ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
TRỊNH THỊ THANH
TRỢ GIÚP PHÁP LÝ Ở VIỆT NAM – TỔ CHỨC
VÀ HOẠT ĐỘNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. NGUYỄN ĐĂNG DUNG
Hà Nội – 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các
kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác,
tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán
tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia
Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể
bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN
Trịnh Thị Thanh
MỤC LỤC
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Mục lục
Từ viết tắt
Trang
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................... 1
Chương 1: VỊ TRÍ, VAI TRÒ TRỢ GIÚP PHÁP LÝ TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
VIỆT NAM HIỆN NAY ................................................................................. 9
1.1. Vị trí, vai trò TGPL trong đời sống xã hội Việt Nam hiện nay ..................... 9
1.1.1. Vị trí, vai trò TGPL trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa10
1.1.2. Vị trí, vai trò TGPL trong bảo đảm quyền con người ..................................... 13
1.1.3. Vị trí, vai trò TGPL trong triển khai Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam về quyền bào chữa, nguyên tắc tranh tụng và công cuộc cải cách tư
pháp, cải cách hành chính ......................................................................................... 14
1.1.4. Vị trí, vai trò TGPL trong công tác xóa đói giảm nghèo và chính sách an sinh
xã hội ......................................................................................................................... 16
1.1.5. Vị trí, vai trò TGPL trong thị trường dịch vụ pháp lý..................................... 16
1.1.6. Vị trí, vai trò TGPL trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật và khắc
phục hệ quả của mặt trái nền kinh tế thị trường ........................................................ 18
1.1.7. Vị trí, vai trò TGPL trong quá trình hội nhập thế giới một cách toàn diện….19
1.2. Khái niệm và đặc điểm TGPL ........................................................................ 21
1.2.1. Khái niệm TGPL ............................................................................................. 21
1.2.2. Đặc điểm TGPL .............................................................................................. 25
1.3. Các loại hình TGPL ......................................................................................... 27
1.3.1. Loại hình TGPL chia theo người thực hiện .................................................... 27
1.3.2. Loại hình TGPL chia theo hình thức hoạt động .............................................. 29
1.3.3. Chia loại hình TGPL theo lĩnh vực hoạt động ................................................ 31
1.4. Tổ chức và hoạt động TGPL một số nước trên thế giới ............................... 32
1.4.1. Mô hình tổ chức và hoạt động TGPL ............................................................. 32
1.4.2. Quản lý nhà nước hoạt động TGPL ................................................................ 35
1.4.3. Người thực hiện TGPL.................................................................................... 37
1.4.4. Người được TGPL .......................................................................................... 38
1.4.5. Lĩnh vực TGPL ............................................................................................... 39
1.4.6. Hình thức TGPL .............................................................................................. 40
1.4.7. Về chất lượng TGPL ....................................................................................... 41
1.4.8. Về kinh phí dành cho TGPL ........................................................................... 42
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP PHÁP LÝ Ở
VIỆT NAM .................................................................................................... 45
2.1. Khái quát tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam giai đoạn trước khi ban
hành Luật TGPL ..................................................................................................... 45
2.1.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam giai đoạn trước năm
1997 ........................................................................................................................... 45
2.1.2. Khái quát tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam giai đoạn từ năm 1997 đến
năm 2006 ................................................................................................................... 48
2.2. Tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam từ khi ban hành Luật TGPL năm
2006 cho đến nay ..................................................................................................... 54
2.2.1. Thực trạng 08 năm triển khai Luật TGPL ....................................................... 55
2.2.2. Đánh giá chung về thực trạng tổ chức và hoạt động TGPL ............................ 70
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP
PHÁP LÝ Ở VIỆT NAM .............................................................................. 87
3.1. Yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam ........................... 87
3.1.1. Đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL để phù hợp với xu hướng phát triển
TGPL trên thế giới .................................................................................................... 87
3.1.2. Đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL để phù hợp với các chính sách của
Đảng, Nhà nước. ....................................................................................................... 88
3.1.3. Công tác TGPL đang đặt trong bối cảnh có sự thay đổi về thể chế liên quan
đến hoạt động TGPL ................................................................................................. 93
3.1.4. Đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu
TGPL của người dân ................................................................................................. 95
3.1.5. Đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL để khắc phục những tồn tại, hạn chế
thực tiễn triển khai công tác TGPL……………………………………………..….97
3.2. Các giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động TGPL ở Việt Nam ................. 97
3.2.1. Nhóm giải pháp xây dựng, hoàn thiện thể chế ........................................... 98
3.2.2. Nhóm giải pháp về tổ chức TGPL ............................................................. 107
3.2.3. Nhóm giải pháp về hoạt động TGPL ......................................................... 112
KẾT LUẬN ..................................................................................................................... 115
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 117
