BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ......................./........................

BỘ NỘI VỤ ......./.......

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐỖ TRÀ MY

ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI – NĂM 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ......................./........................

BỘ NỘI VỤ ......./.......

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐỖ TRÀ MY

ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Quản lý công

Mã số: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. Vũ Đức Đán

HÀ NỘI – NĂM 2023

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn .................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .......................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ..................................................... 4 3.1. Mục đích: .............................................................................................. 4 3.2 Nhiệm vụ: ............................................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .................................. 4 4.1 Đối tượng nghiên cứu:........................................................................... 4 4.2 Phạm vi nghiên cứu: .............................................................................. 4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn .......... 5 5.1 Phương pháp luận: ................................................................................ 5 5.2 Phương pháp nghiên cứu: ..................................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ........................................... 5 6.1 Ý nghĩa lý luận của luận văn ................................................................ 5 6.2 Ý nghĩa thực tiễn của luận văn ............................................................ 6 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................. 6 Chương 1: .................................................................................................... 7 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ YÊU CẦU ĐỔI MỚI VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA ........................................................................ 7 1.1. Cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của thanh tra ...................... 7 1.1.1 Khái niệm, vai trò, đặc điểm và các cơ quan thực hiện chức năng Thanh tra ...................................................................................................... 7 1.1.2 Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Thanh tra ......................... 15 1.1.3 Thực hiện kết luận Thanh tra ......................................................... 17 1.1.4 Cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Thanh tra .............. 23 1.2. Cơ sở lý luận về đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra ....... 25 1.2.1. Khái niệm đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra ............. 25 1.2.2. Nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra ....................... 27 1.2.3. Yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra ................ 30 Tiểu kết chương 1 ..................................................................................... 36 Chương 2 .................................................................................................... 39 THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY ............ 39 2.1. Quá trình tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội..................................................................................... 39 2.1.1 Giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016 ........................................... 39 2.1.2 Giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021 ........................................... 44

2.1.3. Giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 6 năm 2023............................. 46 2.2 Đánh giá quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội ................................................................... 48 2.2.1. Kết quả đã đạt được ....................................................................... 48 2.2.2. Nguyên nhân, hạn chế .................................................................... 53 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của thanh tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội ................................. 56 2.3.1 Yếu tố chính trị - pháp lý ................................................................ 57 2.3.2 Yếu tố về tổ chức - cán bộ ............................................................... 58 2.3.3 Yếu tố về kinh tế - cơ sở vật chất .................................................... 59 2.3.4 Yếu tố văn hoá – xã hội ................................................................... 60 Tiểu kết chương 2 ..................................................................................... 62 Chương 3 .................................................................................................... 64 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................................................................................................... 64 3.1 Quan điểm tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội........................................................... 64 3.1.1 Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng, Nhà nước về công tác thanh tra ............................................ 64 3.1.2. Quan điểm xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân ..................................................... 65 3.1.3 Đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận gắn với việc tiếp tục cải cách nền hành chính Nhà nước, phù hợp với chức năng quản lý Nhà nước trong điều kiện mới ................................................................. 66 3.1.4. Đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận là một yêu cầu cấp thiết nhưng không nóng vội mà phải theo lộ trình cụ thể, từng bước vững chắc phù hợp với đổi mới hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu lực hoạt động của bộ máy nhà nước, phòng chống tham nhũng và hội nhập quốc tế hiện nay. .................................................................. 67 3.2. Các giải pháp tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội ......................................................... 68 KẾT LUẬN ................................................................................................ 81

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1.

KLTT

Kết luận thanh tra

2.

KNTC

Khiếu nại Tố cáo

3.

PCTN

Phòng chống tham nhũng

4.

UBND

Ủy ban nhân dân

DANH MỤC BẢNG

Trang

Bảng 2.1

Bảng tổng hợp kết quả tổ chức và hoạt động

48

của Thanh tra quận Đống Đa từ năm 2011

đến tháng 6 năm 2023

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài luận văn

Từ những ngày đầu xây dựng chính quyền nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí

Minh đã rất quan tâm đến vấn đề giải quyết đơn thư của nhân dân. Vì

vậy, ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 64-SL

thành lập Ban Thanh tra đặc biệt. Ngay khi ra đời, ngành Thanh tra đã

khẳng định được vai trò, vị trí của mình trong bộ máy chính quyền nhân

dân. Sau khi Pháp lệnh Thanh tra được ban hành năm 1990, tiếp theo là

Luật Thanh tra năm 2004, Luật Thanh tra năm 2010, và ngày nay là Luật

Thanh tra 2022, ngành Thanh tra Việt Nam đã góp phần quan trọng vào

việc phòng chống tham nhũng; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hoặc kiến

nghị xử lý những sai phạm liên quan tới các lĩnh vực quản lý nhà nước;

làm tốt công tác giải quyết đơn thư, nhất là các vụ đông người, phức tạp;

đề xuất với Đảng và nhà nước có chủ trương, biện pháp để khắc phục

những hạn chế, khiếm khuyết về cơ chế, chính sách trong các lĩnh vực

quản lý nhà nước…qua đó góp phần quan trọng ổn định tình hình chính

trị, giữ vững kỷ cương, luật pháp, đảm bảo an ninh trật tự xã hội để thực

hiện mục tiêu phát triển đất nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của ngành thanh tra vẫn

còn những bất cập, hạn chế trong tổ chức và hoạt động gây khó khăn,

vướng mắc, làm giảm hiệu quả, hiệu lực của hoạt động thanh tra, chưa

cụ thể hóa quan điểm đổi mới của Đảng và Hiến pháp năm 2013, cụ thể

như Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành

Trung ương khóa 12 chỉ rõ nhiệm vụ: Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám

sát, thanh tra định kỳ, đột xuất; theo chuyên đề, chuyên ngành, của cấp

trên đối với cấp dưới; cấp dưới giám sát cấp trên; Chỉ thị số 04-CT/TW

ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối

với việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham

2

nhũng, kinh tế; đặc biệt, hiện nay đang đặt ra yêu cầu đối với ngành

Thanh tra phải thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ về thanh tra, tiếp

công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu

cực, góp phần kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo vệ quyền con người,

quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp năm 2013. Từ những vấn đề

nêu trên, ngày 14/11/2022 Quốc hội đã thông qua Luật thanh tra năm

2022 có hiệu lực từ ngày 01/7/2023 để khắc phục những vấn đề còn hạn

chế.

Đối với Thanh tra quận Đống Đa, trải qua 10 thực hiện triển khai

Luật thanh tra 2010, đã hoạt động tích cực gặt hái được nhiều kết quả

tốt trong công tác, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn tồn tại bất cập, hạn

chế như: Cơ cấu tổ chức của cơ quan thanh tra thường xuyên biến động;

chưa phát huy hết vị trí, vai trò theo quy định; đội ngũ cán bộ năng lực

còn hạn chế, kinh nghiệm thực tiễn chưa nhiều; trong tổ chức, hoạt động

vẫn chưa phát huy được tính độc lập; sự phối hợp giữa các ngành trong

hoạt động thanh tra còn thiếu chặt chẽ; kết quả các cuộc thanh tra trách

nhiệm hiệu quả chưa cao; việc thực hiện các quyết định, kết luận có hiệu

lực pháp luật chưa dứt điểm và đến nay là việc thay đổi Luật thanh tra

2010 sang Luật Thanh tra 2022. Từ thực tế trên đã đặt ra những yêu cầu

cho quản lý nhà nước về công tác thanh tra ở quận Đống Đa, thực sự là

một cơ quan bảo vệ pháp luật, nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản

lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm

quyền biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi

phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định

của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực,

hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền

và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Từ những lý do này,

học viên chọn đề tài “Đổi mới Tổ chức và hoạt động của thanh tra quận

3

Đống Đa, Thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ của mình.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Trong quá trình hoạt động của ngành Thanh tra kể từ khi ra đời nhất

là khi có Luật Thanh tra 2004, tiếp đó là Luật Thanh tra 2010 và hiện nay

là Luật Thanh tra 2022. Đã luôn thu hút sự quan tâm nghiên cứu của

đông đảo các nhà khoa học, các nhà quản lý, công chức trong toàn ngành

Thanh tra. Hiện nay có rất nhiều công trình nghiên cứu về tổ chức và

hoạt động thanh tra, như:

“Đổi mới tổ chức và hoạt động của thanh tra thành phố - từ thực tiễn

ở thành phố Phú Thọ (2020) do ông Nguyễn Trung Kiên thực hiện[9].

Trong công trình này tác giả đã phân tích cơ sở lý luận về thanh tra, đánh

giá thực trạng tổ chức và hoạt động của các tổ chức thanh tra nhà nước

cấp thành phố ở thành phố Phú Thọ đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm

đổi mới tổ chức và hoạt động của các tổ chức thanh tra cấp thành phố.

“Đổi mới tổ chức và hoạt động của thanh tra quận - từ thực tiễn huyện

Hoài Đức, thành phố Hà Nội” (2016) do ông Cao Văn Tâm thực hiện[13].

Trong công trình này tác giả đã phân tích cơ sở lý luận về thanh tra, đánh

giá thực trạng tổ chức và hoạt động của các tổ chức thanh tra nhà nước

cấp thành phố ở huyện Hoài Đức đồng thời đưa ra các giải pháp, quan

điểm nhằm đổi mới tổ chức và hoạt động của các tổ chức thanh tra huyện.

Ngoài ra còn một số bài viết, bài nghiên cứu đăng tải trên các tạp chí

chuyên ngành liên quan đến tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra

nói chung và của Thanh tra cấp quận nói riêng. Những công trình nghiên

cứu trên phần lớn là nghiên cứu ở tầm vĩ mô, mang tính tổng thể, ở không

gian rộng hoặc ở chuyên ngành nhất định. Do vậy việc nghiên cứu đề tài

“Đổi mới Tổ chức và hoạt động của quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”

tiếp tục góp phần bổ sung và làm sâu sắc hơn cơ sở lý luận cũng như

thực tiễn về tổ chức và hoạt động của thanh tra quận.

4

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn

3.1. Mục đích:

Đề tài nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức và

hoạt động của thanh tra quận; đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động của

thanh tra quận Đống Đa tại Thành phố Hà Nội, từ đó đưa ra quan điểm,

đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của

thanh tra quận Đống Đa trong thời gian tới.

3.2 Nhiệm vụ:

Luận văn tập trung giải quyết những nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu

- Làm rõ cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của Thanh tra cũng

sau:

- Đánh giá thực trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra

như lý luận về đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra.

quận Đống Đa đồng thời chỉ ra những thành tựu đạt được và nguyên

- Đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tổ chức và

nhân, hạn chế trong tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa.

hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn

4.1 Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tổ chức và hoạt động của Thanh

tra quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

4.2 Phạm vi nghiên cứu:

- Về không gian: Luận văn nghiên cứu về đổi mới tổ chức và hoạt

động của Thanh tra quận ở trên một địa bàn cụ thể là quận Đống Đa,

thành phố Hà Nội.

- Về thời gian: Từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2023.

5

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn

5.1 Phương pháp luận:

Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ

nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng,

chính sách của Nhà nước ta về tổ chức và hoạt động của thanh tra nhà

nước nói chung và Thanh tra quận nói riêng hiện nay.

5.2 Phương pháp nghiên cứu:

Để hoàn thành mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu luận

văn sử dụng các phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp quy

nạp và diễn dịch, phương pháp lịch sử và lôgíc, phương pháp hệ thống -

cấu trúc, phương pháp thống kế, so sánh… Cụ thể:

- Phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp quy nạp và diễn

dịch, phương pháp lịch sử và lôgíc được sử dụng bao quát trong tất cả

các chương, mục của luận án để tìm hiểu, phát hiện, luận giải một cách

thuyết phục các nội dung liên quan đến chủ đề luận văn.

- Phương pháp lịch sử và lôgíc được sử dụng trong chương 1, chương

2 và chương 3 của luận văn nhằm nhận diện và đánh giá đổi mới tổ chức

và hoạt động Thanh tra quận.

- Phương pháp thống kê: được sử dụng trong lời nói đầu, chương 1 và

2 của luận văn nhằm tập hợp, đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan

đến đề tài và đánh giá thực trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh

tra quận Đống Đa.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

6.1 Ý nghĩa lý luận của luận văn

Nghiên cứu góp phần làm rõ cơ sở lý luận của tổ chức và hoạt động

của Thanh tra quận, khẳng định thanh tra là nội dung, chức năng thiết yếu

của quản lý nhà nước; là phương thức bảo đảm pháp chế, giữ gìn kỷ

cương, kỷ luật trong quản lý nhà nước; là công cụ bảo đảm, bảo vệ quyền

6

và lợi ích hợp pháp của công dân.

6.2 Ý nghĩa thực tiễn của luận văn

Luận văn nêu được các tác động ảnh hưởng đến quá trình đổi mới của

Thanh tra quận Đống Đa.

Trên cơ sở phân tích, đánh giá một cách cụ thể và sâu sắc về thực

trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa, luận

văn làm rõ được những ưu điểm cần phát huy; những hạn chế cần khắc

phục. Luận văn cũng chỉ ra nguyên nhân của hạn chế và đề xuất một số

quan điểm, giải pháp tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động Thanh tra

quận Đống Đa.

Kết quả nghiên cứu của luận văn có ý nghĩa thực tiễn trong việc kiến

nghị hoàn thiện quy định về thanh tra nói chung và quy định về tổ chức

và hoạt động của Thanh tra quận nói riêng ở Việt Nam hiện nay.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn

được kết cấu thành 3 chương bao gồm:

Chương 1: Cơ sở lý luận và yêu cầu đổi mới về tổ chức và hoạt động

của Thanh tra

Chương 2: Thực trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra

quận ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội hiện nay

Chương 3: Quan điểm, giải pháp tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt

động của Thanh tra quận Đống Đa, thành phố Hà Nội hiện nay.

7

Chương 1:

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ YÊU CẦU ĐỔI MỚI VỀ TỔ CHỨC VÀ

HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA

1.1. Cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của thanh tra

1.1.1 Khái niệm, vai trò, đặc điểm và các cơ quan thực hiện chức

- Khái niệm của Thanh tra

năng Thanh tra

Thanh tra xuất phát từ nguồn gốc latinh (Inspectare) có nghĩa là

“nhìn vào bên trong”, chỉ một sự xem xét từ bên ngoài đối với hoạt động

của một số đối tượng nhất định.

Theo từ điển Pháp luật Anh - Việt [16] động từ “inspect” có nghĩa

là “thanh tra” và được giải thích là hoạt động kiểm tra, kiểm soát đối

với đối tượng bị thanh tra; còn theo nghĩa của danh từ “inspectorate”

Từ điển Luật học[1] giải thích “Thanh tra là sự tác động của chủ thể

đến đối tượng đã và đang thực hiện thẩm quyền được giao nhằm đạt

được mục đích nhất định - sự tác động có tính trực thuộc”

Theo Đại từ điển Tiếng việt [19] “Thanh tra (người thuộc cơ quan

có thẩm quyền) kiểm tra, xem xét tại chỗ việc làm của địa phương, cơ

quan, xí nghiệp”; thanh tra thường đi kèm với một chủ thể nhất định:

“Người làm nhiệm vụ thanh tra”, “đoàn thanh tra” và “đặt trong phạm

vi quyền hành của một chủ thể nhất định”.

Từ những nghĩa như vậy, nhận thấy, Thanh tra là hoạt động xem xét,

đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan

thực hiện chức năng thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp

luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra nhà

- Vai trò của Thanh tra

nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.

8

Thanh tra là phương thức bảo đảm trật tự, kỷ cương trong quản lý, góp

phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Với chức năng giám sát hoạt

động của các đối tượng bị quản lý, bao gồm giám sát việc chấp hành

chính sách, pháp luật, chức trách, nhiệm vụ của cơ quan hành chính nhà

nước và công chức nhà nước; việc chấp hành chính sách, pháp luật của

các tổ chức, cá nhân và các đối tượng khác chịu sự quản lý của Nhà nước;

thanh tra kịp thời phát hiện những sai phạm và có biện pháp xử lý. Với

chức năng, nhiệm vụ xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với các

quyết định hoặc hành vi hành chính của cán bộ, công chức nhà nước

trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, cũng như trách nhiệm và

quyền hạn được giao; kết luận và xử lý kịp thời những việc làm trái pháp

luật của cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức nhà nước góp phần bảo đảm

trật tự kỷ cương trong quản lý, làm trong sạch bộ máy nhà nước Trong

điều kiện nước ta thực hiện quá trình đổi mới mà trọng tâm là đổi mới về

kinh tế thì vai trò của công tác thanh tra ngày càng cần thiết và quan

trọng để quản lý nền kinh tế thị trường hoạt động ngày càng có hiệu quả.

Việc thanh tra còn nhằm mở rộng và bảo đảm cho quyền dân chủ của

nhân dân được thực thi một cách nghiêm minh. Theo lý thuyết, quyền

lực nhà nước thuộc về nhân dân, cho nên Nhà nước có nghĩa vụ bảo đảm,

bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người dân, tạo mọi điều kiện

cho họ thực hiện các quyền về dân chủ - chính trị của mình như: quyền

tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, quyền tự do lập hội, tự do

ngôn luận, quyền khiếu nại, tố cáo... Do đó, pháp luật Việt nam không

chỉ ghi nhận các quyền của cong dân mà còn ghi nhận các cơ chế đảm

bảo thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân thông qua hình thức dân

chủ trực tiếp và dân chủ đại diện như quyền kiểm tra, giám sát thông qua

hoạt động của các cơ quan nhà nước do mình bầu ra, các tổ chức chính

9

trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp mà mình là thành viên và các Ban Thanh

tra nhân dân....

Mặt khác, việc xem xét, kết luận và kiến nghị giải quyết khiếu nại,

tố cáo, các tổ chức Thanh tra giúp Đảng và Nhà nước phát hiện kịp thời

những vi phạm của cán bộ, công chức, loại trừ những biểu hiện quan

liêu, cửa quyền, mất dân chủ, thiếu công bằng, xa rời lợi ích của nhân

dân, từ đó có các biện pháp xử lý, khắc phục, góp phần xây dựng và

hoàn thiện bộ máy nhà nước. Bên cạnh đó, hoạt động Thanh tra còn

nhằm tìm ra những sơ hở, yếu kém trong công tác quản lý, phát hiện

những nội dung chưa phù hợp với yêu cầu thực tế khách quan, từ đó có

các biện pháp sửa đổi, bổ sung, khắc phục kịp thời có ý nghĩa tích cực

trong việc củng cố trật tự, kỷ cương, hoàn thiện cơ chế quản lý. Tuy

nhiên, cũng phải hiểu rằng chỉ phát hiện, tìm kiếm sai phạm, sơ hở, yếu

kém trong quản lý thì chưa đủ, mà Thanh tra còn phải phát hiện và khẳng

định, đồng thời tạo điều kiện cho những nhân tố mới, cơ chế mới nảy

sinh phát triển. Có như vậy thì hiệu quả công tác quản lý mới đáp ứng

được yêu cầu phát triển của thực tiễn.

Khi xem xét vai trò của Thanh tra trong các giai đoạn lịch sử cho

thấy, vai trò quan trọng nữa của Thanh tra là nhằm thực hiện tham mưu

cho các cấp chính quyền trong giải quyết khiếu nại hành chính, nhất là

trong việc thực hiện nhiệm vụ theo dõi, đôn đốc các cấp, các ngành trong

việc tiếp công dân, nhận các khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại, tố

cáo và thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Như vậy, vai trò của thanh tra trong hoạt động quản lý nhà nước ngày

càng có sự điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tiễn phát triển ở nước

ta hiện nay, nhất là trong điều kiện chúng ta thực hiện Chương trình cải

cách bộ máy nhà nước, trong đó có các cơ quan thanh tra.

10

- Đặc điểm về tổ chức và hoạt động của Thanh tra

Thanh tra được tổ chức theo nguyên tắc song trùng trực thuộc: tức là

về mặt tổ chức, bộ máy, con người, ngân sách, cơ sở vật chất sẽ do cơ

quan quản lý nhà nước (Bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân) đảm bảo và chỉ

đạo. Thanh tra có nhiệm vụ tham mưu quản lý nhà nước về thanh tra

thuộc phạm vi quản lý của cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp; giúp quản

lý nhà nước về công tác giải quyết KNTC; thực hiện nhiệm vụ giải quyết

KNTC; giúp quản lý về công tác PCTN; thực hiện nhiệm vụ PCTN theo

quy định của pháp luật. Bên cạnh là cơ quan chuyên môn thuộc UBND,

Bộ thì Thanh tra còn chịu sự quản lý của Cơ quan thanh tra cấp trên theo

quan hệ ngành dọc, vì vậy thanh tra còn phải chịu sự chỉ đạo về chuyên

môn, nghiệp vụ của Cơ quan thanh tra cấp trên trong các lĩnh vực thanh

tra; giải quyết KNTC; PCTN và đôn đốc, thực hiện các quyết định, kết

luận có hiệu lực pháp luật

Thanh tra là cơ quan hành chính: Hoạt động thanh tra của cơ quan

nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trực thuộc

trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn. Với đặc

điểm là cơ quan hành chính, Thanh tra có chức năng, nhiệm vụ là xem

xét, đánh giá các đối tượng thuộc quyền quản lý trực tiếp của UBND

cùng cấp. Đối tượng thanh tra của Thanh tra là các cơ quan, tổ chức, cá

nhân thuộc sự quản lý trực tiếp của UBND cùng cấp bao gồm: các cơ

quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp, các cơ quan thanh tra cấp dưới

và cá nhân, tổ chức thuộc sự quản lý trực tiếp của UBND cùng cấp. Với

tư cách là cơ quan thanh tra thực hiện hoạt động thanh tra hành chính,

Thanh tra giúp UBND xem xét, đánh giá việc chấp hành pháp luật của

các đối tượng thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình nhằm ngăn ngừa

11

hoặc phát hiện các sai phạm của họ, đồng thời phát hiện những sơ hở,

khiếm khuyết trong cơ chế chính sách với mục đích cao nhất là nâng cao

hiệu quả quản lý của UBND, làm bộ máy trong sạch, tạo dựng niềm tin

của nhân dân vào Đảng và Nhà nước, là yếu tố quyết định thành công

của một chính quyền. Thanh tra cấp quận trong hệ thống các cơ quan

Thanh tra hành chính là cơ quan thấp nhất. Do đó, để hướng dẫn chuyên

môn và nắm số liệu liên quan đến hoạt động công tác giải quyết đơn thư,

PCTN của cơ sở, cơ quan Thanh tra quận đều thực hiện qua hoạt động

báo cáo của UBND phường.

Thanh tra là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước: Tính quyền lực

nhà nước của hoạt động thanh tra có mối liên hệ chặt chẽ với tính quyền

uy - phục tùng của quản lý nhà nước. Là một chức năng của quản lý nhà

nước, thanh tra phải thể hiện như một tác động tích cực nhằm thực hiện

quyền lực của chủ thể quản lý đối với đối tượng quản lý. Nói về quyền

lực nhà nước trong quá trình thanh tra cũng có nghĩa là xác định về mặt

pháp lý tính chất nhà nước của tổ chức thanh tra. Vì vậy, thanh tra phải

được Nhà nước sử dụng như một công cụ có hiệu quả trong quá trình quản

lý. Có thể nói, thanh tra là một hoạt động luôn mang tính quyền lực nhà

nước. Chủ thể tiến hành thanh tra phải là cơ quan nhà nước, áp dụng

quyền năng của Nhà nước trong quá trình hoạt động của mình và nhân

danh Nhà nước khi áp dụng quyền năng đó. Thanh tra chỉ xuất hiện từ

khi Nhà nước ra đời trong lịch sử và nó cũng sẽ tiêu vong cùng với sự

tiêu vong của Nhà nước. Như vậy, chủ thể duy nhất tiến hành thanh tra

là Nhà nước, thanh tra xuất hiện, tồn tại và tiêu vong cùng với Nhà nước.

Hoạt động của Thanh tra quận gắn liền với hoạt động quản lý của

UBND, đáp ứng yêu cầu và mục tiêu quản lý nhà nước ở địa phương:

12

Thanh tra là một phạm trù lịch sử, thanh tra gắn liền với vai trò của Nhà

nước trong kiểm soát nhà nước, kiểm soát xã hội. Chính bản chất của

quá trình lao động xã hội đã đòi hỏi tất yếu phải có sự quản lý của Nhà

nước để điều hoà những hoạt động đơn lẻ và thực hiện những chức năng

chung. Trong mối quan hệ giữa quản lý và thanh tra thì quản lý nhà nước

giữ vai trò chủ đạo, chi phối hoạt động của thanh tra (quy định thẩm

quyền của các cơ quan thanh tra, quy định về tổ chức, quyết định và kết

luận thanh tra, sử dụng các kết quả, các thông tin từ phía các cơ quan

thanh tra). Mặt khác, hoạt động chấp hành của quản lý nhà nước thường

bao hàm cả sự điều hành, cho nên trong quá trình thực hiện các văn bản

pháp luật đòi hỏi phải có sự kiểm tra nghiêm ngặt của các cơ quan có

thẩm quyền. Qua phân tích cho thấy, thanh tra là những công cụ, phương

tiện để quản lý nhà nước. Đối với cấp quận, Thanh tra là cơ quan chuyên

môn thuộc UBND quận, có chức năng xem xét, đánh giá kết quả, hiệu

quả công việc thực hiện các quyết định quản lý của UBND quận, phát

huy những mặt tích cực, phát hiện những sai phạm để đề xuất, kiến nghị

với UBND cấp quận sửa đổi, điều chỉnh các thức điều hành và xử lý các

vi phạm. Thanh tra quận là một khâu trong chu trình quản lý, bị rằng

buộc, chế ước bởi quản lý của chủ thể quản lý nhà nước cấp quận. Trong

quá trình đó, thanh tra phản ánh và bảo vệ mục đích của quản lý.

Hoạt động của Thanh tra quận có tính khách quan và độc lập tương

đối: Khác với hoạt động kiểm tra thường do bản thân các cơ quan, tổ

chức tự thực hiện, hoạt động thanh tra thường được tiến hành bởi một cơ

quan chuyên trách. Cơ quan thanh tra có nhiệm vụ chủ yếu là xem xét,

đánh giá một cách khách quan việc thực hiện chính sách, pháp luật,

nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức và cá nhân thuộc phạm vi UBND

13

cùng cấp quản lý. Tính khách quan thể hiện trong quá trình thanh tra của

thanh tra phải căn cứ vào pháp luật và chính sách hiện hành, đồng thời

phải xuất phát từ thực tế cuộc sống, đặt sự vật, hiện tượng, việc làm đang

xem xét trong sự phát triển biện chứng với quan điểm khoa học, hoàn

cảnh của từng vấn đề cụ thể từ đó mới đánh giá được đâu là đúng, đâu là

sai, nguyên nhân của tình trạng đó để ra kết luận một cách chính xác.

Đồng thời nó thể hiện ở việc quyết định của cơ quan thanh tra không phụ

thuộc vào ý chí chủ quan của người ra quyết định và không bị phụ thuộc

vào bất cứ nhân tố nào có thể dùng ảnh hưởng hay quyền lực để tác động

đến kết quả thanh tra. Tính độc lập của cơ quan thanh tra là một thuộc tính

bản chất của hoạt động thanh tra, cần phải hiểu đây là quan niệm mang

tính tương đối, không nên cho rằng tính độc lập của hoạt động thanh tra

hoàn toàn biệt lập, tách rời quản lý nhà nước. Khi nói đến tính độc lập

của thanh tra cần phải xem xét sự độc lập của hoạt động đến đâu, độc lập

với chủ thể, đối tượng nào; sự độc lập đó thể hiện như thế nào và giới hạn

của sự độc lập đó ra sao. Chủ thể Thanh tra phải tương đối độc lập với

chủ thể quản lý nhà nước trong việc xem xét, đánh giá, kết luận, kiến

nghị xử lý; sự độc lập của cơ quan thanh tra trong việc thực thi nhiệm

vụ, quyền hạn của mình; tự chịu trách nhiệm về việc ra các quyết định

trong hoạt động thanh tra; tự mình tổ chức các hoạt động thanh tra theo

thẩm quyền hoặc theo chương trình, kế hoạch đã được phê duyệt; độc lập

trong việc áp dụng các biện pháp nghiệp vụ thanh tra; về tài chính, vật

chất, phương tiện và các điều kiện khác, không bị phụ thuộc vào đối

tượng thanh tra về nơi ăn, ở, phương tiện đi lại… Có tính độc lập thì hoạt

động thanh tra mới khách quan, thể hiện rõ hơn quan điểm trong việc

thực thi và hoàn thành nhiệm vụ. Độc lập trong hoạt động thì cơ quan

14

thanh tra mới đảm bảo được tính khách quan. Khi đạt được sự khách quan

nhất định, cơ quan thanh tra mới có thể thực sự tách ra khỏi sự chỉ đạo,

lãnh đạo hoạt động từ các cơ quan khác, chủ động thực hiện nhiệm vụ

được giao, làm việc đạt được mục đích đặt ra. Sự thừa nhận này không

xuất phát từ quan điểm coi tính độc lập của thanh tra đồng nghĩa với sự

cô lập, tự tách mình ra mà nó hòa quyện trong trật tự pháp chế thống nhất

với các thuộc tính quyền lực nhà nước và gắn liền với quản lý nhà nước.

Các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra

- Theo Điều 4 Luật Thanh tra 2010 [11], cơ quan thực hiện chức năng

thanh tra, bao gồm:

Cơ quan thanh tra nhà nước, bao gồm: Thanh tra Chính phủ; Thanh

tra bộ, cơ quan ngang bộ (sau đây gọi chung là Thanh tra bộ); Thanh tra

tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Thanh tra

tỉnh); Thanh tra sở; Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

(sau đây gọi chung là Thanh tra huyện). Cơ quan được giao thực hiện

chức năng thanh tra chuyên ngành.

Nhưng bắt đầu từ ngày 01/7/2023 Luật thanh tra 2022[12] có hiệu lực,

thì cơ quan thực hiện chức năng thanh tra bao gồm các cơ quan sau:

Cơ quan thanh tra theo cấp hành chính bao gồm: Thanh tra Chính phủ;

Thanh tra thành phố, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung

là Thanh tra thành phố); Thanh tra quận, quận, thị xã, thành phố thuộc

thành phố, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi

chung là Thanh tra quận); Cơ quan thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh

tế đặc biệt do Quốc hội quy định.

Cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực bao gồm: Thanh tra Bộ, cơ

quan ngang Bộ (sau đây gọi chung là Thanh tra Bộ); Thanh tra Tổng cục,

15

Cục thuộc Bộ và tương đương (sau đây gọi chung là Thanh tra Tổng cục,

Cục); Thanh tra sở.

Cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ.

Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân

hàng Nhà nước Việt Nam, cơ quan cơ yếu Chính phủ.

Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành

1.1.2 Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Thanh tra

- Nguyên tắc hoạt động của Thanh tra

Tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực,

công khai, dân chủ, kịp thời.

Tiến hành thanh tra phải không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội

dung, thời gian thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra;

không trùng lặp trong việc thực hiện quyền khi tiến hành thanh tra

Không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá

nhân là đối tượng thanh tra.

- Hình thức tổ chức hoạt động Thanh tra

Thứ nhất, Hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch, thanh

tra thường xuyên hoặc thanh tra đột xuất.

Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá

nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật; theo yêu cầu của việc giải quyết

khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng hoặc do Thủ trưởng cơ quan

quản lý nhà nước cùng cấp giao. Thẩm quyền ban hành quyết định thanh

tra đột xuất của Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước vô hình chung đã

hạn chế việc ra quyết định thanh tra đột xuất của Chánh Thanh tra các

cấp, các ngành: Đối với vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản

lý của nhiều cơ quan, đơn vị thì Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước ra

quyết định thanh tra đột xuất, thành lập Đoàn thanh tra để thực hiện

16

nhiệm vụ thanh tra; Đối với vụ việc đặc biệt phức tạp, liên quan đến trách

nhiệm quản lý của nhiều cấp, nhiều ngành thì Thủ trưởng cơ quan quản

lý nhà nước ra quyết định thanh tra đột xuất và thành lập Đoàn thanh tra

liên ngành để thực hiện nhiệm vụ thanh tra, Thanh tra thường xuyên được

tiến hành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của cơ quan được giao thực

hiện chức năng thanh tra chuyên ngành; Là hoạt động thanh tra thường

xuyên của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với

cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành,

quy định về chuyên môn- kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực

đó; Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành

thường xuyên là cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo

ngành, lĩnh vực, bao gồm tổng cục, cục thuộc bộ, chi cục thuộc sở được

giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Cơ quan được giao

thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành không thành lập cơ quan

thanh tra chuyên ngành độc lập.

Thứ hai, Thanh tra theo kế hoạch được tiến hành theo kế hoạch đã

được phê duyệt

Áp dụng biện pháp thanh tra theo kế hoạch vào thực thế cho thấy,

việc xây dựng và thực hiện hình thức thanh tra theo kế hoạch, thanh tra

đột xuất đã bộc lộ ra được nhiều vấn đề cần khắc phục. Tại cơ quan

Thanh tra Chính phủ, kế hoạch thanh tra hàng năm được chia làm 02

phần là kế hoạch thanh tra chính thức và kế hoạch thanh tra dự phòng;

còn tại các cơ quan Thanh tra các thành phố, thành phố, thì việc thanh

tra theo kế hoạch thường chiếm tỷ lệ không nhiều, trong đó Thanh tra Sở

chủ yếu thực hiện các cuộc thanh tra theo kế hoạch.

Thứ ba, Thanh tra thường xuyên được tiến hành trên cơ sở chức năng,

17

nhiệm vụ của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên

ngành. Áp dụng nguyên tắc công khai trong hoạt động thanh tra vào hoạt

động thanh tra hành chính, thanh tra theo kế hoạch, còn đối với các cuộc

thanh tra diện rộng, thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Thủ trưởng cơ

quan quản lý nhà nước cùng cấp mà có nội dung rộng, tính chất phức tạp

thì cần có thời hạn thanh tra dài hơn.

Thứ tư, Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ

chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật, theo yêu cầu của việc giải

quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng hoặc do Thủ trưởng

cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền giao.

1.1.3 Thực hiện kết luận Thanh tra

Nguyên tắc thực hiện kết luận Thanh tra

Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 quy định việc thực

hiện kết luận thanh tra [5] nêu rõ: Đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ chức

cá nhân có liên quan phải thực hiện nghiêm chỉnh kết luận thanh tra; kết

luận thanh tra phải xác định cụ thể, rõ ràng các sai phạm và phải được

xử lý nhanh chóng, nghiêm minh; kiến nghị, yêu cầu trong kết luận thanh

tra phải được xem xét, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật; cơ

quan nhà nước, cá nhân có thẩm quyền phải theo dõi, đôn đốc, kiểm tra

việc thực hiện kết luận thanh tra; nội dung đang được thanh tra lại, nội

dung kết luận thanh tra xin ý kiến chỉ đạo mà chưa có ý kiến chỉ đạo xử

lý của người có thẩm quyền thì chưa bắt buộc thực hiện.

Đối với trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực

hiện kết luận thanh tra, Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015

quy định việc thực hiện kết luận thanh tra [5] quy định như sau:

Một là, trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng

cấp với cơ quan ban hành kết luận thanh tra: Chỉ đạo việc thực hiện kết

18

luận thanh tra; xử lý sai phạm về hành chính, kinh tế; xử lý cán bộ, công

chức, viên chức, người có hành vi vi phạm; khắc phục sơ hở, yếu kém

trong quản lý, hoàn thiện chính sách, pháp luật Hai là, trách nhiệm của

thủ trưởng cơ quan ban hành kết luận thanh tra: Quyết định, yêu cầu,

kiến nghị thực hiện kết luận thanh tra; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc

thực hiện kết luận thanh tra.

Ba là, trách nhiệm của đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, cá

nhân có liên quan: Tổ chức thực hiện kết luận thanh tra, văn bản chỉ đạo,

yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra; thực hiện kết luận thanh

tra, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý sai phạm về

hành chính, kinh tế; thực hiện kết luận thanh tra, văn bản chỉ đạo, yêu

cầu, kiến nghị xử lý cán bộ, công chức, viên chức, người có hành vi

phạm; thực hiện kết luận thanh tra, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị

khắc phục sơ hở, yếu kém trong quản lý, hoàn thiện chính sách, pháp luật;

báo cáo việc thực hiện kết luận thanh tra.

Bốn là, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức quản lý

trực tiếp đối tượng thanh tra: Thực hiện và chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện

kết luận thanh tra; xử lý hành vi vi phạm của đối tượng thanh tra.

Về việc yêu cầu đối tượng thanh tra, chấm dứt hành vi vi phạm

Tại Điều 8, Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 quy định

việc thực hiện kết luận thanh tra [5] quy định: Trong thời hạn 15 ngày kể

từ ngày nhận được kết luận thanh tra (KLTT), thủ trưởng cơ quan quản

lý nhà nước cùng cấp với cơ quan ban hành KLTT, có trách nhiệm ban

hành văn bản chỉ đạo việc thực hiện KLTT khi KLTT có nội dung xin ý

kiến chỉ đạo thực hiện; nội dung KLTT có yếu tố nước ngoài; nội dung

kiến nghị xử lý trong KLTT phù hợp với quy định của pháp luật nhưng

thiếu tính khả thi hoặc KLTT mà thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước

19

cùng cấp với cơ quan ban hành KLTT cần có văn bản chỉ đạo thực hiện.

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được KLTT, thủ trưởng cơ

quan quản lý nhà nước cùng cấp với cơ quan ban hành KLTT có trách

nhiệm yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý đình

chỉ, chấm dứt hành vi vi phạm, thu hồi tiền, quyền sử dụng đất, tài sản

khác bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép hoặc bị thất thoát do hành vi trái

pháp luật gây ra; xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền; xử lý theo

thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý kỷ luật cán bộ, công

chức, viên chức, xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật; áp dụng các

biện pháp để khắc phục sơ hở, yếu kém trong quản lý, chấm dứt hành vi

vi phạm; hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành văn bản có nội dung trái

pháp luật, hoàn thiện chính sách, pháp luật; chuyển hồ sơ vụ việc có dấu

hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra có thẩm quyền để xử lý theo quy

định của pháp luật.

Trong phạm vi thẩm quyền của mình, tiến hành xử phạt vi phạm hành

chính; quyết định thu hồi tiền, quyền sử dụng đất, tài sản khác bị chiếm

đoạt, sử dụng trái phép hoặc bị thất thoát do hành vi trái pháp luật gây

ra; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với các hành vi vi phạm

pháp luật trên các lĩnh vực quản lý nhà nước; áp dụng các biện pháp quản

lý khác theo quy định của pháp luật và kiến nghị người có thẩm quyền

xử phạt vi phạm hành chính; kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm

quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với các hành vi vi phạm

pháp luật trên các lĩnh vực quản lý nhà nước. Thẩm quyền, trình tự, thủ

tục xử phạt vi phạm hành chính, thu hồi tiền, quyền sử dụng đất, tài sản

khác, khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm pháp luật trên các lĩnh

vực quản lý nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử

20

lý vi phạm hành chính và pháp luật có liên quan.

Chậm nhất là 2 ngày kể từ ngày ban hành, văn bản xử lý các sai phạm

về hành chính, kinh tế được quy định tại Khoản 1 Điều này phải được

gửi cho đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan và cơ

quan ban hành KLTT.

Áp dụng biện pháp cần thiết để kịp thời khắc phục sơ hở, yếu kém

trong quản lý

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được KLTT, thủ trưởng cơ

quan quản lý Nhà nước cùng cấp với cơ quan ban hành KLTT có trách

nhiệm chỉ đạo cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý áp dụng

biện pháp cần thiết để kịp thời khắc phục sơ hở, yếu kém trong quản lý,

đình chỉ, chấm dứt hành vi vi phạm, hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành

văn bản có nội dung trái pháp luật, hoàn thiện chính sách, pháp luật Trong

phạm vi trách nhiệm của mình, kịp thời áp dụng các biện pháp để khắc

phục sơ hở, yếu kém trong quản lý; hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành

văn bản có nội dung trái pháp luật, hoàn thiện chính sách, pháp luật; kiến

nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền áp dụng các biện pháp để

khắc phục sơ hở, yếu kém trong quản lý, đình chỉ, chấm dứt hành vi vi

phạm, ban hành hoặc hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành văn bản có

nội dung trái pháp luật, hoàn thiện chính sách, pháp luật.

Trình tự, thủ tục đình chỉ, hủy bỏ, bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, ban hành

văn bản quy phạm pháp luật, văn bản mang tính chất chỉ đạo, điều hành

nhưng có nội dung trái pháp luật thực hiện theo quy định của pháp luật

về ban hành văn bản quy phạm pháp luật và văn bản pháp luật khác có

liên quan.

Về theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT

21

Chương III của Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 quy

định việc thực hiện kết luận thanh tra[5] quy định: hoạt động này phải

được tiến hành thường xuyên, kịp thời, khách quan, công khai, minh

bạch và tuân thủ các quy định của pháp luật; không làm cản trở đến hoạt

động bình thường của đối tượng theo dõi, đôn đốc, kiểm tra; được tiến

hành đối với từng vụ việc hoặc đồng thời nhiều vụ việc tùy theo mức độ

phức tạp của vụ việc được theo dõi, đôn đốc, kiểm tra.

Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp với cơ quan ban hành

KLTT có trách nhiệm chỉ đạo việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra và xử lý

kịp thời kết quả theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT trong

phạm vi quyền hạn do pháp luật quy định.

Còn Thủ trưởng cơ quan ban hành KLTT có trách nhiệm tổ chức việc

theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT và xử lý kịp thời kết

quả theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT trong phạm vi quyền

hạn do pháp luật quy định.

Cơ quan quản lý trực tiếp đôn đốc

Đối với trách nhiệm của cơ quan Thanh tra Nhà nước, cơ quan được

giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, Thanh tra Chính phủ có

trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT, quyết định

xử lý về thanh tra của mình, của Thủ tướng Chính phủ. Thanh tra Bộ,

thanh tra thành phố, thanh tra sở, thanh tra quận có trách nhiệm theo dõi,

đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT, quyết định xử lý về thanh tra của

mình, của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp.

Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành có

trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT, quyết định

xử lý về thanh tra của mình; tiến hành kiểm tra trực tiếp việc thực hiện

KLTT, quyết định xử lý về thanh tra của đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ

22

chức, cá nhân có liên quan.

Đối tượng theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT là đối

tượng thanh tra, cơ quan quản lý trực tiếp đối tượng thanh tra, cơ quan,

tổ chức và cá nhân có trách nhiệm hoặc có liên quan đến việc thực hiện

KLTT.

Nội dung theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện KLTT gồm theo

dõi về quá trình tổ chức chỉ đạo việc thực hiện KLTT, văn bản chỉ đạo,

yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của thủ trưởng cơ quan

quản lý nhà nước hoặc thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng

thanh tra chuyên ngành; tiến độ và kết quả thực hiện các nội dung trong

KLTT, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra

của đối tượng theo dõi, đôn đốc, kiểm tra; nắm bắt khó khăn, vướng mắc

liên quan đến việc thực hiện KLTT, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị,

quyết định xử lý về thanh tra.

Nhắc nhở việc thực hiện nội dung được ghi trong KLTT, văn bản chỉ

đạo, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra nhưng chưa được

thực hiện; yêu cầu báo cáo giải trình nguyên nhân chưa hoàn thành việc

thực hiện KLTT, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý về

thanh tra; áp dụng biện pháp để KLTT, văn bản chỉ đạo, yêu cầu, kiến

nghị, quyết định xử lý về thanh tra được thực hiện.

Kiểm tra việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện KLTT, yêu cầu, kiến nghị,

quyết định xử lý về thanh tra; kết quả thực hiện KLTT, yêu cầu, kiến nghị,

quyết định xử lý về thanh tra, bao gồm nội dung đã hoàn thành, chưa

hoàn thành và tiến độ thực hiện; nắm bắt khó khăn khách quan và chủ

quan trong quá trình thực hiện KLTT, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử

lý về thanh tra; phát hiện hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể có

liên quan trong việc thực hiện KLTT, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử

23

lý về thanh tra và trách nhiệm của chủ thể có liên quan và nguyên nhân

chưa hoàn thành việc thực hiện KLTT, yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử

lý về thanh tra.

1.1.4 Cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Thanh tra

Luật thanh tra 2010[11]; Nghị định 86/2011/NĐ-CP ngày 22/9/2011

Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thanh

tra[2]; Nghị định 50/2018/NĐ-CP ngày 09/4/2018 Quy định chức năng,

nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ[7]; Nghị

định 123/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 quy định chức năng, nhiệm vụ,

quyền hạn và cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ và những nhiệm

vụ, quyền hạn[6] đã quy định rõ cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn

của các cơ quan Thanh tra trong bộ máy Nhà nước. Trong đó, quy định

rõ cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Thanh tra quận như sau:

Cơ cấu tổ chức của Thanh tra quận được quy định:

Thanh tra quận là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp

quận, có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp quản lý nhà nước

về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham

nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống

tham nhũng theo quy định của pháp luật.

Thanh tra quận có Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra và Thanh

tra viên. Chánh Thanh tra quận do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp quận

bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức sau khi thống nhất với Chánh Thanh

tra thành phố. Phó Chánh Thanh tra quận giúp Chánh Thanh tra quận

thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Chánh Thanh tra quận.

24

Thanh tra quận chịu sự chỉ đạo, điều hành của Chủ tịch Ủy ban nhân

dân cùng cấp và chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về nghiệp vụ

thanh tra của Thanh tra thành phố.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra quận được quy định:

Trong quản lý nhà nước về thanh tra thuộc phạm vi quản lý nhà nước

của Ủy ban nhân dân cấp quận, Thanh tra quận có nhiệm vụ, quyền hạn

sau đây: Xây dựng kế hoạch thanh tra trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân

cấp quận phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch đó; Báo cáo kết quả

về công tác thanh tra; Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận,

kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của Chủ tịch Ủy ban nhân dân

cấp quận, Thanh tra quận.

Trong hoạt động thanh tra, Thanh tra quận có nhiệm vụ, quyền hạn

sau đây: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ,

quyền hạn của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp quận,

của Ủy ban nhân dân cấp phường; Thanh tra vụ việc phức tạp, có liên

quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân

dân cấp quận, Ủy ban nhân dân cấp phường; Thanh tra vụ việc khác do

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp quận giao.

Giúp Ủy ban nhân dân cấp quận quản lý nhà nước về công tác giải

quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo

theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.

Giúp Ủy ban nhân dân cấp quận quản lý nhà nước về công tác phòng,

chống tham nhũng; thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng theo

quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng

*Đến nay tuy chưa có hiệu lực thi hành nhưng có thể thấy cơ cấu tổ

chức nhiệm vụ quyền hạn của thanh tra quận được quy định tại Luật

25

Thanh tra 2022 đã có sự thay đổi so với Luật Thanh tra 2010, cụ thể:

Về cơ cấu tổ chức, tại Luật Thanh tra 2022 quy định thanh tra quận

ngoài có Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra, Thanh tra viên còn có

thêm công chức khác.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra quận, trong lĩnh vực thanh

tra, Thanh tra quận giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp quản lý nhà nước về

công tác thanh tra và có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây: Xây dựng dự thảo

kế hoạch thanh tra của Thanh tra quận, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân

dân cấp quận xem xét, quyết định trước khi gửi Thanh tra Thành phố

tổng hợp vào kế hoạch thanh tra của Thành phố; Tổ chức thực hiện nhiệm

vụ của Thanh tra quận trong kế hoạch thanh tra của Thành phố; thanh tra

việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan

chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp quận và của Ủy ban nhân dân

cấp phường; Giúp Uỷ ban nhân dân cấp quận thực hiện quản lý nhà nước

về công tác tiếp công dân, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong công tác

tiếp công dân theo quy định của pháp luật.

1.2. Cơ sở lý luận về đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra

1.2.1. Khái niệm đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra

Theo Đại từ điển Tiếng Việt [19], “Đổi mới” là thay đổi hoặc làm

của khái niệm đổi mới nhằm chỉ những hoạt động của con người làm thay

đổi những cái cũ, lạc hậu bằng cái mới tiến bộ hơn.

cho thay đổi tốt hơn, tiến bộ hơn so với trước. Điều này cho thấy nội hàm

“Tổ chức” theo Đại từ điển Tiếng Việt [19] là sắp xếp, bố trí thành

các bộ phận để cùng thực hiện một nhiệm vụ hoặc cùng một chức năng

chung, tập hợp người được tổ chức theo cơ cấu nhất định để hoạt động

vì mục tiêu chung.

26

Theo Đại từ điển Tiếng Việt [19] “Hoạt động” là làm những việc

khác nhau với mục đích nhất định; là vận động, vận hành để thực hiện

các chức năng nào hoặc tác động nào đó. Khi nói đến “hoạt động” thì

bao gồm hoạt động của một cá nhân hoặc hoạt động của một tổ chức để

tạo ra một sản phẩm, một kết quả nhất định, hay nói cách khác “hoạt

động” là vận động, cử động của cá nhân hoặc tổ chức nhằm đạt mục đích

nào đó, hoạt động là thực hiện một chức năng nào đó trong một chỉnh

thể hoặc tiến hành những việc làm có quan hệ chặt chẽ với nhau nhằm

mục đích chung trong lĩnh vực nhất định.

“Đổi mới tổ chức” là việc bố trí, sắp xếp lại các bộ phận cấu thành tổ

chức như các mối liên hệ truyền thông, dòng công việc, hoặc quan hệ thứ

bậc quản lí. Đổi mới tổ chức nhằm đảm bảo cho mỗi bộ phận và cả hệ

thống đạt được hiệu suất tổng thể cao hơn, phối hợp với nhau tốt hơn.

“Đổi mới hoạt động” là việc thay thế các phương thức vận hành chưa

phù hợp. còn lạc hậu bằng phương thức khác tốt hơn nhằm nâng cao hiệu

quả, năng suất làm việc.

Từ các khái niệm trên, có thể đưa ra khái niệm sau:

“Đổi mới tổ chức Thanh tra” là việc hoàn thiện hoặc sắp xếp, bố trí

lại các bộ phận cấu thành Thanh tra ( bao gồm lãnh đạo thanh tra, các

phòng chuyên môn nghiệp vụ và đội ngũ thanh tra viên, công chức, viên

chức) nhằm bảo đảm cho mỗi bộ phận và cả hệ thống tổ chức của Thanh

tra đạt được hiệu suất tổng thể cao hơn, phối hợp với nhau tốt hơn.

“Đổi mới hoạt động Thanh tra” là Duy trì và phát huy những hoạt

động của Thanh tra để thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phù

hợp, hiệu quả; thay đổi cái xấu, những hoạt động chưa phù hợp, hiệu quả,

khắc phục tình trạng lạc hậu đáp ứng yêu cầu của sự phát triển và đòi hỏi

27

ngày càng cao của công tác thanh tra trong quản lý hành chính nhà nước

và đổi mới bộ máy Nhà nước thông qua các phương thức hoạt động cụ

thể và phù hợp hơn.

“Đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra”: là việc làm thay đổi

cách sắp xếp, bố trí các bộ phận cấu thành Thanh tra nhằm bảo đảm cho

mỗi bộ phận và cả hệ thống tổ chức của Thanh tra phối hợp với nhau tốt

hơn, duy trì và phát huy những hoạt động trong thực hiện chức năng,

nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp, hiệu quả hơn; thay đổi cái xấu, những hoạt

động chưa phù hợp, hiệu quả, khắc phục tình trạng lạc hậu bằng những

phương thức tổ chức và hoạt động hợp pháp, hợp lý đáp ứng yêu cầu của

sự phát triển và đòi hỏi ngày càng cao của công tác thanh tra trong quản

lý hành chính nhà nước và đổi mới bộ máy Nhà nước.

Đối với Thanh tra quận Đống Đa, đổi mới tổ chức và hoạt động là việc

làm thay đổi cách bố trí, sắp xếp các thành viên trong cơ quan thanh tra

quận Đống Đa sao cho việc thực hiện công tác thanh tra đạt hiệu quả tốt

hơn; thay đổi những hoạt động thanh tra còn hạn chế khiến hiệu quả của

công tác thanh tra giảm bằng các phương pháp phù hợp với tình hình

thực tiễn hơn.

1.2.2. Nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra

Nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy Thanh tra nhà nước

nói chung và Thanh tra quận nói riêng luôn được thể hiện sâu sắc trong

các Nghị quyết của Đảng, trong Hiến pháp, Nghị quyết của Quốc Hội và

của Chính Phủ, đặc biệt từ Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 6 (1986) về

tổ chức bộ máy hành chính nhà nước. Trong thời gian gần đây thì Nghị

quyết 18- NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa 12

về tiếp tục đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh

28

gọn hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày

24/11/2017 về tiếp tục cải cách bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn,

hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 về cải cách

hành chính nhà nước (được sửa đổi bổ sung bởi Nghị quyết 76/NQ-CP

ngày 13/6/2013) của Chính phủ và Chiến lược phát triển ngành Thanh tra

đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030[3]; Quyết định 2213/QĐ- TTg

ngày 08/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ [15] đã chỉ rõ nội dung đổi

mới tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra gồm những nội dung chủ

yếu sau đây:

Thứ nhất, tiếp tục đổi mới thể chế về tổ chức và hoạt động của thanh

tra, trong đó tập trung sửa đổi Luật Thanh tra 2010, Luật Phòng chống

tham nhũng, Luật Khiếu nại, Luật Tiếp công dân và ban hành các Nghị

định của Chính phủ qui định chi tiết hướng dẫn thi hành các Luật này sau

khi được Quốc Hội thông qua, vì đây là các văn bản qui định về tổ chức,

hoạt động của bộ máy thanh tra. Thực tiễn thực hiện các văn bản pháp

luật này trong những năm qua thấy rằng còn nhiều vấn đề chưa phù hợp,

thiếu tính đồng bộ, thống nhất, gây khó khăn, ách tắc thậm chí cản trở

trong tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra bao gồm các cơ quan

Thanh tra hành chính và Thanh tra chuyên ngành từ trung ương tới địa

phương, do vậy đòi hỏi phải luôn đổi mới một cách triệt để.

Thứ hai, tập trung xây dựng, kiện toàn cơ cấu tổ chức hệ thống cơ

quan thanh tra đảm bảo tập trung thống nhất theo cấp hành chính và theo

ngành, lĩnh vực đảm bảo tinh gọn hiệu lực, hiệu quả trong các cơ quan

thanh tra hành chính; tập trung kiện toàn tổ chức và hoạt động của cơ

quan, đơn vị chuyên trách về tiếp công dân, xử lý sau thanh tra, phòng

chống tham nhũng trong Thanh tra nhằm đảm bảo thực hiện đúng, đầy

đủ các nội dung quản lý nhà nước về tiếp công dân, về thanh tra và

29

phòng, chống tham nhũng; việc tổ chức các đơn vị, tổ chức trong mỗi

cơ quan Thanh tra phải đảm bảo gọn về đầu mối, không chồng chéo về

nhiệm vụ, quyền hạn.

Thứ ba, đối với phương thức hoạt động của các cơ quan Thanh tra

theo cấp hành chính tập trung chuyển sang thực hiện chức năng đánh giá

hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước, của đội ngũ

cán bộ công chức; đề xuất hoàn thiện về cơ chế, chính sách, hướng dẫn

nghiệp vụ và kiểm tra, thanh tra việc thực hiện pháp luật trên các lĩnh

vực tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng.

Các cơ quan Thanh tra phải đổi mới phương thức đánh giá, kết luận

thanh tra nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan, công bằng và khả

thi trong thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý của thanh

tra. Các cơ quan thanh tra phải chủ động ra quyết định thanh tra khi phát

hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật và tăng cường công tác giám sát, đôn

đốc thực hiện các kết luận, kiến nghị và các quyết định xử lý sau thanh

tra đối với các đối tượng thanh tra và các cơ quan tổ chức liên quan đến

nội dung thanh tra nhằm đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của hoạt động

thanh tra. Việc Luật Thanh tra 2010 quy định Chánh Thanh tra được ra

quyết định thanh tra khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật một mặt đề cao

quyền hạn, trách nhiệm cho Chánh Thanh tra mặt khác tránh tình trạng

cơ quan thanh tra đùn đẩy trách nhiệm ra quyết định thanh tra cho người

đứng đầu cơ quản quản lý nhà nước cùng cấp với cơ quan thanh tra là

một điểm mới quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, nhiều cơ quan thanh

tra, Chánh Thanh tra chưa thấy rõ trách nhiệm và chưa có bản lĩnh ra

quyết định thanh tra, đây là hạn chế cần khắc phục sớm.

Thứ tư, đối với công tác cán bộ trong các cơ quan thanh tra phải đổi

30

mới về công tác qui hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, đánh giá cán bộ công

chức; tích cực rà soát sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ công chức thanh tra,

nhất là công chức lãnh đạo, đội ngũ Thanh tra viên cho phù hợp với yêu

cầu thực hiện chức trách nhiệm vụ và tiêu chuẩn ngạch bậc do pháp luật

qui định; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng về đạo đức, về chuyên

môn nghiệp vụ, nâng cao phẩm chất đạo đức, năng lực và kiến thức

chuyên môn bằng các hình thức phù hợp nhằm đảm bảo cho đội ngũ cán

bộ có đạo đức tốt, lập trường tư tưởng vững vàng, có kỹ năng, có kinh

nghiệm thực tiễn; thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng và các chế

độ chính sách khác; kiên quyết xử lý công chức, Thanh tra viên vi phạm

đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật trong hoạt động thanh tra.

1.2.3. Yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra

- Đảm bảo về kinh tế: Sự phát tiển về kinh tế thị trường định hướng

xã hội chủ nghĩa ở nước ta là bảo đảm hết sức cơ bản mang tính quyết

định đối với đổi mới tổ chức và hoạt động của thanh tra nhà nước. Một

trong những việc làm có thể nói đó là sự sáng tạo mang tính đặc thù là tập

trung cho công tác qui hoạch tổng thể và qui hoạch phát triển kinh tế - xã

hội một cách hợp lý phù hợp với thực tế và xu hướng phát triển của đất

nước trong thời kỳ mới. Kinh tế phát triển tạo điều kiện loại bỏ những

nguyên nhân kinh tế - xã hội của nhiều vi phạm pháp luật vì khi đời sống

được nâng lên thì dân trí cũng được nâng lên và hạn chế được nạn “túng

ăn vụng, đói làm càn” của nhân dân nói chung và cán bộ công chức của

quận nói riêng, trong đó có cả cán bộ làm công tác thanh tra, do vậy giảm

bớt áp lực cho hoạt động thanh tra đặt biệt trong việc giải quyết khiếu

nại, tố cáo của công dân. Mặt khác, kinh tế của phát triển tạo điều kiện

rất thuận lợi cho Thanh tra đổi mới nâng cao cơ sở vật chất và phương

31

tiện làm việc. Tuy nhiên, để đảm bảo về kinh tế cho việc đổi mới tổ chức,

hoạt động của các cơ quan trong đó có Thanh tra thì cần phát triển kinh

tế mạnh mẽ, toàn diện và vững chắc hơn nữa thông qua việc tiếp tục điều

chỉnh công tác qui hoạch xây dựng, công tác tổ chức thực hiện các chương

trình, kế hoạch phát triển kinh tế một cách hợp lý trên cơ sở phân bổ hợp

lý nguồn lực lao động, tài nguyên; tôn trọng và tạo mọi điều kiện thuận

lợi nhất cho các hình thức sở hữu và các thành phần kinh tế phát triển

mạnh mẽ, vững chắc; chú trọng hướng dẫn, hỗ trợ các vùng khó khăn;

tăng cường công tác quản lý nhà nước về kinh tế bằng pháp luật, coi pháp

luật là công cụ quản lý hữu hiệu quan trọng nhất đi đôi với việc thực hiện

phân cấp quản lý một cách hợp lý; giải quyết tốt mối quan hệ giữa lợi ích

cá nhân, tập thể và nhà nước làm cho “dân giàu, nước mạnh” trên cơ sở

phát huy hết tiềm năng của người lao động.

- Đảm bảo về chính trị: Đây là một đảm bảo rất quan trọng trong đổi

mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra. Trước hết, đó là sự ổn định chính

trị trên địa bàn. Thực tế cho thấy chỉ khi nào trên địa bàn, an ninh chính

trị được bảo đảm, trật tự an toàn xã hội được giữ vững thì khi đó hoạt

động của Thanh tra mới thuận lợi, đỡ vất vả và phát huy được vai trò,

tác dụng thiết thực. Còn khi tình hình chính trị không ổn định, lòng dân

không yên thì vi phạm pháp luật xảy ra nhiều, việc đấu tranh, khiếu kiện

đông người xảy ra liên tục khiến hoạt động Thanh tra hết sức khó khăn,

vất vả và thậm chí hiệu quả không cao. Tiếp đến là hoạt động lãnh đạo

có hiệu quả của Đảng đối với chính quyền và xã hội thông qua các chủ

trương, Nghị quyết, thông qua công tác tư tưởng, công tác tổ chức cán

bộ và công tác kiểm tra; chỉ khi nào nội bộ Đảng bộ đoàn kết, thống nhất

cao trong đó có sự quan tâm và nhận thức đúng đắn về vai trò của thanh

32

tra, tăng cường lãnh đạo công tác thanh tra thì hoạt động của thanh tra

mới được đẩy mạnh phát huy tác dụng thiết thực, trong đó có Thanh tra

quận Đống Đa. Để tập trung lãnh đạo đảm bảo giữ ổn định chính trị, trật

tự an toàn xã hội trên địa bàn quận, Quận ủy Đống Đa phải ban hành

Chương trình hành động về tăng cường lãnh đạo công tác KNTC;

Chương trình hành động thực hiện kết luận hội nghị Trung ương lần thứ

9 - Khóa X về PCTN, lãng phí; đặc biệt Quận ủy Đống Đa thường xuyên

nghe Thanh tra quận Đống Đa báo cáo các vụ việc phức tạp và cho ý

kiện chỉ đạo, giải quyết kịp thời; khi xuất hiện những điểm nóng thì các

lãnh đạo chủ chốt của Quận Ủy, UBND quận Đống Đa đã trực tiếp đối

thoại với dân và giải quyết trực tiếp tại chỗ đảm bảo quyền lợi cho dân

và được nhân dân tin tưởng. Quận ủy Đống Đa đã ban hành Chỉ thị về

tăng cường lãnh đạo các cấp ủy đảng, chính quyền trong tuyên truyền

phổ biến pháp luật cho cán bộ và nhân dân. Hoạt động quản lý nhà nước

có hiệu lực, hiệu quả của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa trong việc thực

hiện bảo đảm pháp chế thông qua các hoạt động tuyên truyền giáo dục

pháp luật cho mọi đối tượng trên địa bàn, thông qua hoạt động kiểm tra,

thanh tra, giám sát và các hoạt động có tính tổ chức trên cơ sở pháp luật

là đảm bảo chính trị cho đổi mới tổ chức, hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa. Ngược lại nếu Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa không quan

tâm thực hiện tốt các nội dung trên thì hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa cũng khó khăn, thậm chí không hoàn thành nhiệm vụ được

giao. Hằng năm Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Đống Đa đều ban hành

các văn bản về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Ủy ban

nhân dân quận Đống Đa rất coi trọng việc xem xét phê duyệt kế hoạch

thanh tra hàng năm của Thanh tra quận, đồng thời thường xuyên nghe

33

Thanh tra quận Đống Đa báo cáo việc thực hiện kế hoạch đó và cho ý

kiến chỉ đạo tiếp theo. Hoạt động năng động, tích cực của Mặt trận Tổ

quốc quận Đống Đa trong việc tham gia quản lý nhà nước trong đó có

hoạt động thanh tra, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân là

bảo đảm về mặt chính trị cho hoạt động thanh tra vì theo quy định của

pháp luật, Mặt trận Tổ quốc quận Đống Đa có vị trí vai trò rất quan trọng,

là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Mặt trận Tổ quốc quận Đống

Đa phát huy truyền thống đoàn kết toàn dân, tăng cường sự nhất trí về

chính trị và tinh thần trong nhân dân tham gia xây dựng củng cố chính

quyền nhân dân, cùng với chính quyền chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng

của nhân dân, động viên nhân dân thực hiện quyền làm chủ, nghiêm

chỉnh chấp hành pháp luật, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước,

đại biểu dân cử và cán bộ công chức nhà nước. Tuy nhiên, để Mặt trận

Tổ quốc quận Đống Đa hoạt động đảm bảo được vai trò trên thì một mặt

Mặt trận phải hoạt động trong khuôn khố Hiến pháp, pháp luật và mặt

khác Chính quyền quận Đống Đa không được dùng quyền lực nhà nước

để can thiệp vào hoạt động theo Điều lệ của họ. Dân chủ hóa trên tất cả

các lĩnh vực của đời sống xã hội, sự tham gia đông đảo của nhân dân

trong quận Đống Đa vào các công việc quản lý nhà nước và xã hội, đấu

tranh phòng chống tội phạm, các tệ nạn xã hội là bảo đảm cụ thể về chính

trị cho đối mới tố chức, hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa. Khi dân

chủ được thực hiện, nhân dân sẽ tạo điều kiện giúp đỡ các cơ quan bảo

vệ pháp luật và Thanh tra quận Đống Đa phòng chống các hành vi vi

phạm pháp luật thông qua các tin báo, thông qua tố cáo các hành vi vi

phạm của cán bộ, công chức mà không sợ trù úm,...

- Đảm bảo về tư tưởng: Trước hết đó là hệ tư tưởng, quan điểm của

34

Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những giá trị tư tưởng

truyền thống và đạo đức của dân tộc, những phong tục tập quán, bản sắc

văn hóa tốt đẹp của quận được khơi dậy và phát huy là những bảo đảm

quan trọng cho việc đối mới tổ chức và hoạt động Thanh tra. Đặc biệt,

khi những bảo đảm đó được quán triệt, học tập, tuyên truyền phổ biến

làm cho nó thấm nhuần trong nhân dân nhất là cán bộ công chức Thanh

tra đã làm cho họ nâng cao tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm từ đó

nâng cao chất lượng hiệu quả hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao

đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và mong mỏi của nhân dân. Những

bảo đảm về tư tưởng đã tạo điều kiện quan trọng đối với công tác đối

mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra. Tuy nhiên vẫn phải coi trọng

công tác lãnh đạo đấu tranh kiên quyết chống lại và loại bỏ các tư tưởng

phản động, phản khoa học cũng như những phong tục tập quán lạc hậu

vì đó chính là những lực cản không nhỏ đối với sự nghiệp đổi mới, đặc

biệt là đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước nói chung và tổ chức hoạt động

của Thanh tra nói riêng. Trong điều kiện cụ thể ở quận Đống Đa cũng

như cả nước ta hiện nay, cần kiên quyết đấu tranh loại bỏ tư tưởng đa

nguyên, đa đảng, muốn xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt

Nam; chống lại tư tưởng bảo thủ trì trệ muốn quay lại thời kỳ quan liêu

bao cấp của một bộ phận không nhỏ cán bộ Đảng viên; chống lại cách

làm ăn chụp giật bất chấp pháp luật, lối sống thực dụng buông thả của

nhiều cán bộ tha hóa biến chất trong đó phải kể đến một bộ phận nhỏ cán

bộ thanh tra do bị mặt trái của kinh tế thị trường tác động, chi phối;

chống lại tư tưởng cục bộ, bè phái, vây cánh trong công tác tổ chức cán

bộ, chống lại việc “mua quan, bán chức”; chống lại các phong tục tập

quán lạc hậu bảo thủ vẫn còn trong nếp nghĩ và lối sống của một bộ phận

35

nhân dân, cán bộ công chức.

- Đảm bảo về pháp luật: Đó là việc Nhà nước ta đã ban hành Luật

thanh tra, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham những,

Luật Tiếp Công dân…và nhiều văn bản pháp luật về công tác tổ chức và

hoạt động thanh tra. Vì vậy, Quận ủy, Ủy ban nhân dân quận Đống Đa

cần phải lãnh đạo, chỉ đạo ban hành các văn bản về công tác thanh tra,

kiểm tra hàng năm và trong các thời điểm cụ thể. Đây là các bảo đảm rất

quan trọng về mặt pháp luật cho việc đổi mới tổ chức và hoạt động Thanh

tra quận và các tổ chức trực tiếp bảo vệ pháp luật như: Công an, Tòa án

nhân dân nhằm đấu tranh chống các vi phạm pháp luật, bảo vệ lợi ích hợp

pháp của xã hội, quyền tự do và lợi ích hợp pháp của công dân, ngăn ngừa

vi phạm pháp luật của các đối tượng.

36

Tiểu kết chương 1

Thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục

do pháp luật quy định của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra đối với

việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan,

tổ chức, cá nhân. Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và

thanh tra chuyên ngành

Hoạt động thanh tra rất quan trọng. Các quy định về hoạt động thanh

tra dựa trên cơ sở kế thừa những quy định còn phù hợp của pháp luật

hiện hành đồng thời bổ sung những nội dung mới nhằm tăng cường tính

linh hoạt, tích cực, chủ động và tính tự chui trách nhiệm trong hoạt

động của các cơ quan thanh tra, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả

công tác thanh tra. Bên cạnh đó việc tiếp tục quy định hoạt động thanh

tra của cơ quan thanh tra nhà nước thông qua hoạt động thanh tra hành

chính và hoạt động thanh tra chuyên ngành. Luật Thanh tra còn giao cho

các cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo ngành,

lĩnh vực thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

Nghiên cứu cơ sở lý luận và yêu cầu đổi mới về tổ chức và hoạt động

của Thanh tra, rút ra một số kết luận sau:

Thứ nhất, hoạt động thanh tra là hoạt động kiểm tra xem xét, đánh

giá việc làm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thường được

thực hiện bởi một cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục do

pháp luật quy định (chủ yếu do Luật thanh tra) nhằm kết luận đúng,

sai, đánh giá ưu khuyết điểm, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa,

xử lý các vi phạm, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường

pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, các quyền lợi

37

ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Thứ hai, Thanh tra luôn thể hiện được vai trò là phương thức thực

hiện chức năng quản lý nhà nước, bảo đảm pháp chế, bảo đảm thực

hiện các quyền và tự do của công dân; cùng với thể hiện rõ vai trò của

mình Thanh tra còn thể hiện vị trí là một cơ quan không thể thiếu

được trong hệ thống cơ quan hành pháp. Hệ thống cơ quan thanh tra

nói chung và Thanh tra quận nói riêng đã hoàn thành tốt chức năng,

nhiệm vụ, quyền hạn của mình góp phần xứng đáng vào sự nghiệp

cách mạng của dân tộc.

Thứ ba, mục đích hoạt động thanh tra nhằm phát hiện sơ hở trong

cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước

có thẩm quyền biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý

hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện

đúng quy định của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng

cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của

Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân

Thứ tư, đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra là việc làm thay

đổi cách sắp xếp, bố trí các bộ phận cấu thành Thanh tra nhằm bảo

đảm cho mỗi bộ phận và cả hệ thống tổ chức của Thanh tra phối hợp

với nhau tốt hơn, duy trì và phát huy những hoạt động trong thực hiện

chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp, hiệu quả hơn; thay đổi cái

xấu, những hoạt động chưa phù hợp, hiệu quả, khắc phục tình trạng

lạc hậu bằng những phương thức tổ chức và hoạt động hợp pháp, hợp

lý đáp ứng yêu cầu của sự phát triển và đòi hỏi ngày càng cao của

công tác thanh tra trong quản lý hành chính nhà nước và đổi mới bộ

38

máy Nhà nước. Đổi mới tổ chực và hoạt động của thanh tra cần đảm

bảo về chính trị, tư tưởng, kinh tế và pháp luật.

39

Chương 2

THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA

THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN

NAY

Quận Đống Đa nằm ở phía Tây Nam của Thành phố Hà Nội. Phía

bắc giáp quận Ba Đình, phía đông bắc giáp quận Hoàn Kiếm (ranh giới

là phố Lê Duẩn), phía đông giáp quận Hai Bà Trưng (ranh giới là phố Lê

Duẩn và đường Giải phóng), phía nam giáp quận Thanh Xuân (ranh giới

là đường Trường Chinh và đường Láng), phía tây giáp quận Cầu Giấy

(ranh giới là sông Tô Lịch).

Quận Đống Đa có diện tích khoảng 9,95km2, gồm 21 phường với

dân số trên 400.110 người.

2.1. Quá trình tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống

Đa, Thành phố Hà Nội

2.1.1 Giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016

Giai đoạn này là giai đoạn Quận Đống Đa bắt đầu một nhiệm kỳ mới,

nhiêm kỳ 2011 – 2016 và đồng thời Luật Thanh tra 2010 bắt đầu có hiệu

lực. Trong giai đoạn này, tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống

Đa được UBND Quận Đống Đa quy định như sau:

Thanh tra quận Đống Đa là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân

dân quận quận Đống Đa. Thanh tra quận quận Đống Đa có tư cách pháp

nhân, có con dấu riêng; chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và

công tác của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa; đồng thời chịu sự hướng

dẫn, kiểm tra về chuyên môn, nghiệp vụ của Thanh tra Thành phố Hà

Nội.

Thanh tra quận Đống Đa tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân quận

Đống Đa thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác: thanh tra,

40

giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra

hành chính trong phạm vi quản lý Nhà nước, giải quyết khiếu nại, tố cáo

và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.

*Về tổ chức:

Thanh tra quận Đống Đa gồm có Chánh Thanh tra và không quá 02

Phó Chánh Thanh tra, thanh tra viên. Ngoài ra, Thanh tra quận Đống Đa

có thể sử dụng nhân viên hợp đồng để phục vụ công tác thanh tra.

Chánh Thanh tra là người đứng đầu cơ quan Thanh tra quận chịu

trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận đồng

thời chịu trách nhiệm trước Chánh Thanh tra thành phố về thực hiện các

mặt công tác chuyên môn và trước pháp luật về việc thực hiện chức năng,

nhiệm vụ, quyền hạn được giao và toàn bộ hoạt động của Thanh tra; Việc

bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Chánh Thanh tra quận do Chủ tịch Ủy

ban nhân dân quận quyết định theo tiêu chuẩn, nghiệp vụ do Ủy ban nhân

dân Thành phố ban hành và sau khi thống nhất với Chánh Thanh tra

Thành phố;

Phó Chánh Thanh tra là người giúp Chánh Thanh tra quận phụ trách

và theo dõi một số mặt công tác; chịu trách nhiệm trước Chánh Thanh

tra quận và trước pháp luật về nhiệm vụ được phân công. Khi Chánh

Thanh tra vắng mặt một Phó Chánh Thanh tra được Chánh Thanh tra ủy

nhiệm điều hành các hoạt động của Thanh tra; Việc bổ nhiệm, miễn

nhiệm, cách chức Phó Chánh Thanh tra quận do Chủ tịch Ủy ban nhân

dân quận quyết định theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ do Ủy ban

nhân dân Thành phố ban hành và theo đề nghị của Chánh Thanh tra quận;

Căn cứ vào khối lượng công việc và tính chất đặc thù, phức tạp của

công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng

tại quận Đống Đa, Ủy ban nhân dân quận Đống Đa bố trí biên chế cho

41

Thanh tra quận Đống Đa, đảm bảo đủ lực lượng để đáp ứng yêu cầu và

hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Số lượng biên chế của Thanh tra quận Đống Đa do Ủy ban nhân dân

quận Đống Đa quyết định trong tổng chỉ tiêu biên chế hành chính được

Ủy ban nhân dân Thành phố giao cho quận Đống Đa hàng năm.

Cụ thể trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016: Tổng số cán bộ

làm công tác thanh tra là 08 gồm Chánh thanh tra, 02 Phó Chánh thanh

tra và 04 công chức thanh tra và 01 hợp đồng. Về nghiệp vụ thanh tra,

Thanh tra quận có 02 Thanh tra viên chính, 03 Thanh tra viên và 02

chuyên viên Thanh tra.

*Về hoạt động:

Thanh tra quận Đống Đa trình Ủy ban nhân dân quận Đống Đa ban

hành quyết định, chỉ thị về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố

cáo, phòng chống tham nhũng; chương trình, biện pháp tổ chức thực hiện

các nhiệm vụ cải cách hành chính thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước được

giao. Trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận phê duyệt chương trình, kế

hoạch thanh tra hàng năm và các chương trình, kế hoạch khác theo quy

định của pháp luật. Tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, chương

trình, kế hoạch sau khi được Ủy ban nhân dân quận hoặc Chủ tịch Ủy

ban nhân dân quận phê duyệt. Thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo

dục pháp luật về lĩnh vực thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng,

chống tham nhũng; hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ công tác thanh

tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng cho cán bộ,

công chức thuộc Ủy ban nhân dân 21 phường. Hướng dẫn, kiểm tra, đôn

đốc Chủ tịch Ủy ban nhân dân 21 phường, thủ trưởng cơ quan chuyên

môn thuộc Ủy ban nhân dân quận trong việc thực hiện pháp luật về thanh

tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.

Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của Ủy ban

42

nhân dân 21 phường, của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân

quận; Thanh tra vụ việc có liên quan đến trách nhiệm của nhiều Ủy ban

nhân dân phường, nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân

quận; Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận giao;

Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết

định xử lý về thanh tra của Thanh tra quận và của Chủ tịch Ủy ban nhân

dân quận.

Hướng dẫn Ủy ban nhân dân 21 phường, các cơ quan chuyên môn,

đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân quận thực hiện việc

tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại tố cáo;

Thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân 21

phường, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc quyền quản lý của

Ủy ban nhân dân quận trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố

cáo; kiến nghị các biện pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại,

tố cáo thuộc phạm vi quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận; Xác

minh, kết luận và kiến nghị việc giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc

thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận khi được giao; Xem xét,

kết luận nội dung tố cáo mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân 21 phường và Thủ

trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận đã giải

quyết nhưng có vi phạm pháp luật; trong trường hợp kết luận việc giải

quyết có vi phạm pháp luật thì kiến nghị người đã giải quyết xem xét giải

quyết lại theo quy định; Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các

quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo của Chủ tịch Ủy

ban nhân dân quận.

Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về

phòng, chống tham nhũng của Ủy ban nhân dân 21 phường và các cơ

quan, đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân quận; Phối hợp

với cơ quan kiểm toán nhà nước, cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhân

43

dân, Tòa án nhân dân trong việc phát hiện hành vi tham nhũng, xử lý

người có hành vi tham nhũng và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật

về kết luận, quyết định của mình trong quá trình thanh tra vụ việc tham

nhũng; Tiến hành xác minh kê khai tài sản, thu nhập theo quy định của

pháp luật về phòng, chống tham nhũng; Kiểm tra, giám sát nội bộ nhằm

ngăn chặn hành vi tham nhũng trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu

nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, giải quyết khiếu nại,

tố cáo và phòng, chống tham nhũng được thực hiện quyền hạn của Thanh

tra quận theo quy định của pháp luật; được yêu cầu cơ quan, đơn vị có

liên quan cử cán bộ, công chức tham gia các Đoàn thanh tra, giải quyết

khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng. Kiến nghị với cơ quan nhà

nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, đình chỉ hoặc hủy bỏ những quy

định trái pháp luật phát hiện qua công tác thanh tra.

Tổ chức ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ; xây dựng hệ thống

thông tin, lưu trữ phục vụ công tác quản lý nhà nước và chuyên môn,

nghiệp vụ của Thanh tra quận. Tổng hợp, thông tin, báo cáo kết quả công

tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng theo

quy định của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa và Thanh tra Thành phố

Hà Nội.

Quản lý tổ chức bộ máy, biên chế, thực hiện chế độ, chính sách, chế

độ đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật, đào tạo và bồi dưỡng về chuyên môn,

nghiệp vụ đối với cán bộ, công chức thuộc phạm vi quản lý của Thanh

tra quận theo quy định của pháp luật và theo phân cấp của Ủy ban nhân

dân quận Đống Đa. Quản lý tài chính, tài sản được giao theo quy định

của pháp luật và phân cấp của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa. Thực

hiện nhiệm vụ khác do Ủy ban nhân dân quận Đống Đa giao và theo quy

định của pháp luật.

44

Chánh Thanh tra quận phụ trách, điều hành các hoạt động của Thanh

tra và phụ trách những công tác trọng tâm. Các Phó Chánh Thanh tra phụ

trách những lĩnh vực công tác được Chánh Thanh tra phân công, trực tiếp

giải quyết các công việc phát sinh.

Khi giải quyết công việc thuộc lĩnh vực mình phụ trách có liên quan

đến nội dung chuyên môn của Phó Chánh Thanh tra khác, Phó Chánh

Thanh tra chủ động bàn bạc thống nhất hướng giải quyết, chỉ trình Chánh

Thanh tra quyết định các vấn đề chưa nhất trí với các Phó Chánh Thanh

tra khác hoặc những vấn đề mới phát sinh mà chưa có chủ trương, kế

hoạch và biện pháp giải quyết.

Trong trường hợp Chánh Thanh tra trực tiếp yêu cầu Thanh tra viên

hoặc chuyên viên giải quyết công việc thuộc phạm vi thẩm quyền của

Phó Chánh Thanh tra, yêu cầu đó được thực hiện nhưng Thanh tra viên

hoặc chuyên viên đó phải báo cáo cho Phó Chánh Thanh tra trực tiếp phụ

trách biết.

2.1.2 Giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021

Đây giai đoạn Quận Đống Đa bước sang khoá XIX, nhiệm kỳ 2016

– 2021. Cũng là khoảng thời gian Nhà nước ta ban hành các văn bản liên

quan đến tổ chức và hoạt động Thanh tra. Trong giai đoạn này, tổ chức

và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa được UBND Quận Đống Đa

quy định như sau:

Thanh tra quận Đống Đa là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân

dân quận Đống Đa. Thanh tra quận Đống Đa có tư cách pháp nhân, có

con dấu riêng; chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác

của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa mà trực tiếp là Chủ tịch Ủy ban nhân

dân quận Đống Đa; đồng thời chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về

nghiệp vụ của Thanh tra Thành phố Hà Nội.

45

Thanh tra quận Đống Đa tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân quận

Đống Đa thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Công tác thanh tra,

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phạm vi quản lý nhà nước của Ủy ban

nhân dân quận Đống Đa; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo

và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.

*Về tổ chức: Trong giai đoạn này tổ chức bộ máy vẫn giống như

nhiệm kỳ trước. Gồm có Chánh Thanh tra, không quá 02 Phó Chánh và

Thanh tra viên, 01 nhân viên hợp đồng phục vụ công tác thanh tra. Nhưng

quy định chi tiết hơn về quyền của Chánh Thanh tra

Cụ thể trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021: Tổng số cán bộ

làm công tác thanh tra là 10 gồm Chánh thanh tra, 02 Phó Chánh thanh

tra và 06 công chức thanh tra và 01 hợp đồng. Về nghiệp vụ thanh tra,

Thanh tra quận có 03 Thanh tra viên chính, 04 Thanh tra viên và 02

chuyên viên Thanh tra.

*Về hoạt động: Tiếp tục duy trì các quy định từ nhiệm kỳ trước, sang

tới nhiệm kỳ mới UBND Quận Đống Đa đã tăng cường hoạt động phối

hợp giữa cơ quan Thanh tra quận Đống Đa với Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc

Quận Đống Đa về hướng dẫn nghiệp vụ công tác cho các Ban Thanh tra

nhân dân 21 phường; Phối hợp giữa cơ quan Thanh tra quận Đống Đa

với Ban Tiếp công dân Quận Đống Đa hướng dẫn Ủy ban nhân dân 21

phường, các cơ quan chuyên môn, đơn vị thuộc quyền quản lý của Ủy

ban nhân dân Quận Đống Đa thực hiện việc tiếp công dân, xử lý đơn.

Hướng dẫn Ủy ban nhân dân 21 phường, các cơ quan chuyên môn, đơn

vị thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa nghiệp vụ

giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Chánh Thanh tra quận Đống Đa phụ trách, điều hành các hoạt động

của Thanh tra và phụ trách những công tác trọng tâm. Các Phó Chánh

46

Thanh tra phụ trách những lĩnh vực công tác được Chánh Thanh tra phân

công, trực tiếp giải quyết các công việc phát sinh, báo cáo Chánh Thanh

tra quận Đống Đa thông qua họp giao ban hoặc đột xuất khi cần thiết.

Khi giải quyết công việc thuộc lĩnh vực mình phụ trách có liên quan

đến nội dung chuyên môn của Phó Chánh Thanh tra khác, Phó Chánh

Thanh tra chủ động bàn bạc thống nhất hướng giải quyết, chỉ trình Chánh

Thanh tra quyết định các vấn đề chưa nhất trí với các Phó Chánh Thanh

tra khác hoặc những vấn đề mới phát sinh mà chưa có chủ trương; kế

hoạch và biện pháp giải quyết.

Trong trường hợp Chánh Thanh tra trực tiếp yêu cầu Thanh tra viên

hoặc chuyên viên giải quyết công việc thuộc phạm vi thẩm quyền của

Phó Chánh Thanh tra, yêu cầu đó được thực hiện nhưng Thanh tra viên

hoặc chuyên viên đó phải báo cáo cho Phó Chánh Thanh tra trực tiếp phụ

trách biết.

2.1.3. Giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 6 năm 2023

Giai đoạn Quận Đống Đa bước sang khoá XX, nhiệm kỳ 2021 –

2026. Trong giai đoạn này, tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa được UBND Quận Đống Đa quy định như sau:

*Về tổ chức: Trong giai đoạn này tổ chức bộ máy vẫn giống như

nhiệm kỳ trước nhưng sô lượng cán bộ thay đổi. Gồm có Chánh Thanh

tra, không quá 02 Phó Chánh và Thanh tra viên, 01 nhân viên hợp đồng

phục vụ công tác thanh tra. Cụ thể: Tổng số cán bộ làm công tác thanh

tra là 11 gồm Chánh thanh tra, 02 Phó Chánh thanh tra và 07 công chức

thanh tra và 01 hợp đồng. Về nghiệp vụ thanh tra, Thanh tra quận có 03

Thanh tra viên chính, 05 Thanh tra viên và 02 chuyên viên Thanh tra.

47

*Về hoạt động: Cơ bản vẫn giống với nhiệm kỳ trước. Theo quy chế

làm việc của Thanh tra quận Đống Đa thì nhiệm vụ, quyền hạn của từng

công chức, thanh tra viên như sau:

Đối với Chánh thanh tra quận: phụ trách chung, chịu trách nhiệm

trước Quận ủy, HĐND, UBND quận và Thanh tra Thành phố Hà Nội về

hoạt động của cơ quan Thanh tra quận và kết quả công tác Thanh tra trên

địa bàn. Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật

Thanh tra năm 2010 và Quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân quận

Đống Đa. Đối với 02 Phó chánh thanh tra, một đồng chí được giao

thường trực tiếp công dân và giải quyết KNTC; phụ trách báo cáo công

tác tiếp dân và giải quyết KNTC; đôn đốc, kiểm tra việc giải quyết đơn

thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của công dân. Tham gia các

đoàn thanh tra, kiểm tra, giám sát của Quận ủy, HĐND, UBND quận.

Giải quyết khiếu nại, tố cáo, tham gia hoặc làm trưởng đoàn thanh tra

hành chính. Phó chánh thanh tra thứ hai phụ trách việc xây dựng kế hoạch

công tác năm, kế hoạch thanh tra, kế hoạch PCTN. Trực tiếp phụ trách

đôn đốc thực hiện các kết luận, quyết định có hiệu lực pháp luật; theo dõi,

tham mưu công tác tổng hợp PCTN; tham gia giải quyết đơn thư khiếu

nại, tố cáo. Tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra, giám sát của Quận ủy,

HĐND, UBND quận hoặc trưởng đoàn thanh tra hành chính. 03 Thanh

tra viên được giao nhiệm vụ chủ yếu tham mưu giải quyết khiếu nại, tố

cáo và xác minh, kết luận các vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân; 01

Thanh tra viên được giao nhiệm vụ chính tham mưu cho Chánh thanh tra

trong lĩnh vực tài chính, tài sản của cơ quan; trực tiếp làm kế toán cơ

quan. Phụ trách tham mưu thanh tra lĩnh vực kinh tế, tài chính, tài sản

kiêm nhiệm Tổ trưởng công đoàn cơ quan Thanh tra; 01 đồng chí chuyên

viên Phụ trách công tác văn phòng; mở sổ theo dõi tổng hợp, phân loại,

48

xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, đề nghị, phản ánh. Chịu trách

nhiệm tham mưu xây dựng báo cáo kết quả công tác tháng, quý, năm;

các báo cáo chuyên đề. Trực tiếp tiếp công dân thường xuyên, đột xuất

vào thứ ba hàng tuần tại trụ sở tiếp công dân quận; 02 đồng chí chuyên

viên được giao phụ trách theo dõi việc thực hiện các kết luận, quyết định

có hiệu lực pháp luật. Tham mưu xây dựng kế hoạch đôn đốc hàng năm

và báo cáo liên quan đến thực hiện các quyết định có hiệu lực pháp luật;

PCTN và cải cách tư pháp. 01 nhân sự hợp đồng được giao tham mưu

trong lĩnh vực thanh tra xây dựng cơ bản; tham gia các vụ việc phối hợp

với các ngành trong lĩnh vực giải quyết đơn thư. Ngoài ra, các công chức,

thanh tra viên, nhân sự hợp đồng cơ quan thanh tra đều phải tham gia

giải quyết đơn thư KNTC, phối hợp tham gia các đoàn kiểm tra, thanh

tra, giám sát của Quận ủy, Hội đồng nhân dân, UBND quận; các đoàn

thanh tra hành chính.

2.2 Đánh giá quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh

tra quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội

2.2.1. Kết quả đã đạt được

Từ năm

Từ năm

Từ năm 2021

Giai đoạn

2011 đến

2016 đến

đến tháng 6

năm 2016

năm 2021

năm 2023

Tổng số cán bộ làm công

11

9

8

tác thanh tra

Các vụ việc Khiếu nại, Tố

cáo thuộc thẩm quyền

97

293

312

Quận Đống Đa

Các vụ việc Khiếu nại, Tố

cáo thuộc thẩm quyền

91

281

304

Quận đã được giải quyết

49

Các vụ việc Khiếu nại, Tố

cáo thuộc thẩm quyền

12

8

Quận tồn sang nhiệm kỳ

tiếp theo

Tổng số cuộc Thanh tra

35

43

13

* Đối với tổ chức của thanh tra quận Đống Đa

Bảng 2.1. Bảng tổng hợp kết quả tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2023

Từ bảng tổng hợp kết quả tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2023, nhận thấy:

Từ khi Luật Thanh tra 2010 bắt đầu có hiệu lực cũng chính là giai

đoạn từ năm 2011 đến năm 2016, số lượng cán bộ thực hiện công tác

thanh tra có 8 người, trong vòng 5 năm Thanh tra quận Đống Đa đã giải

quyết 281/293 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền Quận Đống

Đa đạt tỷ lệ 95%. Tổng số cuộc Thanh tra trong 5 năm là 35 cuộc.

Đến giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021, số lượng đơn thư, vụ việc

đã nhiều lên do liên quan đến việc giải phóng mặt bằng đường Trường

Chinh, cộng thêm việc Nhà nước ta đã bổ sung các văn bản liên quan đến

công tác Thanh tra và để phấn đấu tăng tỷ lệ giải quyết vụ việc khiếu nại,

tố cáo, tăng số cuộc thanh tra cao hơn so với nhiệm kỳ trước. Quận Đống

Đa đã bổ sung thêm 01 cán bộ thực hiện công tác thanh tra, kết quả mang

lại là sau 5 năm Thanh tra quận Đống Đa đã giải quyết 304/312 vụ việc

khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền Quận Đống Đa đạt tỷ lệ 97% và 43

cuộc Thanh tra đã diễn ra. Tỷ lệ giải quyết vụ việc và tổng số cuộc thanh

tra đã cao hơn so với giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016.

Và hiện nay, với giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2026, quận Đống

Đa tiếp tục phấn đấu tăng tỷ lệ giải quyết khiếu nại, tố cáo và số cuộc

thanh tra. Quận Đống Đa đã bổ sung thêm 02 cán bộ thực hiện công tác

50

thanh tra, điều này khiến cho dù mới trải qua nửa nhiệm kỳ, tỷ lệ giải

quyết các vụ việc, tổng số cuộc thanh tra đã đạt được khá cao. Cho thấy

kết quả công tác của Thanh tra quận Đống Đa đang có hiệu quả. Cán bộ

thực hiện công tác thanh tra đã rất nỗ lực để giải quyết các vụ việc dù

gặp nhiều khó khăn trong sự phối hợp với các phòng ban có liên quan

hay trong việc vận động người dân chấp hành đúng quyết định kết luận

thanh tra.

* Đối với tổ chức Thanh tra quận Đống Đa

Qua từng giai đoạn, Quy chế cơ quan Thanh tra Đống Đa cũng quy

định rõ nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể đối với lãnh đạo cơ quan thanh tra

trong quá trình lãnh đạo, điều hành hoạt động cơ quan. Thanh tra quận

Đống Đa đã thường xuyên quan tâm đến công tác củng cố tổ chức bộ

máy thanh tra, xây dựng đội ngũ công chức thanh tra có trình độ năng

lực, xây dựng lập trường tư tưởng chính trị cho công chức, thanh tra viên,

đảng viên; thường xuyên quan tâm đến công tác bồi dưỡng, nâng cao

trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho công chức, chuyên

viên; công chức trong cơ quan đều thực hiện tốt nội dung kỷ luật của

ngành; triển khai sâu rộng tới toàn thể cán bộ Đảng viên Chỉ thị số

345/CT-TTCP ngày 23/02/2012 của Tổng Thanh tra Chính phủ về đẩy

mạnh học tập và làm theo tấm đạo đức Hồ Chí Minh trong ngành Thanh

tra. Công tác đào tạo, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cũng được tập thể

lãnh đạo cơ quan Thanh tra quan tâm. Việc đào tạo bồi dưỡng được tập

trung vào nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, những kiến thức bổ

sung đảm bảo cho công chức có đủ điều kiện, tiêu chuẩn cần thiết để bổ

nhiệm vào ngạch Thanh tra viên. Qua đó đã giúp đội ngũ công chức

Thanh tra quận được củng cố tăng cường theo chiều sâu về chuyên môn,

đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

* Đối với hoạt động Thanh tra quận Đống Đa

51

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên cùng với sự chủ động, tích cực

của lãnh đạo và đội ngũ cán bộ Thanh tra quận Đống Đa, trong những

năm qua, Thanh tra quận Đống Đa đã hoàn thành tốt công tác trên tất cả

các lĩnh vực: quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp dân, giải quyết

khiếu nại, tố cáo; thực hiện quyền thanh tra trực tiếp về kinh tế xã hội và

phòng chống tham nhũng, do vậy đã phục vụ có hiệu quả cho quá trình

phát triển kinh tế xã hội địa phương.

Về thực hiện chức năng quản lý nhà nước về thanh tra: Trong những

năm qua, Thanh tra quận Đống Đa đã có cố gắng chủ động chỉ đạo,

hướng dẫn công tác tổ chức, nghiệp vụ, tuyên truyền giáo dục pháp luật

về thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND phường, các ban ngành

thuộc quản lý của UBND quận Đống Đa trong việc thực hiện các quy

định của pháp luật về công tác thanh tra; Tiếp công dân, giải quyết khiếu

nại tố cáo. Nhờ tăng cường công tác quản lý nhà nước về thanh tra nên

nhận thức và trách nhiệm về công tác thanh tra đã được nâng lên một

bước; chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra từng bước được

củng cố, góp phần quan trọng vào việc đáp ứng yêu cầu quản lý nhà

nước, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của quận Đống Đa.

Về công tác thanh tra, đấu tranh phòng chống tham nhũng: Công tác

thanh tra đấu tranh phòng chống tham nhũng của Thanh tra quận Đống

Đa từng bước đã được thực hiện đạt kết quả. Trước hết, Thanh tra quận

Đống Đa đã chủ động tham mưu cho Quận ủy, UBND quận Đống Đa các

biện pháp để tăng cường công tác phòng chống tham nhũng như: xây

dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến Luật phòng chống tham nhũng; kế

hoạch thanh tra thực hiện Luật phòng chống tham nhũng; tiến hành kiểm

tra việc kê khai tài sản, thu nhập và thực hiện công tác luân chuyển bố

trí cán bộ do Quận ủy, UBND quận Đống Đa quản lí; xây dựng và triển

khai thực hiện Chiến lược Quốc gia về phòng chống tham nhũng. Qua

52

công tác kiểm tra và thanh tra về phòng chống tham nhũng đã kịp thời

chấn chỉnh các thiếu sót, tồn tại cũng như nâng cao nhận thức, tinh thần

trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan trong công tác phòng chống tham

nhũng, đặc biệt xử lí thỏa đáng các trường hợp vi phạm, củng cố lòng tin

trong cán bộ và nhân dân.

Về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo: Công tác tiếp dân

đã được Thanh tra quận Đống Đa tổ chức chu đáo để không chỉ tiếp nhận

những phản ảnh, khiếu nại, tố cáo của công dân mà thông qua công tác

tiếp công dân, Thanh tra quận Đống Đa còn kết hợp, tuyên truyền giải

thích cho công dân về đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà

nước, giúp cho công dân hiểu chính sách pháp luật để bảo vệ quyền, lợi

ích hợp pháp của mình và thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của người

khiếu nại, tố cáo. Công tác giải quyết đơn được Thanh tra quận Đống Đa

thực hiện nghiêm túc theo đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền pháp luật

quy định, không đùn đẩy trách nhiệm hoặc sách nhiễu công dân. Thanh

tra quận Đống Đa trực tiếp thẩm tra, xác minh các đơn khiếu nại, đơn tố

cáo thuộc thẩm quyền của UBND quận và do UBND quận giao. Việc

thẩm tra, xác minh và tham mưu giải quyết của Thanh tra quận Đống Đa

thông qua các kết luận và kiến nghị việc giải quyết đế UBND quận Đống

Đa ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại và quyết định xử lý tố cáo

nhìn chung thận trọng, khách quan và đảm bảo đúng trình tự thủ tục và

quy trình pháp luật quy định, được những người có đơn cho rằng thấu

tình đạt lý và được nhân dân đồng tình ủng hộ. Thanh tra quận Đống Đa

cũng đã xem xét, kết luận nội dung tố cáo mà Chủ tịch UBND phường

đã giải quyết nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kiến nghị với Chủ

tịch UBND phường những nội dung đã giải quyết xem xét lại theo quy

định của pháp luật. Những kiến nghị của Thanh tra quận đều được thực

hiện, thể hiện vai trò của Thanh tra quận trong quản lý nhà nước và uy

53

tín của Thanh tra quận được khẳng định.

Thanh tra quận Đống Đa còn thực hiện việc theo dõi, kiểm tra, đôn

đốc việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại và quyết định xử

lí tố cáo thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND quận Đống Đa. Thanh

tra quận Đống Đa cũng đã xem xét, kết luận nội dung tố cáo mà Chủ tịch

UBND phường đã giải quyết nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kiến

nghị với Chủ tịch UBND phường những nội dung đã giải quyết xem xét

lại theo quy định của pháp luật. Kết quả giải quyết đơn đã khôi phục

quyền và lợi ích hợp pháp cho dân.

2.2.2. Nguyên nhân, hạn chế

* Hạn chế

Bên cạnh những thành tích, kết quả đổi mới trong tổ chức và hoạt

động đã đạt được, qua thực tiễn tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận

- Về cơ cấu tổ chức

Đống Đa còn bộc lộ những hạn chế, bất cập chủ yếu sau đây:

Cán bộ thực hiện công tác thanh tra không đảm bảo về số lượng

người dẫn đến tình trạng tiến độ giải quyết các vụ việc bị chậm, các cuộc

thanh tra ít do một người phải đảm nhiệm nhiều việc ngoài về nghiệp vụ

thanh tra còn phải kiêm làm thêm văn thư, thủ quỹ… Kiêm nhiệm nhiều

công việc mà mức lương không đổi khiến cho cán bộ thực hiện công tác

thanh tra dễ chán nản và có định hướng luân chuyển sang vị trí việc làm

khác ngoài thanh tra. Ngoài ra, công tác đào đạo, quy hoạch, sắp xếp đội

ngũ lãnh đạo Thanh tra quận Đống Đa còn chưa hợp lý như: Chánh

Thanh tra, Thanh tra viên gần như được điều động từ nơi khác đến mà

không qua quá trình bồi dưỡng phát triển trong ngành, vì vậy không động

viên khuyến khích cán bộ công chức trong ngành phấn đấu, không đảm

bảo tính liên tục và phát huy yếu tố kế thừa và kinh nghiệm trong hoạt

54

động quản lý, thanh tra. Mặc dù đội ngũ cán bộ công chức Thanh tra

quận Đống Đa tốt nghiệp đại học có tỷ lệ cao nhưng trình độ lý luận

chính trị phần lớn là trung cấp; trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tin học

còn nhiều hạn chế; hầu hết cán bộ công chức mới chỉ có kiến thức nhất

định ở một lĩnh vực mà chưa được đào tạo để có trình độ tổng hợp, chưa

được quan tâm bồi dưỡng nâng cao thường xuyên về chính trị, tư tưởng,

kiến thức quản lý nhà nước, quản lý kinh tế nên khi gặp những vụ việc

phức tạp nhiều Thanh tra viên thường tỏ ra lúng túng, thiếu chủ động, từ

đó ảnh hưởng tới hiệu quả thanh tra trong thời gian qua. Một số cán bộ,

thanh tra viên bản lĩnh chưa cao, còn ngại va chạm, thậm chí nể nang khi

thanh tra. Do vậy, có những cuộc thanh tra đạt hiệu quả không cao, làm

ảnh hưởng tới vị trí, vai trò của thanh tra cũng như uy tín của Thanh tra

- Về hoạt động thanh tra

quận Đống Đa.

Việc lập kế hoạch thanh tra chỉ căn cứ vào sự chỉ đạo của Thanh tra

Thành phố Hà Nội, Quận ủy Đống Đa, UBND quận Đống Đa là chủ yếu,

còn việc chủ động đề xuất, tham mưu của Thanh tra quận Đống Đa đảm

bảo sát thực tiễn tại quận Đống Đa còn hạn chế. Do đó, có những cơ

quan đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp của UBND quận Đống

Đa có dấu hiệu vi phạm pháp luật nhưng thông qua các phương tiện

thông tin đại chúng, đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân được phát

hiện và xử lý trong khi Thanh tra quận Đống Đa không phát hiện và tổ

chức thanh tra dẫn tới vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Đối với các cuộc thanh tra cần sự phối hợp của nhiều phòng, ban thì

các thành viên được trưng tập thường không tập trung thực hiện tốt các

nhiệm vụ do trưởng đoàn phân công vì bị chi phối bởi hoạt động riêng

của phòng; khiến cho kết luận thanh tra chưa được đánh giá triệt để, đúng

55

bản chất, thực tế hoạt động của đối tượng thanh tra.

Một số cuộc thanh tra còn chưa đảm bảo thời gian theo quy định,

hàng năm vẫn các cuộc thanh tra bị quá thời hạn do chất lượng chưa sâu,

chưa đạt mục đích. Khiến cho công dân tiếp tục khiếu kiện, tiếp tố lên

các cấp trên.

Cơ sở vật chất tại Thanh tra quận Đống Đa còn hạn chế như: máy

tính đã cũ, phần mềm máy tính còn thấp; máy photo đã từ lâu, thường

xuyên hỏng, trục trặc; máy in chưa cấp đủ cho số lượng cán bộ thực hiện

công tác thanh tra.

* Nguyên nhân

Thứ nhất, do quy định của luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn

thi hành thì biên chế công chức của Thanh tra quận được giao trên cơ sở

vị trí việc làm, gắn với chức năng, nhiệm vụ, phạm vi hoạt động và nằm

trong tổng biên chế công chức của quận được cấp có thẩm quyền giao.

Nhưng không nêu là có bao nhiêu biên chế cụ thể, nhất là những quận ở

các thành phố đặc thù như Hà Nội. Như vậy, biên chế của Thanh tra quận

Đống Đa là do Chủ tịch UBND quận Đống Đa quyết định nhân sự đang

mang nặng tính cảm tính của Chủ tịch UBND quận Đống Đa, trong khi

thực trạng thanh tra quận Đống Đa là số lượng biên chế ít và số lượng

công việc lớn. Đây là một cản trở rất lớn cho hoạt động thanh tra.

Thứ hai, sự phối hợp giữa cơ quan Thanh tra quận Đống Đa với các

phòng ban, ngành thuộc quận Đống Đa chưa được lãnh đạo quận Đống

Đa chỉ đạo sát sao, chưa quy định cụ thể về quy trình phối hợp giữa cơ

quan Thanh tra quận Đống Đa với các phòng, ban thuộc quận Đống Đa.

Thứ ba, việc xây dựng kế hoạch thanh tra còn bị động, chưa phát huy

vai trò chủ động xác định đối tượng thanh tra của cơ quan Thanh tra

quận. Do còn phải có sự phê duyệt của Chủ tịch UBND quận Đống Đa

nên đa phần các đối tượng thanh tra trong kế hoạch thanh tra đều có sự

56

định hướng của lãnh đạo UBND quận Đống Đa.

Thứ tư, năng lực của cán bộ làm công tác thanh tra còn hạn chế, thiếu

kinh nghiệm thực tiễn. Chủ yếu từ ngành khác chuyển sang nên chưa

được đào tạo bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ thanh tra.

Thứ năm, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra còn

lỗi thời, không đáp ứng được việc soạn thảo văn bản, tra cứu thông tin,

in ấn photo tài liệu.

Thứ sáu, việc thực hiện Kết luận thanh tra của một số người dân còn

thấp do mang trong mình tư duy bảo thủ, không chấp hành theo quyết

định, tiếp tục khiếu kiện lên các cấp trên với mục đích tranhh giành phần

hơn về mình dù cho Thanh tra quận Đống Đa đã giải quyết theo đúng

luật định.

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình đổi mới tổ chức và hoạt

động của thanh tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội

Định hướng phát triển của quận Đống Đa trong thời gian tới là tập

trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư của quận Đống Đa.

Đôn đốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thi công, giải

ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, đặc biệt dự án trọng điểm. Tăng cường

công tác quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng; đẩy mạnh công tác giải

phóng mặt bằng và triển khai thực hiện các dự án, tập trung vào các dự

án trọng điểm theo chỉ đạo của Thành phố Hà Nội và các công trình phục

vụ đời sống dân sinh. Tiếp tục triển khai quyết liệt việc ra quân duy trì

trật tự kỷ cương đô thị; tích cực duy trì công tác vệ sinh môi trường, chỉnh

trang các tuyến phố. Triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 09-

CT/QU ngày 01/9/2021 của Quận ủy Đống Đa về tăng cường lãnh đạo

chỉ đạo trong công tác quản lý trật tự văn minh đô thị, chỉnh trang đồng

bộ các tuyến phố trên địa bàn Quận Đống Đa.

57

Quan tâm phát triển các lĩnh vực văn hóa - xã hội. Chăm lo nâng cao

đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, giải quyết những vấn đề bức

thiết; bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo. Đẩy mạnh cải cách hành chính

theo hướng công khai, minh bạch; tiếp tục tăng tỷ lệ các dịch vụ công

trực tuyến mức độ 4 đảm bảo thực chất. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền

pháp luật và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân địa bàn quận

Đống Đa.

Tập trung sắp xếp bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tăng

cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, thái độ, trách nhiệm phục vụ Nhân

dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ

công chức, viên chức có năng lực, kiến thức đa dang để hoàn thành tốt

nhiệm vụ được giao.

Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng.

Làm tốt công tác định hướng dư luận Nhân dân, nhất là những địa bàn

tiềm ẩn vấn đề phức tạp, nhạy cảm. Chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền

và tổ chức các hoạt động thiết thực kỷ niệm các sự kiện, các ngày lễ lớn

của Thủ đô và Đất nước Tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết 35-NQ/TW

của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu

tranh phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch trong tình hình

mới.

Với định hướng trên, đã ảnh hướng tới quá trình đổi mới tổ chức

và hoạt động Thanh tra quận Đống Đa.

2.3.1 Yếu tố chính trị - pháp lý

Để cơ quan Thanh tra quận Đống Đa cũng như hoạt động thanh tra

hoạt động hiệu quả phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố chính trị - pháp lý, thể

hiện bằng việc sự quan tâm, sâu sát, sự định hướng lãnh đạo, chỉ đạo của

Quận uỷ Đống Đa, sự điều hành của UBND quận Đống Đa; nếu sự lãnh

58

đạo, điều hành đối với công tác thanh tra tốt, quan tâm, tạo điều kiện cho

công tác này, đảm bảo sự khách quan, độc lập thì hiệu quả của hoạt động

thanh tra sẽ được nâng cao, nếu không sẽ ngược lại. Mặt khác, để tiến

hành hoạt động thanh tra, thanh tra quận phải căn cứ vào những trình tự,

thủ tục do pháp luật quy định, đồng thời căn cứ vào yêu cầu công tác

quản lý, các quy định pháp luật khác để đưa ra những kiến nghị hoặc xử

lý các hành vi vi phạm, do vậy đòi hỏi các quy định pháp luật về thanh

tra phải có sự phù hợp, chặt chẽ và đầy đủ. Trên thực tế, chúng ta thấy

rằng, hệ thống các quy định pháp luật về thanh tra thời gian gần đây ngày

càng được đổi mới nhằm đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, song cũng

chính là nhằm bảo đảm tính đặc thù của công tác thanh tra. Ngoài tác

động từ các quy định pháp luật về thanh tra (các quy định liên quan tới

thẩm quyền, trình tự thủ tục tiến hành hoạt động thanh tra) thì các quy

định pháp luật về nội dung (pháp luật về tài chính, giáo dục, đất đai...)

cũng có ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động thanh tra. Điều này được minh

chứng qua một số trường hợp khi xử lý kiến nghị của cơ quan thanh tra

đã gặp phải vướng mắc do pháp luật chưa có những chế tài cụ thể, chưa

quy định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình

quản lý. Như vậy, cơ sở chính trị - pháp lý cho hoạt động thanh tra hay

những quy định pháp luật về thanh tra nói riêng và pháp luật nói chung

đóng vai trò quan trọng và là yếu tố tác động trực tiếp, có ảnh hướng lớn

tới chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra quận Đống Đa.

2.3.2 Yếu tố về tổ chức - cán bộ

Thực tế cho thấy, Thanh tra có vị trí, vai trò rất lớn trong quản lý nhà

nước, tuy nhiên để thực hiện được điều này thì công tác tổ chức - cán bộ

phải được làm tốt. Một bộ máy thanh tra tổ chức hợp lý, tinh gọn có sự

59

phân công quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng, cụ thể; quy định sự phối

hợp nhịp nhàng sẽ là điều kiện đảm bảo cho việc thực hiện tốt hoạt động

thanh tra và ngược lại, nếu tổ chức thanh tra thiết kế không hợp lý, thiếu

tính liên kết, không rõ về vai trò vị trí, không thể hiện tính minh bạch về

nhiệm vụ quyền hạn, khi đó nó sẽ là rào cản cho sự linh hoạt và tính trách

nhiệm trong hoạt động thanh tra. Điều này đòi hỏi việc tổ chức hoạt động

của Thanh tra quận Đống Đa phải bám sát luật Thanh tra, phải xác định

được đúng số lượng, chỉ tiêu biên chế trong mỗi cấp, mỗi cơ quan thanh

tra tuỳ thuộc vào yêu cầu, tình hình thực tế của đơn vị. Sinh thời Chủ tịch

Hồ Chí Minh từng dạy: Cán bộ là gốc của công việc. cán bộ nào, phong

trào ấy. Đối với ngành thanh tra, Người cũng căn dặn: “Cán bộ thanh tra

như cái gương cho người ta soi mặt, gương mờ thì không soi được”. Điều

này thể hiện, là người cán bộ Thanh tra phải không ngừng tu dưỡng, rèn

luyện để trở thành cán bộ tốt, góp phần nâng cao vị thế, vai trò của ngành

thanh tra. Vì vậy, Thanh tra quận Đống Đa cần có một đội ngũ cán bộ,

công chức, thanh tra viên có trình độ, năng lực, trách nhiệm, đạo đức tốt

và có kinh nghiệm thực tiễn. Khi công tác cán bộ không được làm tốt, bố

trí không đủ biên chế, nhiều lao động hợp đồng, công chức thanh tra là

những người không am hiểu pháp luật hoặc lĩnh vực phụ trách sẽ khiến

cho hoạt động thanh tra gặp rất nhiều khó khăn, hiệu quả thấp.

2.3.3 Yếu tố về kinh tế - cơ sở vật chất

Tại quận Đống Đa, muốn công tác thanh tra được hoạt động đạt hiệu

quả chất lượng hơn thì yếu tố kinh tế - cơ sở vật chất có tác động rất lớn.

Khi cơ sở vật chất không theo kịp sự phát triển của xã hội thì không thể

có hoạt động thanh tra đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của công tác quản

lý và của xã hội. Yếu tố kinh tế, cơ sở vật chất cho hoạt động thanh tra

bao gồm từ trụ sở làm việc, tài sản, trang thiết bị làm việc, các vật tư, đồ

dùng phục vụ tác nghiệp trong hoạt động thanh tra, giải quyết đơn thư

60

như: bàn, ghế, máy vi tính, máy in…đây là các trang thiết bị cần thiết

nhằm giúp cán bộ, công chức, thanh tra viên tác nghiệp, hoạt động được

tốt hơn. Trong thực tế, tại Thanh tra quận Đống Đa máy tính được cấp

cho mỗi cán bộ, thanh tra viên đều đã lỗi thời xử lý văn bản chậm, máy

photo đã cũ thường xuyên gặp sự cố như kẹt giấy hỏng máy làm cho việc

in tài liệu gặp khó khăn... Ngoài ra, yếu tố kinh tế còn thể hiện ở chế độ

tiền lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, nhằm

bảo đảm cho cuộc sống của cán bộ, công chức và gia đình của người làm

công tác thanh tra được ở mức trung bình khá của xã hội trở lên, giúp cán

bộ thanh tra yên tâm công tác, hạn chế tiêu cực trong quá trình hoạt động.

Ngoài ra, công tác khen thưởng, động viên cũng có ý nghĩa lớn nhằm

giúp cho cán bộ trong ngành nói chung và thanh tra quận nói riêng thêm

yêu, gắn bó và hăng say, trách nhiệm khi làm việc.

2.3.4 Yếu tố văn hoá – xã hội

Thực tiễn cho thấy, các yếu tố về tổ chức dân cư, truyền thống, thói

quen, phong tục tập quán, tín ngưỡng tôn giáo… đã ảnh hưởng lớn đến

quá trình thực hiện pháp luật của cán bộ, công chức và người dân, đây là

yếu tố trực tiếp tác động đến hoạt động của các cơ quan thanh tra đặc biệt

là cơ quan thanh tra quận là cấp gần cơ sở, chịu tác động của văn hoá, tập

quán, thói quen của nhân dân địa phương. Về tổ chức dân cư đã hình

thành và tồn tại từ rất lâu đời trên cơ sở sự liên kết rất chặt chẽ của quan

hệ huyết thống, họ hàng từ đó hình thành những thói quen chưa mang tính

ý thức xã hội cao như sống dựa nhiều vào quy phạm đạo đức, phong tục,

tập tục, quy ước của dòng họ, địa phương… những thói quen này làm

cản trở việc tuân thủ pháp luật của cán bộ, công chức và người dân, làm

hạn chế hoạt động của thanh tra viên và cán bộ cơ quan thanh tra khi

thực thi nhiệm vụ. Về lối sống, yếu tố tâm lý của người dân Việt Nam

thường bảo thủ, cách tư duy thường mang tính manh mún, cắt xẻ, chắp

61

vá, thiếu tính năng động, thói quen bắt chước… đã tạo thành tư duy và

hành động, cách thức của cán bộ, công chức, của người dân là thường

làm việc xuất phát từ lợi ích cá nhân, dễ nảy sinh hành hành động tuỳ

tiện, vi phạm pháp luật do vậy đã khiến cho hoạt động thanh tra, giải

quyết đơn thư thêm phức tạp. Đối với quận Đống Đa, vẫn tồn tại một số

người dân sinh sống tại nơi đây vẫn sống theo phong tục cũ từ đời trước

truyền lại nên mang trong mình tư duy bảo thủ, cố chấp. Đặc biệt, trong

vấn đề liên quan đến tranh chấp đất đai. Tư duy ấy, khiến cho người dân

cố tình không chấp hành kết luận thanh tra, tiếp tục khiếu kiện lên các

cấp để giành phần hơn về mình dù cho Thanh tra quận đã giải quyết theo

đúng pháp luật hiện hành khiến cho công tác thanh tra gặp nhiều trở ngại.

Ngoài ra, còn hiện tượng một số người dân từ nơi khác chuyển đến sinh

sống tại quận Đống Đa vẫn sống theo thói quen ở nơi ở cũ, không hoà

nhập với cuộc sống nơi đây dẫn đến những vụ tố cáo không đáng có giữa

người mới đến và người cũ.

62

Tiểu kết chương 2

Qua nghiên cứu thực trạng đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh

tra quận Đống Đa từ năm 2011 đến nay, nhận thấy tỷ lệ giải quyết đơn

thư của cơ quan Thanh tra quận Đống Đa đều đạt từ 95% trở lên, các

cuộc thanh tra được tổ chức nhiều hơn, các biện pháp phòng chống tham

nhũng được triển khai đồng bộ, đúng quy định, trên địa bàn quận Đống

Đa không xảy ra vụ án tham nhũng nào nghiệm trọng, cho thấy sự quyết

tâm phấn đấu của Thanh tra quận Đống Đa trong công tác thanh tra.

Thanh tra quận Đống Đa đã thường xuyên quan tâm đến công tác

củng cố tổ chức bộ máy thanh tra, xây dựng đội ngũ công chức thanh tra

có trình độ năng lực. Hoàn thành tốt công tác trên tất cả các lĩnh vực:

quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố

cáo; thực hiện quyền thanh tra trực tiếp về kinh tế xã hội và phòng chống

tham nhũng, do vậy đã phục vụ có hiệu quả cho quá trình phát triển kinh

tế xã hội địa phương.

Song bên cạnh đó, đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa vẫn còn những hạn chế nhất định do quy định của luật Thanh

tra và các văn bản hướng dẫn thi hành về biên chế công chức của Thanh

tra quận; Sự phối hợp giữa cơ quan Thanh tra quận Đống Đa với các

phòng ban, ngành thuộc quận Đống Đa; Việc chủ động xây dựng kế

hoạch thanh tra của cơ quan Thanh tra quận Đống Đa; Năng lực của cán

bộ làm công tác thanh tra còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm thực tiễn và cơ

sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra; Ý thức chấp hành

Kết luận thanh tra ở một số người dân; cơ sở vật chất đã xuống cấp.

Từ những nguyên nhân, hạn chế trên và thực tế hiện nay Luật Thanh

tra 2022 đã được ban hành, có hiệu lực từ ngày 01/7/2023, trong thời

63

gian tới Thanh tra quận Đống Đa cần có sự đổi mới để nâng cao tổ chức,

hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa sao cho phù hợp với pháp luật,

thực tế.

64

Chương 3

QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ

HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ

HÀ NỘI

3.1 Quan điểm tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh

tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội

3.1.1 Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan

điểm của Đảng, Nhà nước về công tác thanh tra

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới công tác

Thanh tra, tại hội nghị tổng kết năm 1960, Người căn dặn “Các cơ quan

thanh tra Nhà nước chẳng những kiểm tra chống lãng phí, tham ô mà

còn phải chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh để giúp các cơ quan Nhà

nước cải tiến công tác, giữ gìn kỷ luật, thực hành dân chủ, góp phần

củng cố bộ máy Nhà nước. Về công tác xét các việc khiếu nại, tố giác,

nhiệm vụ các ban thanh tra là phải làm cho nghiêm chỉnh, cho kịp thời,

làm sớm chừng nào hay chừng ấy.”

Đồng thời, để làm rõ vị trí, vai trò của thanh tra, Chủ tịch Hồ Chí

Minh còn ví Thanh tra như là tai mắt của trên, là người bạn của dưới.

Người nói “Có thể nói, cán bộ thanh tra là tai, mắt của Đảng và Chính

phủ, tai mắt có sáng suốt thì người mới sáng suốt”. Còn đối với dưới,

Người cho rằng “thanh tra không phải chỉ đi xem địa phương thực hiện

nghị quyết, chỉ thị thế nào. Nếu họ làm sai hay gặp khó khăn, còn giúp

đỡ họ làm cho đúng với nghị quyết, chỉ thị trên đưa xuống”. Từ tư tưởng

của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã là cơ sở lý luận quan trọng, ý nghĩa để

ngành Thanh tra kiện toàn tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Cùng với tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, việc đổi mới tổ chức,

hoạt động thanh tra hiện nay còn cần phải quán triệt các quan điểm của

Đảng về công tác thanh tra. Để tổ chức Thanh tra phù hợp với tình hình

65

mới, Đảng ta xác định phải “Cơ cấu lại các cơ quan trong hệ thống hành

chính nhà nước các cấp… phân cấp mạnh cho cấp dưới gắn với hướng

dẫn và thực hiện thanh tra, kiểm tra của cấp trên”; Nghị quyết số

48/2005/NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây

dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định

hướng đến năm 2020 đã nêu: “Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt

động thanh tra, kiểm tra, bảo đảm mọi hoạt động quản lý nhà nước đều

chịu sự thanh tra, kiểm tra của Chính phủ”. Các yêu cầu trên cần phải

được thể chế thành lộ trình, bước đi thích hợp trong một chiến lược tổng

thể về phát triển ngành Thanh tra. Nhằm cụ thể hóa các chủ trương, nghị

quyết của Đảng về công tác Thanh tra, ngày 08/12/2015, Thủ tướng

Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2213/QĐ-TTg về chiến lược phát

triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030[15], với

quan điểm là “Xây dựng cơ quan thanh tra nhà nước có thực quyền, hoạt

động có hiệu lực, hiệu quả dựa trên nguyên tắc khách quan, công bằng

và từng bước được đổi mới phù hợp với yêu cầu xây dựng nhà nước

pháp quyền, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN trong

điều kiện hội nhập hiện nay.” Từ đó đã đề ra mục tiêu là “Xác lập địa vị

pháp lý của các cơ quan thanh tra phù hợp với chức năng, nhiệm vụ,

quyền hạn về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC và PCTN; tăng

cường tính tập trung, thống nhất, chủ động và tự chịu trách nhiệm trong

tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra; xây dựng ngành Thanh tra,

đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thanh tra chuyên nghiệp, trách

nhiệm, kỷ cương, liêm chính …”

3.1.2. Quan điểm xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa

của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân

Nội dung này đã được Hiến pháp năm 2013[8] khẳng định: “Nhà

nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là nhà nước pháp quyền XHCN của

66

nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam

do nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà

nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và

đội ngũ trí thức…” (Điều 2). Điều 96, Hiến pháp 2013[8], quy định về

nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ: “tổ chức công tác thanh tra, kiểm

tra, giải quyết KNTC, phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong bộ máy

nhà nước”. Như vậy, trong quá trình đổi mới tổ chức, hoạt động thanh

tra hiện nay trong đó có thanh tra quận cần phải quán triệt quan điểm

xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thanh tra với vai trò

giúp Chính phủ thực hiện kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua việc

thanh tra, giải quyết KNTC, PCTN trong cả bộ máy Nhà nước, là một

trong những yếu tố bảo vệ pháp luật, góp phần xây dựng lên Nhà nước

pháp quyền.

3.1.3 Đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận gắn với

việc tiếp tục cải cách nền hành chính Nhà nước, phù hợp với chức

năng quản lý Nhà nước trong điều kiện mới

Hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa là một bộ phận, một khâu

quản lý nhà nước của UBND quận Đống Đa, thông qua thanh tra, UBND

quận Đống Đa xem xét lại các quyết định hành chính, hành vi hành chính

của mình thực hiện có hợp Hiến, hợp pháp không; tìm ra và có hướng giải

quyết những khó khăn, vướng mắc nảy sinh; xử lý những vi phạm, lệch

lạc trong quá trình triển khai, thực hiện chính sách, pháp luật. Mặt khác,

qua công tác thanh tra, UBND quận Đống Đa cũng phát hiện những bất

cập, thiếu sót, thậm chí là sai lầm trong quản lý, những vấn đề mới nảy

sinh để bổ sung, điều chỉnh, hoàn thiện trong chỉ đạo, điều hành nhằm

nâng cao hơn hiệu lực, hiệu quả quản lý.

67

3.1.4. Đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận là một yêu

cầu cấp thiết nhưng không nóng vội mà phải theo lộ trình cụ thể, từng

bước vững chắc phù hợp với đổi mới hệ thống chính trị đáp ứng yêu

cầu nâng cao hiệu lực hoạt động của bộ máy nhà nước, phòng chống

tham nhũng và hội nhập quốc tế hiện nay.

Cùng với chương trình tổng quan về cải cách hành chính mà chủ yếu

trên các mặt: Cải cách thể chế, cải cách bộ máy hành chính và cải cách

hệ thống công vụ; thì cải cách tổ chức, hoạt động thanh tra hiện nay đã trở

thành nhu cầu không thể thiếu. Tuy nhiên, để đổi mới một cách căn bản,

toàn diện phải được dựa trên đổi mới từng phần; không nóng vội, mà là

thực hiện đến đâu, chắc đến đó. Với những nhiệm vụ thiết thực, trước mắt

Thanh tra quận cần thực hiện đầy đủ, có kế hoạch từng bước theo kế

hoạch của UBND quận, phù hợp với nội dung đổi mới và cải cách hành

chính chung của Chính phủ, chuẩn bị về nhân sự, cơ cấu tổ chức, lực

lượng. Đặc biệt cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi pháp luật

về thanh tra đồng thời hướng dư luận rộng rãi, nhất trí, đồng tình với chủ

trương, biện pháp và cách đổi mới chung của quận và của Thanh tra quận;

Xây dựng nhiều đề tài khoa học, tranh thủ được nhiều quan điểm đổi mới

của các nhà khoa học và các cơ quan, tổ chức nhất là các cơ quan có chức

năng bảo vệ pháp luật, pháp chế. Khi có chủ trương đổi mới của Đảng,

Nhà nước và của Quận ủy, UBND quận cần có kế hoạch thực hiện ngay.

Từng bước tổ chức thực hiện chắc chắn, bám sát yêu cầu nhiệm vụ đặt ra

trong cải cách hành chính quốc gia, cải cách hành chính của quận. Thanh

tra quận cần nhận thức đúng tầm quan trọng về sự đổi mới để không

ngừng và thường xuyên đổi mới về tổ chức, về lề lối làm việc, thực thi

nhiệm vụ chuyên môn đạt kết quả cao. Cũng chính vì vậy, chủ trương và

68

biện pháp đổi mới thanh tra cũng không thể đứng ngoài mục đích tăng

cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

3.2. Các giải pháp tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh

tra Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Thanh tra quận

Đống Đa là hoàn toàn phù hợp với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ

Chí Minh về thanh tra và phù hợp với nguyên tắc tổ chức và hoạt động

của bộ máy nhà nước ta được quy định tại Hiến pháp 2013. Sự lãnh đạo,

chỉ đạo của cấp ủy đảng và chính quyền có ý nghĩa quyết định đến hiệu

lực, hiệu quả hoạt động của công tác thanh tra nói chung và hoạt động

của Thanh tra quận Đống Đa nói riêng. Do vậy, trách nhiệm của Đảng

và Chính quyền quận Đống Đa phải trực tiếp kiểm tra, thanh tra và lãnh

đạo, chỉ đạo công tác thanh tra. Về vấn đề này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã

khẳng định tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc ngày 19/4/1957:

Công tác thanh tra là rất quan trọng, “vì vậy các cấp chính quyền cũng

như Đảng phải giúp đỡ cho cán bộ thanh tra làm tròn nhiệm vụ đó”.

Thực tế trong những năm qua Thanh tra quận Đống Đa chỉ hoàn

thành tốt nhiệm vụ khi có sự lãnh đạo kiểm tra thường xuyên của Quận

ủy, UBND quận Đống Đa. Mặt khác, Quận ủy Đống Đa phải thường

xuyên quan tâm, giúp đỡ và yêu cầu Thanh tra quận Đống Đa làm tròn

nhiệm vụ. Hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa là để phục vụ sự lãnh

đạo của Quận ủy và sự quản lý của Nhà nước của UBND quận Đống

Đa. Sự quan tâm của Quận ủy và UBND quận Đống Đa đối với Thanh

tra quận Đống Đa phải được thể hiện ở việc tăng cường cán bộ cả về số

lượng, chất lượng và củng cố tổ chức của Thanh tra quận Đống Đa. Quận

ủy, UBND quận Đống Đa phải quan tâm đến việc thực hiện và chỉ đạo

69

thực hiện các kết luận, kiến nghị của Thanh tra quận Đống Đa. Thanh

tra quận Đống Đa là công cụ, là “tai, mắt” của Quận ủy, UBND quận

Đống Đa cho nên hiệu lực, hiệu quả của Thanh tra quận Đống Đa phụ

thuộc rất nhiều vào việc Quận ủy, UBND quận Đống Đa có quan tâm

đến việc thực hiện và chỉ đạo thựchiện các kết luận, kiến nghị của Thanh

tra quận hay không. Nếu như các kết luận, kiến nghị của Thanh tra quận

Đống Đa không được các cấp ủy và chính quyền các cấp quan tâm, thực

hiện thì ý nghĩa, vai trò của thanh tra bị ảnh hưởng, uy tín của Thanh tra

quận Đống Đa cũng sẽ giảm sút và nói chung hoạt động của Thanh tra

quận Đống Đa sẽ kém hiệu lực và hiệu quả. Tăng cường sự lãnh đạo của

Đảng đối với công tác thanh tra còn đòi hỏi chính sự tăng cường lãnh đạo

của Đảng bộ Thanh tra quận Đống Đa. Việc Đảng bộ quận Đống Đa làm

tốt công tác chính trị tư tưởng, công tác tổ chức cán bộ, công tác kiểm

tra giám sát và công tác dân vận trong cơ quan Thanh tra quận Đống Đa

là nhân tố giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tham mưu cho Quận

ủy, UBND quận Đống Đa các biện pháp lãnh đạo chỉ đạo công tác thanh

tra trong toàn quận Đống Đa, đảm bảo thắng lợi các cuộc thanh tra do

Thanh tra quận Đống Đa tiến hành cũng như công tác thẩm tra, xác minh

chính xác các vụ việc được UBND quận Đống Đa giao để tham mưu đề

xuất giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Đây là một trong những yếu tố

quyết định đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Thanh tra quận Đống

Đa.

- Hoàn thiện các văn bản pháp luật về Thanh tra quận Đống Đa. Pháp

luật chính là cơ sở pháp lý hình thành tổ chức, bộ máy và chức năng

nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra quận. Hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa không thể nằm ngoài sự điều chỉnh của pháp luật. Do vậy, để

70

tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống

Đa, cần tiến hành sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản về tổ chức và

hoạt động của thanh tra quận Đống Đa theo Luật Thanh tra 2022, có hiệu

lực từ ngày 01/7/2023. Quy định rõ số lượng biên chế của Thanh tra

quận Đống Đa. Ban hành quy trình phối hợp giữa cơ quan Thanh tra

quận Đống Đa với các phòng ban thuộc quận Đống Đa, nêu cụ thể trách

nhiệm mà các phòng, ban thuộc quận Đống Đa khi phối hợp với cơ quan

Thanh tra quận Đống Đa phải chịu trong khi Kết luận thanh tra được ban

hành và thực hiện.

- Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo

dục pháp luật, quán triệt các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà

nước về công tác thanh tra, khiếu nại, tố cáo và đấu tranh phòng chống

tham nhũng. Cần tập trung tuyên truyền giáo dục về quyền, nghĩa vụ của

các tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra; quyền và trách nhiệm của

các cơ quan Thanh tra, các Đoàn thanh tra trong công tác thanh tra. Chú

trọng đến các đối tượng là cán bộ, công chức, trong đó có cán bộ chủ

chốt thông qua các hội nghị, toạ đàm, trao đổi công tác, nghiệp vụ nhằm

nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, người đứng

đầu cơ quan, đơn vị, công chức và người lao động về công tác thanh tra,

khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng. Ngoài ra cũng cần chú ý

đến việc tuyên truyền để Nhân dân tham gia thực hiện việc giám sát, phản

ánh tới các cơ quan có thẩm quyền các vi phạm trong hoạt động của các

cơ quan thanh tra và việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định

xử lý về thanh tra.

- Xây dựng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác thanh tra tại quận

Đống Đa chất lượng. Những cán bộ được điều động công tác tại cơ quan

Thanh tra quận Đống Đa cần phải được đào tạo bồi dưỡng chuyên sâu

71

về thanh tra trước khi được điều động đến cơ quan thanh tra làm việc,

tránh trường hợp cán bộ thực hiện công tác thanh tra chỉ có kiến thức

chuyên sâu vào một lĩnh vực nào đó. Ngoài việc thúc đẩy các cán bộ

thực hiện công tác thanh tra tham gia các lớp đào tạo bồi dưỡng nghiệp

vụ về thanh tra, cần đổi mới công tác đánh giá cán bộ hàng năm, nâng

cao tinh thần tự phê bình và phê bình, đánh giá trên cơ sở chú trọng đến

kết quả, hiệu quả công việc được giao, khen thưởng, khen thưởng kịp

thời các cá nhân có thành tích và xử lý nghiêm các cá nhân có vi phạm,

coi trọng việc tổng kết hàng năm để chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và đề

- Đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả hoạt động

ra các biện pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả công tác thanh tra.

Về công tác thanh tra: Trong hoạt động thanh tra cần đảm bảo thời

hạn thanh tra, thực tế thời gian qua, Thanh tra quận Đống Đa hàng năm

vẫn còn những cuộc thanh tra phải gia hạn hoặc kéo dài không đúng kế

hoạch, điều này gây khó khăn cho đối tượng thanh tra, phần nào làm giảm

uy tín của Thanh tra quận Đống Đa. Chất lượng các kết luận thanh tra

cũng cần nâng cao, đồng thời phải tăng thực quyền cho cơ quan Thanh

tra quận Đống Đa trong chỉ đạo thực hiện kết luận, quyết định xử lý sau

thanh tra. Bởi, nhiều kết luận thanh tra khi ban hành không được thực

hiện triệt để cũng là do chất lượng chưa đánh giá đúng thực tế đối tượng

thanh tra. Tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm của thủ trưởng các

cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra,

tiếp công dân giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng,

qua đó phát hiện, xử lý vi phạm và kịp thời chấn chỉnh công tác quản lý,

nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị,

về công tác thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.

72

Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin

trong các hoạt động thanh tra để nâng cao hiệu quả, chất lượng các cuộc

thanh tra, rút ngắn thời gian thanh tra trực tiếp tại đơn vị, từ đó tiết kiệm

được thời gian, kinh phí của cơ quan thanh tra, đồng thời giảm bớt phiền

phức cho các tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra. Thực hiện nghiêm

túc quy chế, quy trình trong hoạt động thanh tra, đổi mới tư duy, phương

thức, phương pháp thanh tra, chú trọng trong việc phát hiện sơ hở trong

cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi bổ sung kịp thời, phát hiện sai

phạm có dấu hiệu tội phạm, hành vi tham nhũng để chuyển cơ quan điều

tra, thực hiện tốt quy định văn hóa ứng xử trong hoạt động thanh tra, xử

lý nghiêm các vi phạm của các thành viên trong hoạt động thanh tra.

Về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo: Cần nâng cao hơn chất

lượng tham mưu giải quyết đơn thư KNTC của thanh tra quận Đống Đa,

thời gian qua, Thanh tra quận Đống Đa đã tích cực tham mưu cho Chủ

tịch UBND quận Đống Đa trong lĩnh vực này, tuy nhiên vẫn còn những

vụ việc khi công dân tiếp khiếu, tiếp tố lên Thành phố Hà Nội thì bị hủy

toàn bộ hoặc một phần; có vụ việc không giải quyết triệt để dẫn tới công

dân đơn thư khiếu nại vượt cấp lên trên, gây phức tạp tình hình địa

phương. Việc giải quyết đơn thư KNTC phải đảm bảo tính kịp thời, dứt

điểm, tập trung rà soát các vụ việc tồn đọng phức tạp, kéo dài, tránh tình

trạng đơn thư gửi vượt cấp lên Thành phố và Trung ương; trong quá

trình giải quyết đơn thư, cần làm tốt việc tuyên truyền, giải thích pháp

luật để nhân dân hiểu pháp luật và chính sách của nhà nước, tránh tình

trạng đơn thư do không hiểu biết pháp luật. UBND quận Đống Đa tăng

cường chỉ đạo Ban tiếp công dân quận Đống Đa phối hợp với Thanh tra

quận Đống Đa làm tốt công tác phân loại, xử lý đơn thư. Tăng cường tập

73

huấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về KNTC cho các phòng, ban

thuộc quận Đống Đa, UBND các phường trực thuộc quận Đống Đa, cán

bộ làm công tác tiếp dân giải quyết đơn thư trên địa bàn quận Đống Đa;

từng bước áp dụng phần mềm theo dõi, giám sát, đánh giá hiệu quả công

tác giải quyết KNTC trên địa bàn quận Đống Đa; xây dựng thủ tục cải

cách hành chính liên quan đến tiếp dân, giải quyết đơn thư; tăng cường

công khai, minh bạch trong giải quyết KNTC.

Về công tác phòng, chống tham nhũng: xây dựng kế hoạch cho từng

cuộc thanh tra xác định rõ trách nhiệm, công việc của từng thành viên

đoàn thanh tra, thời gian, cách thức, nội dung tiến hành, biện pháp tổ

chức thực hiện. Tham mưu UBND quận Đống Đa triển khai tốt các biện

pháp PCTN theo quy định của pháp luật và cấp trên. Thanh tra quận

Đống Đa chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện các nội dung trên

theo hướng dẫn của Thanh tra Thành phố và bám sát yêu cầu nhiệm vụ

chính trị của địa phương. Tham mưu UBND quận Đống Đa phân công

nhiệm vụ cho các tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm thực hiện một cách

rõ ràng, rành mạch và đồng bộ trong triển khai các phương pháp PCTN

trên địa bàn. Xây dựng và triển khai, thực hiện tốt cơ chế phối hợp giữa

cơ quan Thanh tra quận Đống Đa với các phòng, ban, ngành thuộc quận

Đống Đa, MTTQ và các đoàn thể chính trị, Công an, tòa án nhân dân,

viện kiểm sát nhân dân quận Đống Đa để tham mưu UBND quận Đống

Đa triển khai tốt các biện pháp đấu tranh PCTN; kịp thời tham mưu

UBND quận Đống Đa chuyển các vụ án tham nhũng sang các cơ quan

Tư pháp để xử lý theo quy định của pháp luật hình sự, tránh hành chính

hóa, kinh tế hóa các vụ án tham nhũng.

Về công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các quyết định, kết luận

74

có hiệu lực pháp luật: Trước hết, để các kết luận, quyết định có hiệu lực

pháp luật được thực thi nghiêm túc và kịp thời, thuận tiện trong thực tiễn

đòi hỏi cơ quan Thanh tra quận Đống Đa cần phải nâng cao chất lượng

ban hành kết luận thanh tra và tham mưu kết luận giải quyết tố cáo, quyết

định giải quyết khiếu nại. Các kết luận, quyết định khi ban hành phải

đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý, tức là việc ban hành quyết định giải

quyết khiếu nại, kết luận tranh tra, giải quyết tố cáo phải căn cứ vào quy

định của pháp luật, hướng dẫn của cấp trên; đồng thời cũng phải xuất phát

từ tình hình thực tế và thực tiễn địa phương, đơn vị. Chủ động xây dựng

các văn bản đôn đốc của cơ quan thanh tra đối với các đơn vị, cá nhân

phải thực hiện các quyết định, kết luận; nắm bắt những khó khăn, vướng

mắc thực tế và kiến nghị, đề xuất của cơ sở để tổng hợp, báo cáo UBND

quận Đống Đa xem xét, chỉ đạo. UBND quận Đống Đa cần xử lý nghiêm

trách nhiệm của tổ chức, cá nhân chậm hoặc không thực hiện kết luận,

quyết định có hiệu lực pháp luật. Tránh tình trạng có những quyết định,

kết luận công dân thường xuyên đơn thư vượt cấp đề nghị thực hiện,

UBND quận Đống Đa đã ban hành các văn bản chỉ đạo, cơ quan Thanh

tra quận Đống Đa đôn đốc nhiều lần nhưng UBND phường trực thuộc

quận Đống Đa và các bên liên quan không nghiêm túc thực hiện. Điều

này làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương, giảm

lòng tin của nhân dân vào sự điều hành, quản lý của chính quyền. Thực

hiện tốt việc công khai, minh bạch kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý

về thanh tra của Thanh tra quận Đống Đa.

- Nâng cao chất lượng của kết luận thanh tra vì đây là yếu tố có ý

nghĩa quyết định đến hiệu quả, hiệu lực của công tác thanh tra, vì vậy

cần nâng cao chất lượng ban hành các kết luận thanh tra, nâng cao bản

75

lĩnh trong việc đưa ra các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh

tra, kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân có sai phạm. Các nội dung sai

phạm về kinh tế đã rõ ràng, thực hiện thu hồi ngay trong quá trình thanh

tra.

- Để hoạt động thanh tra, giải quyết KNTC, PCTN và đôn đốc thực

hiện các quyết định, kết luận có hiệu lực được diễn ra thuận lợi, có hiệu

quả thì việc đổi mới, tăng cường mối quan hệ giữa cơ quan thanh tra với

các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị xã hội thuộc

quận Đống Đa, UBND các phường thuộc quận Đống Đa là một trong

những giải pháp quan trọng. Thanh tra quận Đống Đa cần làm tốt công

tác phối hợp trong quá trình thanh tra, giải quyết đơn thư, đặc biệt phối

hợp trong công tác phân loại và xử lý đơn thư với Ban tiếp công dân

quận Đống Đa. Bởi lẽ, hiện nay việc phân loại và xử lý đơn thư chưa

được phối hợp chặt chẽ dẫn đến khi tổng hợp số liệu để báo cáo cấp trên,

số lượng đơn thư và vụ việc giữa Ban tiếp công dân quận Đống Đa với

Thanh tra quận Đống Đa không khớp và làm mất thời gian để cả hai bên

cùng phải rà soát lại cùng nhau, do nghiệp vụ phân loại và xử lý đơn thư

của Ban tiếp công dân quận Đống Đa còn hạn chế nên vẫn chưa bóc tách

được các loại đơn tuy phản ánh những khía cạnh khác nhau nhưng lại

cùng chung một vụ việc. Điều này làm cho công tác thanh tra gặp nhiều

khó khăn như cùng một vụ việc nhưng không giải quyết được hết các

vấn đề liên quan do đơn thư về vụ việc đó được phân loại thành vụ việc

mới, hoặc đơn thư bị trùng lặp về nội dung với đơn thư đã được giải

quyết nhưng vẫn không được lược bỏ khiến cho cùng một nội dung giải

quyết nhiều lần. Vì vậy, quận Đống Đa cần đổi mới gấp việc phối hợp

giữa Thanh tra quận Đống Đa với Ban tiếp công dân quận Đống Đa theo

76

Luật Thanh tra 2022, Thanh tra quận Đống Đa không chỉ giúp UBND

quận Đống Đa thực hiện quản lý nhà nước về giải quyết khiếu nại tố

cáo, thực hiện nhiệm vụ quyền hạn trong công tác giải quyết khiếu nại

tố cáo mà còn thực hiện quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân và

thực hiện nhiệm vụ quyền hạn trong công tác tiếp công dân. Ngoài ra,

việc thanh tra, giải quyết đơn thư được thuận tiện còn có sự giúp đỡ của

các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp tài liệu, chứng cứ,

thông tin có liên quan cho cơ quan Thanh tra. Trong lĩnh vực đôn đốc,

thực hiện các quyết định, kết luận có hiệu lực pháp luật càng cần tới sự

phối hợp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quận Đống

Đa. Bởi về chức năng, nhiệm vụ, cơ quan Thanh tra quận Đống Đa chỉ

có trách nhiệm đôn đốc, còn thực hiện các nội dung trong quyết định,

kết luận là các ngành và UBND các phường trực thuộc quận Đống Đa.

Do vậy, khi các ngành và UBND các phường trực thuộc quận Đống Đa

không cương quyết, trách nhiệm để thực hiện thì các quyết định, kết luận

không thể thực hiện dứt điểm được; một số quyết định, kết luận chưa rõ

ràng hoặc thiếu hồ sơ lưu trữ vì vụ việc đã lâu nếu không có sự hợp tác

của các ngành thì rất khó khăn cho quá trình triển khai thực hiện. Công

tác phối hợp còn thể hiện ở việc cơ quan Thanh tra quận Đống Đa cùng

các ban ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội làm

tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật để nâng cao ý thức pháp

luật của công dân, góp phần tích cực trong việc cung cấp tài liệu chứng

cứ cho cơ quan Thanh tra quận Đống Đa khi có yêu cầu; thực hiện

nghiêm các quy định của pháp luật về thanh tra, tiếp công dân và giải

quyết KNTC, không lợi dụng dân chủ để cố tình khiếu kiện. Đối với các

cơ quan bảo vệ pháp luật khác: khi vụ việc có dấu hiệu tội phạm chuyển

77

cơ quan điều tra thì cơ quan thanh tra có trách nhiệm cung cấp các thông

tin mà mình biết được cho cơ quan điều tra, đặc biệt là lĩnh vực PCTN.

Cơ quan điều tra, viện kiểm sát có trách nhiệm phối hợp trong việc tiếp

nhận vụ việc và thông báo kết quả xử lý vụ việc cơ quan thanh tra biết.

- Với sự phát triển khoa học – công nghệ như hiện nay, khi mà tri

thức, thông tin, công nghệ đã trở thành mũi nhọn, xâm nhập vào mọi lĩnh

vực của đời sống kinh tế - xã hội thì việc nắm bắt, ứng dụng các thành

tựu khoa học - kỹ thuật trở thành yếu tố có ý nghĩa quyết định không chỉ

đối với hoạt động thanh tra mà đối với toàn bộ hoạt động quản lý nói

chung. Đối với các tổ chức Thanh tra quận việc ứng dụng các thành tựu

khoa học kỹ thuật là một việc làm có ý nghĩa và xuất phát từ những yêu

cầu cụ thể sau: Phạm vi hoạt động thanh tra rộng; nội dung thanh tra

phong phú, đa dạng, phức tạp, bao gồm tất cả các ngành, các lĩnh vực

của đời sống kinh tế - xã hội; đối tượng thanh tra ngày càng sử dụng nhiều

thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt và phương tiện hiện đại để thực hiện, che giấu

hành vi vi phạm pháp luật. Các trang thiết bị làm việc của cơ quan Thanh

tra quận Đống Đa cần bổ sung, tăng cường thêm máy fax, máy photo; bố

trí phòng lưu trữ hồ sơ, tài liệu, đặc biệt là nâng cấp máy tính, phần mềm

máy tính phù hợp để việc cập nhật, tra cứu thông tin, soạn thảo văn bản

được diễn ra nhanh chóng, kịp thời. Quan tâm, thực hiện tốt chính sách

thi đua, khen thưởng, chế độ lương, phụ cấp, chăm lo đời sống vật chất,

tinh thần đối với công chức thanh tra; quan tâm tới chế độ hỗ trợ cho

công chức thanh tra khi chưa được bổ nhiệm là thanh tra viên; thực hiện

tốt quy định về mức lương đối với lao động hợp đồng nhằm thu hút, động

viên cán bộ, công chức gắn bó với ngành thanh tra.

- Quan tâm, thực hiện tốt chính sách thi đua, khen thưởng, chế độ

lương, phụ cấp, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần đối với công chức

78

thanh tra; quan tâm tới chế độ hỗ trợ cho công chức thanh tra khi chưa

được bổ nhiệm là thanh tra viên; thực hiện tốt quy định về mức lương

đối với lao động hợp đồng nhằm thu hút, động viên cán bộ, công chức

gắn bó với ngành thanh tra.

79

Tiểu kết chương 3

Luật Thanh tra năm 2010 sau 10 năm áp dụng vào thực tế đã bộc

lộ những bất cập cần tiếp tục phải sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện theo

Luật Thanh tra 2022, nhằm để hoạt động thanh tra không tách rời hoạt

động quản lý nhà nước nhưng vẫn đảm bảo được tính độc lập, khách

quan tương đối để phản ánh chân thực nhất đời sống xã hội.

Để cơ quan Thanh tra đáp ứng được yêu cầu này thì pháp luật cần

phải xác định rõ vị trí, vai trò của cơ quan thanh tra quận Đống Đa;

Hoạt động thanh tra quận Đống Đa phải đảm bảo hai yếu tố hợp pháp

và hợp lý, qua đó nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý, chính

sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền biện

pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp

luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp

luật.

Đổi mới tổ chức và hoạt động Thanh tra quận Đống Đa là một đòi

hỏi cấp thiết và phù hợp với đường lối đổi mới bộ máy nhà nước của

Đảng và Nhà nước ta. Quá trình đổi mới phải đảm bảo các yêu cầu về

kinh tế, chính trị, tư tưởng, pháp luật đồng thời phải tiếp thu học tập có

chọn lọc kinh nghiệm của các nước, các địa phương phù hợp với thực

tiễn ở Việt Nam nói chung và ở quận Đống Đa nói riêng. Đổi mới cần

bám sát các quan điểm tư tưởng của Đảng, chính sách pháp luật của

Nhà nước và quy định tại địa phương.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác thanh tra cần phải áp

dụng nhiều biện pháp từ tổ chức, cán bộ đến thay đổi phương thức

hoạt động, tăng cường trang thiết bị cơ sở vật chất. Song, giải pháp

mang tính then chốt, quyết định đối với quá trình đổi mới tổ chức hoạt

động thanh tra là yếu tố con người, do đó Đảng, Nhà nước cần thực sự

80

quan tâm tới việc đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và tạo điều kiện thuận

lợi cho công chức làm công tác thanh tra.

81

KẾT LUẬN

Qua nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt

động của Thanh tra; sau khi khảo sát, đánh giá tình hình tổ chức và hoạt

động của Thanh tra quận Đống Đa, tôi xin đưa ra một số kết luận như

sau:

Thứ nhất, Thanh tra quận Đống Đa vừa là một chức năng thiết yếu,

vừa là giai đoạn trong quản lý hành chính nhà nước. Tăng cường công

tác quản lý nhà nước về thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng

chống tham nhũng đồng thời đổi mới hoạt động khi tiến hành thanh tra,

giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng là biện pháp hữu

hiệu nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước; hoàn thiện thể chế pháp

luật và cơ chế quản lý. Cùng với quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền

xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận

Đống Đa ngày càng được củng cố và hoàn thiện. Hoạt động của Thanh

tra quận Đống Đa đã góp phần xứng đáng vào việc bảo vệ chế độ, giữ

gìn trật tự kỷ cương, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi

ích nhà nước, bảo vệ quyền tự do dân chủ và đảm đảm quyền và lợi ích

hợp pháp của công dân.

Thứ hai, đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa

cần phải gắn liền với đổi mới hoạt động của toàn ngành thanh tra và quá

trình cải cách hành chính đang được thực hiện trong cả nước và tại quận

Đống Đa trên cơ sở học tập, kế thừa những yếu tố hợp lý, những kinh

nghiệm hay về tổ chức và hoạt động trong cả nước.

Thứ ba, để hoàn thiện tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của

Thanh tra quận Đống Đa cần tiến hành đồng bộ các giải pháp về tổ chức

và hoạt động nhằm tăng cường hơn nữa tính độc lập cho Thanh tra quận

82

Đống Đa; đổi mới phương thức hoạt động của thanh tra quận Đống Đa

trên các mặt công tác; thay đổi phương thức lãnh đạo của Quận ủy và

quản lý của UBND quận Đống Đa đối với thanh tra quận Đống Đa; bảo

đảm các điều kiện hoạt động của Thanh tra quận Đống Đa. Bên cạnh đó

là đi liền với việc kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao phẩm chất, năng

lực của thanh tra viên, công chức thanh tra quận, phải đảm bảo tính ổn

định công tác tổ chức, cán bộ.

Hoàn thiện tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của Thanh tra

quận Đống Đa là xu thế phát triển của ngành thanh tra và cũng là yêu cầu,

đòi hỏi của thực tế xã hội cũng như của quá trình xây dựng, phát triển,

hội nhập đất nước, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước

tại địa phương, hướng tới mục tiêu cao nhất là vì con người, thực hiện

tốt quyền công dân. Với sự quan tâm của Đảng, sự chỉ đạo sát sao của

Chính phủ đối với đề án đổi mới ngành thanh tra và sự nỗ lực của cán

bộ, công chức trong toàn ngành, hy vọng trong tương lai, ngành thanh

tra nói chung và thanh tra quận Đống Đa nói riêng sẽ khẳng định tốt hơn

vị trí, vai trò trong hoạt động quản lý nhà nước.

83

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1 Bộ Tư pháp – Viện Khoa học pháp lý (2006), Từ điển Luật học, nxb Tư

Pháp

2 Chính phủ (2011), Nghị định 86/2011/NĐ-CP ngày 22/9/2011 Quy định

chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thanh tra.

3 Chính phủ (2011), Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 về cải cách

hành chính nhà nước (được sửa đổi bổ sung bởi Nghị quyết 76/NQ-CP

ngày 13/6/2013) của Chính phủ và Chiến lược phát triển ngành Thanh

tra đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030.

4 Chính phủ (2014), Nghị định số 37/2014/NĐ-CP ngày 05/5/2014 quy

định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, quận, thị xã,

thành phố thuộc tỉnh.

5 Chính phủ (2015), Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 quy

định việc thực hiện kết luận thanh tra.

6 Chính phủ (2016), Nghị định 123/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 quy

định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan

ngang bộ và những nhiệm vụ, quyền hạn.

7 Chính phủ (2018), Nghị định 50/2018/NĐ-CP ngày 09/4/2018 Quy định

chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức.

8 Hiến pháp năm 2013.

9 Nguyễn Trung Kiên (2020), “Đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra

tỉnh – từ thực tiễn tỉnh Phú Thọ hiện nay”, Hà Nội

84

10 Quốc hội (2017), Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 về tiếp

tục cải cách bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

11 Quốc hội (2010), Luật thanh tra 2010

12 Quốc hội (2022), Luật thanh tra 2022

13 Cao Văn Tâm (2016), “Tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện từ

thực tiễn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội”, Hà Nội.

14

Thanh tra Chính phủ - Bộ Nội vụ (2014), Bộ Thông tư liên tịch số

03/2014/TTLT-TTCP-BNV ngày 08/9/2014 của Thanh tra Chính phủ

và Bộ nội vụ ban hành về hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn,

cơ cấu tổ chức của thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương,

thanh tra quận, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

15

Thủ tướng Chính phủ (2015), Quyết định số 2213/QĐ-TTg ngày

8/12/2015 về chiến lược phát triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm

nhìn đến năm 2030

16

Từ điển pháp luật Anh - Việt, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội 1994

17 UBND quận Đống Đa, Báo cáo kết quả công tác nhiệm kỳ 2011 – 2016;

nhiệm ký 2016 - 2021

18 UBND quận Đống Đa, Báo cáo kết quả công tác năm 2021, 2022, 6

tháng đầu năm 2023

19 Nguyễn Như Ý (1998), Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Văn hóa thông tin.