ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ HỒNG MINH
¸P DôNG PH¸P LUËT
TRONG GI¶I QUYÕT TRANH CHÊP §ÊT §AI T¹I TßA ¸N NH¢N D¢N
QUA THùC TIÔN CñA TßA ¸N NH¢N D¢N TèI CAO
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nƣớc và pháp luật
Mã số: 60 38 01 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. MAI VĂN THẮNG
HÀ NỘI - 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN
Nguyễn Thị Hồng Minh
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ÁP DỤNG PHÁP LUẬT
TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TOÀ ÁN
NHÂN DÂN ......................................................................................... 7
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ...... 7
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của áp dụng pháp luật ..................................... 7
1.1.2. Các giai đoạn của áp dụng pháp luật................................................... 10
1.1.3. Khái niệm áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại
Toà án nhân dân tối cao ........................................................................ 13
1.2. KHÁI LUẬN CHUNG VỀ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI VÀ CÁC
PHƢƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI ............ 14
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của tranh chấp đất đai ................................... 14
1.2.2. Các phƣơng thức giải quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam hiện nay ..... 16
1.3. HỆ THỐNG TOÀ ÁN NHÂN DÂN VÀ VAI TRÒ CỦA TOÀ ÁN
NHÂN DÂN TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ................................................................. 19
1.3.1. Khái luận chung về hệ thống Toà án nhân dân ở Việt Nam
hiện nay .............................................................................................. 19
1.3.2. Thẩm quyền của hệ thống Toà án nhân dân trong giải quyết tranh
chấp đất đai ở Việt Nam hiện nay ....................................................... 21
1.3.3. Lịch sử và vai trò của Toà án nhân dân tối cao trong việc áp dụng
pháp luật trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam .... 28
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ................................................................................ 33
Chương 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY .......................................................................................... 34
2.1. THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT THỰC ĐỊNH
VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TOÀ ÁN
NHÂN DÂN TỐI CAO ...................................................................... 34
2.1.1. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Toà án nhân dân
tối cao .................................................................................................. 34
2.1.2. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án nhân dân
tối cao .................................................................................................. 35
2.1.3. Những điểm mới trong quy định của pháp luật đất đai, pháp luật
tố tụng .................................................................................................. 41
2.2. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO....... 48
2.2.1. Áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án
nhân dân tối cao theo trình tự phúc thẩm ............................................ 48
2.2.2. Áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án
nhân dân tối cao theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm ...................... 52
2.2.3. Thực tiễn và vai trò của Toà án nhân dân tối cao trong việc đảm
bảo sự thống nhất áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp
đất đai của hệ thống Toà án nhân dân ................................................. 62
2.2.4. Một số thành tựu, hạn chế và những nguyên nhân cơ bản của quá
trình áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà
án nhân dân tối cao .............................................................................. 68
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ................................................................................ 72
Chương 3: MỘT SỐ ĐỊNH HƢỚNG, QUAN ĐIỂM VÀ KIẾN NGHỊ
HOÀN THIỆN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN ....................... 73
3.1. Quan điểm của Đảng trong việc đổi mới, hoàn thiện hệ thống
pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai của hệ thống Toà án
nhân dân và Toà án nhân dân tối cao .................................................. 73
3.2. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ ÁP
DỤNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT
ĐAI TẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN ........................................................ 76
3.2.1. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật và áp dụng pháp luật về
giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án nhân dân nói chung ............. 76
3.2.2. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật và áp dụng pháp luật về
giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án nhân dân tối cao ................... 84
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ................................................................................ 89
KẾT LUẬN .................................................................................................... 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 92