu n tr , H i đ ng thành viên, ngân hàng m ch u trách

ạ ừ ể ề ệ ố ộ ộ ệ ể ố ộ ộ ủ nhi m cu i cùng v h th ng ki m soát n i b (ngo i tr ki m toán n i b ) c a

ứ ụ ướ ị ổ t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n ể c ngoài; Ban ki m soát ch u trách

ề ể ệ ố ộ ộ nhi m cu i cùng v ki m toán n i b .

ố ộ ộ ủ ể ị ạ ề ứ Th hai , t ị i thi u có đ các quy đ nh n i b theo quy đ nh t ậ i Đi u 93 Lu t

ổ ứ ụ các t ch c tín d ng.

ứ ạ ề ệ ớ ợ ộ Th baứ ạ ộ , phù h p v i quy mô, đi u ki n và đ ph c t p trong ho t đ ng

ủ ổ ứ ụ ướ kinh doanh c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài.

ủ ườ ệ ố ể ồ ự Th tứ ư, có đ ngu n l c (tài chính, con ng ộ i) cho h th ng ki m soát n i

b ;ộ

ự ể ổ ứ ụ Th nămứ , xây d ng, duy trì văn hóa ki m soát cho toàn t ch c tín d ng, chi

ướ ộ ộ ộ ợ ể ả ả nhánh ngân hàng n c ngoài; đ m b o ki m toán n i b không xung đ t l i ích

ở ự ị ả ụ ệ ị ệ và không b c n tr th c hi n nhi m v theo quy đ nh.”

ố ớ ệ ố ự ả ề ệ ộ ậ ị ể - D th o cũng quy đ nh, v vi c đánh giá đ c l p đ i v i h th ng ki m

ộ ộ ượ ự ủ ệ ướ soát n i b đ ị c th c hi n theo quy đ nh c a Ngân hàng Nhà n c v ề

ố ớ ổ ể ứ ụ ộ ậ ki m toán đ c l p đ i v i t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n ướ c

ổ ứ ụ ướ ngoài. Các t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n ả c ngoài ph i báo cáo

ả ướ ề ệ ố ộ ộ ằ b ng văn b n cho Ngân hàng Nhà n ể c v h th ng ki m soát n i b .

ự ả ố ớ ả ầ ả ấ ả - D th o nêu rõ, đ i v i giám sát c a qu n lý c p cao c n đ m b o ki m ể ủ

ộ ộ ề ứ ủ ố ộ ộ ủ ể ả soát n i b , qu n lý r i ro, đánh giá n i b v m c đ v n và ki m toán

ả ắ ự ủ ệ ệ ộ ộ ượ n i b đ ự ạ c th c hi n hi u qu ; n m rõ tr ng thái r i ro và tình hình th c

ủ ổ ứ ụ ủ ệ ả hi n chính sách qu n lý r i ro c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng

ướ ử ệ ả ấ ờ ổ ị n c ngoài; x lý k p th i các t n th t, nâng cao hi u qu và an toàn cho

ạ ộ ủ ổ ứ ụ ướ ho t đ ng c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài; tuân th ủ

ộ ộ ủ ổ ứ ụ ị ướ quy đ nh n i b c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài.

ế ả ự ệ ạ ự ầ 3.2. S c n thi t ph i th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng th ươ ng

ệ ự ế ạ m i Vi t Nam và th c t ụ áp d ng

ự ầ ế ả ự ệ ạ 3.2.1. S c n thi t ph i th c hi n quy trình ICAAP t i các ngân hàng

ươ ệ th ạ ng m i Vi t Nam

ệ ể ạ ươ ệ Vi c tri n khai ICAAP t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam có vai trò

ố ấ ủ ủ ể ề ớ và ý nghĩa vô cùng to l n đ i v n đ phát tri n và tuân th c a ngân hàng trong

ậ ộ ố ả b i c nh h i nh p qu c t ố ế :

ứ ướ ể ệ ấ , các ngân hàng trong n ự c đang tri n khai th c hi n Basel II và Th nh t

ộ ộ ể ằ ố ộ ICAAP là m t n i dung c t lõi n m trong quy trình ki m gia giám sát thu c tr ụ

ế ụ ượ ế ừ ở ủ ệ ộ c t II c a Basel II và ti p t c đ c k th a ể Basel III. Do đó đ hoàn thi n công

ị ủ ả ệ ố ế ự ệ tác qu n tr r i ro theo thông l qu c t ệ thì th c hi n quy trình ICAAP là vi c

ự ự ầ ế th c s c n thi t.

ố ế ạ ộ ơ ở ố ộ , v n là c s và chi ph i đ n toàn b ho t đ ng kinh doanh trong Th haiứ

ặ ệ ố ả ị ườ ở ệ ngân hàng, đ c bi t là trong b i c nh th tr ng tài chính ngân hàng Vi t Nam

ớ ị ế ớ ử ể ẻ ề ấ ả còn khá non tr so v i l ch s phát tri n trên th gi i. Do đó v n đ qu n lý và

ố ế ể ổ ự ự ị đánh giá v n là vô cùng thi ề t th c và là chìa khóa cho s phát tri n n đ nh b n

ủ ệ ố ữ v ng c a h th ng ngân hàng.

ị ủ ả ố ộ Th baứ , ICAAP là m t quy trình xuyên su t trong công tác qu n tr r i ro

ố ủ ự ệ ế ậ ạ ườ và l p và th c hi n k ho ch v n c a ngân hàng, giúp ngân hàng tăng c ng tính

ả ổ ệ ả ế ủ ạ ộ ề ố ứ qu n lý và hi u qu t ch c liên quan đ n r i ro và ho t đ ng v v n. ICAAP

ể ệ ủ ủ ủ ả ố ị ệ ầ giúp ngân hàng c ng c và th hi n đ y đ vai trò c a qu n tr doanh nghi p

ớ ự ủ ế ộ ố trong ngân hàng, v i s tham gia c a toàn b các bên liên quan đ n v n cũng nh ư

ạ ộ ỗ ợ ủ ậ các r i ro trong ho t đ ng ngân hàng. Qua đó h tr các ngân hàng trong nh n

ơ ộ ứ ệ ố ư ố ồ di n các c h i và thách th c trong công tác t i u hóa ngu n v n.

ơ ở ể ướ ộ ứ ư ICAAP là c s đ các ngân hàng trong n ầ c có m t cái nhìn đ y Th t ,

ắ ầ ủ ầ ầ ắ ố ủ đ các yêu c u và n m b t đ y đ chính xác nhu c u v n, qua đó các ngân hàng

ế ượ ể ị ế ố ủ ủ ầ ẳ ớ ị ẽ s có chi n l ầ c đ kh ng đ nh v th v n đ y đ c a ngân hàng so v i yêu c u

ả ổ ứ ế ệ ố ủ ơ v n c a c quan qu n lý hay t ạ ch c x p h ng tín nhi m.

ứ ượ ự ệ ề ệ ạ ồ ộ quy trình ICAAP đ c th c hi n đ ng b giúp t o đi u ki n cho Th năm,

ả ơ ướ ứ ệ các c quan giám sát và qu n lý nhà n ỏ c trong vi c rà soát, đánh giá s c kh e

ỳ ừ ộ ị ế ượ ề ể ủ c a các ngân hàng m t cách đ nh k , t ữ đó đ ra nh ng chi n l c phát tri n phù

ừ ỳ ợ h p cho các ngân hàng trong t ng chu k kinh t ế .

ứ ở ệ ị ủ ả ể có th nói Vi t Nam công tác qu n tr r i ro ngân hàng còn Th sáu,

ẫ ớ ề ấ ễ ị ả ệ ưở ễ ấ ậ nhi u b t c p d n t i vi c các ngân hàng r t d b nh h ế ng theo các di n bi n

ị ườ ự ệ ệ ơ ị ấ ủ x u c a th tr ả ng. Do đó vi c th c hi n quy trình ICAAP giúp các đ n v qu n

ề ủ ứ ệ ơ lý và kinh doanh trong các ngân hàng có ý th c và khái ni m rõ ràng h n v r i ro

ủ ủ ư ầ ể ề ọ ộ ố ổ t ng th , cũng nh t m quan tr ng v tác đ ng c a r i ro và v n ngân hàng t ớ i

ả ủ ệ tính hi u qu c a mô hình kinh doanh.

ự ế ụ ể 3.2.2. Th c t tri n khai Basel và áp d ng quy trình ICAAP t ạ ệ ố i h th ng

ươ ệ ngân hàng ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam

3.2.2.1. Tình hình chung

ữ ắ ị ướ Sau quá trình cân nh c, NHNN đã có nh ng đ nh h ề ệ ng rõ ràng v vi c

ể ạ ệ tri n khai Basel II t i Vi t Nam khi ban hành Công văn 1601/NHNN TTGSNH

ệ ướ ự ệ ố ộ ề ệ ngày 17/3/2014 v vi c th c hi n Hi p c v n Basel II. Theo l trình đã đ ượ c

ệ ế ố ượ ể ị ỉ phê duy t, đ n cu i năm 2015, 10 ngân hàng đ c ch đ nh thí đi m theo tiêu

ứ ự ủ ủ ẩ ẩ ố chu n Basel II đáp ng tuân th các chu n m c v n c a Basel II theo ph ươ ng

ế ẩ ố ượ ệ ọ pháp chu n hóa. Đ n cu i năm 2018, các ngân hàng đ ự c ch n th c hi n các

ự ẩ ố ươ ủ chu n m c v n c a Basel II theo ph ng pháp nâng cao. Sau năm 2018, các

ẽ ượ ự ẩ ụ ủ chu n m c c a Basel II s đ ộ c áp d ng vào toàn b các ngân hàng trong h ệ

th ng.ố

ệ ỉ ạ ự ể NHNN Vi t Nam đã thành lâp Ban ch đ o tri n khai Basel II có s tham gia

ố ợ ủ ạ ồ ờ ế ậ ấ ủ và ph i h p c a lãnh đ o cao c p c a 10 ngân hàng. Đ ng th i thi ộ t l p đ i ngũ

ể ổ ủ ủ ơ ộ tri n khai Basel II các t công tác c a cán b thanh tra c a C quan thanh tra giám

ệ ủ ộ ạ ượ ự ọ sát ngân hàng và các cán b đ i di n c a ngân hàng đ c ch n. D a trên báo cáo

ự ủ ả đánh giá kho ng cách c a các ngân hàng, NHNN và các NHTM đã xây d ng gi ả i

ự ế ẹ ặ ạ ả pháp và đ t ra các k ho ch thu h p kho ng cách cho các ngân hàng, xây d ng k ế

ự ệ ạ ộ ượ ố ệ ho ch th c hi n Basel II theo quy l trình đã đ ố c Th ng đ c NHNN Vi t Nam

phê duy t.ệ

ệ ố ợ ể ổ ự ề ớ ứ ộ NHNN Vi t Nam đã ph i h p v i nhi u d án đ t ộ ch c các cu c h i

ệ ậ ề ằ ấ ả ự ự th o v Basel và quy trình ICAAP và th c hi n t p hu n nh m nâng cao năng l c

ộ ủ ơ ộ ở ộ cho đ i ngũ cán b c a c quan thanh tra giám sát NHNN và cán b các t ổ ứ ch c

ấ ậ ụ ậ ộ ở ệ ườ tín d ng. N i dung t p hu n t p trung vi c tính toán và đo l ạ ủ ng các lo i r i

ị ườ ụ ủ ạ ộ ủ ươ ẩ ro tín d ng, r i ro th tr ng và r i ro ho t đ ng theo ph ng pháp chu n hóa.

ơ ở ự ự ế ệ ả ậ Liên quan đ n vi c xây d ng các văn b n pháp lu t, xây d ng c s pháp lý

ủ ự ệ ầ ệ ể đ các NHTM th c hi n các yêu c u c a Basel II, NHNN Vi t Nam đang xây

ự ả ư ề ố ế ừ ấ ự d ng d th o Thông t v v n theo Basel II và l y ý ki n t phía các NHTM.

ữ ụ ể ả ộ ơ ỉ ươ Ch còn h n m t năm n a là các NHTM ph i chuy n sang áp d ng ph ng pháp

ệ ụ ể ẽ ộ ệ ố ộ ộ n i b , và toàn b h th ng ngân hàng Vi t Nam s tri n khai áp d ng Basel

ư ư ề ố ư ượ ứ ệ nh ng Thông t ẫ v v n v n ch a đ c NHNH hoàn thi n và chính th c ban

hành.

ề V phía các NHTM, các ngân hàng đã thuê t ư ấ ừ v n t các công ty và t ổ ứ ch c

ướ ể ệ ậ ả ả ờ ồ n c ngoài đ hoàn thi n các b n đánh giá kho ng cách đ ng th i thành l p k ế

ể ạ ạ ệ ạ ự ho ch tri n khai Basel II t i ngân hàng. Hi n t i các ngân hàng đang xây d ng mô

ườ ụ ụ ữ ệ ủ ệ ộ hình đo l ng r i ro và kho d li u ph c v cho vi c tính toán. Đây là m t trong

ữ ử ả ậ nh ng khó khăn mà ngân hàng đang ph i t p trung x lí khi các mô hình tính toán

ố ệ ế ấ và các s li u tham chi u không nh t quán.

ẽ ự ự ủ ẩ ố ố ệ Cu i năm 2018, 10 NHTM s th c hi n chu n m c v n c a Basel II theo

ươ ộ ộ ư ố ươ ph ng pháp n i b nâng cao. Không gi ng nh ph ẩ ng pháp chu n hóa khi mà

ề ượ ụ ẩ ộ ươ ậ các ngân hàng đ u đ c áp d ng m t “chu n” chung, ph ộ ế ng pháp ti p c n n i

ượ ề ự ứ ố ả ắ ế ị ầ ộ b cho phép các NHTM đ c quy n t quy t đ nh m c v n c n ph i n m gi ữ ,

ồ ơ ủ ề ủ ủ ớ tùy theo h s r i ro c a mình. Ngân hàng nào kinh doanh v i nhi u r i ro thì

ữ ề ả ắ ph i n m gi ố nhi u v n, và ng ượ ạ c l i.

ụ ể ể ự ệ 3.2.2.1. Tình hình c th tri n khai Basel II và th c hi n quy trình ICAAP t ạ i

ể ể các ngân hàng đang tri n khai thí đi m

ể ề ệ ạ ầ Hi n nay các ngân hàng đ u đang trong giai đo n đ u tri n khai Basel II

ươ ị ề ữ ệ ự ẩ ẩ ồ theo ph ng pháp chu n và l ng ghép vào đó là s chu n b v d li u, đánh giá

ượ ụ ụ ụ ể ự ủ r i ro và xây d ng mô hình l ự ng hóa đ ph c v xây d ng và áp d ng quy trình

ộ ộ ệ ạ ở ể ế ể ố ờ đánh giá an toàn v n n i b ICAAP. Có th nói đ n th i đi m hi n t i Vi ệ t

ư ụ ứ ố ộ Nam, ch a ngân hàng nào chính th c áp d ng quy trình đánh giá an toàn v n n i

ộ ớ ạ ộ ế ả ở ạ ỏ ủ ộ b vào ho t đ ng qu n lý r i ro mà ti n đ m i đang ọ giai đo n h c h i kinh

ồ ự ự ệ ề ệ ề ệ ẩ ớ ị nghi m và chu n b ngu n l c làm ti n đ cho vi c th c hi n song song v i các

ể ế ti n trình tri n khai theo Basel II nói chung.

a) Sacombank

- ề ế ạ ộ V k ho ch và l ể trình tri n khai:

ố ợ ớ ư ấ ể ể Sacombank đã ph i h p v i hãng t v n E&Y đ tri n khai đánh giá GAP

ề ơ ấ ổ ứ ơ ở ữ ệ toàn di nệ v c c u t ạ ch c, quy trình, chính sách, c s d li u… cho các lo i

ư ủ ị ườ ụ ủ ạ ộ ủ ủ ủ r i ro theo Basel II nh r i ro tín d ng, r i ro th tr ng, r i ro ho t đ ng, r i ro

ố ủ ủ ấ ả ổ thanh kho n, r i ro lãi su t trên s ngân hàng, quy trình đánh giá v n r i ro

ừ ự ể ể ế ạ ổ ị ằ ể (ICAAP). T đó, xác đ nh k ho ch tri n khai t ng th cho các ti u d án nh m

ự ủ ẹ ẩ ả ớ thu h p kho ng cách so v i chu n m c c a Basel II.

ơ ở ệ K t quế ạ ủ ả: Trên c s đó, Sacombank đã hoàn thành vi c đánh giá các lo i r i

́ ủ ủ ề ổ ị ̣ ro trong yêu trên s sách c a ngân hàng. Tuân th đúng các quy đ nh v đánh giá

ơ ở ủ r i ro trên c s quy trình ICAAP.

-

ơ ở ạ ầ ự ề ậ ỹ V xây d ng c s h t ng k thu t, thông tin

ể ự ể ộ ể Sacombank đã tri n khai các ti u d án trong l ư trình tri n khai Basel II nh :

ệ ố ở ạ ự ự ự ấ ệ ố ả D án Xây d ng h th ng kh i t o kho n vay LOS; D án nâng c p H th ng

ộ ộ ị ườ ự ủ ụ ệ ả ạ ế x p h ng tín d ng n i b ; D án Hoàn thi n khung qu n lý r i ro th tr ng; D ự

ự ủ ả ươ ể án tính tài s n có r i ro (RWA) theo Basel II d a trên ph ơ ả ng pháp c b n đ áp

ộ ộ ụ d ng n i b …

- ủ ề ị V công tác báo cáo theo quy đ nh c a NHNN

ơ ở ữ ệ ộ ệ Ngân hàng đã báo cáo đánh giá đ l ch c s d li u (Data GAP), Báo cáo

ộ ị ượ ự ả ầ ầ đánh giá tác đ ng đ nh l ự ng (QIS) l n 1 và l n 2 d a theo D th o Thông t ư ề v

ự ố ươ ỷ ệ t l an toàn v n Basel II d a trên ph ng pháp c b n. ơ ả Ngoài ra, Sacombank

ệ ế ể ế ớ ự ả cùng v i các ngân hàng khác ti n hành đóng góp ý ki n đ hoàn thi n D th o

ướ ố ủ ứ ụ ể nêu trên tr c khi NHNN ban hành chính th c đ áp d ng tính v n r i ro theo

ạ ệ Basel II t i Vi t Nam.

-

ề ồ ự ạ V công tác đào t o ngu n nhân l c

ự ể ậ ơ ị ỉ ạ ụ Ngân hàng đã thành l p các đ n v ph trách tri n khai d án (Ban ch đ o,

ộ ộ ự ự ể ạ ậ Ban tri n khai d án và m t b ph n chuyên trách lĩnh v c Basel II t ả i M ng

ự ể ề ệ ố ị ế QLRR) ch u trách nhi m chuyên trách đi u ph i các ti u d án liên quan đ n

ư ậ ạ ộ Basel II. Các thành viên trong B ph n Basel II cũng nh ban lãnh đ o ngân hàng

ườ ứ ế ậ ạ ấ ả ổ ộ th ng xuyên tham gia các bu i đào t o, h i th o và t p hu n ki n th c liên

ế ự ổ ứ quan đ n d án Basel II do NHNN t ch c.

b) Maritime Bank

- ề ế ạ ộ V k ho ch và l ể trình tri n khai

̃ ́ ượ ̣ ư ự ̉ ̣ Công tac chuân bi đa đ c Martitime Bank th c hiên t ̀ 2014. Năm 2015,

̀ ỉ ạ ớ ̣ ự Maritime Bank thanh lâp Ban Ch đ o d án Basel II v i thành viên là các lãnh

ộ ồ ộ ồ ề ậ ả ấ ộ ị ạ đ o c p cao thu c H i đ ng Qu n tr và H i đ ng Đi u hành, thành l p riêng

̀ ̀ ̉ ầ ộ ố ̣ ̉ ể m t Trung tâm Basel II va Mô hinh công cu rui ro chuyên trách đê đ u m i tri n

khai d án.ự

- ơ ở ạ ầ ự ề ậ ỹ V xây d ng c s h t ng k thu t, thông tin

ơ ở ữ ệ ứ ệ ố ử ụ ư Maritime Bank đã đ a vào s d ng chính th c h th ng c s d li u, tính

ự ộ ủ ả ố toán t đ ng tài s n có r i ro và t ỷ ệ l an toàn v n Basel II (CAR) trong tháng

ệ ố ữ ệ ụ ẽ ấ 11/2016. H th ng d li u và công c báo cáo này cũng s giúp nâng cao ch t

ị ộ ộ ủ ạ ộ ệ ả ượ l ả ng, hi u qu ho t đ ng và qu n tr n i b c a Ngân hàng.

-

ề ấ ủ ề V v n đ ố ị ề tuân th các quy đ nh v an toàn v n

ộ ộ ự ẩ ̣ ̣ Hiên tai, theo tính toán n i b , d a trên các tiêu chu n Basel II, Maritime

̀ ̀ ́ ứ ả ơ ớ ̉ ̣ ầ ủ Bank đang duy tri ty lê an toan vôn kho ng 13%, cao h n so v i m c yêu c u c a

̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ơ ̉ ̉ ̉ ̣ NHNN (>=8%). Nh đo, Ngân hang co nên tang an toan đê triên khai cac kê hoach

ệ ộ ự ệ ́ơ kinh doanh m i và hoàn thi n l trình th c hi n Basel II và sau đó là Basel III.

VIB Bank c)

-

ề ế ộ V k ho ch ạ và l ể trình tri n khai

ạ ộ ệ ố ừ ủ ạ ầ T tháng 3/2016, h th ng c a VIB đã đi vào ho t đ ng giai đo n đ u theo

ị ủ ề ề ậ ẩ ả ỗ ố ệ tiêu chu n Basel II v qu n tr r i ro. M i tháng, ngân hàng đ u nh p s li u,

ử ạ ch y ra báo cáo và g i NHNN.

-

ề ơ ở ạ ầ ậ ỹ V c s h t ng k thu t, thông tin

ứ ậ ̉ ̉ Trong năm 2015, ngân hàng đã t p trung hóa các ch c năng chính cua quan

́ ồ ợ ở ạ ự ể ả ̣ ̣ tri tin dung là kh i t o kho n vay và thu h i n , xây d ng và tri n khai các gi ả i

ệ ạ pháp công ngh thông tin sáng t o.

̃ ự ả ̉ Cũng trong năm này, VIB đa triên khai D án “Gi ẩ i pháp chu n hóa Basel

ệ ố ữ ệ ừ ự ự ể ụ II”. T d án này, VIB đã tri n khai xây d ng thành công h th ng d li u ph c

ở ạ ị ủ ứ ả ậ ụ ả v qu n tr r i ro, t p trung hóa các ch c năng chính là kh i t o kho n vay và thu

ồ ợ h i n .

- ề ồ ự ạ V công tác đào t o ngu n nhân l c

ạ ấ ọ ộ ả Maritime Bank r t chú tr ng đào t o đ i ngũ nhân viên kinh doanh và qu n

ị ủ ụ ệ ậ tr r i ro, c th ụ ể như: T p trung phê duy t tín d ng cho Khách hàng doanh

ụ ủ ệ ệ ậ ậ ậ ộ nghi p và khách hàng cá nhân; Thành l p b ph n Nh n Di n R i Ro Tín D ng;

ử ụ ụ ủ ụ ủ S d ng công c đánh giá r i ro tín d ng Emerging Markets RiskCalc c a

ồ ợ ế ả ợ ố ở ả Moody’s; Qu n lý n nhóm 2 đ n nhóm 5 b i Nhóm thu h i n trong kh i Qu n

ạ ủ ị ủ ụ tr r i ro; Đào t o r i ro tín d ng và tài chính Omega cho nhân viên...

-

ị ủ ề ả V công tác qu n tr r i ro

ớ ớ ầ ư ạ ẩ Trong vòng 3 t i 5 năm t ế ụ i, ngân hàng này ti p t c đ y m nh đ u t cho

ư ườ ươ ủ ị Basel II nh tăng c ng các ph ự ng pháp đ nh giá d a trên r i ro; Tăng c ườ ng

ề ệ ủ ự ụ ơ ổ ệ báo cáo r i ro và phân tích danh m c; Rõ ràng h n v vi c phân b và th c hi n

ế ộ ố ủ ự ề ả ọ ỉ ợ ố v n d a trên ch đ tài s n đi u ch nh theo tr ng s r i ro (RWA) phù h p;

ự ệ ấ ạ ẩ Minh b ch và nh t quán trong vi c báo cáo ra bên ngoài d a trên các tiêu chu n

qu c t ố ế .

ị ủ ị ườ ề ả ủ ụ ả V qu n tr r i ro th tr ng và r i ro thanh kho n, VIB áp d ng mô hình ba

ệ ượ ướ ẽ Ủ ể ặ ả ả ẫ ả ầ t ng b o v đ c h ng d n và ki m soát ch t ch y ban Qu n lý tài s n N ợ

& Có (ALCO).

-

ề ỷ ệ ả ạ ộ V các t đ m b o ả an toàn trong ho t đ ng l

ệ ố ủ ế ố ư H s an toàn v n (CAR) c a VIB, n u tính toán theo thông t 36, ch s ỉ ố

ủ ạ ắ ầ ể ờ CAR c a VIB là > 17%, t ụ i th i đi m b t đ u áp d ng cách tính Basel II, ch s ỉ ố

ị ườ ấ ơ ộ này là h n 13%, thu c nhóm cao nh t th tr ng.

d) BIDV

-

ộ V k ề ế ho chạ và l ể trình tri n khai

ừ ự ạ ậ ố ế T năm 2015, BIDV đã l p k ho ch xây d ng các thành t ọ quan tr ng

ự ụ ủ ể ẽ ả ớ ạ trong khung qu n lý r i ro v i m c tiêu s tri n khai 36 d án trong giai đo n

ể 20152018 trong đó năm 2016 và 2017 là 2 năm cao đi m, riêng năm 2016 có

ơ ở ự ự ệ ậ ầ ả 19/36 d án c n th c hi n. Trên c s đó, ngân hàng đã thành l p Ban Qu n lý

ể ấ ệ ự d án Tri n khai Basel II (PMO), hoàn t t báo cáo phân tích chênh l ch GAP và

ự ể ế ạ ớ ố xây d ng k ho ch tri n khai Master Plan Basel II (GAP&MP Basel II) v i đ i

ư ấ ố ợ ự ể tác t v n là PwC, ph i h p tri n khai các d án.

- ị ủ ề ả V công tác qu n tr r i ro

ề ặ ườ ọ ớ ủ ủ ế ọ V m t đo l ng, BIDV cũng chú tr ng t i 3 r i ro tr ng y u là r i ro tín

ị ườ ủ ủ ố ớ ủ ụ ạ ộ ụ d ng, r i ro ho t đ ng và r i ro th tr ng. Đ i v i r i ro tín d ng, ngân hàng

ụ ườ ươ ẩ ạ ặ ộ đ t l trình áp d ng đo l ng theo ph ng pháp tiêu chu n trong giai đo n 2015

ừ ụ ẽ ươ ộ ộ ơ ả 2016 và t 2017 s áp d ng theo ph ng pháp n i b c b n (FIRB). BIDV đã

ự ự ể tri n khai các d án xây d ng mô hình PD cho khách hàng cá nhân, khách hàng

́ ́ ̀ ệ ạ ệ doanh nghi p, mô hình LGD và EAD cho khach hang ca nhân. Hi n t i BIDV

ủ ự ể ả ầ ộ đang tri n khai d án tính tài s n có r i ro (theo SA và m t ph n FIRB).

ẽ ự ạ ộ ề ủ ụ ế ặ ệ V r i ro ho t đ ng, ngân hàng đ t m c tiêu đ n năm 2018 s th c hi n

ươ ỉ ố ơ ả ự ự ể theo ph ng pháp ch s c b n (BIA) TSA và tri n khai d án xây d ng, rà soát

ạ ộ ủ ụ ả h th ng công c báo cáo qu n lý r i ro ho t đ ng (QLRRHĐ) theo Basel. T ̀ ư ệ ố

ầ ố ể ố ̉ năm 2015, ngân hàng đã hoàn thành tri n khai tính v n yêu c u t ủ i thiêu cho r i

ạ ộ ệ ạ ế ụ ự ự ệ ẫ ro ho t đ ng theo BIA và hi n t i BIDV v n đang ti p t c th c hi n d án Xây

ệ ố ụ ự d ng, rà soát h th ng công c báo cáo QLRRHĐ theo Basel.

ề ủ ị ườ ụ ự ệ ặ V r i ro th tr ế ng, BIDV đ t m c tiêu đ n năm 2018 th c hi n theo

ươ ươ ộ ộ ế ợ ự ồ ộ ph ng pháp Ph ự ng pháp n i b , k t h p đ ng b các d án nâng cao năng l c

ị ườ ữ ệ ự ụ ụ ể QLRR th tr ệ ố ng, xây d ng và tri n khai h th ng d li u ph c v QLRRTT,

ệ ạ ể ị ẫ ki m đ nh mô hình (30 tháng). Hi n t ạ i Ngân hàng v n đang trong giai đo n

ị ể ự ệ ẩ ươ chu n b đ th c hi n theo ph ng pháp này.

- ề ơ ở ạ ầ ậ ỹ V c s h t ng k thu t, thông tin

ẩ ạ ị ươ ụ ườ ủ Bên c nh chu n b các ph ng pháp và công c đo l ng r i ro, BIDV cũng

ị ơ ở ạ ầ ụ ụ ệ ệ ế ẩ ọ ấ r t chú tr ng đ n vi c chu n b c s h t ng công ngh ph c v công tác đo

ể ườ l ng, đánh giá và ki m soát theo Basel. Năm 2016, ngân hàng đã hoàn thành giai

ầ ự ứ ấ ạ ẩ ọ ị ả ạ ầ đo n chu n b , nghiên c u và đ u th u l a ch n gi i pháp cho h t ng công

ắ ầ ự ệ ệ ể ể ngh thông tin và 2017 b t đ u tri n khai. BIDV hi n đang xây d ng và tri n

ệ ố ể ể ố khai các Data Mart, tri n khai h th ng tính v n theo Basel II và tri n khai các

ụ ụ ệ ố ữ ệ ứ ủ ớ ch c năng, d li u ph c v tuân th Basel II trong h th ng Core banking m i.

- ề ệ ả ả ạ ộ V vi c đ m b o các t ỷ ệ l an hoàn trong ho t đ ng ngân hàng

ệ ố ở ứ ơ ứ ố ệ ầ ậ ớ ể H s CAR đang m c h n 9%, g n ti m c n v i m c t i thi u theo yêu

ẩ ủ ỉ ứ ấ ầ ầ ủ c u c a NHNN và x p x m c yêu c u 8% theo cách tính chu n c a Basel.

e) Vietinbank

- ề ế ạ ộ V k ho ch và l ể trình tri n khai

ừ ế ể ậ ạ T tháng 12/2013 – 06/2014, Vietinbank đã l p k ho ch tri n khai Basel II

ủ ự ệ ệ ả ạ ộ ằ b ng vi c phân tích hi n tr ng qu n lý r i ro và xây d ng l ể trình tri n khai các

ẩ ự chu n m c Basel II.

ự ể ả ậ VietinBank đã thành l p Văn phòng Qu n lý d án tri n khai Basel II (BMO)

̀ ả ươ ạ ể đ qu n lý và giám sát chung Ch ng trình Basel II toàn ngân hang. Bên c nh đó,

ơ ấ ổ ứ ể ệ VietinBank ki n toàn c c u t ch c theo mô hình 3 vòng ki m soát, phân tách

ị ủ ứ ả ơ ị ủ ạ ộ ch c năng rõ ràng các đ n v trong ho t đ ng kinh doanh và qu n tr r i ro c a

ngân hàng.

- ủ ề ả V công tác qu n lý r i ro

́ ́ ự ệ ơ ̀ ư ợ T năm 2012, Ngân hàng đã phôi h p v i E&Y Singapore th c hi n xây

ệ ố ủ ụ ả ượ ộ ự ự d ng h th ng qu n lý r i ro tín d ng theo Basel II. Đây đ c cho là m t d án

ế ượ ạ ả ổ ằ ộ ệ ố ủ ả dài h n, mang tính chi n l c nh m c i t toàn b h th ng qu n lý r i ro tín

ụ d ng theo Basel II.

ể ự ụ ệ ụ ộ ủ ả Đ th c hi n m c tiêu Tr ầ c t I tính toán tài s n có r i ro theo yêu c u

ắ ầ ừ ự ể Basel II (RWA), b t đ u t năm 2016, Vietinbank đã tri n khai d án kéo dài 14

ư ấ ụ ệ ầ ầ ớ ợ tháng do PwC t v n v i 3 h p ph n chính: (1) Yêu c u nghi p v ; (2) Phân tích

ấ ượ ữ ệ ự ả ị ủ ố ch t l ng d li u; (3) Xây d ng gi i pháp tính toán v n có ch u r i ro theo

ươ ẩ ươ ph ng pháp tiêu chu n và ph ng pháp nâng cao.

ự ứ ệ ̣ Hi n nay, VietinBank đang trong giai đoan nghiên c u xây d ng ph ươ ng

́ ị ủ ẩ ả ợ ố ̉ ̉ ộ pháp Quan ly rui ro tích h p, Kh u v r i ro toàn hàng và Khung qu n lý v n n i

ệ ố ự ự ụ ẩ ố ộ b (ICAAP), xây d ng h th ng, công c tính v n theo chu n m c qu c t ố ế .

- ề ơ ở ạ ầ ậ ỹ V c s h t ng k thu t, thông tin

ữ ệ ự ế ệ Ngân hàng cũng đã ti n hành xây d ng kho d li u doanh nghi p

ắ ầ ở ộ ự ệ ằ ệ Datawarehouse – EDW, b t đ u b ng vi c kh i đ ng D án công ngh thông tin

ế ượ ượ ớ ổ ế ể chi n l c đ c tri n khai trong năm 20142015 v i t ng kinh phí lên đ n 5,6

ệ tri u USD.

ự ủ ả ớ ụ ệ ố Ngân hàng này cũng đã xây d ng h th ng c nh báo s m r i ro tín d ng

ệ ố ể ừ ớ ổ ướ (EWS) và tri n khai toàn h th ng t tháng 10/2014 v i t ng chi phí ầ c tính g n

ỷ 1 t USD.

̃ ầ ư ệ ố ữ ệ ạ VietinBank cung đã đ u t ệ h th ng kho d li u hi n đ i, chính xác, có tính

̀ ́ ượ ậ ậ ườ ơ ử ị l ch s , và đ c c p nh t th ́ ng xuyên. Song song v i đo, ngân hang cũng tăng

ườ ữ ệ ứ ủ ả ầ ạ c ụ ng làm s ch d li u, đáp ng yêu c u trong tính toán tài s n có r i ro, ph c

ườ ủ ặ ệ ụ ủ ụ v cho các mô hình đo l ng r i ro, đ c bi t là r i ro tín d ng.

- ề ả ả ạ ộ V đ m b o các t ỷ ệ l an toàn trong ho t đ ng ngân hàng

ệ ố ể ả ờ ớ ố Trong năm 2016, h s CAR tăng lên kho ng 0,3% so v i th i đi m cu i

ứ ạ ườ ế năm 2015, đ t m c 11% (theo cách tính thông th ng). N u trong năm 2017,

ươ ụ ể ậ ố ớ VietinBank hoàn t ấ ượ t đ c th ng v sáp nh p v i PGBank đ tăng v n thêm

ỷ ồ ẩ ẫ ố 3.000 t ỳ ọ đ ng thì k v ng tăng t ỷ ệ l an toàn v n theo tiêu chu n Basel II v n có

ề ọ ể nhi u tri n v ng.

- ề ồ ự ạ V công tác đào t o ngu n nhân l c

ộ ể ự ộ ượ ầ ư Đ i ngũ cán b tri n khai các D án Basel II đ c VietinBank đ u t đào

ể ở ự ừ ạ ả ố ủ ạ t o bài b n đ tr thành các chuyên gia nòng c t cho t ng lĩnh v c, lo i hình r i

ả ự ổ ế ứ ủ ề ả ọ ị ro c a ngân hàng. Đi u này h t s c quan tr ng vì nó đ m b o s n đ nh, k ế

ụ ừ ể ố th a và liên t c xuyên su t trong quá trình tri n khai Basel II.

VPBank f)

-

ề ế ạ ộ V k ho ch, l ể trình tri n khai

ộ ố ư ệ ệ ệ Ngân hàng cũng đã hoàn thi n vi c m t s công vi c nh phân tích chênh

ể ề ộ ệ ố ự ể ấ ệ l ch đ đ ra l ể trình tri n khai Basel II (2014) và xây d ng h th ng ch m đi m

ụ ế ạ và x p h ng tín d ng.

- ề ơ ở ạ ầ ậ ỹ V c s h t ng k thu t, thông tin

ế ượ ừ ự ự ế ệ T 2013 đ n 2017, VPBank đã th c hi n xây d ng chi n l c công ngh ệ

ộ ề ả ự ụ ệ ớ thông tin – IT Plan Master v i m c tiêu: xây d ng m t n n t ng công ngh thông

ụ ụ ế ượ ạ ậ ưở ủ tin m nh, tin c y, ph c v cho chi n l c tăng tr ng c a ngân hàng. Song song

ả ế ụ ế ậ ị ớ v i đó, VPBank cũng ti n hành c i ti n quy trình và v n hành d ch v công ngh ệ

ẩ ủ ệ ố ế ự ượ ể thông tin theo các tiêu chu n c a thông l qu c t ITIL. D án đ c tri n khai t ừ

ư ấ ả ế ụ ế ạ ồ ị ự 03/2015 đ n 11/2015 bao g m d ch v đào t o ITIL; T v n c i ti n và xây d ng

ụ ể ề ả ầ ị 10 quy trình theo ITIL; Tri n khai ph n m m qu n lý d ch v CA Service Desk.

ữ ệ ề ự ượ V d án kho d li u thông tin kinh doanh (DWH/BI). Đây đ ộ c cho là m t

ệ ử ụ ữ ệ ữ ự ọ trong nh ng d án CNTT quan tr ng trong vi c s d ng d li u và thông tin ngân

ủ ự ạ hàng và VPBank đã hoàn thành giai đo n 1 c a d án vào năm 2016.

g) MB Bank

-

ề ế ạ ộ V k ho ch, l ể trình tri n khai

ắ ầ ừ ộ B t đ u t tháng 8 năm 2014, Ngân hàng TMCP Quân đ i (MB) và Cty

ế ợ ứ ồ Ernst & Young Advisory Pte. Ltd (Singapore) chính th c ký k t h p đ ng t ư ấ v n

ự ự ộ ể ả “D án phân tích kho ng cách và xây d ng l trình tri n khai Basel II” . Trên cơ

ể ị ị ủ ự ể ả ướ ệ ố ở s đó, MB đã tri n khai xây d ng h th ng khung qu n tr r i ro đ đ nh h ng,

ớ ị ể ợ ổ ứ ậ t ạ ộ ch c v n hành và tri n khai các ho t đ ng kinh doanh phù h p v i đ nh h ướ ng

ế ượ ờ ỳ ị ủ ừ ụ ẩ ồ chi n l c và m c tiêu kinh doanh theo t ng th i k , bao g m: Kh u v r i ro;

ụ ị ướ ố ượ ụ Chính sách tín d ng đ nh h ng các phân khúc/đ i t ng khách hàng m c tiêu c ụ

ạ ộ ể ằ ị ườ th h ng năm; Chính sách QTRR ho t đ ng; Chính sách QTRR th tr ủ ng/r i ro

ả ủ ổ ớ ạ ủ ấ thanh kho n/r i ro lãi su t trên s ngân hàng; Các gi ấ i h n r i ro mà MB ch p

nh n…ậ

ố ợ ế ượ ự ẽ ớ Trong năm 2017, MB s ph i h p v i Mc Kinsey xây d ng chi n l ớ c m i

ề ả ơ ở ế ượ ế ượ ố ụ ộ trên c s 2 n n t ng, 3 tr c t và 22 sáng ki n chi n l c đã đ c làm t ặ t, đ t

ừ ạ ướ ể ệ ấ ề n n móng t giai đo n tr ẽ c. Theo đó, r t có th MB s hoàn thành xong vi c thí

ớ ế ể ể ạ ố ớ ơ ủ đi m tri n khai Basel II vào cu i năm 2017 (s m h n 1 năm so v i k ho ch c a

ộ ố ả ạ ộ ủ ộ ẽ ậ ứ NHNN). Th m chí trong m t s m ng ho t đ ng, MB s ch đ ng nghiên c u

ẩ ủ ụ ể đ áp d ng các tiêu chu n c a Basel III.

- ề ơ ở ạ ầ ậ ỹ V c s h t ng k thu t, thông tin

ữ ướ ị ể ệ ẩ ả ẩ ậ ớ MB đã có nh ng b ị ủ c chu n b đ ti m c n v i các tiêu chu n qu n tr r i

ế ớ ằ ệ ư ự ứ ể ạ ẩ ro trên th gi i b ng vi c u tiên đ y m nh nghiên c u và tri n khai xây d ng,

ủ ệ ậ ệ ố ế ư ậ v n hành các mô hình r i ro ti m c n thông l qu c t ể ể ế . Có th k đ n nh : H ệ

ộ ộ ế ạ ố ượ ệ ể ụ th ng x p h ng tín d ng n i b (CSSY) đ c NHNN phê duy t tri n khai áp

ừ ệ ố ộ ộ ế ạ ụ d ng t ủ ộ ụ năm 2008; H th ng x p h ng tín d ng n i b (CRA) do MB ch đ ng

ố ớ ớ ộ ỗ ợ ấ nâng c p đ i v i phân khúc khách hàng cá nhân v i đ chính xác cao, h tr công

ẩ ị ự ộ ố ớ ẩ ẩ tác th m đ nh t ả đ ng đ i v i các s n ph m chu n…

- ủ ề ả V công tác qu n lý r i ro

ắ ầ ự ể ố ọ Trong năm 2016, MB đã l a ch n xong đ i tác và b t đ u tri n khai xây

ị ổ ấ ướ ạ ờ ấ ỡ ợ ự d ng mô hình xác su t v n (PD), giá tr t n th t c tính t ể i th i đi m v n ỡ ợ

ị ư ợ ướ ạ ỡ ợ ể ể ờ ườ (LGD), giá tr d n c tính t i th i đi m v n (EAD), đ đo l ng đúng và

ụ ủ ừ ỗ ợ ố ơ ữ ẩ ị ủ đ các r i ro tín d ng t khách hàng, h tr t t h n n a công tác th m đ nh, phê

ấ ượ ệ ụ duy t và giám sát ch t l ng tín d ng.

ự ớ ả ỗ ợ ị ủ ả Song song v i các d án và gi i pháp h tr qu n tr r i ro theo Basel II,

ả ế ụ ồ ộ MB cũng c i ti n đ ng b các mô hình kinh doanh tín d ng và mô hình tài chính

ướ ậ ạ ộ ở ứ ế k toán theo h ng t p trung t ằ i h i s , và phân tách rõ các ch c năng nh m

ạ ộ ả ả đ m b o chuyên môn hóa các khâu ho t đ ng.

h) Vietcombank

- ề ế ạ ộ V k ho ch và l ể trình tri n khai

ứ ừ ướ ể ừ Vietcombank nghiên c u và t ng b c tri n khai Basel II ngay t năm 2012,

̀ ủ ộ ự ự ệ ệ ộ ổ ngân hang đã ch đ ng th c hi n phân tích chênh l ch và xây d ng L trình t ng

ể ể th tri n khai Basel II.

ấ ự ả Năm 2015, Vietcombank đã hoàn t t d án phân tích kho ng cách và phê

ệ ộ ộ ơ ấ ổ ứ ồ ể ự ệ ậ ổ duy t l trình t ng th th c hi n Basel 2, thành l p m t c c u t ch c đ ng b ộ

ừ ỉ ạ ấ ạ ồ ớ ự v i s tham gia t lãnh đ o cao nh t là HĐQT, BĐH, bao g m Ban ch đ o, Ban

ả ặ ệ ổ ư ự ể ầ qu n lý và đ c bi ừ t là T th ký PMO cùng các BTK ti u d án thành ph n. V a

ệ ộ qua, Vietcombank cũng đã hoàn thành vi c tính toán và phân tích tác đ ng QIS

ầ ủ ờ ạ đúng th i h n theo yêu c u c a NHNN.

ẩ ạ ứ ộ Tháng 9/2015, Vietcombank đã rà soát và chu n hóa l i toàn b ch c năng

ụ ệ ổ ứ ừ ̣ ở ế ầ nhi m v trong mô hình t ch c t ủ Hôi s đ n các chi nhánh theo yêu c u c a

ế ậ ệ ự ộ ậ ủ ộ ủ ả ậ ầ ả Basel II thi t l p 3 t ng b o v , s đ c l p c a b ph n qu n lý r i ro, vai trò

ộ ộ ệ ố ế ặ ệ ứ ệ ậ ủ c a h th ng ki m soát n i b và đ c bi ủ t là nh n th c và trách nhi m c a

ủ ề ả HĐQT v qu n lý r i ro.

ạ ổ ổ ộ ứ ả ớ Bên c nh đó, ngân hàng đã t ch c các bu i h i th o v i ngân hàng n ướ c

ự ế ư ể ệ ổ ể ngoài nh Shinhanbank đ trao đ i kinh nghi m th c t trong quá trình tri n khai

ị ữ ệ ề ề ụ ộ ữ ấ ả ấ Tr c t II Basel, các v n đ v ICAAP và qu n tr d li u. Đây là nh ng v n đ ề

ầ ế ể ạ ầ ế ứ ụ ể h t s c c th và c n thi t trong giai đo n đ u tri n khai Basel II.

-

ủ ề ả V công tác qu n lý r i ro

ừ ụ ể ọ ấ ủ T năm 2016, m c tiêu tr ng tâm c a Vietcombank là tri n khai các c u

ầ ộ ươ ề ơ ả ế ph n thu c ph ẩ ng pháp nâng cao (IRB), và đ n năm 2018, v c b n các chu n

ẽ ượ ự ươ ố ầ ủ m c Basel II s đ ụ c áp d ng t ng đ i đ y đ . Theo đó, vào ngày 06/07/2016,

ở ộ ư ấ ứ ự ể ả Vietcombank đã chính th c kh i đ ng d án “T v n qu n lý tri n khai Ch ươ ng

ự ượ ụ ủ trình Basel II và Xây d ng mô hình l ng hóa r i ro tín d ng” (Basel II PMO &

ự ủ ự ế Credit Model). D án Basel II PMO & Credit Model c a Vietcombank d ki n

ầ ả ồ ươ ợ kéo dài 14 tháng, bao g m 2 h p ph n chính: (i) Qu n lý Ch ng trình Basel II

ố ợ ư ấ ủ ể ệ ể ế ớ ự v i s ph i h p, t ộ v n c a Oliver Wyman đ vi c tri n khai theo đúng ti n đ ,

ấ ượ ủ ắ ả ả ch t l ắ ng, và đ m b o ch c ch n trong tuân th Basel II ở ứ ố m c t ấ t nh t; (ii)

ự ị ượ ự ụ ủ ộ ớ Xây d ng mô hình đ nh l ụ ng r i ro tín d ng – v i m c tiêu xây d ng m t cách

ệ ố ộ ộ ố ế ứ ụ ế ẩ ả ạ bài b n h th ng x p h ng tín d ng n i b đáp ng tiêu chu n qu c t và áp

ạ ộ ủ ằ ụ d ng vào ho t đ ng kinh doanh c a Vietcombank nh m nâng cao ch t l ấ ượ ng

ả qu n lý.

ở ộ ự ứ Tháng 11 năm 2016, Vietcombank và PwC đã chính th c kh i đ ng d án

ủ ệ ộ ữ ầ Hoàn thi n khung QLRRTT theo yêu c u c a Basel II. Đây là m t trong nh ng

ứ ẩ ầ ằ ự d án quan tr ng ề ọ nh m đáp ng các yêu c u v QLRRTT theo tiêu chu n Basel II

ị ủ ự ủ ẩ ả ộ ắ và tiêu chu n qu n tr r i ro c a NHNN. D án giúp cán b Vietcombank n m

ủ ươ ườ ị ủ ủ ằ ả ắ b t và làm ch các ph ng pháp và mô hình đo l ng r i ro nh m qu n tr r i ro

ị ườ ươ ơ ả ủ th tr ả ng theo c hai ph ng pháp c b n và nâng cao c a Basel II; ngoài ra D ự

ườ ị ủ ị ườ ệ ả án giúp tăng c ự ng và hoàn thi n năng l c qu n tr r i ro th tr ng, h tr b ỗ ợ ộ

ư ậ ế ậ ạ ế ị ph n kinh doanh trong quá trình ra quy t đ nh kinh doanh cũng nh l p k ho ch

kinh doanh.

- ề ệ ả ả ạ ộ V vi c đ m b o các t ỷ ệ l an toàn trong ho t đ ng ngân hàng

ự ệ ể ệ ố Trong s 10 NHTM đang th c hi n thí đi m Basel II, hi n nay Vietcombank

ệ ố ở ứ ườ đang có h s CAR m c 10,8% theo cách tính thông th ng (CAR = V n t ố ự

ứ ươ ươ ủ ả ả ủ có/Tài s n r i ro) t c t ng đ ng kho ng 7% theo cách tính c a Basel II (CAR

ố ự ệ ố ủ ả ủ ể ố = V n t có/Tài s n r i ro +12,5 x h s r i ro). Đ tăng v n, Vietcombank đã

ả ế ệ ạ ố ố ộ ố ế tính đ n gi i pháp bán v n cho kh i ngo i. N u vi c huy đ ng v n này thành

ệ ố ứ ủ ể công, h s CAR c a Vietcombank năm 2017 có th nâng lên m c 12,7% theo

ườ ứ ươ ươ ủ ả cách tính thông th ng, t c t ng đ ng kho ng 9,5% theo cách tính c a Basel

II.

ụ ứ ố ả 3.3. Đánh giá kh năng ng d ng Quy trình đánh giá an toàn v n n i b t ộ ộ ạ i

ươ ệ các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam

ể ự ơ ở ự ữ ệ ệ ề ầ ậ ề D a trên c s lý lu n v nh ng đi u ki n c n đ th c hi n quy trình

ế ớ ệ ọ ự ể ạ ICAAP, bài h c kinh nghi m trên th gi i và phân tích th c tr ng tri n khai t ạ i

ệ ả ượ ữ ứ ụ ả Vi t Nam, tác gi rút ra đ ề c nh ng đánh giá sau v kh năng ng d ng Quy

ạ ệ trình ICAAP t i Vi t Nam:

ự ướ ầ ữ 3.3.1. Nh ng thành t u b c đ u

ứ ể ể ơ ộ ạ ệ Sau h n m t năm chính th c tri n khai thí đi m Basel II t i Vi t Nam và 3

ư ẩ ặ ị ạ ệ ứ ể năm chu n b , m c dù ch a có ngân hàng nào t i Vi t Nam chính th c tri n khai

ỗ ự ữ ệ ả ớ ị ủ quy trình ICAAP song v i nh ng n l c trong vi c nâng cao công tác qu n tr r i

ệ ố ế ủ ớ ự ị ướ ủ ro theo thông l qu c t c a các ngân hàng v i s đ nh h ng c a NHNN cũng

ướ ầ ậ ượ ữ ư ự đã b c đ u ghi nh n đ c nh ng thành t u nh sau:

ộ ố ướ ệ ậ ầ ớ ề khung pháp lý v an toàn v n b ẩ c đ u ti m c n v i tiêu chu n M t là,

ệ ố ế theo thông l qu c t

ơ ướ ỉ ạ ứ ư ộ ả C quan qu n lý nhà n c đã đ ng ra ch đ o và đ a ra l trình rõ ràng cho

ố ớ ệ ố ự ệ ệ ươ ệ vi c th c hi n Basel II đ i v i h th ng ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam nói

ộ ộ ằ ộ chung và quy trình ICAAP cũng là m t n i dung n m trong l trình đó.

ề ự ự ư ệ ặ ố V an toàn v n trong NHTM ề ặ ộ , m c dù ch a th c s toàn di n v m t n i

ệ ớ ư ị dung song v i vi c NHNN ban hành thông t 36/2014/TTNHNN quy đ nh các

ớ ạ ỷ ệ ả ạ ộ ủ ổ ứ ụ ả gi i h n, t b o đ m an toàn trong ho t đ ng c a t ch c tín d ng, chi nhánh l

ướ ọ ắ ư ế ẩ ầ ngân hàng n c ngoài (g i t t Thông t ố 36) đã d n ti p sát các tiêu chu n qu c

ố ố ể ư ề ệ ỉ ế ề ỷ ệ t v t l an toàn v n t i hi u. Theo đó, thông t đã đi u ch nh toàn di n các

ớ ạ ớ ỷ ệ ả gi ạ i h n, h n ch , t ế ỷ ệ ả l ạ ộ đ m b o an toàn ho t đ ng ngân hàng v i t l an toàn

ể ượ ữ ố ự ầ ố ố v n t ị i thi u quy đ nh là 9% và đ c tính theo t ỷ ệ l ph n trăm gi a v n t có và

ượ ệ ố ủ ệ ố ủ ề ớ ỉ ả ổ t ng tài s n có đã đ c đi u ch nh theo h s r i ro v i các h s r i ro theo 5

ứ m c: 0%, 20%, 50%, 100% và 150%.

ấ ượ ề ủ ả ư V ch t l ng qu n lý n i b ộ ộ c a các TCTD, thông t 36 cũng đã ban hành

ộ ố ề ấ ấ ượ ụ ề ả ị ả m t s quy đ nh v c p tín d ng, qu n lý ti n vay, đánh giá ch t l ng tài s n có

ủ ỷ ệ ố ố ộ ề ể ả ộ ị và tuân th t l an toàn v n t i thi u, quy đ nh n i b v qu n lý thanh

ấ ượ ủ ệ ả ả ả ị ộ ộ ẽ ả kho n… Vi c tuân th các quy đ nh đ m b o ch t l ng qu n lý n i b s giúp

ự ủ ề ệ ượ ậ ợ ơ ệ cho vi c tuân th và th c hi n quy trình ICAAP v sau đ c thu n l i h n.

ề ệ ố ư ể V h th ng ki m soát n i b , ộ ộ thông t 44/2011/TTNHNN ban hành ngày

ệ ố ộ ộ ể ể ị ộ ộ ủ 29/12/2011 v/v Quy đ nh h th ng ki m soát n i b và ki m toán n i b c a

ướ ể ệ ự ị ờ TCTD, chi nhánh ngân hàng n c ngoài đã th hi n s k p th i trong khâu thi ế t

ủ ướ ướ ị ủ ự ệ ầ ả ậ l p khung pháp lý c a nhà n c tr ặ c yêu c u th c hi n qu n tr r i ro và đ c

ệ ầ ủ ộ ộ ế ả ạ ấ bi ủ t nh n m nh đ n công tác qu n lý r i ro n i b theo yêu c u c a Basel II.

ự ầ ư ệ ố ệ ấ nâng c p h th ng công ngh thông Hai là, các ngân hàng đã có s đ u t

tin

ể ượ ể ậ ộ Có th nói đây đ ữ c ghi nh n là m t trong nh ng đi m sáng khi nhìn vào

ế ớ ự ệ ụ ạ quá trình th c hi n Basel II nói chung và ti n t i áp d ng quy trình ICAAP t i các

ệ ự ự ụ ư ượ NHTM Vi t Nam. Dù ch a ngân hàng nào th c s áp d ng đ c quy trình

ệ ố ị ủ ể ả ậ ự ỗ ự ICAAP vào h th ng qu n tr r i ro song không th không ghi nh n s n l c

ố ớ ầ ư ệ ệ ố ệ ủ c a các ngân hàng đ i v i vi c đ u t ệ vào h th ng công ngh thông tin hi n

ệ ề ế ậ ự ệ ượ ệ ề ạ đ i, làm ti n đ cho vi c thi t l p và th c hi n quy trình ICAAP đ ả c hi u qu .

ệ ố ộ ộ ự ụ ụ ế ạ ấ Ví d : D án nâng c p H th ng x p h ng tín d ng n i b (Sacombank), Gi ả i

ệ ố ữ ệ ự ể ẩ ụ pháp chu n hóa Basel II tri n khai xây d ng thành công h th ng d li u ph c

ở ạ ị ủ ứ ả ả ậ ụ v qu n tr r i ro, t p trung hóa ch c năng kh i t o kho n vay và thu h i n ồ ợ

ệ ố ự ể ố (VIB Bank), Xây d ng và tri n khai các Datamart, h th ng tín v n theo Basel II

ệ ố ụ ả ớ ủ (BIDV), H th ng c nh báo s m r i ro tín d ng EWS (Vietinbank…)

ệ ố ự ẩ ạ ữ ệ Ba là, đ y m nh công tác xây d ng h th ng báo cáo MIS và kho d li u

ụ ụ ệ ố ị ề ả toàn h th ng ph c v công tác qu n tr đi u hành

ự ế ệ ể ể ấ ố Th c t ự cho th y đa s các ngân hàng th c hi n tri n khai thí đi m Basel II

ệ ố ự ệ ẩ ạ ế ề đ u đã và đang đ y m nh và hoàn thành vi c xây d ng h th ng báo cáo MIS k t

ữ ệ ậ ụ ớ ợ h p v i kho d li u t p trung Datawarehouse. Ví d : BIDV, MB, Vietinbank…

ệ ố ữ ệ ự ụ ệ Vi c xây d ng h th ng báo cáo MIS và kho d li u toàn hàng là công c quan

ự ề ề ệ ể ệ ạ ọ ả tr ng t o ti n đ cho vi c tri n khai và th c hi n quy trình ICAAP, giúp đ m

ồ ữ ệ ấ ủ ố ả ượ b o đ c tính chính xác và th ng nh t c a ngu n d li u.

ố ị ủ ự ệ ẹ ả ạ ả tích c c hi n đ i hóa công tác qu n tr r i ro, thu h p kho ng cách B n là,

ế ậ ố ế ẩ và ti p c n chu n qu c t

ể ừ ể ể ế ấ K t năm 2014 đ n nay, 10 ngân hàng tri n khai thí đi m Basel đã r t tích

ị ủ ệ ẩ ả ạ ự c c hi n đ i hóa các quy trình và mô hình qu n tr r i ro theo chu n qu c t ố ế ợ , h p

ớ ư ấ ướ ể ề tác v i các hãng t v n n ệ ả c ngoài đ phân tích kho ng cách và đ ra các bi n

ự ẹ ệ ả pháp th c hi n thu h p kho ng cách.

ồ ạ ầ ữ ế ạ 3.3.2. Nh ng h n ch và t n t ụ ắ i c n kh c ph c

ệ ạ ế ầ ươ ạ ạ ệ Hi n t i, h u h t các ngân hàng th ng m i t i Vi ể t Nam đã và đang tri n

ầ ủ ộ ố ộ ố ữ ấ khai Basel II và m t s ngân hàng đã có m t s nh ng c u ph n c a ICAAP nh ư

ộ ố ế ế ạ ả ố ố ạ m t s chính sách qu n lý v n, k ho ch tài chính và k ho ch v n; tuy nhiên,

ộ ố ữ ư ệ ề ấ ầ ọ ồ ẩ m t s nh ng c u ph n quan tr ng khác, bao g m đ a ra các thông đi p v kh u

ủ ế ọ ị ủ v r i ro toàn ngân hàng, quy trình đánh giá các r i ro tr ng y u và khuôn kh ổ

ứ ể ể ể ẫ ế ặ ẳ ổ chính th c đ ki m tra căng th ng t ng th v n còn thi u ho c còn ở ứ ộ ấ m c đ r t

ớ ừ ở ứ ữ ệ ậ ặ ớ ướ ơ s khai, m i d ng m c lý lu n ho c khái ni m. Do m i là nh ng b ầ c đ u

ứ ư ụ ự ẫ ẩ ị ấ tiên chu n b cho xây d ng quy trình và ch a chính th c áp d ng nên v n còn r t

ệ ầ ư ề ệ ể ể nhi u vi c c n làm đ hoàn thi n quy trình và đ a vào tri n khai. Qua th c t ự ế

ị ủ ệ ẩ ạ ệ ả ấ ậ vi c chu n b c a các ngân hàng t i Vi t Nam, tác gi ữ nh n th y còn nh ng

ả ượ ữ ứ ế ể ầ ạ đi m h n ch và nh ng thách th c các ngân hàng c n ph i v ể ứ t qua đ ng

ụ ể ụ d ng thành công quy trình. C th :

ư ả ả ượ ứ ấ ch a đ m b o đ ứ ộ ầ ủ ố c m c đ đ y đ v n Th nh t,

ệ ạ ệ ấ ố Hi n nay các ngân hàng t i Vi t Nam, nh t là các ngân hàng v n nhà n ướ c

ỷ ệ ố ỉ ở ứ ệ ậ ầ ủ ố ủ có t v n CAR ch ủ m c ti p c n 8% theo cách tính đ y đ v n có r i ro c a l

ể ế ớ ự ệ ượ ả ầ Basel II, do đó đ ti n t i th c hi n đ c quy trình ICAAP thì c n ph i nâng cao

ủ ả ở ớ ụ ộ ụ ộ ầ ỷ ệ ố t v n trên tài s n có r i ro b i so v i Tr l c t I thì Tr ứ c t II yêu c u m c

ạ ủ ữ ế ệ ề ơ ộ ơ ấ ố v n cao h n do tính đ n nhi u lo i r i ro h n. M t trong nh ng khái ni m r t

ế ọ ố ế tr ng y u trong khung ICAAP là v n kinh t (VKT hay EC: Economic Capital) và

ớ ố ữ ệ ậ ầ ố ị vi c so sánh gi a VKT v i v n yêu c u pháp lu t (V n pháp đ nh VPĐ hay RC:

ế ự ữ ơ ể ẫ ấ ả ố Regulatory Capital) có th d n đ n s không th ng nh t gi a c quan qu n lý

ướ ươ ạ Ở ừ ấ ị ự ơ nhà n c và ngân hàng th ng m i. ả ch ng m c nh t đ nh, các c quan qu n

ữ ể ế ề ấ ậ ươ ạ lý có th ch p nh n nh ng tính toán v VKT n u ngân hàng th ng m i có quy

ụ ể ế ả ượ trình ICAAP c th liên quan đ n tính toán VKT và gi i trình đ ệ ở c phê duy t b i

ướ Ở ể ệ ạ ơ Ngân hàng Nhà n c (NHNN) . khía c nh khác, VKT th hi n rõ ràng h n vai

ư ủ ụ ộ ị ố ủ ả trò c a Tr c t II, cũng nh c a ICAAP trong qu n tr v n ngân hàng và tuân th ủ

ệ ướ ệ ạ ươ theo Hi p c Basel (hi n t i là Basel II và t ng lai là Basel III).

ị ủ ư ệ ặ ả ẽ công tác qu n tr r i ro ch a toàn di n và ch t ch ứ Th hai,

ị ủ ư ẩ ị Các ngân hàng ch a xác đ nh rõ ràng kh u v r i ro

ế ự ủ ữ ế ẫ V n còn thi u s liên k t gi a các quy trình r i ro và đánh giá tài chính,

ổ ố phân b v n

ư ị ượ ủ ổ ẫ Các ngân hàng v n ch a xác đ nh đ ể ể c rõ ràng các r i ro b sung đ ki m

ư soát và đ a vào đánh giá theo quy trình ICAAP

ệ ằ ượ ủ Khó khăn trong vi c đánh giá /mô hình hóa nh m l ng hóa r i ro

ề ứ ộ ể ự ứ ế ầ ị ố Thi u rõ ràng v m c đ ki m tra s c ch u đ ng c n có và các nhân t bên

ầ ượ ngoài c n đ c xem xét.

ể ả ậ ơ ị công tác v n hành, qu n tr và ki m soát còn s sài ứ Th ba,

ư ư ượ ề ầ ả ị ẫ Các ngân hàng v n ch a đ a ra đ c các yêu c u v qu n tr quy trình

ầ ủ ụ ộ ứ ICAAP và cách th c đánh giá các yêu c u c a tr c t II nói chung và ICAAP

ở ơ nói riêng b i c quan giám sát.

ế ả ở ấ ự ề ắ ả ắ ộ ị Thi u qu n lý ầ c p đ ban qu n tr và s không ch c ch n v các yêu c u

báo cáo.

ự ư ề ệ ệ ỉ ứ ư ch a có khung pháp lý riêng đi u ch nh vi c th c hi n quy trình Th t ,

ICAAP

ư ủ ả ướ Ch a có các văn b n ban hành riêng c a Ngân hàng nhà n c cũng nh ư

ộ ộ ế ề ộ trong n i b ngân hàng v toàn b quy trình chính sách liên quan đ n quy

trình ICAAP.

ứ ự ế ể ế ế ệ còn thi u kinh nghi m tri n khai th c t ộ và thi u đ i ngũ nhân Th năm,

ự s có chuyên môn cao

ỏ ự ứ ể ộ ọ ỏ Tri n khai ICAAP là m t quá trình đòi h i s tìm tòi, nghiên c u, h c h i

ụ ứ ệ ả ệ ố ế ướ ế kinh nghi m và kh năng ng d ng các thông l qu c t . Tr ế c h t đó là thi u

ệ ướ ư ở ệ ể kinh nghi m tri n khai trong n c. Rõ ràng, ch a có ngân hàng nào Vi t Nam

ứ ể chính th c hoàn thành tri n khai Basel II nói chung và quy trình đánh giá an toàn

ộ ộ ự ế ệ ừ ọ ộ ố v n n i b ICAAP, do đó có m t th c t ỏ hi n nay là các ngân hàng v a h c h i

ừ ủ ự ệ ệ ệ ả và v a th c hi n. Tuy nhiên, vi c tham kh o kinh nghi m c a các ngân hàng

ướ ỉ ừ ở ứ ị ướ n c ngoài cũng ch d ng m c đ nh h ấ ng chung do tùy vào quy mô tính ch t,

ự ườ ườ ở ệ ạ ộ lĩnh v c ho t đ ng, môi tr ng pháp lý và môi tr ng kinh doanh mà Vi t Nam

ữ ứ ụ ể ụ ớ ướ ạ ể ẽ s có nh ng ng d ng và tri n khai c th khác v i các n c b n.

ớ ấ ứ ớ ệ ệ ề ộ Song song v i v n đ kinh nghi m thì m t thách th c l n hi n nay đó là

ấ ượ ự ự ề ồ ừ ứ ộ ấ v n đ nhân s . Ngu n nhân s ch t l ế ng cao v a có ki n th c sâu r ng v ề

ị ủ ệ ể ả ở ướ ạ ừ qu n tr r i ro, có kinh nghi m tri n khai ICAAP các n c khác, l i v a am

ự ể ễ ạ ệ ệ ế ấ hi u th c ti n kinh doanh t i các NHTM Vi t Nam hi n nay r t thi u. Hi n t ệ ạ i

ộ ố ự ụ ẫ ị ể m t s ngân hàng v n đang tích c c tuy n d ng các v trí chuyên viên tham gia

ổ ự ề ế ứ ữ ầ ớ vào t d án ICAAP v i nh ng yêu c u cao v ki n th c chuyên môn và kinh

ố ớ ự ệ ặ ầ ộ ộ nghi m công tác, xong đ i v i m t lĩnh v c đ c thù và yêu c u trình đ cao

ự ư ể ấ ọ ượ ứ chuyên sâu nh này, cũng r t khó đ các ngân hàng l a ch n ra đ c ng viên có

ể ượ ệ ẫ ạ ả ờ ộ ớ th làm đ c vi c luôn mà v n ph i thông qua đào t o m t th i gian m i có th ể

ượ ệ ầ ứ đáp ng đ c yêu c u công vi c.

ữ ủ ạ ế 3.3.3. Nguyên nhân c a nh ng h n ch

ầ ủ ư ổ ệ 3.3.3.1. Khuôn kh pháp lý ch a hoàn thi n và đ y đ

ệ ạ ệ ư ả ị Hi n nay t i Vi t Nam, ch a có văn b n pháp lý nào quy đ nh c th v ụ ể ề

ủ ả ổ ứ ữ ụ ư công tác qu n lý r i ro cho các t ch c tín d ng nói chung cũng nh nh ng quy

ụ ể ề ệ ự ệ ạ ẩ ị đ nh c th v vi c th c hi n quy trình ICAAP nói riêng. Bên c nh đó, chu n

ự ế ệ ự ế ắ ủ ư ụ ẩ ộ m c k toán Vi t Nam ch a áp d ng toàn b nguyên t c c a Chu n m c k toán

ố ế ế ậ ươ ứ ố Qu c t gây khó khăn trong công tác ti p c n các ph ng th c tính toán v n theo

ự ẩ ủ r i ro theo chu n m c qu c t ố ế .

ơ ở ạ ầ ứ ư ượ ầ 3.3.3.2 C s h t ng ch a đáp ng đ c yêu c u

ệ ơ ở ạ ầ ề ớ ệ ế ấ V n đ l n ti p theo chính là vi c c s h t ng công ngh thông tin, d ữ

ứ ư ệ ượ ệ ố ủ ề ầ li u ch a đáp ng đ ữ ệ c yêu c u v thông tin c a quy trình. H th ng d li u

ộ ầ ư ế ồ ế ưở ế ủ ch a đ ng b , đ y đ và thi u tính chi ti ả t gây nh h ng đ n công tác phân

ố ệ ừ ưở ệ ế ế ậ tích thông tin, s li u, t ả đó nh h ạ ủ ng đ n vi c đánh giá r i ro và l p k ho ch

v n. ố

ế ổ ộ ậ ứ ế ệ ạ Ngoài ra, đó còn thi u các t ch c x p h ng tín nhi m đ c l p các ngân

ủ ệ hàng và doanh nghi p gây khó khăn trong công tác đánh giá r i ro và các th ị

ườ tr ơ ở ng c s .

ơ ở ủ ứ ệ ệ ự 3.3.3.3 Thách th c trong vi c th c hi n giám sát trên c s r i ro

ụ ể ề ơ ở ị ủ ư ả ị Do ch a có c s pháp lý quy đ nh c th v quy trình qu n tr r i ro cho

ơ ở ủ ư ủ các ngân hàng cũng nh quy trình ICAAP nên khâu giám sát trên c s r i ro c a

ơ ướ ề ặ ỗ các c quan giám sát ngân hàng nhà n c g p nhi u khó khăn. M i ngân hàng

ế ậ ệ ố ữ ủ ắ ả thi ủ t l p h th ng qu n lý r i ro trên nh ng nguyên t c khác nhau và đánh giá r i

ươ ể ấ ơ ro theo các ph ng pháp khác nhau do đó r t khó đ các c quan giám sát có th ể

ượ ẽ ề ủ ủ ự ệ ặ rà soát, đánh giá đ c ch t ch v công tác th c hi n và tuân th c a các ngân

hàng.

ề ủ ự ệ ạ Bên c nh đó, công tác báo cáo v r i ro và th c hi n quy trình ICAAP cũng

ư ượ ụ ể ẫ ớ ả ị ệ ch a đ c quy đ nh c th thành văn b n pháp lý d n t ơ i vi c các c quan giám

ể ấ ượ ự ệ sát r t khó khăn đ đánh giá đ c tình hình th c hi n.

ậ ự ự ồ ế ạ ế ụ 3.3.3.4 Ngu n nhân l c và v t l c còn h n ch , thi u h t

ấ ượ ự ể ộ ể ủ ồ Có th nói, ngu n nhân l c ch t l ng cao và đ trình đ đ đánh giá, giám

ự ệ ệ ệ ố ế ị ủ ả sát vi c th c hi n các thông l qu n tr r i ro qu c t nói chung và ICAAP nói

ế ả ở ơ ả ạ ề riêng còn nhi u h n ch c c quan qu n lý, các ngân hàng và các l c l ự ượ ng

ị ườ ự ạ ạ ồ ươ ạ th tr ng. Bên c nh đó, ngu n nhân l c t i các ngân hàng th ng m i tham gia

ự ự ệ ế ể ệ ế tr c ti p vào xây d ng và tri n khai quy trình còn thi u kinh nghi m và hi n nay

ỏ ề ế ừ ự ứ ừ ư ệ ọ ệ đang v a th c hi n và v a tích lũy h c h i v ki n th c cũng nh kinh nghi m

ư ấ ướ ổ ậ ấ ừ t các hãng t v n, các ngân hàng n c ngoài và các bu i t p hu n trong và ngoài

ướ ủ ủ ướ n c c a chính ngân hàng đó và c a ngân hàng nhà n c.

ơ ở ạ ầ ệ ố ự ữ ệ ấ ơ H n n a, vi c xây d ng, nâng c p các h th ng c s h t ng công ngh ệ

ầ ư ầ ồ ẫ ớ ớ ỉ ự ệ cũng c n ngu n đ u t tài chính l n d n t ệ i vi c các ngân hàng ch th c hi n

ấ ượ ệ ố ừ ừ ể ấ ầ ạ nâng c p đ ụ ể c h th ng theo t ng c u ph n và t ng giai đo n tri n khai c th ,

ầ ư ộ ệ ố ả ượ ể ộ không th m t lúc đ u t và c i tiên toàn b h th ng đ c.

ứ ụ ả ạ ệ 3.3.4. Đánh giá kh năng ng d ng Quy trình ICAAP t i Vi t Nam

̃ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ơ ở ư ự ̣ ̣ ̣ Trên c s nh ng phân tich vê điêu kiên th c hiên quy trinh, bai hoc kinh

́ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ự ̣ ̉ ̣ ̣ ́ nghiêm quôc tê va th c tê triên khai Basell va quy trinh ICAAP tai Viêt Nam, tac

́ ̀ ́ ợ ư ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ gia tông h p lai kha năng ng dung Quy trinh ICAAP tai cac NHTM Viêt Nam

ư ̣ hiên nay nh sau:

́ ́ ́ ̀ ̀ ư ̉ ̣ ̣ ̣ Hinh 3.2. Đanh gia kha năng ng dung Quy trinh ICAAP tai Viêt Nam

́ ́ ́ ̀ ́ ư ́ ư ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ Ghi chu: Thang điêm đanh gia kha năng ng dung theo m c đô hoan thiên cua

̣ ̉ viêc triên khai

́ ́ ư ́ M c đanh gia Giai đoaṇ

ươ ̣ ̣ Đinh h ́ ự ng th c hiên 1

̣ ̉ ̣ Đang trong giai đoan chuân bi 2

ự ươ ̣ ̉ Đang th c hiên/triên khai b ̀ ́ c đâu 3

́ ̃ ̃ ́ ư ượ ̣ ̉ ̀ ̀ c yêu câu (vân cân 4 ̉

ự ̣ ̉ ̣ ̉ ̀ ơ ự Đang th c hiên, vê c ban đa đap ng đ ử chinh s a) Th c hiên/triên khai hiêu qua 5

ư ể ặ ạ ệ ̣ ̣ ̣ Có th nói m c dù hiên tai ch a có ngân hàng nào t i Vi ́ ư t Nam ng dung

̀ ̀ ứ ư ủ ệ ầ ộ ớ thanh công quy trinh ICAAP m t cách chính th c, đ y đ và toàn di n nh ng v i

ề ệ ố ự ề ự ữ ự ệ ậ ẩ ỹ ị nh ng s chu n b tích c c v nhân l c, v h th ng k thu t, công ngh thông

́ ư

ự

ư ầ ư ươ ữ ệ ự ọ tin, d li u báo cáo và s chú tr ng, quan tâm cũng nh đ u t t ố ớ ng đ i l n vào

c đanh gia d a trên th c tê m c đô đap ng cac nôi dung

́ ư ́

ượ ự

́ ̃ ư

́ ư ̉ ự ́

5 Kha năng ng dung Quy trinh tai Viêt Nam đ ̀ ơ c ban đê th c hiên quy trinh ICAAP đuc rut d a trên nh ng bai hoc kinh nghiêm quôc tê va nh ng điêu ̉ ự kiên cân thiêt đê th c hiên quy trinh.

̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣

ự ế ả các d án liên quan đ n Basel II nói chung và ICAAP nói riêng thì tác gi cho

ươ ạ ạ ệ ả ằ r ng, các ngân hàng th ng m i t i Vi ể ể ủ t Nam hoàn toàn có đ kh năng đ tri n

ị ố ụ ứ ủ ả khai và ng d ng quy trình ICAAP vào qu n tr v n theo r i ro trong m t t ộ ươ ng

lai không xa.

ướ ắ ẫ ề ở ướ Tr ấ c m t v n còn r t nhi u khó khăn phía tr ầ c mà các ngân hàng c n

ả ượ ể ự ể ệ ượ ơ ở ữ ph i v t qua đ có th th c hi n đ c quy trình, trên c s nh ng phân tích v ề

ậ ợ ế ư ạ ở ướ thu n l i, khó khăn và nguyên nhân h n ch nh đã trình bày ầ ph n tr c, trong

́ ̀ ả ẽ ề ộ ố ả ứ ả phân tiêp theo, tác gi ấ s đ xu t m t s gi ụ i pháp nâng cao kh năng ng d ng

ộ ể ư ẩ ệ ạ ự ế ệ quy trình ICAAP cũng nh đ y nhanh ti n đ tri n khai, th c hi n t i Vi t Nam

ớ ờ trong th i gian t i.

ộ ố ả ề ấ ụ ứ ằ 3.4. Đ xu t m t s gi ả i pháp nh m nâng cao kh năng ng d ng quy trình

ố ộ ộ ạ ươ ệ đánh giá an toàn v n n i b t i các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam

ề ấ ố ớ ướ 3.4.1. Đ xu t đ i v i Ngân hàng nhà n c

ệ ơ ở 3.4.1.1. Hoàn thi n c s pháp lý

ể ị ướ ự ệ ẩ ồ ộ Đ đ nh h ng các ngân hàng th c hi n chu n xác, đ ng b theo các tiêu

ẩ ủ ố chu n c a Basel II nói chung và quy trình đánh giá an toàn v n ICAAP theo Tr ụ

ướ ệ ầ ư ữ ướ ộ c t II nói chung, Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam c n đ a ra nh ng h ng d n t ẫ ừ

ớ ụ ể ề ơ ở ộ khái quát t i c th v các n i dung theo Basel II trên c s đánh giá tình hình

ự ế ứ ộ ể ạ ệ ể ị th c t ứ và m c đ đáp ng tri n khai t i Vi ữ t Nam đ có nh ng quy đ nh c th ụ ể

và phù h p.ợ

ướ ụ ể ề ỷ ệ ầ ị Ngân hàng Nhà n c c n ban hành các quy đ nh c th v t l an toàn

ủ ề ướ ẫ ế ề ệ ệ ả ố v n, v khung qu n lý r i ro và các h ng d n chi ti ự t v vi c th c hi n và áp

ứ ể ừ ể ợ ớ ụ d ng quy trình ICAAP đ các ngân hàng có căn c tri n khai v a phù h p v i

ệ ố ế ướ ạ ộ ị ủ ả ạ ệ thông l qu c t ị và đ nh h ng ho t đ ng qu n tr r i ro t i Vi t Nam.

ự ế ẩ ớ ệ ệ ầ Song song v i đó, Chu n m c k toán Vi t Nam c n hoàn thi n theo các

ắ ủ ố ế ể ự ụ ể ế ẩ nguyên t c c a chu n m c k toán qu c t ụ đ có th ph c v đánh giá đ ượ c

ủ ể ế ả ả ụ ụ ạ ầ đ y đ , chính xác các tài kho n ph c v h ch toán, k toán, ki m toán và qu n

ị ơ ở ữ ệ tr c s d li u.

100

ể ệ 3.4.1.2. Hoàn thi n công tác đánh giá, thanh ki m tra và giám sát

ứ ự ề ầ Th nh t ổ ấ , NHNN c n xây d ng khuôn kh pháp lý v đánh giá và thanh tra

ệ ữ ố ơ ở ố ủ ệ giám sát ngân hàng trên c s m i quan h gi a v n và r i ro trong vi c rà soát

ự ệ ộ ộ ủ ừ quy trình đánh giá an toàn vón n i b c a t ng ngân hàng đang th c hi n.

ơ ở ủ ố ớ ộ ố ự ệ ể ứ Th hai , th c hi n thí đi m thanh tra trên c s r i ro đ i v i m t s ngân

ơ ở ế ể ề ạ ặ hàng, chi nhánh ngân hàng. Trên c s đó, lên k ho ch thanh, ki m tra đ u đ n

ị ủ ự ủ ệ ẩ ả ệ tình hình th c hi n và tuân th các tiêu chu n qu n tr r i ro theo thông l ố qu c

ộ ộ ể ư ụ ố ế t và tình hình áp d ng quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP đ đ a ra

ớ ố ả ữ ề ấ ợ ỉ ỉ ế nh ng đánh giá, ch n ch nh và đi u ch nh cho phù h p v i b i c nh kinh t , th ị

ườ ữ ổ ệ ố ế tr ng và nh ng thay đ i trong thông l qu c t .

ơ ở ữ ệ ệ ố ự ụ ụ ệ Th baứ , xây d ng và hoàn thi n h th ng c s d li u ph c v công tác

ạ ộ ớ ế ậ ế ơ đánh giá ho t đ ng các ngân hàng. Song song v i đó, thi t l p c ch báo cáo

ỳ ể ượ ứ ị đ nh k đ làm căn c đánh giá và giám sát đ c chính xác.

ạ ượ ộ ủ ộ ầ Th tứ ư, c n đào t o đ c đ i ngũ thanh tra giám sát đ trình đ chuyên môn

ị ủ ố ế ề ả ẩ ề v qu n tr r i ro theo chu n qu c t , v Basel II và quy trình đánh giá an toàn

ườ ử ạ ậ ấ ướ ố v n ICAAP; th ng xuyên đào t o và c đi t p hu n n ể c ngoài đ nâng cao

ế ệ ố ế ị ủ ả ệ ọ ỏ ứ ề ki n th c v thông l qu n tr r i ro qu c t và h c h i kinh nghi m đánh giá,

ế ớ ủ ể ự ế thanh ki m tra c a các ngân hàng trên th gi i liên quan đ n lĩnh v c chuyên môn

ơ ở ấ ạ ệ ể ề ậ ả đ m nhi m. Trên c s đó, có th truy n thông và t p hu n l i cho các ngân

ươ ạ ể ả ự ệ ả hàng th ệ ng m i đ đ m b o vi c th c hi n Basel II và quy trình ICAAP đ ượ c

ệ ả ẩ hi u qu và đúng chu n.

ậ ổ ứ ế ạ ộ ậ ệ 3.4.1.3. Thành l p các t ch c x p h ng tín nhi m đ c l p

ố ớ ủ ầ ổ ứ ế ạ Đ i v i công tác đánh giá r i ro, c n hình thành các t ch c x p h ng tín

ủ ề ộ ậ ể ế ệ ệ ệ ạ nhi m đ c l p có đ đi u ki n đ x p h ng doanh nghi p, khách hàng vay.

ế ệ ẽ ạ ơ ả Thông tin x p h ng tín nhi m ngân hàng s giúp cho NHNN và các c quan qu n

ấ ượ ạ ộ ủ ừ ơ ở lý c p cao đánh giá đ c tình hình ho t đ ng c a t ng ngân hàng, có c s thông

ể ư ữ ể ơ ở tin đ so sánh trên toàn ngành. Trên c s đó, NHNN có th đ a ra nh ng gi ả i

ẩ ự ấ ể ạ ộ ừ ể ợ pháp thích h p nh t đ thúc đ y s phát tri n và ho t đ ng t ng ngân hàng nói

101

ả ả ằ ộ ườ riêng và toàn ngành nói chung, nh m b o đ m m t môi tr ạ ng tài chính ho t

ạ ổ ị ướ ể ị ộ đ ng n đ nh và lành m nh. Ngoài ra, Ngân hàng nhà n c có th xác đ nh đ ượ c

ộ ủ ứ ế ệ ạ ừ ừ m c đ r i ro theo t ng ngành, vùng kinh t , lo i hình doanh nghi p, t đó có

ề ệ ụ ợ ổ ứ chính sách ti n t , tín d ng thích h p, thanh tra giám sát các t ụ ch c tín d ng.

ố ớ ệ ế ạ ượ ị ườ Đ i v i các ngân hàng, x p h ng tín nhi m giúp duy trì đ c th tr ng huy

ả ả ố ọ ườ ị ườ ợ ộ đ ng v n trong m i hoàn c nh, ngay c trong tr ng h p th tr ng đang có

ấ ợ ữ ế ộ ị ườ ả ổ ị nh ng bi n đ ng b t l i và nâng cao kh năng n đ nh th tr ng.

ị ướ ỗ ợ ự ệ 3.4.1.4. Nâng cao vai trò đ nh h ng và h tr th c hi n quy trình

ạ ộ ố ớ ủ ươ ệ Đ i v i ho t đ ng c a các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam, Ngân hàng

ướ ỉ ạ ữ ề ả ả ả Nhà n ạ ộ c ch đ o qu n lý, giám sát và đ m b o tính b n v ng trong ho t đ ng

Ở ướ ị ẵ ỉ các ngân hàng. vai trò đó, Ngân hàng Nhà n ẩ c không ch chu n b s n sàng

ữ ầ ầ ộ ả cho nh ng yêu c u ngày m t nâng cao trong giám sát ngân hàng, mà còn c n đ m

ệ ấ ả ỗ ợ ươ ạ ả b o vi c cung c p các gi i pháp h tr cho các ngân hàng th ệ ng m i trong vi c

ạ ộ ủ ớ ề ệ ả ợ ố ả ả đ m b o tuân th v i đi u ki n và b i c nh phù h p trong ho t đ ng kinh doanh

ả ạ ệ ị và qu n tr ngân hàng t i Vi t Nam.

ể ế ể ả ị ộ Theo ti n trình tri n khai Basel II, khung qu n tr ICAAP có th nói là m t

ố ớ ủ ầ ơ ọ ph n quan tr ng c a các c quan giám sát ngân hàng. Đ i v i ngân hàng trung

ươ ủ ướ ệ ạ ể ng c a các n c đã tri n khai Basel II (và hi n t i đã và đang tri n ể khai tuân

ủ ệ ấ ướ ư ề ầ ẫ th theo Basel III), vi c cung c p các h ng d n cũng nh yêu c u v ICAAP

ượ ư ủ ổ đ c đ a ra rõ ràng trên các c ng thông tin c a các ngân hàng trung ươ đ cácể ng

ươ ự ệ ả ngân hàng th ạ ng m i có th ể tham kh o và th c hi n theo đúng yêu c u c a c ầ ủ ơ

ả quan qu n lý.

ướ ươ ệ ệ ẵ Tr c khi các ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam s n sàng cho vi c tuân th ủ

ữ ướ Basel II nói chung và ICAAP nói riêng, gi a Ngân hàng Nhà n c và các ngân

ươ ể ổ ứ ệ ộ ổ ị hàng th ng m i ạ có th t ch c các h i ngh chuyên môn các bu i làm vi c đ ể

ự ẻ ệ ệ ằ ả ổ ứ ả cùng trao đ i và chia s nh m đ m b o vi c th c hi n theo ICAAP, đáp ng

ượ ụ ề ầ ừ ả ơ ướ đ c đúng yêu c u và m c đích đ ra t phía c quan qu n lý nhà n c và t ừ

ươ ữ ệ ạ ồ phía các ngân hàng th ng m i. Nh ng vi c này bao g m:

102

ướ ự ả ữ ẻ ế ầ - Ngân hàng Nhà n ấ c chia s nh ng d th o liên quan đ n yêu c u cung c p

ứ ể ẩ ị ệ ả thông tin theo ICAAP đ các ngân hàng ý th c và chu n b các công vi c đ m

ượ ứ ẩ ạ ầ ộ ị ả b o các thông tin đ c chu n b theo đúng d ng th c và n i dung yêu c u;

- ươ ạ ướ ả ậ Các ngân hàng th ng m i và Ngân hàng Nhà n ố c cùng th o lu n và th ng

ứ ề ể ả ấ ồ ị ề nh t các đi u kho n trong quy đ nh, bao g m cách th c ki m soát và truy n

ả t i thông tin;

ướ ỗ ợ ươ ạ ề ấ - Ngân hàng Nhà n c h tr các ngân hàng th ng m i v các v n đ k ề ỹ

ư ấ ẫ ổ ữ ệ ể ấ ậ thu t (t v n, cung c p d li u m u/t ng quan,…) đ các ngân hàng ti ế t

ượ ồ ự ủ ế ệ ki m đ c các ngu n l c c a mình, qua đó ti ệ t ki m đ ượ ngu n l c ồ ự xã c

h i;ộ

ướ ệ ừ ế ấ ầ ộ - Ngân hàng Nhà n ầ c phê duy t t ng c u ph n theo ti n đ mà không c n

ờ ế ệ ạ ươ ạ ch đ n khi hoàn thi n ICCAP t i các ngân hàng th ệ ớ ng m i m i phê duy t,

ệ ể ằ ắ ả ờ ố nh m rút ng n, gi m thi u th i gian phê duy t cu i cùng cho ICAAP.

ướ ứ ể ầ - Ngay tr c khi tri n khai chính th c ICAAP và yêu c u các ngân hàng

ươ ạ ướ ể ư th ng m i báo cáo, Ngân hàng Nhà n ệ ổ c có th đ a lên c ng thông tin đi n

ể ẫ ả ế ầ ử t các m u bi u và gi i thích chi ti ẫ t các thông tin yêu c u trong các m u

ể ể ươ ạ ớ ự ệ ể ớ bi u này đ các ngân hàng th ng m i s m tri n khai th c hi n v i Ngân

hàng Nhà n c.ướ

ề ấ ố ớ ươ 3.4.2. Đ xu t đ i v i các ngân hàng th ạ ng m i

ệ ơ ở ạ ầ 3.4.2.1. Hoàn thi n c s h t ng

ể ự ệ ố ộ ề ả ầ Đ th c hi n t t Basel II và quy trình ICAAP, c n có m t n n t ng c s ơ ở

ố ụ ụ ể ạ ầ h t ng tài chính t t ph c v quá trình rà soát, đánh giá, ki m tra và giám sát.

ứ ự ầ ả ượ ữ ệ ậ Th nh t ả ấ , c n đ m b o xây d ng đ c kho d li u (Data Pool) t p trung

ạ ộ ủ ệ ệ ộ ữ ệ ẽ ả thông tin c a toàn b ho t đ ng ngân hàng. Vi c hoàn thi n kho d li u s đ m

ượ ế ừ ạ ộ ượ ả ượ ả b o đ c các thông tin liên quan đ n t ng ho t đ ng đ c mô t và l ng hóa

ộ ữ ệ ấ ợ ố ấ ớ chính xác, h p nh t, logic và th ng nh t v i toàn b d li u thông tin khác liên

ệ ố quan trên toàn h th ng.

103

ơ ở ạ ầ ệ ầ ượ ế ứ Th hai , c s h t ng công ngh thông tin c n đ ậ c nâng cao và ti p c n

ế ớ ể ụ ụ ế ệ ẩ ớ v i các tiêu chu n và công ngh tiên ti n trên th gi i đ ph c v cho quá trình

ượ ự ộ ố ớ ủ đánh giá và giám sát đ c chính xác, nhanh chóng và t đ ng hóa. Đ i v i r i ro

ị ườ ạ ộ ủ ạ ẩ ầ ả ệ ế th tr ng, r i ro ho t đ ng c n đ y m nh các gi i pháp công ngh tiên ti n nh ư

ụ ự ế ớ ệ ế ệ ổ ứ đi n toán đám mây, công c tr c tuy n… Trên th gi i hi n nay, các t ch c tài

ứ ụ ệ ả ệ ố chính thông minh đang ng d ng các h th ng đi n toán có kh năng phân tích đ ể

ứ ộ ẵ ể ủ ủ ệ ế ả ữ gi m thi u r i ro liên quan đ n m c đ s n sàng c a công ngh thông tin, nh ng

ừ ả ạ ộ ủ ị ầ ho t đ ng l a đ o trong thanh toán và tuân th các quy đ nh pháp lý. Do đó c n

ậ ữ ệ ệ ệ ả ả ả ạ ể ả hi n đ i hóa công ngh ngân hàng đ đ m b o qu n lý và b o m t d li u, ch ủ

ự ố ạ ủ ộ ấ ạ ấ ừ ố ị ộ đ ng d đoán và ch ng l i các t n công c a t i ph m và t n công t ch i d ch

ố ạ ừ ả ạ ộ ự ế ị ị ụ v , ch ng l i ho t đ ng l a đ o tr c tuy n, giám sát giao d ch, giám sát giao d ch

ệ ể ấ ả ọ và phát hi n hành vi kh nghi, l c các danh sách và ch m đi m KYC (Know

yourcustomer).

ộ ộ ể ệ 3.4.2.2. Hoàn thi n khung ki m tra, đánh giá và giám sát n i b

ự ệ ớ ộ Song song v i quá trình xây d ng và hoàn thi n các n i dung theo Basel II,

ầ ự ộ ộ ệ ự các ngân hàng cũng c n t ự xây d ng khung đánh giá, giám sát n i b vi c th c

ệ ẩ ệ ố ế ị ứ ư ẩ hi n các tiêu chu n theo thông l qu c t ụ cũng nh quá trình chu n b , ng d ng

ố và rà soát đánh giá theo quy trình đánh giá an toàn v n ICAAP.

ộ ộ ị ế ể ứ ứ ặ ơ ộ ỳ ủ Đ t ra c ch ki m tra n i b đ nh k và đánh giá m c đ đáp ng c a

ư ứ ộ ủ ế ự ứ ệ ệ ả vi c th c hi n quy trình cũng nh m c đ đáp ng c a k t qu đánh giá theo quy

ố ớ ệ ạ ủ ệ ố ị ườ ủ ầ trình đ i v i các yêu c u hi n t i c a h th ng, c a th tr ủ ng và c a khung

ữ ể ề ớ ợ ỉ pháp lý đ có nh ng đi u ch nh cho phù h p v i tình hình th c t ự ế .

ườ ộ ể ộ ủ ề ạ Th ộ ng xuyên đào t o, nâng cao trình đ c a cán b ki m tra v các n i

ị ủ ả ệ ố ế ệ ụ ề dung chuyên môn nghi p v v qu n tr r i ro, thông l qu c t nói chung và quy

ố ớ ộ ộ ộ ụ ố trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP nói riêng. Đ i v i đ i ngũ ph trách quy

ệ ụ ầ ủ ạ ủ ứ ế ề ệ ầ ặ ộ trình c n có ki n th c nghi p v đ y đ và toàn di n v các lo i r i ro ho c đ i

104

ẽ ố ớ ố ợ ủ ầ ặ ệ ố ngũ này c n ph i h p ch t ch đ i v i các phòng ban r i ro trên toàn h th ng

ề ế ỉ ể ư đ đ a ra đánh giá, đi u ch nh tùy bi n theo tình hình th c t ự ế .

B ph n ki m tra, giám sát n i b c n đ m b o ti n đ báo cáo k p th i và

ộ ộ ầ ể ế ả ả ậ ộ ộ ờ ị

ủ ế ơ ơ ỳ ị đ nh k theo c ch báo cáo c a C quan giám sát ngân hàng và Ngân hàng nhà

ướ ể ả ủ ủ ế ả ơ n c đ đ m b o tuân th theo đúng quy ch đánh giá, giám sát c a các c quan

này.

ồ ể ự 3.4.2.3. Phát tri n ngu n nhân l c

Nh đã đ c p trong ph n khó khăn thách th c, v n đ ngu n nhân l c có

ề ậ ư ứ ự ề ầ ấ ồ

ố ạ ề ệ chuyên môn v quy trình đánh giá an toàn v n t ấ i các ngân hàng hi n đang r t

ầ ậ ự ế ả ộ ớ thi u. Do đó, các ngân hàng c n l p ra m t ban qu n lý d án v i các thành viên

ự ự ự ề ể ớ chuyên v xây d ng, tri n khai quy trình. Song song v i đó, tích c c t ạ đào t o và

ụ ặ ể ắ ệ ạ ộ ệ ữ ử c các cán b đi đào t o đ n m v ng chuyên môn nghi p v . Đ c bi ầ t, c n có

ế ợ ợ ậ ấ ớ ướ ướ các đ t t p hu n k t h p v i ngân hàng nhà n c và các ngân hàng n c ngoài

ụ ệ ệ ầ ỏ ổ ể ọ đ h c h i nghi p v , trao đ i kinh nghi m. Các ngân hàng c n có chi n l ế ượ c

ạ ụ ể ể ả ả ả ộ ổ ự ượ đào t o c th và bài b n đ đ m b o các cán b trong t d án đ c trang b đ ị ủ

ệ ể ể ệ ụ ứ ế ệ ả ỹ ki n th c, nghi p v và k năng làm vi c đ tri n khai hi u qu ICAAP.

ề ớ ố ầ ủ ả ắ ả ộ 3.4.2.4. Công tác qu n lý v n c n g n li n v i công tác qu n lý r i ro m t

ồ ệ ả ộ ệ ạ cách đ ng b , hi n đ i và hi u qu

ố ớ ơ ở ữ ủ ệ ầ Trên c s nh ng yêu c u đ i v i quy trình ICAAP và kinh nghi m c a các

ụ ố ệ ự ầ ượ qu c gia đã áp d ng thành công, các ngân hàng Vi t Nam c n xây d ng đ c quy

ả ớ ủ ệ ệ ạ ấ ả ố ộ ồ trình qu n lý v n và r i ro hi n đ i, đ ng b và hi u qu v i các c u ph n c ầ ụ

ể ư th nh sau:

ể ượ ị ủ ủ ẩ M t làộ , các ngân hàng phát tri n đ c khung và kh u v r i ro c a ngân

ờ ỳ ừ ề ạ ả ầ ỏ hàng trong t ng th i k . Đi u này đòi h i ban lãnh đ o ngân hàng ph i có t m

ế ượ ả ố ủ ặ nhìn chi n l c và đánh giá chính xác các r i ro mà ngân hàng ph i đ i m t.

ự ể ượ ả Hai là, các ngân hàng ph i xây d ng và phát tri n đ c quy trình đánh giá

ư ủ ị ườ ủ ụ ủ ế ọ ủ ố ớ ừ đ i v i t ng r i ro tr ng y u nh r i ro tín d ng, r i ro th tr ạ ng, r i ro ho t

ự ụ ậ ồ ờ ượ ủ ệ ộ đ ng….đ ng th i xây d ng và v n d ng các mô hình l ạ ng hóa r i ro hi n đ i

105

ả ượ ả ủ ữ ể ả đ đ m b o đ ế c công tác đánh giá chính xác. K t qu c a nh ng quy trình này

ụ ụ ệ ầ ồ ọ ẽ s làm ngu n thông tin đ u vào quan tr ng ph c v cho vi c đánh giá an toàn

ể ượ ế ợ ề ầ ẩ ủ ố v n theo các r i ro. Đ làm đ c đi u này, các ngân hàng c n k t h p chu n b ị

ể ắ ủ ứ ế ệ ắ ư ọ ề ặ v m t công ngh , ki n th c chuyên sâu đ n m ch c các r i ro cũng nh h c

ế ớ ể ứ ụ ệ ạ ả ị ủ ỏ h i các quy trình qu n tr r i ro hi n đ i trên th gi i đ ng d ng vào th c t ự ế

ệ ạ t i Vi t Nam.

ủ ế ế ạ ạ ậ ố ự Ba là, c ng c công tác l p k ho ch tài chính, k ho ch kinh doanh d a

ủ ủ ệ ạ trên r i ro. Ngân hàng là lo i hình doanh nghi p kinh doanh r i ro, do đó mà toàn

ạ ộ ơ ở ủ ế ề ạ ậ ả ộ b các ho t đ ng l p k ho ch đ u ph i bám sát trên c s đánh giá các r i ro

ủ ả ặ ể ả ố ế ạ ả ợ mà ngân hàng ph i đ i m t đ tăng tính kh thi, tính h p lý c a b n k ho ch, t ừ

ậ ợ ề ệ ạ ữ ự ề ệ ỉ đó t o đi u ki n thu n l ặ i trong quá trình th c hi n, tránh nh ng đi u ch nh ho c

ổ ườ ướ ượ ủ ả ưở ế ả thay đ i do không l ng tr c đ c r i ro làm nh h ế ng đ n k t qu kinh

ự ạ ộ ủ ị ổ doanh và s ho t đ ng n đ nh c a ngân hàng.

ế ợ ự ể ẳ ầ B n làố ớ , các ngân hàng c n xây d ng các bài ki m tra căng th ng k t h p v i

ố ớ ể ừ ủ ả ị ơ ở ế ả ấ phân tích k ch b n đ i v i các r i ro đ t ệ đó l y k t qu làm c s cho vi c

ư ễ ừ ế ậ ạ ố ỳ ượ l ế ng hóa và l p k ho ch v n trong t ng chu k kinh doanh cũng nh di n bi n

ị ườ ủ c a th tr ng.

ả ủ ủ ệ 3.4.2.5. Nâng cao tính tuân th và hi u qu c a công tác báo cáo

ạ ộ ị ự ủ ộ Quy trình ICAAP là m t ho t đ ng mang tính tuân th và ch u s giám sát,

ẽ ủ ả ả ặ ơ ướ qu n lý ch t ch c a các c quan qu n lý nhà n c, do đó công tác báo cáo cũng

ả ượ ự ệ ạ ẩ ỉ ầ c n ph i đ c các ngân hàng th c hi n nghiêm ch nh. Trong giai đo n chu n b ị

ư ệ ữ ệ ị ệ ể ự đ th c hi n quy trình nh hi n nay, vi c các ngân hàng có nh ng báo cáo k p

ờ ề ủ ủ ẽ ố ổ th i v tình hình v n và r i ro c a mình s giúp NHNN có cái nhìn t ng quan và

ệ ố ề ứ ừ ụ ụ ỏ ủ chính xác v s c kh e c a toàn h th ng, t đó ph c v cho quá trình ban hành

ả ướ ự ệ ệ ế ẫ các văn b n h ng d n, các chính sách liên quan đ n vi c th c hi n quy trình đ ể

ạ ộ ả ợ ớ ạ ệ ả đ m b o phù h p v i ho t đ ng ngân hàng t i Vi t Nam. Thêm vào đó, trong quá

106

ụ ự ủ ệ ả ơ ữ trình th c hi n áp d ng quy trình các ngân hàng càng ph i tuân th cao h n n a

ề ẽ ệ ở ứ ữ vi c báo cáo b i qua đó NHNN s có nh ng đánh giá chính xác v tình hình s c

ụ ể ừ ỏ ủ ệ ố ủ ừ ư kh e c a h th ng ngân hàng và c a t ng ngân hàng c th , t đó đ a ra các

ữ ự ư ệ ệ ệ ặ ấ ỉ ề bi n pháp ho c ch n ch nh vi c th c hi n quy trình cũng nh có nh ng đi u

ị ườ ủ ế ợ ộ ỉ ch nh phù h p theo bi n đ ng c a th tr ng tài chính.

ế ậ ươ K t lu n ch ng 3

ơ ả ơ ở ủ ự ệ ệ ầ ọ Trên c s các yêu c u c b n c a vi c th c hi n quy trình, các bài h c

ệ ể ở ế ớ ố kinh nghi m tri n khai các qu c gia trên th gi i và phân tích tình hình th c t ự ế

ể ạ ệ ươ ữ ư ậ tri n khai t i Vi t Nam, trong ch ng 3 lu n văn đã đ a ra nh ng đánh giá v ề

ứ ụ ả ệ ừ kh năng ng d ng quy trình ICAAP cho các NHTM Vi t Nam và t đó làm c ơ

ộ ố ả ệ ấ ụ ứ ể ả ạ ề ở s cho vi c đ xu t m t s gi i pháp đ nâng cao kh năng ng d ng t i Vi ệ t

Nam.

107

Ậ Ế K T LU N

ừ ế ứ ả ả ượ ữ ế ̣ T k t qu nghiên c u trên, tác gi rút ra đ ậ c nh ng k t lu n quan trong

ộ ộ ụ ứ ả ố ề v đánh giá kh năng ng d ng Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP t ạ i

ươ ệ ư các Ngân hàng th ạ ng m i Vi t Nam nh sau:

̀ ữ ự ệ ằ ắ ự ướ ầ n m trong quá trình th c hi n Basel II b t Vê nh ng thành t u b c đ u,

ữ ẩ ị ầ ừ đ u t năm 2016 nên các ngân hàng đã có nh ng b ướ ầ ư c đ u t ầ và chu n b và đ u

ơ ở ạ ầ ự ề ệ ả ố ồ ư ươ t t ng đ i bàn b n v tài chính, ngu n nhân l c, c s h t ng công ngh , kho

ữ ệ ự ổ ư ứ ẻ ỏ ọ ổ thông tin d li u cũng nh tích c c t ch c các bu i chia s và h c h i kinh

ể ệ ừ ướ ướ ầ ấ ừ ầ ấ nghi m tri n khai t các n c đi tr ầ c, d n d n hoàn t ẩ t t ng c u ph n chu n

ệ ể ồ ộ ị b cho vi c tri n khai đ ng b quy trình.

̀ ́ ư ộ ướ ứ do ch a có m t ngân hàng nào trong n c có Vê kho khăn và thách th c,

ể ệ kinh nghi m tri n khai Basel II và quy trình ICAAP nên hoàn toàn các ngân hàng

ệ ạ ề ừ ự ừ ể ệ ạ ọ ỏ hi n t ữ i đ u đang v a tìm hi u h c h i và v a th c hi n. Bên c nh đó, nh ng

ự ứ ế ệ ồ ộ ồ ộ thách th c trong vi c tìm ki m ngu n nhân l c trình đ cao, đ ng b hóa h ệ

ữ ệ ữ ệ ế ố ộ ị th ng d li u ngân hàng, nâng cao trình đ công ngh và thi u nh ng đ nh h ướ ng

ỉ ạ ủ ướ ề ệ ự ệ ch đ o rõ ràng c a nhà n c v vi c th c hi n quy trình.

̀ ́ ụ ả ạ ̉ ứ muôn nâng cao kh năng ng d ng quy trình ICAAP t i Vi ệ t ́ Vê giai phap,

́ ̃ ́ ́ ́ ̃ ́ ợ ầ ự ư ơ ̣ ̉ Nam, c n co s phôi kêt h p chăt che gi a cac giai phap t ̀ ̃ ư vi mô t ́ i vi mô, quan

́ ̀ ́ ́ ́ ươ ư ươ ơ ̉ ̉ ̣ ̣ ̉ điêm chi đao, đinh h ́ ng t ̀ phia Nha n ́ c cho t ̀ ́ i giai phap vê phia cac ngân

́ ̀ ́ ở ệ ư ả ộ ị ướ ̉ ̣ hang. Co thê noi hiên nay Vi t Nam, ch a có m t văn b n nào đ nh h ng c ụ

ể ề ệ ự ệ ướ ầ ả th v vi c th c hi n quy trình này. ́ Do đo, Nhà n c c n ph i tích c c h tr ự ỗ ợ

ố ớ ỉ ạ ủ ệ ẫ ắ ự khung pháp lý và nâng cao vai trò d n d t ch đ o c a mình đ i v i vi c th c

ộ ộ ạ ệ ố ươ ạ hi n quy trình đánh giá an toàn v n n i b t i các ngân hàng th ng m i.

ể ướ ể ớ ứ ệ ượ ủ ầ ả Có th nói đ h ng t i vi c đáp ng đ ề c các yêu c u v qu n lý r i ro

ệ ố ế ự ệ ệ theo thông l qu c t nói chung và vi c th c hi n quy trình ICAAP nói riêng, t ừ

ả ơ ướ ả ầ ậ phía c quan qu n lý nhà n c và các ngân hàng c n ph i luôn nh n th c đ ứ ượ c

ạ ộ ủ ữ ế ề ọ ộ ầ t m quan tr ng c a ho t đ ng này và bi n đi u đó thành nh ng hành đ ng c ụ

ể ể ự ệ ả ặ ả ượ ế th đ th c hi n nghiêm ng t quy trình, đ m b o đ ả ầ c k t qu đ u ra nh k ư ỳ

108

ụ ả ả ơ ượ ệ ố ượ ọ v ng và m c tiêu xa h n là đ m b o đ c h th ng ngân hàng v ọ t qua m i

ề ữ ế ụ ủ ể ả kh ng ho ng, ti p t c phát tri n b n v ng, an toàn.

109

Ụ Ả Ệ DANH M C TÀI LI U THAM KH O

ệ ế Tài li u Ti ng Vi ệ t

ứ ễ ạ ồ ệ ướ ự ả Hi p c Basel III và s nh

1. Nguy n Chí Đ c và T Thu H ng Nhung,

ưở ế ỉ ạ ệ ị ườ h ng đ n các ch tiêu giám sát ngân hàng t i Vi t Nam, Báo Th tr ng tài

ề ệ ố chính ti n t , s 18 (435) tháng 9/2015

ệ ệ ướ ố ố ế ụ ệ Áp d ng Hi p c v n Basel II: Kinh nghi m qu c t và ầ 2. Tr n Vi t Dung,

ệ ậ Hàm cho Vi t Nam, ế Lu n án ti n sĩ kinh t ế

ả ủ ẩ ố ệ ớ t Nam v i

3. Hoàng Công Gia Khánh, Đ i sánh tiêu chu n thanh kho n c a Vi

ạ ố Basel III, T p chí Ngân hàng, s 8 tháng 4/2016

ộ ộ ụ ữ ố ị ợ Quy trình đánh giá an toàn v n n i b ICAAP và nh ng áp d ng

4. Lê Th L i,

ệ ạ ố trong ngành ngân hàng Vi t Nam, T p chí Ngân hàng, s 1 tháng 1/2016

ị ồ ủ ế ạ ụ , Basel II và k ho ch áp d ng vào kinh doanh c a ngân

5. Đoàn Th H ng Nga

ệ ạ ỳ hàng Vi t Nam , T p chí Tài chính, k 1 tháng 8/2015

ễ ặ ọ ệ ươ M i quan h ố

6. Lê Thanh Ng c, Đ ng Trí Dũng, Lê Nguy n Minh Ph

ng,

ữ ỷ ệ ố ự ủ ươ ứ ạ ừ gi a t v n t l ủ có và r i ro c a ngân hàng th ằ ng m i: B ng ch ng t

ệ ể ạ ố ộ Vi t Nam, ậ T p chí Phát tri n và H i nh p, s 25 (35) tháng 1112/2015

ễ ế ả ị ị Xây

7. Vũ Th Kim Oanh, Vũ H i Y n, Nguy n Th Thu Trang, Bùi Huy Trung,

ị ự ử ứ ụ ủ ừ ự ễ ế ế ự d ng mô hình th s c ch u đ ng r i ro tín d ng – t lý thuy t đ n th c ti n

ệ ạ ố ạ t i Vi t Nam, T p chí Ngân hàng, s 19 tháng 10/2016

ễ ạ ọ ố ớ ị ự ứ ể ị

8.

Ki m đ nh s c ch u đ ng đ i v i Nguy n Ng c Th ch, ThS. Lê Hoài Anh,

ụ ươ ạ ạ ệ ạ ủ ủ r i ro tín d ng c a các ngân hàng th ng m i t i Vi t Nam, T p chí Ngân

ố hàng, s 20 tháng 10/2016

ễ ươ ệ ữ ứ ả ố Nghiên c u m i quan h gi a kh năng

9. Lê Trung Thành và Nguy n Kh

ng,

ệ ướ ự ộ ố ớ ố ạ ệ th c hi n Hi p c Basel II v i m t s nhân t và hàm ý chính sách , T p chí

ố Ngân hàng, s 3 tháng 5/2016

ự ụ ế ể ệ Các ngân hàng thí đi m áp d ng Basel II đã th c hi n đ n đâu – ọ 10. Ng c Toàn,

ỳ ạ ị K 1: Sacombank, năm 2016, t i đ a ch : ỉ http://cafef.vn/cacnganhangthi

110

diemapdungbaseliidathuchiendendauky1sacombank

ậ 20161117161931567.chn , truy c p ngày 10/2/2017

ụ ự ế ệ ể Các ngân hàng thí đi m áp d ng Basel II đã th c hi n đ n đâu – ọ 11. Ng c Toàn,

ỳ ạ ị K 2: Maritime Bank, năm 2016, t i đ a ch : ỉ http://cafef.vn/cacnganhangthi

diemapdungbaseliidathuchiendendauky2maritimebank

ậ 20161123072256769.chn , truy c p ngày 15/3/2017

ầ ả ủ ố ố ệ ề ị Đánh giá hi u qu c a quy đ nh v an toàn v n t ể i thi u ị 12. Tr n Th Vân Trà,

ạ ị cho các ngân hàng ở ệ Vi t Nam, năm 2016, t ỉ i đ a ch :

http://tapchitaichinh.vn/taichinhkinhdoanh/danhgiahieuquacuaquydinh

veantoanvontoithieuchocacnganhangovietnam99827.html

ế ệ Tài li u ti ng Anh

13. Anand Borawake, ICAAP’s Required Capital, 2011

14. Bank for Internation Settlement, International Convergence of Capital

Measurement and Capital Standards, 2006

15. Bank for Internation Settlement, International Convergence of Capital

Measurement and Capital Standards, 2011

16. Bank for Internation Settlement, Progress report on implementation of Basel

regulatory framework, No.247, 263, 281, 388,366.

17. Chris Barnes, Executive Roundtable and Professional Placements, Session 6,

part 1 Capital Management in Australia Banks, Sydney, 2008

18. Committee of European Banking Supervisor, Guidelines on the Application of

the Supervisory Review Process under Pillar 2 (CP03 revised), 2006

19. Elisabeth Woschnagg (OeNB), ICAAP Implementation in Austria’s Major

Banks, 2007

20. Ernst&Young, Capital Management in Banking – Senior executives on capital,

risk and strategy, 6/2010

111

21. Oracle Financial Service, Managing Capital Adequacy with the Internal

Capital Adequacy Assessment Process (ICAAP) Challenges and Best

Practices, 2009

22.

Penny Fosker and Anton Kapel, The Transformation of Risk Requirements in

ạ ị ỉ Asia Pacific Markets, năm 2012, t i đ a ch :

https://www.towerswatson.com/en

US/Insights/Newsletters/Global/emphasis/2012/TheTransformationofRisk

RequirementsinAsiaPacificMarkets

23. Peter Rose, Bank Management and Financial Services, McGrawHill, 2007

24. Peter Rose, Commercial Bank Management, McGrawHill, 2002, 5th edition

25. PwC, Banking and Capital Markets, 2007

26. Rosaria Cerrone và Michele Maria Madonna, Risk management and Pillar II:

implementing ICAAP in Italian credit cooperative banks, 2011

Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quy trình đánh giá an toàn vốn nội bộ ICAAP cho các ngân hàng thương mại – Kinh nghiệm thế giới và khả năng ứng dụng tại Việt Nam

i

ii

iii

iv

v

vi

vii

viii

ix

­

­

­ Không gian: Đ rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi

­ Nh ng tài li u liên quan đ n qu n tr r i ro, Hi p

­

­ Xây d ng các đi u ki n c n thi

­

­

­

­ Đi vay: vay t

-

-

ộ ự

Ủ

ủ

ế

ệ

ả

Ngu n: Báo cáo ti n đ th c hi n khung qu n lý r i ro theo Basel ­ y Ban Basel

5/2014

ụ

ị

ụ

ỏ

Xanh = Đã áp d ng quy đ nh

Vàng = Đang trong quá trình áp d ngụ Đ = Không áp d ng

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1. Nguy n Chí Đ c và T Thu H ng Nhung,

3. Hoàng Công Gia Khánh, Đ i sánh tiêu chu n thanh kho n c a Vi

4. Lê Th L i,

5. Đoàn Th H ng Nga

6. Lê Thanh Ng c, Đ ng Trí Dũng, Lê Nguy n Minh Ph

7. Vũ Th Kim Oanh, Vũ H i Y n, Nguy n Th Thu Trang, Bùi Huy Trung,

8.

9. Lê Trung Thành và Nguy n Kh

13. Anand Borawake, ICAAP’s Required Capital, 2011

14. Bank for Internation Settlement, International Convergence of Capital

15. Bank for Internation Settlement, International Convergence of Capital

16. Bank for Internation Settlement, Progress report on implementation of Basel

17. Chris Barnes, Executive Roundtable and Professional Placements, Session 6,

18. Committee of European Banking Supervisor, Guidelines on the Application of

19. Elisabeth Woschnagg (OeNB), ICAAP Implementation in Austria’s Major

20. Ernst&Young, Capital Management in Banking – Senior executives on capital,

21. Oracle Financial Service, Managing Capital Adequacy with the Internal

22.

23. Peter Rose, Bank Management and Financial Services, McGraw­Hill, 2007

24. Peter Rose, Commercial Bank Management, McGraw­Hill, 2002, 5th edition

25. PwC, Banking and Capital Markets, 2007

26. Rosaria Cerrone và Michele Maria Madonna, Risk management and Pillar II:

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Không gian: Đ rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi

Nh ng tài li u liên quan đ n qu n tr r i ro, Hi p

Xây d ng các đi u ki n c n thi

Đi vay: vay t

Ngu n: Báo cáo ti n đ th c hi n khung qu n lý r i ro theo Basel y Ban Basel

23. Peter Rose, Bank Management and Financial Services, McGrawHill, 2007

24. Peter Rose, Commercial Bank Management, McGrawHill, 2002, 5th edition