Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Định hướng phát triển ngành chăn nuôi heo TP. Hồ Chí Minh đến năm 2010

9

M()t s6 dinh hu'dng chung phat tri~n nganh chan nuoi nude ta tu nam 2000

de'n 2010:

• Pha t tri~n chan nuoi toan di<$n d~ tang nhanh san phffm chan nuoi da p ung nhu c~u tieu thl;l ciia toan xa h()i. La'y chan nuoi heo, gia c~m. bo thit, bo sua, lam tr<;mg Him. Nhung v~t nuoi khac nhu': trau, ong, t~m. tho, ... phat tri~n phu h<;1p voi tung vung sinh thai va nhu c~u thi tru'ong .

• f)ffy m~nh chan nuoi hang h6a theo quy mo trang tr~i : md r()ng chan nuoi theo hu'dng tham canh ddng thoi khai thac tri<$t d~ phu'ong thuc chan nuoi t~n dl;lng trong nong thon.

• f)~u tu' phat tri~n chan nuoi cac lo~i gia sue, gia c~m c6 cha't lu'

• Tang cu'ong xay dl;l'ng co sd v~t cha't ky thu~t ve gi6ng, thuc an, thu y, cong ngh<$ che' bie'n va Cd sd quan ly nha nu'oc ve ki~m tra cha't lu'<;jng san phffm: thuc an gia sue, gi6ng v~t nuoi, thu6c thu y.

Ml;lC tieu pha'n da'u Cl;l th~ : du'a muc san xua't thit hoi cac lo~i tu 22kg/ngu'oi/nam len 30kg/ngu'oi/nam nam 2005 va 35 kg/ngu'oi/nam nam 2010; "nganh chan nuoi trong ke' ho~ch 2005 - 2010 phiii d~t ty tn;mg tren 30% gia tri san phffm nong nghi<$p". Trong d6 :

• Phat tri~n dan heo lai nhieu mau ngo~i d~t tY 1<$ n~c cao tU 24% len 40% va 50%. • San xua't trung tu 46 quatngu'oilnam len 60 va 70 quatngu'oi/nam.

• Sua tu'oi tu 40.000 ta'n len 102.000 ngan ta'n, 200.000 ta'n.

Bang 2: CHI TIEU PHAT TRrEN E>AN GIA sue, GIA CAM TU' 2000-2010

Chi tieu

24.000

297.000 4200

195.000 200.000 4.100 32 2950 500

80 3.000 650

DVT 1. Heo Ngancon 2. Gia c~m Ngancon Ngan con 3. Bo Ngan con 4. Bo sua Ngan con 5. Trau Ngancon 6.De Ngan dan 7.0ng

Nam2000 Nam2001 Nam2005 Nam2010 30.000 350.000 4.600 185 3.000 800 800

20.000 220.000' 4.120 33 2960 530 340

500

300

(Ngu6n: CT:tc khuye'n nang- Bq nang nghi~p va phat triin nang than, 1999)

FAO. Stastical Profile of livestock Development in Asia. Pacific Bangkok, Thailand, 1994.

10

Bang 3 : Chi ti@u phat triin san ltic;ing gia sue, gia cam tit 2000 - 2010

Chi tieu

I>VT Ngan ta"n

2.000 195 1500 155 1400 150 Thitheo hoi Thit tdiu bo

" "

Nam2000 Nam2001 Nam2005 Nam2010 3.000 300 450 400 320 300

7,0 3,5 3,8 5,0

40 42 102 230

M~tong

Tot~m

6,5

Thit gia c~m Trung gia c~m Tyqua Ngan ta"n Sua tuoi - ta"n 8 1.078 6 473 560

14 1450 (NguJn: C~:tc khuytn nong- BQ nong nghi~p va phat triin nong thon, 1999)

1.3.3. Tinh hinh phat tri~n chan nuOi heo Vi~t Nam 1980 - 2000.

Chan nuoi heo la ngh~ chan nuoi truy~n tho'ng cua hang tri<$u h() nong dan Vi<$t Nam, san ph~m thit heo chie'm 70% trong t6ng san ht

- T6c d() phat tri~n t6ng dan heo va san lu

Bang 4 : Tinh hinh phat tri~n dan heo Vi~t Nam 1980 - 2000

Nam Tdngdan (ngan con) Nang sua't binhqufin (kg) Binh qufin thit heo hdi ngtiflilnam (kg) Tdngdan mli (ngan con) Sanltic;ing thjt (ngan ta'n)

1581,7 48 1980

6,02 9,34 10.001 11.807,5 62 292 560,8 1985

12.260,5 1689 1570,4 65 728,9 1990

10,93 13,51 16.307,5 2200,3 68 1006,9 1995

14,15 69 1076 1996 17.921,4 2248,5

15,10 17.635,9 2515,7 1154,2 70 1997

15,80 18.132,1 2600,3 70 1230,6 1998

17,28 18.885,8 2769,3 71 1310 1999

2947,8 1394,2 72 2000 20.193,8

18,18 (NguJn: C~:tc khuytn nong- BQ nong nghi~p va phat triin nong thon, 2001)

Tham khao bang 4 tren, th~ hi<$n tlnh hlnh chan nuoi heo ca nude thCJi gian

11

qua nhu sau:

• T6ng dan heo: t6c d(> tang binh quan nam giai do~n 1980- 1990: 2%, giai

do~n 1990- 2000: 5%.

• T6ng dan mH: t6c d(> tang binh quan nam giai do~n 1980- 1990 : -0,1 %,

giai do~n 1990- 2000: 6,5%

• San lu' tang binh quan nam giai do~n 1980 - 1990 : 9,6%,

giai do~n 1990- 2000: 6,7%

• Nang sua"t binh quan : t6c d(> tang binh quan nam giai do~n 1980 - 1990 :

3,1 %, giai do~n 1990- 2000: 1%

• Binh quan thit heo/nguoilnam : t6c d(> tang blnh quan nam giai do~n 1980 -

1990: 6,1 %, giai do~n 1990- 2000: 5,2%

Chan nuoi heo phat tri~n m~nh trong 10 nam trdl~i day voi t6c d(> tang binh quan 5% nam SO VOi 2% thoi ky trltOC d6, cung VOi Sl:f gia tang nhanh dan nai 6,5% binh quan nam trong thoi ky nay la tien de cho t6ng dan heo va san llt tang binh quan nam giai do~n 1990 - 2000 6,7% nang cao muc binh quan thit heo dgu nguoi d~t 18,18kg/nguoilnam vao nam 2000. Chi tieu nang sua"t binh quan cho tha"y Sl:f cai thi~n ve cha"t llt<;Jng con gi6ng, ky thu~t chan nuoi nhung t6c d(> tang c6 phgn con tha"p. C6 th~ n6i nang sua"t dan heo hi~n nay (J Vi~t Nam con tha"p.

-Nang sua"t dan heo va cd ca"u gi6ng heo

Nguoi ta dung chi tieu "chi s6 san ph~m" (CSSP) la chi tieu lu

thit hdi san xua"t ra trong nam tren 1 dgu heo:

CSSP = T6ng san llt

* CSSP < 100 cha"t llt 100 cha"t lu

Tham khao bang 5, 6 duOi day, cho tha"y Nh~t Ban, Han Qu6c va d~c bi~t (J Bong NamA c6 Philipines c6 CSSP > 100 tuc cha"t lu<;1ng gi6ng va ky thu~t chan nuoi phat tri~n (J trinh d(> cao. CSSP cua Vi~t Nam 67,8 cho tha"y cha"t lui, dia phltdng c6 tu lau doi: ffiQi, Ba Xuyen, Thu(>c Nhieu, Y, M6ng Cai... Gi6ng heo nay cho nang sua"t ra"t tha"p 1 nai 1 nam binh quan san xua"t dltieu nay khong phu h

12

cao 1 mH blnh quan 1 nam cho tir 1800 -2000kg thit hoi, ty 1<$ n~c > 45%, du'

Nti8c

San ltiqng tbit heo Chi s6 san phdm

(ngan ta'n) 83.595 43.945 36.930 1.230 469 1.037 759 1.225 975 300 120 241 86 156

T6ngdanheo (ngan con) 957.469 577.025 485.698 18.132 16.005 10.210 10.201 9.800 6.700 4.209 3.641 3.400 2.159 1.880

87,3 76,2 76 67,8 29,3 101,6 74,4 125 145,5 71,3 33 70,9 39,8 83

1. The' giOi 2. Chau A - Trung Qu6c - Vi<$tNam -An B9 - Philipines -Indonesia - Nh~tBan -Han Qu6c -Thai Lan -Myanmar - Malaisia - Campuchia -Lao Bang 6 : Cd ca'u gi6ng heo Vi~t Nam

Gio'ngheo

.,-<'

gmng

lai

1998 S6Iufjng Ty I~(%) (ngan con) 1000

40

1999 S6Iu'fjng Ty I~(%) (ngan con) 1375

47

250 50

10 2

200 75

7 3

1. Gi6ng n9i M6ng Cai, khong ro ngu6n g6c 2. Gi6ng n9i Ba Xuyen, Thu

8 40

275 1025

9 200 35 1000 (Ngu6n: C7:1c khuytn nang- Bq nang nghi~p va phdt triin nang than, 1999)

T6m l~i, qua chu'ong 1 cua lu~n van, tac gia da khai quat h6a v~ nganh chan nuoi va slf phat tri~n nganh chan nuoi heo tren the' gioi va Vi<$t Nam, d6ng thoi khai quat slf phat tri~n cua nong nghi<$p d~c bi<$t Ia nganh chan nuoi heo d Vi<$t Nam giai do~n 1980 de'n nam 2000.

(I) FAO- Stastical Profile of livestock development in Asia. Pacific region Bangkok, Thailand, 1999.

13

Cm10NG2

THU'C TR4NG PHAT TRIEN NGANH CHAN NUOI HEO TP. HO CHi MINH

?

?

,

,

"

,..,

""'

A

,.._,

1.1. KHAI QUAT MQT SO D~C DIEM, BOI CANH CHUNG CUA TP. HCM

2.1.1. Dijc di~m Thanh pho' H6 Chi Minh :

- Dijc di~m tl1 nhi

TP. H6 Chi Minh vdi t6ng di<$n tich tlf nhien 209.501 ha (l) n~m trong khu vlfc tie'p ghip mi~n E>ong Nam B{) va d6ng b~ng song Cll'u Long. Vung nong thon trudc day nhung nam 90 co di<$n tich tlf nhien 194.994 ha, ngay cang giam do tcfc d{) do thi hoa nhanh chong trong qua trlnh phat tri~n ciia thanh phcf, trong do da't nong nghi<$p 85.000 ha, da't lam nghi<$p 38.000 ha, di<$n tich m~t nude nuoi tr6ng 2500 ha ... E>a't thanh phcf thu{)c lo~i trung blnh xa'u cho san xua't nong nghi<$p vdi mll'c blnh quan cho 1 h{) san xua't nong nghi<$p ra't tha'p 0,3 - 0,4 ha/h{) so vdi cac tinh d6ng b~ng song Cll'u Long. Vung nude m~n Cffn Gio chie'm 30% di<$n tkh thanh phcf, con l~i la vung nude lq, chi co vung Cii Chi la nude ng<;>t quanh nam. Sinh thai ngo~i thanh khong cho tha'y nhung u'u the' tlf nhien cffn co cho san xua't nong lam ngu nghi<$p.

Tham khao phl;ll\LC- bang 4 cho tha'y di<$n tich, san luqng cac lo~i cay tr6ng chinh h1a, mau, rau ... ngay cang giam sut qua cac nam, m~c du nang sua't co cai thi<$n chut it. Di<$n tich tr6ng lua tu 79.287 ha (1990) giam con 67.016 ha (2001), san luqng lua giam tu 237.220 ta'n (1990) con 211.083 ta'n (2001), vdi nang sua't chi co khoang 3 ta'nlha tha'p so vdi mll'c nang sua't binh quan chung ca nude 4 ta'nlha.

- Dijc di~m xa h()i

2

) Bao cao t6ng ke't nganh nang nghi~p- phat trien nang nghi~p 1999. s6 nang nghi~p- phat trien nang

(I) ( nghi~p TP. H6 Chi Minh, 1999.

14

Nam 2001 dan scf thanh phcfla 5.285.454 nguoi, trong do vung nong thon c6 874.616 nguoi (16,5%) va chi so 288.269 nguoi thu{)c nhan kh~u nong nghi<$p (5,5%). Tcfc d{) tang dan scf trung blnh hang nam giai do~n 1995- 2001la 2,19% trong do ti 11$ tang tlf nhien tu 1,3 - 1,4% m6i nam, con l~i do tang cd h<;>c hang nam tu 30.000- 50.000 nguoi. Dan cu vung nong thon va nhan kh~u nong nghi<$p giam ra't nhanh cho tha'y tcfc d{) do thi hoa nhanh chong, va lu6ng dich chuy~n cd h<;>c ciia dan cu tu nong thon ra thanh thi trong n{)i b{) thanh phcf. Dan cu vung nong thon giam binh quan nam- 6,6%, nhan kh~u nong nghi<$p giam blnh quan- 9,37% (tham khao ph\ll\lc- bang 5).

Lt;tc ht<;lng lao d()ng th~mh phd' nam 2001 : 3.417.409 ngu'oi (65% dan so) trong do lt;tc lu'<;lng khoa hQc ky thu~t tren 40.000 ngu'oi, t6ng sO' lao d()ng trong llnh vt;tc nong lam thuy san chi co 136.971 ngu'oi (4% lt;tc lu'<;lng lao d()ng). (3 )

- Dij~ di~m kinh t@' :

Tuy nhien s61i~u tren day Ia con s6 th6ng ke chinh thuc theo h() kh~u. BO'i canh hi~n nay, TP. H6 Chi Minh voi vai tro d~u tau, ct;tc tang tru'dng trong phat tri~n ciia ca nu'oc da thu hut v€ day s61u<;~ng ra't Ion dan nh~p cu' tu cac tinh mi€n Tay, mi€n Trung, mi€n Bifc. Do v~y dan cu' t~i thanh phd' ne"u k~ ca dan nh~p cu', khach vang lai, nu'oc ngoai de"n lam vi~c. du lich, hQc sinh sinh vien ... co th~ len toi con s6 7 tri~u ngu'oi. SO'lu'<;lng dan nh~p cu' hi«$n nay thanh ph6 chua quan ly n6i, u'oc lu'<;lng 1,5 - 2 tri~u ngu'oi la thanh ph~n d6ng gop khong nho trong san xua"t tac d()ng toi t6ng cung, l~n ca tieu th1,1- t6ng c~u ciia thanh phd' (30- 40% so vOi dan sO' chinh thuc ciia thanh phd').

Bay la thanh ph610n nha't ciia ca nu'oc, va tu'ong d6i Ion so voi cac thanh ph6

ciia khu vt;tc Bong NamA, co cac d~c di~m n6i b~t nhu' sau :

• Noi h()i t1,1 nhi€u nganh kinh te" qu6c dan (20 nganh), trong do m()t s6 nganh then ch6t co gia tq san lu'<;lng b~ng 1/3 gia tri t6ng san lu'<;lng ca nu'oc nhu' : bu'u di~n. ngan hang, v~n tai, thu'ong m~i. cong nghi~p che" bie"n ...

• B~u m6i giao thong Ion nha't Vi~t Nam bao g6m h~ th6ng du'ong thiiy,

duong sift, du'ong hang khong ...

• Noi t~p trung lt;tc lu'<;lng khoa hQc ky thu~t, co h~ th6ng giao d1,1c - dao t~o

Ion voi cac tru'ong B~i hQc, Trung hQc chuyen nghi~p cho toi ph6 thong, co sd.

• T]li tru'ong t~p trung r()ng Ion ciia khu vt;tc phia Nam, va ca nu'oc c6 kha

• Bong vai tro trung tam cong nghi~p, thu'ong m~i, tai chinh, y te", giao d1,1c cho toan b() cac tinh phia Nam; la c~u n6i giua cac tinh d6ng b~ng song Cliu Long va cac tinh Tay Nguyen. Thanh phO'la d~u m6i xua't nh~p hang hoa, dich v1,1lao d()ng, ti€n v6n, cha't xam giua cac vung trong nu'oc va xua't nh~p kh~u ra nu'oc ngoai.

nang tieu th1,1 cao.

3> Nien gi!im thO'ng ke TP. H6 Chl Minh nam 2001. <

15

GDP TP. H6 Chi Minh nam 2001: 83.725 ty d6ng chie"m 1/6 GDP ca nu'oc, c6 t6c d() tang blnh quan nam giai do~n 1995 - 2001 : 9,8% cho thffy st;t phat tri~n nhanh chong ciia thanh phd'. Ben c~nh do, st;t dich chuy~n co ca"u h<;lp ly voi ty

tr<;mg cong nghi~p > 40%, ty tr<;>ng dich Vl,l >50% Va XU httong ngay cang ghlm V~ s6 tltdng d6i cd ca"u cua nong- Him- thuy san (xem phl,lll,lC- bang 6).

GDP blnh quan d5u nguoi nam 2001 d~t 15.840.646d, co t6c d() tang blnh quan hang nam 7- 8% nam cao, muc nay b~ng 3 15n GDP blnh quan d5u nguoi chung ca nuac(l).

2.1.2. To'c ct() va cd cdu phat tri~n nong nghi~p TP. H6 Chi Minh Nong lam thuy san la khu VlfC t~o ra gia tri gia tang nho be trong n6n kinh t€ thanh ph6: tu 3,3% (1995) giam d5n qua cac nam de"n nam 2000 chi con 2% va nam 2001la 1,8% v6 ty tr<;>ng. Tudng ung Ia nong lam nghi~p thanh ph6 ty tr<;>ng giam d5n tu 2,9% (1999) con 1,8% (2000) Va 1,6% (2001). (xem phl,lll,lC- bang 6).

TP. H6 Chi Minh ngay nay trong xu the" phat trh~n cua thoi d~i kinh t€ tri thuc, song song pha t tri~n kinh t€ thi truong theo dinh huang xa h()i chii nghia, voi vai tro la trung tam khoa hQC ky thu~t, kinh te' thltdng m~i cua ca nude, thanh ph{f dang t~ptrung sue htc phat tri~n cac nganh kinh t€ miii nh<;>n mangham lttc ky thu~t hi~n co. La et;tc tang trudng, thanh ph6 trong nhung nam qua phat tri~n kinh t€ nhanh chong di doi voi t6c d() do thi hoa chong m~t, moi truong thanh ph6 da xu6ng ca"p nghiem tr<;>ng do 0 nhi€m tU CaC Cd sd san xua"t cfing nhlt cac khu VlfC dan cu. Thanh ph6 da thanh l~p "Ban chi d~o di doi cac san xua"t gay o nhi€m moi truong" chuy~n cac cd sd nay vao nhung khu quy ho~ch t~p trung, giai toa nhung khu dan eli tl,l' phat ven kenh r~ch, quy ho~ch b6 tri l~i t6ng m~t b~ng toan thanh phd' ... Phat tri~n b~n vung va bao v~ moi truong s6ng trong s~ch la huang di toi cua TP. H6 Chi Minh van minh va hi~n d~i.

<'> Nien giam tho'ng ke TP. H6 cw Minh nam 2001.

16

Nong nghi~p giu vai tro chinh trong nong lam thuy san, chie"m ty tr<;>ng > 80% t6ng gia tq nong lam thuy san, trong do bao g6m : tr6ng tr<;>t, chan nuoi la hai nganh san xua"t va m()t nganh dich Vl,l nong nghi~p. San xua"t nong nghi~p thanh ph6 co sl,l' sa stlt, t6c d() tang blnh quan nam giai do~n 1995 - 2001 chi co 0,27%. Trong do, tr6ng tr<;>t ngay cang giam nhanh chong t6c d() blnh quan nam- 2,4%. Di~n tich gieo tr6ng ngay cang giam nhanh theo t6c d() do thi hoa. M~t khac Slf v~n d()ng cua thi truong ba"t d()ng san thoi gian qua, gia ca da"t dai tang cao, nong dan ban da"t, bo ru()ng hoang, d5u cd da"t dai tang cao gop ph5n khong nho trong b6i canh san lut ngay cang tha"p cua thanh ph6. Nganh chan nuoi dong gop vao S\1' tang tntdng cua nong nghi~p thanh ph{f vai t6c dQ tang blnh quan 4,46%/nam va dich Vl,l nong nghi~p la 3,96%nam (xem phl,lll,lC- bang 7).

Tr6ng trQt ghim ty trQng tl! 54,1% (1995) xuo'ng 47,8% (2000) va 46,4% (2001), trong khi chan nuoi tang tlt 34,7% (1995) len 40,7% (2000) va 41,7% (2001), dich V\1 nong nghi~p tang tlt 11,2% (1995) len 11,4% (2000) Va 11,9% (2001). Slf v~n d9ng cd ca"u dich chuy~n nhu' v~y la h

2.2. TONG DAN HEO TP. HO CHi MINH v A SAN Lt1(1NG HEO THJT

2.2.1. Di~n bi~n

Bang 7 : T6ng dan heo TP. H~ Chi Minh va san hieing heo thjt nam 1995 - 2001

1995

1997

1996

1999

2000

2001

1998 183.462 183.775 194.313 190.151 190.880 211.719 194.057

Nam T6ng dan (con) Trong d6

1.212

1.123

1.761

1.563

2.431

150.145 146.983 153.913 154.609 154.742 171.353 158.243 32.105 35.669 38.639 33.827 34.575 37.935 33.099 1.715 2.715 23.486 23.893 24.336 24.482 26.046 27.084 26.128

- Heo thit (con) - Heo nai (con) - Heo nQc (con) San ht<;5ng heo thit (tffn) (Ngu6n: Nien gidm thdng ke TP. H6 Chi Minh niim 1995- 2001)

Bang 8: To'c d(} phat tri~n t6ng dan heo TP. H~ Chi Minh va san hieing heo

thjt nam t995 - 2001

Nam

1995

1996 1997 1998

1999 2000

2001

T6ng dan(%)

101,8 100,2 105,7

97,8 100,4 110,9

91,7

To'cd(} tang bq (%) nam 0,94

Trong d6

92,3

- Heo thit (%) - Heo nai (%)

101,8 101,7 111,1 108,3

0,88 0,51

97,9 104,7 100,4 100,1 110,7 87,5 102,2 109,7 97,3

87,3 91,1 155,5 111,7

103,9

14,39

ltt<;1ng heo

92,7 156,8 101,6 101,9 100,6 106,4

104

1,79

96,5

- Heo n~c (%) San thit%

(Ngu6n: Nien gidm thdng ke TP. H6 Chi Minh niim 1995- 2001)

80 GIAO Dl)C VA 8AO T~O TRUONG 8H KINH TE TP.HCM THUVI~N

r;[qC

17

T6ng dan heo thanh ph6 qua s61i~u tren c6 th~ rut ra nh~n xet slf bie"n d()ng

v€ htqng khong dang k~, khong bi~u hi~n ro xu hu'ong gia tang.

T6ng dan trong giai do~n 1991 - 2001 t6c d9 tang blnh quan nam chi c6 0,94%, so voi t6c d9 tang blnh quan t6ng dan heo ca nu'oc 5%/nam la ra"t tha"p. Tu'dng U'ng voi t6ng dan la dan heo thit t6c d9 tang blnh quan chi c6 0;55%/nam, lu'qng CUa dan heo nai 0,51 %/nam cho tha"y fO hdn XU hu'ong giam Slf phat tri~n v€ t6ng dan heo thanh ph6. E>~c bi~t t6ng dan nqc c6 t6c d9 tang blnh quan 14,39%/nam ra"t cao, cho tha"y hu'ong di phat tri~n v€ chi€u sau: cai t~o gi6ng, tu'di mau dan heo, n~c h6a dan thit, giam bot slf phat tri~n theo chi€u r()ng cua dan heo thanh ph6. San lu'qng heo thit thanh ph6 cung chi tang 1,79%/nam so voi t6c d() tang san lu'qng heo thit ca nu'oc 6,7%/nam la ra"t tha"p.

2.2.2. Phdn tich duOi bic d()ng cua ghi ca thi tru(fng

Slf tang giam tha"t thu'ong cua t6ng dan heo thanh ph6 trong d6 heo thit, heo nai qua cac nam chu ye"u do tac d(>ng cua gia ca thi tru'ong quye"t dinh. C6 th~ di~n giai cac con s6 tang giam tren t6ng dan d~ tha"y du'qc tac d(>ng d6 nhu' sau:

- Nam 1995 : gia heo thit (J mU'c 13.000 d- 15.000 d/kg la mU'c trung blnh d6i voi ngu'oi chan nuoi tir hoa v6n toi c6 Hii chut it. dia heo con gi6ng 23.000d/kg- 25.000 dlkg. Trong nam nay di~n ra dich FMD (long m6m Id m6ng) tren di~n r()ng tay). Anh hu'dng dich b~nh, s6 d~u heo thit (£>6ng Nai, Song Be, cac tinh mi€n nam 1996 cua thanh ph6 sut giam con 146.983 con so voi 150.145 con (1995). Sau thanh ph6 giam sut lam gia heo thit tang cao tir dich b~nh, cung heo thit v€ 13.000d/kg len 17.000 d/kg (1996).

p

}

Cung heo thit giam tCt 8 1 ~> S2 do FMD

Q

- Nam 1996 : gia heo thit cao 15.000 d- 17.000 d/kg, ngu'oi chan nuoi thit c6 loi, tlm heo con gi6ng nuoi tie"p. Tuy nhien s6 heo con hi~n c6 la ke't qua sinh san cua dan nai tru'oc d6 (tir 4-6 thang) (con s6 32.125 con nai nam 1995) t~o ra s6 d~u heo thit 146.983 con chua th~ thay d6i du'qc vao nam 1996 nay. Ke't qua gia heo gi6ng c6 hi~u U'ng tang cao len 30.000 d - 32.000 d/kg. Voi gia heo gi6ng nay,

18

nguoi chan nuoi mli c6 lOi cao, tie'p tt;tc d~u tu' phat tri~n dan nai cudi nam 1996 len 35.669 con so voi nam 1995la 32.125 con tang 11,1 %.

p

S cung heo giong

02

}

Cau heo giong tang tU D1 -> D2do gia heo thjt tang

Dl

- Nam 1997 : dan nai tang cua nam 1996 dua toi k~t qua dan heo thit thanh phd nam 1997 tang len 153.913 so voi 146.983 (1996) tang 4,7%. B~u nam nay gia heo thit va heo gidng con (J muc cao heo thit 17.000 d/kg va heo gidng 30.000d - 32.000 d/kg. Vao giua nam, thanh phd ban hanh quye't dinh t~p trung gie't m6 t~i Vissan, ca'm cac lo m6 tu' nhan, m6l~u ... l\fc lu<;1ng thu y, quan ly thi tru'ong ra soat m:;tnh cac di~m m6 l~u, tu' nhan. Tlnh hlnh nay t~o di~u ki~n cho lai heo ca tu' nhan l~n Vissan ep gia nguoi chan nuoi, gia heo thit rot xudng 11.000 d - 12.000d/kg. Voi muc gia nay ngu'oi chan nuoi thit 16 bu()c phai ngung nuoi. Tac d()ng hi~u ung ke' tie'p la heo con gidng e' thua rot gia xudng chi con 17.000 d - 20.000 d/kg vao mra cudi nam 1997.Gia ca heo gidng tuy da rot xudng, nhung dan nai cudi nam 1997 tie'p tt;tc tang 38.639 con, chua th~ giam ngay du'<;1c.

p

Cau heo thit giam do quyet djnh t?p trung giet m6

Cung heo thit tang do phat tri~n dan nai tnJac d6

{

Gia heo thit rat mf).nh

~------------------------~Q

p

Cau heo giong ghim do gia heo thit giam

Cung heo giong tang do phat tri~n dan nai

Gia heo giong rat mf).nh

Q

19

- Nam 1998 : ghi ca thffp keo did, heo thit 11.000 d/kg, heo gi6ng 17.000 d/kg v~n t thira khong tieu th\1 du'qc. Nguoi chan nuoi mii giam dan mii xu6ng con 33.828 con so voi nam 1997, 38.639 con giam- 12,5%. Trang khi d6 dan heo thit 1998, 154.609 con la ktt qua ca dan nai 1997, 38.639 con chua th~ giam xu6ng du'qc.

Gia thffp trong thoi gian dai, khong khuytn khich nguoi chan nuoi thanh ph6, cling nhu' C1 cac tinh. Cung heo thit cho thanh ph6 sa stlt. Ben q.nh d6 sau mua Iii 1998, d6ng bhng song Cii'u Long lu'qng heo giam dang k~. Cung heo thit cho thanh ph6 S\lt giam, gia heo thit cu6i nam 1998 b~t tang trd h.ti 14.000 d - 15.000 d/kg keo theo g~n nhu' ngay l~p tuc gia heo con gi6ng len 25.000 d/kg.

p

p

Cung heo thjt stHgiam

cau heo giong tang S do gia heo th!t tang

sl

p2

p2

Gia heo j

Gia heo gi6ng tang

th!t tang

j PI

Q

Q

- Nam 1999 : cung heo thit v~ thanh ph6 titp tt;tc s1:1t giam. Heo thit cac dnh mi~n Tay xufft kh~u m~nh sang Campuchia. Gia heo thit ti€p t1:1c tang cao 17.000 - 19.000 dlkg. Nhu c~u chan nuoi heo thit tang, heo con gi6ng khan hitm C1 cac dnh mi~n Tay, E>6ng Nai, Song Be lam gia heo gi6ng tang cao 32.000 d- 35.000 d/kg.

Thanh ph6 l~i phat tri~n dan nai tang len 34.575 con so voi 33.827 con (1998). E>6 la tinh hlnh 6 thang d~u nam 1999. Sau thang cu6i nam, gia heo thit giam d~n xu6ng 15.000 dlkg do cung heo thit v~ thanh ph6 gia tang trdl~i. Tuy nhien gia heo gi6ng trong thoi gian nay v~n C1 muc cao 30.000 d - 32.000 d/kg. E>i~u nay cho thffy voi muc gia 15.000 d/kg heo thit, ngu'oi chan nuoi v~n c6 loi, nhu c~u theo gi6ng v~n con cao.

- Nam 2000 : phat tri~n dan nai thanh ph6 nam 1999 d~n dtn dan heo thit nam 2000 tang 171.353 con so voi 154.762 (1999) tang 18,7%. Nam 2000, tir gia 15.000 d/kg d~u nam dtn cu6i nam chi con 12.000 dlkg. Blit d~u 1 chu ky suy thoai moi cua dan heo thit. Dan nai titp tl;lC gia tang len 37.935 con so voi nam 1999, 34.575 con tang 9,7%, chua th~ giam ngay du'qc.

- Nam 2001 : vi~c giam dan nai do chan nuoi heo thit 16 di€n ra vao nam nay xu6ng con 33.099 giam 12,7% va dan heo thit giam con 158.293 con so voi 171.353 con (2000) giam 7,7%.

20

Qua phan tich di6n bie'n tren, c6 th~ rut ra cac di~m sau

• Tang giam dtm heo thanh ph6 trong d6 heo thit va het

cua gia ca heo thit va heo gi6ng tren thi tru'ong quye't dinh.

• Gia ca heo thit tren thi tru'ong tang giam mang tinh chu ky,

theo thit t~o ra, trong d6 cung heo thit cho thanh ph6 chu ye'u do cat 80%) ben c~nh lu'<;fng heo thit san xua't t~i thanh ph6 khong dang k~ (·

,.

- Gia ca heo gi6ng tren thi tru'ong chiu anh hu'dng trlfc tie'p cua gia ca heo thit

thong qua tac d(>ng cua cung va c~u heo gi6ng.

2.3. Vf TRi DAN HEO TP. HO CHi MINH

2.3.1. So sanh v~ ltic;tng

Bang 9: Ty I(! so sanh tdng dan heo TP. H6 Chi Minh v6'i m()t s6 khu vrf.c va

ca nti6'c nam 1995 • 2000

Dong Nam B()

Ca mi6'c

Nam

%

%

%

TP. HCM (ngan con)

1,1

183,5

' ngan con 1131,9

16,2

1995

D6ng bdng song CduLong ' ngan con 2376,8

7,7

Ngan con 16.307,3

1,1

183,3

1287,1

14,2

2542,1

7,2

16.921,4

1996

1,1

194,3

1997

1382,5

14,1

2591,6

7,5

17.635,9

1,0

13,6

190,2

1998

1394,0

2593,6

7,3

18.132,1

12,7

190,9

1497,9

2797,2

6,8

18.885,8

1,0

1999

211,7

1649,6

12,8

2976,2

7,1

20.193,8

1,0

2000

104,4

104,6

102,9

107,8

To'cdQ phat tri~n bq nam (%) (NguJn: Nien gidm thdng ke TP. HCM- nien gidm thdng ke Vi~t Nam 1995- 2000)

Nam 2000, dan heo thanh ph6 chi chie'm 1,0% s6 lu'<;fng dan heo ca nu'oc, b~ng 12,8% dan heo vung Bong Nam B(>, 7,1% dan heo d6ng b~ng song Cuu Long. Xet v€ m~t s6 lu'<;fng, dan heo thanh ph6 chie'm ty tn;mg ra't nho so voi ca nu'oc. T6c d(> tang blnh quan dan heo thanh ph6 giai do~n 1995- 2000 2,9%/nam th(p hon t6c d(> tang blnh quan dan heo vung Bong Nam B(> 7,8%/nam, d6ng b~ng song Cliu Long 4,6%/nam, ca nu'oc 4,4%/nam phu h<;1p voi ty 11$ so sanh ngay cang giam d~n CUa dan heo thanh ph6 SO VOi cac khu ':l!C Va ca nu'oc.

21

- Ty 1~ so sanh vdi vung Bong Nam B() ghlm tll' 16,2% (1995) xuo'ng 12,8%

(2000).

- Ty 1~ so sanh voi d6ng bAng song Cuu Long ghlm tll' 7,7% (1995) xuo'ng

7,1% (2000).

- Ty 1~ so sanh voi ca nu'oc giam tll' 1,1 (1995) xuo'ng 1,0% (2000).

B~c bi~t chu y de'n sl! phat tri~n nhanh v~ 1u'<;lng cua vung Bong Nam B() voi

to'c d() tang blnh quan nam 7 ,8%, tham khao them bang sau:

Bang 10: To'c d() phat tri~n d~m heo m()t s6 tinh vimg D6ng Nam B() nam 1995-2000

Dia phtidng

To'c dl) phat tri~n bqnam (%) 107,8

Nam 1995 (ngan con) 1131,9

Nam2000 (ngan con) 1649,6

Vung Bong Nam B()

183,5 81,5

TP. H6 Chi Minh Blnh du'dng Blnh phuoc

B6ng Nai

211,7 178,9 134,5 580,8 138,9

102,9 117,0 109,0 110,7 105,2

87,5 348,6 108,0

Ba Ria Viing Tau (Ngu6n: Nien gidm thdng ke Vi~t Nam, TP. H6 Cht Minh va cdc tlnh 1995-2000)

B6ng Nai voi so' d~u heo g~p doi d~u heo TP. H6 Chi Minh nam 1999, de'n nam 2000 da g~p g~n 3 1~n voi to'c d() tang blnh quan hang nam 10,7%. Blnh Du'dng, phat tri~n r~t nhanh tang hdn hai 1~n so' dan heo cua n6 tll' 1995- 2000 voi to'c d() tang blnh quan 17%/nam, Blnh Phu'oc to'c d() tang blnh quan 9%nam, Ba Ria Viing Tau 5,2%/nam.

2.3.2. So sanh v~ chdt

Nganh chan nuoi heo TP. H6 Chi Minh c6 truy~n tho'ng 1au doi d~c bi~t Ia chan nuoi heo cong nghi~p phat tri~n r~t som c6 th~ n6i 1a d~u tit~n trong ca nu'oc. Tru'oc nam 1975, ndi day da c6 nhung tr~i nuoi heo cua tu nhan voi quy mo Ion, nuoi cac gio'ng heo ngo~i rna hi~n nay 1a ti~n than cua cac xi nghi~p chan nuoi heo quo'c doanh cua TGng.Cong ty Nong nghi~p SaiGon tie'p quan sau giai ph6ng, tie'p tvc duy trl va phat tri~n. Tren n~n m6ng d6, sau thoi ky bao c~p chuy~n sang dGi moi, dan heo thanh pho' c6 nhung thanh tl;iu di trlioc ca nlioc trong linh v\fc chan nuoi heo cong nghi~p.

Ban heo thanh pho' mang hai d~c di~m cd ban sau :

22

- Ban heo c6 nang sua't cao nh{t nuoc.

1995 183,5

1996 183,8

1997 194,3

1998 190,2

1999 190,9

2000 211,7

2001 194,1

Bang 11 : CSSP cua dan heo TP. H6 Chi Minh nam 1999 - 2001

Nam T6ng dan (ngan con)

24,5 26,2 2 6,0 23,5 23,9 24,3 27,1 thit llt

128,9 128,1 125,1 136,2 128,0 134,0 130,1

Slm (ngan ta'n) CSSP > 100 (Ngu6n: Nien gidm thdng ke TP. H6 Chi Minh 1995- 2001)

Voi CCSP cua thanh phO' > 100 qua cac nam, cho th{y nang su{t va trlnh d() ky thu~t chan nuoi cao cua dan heo thanh phO'. L{y CSSP nam 1998 cua thanh phO' so sanh voi CSSP ca nuoc nam 1998 la 67 ,8, nang su{t dan heo thanh phO' cao g{p 1,91~n nang sua't dan heo ca nltoc.

Tham khao them bang so sanh sau day cho th{y vi tri d~n d~u vS nang sua't

cua dan heo TP. H5 Chi Minh trong ca mtoc.

Bang 12 : CSSP cua dan heo TP. H6 Chi Minh va m()t s6 dfa phu'dng nam 1998

T6ngdanheo San Iu'c;tng thft CSSP Xe'p h~ng l>fa phu'dng

(ngan ta'n) 24,5 (ngan con) 190,2

128,9 112,2 1 2 54,7 1. TP. HCM 2. B5ng Nai

3 30,7 487,5 286,0

107,3 104,3 298,3 3. Be"n Tre 4. Ha N()i

96,9 31,1 17,1 5. B5ng Thap 176,5

66,4 4 5 6 13,2 6. T.Thien Hue"

198,9 66,7 4,3

64,5 62,4 7 8 107,4 6,7 7. Ninh Thu~n 8. Tay Ninh

59,0 106,8 6,3 9. Blnh Phuoc

9 10 57,7 384,5 22,2 10. Blnh Binh

11 48,9 1009,3

48,4 11. Thanh H6a (Ngu6n: Nien gidm thdng ke TP. H6 Chi Minh, cdc tlnh 1999)

- Ban heo thu()c doanh nghi<%p nha nuoc chie"m ty 1<% cao so voi t6ng dan cua

23

thanhphO'.

Bang 13 : Ty I~ d~m heo thuf)c doanh nghi~p nha mioc so voi t&ng dan TP. Hfi

Chi Minh nam 1995 - 2001

1997

1996

1995

1999

2000

2001

1998 183.462 183.775 194.313 190.151 190.880 211.719 194.057 thu()c 32.915 25.732 32.215 34.664 31.976 33.285 33.737

18,2

16,7

17,9

17,4

16,6

15,7

14

Nam T6ng dan (con) Ban heo DNNN (con) Ty 1~ (%) (Ngu&n: Nien giam thffng ke TP. H6 Chi Minh 1995- 2001)

Voi tY 1~ chie'm trong t6ng dan heo thanh ph6 16 - 17% cua dan heo thu()c doanh nghi~p nha nuoc cho tha"y vai tro quan tr<;mg cua khu vt;(c nay trong st;( phat tri~n nganh chan nuoi heo thanh ph6 cung v6i ca khu vt;(c phia Nam bao g6m cac tinh vung Bong Nam B() va d6ng b~ng song Cau Long. Bay la ti I~ cao nha"t nuoc ne'u so sanh voi ca nuoc ti 1~ nay ga"p 10 l~n ti 1~ blnh quan chung ca nuoc

Thfr so sanh ti 1~ tren cua TP. H6 Chi Minh va cac tinh d6ng b~ng song Cau

Long.

Bang 14: Ty I~ dan heo thuf)c doanh nghi~p nha m.ioc so v8i t&ng dan lJ dfing

biing song Cii'u Long nam 1995 - 1999

Nam

1995

1996

1998

1999

21.282

1997 2.376.000 2.542.000 2.591.000 2.593.600 2.797.000 26.401

21.520

22.659

20.169

T6ng dan (con) Ban heo thu()c DNNN (con)

0,85

0,84

0,83

0,94

0,87 Tyl~% (Ngu&n: Nien giam thffng ke TP. H6 Chi Minh va cdc tlnh 1995-1999)

Ne'u so sanh voi d6ng b~ng song Cau Long, ty 1~ nay (J thanh ph6 ga"p 20 l~n, va ne'u so sanh thiing so' tuy~t do'i giua 2 dan heo thu()c khu vt;(c quo'c doanh thl dan heo doanh nghi~p nha nuoc (J thanh ph6 con nhi~u ga"p ruai dan heo doanh nghi~p nha nuoc (J cac tinh d6ng b~ng song Cau Long.

Trd l~i voi dan heo thanh phd voi 2 d~c di~m v~ cha"t neu tren, no'i ke't 2 d~c di~m trong mo'i lien h~ nhan qua cho tha"y vai tro cac xi nghi~p chan nuoi heo quo'c doanh (J thanh ph6 trong vi~c chQn lQc, cung ca"p giO'ng cho thanh ph6 va d6ng thoi ca cho nhung vung Ian c~n.

o> Bdo cdo Cf!,c khuye'n nang - BQ nang nghi~p va phdt triln nang than nam 1999.

24

D~c di~m ctia nganh chan nuoi heo la ph\1 thu{)c ra't ldn vao qua trlnh sinh tn.tCJng ctia sinh v~t. con heo. Ngu'oi chan nuoi luon phiH du'dng d~u vdi tinh chu ky ctia gia ca trong qua trlnh phat tri~n: gia ca len xuo'ng theo chu ky nhu' da pharr tich (J ph~n tren. Ben c~nh d6, dich b<%nh thuong xuyen de dQa da lam cho nganh chiu s\1' rtii ro ra't ldn. Du'dng d~u vdi st;l' rtii ro nay doi hoi qua trlnh san xua't phai khong ngung cai ti€n, ap dt;lng cac cong ngh<% - ky thu~t mdi trong cong tac gio'ng, thuc an, chuang tr~i... Tu d6 gia thanh san ph~m luon (J muc to'i thi~u. mdi c6 th~ duy trl dan heo v€ so' lu'

f)~ d~t du'

Nhln v€ cac tinh dang b~ng song cuu Long, tru'dc day va hi<%n nay chan nuoi heo con mang n~ng tinh quang canh, rai rae, lao d{)ng thti cong nh~m t~n dt;lng thoi gian lao d{)ng nong nhan va pht;l ph~m trt;l'c ti€p trong qua trlnh earth tac, tr6ng trQt tren manh da't ctia m6i h{). Tu d6 chan nuoi heo khong mang tinh hi<%u qua kinh t€ rna trai l~i la hlnh thuc ti€t ki<%m bo 6ng, do v~y nang sua't ra't tha'p. Day cilng chinh la d~c di~m ctia n€n san xua't nong nghi<%p l~c h~u mang tinh t\1' cung t\1' ca'p trong d6 y€u t6 thi tru'ong chua phat tri~n. Giai do~n 1988 - 1995 sau d6i mdi, bung n6 cac tr~i chan nuoi heo quo'c doanh (J dang b~ng song Cti'u Long. H~u nhu' m6i huy<%n thi d€u c6 m{)t cong ty ho~c xi nghi<%p chan nuoi heo, th~m chi vdi d~m heo vai Cht;lC nai va 200 - 300 heo thit. D~u tu' tran Ian, trlnh dQ ky thu~t. quan ly y€u kern, nang sua't chan nuoi tha'p tru'dc thu thach ctia thi tru'ong, h~u h€t cac tr~i nay d€u 16 tri€n mien, pha san. Hi<%n nay, m6i tinh t~i dang b~ng song Cuu Long chi con tan t~i 1 cong ty ho~c trung tam gio'ng lam nhi<%m V\1 cung ca'p heo gio'ng. Tuy nhien nhu' so'li<%u da neu tren, vdi nang h;l'c san xua't ctia cac ddn vi nha nude nay (ty 1<% nam 1999, 0,94% vdi 26.041 con, blnh quan 1 cong ty gi6ng chi c6 2200 d~u heo thit va 250- 300 heo nai) khong dti sue dap ung nhu c~u v€ con gi6ng cua dia phu'dng, chu'a n6i tdi m~t cha't lu'

25

2.4. ~ TH6NG CAC KHU VTJC CHAN NUOI HEO T~I TP. HCM

Can ell' vao tinh cha't sd hii'u, quy mo chan nuoi, tinh cha't san xua't, c6 th~

phan chia chan nuoi heo thanh ph6 ra 3 khu vrfc :

2.4.1 Khu vlfc cac xi nghi~p chan nu6i heo t(lp trung cua nha mi6'c

Giii' vai tro then chO't he"t sll'c quan trQng trong vi~c duy trl, phat tri~n dan giO'ng cua thanh ph6, cac xi nghi~p nay san xua't con giO'ng cham~ va heo giO'ng thltdng ph£m (nuoi thit) dap U'ng nhu c~u chan nuoi tGJ,i thanh ph6 va cac dnh ddng thoi VOi cac dich V\1 ky thu~t kern theo.

Bang 15: Khu vlfc cac xi nghi~p chan nu6i heo t(lp trung cua nha mt6'c t~i TP.HCM

NQC

Thjt Cai sua C()ng

Nai sinh H(lu bi

1. Go Sao (thu()c Vissan)

871

3949

? san 1912

95

917

7744

1330

2. T6ng cong ty nong nghi~p Sai Gon - Ddng Hi~p

27

876

3451

1811

- Phuoc Long

103

2500

550

1390

2582

1760

- Duang sanh

43

1416 .

2600

1650

55

- Ca'p I

116

1683

620

- AnNhdn

323

397 25 4415

427 9125

285 12910

7495 7125 7469 2871 839 33543

C()ng Dan sinh san : 11.508 con

102 6770 Dan thit : 22.035

(Ngu6n: Bdo cdo ngay 111011999 SiJ nong nghi~p phdt triin nang than TP.HCM)

Chie"n lu

Nam

1998

2001

1994

1995

1996

1997

2000

1999

Heo giO'ng 69.141 87.081 116.314 112.314 127.853 127.679

123.551 120.950

(Ngu6n: tdng hf!p bdo cdo cdc xi nghi~p chan nuoi cdc niim)

Trong san lu<;1ng heo giO'ng nuoi thjt san xua't ra, cac xi nghi~p :

26

- Giu l~i nuoi thjt khmlng 20%.

- 80% ban ra thi tntong ben ngoai bao g5m :

. Ngu'oi chan nuoi t~i TP. H5 Chi Minh 20 - 30% .

. Ngu'oi chan nuoi t~i D5ng Nai, Blnh Du'dng: 50%

. N gu'oi chan nuoi t~i d5ng b~ng song CU'u Long 20 - 30%

Con s6 tren chi la tinh blnh quan. Thl)'c te' trong tung thoi gian c-g th€ d6i voi cd che' thj tru'ong, gia ca heo gio'ng len xu6ng theo chu ky, cac xi nghi~p d€u c6 phan ung tu'dng tl)' nhu' nhau. Khi con gi6ng (J muc gia cao do tlnh tr~ng thie'u h-gt con gio'ng, kha nang cac xi nghi~p khong the dap ung n6i nhu c~u con gi6ng cho cac ndi. Toan b() con gi6ng du'qc ban he't nhu'ng ngu'oi mua vfin con dang Icy cho de'n 1 - 2 thang sau. Khi con gi6ng xu6ng gia fug'p do khong tieu th-g du'qc vi.nuoi heo thit 16, bitt bu()c cac xi nghi~p phai giu l~i h~u nhu' ph~n IOn heo con nuoi ban thit.

San phim heo thit d6i voi khu vl)'c cac xi nghi~p chan nuoi heo nha nu'oc

trong h~ th6ng chie'n lu'QC cua mlnh chi la san phim ph-g. Tham khao bang sau :

Bang 17:

San h.t(jng heo thit cac khu vtfc

1998

2001

1997

1999

2000

San lu'qng heo thit TP (g'n)

26.984

24.482

24.336

26.046

27.084

Trong d6:

- Khu vl)'c XN qu6c doanh

2.700

4.270

3.682

3.522

3.640

Ty tr<;mg (%)

13,5

11,1

17,4

14,1

13,0

20.212

22.364

23.542

23.344

- Khu vl)'c tu' nhan

21.636

86,5

Ty tn;mg (%)

88,9

82,6

87,0

85,0

(Ngu&n : tdng h(lp bdo cdo cdc xf nghi~p chan nuoi cdc nam) v oi ty tr<;mg san lu'qng heo thit tu 11 - 17% qua cac nam cua khu vl)'c cac xi nghi~p chan nuoi heo qu6c doanh cho thg'y san phim heo thjt c6 vai tro thu ye'u. Day chi la ke't qua cua dan heo gi6ng t5n d<;mg khong ban du'QC trong thoi ky gia ca heo thjt suy thoai, nhu C~U heo gi6ng giam SUt ho~C la heo gi6ng lo~i 2 (coi CQC, ch~m ldn ... ) c()ng voi h~u bj va nai lo~i thai. Ben c~nh d6, cac xi nghi~p cling duy tri lu'qng d~u heo thit d muc t6i thi€u nh~m t~n d-gng chu5ng tr~i, t~o vi~c lam cho cong nhan.

Lqi the' cd ban cua khu vl)'c chan nuoi heo qu6c doanh la c6 quy mo ldn, t~ p trung, c6 dan heo gi6ng ch(t luqng cao, ben c~nh do la d()i ngfi can b() khoa h<;>c ky thu~t, cong nhan chan nuoi c6 kinh nghi~m, lanh ngh€, stl' d-gng chu'dng trinh cong tac gi6ng phat huy u'u the' lai m()t each hqp ly. Tu d6 cac san phim heo con gi6ng, h~u bj, heo thjt... c6 u'u the' c~nh tranh tren thj tru'ong. Heo c6 chg't luqng n~c cao, tang tr<;>ng nhanh, tieu t6n thuc an tha'p.

27

'W

A.

,..,

A.

,..,

-

A.

?

?

,

,..,

.

Bang 18 : MQT SO CHI TIEU KINH TE - KY THU~ T CUA CAC T~I HEO QUOC DOANH (NAM 1999)

?

,..

Blnh quan

CHITIEU

Phuoc Long

Duong sanh

D6ng·Hi~p

1. Heo gi6ng

9,35

9,98

9,4

- S6 con scJ sinhllua

9,04

9,16

8,8

9,33

- S6 con ch<;>n nuoi

28

27

26

- Ngay tu6i cai sua

- Tr<;>ng 1lt<;5ng ch<;>n nuoi

1,48

1,47

1,48

17,99

16,6

20,5

16,54

60

59 8,16

56 8,24

60 8,13

2,17

8 2,2

2,25

2,15

17,7

- Tr<;>ng ht<;1ng thanh ph~m - S6 ngay thanh ph~m - S6 con thanh ph~m I 6 *Lua de mii I nam *S6 con thanh ph~m/miilnam

19

17,6

17,48

-

5,04

4,1

4,9

5,5

3,4

3,3

3,3

3,4

-Tieu t6n TAGS cho 1 kg tang tr<;>ng heo con -Tieu t6n TAGS cho 1 kg tang tr<;>ng h~u bi 2. Heo thit

173,75

168

- Ngay tucSi xua"t thit

160

175

83,38

82

81,53

- TrQng luqng thit xua"t chu6ng

3,33

85 3,2

3,15

3,3

- Tieu t6n TAGS 1kg tang tr<;>ng heo thit

-

(Ngu6n: bdo cdo Sa nong nghifp phdt triln nong thon- bdo cdo cdc xi nghifp chan nuoi heo ndm 1999)

28

Tham khao bang 18 cho thgy mt)t s6 thanh t\l'u v~ ky thu~t chuyen mon du<;1c th€ hi~n qua cac chi tieu kinh te' ky thu~t cua cac xi nghi~p chan nuoi heo qu6c doanh. Do'i vd'i ddn vi san xua't gio'ng quan tr<,mg nha't la cac chi tieu :

- So' con thanh ph~m nailnam blnh quan 17,7 con

- So'lua de cu 1 nai/nam

2, 17 lua/nailnam

Chgt lu<;1ng heo thit qua khao sat du'<;1c danh gia d~t ty 1~ n~c 56%.

Tham khao them v~ gia thanh san ph~m cua xi nghi~p Ddng Hi~p, ddn vi c6

muc d~t cao nha't cac chi tieu kinh te' ky thu~t cho thgy :

: 19.486 dk/g

- Gia thanh heo gio'ng nuoi thit

: 13.465 d/kg

- Gia thanh heo thit

: 15.729 d/kg

- Gia thanh heo h~ u hi

M~c du khu V\l'C cac xi nghi~p chan nuoi heo cua nha nu'O'c d~t du<;jc mt)t so' thanh t\l'U nhgt dinh nhu' da neu tren, nhu'ng ne'u so sanh vd'i n~n chan nuoi tien tie'n tren the' gid'i va ngay trong khu V\l'C nhu' Thai Lan, Philippines ... th€ hi~n S\1' tl,lt h~u kha xa. Nguy cd nay cang ro hdn khi cac ddn vi nude ngoai dffu tu vao Vi~t Nam tr\l'c tie'p (J nganh chan nuoi heo tuy khong n~m tren dia ban TP. H6 Chi Minh nhu: Dai Vi~t- Chia Hsin (J Blnh Du'dng, CP, France Hybrid (J D6ng Nai... Ap 1\l'c c~nh tranh m~nh nhgt c6 le n~m (J cac trang tr~i tu' nhan (J thanh ph6, D6ng N ai... c6 di~U ki~n tie'p c~n khoa hQC ky thu~t, trang thie't bi hi~n d~i tuy chi nuoi CJ quy mo nho va vua. Tmh hlnh cho tha'y khu V\l'C cac xi nghi~p chan nuoi heo quo'c doanh tuy c6 tll'ng bu'O'c cai tie'n cong ngh~ ky thu~t. nhu'ng trong di~u ki~n thie'u vo'n va cai t~o ttl' chu6ng tr~i cil sau tie'p quan nen trang thie't hi cong ngh~ mang tinh ch~p va, khong ddng bt) va l~c h~u. Ben c~nh d6, m~t b~ng cac xi nghi~p n~m ngay trong khu quy ho~ch phat tri€n do thi va cong nghi~p t~p trung l~i he't sue nho hyp, manh mun ... Hai di~u ki~n nay cho tha'y khong th€ di vao phat tri€n chan nuoi cong nghi~p v~ chi~u rt)ng l~n chi~u sau.

Nhu'ng cgp bach nhgt la vgn d~ o nhi6m moi sinh, moi tru'C1ng. Ndi cac tr~i heo quo'c doanh tQa l~c tru'O'c day la vung xa khu dan cu', do qua trlnh do thi h6a phat tri€n nhanh chong, nay cac tr~i heo nay gay tac h~i ld'n de'n sue khoe nguoi dan do chgt thai ra khong du<;1c xii' ly can ban va tri~t d€. Ngu<;1c l~i qua trlnh do thi h6a tac dt)ng trCJ l~i moi tru'C1ng chan nuoi heo, tie'ng 6n, cac lo~i dich b~nh ... Th\l'c te' cho tha'y trong di~u ki<$n hi~n nay khong c6 trang tr~i heo quo'c doanh nao dam bao du'<;1c "khong gian chu~n "v~ v~ sinh thu y theo quy dinh cua Phap l~nh thu y. Tham khao cac nude Thai Lan, Philippines cho tha'y cac tr~i chan nuoi vd'i quy mo 100- 200 nai trCJ len b~t but)c phai n~m each thanh pho' tll' 70km trCJ len.

29

TP. H6 Chi Minh dang ga'p rut chi d~o vi~c di dC1i cac cd sd san xua't gay o nhi€m moi tntC1ng, trong d6 c6 cac cd sd nong nghi~p gay 0 nhi€m moi tntC1ng theo quy ho~ch tren dja ban thanh phd' dang du'

Do thj h6a, o nhi€m moi tru'C1ng d~t cac xi nghi~p chan nuoi heo quO'c doanh thanh phd' tru'oc nhfi'ng kh6 khan, thii' thach ciia cong tac di dC1i d6ng thC1i t~o ra cd h()i cho hQ t6 chuc san xua't l~i theo huong cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a. N6 lam cho gia trj da't dai, m~t bAng hi~n c6 ciia cac xi nghi~p tang ra't cao dii sue xay dl;t'ng moi voi quy mo tang ga'p doi quy mo hi~n c6 voi cong ngh~ trang thie't bj hi~n d~i, tien tie'n nha't khi Chinh phil va Uy ban nhan dan thanh phd' da cha'p thu~n chii tru'dng cho vi~c ban l~i m~t bAng, cd sd v~t cha't dung lam ngu6n vO'n d~u tu' trd l~i cho cong tac di dC1i, xay dl;t'ng moi.

San lu'<;:lng heo thjt con l~i ph~n Ion do khu V\l'C kinh te' tu' nhan dam bao (83 -

89%) du'

2.4~2. Khu vrf.c cac trang tr~i chan nuoi san xua't thlidng phdm fJ gia dinh :

V oi hinh thuc Sd hfi'u tu' nhan, d~u tu' chan nuoi voi quy mo thu'C1ng d muc tu 50- 100 nai sinh san ho~c 100 - 300 heo thjt. Day la hinh thuc t~p trung san xua't c6 quy mo vU'a dang phat tri~n trong thC1i gian g~n day t~p trung d cac huy~n Blnh Chanh, H6c Mon, Cii Chi. Hlnh thuc t6 chuc san xua't nay con mang tinh gia dlnh, t~n dvng lao d()ng nhan r6i trong gia dlnh, nhu'ng da c6 thue muon lao d()ng voi s6 lu'qng it (1 - 2 ngu'C1i) va hu'ong toi vi~c h~ch toan kinh te'. Ho~t d()ng san xua't ciia n6 c6 th~ chia ra 3 hlnh thuc :

- Nuoi heo nai san xua't ra va ban heo con nuoi thjt

- Nuoi heo thjt thu'dng ph~m

- Ke't h

Dan heo giO'ng ciia khu V\l'C nay du'

30

tim toi cac con gio'ng c6 cha't lu'qng cao, vi~c t6 chuc sfm xua't gQn nhy mang l~i hi~u qua kinh te' cao. Tham k:hao m()t so' trang tr~i cho tha'y m()t so' chi th~u kinh te' ky thu~t d~t du'qc o muc d() cao nhu' sau :

-SO' con th~mh ph~m nai/nam: 18,5- 19,5 con

- SO'lua de 1 nai/nam : 2,2 - 2,3 lua/nai/nam

- SO' con ch<.m nuoi : 9,5 - 10,5 con

-SO' con thfmh ph~m/6: 8,5 con

- Tieu t6n TAGS 1 kg tang trQng heo thit: 2,8- 3 kg/kg tang trQng.

Qua so'li~u tren, kinh te' trang tr~i cho tha'y hi~u qua cua n6 m~c du chua mang d~y du y nghia. N6 dang phat tri€n khong nhfi'ng o TP. H6 Chi Minh, rna ra't m~nh o vung Bong Nam B() bao g6m E>dng Nai, Blnh Du'dng, Blnh Phu'oc voi nhung tr~i heo quy mo len toi 1.000 - 2.000 heo thit ho~c 200 - 300 nai sinh san, va m()t so' ndi o ddng bAng song CU'u Long. Rieng o TP. H6 Chi Minh, m()t so' trang tr~i chan nuoi heo c6 tay ngh~ truy~n tho'ng lau doi o Go Va'p, Thu E>uc, H6c Mon ... do do thi h6a gay ap 1\l'C v~ gia tri da't dai va yeu c~u v~ dam bao moi sinh, moi tru'ong phai bo ngh~, chuy€n hu'ong sang san xua't kinh doanh linh vl:f.c khac. Thl:f.c te' cho tha'y khu vl:f.c kinh te' trang tr~i chan nuoi heo o thanh pho' c6 ti 1~ tu'dng do'i nho, dang va se c6 xu huong phat tri€n to't ne'u nha nu'oc c6 chlnh sach quan ly trong d6 bao .g6m vi~c quy ho~ch cac vung chan nuoi t~p trung va dinh hu'ong thi tru'ong tieu tht;t san ph~m heo thit th~t to't.

2.4.3. Khu vr{.c chan nuoi nho hq gia dlnh

C6 quy mo chan nuoi nho tu 1-2 nai va tren du'oi 10 heo thit. Con gio'ng thuong bitt o cac xi nghi~p quo'c doanh, ho~c tu cac tr~i chan nuoi tu nhan san xua't gio'ng thu'dng ph~m. Khu v11c nay chie'm ty 1~ cao trong t6ng dan heo thanh pho' voi 18.780 h() gia dlnh tham gia (1999)(1). Trong tu'dng lai voi nhip d() do thi h6a nhanh chong cua m()t thanh pho' cong nghi~p hi~n d~i, cung voi thu'oc do la hi~u qua kinh te' trong Cd che' thi tru'ong, Vffn d~ 0 nhi~m moi tru'ong, ·k:hu V\l'C nay se ngay cang giam SUt VI k:hong th€ du'dng d~U n6i VOi S\1' bie'n d(}ng chu ky cua gia ca thi tru'ong Va phan ung CUa k:hu V\l'C dan Cu' sinh so'ng ben C~nh CaC hQ .chan nuoi heo.

(IJ Ke' ho~ch san xua't n6ng nghi~p va phat tri~n n6ng th6n nam 2000 ciia SCI nong nghi~p va phat trien n6ngtMn.

31

Tham khao di~n bie'n dan heo tren 2 thang tu6i khu V\l'C tu' nhan cua thanh pho' chia theo cac qu~n huy~n qua cac nam o bang 19. Vung n()i tharth voi dan heo 41.271 con nam 1980 nhfi'ng nam bao ca'p, khong th€ chan nuoi heo o day de'n

mlm 2001 v~n con 1450 con. Vung ven n()i 57.525 con nam 1980, de'n nam 1995 con 25.611 con va nam 2001 chi con 9787 concho tha"y tO'c d() do thi h6a nhanh lau nam phai bo ngh€. Vung ngo~i ctia vung nay, nhi~u h() chan nuoi c6 tay ngh€ thanh c6 xu hu'ong phat tri~n, dang chu y nha"t la 3 huy~n c6 sO' d~u con t~p trung cao la CU. Chi, H6c Mon, Binh Chanh. Trong d6 CU. Chi phat tri~n m~nh nha"t, nam 2001 sO' d~u heo len 51.362 con so voi 32.198 con nam 1995, 28.251 con nam 1980. H6c Mon, tinh luon Qu~n 12 tuy c6 sO' d~u heo IOn> 30.000 con nhu'ng xu hu'ong cho thffy Slf bao hoa trong phat tri~n do tO'c dQ do thi h6a d khu VlfC nay nhanh tu nam 1995 toi nay. Binh Chanh ctlng tu'dng tlf nhu' H6c Mon, dan heo > 25.000 con bao hoa tu 1995 toi nay do t6c d() do thi h6a. Cac ndi khac sO'luqng dan heo khong dang k~.

32

Bang 19 :DAN HEO TREN 2 THANG TUOI KHU We TlJ NilAN THANH PHO CHIA THEO QU!N, HUYtN

2000 2001 1996 1997 1998 1999 1990 1995

2.530 1.815 1.650 1.450 2.080 1980 41.271 1985 27.786 5.228 2.750 2.682

57.525 28.241 66.738

25.611 3.569 13.293 5.500 3.249 123.115 32.198 32.680 28.444 3.945 16.254 5.175 3.070 127.851 36.015 33.345 88.533 28.251 15.434 108.841 34.206 21.027 94.562 26.583 15.511

Qu~n2

21.738 20.011 NAM I. N9i thanh (qu~n 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, PN) II. Ven n()i - Qu~n 8 -Go V3:p -Tan Blnh - Blnh Th~nh m. Ngo~i thanh Cii chi H6cmon Qu~n 12 Thii flue 21.009 22.133 22.229

Qu~n9 Blnh Chanh NhaBe

Qu~n7 C~n Gio

16.628 5.233 23.930 4.817 25.721 8.250 26.013 9.735 22.218 6.510

(Ngu6n: Bdo cdo SiJ nong nghi~p viz phdt triln nong thon, nien gidm thffng ke TP. H6 Chi Minh cdc niim)

33

21.378 2.276 12.200 3.900 3.002 133.365 37.548 20.527 16.248 7.196 4.029 7.812 27.804 6.822 2.100 3.279 156.823 14.261 1.909 8.218 3.348 806 142.882 38.775 22.237 15.050 8.278 6.496 8.757 29.864 7.409 2.274 3.742 158.978 13.617 2.418 7.291 2.889 969 163.167 40.800 28.597 15.271 8.872 8.642 12.984 31.064 9.987 3.063 3.887 178.434 T6ng c()ng 26.411 2.272 17.023 4.058 3.058 134.079 36.911 18.660 15.271 8.966 4.016 9.144 27.508 6.411 3.429 3.763 163.020 9.787 1.549 6.704 635 1.099 149.083 51.362 28.000 8.219 7.548 8.207 9.920 24.200 7.746 1.971 1.910 160.320 1.978 187.329 2.747 203.365 1.492 128.031 2.528 151.476 2.732 158.977

CHU'ONG3 BINH HllcYNG PHAT TRIEN NGANH CHAN NUOI HEO TP. HO CHi MINH

3.1.CUNG CAU SAN PHAM CHAN NU{H HEO TP. HO CHi MINH

Thoi ky d6i moi xay d\l'ng kinh t~ thi tntong dinh huong xa h()i chu ngh1a, trong d6 quy lu~t cung c~u la quy lu~t kinh t~ ccJ ban, la quan h<$ kinh t~ d6ng vai tro trung tam trong ho~t d()ng cl)a ccJ ch~ thi tru'ong. D~ xac l~p, dinh hu'ong cho qua trlnh san xua't kinh doanh cua cac nganh san xua't n6i chung, nganh chan nuoi heo n6i rieng, vi<$c phan tich quan h<$ cung c~u la m()t yeu c~u c~n thie't.

Cung va c~u la hai khai ni<$m cua kinh t~ h<;>c vi mo. Cung khong dcJn thu~n la kho'i Iuqng hang h6a dua ra thi tru'ong va c~u khong phai Ia so'Iuqng hang h6a du'qc tieu thl;l. Va'n d~ quan tr<;>ng la gia ca nhu' th~ nao? Voi gia dinh cac y~u to' khac khong thay d6i, thl d cac muc gia ca khac nhau, ngu'oi ban (ngu'oi san xua't) muo'n va san sang ban voi kho'i lu'qng bao nhieu va ngu'oi mua (ngu'oi tieu dung) muo'n va san sang mua la bao nhieu. Trong th\l'c t~. chi c6 1 kho'i lu'qng hang h6a du'qc san xua't ra va tieu thl;l trong m()t khoang th(Ji gian nha't dinh t~i m()t thi tru'ong C\[ th~. Nhu'ng voi cai nhln cua nhii'ng chu th~ khac nhau se d~n toi 2 khai ni<$m cung va c~u cua cung 1 kho'i lu'qng hang h6a du'qc san xua't ra va tieu thl,l d6. Dung v~ phfa ngu'oi ban, ngu'oi san xua't, ta xem mo'i quan h<$ giii'a cac lo~i gia ca khac nhau va kho'i lu'qng hang h6a rna ngu'oi san xua't thoa thu~n du'a ra thi tru'ong voi cac lo~i gia ca khac nhau d6, chfnh Ia khai ni<$m cung. Dung v€ phfa ngu'oi mua, ilgu'oi tieu dung, ta xem mo'i quan h<$ giii'a nhi~u lo~i gia ca khac nhau va kho'i lu'qng hang h6a rna ngu'oi mua cha'p nh~n voi cac lo~i gia ca d6, chfnh la khai ni<$m c~u. C~u chfnh la nhu c~u c6 kha nang thanh toan khong phai la nhu c~u chung chung.

3.1.1. C'u san phdm chan nuoi heo - nhii'ng nhiln t6 bic dqng.

C~u heo thit xua't chu6ng do c~u thit heo t~o nen. C6 th~ mota quan h<$ m~t

thi~t nay qua scJ d6 sau:

Cac tac nhan

Nguoi chan nuoi ~

~ ngu'oi ban le

Laiheo Lom6

Nguoi tieu dung

Cac san phffm

Heo thit (hcJI) ~ heo ben ~ thit heo pha 16c

Voi khai ni<$m c~u thit heo cua ngu'oi tieu dung, nguoi ban le tfnh ra kh6i luqng heo ben c~n c6 voi gia ca du bu da:p cho chi phi va c6 IOi til' d6 t~o ra c~u san phffm heo ben. Til' c~u san phffm heo ben rna lo m6, lai heo tfnh ra kho'i lu'qng

34

heo hdi c~n c6 d~ gie't m6 vdi gili ca du bu d~p chi phi va c6 loi tu d6 t~o ra cffu heo thjt xua't chu6ng. Nhu v~y san ph~m cua nganh chan nuoi heo trudc khi de'n tay nguoi tieu dung cuO'i cung phai qua them m<)t khau san xua't bao g6m gie't m6, che' bie'n va khau phan phO'i bao g6m ban huon, ban le. I>ay la cac khau he't sue quan trQng, c6 tac d<)ng ngli

- Gia ca : nhu cac m~t hang thong thuong khac, trong di~u kit%n cac ye'u tO' khac khong thay d6i, khi gia ca thjt heo tang len lu~i hQc nong lam tie'n hanh t~i TP. H6 Chi Minh nam 2002 tinh dui~u nay c6 nghia la khi gia ca thjt heo thay d6i, tang ho~c giam 1% thi llt

D

c~u thjt heo khong co gian theo gia, duong

cffu ra't d6c.

(1) khi gia tang tu P 1 len P2 ra't nhi~u. lu

: (2):

(2) khi gia giam tu P2 xuO'ng P 1 nhi~u, lu

. ~ . .

Q

~Q, (1)

Do c~u thjt heo khong co gian, t6ng chi tieu cua nguoi tieu dung R = P.Q se tang len khi gia ca p tang, va giam di khi gia ca giam, do ph~n khO'i lli

-

(I) Nghien cll'u tlq tnl'ong tieu thl} san phifm va xay dl}'ng chie'n ht<;jc san xua't kinh doanh cho nganh chan nuoi TP. H6 Chi Minh de'n nam 2010. T6ng cong ty nong nghiep SaiGon- kho kinh te', f>l).i h9c nong Him TP. H6 Chi Minh, trang 40.

35

Thay d5i cua ghi ca thit heo len xuO'ng Ia do cung thit heo gay ra. Trong hlnh minh hqa, cung thit heo giam til' S1 xuO'ng S2, hti€u nay da dttQc trlnh bay CJ ph~n trttoc t~i thi trttong TP. H6 Chi Minh, gia ca heo thit qua cac thoi ky bien d{) dao d{)ng ra't Ion c6 thoi di€m heo thit chi con 11.000 dlkg va c6 thoi di€m len gia toi 18.000 - 20.000 dlkg.

thit heo cling la doanh thu cua ngttoi chan nuoi heo. Nhtt v~y voi c~u khong co gian theo gia, doanh thu cua nganh chan nuoi heo se tang len khi gia ca heo tang, san ltt<;1ng thit heo giam va doanh thu nay giam slit khi gia ca heo giam, m~c du san ltt<;lng thit heo tang.

Tdng chi tieu cua ngttoi tieu dung v€

p

(1) thu nh~p dan ctt tang len, dttong c~u D1 dich chuy€n sang phili de'n D2 lam cho gia ca thit heo tang tu PI len p2 trong di€u ki~n cung thit heo khong thay d5i.

(2) thu nh~p dan ctt giam xuO'ng, dttong c~u D2 dich chuy€n sang trai de'n D1 lam cho gia ca thit giam xuO'ng tu p2 len pl trong di€u ki~n cung thit heo khong thay d5i.

- Thu nh~p dan ctt: thu nh~p cua ngttoi tieu dung tang len lam c~u thit heo gia tang va khi n6 giam se lam c~u thit heo giam .. S\1' tang giam cua c~u do thu nh~p dan ctt thay d5i cling nhtt cac ye'u tO' khac se dtt

O> Nghien cll'u thi tntong tieu thv ... de'n nam 2010. T6ng cong ty nong nghi~p SaiGon- khoa kinh te' tntong E>!J,i hQc Nong Him TP. H6 Chi Minh, trang 40.

36

Thu nh~p dan ctt TP. HCM (GDP) binh quan d~u ngttoi nhtt ph~n tren d€ c~p c6 t6c d{) tang nhanh 7-8% nam, cao nha't nttoc, b~ng 3 l~n mrtc bmh quan d~u ngttoi ca nttoc. Nhtt v~y c~u thit heo d thanh phO' c6 xu httong ngay cang tang. Tuy nhien, thit heo la m{)t m~t hang thie't ye'u trong cu{)c sO'ng, h~ sO' co gian cua c~u thit heo theo thu nh~p E < 1, c6 nghia Ia t6c d{) tang cua ltt<;lrtg c~u luon tha'p hdn tO'c d{) tang cua thu nh~p. Cong trinh nghien crtu cua trttong I>~i hqc nong lam qua di~u tra da tinh h~ sO' co gian cua c~u thit heo theo thu nh~p t~i TP. HCM E = 0,247 (1): thu nh~p dan ctt tang, giam 1% thl c~u thit heo tang, giam tttdng U'ng

chi c6 0,247%. Tir d6 ty ph~n ngan sach (ty I~ chi tieu mua thit heo tren t6ng chi tieu cua ngu'oi tieu dung) se c6 xu hu'ong ngay cang giam trong di€u ki~n thu nh~p dan ell' ngay cang tang.

Tac d(>ng cua thu nh~p dan ell' tren c~u thit heo c6 th€ giai thich cho hi~n tu'

-Xu hu'ong tieu dung va cac m~t hang thay the': ben c~nh thit heo con c6 cac m~t hang thay the' nhu' bo, ga, vit va ca. Khi gia ca cac m~t hang thay the' nay tang ho~c giam se lam cho c~u thit heo tang ho~c giam tu'ong U'ng. Theo ca nhan toi, day la cac m~t hang thlfc ph§:m co ban, tinh ch~t thay the' l~n nhau do d6 mang tinh thay d6i kh§:u vi, d6i m6n trong bii'a an hang ngay cua d~i da s6 ngu'oi dan. Du cho thU'c an nay c6 mile ho~c ngu'QC l~i c6 re di, di€u nay c6 anh hu'dng khong nhi€u de'n c~u cua n6, va ddng thoi se anh hu'dng r~t it de'n c~u cua cac thlfc ph§:m khac. Trong di€u ki~n d6, thit heo v~n giii' vai tro chu llfc cua cac lo~i thit. Tham khao bang sau:

Bang 20: Muc ti~u th\1 thit trung binh 1 ngtioi!tudn t~i TP. HCM

Mijthang MU'c tieu th1;1 (kg) Ty tr~mg (%)

Thit bo 0,06 7,5

Thjt vit 0,03 3,75

C()ng 0,8 100

Xe'p h~ng sd thich

Thjtheo 0,5 62,5 1

Thit ga 0,21 26,25 2

3

4

-

(Ngufln: Di€u tra cua TruiJng Dr;ti hQc Nong lam TP. H6 Chi Minh niim 2002)

Ca la thlfc phim thay the' cho cac san ph§:m cua nganh thit trong d6 c6 thit

heo. Tham khao tai Ii~u di€u tra sau :

Bang 21 : Cd ca'u s-d dl,lng ca va thjt ciia TP. H~ Chi Minh (%)

PHANPHOI

TIEUTHV

Khu vrf.c

Si!u thi

20

ChQ' dfu m6i 34

21

ca Cac Io~i thit C()ng

HO gia dlnh 48 52 100

11 89 100

80 100

26 74 100

66 79 100 100 (Ngufln: Di€u tra cua truiJng Dr;ti hQc nong lam TP. Hfl Chi Minh niim 2002)

37

Ca chie'm ty trQng dang k€

trong co ca'u thuc an hang ngay cua h9 gia dlnh thanh phd, nhu'ng C1 b~nh vi~n, trttCfng hQc, khach s~n c6 ty trQng it hon nhi€u. Tuy nhien, nhln v€ nong thon nttoc ta nha't Ia C1 d6ng b~ng song Cliu Long thl ca trong bua ~n hang ngay h~u nhtt d€u c6 m~t vl n6 khong tdn ti€n mua, trong khi thit heo va cac Io~i thit khac khi ngttCfi nong dan c6 ti€n moi nghi toi chuy~n thttdng thuc n6. Kinh te' phat tri€n, d(fi sdng nong dan clti thi~n va nha't Ia khi nang dan ban dtt<;:fc nong san c~u cua thit trong d6 c6 thit heo se gia tang dang k€.

Phan tich v€ xu httong tieu dung c~n chu y de'n trong ban than nganh hang thit heo bao g6m cac Io~i thit heo va cac d~ng san ph~m cua thit heo. Tham khao cac ke't qua di€u tra sau :

Bang 22: Muc ti~u thQ. cac Io~i thjt heo trung binh nglioiffuftn t~i TP. HCM

BarQi

MO'

Xlidng slion

C()ng

Lo~i thit heo

N~c

Muc tieu th\1 (kg)

0,26

0,08

0,02

0,14

0,5

Ty trQng (%)

4

52

16

28

100

Bang 23 : Ty I~ h() phan theo sd thich s-d d1,1ng cac Io~i thit heo

BarQi

Xlidng slion

C()ng

Lo~i thit heo

MO'

N~c

49,8

19,7

4,4

26,1

100

Ty I~%

(Ngu6n: Diiu tra cua trztang Dr;ti h9c nang lam nilm 2002)

Xu httong tieu dung hi~n nay cua TP. H6 Chi Minh tta thich thit n~c voi ty I~ tieu th\1 blnh quan ngttCfi!tu~n 0,26kg chie'm ty trQng 52%, ra't h~·n che' va s<;1 mo voi muc tieu th\1 0,02kg ngttCfi!tu~n ty trQng chi c6 4%. Th\fc te' thi trttCfng thanh phd hi~n nay nhung con heo dtt<;1c danh gia c6 ty I~ n~c cao Iuon d~t gia mua cao (gidng ngo~i. nuoi theo phttong ph a p cong nghi~p) hon nhung heo mo thttCfng Ia heo tu cac tinh mi€n Tay dtta v€ ho~c c6 trQng Itt<;:fng qua Ion, chenh I~ch gia mua heo hoi tu 1500 - 2.000 d/kg. Bay Ia xu httong tieu dung tie'n b(>' phil h<;1p voi slf phat tri€n kinh te' cua da't nltoc trong vi~c dinh httong san xua't chan nuoi heo thit cong nghi~p httong n~c. Tuy nhien C1 d6ng b~ng song Cii'u Long, thu nh~p dan ctt con tha'p, muc sdng chtta cao, thit mo ra't dtt<;:fc tta chu(>ng sit dl;lng vl gia re do v~y trltoc day con heo thit mo, trQng Itt<;:fng Ion gia ca ban khong c6 S\f chenh I~ch Ion voi heo cong nghi~p, n~c cao t~i cac tinh d6ng b~ng song Cii'u Long.

Bang 24 : Ty I~ h() phan theo sd thich stl dqng cac ~ng san ph§m thjt t~i TP. HCM

Ch~bi~n

C()ng

D~ng san ph§m thjt

Tlio'i

Dong I~nh

1,1

1,8

Tyi~%

100

97,1 (Ngu6n: Diiu tra cua trztang Dr;ti h9c Nang lam nilm 2002)

38

•

Xu hu'ong tieu dung cua dan cu' th[mh phd ctlng nhu' ca nu'oc ta theo t~p quan lau doi l.l'a thich tieu dung d~.mg thit tu'di so'ng (thit n6ng) th~ hi~n qua ty 1~ di~u tra 97,1 %, cac san phffm thit d~ng dong l~nh ho~c che' bie'n chie'm ti 1~ ra't khiem to'n. Ty 1~ nay la d TP. H6 Chi Minh, ndi do thi h6a, cong nghi~p h6a d muc d() cao nha't nu'oc, con d vung nong thon thl phai cao hdn. Chinh vl xu hu'ong u'a thich tieu dung thit tu'di so'ng, lu'

p

P,

~ P,

. cung heo thjt tang sl len s2 lam gia heo thit giam tu P1 xuo'ng P2 . . mua heo thjt gie't m6 tru dong l~nh va san ph~m che' bie'n lam tang c~u heo thjt xua't chu6ng D1 len D2 keo gia heo thit tu P2 len P3.

p

. cung heo thit giam S 1 xuo'ng S2 lam gia heo thit tang tu P1 len P2 .

P,

. ban ra thit heo dong l~nh va san ph~m che' bie'n t6n kho (ngu'ng mua heo thit) lam c~u heo thit xua't chu6ng giam tu D1 xuo'ng D2 keo gia heo thit tu P2 xuo'ng P3.

L...-.------~Q

Xu hu'ong tieu dung thit heo che' bie'n (san ph~m che' bie'n) la xu hu'ong tie'n b() cua xa h()i cong nghi~p. tuy nhien n6 chu'a phu h

39

- Tinh thC1i V\1 : mua V\1 tac d9ng tdi c~u thit heo ro r~t nha't cJ mtdc ta. Luqng c~u tang cao vao cac thang giap te't (thang 1, 2 dudng lich), sau Te't thuC1ng c6 1~ an chay nen luqng c~u giam xuo'ng (thang 3, 4 dudng lich). Sau d6 luqng c~u tang blnh thll'CJng trd ll;li va giam ffil;}nh vao thang 7 am lich an chay (thang 8, 9 dudng }ich). Trong tung thang, ngay m

thie'u duqc la thit heo. Cac so' li~u di€u

tai v€ muc tieu th\1 blnh quan ngll'CJi v€

- Quy mo thi trll'C1ng : dan so' TP. H6 Chi Minh c6 to'c d9 tang trung blnh 2,19%/nam cao hdn to'c d9 tang dan so' trung blnh ca nude (1,47%/nam). Tuy nhien, va'n d€ chu y la so'luqng dan nh~p ell' cac ndi v€ thanh pho' ra't Wn hi~n nay chua tho'ng ke va ki€m soat duqc. Xu hudng nay se tie'p tl)C tang cao trong bo'i canh phat tri€n kinh te' thanh pho' nhu la m9t ql'c tang trll'dng. Theo ca nhan, vdi so'luqng dan nh~p cu vao thanh pho' h~ng thang tu 30.000 - 50.000 nguC1i, day la ye'u to' tac d9rtg ml;}nh nha't de'n c~u cac lol;}i ludng th\l'c, th\l'c phffni mang tinh thie't tra, tinh ye'u, cd ban trong d6 khong th€ toan cua cac d€ thit heo chi can cu vao con so' chinh thuc dan so' theo h9 khffu thanh pho' se thie'u tinh chinh xac.

Theo so'li~u cua Chi C\lC thu y hi~n nay blnh quan 1 tu~n tl;}i 6 trl;}m ki€m dich d~u mo'i giao thong duC1ng b9 : Thu Due, An Sudng, An Hl;l, Blnh Phudc, Xuan Hi~p. Blnh Hung, ki€m soat duqc 26.965 con heo hdi va 6752 con heo ben. Cfing theo so'li~u cua Chi C\lC thu y thanh pho', blnh quan m6i ngay cac lo m6 heo tl;}i TP. H6 Chi Minh m6· 4002,9 con heo. Qua d6 c6 th€ udc tinh blnh quan 1 ngay TP. H6 Chi Minh tieu th\1 tu 5.000- 5500 heo thit tll'dng dudng khoang 350 ta'n heo thit, ho~c 250 ta'n heo ben, trong d6 c6 4.000 - 4.500 con heo duqc gie't m6 tl;li thanh pho' va khoang 1.000 heo thit duqc gie't m6 C1 cac tinh Ian c~n chuy€n v€ thanh ph6 dudi dl;lng heo ben (chit ye'u Ia C1 B6ng Nai).

Bang 24: Liic;tng tiC~u tht;~ heo thjt t~i TP. H6 Chi Minh

Nam

1997

2001

1998

1999

2000

Reo thit (tffn)

125.000

76.718

98.963s

118.546

121.588

(Ngu6n: stf li~u diiu tra ttl Chi Cf:lC thu y TP. H6 Chi Minh nam 2002)

Blnh quan 1 nam luqng heo thit tieu th\1 tang 13%. Trong d6 phai hdn 10% la do ye'u t6 quy mo thi trll'C1ng ngay cang to tl;}o ra. Cac ye'u t6 khac c6 tac d9ng khong dang k€, chi c6 ye'u t6 thu nh~p dan ell' vdi to'c d9 tang 7-8%/nam thl c6 th€ gay tang luqng c~u khoang 2%/nam (h~ s6 co gHin cac c~u theo thu nh~p E = 0,247). Quy mo thi trll'CJng phat tri€n nhanh con duqc nhln nh~n C1 khia Cl;}nh sau : TP. H

40

khil:p noi ca ntl'OC, til' d6 nhu C~U thjt heo phlJ.C VlJ. cho Vi~c che" bie"n thtfC ph~m nay ngay cang phat trien.

3.1.2. Cung san phdm chan nuoi heo - nhii'ng nh§n to' b1c dc)ng.

Cung heo thjt xua't chudng t~o ra cung thjt heo. C~u heo thjt xua't chudng do c~u thjt heo t~o nen, va chinh til' c~u heo thjt xua't chudng rna cung heo thit xua't chudng xua't hi~n dap ung. Til' d6 ho~t d()ng cung ung dien tie"p ra C1 cac khau san xua't, gie"t m6 de cung ung heo ben; khau ban huon, ban le da cung ung thjt heo pha 16c lam tang them chi phi vao ti~n 1C1i vao gia mua heo thjt xua't chudng ban d~u cho toi khau ban le cho ngu'oi tieu dung. C6 th€ phan tich m()t s6 ye"u t6 tac d()ng de"n cung san ph~m chan nuoi heo nhu' sau :

- Gia ca : trong di€u ki~n cac ye"u t6 khac khong thay d6i khi gia ca heo thjt tang, lu'

* San xua't chan nuoi heo la qua trlnh san xua't mang tinh sinh hQc, ph\1 thu()c hoan toan vao qua trlnh sinh tru'dng, sinh san cua v~t nuoi. Do v~y qua trlnh phat tri€n, tang tru'dng ciia nganh chan nuoi heo khong the c6 slf tang tru'dng nhanh d()t bie"n, tang t6c nhu' S\1' phat trien cua cac nganh cong nghi~p. Thong thu'C1ng S\1' phat tri€n cua n6 chi (1 muc 5 - 10%/nam so voi cac nganh cong nghi~p c6 the tang tru'dng nhanh voi muc dQ 10 - 20%/nam ho~c th~m chi 30 - 40%/nam.

Tham khao so dd thoi gian cac giai do~n chan nuoi heo cong nghi~p sau :

Cai hau bi pho'i gio'n§>nai sinh san mang th~heo con cai sua, nuoi thi)heo thit xua't chu6ng

.

. 21 ngay

180 ngay

= 315 ~!!a v

+

114 ngaf +

Mu6n gia tang s6 d~u heo thjt trong m()t thoi gian xac djnh nao d6, tru'oc d6 315 ngay = 10,5 thang phai tang dan nai, til' d6 moi tang du'

41

tntoc khmlng g~n 1 nam. Ngay h1c gh1 heo thit tren thi tntong cao, mu6n tang them san ph§m heo thit dem ra ban ctlng khong th€ tang dtt<;1c. Ngtt<;1c l~i hie gia ca heo thit tha'p, muO'n giam bot ltt

*Va'n d~ trQng ltt<;1ng tO'i ttu cua heo thit xua't chu6ng : day la va'n d~ ky thu~t trong chan nuoi heo cong nghi~p. xac dinh trQng ltt

- Thoi gian : til' nhung phan tich a tren cho tha'y thoi gian la m()t nhan t6 tac d()ng de'n cung heo thit. Trong m()t khoang thoi gian nga:n, cung heo thit la khong co gHin theo gia. Luc nay c6 th€ bi€u di~n dttong cung heo thit nhtt m()t dttong th~ng dung song song voi tn;tc tung cua d6 thj. Ltt

p

S,

s.

"'

.. - .. - -

P,

1

P.

Ltt

Q

Q,

p

S,

Q, s.

Trong nga:n h~n. dttong cung S 1 khi gia heo thit tang til' P1 len P2 ltt<;1ng cung khong thay d6i Ql. Trong dai h~n, nha chan nuoi tang dan nai dttong cung sl djch chuy€n thanh s2 ltt

Duong s la dttong cung dai h~n.

Q, Q,

- Djch b~nh va lfi l1,1t

C~n heo thit khong co gHin theo gia l~i ke't h

42

thit tang, du'CJng cung dich chuy~n sang phiH, gia heo thit xu6ng ra't tha'p. Sau Iii 1\lt, dich b~nh s6 d~u heo c~n ki~t, cung heo thit se giam ra't m~nh, du'CJng cung dich sang trai, gia ca heo thit tang cao. Ne'u nhu' slf phat tri~n cua nganh chan nuoi heo la tang tru'dng ch~m, tU'ng bu'oc thi khi d6i d~u voi dich b~nh, 1111\lt thi n6 suy giam ra't nhanh. Ben c~nh d6 la slf dao dQng cua gia ca heo thit ra't Ion qua cac thCJi di~m khac nhau. Di~u nay lam gia tang dQ rui ro cua ngu'CJi d~u ttl' vao nganh chan nuoi heo la nganh v6n c6 ty sua't lqi nhu~n khong cao.

- Tie'n hQ ky thu~t cong ngh<$ : ky thu~t chan nuoi heo hi<$n d~i theo phu'ong phap cong nghi<$p ngay nay cho phep nang cao nang sua't cua dan heo nai va heo thit, tU' d6 lam tang lu'qng cung C1 m6i mll'c gia, dich chuy~n du'CJng cung sang phai. Vi<$c ap d\lng ky thu~t cong ngh<$ moi trong chan nuoi hi~n nay d nu'oc ta tren da phat tri~n, m~nh nha't d phia Nam d~c bi~t d TP. Hd Chi Minh, Ddng Nai, Binh Duong, Binh Phu'oc, gop ph~n nang cao nang sua't dan heo ca nu'oc. Nhin chung day la qua trinh phat tri~n lau dai cung voi slf phat tri~n kinh te' cua da't nu'oc trong linh VlfC nong nghi~p, chan nuoi. £)~ ap d\lng ky thu~t cong ngh<$ moi trong chan nuoi, cac ye'u t6 khong th~ thie'u la :con gi6ng du'QC lai t~O 3 maud~ phat huy t6i da u'u the' lai, thU'c an cong nghi<$p du'QC san xua't theo cong ngh<$ tien tie'n bao gdm ky thu~t ep dun, ep vien ... , co sd v~t cha't khac va lao d9ng chan nuoi bao gdm chudng tr~i cac lo~i: chudng ca th~, mang an tlf d9ng ...

- Cac ye'u t6 d~u vao : cac ye'u t6 vU'a k~ C1 ph~n tren chinh la cac d~u vao cua nganh chan nuoi heo. Ne'u gia ca, chi phi cua d~u vao cao, cung heo thit se giam va ngu'QC l~i.

* Thll'c an gia sue (TAGS): trong nganh chan nuoi heo, chi phi TAGS Ia chi phi quan trQng nha't chie'm ty trQng trong gia thanh chan nuoi tU' 55 - 70%. Vi<$t Nam ta, nganh trdng trQt nhii'ng nam qua tang tru'dng m~nh, san lu'qng lu'ong thlfc ddi dao, du' thU'a. N ganh cong nghi<$p che' bi€n san xua't TAGS nhii'ng nam qua da phat tri~n ra't m~nh t~p trung C1 Ddng Nai, Binh Duong hon 90 cong ty che' bie'n, kinh doanh TAGS voi nhi~u thanh ph~n kinh te' tham gia: nha nu'oc, lien doanh, ttl' nhan trong nu'oc, d~u ttl' nu'oc ngoai... voi quy mo Ion nho khac nhau. Ky thu~t cong ngh~ che' bie'n da d~ng tU' cac lo~i may xay, trQn thu cong cho toi cac h<$ th6ng may tlf d9ng di~u khi~n b~ng vi tinh t6ng hqp cac lo~i thll'c an hi<$n d~i. Slf phat tri~n nganh che' bie'n TAGS ga:n li~n voi Slf phat tri~n cua nganh chan nuoi cac lo~i: heo, bo, ga, ca, vit... trong d6 c6 chan nuoi heo theo hu'ong cong nghi<$p. Tru'oc day thu'CJng dien ra quy lu~t rna cac nha chan nuoi heo d~u bie't khi gia TAGS cao, gia heo thit giam va ngu'qc I~i khi gia TAGS giam Ia gia heo thit cao. Nguyen nhan cua hi~n tu'qng nay la do tinh th(Ji V\1 cua cac nguyen li<$u: ta'm,

43

cam ... ghlm gia m~nh trong thCii ky thu ho~ch V\1 h1a t~i d6ng b~ng song CU'u Long hang nam vao dip Te't, V\1 dong xuan v~ thang 6, 7 V\1 he thu. Day con la hie cffu thjt heo tang cao do d6 gia heo thjt cao. Ngu'

* Heo gi6ng (heo con) la dffu vao quan tr<;mg thu hai cua nha chan nuoi heo thjt chie'm ty tn;mg trong gia thanh heo thit 20 - 30%. TU' cffu heo thjt lam xufft hic$n cffu heo gi6ng, ttr d6 cung heo gi6ng xufft hic$n va dap ung. So d6 cac giai do(;ln chan nuoi cho thffy qua trlnh chan nuoi san xufft heo gi6ng (nuoi nai) Ia m()t cong do~n cua ca qua trlnh chan nuoi du'<;lc tach ra va chuyen mon h6a t(;lo ra san phffm hang h6a tren thi tru'Cing la heo gi6ng nuoi thit. Qua trlnh phat trien nganh chan nuoi heo (1 nu'oc ta dffn hlnh thanh nhii'ng nha chan nuoi chuyen mon heo nai, ban heo con cung cffp cho ngu'Cii nuoi thjt, t~o ra thi tru'Cing heo gi6ng nuoi thit. d cong do~n nay doi hoi tay ngh~ chan nuoi c6 ky thu~t cao hon, lao d()ng mang tinh phuc t(;lp va lanh ngh~ hon ngu'Cii chan nuoi heo thit. Hu'ong chuy~n djch nhu' v~y la phu h<;lp va tie'n b() vl phan cong lao d()ng xa h()i sau sii:c hon, giup cho tlrng cong do~n dC;lt nang sua"t cao hon nhCI chuyen mon h6a va m6i cong do(;ln d~u phai d6i dic$n voi co che' thi tru'Cing, thong qua c~nh tranh d~ t6n t~i, Iffy thi tru'Cing lam

44

thttoc do hic$u qua kinh te'. Khi cung va c~u heo thit din bAng hlnh thanh ghi ca heo thit la cao ho~c tha'p, tu d6 nha chan nuoi se tinh toan, d\1' doan t~o ra c~u heo gi6ng nuoi thit. Ne'u gia heo thit cao, chan nuoi c6 IC1i c~u heo gi6ng se tang cao, gia heo gi6ng se tang cao theo gia heo thit cao. Ngu'qc l~i ne'u gia heo thit tha'p, chan nuoi 16, c~u heo gi6ng giam sut, gia heo gi6ng se tha'p theo gia heo thit tha'p. Tac d<)ng cua gia heo thit de'n gia ca heo gi6ng nay g~n nhu' ngay l~p tuc khi thi tru'C1ng heo gi6ng hic$n nay trd nen ph6 bie'n va ho~t d<)ng soi n6i. Voi gia heo gi6ng hlnh thanh cao tha'p do gia heo thit tren thi tru'C1ng quye't dinh, nha chan nuoi heo nai se quye't dinh c6 th~ tang ho~c giam dan nai tu day cung heo gi6ng se gia tang ho~c giam sut din de'n cu6i cling cung heo thit se tang ho~c giam tu'dng ung. Tuy nhien giua cung heo gi6ng va cung. heo thit se c6 khoang thC1i gian "lc$ch pha" d6 chinh la thC1i gian nuoi heo con Ion t~o ra heo thit xua't chu6ng blnh quan 4 thang.

Cung heo thit t~i TP. HCM bao g6m san lttqng heo thit cua thanh ph6 t\1' san xua't va ph~n IOn la lu'qng heo thit tu cac tinh khac du'a v€. Ph~n heo thit san xua't t~i thanh ph6 chi dap U'ng du'qc 20% so voi nhu c~u tieu th1:1 cua n6. Lu'<;1ng cung heo thit cho thanh ph6 chu ye'u do cac tinh du'a v€, tham khao bang sau:

Bang 25 : Tinh hlnh cung ung heo tbit tu cac tinh cho TP. HCM

D6ng Nam B()

Mi~n Trung

Mi~nBiic

Khu vtfc

%

%

%

%

26,2

D6ng bdng s6ng cdu long Lttqng (ta'n) 10.726

18,0

LtiQ'ng (ta'n) 26.817

45,0

Ltiqng (ta'n) 6436

10,8

LtiQ'ng (ta'n) 15614

Nam 1999

6,1

22,4

Nam2000

41,0

4442

16308

22.206

30,5

29.850

18,1

Nam 2001

9288

22.467

25,4

40.688

46,0

10,5

16010

(Ngu6n: Diiu tra tdng hqp cua tnt&ng Dr;ti h9c Nong lam ndm 2002)

Lu'qng heo thit cac tinh cung ung cho TP. H6 Chi Minh chu ye'u la C1 vung Dong Nam B<) (46%) va cac tinh d6ng bAng song Cuu Long. (25,4%) Dong Nam B<) voi S\1' phat tri~n m~nh cua chan nuoi heo cong nghic$p phu h<;1p voi xu hu'ong tieu dung cua thanh ph6 trd thanh ngu6n cung thit heo chu llfc cho thanh ph6, ben c~nh d6 cac tinh d6ng bAng song Cuu Long ( chu ye'u la Long An, Ti€n Giang g~n TP. H6 Chi Minh) d~n chuy~n hu'ong nuoi heo cong nghic$p. Cac tinh mi€n Trung va mi€n Bile do kern l<;1i the' c~nh tranh trong vi tri dia ly va cha't lu'qng. dan heo (gi6ng n<)i nhi€u) nen lu'qng dtta v€

thanh ph6 it hdn.

45

~

,

3.2. NHfJ'NG AP LTjC C~NH TRANH CUA NGANH CHAN NUOI HEO

C~nh tranh la quy lu~t ta't ye'u ciia n6n kinh te' thj trttong. Nho c6 n6, n6n san xua't xa h()i tie'n b() tren cd sd nang sua't lao d()ng nang cao, gia thtmh san ph~m tha'p di, san ph~m du'

TP. HO CHI MINH

3.2.1. A p h1c c~nh tranh trong nf)i bf) nganh

Th~ hic$n thll' nha't ciia sl;l' c~nh tranh la Sl;l' du'dng d~u vdi gia ca tieu thl;l tha'p mang tinh chu ky ciia nganh chan nuoi heo. d giai do~n nay, cac nha chan nuoi vdi nang sua't kern, hic$u qua tha'p d6 dang bo CUQC, pha san. Trong thj tru'ong c~nh tranh, cac nha chan nuoi c6 hic$u qua se lo~i bo cac nha chan nuoi kern hic$u qua. Ap ll;l'c c~nh tranh nay se khac nhau giua hai thoi ky ciia nganh chan nuoi heo: (j thoi ky gia heo thjt tha'p do cung heo thjt tang, c~u heo thjt giam a·p ll;l'c c~nh tranh tang len ro rc$t hdn nhi6u so vdi thoi ky gia heo thjt cao do cung heo thjt giam, c~u heo thjt tang.

Th~ hic$n thll' hai cua ap ll;l'c c~nh tranh trong n()i b() nganh la vic$c hinh thanh gia ca khac nhau cho san ph~m heo thjt d() n~c," mo khac nhau. Ty lc$ thjt xe, ty lc$ n~c la mo'i quan tam hang d~u ciia lai heo, lo m6 vi n6 quye't djnh doanh thu va IOi 16 ciia hQ. 1kg thjt n~c ban cao hdn 1kg mo ra't nhi6u, chenh lc$ch binh quan 18.000- 20.000 dlkg. Ne'u cai thic$n du'

C~nh tranh trong n()i b() nganh nhtt the' da th,uc d~y san xua't chan nuoi phat tri~n, da du'

Nghi diflh 41/CP v~ quan ly gi6ng v~t nuoi ngay 19/3/1996 cua Chlnh phU.

46

San ph~m ciia nganh chan nuoi heo la mi[it hang nong san mang tinh nh~y cam, l~i la mi[i t hang tieu dung cd ban, thie't ye'u cho doi so'ng xa h()i. C~nh tranh giua cac nha chan nuoi vdi nhau khong mang tinh trl;l'c tie'p "do'i d~u" nhtt cac mi[it hang cong nghic$p mang ham lu'

h~ th

- CP : la t~p doan ldn cua Thai Lan d~u tu' t~i Vi~t Nam CJ linh vrfc san xua"t TAGS vdi cong sua"t thie't ke' 250.000 ta"n/nam, d~t cong sua"t thf/c te' hi~n nay 240.000 t(n/nam. Thrfc te' cho tha"y cho de'n nay ngo~i tru t~p doan Chiahsin - Dai Vi~t co san ph~m heo thit trf/c tie'p tham gia thi tru'C1ng, chua co nha d~u tu' nu'oc ngoai nao d~U tu' VaO linh Vf/C chan nuoi heo thjt, v

- Chiashin - Dai Vi~t : t~p doan ldn cua Dai Loan d~u tu' t~i Blnh Du'dng theo gia"y phep d~u tu' cho phep t6 chuc chan nuoi heo khep kin tu khau san xua"t TAGS chan nuoi heo - gie't m6 - che' bie'n va xu(t kh~u ra nu'dc ngoai du'di d~ng san ph~m che' bie'n, dong h()p. Cong sua"t chan nuoi df/ kie'n 40.000 heo nai, tu'dng du'dng vdi dan heo thit c6 m~t thu'C1ng xuyen 250.000 con. Thf/c te' phat tri~n de'n nay, hQ da hoan thi~n khau san xu(t TAGS, chu5ng tr~i chan nuoi cho 13.500 heo nai, 85.000 heo thit nhu'ng chua co khau gie't m6, che' bie'n cfing nhu' xu(t kh~u san ph~m theo gi(y phep d~u tu'. HQ dang keo dai giai do~n xay df/ng va san xua"t thir, du'a san ph~m heo thit ra tieu th\1 (J thj tru'C1ng n()i dja, trong do chu ye'u la tieu th\1 (J thi tru'C1ng TP. HCM du'

47

Ben c~nh thi tntong heo thit, thi tntong heo gio'ng nuoi thit hlnh thanh, ho~t d(}ng soi n6i vdi sl;t phat tri~n cua nganh chan nuoi heo. Trai ngu'<;1c vdi thi tntong heo thit trong d6 ngu6n cung U'ng chu ye'u tit cac tinh du'a v€ d~ dap U'ng nhu ·c~u tieu th\1 cao cua thanh pho', san pha:m heo gio'ng CUa thanh pho' Vu'dn ra cung U'ng cho cac tinh Dong Nam B(} va d6ng b~ng song Cti'u Long. Ho~t d(}ng c~nh tranh cua n6 vu'<;1t khoi ph~m vi dia ban ch~t h¥P cua ddn vi hanh chinh dia ly. D6 la san phdm heo gio'ng cua h~ tho'ng khu vl;tc cac xi nghi~p chan nuoi t~p trung cua nha nu'dc t~i TP.HCM du'a ra thi tru'ong tieu thv hang nam khmlng 100.000 con. cac ddn vi nay chie"m u'u the" tuy~t do'i trong c~nh tranh nho cac 1<;1i the" cua n6 so vdi cac trang tr~i gia dlnh, h(} gia dlnh ca th~ ngay ca san phdm "heo gio'ng CP" chi c6 kha nang cung c!p voi so'lu'<;1ng nho va tieu thv chu ye'u trong n(}i vung, tinh ho~c thanh pho'. Trong khi d6 san phdm heo gio'ng cua cac ddn vi quo'c doanh nay da ~0 du'<;jc uy tin nh!t dinh nho ch!t lu'<;jng san phdm cao, cSn dinh ' quy mo ldn, cong tac quan ly gio'ng, thu y theo bai ban, ten tu6i nhan hi~u da du'<;jc kh~ng dinh. Tham khao m(}t s6 nha san xua't heo gio'ng nuoi thit cua thanh pho' va cac vung Ian c~n ldn nhu' sau :

Bang 26: San llic!ng heo giO'ng cua 1 sO' cong ty Ion t~i TP. HCM va cac tinh

Ghi chu

Ddnvi

nong "

Nai ss 4700

San llic;tng 80.000 Quo'c doanh, TP. H6 Chi Minh

San xua't heo gio'ng h~u bi dl;tc, cai

1. T6ng cong ty nghi~p Sai Gon - XN heo gio'ng ca'p I

600

- XN chan nuoi Phu'dc Long 1400

- XN chan nuoi D6ng Hi~p 1300 - XN chan nuoi Du'Ong Sanh 1400

2. XN chan nuoi Go Sao

1800

27.000 San xua't heo gio'ng nuoi thit 25.000 San xua't heo gio'ng nuoi thit 27.000 San xu!t heo gio'ng nuoi thit 36.000 Quo'c doanh, TP. H6 Chi Minh thu(}c Vissan, .san xua't heo _g_i6ng nuoi thit

3. XN chan nuoi Phu Sdn

2500

43.000 Quo'c doanh, D6ng Nai, san xua't heo

4. France Hybrid

800

gio'ng_nuoi thit Pha p, D6ng N ai, san xua't heo gio'ng h~u bi dl;tc, cai

5.Cty chan nuoi Ti€n Giang 1000

18.000 Quo'c doanh, Ti€n Giang, san xu!t

heo gio'ng nuoi thit

6. Cty chan nuoi An Giang

450

8.000 Quo'c doanh, An Giang, san xu!t heo

7. CPGroup

1000

8. PIC

500

gio'ng nuoi thit Thai Lan, TP. H6 Chi Minh, san xua't heo gio'ng h~ u bi dl;tc, cai Anh, san xua't heo gio'ng h~u bi dl;tc, cai, pha san

(Ngubn: tdng h(Jp tu cac bao cao cua S?J nong nghi~p vaphat triin nong thon TP.HCM)

48

San ph~m heo gi6ng nuoi thjt mang trong n6 ham h.tc:;lng tri thuc, ye"u t6 khoa hQC ky thu~t cao hdn san ph~m heo thjt. f)i~U nay kh~ng djnh J?nh doanh chan nuoi heo mii voi san ph~m heo gi6ng luon c6 ty sua't lc:;li nhu~n cao hdn chan nuoi heo thjt. Ben c~nh d6, nha chan nuoi heo mii luon la ngu'oi c6 Him huye"t voi ngh~ chan nuoi, ky thu~t tay ngh~ cao do v~y hQ luon mu6n 6n djnh du'

3.2~2. Ap hfc c~nh tranh (J ngimh san xua't ddu vao TAGS

TAGS chie"m ty trQng tu 55- 70% trong t6ng gia thanh chan nuoi heo thjt, la m9t ddu vao he"t sue quan trQng cua nganh chan nuoi heo. San xua't, che" bie"n TAGS la linh vl,l'c ddu tu' c6 ty sua't l

49

Bang 27: Tinh hinh san xua't ti~u thQ TAGS t~i cac cong ty c6 vo'n dilu tli nlioc ngoai t~i cac tinh phfa nam

COng sua't (t) Chung lo(Ji

Ghi chu

DO'n Vi

sx thiJ'c te

1) Proconco

Heo, ga, vit, 216.000 Lien doanh vdi Phap, D6ng ca,bo Nai

2)CP

250.000 Heo, ga, vit, 240.000

ca,bo

100% vO'n nude ngoai, Thai, Ddng Nai

3)VTP

60.000 Heo, ga

54.000 Lien doanh vdi Thai, TP. H6

Chi Minh

4) Cargill

150.000 Reo, ga, vit, 140.000

ca,bo

100% vO'n nude ngoai, My, Ddng Nai

5) Chinfon

200.000 Reo, ga, vit, 150.000

100% vO'n nude ngoai, Dai Loan, D6ng Nai

ca,bo

6) Chiashin

360.000 Reo

180.000

100% vO'n nude ngoai, Dai Loan, Blnh Duong

?)NewHope

50.000 Heo, ga, vit,

25.000

100% vO'n nude ngoai Trung QuO'c, TP. H6 Chi Minh

ca,bo

8) Chelgidan

100.000 Heo, ga, vit,

50.000

ca,bo

100% vO'n nude ngoai Han QuO'c, Long An

(Ngu6n: tdng hf/p theo cdc bdo cdo cua SiJ nang nghi~p va phdt triin nang than)

Theo danh gia ciia nhi~u nha chuyen nion, linh vf!c TAGS trong tlnh hlnh nganh chan nuoi Vi<$t Nam tren da phat tri~n se con hil'p d§:n nhi~u nha dffu tu nude ngoai tie'p tt;tc bo vO'n lam an. Trong khi d6, cac don vi san xuil't TAGS thUQC nha nude da c6 m~t trong linh vf!c nay ril't sdm, to ra ril't ye'u kern vdi san lu

50

Bang 28 : Tinh hinh san xua't, tit~u th\1 TAGS t~i cac cong ty,xi nghi~p quo"c

. doanh cac tinh phia nam

SX lhi/C t(

Ghi chu

13.000 Thu(>c t6ng cong ty nong

FJitn vi 1. AnPhu

50.000

nghi~p Sai Gon, TPHCM

trung uong

Cling sua't (t) Chung lo~i Heo, ga, ca, vit, bo Heo, ga

30.000

16.000 Qu6c doanh,

2. Vifoco

25.000

Heo, ga

chuy~n c6 phffn h6a 8.400 Qu6c doanh, thu(>c Cong ty

3. Vifaco

Heo, ga

4. Vitagaz

15.000

5. Go Sao

8.000

Heo

chan nuoi Song Be 10.000 Qu6c doanh, thu(>c Cong ty chan nuoi D6ng Nai 5.000 Qu6c doanh, thu(>c Vissan,

TP. H6 Chi Minh

6. My Tuong

20.000

Heo

7. Afiex

30.000

10.000 Qu6c doanh, thu(>c Cong ty chan nuoi Ti~n Giang 15.000 Qu6c doanh, thu(>c Cong ty chan nuoi Art Giang

Heo, ga, ca, vit, bo

(Ngu6n: tdng h{/p theo cac bao cao cua SiJ nang nghi~p va phat triin nang than TPHCM)

Thanh ph~n kinh tt tu nhan trong nude (J linh vrfc cht bitn TAGS to ra kha nhC;ty ben. Nhi~u cong ty, xi nghi~p tu nhan dC;tt san lu<;1ng tieu th\1 tu 200 - 300 ta'n!ngay nhu TAGS Long Chau, Vina Quang Vinh ... (J D6ng Nai, TAGS Lai Thieu, Thanh Cong, Kim Long ... (J Blnh Dudng. Cha't lu<;1ng TAGS (J muc trung blnh ho~c tha'p so vdi TAGS cua cac cong ty nude ngoai. Cac xi nghi~p san xua't TAGS trong nude qu6c doanh ho~c tu nhan, ngay nay da dffu tu nh~p cac loC;ti may moe chtbitn TAGS hi~n dC;ti: ep vien, ep dun, sa'y, may t1;t d(>ng ... nhAm cai thi~n cha't luc t~p each quan ly hi~n dC;ti, xay dlfng cac tieu chu~n cha't lui ngil titp thi trong tieu th\1 san ph~m ... tim co h(>i d~ ciii thi~n vi tht CC;tnh tranh.

C6 y kitn cho rAng cac cong ty c6 v6n dffu tu nude ngoai vdi cac u'u tht CC;tnh tranh se lam chu thi tru'ong, m~c sue chi ph6i theo tung thi truong va thu l

Trude htt chung ta tha'y, cong nghi~p chtbitn TAGS (J nude ta khong phai la nganh san xua't dQC quy~n, no g6m CO nhi~u thanh ph~n kinh tt tham gia Va C(;lnh

51

tranh ac li~t. Them nua, TAGS la mij.t hang tieu dung cho san xua"t khong phai tieu dung cho ca nhan. Do d6 tntoc he't, n6 phai dtt

Bang 29: Tinh hlnh san xud't TAGS nam 1998

'Cdcd'u (%) Khu vrjc San Iuc;tng ( ta'n

Cac cong ty c6 vO'n nttoc ngoai . 41,3 546.770

58,7 Cac cong ty xi nghi~p trong nttoc 776.100

C()ng 1.322.870

100 (Ngu6n: Cf:lc khuytn nang- Bl) nang nghi~p va phat triin nang than, 1999)

Nha chan nuoi heo cong nghi~p hi~n nay dung trttoc thi trttong TAGS he't sue phong phu : cac nhan hi~u cong ty khac nhau tir nttoc ngoai de"n trong nttoc, cac lo~i san ph~m da d~ng khac nhau cam bQt, ep vien, d~m dij.c, cac lo~i cha"t ltt

52

Xu httong ty 1~ so sanh giua gia TAGS voi gia heo hoi ngay cang cao chi c6 th€ xay ra trong m9t khoang thoi gian nha"t dinh nao d6. Nhtt tren da phan tich, gia heo thit len xu6ng theo cac chu ky, con gia TAGS c6 xu httong ngay cang 6n dinh. Do d6 ty 1~ so sanh nay ngay cang cao chi la bie'n d9ng mang tinh xu httong khong phai laban cha"t cua va"n d~. Ne'u nhtt n6 la ban cha"t, ch~c ch~n rAng se khong con nha chan nuoi heo cong nghi~p nao t6n t~i va nhung nha che' bie'n TAGS se ban san ph~m cua mlnh cho ai? Nguyen t~c tren thttong trttong la c~nh tranh d€ cung t6n t~i "ngttoi an com, ke an chao". C6 nhung giai do~n ty 1~ so sanh nay

Nh~p kh~u cac lo~i nguyen li<$u TAGS thoi gian qua trd nen phd bie'n C1 Vi<$t Nam va xu hudng ngay cang phat tri~n theo st;( phat tri~n cua nganh TAGS va nganh chan nuoi n6i chung. Tham khao bang di€u tra sau :

tang va c6 nhung giai do~n ty 1<$ so sanh nay giam theo chu ky len xu6ng cua gia heo hdi.

Lo~i nguyen Ii~u

Bang 30: Nguyen Ii~u TAGS dtiQ'c ca'p phep nh~p khffu

Nam 1997 (ta'n) Nam 1998 (ta'n) 6 thang ddu nam 1999 (ta'n)

1. Nguyen li<$u giau nang ht<;1ng

311.761 526.328,5 2. Nguyen li<$u giau protein 57.700 433.000 260.216 339.009

6.925,7 13.547

3. Cac lo~i acid amin 4. Nguyen li<$u cung c~p khoang 3.578 12.585 24.428 15.603,7

I

449 546 2.672 5. Cac lo~i men tieu h6a

6. Prenix - Vitamin - khoang 12.585 83.916,6 7.136,2

4002,6 4.631,7 7. Cac ch~t ph\1 gia khac 3.291

(Ngubn: C1:1c khuytn nang Bq nang nghi~p va phat triin nang than, 1999)

Bo qua cac lo~i nguyen li<$u nhu acid amin, khoang, men tieu h6a, premix ... rna trong nude chua du trlnh dQ, kha nang san xu~t. chung ta d€ c~p tdi cac lo~i nguyen li<$u giau nang lu

53

883.883,2 Cqng 525.197 856.861,4

hang hoa voi nu'oc ngoai la xu huong h()i nh~p va tie'n b() ngay nay, no ba:t bu()c cac nha san xua't trong nu'oc phai cai tie'n nang cao nang sua't, cha't lu'

Tom l~i, c~nh tranh trong nganh che'bie'n TAGS nu'oc ta, sl,l' phat tri€n cua no gop phffn dang k€ cho sl,l' phat tri€n nganh chan nuoi noi chung, chan nuoi heo noi rieng. San phffm TAGS la san phffm cong nghi<$p, mangham lu'

3.2.3. Ap b.fc c~nh tranh lJ nganh ti~u tht;~ diiu ra san phifm chan nuoi heo

Phan tich v~ cffu san phffm chan nuoi heo, heo thit ta da xem nhu' cffu heo thit va cffu thit heo nhu' la m()t. Thl,l'c te' san phffm heo thit phai qua khau lu'u thong, tieu tht;t bao gcSm vi<$c gie't m6, che' bie'n va phan phO'i ban huon, ban le d€ de'n nguoi tieu dung cuO'i cung.

Trong linh Vl,l'C dffu ra cua nganh chan nuoi heo hi<$n nay, Vissan la doanh nghi~p nha nu'oc (J TP. HcS Chi Minh va ca (J phia Nam duy nha't kinh doanh nganh hang thit trong do chu ye'u la thit heo. Trong thoi ky bao ca'p, day la doanh nghi<$p d()c quy~n thu mua heo thit (J phia nam, gie't m6 heo voi h<$ thO'ng day chuy~n hi<$n d~i tie'p thu sau giai phong voi cong sua't 4.000 con/dem va phan ph6i heo thit theo ke' ho~ch cho nhu cffu nhan dan thanh ph6 va xua't khffu. Bu'oc qua thoi ky dGi moi, kinh te' thi tru'ong phat tri€n kinh te' nhMu thanh ph6, Vissan khong con the' d()c quy~n trong vi<$c khai thac, gie't m6 cfing nhu' phan phO'i thit. No phai du'dng dffu voi ap ll,l'c c~nh tranh cua thu'dng lai, lo m6 tu' nhan va tung da phai bu'oc qua giai do~n 16 la nfj.ng n~ (1995 - 1996) do nhi~u nguyen nhan trong do co vi<$c ch~m dGi moi tu' duy bao ca'p. Tu nam 1997 de'n nay, Vissan da tung bu'oc cha'n chinh l~i ho~t d()ng, nang dffn san lu<;1ng heo gie't m6, cung ca'p cho thi tru'ong, ben c~nh do dffy m~nh khau phat tri€n san phffm che' bie'n, xay dl,l'ng thu'dng hi<$u "Vissan" da co nhung thanh cong nha't dinh.

54

Bang 31 : Thf phdn thft heo tQ.i TP. H6 Chi Minh

Ttinhftn

Vis san

Nam

Sanltie!ng

Ty I~(%)

Ty I~(%)

Ltif!ng (ta'n)

Ltif!ng (ta'n)

24,4

75,6

20.500

63.533

84.033

1997

28,2

71,8

89.440

25.200

64.240

1998

68,0

91.250

29.200

32,0

62.050

1999

(Ngu6n: tdng hr;p bao cao cua Cong ty Vissan, Sa thli®g m~i, Chi ClfC thu y TPHCM)

Qua bang tren cho tha'y thj ph~n cua Vissan t1;1i thanh phd' chie'm khmlng 30% va voi thi ph~n nay Vissan chi moi huy d9ng du'

).

Trong khi d6, thu'dng lai tu' nhan voi 70% thi phffn hffu nhu' lam chu thi tru'ong thjt heo tu'di s6ng. Thjt heo tit cac tinh du'<;:lc t~p trung t1;1i hai ch<;:l. d~u m6i Ia ch<;:~ An L1;1c va ch<;:~ Ph1;1m Van Hai, trong d6 ch<;:~ An L1;1c cung ca'p 90 ta'n/ngay (ngu6n tit Long An, Ti~n Giang, Be'n Tre, cac tinh Tay nam b9), ch6 la chua n6i toi vi~c gie't m6 l~u, tr6n thue' sat sinh, ki~m djch thu y va cac quy djnh v~ sinh thu y trong vi~c htu thong, gie't m6, bao quan san ph~m thit. Hi~n nay thanh phd' c6 hdn 100 di~m gie't rn6 -l~u voi lu'

Bu'oc qua linh vlfc san ph~m che' bie'n tit thjt heo tl;li TP. H6 Chf Minh, tham khao:

(ll Bao cao cua Chi Cl:lC thll y TP. H6 Chf Minh nam 2002.

55

t~i TP. H6 Chi Minh

Bang 32 : Nang hjc san xu{(t san phlfm chan nuoi tlidi so'ng va ch~ bi~n tit heo

Ch~bi~n

Ttidi so'ng

% 68,7 67,8

C()ng Nam So'llicjng (ta'n)

% 31,3 32,2

So'llicjng (ta'n) 32.145 43.124 102.726 134.087 Nam 1997 Nam 1998 70.581 90.963

33,6 164.913 Nam2000 109.430 66,4 55.483

34 Nam2001 121.902 62.864 66

184.766 (Ngu6n: Tdng hf/p tit Chi c11-c thu y TP. HCM, phong kinh ti cdc quqn huyfn, TP)

Bang tren cho tha'y sf/ phat tri~n cac san ph~m che" bie"n tu thjt heo cua th~mh pho' vdi to'c d9 tang blnh quan 18,2%/nam, trong d6 u'u the" c;;tnh tranh h§u nhu' thu<}c v€ cac don vi quo'c doanh trong d6 d~n d§u la Vissan, ke" de"n la Argex, C§u Tre, H;;t Long ... Tham khao cac bang sau:

1999- 2000 (%)

Bang 33: Thi ph'n cac nh6m mi,it hang ch~ bi~n tu tbit t~i TP. HCM nam

' . ngom

C()ng V6nnli8c Tlinhftn Khu vt1c

Nh(lp khlfu

21 100 Quo'c doanh 79

- Nh6m m~t hang che" bie"n truy€n tho'ng

100 15 15 65 5

- Nh6m san ph~m d6 hQp

37 23 40

100 - Nh6m thit ngu<}i (Ngu6n: Stf lifu dieu tra cua tru&ng Dqi hqc Nong lam va cdc dan vt lien quan)

Bang 34 : Tinh hlnh san xua't san pham ch~ bi~n t~i VISSAN

1999 2205

2000 3135

2001 3600

Nam

1998 1699

1997 1030

San ph~m che"bie"n (ta'n)

I

1225 Trong d6: - Xuc xfch 800

319 312 995 447 550 383 250 - D6 h<}p

170 190 - Thjt ngu<}i 160 246 204

1635 817 822 1523

620 - San ph~m truy€n tho'ng (Ngu6n: Tdng hf/p bdo cdo cua cong ty Vissan cdc nam 1997- 2001)

56

Nganh thrfc ph~m che" bie"n tu thjt cua TP. H6 Chi Minh phat tri~n trong d6 thanh ph§n kinh te" quo'c doanh chie"m u'u the" va d~n d§u la Vissan vdi to'c d9 tang

binh quan 36, 7%/nam. San ph~m che' bie'n ctia thanh phO' dtt

(IJ T6ng h<;lp gili ban le ~i cac ch<;l TP. Hd Chi Minh nam 1999 - 2000 va 2001.

57

Trd l~i vdi va'n d€ d~u ra ctia nganh chan nuoi heo thanh phO' vdi ap ltJc c~nh tranh trong nganh hang tieu thl} san ph~m chan nuoi heo ldn, gia thu mua heo dtti 18.000 - 20.000 d/kg< 1 ) thi gia mua heo hoi t~i thanh ph6 da kinh qua s\f dao d()ng ra't ldn tu 11.000 d- 15.000 d/kg. Bo qua tfnh thoi V\1 ctia c~u thit heo cho tieu dung ca nhan rna cac lai heo, lo m6 nAm ra't vii'ng, ltt

tni ghi, ep ghi nguoi chan nuoi. .. chua k€ de'n vi<$c din non, din gian, gie't m6I~u ... Tham khao m

va tieu th\1 fJ dcing bllng song Citu Long (Nam 2000)

~

Bang 35 : Ke't qua kinh doanh ciia cac tac nhan tham gia thi trlietng san xua't

Ngtieti chan nuoi Laiheo L' omo Ngu

14.937 15.323 17065 14.000 Doanh s6 blnh quanlkg

14.582' 15368 T6ng chi phi blnh quanlkg 14.131 14.377

-131 559 1697 761

L<;1i nhu~n blnh quanlkg (Ngu6n "Cac giiH phap phat tri€n san xu~t va tieu thv san ph~m heo C1 d6ng bAng song CU'u Long", Lu~n van th~c sy kinh te', Chau E>o'c Huynh Ky, nam 2001).

~

Bang 36: Tinh hl.nh Ic;ii nhui)n trong chan nuoi t~i Be'n Tre, nam 2000 (%)

. ,..., g1etmo

thlidng phdm . nhui)n Ngli

100 Ngli

52 (Ngu6n: mf)t stf giai phap nhttm phat triin ngimh chan nuoi cua tlnh Btn Tre, luqn van thc;zc si kinh tt, Trdn Trr;ng Thong, nam 2000 ).

58

Nguoi chan nuoi m~c du la nguoi tn!c tie'p t~o ra san ph~m nhung l

C6 th~ n6i ho~t d<)ng cua thi tru'Cing tieu th1,1 san ph~m chan nuc>i heo - heo thit d TP. H6 Chi Minh con mang tinh san xua't nho, manh mun. Khuynh huong phat tri~n chan nuoi heo theo hu'ong cong nghit$p h6a, hit$n d~i h6a hlnh thanh cac vung chan nuoi t~p trung, cac trang tr~i c6 quy mo vua va Ion chi c6 th~ hlnh thanh tren co sd m()t thi tru'Cing tieu thl,l san ph~m chan nuoi heo c6 quy mo lon, mang tinh vung ch~c, 6n dinh v€ s6lu<;1ng, cha't lu'<;fng va gia ca. Di€u nay moi thuc d~y qua trlnh tich tl,l, t~p trung v6n trong san xua't, ngu'Cii chan nuoi moi yen Him bo v6n d~u tu' lam an lau dai. St! phat tri~n cua san ph~m che' bie'n tu thit heo cua thanh ph6, voi d~c di~m san ph~m mang ham lu'<;fng tri thuc cao, gia ca 6n dinh, ty sua't l<;1i nhu~n cao, dang tieu th1,1 m~nh d thanh ph6 va md r<)ng di cac tinh la ye'u t6 d~c bit$t quan tr<;mg g6p ph~n giai quye't d~u ra cho nganh chan nuoi heo trong thCii gian toi.

3.3. DJNH mfONG PHAT TRIEN NGANH CHAN NUOI HEO TP. HCM

DENNAM2010

3.31. Bjnh hu(Jng quan diim :

"xudng che' bie'n, gie't m6 Nam Phong" nh~m chu d<)ng ghli quye't d~u ra cho ho~t dQng san xua't, chan nuoi thUQC ht$ th6ng cua mlnh.

f>inh huong phat tri~n nganh chan nuoi heo thanh ph6la'y cat quan di~m sau

lam co sd:

- f>inh hu'ong, m1,1c tieu phat tri~n nganh chan nuoi ca nu'oc trong d6 CO nganh

chan nuoi heo. Ph~n nay da du'QC khai quat trong chu'ong 1, n6i b~t cac va'n d€ ma'u ch6t quan tr<.mg g6m c6 : nang cao nang sua't chan nuoi, h~ gia thanh san ph§:m, tang nhanh san ph§:m chan nuoi d~ dap ll'ng yeu c~u xa h()i, d~y m~nh chan nuoi hang h6a theo quy mo trang tr~i, tang cu'Cing d~u tu' gi6ng t6t c6 cha't lu'<;jng, hit$u qua kinh te' cao ...

59

- L<;1i the' so sanh cua TP. H5 Chi Minh va vai tro cua n6 trong phat tri~n kinh te' vung, mien ca nu'oc. Tru'oc day trong thCii ky bao ca'p voi tu' duy mang tinh tl! cung tl! ca'p, dia phu'ong Cl,lC hQ Va ngay Ca hit$n nay tu' duy, CO che' nay v§:n COn anh hu'dng n~ng trong tam ly lanh d~o cac dia phu'ong, tu d6 m6i tinh, thanh ph6 d€u d€ ra va phat tri~n ta't ca mQi nganh san xua't, khong k~ toi d~c di~m dia ly' tai nguyen ... rieng c6 cua dia phu'ong, cac l<;ji the' c~nh tranh va cac ye'u t6 san xua't cua rieng mlnh. Tht!c te' da cho chung ta nhi€u bai h9c chua x6t, m6i dia phu'ong d€u c6 nha may du'Cing khong k~ c6 vung tr5ng mia hay khong, nha may tinh b()t ml khong bie't c6 vung nguyen lit$u mlnh khong? f>~u tu' nha nu'oc dan d€u khong tinh de'n hit$u qu~ kinh te'. Tu' duy nay ra't xa 1~ voi tu' duy kinh te' thi tru'Cing. Phat tri~n kinh te' m()t nganh san xua't d m<)t dia phu'ong c~n phai he't sll'c coi trQng, tinh toan de'n cac l<;ji the' so sanh, c~nh tranh cua dia phu'ong, ben c~nh d6 xem xet de'n

"'

?

'

• ~

vai tro, u1c d()ng, quan h~ ctia vi~c phat tri~n d6 trong phat tri~n kinh te" vung, . Inlen va ca mtdc.

3.3.2. Dinh hu8ng ml}.c ti~u phat triin nganh chan nu6i heo TP. HCM.

- Phat tri~n kinh te" thi tntong nhi~u thanh ph~n kinh te" theo dinh httong xa h()i chti nghia. San xua't hang h6a, kinh te" hang h6a - thi trll'ong la thanh tl!u he"t sue to Ion ctia xa h()i con ngll'oi trong qua trlnh phat tri~n qua cac hlnh thai kinh te" - xa h()i. Paul G. Hoffman, nha marketing n6i tie"ng n6i : "C6 m()t ao tll'dng cho ding c6 th~ cong nghi~p h6a m()t da't nll'oc b~ng each xay dl!ng cac nha may. Th~t ra ngll'oi ta khong lam nhU' the". Chi c6 th~ cong nghi~p h6a m()t da't nll'oc b~ng each xay dl!ng cac thi trll'ong rna thoi".< 1> C~n kh~c.phvc gifi bo each suy nghi phat tri~n kinh te" m()t nganh nhll'ng xem nganh chi g6m cac cd sd kinh te" qu6c doanh, khong tinh de"n cac thanh ph~n kinh te" khac ho~c dung h~n tren l

O> Ho:;tch djnh chi€n ht<;fc marketing. PGS.TS Hd flue Hung, trang 1.

60

- Ke" ho~ch t6ng dan heo va san lu'n mang ham lu'ng nho be nhu da phan tich C1 chudng 2. Trong bo'i canh d6, Sf/. phat tri~n nganh chan nuoi heo thoi gian qua nhu' da phan tich C1 tren trong giai do~n tu nam 1995 - 2001 khong cho tha'y sl! gia tang v~ s6 lut, cho gia tri san lU'

ha sang da't chuyen dung va da't C1.<1 ) D6la dien bie'n ttt phat, con v~ mi_it nha mtoc, theo quy ho~ch t6ng mi_it b~ng thanh ph6 de'n nam 2010, tie'p t1;1c di~u chinh 8000- 10.000 ha da't nong nghi~p d~ xay dttng va phat tri~n cac khu cong nghi~p do thj ). Ap lttc du<;1c th~ hi~n m~nh qua gia tri da't dai tang cao khie'n mdi ctia thanh ph6 <2 manh da't ngay hom qua con la chu6ng nuoi heo mang l~i 1<;1i nh~~n khong dang k~. d~y rtii ro chuy~n sang lam da't nha d, phong trQ cho thue mang l<;1i nhu~n. thu nh~p 6n djnh cho chti sti' d1;1ng da't. Chuy~n IDl;lC dich sti' d1;1ng nhu' v~y giili quye't tru'oc milt va'n d~ o nhiem moi tru'ong ctia ngh~ chan nuoi heo. Thanh ph6 H6 Chi Minh van minh hi~n d~i. cong nghi~p va do thj h6a, cac khu vttc dan cu phat triSn khong th~ cha'p nh~n t6n t~i xen ke nhu'ng h() gia dlnh chan nuoi heo. Vung n()i thanh va ven n()i nhu' da phan tich C1 chu'dng 2 khong th~ con nganh chan nuoi heo C1 day. Chi con l~i 3 huy~n ngo~i thanh trong d6 Hoc Mon (tinh luon Qu~n 12) va Blnh Chanh tren da do thj h6a cong nghi~p h6a nhanh, dan heo da bao hoa v~ s6 lu'<;1ng chi con manh da't Cti Chi nu'oc ngQt c6 dan heo phat tri~n kha nhanh voi t6c d() tang blnh quan nam 7,8% do gia trj da't C1 day con re. Va ngay t~i day, da't Cti Chi da "etta mlnh", thj tru'ong da't da n6ng len, va nha nu'oc da quy ho~ch phat tri~n khu cong nghi~p. do thj Tay Bile thanh ph6 C1 day (3).

Nam2000 Nam2010

Chi ti~u

TO'c d() tang blnh qu§n nam 7,7%

Voi xu the' phat tri~n nhu' the' ctia thanh ph6, tham khao m()t s6 tai li~u ctia Sd nong nghi~p phat tri~n nong thon, quy ho~ch ctia Uy Ban Nhan Dan TP. H6 Chi Minh v~ phat tri~n chan nuoi heo nhu' sau:

Ddnvi tlnh Con

1. T6ng dan heo 200.000 420.000

7,7% 164.910 345.240 - Heo thjt Con

11,6% 28.470 85.680 Ta'n

2. San lu'<;1ng heo thjt (ngu6n: Sa nang nghi~p va phdt triin nang than UBND TP. H6 Chi Minh)

Bao cao t6ng ke't nganh nang nghi~p va phat tri~n nang than nam 1999-2000. SCJ nong nghi~p phat tri~n nong than TP. H6 Chi Minh. <2>&<3> Bao SaiGon giiH ph6ng ngay 03/3/2003, 05/3/2003.