Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước - từ thực tiễn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ LOAN ĐOÀN THANH NIÊN THAM GIA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC - TỪ THỰC TIỄN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ LOAN ĐOÀN THANH NIÊN THAM GIA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC - TỪ THỰC TIỄN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. PHẠM THỊ THU HƯƠNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan sản phẩm luận văn “Đoàn Thanh niên tham gia quản

lý nhà nước - từ thực tiễn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị” là công trình

nghiên cứu cá nhân của tôi trong thời gian qua. Toàn bộ nội dung và kết quả

nghiên cứu là do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách khách quan, trung thực,

có nguồn gốc rõ ràng và chưa được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi

xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực về thông tin sử

dụng trong công trình nghiên cứu này.

Thừa Thiên Huế, tháng 7 năm 2023

Học viên

Nguyễn Thị Loan

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên em xin cảm ơn cô giáo hướng dẫn TS. Phạm Thị Thu Hương

đã luôn nhiệt tình, tận tâm hỗ trợ, định hướng và giải đáp những thắc mắc

trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn của em.

Em xin cảm ơn quý thầy, cô giáo trong Học viện Hành chính Quốc gia

đã truyền đạt những kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành trong suốt thời

gian học tập để em có được nền tảng kiến thức hỗ trợ trong quá trình làm luận

văn Thạc sĩ.

Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến cơ quan công tác, gia đình và

bạn bè vì đã luôn hỗ trợ, khuyến khích em trong suốt những năm học tập, quá

trình nghiên cứu và viết luận văn này.

Em xin chân thành cảm ơn!

Học viên

Nguyễn Thị Loan

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN THAM GIA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ....................................................... 10 1.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 10 1.1.1. Thanh niên........................................................................................ 10 1.1.2. Đoàn Thanh niên .............................................................................. 11 1.1.3. Quản lý nhà nước ............................................................................. 12 1.1.4. Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước .................................... 14 1.2. Vị trí, vai trò, cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của Đoàn Thanh niên .............................................................................................................. 17 1.2.1. Vị trí, vai trò của Đoàn Thanh niên ..................................................... 17 1.2.2. Cơ cấu tổ chức của Đoàn Thanh niên ................................................. 23 1.2.3. Nguyên tắc hoạt động của Đoàn Thanh niên ....................................... 26 1.3. Nội dung tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên ................... 27 1.3.1. Tham gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức ............................................................................................................. 27 1.3.2. Tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của Nhà nước .... 28 1.3.3. Tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước 29 1.3.4. Tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương ............................................................................... 30 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên ................................................................................................... 31 1.4.1. Về bối cảnh kinh tế - xã hội ................................................................ 31 1.4.2. Về phía cơ quan Nhà nước ................................................................. 32 1.4.3. Về phía Đoàn Thanh niên ................................................................... 35 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................ 36 Chương 2: THỰC TIỄN ĐOÀN THANH NIÊN THAM GIA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ ................. 37 2.1. Tình hình kinh tế - xã hội và tổ chức, hoạt động Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ............................................................................. 37 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội ................................................................... 37 2.1.2. Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ............................. 38 2.2. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước tại huyện Hải Lăng ............................................................................................................. 40

2.2.1. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức............................................................... 40 2.2.2. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của Nhà nước .............................................................................. 44 2.2.3. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật ....................................................................................................... 47 2.2.4. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương ................................... 52 2.3. Đánh giá tình hình tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ................................................................... 59 2.3.1. Những kết quả đạt đươc ...................................................................... 59 2.3.2. Hạn chế .............................................................................................. 61 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................ 64 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................ 66 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TẠI HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ ............................................................................................... 68 3.1. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên ... 68 3.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên 71 3.2.1. Nhóm giải pháp về hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định về công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên .................................................. 71 3.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao nhận thức về vai trò của Đoàn Thanh niên trong việc tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước .................................... 73 3.2.3. Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng thực hiện quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên .......................................................................................... 83 Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................ 88 KẾT LUẬN ................................................................................................. 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 92

DANH MỤC VIẾT TẮT

Từ/cụm từ viết tắt Cụm từ đầy đủ

Đoàn Thanh niên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Đoàn Thanh niên Hải Lăng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

DANH MỤC SƠ ĐỒ , BẢNG

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu hệ thống Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng ..................... 39

Bảng 2.1. Số lượng Đoàn viên mới được kết nạp trong giai đoạn 2020-2022 ...... 42

Bảng 2.2. Số lượng tin bài do cấp bộ Đoàn đăng tải trong giai đoạn 2020-2022 ... 53

Bảng 2.3. Kết quả các Cuộc thi “Sáng tạo trẻ Hải Lăng” trong giai đoạn 2019 - 2022 ........................................................................................................... 57

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong suốt tiến trình lịch sử hình thành và phát triển của tất cả các dân

tộc, các quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, thanh niên

giữ vị trí đặc biệt quan trọng, là lực lượng xã hội to lớn, là nguồn lực mạnh

mẽ thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Bởi vậy, các vấn đề về thanh niên luôn

được Đảng và Nhà nước quan tâm, tại Hội nghị lần thứ tư khóa VII Ban Chấp

hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “Thanh niên là

lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp

đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng

đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước

theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tuỳ thuộc vào lực

lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác

thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết

định sự thành bại của cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói: Vì lợi ích mười

năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người, vì vậy vấn đề

thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và

nguồn lực con người” [9]. Trong bối cảnh hiện nay, cùng với sự phát triển

nhanh chóng của khoa học công nghệ và nền kinh tế tri thức. Đây là môi

trường thuận lợi để thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên huyện Hải

Lăng nói riêng kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu

tinh hoa nhân loại, thể hiện và khẳng định tài năng, trí tuệ, bản lĩnh của tuổi

trẻ, cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Đối với hoạt động của thanh niên Việt Nam, Đoàn Thanh niên giữ một

vị trí nòng cốt “trong phong trào thanh niên và tổ chức thanh niên” (Khoản 2

Điều 28) [35]. Đoàn Thanh niên vừa tham gia vào hoạt động của thanh niên

vừa có chức năng tham gia quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh

1

niên. Những năm gần đây, vai trò của Đoàn Thanh niên trong việc tham gia

vào quản lý nhà nước ngày càng được phát huy và đạt được nhiều thành tựu

như công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật được triển khai và tổ chức dưới

nhiều hình thức đa dạng phong phú: mít tinh, ra quân, diễu hành cổ động, hội

trại thanh thiếu niên, phát hành tài liệu tuyên truyền; tổ chức cho thanh niên

tham gia các chiến dịch, các đợt cao điểm phòng chống ma túy, mại dâm, đua

xe trái phép; một số mô hình, phong trào mới cũng được triển khai (“Tìm địa

chỉ đen”, “Hòm thư tố giác tội phạm”, “Hòm thư cứu bạn”) [41].

Trong bối cảnh chung đó, không chỉ thanh niên của huyện Hải Lăng đã

có nhiều cơ cơ hội thể hiện bản thân, cơ hội việc làm mà còn thu hút lao động

là thanh niên của nhiều nơi khác quy tụ. Bởi lẽ huyện Hải Lăng là huyện nằm

trên trục hành lang kinh tế Đông Tây của tỉnh Quảng Trị, thuận lợi trong việc

mở rộng giao lưu hàng hoá và phát triển hợp tác thương mại. Điều này tạo ra

tiềm năng cho sự phát triển nền kinh tế của huyện, đặc biệt trong những năm

gần đây tình hình kinh tế của huyện Hải Lăng đã có những bước chuyển biến

và phát triển đáng ghi nhận. Đây vừa là cơ hội và cũng đặt ra nhiều thách thức

cho huyện nói chung và Đoàn Thanh niên huyện nói riêng trong việc tham gia

quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên. Mặc dù Đoàn Thanh

niên tại huyện Hải Lăng đã có sự tham gia tích cực và cũng đạt được nhiều

thành quả trong công tác quản lý nhà nước, tuy nhiên trên thực tiễn vẫn chưa

phát huy được tối đa hiệu quả, hiệu lực thực hiện. Điều này xuất phát từ nhiều

lý do mà một trong số đó phải nhắc đến vấn đề thiếu đổi mới trong công tác

thực hiện hay những khó khăn về mặt tài chính, điều kiện.

Chính bởi vậy, việc nghiên cứu, đánh giá tình hình thực tiễn Đoàn

Thanh niên trong việc tham gia vào quản lý nhà nước về thanh niên và công

thanh niên thực hiện tại huyện Hải Lăng được xem là cấp thiết nhằm đảm bảo

phát huy tối đa năng lực của đội ngũ thanh niên; định hướng cho thanh niên ý

2

thức được vai trò, trách nhiệm của mình; tạo lập và xây dựng môi trường

sống, học tập và làm việc tích cực; tạo động lực thúc đẩy thanh niên không

ngừng học tập, rèn luyện tư tưởng, bản lĩnh cá nhân, trau dồi kỹ năng, dám

nghĩ, dám làm, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện

đại hóa của huyện Hải Lăng nói riêng và cả nước nói chung.

Nhận thức được tầm quan trọng của Đoàn Thanh niên trong việc tham

gia vào quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên, tác giả đã lựa

chọn vấn đề “Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước - từ thực tiễn

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị” làm đề tài luận văn của mình.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Qua nghiên cứu và tìm hiểu nhận thấy trước khi ban hành Luật Thanh

niên năm 2020, nhìn chung đã có một số tác giả quan tâm, nghiên cứu nội

dung liên quan đến quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên,

theo đó có thể kể đến một số công trình khoa học như:

- Nguyễn Vĩnh Oánh (1995), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên,

Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia [31].

Cuốn sách này đã phân tích một cách khái quát về các vấn đề lý luận

liên quan đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Đồng thời, trên cơ sở

thực tiễn thực hiện trên phạm vi cả nước để đánh giá kết quả thực hiện, những

vướng mắc, bất cập còn tồn tại và đề xuất giải pháp khắc phục, nâng cao hiệu

quả thực hiện.

- Nguyễn Văn Trung - Chủ biên (1997), Chính sách và Quản lý nhà

nước về công tác thanh niên ở một số nước trên thế giới, Nhà xuất bản Chính trị

Quốc gia [37].

Trong cuốn sách này, tác giả tập trung nghiên cứu, đánh giá về chính

sách và quản lý nhà nước liên quan đến công tác thanh niên tại một số quốc

gia trên thế giới. Trên cơ sở đó có những so sánh, đánh giá trực tiếp với tình

3

hình Việt Nam và đưa ra những ý kiến về các vấn đề nội dung mà nước ta cần

học hỏi để phát triển hoạt động của Đoàn Thanh niên trong việc tham gia vào

công tác quản lý nhà nước.

- Nguyễn Thị Hoài Lan (2011), Quản lý nhà nước về công tác thanh

niên trong giai đoạn hiện nay từ thực tế tỉnh Phú Thọ, Luận văn Thạc sĩ

hành chính [25].

Tại công trình nghiên cứu này, tác giả đã phân tích các vấn đề lý luận,

pháp luật điều chỉnh về quản lý nhà nước trong công tác thanh niên. Trên cơ

sở đó, tác giả đánh giá thực tiễn thực hiện tại tỉnh Phú Thọ về quản lý nhà

nước về công tác thanh niên trong giai đoạn từ trước đến năm 2011. Qua đó,

đưa ra một số phương án khắc phục, giải pháp hoàn thiện đã được đề xuất.

- Vũ Đăng Minh - Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên (2012), Cơ sở

khoa học nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên thời kỳ công

nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đề tài nghiên cứu cấp bộ [30].

Tại công trình nghiên cứu này, tác giả đi sâu vào phân tích về cơ sở

khoa học đối với công tác quản lý nhà nước về thanh niên. Bên cạnh đó, dưới

tình hình chuyển biến sâu sắc của xã hội trong giai đoạn công nghiệp hóa,

hiện đại hóa, tác giả đã nêu ra những thách thức cần đối mặt và đề xuất giải

pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý của Nhà nước.

- Nguyễn Thị Hường (2015), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên

ở tỉnh Thái Nguyên hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Hành chính [21].

Ở công trình nghiên cứu này, tác giả đã nêu ra được các vấn đề lý luận và

pháp luật liên quan đến vấn đề quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Đồng

thời thông qua việc liên hệ thực tiễn tại tỉnh Thái Nguyên để đánh giá thực trạng

và nêu giải pháp đảm bảo hiệu quả và hiệu lực trong công tác quản lý.

- Trần Thiện Lộc (2017), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên

địa bàn tỉnh Bình Dương, Luận văn Thạc sĩ quản lý công [26].

4

Tương tự như ở công trình của tác giả Nguyễn Thị Hường nêu trên,

trong Luận văn này, tác giả Trần Thiện Lộc cũng đi nghiên cứu từ các vấn đề

lý luận, pháp luật sau đó liên hệ tới thực tiễn. Tuy nhiên, phạm vi địa bàn mà

tác giả lựa chọn trong công trình này là tỉnh Bình Dương. Qua đó, đồng thời

nêu một số kiến nghị và giải pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao chất lượng quản

lý nhà nước về công tác thanh niên trong địa bàn nghiên cứu.

- Đậu Đình Sáng (2019), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên

tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Luận văn Thạc sĩ quản lý

công [36].

Mục đích của luận văn để củng cố và làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận và

đưa ra những khuyến nghị khoa học cho việc tăng cường quản lý nhà nước về

công tác thanh niên tại địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

Thông qua việc nghiên cứu và cung cấp số liệu thực tế tại địa phương, tác giả

đã đưa ra những khuyến nghị để hoạt động quản lý nhà nước đối với công tác

thanh niên được nâng cao và cải thiện.

- Trương Văn Hoài (2020), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên

đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, Luận văn Thạc sĩ quản

lý công [23].

Do đặc diểm địa lý nghiên cứu thực hiện luận văn, tác giả tập trung vào

đối tượng là công tác thanh niên trong đồng bào dân tộc thiểu số và nội dung

quản lý nhà nước đối với những khu vực đặc biệt trên địa bàn. Trên cơ sở đó,

tác giả đưa ra dự báo tình hình thanh niên dân tộc thiểu số hiện nay, định

hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước.

Các công trình nghiên cứu trên đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về

Đoàn Thanh niên và đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, chất

lượng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên cơ sở phân tích, lý giải

nhiều vấn đề liên quan đến tổ chức, hoạt động và thực trạng tại một số địa

5

phương. Tuy nhiên, vẫn chưa có đề tài nào tập trung nghiên cứu và đánh giá

về việc tham gia công tác quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh

niên của Đoàn Thanh niên. Đặc biệt, Luật Thanh niên năm 2020 được ban

hành đã có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2021 cũng có những thay đổi nhất định

cần được nghiên cứu. Chính vì vậy, có thể nói đề tài nghiên cứu được lựa

chọn tại Luận văn này có tính mới và cần thiết tại thời điểm này.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề về lý luận, pháp lý của Đoàn Thanh

niên tham gia quản lý nhà nước; phân tích, đánh giá về tình hình Đoàn Thanh

niên tham gia quản lý nhà nước tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Từ đó

luận văn đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hoạt động Đoàn Thanh

niên tham gia quản lý nhà nước tại địa phương trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn tập trung thực

hiện nhiệm vụ cơ bản sau:

Thứ nhất, hệ thống hóa cơ sở lý luận, pháp lý về Đoàn Thanh niên tham

gia quản lý nhà nước;

Thứ hai, phân tích và đánh giá tình hình tham gia quản lý nhà nước của

Đoàn Thanh niên trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị;

Thứ ba, đề xuất giải pháp góp phần nâng cao hoạt động quản lý nhà

nước của Đoàn Thanh niên trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước trên địa bàn huyện Hải

Lăng, tỉnh Quảng Trị.

6

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Luận văn nghiên cứu một số vấn đề lý luận về Đoàn

Thanh niên tham gia quản lý nhà nước, tiếp cận theo hướng từ quan điểm của

Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến nội dung cụ thể và các nhân tố

ảnh hưởng đến Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước.

- Về không gian: huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

- Về thời gian: nghiên cứu giai đoạn 2019 - 8/2022.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp luận

Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện

chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

và các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của

Nhà nước về Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

Trên cơ sở xác định mục đích và nhiệm vụ của đề tài luận văn, tác giả đã

lựa chọn các phương pháp nghiên cứu định tính trong quá trình thực hiện. Cụ

thể, luận văn sử dụng một cách nhất quán và có hệ thống những phương pháp

nghiên cứu phổ biến trong nghiên cứu các ngành xã hội nói chung và quản lý

công nói riêng như lịch sử và logic, phân tích và tổng hợp, diễn dịch và quy

nạp, đối chiếu… Các phương pháp được sử dụng cụ thể với mục đích sau:

Phương pháp lịch sử và logic: sử dụng để làm cơ sở lý luận và pháp lý

của Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước. Nghiên cứu khái quát hoạt

động của thanh niên nói chung trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và

công tác quản lý nhà nước; từ đó rút ra những vấn đề có tính quy luật, phổ

biến qua các thời kỳ.

7

Phương pháp thu thập, phân tích: dùng để thu thập, phân tích các số

liệu, thông tin, dữ liệu từ các bài báo, báo cáo, luận văn… có liên quan phục

vụ cho quá trình nghiên cứu luận văn. Phân tích vai trò của Đoàn TNCS Hồ

Chí Minh, phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong công

tác quản lý nhà nước, phù hợp với yêu cầu tình hình mới. Từ đó, tổng hợp, rút

ra những vấn đề cần hoàn thiện về lý luận và nội dung.

Phương pháp tổng hợp, thống kê, diễn dịch và quy nạp: tác giả sử dụng

để xử lý, tổng hợp, thống kê các số liệu minh chứng cho thực trạng Đoàn

Thanh niên tham gia quản lý nhà nước tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

Trên cơ sở đó đánh giá chính xác về tình hình và đề xuất các giải pháp phần

nâng cao hoạt động quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên trên địa bàn

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

Ngoài những phương pháp nghiên cứu trên, tác giả còn sử dụng có hiệu

quả phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp trong quá trình tổng quan tình

hình nghiên cứu cũng như phần cơ sở lý luận của đề tài như: tài liệu và các

công trình nghiên cứu, bài viết có liên quan nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận

Đoàn Thanh niêm tham gia quản lý nhà nước; các văn kiện, nghị quyết của

Đảng, Bộ; các văn bản quy phạm pháp luật, kế hoạch, quyết định, báo cáo về

thực hiện Đoàn Thanh niêm tham gia quản lý nhà nước tại huyện Hải Lăng,

tỉnh Quảng Trị.

6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của Luận văn

6.1. Ý nghĩa lý luận

Luận văn tập trung làm rõ các khái niệm, nội dung về Đoàn Thanh niên

tham gia quản lý nhà nước, qua đó góp phần hệ thống hóa các cơ sở lý luận về

Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước ở Việt Nam nói chung và tại

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị nói riêng.

8

6.2. Ý nghĩa thực tiễn

Thông qua kết quả nghiên cứu, luận văn đưa ra một số giải pháp về mặt

thực tiễn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước của Đoàn

Thanh niên tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Đây cũng là những giải pháp

mà các địa phương khác có thể nghiên cứu, áp dụng dựa trên xem xét sự

tương đồng về mặt thực tiễn tại địa phương mình.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội

dung luận văn được kết cấu thành 03 chương như sau:

Chương 1. Cơ sở lý luận và pháp lý của Đoàn Thanh niên tham gia

quản lý nhà nước.

Chương 2. Thực tiễn Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước tại

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

Chương 3. Một số giải pháp nâng cao hoạt động quản lý nhà nước của

Đoàn Thanh niên tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

9

Chương 1:

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN

THAM GIA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

1.1. Một số khái niệm cơ bản

1.1.1. Thanh niên

Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, thanh niên luôn chứng

minh là một lực lượng nòng cốt, nhân tố quyết định tương lai, vận mệnh của

Tổ quốc. Trước bối cảnh đất nước thực hiện phát triển nền kinh tế thị trường

định hướng xã hội chủ nghĩa, thúc đẩy tiến bộ khoa học công nghệ, mở rộng

hội nhập quốc tế, lực lượng thanh niên càng cần thể hiện hơn nữa vai trò đi

đầu, sáng tạo của mình xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ “Thanh niên là

người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh

một phần lớn là do thanh niên” [29, 185]. Với vai trò đi cùng trách nhiệm to

lớn như vậy, cần thiết pháp luật mỗi quốc gia đặt ra một giới hạn riêng, khái

quát về “thanh niên”.

Khi nói đến thanh niên, Từ điển tiếng Việt đã định nghĩa đây là nhóm

đối tượng: “người còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành, có đặc điểm, thuộc

tính của thanh niên” [32, 1156]. Theo đó, thanh niên được nhìn nhận dưới hai

yếu tố là độ tuổi - sinh học và sự phát triển đến một mức được cho là hoàn

chỉnh, đầy đủ về mọi mặt - sự trưởng thành. Cách diễn giải này đã được thể

chế hoá vào pháp luật nước ta, ghi nhận tại Điều 1 Luật Thanh niên 2020 như

sau: “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi”. Khái niệm

này được hiểu như sau:

Thứ nhất, thanh niên đại diện cho một nhóm, một tầng lớp xã hội có độ

tuổi sinh học nhất định, có những đặc điểm khác biệt so với các lứa tuổi khác

về tâm lý, nguyện vọng, nhu cầu, hoài bão và ước mơ phù hợp với lứa tuổi từ

10

đủ 16 tuổi đến 30 tuổi. Độ tuổi này không chỉ có ý nghĩa về giai đoạn phát

triển của con người, mà còn là trong mối tương quan với độ tuổi của trẻ em

theo Luật Trẻ em 2016 (Điều 1) [35]. Không chỉ vậy, độ tuổi thanh niên được

xét đến trong bối cảnh phù hợp với thực tiễn công tác Đoàn, Điều lệ Đoàn

Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Nội dung này cho thấy sự đồng bộ, thống

nhất trong cách hiểu dân gian, quy định pháp luật và chủ trương chính sách

của Đảng ta đối với lực lượng thanh niên.

Thứ hai, thanh niên đại diện cho một nhóm, một tầng lớp xã hội mà tại

đó bao gồm những cá nhân có độ tuổi còn trẻ, đang trưởng thành, đại diện cho

tầng lớp lao động hoạt động trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Qua đó, thể

hiện vị trí của thanh niên trong hiện tại và quyết định phát triển của xã hội

trong tương lai.

Là thanh niên, mỗi người trẻ mang trong mình trọng trách thực hiện

công tác thanh niên. Theo đó, Khoản 1 Điều 4 Luật Thanh niên 2020 đã làm

rõ vai trò, quyền và nghĩa vụ của thanh niên như sau: “Thanh niên là lực

lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây

dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; có vai trò quan trọng

trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và

xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Mỗi thanh niên đều có trách nhiệm đối với Nhà

nước và xã hội; đối với gia đình và đối với bản thân thanh niên, qua các mối

quan hệ xã hội và sự tương tác giữa các thành phần, tầng lớp khác nhau, thanh

niên rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu và thực hiện trách nhiệm của mình trong

sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

1.1.2. Đoàn Thanh niên

Được xem là vườn ươm đội ngũ cán bộ lãnh đạo đáng tin cậy của Đảng

Cộng sản Việt Nam trong tương lai, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

(gọi tắt là Đoàn Thanh niên) là cánh tay nối dài của Đảng và Nhà nước, được

11

tổ chức và vận hành theo mô hình hành chính chiều dọc gồm 04 cấp từ trung

ương đến cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn).

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật Thanh niên 2020, Đoàn Thanh

niên là: “tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam, giữ vai trò nòng

cốt trong phong trào thanh niên và tổ chức thanh niên; tổ chức hướng dẫn

hoạt động của thiếu niên, nhi đồng, phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ

Chí Minh” (Khoản 1 Điều 28) [35]. Đoàn Thanh niên do Đảng Cộng sản Việt

Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện, Đoàn bao

gồm “những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là

độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ,

công bằng, văn minh” [17].

Trải qua quá trình rèn luyện và phát triển, Đoàn Thanh niên khi bước

vào thời kỳ đổi mới tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc

và bản chất tốt đẹp của mình, “xây dựng lớp thanh niên giàu lòng yêu nước,

yêu chủ nghĩa xã hội, có bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, đạo

đức cách mạng và lối sống đẹp, có ước mơ, hoài bão, khát vọng đưa đất nước

vươn lên, có tri thức, sức khoẻ, kỹ năng xã hội, năng lực chuyên môn, làm chủ

khoa học công nghệ hiện đại”. Nội dung này được ghi nhận đầy đủ ở phần

mở đầu của Điều lệ Đoàn Thanh niên, cho thấy sứ mệnh và trách nhiệm to lớn

của Đoàn Thanh niên đối với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất

nước, nhất là trong bối cảnh Việt Nam ta ngày càng tiến tới hội nhập quốc tế

toàn cầu.

1.1.3. Quản lý nhà nước

Theo Giáo trình Lý luận Hành chính nhà nước, “Quản lý nhà nước là

một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước, sử dụng pháp

luật và chính sách để điều chỉnh hành vi của cá nhân, tổ chức trên tất cả các

mặt của đời sống xã hội do các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện,

12

nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội” [20, 7-8].

Theo tác giả Trương Văn Hoài, có nhiều dạng quản lý của nhiều chủ

thể quản lý khác nhau trong sự vận động và phát triển của xã hội, trong đó,

“quản lý nhà nước là một dạng quản lý đặc biệt, do nhà nước làm chủ thể,

định hướng điều hành, chi phối để đạt được mục tiêu kinh tế - xã hội trong

những giai đoạn lịch sử nhất định” [23, 16-17].

Như vậy, có thể hiệu một cách khái quát, quản lý nhà nước là hoạt động

thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện, gắn liền với

việc tổ chức, quản lý điều hành bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương

và theo các cấp, ban, ngành trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nhằm mục

tiêu xác lập trật tự ổn định, đặt dưới sự lãnh đạo của giai cấp cầm quyền.

Theo nghĩa rộng, quản lý nhà nước thực thi trên ba nhánh quyền lực nhà

nước, đó là quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp như một thực thể thống nhất.

Theo nghĩa hẹp, hoạt động quản lý nhà nước tập trung chính vào nhánh

quyền lực hành pháp, là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước, trong quá

trình tổ chức, điều hành của cơ quan hành chính nhà nước đối với các quan hệ

xã hội và trong nội bộ của các cơ quan nhà nước.

Khác với quản lý tổ chức tư nhân, quản lý nhà nước mang những đặc

trưng riêng, được tiến hành bởi các cơ quan, cá nhân trong bộ máy nhà nước

và được nhà nước trao quyền năng để thực hiện hoạt động quản lý trên tại tất

cả các lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và

đối ngoại. Theo đó, đối tượng của quản lý nhà nước có quy mô rất lớn bao

gồm toàn bộ thành phần xã hội trong phạm vi lãnh thổ quốc gia và công dân,

tổ chức, pháp nhân làm việc, có hoạt động ở nước ngoài. Thông qua việc ban

hành các chính sách pháp luật, cơ quan, cá nhân trong bộ máy nhà nước thực

hiện hoạt động quản lý nhà nước nhằm mục tiêu phục vụ nhân dân và đặt lợi

ích của người dân lên hàng đầu.

13

1.1.4. Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước

Quản lý nhà nước về công tác thanh niên là một dạng quản lý xã hội

mang tính quyền lực nhà nước đối với một đối tượng đặc trưng là thanh niên.

Là một bộ phận của xã hội, Đoàn Thanh niên chịu sự kiểm soát, chi phối bởi

hoạt động quản lý nhà nước.

Ngay từ khi thành lập Đoàn Thanh niên, Đảng và Nhà nước ta đã có

những chính sách trong việc quản lý nhà nước đối với lực lượng nòng cốt này.

Dấu mốc quan trọng đầu tiên phải kể đến là vào ngày 09/02/1991, Bộ Chính

trị ban hành Nghị quyết số 25 - NQ/TW về “Đổi mới và tăng cường sự lãnh

đạo của Đảng đối với công tác thanh niên”, nghị quyết có tầm quan trọng đặc

biệt, đánh dấu chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng về công tác thanh

niên, quản lý nhà nước đối với bộ phận thanh niên trong bối cảnh nhà nước ta

vừa bước vào thời kỳ đổi mới. Năm 1993, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban

Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII được ban hành đã khẳng định phương

hướng lớn trong chính sách thanh niên: “Công tác thanh niên là vấn đề sống

còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của

cách mạng” [9], nội dung này thể hiện tính đột phá, căn bản trong nhận thức,

chủ trương của Đảng về công tác thanh niên và hoạt động quản lý nhà nước

đối với thanh niên nói chung. Tháng 7/2008, Ban Chấp hành Trung ương

Đảng ban hành Nghị quyết số 25 - NQ/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của

Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá,

hiện đại hoá”, Nghị quyết một lần nữa nhấn mạnh vai trò quan trọng và

không thể thay thế của thanh niên đối với tương lai. Điều lệ Đảng Cộng sản

Việt Nam (Điều 44) xác định: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là

đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế

tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là lực

lượng nòng cốt trong phong trào thanh niên; là trường học xã hội chủ nghĩa;

14

đại diện quyền lợi của thanh niên; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ

Chí Minh”.

Tuy nhiên, với vai trò xung kích và sáng tạo, luôn đi đầu trong sự

nghiệp phát triển đất nước, Đoàn Thanh niên cũng tham gia vào hoạt động

quản lý nhà nước xuất phát từ các yếu tố khách quan và yêu cầu đất nước khi

xây dựng xã hội chủ nghĩa. Đến nay, vẫn chưa có một khái niệm chính thức

về việc Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước. Tiếp cận ở góc độ bao

quát, có thể nhìn nhận vấn đề này khác nhau tuỳ vào tư cách của Đoàn Thanh

niên trong hoạt động quản lý nhà nước.

Nội dung này được thể hiện một cách gián tiếp, thông qua Bản Tuyên

ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1945, Chủ

tịch Hồ Chí Minh khẳng định Nhà nước Việt Nam là nhà nước dân chủ theo

chế độ cộng hòa, quyền lực nhà nước là quyền lực của nhân dân, do nhân dân

ủy thác cho các cơ quan trong bộ máy nhà nước. Điều đó có nghĩa là tất cả

các cơ quan quyền lực của nhà nước đều do dân cử theo hình thức phổ thông

đầu phiếu. Đến nay, tại Hiến pháp năm 2013 của nước Cộng hoà xã hội chủ

nghĩa Việt Nam, nội dung này vẫn được giữ nguyên tinh thần nhưng được sửa

đổi, bổ sung cho phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội nước ta. Cụ thể, Điều 2

quy định:

“1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp

quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

2. Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân làm chủ; tất

cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai

cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.

3. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm

soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành

pháp, tư pháp.”

15

Như vậy, bằng việc lấy dân làm gốc, người dân có quyền làm chủ đất

nước, có quyền cao nhất thực hiện trực tiếp thông qua việc bầu cử, giám sát,

bãi nhiệm, miễn nhiệm các cơ quan dân cử; lập các tổ chức đại diện cho

quyền và lợi ích hợp pháp của mình tham gia quản lý nhà nước và xã hội.

Theo đó, trước hết thanh niên tham gia quản lý nhà nước với tư cách độc lập,

là cá nhân, công dân của nước Việt Nam, thực hiện quyền dân cử, quyền giám

sát của người dân trong các hoạt động nhà nước.

Tiếp theo, thông qua tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt

Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có trách nhiệm tham gia vào

hoạt động quản lý nhà nước để thanh niên có điều kiện tốt nhất thực hiện

quyền dân chủ của mình. Ý kiến, kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của

thanh niên được phản ánh với tiếng nói của tập thể thanh niên gửi đến cơ

quan, tổ chức có thẩm quyền.

Vấn đề vai trò của Đoàn Thanh niên trong hoạt động quản lý nhà nước

một lần nữa được khẳng định rõ nét qua Khoản 2 Điều 9 Hiến pháp 2013 như

sau: “Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu Chiến binh Việt

Nam là các tổ chức chính trị - xã hội được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại

diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ

chức mình; cùng các tổ chức thành viên khác của Mặt trận phối hợp và thống

nhất hành động trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”.

Tựu trung lại, theo tác giả, Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước

là quá trình tham gia vào các hoạt động tác động đến hệ thống cơ quan nhà

nước (lập pháp, hành pháp và tư pháp) thông qua việc thực hiện quyền và

nghĩa vụ mà pháp luật cho phép để quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động

quản lý nhà nước với tư cách là công dân và là thành viên của tổ chức chính

trị - xã hội.

16

Công tác thanh niên là một loại hoạt động xã hội hàm chứa sự tác động

qua lại lẫn nhau giữa các chủ thể xã hội và thanh niên, nhằm đáp ứng nhu cầu

phát triển của thanh niên và yêu cầu phát triển của xã hội. Trong nhiều năm

qua, vấn đề Đoàn thanh niên tham gia hoạt động quản lý nhà nước luôn được

Đảng và Nhà nước ta quan tâm, chỉ đạo sát sao, phát huy vai trò xung kích,

sáng tạo, tiềm năng to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Có thể thấy Đoàn Thanh niên tham gia vào quản lý nhà nước không chỉ là

trách nhiệm tham gia, phối hợp với cơ quan nhà nước trong quá trình phát

triển đất nước, mà còn thể hiện quyền và lợi ích của thanh niên đối với hoạt

động quản lý nhà nước. Mức độ tham gia của Đoàn Thanh niên được thể hiện

ở mọi mặt đời sống xã hội và theo nhu cầu phát triển của đất nước. Dựa trên

nền tảng của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, được Đảng

Cộng sản Việt Nam khẳng định tại Điều lệ, được Hiến pháp và pháp luật Việt

Nam quy định, sự tham gia của Đoàn Thanh niên là cần thiết, khách quan

nhằm mục đích ổn định xã hội cũng như nâng cao vị thế, vai trò của thanh

niên đối với sự phát triển của đất nước.

1.2. Vị trí, vai trò, cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của

Đoàn Thanh niên

1.2.1. Vị trí, vai trò của Đoàn Thanh niên

Với tư cách là một tổ chức chính trị - xã hội, Đoàn Thanh niên Cộng

sản Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn

khổ Hiến pháp và quy định pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

Việt Nam. Xét về tổng quan quyền và nghĩa vụ của Đoàn Thanh niên, để đảm

bảo sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong việc ổn định xã hội, Đoàn Thanh

niên được yêu cầu phối hợp với các cơ quan nhà nước, Mặt trận tổ quốc Việt

Nam, các tổ chức chính trị - xã hội khác, các tổ chức kinh tế, các tập thể lao

17

động và hộ gia đình chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ trẻ em; tổ chức cho

đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội.

Đoàn Thanh niên không chỉ có vai trò cầu nối, tập hợp sức đoàn kết lực

lượng thanh niên của đất nước mà còn phát triển quan hệ với tập thể thanh

niên tiến bộ, thanh niên và nhân dân các quốc gia lân cận, trong cộng đồng

quốc tế phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Do đó, đối với thành phần trong xã hội mà Đoàn Thanh niên có vị trí,

vai trò, sứ mệnh nhất định, thể hiện thông qua mối quan hệ giữa Đoàn Thanh

niên và các chủ thể đó, mà trước hết là trong quan hệ đối với Đảng. Trong hệ

thống chính trị Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam là tập thể lãnh đạo mà

Đoàn Thanh niên là một trong các tổ chức thành viên có tác động chi phối

nhất định.

* Đối với Đảng:

Đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện và tuyệt đối của Đảng Cộng

sản Việt Nam, Đoàn Thanh niên là “đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt

Nam, là lực lượng xung kích cách mạng; là trường học xã hội chủ nghĩa của

thanh niên” [17]. Đoàn Thanh niên đồng thời là nguồn cung cấp cán bộ theo

yêu cầu nhiệm vụ chính trị của Đảng.

Trong mối tương quan nói trên, Đoàn Thanh niên giữ vững vai trò là “nòng

cốt chính trị trong việc xây dựng tổ chức và hoạt động của Hội Liên hiệp Thanh

niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các thành viên khác của Hội Liên hiệp

Thanh niên Việt Nam” [17], tham gia cùng phấn đấu vì mục tiêu: “Dân giàu, nước

mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, không bóc lột người, thực hiện thành công

chủ nghĩa xã hội và cuối cùng là chủ nghĩa cộng sản” [17].

Mục tiêu, lý tưởng của Đoàn chính là phấn đấu thực hiện thắng lợi mục

tiêu lý tưởng xã hội chủ nghĩa của Đảng và nhân dân đã lựa chọn. Đảng định

hướng chính trị cho mọi hoạt động, nguyên tắc tổ chức của Đoàn và phong

18

trào thanh, thiếu nhi; đồng thời, thực hiện nhiệm vụ chăm lo bồi dưỡng nguồn

cán bộ trẻ có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, có trình độ chuyên môn,

nghiệp vụ cho Đảng, thể hiện vai trò xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công

cuộc hiện đại hóa đất nước.

Thông qua định hướng chính sách của Đảng, Đoàn Thanh niên đưa ra ý

kiến, đề xuất, tham mưu với Đảng những vấn đề liên quan đến thanh niên và

công tác thanh, thiếu nhi tại từng thời điểm và tầm nhìn chiến lược trong

nhiều năm. Đồng thời, Đoàn Thanh niên đưa ra giải pháp, định hướng, nhiệm

vụ và mục tiêu hướng đến sự phát triển toàn diện của tầng lớp thanh niên.

Tham gia xây dựng Đảng và tuyên truyền bảo vệ đường lối, chính sách của

Đảng, đóng góp ý kiến xây dựng cho đảng viên và sự lãnh đạo của cấp ủy

Đảng đối với mọi hoạt động kinh tế - xã hội.

Nhìn chung, mối quan hệ giữa Đoàn với Đảng là mối quan hệ hai

chiều, biện chứng, có tham mưu giám sát lẫn nhau và có tác động qua lại.

Đảng phải đặt ra đường lối chính trị, kiên định với mục tiêu lý tưởng cách

mạng thì Đoàn Thanh niên mới có điều kiện phát triển và ngược lại, sự tham

gia đóng góp của Đoàn Thanh niên sẽ củng cố phương hướng lãnh đạo của

Đảng, thúc đẩy phong trào hành động cách mạng. Tổ chức Đoàn Thanh niên

mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức sẽ đem lại sức sống, bổ sung lực lượng

trẻ cho Đảng. Nghị quyết 25 - NQ/TW ngày 25/07/2008 của Ban Chấp hành

Trung ương Đảng khóa X chỉ rõ: “Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung

quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một

bước”, là quá trình xây dựng và chuẩn bị đội dự bị bổ sung lực lượng cho

Đảng. Vì vậy, để sẵn sàng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo Đảng có năng lực và

phẩm chất chính trị, việc bồi dưỡng xây dựng Đoàn Thanh niên là tất yếu,

đồng thời, đây cũng là môi trường thuận lợi để thanh niên cống hiến, phát

triển và trưởng thành, đóng góp, tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước.

19

* Đối với Nhà nước:

Là lực lượng thanh niên, đại diện cho tầng lớp trẻ tuổi, Đoàn Thanh

niên chịu sự chi phối, quản lý chung của Nhà nước và hoạt động trong khuôn

khổ Hiến pháp, pháp luật. Nhà nước thông qua hệ thống tổ chức, bộ máy

chính quyền ban hành quy định về “quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của thanh

niên; chính sách của Nhà nước đối với thanh niên; trách nhiệm của cơ quan,

tổ chức thanh niên, tổ chức khác, cơ sở giáo dục, gia đình và cá nhân đối với

thanh niên; quản lý nhà nước về thanh niên”, được thể hiện chi tiết trong Luật

Thanh niên 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Nhà nước ban hành cơ

chế, chính sách liên quan đến thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên phát

huy hết khả năng, năng lực của tuổi trẻ để cống hiến xây dựng đất nước

nhưng trong hàng lang pháp lý cho phép và phù hợp với định hướng của

Đảng, Chính phủ. Nhà nước, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình và cá nhân có

trách nhiệm tạo điều kiện để thanh niên thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy

định của Hiến pháp và pháp luật. Không chỉ vậy, với vai trò là tổ chức chính

trị - xã hội, Nhà nước cam kết và đảm bảo nguồn kinh phí, phương tiện làm

việc, nguồn lực cho hoạt động Đoàn Thanh niên.

Ngược lại, Đoàn Thanh niên có “trách nhiệm giám sát và phản biện xã

hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên theo quy định của pháp luật;

tổng hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của thanh niên đến cơ quan, tổ chức có

thẩm quyền” (Khoản 2 Điều 28 Luật Thanh niên). Đoàn cần lắng nghe tiếng

nói của thanh niên, đặc biệt là những kiến nghị tháo gỡ khó khăn về cơ chế,

những đề xuất chính sách nhằm chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng

cũng như phát huy vai trò của thanh niên trong tham gia phát triển kinh tế, xã

hội của đất nước. Trên cơ sở đó, Đoàn Thanh niên chủ động tham gia vào hoạt

động quản lý nhà nước trong việc dự thảo chính sách, ban hành pháp luật.

20

Không chỉ thể hiện vai trò trong quá trình xây dựng pháp luật, Đoàn

Thanh niên còn là chỗ dựa vững chắc, tham gia đóng góp, xây dựng và bảo vệ

chính quyền nhân dân các cấp, “tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện

Hiến pháp và pháp luật”; vận động đoàn viên thanh niên xung phong, tình

nguyện đi đầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trực tiếp tham gia vào sự nghiệp

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đoàn tham gia quản lý Nhà nước,

quản lý xã hội trên cơ sở trách nhiệm, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ với vai trò

là tổ chức và với vai trò là cá nhân công dân Việt Nam. Thông qua hệ thống

Đoàn các cấp từ cơ sở đến Trung ương, Đoàn Thanh niên đề cử những đại

biểu ưu tú nhất đại diện quyền lợi và tiếng nói của tuổi trẻ vào bộ máy chính

trị của quốc gia, trong đó phải kể đến sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong

hoạt động bầu cử, ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Ủy ban

nhân dân các cấp. Với xã hội, Đoàn Thanh niên vận động, tuyên truyền giáo

dục đoàn viên trở thành công dân tốt, thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân.

Đối với các ban ngành, tổ chức Đoàn phối hợp, liên kết hoạt động trên

cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, dựa trên đường lối quan điểm của Đảng

về công tác thanh niên, tạo sức mạnh tổng hợp, đồng bộ trong công tác Đoàn

và phong trào thanh, thiếu nhi.

Như vậy, có thể thấy rõ vị trí Đoàn Thanh niên trong hoạt động quản lý

nhà nước và mối quan hệ giữa các cấp chính quyền với Đoàn Thanh niên để

từ đó, phản ánh vai trò của Đoàn đối với mọi hoạt động kinh tế - xã hội của

quốc gia, đặc biệt là những lĩnh vực tác động trực tiếp đến lực lượng trẻ tuổi.

* Đối với các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam:

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là “tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự

nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và

các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo,

người Việt Nam định cư ở nước ngoài” (Khoản 1 Điều 9) [34]. Là thành viên

21

của Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên tích cực chủ động, liên kết nhằm quy

tụ sức mạnh của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của

Nhà nước.

Trên cơ sở kế hoạch, chương trình thống nhất hành động của Mặt trận Tổ

quốc Việt Nam về công tác tập hợp, đoàn kết, phát huy lực lượng thanh niên, Đoàn

Thanh niên phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội khác

thực hiện chương trình giám sát, phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về

thanh niên và công tác thanh niên.

* Đối với các tổ chức xã hội của thanh niên và phong trào thanh

niên, thiếu niên:

Đoàn Thanh niên giữ vai trò làm nòng cốt chính trị trong “việc xây

dựng tổ chức tổ chức và hoạt động của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam,

Hội Sinh viên Việt Nam, Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam và các thành viên

khác của Hội Liên Hiệp Thanh niên Việt Nam” (Điều 36) [17]. Đoàn Thanh

niên luôn đóng góp ý kiến hiệp thương giới thiệu cán bộ chủ chốt tham gia

vào các Liên hiệp hội.

Đối với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên giữ

vai trò là người phụ trách Đội và có trách nhiệm “tổ chức hướng dẫn hoạt động

của thiếu niên, nhi đồng, phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh”

(Khoản 1 Điều 28) [35], lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thiếu

nhi, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và tài chính cho hoạt động của Đội.

Đảng giao cho Đoàn trực tiếp phụ trách, dìu dắt, giáo dục Đội Thiếu

niên, nhi đồng. Điều lệ Đoàn ghi rõ tại Điều 38 như sau: “Đoàn Thanh niên

Cộng sản Hồ Chí Minh, phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh,

hướng dẫn thiếu nhi làm theo 5 điều Bác Hồ dạy, phấn đấu trở thành đoàn

viên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, người công dân tốt của đất

22

nước”. Phối hợp với các cơ quan Nhà nước tạo điều kiện về cơ sở vật chất, tài

chính cho hoạt động của Đội.

1.2.2. Cơ cấu tổ chức của Đoàn Thanh niên

Khoản 1 Điều 6 Điều lệ Đoàn Thanh niên quy định hệ thống tổ chức

của Đoàn Thanh niên gồm bốn (04) cấp từ trung ương đến địa phương, cụ thể:

“- Cấp Trung ương.

- Cấp tỉnh và tương đương.

- Cấp huyện và tương đương.

- Cấp cơ sở (gồm cả Đoàn cơ sở và Chi đoàn cơ sở).”

Trong đó, theo hướng dẫn và quy định của Đảng, Ban Thường vụ

Trung ương Đoàn quy định cụ thể về phân cấp trong hệ thống tổ chức của

Đoàn, về tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên trách cấp

huyện và cấp tỉnh. Đoàn Thanh niên từ cấp huyện trở lên được lập cơ quan

chuyên trách để giúp việc.

Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đoàn Thanh niên là Đại hội Đại biểu

toàn quốc. Cơ quan lãnh đạo của Đoàn ở mỗi cấp là Đại hội Đại biểu hoặc

Đại hội đoàn viên ở cấp ấy. Khoản 2 Điều 5 Điều lệ Đoàn ghi nhận: “Giữa

hai kỳ Đại hội, cơ quan lãnh đạo là Ban Chấp hành do Đại hội Đoàn cùng

cấp bầu ra; giữa hai kỳ họp Ban Chấp hành, cơ quan lãnh đạo là Ban

Thường vụ do Ban Chấp hành cùng cấp bầu ra. Số lượng Ủy viên Ban Chấp

hành cấp nào do Đại hội cấp đó quyết định theo Hướng dẫn của Ban Thường

vụ Trung ương Đoàn. Số lượng Ủy viên Ban Thường vụ không quá một phần

ba số lượng Ủy viên Ban Chấp hành. Ở cấp Trung ương, số lượng Bí thư

Trung ương Đoàn không quá một phần ba số lượng Ủy viên Ban Thường vụ”.

Như vậy, về cơ bản, tại mỗi cấp tổ chức Đoàn đều có Đại hội Đại biểu đứng

đầu và thành lập ra Ban Chấp hành cùng cấp để điều hành hoạt động Đoàn

Thanh niên tại cấp đó trong thời gian nhiệm kỳ và kỳ Đại hội.

23

Đứng đầu cấp Trung ương là Đại hội đại biểu toàn quốc do Ban chấp

hành Trung ương Đoàn triệu tập với nhiệm kỳ 05 năm. Đại hội thảo luận và

biểu quyết nội dung quan trọng đối với hoạt động của Đoàn Thanh niên và

Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, bao gồm: “thông qua các báo cáo của Ban

Chấp hành Trung ương Đoàn; quyết định phương hướng nhiệm vụ công tác

của Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi toàn quốc của nhiệm kỳ; bầu Ban

Chấp hành Trung ương Đoàn; thông qua Điều lệ Đoàn” (Theo Khoản 2 Điều

11 Điều lệ Đoàn). Ban chấp hành Trung ương Đoàn có nhiệm vụ “chấp hành

Nghị quyết của Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc, lãnh đạo công tác xây dựng

Đoàn, Hội, Đội; tổ chức chỉ đạo thực hiện nghị quyết Đại hội Đại biểu Đoàn

toàn quốc và các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; báo cáo về hoạt động của

mình với Đại hội hoặc Hội nghị đại biểu toàn quốc; kiến nghị, đề xuất và

phối hợp với các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn

thể và các tổ chức kinh tế, xã hội để giải quyết những vấn đề có liên quan đến

công tác của Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi” (Khoản 1 Điều 12 Điều lệ

Đoàn). Ban Chấp hành Trung ương Đoàn bầu Ban Thường vụ, Bí thư thứ

nhất và các Bí thư trong số Ủy viên Ban Thường vụ; bầu Ủy ban Kiểm tra

Trung ương Đoàn và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trong số Ủy viên Ủy ban

Kiểm tra. Khi phát sinh những chủ trương, chính sách mới có tác động đến

công tác Đoàn Thanh niên và phong trào thanh thiếu nhi, Ban Chấp hành

Trung ương Đoàn sẽ tổ chức thí điểm và đánh giá, tổng hợp kết quả, báo cáo

để có những đề xuất, điều chỉnh phù hợp với thực tiễn hoạt động.

Ở cấp tỉnh, Đại hội đại biểu của Đoàn cấp tỉnh, cấp huyện và tương

đương có nhiệm kỳ là 05 năm 1 lần để “thảo luận và biểu quyết thông qua

các báo cáo của Ban Chấp hành; quyết định phương hướng, nhiệm vụ công

tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của cấp mình; bầu Ban Chấp hành;

góp ý kiến vào các văn kiện của Đại hội Đoàn cấp trên và bầu đoàn đại biểu

24

đi dự Đại hội Đoàn cấp trên” (Điều 14 Điều lệ Đoàn). Ban Chấp hành Đoàn

cấp tỉnh, cấp huyện và tương đương “lãnh đạo thực hiện nghị quyết Đại hội

cấp mình; nghị quyết, chỉ thị của Đoàn cấp trên và cấp ủy cùng cấp; báo cáo

về hoạt động của mình với Đại hội hoặc Hội nghị đại biểu cùng cấp; kiến

nghị, đề xuất và phối hợp với các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt

Nam, các đoàn thể và các tổ chức kinh tế, xã hội để giải quyết những vấn đề

có liên quan đến công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi” (Điều 15 Điều

lệ Đoàn). Ban Chấp hành Đoàn cấp tỉnh, cấp huyện và tương đương bầu Ban

Thường vụ; bầu Bí thư, các Phó Bí thư trong số Ủy viên Ban Thường vụ; bầu

Ủy ban Kiểm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trong số Ủy viên Ủy ban Kiểm

tra của cấp mình.

Tổ chức cơ sở Đoàn gồm: Đoàn cơ sở và Chi đoàn cơ sở, là nền tảng

của Đoàn, được thành lập theo địa bàn dân cư, theo ngành nghề, theo đơn vị

học tập, công tác, lao động, nơi cư trú và đơn vị cơ sở trong lực lượng vũ

trang nhân dân. Tùy thuộc vào tính đặc thù của từng đơn vị, tổ chức cơ sở

Đoàn có thể trực thuộc Đoàn cấp huyện, Đoàn cấp tỉnh. Khoản 3 Điều 17

Điều lệ Đoàn chỉ rõ: “Chi đoàn là tổ chức tế bào của Đoàn, là hạt nhân nòng

cốt đoàn kết, tập hợp thanh thiếu nhi. Chi đoàn sinh hoạt định kỳ một tháng

một lần; đối với các đơn vị đặc thù thực hiện theo hướng dẫn của Ban

Thường vụ Trung ương Đoàn”.

Với cơ cấu tổ chức từ trung ương đến cơ sở và lấy chi đoàn làm hạt

nhân nòng cốt, Đoàn Thanh niên thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình

trong hoạt động quản lý nhà nước gắn với thực tiễn thi hành pháp luật.

Việc thành lập chi đoàn chỉ được thực hiện khi tại đơn vị có ba đoàn

viên trở lên. Nếu chưa đủ ba đoàn viên thì Đoàn cấp trên giới thiệu đến sinh

hoạt ở một tổ chức cơ sở Đoàn thích hợp. Đoàn cơ sở là cấp trên trực tiếp của

chi đoàn. Đơn vị có từ hai chi đoàn trở lên và có ít nhất 30 đoàn viên thì thành

25

lập Đoàn cơ sở. Trong một địa bàn, lĩnh vực hoạt động có nhiều chi đoàn, có

nhu cầu liên kết, phối hợp thì có thể thành lập liên chi đoàn.

Là tổ chức tế bào của Đoàn Thanh niên, tổ chức cơ sở đoàn kết nạp

đoàn viên mới vào chi đoàn, thực hiện việc quản lý, chăm lo và bảo vệ quyền

và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi; Tổ

chức các hoạt động, tạo môi trường giáo dục, rèn luyện đoàn viên, thanh thiếu

nhi nhằm góp phần thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,

quốc phòng, an ninh của địa phương, đơn vị.

1.2.3. Nguyên tắc hoạt động của Đoàn Thanh niên

Đoàn Thanh niên hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Cơ quan

lãnh đạo các cấp của Đoàn là Đại hội Đại biểu hoặc Đại hội đoàn viên ở cấp ấy

do bầu cử lập ra, thực hiện theo chế độ tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Nghị quyết của Đoàn phải được chấp hành nghiêm chỉnh theo nguyên

tắc cấp dưới phục tùng cấp trên, thiểu số phục tùng đa số, cá nhân phục tùng

tổ chức.

Trước khi quyết định các công việc và biểu quyết nghị quyết của Đoàn,

các thành viên Đoàn đều được cung cấp thông tin và được quyền phát biểu ý

kiến của mình. Nếu ý kiến thuộc về thiểu số sẽ được quyền bảo lưu và báo

cáo lên Đoàn cấp trên cho đến Đại hội đại biểu toàn quốc, song phải nghiêm

chỉnh chấp hành nghị quyết hiện hành (Khoản 4 Điều 5 Điều lệ Đoàn).

Đại hội, hội nghị của các cơ quan lãnh đạo của Đoàn chỉ có giá trị khi

có ít nhất hai phần ba (2/3) số thành viên được triệu tập tham dự. Trường hợp

thành viên được triệu tập theo cơ chế đại biểu thì phải có ít nhất hai phần ba

(2/3) số đại biểu và thay mặt cho ít nhất hai phần ba (2/3) số tổ chức Đoàn

trực thuộc tham dự. Quyết định của đại hội, hội nghị chỉ có giá trị khi được sự

đồng ý của trên một phần hai (1/2) số thành viên có mặt (Khoản 5 Điều 5

Điều lệ Đoàn).

26

Ban Chấp hành Đoàn các cấp có thể triệu tập hội nghị đại biểu để kiện

toàn Ban Chấp hành, thảo luận văn kiện đại hội cấp trên, bầu đại biểu đi dự

đại hội Đoàn cấp trên. Thành phần hội nghị đại biểu gồm các Ủy viên Ban

Chấp hành cấp triệu tập hội nghị và các đại biểu do Ban Chấp hành cấp dưới

cử lên. Số lượng đại biểu do Ban Chấp hành cấp triệu tập hội nghị quyết định

nhưng không nhiều hơn số lượng đại biểu của đại hội nhiệm kỳ.

1.3. Nội dung tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên

1.3.1. Tham gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán

bộ, công chức

Theo Hiến pháp, ngay từ Điều 2 đã khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa

xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của

nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân”. Quy định trong Hiến Pháp đã tiếp tục

đề cao vai trò của thanh niên với tư cách là nhân dân, công dân Việt Nam,

trong đó có thanh niên có quyền tham gia xây dựng Nhà nước, giám sát hoạt

động của cơ quan nhà nước và đề xuất với Nhà nước những vấn đề thuộc về

quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Thấm nhuần quan điểm “Đảng lãnh đạo

thông qua công tác cán bộ”, trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta luôn

chú trọng tới công tác tổ chức, đào tạo và rèn luyện cán bộ, coi đây là khâu

quan trọng nhất trong việc thiết kế cơ cấu bộ máy, cơ chế vận hành của các tổ

chức Đảng và chính quyền, đoàn thể và các tổ chức chính trị - xã hội. Bởi

vậy, “để nâng cao chất lượng của hệ thống chính trị xây dựng đội ngũ cán bộ

đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới, nhất thiết nhiệm vụ

nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ tổ chức phải được đặt lên hàng

đầu” [24, 30].

Một trong năm mục tiêu quan trọng của Chương trình tổng thể cải cách

hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 là: Xây dựng đội ngũ cán bộ,

công chức, viên chức chuyên nghiệp, có năng lực, phẩm chất đáp ứng yêu cầu

27

nhiệm vụ và sự phát triển đất nước, trong đó, chú trọng cải cách chính sách

tiền lương; xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số”; “Tăng

cường kỷ luật, kỷ cương hành chính gắn với tạo động lực cải cách trong đội

ngũ cán bộ, công chức, viên chức”; tổ chức Đoàn Thanh niên là lực lượng

nòng cốt trong phong trào thanh niên, là trường học xã hội chủ nghĩa, cán bộ

Đoàn cần phải là những người tiên phong trong công cuộc đổi mới, phải tiếp

cận nhanh với sự biến chuyển và vận động của xã hội, tích cực tham gia xây

dựng chính phủ điện tử, sự phát triển của thời đại khoa học công nghệ 4.0. Để

làm được điều này, mỗi thanh niên cần có thái độ tích cực trong học tập và

nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,

công chức, tiếp tục trau dồi bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng nhằm luôn

kiên định với mục tiêu của Đảng.

Sự tham gia của Đoàn Thanh niên vào hoạt động quản lý nhà nước là

một thực tế khách quan và là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của

Đoàn, đồng thời cũng là quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của từng cán bộ

Đoàn Thanh niên. Đoàn Thanh niên được tổ chức và hoạt động theo nguyên

tắc tập trung dân chủ, nhằm phát huy tối đa tính chủ động và tích cực tham

gia vào việc quản lý Nhà nước và xã hội. Điều này được thể hiện rõ nét tại

phần mở đầu của Điều lệ Đoàn, nội dung, nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên

cũng như các quy định pháp luật về trách nhiệm của thanh niên trong từng

hoạt động cụ thể và đối với các chủ thể trong xã hội.

1.3.2. Tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của

Nhà nước

Với tư cách là tổ chức đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp của thanh niên

và là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Thanh niên có trách

nhiệm tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của Nhà nước.

28

Đoàn Thanh niên tham gia nghiên cứu, đề xuất hoặc góp ý xây dựng,

sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, chế độ, chính sách cho

thanh niên và công tác thanh niên đồng thời chỉ đạo Ủy ban nhân dân các cấp

phối hợp với các cấp bộ Đoàn tích cực tham gia vào việc xây dựng các

chương trình, kế hoạch phát triển công tác thanh niên. Ngoài ra, Chính phủ

cũng ghi nhận tại Nghị quyết liên tịch số: 01/NQLT-CP-BCHTWĐ về việc

tạo điều kiện cho các cấp bộ Đoàn tham gia kiểm tra, giám sát, phản biện xã

hội đối với các hoạt động hành chính, nhà nước của Chính phủ, các bộ,

ngành, Ủy ban nhân dân các cấp, phát huy mạnh mẽ vai trò này của Đoàn

Thanh niên tức là phát huy vai trò làm chủ của nhân dân vì thanh niên là một

bộ phận quan trọng trong xã hội.

Khi tham gia vào công tác xây dựng pháp luật, chính sách, thanh niên

cần phải là người am hiểu pháp luật, có tầm nhìn khách quan nhất và tư duy đi

trước thời đại. Cơ chế, chính sách từ trung ương đến địa phương cần luôn luôn

đề cao lợi ích của tổ chức thanh niên, thiếu niên và nhi đồng, hơn hết là lợi ích

của quốc gia, dân tộc nhằm góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Ngoài

ra, cán bộ thanh niên cần luôn trau đồi về mặt lý luận, hiểu biết, biết cập nhật

kiến thức, những sự vận động của xã hội, học tập những điều tiến bộ trong cơ

chế, chính sách, pháp luật của những nơi khác nhằm kịp thời tham mưu các cấp

ủy đảng, chính quyền có sự điều chỉnh nhằm phù hợp với xu thế mới.

1.3.3. Tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của

Nhà nước

Nhằm đưa pháp luật vào cuộc sống, xây dựng ý thức thượng tôn pháp

luật, làm cho nhân dân, cán bộ, công chức, doanh nghiệp có thói quen, động

cơ tích cực trong thực hiện pháp luật, công tác phổ biến, tuyên truyền pháp

luật có ý nghĩa quan trọng, làm cầu nối để đưa các chủ trương, chính sách,

pháp luật của Nhà nước đến với mọi tầng lớp nhân dân.

29

Đối với Đoàn Thanh niên, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật

cho đoàn viên, thanh niên, thiếu nhi là một trong những nội dung quan trọng

không thể thiếu trong việc bồi dưỡng, phát triển thanh, thiếu nhi Việt Nam;

góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục - đào tạo con người Việt Nam phát triển

toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung

thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi

dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của

sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Không chỉ với bộ phận người trẻ, Đoàn Thanh niên còn có trách nhiệm

đối với Nhà nước và xã hội trong việc: “Tích cực tham gia tuyên truyền, vận

động Nhân dân thực hiện Hiến pháp và pháp luật.” (theo Khoản 4 Điều 13

Luật Thanh niên 2020).

Trước bối cảnh hội nhập quốc tế, Đoàn Thanh niên cần chủ động

nghiên cứu, tìm tòi những cơ chế, mô hình mới góp phần xây dựng ý thức

công dân; đảm bảo mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà

nước đều được phổ biến kịp thời, đầy đủ đến toàn thể đoàn viên thanh niên,

tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và ý thức tôn trọng, chấp hành pháp

luật của tuổi trẻ. Đây được xem là một trong những nhiệm vụ chính trị quan

trọng nhất của tổ chức Đoàn Thanh niên.

1.3.4. Tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế - xã hội

của đất nước và của địa phương

Hứng chịu ảnh hưởng kéo dài của đại dịch Covid-19 và trong bối cảnh

tình hình an ninh thế giới còn nhiều bất ổn, Nhà nước ta cần đẩy mạnh và

sâu rộng sự tham gia của thanh niên các hoạt động phục hồi kinh tế - xã

hội một cách chủ động, tích cực và sáng tạo. Thực tế cho thấy, Đoàn

thanh niên đóng góp vai trò quan trọng để triển khai các chương trình phát

triển đất nước và cũng là đối tượng trực tiếp thụ hưởng những giá trị, ý

30

nghĩa do chương trình mang lại. Trong đó, đội ngũ cán bộ, công chức,

viên chức trẻ vừa tham mưu các các chương trình, đề án, kế hoạch nhằm

cụ thể hóa các chính sách, chủ trương của Đảng, vừa triển khai các biện

pháp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực trong bối cảnh thích ứng an

toàn, linh hoạt.

Căn cứ vào các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước và

các địa phương, Đoàn Thanh niên có kế hoạch hoạt động cụ thể để một

mặt phát huy tính sáng tạo của thanh niên, mặt khác có sự hỗ trợ cụ thể,

thiết thực như: hỗ trợ cho thanh niên về khoa học, công nghệ, cách thức

làm ăn, vay vốn sản xuất... Đoàn Thanh niên không những giúp thành

viên trong tổ chức Đoàn, Hội tham gia phát triển kinh tế mà còn tác động

tích cực đến đông đảo các lực lượng thanh niên thông qua các phong trào

thanh niên làm kinh tế giỏi trên phạm vi cả nước. Với mỗi đối tượng

thanh niên, Đoàn tham gia với chính quyền địa phương hoặc lãnh đạo Bộ,

ngành, cơ quan, đơn vị có các nội dung, hình thức vận động khác nhau.

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tham gia quản lý nhà nước của Đoàn

Thanh niên

1.4.1. Về bối cảnh kinh tế - xã hội

Với nhiệm vụ chủ động tham gia các hoạt động xã hội, bối cảnh kinh tế

- xã hội tác động không nhỏ đến cách thức và khả năng để Đoàn Thanh niên

tham gia công tác quản lý nhà nước.

Trước thời kỳ đổi mới, khi đất nước ta tập trung vào việc xây dựng bộ

máy chính quyền và nền kinh tế quốc hữu hoá, sự tham gia của Đoàn Thanh

niên trong hoạt động quản lý nhà nước ít khi được nhắc đến và vận dụng trên

thực tế. Sau thời kỳ đổi mới, đất nước ta đang tiến hành sự nghiệp công

nghiệp hóa, hiện đại hóa; thực hiện kinh tế tri thức; tham gia sâu rộng vào hội

31

nhập quốc tế và quá trình toàn cầu hóa; mở rộng quan hệ đối ngoại theo

phương châm đa phương hóa, đa dạng hóa.

Với sự thay đổi trong bối cảnh kinh tế, xã hội và chính trị mà chính

sách, mục tiêu mà Nhà nước ta đặt ra với Đoàn Thanh niên, cũng như phạm vi

hoạt động quản lý nhà nước mà Đoàn Thanh niên thực hiện. Quá trình đẩy

mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế tạo nền tảng để

Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại là điều

kiện, môi trường thuận lợi để thanh niên thể hiện tài năng sức trẻ, cống hiến

cho đất nước. Mục tiêu mà Đảng đặt ra với Đoàn Thanh niên tại từng thời kỳ

cũng có sự khác nhau và càng ngày, vị thế của Đoàn Thanh niên được nâng

cao nhằm thực hiện mục tiêu chung vì sự phát triển của đất nước. Với đường

lối đúng đắn của Đảng, đất nước tiếp tục ổn định, vị thế không ngừng tăng lên

đã tạo cơ hội lớn cho thanh niên học tập nâng cao tri thức, nhất là những

thành tựu khoa học. Qua đó, Đoàn Thanh niên có sự đổi mới khi tham gia

hoạt động quản lý nhà nước, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ.

Hiện nay, với sự bùng phát của đại dịch Covid-19, đất nước ta đứng

trước thử thách về việc phục hồi nền kinh tế và nguy cơ tụt hậu, sự tham gia

của Đoàn Thanh niên trong hoạt động quản lý nhà nước càng được thể hiện rõ

nét, tương xứng với tư cách là lực lượng xung kích, sáng tạo, đi đầu trong

công cuộc đổi mới.

1.4.2. Về phía cơ quan Nhà nước

Để tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia của Đoàn Thanh niên vào

công tác quản lý nhà nước, Đảng và Nhà nước đã có chủ trương, chính sách

đồng bộ, thống nhất và rõ ràng trong việc tạo điều kiện cho sự tham gia của

các cán bộ Đoàn Thanh niên trẻ tuổi. Các nội dung này được thể hiện một

cách cơ bản tại Chiến lược phát triển thanh niên giai đoạn 2021 - 2030 và

Luật Thanh niên năm 2020 về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong xã

32

hội. Những nội dung này đã tác động đến quá trình mà Đoàn Thanh niên tham

gia quản lý nhà nước. Cụ thể như sau:

Một là, tác động đến từ nhiệm vụ, giải pháp mà cơ quan nhà nước đặt

ra cho Đoàn Thanh niên. Cơ quan nhà nước sẽ tăng cường sự lãnh đạo, chỉ

đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp trong việc phổ biến, quán

triệt Nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật để từ đó nâng cao ý

thức pháp luật, trách nhiệm của thanh niên trong việc tham gia vào hoạt động

quản lý nhà nước, đồng thời, nâng cao vai trò của Đoàn Thanh niên và các tổ

chức thanh niên trong thực tiễn thi hành chủ trương, chính sách. Chính những

nhiệm vụ mà cơ quan nhà nước đặt ra đã thay đổi chính sách hoạt động của

Đoàn Thanh niên trong công tác quản lý nhà nước mà Ban chấp hành Đoàn

các cấp sẽ phải nghiên cứu để tương thích và phù hợp với đường lối của Đảng

và Nhà nước.

Hai là, đối với từng cơ quan, đoàn thể, tổ chức trong xã hội, Luật Thanh

niên 2020 đã quy định rõ trách nhiệm phối hợp và tạo điều kiện cho thanh

niên tham gia vào các hoạt động quản lý nhà nước, tiêu biểu là trách nhiệm

của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam:

“1. Xây dựng kế hoạch, chương trình thống nhất hành động của Mặt

trận Tổ quốc Việt Nam về công tác tập hợp, đoàn kết, phát huy lực lượng

thanh niên.

2. Phối hợp với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ

chức thành viên khác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện chương trình

giám sát, phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên và

công tác thanh niên.”

3. Vận động thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chăm lo, bảo

vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên.

33

Trách nhiệm của tổ chức xã hội:

“1. Vận động thành viên của mình tạo điều kiện để thanh niên học tập,

lao động, tham gia hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao, phát triển thể lực, trí

tuệ; bồi dưỡng đạo đức, truyền thống dân tộc, ý thức công dân; đi đầu trong

công cuộc lao động sáng tạo và bảo vệ Tổ quốc.

2. Phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên trong xây

dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên.

3. Phối hợp với tổ chức thanh niên chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích

hợp pháp, chính đáng của thanh niên.

4. Hỗ trợ các nguồn lực theo quy định của pháp luật và điều lệ của tổ

chức xã hội nhằm phát triển thanh niên.”

Trách nhiệm của gia đình - tế bào của xã hội:

“1. Tôn trọng, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của thanh niên; quan

tâm, giáo dục, động viên và tạo điều kiện để thanh niên thực hiện quyền,

nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo quy định của pháp luật.

2. Tôn trọng quyền của thanh niên trong hôn nhân và gia đình; giáo dục

giới tính, bình đẳng giới và các kiến thức cần thiết về hôn nhân và gia đình.

3. Chăm lo, giáo dục thanh niên phát triển về thể chất, tinh thần, trí

tuệ, đạo đức, nhân cách; có nếp sống văn hóa lành mạnh, trở thành người

con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội.

4. Rèn luyện kỹ năng sống cho thanh niên; giáo dục ý thức, kỷ luật lao

động; tôn trọng, tạo điều kiện để thanh niên lựa chọn nghề nghiệp, tìm kiếm

việc làm.

5. Định hướng, tạo điều kiện để thanh niên tiếp cận các nguồn thông tin

an toàn và bảo vệ thanh niên trên môi trường không gian mạng.”

Các nội dung này cho thấy, với mỗi tổ chức, thành phần trong xã hội

đều có vai trò phối hợp và tác động nhất định đến hoạt động của Đoàn Thanh

34

niên. Trên cơ sở đó, Đoàn Thanh niên xây dựng và lên kế hoạch cho công tác

thanh niên trong hoạt động quản lý nhà nước.

1.4.3. Về phía Đoàn Thanh niên

Từ thực tiễn hoạt động, trong nhiều năm qua, tổ chức Đoàn Khối các cơ

quan Trung ương đã khẳng định vai trò và phát huy sứ mệnh của mình trong

việc giới thiệu nguồn cán bộ trẻ tham gia vào lực lượng lãnh đạo của Đảng

Cộng sản Việt Nam. Các cán bộ nhìn chung đều có năng lực, phẩm chất và lý

luận chính trị vững mạnh, am hiểu sâu rộng trong các hoạt động của đời sống,

xã hội. Để Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước hiệu quả ngoài các

yếu tố về điều kiện kinh tế - xã hội, chính sách pháp luật của cơ quan nhà

nước thì bản thân Đoàn Thanh niên với tư cách tập thể và đối với mỗi thanh

niên nói riêng là những nhân tố tác động trực tiếp đến quá trình thực hiện

quản lý nhà nước. Do vậy, Đoàn Thanh niên cần tập trung thực hiện:

Một là, tăng cường giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức,

lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ. Từ đó, đoàn viên thanh niên có thể tích cực

tham gia xây dựng Đảng, xây dựng cơ quan, đơn vị trong sạch, vững mạnh;

bồi dưỡng, đào tạo, rèn luyện đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp đáp ứng yêu cầu

thực hiện nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới

Hai là, đổi mới nội dung, nâng cao hiệu quả các phong trào, chương

trình hành động cách mạng của Đoàn gắn với nhu cầu của thanh niên và điều

kiện thực tiễn nhằm phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của

đoàn viên thanh niên các cơ quan Trung ương; từ đó, hoạt động của tổ chức

Đoàn trong quản lý nhà nước có sự phát triển phù hợp với nhu cầu thời đại.

Ba là, việc Đoàn Thanh niên tích cực, chủ động, thường xuyên tham

mưu, đề xuất với cấp ủy Đảng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong công tác lãnh

đạo, chỉ đạo, định hướng công tác thanh niên giúp tạo cơ chế, chính sách để

thanh niên tham gia phát triển kinh tế xã hội, xây dựng cơ quan, đơn vị.

35

Tiểu kết Chương 1

Chương 1 của luận văn đã hệ thống hóa được các cơ sở lý luận và pháp

lý về việc Đoàn Thanh niên tham gia vào công tác quản lý nhà nước, cụ thể

như: Luận văn đã làm rõ các khái niệm về “Thanh niên”, “Đoàn Thanh niên”,

“Quản lý nhà nước” và “Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước”. Đồng

thời luận văn đã phân tích về vị trí, vai trò, cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt

động của Đoàn Thanh niên, tổng hợp các chủ trương của Đảng, quy định pháp

luật của nhà nước về Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước và nội dung

tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên. Bên cạnh đó Luận văn phân

tích về các yếu tố ảnh hưởng đến Đoàn Thanh niên trong việc tham gia quản

lý nhà nước.

Kết quả nghiên cứu về lý luận tại chương 1 sẽ làm cơ sở nền tảng cho

chương 2 của luận văn nghiên cứu, đánh giá tình hình thực tiễn Đoàn Thanh

niên tham gia quản lý nhà nước tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.

36

Chương 2:

THỰC TIỄN ĐOÀN THANH NIÊN THAM GIA QUẢN LÝ

NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ

2.1. Tình hình kinh tế - xã hội và tổ chức, hoạt động Đoàn Thanh niên

huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội

Hải Lăng là một huyện thuộc tỉnh Quảng Trị. Trong giai đoạn đấu tranh

giải phóng đất nước vào những năm 1975, tại tỉnh Quảng Trị, Hải Lăng là địa

phương cuối cùng được giải phóng hoàn toàn. Vì vậy, nền kinh tế và xã hội

của huyện chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bởi chiến tranh. Vào tháng 3/1977,

huyện Hải Lăng được hợp nhất với huyện Triệu Phong thành huyện Triệu

Hải, thuộc tỉnh Bình - Trị - Thiên cũ. Đến tháng 7 năm 1987, khi lập lại tỉnh

Quảng Trị, Hội đồng Bộ trưởng đã quyết định ngày 23/3/1990 ban hành

Quyết định số 91-HĐBT chia lại huyện Triệu Hải thành huyện Hải Lăng và

Triệu Phong. Từ đó, huyện Hải Lăng tiếp tục quay trở lại với tên gọi của

chính mình.

Mặc dù chịu sự tàn phá nhiều và lâu dài bởi chiến tranh, nhưng với sự nỗ

lực hết mình, phát huy truyền thống dân tộc anh hùng cách mạng lâu đời và

vững mạnh, tất cả quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ và chính

quyền đã chung tay, chung sức hàn gắn vết thương do chiến tranh để lại cả về

mặt kinh tế và xã hội. Cũng từ đó, Hải Lăng dần chuyển mình mạnh mẽ, bước

ra khỏi những tổn thương trong quá khứ để vươn mình, nỗ lực phát triển.

Huyện Hải Lăng đã và đang và tiếp tục xây dựng, hoàn thiện tình hình

xã hội tại địa phương, qua đó tạo dựng, lan rộng truyền thống văn hoá tốt đẹp

trong quần chúng nhân dân. Tiêu biểu như công tác xây dựng huyện đạt chuẩn

nông thôn mới. Ngay từ năm 2011, huyện Hải Lăng đã bắt đầu các chương

37

trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, tuy nhiên, tại thời điểm đấy

xét theo tiêu chí về nông thôn mới được nhà nước đặt ra, với tình hình kinh tế

có xuất phát điểm thấp, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu đồng bộ, bình

quân mỗi xã thuộc huyện chỉ đạt 5,05 điểm. Với sự nỗ lực, phấn đấu không

ngừng, luôn tăng cường công tác kêu gọi, huy động các nguồn lực nhân dân,

trong đó có cả đội ngũ thanh niên của huyện, nhờ đó trong 11 năm huyện Hải

Lăng đã huy động được nguồn vốn xây dựng đạt tới hơn 2.600 tỷ đồng. Qua

đó, tạo điều kiện thuận luận để xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, bổ sung,

hoàn thiện các công trình công cộng như: trường học, hội trường, trạm y tế,

nhà văn hoá, hệ thống giao thông. Tới năm 2022, có 12/15 xã thuộc huyện

Hải Lăng đạt chuẩn nông thôn mới, với số điểm bình quân là 18,47. Con số

này đã chứng tỏ được sự nỗ lực không ngừng nghỉ, tinh thần quyết tâm của

Đảng bộ, chính quyền, các tầng lớp nhân dân trong việc chung sức xây dựng

và đổi mới địa phương [40].

Đối với nền kinh tế, huyện Hải Lăng vẫn liên tục được phát triển, xác

định đúng hướng chuyển dịch cơ cấu, tiệm cận dần với mục tiêu phát triển

nhanh và bền vững. Hệ thống kết cấu hạ tầng được đầu tư, nâng cấp theo

hướng hiện đại. Huyện Hải Lăng đang tập trung mọi nguồn lực, lấy mục tiêu

chung của quốc gia làm định hướng, xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến

khích đẩy mạnh đầu tư đối với các thành phần kinh tế.

2.1.2. Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng

Trị (Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng) là một cơ sở Đoàn thuộc Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Trị.

Đóng vai trò như một cầu nối quan trọng trong hệ thống Đoàn Thanh

niên tỉnh Quảng Trị nói riêng và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh nói

chung, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng là đội ngũ tiên phong sáng tạo, tình

38

nguyện của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bằng sự năng nổ

tham gia các hoạt động, chương trình của tỉnh, phổ biến sâu rộng tới quần

chúng nhân dân thuộc địa bàn, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng góp phần

phát triển công tác, hoạt động Đoàn trong địa phương, tham gia vào hoạt động

quản lý nhà nước nhằm hỗ trợ, phát huy hiệu quả quản lý nhà nước tại huyện

Hải Lăng.

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng có cơ cấu hệ thống được thể hiện

dưới Sơ đồ 2.1. sau đây:

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu hệ thống Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng

(Nguồn: Tài liệu nội bộ Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng)

Trong đó:

03 Đoàn khối trường học bao gồm: Đoàn trường THPT Bùi Dục Tài,

Đoàn trường THPT Hải Lăng, Đoàn trường THPT Trần Thị Tâm.

06 Chi đoàn cơ sở trực thuộc bao gồm: Chi đoàn Trung tâm GDNN-

GDTX, Chi đoàn Huyện ủy - Mặt trận, Chi đoàn Khối Kinh tế, Chi đoàn Khối

39

Văn hóa - xã hội, Chi đoàn Ngân hàng NN&PTNT, Chi đoàn Trung tâm Y tế.

Hiện nay, thanh niên Hải Lăng (16 - 30 tuổi) có 8.929 người, chiếm tỷ lệ

11,2% dân số toàn huyện, trong đó có 4.085 đoàn viên và 3.856 hội viên (hội

viên trực thuộc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam huyện quản lý) [7, 30].

Trong những năm qua, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đã không

ngừng lớn mạnh và trưởng thành cả về số lượng và chất lượng. Lực lượng

đoàn viên Đoàn Thanh niên huyện luôn thể hiện tiềm năng to lớn, xung kích,

góp phần quan trọng trong việc thực hiện hành công các nhiệm vụ chính trị

của Nhà nước nói chung và tại địa bàn huyện Hải Lăng nói riêng. Với đặc

điểm đó, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đã và đang trở thành cánh tay đắc

lực cho Đảng bộ và chính quyền địa phương trong công tác quản lý nhà nước.

2.2. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước tại huyện

Hải Lăng

2.2.1. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia xây dựng tổ chức bộ

máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức

Thấm nhuần tư tưởng “Đảng lãnh đạo thông qua công tác cán bộ”, áp

dụng trực tiếp vào công tác xây dựng, quản lý đội ngũ đoàn viên trong tổ chức

hoạt động Đoàn Thanh niên, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng luôn đề cao

vai trò của lực lượng này trong việc phát huy tối đa vai trò và hiệu lực của

Đoàn Thanh niên.

Xây dựng đội ngũ công chức, viên chức thanh niên phát triển toàn diện,

có phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng; vững vàng về trình độ, năng

lực công tác; có ý chí vươn lên, trách nhiệm, xung kích, sáng tạo, có lòng tự

trọng nghề nghiệp, yêu nghề, tâm huyết với sự nghiệp luôn được xác định là

một trong những nhiệm vụ trọng tâm [28]. Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn

phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong tình huống mới được đầu tư,

chỉ đạo thực hiện từ công tác tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đến

40

bố trí sử dụng, luân chuyển cán bộ. Công tác chuẩn hoá cán bộ Đoàn, đổi mới

chất lượng và hình thức đào tạo kỹ năng nghiệp vụ công tác, góp phần đáp

ứng yêu cầu theo Quy chế cán bộ Đoàn cũng được chú trọng. Đoàn Thanh

niên huyện Hải Lăng cũng liên tục tham mưu, tạo nguồn và bố trí sử dụng

nguồn cán bộ trẻ đi vào nề nếp, tạo ra bước chuyển cán bộ quan trọng trong

công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ và chuẩn hoá cán bộ Đoàn, đổi mới chất

lượng và hình thức đào tạo kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đoàn.

Công tác tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, chính quyền, đoàn thể

nhân dân được triển khai dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú thông qua

các hoạt động tuyên truyền, giáo dục của Đoàn. Đặc biệt, trong thời gian diễn

ra Đại hội Đảng các cấp, các cấp bộ Đoàn đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền,

nắm bắt dư luận trong đoàn viên, thanh niên và phối hợp lực lượng vũ trang

đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Công tác tham gia xây dựng

và bảo vệ Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân được triển khai dưới nhiều

hình thức đa dạng, phong phú thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục

của Đoàn.

Công tác cán bộ Đoàn tiếp tục được chú trọng. Công tác quy hoạch, tạo

nguồn cán bộ, bố trí, sử dụng, luân chuyển, điều động, bổ nhiệm cán bộ Đoàn

có những chuyển biến tích cực. Theo đó, đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp cơ bản

được trẻ hóa và chuẩn hóa theo Quy chế cán bộ Đoàn, từng bước đáp ứng yêu

cầu, nhiệm vụ công tác. Quy mô, số lượng, chất lượng các lớp bồi tập huấn

nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội ngày càng được nâng cao, 100% cán bộ

Đoàn, Hội, Đội các cấp được trang bị kiến thức nghiệp vụ, kỹ năng trong

công tác.

Bên cạnh đó, nhằm phát huy năng lực của đội ngũ thanh niên, đoàn

viên, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng cũng liên tục tổ chức các chương

trình, hoạt động dưới sự vận động, tổ chức của Đoàn Thanh niên tỉnh Quảng

41

Trị vận động khởi nghiệp trong đội ngũ thanh niên. Đoàn Thanh niên đã phối

hợp tổ chức nhiều hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động

cho các đoàn viên, thanh niên, giới thiệu việc làm mới; phối hợp đào tạo nghề

gắn với giải quyết việc làm cho thanh niên. Các cơ sở Đoàn trên địa bàn nông

thôn đã tăng cường các hoạt động hướng dẫn thanh niên xây dựng các mô

hình kinh tế trang trại, gia trại, kinh tế hộ gia đình, CLB, tổ hợp tác thanh niên

phát triển kinh tế… Các hoạt động nâng cao nhận thức, năng lực của cán bộ

Đoàn, đoàn viên, thanh niên về khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

được các cấp bộ đoàn tập trung đẩy mạnh, góp phần tạo khí thế mới cho đoàn

viên, thanh niên về lập thân, khởi nghiệp.

Cụ thể, ngày 03 - 04/4/2021, Ban Chấp hành Huyện đoàn tổ chức Tập

huấn kỹ năng sống và định hướng nghề nghiệp năm 2021 cho Đoàn viên

thanh niên để hưởng ứng chủ đề năm “Thanh niên Khởi nghiệp, lập nghiệp”.

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng cũng đã chủ động triển khai hệ thống

các giải pháp phát triển đoàn viên, triển khai có hiệu quả Chương trình Rèn

luyện đoàn viên góp phần nâng cao chất lượng chính trị, tính tiên phong,

gương mẫu của người đoàn viên. Việc kết nạp đoàn viên mới luôn được các

cấp bộ Đoàn quan tâm.

Bảng 2.1. Số lượng Đoàn viên mới được kết nạp trong giai đoạn 2020-2022

Đơn vị: Đoàn viên

Năm 2019 2020 2021 2022 (8 tháng đầu năm) Số lượng 1305 1314 1105 494

(Nguồn: Tổng hợp từ số liệu báo cáo của Huyện đoàn Hải Lăng)

Theo bảng trên có thể thấy số lượng đoàn viên mới được kết nạp trong

giai đoạn từ năm 2019 - 2022, nếu như năm 2020 so với năm 2019 có sự tăng

42

nhẹ về số lượng đoàn viên được kế nạp (9 người) thì từ năm 2020 - 2022 lại

có xu hướng giảm trung bình 200 - 300 đoàn viên/năm. Mặc dù số lượng kết

nạp vẫn tương đối lớn ở mỗi năm tuy nhiên sự sụt giảm này tương đối lớn,

cần thiết phải xem xét thực tiễn đánh giá đoàn viên hoặc công tác tuyên

truyền, phổ biến tới các đối tượng tham gia kết nạp đoàn viên.

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng cũng liên tục cập nhật và phát triển

các kỹ năng phù hợp, đào tạo, tập huấn cho đội ngũ đoàn viên như:

Năm 2019, huyện Đoàn Hải Lăng đã thường xuyên phối hợp các

ngành, trung tâm hướng nghiệp dạy nghề tổ chức các hoạt động tập huấn, đào

tạo nghề phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế của địa phương. Phối hợp mở

03 lớp tập huấn, 02 lớp đào tạo nghề cho 125 thanh niên [1, 5].

Trong năm 2020, huyện Đoàn Hải Lăng đã phối hợp, chỉ đạo mở 03 lớp

tập huấn, 05 lớp đào tạo nghề cho 260 đoàn viên thanh niên [2, 6]. Năm 2021,

huyện Đoàn cũng đã phối hợp với nhà thiếu nhi tỉnh tổ chức tập huấn nghiệp

vụ, kỹ năng công tác Đội năm học 2020-2021 cho các em Đội viên trong Ban

chỉ huy của các Liên đội. Kết quả, có 75 em tham gia lớp tập huấn [3, 10].

Tổ chức Ngày hội chuyển đổi số trong đoàn viên, thanh niên năm 2022.

Thực hiện kế hoạch số 312-KH/TĐTN-STTTT ngày 13/6/2022 của Ban Thường

vụ Tỉnh đoàn và Sở Thông tin truyền thông “V/v tổ chức Ngày hội chuyển đổi

số trong đoàn viên thanh niên năm 2022”, Ban Thường vụ Huyện đoàn Hải Lăng

đã tổ chức Ngày hội chuyển đổi số năm 2022 với gần 100 Đoàn viên thanh niên

tham gia. Tại chương trình tập huấn, BTV Huyện đoàn Hải Lăng đã trao 16

quyết định “V/v thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng” cho các đơn vị xã, thị

trấn. Sau chương trình tập huấn, các đơn vị xã, thị trấn cũng đã tiến hành triển

khai hướng dẫn người dân địa phương cài đặt ứng dụng IOC tỉnh.

43

2.2.2. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia xây dựng pháp luật và

các cơ chế, chính sách của Nhà nước

Công tác xây dựng pháp luật là một hoạt động thiết yếu bao gồm nhiều

giai đoạn có mối quan hệ chặt chẽ với sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân

ở các vị trí, vai trò, chức năng, quyền hạn, ngành nghề khác nhau nhằm

chuyển hoá ý chí của Nhân dân thông qua đại diện là Nhà nước thành các quy

định pháp luật được thể hiện dưới hình thức pháp lý là các văn bản quy phạm

pháp luật. Tại huyện Hải Lăng, Đoàn Thanh niên vẫn tham gia tích cực vào

các hoạt động xây dựng văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát huy tốt nhất

tư cách đại diện quyền, lợi ích hợp pháp của thanh viên và là thành viên của

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng tham gia xây dựng văn bản quy

phạm pháp luật thông qua hoạt động nghiên cứu, đề xuất, góp ý đối với các

văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật được ban

hành quy định chủ yếu về thanh niên hoặc các hoạt động hành chính, nhà

nước của các cấp chính quyền từ trung ương tới địa phương như Chính phủ,

các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp.

Chẳng hạn trong việc tham mưu cơ chế chính sách, khen thưởng đối với

giáo viên tổng phụ trách Đội, tôn vinh và nhân rộng các tấm gương phụ trách

Đội có nhiều đóng góp công tác Đội và phong trào thiếu nhi [7, 10].

Bên cạnh đó, vai trò tham mưu của các cấp bộ Đoàn với cấp ủy ngày

càng chủ động, hiệu quả; công tác phối hợp với chính quyền các cấp, các sở,

ban, ngành, đoàn thể được thực hiện kiên trì, tích cực; công tác vận động

nguồn lực xã hội hoá được đẩy mạnh, qua đó góp phần tạo dựng các cơ chế

chính sách thuận lợi, tăng cường các nguồn lực triển khai thực hiện chương

trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi. Trong nhiệm kỳ, các cấp

bộ Đoàn đã ký kết quy chế phối hợp với UBND các cấp; ký kết chương trình,

44

kế hoạch phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, đơn vị cấp huyện; vận động

hơn 06 tỷ đồng từ các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài huyện để tổ chức

các hoạt động [7, 10].

Để phát huy tối đa vai trò kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội, Đoàn

Thanh niên huyện Hải Lăng tích cực tổ chức lấy ý kiến, thu thập ý kiến từ đội

ngũ đoàn viên và phản hồi từ quần chúng nhân dân, qua đó tổng hợp, đánh giá

đưa ra đề xuất hoàn thiện, xây dựng hệ thống pháp luật. Việc kiểm tra, giám

sát thường được tổ chức thực hiện thông qua kế hoạch định kỳ hoặc đột xuất

theo vấn đề phát sinh. Qua đó đảm bảo thường xuyên và kịp thời cập nhật,

nắm bắt được tình hình thực tiễn xảy ra.

Trong thời gian qua, công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Đoàn

Thanh niên huyện ngày càng khởi sắc, tiến bộ, luôn bám sát chỉ đạo của Đảng

uỷ và chính quyền địa phương. Công tác Đoàn của huyện luôn gắn liền với

nhiệm vụ chính trị, chuyên môn, chức năng, nhiệm vụ của địa phương, trong

đó có công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Đoàn Thanh niên cũng

tổ chức các diễn đàn lấy ý kiến đoàn viên, thanh niên về một số dự án luật

quan trọng, liên quan trực tiếp đến thanh niên như: dự thảo Hiến pháp, dự

thảo Bộ luật Dân sự, dự thảo Luật Thanh niên. Các hoạt động này cũng đã thu

hút sự tham gia tương đối tích cực của đội ngũ đoàn viên, thanh niên mang

đến những hiệu quả tích cực.

Đoàn Thanh niên huyện tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tham gia

góp ý các văn bản dự thảo luật liên quan đến thanh thiếu nhi như: Tham gia

góp ý Luật Thanh niên (sửa đổi), Luật phòng chống tham nhũng, Luật An

ninh mạng, Luật Trẻ em… [7, 2]. Hay đối với việc lấy ý kiến sửa đổi Luật

Thanh niên, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đã triển khai tích cực và thu

nhận được nhiều ý kiến thiết thực, ý nghĩa.

45

Qua đó, từng bước tham gia có hiệu quả công tác góp ý xây dựng Đảng,

xây dựng chính quyền, giám sát phản biện xã hội theo Quyết định 217-

QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế giám

sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính

trị - xã hội, Quyết định số 218-CT/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị ban

hành quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã

hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền như:

Tham gia giám sát việc quy hoạch, đào tạo, bố trí, sử dụng cán bộ Đoàn TNCS

Hồ Chí Minh theo Quyết định số 289-QĐ/TW ngày 08/02/2010 của BCH

Trung ương Đảng khóa X “V/v ban hành Quy chế cán bộ Đoàn Thanh niên

Cộng sản Hồ Chí Minh”; Giám sát việc trả phụ cấp đối với cán bộ không

chuyên trách của Đoàn - Hội và khoán kinh phí hoạt động đối với các tổ chức

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh - Hội LHTN Việt Nam các xã, thị trấn và chi đoàn

thôn, xóm, tiểu khu, khu vực (theo Nghị quyết số 26/2013/NQ-HĐND ngày

11/12/2013 của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Trị và Quyết định số

08/2014/QĐ-UBND ngày 11/02/2014 của Ủy ban nhân dân Tỉnh Quảng Trị về

việc “Quy định số lượng, chức danh, mức phụ cấp đối với những người hoạt

động không chuyên trách và khoán kinh phí hoạt động đối với các tổ chức

chính trị - xã hội ở xã, phường, thị trấn và thôn, bản, khu phố trên địa bàn tỉnh

Quảng Trị”; Giám sát việc thực hiện Quyết định số 06-QĐ/TTg, ngày

03/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành quy định, tiêu chuẩn,

trình tự đánh giá và công nhận xã, phường, thị trấn phù hợp với trẻ em [7, 10].

Trong trường hợp có đề xuất, yêu cầu, Đoàn Thanh niên huyện Hải

Lăng cũng tích cực tham gia công tác góp ý văn bản quy phạm pháp luật, có

mặt tham gia trong các buổi họp tư vấn thẩm định để đề xuất, đưa ra các ý

kiến thẩm định đối với văn bản quy phạm pháp luật, tư vấn tham mưu cho cấp

có thẩm quyền trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tham gia các

46

diễn đàn được cấp cao hơn tổ chức như Tỉnh đoàn Quảng Trị để đưa tiếng

nói, truyền đạt những ý kiến, quan điểm đã được tổng hợp và lấy từ địa

phương.

Bên cạnh đó, để đảm bảo hiệu quả và phát huy tối đa năng lực, vai trò

của Đoàn Thanh niên trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật,

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng cũng có sự quan tâm tới việc nâng cao tri

thức, hiểu biết pháp luật, năng lực của đội ngũ thanh niên, đoàn viên. Công

tác nâng cao tri thức, hiểu biết pháp luật trong đội ngũ thanh niên huyện Hải

Lăng được thực hiện chủ yếu thông qua công tác đào tạo nội bộ hoặc cử cán

bộ tham gia đào tạo, giao lưu cùng các đơn vị để học hỏi, tiếp thu những nội

dung hay và tiến bộ để áp dụng tại địa bàn huyện. Trong đó có thể kể đến hoạt

động tăng cường đi cơ sở với chủ trương “1+2” được chú trọng triển khai trên

cơ sở đảm bảo phù hợp với tình hình mới. Các chương trình như “Rèn luyện

đoàn viên” gắn rèn luyện với nhiệm vụ, trách nhiệm của đoàn viên từng khu

vực, đối tượng cũng được triển khai tổ chức. Trong đó, Đoàn Thanh niên đặc

biệt chú trọng đến công tác phổ biến, cập nhật kiến thức pháp lý cho các đoàn

viên, thanh niên để kịp thời nắm bắt, hiểu biết xu hướng chính trị, đưa ra

những ý kiến đóng góp chính xác, tiến bộ, sáng tạo và áp dụng hiệu quả.

2.2.3. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia tuyên truyền, phổ biến

chính sách, pháp luật

Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được Đoàn Thanh

niên huyện Hải Lăng quan tâm thực hiện trên cơ sở phối hợp chặt chẽ với các

ban, ngành. Trong mỗi năm, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đều tổ chức các

hoạt động tuyên truyền pháp luật trên cơ sở các chương trình, hoạt động như:

- Tổ chức Hội nghị tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống

ma tuý trong thanh niên.

47

Việc thực hiện Nghị quyết liên tịch số 03/2010/NQLT ngày 24/6/2010

về phối hợp hành động, phòng chống ma túy trong thanh thiếu niên; công tác

tuyên truyền phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội được tổ chức thường

xuyên và tạo được những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ. Hàng năm, chỉ đạo

các tổ chức cơ sở Đoàn trên địa bàn huyện tổ chức các hoạt động hưởng ứng

Tháng cao điểm phòng, chống ma túy và hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng,

chống ma túy 26/6” với các hoạt động như: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến

pháp luật , tổ chức các Hội thi tìm hiểu nhằm truyền thông về phòng chống

ma túy cho đoàn viên, thanh thiếu nhi; ra mắt CLB Phòng chống ma túy, tổ

chức sinh hoạt chủ điểm tuyên truyền về tác hại của ma túy, cách phòng,

chống ma túy, xây dựng các pano, áp phích, tranh cổ động về phòng chống

ma túy cho ĐVTN trên địa bàn huyện thu hút gần 12.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia [7, 3].

Theo đó, các cấp bộ Đoàn trong huyện luôn gắn liền tuyên truyền, phổ

biến, giáo dục pháp luật chính sách với các hoạt động giáo dục chính sách tư

tưởng, đạo đức lối sống cho đoàn viên, thanh niên.

- Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật được 100% các cấp bộ

Đoàn triển khai có hiệu quả thông qua các hình thức đa dạng, trọng tâm là các

hoạt động tuyên truyền Luật Thanh niên, Luật Bầu cử, Luật nghĩa vụ quân sự,

Luật đất đai, Luật hợp tác xã, Luật biển... Theo đó, các Đoàn cơ sở đều tổ

chức lồng ghép quán triệt đến cán bộ, đoàn viên, thanh niên về các văn bản

pháp luật thông qua các hình thức như Hội nghị, diễn đàn, tọa đàm, sinh hoạt

chi đoàn thu hút hơn 20.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia [7, 2].

- Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị gắn với

việc triển khai Chỉ thị số 01-CT/TWTĐTN, ngày 17/5/2013 của Ban Thường

vụ Trung ương Đoàn về “Chấn chỉnh lề lối, tác phong của cán bộ Đoàn” và

48

Cuộc vận động “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên thời đại mới” và các

chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

trong cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên hàng năm đã trở thành nội dung

xuyên suốt, định hướng công tác giáo dục đạo đức, lối sống của Đoàn. Công

tác giáo dục chính trị, tư tưởng được các cấp bộ Đoàn tích cực triển khai thực

hiện hiệu quả. Toàn Đoàn đã tổ chức được hơn 600 hoạt động học tập, quán

triệt, phổ biến tuyên truyền Nghị quyết của Đảng, của Đoàn, chủ nghĩa Mác -

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các bài học lý luận chính trị thu hút gần

30.500 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia. Các đợt sinh hoạt chính trị gắn

với các sự kiện trọng đại của quê hương, đất nước và tuổi trẻ tiếp tục được

đẩy mạnh [7, 1].

Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tổ chức thường

xuyên với các hình thức đa dạng như: Tuần lễ “Tuổi trẻ học đường Quảng Trị

nói không với ma tuý”, mô hình phiên tòa giả định; tuyên truyền lưu động,

sân chơi “Rung chuông vàng”. Những hoạt động này phần lớn được thực hiện

thông qua chương trình tổ chức, triển khai bởi Đoàn Thanh niên tỉnh Quảng

Trị và phổ biến tới các Đoàn Thanh niên cấp cơ sở. Các cuộc thi thu hút số

lượng đội ngũ thanh niên, đoàn viên người tham gia lớn.

Hưởng ứng Tháng hành động phòng chống ma tuý, trong các năm

Huyện Đoàn Hải Lăng đã tổ chức nhiều hoạt động như:

- Trong năm 2019, huyện Đoàn Hải Lăng đã tổ chức Hội thi “Thanh

niên với pháp luật ma túy” cho ĐVTN cụm Trường Sơn; Tổ chức 20 lớp

tuyên truyền, giáo dục pháp luật ma túy; Phối hợp với Tòa án nhân dân huyện

tổ chức phiên tòa xét xử lưu động vụ án “Mua bán trái phép chất ma túy” tại

nhà thiếu nhi huyện; Đoàn trường THPT Hải Lăng phối hợp với Chi đoàn Tòa

án tỉnh tổ chức phiên tòa giả định về ma túy học đường, Đoàn trường THPT

49

Bùi Dục Tài tổ chức tổ chức ngoại khóa “Phòng chống ma túy học đường và

tai nạn đuối nước cho đoàn viên thanh niên” [1, 2].

- Năm 2020, huyện Đoàn Hải Lăng đã tổ chức chỉ đạo các tổ chức cơ

sở Đoàn tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tháng cao điểm phòng chống ma

túy và ngày toàn dân phòng chống ma túy 26/6 với các hoạt động như: Tuyên

truyền pháp luật và tệ nạn ma túy; ra mắt mô hình CLB “Đoàn viên thanh

niên không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội”; Tổ chức 20 lớp tuyên truyền,

giáo dục pháp luật ma túy cho đoàn viên, thiếu nhi. BTV Huyện đoàn- BCĐ

NQLT 03 huyện, UBND xã Hải Quy phối hợp tổ chức chương trình “Tuổi trẻ

chung tay xây dựng Nông thôn mới và tuyên truyền phòng chống ma túy trong

TTN năm 2020” [2, 2].

- Trong năm 2021, huyện Đoàn Hải Lăng đã chỉ đạo các tổ chức cơ sở

Đoàn trên địa bàn huyện tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tháng cao điểm

phòng, chống ma túy và hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy 26/6”

với các hoạt động như: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật, truyền thông

về phòng chống ma túy cho đoàn viên, thanh thiếu nhi, ra mắt CLB Phòng chống

ma túy, tổ chức sinh hoạt chủ điểm tuyên truyền về tác hại của ma túy, cách

phòng, chống ma túy, xây dựng các pano, áp phich, tranh cổ động về phòng

chống ma túy cho ĐVTN trên địa bàn huyện thu hút gần 1.000 lượt ĐVTN tham

gia. Ngoài ra, huyện Đoàn Hải Lăng còn phối hợp với Đoàn cơ sở xã Hải

Dương, Đoàn cơ sở Công an huyện tổ chức Hội nghị tuyên truyền, giáo dục

pháp luật về phòng chống ma túy trong thanh thiếu niên với các hoạt động như:

tổ chức tuyên truyền lưu động về tác hại của ma túy dọc các tuyến đường thôn

quanh xã; tiến hành dán mã QR khai báo y tế tại các điểm: trụ sở UBND xã,

quán ăn, quán tạp hóa, cắt tóc và nhiều hoạt động khác. [3, 4]

- Năm 2022, nhiều hoạt động cũng được hưởng ứng tháng cao điểm

phòng, chống ma túy cũng đã được tổ chức. Có thể kể đến như Hội thi Rung

50

chuông vàng tìm hiểu về Luật Phòng chống ma tuý cho đoàn viên, thanh thiếu

niên năm 2022 với sự tham gia của 05 đội đến từ 05 chi đoàn cùng nhau tranh

tài. Hội thi tìm hiểu pháp luật về ma tuý do Đoàn thanh niên xã Hải Phú phối

hợp cùng tổ chức. Hội thi Tìm hiểu pháp luật về ma tuý với chủ đề: “Vì một

cộng đồng khoẻ mạnh và an toàn” do xã Hải Phong với sự hỗ trợ của Chương

trình vùng Hải Lăng tổ chức [42].

Công tác thông tin, tuyên truyền không ngừng được đổi mới về nội

dung, phương thức, bám sát thực tiễn công tác Đoàn, ngày càng gần gũi với

nhu cầu, tâm lý tiếp nhận của giới trẻ. Các cấp bộ Đoàn trong toàn huyện đã

ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác có hiệu quả mạng xã hội để phục vụ

công tác thông tin tuyên truyền, tăng cường kết nối giữa tổ chức Đoàn với

đoàn viên, thanh niên; không ngừng mở rộng, vận hành đồng bộ, thường

xuyên, hiệu quả hệ thống thông tin tuyên truyền của các cấp bộ Đoàn để phù

hợp với tình hình dịch COVID-19 [7, 3].

Hiện tại Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đang duy trì và phát triển

kênh thông tin trên Facebook “Huyện đoàn Hải Lăng” cùng với việc cập nhật

thông tin trực tiếp trên Website chung của Tỉnh Đoàn. Huyện Hải Lăng chưa

xây dựng và có riêng website của Đoàn Thanh niên trên địa bàn, tuy nhiên

kênh thông tin trên Facebook cũng thường xuyên cập nhật.

Bên cạnh đó, 100% Đoàn cơ sở, Chi đoàn trực thuộc sử dụng có hiệu

quả trang mạng xã hội để tuyên truyền, tập hợp đoàn viên thanh thiếu nhi

tham gia các hoạt động. Thành lập nhóm điều hành công việc trên Zalo,

Messsenger để giải quyết công việc, truyền đạt nhanh thông tin từ huyện đến

cơ sở và ngược lại. Trang Fanpage “Huyện Đoàn Hải Lăng” ngày càng phát

huy hiệu quả trong công tác tuyên truyền, đoàn kết, tập hợp thanh niên. Trong

nhiệm kỳ qua, đã phối hợp thực hiện 21 chuyên mục, 36 tin, phóng sự trên

Đài truyền hình tỉnh, trang fanpage của Trung tâm VHTT-TDTT huyện, 42

51

bài viết trên báo Quảng Trị, 3.560 tin bài trên website huyện, trang facebook

Huyện đoàn và Tỉnh đoàn [7, 3].

2.2.4. Tình hình Đoàn Thanh niên tham gia vào các lĩnh vực hoạt

động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương

Trong nhiệm kỳ hiện tại, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng vẫn đang

phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong phát

triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, đóng góp tích cực vào quá

trình phát triển của huyện, đồng thời tạo môi trường thực tiễn, phong phú,

rộng lớn để giáo dục, rèn luyện đoàn viên, thanh niên. Xung kích phát triển

kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế trong nhiệm kỳ các cấp bộ Đoàn đã triển

khai cho đoàn viên, thanh niên tham gia các dự án phát triển kinh tế - xã hội

của địa phương.

Về công tác giáo dục:

Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được các cấp bộ Đoàn tích cực

triển khai thực hiện hiệu quả. Toàn Đoàn đã tổ chức được hơn 600 hoạt động

học tập, quán triệt, phổ biến tuyên truyền Nghị quyết của Đảng, của Đoàn,

chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các bài học lý luận chính trị

thu hút gần 30.500 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia. Các đợt sinh hoạt

chính trị gắn với các sự kiện trọng đại của quê hương, đất nước và tuổi trẻ tiếp

tục được đẩy mạnh. Tiêu biểu như Hội thi "Tìm hiểu 90 năm lịch sử vẻ vang

của Đảng Cộng sản Việt Nam gắn với lịch sử Đảng bộ huyện Hải Lăng”, đợt

sinh hoạt chính trị “Tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Nghị quyết Đại hội

Đảng và hành động của tuổi trẻ”, các hoạt động tuyên truyền chào mừng Đại

hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII,

bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và Đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ

2021 - 2026. Các hoạt động tuyên truyền, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng

của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đạt nhiều kết quả tích

52

cực. Trong nhiệm kỳ, các cấp bộ Đoàn toàn huyện đã đăng tải, chia sẻ 785 tin,

bài trên trang facebook Huyện đoàn Hải Lăng; chỉ đạo tích cực chia sẻ các bài

viết của các trang như Hải Lăng yêu thương, Miền cát trắng, Chuông Gió,

Ong Vàng… trong đó nhiều bài viết thu hút lượng lớn số lượt tương tác từ

người dùng facebook, bình quân trên 360 lượt xem/bài, một số bài có trên

1.000 lượt tương tác. Thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả CLB Lý luận

trẻ Hải Lăng; chỉ đạo thành lập 03 CLB Lý luận trẻ tại 03 Đoàn trường trên

địa bàn huyện.

Bảng 2.2. Số lượng tin bài do cấp bộ Đoàn đăng tải trong giai đoạn 2020-2022

Đơn vị: tin, bài

Năm Số lượng

2019 57

2020 216

2021 440

320 2022 (8 tháng đầu năm)

(Nguồn: Tổng hợp từ số liệu báo cáo của Huyện đoàn Hải Lăng)

Theo bảng trên thấy rằng, số lượng tin bài được đăng mỗi năm có sự

tăng lên đáng kể: trung bình tăng lên khoảng 200 bài, tin/năm. Điều này cho

thấy Huyện đoàn đã có sự quan tâm nhất định đến công tác tuyên truyền, phổ

biến pháp luật, đặc biệt qua kênh thông tin mạng xã hội là facebook. Đây là

một kết quả đáng ghi nhận đối với Huyện đoàn Hải Lăng, cần có sự tiếp tục

phát huy để tăng cường hiệu quả triển khai trên thực tế.

Các hoạt động giáo dục truyền thống được triển khai sâu rộng với nhiều

hình thức tương đối phong phú, sáng tạo, có giá trị giáo dục cao, thu hút đông

đảo đoàn viên, thanh thiếu nhi và các tầng lớp nhân dân hưởng ứng tham gia.

Tiêu biểu như: hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” và “Lễ thắp nến tri ân các anh

53

hùng, liệt sỹ” tổ chức vào tối 26/7 hàng năm, Chương trình “Bữa cơm gia đình -

Ấm tình lòng mẹ”, “Bữa cơm tất niên - Ấm tình lòng mẹ” được duy trì thường

xuyên trong dịp Tết Nguyên đán và kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sỹ hàng

năm, mỗi cơ sở Đoàn có ít nhất 01 hoạt động đến thăm các địa chỉ đỏ, hoạt động

đền ơn đáp nghĩa. Thực hiện nhiều công trình thanh niên có ý nghĩa giáo dục

truyền thống quy mô cấp huyện và cấp cơ sở với kinh phí 420 triệu đồng.

Công tác giáo dục đạo đức, lối sống ngày càng đi vào chiều sâu. Ban

Thường vụ Huyện đoàn chỉ đạo các cơ sở Đoàn triển khai có hiệu quả Đề án

của Ban Bí thư Trung ương Đoàn về “Tăng cường công tác giáo dục lý tưởng

cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi” giai đoạn 2018 -

2022 với nhiều nội dung, hình thức tổ chức phong phú như: Tổ chức cho đoàn

viên, thanh niên đảm nhận chăm sóc thường xuyên người già neo đơn, có

hoàn cảnh khó khăn; tổ chức các diễn đàn “Xây dựng tình bạn đẹp - Nói

không với bạo lực học đường”... 100% cấp bộ Đoàn - Đội duy trì và nhân

rộng hiệu quả Cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện

đẹp”, “Mỗi ngày một tin tốt, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng” tạo

hiệu ứng tích cực, góp phần chuyển biến nhận thức, hành động của thanh

thiếu nhi, ngày càng nhiều tấm gương tiêu biểu, đoàn viên thanh thiếu nhi có

hành động đẹp được các cấp bộ Đoàn tuyên dương, trao giải thưởng. Trong

nhiệm kỳ, đã phát hiện, giới thiệu, biểu dương, nhân rộng 48 tập thể và 106

ĐVTN tiêu biểu trên các lĩnh vực góp phần cổ vũ, động viên phong trào thi

đua sống đẹp, sống có ích trong tuổi trẻ.

Về phong trào thanh niên tình nguyện:

Phong trào thanh niên tình nguyện luôn được Đoàn Thanh niên quan

tâm triển khai có hiệu quả. Với sự nỗ lực cố gắng của toàn Đoàn, trong nhiệm

kỳ của mình, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đã tổ chức xây dựng một số

công trình thanh niên, tiêu biểu là công trình “Xây dựng nhà tránh lũ”. Theo

54

đó, dưới diễn biến ngày càng phức tạp của thiên tai trong những năm gần đây

đã gây ra những thiệt hại to lớn về người và tài sản, ảnh hưởng nghiêm trọng

đến quá trình phát triển kinh tế- xã hội của huyện. Đầu năm 2021, với sự tham

gia của các tổ chức, đơn vị cùng với sự vào cuộc kịp thời, trách nhiệm của Bộ

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, mà trực tiếp là Tổng cục Phòng, chống

thiên tai, tỉnh Quảng Trị được hỗ trợ 3,7 tỉ đồng để xây dựng 2 nhà cộng đồng

phòng, chống thiên tai tại thôn Văn Quỹ, xã Hải Phong, huyện Hải Lăng và

tại thôn Võ Xá, xã Trung Sơn, huyện Gio Linh (mỗi công trình có quy mô 2 tầng với tổng diện tích sử dụng 200m2/công trình). Đây là những công trình

có nhiệm vụ đa mục tiêu, là nơi tránh trú thiên tai, đồng thời là hạ tầng thiết

yếu để hỗ trợ địa phương phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần thực

hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới [39].

Các hoạt động tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới được

triển khai sâu rộng với nhiều nội dung thiết thực, khẳng định rõ nét vai trò,

dấu ấn của tuổi trẻ trong xây dựng nông thôn mới.

Trong nhiệm kỳ, đã xây dựng được 20,4km “Ánh sáng đường quê”;

phối hợp xây dựng 08 nhà nhân ái, nhà tình nghĩa cho gia đình chính sách, gia

đình neo đơn, có hoàn cảnh khó khăn; huy động trên 50.000 lượt thanh niên

ra quân làm vệ sinh môi trường; nạo vét, tiêu úng 8,5km kênh mương; san lấp

13,7km đường giao thông; hoạt động vớt bèo, khơi thông dòng chảy được

thực hiện thường xuyên. Các hoạt động tình nguyện tham gia xây dựng đô thị

văn minh được Đoàn cơ sở Thị trấn triển khai với các nội dung cụ thể, phù

hợp, góp phần cải tạo cảnh quan, xây dựng nếp sống đô thị văn minh với 25

công trình, phần việc thu hút hơn 1.436 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia.

Chi tiết như việc ra quân lắp đặt 1,2 km ánh sáng đường quê; chỉnh trang, sơn

quét nhà cửa cho 03 đối tượng là người già neo đơn; quét vôi cây xanh đô thị,

bóc xóa biển quảng cáo, rao vặt sai quy định, vớt bèo trên hồ Khe Chè, trồng

55

265 cây xanh trên các tuyến đường thanh niên tự quản, vận động nhân dân

phân loại rác thải gia đình [7, 3].

Ngoài ra, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng cũng tổ chức các hoạt động

tình nguyện trong đợt “Tiếp sức mùa thi” hàng năm được tổ chức tại 04 điểm

thi: THPT Hải Lăng, THPT Bùi Dục Tài, THPT Trần Thị Tâm và TH&THCS

Bùi Dục Tài. Hoạt động tình nguyện liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường

cũng được đặc biệt chú trọng và quan tâm với nhiều hoạt động liên tục được

tổ chức và diễn ra như: lao động làm sạch đẹp nghĩa trang liệt sỹ; triển khai

ngày “chiến sỹ tình nguyện vì văn minh đô thị” với các hoạt động như bóc,

xoá biển quảng cáo, rao vặt sai quy định trên các tuyến đường. Cụ thể vào

ngày 04/7/2022, khi ra quân tổ chức thực hiện ngày “Chiến sỹ tình nguyện vì

văn minh đô thị”, với hơn 100 đoàn viên, thanh niên chỉ trong buổi sáng đã

tiến hành bóc, xoá các biển quảng cáo, rao vặt sai quy định trên tường, cột

điện…. trả lại khung cảnh sạch đẹp cho các tuyến đường.

Hay một số hoạt động tình nguyện khác vì cuộc sống cộng đồng như

xây dựng công trình “Sân chơi cho em” nhằm tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích

cho trẻ em trong các dịp hè. Ngày 27/6/2022, Đoàn Thanh niên thị trấn Diên

Sanh, huyện Hải Lăng đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tổ chức Lễ bàn

giao công trình “Sân chơi cho em” tại Công viên Trường Chinh – Khóm 5, thị

trấn Diên Sanh với các hạng mục như xích đu, cầu trượt, cầu thăng bằng.

Về phong trào tuổi trẻ sáng tạo:

Đoàn Thanh niên đã tăng cường định hướng, cổ vũ đoàn viên, thanh

niên đẩy mạnh phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” và các hoạt động sáng tạo,

phát huy các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng tiến bộ khoa học công

nghệ vào học tập, công tác, sản xuất và đời sống; qua đó phát hiện, tôn vinh

nhiều thanh thiếu niên giàu ý tưởng sáng tạo, thanh thiếu niên xuất sắc trên

các lĩnh vực. Ngoài ra các cấp bộ Đoàn đã phối hợp với các đơn vị liên quan

56

tổ chức nhiều hoạt động, sân chơi sáng tạo thu hút đông đảo đoàn viên, thanh

thiếu nhi tham gia hưởng ứng.

Cuộc vận động “Mỗi thanh niên một ý tưởng sáng tạo” tiếp tục được

triển khai có hiệu quả. Trong nhiệm kỳ đã chỉ đạo các tổ chức cơ sở Đoàn vận

động ĐVTN đăng tải hơn 8.200 ý tưởng sáng tạo lên cổng thông tin điện tử

http://ytuongsangtao.net. Tổ chức các đội hình thanh niên tình nguyện “Công

chức áo xanh” tham gia công tác cải cách hành chính. Trong đó, tiêu biểu

phải kể đến Chi đoàn Trung tâm y tế huyện về việc hướng dẫn, giải quyết hồ

sơ, thủ y tế cho bệnh nhân, tổ chức đội hình y bác sĩ trẻ về khám cho các hộ

dân neo đơn, gia đình chính sách; Đoàn cơ sở Công an huyện với các hoạt

động về địa bàn dân cư hướng dẫn cấp giấy chứng minh cho nhân dân, đăng

ký hộ khẩu thường trú, tạm trú và thủ tục cấp thẻ căn cước công dân cho nhân

dân trên địa bàn; Chi đoàn Khối Kinh tế hướng dẫn nhân dân giao dịch qua

cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến tỉnh Quảng Trị.

Tiêu biểu là các cuộc thi liên quan đến hoạt động Tuổi trẻ sáng tạo

hàng năm từ 2019 - 2022 đều được tổ chức thường xuyên và đạt những kết

quả đáng ghi nhận. Cụ thể kết quả được thể hiện qua bảng dưới đây:

Bảng 2.3. Kết quả các Cuộc thi “Sáng tạo trẻ Hải Lăng”

trong giai đoạn 2019 - 2022

Năm

Các giải thưởng

Số lượng sản phẩm tham gia

Các sản phẩm tiêu biểu tham gia cấp tỉnh

70

2019

11

60

2020

8

45

2021

7

45

10

03 giải Nhất, 04 giải Nhì, 04 giải Ba và 15 giải Khuyến khích 03 giải Nhất, 04 giải Nhì, 05 giải Ba và 13 giải Khuyến khích 03 giải Nhất, 04 giải Nhì, 06 giải Ba và 14 giải Khuyến khích 05 giải nhất, 05 giải Nhì, 06 giải Ba và 11 giải Khuyến khích

2022 (8 tháng đầu năm)

(Nguồn: Tổng hợp từ số liệu báo cáo của Huyện đoàn Hải Lăng)

57

Theo thống kê tại bảng trên có thể thấy rằng, mặc dù số lượng sản

phẩm tham dự cuộc thi vẫn tương đối nhiều, tuy nhiên so với từng năm liền

trước thì số lượng qua các năm đều giảm dần về số lượng. Với sự sụt giảm về

số lượng sản phẩm tham gia dẫn đến số lượng giải thưởng và các sản phẩm

được đánh giá tiêu biểu cử đi tham gia cuộc thi cấp tỉnh cũng giảm đáng kể.

Về phong trào Tuổi trẻ xung kích:

Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tuổi trẻ tiếp tục được

đẩy mạnh thông qua việc củng cố, tăng cường các mô hình, đội hình thanh

niên xung kích phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh trật tự.

Tiêu biểu có mô hình “Xã không có tội phạm và tệ nạn ma túy” của xã Hải

Quy, huyện Hải Lăng.

Các cấp bộ Đoàn đã tích cực tham gia công tác tuyển quân, động viên

thanh niên lên đường nhập ngũ, đảm bảo 100% chỉ tiêu giao quân hàng năm;

tập trung tổ chức tốt các hoạt động thực hiện chính sách hậu phương quân đội

góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững mạnh. Định kỳ hàng

năm, chỉ đạo 100% Đoàn cơ sở các xã, thị trấn tổ chức gặp mặt thanh niên lên

đường nhập ngũ; duy trì hiệu quả Quỹ Vì người bạn tòng quân; tổ chức thăm,

trao tặng 1.058 suất quà cho các thanh niên lên đường làm nghĩa vụ quân sự

tại địa phương; tổ chức gặp mặt, tư vấn việc làm, tư vấn xuất khẩu lao động

cho các thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương.

Thanh niên lực lượng vũ trang tiếp tục khẳng định được vai trò nòng

cốt trong bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội

thông qua các hoạt động tham gia đấu tranh phá các chuyên án, vụ án liên

quan đến buôn bán ma túy, buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép.

58

2.3. Đánh giá tình hình tham gia quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên

tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị

2.3.1. Những kết quả đạt đươc

Thứ nhất, Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn huyện lần thứ XI được triển

khai thực hiện tại huyện một cách có hiệu quả. Mặc dù với điều kiện kinh tế

của huyện còn nhiều khó khăn và hạn chế về nguồn lực hoạt động, tổ chức bộ

máy và công tác cán bộ Đoàn các cấp còn thiếu và thường xuyên biến động,

nhưng với nỗ lực của đội ngũ Đoàn Thanh niên địa phương và đội ngũ cán bộ,

đoàn viên, thanh thiếu nhi trong toàn huyện, sự quan tâm, lãnh, chỉ đạo của

Ban Thường vụ Huyện uỷ, Tỉnh uỷ, Ban Bí thư Trung ương Đoàn; sự hỗ trợ,

phối hợp tích cực của các cấp, các ngành, đoàn thể và toàn xã hội, các cấp cơ

sở Đoàn trong huyện đã triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội

Đoàn toàn huyện lần thứ XI, tạo ra những chuyển biến tích cực, toàn diện trên

các mặt công tác, thúc đẩy phong trào thanh thiếu nhi tỉnh nhà phát triển.

Thứ hai, công tác điều hành, chỉ đạo khi tham gia vào quản lý nhà nước

của Đoàn thanh niên tại huyện Hải Lăng đã có những đổi mới tích cực. Các

chủ trương công tác, phong trào hoạt động của Đoàn ngày càng đi vào chiều

sâu, phù hợp với tình hình thực tiễn đời sống tuổi trẻ, được đông đảo thanh

thiếu nhi hưởng ứng tham gia, cấp uỷ, chính quyền và toàn xã hội ủng hộ, ghi

nhận và đánh giá cao. Uy tín và vị thế chính trị của tổ chức Đoàn trong thanh

thiếu nhi và xã hội tiếp tục được nâng lên. Tính tích cực chính trị - xã hội, tinh

thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của tuổi trẻ tiếp tục được khơi dậy và

phát huy, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, phát triển quê hương.

Thứ ba, Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng đã và đang khẳng định được

vai trò của mình trong việc tham gia hỗ trợ công tác quản lý của Nhà nước

thông qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật; góp ý xây dựng

văn bản quy phạm pháp luật; Tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển

59

kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương và bồi dưỡng, nâng cao năng

lực của đội ngũ đoàn viên. Theo đó, trong nhiệm kỳ 2017 – 2022, cán bộ,

đoàn viên, thanh thiếu nhi huyện Hải Lăng đã đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vươn

lên giành nhiều kết quả quan trọng và toàn diện trên các mặt công tác Đoàn,

Hội, Đội; đạt và vượt 100% chỉ tiêu đã đề ra. Nhiều hoạt động của tuổi trẻ đã

để lại dấu ấn, tạo niềm tin với cấp ủy, chính quyền và người dân trong huyện.

Nổi bật như phong trào "Thanh niên tình nguyện" với hàng nghìn đợt ra quân,

thu hút hơn 50.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia. Phong trào thanh niên

chung tay xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh được lan tỏa mạnh mẽ,

nhiều mô hình mới được các cấp bộ Đoàn triển khai hiệu quả.

Thứ tư, các hoạt động của Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng tham gia

vào công tác quản lý nhà nước đã và đang được duy trì, triển khai thực hiện

ngày càng hiệu quả, được đổi mới và hoàn thiện thường xuyên. Theo sát các

hoạt động của Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng có thể thấy các Huyện đoàn

rất tích cực tổ chức, xây dựng các chương trình, hoạt động, hội thi mới, đem

lại những tác động tích cực đối với công tác quản lý nhà nước tại địa phương.

Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được đổi mới mạnh mẽ phù hợp với đặc

điểm của từng đối tượng thanh niên. Sự đổi mới này cho thấy tính năng động,

sáng tạo của Huyện đoàn trong quá trình hoạt động. Bên cạnh đó, Huyện đoàn

cũng rất kiên trì trong việc triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất

lượng hoạt của tổ chức Đoàn cơ sở và Chi đoàn nhằm tạo tính đồng bộ trong

toàn địa bàn huyện.

Đây là thành quả quan trọng từ sự nỗ lực, phấn đấu bền bỉ của tuổi trẻ

huyện nhà, sự kế thừa và phát huy thành tựu của công tác Đoàn và phong trào

thanh thiếu nhi trong nhiều nhiệm kỳ qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ,

giúp đỡ sâu sát, thiết thực, kịp thời của Ban Bí thư Trung ương Đoàn, Ban

Thường vụ Huyện uỷ, Tỉnh uỷ và các sở, ban, ngành, đoàn thể, sẽ tạo tiền đề,

60

hỗ trợ công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của huyện Hải Lăng ngày

càng phát triển.

2.3.2. Hạn chế

Bên cạnh những ưu điểm và kết quả đạt được nêu trên thì thời gian qua,

Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng trong hoạt động tham gia quản lý nhà nước

vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Có thể kể đến như:

Thứ nhất, việc triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của một số cơ sở

Đoàn thuộc huyện Hải Lăng chưa thực sự hiệu quả.

Liên quan đến Chỉ thị 05-CT/TW về việc đưa ra tinh thần học tập và

làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Công tác tổ chức tại

một số cơ sở Đoàn chưa được thường xuyên, liên tục; còn lúng túng trong

việc xác định nội dung, cách làm, tiêu chí cụ thể phù hợp với thực tiễn. Việc

nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng thanh thiếu nhi ở một số cơ

sở Đoàn có thời điểm còn chưa chủ động, chưa kịp thời, đặc biệt là với đối

tượng thanh niên đặc thù như thanh thiếu niên yếu thế, thanh niên vi phạm

pháp luật. Một số cấp bộ Đoàn chưa chủ động trong công tác đấu tranh, phản

bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc trên không gian mạng. Công

tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tuy đã có nhiều cố gắng, song

hiệu quả chưa cao. Tình trạng thanh niên vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội

trong thanh niên vẫn còn, đặc biệt là tệ nạn ma túy trong thanh niên vẫn diễn

biến phức tạp và có xu hướng gia tăng.

Thứ hai, ở một số cơ sở Đoàn, sức ảnh hưởng và lan tỏa của phong trào

Đoàn đến với thanh niên chưa rộng khắp, chưa lôi cuốn được đông đảo thanh

niên tham gia.

Mặc dù được Huyện đoàn giới thiệu và phát động mạnh mẽ, tuy nhiên

việc triển khai hoạt động tại các cơ sở Đoàn vẫn chưa đạt hiệu quả cao, chưa

thu hút được nhiều thanh niên tham gia triển khai thực hiện. Công tác đồng

61

hành với thanh niên trong khởi nghiệp, lập nghiệp đạt được những kết quả

tích cực tuy nhiên các dự án khởi nghiệp sáng tạo trong thanh niên còn ít.

Thứ ba, chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn chưa thực sự đạt được yêu cầu

về tính chất công việc.

Để đảm bảo hiệu quả cho công tác làm việc trong Đoàn Thanh niên cần

phải có đội ngũ cán bộ năng nổ, phù hợp về năng lực, chuyên môn và bao gồm

cả độ tuổi. Do tính chất công việc của Đoàn Thanh niên yêu cầu phải có một

đội ngũ đoàn viên có sức trẻ, đủ năng lượng để tham gia tích cực, đề cao sự

sáng tạo trong tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, việc luân chuyển cán bộ Đoàn quá

tuổi theo Quy chế cán bộ Đoàn, việc tuyển dụng cán bộ Đoàn gặp nhiều khó

khăn. Sự khó khăn xuất phát từ việc thiếu vị trí phù hợp để luân chuyển cán bộ

Đoàn phù hợp về chuyên môn và năng lực. Bên cạnh đó, việc tuyển cán bộ

Đoàn mới cũng khó khăn khi ứng viên ứng tuyển đa phần đã ở độ tuổi tương

đối lớn, có thể dẫn tới tình trạng điều chuyển cán bộ liên tục mà thiếu đầu ra.

Ngoài ra, chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch,

tạo nguồn cán bộ Đoàn chưa đáp ứng yêu cầu. Cán bộ đầu nguồn là đội ngũ

cán bộ quan trọng nhất trong việc vận hành, hoạt động của Đoàn Thanh niên.

Đóng vai trò như đầu tàu dẫn dắt, bởi vậy cần phải đảm bảo chất lượng, năng

lực của đội ngũ này đủ sức gánh vác vai trò quan trọng đó. Tuy nhiên, trong

đội ngũ cán bộ Đoàn nguồn hiện nay, việc nắm bắt, cập nhật quy định pháp

luật vẫn còn khó khăn.

Ngoài ra, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin có thể

dễ nhận thấy việc ứng dụng các phát triển khoa học này vào trong công tác

quản lý nhà nước là điều cần thiết để tăng hiệu quả hoạt động. Huyện đoàn

cũng đã nhiều lần triển khai, phát động việc áp dụng hệ thống công nghệ

thông tin trong công tác quản lý đoàn viên, tuy nhiên việc phổ biến rộng khắp

62

tới các cơ sở Đoàn vẫn còn chậm, chưa xây dựng được hoàn thiện và đồng bộ

hệ thống cơ sở dữ liệu đoàn viên.

Thứ tư, công tác gắn kết đoàn viên chưa hiệu quả dẫn tới hoạt động vẫn

còn rời rạc, thiếu đồng bộ.

Việc đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi đoàn, nhất là chi

đoàn thôn được quan tâm tạo bước chuyển biến mới tuy nhiên chưa đồng đều

giữa các đơn vị, tỷ lệ đoàn viên tham gia sinh hoạt thường xuyên ở một số

đơn vị chưa cao. Bên cạnh đó, công tác nắm bắt, kết nối và định hướng các

đội hình tình nguyện, các tổ, đội, nhóm thanh niên ngoài Đoàn, Hội còn hạn

chế. Công tác đoàn kết tập hợp thanh niên, nhất là thanh niên tín đồ tôn giáo

còn gặp nhiều khó khăn.

Thứ năm, thiếu điểm nhấn trong việc triển khai các chương trình, đề án,

lĩnh vực.

Hoạt động của Huyện đoàn thường xuyên tham gia, tổ chức triển khai

các nội dung trong các chương trình, đề án, lĩnh vực như: Nghị quyết nâng

cao chất lượng xây dựng Đoàn, chương trình “Thanh niên khởi nghiệp” giai

đoạn 2016 - 2021, chương trình “Tuổi trẻ Quảng Trị tham gia cơ cấu lại

ngành nông nghiệp và phát triển sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao”…

Tuy nhiên, việc triển khai mặc dù khá hiệu quả khi xét chung trên địa bàn

huyện Hải Lăng, nhưng ở một số đơn vị vẫn chưa tạo được điểm nhấn và

chuyển biến rõ nét.

Thứ sáu, công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện các chương trình, kế

hoạch của Đoàn cấp trên của một số đơn vị chưa kịp thời.

Huyện đoàn Hải Lăng hoạt động dưới sự quản lý và định hướng của

các Đoàn cấp trên như Tỉnh Đoàn Quảng Trị, Trung ương Đoàn Thanh niên.

Do vậy, trong quá trình hoạt động, Huyện đoàn thường xuyên tiếp nhận thông

tin để triển khai tổ chức tại địa phương và thực hiện chế độ báo cáo lại về

63

công tác, kết quả thực hiện, Tuy nhiên, việc thực hiện chế độ thông tin, báo

cáo của một số đơn vị còn chậm, phụ lục số liệu chưa đảm bảo đã làm ảnh

hưởng đến quá trình theo dõi, đánh giá kết quả hoạt động của cơ sở.

2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế

Những hạn chế ở trên đều có xuất phát bởi những nguyên nhân nhất

định, bao gồm cả yếu tố khách quan và chủ quan. Cụ thể như sau:

Nguyên nhân khách quan:

Thứ nhất, mặc dù nền kinh tế thị trường đem tới nhiều tác động tích

cực tới đội ngũ thanh niên như mở ra nhiều cơ hội việc làm, tăng cơ hội tham

gia vào nền kinh tế của thanh niên dưới hình thức khởi nghiệp, phát triển tinh

thần chủ động, sáng tạo thì nền kinh tế thị trường cũng có những mặt trái, tác

động tiêu cực đến một bộ phận thanh niên. Cụ thể với sự phát triển của nền

kinh tế thị trường, kéo theo tình trạng du nhập nhiều văn hoá tiêu cực, một số

thanh niên không có lập trường vững vàng dẫn tới sự buông thả, thiếu ý chí

phấn đấu vươn lên, không có chí tiến thủ nên dễ bị lôi kéo, lợi dụng; sự chống

phá của các thế lực phản động, thù địch ngày càng gia tăng với nhiều phương

thức tinh vi, khó lường; hay một bộ phận thanh niên do ảnh hưởng của mặt trái

cơ chế thị trường, tác động tiêu cực của công nghệ thông tin nên có biểu hiện

lối sống thực dụng, lệch lạc, thiếu niềm tin, lý tưởng.

Thứ hai, với sự phát triển nhanh chóng của xã hội, trong bối cảnh công

nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước đang tăng nhanh dẫn tới dịch chuyển cơ cấu

về ngành nghề kinh tế. Nhiều khu công nghiệp được xây dựng và thu hút lực

lượng lớn thanh niên vào làm việc; hay với sự phát triển ngày càng nhanh

chóng của thành phố lớn tại nước ta cũng kéo theo sự di chuyển của thanh niên

từ vùng nông thôn ra thành thị để tìm kiếm cơ hội việc làm. Ngoài ra, phải kể

đến xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế giữa các quốc gia trên thế giới cũng thu

64

hút một lực lượng lớn thanh niên đi xuất khẩu lao động. Điều này đã ảnh

hưởng trực tiếp đến công tác tập hợp, sinh hoạt chi đoàn trên địa bàn dân cư.

Nguyên nhân chủ quan:

Thứ nhất, công tác chăm lo cho thanh niên được đẩy mạnh, tuy nhiên ở

một số cơ sở Đoàn hiệu quả mang lại chưa cao. Các hoạt động khuyến khích

thanh niên nghiên cứu khoa học, phát huy tính sáng tạo, ứng dụng khoa học

kỹ thuật vào học tập, công việc, đời sống ở một số đơn vị chưa có được

chuyển biến rõ nét.

Thứ hai, đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có nhiều biến động nên ở một số

đơn vị cơ sở còn lúng túng trong xác định cách làm và phương pháp triển khai

chương trình, mục tiêu công tác, chưa bắt kịp xu hướng của thanh thiếu nhi

nên các hoạt động chưa tạo sức hút. Công tác chỉ đạo của một số cơ sở Đoàn

có lúc còn chưa nhạy bén, sáng tạo. Sự kết nối, định hướng giữa Đoàn cơ sở

và các chi đoàn ở một số cơ sở Đoàn chưa tốt. Công tác quy hoạch, đào tạo

đội ngũ cán bộ kế cận ở nhiều đơn vị còn bị động.

Thứ ba, việc quản lý đoàn viên, thanh niên trên địa bàn dân cư ở một số

địa phương chưa được quan tâm để tìm ra giải pháp tối ưu, do đó chưa nắm

chắc được thanh niên trên địa bàn.

Thứ tư, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn nhìn chung

đã có nhiều cố gắng bắt kịp xu hướng biến đổi của đời sống thanh niên và

thực tiễn xã hội, tuy nhiên vẫn còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Thứ năm, vốn sống và hiểu biết xã hội của một bộ phận thanh niên còn

hạn chế; khả năng tiếp nhận thông tin nhanh nhưng ít chọn lọc nên dễ bị kích

động, lôi kéo, lợi dụng; đồng thời tình trạng thanh niên khó khăn trong cuộc

sống, thất nghiệp, chưa có việc làm; một bộ phận thanh niên chưa có sự chuẩn

bị kỹ càng về mọi mặt để hòa nhập với quá trình phát triển nhanh của xã hội,

trong khi vai trò của gia đình trong quản lý, giáo dục con em ở một số nơi còn

65

buông lỏng. Tình hình buôn bán ma túy trên tuyến hành lang kinh tế Đông

Tây, đặc biệt tại cửa khẩu Quốc tế La Lay và cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo ngày

càng diễn biến phức tạp. Ngoài ra, nguồn lực cho công tác phổ biến, giáo dục

pháp luật cho thanh niên qua Đoàn Thanh niên còn hạn chế, chưa có sự phối

hợp đồng bộ của các cấp, các ngành trong công tác giáo dục, phổ biến pháp

luật cho thanh niên.

Thứ sáu, tính chủ động, tính xung kích của một số cá nhân trong đội

ngũ đoàn viên chưa thực sự tốt. Một số đoàn viên, thanh niên chưa nhận thức

đầy đủ về trách nhiệm đối với nhiệm vụ được giao, chất lượng tham gia các

công tác hoạt động Đoàn như lấy ý kiến về việc điều chỉnh, sửa đổi văn bản

pháp luật dẫn tới kết quả thực hiện chưa cao, chủ yếu mới đáp ứng và đảm

bảo về mặt tiến độ.

Thứ bảy, điều kiện kinh phí, cơ sở vật chất, nguồn lực phục vụ hoạt

động công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi còn gặp nhiều khó khăn.

Chế độ, chính sách đãi ngộ cho cán bộ Đoàn còn bất cập, chưa động viên và

thu hút được những cán bộ có năng lực, tâm huyết làm việc trong hệ thống tổ

chức, đội ngũ của Đoàn.

Thứ tám, công tác tổ chức tuyên truyền, lan toả phong trào Đoàn tại các

địa phương thuộc Huyện đoàn Hải Lăng vẫn chưa thực sự hiệu quả, chưa

đánh trúng tâm lý, chưa có tính thu hút đối với các thanh thiếu niên tại địa

phương tham gia.

Thứ chín, công tác đào tạo, tuyển dụng, điều chuyển cán bộ tại các cơ

sở đoàn tại huyện Hải Lăng vẫn chưa thực sự tối ưu, đạt hiệu quả đề ra.

Tiểu kết Chương 2

Trong chương 2, trên cơ sở làm rõ đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội

của huyện Hải Lăng, luận văn tập trung phân tích tình hình hoạt động của

Đoàn Thanh niên trên các hoạt động sau: Tham gia xây dựng tổ chức bộ mày

66

nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức; Tham gia xây dựng pháp luật và các

cơ chế, chính sách của nhà nước; Tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách,

pháp luật đối với thanh niên; Tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển

kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương. Thông qua việc đánh giá

công tác tham gia vào hoạt động quản lý Nhà nước của Huyện đoàn Hải Lăng

trong từng phạm vi, lĩnh vực hoạt động có thể thấy được sự năng động, tích

cực của Đoàn Thanh niên. Bên cạnh việc triển khai tổ chức các chương trình,

đề án, chủ trương do các Đoàn cấp trên phát động, Đoàn Thanh niên huyện

Hải Lăng cũng tích cực triển khai những hoạt động mang tính riêng biệt, phù

hợp với tình hình và yêu cầu của địa phương.

Trên cơ sở, chương 2 đánh giá những ưu điểm, hạn chế và chỉ ra những

nguyên nhân của các hạn chế đó. Những kết quả của chương 2 sẽ làm cơ sở

vững chắc cho việc Luận văn đưa ra chủ trương, giải pháp góp phần nâng cao

hoạt động của Huyện Đoàn Hải Lăng trong chương 3.

67

Chương 3:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA ĐOÀN THANH NIÊN

TẠI HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ

3.1. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh

niên

Xuất phát từ những quan điểm của Đảng và Nhà nước về việc Đoàn

Thanh niên tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước, cùng tình hình triển

khai thực tế, việc hoàn thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên

cần được theo sát những định hướng sau:

Thứ nhất, bám sát chỉ đạo của cấp ủy Đảng, nhiệm vụ chính trị của địa

phương, đơn vị; thường xuyên nắm bắt, dự báo tình hình thanh thiếu nhi, kịp

thời cập nhật các nội dung mới theo tình hình thực tế và theo chỉ đạo của

Đảng, chính quyền.

Tại nước ta, Đảng Cộng sản là Đảng cầm quyền, có sứ mệnh quan trọng

là lãnh đạo đất nước, tổ chức phát huy vai trò của đoàn thể quần chúng và phát

huy quyền làm chủ của nhân dân. Chính bởi vậy, công tác triển khai, tăng

cường hoạt động của Đoàn Thanh niên nói chung và Đoàn Thanh niên tại

huyện Hải Lăng nói riêng cần phải gắn liền và bám sát những chủ trương,

chính sách của Đảng. Đây là phương hướng cơ bản, bao trùm, xuyên suốt trong

quá trình xây dựng hệ thống pháp luật và định hướng hoạt động cho Đoàn

Thanh niên. Chính bởi vậy, để xác định được định hướng đúng đắn, phù hợp

với tình hình đất nước thì cần phải xác định được quan điểm của Đảng, Nhà

nước về sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong hoạt động quản lý nhà nước.

Bên cạnh đó, hoạt động của Huyện đoàn tại địa phương còn chịu sự tác

động, ảnh hưởng bởi nhiều sự tác động giữa các cơ quan, tổ chức khác nhau

68

và gắn chặt với tình hình của từng địa phương. Do vậy, khi triển khai thực

hiện các công việc, phong trào của Đoàn Thanh niên cũng cần phải bám sát

vào nhiệm vụ chính trị mà địa phương được giao phó. Qua đó, các hoạt động,

chương trình được triển khai tổ chức sẽ đảm bảo tính đồng bộ và góp phần

hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ, mục tiêu của địa phương. Bên cạnh đó, với

định hướng này, công tác tổ chức của Huyện đoàn sẽ đồng thời tăng cường

được sự hỗ trợ, góp sức của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị và

cả từ quần chúng nhân dân bởi tựu chung lại đều đi đến chung một mục tiêu

cuối cùng.

Mặt khác, cũng phải hiểu rằng, các quan điểm, chính sách của Đảng

hay nhiệm vụ chính trị của địa phương sẽ luôn có sự vận động để phù hợp với

tình hình địa phương tại từng thời điểm. Do đó, Huyện đoàn cũng cần phải

liên tục cập nhật để kịp thời nắm bắt sự thay đổi trong hệ thống chính sách và

có điều chỉnh phù hợp tại địa phương, đảm bảo tính đồng nhất, xuyên suốt

trong công tác tổ chức, thực hiện.

Thứ hai, cần đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn phù

hợp với tình hình thực tế.

Bên cạnh yêu cầu phù hợp về mặt chính sách, quan điểm của Đảng,

Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương, hoạt động của Đoàn Thanh

niên cũng cần có sự linh hoạt thay đổi phù hợp với tình hình thực tế tại địa

phương. Đặc biệt trước những sự cố, thiên tai, dịch bệnh bất ngờ như đại dịch

Covid-19 cần kịp thời thích ứng, đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động.

Các hoạt động đưa ra có phù hợp với thực tiễn mới có thể áp dụng và

thực thi hiệu quả. Nếu không, những chính sách, hoạt động hay mục tiêu đưa

ra cuối cùng chỉ mang tính hình thức và không đem lại bất kỳ giá trị nào cho

địa phương, không thể triển khai, áp dụng hiệu quả tại địa phương.

69

Thứ ba, cần lựa chọn trọng tâm, trọng điểm, tạo sức lan tỏa trong tổ

chức và triển khai các phong trào hành động cách mạng của Đoàn trên cơ sở

khơi dậy, phát huy sức sáng tạo của thanh niên, thu hút đông đảo lực lượng

đoàn viên, thanh niên tham gia.

Các hoạt động Đoàn Thanh niên triển khai có đạt hiệu quả tốt thì một

trong những vấn đề quan trọng là đảm bảo nguồn nhân lực tham gia thực hiện

đạt hiệu quả. Mà nguồn nhân lực của Đoàn Thanh niên chính là lực lượng

đoàn viên, thanh niên. Chính bởi vậy, trong mỗi hoạt động, chương trình được

thực hiện cần phải hướng tới mục tiêu huy động, thu hút được sự tham gia của

đông đảo và phát huy được tối đa năng lực, nhiệt huyết của đội ngũ này.

Bên cạnh đó, trong mỗi chương trình, đề án hay hoạt động được tổ

chức, Đoàn Thanh niên cần xác định rõ được trọng tâm, trọng điểm, mục tiêu

hướng tới và kết quả cần đạt được là gì. Khi xác định được mục tiêu càng rõ

thì lộ trình thực hiện, kế hoạch đề ra cũng cụ thể và chính xác hơn, từ đó hoạt

động triển khai sẽ nhanh chóng và dễ dàng đạt được kết quả hơn.

Thư tư, cần coi trọng công tác bồi dưỡng, tập huấn, quy hoạch, luân

chuyển đội ngũ cán bộ Đoàn.

Xuất phát từ quan điểm của Đảng được nêu ra tại Nghị quyết Đại hội

Đoàn toàn quốc lần thứ XI (nhiệm kỳ 2017-2022) về phương hướng: “Tập

trung củng cố, xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

vững mạnh, trọng tâm là chất lượng cơ sở, chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn

và mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên. Phát huy vai trò đội dự bị

tin cậy của Đảng, là lực lượng trung kiên, gần Đảng nhất, tích cực tham gia

xây dựng và bảo vệ Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; đề cao trách nhiệm

chăm sóc, giáo dục thiếu nhi; mở rộng, nâng cao hiệu quả công tác quốc tế

thanh niên” [10, 16]. Đối với công tác tổ chức xây dựng Đoàn, Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh tiếp tục xác định “Chất lượng cơ sở là trọng tâm;

70

cán bộ là then chốt; đoàn kết, tập hợp thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu”.

Trong công tác xây dựng Đoàn phải nắm vững nguyên tắc bám sát thực tiễn,

linh hoạt, phù hợp với yêu cầu đổi mới. Đảng đã khẳng định rằng đội ngũ

đoàn viên, cán bộ thuộc Đoàn Thanh niên có vai trò đặc biệt quan trọng trong

công tác xây dựng và tổ chức Đoàn.

Chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn, nhất là cán bộ cấp cơ sở có tính quyết

định đối với việc triển khai các nội dung công tác Đoàn, nhất là nội dung mới,

khó, xuyên suốt nhiệm kỳ. Phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ

Đoàn, của Đoàn cấp trên. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai hoạt động

của Đoàn Thanh niên, cần thiết phải song song quan tâm và chú trọng phát

triển, nâng cao chất lượng của đội ngũ đoàn viên, thanh niên.

3.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh

niên

3.2.1. Nhóm giải pháp về hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định

về công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên

Hệ thống pháp luật hiện hành chưa có quy định nào chỉ rõ vai trò hay

định nghĩa về hoạt động của Đoàn Thanh niên tham gia vào công tác quản lý

nhà nước. Theo đó, Luật Thanh niên chỉ đưa ra những vấn đề xoay quanh việc

quản lý của nhà nước đối với hoạt động của Đoàn Thanh niên. Điều này cũng

gây ra bất cập nhất định cho Đoàn Thanh niên khi muốn tham gia vào công

tác quản lý nhà nước.

Chính bởi vậy, để vai trò này được sắc nét, xuất phát từ những đường

lối, chính sách của Đảng, Nhà nước cần luật hoá thành các quy định cụ thể.

Qua đó giúp Đoàn Thanh niên có thể chủ động tham gia vào hoạt động quản lý

nhà nước từ địa phương đến trung ương. Đồng thời, cơ quan chính quyền, cơ

quan nhà nước khác cũng có cơ sở để xem xét, phân công hay phối cùng Đoàn

Thanh niên để tăng cường hiệu quả, hiệu lực của công tác quản lý nhà nước.

71

Cụ thể, các quy định bổ sung cần chỉ rõ: trách nhiệm, vai trò của Đoàn

Thanh niên khi tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước; thẩm quyền và các

nguyên tắc cần thực hiện; chế độ chịu trách nhiệm.

Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam (Điều 44) xác định: “Đoàn Thanh

niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ

sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng

và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt trong phong trào thanh niên;

là trường học xã hội chủ nghĩa; đại diện quyền lợi của thanh niên; phụ trách

Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh”.

Căn cứ quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị

về việc “Ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ

quốc và các đoàn thể chính trị xã hội”. Theo đó, Đoàn Thanh niên với tư cách

là các đoàn thể chính trị - xã hội có trách nhiệm giám sát thực hiện các chủ

trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước (trừ những

vấn đề thuộc bí mật quốc gia) của cơ quan, tổ chức và cá nhân, “chủ trì giám

sát việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật

của Nhà nước (trừ những vấn đề thuộc bí mật quốc gia) có liên quan trực tiếp

đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, chức

năng, nhiệm vụ của đoàn thể mình; phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

thực hiện nhiệm vụ giám sát đối với những nội dung có liên quan” (điểm b

Khoản 1 Điều 6). Đối tượng giám sát là các cơ quan, tổ chức từ Trung ương

đến cơ sở và cá nhân là các cán bộ, đảng viên, đại biểu dân cử, công chức,

viên chức nhà nước.

Điều lệ Đoàn Thanh niên khẳng định: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ

Hiến pháp và Pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn

phối hợp với các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn

72

thể, tổ chức kinh tế, xã hội, các tập thể lao động và gia đình chăm lo giáo

dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi; tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tích

cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội”.

Ngày 29/12/2017, Chính phủ - Ban chấp hành Trung ương Đoàn Thanh

niên đã thông qua Nghị quyết Liên tịch số: 01/NQLT-CP-BCHTWĐ về việc

“Ban hành quy chế phối hợp công tác của Chính phủ giai đoạn 2017-2022”,

xác định vai trò Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh trong việc phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ trực thuộc chính

phủ và chính phủ.

Từ những căn cứ, quy định trên khẳng định rằng sự tham gia của Đoàn

Thanh niên vào hoạt động quản lý nhà nước là một thực tế khách quan và là

một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của Đoàn, đồng thời cũng là quyền,

trách nhiệm và nghĩa vụ của từng cán bộ Đoàn Thanh niên. Đoàn Thanh niên

được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, nhằm phát huy

tối đa tính chủ động và tích cực tham gia vào việc quản lý Nhà nước và xã

hội. Điều này được thể hiện rõ nét tại phần mở đầu của Điều lệ Đoàn, nội

dung, nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên cũng như các quy định pháp luật về

trách nhiệm của thanh niên trong từng hoạt động cụ thể và đối với các chủ thể

trong xã hội.

3.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao nhận thức về vai trò của Đoàn

Thanh niên trong việc tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước

Trong quá trình lãnh đạo Đảng ta luôn đánh giá đúng vị trí, vai trò quan

trọng của thanh niên và công tác thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của

Đảng và dân tộc. Tại Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) “Về tăng cường sự

lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên” tiếp tục khẳng định thanh

niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết

định tương lai, vận mệnh dân tộc, là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực,

73

đảm nhận những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo.

Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng

động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình.

Tuy nhiên, do đội ngũ đoàn viên đa phần là lực lượng trẻ tuổi nên trong

nhiều trường hợp vẫn chưa thực sự được các cấp chính quyền tin tưởng để

tham gia sâu rộng vào hoạt động quản lý nhà nước. Do vậy, việc nâng cao

nhận thức về vai trò, vị trí của thanh niên là một yếu tố rất quan trọng để tăng

cường sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên và Đoàn thanh niên trong giai

đoạn hiện nay, để nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của thanh niên nhằm

nâng cao chất lượng lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên và Đoàn Thanh

niên cần thực hiện tốt những nội dung sau:

Thứ nhất, quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về vai trò, vị trí của

thanh niên và công tác thanh niên trong tình hình mới.

Cần nắm vững các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về thanh niên và công

tác thanh niên. Trên cơ sở đó thống nhất trong nhận thức của cấp ủy đảng, của

cán bộ đảng viên và của chi ủy trong đánh giá, nhìn nhận vị trí, vai trò của

thanh niên và xác định rõ trách nhiệm của từng cấp ủy, từng chi bộ, đảng bộ,

cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ, chăm lo xây

dựng, củng cố tổ chức Đoàn. Coi việc xây dựng tổ chức Đoàn làm hạt nhân

đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh niên cũng quan trọng như xây

dựng tổ chức Đảng. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên là một bộ phận

quan trọng, không thể tách rời, phong trào thanh niên luôn gắn liền với sự

lãnh đạo của Đảng, qua đó thanh niên phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành.

Qua các phong trào, Đoàn sẽ làm tốt hơn việc tập hợp thanh niên, bổ sung lực

lượng và sức chiến đấu cho Đảng.

Thứ hai, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục thanh niên để nâng

cao nhận thức tự thân trong đội ngũ đoàn viên, thanh niên.

74

Bên cạnh sự thay đổi nhận thức của các cấp uỷ Đảng và chính quyền thì

nhận thức đúng đắn từ bản thân nội tại của đoàn viên, thanh niên về vai trò, vị

trí, nhiệm vụ của mình khi tham gia vào công tác quản lý nhà nước cũng là vấn

đề rất quan trọng. Bản thân đoàn viên, thanh niên cần phải xác định được chính

xác sứ mệnh, nhận thức sâu sắc hơn nữa vai trò của mình, nâng cao ý thức

trách nhiệm, không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng

cao trình độ tri thức, đạo đức cách mạng, trau dồi bản lĩnh đi đầu trong cuộc

đấu tranh chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên làm chủ, đáp ứng yêu cầu

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới trước nhân dân.

Để đạt được những điều này, bản thân đoàn viên, thanh niên cần nỗ lực

nhưng cũng cần có sự tham gia chỉ dẫn, định hướng của Đoàn Thanh niên,

của các cấp chính quyền và các cấp uỷ Đảng để giúp quá trình phát triển đi

đúng hướng, đúng mục tiêu. Việc chỉ dẫn có thể thực hiện thông qua hoạt

động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về những tấm gương đạo đức

Hồ Chí Minh, về pháp luật điều chỉnh qua đó dần xây dựng lên môi trường

chính trị, đạo đức lành mạnh hơn.

Các cấp bộ Đoàn trong huyện cần tiếp tục tập trung triển khai hiệu quả

Chương trình hành động số 13-CTHĐ/TU, ngày 15/01/2016 của Ban Thường

vụ Tỉnh ủy về việc Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư

Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với

công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ

trẻ giai đoạn 2015- 2030” nhằm từng bước vươn lên khắc phục các hạn chế

của thanh niên; xây dựng thế hệ trẻ thanh niên Hải Lăng thời đại mới, sống có

lý tưởng, khát vọng, có niềm tin và kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn

liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn

minh, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng,

75

của dân tộc và quê hương Hải Lăng anh hùng. Đặc biệt coi trọng công tác

tuyên truyền, giáo dục trong đối tượng thiếu nhi.

(i) Quyết liệt nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng,

bản lĩnh chính trị

Đổi mới hình thức tuyên truyền, học tập, quán triệt chủ trương, đường

lối, nghị quyết của Đảng, của Đoàn; chú trọng việc kiểm tra, đánh giá kết quả

học tập, quán triệt để nâng cao khả năng vận dụng lý luận vào thực tiễn công

tác và đời sống thanh niên. Triển khai tốt việc học tập các bài học lý luận

chính trị phù hợp với từng đối tượng đoàn viên. Chú trọng giáo dục nâng cao

bản lĩnh chính trị; ý thức cảnh giác cách mạng; khả năng đấu tranh, phản biện

cho đoàn viên, thanh niên, nhất là trên Internet. Đa dạng hóa, hiện đại hóa các

phương thức nắm bắt tình hình; chủ động, kịp thời định hướng dư luận trong

thanh thiếu nhi.

(ii) Đẩy mạnh tính sáng tạo và thực chất trong việc học tập và làm theo

tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Kiên trì cụ thể hóa nội dung các chuyên đề học tập hằng năm thành

những tiêu chí, chuẩn mực để rèn luyện phù hợp với từng đối tượng cán bộ,

đoàn viên, thanh niên. Đề cao trách nhiệm nêu gương, tự giác học trước, làm

theo trước của cán bộ Đoàn chủ chốt các cấp. Tuyên dương, lan tỏa kịp thời,

thường xuyên các mô hình, các gương thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác

các cấp theo từng chuyên đề, từng tiêu chí cụ thể.

(iii) Triển khai các giải pháp thiết thực, phù hợp giáo dục truyền

thống cách mạng, lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc nhằm khơi dậy khát

vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong thanh thiếu niên.

Tập trung tổ chức tốt các chương trình, hoạt động có tính giáo dục

đồng loạt, rộng khắp nhân dịp các sự kiện chính trị, các ngày lễ lớn của

Đảng, dân tộc, của Đoàn, Hội, Đội. Đổi mới hình thức, tăng cường ứng dụng

76

công nghệ số trong tổ chức các hoạt động về nguồn, đến với địa chỉ đỏ;

tuyên truyền các tư liệu, bài học lịch sử; các cuộc thi tìm hiểu văn hóa, lịch

sử; các hoạt động tuyên truyền ca khúc cách mạng. Duy trì và nhân rộng các

mô hình thanh thiếu nhi tham gia giới thiệu, quảng bá về di tích lịch sử, văn

hóa của địa phương; tổ chức thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ vào dịp 27/7

hằng năm.

(iv) Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu niên.

Triển khai có hiệu quả các giải pháp mới nhằm đưa cuộc vận động “Xây

dựng giá trị hình mẫu thanh niên Quảng Trị thời kỳ mới” gắn với việc xây

dựng con người mới xã hội chủ nghĩa vào thực tiễn đời sống thanh thiếu nhi.

Duy trì cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”

trên fanpage các cấp bộ Đoàn. Đẩy mạnh tuyên truyền các phong trào thi đua

yêu nước, gương người tốt, việc tốt, dám đấu tranh chống lại các biểu hiện sai

trái, tiêu cực với phương châm “Mỗi cán bộ Đoàn là một sứ giả truyền thông,

mỗi đoàn viên, thanh niên là một tuyên truyền viên”. Xây dựng, phát hiện, bồi

dưỡng, tôn vinh và nhân rộng các điển hình tiên tiến có sức hiệu triệu, hấp

dẫn, hướng thanh thiếu nhi đến các giá trị tích cực, cao đẹp [7, 15].

(v) Nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ

luật trong đoàn viên, thanh thiếu niên.

Lựa chọn nội dung tuyên truyền về pháp luật, chính sách, quy định liên

quan đến từng đối tượng thanh thiếu niên. Tiếp tục thực hiện công tác cảm

hóa thanh thiếu niên chậm tiến, đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác

tuyên truyền phòng, chống ma tuý trong thanh thiếu niên, xây dựng và nhân

rộng các mô hình phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên.

Chú trọng tuyên truyền về pháp luật, chính sách liên quan đến thanh niên và

công tác thanh niên, đặc biệt là thông qua các câu chuyện thực tế. Tăng cường

ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội trong triển khai các hoạt động tuyên

77

truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Đẩy mạnh công tác phối hợp với các

ngành chức năng có liên quan trong giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên.

Thứ ba, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh

viên, Đoàn Thanh niên trong công tác quản lý nhà nước.

Để xây dựng nhận thức đúng đắn về thanh niên, Đoàn Thanh niên cần

phải khẳng định mạnh mẽ vai trò của đội ngũ khi tham gia vào hoạt động quản

lý nhà nước. Một trong những cách thức quan trọng nhất, chính xác, đúng đắn

và trực diện, hiệu quả nhất là thể hiện thông qua hành động thực tế, kết quả đạt

được khi triển khai công việc trên thực tế. Thanh niên, Đoàn Thanh niên cần

phải khẳng định vai trò xung kích của mình. Theo đó, Đảng cần lãnh đạo Đoàn

Thanh niên tạo ra những hoạt động sôi nổi, thiết thực nhằm cuốn hút thanh

niên, từ trong thực tiễn thanh niên sẽ được dịp rèn luyện và thể hiện khả năng

của mình, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo lao động sáng tạo

nhằm phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của thanh niên trong lao động,

định hướng Đoàn thanh niên phát triển thanh niên tình nguyện theo hướng đa

dạng về nội dung, nâng cao về chất lượng, phát huy vai trò xung kích của thanh

niên trong bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội,

chủ động nắm bắt thông tin, chuẩn bị về ngoại ngữ, tin học, luật pháp quốc tế,

bản lĩnh chính trị văn hóa, nâng cao năng lực hội nhập.

Thanh niên xung kích

(i) Xung kích tham gia thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình

hình mới: Nâng cao nhận thức, hiểu biết, sức đề kháng của thanh niên về các

mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống; sự chống phá của các

thế lực thù địch. Chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động

chống phá của các thế lực thù địch; ngăn chặn, phản bác những thông tin và

luận điệu sai trái; tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo đảm an

ninh, an toàn thông tin, văn hóa trên không gian mạng, nhất là mạng xã hội.

78

Tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức của đoàn viên, thanh niên trong thực

hiện nghĩa vụ quân sự.

(ii) Xung kích tham gia thực hiện các các chương trình, dự án, cuộc

vận động hướng về biên giới, biển đảo: Tổ chức các hoạt động cho đoàn viên,

thanh niên tham gia và nhận thức rõ vai trò của biên giới trên đất liền, biển,

đảo Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đường lối, chủ

trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan

đến biển, đảo. Đẩy mạnh cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, hải đảo”, tập

trung thực hiện hiệu quả chương trình “Tháng ba biên giới”, “Tuổi trẻ vì biển

đảo Tổ quốc”, xây dựng các mô hình giáo dục cho thanh thiếu nhi về biên

giới, biển đảo. Thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội, công an; tăng

cường các hoạt động giúp đỡ gia đình, thân nhân cán bộ, chiến sĩ đang công

tác nơi biên giới, biển đảo.

(iii) Xung kích tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư:

Xây dựng và duy trì hoạt động mô hình “Tuyến đường thanh niên tự quản về

an ninh trật tự”, “Khu dân cư không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội”;

các câu lạc bộ “Tuổi trẻ với pháp luật”, “Tuổi trẻ với phòng chống các tệ nạn

xã hội”... Nhân rộng các mô hình cổng trường an toàn giao thông, điểm giao

cắt đường bộ- đường sắt an toàn; tích cực tham gia xóa các điểm đen về an

toàn giao thông. Nâng cao chất lượng hoạt động của các đội thanh niên xung

kích, tuần tra, tự quản ở cơ sở.

(iv) Phát huy vai trò nòng cốt của thanh niên lực lượng vũ trang, sự

tham gia tích cực của thanh thiếu niên trên địa bàn dân cư trong thực hiện

nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội;

tham gia phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Thanh niên

lực lượng vũ trang gương mẫu rèn luyện, đi đầu trong tham gia xây dựng lực

lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

79

Thanh niên tình nguyện

(i) Tình nguyện tham gia xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng

cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Tập trung vào các nội dung: Phát triển hạ tầng, cảnh quan môi trường

nông thôn; hỗ trợ chuyển đổi số, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong

sản xuất nông nghiệp; xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, sản

xuất theo hướng hữu cơ; hỗ trợ xây dựng nông thôn mới thôn, bản vùng đặc

biệt khó khăn; hỗ trợ thanh niên nông thôn thoát nghèo bền vững; xây dựng

Đội tuyên truyền bảo vệ môi trường cấp xã; xây dựng đời sống văn hóa, bài

trừ các hủ tục ở nông thôn; giữ gìn an ninh và trật tự xã hội nông thôn. Tiếp

tục triển khai trên quy mô rộng chương trình Trí thức trẻ tình nguyện tham gia

tái cơ cấu nông nghiệp; thành lập các đội hình tình nguyện chuyên thực hiện

chuyển giao khoa học, kỹ thuật nông nghiệp mới.

(ii) Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh.

Tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng cảnh quan môi

trường đô thị; nhân rộng các mô hình, hoạt động tình nguyện tham gia đảm

bảo an toàn giao thông, giữ gìn an ninh trật tự; xây dựng tuyến đường “Sáng -

Xanh - Sạch - Đẹp - Văn minh - An toàn”, mô hình “Cột điện nở hoa”, Con

đường bích họa, Biến điểm chân rác thành vườn hoa, Nhà vệ sinh thân thiện

trong các trường học. Thành lập và nhân rộng các đội hình tình nguyện tham

gia tuyên truyền xây dựng nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa, bảo vệ môi

trường, đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đô thị.

(iii) Tình nguyện tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tăng cường tổ chức cho đoàn viên, thanh niên xung kích tham gia

trồng và bảo vệ rừng. Thành lập và nhân rộng các đội thanh niên tình nguyện

bảo vệ môi trường tham gia tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân

thay đổi hành vi, thói quen sinh hoạt gây hại đối với môi trường sang thói

80

quen 4T (Từ chối - Tiết giảm - Tái sử dụng - Tái chế). Tiếp tục triển khai hiệu

quả chương trình “Vì một Việt Nam xanh - Vì một Quảng Trị xanh”, “Chống

rác thải nhựa”, “Hãy làm sạch biển”, “Hành trình thứ hai của lốp xe”. Xây

dựng, nhân rộng các mô hình hiệu quả trong tham gia bảo vệ môi trường, ứng

phó với biến đổi khí hậu như chợ, đảo thanh niên, trường học không rác thải

nhựa; xây dựng nhà tránh lũ; các công trình bể chứa nước, bể lọc nước hỗ trợ

nhân dân thích ứng với tình trạng hạn hán, lũ lụt... Duy trì và phát triển các

đội hình thanh niên xung kích tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả biến

đổi khí hậu, thiên tai.

(iv) Tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng.

Tiếp tục mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng các hoạt động tình

nguyện vì cuộc sống cộng đồng, vì an sinh xã hội. Đa dạng hóa nội dung các

chương trình, hoạt động tình nguyện gắn với nhu cầu của đời sống xã hội;

tham gia giải quyết những vấn đề bức xúc, vấn đề mới phát sinh, các hoạt

động an sinh xã hội, tham gia phát triển cộng đồng, đặc biệt là hỗ trợ thanh

thiếu nhi yếu thế; người già neo đơn; tiếp sức đến trường, tiếp sức người

bệnh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm...

Phát huy vai trò thanh niên trong lĩnh vực bình đẳng giới; phòng chống bạo

lực, xâm hại tình dục đối với phụ nữ và trẻ em; phòng ngừa, giảm thiểu lao

động trẻ em. Duy trì các đội thanh niên xung kích tham gia phòng, chống dịch

bệnh, các thảm họa, sự cố bất ngờ, đặc biệt là phòng chống, khắc phục hậu

quả sau đại dịch Covid-19. Tiếp tục duy trì chương trình “Tiếp sức mùa thi”,

các chiến dịch tình nguyện “Mùa hè xanh”, “Kỳ nghỉ hồng”, “Hành quân

xanh”, “Hoa phượng đỏ”, “Tình nguyện mùa Đông”, “Xuân tình nguyện”.

Coi trọng tổ chức hoạt động tình nguyện thường xuyên, tại chỗ, tình nguyện

theo khối đối tượng. Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn, Hội trong kết nối, dẫn

dắt, điều phối hoạt động tình nguyện của các tổ chức khác của thanh niên;

81

đồng thời vận động đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia hoạt động tình

nguyện. Đăng ký đảm nhận và triển khai thực hiện các công trình, phần việc

thanh niên các cấp. Khuyến khích tổ chức các hoạt động tình nguyện theo dự

án, giai đoạn nhiều năm tại một địa bàn, giải quyết triệt để vấn đề trên địa

bàn. Chủ động kiến nghị, thúc đẩy thực hiện chế độ, chính sách đối với thanh

niên tình nguyện và hoạt động tình nguyện của thanh niên.

Tuổi trẻ sáng tạo

(i) Các hoạt động tạo môi trường cho thanh thiếu nhi sáng tạo.

Triển khai đi vào chiều sâu, thực chất cuộc vận động “Mỗi thanh niên

một ý tưởng, sáng kiến”. Tổ chức các cuộc thi ý tưởng sáng tạo nhằm tìm

kiếm các giải pháp có hàm lượng tri thức, tính ứng dụng cao, đặc biệt là ứng

dụng công nghệ cao trong các lĩnh vực, vấn đề xã hội quan tâm: môi trường,

giao thông, giáo dục, quản lý đô thị, cải cách hành chính, phòng chống tệ nạn

xã hội… Tổ chức các “Ngày hội sáng tạo”, hội thi tay nghề, chuyên môn; hội

nghị khoa học; nhân rộng mô hình “Không gian sáng tạo trẻ”, “Giờ ra chơi

trải nghiệm, sáng tạo”.

(ii) Các hoạt động hỗ trợ hiện thực hóa ý tưởng, sáng kiến của

thanh niên

Tham mưu cơ quan, tổ chức, đơn vị xây dựng cơ chế, chính sách

khuyến khích sự sáng tạo, như: khuyến khích cá nhân phát biểu, đưa ra ý kiến

riêng; thường xuyên ghi nhận và khen thưởng các cá nhân có giải pháp sáng

tạo phù hợp; thường xuyên tổ chức thảo luận cởi mở để cùng nhau đưa ra giải

pháp; cung cấp các công cụ, nguồn lực hỗ trợ sáng tạo (phòng nghiên cứu, thí

nghiệm; kinh phí; thiết bị; thời gian...); tạo cơ hội trao quyền cho các cá nhân,

được thử sức với các vị trí, vai trò, giải quyết các vấn đề khác nhau trong

công việc...

82

Đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ, tư vấn đăng ký bảo hộ sáng chế, giải

pháp hữu ích cho đoàn viên, thanh niên ở các lĩnh vực. Hỗ trợ, tư vấn

thanh niên đăng ký bảo hộ các quyền liên quan đến sở hữu trí tuệ cho các

sản phẩm sáng tạo, sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp,

nhãn hiệu…

Xây dựng các nguồn quỹ, kết nối các nguồn lực để hỗ trợ việc hiện

thực hóa các ý tưởng sáng tạo của thanh niên.

(iii) Tích cực tham gia quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Nâng cao nhận thức, tâm thế và phát huy thanh niên tham gia tích cực

vào quá trình chuyển đổi số quốc gia. Nâng cao năng lực số cho thanh niên;

tuyên truyền, phổ cập kỹ năng số, kỹ năng đảm bảo an toàn, an ninh mạng

cho thanh niên. Nâng cao năng lực công nghệ, thông tin cho đội ngũ cán bộ

Đoàn các cấp. Tổ chức các giải thưởng, cuộc thi về công nghệ, ứng dụng

chuyển đổi số của đoàn viên, thanh niên. Tuyên dương các tổ chức, cá nhân

có đóng góp trong thúc đẩy chuyển đổi số trong thanh niên. Đẩy mạnh nghiên

cứu, ứng dụng có hiệu quả các sản phẩm công nghệ thông tin trong thực tiễn

công việc và cuộc sống.

3.2.3. Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng thực hiện quản lý nhà

nước của Đoàn Thanh niên

Để nâng cao hiệu quả thực hiện quản lý nhà nước của Đoàn Thanh

niên, cần phải đi sâu điều chỉnh từ chính những hoạt động chủ yếu của Đoàn

Thanh niên. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp

luật của Nhà nước và của chính quyền tỉnh, huyện cho đoàn viên, thanh niên

trên địa bàn huyện Hải Lăng.

Với mục đích nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên, thực

hiện hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm xây dựng một thế

83

hệ trẻ thanh, thiếu niên có ý thức chấp hành pháp luật tốt, có hiểu biết pháp

luật để tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình và xã hội, cần tiến hành

thực hiện những giải pháp cụ thể một cách tích cực, đồng bộ và hệ thống

như sau:

(i) Cần tiếp tục nâng cao nhận thức và nhận thức đúng đắn, đầy đủ về

vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh thiếu niên

nói riêng.

Huy động sự vào cuộc và phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị,

tăng cường sự phối hợp thường xuyên để bảo đảm sự chỉ đạo, thực hiện thống

nhất, đồng bộ các nhiệm vụ quản lý nhà nước có liên quan đến việc giáo dục

thanh thiếu niên. Ban Thường vụ Huyện đoàn cần có sự phối hợp thường

xuyên của các ngành có liên quan và đóng vai trò, trách nhiệm chính như Nội

vụ, Tư pháp, Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và xã hội trong

chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ về công tác thanh niên, công tác phổ biến, giáo

dục pháp luật, dạy nghề và giải quyết việc làm, giáo dục đào tạo, hoạt động

Đoàn, Hội, Đội.

(ii) Đổi mới nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh

thiếu niên phù hợp với từng nhóm đối tượng và điều kiện địa bàn.

Công tác tuyên truyền pháp luật cần được quan tâm để xây dựng nội

dung và thực hiện theo kế hoạch phù hợp với từng nhóm đối tượng và điều

kiện cụ thể tại địa phương. Muốn như vậy, Đoàn Thanh niên cần sát sao

nghiên cứu đặc điểm, tình hình phát triển của từng vùng miền, tìm ra những

thiếu sót và xác định vấn đề pháp luật cần được phổ biến để từ đó đưa ra được

kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp. Công tác tuyên

truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả cần phải tạo được hứng thú

84

nghiên cứu, tìm hiểu từ phía đối tượng tiếp nhận; tiếp cận rộng khắp và bao

quát các đối tượng đưa ra.

Theo đó, cần tăng tính tương tác đa chiều trong tuyên truyền, giáo dục.

Xây dựng kho dữ liệu truyền thông hiện đại, đồng bộ, cập nhật liên tục, phù

hợp với thị hiếu của thanh thiếu nhi để mỗi đoàn viên trong tổ chức đều là

người có thể truyền tải thông điệp giáo dục thanh thiếu nhi. Phát huy tính tích

cực của mạng xã hội, nâng cao hiệu quả của Ứng dụng Thanh niên Việt Nam,

hướng tới xây dựng mạng xã hội của thanh niên. Chủ động phối hợp với các

cơ quan báo chí, đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông

hiện đại trong công tác tuyên truyền, giáo dục. Thường xuyên cập nhật kiến

thức mới, bồi dưỡng, đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ báo cáo viên,

tuyên truyền viên.

(iii) Xây dựng, củng cố đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp

luật trong hệ thống tổ chức Đoàn.

Bồi dưỡng, đào tạo nâng cao năng lực, chuyên môn và kỹ năng nghiệp

vụ phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ Đoàn, báo cáo viên, tuyên

truyền viên pháp luật. Quan tâm đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, các điều kiện

khác và tăng cường, huy động các nguồn lực xã hội đảm bảo cho công tác phổ

biến, giáo dục pháp luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh

thiếu niên nói riêng.

Thứ hai, xây dựng Đoàn, tăng cường kiểm tra giám sát công tác hoạt

động của Huyện đoàn.

Xây dựng Đoàn vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động,

trong đó chất lượng cán bộ đoàn là “then chốt”, chất lượng cơ sở Đoàn là “đột

phá”, đoàn kết tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh niên. Đoàn phải đổi mới về

nhiều mặt, trước hết là quyết liệt đổi mới tư duy, trình độ, phong cách cán bộ

Đoàn; đổi mới công tác tổ chức sinh hoạt chi đoàn và quản lý đoàn viên.

85

(i) Công tác cán bộ Đoàn

Thực hiện tốt tất cả các khâu của công tác cán bộ. Chú trọng đào tạo,

bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng mới để cán bộ Đoàn có khả năng bắt kịp với

xu thế phát triển của thanh niên, hướng tới có khả năng tạo ra trào lưu, mô

hình dẫn dắt thanh niên. Tiếp tục đẩy mạnh đào tạo cán bộ thông qua thực

tiễn hoạt động phong trào; tăng cường đi cơ sở. Tiếp tục triển khai có hiệu

quả quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ

Đoàn hướng đến việc xây dựng phong cách cán bộ Đoàn trong từng khối đối

tượng. Thực hiện tốt công tác tuyển dụng, quy hoạch, sử dụng, quản lý cán bộ

Đoàn thống nhất từ cấp tỉnh đến cơ sở; tiến hành sàng lọc, thay thế kịp thời

cán bộ không đáp ứng được yêu cầu công tác.

(ii) Công tác đoàn viên

Tiếp tục triển khai các giải pháp mới, quyết liệt, đồng bộ nhằm nâng

cao chất lượng đoàn viên mới kết nạp. Thực hiện đúng nguyên tắc, quy trình

và thủ tục kết nạp đoàn viên mới. Tiếp tục triển khai hiệu quả chương trình

“Rèn luyện đoàn viên”, gắn rèn luyện với nhiệm vụ, trách nhiệm của đoàn

viên từng khu vực, đối tượng. Duy trì hiệu quả việc tổ chức “Ngày đoàn

viên”. Triển khai tốt quản lý đoàn viên theo hệ thống phần mềm toàn quốc.

Thực hiện nghiêm việc quản lý hồ sơ, đánh giá, xếp loại đoàn viên hàng năm.

(iii) Công tác kiểm tra, giám sát

Ban hành Quy chế hoạt động và Chương trình làm việc toàn khóa của

Ủy ban Kiểm tra; Kịp thời ban hành Kế hoạch kiểm tra, giám sát của Ban

Thường vụ, Ban Chấp hành và của Ủy ban Kiểm tra hàng năm. Nâng cao

nhận thức của các cấp bộ Đoàn, cán bộ Đoàn về công tác kiểm tra, giám sát.

Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, bản lĩnh

chính trị, năng lực phân tích, đánh giá vấn đề của đội ngũ cán bộ Đoàn về

công tác kiểm tra, giám sát. Củng cố, kiện toàn kịp thời bộ máy làm công tác

86

kiểm tra, giám sát các cấp. Duy trì kiểm tra định kỳ, chuyên đề của các cấp bộ

Đoàn và Ủy ban Kiểm tra các cấp. Xử lý nghiêm, kịp thời, đúng quy định các

hành vi vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước và Điều lệ Đoàn. Chú trọng

việc phát hiện, đề xuất nhân rộng những mô hình hay, cách làm sáng tạo

thông qua kiểm tra, giám sát. Lồng ghép việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật

thông qua công tác kiểm tra, giám sát.

Thứ ba, đổi mới công tác tham mưu, chỉ đạo, phối hợp của Đoàn

thanh niên.

(i) Đổi mới công tác tham mưu, chỉ đạo của các cấp bộ Đoàn phù hợp

với tình hình mới.

Tăng cường tính chủ động, sáng tạo triển khai, cụ thể hóa các chủ

trương công tác của Đoàn cấp trên. Kiên trì phương châm: tập trung cho cơ

sở, đến với thanh niên; khắc phục tình trạng “văn bản hóa, hành chính hóa,

quan liêu hóa”. Thường xuyên tổ chức khảo sát, lấy ý kiến đánh giá của đoàn

viên, thanh thiếu nhi sau mỗi chiến dịch, chương trình, hoạt động của Đoàn để

rút kinh nghiệm, điều chỉnh phù hợp. Tăng cường hướng dẫn, chuyển giao mô

hình mới cho cơ sở. Đổi mới đội ngũ cán bộ Đoàn, đặc biệt là về tư duy, trình

độ và phong cách làm việc, lấy hiệu quả công việc làm thước đo đánh giá cán

bộ và tổ chức. Đổi mới chế độ thông tin, báo cáo đảm bảo nhanh, chính xác,

giảm tải số lượng văn bản. Đổi mới công tác thi đua khen thưởng, đảm bảo

động viên kịp thời, khen thưởng đúng người, đúng việc, có tác dụng nêu

gương và cổ vũ phong trào thanh thiếu niên.

(ii) Đổi mới công tác phối hợp với các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân.

Phối hợp và triển khai có hiệu quả các chương trình phối hợp, nghị

quyết liên tịch, mở rộng phạm vi, đối tượng hợp tác để tạo nguồn lực cho các

hoạt động của Đoàn. Triển khai nhiều giải pháp mới, sáng tạo, hiệu quả trong

vận động nguồn lực để bồi dưỡng, chăm lo và phát huy thanh niên. Tăng

87

cường ký kết các chương trình phối hợp với các cấp, các ngành, các tổ chức,

cá nhân.

Thứ tư, xây dựng và tổ chức các hoạt động của Đoàn Thanh niên trong

việc tham gia quản lý nhà nước với nội dung gắn liền hơn với thực tiễn.

Để đảm bảo hoạt động của Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng mang lại

những hiệu quả tích cực trong công tác quản lý nhà nước thì cần đảm bảo tính

phù hợp, bám sát thực tiễn của các nội dung triển khai thực hiện. Để thực hiện

được nội dung này, Huyện đoàn Hải Lăng cần xem xét tổ chức một cách có

hệ thống đội ngũ cán bộ, thanh niên làm đầu mối tại từng cơ sở đoàn bên dưới

Huyện đoàn Hải Lăng chủ động nắm bắt, tiếp cận các thông tin tại địa phương

để báo cáo kịp thời lên Huyện đoàn Hải Lăng. Thông qua việc quan sát,

nghiên cứu, đánh giá sẽ giúp Huyện đoàn kịp thời phát hiện những vấn đề

phát sinh trong thực tiễn, những yêu cầu trong công tác quản lý nhà nước cần

hoàn thiện,... Đồng thời, sau khi tiếp nhận thông tin, Huyện đoàn cũng cần

nhanh chóng, kịp thời đề xuất, xây dựng và đưa và triển khai các hoạt động,

phương án nhằm xử lý các vấn đề phát sinh hay đáp ứng những yêu cầu từ

thực tiễn. Có như vậy, những hoạt động của Đoàn Thanh niên huyện Hải

Lăng mới bám sát được thực tiễn yêu cầu tại địa phương trong công tác quản

lý nhà nước.

Tiểu kết Chương 3

Chương 3, trên cơ sở đánh giá các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân

của hạn chế trong hoạt động tham gia và quản lý nhà nước của Đoàn Thanh

niên huyện Hải Lăng đã được nêu tại Chương 2, tại Chương 3, Luận văn tập

trung nghiên cứu và phân tích về các giải pháp cần thực hiện nhằm tăng

cường hiệu quả của hoạt động này.

Để các giải pháp đi đúng hướng và đạt đúng mục tiêu đề ra, cần thiết

phải có định hướng rõ ràng. Luận văn xác định các định hướng này cần xoay

88

quanh vấn đề về: (i) Bám sát chỉ đạo của cấp ủy Đảng, nhiệm vụ chính trị của

địa phương, đơn vị; (ii) Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn

phù hợp với tình hình thực tế; (iii) Cần lựa chọn trọng tâm, trọng điểm, tạo

sức lan tỏa trong tổ chức và triển khai các phong trào hành động cách mạng

của Đoàn trên cơ sở khơi dậy, phát huy sức sáng tạo của thanh niên, thu hút

đông đảo lực lượng đoàn viên, thanh niên tham gia; (iv) Cần coi trọng công

tác bồi dưỡng, tập huấn, quy hoạch, luân chuyển đội ngũ cán bộ Đoàn.

Với những định hướng đề ra, Chương 3 đề xuất một số giải pháp hoàn

thiện công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên nói chung và Đoàn

Thanh niên huyện Hải Lăng nói riêng. Tựu chung lại, các giải pháp tập trung

thành ba nhóm chính là: (i) Nhóm giải pháp về nâng cao nhận thức về vai trò

của Đoàn Thanh niên trong việc tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước;

(ii) Nhóm giải pháp về nâng cao hiệu quả thực hiện quản lý nhà nước của

Đoàn Thanh niên; (iii) Nhóm giải pháp về hoàn thiện hệ thống chính sách,

quy định về công tác quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên.

89

KẾT LUẬN

Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong

công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ và phát triển đất nước. Chính bởi vậy,

thanh niên cũng đóng những vai trò tích cực trong công cuộc quản lý nhà

nước. Vai trò của thanh niên nói chung và Đoàn Thanh niên nói riêng trong

công cuộc quản lý nhà nước đã được khẳng định và chứng minh rõ ràng

không chỉ về mặt lý luận và còn được Đảng và Nhà nước nhiều lần đề cập,

đưa vào các chính sách, quan điểm xây dựng và phát triển đất nước.

Là một trong các cơ sở Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đoàn

Thanh niên huyện Hải Lăng luôn sẵn sàng và tích cực tham gia vào các hoạt

động quản lý nhà nước tại địa phương và góp phần tích cực vào hiệu quả quản

lý nhà nước nói chung. Trong suốt giai đoạn từ năm 2019 - 2022, Đoàn Thanh

niên huyện Hải Lăng đã cố gắng, nỗ lực tham gia vào các hoạt động, chương

trình, đề án được triển khai bởi các Đoàn cấp trên cũng như tăng cường tính

sáng tạo, xây dựng, tổ chức nhiều hoạt động tại huyện nhà mang lại nhiều kết

quả đáng ghi nhận. Qua đó góp phần tích cực vào công cuộc phát triển kinh

tế, xã hội và văn hoá của địa phương.

Tuy nhiên, trong chặng đường đó, mặc dù kết quả đạt được nhiều

nhưng Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng vẫn chưa thực sự tạo được nhiều

điểm nhấn xuất sắc, đồng thời cũng còn những hạn chế nhất định cần phải

khắc phục. Các hạn chế này xuất phát từ cả những nguyên nhân chủ quan đến

nguyên nhân khách quan và đặt ra yêu cầu cần kịp thời xử lý, giải quyết để

thúc đẩy và tăng cường hiệu quả tham gia vào công tác quản lý nhà nước của

Đoàn Thanh niên.

Trên cơ sở đánh giá này, Luận văn đã đưa ra định hướng cụ thể làm

kim chỉ nam, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hơn nữa sự

tham gia của Đoàn Thanh niên vào công tác quản lý nhà nước, nâng cao hiệu

90

quả, hiệu lực triển khai. Tựu chung lại, vấn đề phát sinh hay giải pháp được

đề cập đều xoay quanh các vấn đề về: vai trò của Đảng; hệ thống pháp luật

điều chỉnh; bản thân Đoàn viên, thanh niên và tình hình, đặc điểm chung của

địa phương. Tác giả hy vọng rằng, những đề xuất, kiến nghị này sẽ là nguồn

tài nguyên hữu hiệu để Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng nâng cao và hoàn

thiện hơn nữa hiệu quả, hiệu lực tham gia quản lý nhà nước; từ đó hướng tới

việc phát huy năng lực quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ

Chí Minh.

91

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2019), Báo cáo ngày 20 tháng 11 năm 2019 về Công tác Đoàn và phong trào TTN năm 2019. 2. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2020), Báo cáo ngày 20 tháng 12 năm 2020 về Tổng kết công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2020. 3. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2021), Báo cáo ngày 30 tháng 11 năm 2021 về Tổng kết công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2020. 4. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2022), Báo cáo ngày 30 tháng 6 năm 2022 về Công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tháng 6 tháng đầu năm 2022. 5. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2022), Báo cáo ngày 15 tháng 7 năm 2022 về Công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tháng 7 năm 2022. 6. Ban Chấp hành Đoàn huyện Hải Lăng (2022), Báo cáo ngày 15 tháng 8 năm 2022 về Công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tháng 8 năm 2022. 7. Ban Chấp hành Huyện đoàn Hải Lăng khóa X (2022), Báo cáo chính trị ngày 29 tháng 7 năm 2022 tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Hải Lăng Lần thứ XI, nhiệm kỳ 2022-2027. 8. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2017), Nghị quyết liên tịch số 01/NQLT-CP-BCHTWĐ ngày 29 tháng 12 năm 2017 về việc Ban hành quy chế phối hợp công tác của Chính phủ giai đoạn 2017-2022. 9. Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khoá VII), Nghị quyết số 04-NQ/HNTW ngày 14 tháng 01 năm 1993 về công tác thanh niên trong thời kỳ mới. 10. Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa X (2017), Báo cáo chính trị trình Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc, khóa XI, nhiệm kỳ 2017-2022. 11. Ban Chỉ đạo cuộc thi sáng tạo trẻ huyện Hải Lăng (2022), Kế hoạch số 01-KH/BCĐ ngày 29 tháng 4 năm 2022 về việc tổ chức cuộc thi Sáng tạo trẻ Hải Lăng lần thứ X. 12. Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn và Sở Thông tin truyền thông (2022), Kế hoạch số 312-KH/TĐTN-STTTT ngày 13 tháng 6 năm 2022 về tổ chức Ngày hội chuyển đổi số trong đoàn viên thanh niên năm 2022. 13. Bộ Chính trị (2013), Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12 tháng 12 năm 2013 về việc Ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội.

92

thiệu về Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh,

14. Bộ Chính trị (2016), Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15 tháng 5 năm 2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. 15. Cổng thông tin điện tử huyện Hải Lăng (không có năm), Mảnh đất và con người, 16. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI (2011), Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam. 17. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI (2017), Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. 18. Lê Trường Giang, “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá”, xem tại . 19. Giới . 20. Nguyễn Hữu Hải (2012), Giáo trình môn Lý luận Hành chính nhà nước, Học viện Hành chính, Nxb. Giáo dục Việt Nam, Hà Nội. 21. Nguyễn Thị Hường (2015), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở tỉnh Thái Nguyên hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ Hành chính. 22. Thanh Hải (2019), “Hải An: Tổ chức tuyên truyền pháp luật về phòng, chống ma tuý cho đoàn viên thanh niên năm 2019”, Cổng thông tin điện tử huyện Hải lăng, < Hải An: Tổ chức tuyên truyền pháp luật về phòng, chống ma túy cho đoàn viên thanh niên năm 2019 (quangtri.gov.vn)>. 23. Trương Văn Hoài (2020), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Quảng Trị”, Luận văn Thạc sĩ quản lý công. 24. Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành trung ương Đảng (1991), Nghị quyết số 25 - NQ/TW ngày 09 tháng 02 năm 1991 về đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên. 25. Nguyễn Thị Hoài Lan (2011), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay từ thực tế tỉnh Phú Thọ”, Luận văn Thạc sĩ Hành chính. 26. Trần Thiện Lộc (2017), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Dương”, Luận văn Thạc sĩ quản lý công

93

27. Lê Nguyễn Xuân Linh (2018), “Sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong quản lý Nhà nước tại tỉnh Phú Yên”, Học viện Hành chính quốc gia, Luận văn thạc sĩ quản lý công Phú Yên, Phú Yên. 28. Đào Thị Hồng Minh (2019), “Đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng pháp luật”, Tuổi trẻ Bộ Tư pháp, xem tại: < Đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng pháp luật (moj.gov.vn)>. 29. Hồ Chí Minh toàn tập (1980), tập 2, Nxb Sự thật. 30. Vũ Đăng Minh - Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên (2012), Cơ sở khoa học nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đề tài nghiên cứu cấp bộ. 31. Nguyễn Vĩnh Oánh (1995), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên, Nxb. Chính trị Quốc gia. 32. Hoàng Phê (2021), “Từ điển Tiếng Việt”, NXB. Hồng Đức, Hà Nội. 33. Văn Phong (2021), “Hải Lăng: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, triển khai thực hiện Nghị định 137/2020/CP-NĐ”, Cổng thông tin điện tử huyện Hải Lăng, xem tại . 34. Quốc hội (2013), Hiến pháp năm 2013. 35. Quốc hội (2020), Luật Thanh niên năm 2020. 36. Đậu Đình Sáng (2019), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk”, Luận văn Thạc sĩ quản lý công, Đăk Lăk. 37. Nguyễn Văn Trung – Chủ biên (1997), Chính sách và Quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước trên thế giới, Nxb. Chính trị Quốc gia. 38. Thủ tướng chính phủ (2021), Quyết định số 1331/QĐ-TTg ngày 24 tháng 7 năm 2021 về Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030. 39. Đức Việt (2022), “Niềm vui từ những nhà cộng đồng tránh lũ”, Báo điện tử Quảng Trị, xem tại: Xã hội (baoquangtri.vn)>. 40. Nghĩa Văn (2022), “Huyện Hải Lăng quyết tâm đạt NTM vào năm 2023”, Báo điện tử Đại đoàn kết”, xem tại . 41. Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật (2022), “Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp làm việc với Ban Tuyên giáo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh”, Trang thông tin điện tử Bộ Tư pháp.

94

42. Webside

Trang thông tin điện tử Trung ương đoàn TNCS Hồ Chí Minh, xem tại

.

Trang thông tin Facebook của Đoàn Thanh niên huyện Hải Lăng

https://www.facebook.com/huyendoanHaiLang/.

95

96