BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH (cid:213)(cid:213)(cid:213)(cid:213)(cid:213)

NNGGUUYYỄỄNN TTHHỊỊ TTHHAANNHH NNGGAA NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 60.31.12

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS THÂN THỊ THU THỦY

TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010

MUÏC LUÏC

Trang phuï bìa

Lôøi cam ñoan

Muïc luïc

Danh muïc caùc chöõ vieát taét

Danh muïc baûng bieåu

Danh muïc hình

LÔØI MÔÛ ÑAÀU ....................................................................................................... 1

CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI

DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI ........ 3

1.1. Lyù luaän chung veà tín duïng vaø tín duïng ngaân haøng .................................. 3

1.1.1. Quaù trình ra ñôøi vaø baûn chaát cuûa tín duïng ............................................... 3

1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng: ......................................................................... 4

1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá: ................................................... 5

1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng ............................................................................. 6

1.1.5. Caùc vaán ñeà chung veà tín duïng ngaân haøng ................................................ 7

1.1.5.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng. .................................................... 7

1.1.5.2. Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng....................................... 7

1.1.5.3. Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng ...................................................... 7

1.1.5.4. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng ........................................................... 8

1.2. Nhöõng noäi dung cô baûn veà chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: ................... 10

1.2.1. Khaùi nieäm: ............................................................................................ 10

1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: .......................... 12

1.2.2.1. Tyû leä nôï quaù haïn: ............................................................................. 12

1.2.2.2. Tyû leä nôï xaáu: .................................................................................... 12

1.2.2.3. Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng: .............................................................. 13

1.2.2.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán: ....................................................... 13

1.2.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng: .................................. 13

1.3. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV .......................................................... 16

1.3.1. Khaùi nieäm vaø vai troø cuûa DNNVV. ....................................................... 16

1.3.1.1. Khaùi nieäm. ....................................................................................... 16

1.3.1.2. Vai troø cuûa caùc DNNVV. ................................................................. 16

1.3.2. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV. ................................................... 17

1.3.2.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV. ....................... 17

1.3.2.2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNNV. ........................... 17

1.3.2.3. Caùc loaïi hình tín duïng daønh cho DNNVV ....................................... 17

1.4. Baøi hoïc kinh nghieäm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa

moät soá nöôùc treân theá giôùi..................................................................................... 20

1.4.1. Kinh nghieäm veà naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa moät

soá nöôùc treân theá giôùi. ....................................................................................... 20

1.4.2. Baøi hoïc kinh nghieäm cho caùc NHTM VN vaø NHNo&PTNT Vieät Nam 21

Keát luaän chöông 1: ................................................................................................. 22

CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH

NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NGAÂN HAØNG NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT

TRIEÅN NOÂNG THOÂN KHU VÖÏC TP. HOÀ CHÍ MINH. ................................... 23

2.1. Giôùi thieäu veà NHNo&PTNT Vieät Nam vaø khu vöïc TP. HCM. ................ 23

2.1.1. Heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam. ...................................................... 23

2.1.2. Heä thoáng NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ......................................... 25

2.2. Tình hình hoaït ñoäng cuûa DNNVV taïi TP.HCM. ........................................ 26

2.2.1. Tình hình DNNVV taïi TP.HCM. .......................................................... 27

2.2.1.1. Cô caáu DNNVV theo ngaønh kinh teá ................................................ 28

2.2.1.2. Cô caáu DNNVV theo quy moâ nguoàn voán ....................................... 29

2.2.1.3. Cô caáu DNNVV theo quy moâ lao ñoäng ........................................... 29

2.2.1.4. Cô caáu DNNVV theo loaïi hình ........................................................ 30

2.2.2. Quy moâ voán vaø caùch tieáp caän nguoàn voán cuûa caùc DNNVV. .................. 31

2.2.3. Khaû naêng tieáp caän thò tröôøng: ................................................................ 32

2.3. Tình hình hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP. HCM. ............................................................................................................... 32

2.3.1. Coâng taùc huy ñoäng voán taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM. ............... 32

2.3.2. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM. .......................................................................................................... 35

2.4. Thöïc traïng chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu

vöïc TP.HCM. ......................................................................................................... 38

2.4.1. Chæ tieâu tyû leä nôï quaù haïn. ....................................................................... 39

2.4.2. Chæ tieâu tyû leä nôï xaáu. ............................................................................. 40

2.4.3. Chæ tieâu tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng. ........................................................ 42

2.4.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán............................................................... 43

2.5. So saùnh tình hình tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM vôùi toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam vaø caùc NHTM taïi khu

vöïc TP.HCM. ......................................................................................................... 44

2.5.1. Tình hình tín duïng DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi

toaøn heä thoáng. .................................................................................................. 44

2.5.1.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV ...................................... 44

2.5.1.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng. ....................................................... 45

2.5.2. Tình hình tín duïng DNNVV NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi caùc

NHTM khaùc taïi khu vöïc TP.HCM ................................................................... 47

2.5.2.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV . .................................... 47

2.5.2.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM so vôùi caùc NHTM taïi khu vöïc TP.HCM .......................... 48

2.6. Ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM. ................................................................................................................ 51

2.6.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc. ........................................................................ 51

2.6.2. Moät soá toàn taïi haïn cheá. .......................................................................... 52

2.6.3. Nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng ...................... 53

2.6.3.1. Nguyeân nhaân khaùch quan. ............................................................... 53

2.6.3.2. Nguyeân nhaân töø ngaân haøng. ............................................................. 55

2.6.3.3. Nguyeân nhaân töø DNNVV: ............................................................... 58

Keát luaän chöông 2: ................................................................................................. 59

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI

DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo&PTNT KHU VÖÏC TP. HCM60

3.1. Ñònh höôùng kinh doanh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.............................. 60

3.1.1. Ñònh höôùng chung cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. ................................. 60

3.1.2. Ñònh höôùng hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. ............. 61

3.2. Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ...................................................................... 63

3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ................................................................... 63

3.2.1.1. Naâng cao coâng taùc quaûn trò ñieàu haønh. ............................................ 63

3.2.1.2. Chaáp haønh quy trình cho vay, thuû tuïc vay voán. ............................... 64

3.2.1.3. Naâng cao chaát löôïng trong coâng taùc thaåm ñònh ............................... 65

3.2.1.4. Chuù troïng coâng taùc ñaûm baûo tieàn vay .............................................. 66

3.2.1.5. Naâng cao coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt kieåm soaùt khoaûn vay ........... 66

3.2.1.6. Naâng cao coâng taùc caùn boä vaø trình ñoä caùn boä phuï traùch coâng taùc

chuyeân moân. ................................................................................................. 67

3.2.1.7. Taêng cöôøng caùc coâng taùc khaùc. ........................................................ 68

3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp ñoái vôùi DNNVV taïi TP. HCM. .................................... 70

3.2.2.1. Xaây döïng phöông aùn saûn xuaát kinh doanh khaû thi. .......................... 70

3.2.2.2. Naâng cao trình ñoä chuyeân moân, naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh. ......... 70

3.2.2.3. Trung thöïc trong vieäc cung caáp thoâng tin, hôïp taùc vôùi ngaân haøng. .. 71

3.2.2.4. Naâng cao naêng löïc caïnh tranh, vò theá cuûa doanh nghieäp ................. 72

3.2.2.5. Tranh thuû khaû naêng vay voán tín chaáp vaø khaû naêng tín nhieäm cuûa NH

trong quaù trình vay voán ................................................................................ 73

3.2.2.6. Löïa choïn ñuùng toå chöùc tín duïng ñeå ñaët quan heä vay voán ................ 74

3.2.3. Caùc giaûi phaùp hoã trôï cuûa cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc: ............................ 74

3.2.3.1. Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät ñoái vôùi DNNVV. ........ 74

3.2.3.2. Xaây döïng vaø hoaøn thieän chính saùch hoã trôï DNNVV ...................... 75

3.2.3.3. Taêng cöôøng quaûn lyù kieåm tra, giaùm saùt, kieåm toaùn vieäc thöïc thi phaùp

luaät vaø quaûn lyù thò tröôøng.............................................................................. 76

3.2.3.4. Hoaøn thieän caùc chính saùch cuûa NHNN vaø chaát löôïng cuûa trung taâm

thoâng tin tín duïng NHNN (CICB) ................................................................. 77

Keát luaän chöông 3 .................................................................................................. 79

KEÁT LUAÄN ............................................................................................................. 80

Danh muïc taøi lieäu tham khaûo

Phuï luïc

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1.Tính caáp thieát vaø yù nghóa cuûa ñeà taøi nghieân cöùu

Cho ñeán nay tín duïng ngaân haøng thöông maïi vaãn laø moät trong nhöõng keânh chuû

yeáu thu huùt vaø ñieàu hoøa nguoàn voán cho söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát

nöôùc. Hoaït ñoäng ngaân haøng laø hoaït ñoäng kinh doanh ñaëc bieät, ñi vay ñeå cho vay.

Vì theá, söï hoaøn traû caû goác vaø laõi cuûa khaùch haøng vay voán coù yù nghóa quyeát ñònh

ñeán söï phaùt trieån cuûa moãi ngaân haøng, noù ñaûm baûo cho quaù trình luaân chuyeån voán

cuûa ngaân haøng ñöôïc tuaàn hoaøn, lieân tuïc, sinh lôøi vaø coøn laø cô sôû ñeå ñaûm baûo khaû

naêng thanh toaùn cuûa ngaân haøng. Chính vì leõ ñoù, vieäc naâng cao chaát löôïng tín duïng

laø vaán ñeà coát yeáu nhaát trong hoaït ñoäng kinh doanh, hoaït ñoäng quaûn trò cuûa caùc

ngaân haøng, nhaát laø trong tröôøng hôïp tín duïng taêng tröôûng nhanh vaø cao nhö hieän

nay. Vì thế, giöõa taêng tröôûng vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng luoân coù moái quan heä

chaët cheõ vaø taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau. Ñoái vôùi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc

Tp. Hoà Chí Minh, vieäc taêng tröôûng tín duïng ñaõ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu taêng tröôûng

kinh teá cuûa neàn kinh teá Thaønh phoá, nhöng tæ leä nôï xaáu, nôï tieàm aån ruûi ro trong

nhöõng naêm qua vaãn coøn toàn ñoïng vaø ngaøy caøng coù xu höôùng taêng trong ñoù dö nôï

cuûa DNNVV chieám tyû leä cao nhaát. Do ñoù, ñeå ñaûm baûo cho heä thoáng

NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh luoân phaùt trieån moät caùch beàn

vöõng vaø hieäu quaû thì phaûi luoân baùm saùt vaø thöïc hieän ñuùng theo ñònh höôùng: Môû

roäng, taêng tröôûng tín duïng ñi ñoâi vôùi chaát löôïng tín duïng.

Töø ñònh höôùng ñoù, vieäc choïn ñeà taøi “Naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi

Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa taïi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh”

laøm luaän vaên toát nghieäp Thaïc Só Kinh Teá chuyeân ngaønh Ngaân haøng laø ñi ñuùng

höôùng vôùi chuû tröông chính saùch phaùt trieån kinh teá cuûa Ñaûng Nhaø nöôùc vaø cuûa

NHNo&PTNT Vieät Nam.

2. Muïc tieâu nghieân cöùu ñeà taøi:

- Nghieân cöùu caùc lyù luaän cô baûn veà tín duïng ngaân haøng, chaát löôïng tín duïng,

tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV cuûa caùc NHTM.

- Töø hoaït ñoäng thöïc tieãn, ñaùnh giaù thöïc traïng veà hoaït ñoäng tín duïng vaø chaát

1

löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP.HCM

thôøi gian qua ñeå tìm ra nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi, nhöõng khoù khaên vöôùng maéc

caàn giaûi quyeát.

- Neâu leân nhöõng giaûi phaùp coù cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn ñeå naâng cao chaát

löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP. HCM.

3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu:

- Ñoái töôïng nghieân cöùu laø chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

- Chaát löôïng tín duïng laø moät phaïm truø roäng, bao haøm nhieàu noäi dung nhöng

luaän vaên chæ giôùi haïn phaân tích caùc chæ tieâu: tyû leä nôï quaù haïn, tyû leä nôï xaáu, chæ tieâu

hieäu suaát söû duïng voán, chæ tieâu lôïi nhuaän.

- Phaïm vi nghieân cöùu: NHNo&PTNT khu vöïc Tp.Hoà Chí Minh.

- Thôøi gian nghieân cöùu laáy soá lieäu töø naêm 2006 ñeán thaùng 06 naêm 2010.

4. Phöông phaùp nghieân cöùu:

Luaän vaên söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng keát hôïp vôùi phöông phaùp

nghieân cöùu thoáng keâ, so saùnh, phaân tích… ñi töø cô sôû lyù thuyeát ñeán thöïc tieãn nhaèm

giaûi quyeát vaø laøm saùng toû muïc tieâu ñaët ra trong luaän vaên.

5. Keát caáu cuûa luaän vaên:

Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo, luaän vaên goàm 3

chöông:

Chöông 1: Toång quan veà chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa NHTM.

Chöông 2: Thöïc traïng veà chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP. HCM.

Chöông 3: Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

2

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI

VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA CUÛA NGAÂN HAØNG

THÖÔNG MAÏI

1.1. Lyù luaän chung veà tín duïng vaø tín duïng ngaân haøng

1.1.1. Quaù trình ra ñôøi vaø baûn chaát cuûa tín duïng

Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi

vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû, keøm theo lôïi töùc khi ñeán haïn.

Nhö vaäy, tín duïng coù theå hieåu moät caùch giaûn ñôn laø moät quan heä giao dòch giöõa hai

chuû theå, trong ñoù moät beân chuyeån giao tieàn hoaëc taøi saûn cho beân kia baèng nhieàu

hình thöùc: cho vay, baùn chòu haøng hoaù, chieát khaáu, baûo laõnh,… ñöôïc söû duïng trong

moät thôøi gian nhaát ñònh vaø theo moät soá ñieàu kieän nhaát ñònh naøo ñoù ñaõ thoaû thuaän.

Tín duïng laø moät phaïm truø kinh teá haøng hoaù, coù quaù trình ra ñôøi toàn taïi vaø phaùt

trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá haøng hoaù. Luùc ñaàu, caùc quan heä tín duïng

haàu heát ñeàu laø baèng hieän vaät vaø moät phaàn nhoû laø tín duïng hieän kim, toàn taïi döôùi

teân goïi laø tín duïng naëng laõi, cô sôû cuûa quan heä tín duïng luùc baáy giôø chính laø söï

phaùt trieån luùc ñaàu cuûa caùc quan heä haøng hoaù-tieàn teä trong ñieàu kieän cuûa neàn saûn

xuaát haøng hoaù keùm phaùt trieån.

Caùc quan heä tín duïng phaùt trieån trong thôøi kyø chieám höõu noâ leä vaø cheá ñoä phong

kieán, phaûn aùnh thöïc traïng cuûa moät neàn kinh teá saûn xuaát haøng hoùa nhoû.

Chæ ñeán khi phöông thöùc saûn xuaát TBCN ra ñôøi, caùc quan heä tín duïng môùi coù

ñieàu kieän ñeå phaùt trieån. Tín duïng baèng hieän vaät ñaõ nhöôøng choã cho tín duïng baèng

hieän kim, tín duïng naëng laõi phi kinh teá ñaõ nhöôøng choã cho caùc loaïi tín duïng khaùc

öu vieät hôn nhö tín duïng ngaân haøng, tín duïng Nhaø nöôùc…

Duø tín duïng coù moät quaù trình toàn taïi vaø phaùt trieån laâu daøi qua nhieàu hình thaùi

kinh teá XH, vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, song ñeàu coù tính chaát quan troïng sau:

- Tín duïng tröôùc heát chæ laø söï chuyeån giao söû duïng moät soá tieàn (hieän kim),

hoaëc taøi saûn (hieän vaät) töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc, chöù khoâng laøm thay ñoåi

quyeàn sôû höõu chuùng.

3

- Tín duïng bao giôø cuõng coù thôøi haïn vaø phaûi ñöôïc hoaøn traû.

- Giaù trò cuûa tín duïng khoâng nhöõng ñöôïc baûo toàn maø coøn ñöôïc naâng cao nhôø lôïi

töùc cuûa tín duïng.

Baûn chaát cuûa tín duïng ñöôïc hieåu theo hai khía caïnh sau:

- Thöù nhaát: Tín duïng laø heä thoáng quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø

ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø voán tieàn teä ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang

chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá xaõ hoäi.

- Thöù hai: Tín duïng ñöôïc coi laø moät soá voán, coù theå baèng hieän vaät hoaëc hieän kim

vaän ñoäng theo nguyeân taéc hoaøn traû, ñaùp öùng cho caùc nhu caàu cuûa chuû theå tín duïng.

1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng:

- Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä treân cô sôû hoaøn traû:

Ñaây laø chöùc naêng cô baûn cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy maø nguoàn voán tieàn

teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoaø töø nôi thöøa sang nôi thieáu ñeå söû duïng nhaèm phaùt

trieån neàn kinh teá.

ÔÛ maët taäp trung voán tieàn teä: nhôø söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng maø caùc

nguoàn tieàn nhaøn roãi ñöôïc taäp trung laïi, bao goàm tieàn nhaøn roãi cuûa daân chuùng, cuûa

doanh nghieäp, caùc toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi,…

ÔÛ maët phaân phoái laïi voán tieàn teä: ñoù laø söï chuyeån hoaù ñeå söû duïng caùc nguoàn voán

ñaõ taäp trung nhaèm ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát löu thoâng haøng hoaù cuõng nhö nhu caàu

tieâu duøng trong toaøn xaõ hoäi.

Caû hai maët taäp trung vaø phaân phoái laïi voán ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc

coù hoaøn traû, vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù kích thích taäp trung voán vaø thuùc

ñaåy vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû. Do ñoù, nhôø chöùc naêng naøy cuûa tín duïng maø

phaàn lôùn nguoàn tieàn trong xaõ hoäi töø choã laø tieàn nhaøn roãi moät caùch töông ñoái ñaõ

ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng, laøm cho hieäu

quaû söû duïng voán trong xaõ hoäi taêng.

- Tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi:

Hoaït ñoäng tín duïng ñaõ taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín

duïng nhö thöông phieáu, kyø phieáu ngaân haøng, caùc loaïi seùc, caùc phöông tieän thanh

toaùn hieän ñaïi nhö theû tín duïng, theû thanh toaùn… cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn

tieàn maët löu haønh, nhôø ñoù laøm giaûm bôùt caùc chi phí coù lieân quan nhö in, ñuùc, vaän

4

chuyeån, baûo quaûn tieàn …

Vôùi söï hoaït ñoäng cuûa tín duïng, ñaëc bieät laø tín duïng ngaân haøng ñaõ môû ra moät

khaû naêng lôùn trong vieäc môû taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn thoâng qua ngaân

haøng döôùi caùc hình thöùc chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø cho nhau.

Cuøng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa tín duïng thì heä thoáng thanh toaùn qua ngaân

haøng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, vöøa giuùp giaûi quyeát nhanh choùng caùc moái quan heä

kinh teá, taïo ñieàu kieän cho kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån. Ngoaøi ra, nhôø hoaït ñoäng tín

duïng maø caùc nguoàn voán ñang naèm trong xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng ñeå söû duïng cho caùc

nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa, laøm taêng toác ñoä chu chuyeån voán trong

phaïm vi toaøn xaõ hoäi.

- Phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoâïng kinh teá:

Ñaây laø chöùc naêng phaùt sinh töø hai chöùc naêng treân. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín

duïng laø söï vaän ñoäng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö haøng hoaù, chi phí trong

caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, vì vaäy tín duïng khoâng chæ laø taám göông phaûn

aùnh hoaït ñoäng kinh teá cuûa doanh nghieäp maø coøn thoâng qua ñoù thöïc hieän vieäc kieåm

soaùt caùc hoaït ñoäng aáy, nhaèm ngaên chaën söï tieâu cöïc, laõng phí, caùc haønh vi vi phaïm

phaùp luaät,…

1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá:

Noùi ñeán vai troø cuûa tín duïng, nghóa laø noùi ñeán taùc ñoäng cuûa tín duïng ñoái vôùi neàn

kinh teá xaõ hoäi. Vai troø cuûa tín duïng bao goàm caùc vai troø cô baûn sau:

- Tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa phaùt trieån:

 Ñoái vôùi doanh nghieäp: tín duïng goùp phaàn cung öùng voán, bao goàm voán coá ñònh

vaø voán löu ñoäng.

 Ñoái vôùi daân chuùng: tín duïng laø caàu noùi giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö.

 Ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi: tín duïng laøm taêng hieäu suaát söû duïng ñoàng voán.

- Tín duïng goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû.

- Tín duïng goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oån ñònh traät töï

xaõ hoäi.

- Tín duïng coøn coù vai troø quan troïng ñeå môû roäng vaø phaùt trieån caùc moái quan heä

kinh teá ñoái ngoaïi vaø môû roäng giao löu quoác teá. Söï phaùt trieån cuûa tín duïng khoâng

nhöõng ôû trong phaïm vi quoác gia maø coøn môû roäng ra phaïm vi quoác teá, nhôø ñoù thuùc

5

ñaåy môû roäng vaø phaùt trieån quan heä kinh teá ñoái ngoaïi, nhaèm giuùp ñôõ vaø giaûi quyeát

caùc nhu caàu laãn nhau trong quaù trình ñi leân cuûa moãi nöôùc, laøm cho caùc nöôùc coù

ñieàu kieän xích laïi gaàn nhau hôn vaø cuøng nhau phaùt trieån.

1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng

- Tín duïng thöông maïi (Commercial Credit)

TDTM laø quan heä tín duïng giöõa caùc toå chöùc kinh teá, caùc doanh nghieäp ñöôïc

thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu haøng hoaù. TDTM coù caùc ñaëc ñieåm sau:

+ Laø tín duïng giöõa nhöõng ngöôøi SXKD, laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi

nhöng khoâng phaûi laø loaïi hình tín duïng chuyeân nghieäp, söï toàn taïi vaø phaùt trieån döïa

treân söï tín nhieäm cuõng nhö moái quan heä veà cung caáp haøng hoaù dòch vuï giöõa nhöõng

ngöôøi SXKD.

+ Ñoái töôïng cuûa TDTM laø haøng hoaù chöù khoâng phaûi laø tieàn teä.

+ Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDTM gaén vôùi söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø

trao ñoåi haøng hoaù.

Coâng cuï cuûa TDTM chính laø thöông phieáu (Commercial Bill). Thöïc chaát ñaây laø

giaáy nôï thöông maïi, coù hình thöùc ngaén goïn, chaët cheõ, ñöôïc phaùp luaät thöøa nhaän ñeå

söû duïng trong mua baùn chòu haøng hoaù. Thöông phieáu goàm hai loaïi: hoái phieáu (bill

of exchange) do ngöôøi baùn laäp ra ñeå ra leänh cho ngöôøi mua chòu traû tieàn, vaø leänh

phieáu (promissory note) do ngöôøi mua laäp ñeå cam keát traû tieàn cho ngöôøi baùn theo

thôøi gian vaø ñòa ñieåm ghi treân phieáu.

- Tín duïng ngaân haøng (Bank Credit)

Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân ñöôïc thöïc

hieän döôùi hình thöùc ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán vaø cho vay ñoái vôùi caùc ñoái

töôïng noùi treân. TDNH laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan

troïng trong neàn kinh teá.

- Tín duïng Nhaø nöôùc (State Credit)

Laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc bao goàm Chính phuû Trung Öông vaø Chính

quyeàn ñòa phöông vôùi caùc ñôn vò vaø caù nhaân trong xaõ hoäi thoâng qua vieäc phaùt haønh

traùi phieáu ñeå taäp trung voán cho caùc chöông trình, döï aùn cuûa Nhaø Nöôùc. Traùi phieáu

laø coâng cuï cuûa tín duïng nhaø nöôùc.

Tín duïng nhaø nöôùc coù chöùc naêng buø ñaép thieáu huït ngaân saùch Nhaø Nuôùc nhaèm

6

giaûi quyeát nhöõng thieáu huït trong chi tieâu vaø cao hôn laø buø ñaép thieáu huït trong ñaàu

tö phaùt trieån kinh teá, cuõng nhö ñeå taêng cöôøng nguoàn löïc taøi chính nhaèm thöïc thi caùc

chính saùch quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi neàn kinh teá-xaõ hoäi. Ngoaøi ra, TDNN coøn coù chöùc

naêng phaân phoái laïi nguoàn voán taøi nguyeân cuûa xaõ hoäi nhaèm phuïc vuï nhu caàu ñieàu

hoaø phaân phoái nguoàn löïc ñaàu tö phaùt trieån kinh-teá xaõ hoäi ñaát nöôùc theo nhöõng muïc

tieâu Nhaø Nöôùc ñaõ ñònh höôùng trong ngaén haïn vaø daøi haïn.

- Tín duïng quoác teá

Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa caùc Chính phuû, giöõa caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä

ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu phöông thöùc khaùc nhau nhaèm trôï giuùp laãn nhau ñeå phaùt

trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc.

1.1.5. Caùc vaán ñeà chung veà tín duïng ngaân haøng

1.1.5.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng.

- Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng

voán vaø cho vay baèng tieàn.

- Trong TDNH, chuû theå ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø

ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân… laø ngöôøi ñi vay.

- TDNH vöøa laø tín duïng mang tính chaát SXKD gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa

caùc doanh nghieäp vöøa laø tín duïng tieâu duøng khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa

caùc doanh nghieäp, vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDNH khoâng hoaøn

toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa.

1.1.5.2. Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng.

Trong TDNH caùc coâng cuï ñöôïc söû duïng raát ña daïng vaø phong phuù.

Ñeå taäp trung nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi, ngaân haøng söû duïng caùc coâng cuï

nhö kyø phieáu ngaân haøng, chöùng chæ tieàn göûi, caùc soå tieát kieäm ñònh möùc hoaëc khoâng

ñònh möùc…

Ñeå cung öùng tín duïng cho caùc doanh nghieäp (cho vay voán), ngaân haøng söû duïng

coâng cuï chuû yeáu laø kheá öôùc cho vay (hoaëc hôïp ñoàng tín duïng), vôùi kheá öôùc naøy

ngaân haøng thu hoài ñaày ñuû soá voán goác vaø tieàn laõi theo thôøi gian ñaõ xaùc ñònh.

1.1.5.3. Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng

- TDNH coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi, coù theå thaâm nhaäp vaøo

caùc ngaønh vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa vaø nhoû. Khoâng nhöõng

7

xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc SXKD maø coøn xaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc dòch vuï, ñôøi

soáng. Vì vaäy coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa TDNH trong vieäc thuùc ñaåy söï

phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi.

- TDNH khoâng bò giôùi haïn veà qui moâ, coù nghóa laø TDNH coù theå cung öùng voán

cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng raát lôùn, vôùi nhieàu thôøi haïn khaùc nhau, nhôø ñoù khoâng

nhöõng giuùp doanh nghieäp coù voán ñeå kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö,

ñoåi môùi thieát bò, nhaèm naêng cao naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy TDNH coù taùc duïng

ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá.

- Hoaït ñoäng cuûa TDNH coøn coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình hình löu

thoâng tieàn teä cuûa ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng maø voán tieàn teä

cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho nhu caàu phaùt trieån kinh teá, taùc

duïng ñaåy nhanh toác ñoä chu chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån tieàn teä ñöôïc

taäp trung phaàn lôùn qua heä thoáng ngaân haøng. Ñaây laø ñieàu kieän quan troïng ñeå oån

ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng…

1.1.5.4. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng

Kinh teá thò tröôøng ngaøy caøng phaùt trieån, xu höôùng töï do hoùa caøng saâu saéc thì

caùc ngaân haøng phaûi nghieân cöùu ñöa ra caùc hình thöùc tín duïng ña daïng nhaèm ñaùp

öùng toát nhu caàu cuûa khaùch haøng, töø ñoù ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö, thu huùt khaùch

haøng, taêng lôïi nhuaän, thöïc hieän phaân taùn ruûi ro vaø ñöùng vöõng trong caïnh tranh.

TDNH ñöôïc phaân loaïi theo nhöõng tieâu chí sau:

- Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng:

+ Tín duïng ngaén haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn ñeán 01 naêm vaø ñöôïc söû duïng

ñeå buø ñaép thieáu huït voán löu ñoäng taïm thôøi.

+ Tín duïng trung haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn töø treân 01 naêm ñeán 05 naêm

vaø söû duïng chuû yeáu ñeå ñaàu tö mua saém taøi saûn coá ñònh, caûi tieán ñoåi môi trang thieát

bò, môû roäng saûn xuaát vaø xaây döïng coâng trình.

+ Tín duïng daøi haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 05 naêm ñaùp öùng nhu caàu

xaây döïng cô baûn, cô sôû haï taàng.

- Caên cöù vaøo baûo ñaûm tín duïng:

+ Tín duïng coù baûo ñaûm: laø loaïi tín duïng coù taøi saûn caàm coá, theá chaáp, baûo laõnh

8

cuûa ngöôøi thöù ba.

+ Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm: laø loaïi tín duïng khoâng coù taøi saûn caàm coá, theá

chaáp, baûo laõnh cuûa ngöôøi thöù ba. Loaïi tín duïng naøy aùp duïng cho khaùch haøng truyeàn

thoáng coù heä soá tín nhieäm cao.

- Caên cöù vaøo muïc ñích tín duïng:

+ Tín duïng baát ñoäng saûn: ñaây laø caùc khoaûn tín duïng ñaàu tö vaøo baát ñoäng saûn

nhö: mua ñaát, nhaø, xaây döïng môû roäng ñaát, nhaø cöûa…

+ Tín duïng coâng thöông nghieäp: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng cho khaùch haøng

trang traûi caùc chi phí mua haøng hoùa, nguyeân vaät lieäu…

+ Tín duïng noâng nghieäp: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caùc hoaït ñoäng

noâng nghieäp: troàng troït, chaên nuoâi, hoa maøu…

+ Tín duïng tieâu duøng: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caù nhaân hoä gia ñình

ñeå mua saém haøng hoùa tieâu duøng.

- Caên cöù vaøo chuû theå vay voán:

+ Tín duïng doanh nghieäp.

+ Tín duïng caù nhaân, hoä gia ñình.

+ Tín duïng cho caùc toå chöùc taøi chính: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caùc

ngaân haøng, coâng ty baûo hieåm, coâng ty taøi chính…

- Caên cöù vaøo phöông thöùc hoaøn traû nôï vay:

+ Tín duïng traû goùp: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng phaûi hoaøn traû voán goác vaø laõi

vay ñònh kyø thaønh nhöõng khoaûn baèng nhau.

+ Tín duïng hoaøn traû moät laàn: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng chæ hoaøn traû moät

laàn goác vaø laõi khi ñeán haïn.

+ Tín duïng hoaøn traû theo yeâu caàu: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng coù theå hoaøn

traû nôï vay baát cöù luùc naøo. Loaïi tín duïng naøy aùp duïng cho nhöõng khoaûn vay theû tín

duïng, thaáu chi.

- Caên cöù vaøo hình thaùi giaù trò cuûa tín duïng:

+ Tín duïng baèng tieàn: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù laø baèng tieàn. Tín

duïng baèng baèng tieàn goïi laø cho vay.

+ Tín duïng baèng taøi saûn: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù laø baèng taøi saûn.

9

Hình thöùc tín duïng naøy goïi laø cho thueâ taøi chính.

+ Tín duïng baèng uy tín: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù baèng uy tín.

Hình thöùc tín duïng naøy chính laø baûo laõnh ngaân haøng.

- Caên cöù vaøo xuaát xöù tín duïng:

+ Tín duïng tröïc tieáp: laø hình thöùc tín duïng trong ñoù ngaân haøng caáp voán tröïc tieáp

cho khaùch haøng coù nhu caàu vay voán, ñoàng thôøi khaùch haøng hoaøn traû tröïc tieáp cho

ngaân haøng.

+ Tín duïng giaùn tieáp: laø hình thöùc caáp tín duïng thoâng qua trung gian nhö tín

duïng uûy thaùc, tín duïng thoâng qua toå chöùc ñoaøn theå.

- Tín duïng khaùc: bao goàm caùc khoaûn tín duïng chöa ñöôïc phaân loaïi ôû treân nhö

kinh doanh chöùng khoaùn…

1.2. Nhöõng noäi dung cô baûn veà chaát löôïng tín duïng ngaân haøng:

1.2.1. Khaùi nieäm:

Thöïc teá coù moät söï thoáng nhaát trong 3 yeáu toá: giaù caû, chaát löôïng vaø löôïng baùn

haøng, yeáu toá chaát löôïng laø quan troïng nhaát. Khi chaát löôïng ñöôïc naâng leân ñoàng

thôøi giaù thaønh khoâng thay ñoåi, keát quaû laø khoái löôïng haøng hoùa baùn ra ñöôïc nhieàu

hôn. Töø ñoù, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, baát cöù doanh nghieäp naøo cuõng phaûi caûi thieän

vaø naâng cao chaát löôïng.

Theo tieâu chuaån ISO 9000:2000, thuaät ngöõ “Chaát löôïng” ñöôïc ñònh nghóa laø

khaû naêng thoaû maõn caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø caùc beân coù lieân quan khaùc cuûa

taäp hôïp caùc ñaëc tính voán coù cuûa saûn phaåm, heä thoáng hoaëc quaù trình.

Moät trong nhöõng saûn phaåm cuûa TCTD vaø NHTM laø tín duïng, ñaây laø loaïi haøng

hoaù mang tính xaõ hoäi cao, chæ moät bieán ñoäng cuûa noù veà maët giaù trò treân thò tröôøng

laø coù theå aûnh höôûng ñeán nhieàu hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi vaø hoaït ñoäng kinh

doanh cuûa caùc NHTM.

Xeùt ôû goùc ñoä ngaân haøng, chaát löôïng tín duïng NH khoâng chæ nhaèm ñeå thoaû maõn

nhu caàu cuûa khaùch haøng, maø coøn phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa

ñaát nöôùc noùi chung, cuûa ñòa phöông noùi rieâng treân cô sôû khaû naêng thu hoài ñöôïc goác

10

vaø laõi ñuùng haïn nhö ñaõ thoaû thuaän treân hôïp ñoàng tín duïng.

1.2.2. Ñaëc ñieåm.

- Chaát löôïng tín duïng tröôùc tieân phaûi phuø hôïp vôùi muïc ñích söû duïng voán vay

cuûa ngöôøi vay, phuø hôïp vôùi laõi suaát vaø kyø haïn nôï, thuû tuïc ñôn giaûn, thuaän tieän thu

huùt ñöôïc nhieàu khaùch haøng nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc nguyeân taéc tín duïng.

- Chaát löôïng tín duïng coøn theå hieän ôû söï thoûa maõn cô hoäi kinh doanh veà caùc khía

caïnh khoâng gian, thôøi gian vaø qui moâ cho khaùch haøng.

+ Khoâng gian: TDNH phaûi luoân gaàn guõi vôùi khaùch haøng vaø coù söï thuaän lôïi

trong giao dòch.

+ Thôøi gian: TDNH phaûi thoûa maõn ñöôïc thôøi ñieåm kinh doanh cuûa khaùch haøng

khi giaûi ngaân vaø khi hoaøn voán.

+ Qui moâ: TDNH baûo ñaûm yeâu caàu veà khoái löôïng maø khaùch haøng mong muoán.

Ngoaøi caùc yeáu toá coát loõi laø cung öùng voán cho khaùch haøng, chaát löôïng TDNH

coøn theå hieän ôû nhieàu yeáu toá phuï trôï nhö tieát kieäm chi phí ñi laïi, giao dòch thuaän

tieän, ñieàu kieän vay voán hôïp lyù,… ñeå khaùch haøng deã daøng ñaùp öùng, nhöng vaãn baûo

ñaûm chaët cheõ veà vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû.

Chaát löôïng tín duïng laø moät nhaân toá xuyeân suoát trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa

TDNH. Ñeå ñaûm baûo tín duïng luoân coù chaát löôïng, ñoøi hoûi trong quaù trình xeùt duyeät

cho vay, caùn boä tín duïng khi löïa choïn khaùch haøng, löïa choïn ñoái töôïng cho vay caàn

thaåm ñònh, phaân tích veà caùc maët nhö tö caùch, khaû naêng taøi chính,… ñeå töø ñoù ñi ñeán

quyeát ñònh cho vay, möùc cho vay vöøa coù theå hoã trôï nhaèm ñaùp öùng nhu caàu voán cuûa

khaùch haøng vöøa naèm trong giôùi haïn phaïm vi cho pheùp.

Maët khaùc veà phöông thöùc cho vay, thôøi gian cho vay cuõng phaûi xaùc ñònh ñeå

khaùch haøng coù ñieàu kieän söû duïng voán vay coù hieäu quaû vaø traû nôï ngaân haøng caû goác

vaø laõi ñuùng theo ñònh kyø haïn nôï. Beân caïnh ñoù, caùn boä tín duïng cuõng caàn coù söï löïa

choïn phöông phaùp thu nôï, thu laõi, vieäc xöû lyù nhöõng khoaûn tín duïng coù vaán ñeà sau

khi cho vay, ñeán haïn maø ngöôøi vay chöa traû.

Ngoaøi ra chaát löôïng TDNH, khoâng chæ phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá chuû quan maø

coøn chòu söï taùc ñoäng raát lôùn vaøo nhöõng ñieàu kieän khaùch quan nhö taùc ñoäng cuûa

kinh teá caùc nöôùc trong khu vöïc vaø quoác teá, hoaøn caûnh trong nöôùc veà moâi tröôøng töï

nhieân, moâi tröôøng kinh teá, moâi tröôøng phaùp luaät hay söï thay ñoåi veà giaù caû… Ñoù

11

chính laø nhöõng nhaân toá taùc ñoäng ñeán khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng.

Nhöõng vaán ñeà neâu treân cho thaáy ñeå ñaûm baûo chaát löôïng tín duïng laø moät trong

nhöõng vaán ñeà phöùc taïp. Ruûi ro trong kinh doanh tín duïng luoân laø vaán ñeà caùc toå

chöùc tín duïng quan taâm. Ñieàu naøy cho thaáy chaát löôïng tín duïng laø moät khaùi nieäm

töông ñoái vaø naêng ñoäng, thöôøng xuyeân bieán ñoåi vaø raát nhaïy caûm vôùi nhieàu taùc

ñoäng trong neàn kinh teá, xaõ hoäi.

1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ngaân haøng:

Chaát löôïng tín duïng phaûi ñöôïc xem xeùt treân caû hai phöông dieän nhö hieäu quaû

kinh teá - xaõ hoäi, lôïi nhuaän cuûa beân ñi vay cuõng nhö cuûa beân cho vay. Thöïc teá veà

maët ñònh tính raát khoù xaùc ñònh roõ phaàn ñoùng goùp cuûa tín duïng ñoái vôùi söï phaùt trieån

kinh teá xaõ hoäi. Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng, thoâng thöôøng söû duïng caùc chæ tieâu

cô baûn nhö sau:

1.2.2.1. Tyû leä nôï quaù haïn:

Nôï quaù haïn phaûn aùnh soá dö nôï goác vaø laõi ñaõ quaù haïn maø chöa thu hoài ñöôïc. Nôï

quaù haïn cho bieát cöù treân 100 ñoàng dö nôï hieän haønh coù bao nhieâu ñoàng ñaõ quaù haïn,

ñaây laø moät chæ tieâu cô baûn cho thaáy chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng.

Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.1).

Nôï quaù haïn

Tyû leä nôï quaù haïn = ----------------- x 100% (1.1)

Toång dö nôï

1.2.2.2. Tyû leä nôï xaáu:

Tyû leä nôï xaáu cho bieát trong 100 ñoàng toång dö nôï thì coù bao nhieâu ñoàng laø nôï

xaáu, chính vì vaäy, tyû leä nôï xaáu laø moät chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng

cuûa ngaân haøng. Nôï xaáu phaûn aùnh khaû naêng thu hoài voán khoù khaên, voán cuûa ngaân

haøng luùc naøy khoâng coøn ôû möùc ñoä ruûi ro thoâng thöôøng nöõa maø laø nguy cô maát voán.

Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc ( 1.2).

Nôï xaáu

Tyû leä nôï xaáu = ----------------- x 100% (1.2)

12

Toång dö nôï

Trong quaù trình kinh doanh thì ruûi ro laø khoâng traùnh khoûi, neân ngaân haøng

thöôøng coá gaéng giaûm tyû leä nôï xaáu caøng thaáp caøng toát.

1.2.2.3. Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng:

Chæ tieâu naøy phaûn aùnh khaû naêng sinh lôøi cuûa hoaït ñoäng tín duïng, cho bieát soá

tieàn laõi thu ñöôïc treân 100 ñoàng dö nôï laø bao nhieâu. Chæ tieâu naøy caøng cao chöùng toû

chaát löôïng tín duïng caøng toát. Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.3).

Laõi töø tín duïng

Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng = ------------------------ X 100% (1.3)

Toång dö nôï tín duïng

1.2.2.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán:

Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.4).

Toång dö nôï cho vay

Hieäu suaát söû duïng voán = ------------------------ x 100% (1.4)

Toång nguoàn voán huy ñoäng

Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moái töông quan giöõa dö nôï cho vay vaø nguoàn voán huy

ñoäng. Neáu tieàn göûi ít hôn tieàn vay thì ngaân haøng phaûi tìm kieám nguoàn voán coù chi

phí cao hôn, coøn neáu tieàn göûi nhieàu hôn tieàn cho vay thì ngaân haøng seõ rôi vaøo tình

traïng thöøa voán. Do ñoù chæ tieâu naøy chæ mang tính töông ñoái giuùp chuùng ta so saùnh

khaû naêng cho vay vaø huy ñoäng cuûa ngaân haøng maø thoâi.

1.2.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng:

Hoaït ñoäng tín duïng bao giôø cuõng giöõ moät vai troø quan trong hoaït ñoäng cuûa moät

ngaân haøng. Chaát löôïng toát hay xaáu aûnh höôûng raát lôùn ñeán keát quaû kinh doanh cuûa

ngaân haøng. Hieän nay cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thì hoaït ñoäng tín duïng

ngaøy caøng môû roäng veà quy moâ. Taêng tröôûng tín duïng cuøng vôùi ñaûm baûo chaát löôïng

tín duïng toát laø moät vaán ñeà ñöôïc taát caû caùc ngaân haøng ñeàu quan taâm. Ñeå phaûn aùnh

chính xaùc chaát löôïng tín duïng nhö theá naøo, caùc NHTM caàn quan taâm ñeán caùc nhaân

13

toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng.

1.2.3.1. Moâi tröôøng kinh teá vó moâ:

Hoaït ñoäng cuûa NHTM chòu aûnh höôûng toát hoaëc xaáu bôûi söï bieán ñoäng cuûa moâi

tröôøng kinh teá vó moâ. Vì theá moïi söï bieán ñoäng trong ñieàu haønh heä thoáng phaùp luaät,

chính saùch tieàn teä ñeàu taùc ñoäng ñeán quy moâ vaø chaát löôïng cuûa hoaït ñoäng tín duïng.

Neáu moâi tröôøng kinh teá vó moâ oån ñònh taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå NHNN kieåm soaùt

ñöôïc hoaït ñoäng cuûa NHTM ñoàng thôøi ñeå ngaân haøng thöông maïi phaùt trieån oån ñònh

vaø haïn cheá ruûi ro, chaát löôïng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao ngöôïc laïi seõ gaây khoù khaên

cho ngaân haøng aûnh höôûng hoaït ñoäng kinh doanh cuõng nhö chaát löôïng tín duïng.

1.2.3.2. Moâi tröôøng phaùp lyù.

Khi heä thoáng phaùp lyù oån ñònh seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho NHTM hoaït ñoäng

hieäu quaû, ngaên chaën kòp thôøi nhöõng ruûi ro, tieâu cöïc xaûy ra goùp phaàn naâng cao chaát

löôïng tín duïng ñoàng thôøi NHNN coù theå kieåm soaùt vaø oån ñònh tieàn teä quoác gia. Caùc

coâng cuï chính saùch, vaên baûn cuûa Nhaø nöôùc, ngaân haøng nhaø nöôùc nhö quy cheá tín

duïng, tyû leä döï tröõ baét buoäc, laõi suaát, taùi chieát khaáu seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán hoaït

ñoäng cuûa NHTM noùi chung vaø chaát löôïng tín duïng noùi rieâng. Neáu hoaït ñoäng tín

duïng keùm hieäu quaû, cho vay khoâng thu hoài ñöôïc nôï goác vaø laõi ñuùng haïn hoaëc söï

gia taêng tín duïng thieáu laønh maïnh, môû roäng quaù möùc seõ gaây haäu quaû nghieâm troïng,

khoâng nhöõng aûnh höôûng ñeán söï keát quaû hoaït ñoäng cuûa NHTM maø coøn aûnh höôûng

ñeán söï oån ñònh cuûa neàn kinh teá vó moâ.

1.2.3.3. Chieán löôïc phaùt trieån cuûa NHTM.

Chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaân haøng laø moät yeáu toá quan troïng aûnh höôûng ñeán

chaát löôïng tín duïng cuûa chính baûn thaân ngaân haøng. Moät chieán löôïc ñuùng ñaén seõ

ñaûm baûo cho ngaân haøng phaùt trieån, ngöôïc laïi seõ laøm chaäm söï phaùt trieån cuûa ngaân

haøng hoaëc coù theå daãn ñeán thua loã, phaù saûn.

Moät chieán löôïc phaùt trieån phuø hôïp laø moät chieán löôïc laøm sao phaùt huy ñoái ña

hoùa caùc ñieåm maïnh, khai thaùc ñöôïc caùc cô hoäi vaø haïn cheá thaáp nhaát caùc ñieåm yeáu.

1.2.3.4. Chính saùch tín duïng cuûa NHTM.

Hoaït ñoäng tín duïng mang tính chaát quan troïng ñoái vôùi NHTM, hôn nöõa chöùc

naêng huy ñoäng voán, cho vay quyeát ñònh quy moâ, chaát löôïng, saûn phaåm ngaân haøng

taïo neân boä maët ngaân haøng tröôùc coâng chuùng. Chính saùch tín duïng ñoùng vai troø then

14

choát ñieàu tieát caùc maët nhö huy ñoäng voán, cho vay, laõi suaát, saûn phaåm tín duïng, kyõ

thuaät quaûn lyù ruûi ro tín duïng… nhaèm thöïc hieän muïc tieâu cuoái cuøng laø hoaït ñoäng

kinh doanh cuûa ngaân haøng ñöôïc hieäu quaû. Vì vaäy, trong töøng thôøi kyø nhaát ñònh caùc

NHTM phaûi ñònh höôùng xaây döïng muïc tieâu phaán ñaáu cuï theå ñeå ñònh höôùng tích

cöïc ñeán vieäc ñieàu chænh moïi hoaït ñoäng NHTM. Moät chính saùch tín duïng hieäu quaû

seõ ñaûm baûo toái öu hoùa nguoàn voán khi cho vay, ñaûm baûo an toaøn trong kinh doanh

laø ñieàu kieän quan troïng ñeå naêng cao chaát löôïng tín duïng cuûa NHTM.

1.2.3.5. Caùn boä tín duïng.

Ñaây laø moät nhaân toá heát söùc quan troïng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng tín

duïng. Söï thaønh coâng trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHTM phuï thuoäc vaøo naêng löïc,

traùch nhieäm vaø phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa caùn boä tín duïng.

CBTD laø caàu noái giöõa beân ñi vay vaø ngaân haøng, laø ngöôøi tröïc tieáp tieán haønh

coâng taùc khai thaùc khaùch haøng, höôùng daãn khaùch haøng, thaåm ñònh khaùch haøng,

theo doõi kieåm soaùt tröôùc, trong vaø sau khi cho vay.

Neáu naêng löïc cuûa CBTD khoâng cao, phaåm chaát ñaïo ñöùc keùm seõ khoâng ñaùnh

giaù chính xaùc hoaëc coá tình laøm sai nhaèm cho vay nhöõng khaùch haøng coù naêng löïc

keùm, phöông aùn khoâng hieäu quaû daãn ñeán nôï quaù haïn, nôï xaáu gaây thaát thoaùt cho

ngaân haøng laøm cho chaát löôïng tín duïng suy giaûm. Ngöôïc laïi neáu CBTD coù naêng

löïc, phaåm chaát toát seõ laøm thoûa maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoàng thôøi ñaùnh giaù

ñuùng, löïa choïn ñöôïc khaùch haøng toát, phöông aùn kinh doanh hieäu quaû ñieàu naøy goùp

phaàn naâng cao chaát löôïng tín duïng.

1.2.3.6. Naêng löïc cuûa khaùch haøng.

Trong quan heä TDNH, khaùch haøng vay voán coù nhieàu loaïi khaùc nhau, ñoù laø söï

khaùc nhau veà khaû naêng taøi chính, muïc ñích söû duïng voán vay… Do ñoù, neáu khaùch

haøng vay voán coù khaû naêng taøi chính doài daøo, kinh doanh ñuùng phaùp luaät, laøm aên coù

hieäu quaû, söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích ñaõ cam keát thì nguoàn voán vay cuûa ngaân

haøng nhaát ñònh seõ taïo ra lôïi nhuaän vaø hoaøn traû ñöôïc nôï cho ngaân haøng; ngöôïc laïi

moät baát traéc duø nhoû trong kinh doanh cuûa khaùch haøng cuõng khieán cho khaùch haøng

gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc traû nôï ngaân haøng, chöa keå ñeán nhöõng khaùch haøng

coá yù löøa ñaûo, söû duïng voán sai muïc ñích…daãn ñeán kinh doanh khoù khaên, tình hình taøi

chính maát caân ñoái, nguy cô phaù saûn neân khoâng traû ñöôïc nôï gaây haäu quaû nghieâm

15

troïng ñeán ngaân haøng.

Nhö vaäy, chaát löôïng tín duïng laø moät phaïm truø roäng, bao haøm nhieàu noäi dung.

Vieäc naâng cao chaát löôïng tín duïng laø muïc tieâu maø baát cöù ngaân haøng naøo cuõng phaûi

höôùng ñeán. Nhöng, thöïc hieän muïc tieâu naøy laïi phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá chuû quan

vaø khaùch quan.Vì theá, ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng, haïn cheá ruûi ro coù theå xaûy

ra, ngaân haøng phaûi caân ñoái nguoàn voán huy ñoäng vôùi dö nôï cho vay, maët khaùc phaûi

tuaân thuû chaët cheõ cô cheá tín duïng cuûa ngaân haøng cuõng nhö vieäc phaân tích, thaåm

ñònh tröôùc khi quyeát ñònh cho vay, vaø cho vay vôùi muïc ñích an toaøn vaø hieäu quaû.

1.3. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV

1.3.1. Khaùi nieäm vaø vai troø cuûa DNNVV.

1.3.1.1. Khaùi nieäm.

Khaùi nieäm DNNVV gôïi yù cho chuùng ta tieâu chuaån veà quy moâ, kích côû. Treân

thöïc teá khoù coù theå ñònh nghóa mang tính phoå quaùt vôùi lyù do laø moâi tröôøng kinh

doanh cuûa caùc DNNVV thöôøng khoâng ñoàng nhaát vaø khoâng oån ñònh.

Theo quan nieäm cuûa ngaân haøng theá giôùi (WB), DNNVV laø nhöõng doanh

nghieäp coù quy moâ nhoû beù veà phöông dieän voán, lao ñoäng hay doanh thu. DNNVV

coù theå chia thaønh ba loaïi, caên cöù vaøo quy moâ ñoù laø doanh nghieäp sieâu nhoû, doanh

nghieäp nhoû, doanh nghieäp vöøa. ÔÛ Phaùp DNNVV laø caùc doanh nghieäp coù töø 10 ñeán

döôùi 500 nhaân coâng. Theo quy ñònh cuûa khoái EU thì phaân loaïi nhö sau:

Baûng 1.1. Tieâu chí phaân loaïi DNNVV theo quy ñònh cuûa khoái EU.

Loaïi DN

Vöøa Soá nhaân coâng ( khoâng ñoåi) < 250 Doanh soá ( trieäu euro) 50 Hoaëc toång taøi saûn ( trieäu euro) 43

Nhoû < 50 10 10

1.3.1.2. Vai troø cuûa caùc DNNVV.

- Taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn xoùa ñoùi giaûm ngheøo.

- Ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng cuûa toång saûn phaåm trong nöôùc (GDP), ñoùng goùp

ñaùng keå vaøo nguoàn thu ngaân saùch nhaø nöôùc vaø huy ñoäng ngaøy caøng nhieàu nguoàn

voán trong xaõ hoäi nhaèm ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá.

- Goùp phaàn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá, cô caáu lao ñoäng vaø phaân coâng

lao ñoäng giöõa caùc vuøng – ñòa phöông.

16

- Goùp phaàn ñaøo taïo löïc löôïng lao ñoäng cô ñoäng, linh hoaït vaø coù chaát löôïng.

- Ngoaøi ra DNNVV coøn goùp phaàn taïo moâi tröôøng kinh doanh, töï do caïnh tranh

vaø giaûm ñoäc quyeàn, ñaåy nhanh tieán trình hoäi nhaäp quoác teá, phaùt huy ñöôïc tieàm löïc

trong nöôùc.

1.3.2. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV.

1.3.2.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV.

Xuaát phaùt töø caùc ñaëc ñieåm chung cuûa caùc DNNVV laø voán töï coù thaáp, khaû naêng tieáp caän thoâng tin vaø thò tröôøng haïn cheá, thieáu taøi saûn theá chaáp, khaû naêng

choáng ñôõ ruûi ro thaáp vaø tình traïng khoâng minh baïch veà taøi chính. Caùc ngaân haøng

thöôøng thaän troïng hôn khi cho vay caùc DNNVV, vì ruûi ro tín duïng laø cao hôn nhieàu

so vôùi khi cho vay caùc DN lôùn.

Caùc DNNVV thöôøng coù nhu caàu vay voán ngaân haøng ñeå boå sung voán löu

ñoäng, ñaàu tö caùc döï aùn nhoû, do tieàm löïc taøi chính cuõng nhö khaû naêng quaûn lyù

khoâng ñuû ñeå ñaûm nhieäm caùc döï aùn coù taàm voùc lôùn.

1.3.2.2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNNV.

Vieäc môû roäng cho vay caùc DNNVV giuùp cho neàn kinh teá vaän haønh troâi chaûy

hôn; caùc DNNVV coù theå kòp thôøi boå sung voán ñeå tieáp tuïc ñaàu tö maùy moùc thieát bò,

caûi tieán phöông thöùc kinh doanh, hoaït ñoäng toát, taïo coâng aên vieäc laøm, gia taêng giaù

trò thaëng dö, naém baét cô hoäi chieám lónh thò tröôøng.

Tín duïng ngaân haøng cho caùc DNNVV goùp phaàn naâng cao hieäu quaû söû duïng

voán cuûa DN nhaèm ñaûm baûo traû ñuùng nôï goác vaø laõi cho ngaân haøng ñuùng haïn vaø coù theå vay theâm caùc khoaûn vay môùi. Ngoaøi ra, trong quaù trình caáp tín duïng thì ngaân

haøng thöïc hieän kieåm soaùt tröôùc, trong vaø sau khi giaûi ngaân buoäc DN phaûi söû duïng

voán ñuùng muïc ñích vaø coù lôïi nhuaän. Nguoàn voán vay ñöôïc coi laø ñoøn baåy taøi chính

giuùp DNNVV toái öu hoùa cô caáu voán, ñaït chi phí söû duïng voán thaáp nhaát, tieát kieäm

chi phí. Caùc DNNVV thöôøng coù nguoàn voán haïn cheá, neáu söû duïng 100% voán töï coù

thì chi phí söû duïng voán raát cao, bieát keát hôïp theâm nguoàn voán vay vôùi tyû leä hôïp lyù

seõ giuùp toái ña hoùa lôïi nhuaän vôùi möùc giaù voán bình quaân reû nhaát.

1.3.2.3. Caùc loaïi hình tín duïng daønh cho DNNVV

Caùc loaïi hình tín duïng daønh cho DNNVV cuõng gioáng nhö caùc loaïi hình

17

Doanh nghieäp khaùc, bao goàm:

- Cho vay ngaén haïn: Cho vay ngaén haïn nhaèm ñaùp öùng nhu caàu voán löu ñoäng thöôøng xuyeân hay theo thôøi vuï cuûa caùc DNNVV. Hai phöông thöùc cho vay ngaén

haïn thöôøng ñöôïc aùp duïng phoå bieán hieän nay:

+ Cho vay töøng laàn: thöôøng aùp duïng cho caùc khaùch haøng môùi hoaëc quan heä tín duïng chöa thöôøng xuyeân, chöa ñöôïc söï tín nhieäm töø phía ngaân haøng. Vôùi

phöông thöùc naøy, moãi laàn vay voán thì DN vaø ngaân haøng thöïc hieän thuû tuïc vay voán caàn thieát vaø kyù keát hôïp ñoàng tín duïng.

+ Cho vay theo haïn möùc: ngaân haøng vaø khaùch haøng cuøng xaùc ñònh vaø thoûa thuaän moät haïn möùc tín duïng duy trì trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Ñaëc

ñieåm cô baûn cuûa loaïi hình tín duïng naøy laø moät boä hoà sô ñöôïc söû duïng cho nhieàu

moùn vay, moùn giaûi ngaân khaùch nhau. Haïn möùc tín duïng coù theå ñöôïc hieåu nhö laø

möùc dö nôï vay toái ña coù theå ñöôïc duy trì trong moät thôøi gian nhaát ñònh.

- Chieát khaáu chöùng töø coù giaù: laø hình thöùc tín duïng, theo ñoù, ngaân haøng nhaän caùc chöùng töø coù giaù vaø trao cho khaùch haøng moät soá tieàn nhaát ñònh baèng meänh giaù

cuûa chöùng töø tröø ñi caùc khoaûn hoa hoàng vaø laõi chieát khaáu. Loaïi chöùng töø coù giaù maø

ngaân haøng thöôøng nhaän chieát khaáu laø thöông phieáu, caùc loaïi chöùng töø khaùc nhö traùi

phieáu, kyø phieáu.

- Cho vay trung daøi haïn: muïc ñích cuûa tín duïng trung daøi haïn thöôøng laø ñaàu

tö vaøo taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp hoaëc ñaàu tö vaøo döï aùn.

- Taøi trôï ngoaïi thöông: laø caùc hoaït ñoäng mang tính taøi trôï cuûa ngaân haøng, goàm caùc hình thöùc: cho vay tieàn xuaát khaåu, cho vay chieát khaáu boä chöùng töø xuaát

khaåu, cho vay môû thö tín duïng.

- Baûo laõnh: laø cam keát töø phía ngaân haøng vaø beân coù quyeàn veà vieäc thöïc hieän nghóa vuï taøi chính thay cho khaùch haøng khi khaùch haøng khoâng thöïc hieän hoaëc thöïc

hieän khoâng ñuùng nghóa vuï ñaõ cam keát vôùi beân nhaän baûo laõnh.

- Cho thueâ taøi chính: laø hoaït ñoäng tín duïng trung vaø daøi haïn thoâng qua vieäc cho thueâ maùy moùc, thieát bò, phöông tieän vaän chuyeån vaø caùc ñoäng saûn khaùc treân cô

sôû hôïp ñoàng cho thueâ giöõa beân cho thueâ vôùi beân thueâ. Beân cho thueâ cam keát mua

maùy moùc, thieát bò, phöông tieän vaän chuyeån vaø caùc ñoäng saûn khaùc theo yeâu caàu cuûa

beân thueâ vaø naém giöõ quyeàn sôû höõu ñoái vôùi caùc taøi saûn cho thueâ. Beân thueâ söû duïng

18

taøi saûn thueâ vaø thanh toaùn tieàn thueâ trong suoát thôøi haïn thueâ ñaõ ñöôïc hai beân thoûa

thuaän. Khi keát thuùc thôøi haïn thueâ, beân thueâ ñöôïc quyeàn löïa choïn mua laïi taøi saûn

thueâ hoaëc tieáp tuïc thueâ theo caùc ñieàu kieän ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng cho thueâ

taøi chính. Toång soá tieàn thueâ moät loaïi taøi saûn quy ñònh taïi hôïp ñoàng cho thueâ taøi

chính, ít nhaát phaûi töông ñöông vôùi giaù trò cuûa taøi saûn ñoù taïi thôøi ñieåm kyù hôïp ñoàng.

Veà maët lyù thuyeát, cho thueâ taøi chính coù theå laø phöông caùch tieáp caän tín duïng trung

daøi haïn thuaän lôïi hôn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp coù quy moâ voán nhoû, ít coù taøi saûn

theá chaáp, hoaëc môùi thaønh laäp. Ña phaàn caùc DNNVV naèm trong daïng naøy.

- Nghieäp vuï bao thanh toaùn: theo Coâng öôùc veà bao thanh toaùn quoác teá cuûa UNIDROIT 1988, nghieäp vuï bao thanh toaùn ñöôïc ñònh nghóa nhö laø moät daïng taøi

trôï baèng vieäc mua baùn caùc khoaûn nôï ngaén haïn trong giao dòch thöông maïi giöõa toå

chöùc taøi trôï vaø beân cung öùng. Theo ñoù, toå chöùc taøi trôï thöïc hieän toái thieåu hai trong

soá caùc chöùc naêng sau: taøi trôï beân cung öùng (goàm cho vay vaø öùng tröôùc tieàn), quaûn

lyù soå saùch lieân quan ñeán caùc khoaûn phaûi thu, thu nôï caùc khoaûn phaûi thu, baûo ñaûm

ruûi ro khoâng thanh toaùn cuûa beân mua haøng.

Theo Hieäp hoäi bao thanh toaùn theá giôùi FCI thì ñònh nghóa bao thanh toaùn laø

moät loaïi hình dòch vuï taøi chính troïn goùi bao goàm söï keát hôïp giöõa taøi trôï voán hoaït

ñoäng, baûo hieåm ruûi ro tín duïng, theo doõi caùc khoaûn phaûi thu vaø dòch vuï thu hoä. Ñoù

laø moät söï thoûa thuaän giöõa ngöôøi cung caáp dòch vuï bao thanh toaùn vôùi ngöôøi cung

öùng haøng hoùa dòch vuï, hay coøn goïi laø ngöôøi baùn haøng trong quan heä mua baùn haøng hoùa. Theo nhö thoûa thuaän ngöôøi cung caáp dòch vuï bao thanh toaùn seõ mua laïi caùc

khoaûn phaûi thu cuûa ngöôøi baùn döïa treân khaû naêng traû nôï cuûa ngöôøi mua trong quan

heä mua baùn haøng hoùa, hay coøn goïi laø con nôï trong quan heä tín duïng.

Ngoaøi ra, ñoái vôùi moät soá toå chöùc cung caáp dòch vuï bao thanh toaùn khaùc thì

nghieäp vuï bao thanh toaùn ñöôïc ñònh nghóa laø vieäc mua laïi caùc khoaûn phaûi thu, hay

vieäc cung caáp taøi trôï taøi chính ngaén haïn thoâng qua vieäc traû caùc khoaûn phaûi thu

ngay laäp töùc baèng tieàn maët ñeå caûi thieän doøng ngaân löu cuûa khaùch haøng ñoàng thôøi

nhaäp laáy ruûi ro tín duïng. Caùc dòch vuï ñi keøm goàm coù quaûn lyù nôï, quaûn lyù soå caùi baùn

19

haøng, xeáp haïng haïn möùc tín duïng vaø thu hoä.

1.4. Baøi hoïc kinh nghieäm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa

moät soá nöôùc treân theá giôùi.

1.4.1. Kinh nghieäm veà naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa

moät soá nöôùc treân theá giôùi.

+ Trung Quoác

Trung Quoác coù “Vöôøn öôm DNNVV” ñaây laø nôi caùc doanh nghieäp ñeàu

ñöôïc söï hoã trôï töø Chính phuû. Thoâng thöôøng caùc DNNVV trong vöôøn öôm ñöôïc

hoã trôï töø 3-5 naêm. Taïi ñaây, caùc DNNVV coù theå ñöôïc giuùp ñeå tìm kieám caùc nhaø

taøi trôï hoaëc caùc TCTD coù theå taêng nguoàn voán kinh doanh. Vöôøn öôm giuùp caùc

DNNVV taêng voán ban ñaàu leân 5-6 laàn baèng caùch hoã trôï ngay töø ñaàu.

Ngoaøi ra caùc DNNVV coøn deã daøng ñöôïc hoã trôï nguoàn voán phaùt trieån kinh

doanh thoâng qua moâ hình “doanh nghieäp Höng Chaán” nhaèm phaùt trieån

DNNVV ôû khu vöïc noâng thoân. Caùc HTX ôû Trung Quoác cung caáp hoaït ñoäng

dòch vuï cho phaùt trieån coâng nghieäp vuøng noâng nghieäp noâng thoân, hoaït ñoäng

thöông maïi ôû caùc khu ñoâ thò.

Trong coâng taùc naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV caùc ngaân

haøng Trung quoác chuù troïng caùc coâng taùc nhö naâng cao trình ñoä caùn boä tín duïng, ñaàu tö vaøo caùc ngaønh truyeàn thoáng theá maïnh cuûa quoác gia, thaän troïng trong

ñaùnh giaù taøi saûn theá chaáp vì tình hình baát ñoäng saûn coù nhöõng chuyeån bieán phöùc

taïp, ngoaøi ra caùc ngaân haøng ñaëc naëng coâng taùc giaùm saùt, kieåm tra khoaûn vay.

+ Haøn Quoác

Taïi Haøn Quoác coù nhieàu chính saùch hoã trôï voán nhaèm hoã trôï DNNVV phaùt

trieån nhö caùc DN khi tieâu thuï saûn phaåm cuûa DNNVV seõ ñöôïc vay 50% voán. Neáu

toå chöùc naøo cung caáp dòch vuï hoã trôï söï phaùt trieån veà coâng ngheä môùi cho caùc

DNNVV, Chính phuû seõ ñaûm baûo hoï nhaän ñöôïc 70% voán vay ngaân haøng.

Ngoaøi ra ñeå hoã trôï voán cho caùc DNNVV, Chính phuû baét buoäc caùc ngaân haøng

daønh 35% toaøn boä voán vay cuûa mình cho caùc DNNVV, ñoái vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø toå chöùc baûo hieåm tyû leä laø 25%.

Caùc Quyõ baûo laõnh tín duïng taïo ñieàu kieän cho caùc DNNVV coù ñieàu kieän

vay voán vôùi laõi suaát öu ñaõi. Ngaân haøng Haøn Quoác ñaûm baûo cung caáp khoaûng 90%

toång soá voán vay trong lónh vöïc nhaäp khaåu coâng ngheä, hoaït ñoäng nghieân cöùu phaùt

trieån, nhaäp maùy moùc ñeå saûn xuaát vaät lieäu, phuï tuøng.

Caùc ngaân haøng Haøn quoác trong coâng taùc naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái

20

vôùi DNNVV raát chuù troïng trong vieäc töï caûi toå chính heä thoáng ngaân haøng baèng

caùch coâng boá nhöõng ngaân haøng coù nôï xaáu cao vaø cho phaù saûn nhöõng ngaân haøng

yeáu keùm. Caùc ngaân haøng chuù troïng hôn vaøo ñoái töôïng khaùch haøng DNNVV nhö

taêng cöôøng coâng taùc phaùt trieån coâng ngheä thoâng tin, saûn phaåm ngaøy caøng ña daïng,

coù nhöõng phoøng VIP ñeå phuïc vuï nhöõng ñoái töôïng DN khaùc nhau… thay vì taäp

trung vaøo caùc Chaebol tröôùc ñaây. Ngoaøi ra Chính phuû khuyeán khuyeán ngaân haøng

caïnh tranh ra thò tröôøng theá giôùi vaø taêng loøng tin cuûa DN ñoái vôùi ngaân

haøng…Trong coâng taùc tín duïng Chính phuû thieát laäp heä thoáng thanh tra hôïp nhaát, taùi

caáp voán cho caùc ngaân haøng cung öùng tín duïng ra thò tröôøng vaø thöïc hieän mua baùn

caùc khoaûn nôï xaáu cuûa ngaân haøng qua caùc coâng ty KAMCO.

+ Thaùi Lan

Trong coâng taùc naâng cao chaát löôïng tín ñoái vôùi DNNVV cuûa caùc ngaân haøng

Thaùi Lan ñaõ coù taùch baïch, phaân coâng roõ chöùc naêng cho caùc boä phaän vaø tuaân thuû

caùc khaâu trong quy trình giaûi quyeát caùc khoaûn nôï vay töø khi tieáp xuùc DN, phaân tích

tín duïng, thaåm ñònh tín duïng, ñaùnh giaù ruûi ro, thuû tuïc giaáy tôø, ñaùnh giaù chaát löôïng

khoaûn vay.

Caùc ngaân haøng luoân quan taâm ñeán thoâng tin cuûa DNNVV nhö tö caùch phaùp

nhaân, hieäu quaû kinh doanh, muïc ñích vay voán, khaû naêng traû nôï, kieåm soaùt vaø naêng

löïc quaûn trò ñieàu haønh thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp.

Ngoaøi ra caùc ngaân haøng coøn tieán haønh chaám ñieåm DNNVV, tuaân thuû quyeàn

phaùt quyeát tín duïng ñoái vôùi moät doanh nghieäp. Trong coâng taùc kieåm tra giaùm saùt

sau khi cho vay raát ñöôïc chuù troïng vaø thöôøng xuyeân thu thaäp thoâng tin veà doanh

nghieäp vaø ñaùnh giaù xeáp loaïi doanh nghieäp ñeå coù bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi caùc tình

huoáng ruûi ro coù theå xaûy ra.

1.4.2. Baøi hoïc kinh nghieäm cho caùc NHTM VN vaø NHNo&PTNT Vieät Nam

Töø nhöõng kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc coù theå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm

chung coù giaù trò tham khaûo cho vieäc naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV

cuûa caùc NHTM Vieät Nam noùi chung vaø cho NHNo&PTNT Vieät Nam noùi rieâng

trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa nhö sau:

- Caùc DNNVV tröôùc tieân phaûi töï hoaøn thieän, phaùt trieån döïa treân chính mình

21

tranh thuû söï trôï giuùp töø Chính phuû.

- Chính phuû thieát laäp nhöõng cô cheá chính saùch hoã trôï DNNVV nhö daønh moät tyû

leä voán huy ñoäng nhaát ñònh ñeå cho vay DNNVV, thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng,

caùc trung taâm trôï giuùp, tö vaán cho DNNVV

- NHTM phaûi khoâng ngöøng naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa chính ngaân haøng

nhö naêng löïc taøi chính baèng caùch taêng voán ñieàu leä, coå phaàn hoùa NHTM nhaø

nöôùc…ñoàng thôøi phaûi coù söï hôïp nhaát caùc ngaân haøng nhoû thaønh moät ngaân haøng lôùn

ñuû caïnh tranh vôùi caùc NHTM nöôùc ngoaøi.

- Caùc NHTM taêng cöôøng phaùt trieån saûn phaåm dòch phuïc vuï cho ñoái töôïng

DNNVV vaø coù chính saùch laõi suaát, phí, tín duïng…phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa

DNNVV.

- Chuù troïng ñaàu tö tín duïng cho caùc DNNVV ñeå ñaàu tö maùy moùc, thieát bò, kyõ

thuaät coâng ngheä caûi tieán kyõ thuaät nhaèm naâng cao hieäu quaû trong hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh.

- Trong coâng taùc tín duïng cuûa ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV caùc NHTM caàn taêng

cöôøng coâng taùc thaåm ñònh cho vay nhaèm thaåm ñònh doanh nghieäp khaùch quan

chính xaùc ñeå coù nhöõng quyeát ñònh cho vay phuø hôïp. NHTM chuù troïng vieäc naâng

cao trình ñoä cuûa ñoäi nguõ CBTD trong tình hình caïnh tranh nhö hieän nay vaø tính

chaát cuûa caùc doanh nghieäp ngaøy caøng phöùc taïp hôn nhieàu.

- Caùc khoaûn vay ñöôïc ñaûm baûo giaùm saùt chaët cheõ, xuyeân suoát ôû baát cöù giai

ñoaïn tröôùc, trong vaø sau khi cho vay, xaây döïng chöông trình ñaùnh giaù xeáp loaïi

khaùch haøng daønh rieâng cho ñoái töôïng DNNVV.

Keát luaän chöông 1:

Chöông 1 ñaõ ñöa ra caùc lyù luaän cô baûn veà tín duïng ngaân haøng, chaát löôïng tín

duïng ngaân haøng, caùc lyù luaän chung veà DNNNV, vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái

vôùi DNNVV vaø kinh nghieäm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

moät soá nöôùc laøm cô sôû cho caùc NHTM Vieät Nam coù theå hoïc hoûi ñeå phaùt trieån.

Ñieàu naøy laøm cô sôû ñeå chöông 2 ñi vaøo phaân tích, ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ñoái

22

vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc Tp.HCM.

CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NGAÂN HAØNG NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN NOÂNG THOÂN KHU VÖÏC TP. HOÀ CHÍ MINH.

2.1. Giôùi thieäu veà NHNo&PTNT Vieät Nam vaø khu vöïc TP. HCM.

2.1.1. Heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam.

Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam – teân tieáng Anh laø

Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development, goïi taéc”Agribank”. Laø

NHTM quoác doanh, giöõ vai troø chuû löïc trong ñaàu tö voán phaùt trieån kinh teá noâng

nghieäp noâng thoân cuõng nhö ñoái vôùi caùc lónh vöïc khaùc cuûa neàn kinh teá Vieät Nam.

NHNo&PTNT hoaït ñoäng theo moâ hình toång coâng ty 90, laø DN nhaø nöôùc haïng

ñaëc bieät, hoaït ñoäng theo Luaät toå chöùc tín duïng vaø chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp NHNN

Vieät Nam.

Ñöôïc thaønh laäp töø ngaøy 26/03/1988, teân goïi laø Ngaân haøng Phaùt trieån Noâng

nghieäp Vieät Nam, ñeán cuoái 14/11/1990 ñöôïc ñoåi teân thaønh Ngaân haøng Noâng

nghieäp Vieät Nam vaø töø cuoái naêm 1996, Ngaân haøng ñöôïc ñoåi teân thaønh Ngaân haøng

Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam.

Hieän nay, NHNo&PTNT laø Ngaân haøng lôùn nhaát Vieät Nam veà quy moâ nguoàn

voán, maïng löôùi Chi nhaùnh vaø ñoäi nguõ caùn boä nhaân vieân, ñoàng thôøi ñöùng ñaàu trong

soá 200 Doanh nghieäp lôùn nhaát Vieät Nam do Chöông trình phaùt trieån lieân hieäp quoác

(UNDP) xeáp haïng naêm 2007. Tính ñeán thaùng 12/2009, ngaân haøng coù voán 434.331

tyû ñoàng, trong ñoù voán töï coù vaø caùc quyõ treân 22.176 tyû ñoàng. NHNo&PTNT coù hôn

2.300 Chi nhaùnh vaø ñieåm giao dòch khaép caû nöôùc, phuû ñeán taän ñôn vò xaõ, huyeän.

Ñoäi nguõ caùn boä vieân chöùc treân 35.000 ngöôøi, ñoäi nguõ nhaân vieân taän tuïy, ham hoïc

hoûi vaø coù khaû naêng tieáp can nhanh caùc kieán thöùc, kyõ thuaät hieän ñaïi.

Ngoaøi thò tröôøng chuû löïc kinh teá noâng nghieäp, cuøng vôùi söï lôùn maïnh cuûa heä

thoáng, phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc, NHNo&PTNT taïo vò theá trong nhieàu lónh vöïc:

- Quan heä quoác teá veà kinh doanh, ñoái ngoaïi, nhaân söï. NHNo&PTNT nhaän

ñöôïc söï taøi trôï cuûa caùc toå chöùc taøi chính tín duïng quoác teá nhö WB, ADB, IFAD,

NH taùi thieát Ñöùc…ñoåi môùi coâng ngheä, ñaøo taïo nhaân vieân. NHNo&PTNT cuõng laø

23

NH haøng ñaàu taïi Vieät Nam trong vieäc tieáp caän, trieån khai caùc döï aùn nöôùc ngoaøi,

ñaëc bieät laø caùc döï aùn cuûa WB, ADB, AFD. Caùc döï aùn nöôùc ngoaøi ñaõ tieáp nhaän vaø

trieån khai ñeán cuoái 2009 laø 136 döï aùn vôùi toång voán ñaàu tö treân 4,2 tyû USD, ñaõ giaûi

ngaân 2,3 tyû USD.

- Ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä NH phuïc vuï ñaéc löïc cho coâng taùc quaûn trò kinh

doanh vaø phaùt trieån maïng löôùi dòch vuï NH tieân tieán. NHNo&PTNT laø NH ñaàu tieân

hoaøn thaønh giai ñoaïn 2 Döï aùn hieän ñaïi hoùa heä thoáng thanh toaùn vaø keá toaùn khaùch

haøng ( IPCAS) do NH theá giôùi taøi trôï vaø ñang tích cöïc trieån khai giai ñoaïn 3 cuûa döï

aùn naøy. Hieän NHNo&PTNT ñaõ vi tính hoùa hoaït ñoäng kinh doanh töø truï sôû chính

ñeán haàu heát caùc chi nhaùnh trong caû quoác; moät heä thoáng caùc dòch vuï NH goàm:

chuyeån tieàn ñieän töû, thanh toaùn theû tín duïng quoác teá, ATM, thanh toaùn quoác teá qua

maïng SWIFT. Ñeán nay NHNo&PTNT hoaøn toaøn coù ñuû naêng löïc cung öùng caùc saûn

phaåm, dòch vuï NH hieän ñaïi, tieân tieán, tieän ích cho moïi ñoái töôïng khaùch haøng trong

vaø ngoaøi nöôùc.

- Laø moät trong soá NH coù quan heä NH ñaïi lyù lôùn nhaát Vieät Nam vôùi treân 1.034

NH ñaïi lyù taïi 95 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå tính ñeán thaùng 12/2009. Agribank hieän

laø Chuû tòch Hieäp hoäi Tín duïng Noâng nghieäp Noâng thoân Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông

(APRACA), laø thaønh vieân Hieäp hoäi Tín duïng Noâng nghieäp Quoác teá (CICA) vaø

Hieäp hoäi Ngaân haøng Chaâu AÙ (ABA); ñaõ ñaêng cai toå chöùc nhieàu hoäi nghò quoác teá

lôùn nhö Hoäi nghò FAO naêm 1991, Hoäi nghò APRACA naêm 1996 vaø naêm 2004, Hoäi

nghò tín duïng noâng nghieäp quoác teá CICA naêm 2001, Hoäi nghò APRACA veà thuyû

saûn naêm 2002.

Vôùi phöông chaâm “mang phoàn thònh ñeán khaùch haøng”, NHNo&PTNT ñaõ noå

löïc heát mình, ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu ñaùng khích leä, ñoùng goùp to lôùn vaø söï nghieäp

coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc.

Muïc tieâu cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam ñeán naêm 2015 ñaët ra laø toång nguoàn voán

huy ñoäng treân 1.000 nghìn tyû ñoàng, toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm töø 15%-20%;

Toång dö nôï tín duïng ñaït 800 nghìn tyû ñoàng, toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm 13%-

16%. Trong ñoù dö nôï cho vay kinh teá hoä töø 300-400 nghìn tyû ñoàng chieám 48%/toång

dö nôï cho vay; Dö nôï cho vay DNNVV töø 300-350 nghìn tyû ñoàng chieám 40%/toång

dö nôï cho vay; Soá löôïng khaùch haøng laø DNNVV chieám khoaûng 45% toång soá doanh

24

nghieäp töông ñöông khoaûng 200.000 doanh nghieäp.

2.1.2. Heä thoáng NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

Thaønh phoá Hoà Chí Minh giöõ vai troø ñaàu taøu trong quaù trình phaùt trieån kinh teá –

xaõ hoäi ñaát nöôùc, khaúng ñònh laø trung taâm kinh teá, taøi chính, thöông maïi, dòch vuï

mang tính caïnh tranh cao. Traûi qua quaù trình phaùt trieån laâu daøi töø naêm 1990 ñeán

nay heä thoáng NHNo&PTNT taïi khu vực Tp. HCM ñaõ phaùt trieån khoâng ngöøng veà

soá löôïng vaø chaát löôïng, goàm 48 Chi nhaùnh caáp 1, 152 Phoøng giao dòch vaø 7 baøn

giao dòch (Phuï luïc 2) ñöôïc ñaët khaép caùc quaän, huyeän treân ñòa baøn Thaønh phoá vaø

luoân giöõ vai troø vaø ñoùng goùp moät phaàn quan troïng vaøo trong hoaït ñoäng kinh doanh

cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.

Ñaây laø ñòa baøn kinh doanh chuû löïc mang laïi gaàn 30% toång thu nhaäp toaøn heä

thoáng, 22% tieàn göûi toaøn heä thoáng vaø chieám 21,4% toång dö nôï. Tyû leä söû duïng voán

ñaït 79% so vôùi nguoàn voán huy ñoäng, ñaûm baûo ñieàu chuyeån voán moät löôïng ñaùng keå

cho toaøn heä thoáng NHNo&PTNT.

NHNo&PTNT khu vöïc Tp.HCM chieám 12,3% toång nguoàn voán huy ñoäng, dö nôï

chieám 10% toång dö nôï so vôùi caùc toå chöùc tín duïng khaùc treân ñòa baøn.

- Trong naêm 2009 neàn kinh teá gaëp nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc, laõi suaát bieán

ñoäng maïnh, nhieàu chi nhaùnh ñaõ chuû ñoäng trieån khai caùc giaûi phaùp chæ ñaïo cuûa

NHNo&PTNT VN kòp thôøi, linh hoaït trong vieäc aùp duïng laõi suaát phuø hôïp ñeå duy

trì vaø taêng tröôûng nguoàn voán ñaït 98.983 tyû ñoàng, taêng 11.114 tyû ñoàng so vôùi naêm

2008 chieám tyû leä 12,6% trong ñoù nguoàn voán töø daân cö chieám tyû leä 49,5%; toång dö

nôï ñaït 76.018 tyû ñoàng, taêng 14.459 tyû ñoàng so vôùi naêm 2008, chieám tyû leä 23,5%.

Hoaït ñoäng kinh doanh ñoái ngoaïi giaûm so vôùi naêm 2008, doanh soá kinh doanh

ngoaïi teä giaûm 11,3%; doanh soá thanh toaùn haøng xuaát giaûn 8,7%, doanh soá thanh

toaùn haøng nhaäp giaûm 46,5%.

Keát quaû taøi chính naêm 2009, quyõ thu nhaäp ñaït 1.494 tyû ñoàng, taêng 899 tyû ñoàng

so vôùi naêm 2008, trong ñoù caùc chi nhaùnh coù quyõ thu nhaäp cao: TP.HCM, Saøi Goøn,

Ñoâng Saøi Goøn, Maïc Thò Böôûi…vaø hieän vaãn coøn moät soá chi nhaùnh coù quyõ thu nhaäp

aâm do chöa thu ñöôïc caùc khoaûn laõi trung, daøi haïn ñeán haïn vaø chi phí laõi suaát ñaàu

ra cao coäng vôùi vieäc ñieàu chænh laõi suaát caùc moùn vay cuõ gaëp khoù khaên…

Saùu thaùng naêm 2010 thò tröôøng tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng treân TP.HCM

25

töông ñoái oån ñònh. Nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM ñaït 98.659 tyû ñoàng, giaûm 324 tyû ñoàng so vôùi naêm 2009 chieám 15% toång

nguoàn voán cuûa caùc TCTD treân ñòa baøn TP.HCM. Nguoàn voán giaûm chuû yeáu do

ngoaïi teä giaûm 4.000 tyû ñoàng, tieàn göûi, tieàn vay caùc TCTD giaûm 3.781 tyû ñoàng, tieàn

göûi khoâng kyø haïn vaø coù kyø haïn döôùi 25 thaùng taêng 5.136 tyû ñoàng.

Toång dö nôï 06 thaùng naêm 2010 ñaït 77.979 tyû ñoàng, taêng 1.961 tyû ñoàng so vôùi

naêm 2009, ñaït tyû leä 2,6% chieám thò phaàn 13,1% dö nôï cuûa caùc TCTD treân khu vöïc

TP.HCM. Cho vay lónh vöïc noâng nghieäp, noâng thoân taêng 8,2% so vôùi naêm 2009,

chieám tyû troïng 40% so toång dö nôï. Cho vay nhaäp khaåu taêng 10,3%, cho vay chöùng

khoaùn giaûm 62,1% so vôùi naêm 2009.

Keát quaû taøi chính 06 thaùng ñaàu naêm 2010 cuõng khaù khaû quan. Toång thu nhaäp

ñaït 5.731 tyû ñoàng baèng 48,5% so vôùi naêm 2009, trong ñoù thu töø hoaït ñoäng tín duïng

5.235 tyû ñoàng, chieám 91,3% toång thu nhaäp. Quyõ thu nhaäp 393 tyû ñoàng, baèng 26,3%

so vôùi naêm 2009. Treân khu vöïc TP.HCM coù 41 chi nhaùnh coù quyõ thu nhaäp döông,

trong ñoù caùc chi nhaùnh coù quyõ thu nhaäp cao nhö TP.HCM, Saøi Goøn,Maïc Thò Böôûi…

Ñaàu tö tín duïng taäp trung cho caùc chöông trình theo chæ ñaïo cuûa Chính phuû nhö

cho vay hoã trôï laõi suaát, löông thöïc, caù tra, basa, cho vay öu ñaõi xuaát khaåu…

Caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM taäp trung naâng cao chaát löôïng

tín duïng, cho vay coù choïn loïc vaø trình töï öu tieân ñoái vôùi caùc ñoái töôïng khaùch haøng

treân cô sôû caân ñoái giöõa nguoàn voán vaø dö nôï taïi moãi chi nhaùnh, öu tieân cho vay

noâng nghieäp noâng thoân vaø doanh nghieäp nhoû vaø vöøa.

Coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä ñöôïc quan taâm vaø toå chöùc thöïc hieän thöôøng

xuyeân qua ñoù phaùt hieän ñöôïc sai soùt vaø chænh söûa kòp thôøi.

Coâng taùc ñaøo taïo caùn boä ngaøy caøng ñöôïc quan taâm vaø chuù troïng phuø hôïp vôùi

yeâu caàu phaùt trieån kinh doanh cuûa caùc chi nhaùnh.

Coâng taùc coâng ngheä thoâng tin ñöôïc trieån khai taïo thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån

theâm caùc saûn phaåm dòch vuï môùi phuø hôïp vôùi thò tröôøng, ña daïng hoùa saûn phaåm

dòch vuï ngaân haøng ñeå phaùt trieån khaùch haøng vaø thò phaàn treân khu vöïc Thaønh phoá.

2.2. Tình hình hoaït ñoäng cuûa DNNVV taïi TP.HCM.

Taïi Vieät Nam theo Nghò Ñònh soá 56/2009/NÑ-CP ngaøy 30/06/2009 thì DNNVV

26

ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

DNNVV vaø cơ sở kinh doanh ñaêng kyù kinh doanh theo quy ñònh phaùp luaät ñöôïc

chia thaønh ba caáp: sieâu nhoû, nhỏ, vừa theo quy moâ tổng nguồn vốn ñöôïc xaùc ñònh

treân baûng CÑKT cuûa DN hoặc số lao lao ñoäng bình quaân naêm.

Baûng 2.1. Tieâu chí phaân loaïi DNNVV taïi Vieät Nam

Doanh nghiệp nhỏ Doanh nghiệp vừa

Quy moâ Khu vực

DNsieâu nhỏ Số lao ñộng 10 người trở xuống Tổng nguồn vốn 20 tyû ñoàng trôû xuoáng

10 người trở xuống 20 tyû ñoàng trôû xuoáng

10 người trở xuống 10 tyû ñoàng trôû xuoáng

I. Noâng, laâm nghieäp vaø thuûy saûn II. Coâng nghieäp vaø xaây döïng III. Thöông maïi vaø dòch vuï Số lao ñộng töø treân 10 ngöôøi ñeán 200 ngöôøi töø treân 10 ngöôøi ñeán 200 ngöôøi töø treân 10 ngöôøi ñeán 50 ngöôøi Tổng nguồn vốn töø treân 20 tyû ñoàng ñeán 100 tyû ñoàng töø treân 20 tyû ñoàng ñeán 100 tyû ñoàng töø treân 10 tyû ñoàng ñeán 50 tyû ñoàng Số lao ñộng töø treân 200 ngöôøi ñeán 300 ngöôøi töø treân 200 ngöôøi ñeán 300 ngöôøi töø treân 50 ngöôøi ñeán 100 ngöôøi

Nhö vaäy theo ñònh nghóa treân DNNVV laø loaïi hình doanh nghieäp thuoäc moïi

thaønh phaàn kinh keá vaø chòu aûnh höôûng cuûa caùc Luaät nhö Luaät doanh nghieäp, Luaät

doanh nghieäp Nhaø Nöôùc, Luaät hôïp taùc xaõ.

2.2.1. Tình hình DNNVV taïi TP.HCM.

Hình 2.1. Cô caáu doanh nghieäp taïi TP.HCM

27

( Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP. HCM)

Soá löôïng DNNVV taïi TP.HCM chieám tyû leä lôùn trong toång soá löôïng doanh

nghieäp hieän nay, luoân chieám tyû leä treân 95% toång soá löôïng doanh nghieäp vaø ñoùng

goùp phaàn lôùn vaøo neàn kinh teá goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng.

2.2.1.1. Cô caáu DNNVV theo ngaønh kinh teá

Hình 2.2. Cô caáu DNNVV taïi TP.HCM theo ngaønh kinh teá

( Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)

Cô caáu DNNVV theo ngaønh kinh teá thì trong lónh vöïc vaän taûi kho baûi – söûa

chöõa xe coù ñoäng cô chieám tyû troïng cao nhaát treân 40% nhöng tyû leä naøy ñang coù

chieàu höôùng giaûm tyû troïng, naêm 2006 giaûm 1,4% so vôùi naêm 2005, naêm 2007 giaûm

1,2% so vôùi naêm 2006, naêm 2008 giaûm 1,3% so naêm 2007 vaø naêm 2009 giaûm

0,3% so naêm 2008. Ngoaøi ra lónh vöïc saûn xuaát cuõng ngaøy caøng giaûm tyû troïng töø

naêm 2006-2009 giaûm 4,8%. Trong khi ñoù trong lónh vöïc thöông maïi – dòch vuï vaø

xaây döïng ñang coù chieàu höôùng gia taêng veà tyû troïng trong cô caáu theo ngaønh kinh

teá. Ñieàu naøy cho thaáy söï chuyeån dòch trong lónh vöïc kinh doanh cuûa DNNVV vaø söï

chuyeån dòch naøy phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Thaønh phoá theo

höôùng ngaøy caøng phaùt trieån veà quy moâ nguoàn voán, lao ñoäng trình ñoä kyõ thuaät

28

chuyeân moân hôn.

2.2.1.2. Cô caáu DNNVV theo quy moâ nguoàn voán

Hình 2.3. Cô caáu DNNVV taïi TP.HCM theo quy moâ nguoàn voán

( Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)

Theo cô caáu quy moâ nguoàn voán kinh doanh thì tyû troïng DNNVV coù nguoàn voán

töø 1 ñeán 5 tyû ñoàng ngaøy caøng chieám tyû troïng cao nhaát. DNNVV coù nguoàn voán döôùi

0,5 tyû ñoàng coù tyû leä thaáp nhaát vaø ngaøy caøng giaûm. Ñoái vôùi DNNNV coù nguoàn voán

cao trong khoaûng töø 10 tyû ñeán 100 tyû ñoàng thì tyû troïng ñöôïc caûi thieän vaø coù chieàu

höôùng taêng. Ñieàu naøy cho thaáy quy moâ nguoàn voán cuûa DNNVV ngaøy caøng ñöôïc

caûi thieän vaø taêng nguoàn voán vaøo trong saûn xuaát kinh doanh hôn.

2.2.1.3. Cô caáu DNNVV theo quy moâ lao ñoäng

Theo cô caáu veà quy moâ lao ñoäng thì DNNVV coù lao ñoäng trong khoaûng 5 ñeán 9

ngöôøi luoân chieám tyû troïng cao nhaát tuy coù söï bieán ñoäng trong moät soá naêm nhöng

luoân giöõ tyû troïng treân 30%. Chieám tyû troïng thaáp nhaát trong cô caáu quy moâ lao ñoäng

laø doanh nghieäp treân 50 ngöôøi tyû leä naøy ñang coù chieàu höôùng giaûm, giai ñoaïn töø

naêm 2006-2009 giaûm 2,6%. Tyû leä doanh nghieäp coù quy moâ lao ñoäng döôùi 5 ngöôøi

vaø töø 10 ngöôøi ñeán 49 ngöôøi coù tyû leä khaù trong cô caáu theo quy moâ lao ñoäng ñoái

vôùi DNNVV. Ñieàu naøy cho thaáy phuø hôïp vôùi thöïc teá laø DNNVV coù quy moâ nhoû

29

khoâng chæ veà nguoàn voán vaø caû löôïng lao ñoäng.

Hình 2.4. Cô caáu DNNVV taïi TP.HCM theo quy moâ lao ñoäng

(Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)

2.2.1.4. Cô caáu DNNVV theo loaïi hình

Cô caáu DNNVV theo loaïi hình taïi khu vöïc Thaønh phoá thì loaïi hình doanh

nghieäp ngoaøi nhaø nöôùc chieám tyû leä cao nhaát luoân treân 95% vaø taêng daàn qua caùc

naêm töø 95,8% naêm 2005 taêng leân 97,5% naêm 2009. Loaïi hình doanh nghieäp nhaø

nöôùc ngaøy caøng giaûm daàn veà tyû leä töø 1,1% naêm 2005 ñeán naêm 2009 chieám 0,2%

ñaõ giaûm 0,9%, loaïi hình doanh nghieäp nhaø nöôùc ñoái vôùi DNNVV ngaøy caøng giaûm

do giaûi theå, saùt nhaäp nhöõng doanh nghieäp nhoû laøm aên khoâng hieäu quaû ñeå taäp trung

vaøo nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc coù quy moâ lôùn. Loaïi hình doanh nghieäp nöôùc

ngoaøi tyû leä ngaøy caøng giaûm, giai ñoaïn 2005-2009 giaûm 0,8%. Ñieàu naøy cho thaáy söï

naêng ñoäng vaø phaùt trieån nhanh cuûa thaønh phaàn kinh teá tö nhaân trong quaù trình hoäi

30

nhaäp vaø ngaøy caøng phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån kinh teá.

Hình 2.5. Cô caáu DNNVV taïi TP.HCM theo loaïi hình

( Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)

2.2.2. Quy moâ voán vaø caùch tieáp caän nguoàn voán cuûa caùc DNNVV.

Trong hoaït ñoäng saûn xuaát, voán ñöôïc xem laø neàn taûng cô baûn nhaát.Voán trong

DN ñöôïc theå hieän döôùi daïng maùy moùc, thieát bò, nhaø xöôûng, nguyeân – nhieân vaät

lieäu vaø caùc taøi saûn voâ hình khaùc. Vôùi caùc DNNVV, nguoàn voán ñoùng vai troø quan

troïng. Do xuaát phaùt ñieåm DNNVV thaáp, laïi khoù tieáp caän vôùi nguoàn tín duïng cuaû

caùc NHTM neân nguoàn voán chuû yeáu cuûa DNNVV ñöôïc huy ñoäng töø caùc nguoàn sau:

Huy ñoäng nguoàn voán töï coù: ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc khôûi nghieäp kinh

doanh, trong ñoù quan troïng nhaát laø nguoàn voán tieàn maët, tieàn göûi tieát kieäm…

Huy ñoäng öùng tröôùc: nguoàn voán naøy ñöôïc chuû DN ñeà nghò khaùch haøng öùng

tröôùc sau ñoù coù traùch nhieäm cung caáp saûn phaåm haøng hoùa cho khaùch haøng.

Nguoàn voán töø gia ñình, baïn beø: vieäc huy ñoäng nguoàn voán naøy vôùi ñieàu kieän veà

laõi suaát, vay möôïn deã daøng hôn so vôùi vay ngaân haøng.

Nguoàn voán töø nhaø cung caáp: caùc nhaø cung caáp thöôøng taïo theâm ñieàu kieän thuaän

31

lôïi cho chuû DN döôùi daïng cho vay vôùi laõi suaát raát thaáp.

* Nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán khaû naêng haïn cheá khi tieáp caän nguoàn voán

NH cuûa DNNVV.

- Giaù trò taøi saûn theá chaáp, ñaûm baûo cuûa caùc DNNVV thaáp neân ngaân haøng khoâng

theå cho vay theo nhu caàu ñeà nghò cuûa DN.

- Xaây döïng phöông aùn vay voán khoâng thuyeát phuïc ñöôïc ngaân haøng, caùc thoâng

tin veà baùo caùo taøi chính khoâng minh baïch laøm cho ngaân haøng khoâng tin töôûng vaøo

DNNVV. Ngoaøi ra vieäc xaây döïng moái quan heä xaõ hoäi thoâng qua möùc ñoä quen bieát

hay thieát laäp moái quan heä ñoái taùc giöõa caùc DNNVV vaø caùc ngaân haøng laø raát thaáp

moät phaàn laø do DN khoâng tin töôûng vaøo caùn boä tín duïng.

- Thuû tuïc vay voán cuûa ngaân haøng coøn khaù röôøm raø vaø nhieàu DN ñaõ khoâng hoäi

ñuû ñieàu kieän vay voán. Trong khi caùc DNNVV haïn cheá veà nguoàn löïc con ngöôøi, taøi

chính vaø khaû naêng laäp döï aùn, coøn phía ngaân haøng thì luoân gaëp khoù khaên trong vieäc

thaåm ñònh caùc döï aùn cho vay DNNVV ôû vaán ñeà löïa choïn coâng ngheä phuø hôïp. Caùc

DNNVV thöôøng coù quy moâ nhoû veà taøi chính, maët baèng saûn xuaát, trình ñoä nhaân

löïc…nhöng khi laäp döï aùn thì ñöa caùc loaïi maùy moùc, thieát bò ñaéc tieàn…

2.2.3. Khaû naêng tieáp caän thò tröôøng:

Khaû naêng tieáp caän thò tröôøng coøn nhieàu haïn cheá ñaëc bieät ñoái vôùi thò tröôøng nöôùc

ngoaøi. Nguyeân nhaân laø do caùc DNNVV thöôøng laø nhöõng DN môùi thaønh laäp khaû

naêng taøi chính cho coâng taùc marketing khoâng coù vaø cuõng chöa coù khaùch haøng

truyeàn thoáng. Quy moâ DNNVV thöôøng boù heïp trong phaïm vi ñòa phöông, vieäc môû

roäng thò tröôøng môùi laø raát khoù khaên.

Ngoaøi ra caùc DNNVV phaûi ñoái maët vôùi vaán ñeà nguoàn nhaân löïc (vaán ñeà ñaøo taïo

vaø ñaøo taïo laïi), coâng ngheä (do voán ñaàu tö vaø nghieân cöùu haïn cheá), thò tröôøng saûn

phaåm (khaû naêng caïnh tranh thaáp)…

2.3. Tình hình hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu

vöïc TP. HCM.

2.3.1. Coâng taùc huy ñoäng voán taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM.

Khu vöïc TP.HCM laø trung taâm kinh teá cuûa caû nöôùc, ñoàng thôøi laø ñòa baøn giöõ vai

troø quan troïng trong coâng taùc huy ñoäng voán cuûa toaøn heä thoáng NHNo&PTNT, luoân

32

chieám tyû troïng treân 22% toång nguoàn voán huy ñoäng. Nguoàn voán taêng tröôûng ñeàu

qua caùc naêm duø chòu aûnh höôûng nhieàu cuûa khuûng hoaûng kinh teá cuøng vôùi söï caïnh

tranh cao vôùi caùc ngaân haøng khaùc taïi khu vöïc Thaønh phoá.

Baûng 2.2. Soá lieäu nguoàn voán huy ñoäng NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

ÑVT: Tyû ñoàng

06/2010

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009

Nguoàn voán huy ñoäng 45.034 63.799 87.869 98.983 98.659

Noäi teä 40.031 57.722 79.633 77.848 89.748

(Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT Khu vöïc TP. HCM)

Ngoaïi teä 5.003 6.077 8.236 12.911 8.911

Qua baûng soá lieäu cho thaáy coâng taùc huy ñoäng voán luoân ñöôïc caùc chi nhaùnh

NHNo&PTNT khu vöïc Tp.HCM chuù troïng vaø taäp trung phaùt trieån. Trong giai ñoaïn

töø naêm 2006 – 2009, nguoàn voán taêng 53.949 tyû ñoàng vôùi toác ñoä taêng 119,8% so vôùi

naêm 2006. Trong ñoù naêm 2007 coù tyû leä taêng cao nhaát vôùi nguoàn voán taêng 20.235 tyû

ñoàng ñaït 144,9% so vôùi naêm 2006. Nguyeân nhaân laø do caùc caùc chi nhaùnh môû roäng

maïng löôùi, thaønh laäp nhieàu chi nhaùnh môùi vaø taêng cöôøng nhaän tieàn göûi töø toå taøi

chính, baûo hieåm xaõ hoäi. Naêm 2009 coù toác ñoä taêng chaäm laïi nhöng nguoàn voán vaãn

duy trì ôû möùc cao taêng 16.380 tyû ñoàng so vôùi naêm 2008, ñaït tyû leä 19,8%. Nguyeân

nhaân laø caùc chi nhaùnh khoâng ñöôïc tieáp tuïc nhaän tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc taøi chính,

baûo hieåm khi ñeán kyø haïn thanh toaùn, ñieàu naøy gaây khoù khaên khi nguoàn voán naøy ruùt

ñoät ngoät. Ñoàng thôøi caùc chi nhaùnh ñaõ thöïc hieän ñuùng chæ ñaïo töø NHNo&PTNT Vieät

Nam laø coù nhieàu saûn phaåm huy ñoäng, laõi suaát caïnh tranh, khuyeán maõi khaùch haøng

göûi tieàn…neân vaãn duy trì toác ñoä taêng tröôûng khaù. Nguoàn voán huy ñoäng noäi teä luoân

giöõ vai troø quan troïng trong toång nguoàn voán, tyû leä luoân treân 70% toång nguoàn voán

huy ñoäng. Ñeán 06 thaùng naêm 2010 tình hình huy ñoäng voán gaëp khoù khaên toång

nguoàn voán giaûm 324 tyû ñoàng, trong ñoù nguoàn voán ngoaïi teä giaûm maïnh nhaát 4.000

tyû ñoàng, nguoàn voán noäi teä vaãn taêng 11.900 tyû ñoàng so vôùi naêm 2009. Nguyeân nhaân

33

laø do tröôùc söï aûnh höôûng cuûa bieán ñoäng ngoaïi teä caùc toå chöùc, caù nhaân khoâng tieáp

tuïc göûi ngoaïi teä nöõa maø chuyeån qua hình thöùc khaùc ñaàu tö nhö göûi tieát kieäm baèng

noäi teä hay ñaàu tö vaøng.

Baûng 2.3. Soá lieäu nguoàn voán huy ñoäng NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM theo

thôøi gian

ÑVT: Tyû ñoàng

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

9,919 15,824 15,224 15,727 17,035 TG khoâng kyø haïn

11,333 13,802 29,721 46,497 46,785 TG coù kyø haïn döôùi 12T

23,782 35,643 37,658 36,759 34,839 TG coù kyø haïn töø 12T trôû leân

Nguoàn: “ Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT Khu vöïc TP. HCM”.

45,034 65,269 82,603 98,983 98,659 Toång

Trong cô caáu nguoàn voán thì tieàn göûi daân cö chieám tyû leä cao nhaát, ñeán

31/12/2009 chieám 33,1% toång nguoàn voán ñaït 32.753 tyû ñoàng vaø taêng 21,9% so vôùi

naêm 2008. Phaân theo kyø haïn thì tieàn göûi coù kyø haïn döôùi 12 thaùng chieám tyû troïng

cao nhaát, ñeán 31/12/2009 ñaït 52,2% toång nguoàn voán, taêng 38,4% so vôùi naêm 2008.

Tieàn göûi khoâng kyø haïn chieám tyû troïng thaáp nhaát, ñeán 30/06/2010 chieám tyû troïng

17,26% trong toång nguoàn voán. Ñieàu naøy cho thaáy caùc chi nhaùnh chöa khai thaùc toát

coâng taùc huy ñoäng tieàn göûi khoâng kyø haïn naøy nhaèm giaûm chi phí ñaàu vaøo taêng

34

cheânh leäch laõi suaát ñaàu vaøo ra ñeå mang laïi hieäu quaû trong kinh doanh.

2.3.2. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM.

Baûng 2.4. Soá lieäu dö nôï cho vay DNNVV

ÑVT: Tyû ñoàng

28,843

46,049

61,559

76,018

77,979

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

16,689

27,743

37,739

47,686

49,057

Toång dö nôï

8,678

14,143

16,913

25,750

27,962

Dö nôï DNNVV

8,011

13,589

14,408

21,936

21,094

10,272

11,904

13,776

14,304

15,321

Dö nôï DNNVV ngaén haïn

19,783

36,077

45,187

72,116

44,288

Dö nôï DNNVV trung, daøi haïn Soá löôïng DNNVV quan heä NH

14,637

25,034

41,598

55,751

42,917

Doanh soá cho vay DNNVV

(Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT Khu vöïc TP. HCM)

Doanh soá thu nôï DNNVV

Dö nôï cho vay DNNVV cuûa NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM luoân chieám treân

35% toång dö nôï cuûa heä thoáng vaø chieám treân 20% dö nôï DNNVV khu vöïc TP.HCM

ñoái vôùi caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Trong toång dö nôï thì dö nôï cuûa ñoái töôïng

DNNVV chieám tyû leä khaù cao, naêm 2006 chieám 57% toång dö nôï ñeán naêm 2009

taêng leân 62,7%. Ñieàu naøy cho thaáy dö nôï DNNVV ngaøy caøng taêng theo söï taêng

tröôûng tín duïng cuûa toaøn heä thoáng, giai ñoaïn töø 2006 – 2009 taêng 47.175 tyû ñoàng,

vôùi toác ñoä taêng 163,55% so vôùi naêm 2006. Dö nôï taêng ñeàu qua caùc naêm, ñaëc bieät

laø naêm 2007 coù toác ñoä taêng nhanh nhaát, dö nôï taêng 17.206 tyû ñoàng so vôùi naêm

2006 ñaït tyû leä 159%, trong ñoù dö nôï DNNVV taêng 11.054 tyû ñoàng, tyû leä 166% so

vôùi naêm 2006. Ngoaøi ra thì cuøng vôùi söï taêng tröôûng cuûa dö nôï DNNVV thì löôïng

khaùch haøng laø DNNVV quan heä vôùi ngaân haøng cuõng taêng veà soá löôïng. Trong phaân

boá dö nôï DNNVV thì dö nôï ngaén haïn ngaøy caøng ñöôïc taäp trung vaø chieám tyû troïng

taêng so vôùi dö nôï trung daøi haïn, naêm 2006 tyû leä dö nôï ngaén haïn DNNVV chieám

35

51,9% thì ñeán naêm 2009 tyû leä naøy ñaït 53,9%, taêng 2% so vôùi naêm 2006. Ñieàu naøy

cho thaáy söï chuyeån dòch trong cô caáu ñaàu tö tín duïng cuûa caùc chi nhaùnh trong vieäc

taêng cöôøng cho vay ngaén haïn ñeå ñaûm baûo khaû naêng luaân chuyeån nguoàn voán tín

duïng ñoàng thôøi mang laïi hieäu quaû haïn cheá ruûi ro hôn. Tình hình dö nôï DNNVV

trong 06 thaùng naêm 2010 vaãn coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc, dö nôï taêng 1.371 tyû

ñoàng, trong ñoù dö nôï ngaén haïn cuûa DNNVV taêng cao nhaát 2.212 tyû ñoàng, dö nôï

trung daøi haïn giaûm 842 tyû ñoàng so vôùi naêm 2009. Ñieàu naøy do caùc chi nhaùnh ñang

raát chuù troïng cho vay ngaén haïn, ñang giaûm daàn tyû leä dö nôï trung daøi haïn theo chuû

tröông cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.

2.3.2.1. Dö nôï cho vay DNNVV phaân theo thaønh phaàn kinh teá

Baûng 2.5. Soá lieäu dö nôï DNVVN theo thaønh phaàn kinh teá

ÑVT: Tyû ñoàng

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

335 409 417 459 524 DN nhaø nöôùc

3,338 6,656 10,944 13,829 14,374 Coâng ty CP

9,179 14,975 20,002 26,704 27,079 Cty TNHH

3,786 5,571 6,163 6,369 6,760 DN tö nhaân

52 121 213 325 320 Hôïp taùc xaõ

(Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT Khu vöïc TP. HCM)

16,689 27,732 37,739 47,686 49,057 Toång

Coâng ty Coå phaàn vaø Coâng ty TNHH laø 02 ñoái töôïng khaùch haøng ñöôïc NH quan

taâm taøi trôï nhieàu nhaát vaø dö nôï taêng nhanh ñoái vôùi 02 ñoái töôïng naøy. DN Nhaø

nöôùc, DN tö nhaân, HTX chæ chieám möùc dö nôï raát nhoû. Naêm 2006 dö nôï Cty CP

20%; Cty TNHH 55%; DN tö nhaân 22,6%; DN nhaø nöôùc 2%; Hôïp taùc xaõ 0,3% thì

ñeán naêm 2009 dö nôï Cty CP chieám tyû leä 29% (dö nôï taêng 10.491 tyû ñoàng töông

öùng taêng 9% so vôùi naêm 2006); Cty TNHH 55,99% (dö nôï taêng 17.525 tyû ñoàng vôùi

tyû leä 9,9% so vôùi naêm 2006); DN tö nhaân 13,35% (dö nôï taêng 2.583 tyû ñoàng nhöng

36

tyû leä giaûm 9,25% so vôùi naêm 2006); DN nhaø nöôùc 0,96% (dö nôï taêng 124 tyû ñoàng,

nhöng tyû leä giaûm 1,04% so vôùi naêm 2006); hôïp taùc xaõ 0,68% (dö nôï taêng 273 tyû

ñoàng töông öùng vôùi tyû leä taêng 0,38% so vôùi naêm 2006). Cho thaáy trong nhöõng naêm

qua caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT Tp. HCM cho vay khaùch haøng DNNVV khaù ña

daïng, taäp trung vaøo nhöõng khaùch haøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû chöù khoâng döïa treân

thaønh phaàn kinh teá nhaèm haïn cheá ruûi ro. Ñoàng thôøi söï taêng tröôûng dö nôï taäp trung

vaøo 02 ñoái töôïng khaùch haøng laø Cty CP vaø Cty TNHH laø phuø hôïp vôùi xu theá phaùt

trieån cuûa neàn kinh teá khi 02 thaønh phaàn kinh teá naøy ñaêng kyù kinh doanh ngaøy caøng

nhieàu so vôùi DN tö nhaân vaø DN nhaø nöôùc. Trong 06 thaùng naêm 2010 tình hình dö

nôï DNNVV theo thaønh phaàn kinh teá vaãn ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån theo töøng thaønh

phaàn, trong ñoù ñoái töôïng dö nôï ñoái vôùi caùc Cty CP vaø Cty TNHH ngaøy caøng taêng

so vôùi naêm 2009 nhö sau Coâng ty CP taêng 545 tyû ñoàng, ñaït tyû leä 3,9% so vôùi naêm

2009; Coâng ty TNHH taêng 375 tyû ñoàng, ñaït tyû leä 1,4% so vôùi naêm 2009; Trong khi

ñoù thì dö nôï ñoái vôùi thaønh phaàn HTX giaûm 5 tyû ñoàng, ñaït tyû leä -1,5% so vôùi naêm

2009.

2.3.2.2. Dö nôï cho vay DNNVV theo chöông trình, loaïi hình.

Baûng 2.6. Soá lieäu dö nôï DNVVN chöông trình, loaïi hình

ÑVT: Tyû ñoàng

Chæ tieâu

2006 3,358 2007 3,975 2008 4,782 2009 5,602 06/2010 6,060 DN noâng nghieäp, noâng thoân

123 132 147 168 167 DN nuoâi, khai thaùc thuûy saûn

657 709 725 914 681 DN thu mua luùa gaïo

1,515 1,586 1,707 1,863 1,754 DN xuaát khaåu

1,107 1,125 1,162 1,236 1,363 DN nhaäp khaåu

4,299 8,987 9,551 9,893 11,437 DN baát ñoäng saûn

5,629 11,218 19,666 28,010 27,594 DN saûn xuaát kinh doanh

(Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT Khu vöïc TP. HCM)

37

16,689 27,732 37,739 47,686 49,057 Toång

Trong cô caáu dö nôï theo chöông trình, loaïi hình thì dö nôï trong ñaàu tö DNNVV

taäp trung ôû nhieàu lónh vöïc. Trong ñoù dö nôï cho vay ñaàu tö baát ñoäng saûn chieám moät

tyû leä khaù cao vaø naêm 2007 coù tyû leä taêng tröôûng vaø chieám tyû troïng cao nhaát trong

caùc naêm. Dö nôï baát ñoäng saûn naêm 2007 taêng 4.688 tyû so vôùi naêm 2006 ñoàng chieám

tyû leä 32,4% toång dö nôï, naêm 2008 taêng 564 tyû ñoàng, chieám tyû leä 30,49%, naêm

2009 taêng 342 tyû ñoàng, chieám 20,7% toång dö nôï. Ñieàu naøy cho thaáy coù söï chuyeån

dòch roõ reät trong cô caáu ñaàu tö tín duïng phuø hôïp vôùi ñònh höôùng cuûa NHNN,

NHNo&PTNT nhaèm khoâng taäp trung nhieàu dö nôï vaøo moät lónh vöïc nhaèm haïn cheá

ñöôïc ruûi ro. Ngoaøi ra cuõng thaáy NHNo&PTNT luoân giaønh moät tyû leä ñaùng keå dö nôï

cho ñoái töôïng noâng nghieäp noâng thoân, thuûy haûi saûn, caùc doanh nghieäp thu mua luùa

gaïo phuø hôïp vôi chính saùch cuûa ngaân haøng vaø theo söï ñieàu haønh cuûa NHNN. Dö

nôï trong lónh vöïc noâng nghieäp noâng thoân ngaøy caøng taêng töø naêm 2006-2009 taêng

2.244 tyû ñoàng, chieám 11,74% toång dö nôï ñaït 66,8% so vôùi naêm 2006. Ngoaøi ra dö

nôï trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu cuõng raát ñöôïc quan taâm taêng oån ñònh qua caùc

naêm töø naêm 2006-2009 dö nôï lónh vöïc naøy taêng 477 tyû ñoàng vôùi möùc taêng 18,2%.

Ñieàu naøy cho thaáy söï noå löïc cuûa caùc chi nhaùnh duø ñaây khoâng laø theá maïnh cuûa

NHNo&PTNT. Tuy nhieân tình hình dö nôï 06 thaùng naêm 2010 cuûa DNNVV coù

nhöõng thay ñoåi nhaát ñònh so vôùi naêm 2009 cuï theå nhö ñoái vôùi lónh vöïc baát ñoäng saûn

vaãn taêng 1.544 tyû ñoàng, taêng 15,6% so vôùi naêm 2009; Dö nôï lónh vöïc xuaát khaåu

gaëp khoù khaên giaûm 109 tyû ñoàng, ngöôïc laïi dö nôï nhaäp khaåu taêng 127 tyû ñoàng so

vôùi naêm 2009. Trong khi ñoù thì dö nôï trong khu vöïc noâng nghieäp noâng thoân ñöôïc

caùc chi nhaùnh quan taâm, dö nôï taêng 458 tyû ñoàng, chieám tyû leä 8,2% so vôùi naêm

2009, ñaây laø lónh vöïc öu tieân haøng ñaàu cuûa NHNo&PTTN Vieät Nam.

2.4. Thöïc traïng chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu

vöïc TP.HCM.

Ñeå ñaùnh giaù moät caùch chính xaùc chaát löôïng tín duïng cuûa ngaân haøng, thì khoâng

chæ ñaùnh giaù döïa treân chæ tieâu nôï quaù haïn/toång dö nôï vaø chæ tieâu nôï xaáu/toång dö nôï,

maø coøn phaûi döïa treân caùc tieâu chí khaùc, nhöng ôû goùc ñoä ôû ñaây taäp trung ñaùnh giaù 4

38

chæ tieâu cô baûn sau:

2.4.1. Chæ tieâu tyû leä nôï quaù haïn.

Theo Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 cuûa NHNN thì nôï quaù

haïn laø nhöõng khoaûn nôï ñöôïc phaân töø nhoùm 2 ñeán nhoùm 5. Theo ñoù:

- Nôï nhoùm 2 laø nhöõng khoaûn nôï: quaù haïn döôùi 90 ngaøy; nôï cô caáu laïi thôøi haïn

traû nôï trong haïn theo thôøi haïn nôï ñaõ cô caáu laïi.

- Nôï nhoùm 3 laø nhöõng khoaûn nôï: quaù haïn töø 90 ñeán 180 ngaøy; nôï cô caáu laïi thôøi

haïn traû nôï quaù haïn döôùi 90 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ cô caáu laïi.

- Nôï nhoùm 4 laø nhöõng khoaûn nôï: quaù haïn töø 181 ñeán 360 ngaøy; nôï cô caáu laïi

thôøi haïn traû nôï quaù haïn töø 90 ñeán 180 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ cô caáu laïi.

- Nôï nhoùm 5 laø nhöõng khoaûn nôï: quaù haïn treân 360 ngaøy; nôï khoanh chôø Chính

phuû xöû lyù, nôï cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï quaù haïn treân 180 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ

ñöôïc cô caáu laïi.

ÑVT: Tyû ñoàng; %

Baûng 2.7. Soá lieäu veà chæ tieâu nôï quaù haïn ñoái vôùi DNNVV

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

Toång dö nôï 46,049 61,559 76,018

Dö nôï DNNVV 27,743 37,739 47,686 28,843 16,689 77,979 49,057

Nôï quaù haïn 580 871 1,758 2,818 5,702

492 538 1,675 2,366 4,421

2.01% 1.89% 2.86% 3.71% 7.31%

1.71% 1.17% 2.72% 3.11% 5.67%

Nôï quaù haïn DNNVV Tyû leä nôï quaù haïn/Toång dö nôï Tyû leä NQH DNNVV/Toång dö nôï Tyû leä NQH DNNVV/Dö nôï DNNVV 4.44% 2.95% 1.94% 4.96%

Nôï quaù haïn trong thôøi gian qua cuûa NHNo&PTNT khu vöïc Tp. HCM coù nhöõng

daáu hieäu khoâng toát. Soá dö nôï quaù haïn taêng ñeàu qua caùc naêm, duø naêm 2007 tyû leä nôï

quaù haïn coù giaûm so vôùi naêm 2006 nhöng keå töø naêm 2008 thì nôï quaù haïn taêng nhanh

39

9.01% (Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM)

caû soá tuyeät ñoái vaø tyû leä. Töø 2006-2009, dö nôï quaù haïn taêng 2.238 tyû ñoàng, vôùi tyû leä

385,9% so vôùi naêm 2006. Trong dö nôï quaù haïn thì dö nôï quaù haïn cuûa DNNVV chieám

tyû leä ñaùng keå, naêm 2009 chieám 83,9% vaø dö nôï cuõng taêng cuøng vôùi söï gia taêng cuûa

toång nôï quaù haïn. Töø naêm 2006-2009 taêng 1.874 tyû ñoàng, vôùi tyû leä 380,9% so vôùi naêm

2006. Ñieàu naøy cho thaáy chaát löôïng tín duïng cuûa NHNo&PTNT khoâng ñöôïc caûi thieän

maø coù chieàu höôùng xaáu ñi cuøng vôùi taêng tröôûng tín duïng. Tình hình trong 06 thaùng

naêm 2010 nôï quaù haïn vaãn chöa ñöôïc caûi thieän, dö nôï quaù haïn taêng 2.884 tyû ñoàng,

trong ñoù nôï quaù haïn ñoái vôùi DNNVV taêng 2.055 tyû ñoàng so vôùi naêm 2009. Xeùt veà tyû

leä nôï quaù haïn ñaõ vöôït möùc quy ñònh cuûa NHNN laø < 5%. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc chi

nhaùnh NHNo&PTNT Thaønh phoá caàn coù nhöõng noå löïc trong vieäc caûi thieän tình nôï quaù

haïn cuûa chi nhaùnh. Nguyeân nhaân daãn ñeán tyû leä nôï quaù haïn coù nhieàu yeáu toá khaùc nhau

töø chuû quan ñeán khaùch quan vaø töø moâi tröôøng kinh teá vó moâ trong thôøi gian qua coù

nhieàu khoù khaên aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc DN.

2.4.2. Chæ tieâu tyû leä nôï xaáu.

Theo Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 cuûa NHNN, nôï xaáu laø

nhöõng khoaûn nôï ñöôïc phaân töø nhoùm 3 ñeán nhoùm 5.

ÑVT: Tyû ñoàng; %

Baûng 2.8. Soá lieäu veà chæ tieâu nôï xaáu ñoái vôùi DNNVV

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

Toång dö nôï 28,843 46,049 61,559 76,018 77,979

Dö nôï DNNVV 16,689 27,743 37,739 47,686 49,057

Nôï xaáu 446 670 1,352 2,168 4,386

Nôï xaáu DNNVV 394 430 1,340 1,893 3,537

1.55% 1.45% 2.20% 2.85% 5.62%

1.37% 0.93% 2.18% 2.49% 4.54%

Tyû leä nôï xaáu/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu DNNVV/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu DNNVV/Dö nôï DNNVV 3.55% 2.36% 1.55% 3.97%

40

7.21% (Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT khu vöïc Tp.HCM)

Chæ tieâu nôï xaáu laø moät trong nhöõng chæ tieâu quan troïng ñaùnh giaù chaát löôïng tín

duïng cuûa ngaân haøng. Neáu tyû leä nôï xaáu caøng cao thì chaát löôïng tín duïng caøng xaáu.

Theo quy ñònh cuûa NHNN thì tyû leä nôï xaáu cuûa caùc TCTD phaûi döôùi 5% vaø muïc

tieâu phaán ñaáu cuûa NHNo&PTNT phaûi döôùi 3%.

Toång dö nôï xaáu cuûa caùc chi nhaùnh taêng nhanh qua töøng naêm vaø ngaøy caøng vöôït

quy ñònh cuûa NHNN laø phaûi < 5% vì ñeán 30/06/2010 tyû leä nôï xaáu laø 5,62%.

Trong giai ñoaïn töø naêm 2006-2009, dö nôï xaáu taêng 1.722 tyû ñoàng, ñaït toác ñoä

taêng 386,1%. Xeùt veà tyû leä nôï xaáu thì naêm 2007 duø cho dö nôï xaáu taêng 224 tyû ñoàng

nhöng tyû leä nôï xaáu giaûm 0,1% ñeàu naøy do toác ñoä taêng tröôûng dö nôï naêm 2007 taêng

59,7% so vôùi naêm 2006 vaø tình hình nôï xaáu taïi caùc chi nhaùnh khoâng phaùt sinh

nhieàu.

Naêm 2008 nôï xaáu taêng 682 tyû ñoàng ñaït 152,9% so vôùi naêm 2007, coù 08 chi

nhaùnh nôï xaáu treân 5%. Naêm 2009 tình hình dö nôï xaáu khoâng ñöôïc caûi thieän maø

taêng 816 tyû ñoàng ñaït 60,3% so vôùi naêm 2008 do coâng taùc naâng cao chaát löôïng tín

duïng trong thôøi gian qua chöa ñöôïc quan taâm coäng vôùi taêng tröôûng tín duïng noùng

trong naêm 2007 vaø aûnh höôûng cuûa khuûng hoaûng kinh teá laøm khaùch haøng kinh

doanh khoù khaên nguoàn traû nôï ngaân haøng bò aûnh höôûng ñaõ daãn ñeán nôï xaáu taêng.

Trong toång dö nôï xaáu thì nôï xaáu ñoái vôùi DNNVV chieám tyû leä khaù cao thöôøng

treân 80% so vôùi toång dö nôï xaáu. Töø naêm 2006-2009 dö nôï xaáu cuûa DNNVV taêng

1.499 tyû ñoàng ñaït toác ñoä taêng 380,4% so vôùi naêm 2006. Naêm 2008 dö nôï xaáu

DNNVV taêng cao nhaát 311,6% so vôùi naêm 2007. Naêm 2009 dö nôï xaáu DNNVV

taêng 553 tyû ñoàng taêng 41,3% so vôùi naêm 2008.

Tình hình nôï xaáu 06 thaùng ñaàu naêm 2010 coù söï taêng cao roõ reät, dö nôï xaáu ñaït

4.386 tyû ñoàng taêng 2.218 tyû ñoàng so vôùi naêm 2009, trong ñoù dö nôï xaáu ñoái vôùi

DNNVV chieám 3.537 tyû ñoàng vôùi tyû leä 80,6% toång nôï xaáu, taêng 1.644 tyû ñoàng, ñaït

toác ñoä taêng 86,8% so vôùi naêm 2009. Nguyeân nhaân nôï xaáu DNNVV taêng cao xuaát

phaùt töø coâng taùc tín duïng chöa hôïp lyù khi taäp trung dö nôï vaøo lónh vöïc baát ñoäng saûn

quaù nhieàu. Khi thò tröôøng baát ñoäng saûn traàm laéng thì khaû naêng traû nôï töø ñoái töôïng

khaùch haøng gaëp khoù khaên khaû naêng taøi chính suy giaûm aûnh höôûng ñeán keá hoaïch traû

41

nôï theo cam keát. Ngoaøi ra do nhöõng loûng leûo trong coâng taùc tín duïng taïi moät soá chi

nhaùnh daãn ñeán tình traïng khaùch haøng löøa ñaûo, khoaûn vay khoù thu hoài hoaëc khoâng

ñuû ñeå thu hoài nhö taïi CN Chôï Lôùn, CN 08, CN Taân Bình…

2.4.3. Chæ tieâu tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng.

ÑVT: Tyû ñoàng; %

Baûng 2.9. Soá lieäu veà chæ tieâu tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

Lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng 1,174 (742) 1,915

725 28,843 46,049 61,559 76,018 718 77,979

Toång dö nôï Chæ tieâu lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng -1.21% 2.51% 2.55% 2.52%

0.92% (Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM)

Chæ tieâu naøy phaûn aùnh khaû naêng sinh lôøi cuûa voán tín duïng, moät khoaûn tín duïng

ngaén haïn hay trung daøi haïn seõ khoâng theå coi laø coù chaát löôïng neáu khoâng mang laïi

lôïi nhuaän cho ngaân haøng. Chæ tieâu caøng cao cho thaáy khoaûn vay cuûa ngaân haøng

sinh lôøi, chaát löôïng tín duïng toát, ngöôïc laïi thì hieäu quaû khoâng cao.

Caên cöù vaøo baûng soá lieäu veà tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng cuûa caùc chi nhaùnh

NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM cho thaáy raèng chæ tieâu naøy coù nhieàu bieán ñoäng.

Naêm 2006 chæ tieâu lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng ñaït 2,51%. Naêm 2007 taêng

0,04% so vôùi naêm 2006 cho thaáy hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng tín duïng taïi caùc chi nhaùnh

ñöôïc caûi thieän. Nguyeân nhaân do hoaït ñoäng tín duïng gaëp nhieàu thuaän lôïi: taêng

tröôûng tín duïng toát, neàn kinh teá, laõi suaát ñaàu vaøo ñaàu ra oån ñònh.

Naêm 2008 lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng aâm 742 tyû ñoàng, ñaây khoâng phaûi do

hoaït ñoäng tín duïng khoâng mang laïi hieäu quaû maø laø do laõi suaát ñaàu vaøo coù nhieàu

bieán ñoäng, laõi suaát huy ñoäng cao trong khi ñoù vieäc ñieàu chænh laõi suaát cho vay gaëp

khoù khaên; ngoaøi ra nguyeân nhaân chính laøm cho lôïi nhuaän aâm laø do taïi moät soá chi

nhaùnh ñaõ trích laäp döï phoøng ruûi ro cao vaø chöa thu hoài ñöôïc trong naêm 2008 nhö

CN Chôï Lôùn (-1.420 tyû ñoàng), CN Huøng Vöông (-163,9 tyû ñoàng), CN 11 (- 24 tyû

ñoàng), CN 04 (-61,5 tyû ñoàng)…

Naêm 2009, lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng taêng 741 tyû ñoàng, ñaït tyû leä 63,1%

42

so vôùi naêm 2007. Tyû leä lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng naêm 2009 giaûm 0,03% so

vôùi naêm 2007, cho thaáy duø lôïi nhuaän taêng nhöng tyû leä lôïi nhuaän so vôùi dö nôï

khoâng taêng. Nguyeân nhaân do cheânh leäch laõi suaát ñaàu ra so vôùi ñaàu vaøo khoâng cao

daãn ñeán lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng giaûm.

Tình hình sinh lôøi tín duïng trong 06 thaùng ñaàu naêm 2010 vaãn duy trì ôû möùc khaù,

lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng ñaït 718 tyû ñoàng chieám tyû leä 37,49% so vôùi naêm

2009 do thaáy hoaït ñoäng tín duïng phaàn naøo ñi vaøo oån ñònh khi tình hình kinh teá

ñöôïc duy trì trong 06 thaùng ñaàu naêm. Tuy nhieân ñeå ñaït tyû leä sinh lôøi töø hoaït ñoäng

tín duïng cao so vôùi naêm 2009 thì trong 06 thaùng cuoái naêm 2010 caùc chi nhaùnh caàn

phaûi raát noå löïc trong hoaït ñoäng tín duïng, ñaëc bieät laø coâng taùc laõi suaát, thu hoài nôï

quaù haïn, nôï xaáu vì tình hình kinh teá nhöõng thaùng cuoái naêm thöôøng coù nhöõng bieán

ñoäng maïnh.

2.4.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán.

ÑVT: Tyû ñoàng; Laàn

Baûng 2.10. Soá lieäu veà chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán

Chæ tieâu 2006 2007 2008 2009 06/2010

Toång nguoàn voán huy ñoäng 65,269 82,603 98,983

45,034 28,843 98,659 77,979 Toång dö nôï 46,049 61,559 76,018

Hieäu suaát söû duïng voán 0.75 0.64 0.71 0.77

0.79 (Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo keát quaû kinh doanh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM)

Hieäu suaát söû duïng voán laø moät trong nhöõng tieâu chí ñaùnh giaù chaát löôïng tín

duïng. Chæ tieâu naøy nhaèm ñaùnh giaù chính xaùc khaû naêng cuûa caùc chi nhaùnh trong

vieäc chuû ñoäng nguoàn voán ñeå ñaùp öùng nhu caàu voán cho caùc thaønh phaàn kinh teá taïi

Thaønh phoá. Qua baûng soá lieäu cho thaáy raèng, nguoàn voán naêm 2009 taêng 53.949 tyû

ñoàng so vôùi naêm 2006, trong khi ñoù dö nôï naêm 2009 taêng 47.175 tyû ñoàng so vôùi

naêm 2006, cho thaáy nguoàn voán bao giôø cuõng coù soá dö tuyeät ñoái taêng cao hôn so vôùi

dö nôï. Xeùt veà hieäu suaát söû duïng voán thì caùc chi nhaùnh coù khaû naêng töï cung öùng

nguoàn voán ñeå cho vay vaø coù theå öùng nguoàn voán cho caùc khu vöïc khaùc trong heä

43

thoáng NHNo&PTNT hieäu suaát söû duïng voán luoân döôùi 0,8 laàn. Nhöng hieäu suaát naøy

ñang coù daáu hieäu ngaøy caøng taêng khi tình hình huy ñoäng nguoàn voán gaëp khoù khaên

do caïnh tranh laõi suaát, saûn phaåm thieáu ña daïng, coâng taùc tieáp thò chöa ñöôïc quan

taâm ñaõ laøm cho toác ñoä taêng tröôûng nguoàn voán giaûm laïi (töø naêm 2006-2009 hieäu soá

söû duïng voán taêng 0,13 laàn) trong khi ñoù dö nôï tín duïng vaãn taêng cao trong naêm

2007 vaø nhöõng naêm sau taêng oån ñònh. Trong 06 thaùng ñaàu naêm 2010 nguoàn voán

giaûm 324 tyû ñoàng, dö nôï laïi taêng 1.961 tyû ñoàng ñieàu naøy laøm cho hieäu suaát söû duïng

voán taêng 0,02 laàn so vôùi naêm 2009. Nhöng nhìn chung thì caùc chi nhaùnh khu vöïc

Thaønh phoá vaãn khoâng phaûi vay töø nguoàn voán cuûa trung öông ñeå ñaùp öùng nhu caàu

tín duïng cuûa khaùch haøng maø coøn cung öùng nguoàn voán cho heä thoáng NHNo&PTNT.

2.5. So saùnh tình hình tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM vôùi toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam vaø caùc NHTM taïi khu

vöïc TP.HCM.

2.5.1. Tình hình tín duïng DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so

vôùi toaøn heä thoáng.

2.5.1.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV

Baûng 2.11. Soá lieäu dö nôï DNNVV NHNo&PTNT Vieät Nam

Ñôn vò tính: tyû ñoàng

Naêm 2006

Naêm 2007

Naêm 2008

Naêm 2009

06 thaùng 2010

Chæ tieâu

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

211,661 28,843 246,118 46,049 294,697 61,559 351,112 76,018 396,757 77,979

3,432

2,400

5,470

3,696

6,451

4,272

8,014

5,040

8,836

5,664

51,400 16,689 76,357 27,743 93,262 37,739 131,686 47,686 136,864 49,057

24.3%

57.9%

31.0%

60.2%

31.6%

61.3%

37.5%

62.7%

34.5%

62.9%

Toång dö nôï cho vay Soá löôïng DNNVV Dö nôï cho vay DNNVV Tyû leä Dö nôï DNNVV/Toång dö nôï

(Nguoàn: Ngaân haøng noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam)

Tình hình dö nôï cho vay cuûa toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam taêng ñeàu

qua caùc naêm. Naêm 2007 taêng 34.457 tyû ñoàng so vôùi naêm 2006, ñaït toác ñoä taêng

116%. Naêm 2008 taêng 48.579 tyû ñoàng so vôùi naêm 2007, ñaït toác ñoä taêng 119%.

44

Naêm 2009 taêng 56.415 tyû ñoàng, ñaït toác ñoä 119%. Ñoái vôùi dö nôï thuoäc DNNVV

cuõng taêng vôùi tyû leä ñaùng keå, giai ñoaïn töø naêm 2006 – 2009 dö nôï taêng 80.286 tyû

ñoàng, ñaït tyû leä 215% so vôùi naêm 2006. Saùu thaùng naêm 2010 dö nôï tín duïng vaãn

taêng so vôùi naêm 2009 nhöng khoâng cao hôn nhöõng naêm tröôùc. Ñieàu naøy cho thaáy

phaàn lôùn dö nôï taêng cuûa toaøn heä thoáng laø do taêng tröôûng dö nôï ñoái vôùi DNNVV.

Xeùt veà tyû leä dö nôï cuûa DNNVV/toång dö nôï khu vöïc TP.HCM coù tyû leä cao hôn

so vôùi toaøn heä thoáng, ñieàu naøy phuø hôïp vôùi tình hình kinh teá xaõ hoäi taïi khu vöïc

Tp.HCM laø nôi taäp trung nhieàu DNNVV so vôùi caùc khu vöïc trong toaøn quoác.

Khi ñaùnh giaù tyû leä dö nôï cuûa khu vöïc TP.HCM noùi chung vaø dö nôï DNNVV noùi

rieâng so vôùi toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam thì tyû troïng dö nôï taïi khu vöïc

TP.HCM luoân chieám tyû troïng khaù cao. Tyû leä dö nôï khu vöïc TP.HCM taêng ñeàu qua

caùc naêm vaø tyû leä dö nôï ñoái vôùi DNNVV so vôùi toång dö nôï DNNVV cuûa toaøn heä

thoáng cuõng khoâng ngoaïi leä luoân chieám tyû leä treân 30%.

Baûng 2.12. Tyû leä dö nôï khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng.

ÑVT: %

Chæ tieâu 06 /2010 Naêm 2006 Naêm 2007 Naêm 2008 Naêm 2009

13.6% 18.7% 20.9% 21.7% 19,7%

32.5% 36.3% 40.5% 36.2% 35,8%

Tyû leä dö nôï khu vöïc Tp.HCM/Toaøn heä thoáng Tyû leä dö nôï DNNVV khu vöïc Tp.HCM/Toaøn heä thoáng

(Nguoàn: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam)

2.5.1.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng.

Ñaùnh giaù caùc chæ tieâu veà chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam ñöôïc phaûn aùnh

45

trong soá lieäu baûng 2.13.

Baûng 2.13. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng NHNo&PTNT Vieät Nam

ÑVT: %

Naêm 2006

Naêm 2007

Naêm 2008

Naêm 2009

06 thaùng 2010

Chæ tieâu

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

Toaøn ngaønh

TP. HCM

2.70% 2.01% 2.81% 1.89% 2.85% 2.86% 3.12% 3.71% 4.92% 7.31%

1.11% 1.71% 1.24% 1.17% 1.27% 2.72% 1.31% 3.11% 3.76% 5.67%

2.77% 2.95% 1.85% 1.94% 3.32% 4.44% 3.78% 4.96% 5.48% 9.01%

2.30% 1.55% 2.50% 1.45% 2.68% 2.20% 2.60% 2.85% 4.10% 5.62%

1.21% 1.37% 1.03% 0.93% 1,78% 2.18% 1.98% 2.49% 2.01% 4.54%

2.14% 2.36% 1.37% 1.55% 2.21% 3.55% 3.01% 3.97% 5.12% 7.21%

4.35% 2.51% 4.84% 2.55% 4.90% 1.21%

3.3%

2.52% 1.34% 0.92%

0.78

0.64

0.81

0.71

0.79

0.75

0.82

0.77

0.94

0.79

Tyû leä NQH/Toång dö nôï Tyû leä NQH DNNVV/Toång dö nôï Tyû leä NQH DNNVV/Dö nôï DNNVV Tyû leä nôï xaáu/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu DNNVV/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu DNNVV/Dö nôï DNNVV Lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng Hieäu suaát söû duïng voán

(Nguoàn: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam)

Caùc chæ tieâu nôï quaù haïn thì tyû leä nôï quaù haïn cuûa toaøn heä thoáng ñeàu taêng qua

caùc naêm, naêm 2006 tyû leä ñaït 2,7% thì naêm 2009 ñaït 3,12% ñeán 06 thaùng naêm 2010

tình hình nôï quaù haïn, nôï xaáu taêng cao. Trong tyû leä nôï quaù haïn thì khu vöïc TP.

HCM coù tyû leä thöôøng cao hôn so vôùi toaøn heä thoáng cho thaáy tình hình nôï quaù haïn

taïi khu vöïc TP.HCM luoân chieám tyû troïng cao. Tuy nhieân ñaùnh giaù toång theå thì tyû

leä nôï quaù haïn cuûa toaøn heä thoáng vaãn naèm trong voøng kieåm soaùt luoân thaáp hôn 5%.

Chæ tieâu nôï xaáu qua caùc naêm vaãn chuyeån bieán theo chieàu höôùng taêng cuøng vôùi

söï taêng tröôûng cuûa dö nôï tín duïng vaø tyû leä thöôøng thaáp hôn 3%, nhöng cuoái 06

thaùng 2010 taêng leân 4,1%, ñieàu naøy cho thaáy chaát löôïng tín duïng cuûa toaøn heä

thoáng vaãn ñaûm baûo nhöng ñang coù daáu hieäu xaáu ñi. Trong tyû leä nôï xaáu thì

DNNVV vaãn giöõ moät tyû leä ñaùng keå vaø khu vöïc TP.HCM luoân coù tyû leä nôï xaáu cao

46

hôn tyû leä nôï xaáu cuûa toaøn heä thoáng NHNo&PTNT.

Xeùt veà chæ tieâu lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng thì cho thaáy lôïi nhuaän töø hoaït

ñoäng tín duïng cuûa toaøn heä thoáng luoân giöõ vai troø quan troïng vaø coù tyû leä thöôøng cao

hôn 4%, taêng ñeàu qua caùc naêm. Nhöng naêm 2009 tyû leä naøy giaûm so vôùi naêm 2008,

do chi phí laõi suaát ñaàu vaøo ngaøy caøng cao cuøng vôùi vieäc ñieàu chænh laõi suaát cho vay

gaëp khoù khaên. Xeùt veà tyû leä lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng thì khu vöïc TP.HCM coù

tyû leä thaáp hôn so vôùi toaøn heä thoáng, ñieàu naøy phaûn aùnh chính xaùc tình hình thöïc teá

vì khu vöïc TP.HCM caïnh tranh hôn caùc khu vöïc khaùc.

Veà chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán thì NHNo&PTNT luoân dö thöøa veà nguoàn voán

huy ñoäng (hieäu suaát söû duïng voán luoân thaáp hôn 1) vaø khu vöïc TP.HCM thöôøng coù

tyû leä thaáp hôn so vôùi toaøn heä thoáng ñeàu naøy cho thaáy coâng taùc huy ñoäng voán taïi caùc

chi nhaùnh hieäu quaû vaø cung öùng moät phaàn voán cho caùc khu vöïc khaùc.

2.5.2. Tình hình tín duïng DNNVV NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi

caùc NHTM khaùc taïi khu vöïc TP.HCM

2.5.2.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV .

Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa caùc TCTD taïi khu vöïc TP.HCM

taêng tröôûng ñeàu qua caùc naêm vaø luoân chieám tyû leä treân 35% toång dö nôï. Ñieàu naøy

cho thaáy caùc TCTD raát quan taâm ñeán ñoái töôïng DNNVV vaø vieäc ñaàu tö tín duïng

vaøo loaïi hình doanh nghieäp naøy goùp phaàn raát quan troïng trong vieäc giaûi quyeát vaán

ñeà söû duïng voán cuûa caùc TCTD.

Baûng 2.14. Dö nôï cho vay DNNVV cuûa caùc TCTD khu vöïc TP.HCM

ÑVT: Tyû ñoàng

Chæ tieâu Naêm 2006 Naêm 2007 Naêm 2008 Naêm 2009

16,689 27,743 37,739 47,686

86,008 150,925 186,200 264,277

Dö nôï DNNVV NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM Toång dö nôï DNNVV caùc TCTD treân ñòa baøn TP.HCM

(Nguoàn: Ngaân haøng nhaø nöôùc chi nhaùnh TP.Hoà Chí Minh)

Trong toång dö nôï ñoái vôùi DNNVV treân khu vöïc TP.HCM thì caùc chi nhaùnh

NHNo&PTNT chieám tyû leä khaù cao luoân treân 18% vaø taêng daàn qua caùc naêm. Ñieàu

47

naøy cho thaáy vai troø ñaàu taøu cuûa NHNo&PTNT laø moät ngaân haøng lôùn goùp phaàn

cung öùng voán ñaùng keå cho caùc DNNVV ñeå saûn xuaát kinh doanh duø trong thôøi gian

qua coù nhieàu khoù khaên nhöng ñoái töôïng DNNVV vaãn laø öu tieân haøng ñaàu nhaèm

giöõ vò theá quan troïng vaø thöông hieäu NHNo&PTNT.

18.38%

19.40%

Hình 2.6. Tyû leä dö nôï cho vay DNNVV cuûa caùc TCTD khu vöïc TP.HCM

Naêm 2007

Naêm 2006

81.62%

80.60%

20.27%

18.04%

Naêm 2008

Naêm 2009

79.73%

81.96%

Dö nôï DNNVV NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM Toång dö nôï caùc ñoái töôïng coøn laïi khu vöïc TP.HCM

(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh TP. Hoà Chí Minh)

2.5.2.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM so vôùi caùc NHTM taïi khu vöïc TP.HCM

Ñeå so saùnh caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT

khu vöïc TP.HCM vôùi moät soá NHTM khaùc nhö NH Ñaàu tö & Phaùt trieån, NHTM CP

48

Ngoaïi thöông, NHTM CP Coâng thöông phaûn aùnh qua baûng soá lieäu 2.15a & 2.15b.

Caên cöù vaøo baûng soá lieäu cho thaáy raèng chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM nhìn chung khaù toát vaø ít coù nhieàu bieán ñoäng so

vôùi caùc NHTM khaùc.

Chæ tieâu nôï quaù haïn cuûa NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM giai ñoaïn 2006-2009

so vôùi 03 ngaân haøng lôùn treân cuøng ñòa baøn vaãn raát thaáp töø 2,01% naêm 2006 ñeán

naêm 2009 laø 3,71%. Theo chæ tieâu naøy thì NH Ñaàu tö & Phaùt trieån laø coù tyû leä cao

nhaát ñaëc bieät laø naêm 2006 chieám tyû leä 45,8% nhöng caùc naêm sau NQH ñöôïc kieåm

soaùt vaø ñaõ giaûm ñaùng keå.

Chæ tieâu nôï xaáu cuûa NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM nhìn chung vaãn naèm

trong tyû leä an toaøn vaø thaáp so vôùi 03 ngaân haøng khaùc nhöng vaãn ñang coù chieàu

höôùng gia taêng trong khi ñoù caùc NH khaùc thì tyû leä nôï xaáu ñang giaûm daàn. Veà chæ

tieâu naøy thì NH TM CP Coâng thöông kieåm soaùt toát nhaát vaø giaûm daàn tyû leä qua caùc

naêm töø 2,46% naêm 2006 ñaõ giaûm xuoáng coøn 0,61% naêm 2009.

Chæ tieâu veà lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng thì NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM coù tyû leä thaáp nhaát so vôùi caùc NHTM khaùc. Ñieàu naøy cho thaáy duø coù dö nôï

tín duïng cao hôn nhöng hieäu quaû mang laïi thaáp hôn caùc NH khaùc, ñieàu naøy phaàn

naøo ñöôïc lyù giaûi laø do NHNo&PTNT phaûi ñaàu tö cho vay phaàn lôùn ñoái töôïng noâng

nghieäp noâng thoân neân laõi suaát cho vay khoâng cao. Ngoaøi ra caùc chi nhaùnh

NHNo&PTNT neân chuù troïng coâng taùc huy ñoäng voán ñaëc bieät laø nguoàn voán reû

nhaèm giaûm chi phí ñaàu vaøo mang laïi hieäu quaû cho hoaït ñoäng kinh doanh. Veà chæ

tieâu naøy thì NHTM CP ngoaïi thöông laø NH coù chæ tieâu lôïi nhuaän tín duïng cao nhaát

cho thaáy chaát löôïng vaø hieäu quaû trong coâng taùc tín duïng laø toát hôn.

Veà chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán thì NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi

caùc NHTM khaùc coù tyû leä thaáp nhaát ñaûm baûo tyû leä an toaøn ñeå ñaàu tö cho vay tín

duïng ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng. Qua chæ tieâu naøy cho thaáy coâng taùc huy

ñoäng voán laø moät theá maïnh cuûa NHNo&PTNT. Tuy nhieân neáu xem xeùt möùc ñoä

hieäu quaû thì caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM vaãn chöa taän duïng

khai thaùc heát nguoàn voán huy ñoäng so vôùi 03 NHTM khaùc vaø NHTM Ñaàu tö vaø

49

Phaùt trieån laø NH coù hieäu suaát söû duïng voán cao nhaát vôùi heä soá luoân treân 0,8.

Baûng 2.15a. Chæ tieâu chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM khu vöïc TP.HCM

ÑVT: %

Naêm 2006

Naêm 2007

Chæ tieâu

NHNo & PTNT

NH ÑT &PT

NHNo & PTNT

NH ÑT &PT

NHTM CP ngoaïi thöông

NHTM CP coâng thöông

NHTM CP ngoaïi thöông

NHTM CP coâng thöông

2.01%

45.80% 10.40%

5.21%

1.89% 27.37%

7.20%

4.23%

1.55%

9.60%

2.66%

2.46%

1.45%

3.95%

2.66%

1.02%

2.51%

3.70%

4.47%

4.42%

2.55%

3.87%

4.20%

4.50%

0.64

0.92

0.56

0.8

0.71

0.97

0.68

0.78

Tyû leä NQH/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu/Toång dö nôï Lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng Hieäu suaát söû duïng voán

(Nguoàn: Ngaân haøng nhaø nöôùc chi nhaùnh TP.Hoà Chí Minh)

Baûng 2.15b. Chæ tieâu chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM khu vöïc TP.HCM

ÑVT: %

Naêm 2008

Naêm 2009

Chæ tieâu

NHNo & PTNT

NH ÑT &PT

NHNo & PTNT

NH ÑT &PT

NHTM CP ngoaïi thöông

NHTM CP coâng thöông

NHTM CP ngoaïi thöông

NHTM CP coâng thöông

2.86%

23.50%

7.20%

5.09% 3.71%

8.10%

1.63%

19.07 %

2.80%

4.61%

1.80% 2.85% 2.82%

2.40%

0.61%

3.86%

3.30%

5.90% 2.52% 3.12%

4.50%

2.70%

2.20% - 1.21%

0.71

0.95

0.83

0.77

0.99

0.83

0.73

Tyû leä NQH/Toång dö nôï Tyû leä nôï xaáu/Toång dö nôï Lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng Hieäu suaát söû duïng voán

0.75 (Nguoàn: Ngaân haøng nhaø nöôùc chi nhaùnh TP.Hoà Chí Minh)

50

2.6. Ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu

vöïc TP.HCM.

2.6.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc.

Qua phaân tích thöïc traïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

TP.HCM vaø so saùnh tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM

so vôùi toaøn heä thoáng vaø caùc NHTM khaùc taïi khu vöïc TP.HCM beân caïnh nhöõng haïn

cheá thì keát quaû ñaït ñöôïc raát toát nhö:

- Ñaàu tö cho vay ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM goùp

phaàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa TP.HCM. Dö nôï DNNVV cuûa NHNo&PTNT

khu vöïc TP. HCM luoân chieám tyû leä cao treân 50% toång dö nôï cuûa khu vöïc vaø chieám

tyû leä 30% toång dö nôï DNNVV cuûa toaøn heä thoáng NHNo&PTNT, taäp trung chuû yeáu

caùc ngaønh TM, DV… Ñieàu ñaùng ghi nhaän trong thôøi gian qua cuûa NHNo&PTNT

khu vöïc TP. HCM laø vieäc tieáp tuïc ñaàu tö ñoái töôïng khaùch haøng DNNVV ñaõ ñaùp

öùng ñöôïc nhu caàu veà voán trong saûn xuaát kinh doanh cho caùc doanh nghieäp.

- Cho vay DNNVV phuø hôïp vôùi chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc.

Trong thôøi gian qua Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ ban haønh nhieàu chính saùch, quyõ hoã trôï

ñeå giuùp DNNVV nguoàn taøi chính ñeå phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh, nhaát laø trong

giai ñoaïn gia nhaäp WTO hieän nay, cuøng vôùi khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi thì

DNNVV laïi gaëp voâ vaøn khoù khaên. Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh 56/2009/NÑ-

CP quy ñònh cuï theå chính saùch trôï giuùp phaùt trieån DNNVV veà taøi chính, maët baèng

saûn xuaát; ñoåi môùi naêng löïc coâng ngheä... Chính phuû cho pheùp DNNVV tham gia keá

hoaïch mua saém, cung öùng dòch vuï coâng nhaèm hoã trôï DNNVV phaùt trieån maûng dòch

vuï. Khi cuoäc khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu gaây taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán Vieät Nam,

Chính phuû ñaõ kòp thôøi ban haønh nhöõng giaûi phaùp taøi chính, hoã trôï DNNVV vöôït

qua khoù khaên nhö thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng hoã trôï DNNVV; thöïc hieän chính

saùch hoã trôï laõi suaát 4% cho DN vay voán phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh; hoã trôï

50% laõi suaát khi vay voán taïi Ngaân haøng Chính saùch xaõ hoäi... Saùu thaùng naêm 2010

caùc doanh nghieäp ñaõ ñöôïc giaûm vaø hoaøn hôn 18.000 tyû ñoàng tieàn thueá.

NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM ñaõ cho vay hoã trôï laõi suaát theo quy ñònh cuûa

Chính phuû ñoái vôùi DNNVV vôùi keát quaû khaù cao: theo thoâng tö 02/2009/TT-NHNN

51

ngaøy 03/02/2009 cuûa NHNN ñaõ coù 812 khaùch haøng, soá tieàn giaûi ngaân 1.020 tyû

ñoàng, dö nôï 900,3 tyû ñoàng, chieám 1,15% toång dö nôï, laõi ñaõ hoã trôï 30,1 tyû ñoàng;

theo thoâng tö 05/2009/TT-NHNN ngaøy 07/04/2009 cuûa NHNN coù 100 khaùch haøng,

soá tieàn giaûi ngaân 95,5 tyû ñoàng, dö nôï 94,88 tyû ñoàng, chieám 0,12%/toång dö nôï, laõi

ñaõ hoã trôï laõi suaát luõy keá 257,5 trieäu ñoàng.

- Chaáp haønh nghieâm tuùc quy trình, qui cheá cho vay, qui cheá ñaûm baûo tieàn vay

cuõng nhö thöïc hieän toát caùc khaâu kieåm tra tröôùc, trong vaø sau khi cho vay ñoái vôùi

DNNVV.

- Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù, kieåm soaùt ñöôïc söï gia taêng khoái löôïng tín duïng

ôû möùc hôïp lyù, goùp phaàn thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá TP.HCM. Ñaêïc bieät chuù troïng

coâng taùc thanh tra, kieåm tra chaát löôïng tín duïng, phaân tích thöïc traïng dö nôï cho

vay, nôï xaáu, phaân loaïi töøng ñoái töôïng KH ñeå coù keá hoaïch thu nôï toáùt hôn.

- Toå chöùc toát coâng taùc thoâng tin tín duïng, laøm cô sôû cho vieäc toång hôïp phaân

tích ñaùnh giaù caùc döï aùn, phöông aùn SXKD cuûa caùc doanh nghieäp.

- Taêng cöôøng cho vay theo phöông thöùc haïn möùc tín duïng, thöïc hieän nghieâm

tuùc coâng taùc cho vay hoã trôï laõi suaát, ñaûm baûo DNNVV ñöôïc nhaän tieàn hoã trôï ñuùng

ñoái töôïng theo quy ñònh

- Thaønh laäp ñoaøn thanh tra, kieåm tra do caùc Ban tín duïng cuûa NHNo&PTNT

keát hôïp vôùi vaên phoøng ñaïi dieän Khu vöïc Mieàn Nam kieåm tra hoà sô, ñaùnh giaù tình

hình trieån khai döï aùn, phöông aùn khoaûn vay, töø ñoù coù nhöõng ñeà xuaát kòp thôøi trong

vieäc tieáp tuïc ñaàu tö hay thu hoài nôï tröôùc haïn. Ñoàng thôøi thaønh laäp ñoaøn kieåm tra

khaûn vay coù hoã trôï laõi suaát töø ñoù coù nhöõng chaán chænh kòp thôøi theo ñuùng quy ñònh.

- Thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu cho vay ñeå traùnh ruûi ro vaø thöïc hieän trích laäp

döï phoøng ruûi ro theo Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/4/2005 cuûa NHNN.

2.6.2. Moät soá toàn taïi haïn cheá.

- Tình hình nôï quaù haïn, nôï xaáu töø naêm 2008 coù chuyeån bieán xaáu, tyû leä vaø soá

dö nôï quaù haïn, nôï xaáu taêng cao, ñaëc bieät laø ñoái töôïng DNNVV, nôï xaáu taêng 2.218

tyû ñoàng (+102%), chieám tyû troïng 5,6% toång dö nôï, trong ñoù coù 17 Chi nhaùnh coù tyû

leä nôï xaáu treân 5%.

- Moät soá chi nhaùnh coøn thuï ñoäng trong tieáp caän, naém baét, phaân tích hoaït ñoäng

cuûa DNNVV neân chöa coù giaûi phaùp cuï theå vaø hieäu quaû veà môû roäng quan heä vôùi

52

khaùch haøng DNNVV.

- Saûn phaåm troïn goùi cho DNNVV coøn ñôn ñieäu haïn cheá trong moät soá saûn phaåm

cho vay, dòch vuï truyeàn thoáng.

- Soá löôïng khaùch haøng DNNVV quan heä vay voán vaø thueâ taøi chính taïi

NHNo&PTNT khu vöïc Tp.HCM taêng nhanh nhöng so vôùi caùc NHTM khaùc thì

vaãn coøn raát haïn cheá.

- Tyû leä trích laäp quyõ döï phoøng ruûi ro ngaøy caøng taêng do tyû leä nôï quaù haïn taêng

cao, ñoàng thôøi tyû leä thu hoài nôï ñaõ XLRR khoâng nhö keá hoaïch ñeà ra, ñieàu naøy ñaõ

aûnh höôûng ñeán tình hình taøi chính taïi moät soá chi nhaùnh khi coù quyõ thu nhaäp aâm.

- Tyû leä nguoàn voán ngaén haïn cho vay trung, daøi haïn taïi moät soá chi nhaùnh vöôït

30% trong khi theo thoâng tö 15/2009/TT-NHNN ngaøy 10/08/2009 cuûa NHNN tyû leä

quy ñònh duy trì ôû möùc 30%.

- Dö nôï trung, daøi haïn so nguoàn voán coù thôøi haïn coøn laïi treân 12 thaùng bình

quaân ôû möùc cao, caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM caàn chuyeån dòch

cô caáu kyø haïn ñaàu tö theo höôùng hôïp lyù hôn vôùi nguoàn voán.

- Ñaàu tö cho vay vaøo lónh vöïc baát ñoäng saûn vaãn coøn taêng vaø chieám tyû leä cao

(19,6% toång dö nôï), moät soá chi nhaùnh coù tyû leä cho vay BÑS cao nhö Maïc Thò

Böôûi, TP. HCM, Bình Chaùnh, Nhaø Beø, CN10, CN06...ñieàu naøy gaây khoù khaên cho

caùc chi nhaùnh trong vieäc thu hoài nôï ñeán haïn khi thò tröôøng baát ñoäng saûn traàm laéng.

- Caùn boä tín duïng chuyeân traùch nhieàu vieäc nhö phuï traùch tín duïng, giao dòch

vieân, caùc coâng taùc huy ñoäng, phaùt trieån saûn phaåm dòch vuï...coäng theâm vôùi naêng löïc

haïn cheá, saép xeáp boá trí coâng vieäc chöa khoa hoïc ñaõ laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng

tín duïng vaø coâng taùc chaêm soùc khaùch haøng ñaëc bieät laø khaùch haøng DN ñaõ khoâng

khai thaùc baùn cheùo caùc saûn phaåm ngoaøi tín duïng cho ñoái töôïng khaùch haøng naøy.

- Tình hình sai phaïm taïi moät soá chi nhaùnh thôøi gian qua trong coâng taùc tín duïng

ñaõ aûnh höôûng ñeán uy tín thöông hieäu cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam ñoàng thôøi gaây

haäu quaû nghieâm troïng trong vieäc thaát thoaùt taøi saûn cuûa Nhaø nöôùc nhö caùc tröôøng

hôïp taïi caùc chi nhaùnh Chôï Lôùn, Taân Bình, Huøng Vöông, CN 03…

2.6.3. Nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng

2.6.3.1. Nguyeân nhaân khaùch quan.

- Veà maët phaùp lyù: Moâi tröôøng phaùp lyù coøn chöa ñaày ñuû vaø ñoàng boä cho hoaït

53

ñoäng tín duïng, tuy ñaõ ñöôïc caûi thieän nhieàu, nhöng vaãn coøn nhieàu baát caäp. Nhöõng

thay ñoåi chính saùch nhieàu khi coøn mang tính chuû quan vaø thieáu nhaát quaùn cuûa moät

soá cô quan quaûn lyù Nhaø Nöôùc ñaõ gaây ra ruûi ro khaù lôùn cho caû ngaân haøng vaø doanh

nghieäp ñaëc bieät laø DNNVV vôùi quy moâ nhoû, nhieàu maët haïn cheá nhö caùc quy ñònh

veà chính saùch thueá, hoaøn thueá, haûi quan… ñoái vôùi DN chöa phuø hôïp vaø thay ñoåi

thöôøng xuyeân. Trong thôøi kyø aûnh höôûng cuûa khuûng hoaûng vaø suy thoaùi kinh teá,

trong ñieàu kieän keàm cheá laïm phaùt NHNN ñaõ ñöa ra haøng loaït caùc chính saùch coâng

cuï mang tính caáp thôøi vaø nhöõng chính saùch ñoâi khi chöa kòp thôøi vaø coù ñoä treã ñaõ

aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng ñoàng thôøi gaây soác cho neàn

kinh teá vaø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa DN.

- Tình hình kinh teá vó moâ vaø moâi tröôøng kinh doanh coøn nhieàu haïn cheá

Vieät Nam ñang ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng quoác gia coù moâi tröôøng ñaàu

tö haáp daãn nhaát theá giôùi do laø nöôùc ñang phaùt trieån, toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cao,

daân soá ñoâng, treû, chính trò oån ñònh… Tuy nhieân Vieät Nam vaãn coøn raát ngheøo naøn veà

nguoàn löïc kinh doanh, vaø ñaây ñang laø moät trôû ngaïi lôùn ñoái vôùi caùc DN, nhaát laø caùc

DNNVV. Trong thôøi gian qua neàn kinh teá coù nhieàu bieán ñoäng vaø thaùch thöùc lôùn

khi hoäi nhaäp ñaõ gaây raát nhieàu khoù khaên cho caùc DN, ñaëc bieät laø DNNVV laïi caøng

khoù khaên hôn trong moâi tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét. Caùc dieãn bieán phöùc

taïp cuûa tình hình kinh teá nhö giaù nguyeân lieäu taêng, aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, thò tröôøng baát ñoäng saûn, chöùng khoaùn traàm

laéng, trong khi nguoàn voán maø caùc DN ñaàu tö vaøo hai keânh naøy khoâng phaûi laø nhoû,

do ñoù aûnh höôûng ñeán luoàng tieàn, khaû naêng thanh toaùn cuûa caùc DN.

- Thoâng tin thò tröôøng chöa ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân.

So vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi cuõng nhö caùc nöôùc trong khu vöïc, caùc DN nöôùc ta

phaûi hoaït ñoäng trong ñieàu kieän thoâng tin khoâng ñöôïc ñaày ñuû vaø thoâng tin thöôøng

raát laïc haäu so vôùi dieãn bieán cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Do ñoù DN khoù thu thaäp

nhöõng thoâng tin caàn thieát hoã trôï trong hoaït ñoäng kinh doanh ñaëc bieät laø ñoái vôùi

DNNVV coù trình ñoä vaø quy moâ haïn cheá laïi caøng khoù khaên hôn trong vieäc tìm kieám

khai thaùc thoâng tin töø ñoù ñöa ra nhöõng chieán löôïc saûn xuaát kinh doanh phuø hôïp,

ñaùp öùng ñuû nhu caàu thò tröôøng, khoâng gaây öù ñoïng trong SXKD hoaëc khoâng ñaùp öùng

54

ñuû haøng hoùa cho thò tröôøng.

2.6.3.2. Nguyeân nhaân töø ngaân haøng.

Ñeå mang tính khaùch quan taùc giaû ñaõ thoâng qua phieáu caâu hoûi ñeå khaûo saùt

nhöõng ñaùnh giaù cuûa DNNVV taïi TP.HCM veà chaát löôïng tín duïng cuûa

NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM, giuùp caùc chi nhaùnh coù nhöõng ñoåi môùi naâng cao

hôn nöõa trong coâng taùc tín duïng vaø hoaït ñoäng cuûa NH. Soá phieáu caâu hoûi ñöôïc phaùt

ra laø 260, soá phieáu thu veà laø 247, trong ñoù coù 215 phieáu laø caùc DNNVV ñaõ töøng coù

quan heä giao dòch vôùi NH ñeå coù nhöõng ñaùnh giaù chính xaùc hôn, keát quaû khaûo saùt

phaûn aùnh thoâng qua (phuï luïc 1). Tuy nhieân keát quaû khaûo saùt vaãn coøn raát haïn cheá,

do khaûo saùt treân khu vöïc TP.HCM vaø soá löôïng maãu khoâng nhieàu.

- Keát quaû thoáng keâ cho thaáy möùc ñoä haøi loøng cuûa DNNVV ñoái vôùi caùc saûn

phaåm, dòch vuï NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM laø raát haïn cheá. Ñoái vôùi nhoùm caùc

caâu hoûi lieân quan ñeán coâng taùc tín duïng cho thaáy nhöõng nhaän xeùt ñaùnh giaù ôû möùc

trung bình ñaëc bieät laø veà thuû tuïc vay voán keùo daøi, phöùc taïp, thaùi ñoä phuïc vuï hoã trôï

cuûa CBTD ñoái vôùi DNNVV khoâng ñöôïc nhieät tình. Caùc caâu hoûi lieân quan ñeán

nhöõng saûn phaåm dòch vuï hoã trôï khaùc keát quaû khaûo saùt ñöôïc ñaùnh giaù caùc tieän ích

cuûa saûn phaåm khoâng nhieàu, saûn phaåm khoâng ña daïng, khoâng mang tính caïnh tranh

cao vaø khaùc bieät nhieàu so vôùi caùc NHTM khaùc ñoàng thôøi khoâng ñaùp öùng nhieàu cho

nhu caàu ngaøy caøng ña daïng cho caùc DNNVV. Ñieàu naøy cho thaáy duø NHNo&PTNT

hieän nay laø moät NH coù voán lôùn, heä thoáng maïng löôùi roäng khaép nhöng chaát löôïng

cuûa nhöõng saûn phaåm NH ñoái vôùi DNNVV vaãn coøn raát khieâm toán vaø phaûi noå löïc raát

nhieàu trong thôøi gian tôùi nhaèm höôùng tôùi laø moät taäp ñoaøn taøi chính vöõng maïnh.

- Coâng taùc quaûn trò ñieàu haønh:

+ Hieän nay NHNo&PTNT chöa coù quy trình cuï theå cho töøng ñoái töôïng khaùch

haøng rieâng leû ñaëc bieät laø khaùch haøng DN, caùc chi nhaùnh vaãn ñang töï laøm theo quy

trình chung chung chöa theo moät chuaån möïc thoáng nhaát trong toaøn heä thoáng.

+ Coâng taùc kieåm tra giaùm saùt keá hoaïch taêng tröôûng dö nôï, nguoàn voán, ñaùnh giaù

chaát löôïng tín duïng trong thôøi gian qua cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam chöa ñöôïc

quan taâm ñuùng möùc. Vai troø cuûa vaên phoøng ñaïi dieän khu vöïc Mieàn nam chöa

töông xöùng laø moät cô quan kieåm tra giaùm saùt cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam ñoái vôùi

caùc chi nhaùnh trong khu vöïc Mieàn Nam maø chæ mang tính ñieàu haønh, baùo caùo soá

55

lieäu hoaëc thoâng qua moät soá chuyeân ñeà kieåm tra ñònh kyø.

+ Caùc chi nhaùnh lo chaïy theo chæ tieâu ñöôïc giao, taêng tröôûng tín duïng noùng

khoâng kieåm soaùt ñöôïc ñaëc bieät laø nhöõng chi nhaùnh môùi thaønh laäp. Nhieàu chi nhaùnh

cho vay cuøng moät nhoùm caùc DN, khi DN gaëp khoù khaên hay chuyeån nôï quaù haïn seõ

chuyeån lieân ñôùi nhieàu chi nhaùnh vôùi nhau.

+ Taäp trung cho vay ñoái töôïng khaùch haøng trong lónh vöïc BÑS, hieän taïi dö nôï

BÑS cuûa NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM chieám 15% toång dö nôï cuûa caùc TCTD

treân toaøn TP.HCM ñieàu naøy ñaõ gaëp phaûi ruûi ro khi nôï quaù haïn, nôï xaáu taêng cao töø

naêm 2008 do thò tröôøng baát ñoäng saûn traàm laéng. Ñaây laø ñieàu khoù khaên maø caùc chi

nhaùnh treân khu vöïc TP.HCM ñang tìm caùch khaéc phuïc trong thôøi gian saép tôùi.

+ Taïi moät soá chi nhaùnh coù söï khoâng khôùp giöõa hoà sô tín duïng vaø soá lieäu nhaäp

treân heä thoáng IPCAS nhö khoâng phaân ñònh kyø haïn traû nôï theo quy ñònh so vôùi hoà

sô giaáy. Khi khaùch haøng ñoùng treã laõi, goác heä thoáng khoâng theå hieän laø nôï quaù haïn.

Töø ñoù moãi chi nhaùnh seõ töï chænh söûa treân hoà sô giaáy hoaëc gia haïn nôï laïi khoâng

ñuùng theo quy ñònh.

+ Coâng taùc quaûn trò, döï baùo tình hình kinh teá vaø xaây döïng chính saùch phaùt trieån

tín duïng, danh muïc ñaàu tö tín duïng chöa ñöôïc quan taâm daãn ñeán söï bò ñoäng tröôùc

nhöõng dieãn bieán phöùc taïp cuûa tình hình kinh teá laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín

duïng trong thôøi gian qua.

- Quy trình, thuû tuïc vay voán:

+ Duø hieän nay NHNo&PTNT ñaõ thöïc hieän giao dòch 01 cöûa, moùn vay ñöôïc

thöïc hieän töø ban ñaàu ñeán khi taát toaùn khoaûn vay ñeàu töø 01 CBTD, ñieàu naøy taïo

thuaän lôïi cho khaùch haøng trong quaù trình giao dòch. Nhöng cuõng gaây baát lôïi vì

CBTD phaûi thöïc hieän nhieàu khaâu, ña naêng trong coâng vieäc (vöøa phaùt trieån tín

duïng, vöøa caùc coâng taùc khaùc ngoaøi tín duïng nhö quaûn lyù hoà sô tín duïng, giaûi ngaân,

huy ñoäng, phaùt haønh theû…) neân coâng taùc thaåm ñònh khaùch haøng coøn sô saøi, thu thaäp

thoâng tin khoâng ñöôïc ñaàu tö daãn ñeán ñaùnh giaù khoâng chính xaùc tình hình cuûa

khaùch haøng, kieåm tra giaùm saùt khoaûn vay khoâng thöôøng xuyeân daãn ñeán sai soùt.

+ Theo quy ñònh veà thôøi gian giaûi quyeát hoà sô vay voán ñoái vôùi khaùch haøng vay

ngaén haïn toái ña 05 ngaøy; trung daøi haïn toái ña 15 ngaøy nhöng ñoâi khi khoâng thöïc

56

hieän ñuùng laøm keùo daøi thôøi gian vay voán cuûa khaùch haøng.

+ Taïi moät soá chi nhaùnh chöa tuaân thuû quy trình, quy cheá trong cho vay, khoâng

coù söï thoáng nhaát trong quy trình taïi moãi chi nhaùnh. Moãi chi nhaùnh coù ñöôïc möùc

phaùn quyeát möùc dö nôï ñoái vôùi töøng ñoái töôïng khaùch haøng khaùc nhau. Chính vì theá

seõ coù tö töôûng neù traùnh, thöïc hieän khoâng ñuùng quy trình quy cheá theo quy ñònh cuûa

NHNo&PTNT ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng khoâng trình ra truï sôû chính. Ngoaøi ra moät

soá chi nhaùnh thöôøng cho vay taäp ñoaøn caùc coâng ty cuûa cuøng moät nhoùm khaùch haøng

nhaèm ñeåå traùnh quyeàn phaùn quyeát ñoái vôùi moät khaùch haøng taïi chi nhaùnh, ñieàu naøy

deã daãn ñeán ruûi ro do taäp trung dö nôï quaù nhieàu cho moät nhoùm khaùch haøng ñoù.

+ Coâng vieäc kieåm tra tröôùc, trong, vaø sau khi cho vay chöa thöïc hieän ñöôïc

nghieâm tuùc, nhaát laø vieäc kieåm tra sau khi cho vay hay khaùc hôn laø tình traïng quaù

taûi ñoái vôùi CBTD ñaõ daãn ñeán khaû naêng kieåm tra bò haïn cheá khoâng phaùt hieän ñeå thu

hoài voán kòp thôøi ñoái vôùi caùc khaùch haøng söû duïng voán vay sai muïc ñích; tröôøng hôïp

xaáu hôn laø do thieáu kieåm tra ñaõ daãn ñeán vieäc bò khaùch haøng lôïi duïng, gian doái giaû

maïo giaáy tôø… laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng.

+ Coâng taùc thaåm ñònh ñaùnh giaù taøi saûn chöa thaät söï chính xaùc do CBTD tröïc

tieáp laøm hoà sô vay voán phuï traùch, cô sôû ñònh giaù chuû yeáu tham khaûo giaù caû treân thò

tröôøng rao baùn taøi saûn maø chöa coù moät phoøng chuyeân veà thaåm ñònh taøi saûn do ñoù

khoâng traùnh ñöôïc ruûi ro toån thaát trong quaù trình phaùt maõi taøi saûn ñeå thu hoài nôï.

- Coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt , kieåm soaùt khoaûn vay.

+ Taïi moãi chi nhaùnh ñeàu coù Phoøng kieåm tra kieåm toaùn noäi boä, nhöng coâng taùc

töï kieåm tra taïi moãi chi nhaùnh chöa thaät cao. Löïc löôïng phuïc vuï coâng taùc naøy khoâng

nhieàu, chuû yeáu laø kieåm tra phaùt hieän nhöõng sai soùt nhoû trong hoà sô vay voán nhö

khoâng khôùp giöõa caùc hoà sô vay voán, hoà sô chöùng töø keá toaùn, giaûi ngaân… maø chöa

thaät ñi vaøo chieàu saâu ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa khoaûn vay tín duïng.

+ Coâng taùc kieåm tra quy trình khoaûn vay, cuûa laõnh ñaïo chöa thaät söï nghieâm

tuùc, chöa daùm ñaáu tranh ñeå neâu leân nhöõng sai soùt trong quy trình ñoái vôùi boä phaän

tín duïng, chæ khi naøo xaûy ra chuyeän vaø coù söï can thieäp cuûa truï sôû chính hoaëc cô

quan ñieàu tra nhö tröôøng hôïp cuûa CN Chôï Lôùn, Taân Bình…

+ Vieäc tham möu cho laõnh ñaïo veà quy trình quy cheá tín duïng coøn haïn cheá, coâng

taùc kieåm tra giaùm saùt khoaûn vay trong sau khi cho vay haïn cheá daãn ñeán tyû leä nôï

57

quaù haïn, nôï xaáu cao.

- Coâng taùc toå chöùc caùn boä, trình ñoä caùn boä phuïc vuï coâng taùc chuyeân moân:

+ Coâng taùc boå nhieäm caùn boä phaàn lôùn khoâng khaùch quan, khoâng döïa vaøo naêng

löïc chuyeân moân maø vì moái quan heä quen bieát.

+ Trình ñoä chuyeân moân, kinh nghieäm coâng taùc cuûa CBTD coøn yeáu vaø khoâng

ñeàu tay. Taïi moät soá chi nhaùnh môùi thaønh laäp kinh nghieäm cuûa CBTD khoâng nhieàu

laïi ñöôïc giao thöïc hieän cho vay nhöõng khaùch haøng coù dö nôï lôùn, phöùc taïp neân daãn

ñeán yeáu keùm trong thaåm ñònh khoaûn vay.

- Caùc coâng taùc khaùc:

+ Trong thôøi gian qua coâng taùc huy ñoäng voán chöa ñöôïc quan taâm vaø chöa ñeà

caäp ñeán tyû leä nguoàn voán huy ñoäng ngaén haïn ñeå ñaàu tö dö nôï trung haïn laø bao

nhieâu ñieàu naøy ñaõ laøm maát caân ñoái khi maø nguoàn voán huy ñoäng ngaén haïn laïi ñöôïc

ñaàu tö cho vay trung, daøi haïn taïi moät soá chi nhaùnh cao so vôùi quy ñònh cuûa NHNN.

+ Coâng taùc chaêm soùc khaùch haøng, taêng cöôøng coâng taùc huy ñoäng voán ñaëc bieät

laø nguoàn voán reû trong daân cö, doanh nghieäp khoâng ñöôïc chuù troïng. Taïi moät soá chi

nhaùnh nhaän tieàn göûi töø caùc toå chöùc taøi chính, baûo hieåm…chi phí cao laøm aûnh höôûng

ñeán taøi chính cuûa NHNo&PTNT.

+ Coâng taùc tieáp thò, quaûng baù thöông hieäu NHNo&PTNT treân thoâng tin ñaïi

chuùng coøn khaù khieâm toán, chöa ñoàng boä vaø thieáu chuyeân nghieäp.

+ Coâng taùc thu hoài nôï quaù haïn, nôï xöû lyù ruûi ro…chuû yeáu thoâng qua khôûi kieän

baùn taøi saûn cuûa khaùch haøng coøn yeáu vaø toán nhieàu thôøi gian. NHNo&PTNT chöa coù

coâng ty thöïc hieän mua nôï, mua taøi saûn theá chaáp nhö caùc NTHM khaùc neân vieäc thu

hoài nôï töø xöû lyù taøi saûn raát laâu vaø phaûi qua caùc ñôn vò khaùc.

+ ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaø trieån khai vieäc chaám ñieåm DN theo thoâng

leä quoác teá chöa ñöôïc chuù troïng vaø ñöa vaøo aùp duïng. Ngoaøi ra vieäc hoûi thoâng tin

khaùch haøng ôû CICB chöa ñöôïc caùc quan taâm trong quaù trình thaåm ñònh vaø kieåm

soaùt khoaûn vay ñeå coù nhöõng ñaùnh giaù chính xaùc lòch söû tín duïng, cuõng nhö nhöõng

tieàm aån ruûi ro trong quaù trình vay voán cuûa doanh nghieäp.

2.6.3.3. Nguyeân nhaân töø DNNVV:

- Naêng löïc quaûn lyù, ñieàu haønh cuûa DNNVV yeáu keùm khoâng theo kòp vôùi nhöõng

58

chuyeån bieán thay ñoåi cuûa thò tröôøng kinh teá. Kinh doanh trôû neân thua loã khi khuûng

hoaûng kinh teá xaûy ra hoaëc gaëp söï caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét maø töï baûn thaân

moãi DNNVV khoâng töï vaän ñoäng ñeå thay ñoåi, trang bò ñeå theo kòp thôøi ñaïi.

- Haïn cheá cuûa DNNVV laø quy moâ saûn xuaát kinh doanh nhoû, nguoàn voán tham

gia ít, thò tröôøng khoâng lôùn thöôøng mang tính ñòa phöông vaø thieáu oån ñònh, coäng

theâm coâng ngheä thieát bò, maùy moùc keùm hieän ñaïi… khi suy thoaùi kinh teá xaûy ra caùc

DNNVV laø ñoái töôïng seõ chòu taùc ñoäng tröôùc nhaát aûnh höôûng ñeán tình hình saûn xuaát

kinh doanh cuûa caùc DN theo chieàu höôùng xaáu aûnh höôûng ñeán khaû naêng taøi chính

vaø khaû naêng thanh toaùn nôï vay ngaân haøng.

- DNNVV thöôøng khoâng coù söï thoáng nhaát vaø coâng khai soá lieäu taøi chính neân

khi cung caáp cho NH soá lieäu khoâng trung thöïc ngoaøi ra moät soá tröôøng hôïp caùc

DNNVV coøn laøm giaû hoùa ñôn, chöùng töø, baùo caùo, khai mang khaû naêng taøi chính…

ñoâi khi CBTD vì naêng löïc haïn cheá ñaõ khoâng phaùt hieän kòp thôøi daãn ñeán nhöõng sai

phaïm trong quy trình giaûi quyeát khoaûn vay tín duïng.

- Caùc DNNVV hieän nay thöôøng thieáu taøi saûn ñaûm baûo cho khoaûn vay khi ñi vay

voán. Caùc taøi saûn chuû yeáu laø cuûa caù nhaân, beân thöù ba baûo laõnh. Giaù trò taøi saûn

thöôøng thaáp so vôùi quy moâ vaø nhu caàu voán cuûa doanh nghieäp.

- Trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh caùc DNNVV thöôøng hoaït ñoäng khaù ñoäc

laäp, chöa coù nhieàu söï lieân keát laãn nhau hay tham gia vaøo caùc hieäp hoäi daønh rieâng

cho ñoái töôïng DNNVV vaø lieân keát vôùi caùc doanh nghieäp lôùn trong hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh.

Keát luaän chöông 2:

Chöông 2 ñaõ neâu nhöõng ñaëc ñieåm chuû yeáu cuûa heä thoáng NHNo&PTNT Vieät

Nam vaø caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. Luaän vaên phaân tích thöïc

traïng hoaït ñoäng tín duïng, chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV. Töø ñoù ñaùnh giaù

nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc cuõng nhö nhöõng haïn cheá toàn taïi vaø tìm ra nhöõng nguyeân

nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNNV taïi NHNo&PTNT khu

vöïc TP.HCM laø cô sôû ñeå ñöa ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao chaát löôïng tín

duïng ñoái vôùi DNNVV goùp phaàn vaøo vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø vò theá cuûa

59

NHNo&PTNT.

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG

ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo&PTNT KHU

VÖÏC TP. HCM

3.1. Ñònh höôùng kinh doanh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.

3.1.1. Ñònh höôùng chung cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.

Böôùc vaøo thôøi kyø hoäi nhaäp, NHNo&PTNT Vieät Nam ñang hoaïch ñònh nhöõng

chính saùch kinh doanh ñeå phuø hôïp vôùi giai ñoaïn môùi nhaèm phaùt trieån Agribank

thaønh moät taäp ñoaøn taøi chính vöõng maïnh.

- Chính saùch cuûa NHNo&PTNT laø phaùt trieån vaø taêng tyû troïng dòch vuï ñeå traùnh

phuï thuoäc quaù nhieàu ñoái vôùi nguoàn thu truyeàn thoáng laø tín duïng. Chính saùch naøy

mang laïi cho NH raát nhieàu lôïi ích laø ña daïng hoùa hoaït ñoäng cuûa NH ñeå phaùt trieån

thaønh moät NH hieän ñaïi, thu huùt ñöôïc khaùch haøng laø DN vì phuïc vuï troïn goùi cho

khaùch haøng khi baùn cheùo ñöôïc nhieàu saûn phaåm, ñoàng thôøi thöôøng xuyeân kieåm tra,

ñaùnh giaù khaû naêng naêng löïc cuûa khaùch haøng nhaèm taêng naêng löïc caïnh tranh ñoái vôùi

caùc NH khaùc. Maët khaùc khi phaùt trieån hoaït ñoäng dòch vuï thu huùt ñöôïc nguoàn tieàn

göûi khoâng kyø haïn, giaûm chi phí ñaàu vaøo, töø ñoù coù chính saùch laõi suaát cho vay hôïp

lyù mang tính caïnh tranh maø vaãn ñaûm baûo ñöôïc hieäu quaû.

Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy NHNo&PTNT caàn noå löïc raát nhieàu, töø vieäc nghieân cöùu

ñöa ra nhieàu saûn phaåm cho khaùch haøng nhö caùc saûn phaåm veà ngaân haøng ñieän

töû…vaø trong quaù trình thöïc hieän thì ñieàu quan troïng laø chieán löôïc taàm nhìn, con

ngöôøi phaûi ñaùp öùng phuïc vuï nhu caàu cuûa coâng vieäc ñoàng thôøi ñaàu tö trang thieát bò

phuïc vuï coâng taùc ngaøy moät toát hôn.

- Taäp trung taêng tröôûng nguoàn voán, naâng cao chaát löôïng tín duïng thay vì taêng

tröôûng tín duïng nhö thôøi gian qua. Ñaëc bieät ñaûm baûo tính thanh khoaûn cuûa toaøn heä

thoáng thoâng qua vieäc ñaûm baûo nguoàn voán phaùt trieån beàn vöõng, laõi suaát hôïp lyù.

Trong tình hình kinh teá khoù khaên thôøi gian qua, NHNo&PTNT ñaõ thaáy ñöôïc

taàm quan troïng cuûa coâng taùc huy ñoäng voán vaø ñaõ thöïc hieän nhieàu chính saùch ñeå

caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT taêng cöôøng, taäp trung vaøo coâng taùc huy ñoäng voán nhö

60

baùo caùo tình hình taêng tröôûng nguoàn voán haøng thaùng, haøng quyù vaø khen thöôûng

neáu chi nhaùnh naøo ñaït ñöôïc vieäc huy ñoäng cao vaø khieån traùch ñoái vôùi chi nhaùnh

taêng tröôûng dö nôï vöôït keá hoaïch ñaõ ñeà ra.

Chính saùch phaùt trieån nguoàn voán oån ñònh ñöôïc döïa treân kinh nghieäm cuûa caùc

NH nöôùc ngoaøi khi giai ñoaïn caïnh tranh laõi suaát gay gaét, caùc NH thöông maïi ñua

nhau chaïy ñua laõi suaát ñeå taêng cöôøng huy ñoäng, ñaûm baûo tính thanh khoaûn vaø

nguoàn voán ñeå ñaàu tö tín duïng. Coøn caùc NH nöôùc ngoaøi tröôùc ñoù ñaõ thöïc hieän chính

saùch nguoàn voán göûi khoâng kyø haïn cuûa caùc doanh nghieäp neân vieäc caïnh tranh laõi

suaát ñeå taêng cöôøng nguoàn huy ñoäng khoâng aûnh höôûng nhieàu. Trong giai ñoaïn khoù

khaên veà nguoàn voán caùc NH nöôùc ngoaøi vaãn coù nguoàn ñeå giaûi ngaân vaø chuû ñoäng

hôn trong vieäc choïn löïa khaùch haøng coù tieàm löïc taøi chính toát.

3.1.2. Ñònh höôùng hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.

- Chính saùch tín duïng laø taêng cöôøng veà maët chaát löôïng, ñaûm baûo muïc tieâu caân

baèng giöõa toái ña hoùa lôïi nhuaän, giaûm thieåu ruûi ro, ñaûm baûo taêng tröôûng beàn vöõng

theo thoâng leä quoác teá. Xaây döïng chính saùch khaùch haøng coù söï phaân hoùa roõ reät giöõa

caùc nhoùm KH theo caùc tieâu chí nhö lòch söû quan heä tín duïng, chieán löôïc kinh

doanh, an toaøn veà voán vay, lôïi ích khaùch haøng mang laïi… töø ñoù seõ coù nhöõng chính

saùch ñoái vôùi khaùch haøng cho phuø hôïp veà laõi suaát vay, môû roäng haïn möùc tín duïng,

giaûm bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay, giaûm phí trong vieäc söû duïng caùc dòch vuï…

- Thöïc hieän chính saùch tín duïng linh hoaït ñoái vôùi töøng thôøi kyø, aùp duïng vaøo

töøng loaïi tieàn, kyø haïn, quy moâ cuûa döï aùn, khaùch haøng khaùc nhau.

- Muïc tieâu chính cuûa hoaït ñoäng tín duïng laø phaùt trieån beàn vöõng, hieäu quaû, ñaûm

baûo an toaøn veà voán phuø hôïp vôùi töøng ñòa phöông, vuøng, chi nhaùnh vaø töøng CBTD.

- Phaùt trieån danh muïc tín duïng phuø hôïp vôùi töøng thôøi kyø kinh teá xaõ hoäi khaùc

nhau. Ñoái vôùi tình hình kinh teá xaõ hoäi trong thôøi gian qua thì chính saùch danh muïc

tín duïng cuûa NHNo&PTNT ñöôïc xaây döïng nhö ña daïng hoùa ngaønh ngheà, khaùch

haøng vay; phuø hôïp vôùi tình hình kinh teá vó moâ, ñieàu kieän xu höôùng phaùt trieån cuûa

thò tröôøng; phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån vaø lôïi theá so saùnh cuûa NHNo&PTNT.

- Taäp trung phaùt trieån tín duïng ñoái vôùi DNNVV:

+ Doanh nghieäp coù taøi chính laønh maïnh, khaû naêng quaûn lyù toát, ñaàu tö trang

thieát bò coâng ngheä, trình ñoä chuyeân moân, kinh nghieäm trong kinh doanh.

61

+ Doanh nghieäp coù taøi saûn ñaûm baûo cho khoaûn vay.

+ Taäp trung ñaàu tö doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu, cheá bieán tieâu thuï haøng noâng,

laâm thuûy haûi saûn, löông thöïc thöïc phaåm…

- Taäp trung ñaàu tö voán ngaén haïn: boå sung voán löu ñoäng phuïc vuï saûn xuaát kinh

doanh, haï thaáp tyû leä trung daøi haïn.

- Haïn cheá ñaàu tö caùc lónh vöïc coù ruûi ro cao:

+ Thaän trong trong vieäc cho vay BÑS, khi ñaàu tö phaûi ñaùnh giaù tính khaû thi

cuûa döï aùn theo caùc chöông trình cuûa Chính phuû, phuø hôïp vôi chuû tröông cuûa nhaø

nöôùc vaø phaùp lyù cuûa döï aùn ñoù phaûi ñaày ñuû.

+ Taïm ngöng cho vay chöùng khoaùn vaø theá chaáp baèng chöùng khoaùn.

- Taäp trung ñaàu tö tín duïng trong lónh vöïc noâng nghieäp noâng thoân, caùc ñeà aùn,

quyõ hoã trôï cuûa Chính phuù, Nhaø nöôùc…

- Xaây döïng moâ hình kinh teá chuyeân nghieäp, taäp trung vaøo DNNVV:

+ NHNo&PTNT ñaõ xaây döïng moâ hình chuyeân moân hoùa vôùi vieäc phaân ra Ban

tín duïng DNNVV vaø Ban tín duïng hoä caù nhaân ôû truï sôû chính vaø taïi chi nhaùnh cuõng

aùp duïng boä phaän tín duïng doanh nghieäp vaø hoä gia ñình, caù nhaân. Theo ñoù thì Ban

tín duïng DNNVV taïi truï sôû chính chòu traùch nhieäm trong vieäc ban haønh caùc quy

trình, chính saùch, saûn phaåm ñeán töøng chi nhaùnh NHNo&PTNT, taïi moãi chi nhaùnh

coù boä phaän tín duïng DNNVV seõ tröïc tieáp phuïc vuï khaùch haøng.

+ Toå chöùc hoïc taäp, ñaøo taïo chuyeân saâu caùc kieán thöùc veà DNNVV goàm caùc kieán

thöùc hoã trôï nhö quaûn trò doanh nghieäp, luaät doanh nghieäp, caùc chính saùch hoã trôï

khaùc ñeán caùc kyõ naêng tieáp caän, thaåm ñònh cho vay, cung caáp caùc saûn phaåm dòch

vuï, coâng taùc quaûn trò ruûi ro…cho CBTD nhaèm taïo moät ñoäi nguõ ñuû trình ñoä chuyeân

moân nghieäp vuï ñeå phuïc vuï ñoái töôïng DNNVV.

+ Caàn xaây döïng chính saùch tín duïng, quy trình cho vay daønh rieâng cho ñoái

töôïng DNNVV. Caùc chính saùch naøy phaûi ñöôïc thoáng nhaát, theå hieän quan ñieåm roõ

raøng, phaân caáp phaùn quyeát, taøi saûn ñaûm baûo, xöû lyù ruûi ro. Töø ñoù coù söï chuaån hoùa veà

quy trình cho vay DNNVV ñaûm baûo hieäu quaû, chaët cheõ vaø an toaøn voán.

+ Xaây döïng goùi saûn phaåm rieâng giaønh cho ñoái töôïng DNNVV, ñeå ngaøy caøng

nhieàu tieáp caän, phuïc vuï ngaøy caøng nhieàu, caøng toát cho ñoái töôïng khaùch haøng naøy

nhö cho vay, bao thanh toaùn, baûo laõnh, cho thueâ taøi chính, caùc saûn phaåm dòch vuï

62

thanh toaùn, ngaân quyõ, tö vaán, baûo hieåm…

+ Thöïc hieän chính saùch öu ñaõi DNNVV nhö laõi suaát, phí dòch vuï, ñieàu kieän theá

chaáp…

+ Tieáp tuïc hoaøn thieän heä thoáng chaám ñieåm khaùch haøng noäi boä phuø hôïp vôùi ñoái

töôïng khaùch haøng DNNVV, ñaûm baûo tính coâng khai minh baïch, thuùc ñaåy DNNVV

phaùt trieån, töø ñoù coù söï thoáng nhaát chaám ñieåm khaùch haøng theo thoâng leä quoác teá..

3.2. Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi

NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM.

3.2.1.1. Naâng cao coâng taùc quaûn trò ñieàu haønh.

- Caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM phaûi chaáp haønh caùc chuû

tröông, chính saùch ñieàu haønh, chính saùch tín duïng theo quy ñònh cuûa

NHNo&PTNT Vieät Nam ñoàng thôøi coù nhöõng phaûn aùnh tích cöïc nhöõng phaùt sinh

thöïc teá taïi thò tröôøng TP.HCM laøm cô sôû cho truï sôû chính coù nhöõng söûa ñoåi, chaán

chænh kòp thôøi phuø hôïp vôùi tình hình dieãn bieán phöùc taïp cuûa khu vöïc.

- Caàn phaùt huy hôn nöõa tính chaát cuõng nhö vai troø cuûa Vaên phoøng ñaïi dieän khu

vöïc Mieàn Nam laø moät boä phaän cuûa truï sôû chính ñeå tieän cho caùc chi nhaùnh lieân heä

ñoàng thôøi VPÑD thöïc hieän chöùc naêng kieåm tra giaùm saùt giaûm coâng vieäc cho caùc

Ban taïi truï sôû chính nhö kieåm tra chaát löôïng tín duïng veà ñaùnh giaù quy trình nghieäp

vuï cuøng vôùi tình hình thöïc teá trieån khai cuûa khaùch haøng; kieåm tra giaùm saùt tình

hình thöïc hieän chæ tieâu keá hoaïch veà nguoàn voán, tín duïng, tyû leä nôï quaù haïn, nôï xaáu

taïi moãi chi nhaùnh. Xöû lyù nghieâm tröôøng hôïp vi phaïm keá hoaïch veà taêng töôûng tín

duïng, tyû leä nôï quaù haïn, nôï xaáu taêng cao. Vaên phoøng ñaïi dieän khu vöïc Mieàn Nam

khoâng theå hieän ñöôïc ngoaøi caùc coâng taùc ñaøo taïo, baùo caùo thoáng keâ, soá lieäu… vaø

thöïc hieän theo caùc ñôït kieåm tra do Truï sôû chính leân keá hoaïch, phoái hôïp vôùi VPÑD.

- Caùc chi nhaùnh caàn sôùm aùp duïng trieån khai caùc quy trình do NHNo&PTNT

Vieät Nam ban haønh nhö Quyeát ñònh soá 606/QÑ-HÑQT-TDHo ngaøy 15/06/2010

V/v ban haønh quy ñònh cho vay ñoái vôùi khaùch haøng trong heä thoáng NHNo&PTNT

Vieät Nam thôøi haïn coù hieäu löïc töø 15/07/2010 vaø caùc quy ñònh cuûa NHNN.

- Ngoaøi thöïc hieän caùc chính saùch tín duïng töø truï sôû chính, ngay taïi moãi chi

63

nhaùnh phaûi töï trang bò kieán thöùc kinh nghieäm trong chính saùch tín duïng rieâng phuø

hôïp vôùi ñaëc thuø moãi chi nhaùnh cuõng nhö xaây döïng danh muïc ñaàu tö tín duïng hôïp

lyù, phaân taùn ruûi ro, traùnh phuï thuoäc vaøo moät nhoùm khaùch haøng hay moät lónh vöïc

ngaønh ngheà naøo ñoù.

- Caùc chi nhaùnh neân cô caáu laïi danh muïc ñaàu tö tín duïng khi coù söï maát caân ñoái

trong moät soá lónh vöïc ñaàu tö nhö tyû leä baát ñoäng saûn khaù cao; tyû leä cho vay trung daøi

haïn cao vaø chæ taäp trung taïi moät vaøi chi nhaùnh troïng ñieåm laøm aûnh höôûng ñeán tính

thanh khoaûn vaø caân ñoái nguoàn voán cuûa NHNo&PTNT. Tröôùc tình hình khoù khaên

hieän nay caùc chi nhaùnh caàn kieân quyeát vaø xöû lyù kheùo leùo caùc khoaûn nôï ñaõ ñaàu tö

ñang gaëp ruûi ro vaø tieàm aån ruûi ro. Ñoàng thôøi chuyeån höôùng taäp trung cho DNNVV

phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh, xuaát nhaäp khaåu ñaëc bieät laø haøng noâng laâm thuûy haûi

saûn, tieåu thuû coâng nghieäp…

- Caùc chi nhaùnh phaûi ñaûm baûo khôùp ñuùng giöõa hoà sô giaáy tín duïng vôùi döõ lieäu

treân heä thoáng IPCAS ñaûm baûo phaûn aùnh chính xaùc tình hình thöïc teá tín duïng theo

quy ñònh cuûa NHNN töø ñoù coù nhöõng xöû lyù kòp thôøi neáu khoaûn vay suy giaûm khaû

naêng taøi chính.

- Caùc chi nhaùnh caàn taêng cöôøng coâng taùc döï baùo tình hình kinh teá xaõ hoäi, xaây

döïng danh muïc tín duïng hôïp lyù ñaëc thuø taïi moãi chi nhaùnh ñeå coù nhöõng chính saùch

tín duïng phuø hôïp vôùi dieãn bieán phöùc taïp cuûa neàn kinh teá nhaèm haïn cheá ruûi ro.

Trong coâng taùc quaûn trò ñieàu haønh caùc chi nhaùnh phaûi thöïc hieän theo keá hoaïch

ñöôïc giao töø truï sôû chính veà tín duïng, nguoàn voán, nôï quaù haïn, nôï xaáu…

3.2.1.2. Chaáp haønh quy trình cho vay, thuû tuïc vay voán.

- Caùc chi nhaùnh caàn boá trí phoøng ban tín duïng, caùc toå chuyeân phuï traùch tín duïng

doanh nghieäp ñaëc bieät laø DNNVV ñeå taïo thuaän lôïi cho DN trong quaù trình giao

dòch, ñoàng thôøi taêng söï chuyeân moân ñoái vôùi CBTD nhaèm naêng cao trình ñoä chuyeân

moân nghieäp vuï giaûi quyeát nhu caàu vay voán cho khaùch haøng ñöôïc nhanh choùng maø

vaãn ñaûm baûo chaát löôïng tín duïng. Traùnh tình traïng CBTD phuï traùch nhieàu coâng

vieäc, saép xeáp khoâng khoa hoïc laøm coâng taùc thaåm ñònh tröôùc khi cho vay, kieåm tra

giaùm saùt trong vaø sau khi cho vay khoâng ñöôïc chaët cheõ khoâng naém baét ñöôïc tình

hình taøi chính thöïc teá cuûa khaùch haøng cuõng nhö phaùt hieän haønh vi mang tính löøa

64

ñaûo cuûa khaùch haøng töø ñoù daãn ñeán nhöõng ruûi ro toån thaát cho ngaân haøng.

- Hieän nay vieäc caïnh tranh giöõa caùc NHTM treân khu vöïc TP.HCM raát gay gaét,

nhaèm höôùng tôùi phuïc vuï cho khaùch haøng doanh nghieäp ñaëc bieät laø DNNVV vì caùc

ngaân haøng ñeàu xem ñaây laø ñoái töôïng khaùch haøng öu tieân haøng ñaàu khi giaûi quyeát

nhu caàu veà tín duïng seõ baùn cheùo ñöôïc nhieàu saûn phaåm khaùch cho DNNVV. Caùc

chi nhaùnh beân caïnh tuaân thuû theo ñuùng caùc quy ñònh veà quy trình cho vay cuûa

NHNN vaø höôùng daãn cuûa NHNo&PTNT ñeå thaåm ñònh khaùch haøng vay voán ñöôïc

chính xaùc khaùch quan, ñaûm baûo ñuû caùc ñieàu kieän vay theo ñuùng quy ñònh ñaûm baûo

giaûi quyeát nhu caàu tín duïng cuûa doanh nghieäp nhanh choùng, tieän lôïi nhöng ñaûm

baûo hoäi ñuû ñieàu kieän theo quy ñònh nhaèm ñaûm baûo an toaøn veà voán cho

NHNo&PTNT Vieät Nam. Theo keát quaû khaûo saùt yù kieán cuûa 247 doanh nghieäp

ñaùnh giaù veà thuû tuïc, trình töï tieán haønh thaåm ñònh cho vay thì coù 15,8% nhaän xeùt raát

phöùc taïp, 30,2% nhaän xeùt phöùc taïp, 35,8% nhaän xeùt trung bình vaø chæ coù 18,2%

nhaän xeùt ôû möùc ñôn giaûn vaø raát ñôn giaûn.

3.2.1.3. Naâng cao chaát löôïng trong coâng taùc thaåm ñònh

Coâng taùc thaåm ñònh laø moät böôùc raát quan troïng trong quy ñònh cho vay. Döïa

vaøo baùo caùo thaåm ñònh maø ngaân haøng quyeát ñònh cho vay hay töø choái. Do ñoù, baùo

caùo thaåm ñònh phaûi theå hieän ñaày ñuû caùc thoâng tin veà khaùch haøng moät caùch trung

thöïc, chính xaùc kòp thôøi. Ñoái vôùi DNNVV baùo caùo thaåm ñònh vöøa ñaûm baûo phaân

tích caùc yeáu toá ñònh tính cuûa DN nhö tö caùch ngöôøi vay, naêng löïc phaùp lyù cuûa DN,

nguoàn taøi chính cuûa DN, bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay...vaø phaân tích caùc yeáu toá ñònh

löôïng cuûa DN nhö caùc chæ tieâu heä soá thanh toaùn, heä soá nôï ñoái vôùi voán chuû sôû höõu,

lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay, caùc chæ tieâu veà lôïi nhuaän...ngoaøi ra coù theå tham

khaûo theâm caùc phöông phaùp phaân tích ñònh löôïng ñoái vôùi DN theo caùc moâ hình

hieän ñaïi nhö moâ hình ñieåm soá Z, 6C...

Ñeå ñaûm baûo coâng taùc tín duïng mang laïi hieäu quaû thì vai troø cuûa CBTD laø raát

quan troïng, chòu traùch nhieäm trong vieäc thaåm ñònh caùc yeáu toá cuûa DN töø ñoù ñeà

xuaát leân caáp coù thaåm quyeàn ra quyeát ñònh ñoàng yù hay töø choái cho vay. Ñeå laøm

ñöôïc ñieàu naøy thì ñoäi nguõ CBTD phaûi ñöôïc trang bò kieán thöùc chuyeân moân vaø ñöôïc

hoïc taäp naâng cao trình ñoä cuøng vôùi kinh nghieäm trong quaù trình coâng taùc môùi coù

theå ñöa ra nhöõng quyeát ñònh chính xaùc tham möu cho laõnh ñaïo. Theo keát quaû ñaùnh

65

giaù cuûa DN caùc ñieàu kieän tín duïng cuûa NHNo&PTNT ñöa ra thì 44,6% DNNVV

ñaùnh giaù nhieàu hoaëc quaù nhieàu; 31,6% DNNVV ñaùnh giaù möùc trung bình vaø chæ coù

23,7% DNNVV ñaùnh giaù raát ít hoaëc ít.

3.2.1.4. Chuù troïng coâng taùc ñaûm baûo tieàn vay

Coâng taùc thaåm ñònh taøi saûn theá chaáp laø moät khaâu quan troïng trong thaåm ñònh

khaùch haøng vay voán. Ñoái vôùi DNNVV do quy moâ veà taøi chính raát haïn cheá neân taøi

saûn theá chaáp cuûa chính DN laø khoâng nhieàu, thöôøng söû duïng taøi saûn baûo laõnh cuûa

beân thöù ba hoaëc nhöõng taøi saûn hình thaønh töø chính nguoàn voán vay nhö baát ñoäng

saûn, vaät tö haøng hoùa….

Ñoái vôùi taøi saûn ñaûm baûo cuûa beân thöù ba khi thaåm ñònh taøi saûn theá chaáp caàn heát

söùc caån thaän vaø xaùc ñònh chính xaùc nghóa vuï ñaûm baûo cuûa beân thöù ba, khi coù tranh

chaáp xaûy ra NH coù theå thu hoài töø vieäc xöû lyù taøi saûn theá chaáp ñoù.

Ñoái vôùi taøi saûn hình thaønh töø voán vay thì phaûi caàn xaùc ñònh ñöôïc quyeàn söû duïng

hoaëc quyeàn sôû höõu ñoù thuoäc veà chính DN vay voán ñoàng thôøi giaù trò taøi saûn ñoù phaûi

lôùn hôn soá tieàn giaûi ngaân vaø hoà sô phaùp lyù veà taøi saûn theá chaáp phaûi ñaày ñuû hôïp

phaùp hôïp leä theo quy ñònh ñoàng thôøi NH phaûi quaûn lyù ñöôïc taøi saûn theá chaáp.

Beân caïnh ñoù vieäc thaåm ñònh giaù trò taøi saûn theá chaáp taïi caùc chi nhaùnh hieän nay

raát sô saøi, trong khi NHNo&PTNT khoâng coù phoøng ban hay boä phaän chuyeân phuï

traùch coâng taùc thaåm ñònh taøi saûn. Moãi chi nhaùnh neân coù nhöõng quy ñònh cuï theå roõ

raøng trong vieäc thaåm ñònh taøi saûn nhö cô sôû tham khaûo giaù hoaëc thueâ haún beân thaåm

ñònh giaù coù naêng löïc chuyeân moân phuï traùch coâng taùc thaåm ñònh ñeå laøm caên cöù ñaùnh

giaù taøi saûn nhaèm ñaûm baûo söï coâng baèng ñoái vôùi khaùch haøng vaø an toaøn voán vay

cho ngaân haøng khi coù ruûi ro xaûy ra. Theo keát quaû khaûo saùt cuûa DNNVV veà giaù trò

taøi saûn ñaûm baûo ngaân haøng ñaùnh giaù thì 18,6% DNNVV nhaän xeùt giaù trò taøi saûn

ñònh giaù ôû möùc raát thaáp, 29,3% DNNVV nhaän xeùt thaáp, 35,3% DNNVV nhaän xeùt

trung bình, 9,8% DNNVV nhaän xeùt cao vaø chæ 7,0% DNNVV nhaän xeùt laø raát cao.

3.2.1.5. Naâng cao coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt kieåm soaùt khoaûn vay

Coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt khoaûn vay trong quaù trình quaûn lyù DN ñoái vôùi

CBTD laø raát quan troïng. Ñònh kyø thöôøng xuyeân CBTD phaûi ñeán DN xem xeùt ñaùnh

giaù tình hình saûn xuaát kinh doanh ñeå coù nhöõng naém baét kòp thôøi tình hình taøi chính

nhu caàu vay voán, söû duïng caùc saûn phaåm dòch vuï khaùc nhaèm tö vaán vaø hoã trôï khaùch

66

haøng. Coâng taùc kieåm tra giaùm saùt DN sau khi giaûi ngaân nhaèm giuùp moái quan heä

giöõa DN vaø ngaân haøng ñöôïc chaët cheõ maët khaùc NH seõ naém ñöôïc tình hình hoaït

ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa DN nhö theá naøo ñeå môû roäng, thu heïp tín duïng hay

coù theå thu hoài nôï tröôùc haïn do DN söû duïng voán vay khoâng ñuùng muïc ñích khoâng

hieäu quaû. Theo keát quaû khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa DNNVV ñoái vôùi coâng taùc theo doõi,

kieåm tra chaêm soùc KH cuûa NHNo&PTNT trong thôøi gian söû duïng voán vay thì

23,2% DNNVV nhaän xeùt thôø ô, raát thôø ô; 44,2% DNNVV nhaän xeùt ôû möùc trung

bình vaø chæ coù 32,6% DNNVV nhaän xeùt thöôøng xuyeân hoaëc raát thöôøng xuyeân.

Ngoaøi ra, neân thöôøng xuyeân toå chöùc caùc ñôït kieåm tra cuûa phoøng kieåm tra kieåm

soaùt noäi boä taïi chi nhaùnh ñoái vôùi DN hay cuûa VPÑD khu vöïc Mieàn nam. Kieåm tra

giaùm saùt tröôùc tieân laø chính hoà sô tín duïng taïi NH sau ñoù laø tình hình thöïc teá taïi

DN. Coâng taùc naøy phaûi ñöôïc thöïc hieän moät caùch teá nhò ñeå traùnh söï hieåu nhaèm ñoái

vôùi DN. Hieän nay coâng taùc kieåm tra kieåm soaùt cuûa NHNo&PTNT mang tính ñoái

phoù theo töøng giai ñoaïn thôøi kyø, chöa mang tính thöôøng xuyeân, thöôøng taêng cöôøng

kieåm tra nhöõng khoaûn vay ñaõ coù vaán ñeà nhö nôï quaù haïn, nôï xaáu, nôï xöû lyù ruûi ro…

chöa mang tính phaùt hieän nhöõng khoaûn vay coù tieàm aån ruûi ro neân chaát löôïng tín

duïng vaãn chöa caûi thieän ñöôïc nhieàu.

Ñoäi nguõ caùn boä phuï traùch kieåm tra phaûi ñöôïc ñaøo taïo veà chuyeân moân nghieäp

vuï, ñoàng thôøi phaûi coù kinh nghieäm vaø tinh thaàn traùch nhieäm cao trong coâng taùc.

Khi nhöõng khoaûn vay ñaõ ñöôïc boä phaän kieåm tra kieåm soaùt kieåm tra thì phaûi phaûn

aûnh ñuùng tình hình thöïc teá vaø neâu ra nhöõng chính kieán cuûa mình ñoái vôùi nhöõng

khoaûn vay ñoù cho chi nhaùnh khaéc phuïc, traùnh tình traïng mang tính hình thöùc chieáu

leä, caû neå khoâng daùm maïnh daïn ñöa ra nhöõng sai soùt cuõng nhö ñoùng goùp ñoái vôùi chi

nhaùnh veà chính saùch, coâng taùc tín duïng.

3.2.1.6. Naâng cao coâng taùc caùn boä vaø trình ñoä caùn boä phuï traùch coâng taùc

chuyeân moân.

Ñoäi nguõ CBTD phuï traùch tín duïng ñoái vôùi DNNVV phaûi thöôøng xuyeân ñöôïc

hoïc taäp naâng cao trình ñoä chuyeân moân cuõng nhö caùc kyõ naêng khaùc lieân quan nhaèm

hoã trôï DNNVV. Ñoàng thôøi choïn ngöôøi coù trình ñoä chuyeân moân phuï traùch coâng taùc

tín duïng DN nhaèm haïn cheá ruûi ro xaûy ra do naêng löïc cuûa CBTD coøn haïn cheá.

Taêng cöôøng giaùo duïc tö töôûng, ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ñoái vôùi CBTD töø ñoù neâu

67

cao tinh thaàn traùch nhieäm trong giaûi quyeát coâng vieäc khoâng vì lôïi ích rieâng laøm sai

leäch keát quaû thaåm ñònh hoaëc tieáp tay vôùi khaùch haøng trong vieäc vay voán ñeå gaây

thaát thoaùt taøi saûn cho NH.

Vieäc quy hoaïch, boå nhieäm caùn boä phaûi ñöôïc thöïc hieän mang tính khaùch quan

vaø daân chuû theo quy cheá cuûa NHNN ñeå traùnh ruûi ro trong quaù trình xöû lyù coâng vieäc

nhö coù söï thoâng ñoàng, ñoàng loõa do moái quan heä nhö cha con, anh chò, chuù baùc…

trong giaûi quyeát hoà sô daãn ñeán tình traïng ruûi ro thieät haïi cho NH.

Taïo moâi tröôøng laøm vieäc daân chuû, caûi thieän tình hình taøi chính taïi moãi chi

nhaùnh nhaèm taêng thu nhaäp cho CBVC, taïo ñoäng löïc laøm vieäc vaø thu huùt ngöôøi cho

trình ñoä chuyeân moân.

Keát quaû khaûo saùt ñaùnh giaù nhaän xeùt cuûa DNNVV ñoái vôùi thaùi ñoä phuïc vuï cuûa

caùn boä ngaân haøng ñaëc bieät laø CBTD khoâng ñöôïc toát vôùi 32,1% DNNVV nhaän xeùt

thôø ô hoaëc raát thôø ô, 33% DNNVV nhaän xeùt ôû möùc bình thöôøng vaø 34,9% DNNVV

nhaän xeùt ôû möùc nhieät tình hoaëc raát nhieät tình.

3.2.1.7. Taêng cöôøng caùc coâng taùc khaùc.

- Taêng cöôøng phaùt trieån caùc saûn phaåm tín duïng phuïc vuï cho DNNVV nhö tín

duïng tuaàn hoaøn, cho vay trung haïn voán löu ñoäng thöôøng xuyeân…Khi ñaùnh giaù cho

vay ñoái vôùi DNNVV neân ñaët naëng vaøo tính hieäu quaû khaû thi cuûa phöông aùn saûn

xuaát kinh doanh hôn laø giaù trò taøi saûn ñaûm baûo. Caàn caûi tieán thuû tuïc vay aùp duïng

cho DNNVV theo höôùng ñôn giaûn, ngaén ngoïn, hieäu quaû ñaûm baûo ñaày ñuû thoâng tin

phuø hôïp vôùi trình ñoä quaûn lyù cuûa DNNVV. Theo keát quaû khaûo saùt nhaän xeùt cuûa

DNNVV ñoái vôùi hoà sô vay voán theo yeâu caàu cuûa NHNo&PTNT thì 26,9%

DNNVV nhaän xeùt nhieàu vaø quaù nhieàu, 32,6% DNNVV nhaän xeùt trung bình vaø tôùi

41,1% nhaän xeùt ít hoaëc raát ít.

- Ñaåy maïnh coâng taùc huy ñoäng voán nhaèm ñaûm baûo tính thanh khoaûn cho

NHNo&PTNT, ñoàng thôøi ñaûm baûo ñöôïc nguoàn voán ñeå ñaàu tö phaùt trieån tín duïng.

Vieäc huy ñoäng voán ñaït hieäu quaû khi thöïc hieän nhieàu chính saùch nhö tieáp thò, laõi

suaát, saûn phaåm tieàn göûi ña daïng, quaø taëng, khuyeán maõi, döï thöôûng… nhaèm taêng

nguoàn göûi töø daân cö. Taêng cöôøng phaùt trieån tín duïng DNNVV seõ phaùt trieån theâm

tieàn göûi khoâng kyø haïn, thanh toaùn cuûa ñoái töôïng khaùch haøng naøy, ñaây laø nguoàn voán

reû nhaèm taïo ñieàu kieän cho laõi suaát tín duïng mang tính caïnh tranh cao so vôùi caùc

68

NHTM khaùc vöøa ñaûm baûo khaû naêng sinh lôøi cho NH. Theo keát quaû khaûo saùt yù kieán

ñaùnh giaù cuûa DNNVV ñoái vôùi caùc saûn phaåm ngoaøi tín duïng cuûa ngaân haøng laø raát

thaáp vôùi 43,3% DNNVV ñaùnh giaù ôû möùc raát ít vaø ít, 36,3% DNNVV ñaùnh giaù ôû

möùc trung bình coøn laïi 20,4% DNNVV ñaùnh giaù ôû möùc nhieàu vaø raát nhieàu.

- Chi phí ñeå thu huùt moät khaùch haøng môùi nhieàu hôn chi phí ñeå giöõ chaân moät

khaùch haøng cuõ, ñoàng thôøi khaùch haøng cuõ coøn giôùi thieäu caùc khaùch haøng khaùc. Do

ñoù caàn ñaàu tö vaø taêng cöôøng coâng taùc chaêm soùc khaùch haøng ñaõ coù giao dòch vôùi NH

nhö thöïc hieän chính saùch öu tieân trong quaù trình giao dòch, ñaëc bieät laø cho khaùch

haøng laø DNNVV; chính saùch giaûm laõi suaát cho vay, phí chuyeån thanh toaùn tieàn,

giaûm caùc ñieàu kieän veà taøi saûn ñaûm baûo, phaùt trieån caùc saûn phaåm khaùc ngoaøi tín

duïng nhö bao thanh toaùn, baûo laõnh, thueâ keùt saét…ñaây laø nhöõng bieän phaùp nhaèm giöõ

chaân khaùch haøng cuõ vaø phaùt trieån khaùch haøng môùi. Theo keát quaû khaûo saùt ñaùnh giaù

cuûa caùc DNNVV ñoái vôùi caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa NHNo&PTNT thì 37,2%

DNNVV nhaän xeùt möùc raát ít vaø ít, 40,9% DNNVV nhaän xeùt trung bình, chæ coù

21,9% DNNVV nhaän xeùt raát nhieàu vaø nhieàu.

Khi khaùch haøng chuyeån nôï quaù haïn, nôï XLRR thì coâng taùc thu hoài chöa thaät söï

toát, thôøi gian thöôøng keùo daøi vaø bieän phaùp cuoái cuøng laø khôûi kieän ñeå xöû lyù taøi saûn

nhöng giai ñoaïn ñöa ra toøa thì raát laâu ít nhaát cuõng maát 06 thaùng. Caùc chi nhaùnh caàn

ñaåy maïnh coâng taùc xöû lyù taøi saûn theá chaáp cuõng nhö laø baùn taøi saûn theá chaáp cuûa

khaùch haøng quaù haïn, thöôøng thì NH ñeå khaùch haøng töï chuyeån nhöôïng neân keùo daøi

thôøi gian giaù trò taøi saûn ñoâi khi khoâng ñuû so vôùi goác vaø laõi phaùt sinh vôùi thôøi gian

daøi daãn ñeán thaát thoaùt cho NH. Caàn maïnh daïn cuõng nhö chuû ñoäng ruùt ngaén thôøi

gian trong coâng taùc thu hoài nôï quaù haïn, nôï XLRR ñaëc bieät laø vieäc xöû lyù taøi saûn theá

chaáp ñeå thu hoài nôï, ñoàng thôøi xöû lyù kòp thôøi caùc khoaûn nôï tieàm aån ruûi ro.

- Caàn xaây döïng vaø heä thoáng maïng löôùi giao dòch treân khu vöïc TP.HCM nhaèm

traùnh tình traïng caùc chi nhaùnh cuøng heä thoáng taäp trung nhieàu gaàn moät choã, ñeàu naøy

daãn ñeán söï laõng phí, caïnh tranh khoâng laønh maïnh giöõa caùc chi nhaùnh vôùi nhau. Veà

yeáu toá naøy thì NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM laø heä thoáng NHTM coù caùc chi

nhaùnh nhieàu nhaát. Theo keát quaû ñaùnh giaù cuûa DNNVV veà ñòa ñieåm giao dòch thì

chæ coù 12,1% DNNVV ñaùnh giaù laø baát tieän vaø raát baát tieän, 47,4% DNNVV ñaùnh

69

giaù möùc trung bình vaø 50,4% DNNVV ñaùnh giaù laø thuaän lôïi vaø raát thuaän lôïi.

- Caàn trieån khai thöïc hieän vieäc hoûi thoâng tin ôû CICB laø moät trong nhöõng ñieàu

kieän quan troïng trong hoà sô vay voán ñeå ñaùnh giaù moät phaàn quaù trình lòch söû vay

voán cuûa KH töø ñoù coù nhöõng chính saùch tín duïng hôïp lyù.

3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp ñoái vôùi DNNVV taïi TP. HCM.

Gioáng nhö caùc DNNVV trong caû nöôùc, caùc DNNVV taïi TP. HCM vaãn chòu

nhöõng khoù khaên chung trong vieäc tieáp caän nguoàn voán, nguoàn taøi chính ñeå ñaàu tö

vaøo trong saûn xuaát kinh doanh. Coù nhieàu hình thöùc ñeå huy ñoäng nguoàn voán, nhöng

vôùi naêng löïc, quy moâ, cô cheá hieän coù thì vieäc vay voán NH vaãn laø löïa choïn soá 1.

Muoán tieáp caän nguoàn voán vay cuûa Ngaân haøng, caùc DNNVV khoâng theå chôø ngaân

haøng ñeán tieáp thò, söï caûi caùch cuûa caùc ngaân haøng hay caûi caùch chính saùch cuûa Nhaø

nöôùc, maø phaûi chuû ñoäng naâng cao naêng löïc taøi chính, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát

kinh doanh, taïo laäp uy tín cho doanh nghieäp ñoàng thôøi chuû ñoäng taêng cöôøng khaû

naêng tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng baèng caùc giaûi phaùp sau:

3.2.2.1. Xaây döïng phöông aùn saûn xuaát kinh doanh khaû thi.

Ñaây laø moät trong nhöõng tieâu chí quan troïng maø NH xem xeùt ñeå quyeát ñònh coù

cho khaùch haøng vay. Ñieàu quan troïng DNNVV phaûi hieåu ñöôïc muïc ñích phöông

aùn saûn xuaát kinh doanh ñeå töø ñoù thuyeát phuïc NH cung öùng voán cho DN tieáp tuïc

ñaàu tö, môû roäng saûn xuaát kinh doanh nhaèm phaùt huy hieäu quaû cuûa ñoàng voán vay,

NH coù theå thu hoài ñöôïc toaøn boä nôï goác vaø laõi töø chính phöông aùn ñoù chöù khoâng

ñöôïc neâu ra moät caùch chung chung, sô saøi, nguoàn traû nôï khoù xaùc ñònh vaø khoâng coù

tính thuyeát phuïc. Do ñoù trong quaù trình xaây döïng phöông aùn saûn xuaát kinh doanh

DN caàn neâu roõ vaø chöùng minh cho NH thaáy ñöôïc caùc yeâu caàu nhö muïc ñích vay

voán kinh doanh, chöùng minh naêng löïc taøi chính, naêng löïc saûn xuaát kinh doanh,

kinh nghieäm chuyeân moân, nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa thò tröôøng ñaàu vaøo ñaàu

ra, ñoái thuû caïnh traïnh vaø nhöõng aûnh höôûng cuûa bieán ñoäng kinh teá…

3.2.2.2. Naâng cao trình ñoä chuyeân moân, naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh.

Moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng ñeå DN phaùt trieån, thích nghi vôùi tình hình

kinh teá xaõ hoäi laø yeáu toá con ngöôøi.

- Ñoái vôùi ñoäi nguõ laõnh ñaïo, DN caàn coù chính saùch ñaõi ngoä ñeå thu huùt nhaân taøi,

traùnh tình traïng chaûy maùu chaát xaùm seõ gaây aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa DN

70

khoâng coù ngöôøi taøi ñeå giuùp DN oån ñònh, phaùt trieån trong töông lai.

- Naâng cao naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh ñoái vôùi ñoäi nguõ laõnh ñaïo, cuï theå nhö kyõ

naêng quaûn trò hieäu quaû trong moâi tröôøng caïnh tranh; kyõ naêng laõnh ñaïo giaùm ñoác

DN; kyõ naêng quaûn lyù söï thay ñoåi; kyõ naêng thuyeát trình, ñaøm phaùn, giao tieáp vaø

quan heä coâng chuùng; kyõ naêng quaûn lyù thôøi gian. Nhöõng kyõ naêng naøy keát hôïp vôùi

caùc kieán thöùc quaûn trò coù hieäu quaû seõ coù taùc ñoäng quyeát ñònh ñoái vôùi caùc doanh

nhaân, caùc nhaø quaûn lyù DN trong ñoù coù DNNVV, qua ñoù laøm taêng khaû naêng caïnh

tranh cuûa caùc doanh nghieäp.

- Ñoái vôùi giaùm ñoác vaø nhaø quaûn lyù DN, ñeå naâng cao khaû naêng laøm vieäc vaø giao

dòch quoác teá, tieáp caän caùc tieâu chuaån, caùc thoâng leä cuûa theá giôùi thì caàn chuù troïng

phaùt trieån nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng veà ngoaïi ngöõ. Ñaây laø moät trong nhöõng ñieåm

ñaùng chuù yù nhaát ñoái vôùi caùc DN ôû nöôùc ta, ñaëc bieät laø caùc DNNVV; Ngoaøi ra caùc

giaùm ñoác caàn naâng cao kieán thöùc cô baûn veà vaên hoaù, xaõ hoäi, lòch söû trong kinh

doanh quoác teá, giao tieáp quoác teá vaø xöû lyù söï khaùc bieät veà vaên hoaù trong kinh

doanh; Thoâng leä quoác teá trong lónh vöïc /ngaønh kinh doanh.

- Tö töôûng cuûa ngöôøi lao ñoäng thöôøng coù söï dòch chuyeån töø DN nhoû sang DN

lôùn. Vì theá ngoaøi chính saùch ñaõi ngoä veà löông boång, hoïc taäp naâng cao trình ñoä

nghieäp vuï caàn vaïch ra nhöõng chính saùch, keá hoaïch phaùt trieån DN trong thôøi gian

saép tôùi, cuõng nhö coù chính saùch ñeå ngöôøi lao ñoäng coù theå gaén boù vôùi DN vaø goùp

phaàn laøm cho DN hoaït ñoäng hieäu quaû nhö baùn coå phaàn, chia lôïi nhuaän…

- Ñoái vôùi ñoäi nguõ lao ñoäng kyõ thuaät, coâng nhaân: caàn thöïc hieän moâi tröôøng laøm

vieäc daân chuû, coâng baèng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, ñaûm baûo moâi tröôøng laøm

vieäc an toaøn. Thöôøng xuyeân naâng cao trình ñoä chuyeân moân, tay ngheà ngöôøi lao

ñoäng; Coù chính saùch ñaõi ngoä ñeå thu huùt ngöôøi coù tay ngheà, chuyeân moân laø taïo moâi

tröôøng thuaän lôïi nhaèm gaén boù vôùi DN, traùnh söï xaùo troän lieân tuïc löïc löôïng lao ñoäng

naøy vì lao ñoäng phoå thoâng thöôøng khoâng oån ñònh vaø thay ñoåi lieân tuïc seõ laøm aûnh

höôûng ñeán hoaït ñoäng SXKD cuûa DN.

3.2.2.3. Trung thöïc trong vieäc cung caáp thoâng tin, hôïp taùc vôùi ngaân haøng.

Ngaân haøng bao giôø cuõng luoân mong muoán ñaët söï trung thöïc cuûa khaùch haøng

trong vieäc cung caáp thoâng tin leân haøng ñaàu. Ñieàu naøy taïo cho NH söï tin töôûng

trong quaù trình vay voán seõ haïn cheá ñöôïc ruûi ro. Moät soá doanh nghieäp cung caáp

71

khoâng ñaày ñuû thoâng tin hoaëc cung caáp khoâng thaät so vôùi tình hình thöïc teá ñeå vay

voán deã daøng hôn. Ñoái vôùi CBTD ít kinh nghieäm thì khoâng nhìn ra, nhöng ñoái vôùi

CBTD coù kinh nghieäm thì seõ thu thaäp vaø ñaùnh giaù ñöôïc tình hình thöïc teá cuûa DN.

Söï trung thöïc coøn laø yeáu toá ñeå DN thöïc hieän ngaøy caøng theo caùc chuaån möïc

quoác teá trong vieäc coâng khai tình hình hoaït ñoäng, taøi chính veà luaät keá toaùn, kieåm

toaùn, luaät doanh nghieäp…

Trong quaù trình vay voán, DNNVV phaûi coù hoã trôï hôïp taùc cuûa NH trong vieäc

cung caáp thoâng tin veà tình hình söû duïng voán vay, tình hình taøi chính cuûa DN hieän

taïi, tình hình taøi saûn ñaûm baûo cho khoaûn vay, cung caáp baùo caùo taøi chính theo quyù

ñeå NH ñaùnh giaù tình hình taøi chính ñoàng thôøi chaám ñieåm DN. DN caàn chaáp haønh

caùc ñôït kieåm tra ñoät xuaát cuûa NH vaø thöïc hieän vieäc traû nôï laõi, goác ñuùng haïn theo

quy ñònh taïi hôïp ñoàng tín duïng ñeå DN ñöôïc ñaùnh giaù möùc ñoä tín nhieäm cao, deã

daøng tieáp nhaän nguoàn voán cao hôn hoaëc nhöõng laàn vay voán sau naøy…

3.2.2.4. Naâng cao naêng löïc caïnh tranh, vò theá cuûa doanh nghieäp

- DNNVV laø ñoái töôïng chòu khoâng ít khoù khaên trong quaù trình tieáp caän nguoàn

voán vay cuûa NH, tuy nhieân cuõng coù nhöõng ñieåm thuaän lôïi, lôïi theá so vôùi doanh

nghieäp lôùn khaùc. Vì theá phaûi phaùt huy caùc lôïi theá ñoù moät caùch hieäu quaû nhaát.

- Tröôùc tình hình kinh teá khoù khaên vöøa qua thì caùc DNNVV deã daøng thích nghi

vaø khoâi phuïc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình hôn caùc DN lôùn. Vì

DNNVV deã daøng öùng duïng caùc coâng ngheä môùi vaøo saûn xuaát, deã thay ñoåi cô caáu

saûn xuaát, cô caáu nhaân söï phuø hôïp vôùi nhöõng thay ñoåi vaø yeâu caàu cuûa thò tröôøng.

- DNNVV phaûi thöôøng xuyeân nghieân cöùu vaø xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån

kinh doanh hôïp lyù, ñaàu tö ñoåi môùi khoa hoïc kyõ thuaät coâng ngheä hieän ñaïi nhaèm

naâng cao chaát löôïng vaø khaû naêng caïnh tranh khoâng nhöõng ôû thò tröôøng trong nöôùc

maø coøn treân thò tröôøng quoác teá. Trong xu theá hoäi nhaäp hieän nay, DN phaûi khoâng

ngöøng khai thaùc caùc thò tröôøng tieàm naêng trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñaëc bieät, thöông

hieäu ngaøy caøng coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa DN, vì vaäy DN caàn

phaûi xaây döïng cho mình moät thöông hieäu, ñoàng thôøi khoâng ngöøng cuûng coá vaø phaùt

trieån ñeå coù theå trôû thaønh moät thöông hieäu maïnh.

- Caùc DNNVV caàn hôïp taùc giuùp ñôõ laãn nhau cuøng phaùt trieån trong moät thò

tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét. DN khoâng neân chæ döïa vaøo söï hoã trôï cuûa Nhaø

72

nöôùc, caùc toå chöùc quoác teá maø caàn coù nhöõng böôùc ñi rieâng cuûa mình. Caùc DN cuøng

hoaït ñoäng trong moät ngaønh ngheà hay treân moät ñòa baøn saûn xuaát kinh doanh coù theå

keát hôïp vôùi nhau, taïo thaønh caùc caâu laïc boä, hoäi doanh nghieäp ñeå hoã trôï, giuùp ñôõ laãn

nhau. Caùc DNNVV cuõng neân tích cöïc tham gia vaøo caùc hieäp hoäi DN, ñoàng thôøi

phaùt huy tích cöïc vai troø hoäi vieân cuûa mình trong hieäp hoäi.

- Caùc DNNVV ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä saûn xuaát, taêng cöôøng coâng taùc coù

chieán löôïc quaûng caùo, tieáp thò hôïp lyù ñeå ngöôøi tieâu duøng coù theå bieát ñeán saûn phaåm

cuûa doanh nghieäp nhieàu hôn; thöôøng xuyeân cuûng coá uy tín thöông hieäu, nieàm tin

cuûa khaùch haøng vaøo chaát löôïng saûn phaåm cuûa doanh nghieäp.

- DNNVV phaûi hieåu roõ caùc vaên baûn luaät, caùc TCTD, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc

ñeå coù theå taän duïng ñöôïc nhöõng lôïi theá töø caùc vaên baûn ñoù vaøo trong hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh cuõng nhö trong quaù trình vay voán vôùi NH nhö chính saùch öu ñaõi

ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc, chính saùch vaø ñieàu kieän cho vay hoã trôï laõi suaát, quy trình veà

vieäc cho vay cuûa NH. Vôùi söï hieåu bieát cuûa DN seõ taïo thuaän lôïi trong quaù trình vay

voán cuõng nhö NH seõ ñaùnh giaù vò theá cuûa DN trong söï am hieåu phaùp luaät Nhaø nöôùc.

3.2.2.5. Tranh thuû khaû naêng vay voán tín chaáp vaø khaû naêng tín nhieäm cuûa

NH trong quaù trình vay voán

Moät trong nhöõng khoù khaên hieän nay cuûa DNNVV vay voán laø vaán ñeà taøi saûn

ñaûm baûo cho khoaûn vay. DNNVV coù qui moâ nhoû, taäp trung ñaàu tö vaøo saûn xuaát

kinh doanh neân khoù coù ñöôïc taøi saûn ñaûm baûo nhieàu. Hieän nay taøi saûn theá chaáp cho

khoaûn vay chuû yeáu laø ñoäng saûn hay baát ñoäng saûn. Do ñoù vieäc cho vay khoâng coù taøi

saûn ñaûm baûo laø vieäc raát khoù khaên ñoái vôùi DN. Neáu tranh thuû ñöôïc khaû naêng vay

voán khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo seõ raát thuaän lôïi cho DN trong quaù trình SXKD.

Ngaân haøng khi xem xeùt khaùch haøng vay voán khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo theo

caùc tieâu chí raát khaéc khe nhö phöông aùn saûn xuaát kinh doanh khaû thi hieäu quaû,

ñaûm baûo khaû naêng traû nôï töø phöông aùn, doøng tieàn töø phöông aùn ñaûm baûo; naêng löïc

taøi chính cuûa khaùch haøng nhö voán töï coù, lòch söû vay voán cuûa khaùch haøng ñeàu thuoäc

nhoùm nôï ñuû tieâu chuaån. Bieát ñöôïc nhöõng quy ñònh vay voán khoâng coù taøi saûn ñaûm

baûo ñoøi hoûi DN caàn coù söï chuaån bò raát kyõ caøng töø phöông aùn saûn xuaát kinh doanh

ñaûm baûo khaû naêng thuyeát phuïc ñöôïc NH.

- DN caàn taïo moái quan heä toát vaø uy tín ñoái vôùi ngaân haøng. Khi tieáp xuùc vôùi

73

nhaân vieân tín duïng, DN caàn theå hieän thaùi ñoä hôïp taùc, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho

nhaân vieân tín duïng tieán haønh nhanh caùc thuû tuïc cho vay ñaùp öùng nhu caàu vay cuûa

DN moät caùch nhanh nhaát. DN caàn cung caáp caùc thoâng tin moät caùch ñaày ñuû, chính

xaùc, trung thöïc; trong quaù trình vay voán caàn thöïc hieän nghieâm tuùc caùc thoûa thuaän,

cam keát vôùi NH, ñaëc bieät phaûi luoân traû nôï ñuùng haïn.

- DN neân coù moái quan heä toaøn dieän vôùi NH thoâng qua vieäc söû duïng nhieàu saûn

phaåm, dòch vuï khaùc nhö thanh toaùn, tieàn göûi, mua baùn ngoaïi teä, thanh toaùn quoác

teá… Neáu DN coù quan heä toát vôùi ngaân haøng, söû duïng nhieàu dòch vuï cuûa NH thì trong

quaù trình vay voán DN coù theå taêng möùc ñoä uy tín, ñöôïc höôûng laõi suaát öu ñaõi hôn

nhöõng DN chæ coù quan heä tín duïng.

3.2.2.6. Löïa choïn ñuùng toå chöùc tín duïng ñeå ñaët quan heä vay voán

Trong tình hình caïnh tranh ngaøy caøng cao cuûa caùc toå chöùc tín duïng taïi TP.

HCM nhö hieän nay, thì caùc TCTD ñeàu coù nhöõng chính saùch tín duïng ñeå phaùt trieån

ñoái töôïng khaùch haøng DNNVV. Nhöng cuõng khoâng theå naøo choái caõi, taïi moãi

TCTD seõ öu tieân ñaàu tö tín duïng cho caùc ñoái töôïng ngaønh ngheà saûn xuaát kinh

doanh khaùc nhau.

Do ñoù moãi DNNVV phaûi xem xeùt tieáp xuùc vôùi TCTD naøo phuø hôïp vaø thuaän lôïi

ñeå hoã trôï voán ñoái vôùi ngaønh ngheà, lónh vöïc maø mình ñang SXKD.

3.2.3. Caùc giaûi phaùp hoã trôï cuûa cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc:

3.2.3.1. Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät ñoái vôùi DNNVV.

Heä thoáng phaùp luaät aûnh höôûng ñeán nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh cuûa DNNVV. Hieän nay thì caùc chính saùch, cô cheá cuûa Nhaø nöôùc

ñoái vôùi DNNVV vaãn coøn ñang trong quaù trình ñieàu chænh, söûa ñoåi, hoaøn thieän chöa

oån ñònh laøm cho DNNVV chöa thaät an taâm trong hoaït ñoäng kinh doanh. Vì theá

Nhaø nöôùc caàn hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät cho caùc DNNVV ñeå caùc DN bieát

ñöôïc caùc chính saùch lieân quan töø ñoù ñöa ra nhöõng chính saùch, chieán löôïc hôïp lyù.

Taêng cöôøng caùc quy ñònh cuï theå ñoái vôùi DNNVV trong vieäc thöïc hieän cheá ñoä

baùo caùo, cung caáp thoâng tin, quy ñònh cuï theå trong vieäc löu chöùng töø baét buoäc vaø

chöùng töø khoâng baét buoäc, ñôn giaûn caùc thuû tuïc veà vieäc höôûng cheá ñoä öu ñaõi veà

thueá. Ñôn giaûn hoùa thuû tuïc lieân quan ñeán xuaát nhaäp khaåu nhaèm khuyeán khích

74

DNNVV ñaåy maïnh coâng taùc xuaát khaåu, môû roäng thò tröôøng.

Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng tin ñeå aùp duïng roäng raõi trong caùc lónh vöïc

baùo caùo, löu tröõ thoâng tin cuûa DN nhö baùo caùo thueá qua maïng, ñaêng kyù giao dòch

ñaûm baûo trong lónh vöïc theá chaáp caàm coá taøi saûn cuûa Doanh nghieäp ñeå TCTD vaø

ngöôøi thöù ba coù theå truy caäp thoâng tin moät caùch chính xaùc vaø nhanh choùng.

Ñeà nghò söûa ñoåi khoaûn 2 ñieàu 111 Luaät ñaát ñai naêm 2003. Theo ñieàu muïc naøy

thì toå chöùc kinh teá trong nöôùc thueâ laïi ñaát trong khu coâng nghieäp, khu coâng ngheä

cao, khu kinh teá khoâng ñöôïc theá chaáp, baûo laõnh baèng quyeàn söû duïng thueâ maø chæ

ñöôïc theá chaáp, baûo laõnh baèng taøi saûn thuoäc sôû höõu cuûa mình gaén lieàn vôùi ñaát thueâ

taïi caùc TCTD ñöôïc pheùp hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. Trong khi ñoù, thoâng tö soá

01/2005/TT-BTNMT ngaøy 13/04/2005 cuûa Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng cho pheùp

ngöôøi thueâ laïi ñaát ñaõ traû tieàn cho caû thôøi gian thueâ laïi ñaát thì ngöôøi thueâ laïi ñaát

ñöôïc theá chaáp hoaëc baûo laõnh baèng quyeàn söû duïng ñaát thueâ laïi vaø taøi saûn thuoäc sôû

höõu cuûa mình gaén lieàn vôùi ñaát ñoù taïi TCTD ñöôïc pheùp hoaït ñoäng taïi Vieät Nam.

Ñeå ñaûm baûo quyeàn lôïi vaø khuyeán khích caùc Doanh nghieäp Vieät Nam vaø

DNNVV thueâ ñaát taïi caùc khu coâng nghieäp, khu coâng ngheä cao, khu kinh teá. Khoaûn

2 ñieàu 111 Luaät ñaát ñai naêm 2003 neân söûa ñoåi theo höôùng caùc toå chöùc kinh teá trong

nöôùc ñöôïc theá chaáp baûo laõnh baèng giaù trò Quyeàn söû duïng ñaát vaø taøi saûn gaén lieàn

vôùi ñaát ñoái vôùi ñaát thueâ ñoù ñeå vay voán ngaân haøng.

Nhö vaäy chính saùch cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi DNNVV laø raát quan troïng vaø caàn

thieát, do ñoù Nhaø nöôùc neân coù söï nghieân cöùu ñeå ñöa ra nhöõng chính saùch phuø hôïp

vôùi thöïc tieãn taïi Vieät Nam ñoàng thôøi ngaøy caøng theo chuaån möïc cuûa quoác teá vaø

ngaøy caøng giuùp cho DNNVV ngaøy caøng phaùt trieån.

3.2.3.2. Xaây döïng vaø hoaøn thieän chính saùch hoã trôï DNNVV

Ñoái vôùi cô quan Chính phuû caàn chæ ñaïo saùt sao caùc Boä, Ngaønh coù lieân quan

trong vieäc thöïc hieän raø soaùt caùc chính saùch hoã trôï DNNVV töø ñoù coù nhöõng chính

saùch ñeå hoã trôï phuø hôïp vôùi chöùc naêng, nhieäm vuï caùc ngaønh, caùc ñòa phöông, trong

ñoù caàn ñaëc bieät chuù troïng ñeán caùc cô cheá, chính saùch veà taøi chính, tín duïng, xuùc

tieán thöông maïi, öùng duïng coâng ngheä, nhaân löïc vaø ñaøo taïo cho DNNVV.

Caàn coù söï phaân coâng roõ traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa töøng Boä, Ngaønh ñoái

vôùi khu vöïc DNNVV, tröôùc heát laø vai troø vaø traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa caùc

75

cô quan trung öông nhö Boä KH&ÑT, Boä Coâng thöông, Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt

trieån Noâng thoân, Lieân minh Hôïp taùc xaõ Vieät Nam…; phaân coâng, phaân caáp roõ traùch

nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc giöõa trung öông vaø ñòa phöông; xaây döïng quy cheá phoái

hôïp chaët cheõ vaø coù hieäu quaû cuûa caùc caáp, caùc toå chöùc coù lieân quan ñeán söï hoaït

ñoäng vaø phaùt trieån cuûa khu vöïc DNNVV, töø caùc boä, ngaønh ñeán caùc ñòa phöông,

caùc toå chöùc ñoaøn theå chính trò, xaõ hoäi, kinh teá, hieäp hoäi ngaønh ngheà ...

Ñoái vôùi UBND caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông coù traùch nhieäm trôï

giuùp phaùt trieån DNNVV treân ñòa baøn mình nhö taêng cöôøng coâng taùc xaây döïng phaùt

trieån DNNVV, tham gia xaây döïng, höôùng daãn caùc vaên baûn cuûa cô quan trung öông,

nhaèm kieåm tra trôï giuùp DNNVV vöøa kieåm tra giaùm saùt caùc chöông trình trôï giuùp

sau khi caùc chính saùch ñaõ ñöôïc ban haønh, ñoàng thôøi caàn tieáp tuïc chuû ñoäng saùng taïo

tìm moïi nguoàn voán hoã trôï DNNVV, xaây döïng cô cheá ñeå boá trí nguoàn ngaân saùch ñòa

phöông cho caùc hoaït ñoäng khuyeán khích phaùt trieån DNNVV nhö xaây döïng Quyõ

khuyeán noâng ñòa phöông, caùc chöông trình haønh ñoäng cuï theå ñeå thuùc ñaåy saûn xuaát

cuûa DNNVV taïi ñòa phöông phaùt trieån moät caùch ñoät phaù. Tieáp tuïc naâng cao naêng

löïc cuûa caùc trung taâm hoã trôï taïi ñòa phöông nhö trung taâm khuyeán coâng, trung taâm

xuùc tieán thöông maïi, ñaàu tö, caùc hieäp hoäi, caùc tröôøng daïy ngheà, caùc vieän nghieân

cöùu … vaø ñònh höôùng hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc naøy höôùng tôùi doanh nghieäp.

Ngoaøi ra taïi caùc ñòa phöông caàn xaây döïng caùc trung taâm tö vaán hoã trôï phaùt trieån

caùc DNNVV. Caùc trung taâm naøy seõ trôï giuùp caùc doanh nghieäp treân caùc khía caïnh

nhö boài döôõng kieán thöùc laõnh ñaïo, naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh; tö vaán veà luaät,

phaùp lyù, vaên baûn chính saùch cuûa Nhaø nöôùc, hoã trôï khoa hoïc coâng ngheä cho caùc

DNNVV, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc… ñieàu naøy taïo thuaän lôïi cho DNNVV phaùt trieån

vaø môõ roäng thò tröôøng, taêng cöôøng söùc caïnh tranh.

3.2.3.3. Taêng cöôøng quaûn lyù kieåm tra, giaùm saùt, kieåm toaùn vieäc thöïc thi

phaùp luaät vaø quaûn lyù thò tröôøng.

Vôùi söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa thò tröôøng hieän nay thì caùc DNNVV gaëp raát

nhieàu khoù khaên trong kinh doanh vì theá beân caïnh caùc chính saùch hoã trôï thì vieäc

quaûn lyù kieåm tra giaùm saùt cuûa Nhaø nöôùc laø raát lôùn. Coâng taùc naøy giuùp cho caùc DN

caïnh tranh moät caùch laønh maïnh vaø coâng baèng. Hoaït ñoäng thanh tra, kieåm tra, kieåm

76

toaùn coù vai troø quan troïng trong vieäc giuùp DN hoaït ñoäng theo ñuùng quy ñònh cuûa

phaùp luaät, traùnh tình traïng laøm aên phi phaùp, gian laän, troán thueá, caïnh tranh khoâng

laønh maïnh, caùc haønh vi tieâu cöïc…

Tuy nhieân cuõng coù maët traùi cuûa coâng taùc thanh tra, kieåm tra ñoù laø vieäc laïm

duïng quyeàn haïn chöùc vuï cuûa caùn boä kieåm tra, thanh tra gaây phieàn haø cho DN, truïc

lôïi rieâng cho baûn thaân… Vì vaäy, caàn naâng cao naêng löïc, phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa caùn

boä thanh tra, traùnh tình traïng nhuõng nhieãu, tieâu cöïc cuûa caùn boä thanh tra. Tröôøng

hôïp phaùt hieän haønh vi tieâu cöïc caàn xöû lyù nghieâm khaéc. Ngoaøi ra coâng taùc kieåm tra

cuûa caùc ñoaøn thöôøng laøm vieäc keùo daøi, ñoaøn naøy chöa keát thuùc, ñoaøn khaùc ñaõ chôø

thanh tra, trong ñoù moät soá noäi dung thanh tra coøn truøng laép nhöng ñoaøn sau khoâng

söû duïng keát quaû kieåm tra cuûa ñoaøn tröôùc, nhieàu luùc ñoøi hoûi kieåm tra laïi, laøm maát

nhieàu thôøi gian, aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa DN.

Coâng taùc kieåm tra giaùm saùt cuûa NHNN ñoái vôùi heä thoáng NHTM coøn chöa saâu

saéc vaø chöa kòp thôøi, chöa xöû lyù nghieâm tuùc caùc tröôøng hôïp sai phaïm cuûa caùc NH

trong hoaït ñoäng kinh doanh khi vi phaïm nhö tình hình laõi suaát huy ñoäng, phí, laõi

suaát cho vay…

Do ñoù caàn coù cô cheá veà hoaït ñoäng thanh tra, kieåm tra sao cho phuø hôïp, traùnh

choàng cheùo, truøng laép, khoâng nhöõng gaây maát thôøi gian, coâng söùc vaø cô hoäi kinh

doanh cuûa DN maø coøn laõng phí thôøi gian vaø nguoàn löïc con ngöôøi cuûa nhaø nöôùc.

3.2.3.4. Hoaøn thieän caùc chính saùch cuûa NHNN vaø chaát löôïng cuûa trung taâm

thoâng tin tín duïng NHNN (CICB)

- Vai troø cuûa NH Nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa NHTM raát quan troïng do ñoù

caùc chính saùch cuûa NHNN aûnh höôûng raát lôùn. Caùc chính saùch cuûa NHNN phaûi

thöôøng xuyeân ñöôïc ñoåi môùi ngaøy caøng theo chuaån möïc quoác teá vaø phuø hôïp vôùi

ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi taïi Vieät Nam. Ruùt kinh nghieäm töø khuûng hoaûng tieàn teä theá

giôùi caùc nöôùc ñaõ ban haønh nhieàu chính saùch ñeå kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng cuûa thò

tröôøng taøi chính NH vì theá NHNN phaûi hoaøn thieän vaø xaây döïng chính saùch kieåm

soaùt hôïp lyù ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa NH.

- Ñeà nghò söûa ñoåi quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005. Caên cöù

vaøo quy ñònh taïi quy cheá cho vay cuûa NHNN keøm theo quyeát ñònh soá

1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001 vaø caùc quyeát ñònh söûa ñoåi soá

77

127/2005/QÑ-NHNN ngaøy 03/02/2005, quyeát ñònh soá 783/2005/QÑ-NHNN ngaøy

31/05/2005 thì khi khaùch haøng vay khoâng traû nôï ñuùng haïn, neáu TCTD ñaùnh giaù laø

khaùch haøng khoâng coù khaû naêng traû nôï ñuùng haïn vaø khoâng chaáp thuaän cho cô caáu

laïi thôøi haïn traû nôï, thì soá dö nôï goác cuûa hôïp ñoàng tín duïng ñoù laø nôï quaù haïn vaø

TCTD thöïc hieän caùc bieän phaùp ñeå thu hoài nôï.

Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 ban haønh quy ñònh veà phaân

loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng

ngaân haøng cuûa TCTD, quyeát ñònh soá 18/2007/QÑ-NHNN ngaøy 25/04/2007 söûa ñoåi

quyeát ñònh 493 quy ñònh, nôï quaù haïn döôùi 10 ngaøy thì khoaûn nôï vaãn ñöôïc xeáp vaøo

nôï nhoùm 1; nôï quaù haïn töø 10 ngaøy trôû leân thì khoaûn nôï seõ phaûi chuyeån sang nôï

nhoùm 2 (vaø treân 90 ngaøy seõ bò chuyeån sang nhoùm 3…). Tuy nhieân, neáu khoaûn nôï bò

gia haïn (töùc cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï) thì ngay laäp töùc seõ bò chuyeån sang nôï nhoùm

3 vaø phaûi trích laäp döï phoøng laøm taêng chí phí, vì vaäy caùc TCTD khoâng bao giôø

muoán gia haïn nôï. Caùc quy ñònh neâu treân cuûa phaùp luaät ñaõ ñaåy caùc doanh nghieäp,

ñaëc bieät laø caùc DNNVV gaëp phaûi tình traïng nôï quaù haïn khi doøng tieàn thanh toaùn

taïm thôøi bò chaäm treã, töø ñoù haïn cheá khaû naêng vay voán.

Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân, ñeà nghò söûa ñoåi QÑ 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy

22/04/2005 theo höôùng nhö sau: vieäc phaân nhoùm nôï ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ñöôïc cô

caáu laïi thôøi haïn traû nôï caên cöù vaøo thôøi gian gia haïn nôï. Cuï theå, neáu gia haïn nôï vôùi

thôøi gian caøng daøi thì khoaûn nôï caøng bò xeáp leân nhoùm nôï cao hôn, trong ñoù, neáu

khoaûn nôï chæ ñöôïc gia haïn 10 ngaøy thì vaãn ñöôïc xeáp vaøo nôï nhoùm 1.

- Caùc coâng cuï chính saùch cuûa NHNN caàn phaûi ñöôïc trieån khai coù keá hoaïch

traùnh cho caùc NHTM bò ñoäng tröôùc nhöõng chính saùch ñoù. Ñoàng thôøi caùc chính saùch

hoã trôï cuûa NH ñoái vôùi DN caàn ñöôïc phoå bieán höôùng daãn kòp thôøi ñeå khi aùp duïng

khoûi phaûi luùng tuùng vaø khi kieåm tra kieåm soaùt cuûa NHNN khoâng bò sai soùt nhö

trieån khai coâng taùc cho vay hoã trôï laõi suaát theo quy ñònh cuûa Chính phuû, chính saùch

thaét chaët tieàn teä trong giai ñoaïn keàm cheá laïm phaùt…

Tieáp tuïc ñoåi môùi veà moâ hình toå chöùc cuûa CICB nhaèm ñaåy maïnh vieäc ñoân ñoác

caùc TCTD baùo caùo thoâng tin, taêng cöôøng vieäc thu thaäp nguoàn tin, xöû lyù, quaûn lyù

thoâng tin ñaàu vaøo nhaèm taïo cô sôû döõ lieäu toát ñeå phuïc vuï cho coâng taùc ñieàu haønh

cuûa Ban laõnh ñaïo NHNN, ñoàng thôøi phuïc vuï nhieäm vuï kinh doanh cuûa caùc TCTD

78

nhaèm ngaên ngöøa ruûi ro.

Ñaåy maïnh vieäc khai thaùc, söû duïng thoâng tin roäng raõi, ñaïi traø ôû taát caû caùc loaïi

hình tín duïng, caùc ñòa baøn tænh, thaønh phoá. Muoán vaäy, CICB caàn phaùt trieån theâm

caùc saûn phaåm thieát thöïc, höõu ích, naâng cao chaát löôïng baûn traû lôøi tin vaø ñaåy maïnh

tuyeân truyeàn, quaûng baù ñeå caùc TCTD thaáy roõ lôïi ích, chuû ñoäng khai thaùc thoâng tin

phuïc vuï cho hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng.

Ñoái vôùi caùc TCTD caàn ñaùnh giaù ñuùng vaø ñaày ñuû vai troø cuûa thoâng tin tín duïng

trong hoaït ñoäng kinh doanh vaø phoøng ngöøa RR tín duïng; taêng cöôøng chæ ñaïo caùc

chi nhaùnh TCTD thöïc hieän nghieâm tuùc quy ñònh veà thoâng tin tín duïng theo quyeát

ñònh 1117/2004/QÑ-NHNN veà vieäc ban haønh quy cheá hoaït ñoäng thoâng tin tín duïng

do NHNN ban haønh ngaøy 08/09/2004; taêng cöôøng khai thaùc thoâng tin tín duïng ñeå

tìm hieåu thoâng tin khaùch haøng tröôùc khi ñaàu tö tín duïng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro,

thöôøng xuyeân khai thaùc thoâng tin tín duïng, phaân tích xeáp haïng tín duïng DN, ñaêng

kyù truy caäp vaøo trang web cuûa CICB, ñaêng kyù söû duïng baûn tin thoâng tin tín duïng.

Keát luaän chöông 3

Taêng tröôûng tín duïng phaûi ñi ñoái vôùi chaát löôïng tín duïng. NHNo&PTNT Vieät

Nam ñaõ nhaän thaáy vai troø raát quan troïng cuûa coâng taùc naâng cao chaát löôïng tín

duïng, ñaëc bieät laø ñoái vôùi khaùch haøng DNNVV. Tuy nhieân coâng taùc naøy coøn gaëp raát

nhieàu khoù khaên haïn cheá bôûi chính saùch kinh teá vó moâ, baûn thaân caùc DNNVV, baûn

thaân Ngaân haøng. Vì vaäy ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV thì caàn

phaûi thöïc hieän ñoàng boä vaø toång hôïp nhieàu giaûi phaùp, töø vó moâ ñeán vi moâ. Coù raát

nhieàu giaûi phaùp ñaõ ñöôïc ñeà caäp trong chöông 3, trong ñoù ñeå ñoái töôïng DNNVV coù

theå deã daøng tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng thì baûn thaân doanh nghieäp tröôùc heát

phaûi noã löïc nhaèm naâng cao naêng löïc taøi chính, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh

doanh, taïo laäp uy tín ñoái vôùi ngaân haøng; ñoái vôùi ngaân haøng caàn thöïc hieän nhieàu

chính saùch ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng nhaèm hoã trôï DNNVV vay voán. Coù nhö

vaäy, DNNVV môùi thöïc söï coù ñieàu kieän phaùt huy heát khaû naêng, phaåm chaát cuûa

79

mình, ñoùng goùp vaøo söï phaùt tireån chung cuûa ñaát nöôùc.

KEÁT LUAÄN

DNNVV laø moät boä phaän kinh teá quan troïng vaø ngaøy caøng coù nhieàu ñoùng goùp

vaøo söï phaùt trieån kinh teá, taïo ra coâng aên vieäc laøm, goùp phaàn ñaûm baûo an sinh xaõ

hoäi. DNNVV coù nhieàu lôïi theá, nhieàu tieàm naêng ñeå phaùt trieån. Nhaø nöôùc cuõng ñaõ coù

nhieàu chính saùch, chöông trình trôï giuùp nhaèm phaùt trieån caùc DNNVV, tuy nhieân

vôùi ñaëc ñieåm laø quy moâ nhoû, phaân boá roäng khaép, deã daøng thích öùng vôùi nhöõng thay

ñoåi nhöng vôùi khaû naêng taøi chính yeáu, nguoàn voán ít neân DNNVV raát caàn söï taøi trôï

voán thoâng qua keânh tín duïng chính thöùc töø caùc TCTD.

Laø moät Ngaân haøng lôùn, giöõ moät vò theá quan troïng trong heä thoáng Ngaân haøng

Vieät Nam. NHNo&PTNT ñaõ thöïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ñoái

vôùi DNNVV. Beân caïnh ñoù taêng tröôûng môû roäng tín duïng phaûi gaén lieàn vôùi coâng taùc

naâng cao chaát löôïng tín duïng.

Luaän vaên “Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi Doanh nghieäp

Nhoû vaø Vöøa taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.Hoà Chí Minh” ñaõ ñöa ra moät soá quy

ñònh hieän haønh cuûa phaùp luaät Vieät Nam lieân quan ñeán hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc

TCTD; hoaït ñoäng cuûa DNNVV; phaân tính ñaùnh giaù thöïc traïng DNNVV taïi Thaønh

phoá Hoà Chí Minh; phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng, chaát löôïng tín duïng,

nhöõng maët ñaït ñöôïc, nhöõng haïn cheá toàn taïi, nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát

löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM trong giai

ñoaïn töø naêm 2006 ñeán 06 thaùng naêm 2010. Töø ñoù ñöa ra nhöõng ñeà xuaát, giaûi phaùp

nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc

80

TP. Hoà Chí Minh.