VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN QUỐC TRUNG

PHÁP LUẬT VỀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP

TỪ THỰC TIỄN HUYỆN THƯỜNG TÍN,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Ngành: Luật Kinh tế

Mã số: 8.38.01.07

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS NGUYỄN ĐỨC MINH

HÀ NỘI - 2020

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm gần đây, với kết quả công cuộc đổi mới nền kinh tế

của đất nước theo hướng mở cửa, chủ động hội nhập với quốc tế đã mang lại

những thành tựu quan trọng tạo ra thế và lực mới cho sự phát triển của Việt

Nam. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế của nhà nước ta ngày càng được

thể hiện rõ nét hơn. Thông qua những công cụ hữu hiệu của mình, nhà nước,

Chính phủ đã thực hiện khá thành công vai trò điều tiết các hoạt động kinh tế

trong các giai đoạn phát triển của đất nước. Một trong những công cụ quan

trọng để có thể thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đó là chính sách thuế.

Với việc ban hành ra các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp có ý

nghĩa vô cùng quan trọng trên tất cả các phương diện về chính trị, kinh tế, văn

hóa, xã hội cũng như về mặt pháp lý. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng các

văn bản pháp luật vào thực tiễn vẫn còn một khoảng cách khá xa vời giữa văn

bản và đưa vào thực tế áp dụng, vẫn còn có nhiều khó khăn bất cập trong việc

áp dụng các quy định mà các văn bản luật đưa ra. Đặc biệt tại một địa phương

có những khu công nghiệp mới nổi, đan xen bởi những làng nghề truyền thống

lâu đời như huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội thì vấn đề này trở nên khó

khăn, nhức nhối và cấp bách hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên trong những năm qua, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà

việc động viên thuế thu nhập doanh nghiệp vào ngân sách nhà nước còn gặp

nhiều khó khăn, vẫn còn tồn tại một số bất cập trong quá trình áp dụng pháp

luật thuế thu nhập doanh nghiệp, đặc biệt là các hiện tượng như trốn thuế, gian

lận thuế, nợ thuế chiếm tỷ lệ vẫn còn cao. Nhận thấy được tầm quan trọng của

công tác triển khai, áp dụng pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp vào thực

tiễn, đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề pháp luật thuế thu nhập doanh

nghiệp và chọn huyện Thường Tín làm địa bàn cụ thể để nghiên cứu quá trình

1

áp dụng pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp, tìm ra những khó khăn, bất cập

trong quá trình áp dụng pháp luật. Đây cũng chính là lý do khiến tôi chọn đề

tài: “Pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp từ thực tiễn huyện Thường

Tín, thành phố Hà Nội” làm đề tài Luận văn thạc sỹ luật học của mình để từ

đó đưa ra những kiến nghị giúp cho chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp hiện

hành ngày một hoàn thiện hơn, đầy đủ hơn, đạt được kết quả tốt hơn trên cơ sở

tạo được điều kiện tốt nhất cho người nộp thuế mà vẫn đảm bảo số thu ngân sách

nhà nước và vai trò của Nhà nước về quản lý thuế đối với doanh nghiệp. Từ đó

tạo được môi trường pháp lý lành mạnh cho sự phát triển của doanh nghiệp và

tăng thu ngân sách nhà nước.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Vấn đề về thuế thu nhập doanh nghiệp đã được đề cập nhiều trong các

công trình nghiên cứu trước đây. Tuy nhiên do thời điểm, cách thức tiếp cận và

phạm vi nghiên cứu khác nhau, hầu hết các công trình nghiên cứu được công

bố trước đây đều tập trung khai thác theo một góc độ nhất định về mặt lý luận

của pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc với phạm vi rộng như trên cả

nước hay các tỉnh thành. Đây là vấn đề vẫn còn mới cần được nghiên cứu làm

rõ về mặt thực tiễn. Luận văn: “Pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp từ

thực tiễn huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội” sẽ là đề tài góp phần hoàn

thiện vấn đề pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp thông qua việc phân tích

đánh giá các quy định của pháp luật và tìm hiểu thực tiễn quá trình áp dụng

pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín, thành

phố Hà Nội.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Luận văn: “Pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp từ thực tiễn

huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội” hướng đến mục đích sau:

Về mặt lý luận: luận văn nêu và phân tích hệ thống những vấn đề lý luận

2

về pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành. Cùng với đó luận văn nêu

và phân tích những ưu nhược điểm, bất cập còn tồn tại của thuế thu nhập doanh

nghiệp hiện hành.

Về mặt thực tiễn: luận văn nêu thực trạng các yếu tố địa phương ảnh

hưởng đến việc thực hiện pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn

huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Luận văn phân tích những kết quả đạt

được, đồng thời nêu lên những bất cập còn tồn tại trong quá trình áp dụng thuế

thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín. Từ đó đưa ra quan điểm,

giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật thuế

thu nhập doanh nghiệp.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu một số vấn đề lý luận về pháp luật thuế thu nhập

doanh nghiệp, trên cơ sở đó làm rõ các khái niệm, đặc điểm, nội dung, vai trò,

phân tích, đánh giá ưu nhược điểm, bất cập còn tồn tại của pháp luật thuế thu

nhập doanh nghiệp hiện hành.

Luận văn tìm hiểu thực trạng áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp trên

địa bàn huyện Thường Tín. Cùng với đó luận văn nêu ra những bất cập trong

quá trình áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín.

Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

phù hợp với tình hình mới hiện nay, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả đáp ứng được các

yêu cầu cấp thiết đối với tình hình kinh tế hiện tại trên địa bàn Thường Tín.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Các quan điểm về pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp để làm rõ cơ sở

lý luận, đánh giá pháp luật và thực tế áp dụng; các quy định hiện hành về pháp

luật thuế thu nhập doanh nghiệp, các văn bản liên quan và kết quả thực tế điển

hình để chỉ ra những vướng mắc trong các quy định của pháp luật và thực tiễn

3

áp dụng.

4.1. Phạm vi nghiên cứu

Nội dung pháp luật về thuế có phạm vi nghiên cứu rất rộng, nội dung

phức tạp, bao hàm nhiều lĩnh vực pháp luật như dân sự, hành chính, hình sự…

Do đó, để nghiên cứu một cách toàn diện thì đòi hỏi sự đầu tư nghiên cứu rất

nhiều kiến thức có liên quan đến nhiều ngành luật khác nhau. Vì vậy, với việc

nghiên cứu dừng lại ở mức đề tài luận văn thạc sĩ, tác giả chỉ giới hạn phạm vi

nội dung nghiên cứu là pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. Trên cơ sở

đó, tác giả đề ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa pháp luật về thuế

thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam.

Về thời gian: Luận văn sẽ nghiên cứu pháp luật về thuế thu nhập doanh

nghiệp trên cơ sơ pháp luật từ năm 2008 đến nay và nghiên cứu việc thực hiện

pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp, cụ thể là: Luật thuế thu nhập doanh

nghiệp 2008; Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi năm 2013; Văn bản hợp

nhất 26/VBHN-BTC năm 2015 hợp nhất Thông tư hướng dẫn Nghị định

218/2013/NĐ-CP và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp do Bộ trưởng Bộ Tài

chính ban hành và một số văn bản quy phạm pháp luật khác.

Về không gian: Luận văn tập trung làm rõ việc thực hiện pháp luật về

thuế thu nhập doanh nghiệp qua thực tiễn tại huyện Thường Tín, thành phố Hà

Nội, từ đó đưa ra những quan điểm, giải pháp góp phần hoàn thiện hệ thống

pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay và các biện pháp nhằm nâng

cao hiệu quả áp dụng pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện

Thường Tín, thành phố Hà Nội.

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

Như nhiều công trình khoa học pháp lý khác, đề tài này được thực hiện

dựa trên cơ sở phương pháp duy vật lịch sử và duy vật biện chứng của chủ

nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như quan điểm, đường lối,

chính sách của Đảng và một số vấn đề lý luận có liên quan. Ngoài ra đề tài còn

4

sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản khác tùy thuộc vào từng nội dung

cụ thể như phân tích, tổng hợp nhằm làm rõ các quy định của pháp luật về thuế

TNDN và thực tế áp dụng cũng như thành tựu của các chuyên ngành khoa học

pháp lý hay những luận điểm khoa học trong các công trình nghiên cứu, các bài

viết trên tạp chí, các vụ việc được đề cập trên truyền thông đại chúng…Từ đó

nêu ra một số vướng mắc, bất cập khi áp dụng các quy định cụ thể vào thực tế.

Phương pháp phân tích được sử dụng nhằm phân tích đánh giá một số

điều luật cụ thể; phương pháp thống kê các số liệu về thuế TNDN trên địa bàn

huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Sự kết hợp các phương pháp định tính

là nền tảng cho cái nhìn khách quan nhất, đồng thời sẽ có những nhận xét, đánh

giá xác thực và đề ra những phương hướng hoàn thiện có tính khả thi.

6. Những đóng góp mới, ý nghĩa lý luận và thực tiễn

Luận văn là công trình nghiên cứu ở cấp độ thạc sĩ, nghiên cứu về cơ

sở lý luận và thực hiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp qua thực tiễn

huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Do đó có thể xem những nội dung sau

trong luận văn là những đóng góp mới về khoa học.

- Góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về thực hiện pháp luật

thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam nói chung và huyện Thường Tín, thành

phố Hà Nội nói riêng.

- Đánh giá phần nào thực trạng thực hiện pháp luật về thuế thu nhập

doanh nghiệp qua thực tiễn huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, trên cơ sở

chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế trong việc thực hiện pháp luật về

thuế thu nhập doanh nghiệp và một số nguyên nhân của nó.

- Đưa ra một số yêu cầu, giải pháp có tính khả thi nhằm thực hiện pháp

luật về thuế thu nhập doanh nghiệp ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.

Luận văn cũng khẳng định vai trò và ý nghĩa của việc thực hiện pháp

luật về thuế thu nhập doanh nghiệp của cơ quan thuế.

5

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung

luận văn gồm 3 chương.

Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật thuế thu nhập

doanh nghiệp.

Chương 2: Thực trạng pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt

Nam và thực tiễn áp dụng trên địa bàn huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội.

Chương 3: Yêu cầu, giải pháp hoàn thiện pháp luật thuế thu nhập doanh

nghiệp từ thực tiễn huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội.

Chương 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT THUẾ

THU NHẬP DOANH NGHIỆP

1.1. Khái niệm pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp

1.1.1. Khái niệm về thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp

6

1.1.1.1. Khái niệm thuế

Thuế là một khoản nộp bắt buộc mà các thể nhân (cá nhân) và pháp nhân

(tổ chức) có nghĩa vụ phải thực hiện đối với Nhà nước, phát sinh trên cơ sở các

văn bản pháp luật do Nhà nước ban hành, không mang tính chất đối giá và hoàn

trả trực tiếp cho đối tượng nộp thuế. Cụ thể hơn:

Thuế là công cụ chủ yếu của Nhà nước nhằm huy động tập trung một phần

của cải vật chất trong xã hội vào ngân sách Nhà nước; là công cụ điều tiết vĩ mô

của Nhà nước đối với nền kinh tế và đời sống xã hội; là công cụ góp phần đảm

bảo sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế và công bằng xã hội. Là nguồn kinh

phí cần thiết để duy trì, vận hành và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của các

cơ quan nhà nước nhằm mục đích ổn định và phát triển xã hội, vì lợi ích chung

của toàn dân như: quốc phòng, an ninh, giao thông, giáo dục, y tế…

- Thuế bình thường: nhằm mục đích thu ngân sách và điều tiết thu nhập

xã hội.

- Thuế đặc biệt: là thuế nhằm các mục đích đặc biệt, ví dụ thuế tiêu thụ

đặc biệt đánh vào rượu bia, thuốc lá, xe ô tô nhập khẩu nhằm hạn chế cá nhân

tiêu thụ các hàng hóa này, hay phí thủy lợi nhằm huy động tài chính cho phát

triển, trùng tu hệ thống tưới tiêu, điều tiết nguồn nước của địa phương.

1.1.1.2. Khái niệm thuế thu nhập doanh nghiệp

a, Khái niệm thu nhập doanh nghiệp:

Thu nhập doanh nghiệp là chỉ tiêu tài chính phản ánh kết quả cuối cùng

của một quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trọng một thời gian

nhất định (tháng, quý, năm) và còn được gọi là lợi nhuận.

ibao igồm: iThu inhập itừ ihoạt iđộng isản ixuất ikinh idoanh, ithu inhập itừ ihoạt iđộng

itài ichính ivà ithu inhập ikhác.

- iThu inhập ithực ihiện icả inăm ilà ikết iquả ikinh idoanh icủa idoanh inghiệp

igiá ithành itoàn ibộ isản iphẩm ihàng ihóa, idịch ivụ iđã itiêu ithụ itrong inăm itài ichính

icủa idoanh inghiệp.

7

- iThu itừ ihoạt iđộng ikinh idoanh: iLà ikhoản ichênh ilệch igiữa idoanh ithu ivà

iđộng itài ichính ibao igồm: iHoạt iđộng icho ithuê itài isản; imua ibán ichứng ikhoán;

imua ibán ingoại ilệ; ilãi itiền igửi ingân ihàng ithuộc ivốn ikinh idoanh; ilãi icho ivay

ivốn; ilợi itức icổ iphần ivà ilợi inhuận iđược ichia itừ iphần ivốn igóp iliên idoanh ihợp

idoanh; ihoàn inhập isố idự iphòng igiảm igiá iđầu itư ichứng ikhoán.

- iThu inhập itừ ihoạt iđộng itài ichính: iLà isố ithu ilớn ihơn isố ichi icủa ihoạt

igồm: iKhoản iphải itrả inhưng ikhông itrả iđược ido iphía ichủ inợ; ikhoản inợ ikhó

iđòi iđã iduyệt ibỏ inay ithu ihồi iđược; ilợi inhuận itừ iquyền isở ihữu, iquyền isử idụng

itài isản; ikhoản ithu ivật itư, itài isản ithừa isau ikhi iđã ibù itrừ ihao ihụt imất imát;

ikhoản ichênh ilệch ido ithanh ilý inhượng ibán itài isản; ilợi inhuận icác inăm itrước iphát

ihiện inăm inay; ihoàn inhập isố idư icác ikhoản idự iphòng igiảm igiá ihàng itồn ikho, idự

iphòng inợ ikhó iđòi; itiền itrích ibảo ihành isản iphẩm icòn ithừa ikhi ihết ihạn ibảo ihành.

- iThu inhập ikhác: iLà isố ithu ilớn ihơn isố ichi icủa icác ihoạt iđộng ikhác, ibao

b, iKhái iniệm ithuế ithu inhập idoanh inghiệp: i

icủa ithuế. iHiện inay iở icác inước iphát itriển, ithuế ithu inhập idoanh inghiệp igiữ ivai

itrò iđặc ibiệt iquan itrọng itrong iviệc iđảm ibảo iổn iđịnh inguồn ithu ingân isách inhà

inước ivà ithực ihiện iphân iphối ithu inhập. iMức ithuế icao ihay ithấp iáp idụng icho

icác ichủ ithể ithuộc iđối itượng inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà ikhác inhau,

iđiều iđó iphụ ithuộc ivào iquan iđiểm iđiều itiết ithu inhập ivà imục itiêu iđặt ira itrong

iphân iphối ithu inhập icủa itừng iquốc igia itrong itừng igiai iđoạn ilịch isử inhất iđịnh.

iThuế ithu inhập idoanh inghiệp ira iđời ibắt inguồn itừ iyêu icầu ithực ihiện ichức

inăng itái iphân iphối ithu inhập, iđảm ibảo icông ibằng ixã ihội ivà inhu icầu itài ichính

icủa iNhà inước.

Thuế ithu inhập idoanh inghiệp ixuất ihiện ikhá isớm itrong ilịch isử iphát itriển

icủa ingân isách inhà inước, inó ităng ilên icùng ivới isự ităng itrưởng icủa inền ikinh

itế. iKhi inền ikinh itế iphát itriển, iđầu itư igia ităng, ithu inhập icủa idoanh inghiệp ivà

icủa icác inhà iđầu itư ităng ilên ilàm icho ikhả inăng ihuy iđộng inguồn itài ichính icho

inhà inước ithông iqua ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ingày icàng iổn iđịnh ivà ivững

8

Thuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imột itrong icác inguồn ithu iquan itrọng

ichắc. iXuất iphát itừ iyêu icầu iphải iquản ilý icác ihoạt iđộng iđầu itư ivà ikinh idoanh

itrong itừng ithời ikỳ inhất iđịnh, ithông iqua iviệc iquy iđịnh iđối itượng inộp ithuế,

iđối itượng ichịu ithuế, ithuế isuất ivà icác iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp, inhà

inước ithực ihiện icác imục itiêu iquản ilý ikinh itế ivĩ imô.

itiếp ivào ithu inhập icủa idoanh inghiệp.

Như ivậy, ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imột iloại ithuế itrực ithu iđánh itrực

ilà iđối itượng iđiều ichỉnh icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. iThuế ithu inhập idoanh

inghiệp ichỉ iđiều ichỉnh iphần ithu inhập ichịu ithuế ivì iviệc iđánh ithuế ivào iloại ithu inhập

inào, iđánh inặng ihay inhẹ ivào itừng iloại ithu inhập ilà itùy ithuộc ivào ikhả inăng iquản ilý

ithuế, ichi iphí ithuế icũng inhư imục itiêu icủa ithuế ithu inhập iphải iđạt iđược iđể igóp iphần

ithực ihiện icác ichính isách ikinh itế, ichính itrị, ixã ihội icủa imỗi iquốc igia itrong itừng ithời

ikỳ inhất iđịnh.

Tuy inhiên ikhông iphải itoàn ibộ ithu inhập icủa icơ isở isản ixuất ikinh idoanh iđều

itượng iđánh ithuế ilà ithu inhập icủa ichủ ithể ixác iđịnh. iThuế ithu inhập ikhác ivới ithuế

itiêu idùng, ithuế itài isản iở ichỗ, ithuế ithu inhập ilà iloại ithuế itrực ithu iđánh itrực itiếp ivào

ithu inhập icủa icác itổ ichức, icá inhân ikhi icó ithu inhập ichịu ithuế iphát isinh.

Bản ichất icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imột iloại ithuế ithu inhập icó iđối

1.1.2. iĐặc iđiểm, ivai itrò icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

1.1.2.1. iĐặc iđiểm ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ithu inhập idoanh inghiệp ilà icác idoanh inghiệp, icác inhà iđầu itư ithuộc icác ithành

iphần ikinh itế ikhác inhau iđồng ithời icũng ilà ingười ichịu ithuế. iNgoài imục itiêu

itạo inguồn ithu icho ingân isách inhà inước, inó icòn icó imục itiêu iđiều itiết ikinh itế,

iđiều ihòa ithu inhập ixã ihội inên ithường igắn iliền ivới ichính isách ikinh itế ixã ihội

icủa inhà inước. iBởi ivậy, ipháp iluật ithuế ithu inhập iở icác inước ithường icó inhững

iquy iđịnh ivề ichế iđộ iưu iđãi, imiễn igiảm ithuế iđể ibảo iđảm ichức inăng ikhuyến

ikhích icủa ithuế ithu inhập ihoặc ithực ihiện iviệc iáp idụng iđánh ithuế itheo ibiểu

9

Thuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà isắc ithuế itrực ithu, iđối itượng inộp ithuế

ithuế ilũy itiến itừng iphần iđối ivới imột isố ikhoản ithu inhập ichịu ithuế iđể ithực ihiện

icác imục itiêu iđiều itiết.

ikhông icao, iviệc iquản ilý ithuế ivà ithu ithuế itương iđối ikhó ikhăn, ichi iphí iquản ilý

ithuế ithu inhập ithường ilớn ihơn iso ivới icác ithuế ikhác. iĐối ivới ithuế ithu inhập

idoanh inghiệp, ingoài iviệc ixác iđịnh icác ikhoản ithu inhập ichịu ithuế, icòn iphải

ixác iđịnh inguồn igốc ithu inhập, iđịa iđiểm iphát isinh ithu inhập, ithời ihạn icư itrú

icủa ichủ isở ihữu ithu inhập, itính iổn iđịnh icủa ithu inhập… iTrong iphần ixác iđịnh

ithu inhập ichịu ithuế, iphải ixác iđịnh iđược icác ikhoản ikhấu itrừ ihợp ilý iđể itiến

ihành ikhấu itrừ ikhi itính ithuế inhằm iđảm ibảo imục itiêu icông ibằng ivà ikhuyến

ikhích iđối ivới iđối itượng inộp ithuế.

Thuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imột iloại ithuế iphức itạp icó itính iổn iđịnh

ikinh idoanh icủa icác idoanh inghiệp, icác inhà iđầu itư. iThuế ithu inhập idoanh

inghiệp iđược ixác iđịnh itrên icơ isở ithu inhập ichịu ithuế inên ichỉ ikhi icác idoanh

inghiệp, icác inhà iđầu itư ikinh idoanh icó ilợi inhuận imới iphải inộp ithuế ithu inhập

idoanh inghiệp.

Thuế ithu inhập idoanh inghiệp ithường iphụ ithuộc ivào ikết iquả ihoạt iđộng

ipháp ilý icao, ilà ikhoản iđóng igóp ikhông imang itính ihoàn itrả itrực itiếp. iCăn icứ

itính ithuế iTNDN icòn icó imột isố iđặc iđiểm iriêng, icụ ithể ilà: i

Ngoài inhững iđặc iđiểm ichung icủa ithuế ilà icó itính icưỡng ichế ivà itính

ithuế inày iđược ibiểu ihiện iở isự iđồng inhất igiữa iđối itượng inộp ithuế ivà iđối itượng itính

ithuế, itức ilà iđối itượng inộp ithuế ivà iđối itượng itính ithuế iTNDN ilà imột”. iThứ ihai:

i“Căn icứ itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà iloại ithuế iđánh ivào ithu inhập itính

ithuế i(hay ilà ilợi inhuận) icủa icác idoanh inghiệp”. i

Thứ inhất: i“Thuế iTNDN ilà iloại ithuế itrực ithu. iNên icăn icứ itính ithuế icủa iloại

icòn ilại isau ikhi iđã itrừ iđi ichi iphí iliên iquan iđể itạo ira ithu inhập iđó i(còn igọi ilà

ithu inhập itính ithuế)”. i

10

Thứ iba: i“Tính ithuế inhu inhập idoanh inghiệp ichỉ itính ivào iphần ithu inhập

inguyên itắc, ithuế icó itính ichất ilũy itiến. iTuy inhiên, ido inhững iđiều ikiện icụ ithể

imà imột isố inước itrong iđó icó iViệt iNam iáp idụng imức ithuế isuất ithống inhất”

i[21]

Thứ itư: i“Tính ithuế iTNDN iáp idụng imức ithuế isuất ithống inhất. iVề

1.1.2.2. iVai itrò ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ihiện ichức inăng itái iphân iphối ithu inhập, iđảm ibảo icông ibằng ixã ihội. iTrong

iđiều ikiện inền ikinh itế ithị itrường iở inước ita, itất icả icác ithành iphần ikinh itế iđều

icó iquyền itự ido ikinh idoanh ivà ibình iđằng itrên icơ isở ipháp iluật. iCác idoanh

inghiệp ivới ilực ilượng ilao iđộng icó itay inghề icao, inăng ilực itài ichính imạnh ithì

idoanh inghiệp iđó isẽ icó iưu ithế ivà icó icơ ihội iđể inhận iđược ithu inhập icao; ingược

ilại icác idoanh inghiệp ivới inăng ilực itài ichính, ilực ilượng ilao iđộng ibị ihạn ichế isẽ

inhận iđược ithu inhập ithấp, ithậm ichí ikhông icó ithu inhập. iÐể ihạn ichế inhược

iđiểm iđó, iNhà inước isử idụng ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilàm icông icụ iđiều

itiết ithu inhập icủa icác ichủ ithể icó ithu inhập icao, iđảm ibảo iyêu icầu iđóng igóp icủa

icác ichủ ithể ikinh idoanh ivào ingân isách iNhà inước iđược icông ibằng, ihợp ilý.

- iThuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà icông icụ iquan itrọng iđể inhà inước ithực

inước: iPhạm ivi iáp idụng icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp irất irộng, igồm icá

inhân, inhóm ikinh idoanh, ihộ icá ithể ivà icác itổ ichức ikinh itế icó ihoạt iđộng isản

ixuất, ikinh idoanh ihàng ihoá, idịch ivụ icó iphát isinh ilợi inhuận. iNền ikinh itế ithị

itrường inước ita ingày icàng iphát itriển ivà iổn iđịnh, ităng itrưởng ikinh itế iđược igiữ

ivững ingày icàng icao, icác ichủ ithể ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh, idịch ivụ

ingày icàng imang ilại inhiều ilợi inhuận ithì ikhả inăng ihuy iđộng inguồn itài ichính icho

ingân isách iNhà inước ithông iqua ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ingày icàng idồi idào.

- iThuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà inguồn ithu iquan itrọng icủa ingân isách iNhà

ikhích, ithúc iđẩy isản ixuất, ikinh idoanh iphát itriển itheo ihướng ikế ihoạch, ichiến ilược,

iphát itriển itoàn idiện icủa inhà inước. iNhà inước iưu iđãi, ikhuyến ikhích iđối ivới icác ichủ

11

- iThuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà icông icụ iquan itrọng iđể igóp iphần ikhuyến

ithể iđầu itư, ikinh idoanh ivào inhững ingành, ilĩnh ivực ivà inhững ivùng, imiền imà iNhà

inước icó ichiến ilược iưu itiên iphát itriển itrong itừng igiai iđoạn inhất iđịnh.

itrọng icủa inhà inước itrong iviệc ithực ihiện ichức inăng iđiều itiết icác ihoạt iđộng

ikinh itế i- ixã ihội itrong itừng ithời ikỳ iphát itriển ikinh itế inhất iđịnh. iThuế ithu inhập

idoanh inghiệp ilà iloại ithuế icó ivai itrò iquan itrọng itrong ihệ ithống ipháp iluật ithuế

icủa iViệt iNam, isong iđể iphát ihuy imột icách icó ihiệu iqủa ivai itrò icủa ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp, ichúng ita icần iphải ixem ixét inó idưới inhiều ikhía icạnh, ikể

icả inhững ikinh inghiệm ixử ilý icủa inước ingoài.

- iThuế ithu inhập idoanh inghiệp icòn ilà imột itrong inhững icông icụ iquan

1.1.3. iPháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i

ithống icác iquy iphạm ipháp iluật, icác iquy iđịnh, iquy itắc, icác ivăn ibản ipháp iluật, ivăn

ibản idưới iluật ido iNhà inước iban ihành ihoặc iđược iquy iđịnh itrong iĐiều iước iquốc

itế imà inước iđó iký ikết ivới imục iđích iđiều ichỉnh icác iquan ihệ iphát isinh itrong iquá

itrình ithu, inộp ithuế igiữa icơ iquan inhà inước icó ithẩm iquyền ivà ichủ ithể inộp ithuế

ithu inhập idoanh inghiệp inhằm ihình ithành inguồn ithu ingân isách inhà inước iđể ithực

ihiện icác imục itiêu ixác iđịnh itrước.

Pháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp, itheo inghĩa irộng ilà itổng ithể ihệ

icơ iquan ilập ipháp i(Quốc ihội, iNghị iviện) iban ihành, icó ihiệu ilực ipháp ilý icao

inhất, ichỉ idưới iHiến ipháp, ilà imột ivăn ibản iquy iphạm ipháp iluật icụ ithể itập ihợp

icác iđiều ikhoản ivới imục iđích iđưa ira icác iphương ithức iđảm ibảo iđối ixử icông

ibằng icho icác ichủ ithể, iđưa ira icác ichế iđịnh ixử iphạt icho inhững ichủ ithể ivi

iphạm icác inguyên itắc ihành ixử inày. iVăn ibản iđược inói iđến imà iở iđây ilà iluật

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. iPhạm ivi iđiều ichỉnh icủa iluật inày iquy iđịnh ivề

ingười inộp ithuế, ithu inhập ichịu ithuế, ithu inhập iđược imiễn ithuế, icăn icứ itính

ithuế, iphương ipháp itính ithuế ivà iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. i

Theo inghĩa ihẹp, ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imột iđạo iluật ido

12

1.2. iNhóm iquy iphạm icủa ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ithì ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđược iphân ichia ithành icác inhóm iquy

iphạm isau:

Căn icứ ivào inội idung icác iquy iphạm ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh ivề iphạm ivi iáp idụng;

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh ivề icăn icứ itính ithuế;

inộp ithuế ivà icơ iquan ithuế itrong iđăng iký ikê ikhai, inộp ithuế iquyết itoán ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp;

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh ivề icác iquyền ivà inghĩa ivụ icủa iđối itượng

idoanh inghiệp;

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh ivề ichế iđộ iưu iđãi imiễn, igiảm ithuế ithu inhập

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh icác ihành ivi ivi iphạm ivà ichế itài iáp idụng;

itrong iquan ihệ ipháp iluật ithuế ithu inhập.

- iNhóm iquy iphạm iquy iđịnh ivề itranh ichấp ivà igiải iquyết itranh ichấp

inhập idoanh inghiệp ibao igồm:

* iCăn icứ ivào ivăn ibản iluật ithực iđịnh ithì icấu itrúc ipháp iluật ithuế ithu

ichức ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh icó ithu inhập. iCác iquy iphạm inày ichủ iyếu itập

itrung itrong iLuật iThuế ithu inhập idoanh inghiệp ivà icác ivăn ibản ihướng idẫn ithi ihành.

- iCác iquy iphạm ipháp iluật iđiều ichỉnh iquan ihệ ithuế igiữa iNhà inước ivà icác itổ

iđộng icủa iquy iphạm ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ithì icấu itrúc ipháp

iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđược ichia ithành inhững ibộ iphận isau:

* iCăn icứ ivào inguồn igốc ira iđời, ihình ithức ithể ihiện ivà iphạm ivi itác

ithu inhập idoanh inghiệp. iNhóm icác iquy iphạm ipháp iluật icó itrong icác ivăn ibản

ipháp iluật ido icơ iquan icó ithẩm iquyền icủa inhà inước iban ihành iđể iđiều ichỉnh

icác iquan ihệ iphát isinh itrong iquá itrình inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

- iCác iquy iphạm ipháp iluật iquốc igia iđiều ichỉnh iquan ihệ ipháp iluật ithuế

ithu inhập idoanh inghiệp. iNhóm icác iquy iphạm ipháp iluật icó itrong icác ivăn ibản

ipháp iluật iquốc itế iđiều ichỉnh iquan ihệ ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

imà iNhà inước iký ikết ihoạch itham igia inhư icác iĐiều iước iquốc itế isong iphương,

13

- iCác iquy iphạm ipháp iluật iquốc itế iđiều ichỉnh iquan ihệ ipháp iluật ithuế

iđa iphương ivề ithuế ithu inhập, iđiển ihình ilà icác iHiệp iđịnh itránh iđánh ithuế ihai

ilần imà iViệt iNam iđã iký ikết isong iphương ivới inhiều iquốc igia ikhác inhau.

inhập idoanh inghiệp inhằm iđáp iứng icác iyêu icầu ivề ithu ingân isách, iphù ihợp ivới

itình ihình iphát itriển ikinh itế icủa iđất inước, icác iHiệp iđịnh ivề itránh iđánh ithuế

ihai ilần iđược iký ikết igiữa iViệt iNam ivà icác inước iđã itrở ithành ibộ iphận icủa

ipháp iluật ithuế ithu inhập icủa inước ita. iCó ithể inói, iĐiều iước iquốc itế ivề ithuế ivà

icác ivăn ibản ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itrong ihệ ithống ipháp iluật

iquốc igia ilà ihai ibộ iphận icấu ithành inên imột ichỉnh ithể ithống inhất. iChúng icó

imối iquan ihệ iràng ibuộc ivà itác iđộng iqua ilại ilẫn inhau. iTrong itrường ihợp icác

iquy iđịnh ipháp iluật ivề ithuế ithu inhập icó isự ikhác inhau igiữa ivăn ibản ipháp iluật

iquốc igia ivà iĐiều iước iQuốc itế imà iViệt iNam itham igia ihay iký ikết ithì iquy

iphạm ipháp iluật itrong iĐiều iước iQuốc itế iđược iưu itiên iáp idụng itrước itiên.

Cùng ivới iviệc ixây idựng ilên imột ihệ ithống icác iquy iphạm ivề ithuế ithu

1.3. iChủ ithể ivà ikhách ithể icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

1.3.1. iChủ ithể icủa ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ithể inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđược iquy iđịnh itại iĐiều i2 inhư isau:

Theo iquy iđịnh icủa iLuật iThuế ithu inhập idoanh inghiệp isửa iđổi i2013, ichủ

“Người inộp ithuế:

ixuất, ikinh idoanh ihàng ihóa, idịch ivụ icó ithu inhập ichịu ithuế itheo iquy iđịnh icủa

iLuật inày i(sau iđây igọi ilà idoanh inghiệp), ibao igồm:

1. Người inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà itổ ichức ihoạt iđộng isản

i

a) Doanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam;

ingoài i(sau iđây igọi ilà idoanh inghiệp inước ingoài) icó icơ isở ithường itrú ihoặc

ikhông icó icơ isở ithường itrú itại iViệt iNam; i

b) Doanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật inước

Tổ ichức iđược ithành ilập itheo iLuật iHợp itác ixã; i c)

iNam;

14

Ðơn ivị isự inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt d)

đ) i iTổ ichức ikhác icó ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh icó ithu inhập” i[21].

ichủ ithể iphải inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. iCụ ithể inhư isau:

Như ivậy, itheo iLuật ithế ithu inhập idoanh inghiệp iViệt iNam, icó i5 inhóm

- iDoanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam:

ilà inhững iquy iđịnh icó itrong iLuật idoanh inghiệp, iLuật iđầu itư, iLuật icác itổ ichức

itín idụng, iLuật ikinh idoanh ibảo ihiểm, iLuật ichứng ikhoán, iLuật idầu ikhí, iLuật

ithương imại, icác ivăn ibản ipháp iluật ikhác idưới icác ihình ithức inhư: iCông ity iCổ

iphần, iCông ity itrách inhiệm ihữu ihạn, iCông ity ihợp idanh, iDoanh inghiệp itư

inhân, iDoanh inghiệp inhà inước, iVăn iphòng iLuật isư, iVăn iphòng icông ichứng

itư, icác ibên itrong ihợp iđồng iphân ichia isản iphẩm idầu ikhí, icác ibên itrong ihợp

iđồng ihợp itác ikinh idoanh, ixí inghiệp iliên idoanh idầu ikhí, iCông ity iđiều ihành

ichung. iCác idoanh inghiệp inày inộp ithuế iđối ivới ithu inhập ichịu ithuế iphát isinh

itại iViệt iNam ivà ithu inhập ichịu ithuế iphát isinh ingoài iViệt iNam”. i[21]

“Doanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam

ithường itrú itại iViệt iNam:

- iDoanh inghiệp inước ingoài icó icơ isở ithường itrú ihoặc ikhông icó icơ isở

ithường itrú icủa idoanh inghiệp inước ingoài ilà icơ isở isản ixuất, ikinh idoanh imà

ithông iqua icơ isở inày, idoanh inghiệp inước ingoài itiến ihành imột iphần ihoặc itoàn

ibộ ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh itại iViệt iNam, ibao igồm: i

Khoản i3 iĐiều i2 icủa iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ichỉ irõ: iCơ isở

ivận itải, imỏ idầu, imỏ ikhí, imỏ ihoặc iđịa iđiểm ikhai ithác itài inguyên ithiên inhiên

ikhác itại iViệt iNam i[21]

+ iChi inhánh, ivăn iphòng iđiều ihành, inhà imáy, icông ixưởng, iphương itiện

+ iĐịa iđiểm ixây idựng, icông itrình ixây idựng, ilắp iđặt, ilắp iráp;

ilàm icông itác itổ ichức, icác inhân ikhác;

+ iCơ isở icung icấp idịch ivụ, ibao igồm icả idịch ivụ itư ivấn ithông iqua ingười

15

+ iĐại ilý icho idoanh inghiệp inước ingoài i[21].

iký ikết ihợp iđồng iđứng itên idoanh inghiệp inước ingoài ihoặc iđại idiện ikhông icó

ithẩm iquyền iký ikết ihợp iđồng iđứng itên idoanh inghiệp inước ingoài inhưng

ithường ixuyên ithực ihiện iviệc igiao ihàng ihóa ihoặc icung iứng idịch ivụ itại iViệt

iNam.

+ iĐại idiện itại iViệt iNam itrong itrường ihợp ilà iđại idiện icó ithẩm iquyền

iNam iký ikết icó iquy iđịnh ikhác ivề icơ isở ithường itrú ithì ithực ihiện itheo iquy iđịnh

icủa iHiệp iđịnh iđó.

Tuy inhiên, itrong itrường ihợp iHiệp iđịnh itránh iđánh ithuế ihai ilần imà iViệt

iDoanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam.

-Tổ ichức iđược ithành ilập itheo iLuật ihợp itác ixã: iNộp ithuế igiống inhư

- iTổ ichức ikhác icó ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh icó ithu inhập:

ithể ilà: iTrước ithời iđiểm i01/01/2004, ikhoản itiền itài itrợ itừ iCông ity imẹ iở inước

ingoài itài itrợ icho iCông ity icon itại iViệt iNam inhằm igánh ichịu imột iphần ichi iphí

itại iViệt iNam ithì ikhoản itiền inày ikhông ithuộc iđối itượng iphải ichịu ithuế igiá itrị

igia ităng ivà ikhông itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

+ iĐối itượng inộp ithuế iđối ivới icác ikhoản itiền itài itrợ itừ inước ingoài, icụ

iCông ity imẹ iở inước ingoài iđã igánh ichịu ikhi ixác iđịnh ithu inhập ichị ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp. iNếu ikhoản itiền inày iđược idùng iđể ichi ithưởng icho inhân

iviên ithì iCông ity isẽ ikhông iđược ihạch itoán ivào ichi iphí ihợp ilý ikhi ixác iđịnh

ithu inhập ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

Công ity icon itại iViệt iNam iphải iloại ira ikhỏi ichi iphí ikhoản ichi iphí ido

ichế icông ity icó itính ichất itiền ilương, itiền icông iđược ihạch itoán ivào ichi iphí ihợp

ilý. iCác ikhoản itiền ichi ithưởng icho inhân iviên ikhông iđược ihạch itoán ivào ichi iphí

ihợp ilý icủa icông ity ikhi ixác iđịnh ithu inhập ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

Các ikhoản ichi icho ingười ilao iđộng iphù ihợp ivới ihợp iđồng ilao iđộng, iquy

itại iViệt iNam ikhông itheo iLuật iĐầu itư, iLuật iDoanh inghiệp ihoặc icó ithu inhập

iphát isinh itại iViệt iNam inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itheo ihướng idẫn iriêng

icủa iBộ iTài ichính.

16

+ iDoanh inghiệp inước ingoài, itổ ichức inước ingoài isản ixuất ikinh idoanh

1.3.2. iKhách ithể icủa ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ipháp icủa idoanh inghiệp” ibao igồm ihai inhóm:

Khách ithể icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i“là icác ikhoản ithu inhập ihợp

Nhóm i1: iThu inhập itừ ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh.

Nhóm i2: iThu inhập ikhác itừ

Chuyển inhượng ivốn i -

Chuyển inhượng ibất iđộng isản -

ingoại itệ

- Quyền isở ihữu isử idụng itài isản: iTừ ilãi itiền igửi; iCho ivay ivốn; iBán

- Thu ikhoản inợ ikhó iđòi, ikhoản inợ iphải itrả ikhông ixác iđịnh iđược ichủ.

inhập icủa ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ikể itrên inằm itrong iquy iđịnh ivề iđối

itượng iphải ichịu ithuế, icụ ithể:

Tại iĐiều i3 icủa iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i2013, icác ikhoản ithu

idoanh ihàng ihóa, idịch ivụ ivà ithu inhập ikhác i[21]

- iThu inhập ichịu ithuế ibao igồm ithu inhập itừ ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh

- iThu inhập ikhác ibao igồm:

inhượng imột iphần ihoặc itoàn ibộ isố ivốn iđã iđầu itư ivào idoanh inghiệp, ikể icả

itrường ihợp ibán idoanh inghiệp, ichuyển inhượng ichứng ikhoán, ichuyển inhượng

iquyền igóp ivốn ivà icác ihình ithức ichuyển inhượng ivốn ikhác itheo iquy iđịnh icủa

ipháp iluật;

+ iThu inhập itừ ichuyển inhượng ivốn ibao igồm ithu inhập itừ iviệc ichuyển

inhượng iquyền itham igia idự ián iđầu itư, ithu inhập itừ ichuyển inhượng iquyền

ithăm idò, ikhai ithác, ichế ibiến ikhoáng isản itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật; ithu

inhập itừ ichuyển inhượng ibất iđộng isản;[21]

+ iThu inhập itừ ichuyển inhượng idự ián iđầu itư, ithu inhập itừ ichuyển

iquyền isở ihữu itrí ituệ, ithu inhập itừ ichuyển igiao icông inghệ itheo iquy iđịnh icủa

ipháp iluật;

17

+ iThu inhập itừ iquyền isử idụng, iquyền isở ihữu itài isản ikể icả ithu inhập itừ

isản), itrong iđó icó icác iloại igiấy itờ icó igiá ikhác;

+ iThu inhập itừ ichuyển inhượng, icho ithuê, ithanh ilý itài isản i(trừ ibất iđộng

itiền igửi itại icác itổ ichức itín idụng, ilãi icho ivay ivốn idưới imọi ihình ithức itheo

iquy iđịnh icủa ipháp iluật ibao igồm icả itiền ilãi itrả ichậm, ilãi itrả igóp, iphí ibảo ilãnh

itín idụng ivà icác ikhoản iphí ikhác itrong ihợp iđồng icho ivay ivốn; iThu inhập itừ

ibán ingoại itệ; iKhoản ichênh ilệch itỷ igiá ido iđánh igiá ilại icác ikhoản inợ iphải itrả

icó igốc ingoại itệ icuối inăm itài ichính; iKhoản ichênh ilệch itỷ igiá ihối iđoái iphát

isinh itrong ikỳ i[21]

+ iThu inhập itừ ilãi itiền igửi, ilãi icho ivay ivốn, ibán ingoại itệ ibao igồm: iLãi

ikỳ ithì ichênh ilệch itỷ igiá ihối iđoái icủa icác ikhoản inợ iphải ithu, ikhoản icho ivay inày ilà

ikhoản ichênh ilệch igiữa itỷ igiá ihối iđoái itại ithời iđiểm ithu ihồi inợ ivới itỷ igiá ihối iđoái

itại ithời iđiểm ighi inhận ikhoản inợ iphải ithu ihoặc ikhoản icho ivay iban iđầu;

Đối ivới ikhoản inợ iphải ithu, ikhoản icho ivay icó igốc ingoại itệ iphát isinh itrong

idụng ikhông ihết itheo ikỳ ihạn itrích ilập imà idoanh inghiệp ikhông ihạch itoán iđiều

ichỉnh igiảm ichi iphí;

+ iCác ikhoản itrích itrước ivào ichi iphí inhưng ikhông isử idụng ihoặc isử

+ iKhoản inợ ikhó iđòi iđã ixóa inay iđòi iđược;

+ iKhoản inợ iphải itrả ikhông ixác iđịnh iđược ichủ inợ;

+ iKhoản ithu inhập itừ ikinh idoanh icủa inhững inăm itrước ibị ibỏ isót iphát ihiện ira;

iđồng ikinh itế ihoặc ithưởng ido ithực ihiện itốt icam ikết itheo ihợp iđồng i(không ibao

igồm icác ikhoản itiền iphạt, itiền ibồi ithường iđược ighi igiảm igiá itrị icông itrình

itrong igiai iđoạn iđầu itư) itrừ i(-) iđi ikhoản ibị iphạt, itrả ibồi ithường ido ivi iphạm

ihợp iđồng itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật;

+ iChênh ilệch igiữa ithu ivề itiền iphạt, itiền ibồi ithường ido ivi iphạm ihợp

+ iCác ikhoản itài itrợ ibằng itiền ihoặc ihiện ivật inhận iđược;

igóp ivốn, iđiều ichuyển ikhi ichia, itách, isáp inhập, ihợp inhất, ichuyển iđổi iloại ihình

idoanh inghiệp.

18

+ iChênh ilệch ido iđánh igiá ilại itài isản itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iđể

+ iThu inhập inhận iđược itừ ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh iở ingoài iViệt iNam;

ingoài ilà ithu inhập inhận iđược icó inguồn igốc itừ iViệt iNam itừ ihoạt iđộng icung iứng

idịch ivụ, icung icấp ivà iphân iphối ihàng ihóa, icho ivay ivốn, itiền ibản iquyền icho itổ

ichức, icá inhân iViệt iNam ihoặc icho itổ ichức, icá inhân inước ingoài iđang ikinh idoanh

itại iViệt iNam, ikhông iphụ ithuộc ivào iđịa iđiểm itiến ihành ikinh idoanh.

- iThu inhập ichịu ithuế iphát isinh itại iViệt iNam icủa icác idoanh inghiệp inước

1.4. iNguyên itắc, icăn icứ, ithuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

1.4.1. iNguyên itắc itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

inhập itính ithuế inhân i(x) ivới ithuế isuất:

- iSố ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải inộp itrong ikỳ itính ithuế ibằng ithu

Số iThuế iTNDN

Thu inhập itính

Thuế

x

=

iphải inộp

ithuế

isuất

isinh iở inước ingoài ithì iđược itrừ isố ithuế ithu inhập iđã inộp, inhưng itối iđa ikhông

iquá isố ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải inộp itheo iquy iđịnh icủa iLuật ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp.

Trường ihợp idoanh inghiệp iđã inộp ithuế ithu inhập iđối ivới ithu inhập iphát

isản ibằng ithu inhập itừ ichuyển inhượng ibất iđộng isản inhân i(x) ivới ithuế isuất ilà i22%:

- iSố ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải inộp iđối ivới ichuyển inhượng ibất iđộng

Thu inhập itừ

Số iThuế iTNDN

x

=

ichuyển inhượng iBất

22%

iphải inộp

iđộng isản

Từ ingày i01 itháng i01 inăm i2016 imức ithuế isuất inày ilà i20%. i[4]

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđó ilà: iDoanh inghiệp inước ingoài icó icơ isở ithường

itrú itại iViệt iNam inộp ithuế iđối ivới ithu inhập ichịu ithuế iphát isinh itại iViệt iNam imà

ikhoản ithu inhập inày ikhông iliên iquan iđến ihoạt iđộng icủa icơ isở ithường itrú; iDoanh

inghiệp inước ingoài ikhông icó icơ isở ithường itrú itại iViệt iNam inộp ithuế iđối ivới ithu

inhập ichịu ithuế iphát isinh itại iViệt iNam, isố ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải inộp

19

- iĐối ivới idoanh inghiệp iquy iđịnh itại icác iĐiểm ic, id iKhoản i2 iĐiều i2 iLuật

iđược itính itheo itỷ ilệ i% itrên idoanh ithu ibán ihàng ihóa, idịch ivụ itại iViệt iNam, icụ

ithể inhư isau:

itrường ihợp icung iứng idịch ivụ icó igắn ivới ihàng ihóa ithì ihàng ihóa iđược itính itheo itỷ ilệ

i1%; itrường ihợp ikhông itách iriêng iđược igiá itrị ihàng ihóa ivới igiá itrị idịch ivụ ilà i2%;

+ iDịch ivụ: i5%, iriêng idịch ivụ iquản ilý inhà ihàng, ikhách isạn, icasino: i10%;

inhập ikhẩu itại ichỗ ihoặc itheo icác iđiều ikhoản ithương imại iquốc itế i(Incoterms)

ilà i1% i[4].

+ iCung icấp ivà iphân iphối ihàng ihóa itại iViệt iNam itheo ihình ithức ixuất

+ iTiền ibản iquyền ilà i10%; i[4]

+ iThuê itàu ibay i(kể icả ithuê iđộng icơ, iphụ itùng itàu ibay), itàu ibiển ilà i2%;

iđịnh itại iĐiểm id iKhoản inày) ilà i5%; i[4]

+ iThuê igiàn ikhoan, imáy imóc, ithiết ibị, iphương itiện ivận itải i(trừ iquy

+ iLãi itiền ivay ilà i5%;

+ iChuyển inhượng ichứng ikhoán, itái ibảo ihiểm ira inước ingoài ilà i0,1%;

+ iDịch ivụ itài ichính iphái isinh ilà i2%;

+ iXây idựng, ivận itải ivà ihoạt iđộng ikhác ilà i2%. i[4].

idoanh ithu, ichi iphí ibằng ingoại itệ itrong ihợp iđồng ithì ithu inhập itính ithuế ivà isố

ithuế iphải inộp iđược ixác iđịnh ibằng ingoại itệ.

- iĐối ivới ihoạt iđộng ikhai ithác idầu ikhí icó iquy iđịnh iviệc ihạch itoán

ivà ihoạt iđộng itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam icó ihoạt iđộng ikinh idoanh

ihàng ihóa, idịch ivụ icó ithu inhập ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp imà icác iđơn ivị

inày ihạch itoán iđược idoanh ithu inhưng ikhông ixác iđịnh iđược ichi iphí, ithu inhập icủa

ihoạt iđộng ikinh idoanh ithì ikê ikhai inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itính itheo itỷ ilệ

i% itrên idoanh ithu ibán ihàng ihóa, idịch ivụ, icụ ithể inhư isau:

- iĐơn ivị isự inghiệp, itổ ichức ikhác ikhông iphải ilà idoanh inghiệp ithành ilập

iRiêng ihoạt iđộng igiáo idục, iy itế, ibiểu idiễn inghệ ithuật iáp idụng imức ithuế iquy

iđịnh itại iĐiểm ic iKhoản inày; i[4]

20

+ iĐối ivới idịch ivụ i(bao igồm icả ilãi itiền igửi, ilãi itiền icho ivay): i5%.

+ iĐối ivới ikinh idoanh ihàng ihóa ilà i1%;

+ iĐối ivới ihoạt iđộng ikhác ilà i2%.

1.4.2. Căn icứ itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

Căn icứ itính ithuế ilà ithu inhập itính ithuế itrong ikỳ ivà ithuế isuất.

1.4.2.1. i iKỳ itính ithuế

iTrường ihợp idoanh inghiệp iáp idụng inăm itài ichính ikhác ivới inăm idương ilịch

ithì ikỳ itính ithuế ixác iđịnh itheo inăm itài ichính iáp idụng.

Kỳ itính ithuế icủa idoanh inghiệp iđược ixác iđịnh itheo inăm idương ilịch.

ikhi iđược icấp iGiấy ichứng inhận iđăng iký ikinh idoanh ihoặc iGiấy ichứng inhận iđầu itư.

Trường ihợp ikỳ itính ithuế inăm iđầu itiên icủa idoanh inghiệp imới ithành ilập ikể itừ

idoanh inghiệp, ichuyển iđổi ihình ithức isở ihữu icó ithời igian ingắn ihơn i03 itháng

ithì iđược icộng ivới ikỳ itính ithuế inăm itiếp itheo. iĐối ivới icác idoanh inghiệp ihợp

inhất, isáp inhập, ichia, itách, igiải ithể, iphá isản icũng itính itương itự. iTrường ihợp

inày iáp idụng iđối ivới icác idoanh inghiệp imới ithành ilập.

Kỳ itính ithuế inăm icuối icùng iđối ivới idoanh inghiệp ichuyển iđổi iloại ihình

ihình ithức isở ihữu. iDoanh inghiệp ihợp inhất, isáp inhập, ichia itách, igiải ithể, iphá

isản iđược icộng ivào ikỳ itính ithuế inăm itrước iđó. iĐể ihình ithành imột ikỳ itính

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

Đối ivới idoanh inghiệp ichuyển iđổi iloại ihình idoanh inghiệp, ichuyển iđổi

inhập idoanh inghiệp inăm icuối icùng ikhông ivượt iquá i15 itháng.

Kỳ itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp inăm iđầu itiên ihoặc ikỳ itính ithuế ithu

iTNDN icủa inăm ichuyển iđổi ikhông ivượt iquá i12 itháng. iBao igồm icả ichuyển

iđổi ikỳ itính ithuế itừ inăm idương ilịch isang inăm itài ichính ihoặc ingược ilại.

Trường ihợp ithực ihiện ichuyển iđổi ikỳ itính ithuế iTNDN ithì ikỳ itính ithuế

idoanh inghiệp imà icó ithực ihiện ichuyển iđổi ikỳ itính ithuế ithì idoanh inghiệp iđược

ilựa ichọn itheo ihai ihình ithức:

21

Doanh inghiệp iđang itrong ithời igian iđược ihưởng iưu iđãi ithuế ithu inhập

icủa inăm ichuyển iđổi ikỳ itính ithuế ivà ihưởng iưu iđãi ithuế isang inăm itiếp itheo.

- Nộp thuế theo mức thuế suất không được hưởng ưu đãi của năm chuyển

- iƯu iđãi itrong inăm ichuyển iđổi ikỳ itính ithuế ikhông iđược ihưởng iưu iđãi

đổi kỳ tính thuế và hưởng ưu đãi thuế sang năm tiếp theo.

1.4.2.2. Xác định thu nhập tính thuế

a, Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác định theo công thức

như sau:

Thu nhập

Thu nhập

Thu nhập được

Các khoản lỗ

=

tính thuế

chịu thuế

miễn thuế

được kết chuyển

b, Thu nhập chịu thuế được xác định như sau:

Thu nhập khác, kể cả

Thu nhập

Doanh

Chi phí hợp lý

=

+

thu nhập nhận được ở

chịu thuế

thu

được trừ

ngoài Việt Nam

Doanh nghiệp có nhiều hoạt động kinh doanh thì thu nhập chịu thuế từ

hoạt động sản xuất, kinh doanh là tổng thu nhập của tất cả các hoạt động kinh

doanh. Trường hợp nếu có hoạt động kinh doanh bị lỗ thì được bù trừ số lỗ vào

thu nhập chịu thuế của các hoạt động kinh doanh có thu nhập do doanh nghiệp

tự lựa chọn. Phần thu nhập còn lại sau khi bù trừ áp dụng mức thuế suất thuế

thu nhập doanh nghiệp của hoạt động kinh doanh còn thu nhập.

Thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự

án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền

thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản phải xác định riêng để kê khai nộp

thuế. Trường hợp chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, chuyển nhượng

dự án đầu tư (trừ dự án thăm dò, khai thác khoáng sản), chuyển nhượng bất

động sản nếu bị lỗ thì số lỗ này được bù trừ với lãi của hoạt động sản xuất kinh

22

doanh trong kỳ tính thuế. Trường hợp doanh nghiệp làm thủ tục giải thể có bán

bất động sản là tài sản cố định thì thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (nếu

có) được bù trừ với thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh

nghiệp.

c, Việc xác định thu nhập chịu thuế đối với một số hoạt động sản xuất,

kinh doanh được quy định như sau:

inhượng ichứng ikhoán) iđược ixác iđịnh ibằng itổng isố itiền ithu itheo ihợp iđồng

ichuyển inhượng itrừ i(-) igiá imua iphần ivốn iđược ichuyển inhượng, itrừ i(-) ichi iphí

iliên iquan itrực itiếp iđến iviệc ichuyển inhượng.

- iĐối ivới ithu inhập itừ ichuyển inhượng ivốn i(trừ ithu inhập itừ ichuyển

itiền imà inhận ibằng itài isản, ilợi iích ivật ichất ikhác i(như: icổ iphiếu, ichứng ichỉ

iquỹ) icó iphát isinh ithu inhập ithì iphải ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp;

Trường ihợp idoanh inghiệp icó ichuyển inhượng ivốn ikhông inhận ibằng

igiá ibán itrừ i(-) igiá imua icủa ichứng ikhoán iđược ichuyển inhượng, itrừ i(-) icác ichi

iphí iliên iquan itrực itiếp iđến iviệc ichuyển inhượng ichứng ikhoán.

- iĐối ivới ithu inhập itừ ichuyển inhượng ichứng ikhoán iđược ixác iđịnh ibằng

ilệch igiữa igiá iphát ihành ivà imệnh igiá ikhông itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

Trường ihợp idoanh inghiệp ithực ihiện iphát ihành icổ iphiếu ithì iphần ichênh

ihiện ihoán iđổi icổ iphiếu itại ithời iđiểm ichia itách, ihợp inhất, isáp inhập inếu iphát isinh

ithu inhập ithì iphần ithu inhập inày iphải ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

Trường ihợp idoanh inghiệp itiến ihành ichia itách, ihợp inhất, isáp inhập imà ithực

ibằng itiền imà inhận ibằng itài isản, ilợi iích ivật ichất ikhác i(như: icổ iphiếu, ichứng

ichỉ iquỹ) icó iphát isinh ithu inhập ithì iphải ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp;

Trường ihợp idoanh inghiệp icó ichuyển inhượng ichứng ikhoán ikhông inhận

iđược ixác iđịnh ibằng itổng isố itiền ithu iđược itrừ i(-) igiá ivốn ihoặc ichi iphí itạo ira

iquyền isở ihữu itrí ituệ, icông inghệ iđược ichuyển igiao, itrừ i(-) ichi iphí iduy itrì,

inâng icấp, iphát itriển iquyền isở ihữu itrí ituệ, icông inghệ iđược ichuyển igiao ivà icác

ikhoản ichi iđược itrừ ikhác;

23

- iĐối ivới ithu inhập itừ ibản iquyền isở ihữu itrí ituệ, ichuyển igiao icông inghệ

icho ithuê itrừ i(-) icác ikhoản itrích ikhấu ihao icơ ibản, ichi iphí iduy itu, isửa ichữa,

ibảo idưỡng itài isản, ichi iphí ithuê itài isản iđể icho ithuê ilại i(nếu icó) ivà icác ichi iphí

ikhác iđược itrừ iliên iquan iđến iviệc icho ithuê itài isản;

- iĐối ivới ithu inhập ivề icho ithuê itài isản iđược ixác iđịnh ibằng idoanh ithu

isố itiền ithu iđược itừ ichuyển inhượng, ithanh ilý itài isản itrừ i(-) igiá itrị icòn ilại icủa

itài isản ighi itrên isổ isách ikế itoán itại ithời iđiểm ichuyển inhượng, ithanh ilý ivà icác

ikhoản ichi iphí iđược itrừ iliên iquan iđến iviệc ichuyển inhượng, ithanh ilý itài isản;

- iThu inhập itừ ichuyển inhượng, ithanh ilý itài isản i(trừ ibất iđộng isản) ibằng

ingoại itệ itrừ i(-) igiá ivốn icủa isố ilượng ingoại itệ ibán ira;

- iThu inhập itừ ihoạt iđộng ibán ingoại itệ ibằng itổng isố itiền ithu itừ ibán

ihợp inhất, isáp inhập, igiải ithể, ichuyển iđổi iloại ihình idoanh inghiệp, ichuyển iđổi

ichủ isở ihữu, igóp ivốn ilà iphần ichênh ilệch igiữa igiá itrị iđánh igiá ilại icủa itài isản

ivới igiá itrị icòn ilại icủa itài isản iđó ighi itrên isổ isách ikế itoán itrước ikhi iđánh igiá

ilại itài isản.

- iChênh ilệch ido iđánh igiá ilại itài isản, iđược iđiều ichuyển ikhi ichia, itách,

isản iđiều ichuyển ikhi ichia, itách, ihợp inhất, isáp inhập, ichuyển iđổi iloại ihình

idoanh inghiệp, itài isản ilà igiá itrị iquyền isử idụng iđất iđể igóp ivốn ivào icác idự ián

iđầu itư ixây idựng inhà, ihạ itầng iđể ibán iđược itính ivào ithu inhập ikhác ihoặc igiảm

itrừ ithu inhập ikhác itrong ikỳ itính ithuế; iriêng ichênh ilệch ido iđánh igiá ilại igiá itrị

iquyền isử idụng iđất iđể igóp ivốn imà ibên inhận igóp ivốn ikhông iđược itrích ikhấu

ihao iđược itính idần ivào ithu inhập ikhác itrong ithời igian itối iđa ikhông iquá i10

inăm ikể itừ inăm icó itài isản iđi igóp ivốn;

Chênh ilệch ităng, igiảm ido iđánh igiá ilại itài isản icố iđịnh ikhi igóp ivốn, itài

ithuế, ithu inhập iđược ixác iđịnh ibằng itổng idoanh ithu itheo ihợp iđồng iBCC itrừ i(-

- iĐối ivới ihợp iđồng ihợp itác ikinh idoanh i(BCC) iphân ichia ilợi inhuận isau

) itổng ichi iphí iliên iquan iđến iviệc itạo ira idoanh ithu icủa ihợp iđồng iBCC.

ihợp iđồng iBCC iphân ichia ilợi inhuận isau ithuế;

24

Bộ iTài ichính ihướng idẫn icụ ithể iviệc ixác iđịnh idoanh ithu, ichi iphí icủa

inước ingoài ilà itổng icác ikhoản ithu inhập inhận iđược itrước ithuế.

- iCác ikhoản ithu inhập inhận iđược itừ ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh iở

itheo itừng ihợp iđồng idầu ikhí.

d, iThu inhập itừ ihoạt iđộng ithăm idò, ikhai ithác idầu ikhí iđược ixác iđịnh

1.4.2.3. i iXác iđịnh ilỗ ivà ichuyển ilỗ

ichưa ibao igồm icác ikhoản ilỗ iđược ikết ichuyển itừ icác inăm itrước ichuyển isang.

- iLỗ iphát isinh itrong ikỳ itính ithuế ilà isố ichênh ilệch iâm ivề ithu inhập itính ithuế

iliên itục isố ilỗ ivào ithu inhập i(thu inhập ichịu ithuế iđã itrừ ithu inhập imiễn ithuế)

icủa inhững inăm itiếp itheo. iThời igian ichuyển ilỗ itính iliên itục ikhông iquá i5 inăm,

ikể itừ inăm itiếp isau inăm iphát isinh ilỗ.

- iDoanh inghiệp isau ikhi iquyết itoán ithuế imà ibị ilỗ ithì ichuyển itoàn ibộ ivà

isau ikhi ilập itờ ikhai itạm inộp iquý ivà ichuyển ichính ithức ivào inăm isau ikhi ilập itờ

ikhai iquyết itoán ithuế inăm.

Doanh inghiệp itạm ithời ichuyển ilỗ ivào ithu inhập icủa icác iquý icủa inăm

ithì iđược ibù itrừ isố ilỗ icủa iquý itrước ivào icác iquý itiếp itheo icủa inăm itài ichính

iđó. iKhi iquyết itoán ithuế ithu inhập idoanh inghiệp, idoanh inghiệp ixác iđịnh isố ilỗ

icủa icả inăm ivà ichuyển itoàn ibộ ivà iliên itục isố ilỗ ivào ithu inhập ichịu ithuế icủa

inhững inăm itiếp isau inăm iphát isinh ilỗ itheo iquy iđịnh inêu itrên.

+ iDoanh inghiệp icó isố ilỗ igiữa icác iquý itrong icùng imột inăm itài ichính

itắc inêu itrên. iTrường ihợp itrong ithời igian ichuyển ilỗ icó iphát isinh itiếp isố ilỗ ithì

isố ilỗ iphát isinh inày i(không ibao igồm isố ilỗ icủa ikỳ itrước ichuyển isang) isẽ iđược

ichuyển ilỗ itoàn ibộ ivà iliên itục ikhông iquá i5 inăm, ikể itừ inăm itiếp isau inăm iphát

isinh ilỗ.

+ iDoanh inghiệp itự ixác iđịnh isố ilỗ iđược itrừ ivào ithu inhập itheo inguyên

ithu inhập idoanh inghiệp ixác iđịnh isố ilỗ idoanh inghiệp iđược ichuyển ikhác ivới isố

ilỗ ido idoanh inghiệp itự ixác iđịnh ithì isố ilỗ iđược ichuyển ixác iđịnh itheo ikết iluận

25

Trường ihợp icơ iquan icó ithẩm iquyền ikiểm itra, ithanh itra iquyết itoán ithuế

icủa icơ iquan ikiểm itra, ithanh itra inhưng iđảm ibảo ichuyển ilỗ itoàn ibộ ivà iliên itục

ikhông iquá i5 inăm, ikể itừ inăm itiếp isau inăm iphát isinh ilỗ itheo iquy iđịnh.

ichưa ichuyển ihết ithì isẽ ikhông iđược ichuyển ivào ithu inhập icủa icác inăm itiếp isau.

Quá ithời ihạn i5 inăm ikể itừ inăm itiếp isau inăm iphát isinh ilỗ, inếu isố ilỗ iphát isinh

ichia, itách, igiải ithể, iphá isản iphải ithực ihiện iquyết itoán ithuế ivới icơ iquan ithuế iđến

ithời iđiểm icó iquyết iđịnh ichuyển iđổi iloại ihình idoanh inghiệp, isáp inhập, ihợp inhất,

ichia, itách, igiải ithể, iphá isản icủa icơ iquan icó ithẩm iquyền, isố ilỗ icủa idoanh inghiệp

iphát isinh itrước ikhi ichuyển iđổi, isáp inhập, ihợp inhất iphải iđược itheo idõi ichi itiết

itheo inăm iphát isinh ivà ibù itrừ ivào ithu inhập icùng inăm icủa idoanh inghiệp isau ikhi

ichuyển iđổi, isáp inhập, ihợp inhất ihoặc iđược itiếp itục ichuyển ivào ithu inhập icủa icác

inăm itiếp itheo icủa idoanh inghiệp isau ikhi ichuyển iđổi, isáp inhập, ihợp inhất iđể iđảm

ibảo inguyên itắc ichuyển ilỗ itính iliên itục ikhông iquá i5 inăm, ikể itừ inăm itiếp isau inăm

iphát isinh ilỗ.

- iDoanh inghiệp ichuyển iđổi iloại ihình idoanh inghiệp, isáp inhập, ihợp inhất,

1.4.2.4. i iDoanh ithu

icông, itiền icung iứng idịch ivụ, itrợ igiá, iphụ ithu, iphụ itrội imà idoanh inghiệp iđược

ihưởng. iDoanh ithu iđược itính ibằng iđồng iViệt iNam; itrường ihợp icó idoanh ithu

ibằng ingoại itệ ithì iphải iquy iđổi ingoại itệ ira iđồng iViệt iNam itheo itỷ igiá igiao

idịch ibình iquân itrên ithị itrường ingoại itệ iliên ingân ihàng ido iNgân ihàng iNhà

inước iViệt iNam icông ibố itại ithời iđiểm iphát isinh idoanh ithu ibằng ingoại itệ.

Doanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế ilà itoàn ibộ itiền ibán ihàng, itiền igia

a, iDoanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế:

itrợ igiá, iphụ ithu, iphụ itrội imà idoanh inghiệp iđược ihưởng, ikhông iphân ibiệt iđã

ithu iđược itiền ihay ichưa ithu iđược itiền.

Là itoàn ibộ itiền ibán ihàng, itiền igia icông, itiền icung iứng idịch ivụ ikể icả

ipháp ikhấu itrừ ithuế ithì idoanh ithu itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà idoanh

ithu ikhông icó ithuế igiá itrị igia ităng. iĐối ivới idoanh inghiệp ikê ikhai, inộp ithuế

26

Đối ivới idoanh inghiệp ikê ikhai, inộp ithuế igiá itrị igia ităng itheo iphương

igiá itrị igia ităng itheo iphương ipháp itrực itiếp itrên igiá itrị igia ităng ithì idoanh ithu

itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ibao igồm icả ithuế igiá itrị igia ităng.

ihàng ihóa ibán ira:

b, iThời iđiểm ixác iđịnh idoanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế iđối ivới

ingười imua. iThời iđiểm ixác iđịnh idoanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế iđối ivới

idịch ivụ ilà ithời iđiểm ihoàn ithành iviệc icung iứng idịch ivụ icho ingười imua ihoặc

ithời iđiểm ilập ihóa iđơn icung iứng idịch ivụ.

Là ithời iđiểm ichuyển igiao iquyền isở ihữu, iquyền isử idụng ihàng ihóa icho

iđược iquy iđịnh icụ ithể inhư isau:

c, iDoanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế iđối ivới imột isố itrường ihợp

igiá ibán ihàng ihóa itrả itiền imột ilần, ikhông ibao igồm itiền ilãi itrả igóp, itrả ichậm;

- iĐối ivới ihàng ihóa ibán itheo iphương ithức itrả igóp iđược ixác iđịnh itheo

ibao igồm ihàng ihóa, idịch ivụ isử idụng iđể itiếp itục iquá itrình isản ixuất, ikinh

idoanh icủa idoanh inghiệp) iđược ixác iđịnh itheo igiá ibán icủa isản iphẩm, ihàng

ihóa, idịch ivụ icùng iloại ihoặc itương iđương itại ithời iđiểm itrao iđổi, itiêu idùng inội

ibộ;

- iĐối ivới ihàng ihóa, idịch ivụ idùng iđể itrao iđổi, itiêu idùng inội ibộ i(không

icông ibao igồm icả itiền icông, ichi iphí ivề inhiên iliệu, iđộng ilực, ivật iliệu iphụ ivà

ichi iphí ikhác iphục ivụ icho iviệc igia icông ihàng ihóa;

- iĐối ivới ihoạt iđộng igia icông ihàng ihóa ilà itiền ithu ivề ihoạt iđộng igia

ikinh idoanh idịch ivụ ikhác imà ikhách ihàng itrả itiền itrước icho inhiều inăm ilà isố

itiền ibên ithuê itài isản, imua idịch ivụ itrả itừng ikỳ itheo ihợp iđồng. iTrường ihợp ibên

ithuê itài isản, ibên imua idịch ivụ itrả itiền itrước icho inhiều inăm ithì idoanh ithu iđể itính

ithu inhập ichịu ithuế iđược iphân ibổ icho isố inăm itrả itiền itrước ihoặc ixác iđịnh itheo

idoanh ithu itrả itiền imột ilần. iTrường ihợp idoanh inghiệp iđang itrong ithời igian

ihưởng iưu iđãi ithuế, iviệc ixác iđịnh isố ithuế iđược iưu iđãi iphải icăn icứ ivào itổng isố

27

- iĐối ivới ihoạt iđộng icho ithuê itài isản, ihoạt iđộng ikinh idoanh isân igôn,

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải inộp icủa isố inăm ithu itiền itrước ichia i(:) icho isố

inăm ithu itiền itrước;

icho ivay, idoanh ithu ivề icho ithuê itài ichính iphải ithu iphát isinh itrong ikỳ itính

ithuế;

- iĐối ivới ihoạt iđộng itín idụng, ihoạt iđộng icho ithuê itài ichính ilà itiền ilãi

ikhách, ihàng ihóa, ihành ilý iphát isinh itrong ikỳ itính ithuế;

- iĐối ivới ihoạt iđộng ivận itải ilà itoàn ibộ idoanh ithu icước ivận ichuyển ihành

- iĐối ivới iđiện, inước isạch ilà isố itiền ighi itrên ihóa iđơn igiá itrị igia ităng;

ithu ivề iphí ibảo ihiểm igốc; iphí idịch ivụ iđại ilý i(bao igồm igiám iđịnh itổn ithất, ixét

igiải iquyết ibồi ithường, iyêu icầu ingười ithứ iba ibồi ihoàn, ixử ilý ihàng ibồi ithường

i100%); iphí inhận itái ibảo ihiểm; ithu ihoa ihồng itái ibảo ihiểm ivà icác ikhoản ithu ikhác

ivề ikinh idoanh ibảo ihiểm itrừ i(-) icác ikhoản ihoàn ihoặc igiảm iphí ibảo ihiểm, iphí

inhận itái ibảo ihiểm, icác ikhoản ihoàn ihoặc igiảm ihoa ihồng inhượng itái ibảo ihiểm.

- iĐối ivới ihoạt iđộng ikinh idoanh ibảo ihiểm, itái ibảo ihiểm ilà isố itiền iphải

itiền ithu iphí ibảo ihiểm igốc iđược iphân ibổ itheo itỷ ilệ iđồng ibảo ihiểm ichưa ibao

igồm ithuế igiá itrị igia ităng.

Trường ihợp iđồng ibảo ihiểm, idoanh ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế ilà

ithu iđể itính ithu inhập ichịu ithuế ilà isố itiền iphải ithu iphát isinh itrong itừng ikỳ;

Đối ivới ihợp iđồng ibảo ihiểm ithỏa ithuận itrả itiền itheo itừng ikỳ ithì idoanh

icông itrình ihoặc ikhối ilượng icông itrình ixây idựng, ilắp iđặt iđược inghiệm ithu.

- iĐối ivới ihoạt iđộng ixây idựng, ilắp iđặt ilà igiá itrị icông itrình, ihạng imục

imóc, ithiết ibị ithì idoanh ithu itính ithuế ikhông ibao igồm igiá itrị inguyên ivật iliệu,

imáy imóc, ithiết ibị;

Trường ihợp ixây idựng, ilắp iđặt ikhông ibao ithầu inguyên ivật iliệu, imáy

idoanh imà ikhông ithành ilập ipháp inhân:

28

- iĐối ivới ihoạt iđộng ikinh idoanh idưới ihình ithức ihợp iđồng ihợp itác ikinh

ichia ikết iquả ikinh idoanh ibằng idoanh ithu ibán ihàng ihóa, idịch ivụ ithì idoanh ithu

itính ithuế ilà idoanh ithu icủa itừng ibên iđược ichia itheo ihợp iđồng;

+ iTrường ihợp icác ibên itham igia ihợp iđồng ihợp itác ikinh idoanh iphân

ichia ikết iquả ikinh idoanh ibằng ilợi inhuận isau ithuế ithì idoanh ithu iđể ixác iđịnh

ithu inhập ichịu ithuế ilà isố itiền ibán ihàng ihóa, idịch ivụ icủa ihợp iđồng;

+ iTrường ihợp icác ibên itham igia ihợp iđồng ihợp itác ikinh idoanh iphân

icược ilà isố itiền ithu itừ ihoạt iđộng inày ibao igồm icả ithuế itiêu ithụ iđặc ibiệt itrừ i(-

- iĐối ivới ikinh idoanh icasino, itrò ichơi iđiện itử icó ithưởng, ikinh idoanh iđặt

) isố itiền iđã itrả ithưởng icho ikhách;

- Đối với kinh doanh chứng khoán là các khoản thu từ dịch vụ môi giới,

tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng

khoán, quản lý quỹ đầu tư, phát hành chứng chỉ quỹ, dịch vụ tổ chức thị trường

và các dịch vụ chứng khoán khác theo quy định của pháp luật;

- Đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí là toàn bộ doanh

thu bán dầu, khí theo hợp đồng giao dịch sòng phẳng trong kỳ tính thuế;

- Đối với dịch vụ tài chính phái sinh là số tiền thu từ việc cung ứng các

dịch vụ tài chính phái sinh thực hiện trong kỳ tính thuế;

1.4.2.5. Các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập

chịu thuế

a, Các khoản chi được trừ:

Là những khoản chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra để tiến hành sản xuất,

kinh doanh trong kỳ tính thuế có liên quan tới việc tạo ra doanh thu và thu nhập

chịu thuế trong kỳ tính thuế mà theo quy định của pháp luật thuế được phép trừ

khỏi doanh thu để tính thu nhập chịu thuế. Doanh nghiệp được trừ mọi khoản

chi nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

- Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh

29

doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả các khoản chi sau:

+ Khoản chi cho thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng và an ninh, huấn

luyện, hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ và phục vụ các nhiệm vụ quốc phòng,

an ninh khác theo quy định của pháp luật; khoản chi hỗ trợ phục vụ cho hoạt động

của tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp;

+ Các khoản chi thực tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nơi làm việc

của doanh nghiệp, bao gồm: Chi phí đào tạo cán bộ phòng, chống HIV/AIDS của

doanh nghiệp, chi phí tổ chức truyền thông phòng, chống HIV/AIDS cho người lao

động của doanh nghiệp, phí thực hiện tư vấn, khám và xét nghiệm HIV, chi phí hỗ

trợ người nhiễm HIV là người lao động của doanh nghiệp.

- Khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật.

Đối với các trường hợp: Mua hàng hóa là nông, lâm, thủy sản của người

sản xuất, đánh bắt trực tiếp bán ra; mua sản phẩm thủ công làm bằng đay, cói,

tre, nứa, lá, song, mây, rơm, vỏ dừa, sọ dừa hoặc nguyên liệu tận dụng từ sản

phẩm nông nghiệp của người sản xuất thủ công trực tiếp bán ra; mua đất, đá,

cát, sỏi của hộ gia đình, cá nhân tự khai thác trực tiếp bán ra, mua phế liệu của

người trực tiếp thu nhặt, mua đồ dùng, tài sản, của hộ gia đình, cá nhân trực

tiếp bán ra và dịch vụ mua của hộ gia đình, cá nhân không kinh doanh phải có

chứng từ thanh toán chi trả tiền cho người bán và Bảng kê thu mua hàng hóa,

dịch vụ do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh

nghiệp kinh doanh ký và chịu trách nhiệm.

- Đối với hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ hai mươi

triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trừ các

khoản chi của doanh nghiệp cho việc: Thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh,

cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS nơi làm việc, hỗ trợ phục vụ cho hoạt

động của tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp quy định

tại Điểm a Khoản 1 Điều này; cho việc thu mua hàng hóa, dịch vụ được lập

30

Bảng kê quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều này.

Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp thanh toán theo hợp

đồng mà thời điểm thanh toán khác với thời điểm ghi nhận chi phí theo quy định

và các khoản chi không phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt khác.

b, Các khoản chi không được trừ:

Xác định thu nhập chịu thuế thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 9

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp và Khoản 5 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một

số điều của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, một số trường hợp về khoản chi

không được trừ được quy định như sau:

- Các khoản chi không đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Khoản 1

Điều này, trừ phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường

hợp bất khả kháng khác không được bồi thường.

Phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất

khả kháng khác không được bồi thường được xác định bằng tổng giá trị tổn thất

trừ (-) phần giá trị doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức, cá nhân khác phải bồi

thường theo quy định của pháp luật;

- Phần chi phí quản lý kinh doanh do doanh nghiệp nước ngoài phân bổ

cho cơ sở thường trú tại Việt Nam vượt mức tính theo công thức sau:

Doanh thu tính thuế của cơ

Chi phí quản lý

sở thường trú tại Việt Nam

kinh doanh, do

Tổng số chi phí

trong kỳ tính thuế

công ty ở nước

quản lý kinh doanh

Tổng doanh thu của công ty

x

ngoài phân bổ cho

=

của công ty ở nước

ở nước ngoài, bao gồm cả

cơ sở thường trú tại

ngoài trong kỳ tính

doanh thu của các cơ sở

Việt Nam trong kỳ

thuế.

thường trú ở các nước khác

tính thuế

trong kỳ tính thuế

- Phần chi vượt mức theo quy định của pháp luật về trích lập dự phòng;

- Phần trích khấu hao tài sản cố định không đúng quy định của Bộ Tài

31

chính, bao gồm: Khấu hao đối với ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống (trừ

ô tô dùng cho kinh doanh vận tải hành khách, kinh doanh du lịch, khách sạn)

tương ứng với phần nguyên giá vượt trên 1,6 tỷ đồng/xe; khấu hao của tàu bay

dân dụng, du thuyền không sử dụng kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành

khách, kinh doanh du lịch, khách sạn;

- Các khoản trích trước vào chi phí không đúng với quy định của pháp luật.

Các khoản trích trước được tính vào chi phí được trừ bao gồm: Trích

trước về sửa chữa lớn tài sản cố định theo chu kỳ, các khoản trích trước đối với

hoạt động đã hạch toán doanh thu nhưng còn tiếp tục phải thực hiện nghĩa vụ

theo hợp đồng kể cả trường hợp cho thuê tài sản có thu tiền trước cho nhiều

năm mà bên cho thuê hạch toán toàn bộ vào doanh thu của năm thu tiền, các

khoản trích trước khác theo quy định của Bộ Tài chính;

- Chi trả lãi tiền vay vốn tương ứng với phần vốn điều lệ còn thiếu, theo

tiến độ góp vốn ghi trong điều lệ của doanh nghiệp; lãi tiền vay đã được ghi

nhận vào giá trị tài sản; lãi vay vốn để triển khai thực hiện các hợp đồng tìm

kiếm thăm dò và khai thác dầu khí;

- Phần chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới (không

bao gồm hoa hồng bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo

hiểm, hoa hồng đại lý bán hàng đúng giá, hoa hồng trả cho nhà phân phối của

các doanh nghiệp bán hàng đa cấp); chi tiếp tân, khánh tiết, hội nghị; chi hỗ trợ

tiếp thị, chi hỗ trợ chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh

vượt quá 15% tổng số chi được trừ.

Tổng số chi phí được trừ không bao gồm các khoản chi quy định trên đây;

đối với hoạt động thương mại không bao gồm giá mua của hàng hóa bán ra.

Khoản chi thuộc diện khống chế chi phí tại Điểm này bao gồm cả chi

biếu, tặng, cho khách hàng.

idầu ikhí iđược iduyệt; itrường ihợp ihợp iđồng idầu ikhí ikhông iquy iđịnh ivề itỷ ilệ

32

- iPhần ichi iphí iđược iphép ithu ihồi ivượt iquá itỷ ilệ iquy iđịnh itại ihợp iđồng

ithu ihồi ichi iphí ithì iphần ichi iphí ivượt itrên i35% ikhông iđược itính ivào ichi iphí

iđược itrừ; icác ichi iphí ikhông iđược itính ivào ichi iphí ithu ihồi igồm:

idoanh inghiệp ivà iĐiểm i2 iKhoản i5 iĐiều i1 iLuật isửa iđổi, ibổ isung imột isố iđiều

icủa iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp;

+ iCác ikhoản ichi iquy iđịnh itại iKhoản i2 iĐiều i9 iLuật ithuế ithu inhập

ihợp iđã iđược ithỏa ithuận itrong ihợp iđồng idầu ikhí ihoặc itheo iquyết iđịnh icủa

iThủ itướng iChính iphủ;

+ iChi iphí iphát isinh itrước ikhi ihợp iđồng idầu ikhí icó ihiệu ilực, itrừ itrường

iphí ithu ihồi itheo ihợp iđồng;

+ iCác iloại ihoa ihồng idầu ikhí ivà icác ikhoản ichi ikhác ikhông itính ivào ichi

ikhai ithác idầu ikhí;

+ iChi ilãi iđối ivới ikhoản iđầu itư icho itìm ikiếm, ithăm idò, iphát itriển imỏ ivà

+ iTiền iphạt, itiền ibồi ithường ithiệt ihại;

iđầu ivào icủa iphần igiá itrị ixe iô itô idưới i9 ichỗ ingồi ivượt i1,6 itỷ iđồng ikhông

iđược ikhấu itrừ, ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ivà icác ikhoản ithuế, iphí, ilệ iphí ivà

ithu ikhác ikhông iđược itính ivào ichi iphí itheo iquy iđịnh icủa iBộ iTài ichính;

- iThuế igiá itrị igia ităng iđầu ivào iđã iđược ikhấu itrừ, ithuế igiá itrị igia ităng

itrường ihợp iđặc ithù itheo ihướng idẫn icủa iBộ iTài ichính;

- iCác ikhoản ichi ikhông itương iứng ivới idoanh ithu itính ithuế, itrừ imột isố

igốc ingoại itệ icuối ikỳ itính ithuế, itrừ ichênh ilệch itỷ igiá ihối iđoái ido iđánh igiá ilại

icác ikhoản inợ iphải itrả icó igốc ingoại itệ icuối ikỳ itính ithuế, ichênh ilệch itỷ igiá

iphát isinh itrong iquá itrình iđầu itư ixây idựng icơ ibản iđể ihình ithành itài isản icố

iđịnh icủa idoanh inghiệp imới ithành ilập imà itài isản icố iđịnh inày ichưa iđưa ivào

isản ixuất ikinh idoanh ithực ihiện itheo ihướng idẫn icủa iBộ iTài ichính.

- iChênh ilệch itỷ igiá ihối iđoái ido iđánh igiá ilại icác ikhoản imục itiền itệ icó

itrong ikỳ, ichênh ilệch itỷ igiá ihối iđoái iđược itính ivào ichi iphí iđược itrừ ilà ikhoản

ichênh ilệch igiữa itỷ igiá itại ithời iđiểm ithu ihồi inợ ihoặc ithu ihồi ikhoản icho ivay

33

Đối ivới ikhoản inợ iphải ithu, ikhoản icho ivay icó igốc ingoại itệ iphát isinh

ivới itỷ igiá itại ithời iđiểm ighi inhận ikhoản inợ iphải ithu ihoặc ikhoản icho ivay iban

iđầu;

itrách inhiệm ihữu ihạn imột ithành iviên i(do imột icá inhân ilàm ichủ), ithù ilao itrả

icho ithành iviên isáng ilập idoanh inghiệp imà inhững ingười inày ikhông itrực itiếp

itham igia iđiều ihành isản ixuất, ikinh idoanh; iTiền ilương, itiền icông, icác ikhoản

ihạch itoán ichi ikhác iđể itrả icho ingười ilao iđộng inhưng ithực itế ikhông ichi itrả

ihoặc ikhông icó ihóa iđơn, ichứng itừ itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật; iCác ikhoản ichi

itiền ithưởng, ichi imua ibảo ihiểm inhân ithọ icho ingười ilao iđộng ikhông iđược ighi

icụ ithể iđiều ikiện iđược ihưởng ivà imức iđược ihưởng itại imột itrong icác ihồ isơ

isau: iHợp iđồng ilao iđộng; iThỏa iước ilao iđộng itập ithể; iQuy ichế itài ichính icủa

iCông ity, iTổng icông ity, iTập iđoàn; iQuy ichế ithưởng ido iChủ itịch iHội iđồng

iquản itrị, iTổng igiám iđốc, iGiám iđốc iquy iđịnh itheo iquy ichế itài ichính icủa iCông

ity, iTổng icông ity. iChi itiền ilương, itiền icông ivà icác ikhoản iphụ icấp iphải itrả icho

ingười ilao iđộng inhưng ihết ithời ihạn inộp ihồ isơ iquyết itoán ithuế inăm ithực itế

ichưa ichi itrừ itrường ihợp idoanh inghiệp icó itrích ilập iquỹ idự iphòng iđể ibổ isung

ivào iquỹ itiền ilương icủa inăm isau iliền ikề inhằm ibảo iđảm iviệc itrả ilương ikhông

ibị igián iđoạn ivà ikhông iđược isử idụng ivào imục iđích ikhác. i

- iTiền ilương, itiền icông icủa ichủ idoanh inghiệp itư inhân; ichủ icông ity

iquá i17% iquỹ itiền ilương ithực ihiện i(là itổng isố itiền ilương ithực itế iđã ichi itrả

icủa inăm iquyết itoán iđó iđến ithời ihạn icuối icùng inộp ihồ isơ iquyết itoán itheo iquy

iđịnh, ikhông ibao igồm isố itiền itrích ilập iquỹ idự iphòng itiền ilương icủa inăm

itrước ichi itrong inăm iquyết itoán ithuế). iTrường ihợp inăm itrước idoanh inghiệp

icó itrích ilập iquỹ idự iphòng itiền ilương imà isau i6 itháng, ikể itừ ingày ikết ithúc

inăm itài ichính idoanh inghiệp ichưa isử idụng ihoặc isử idụng ikhông ihết iquỹ idự

iphòng itiền ilương ithì idoanh inghiệp iphải ighi igiảm ichi iphí icủa inăm isau;

Mức idự iphòng ihàng inăm ido idoanh inghiệp iquyết iđịnh inhưng ikhông

ihọc, ikhắc iphục ihậu iquả ithiên itai, ilàm inhà iđại iđoàn ikết, inhà itình inghĩa, inhà

34

- iKhoản itài itrợ, itrừ ikhoản itài itrợ icho igiáo idục, iy itế, inghiên icứu ikhoa

icho ingười inghèo, icác iđối itượng ichính isách itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật,

ikhoản itài itrợ itheo ichương itrình icủa iNhà inước idành icho icác iđịa iphương

ithuộc iđịa ibàn icó iđiều ikiện ikinh itế i- ixã ihội iđặc ibiệt ikhó ikhăn.

inày ilà itổ ichức ikhoa ihọc icông inghệ ithành ilập ivà ihoạt iđộng itheo iLuật ikhoa

ihọc icông inghệ ithực ihiện inhiệm ivụ ikhoa ihọc icông inghệ itheo iquy iđịnh icủa

ipháp iluật ivề ikhoa ihọc icông inghệ.

Tổ ichức inhận ikhoản itài itrợ icho inghiên icứu ikhoa ihọc iquy iđịnh itại iđiểm

itrí itự inguyện, imua ibảo ihiểm ihưu itrí itự inguyện, ibảo ihiểm inhân ithọ icho ingười

ilao iđộng; iPhần ivượt imức iquy iđịnh icủa ipháp iluật ivề ibảo ihiểm ixã ihội, ivề ibảo

ihiểm iy itế iđể itrích inộp icác iquỹ icó itính ichất ian isinh ixã ihội i(bảo ihiểm ixã ihội,

ibảo ihiểm ihưu itrí ibổ isung ibắt ibuộc), iquỹ ibảo ihiểm iy itế ivà iquỹ ibảo ihiểm ithất

inghiệp icho ingười ilao iđộng.

- iPhần ichi ivượt imức i01 itriệu iđồng/tháng/người iđể: iTrích inộp iquỹ ihưu

ihội, imua ibảo ihiểm ihưu itrí itự inguyện, ibảo ihiểm inhân ithọ icho ingười ilao iđộng

iđược itính ivào ichi iphí iđược itrừ ingoài iviệc ikhông ivượt imức iquy iđịnh itại

ikhoản inày icòn iphải iđược ighi icụ ithể iđiều ikiện ihưởng ivà imức ihưởng itại imột

itrong icác ihồ isơ isau: iHợp iđồng ilao iđộng; iThỏa iước ilao iđộng itập ithể; iQuy ichế

itài ichính icủa iCông ity, iTổng icông ity, iTập iđoàn; iQuy ichế ithưởng ido iChủ itịch

iHội iđồng iquản itrị, iTổng igiám iđốc, iGiám iđốc iquy iđịnh itheo iquy ichế itài ichính

icủa iCông ity, iTổng icông ity;

Khoản ichi itrích inộp iquỹ ihưu itrí itự inguyện, iquỹ icó itính ichất ian isinh ixã

isố, ichứng ikhoán ivà imột isố ihoạt iđộng ikinh idoanh iđặc ithù ikhác itheo iquy iđịnh

icủa iBộ iTài ichính;

- iCác ikhoản ichi icủa ihoạt iđộng ikinh idoanh: iNgân ihàng, ibảo ihiểm, ixổ

- iTiền ichậm inộp ithuế itheo iquy iđịnh icủa iLuật iquản ilý ithuế;

iphiếu ithuộc iloại inợ iphải itrả) ivà icổ itức icủa icổ iphiếu i(trừ icổ itức icủa icổ iphiếu

35

- iKhoản ichi iliên iquan itrực itiếp iđến iviệc iphát ihành icổ iphiếu i(trừ icổ

ithuộc iloại inợ iphải itrả), imua ibán icổ iphiếu iquỹ ivà icác ikhoản ichi ikhác iliên

iquan itrực itiếp iđến iviệc ităng, igiảm ivốn ichủ isở ihữu icủa idoanh inghiệp.

1.4.3. iThuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

iBộ

itài

ichính

ihướng

idẫn

ithi

ihành

inghị

iđịnh

isố

i218/2013/NĐ-CP

ingày

i26/12/2013 icủa ichính iphủ iquy iđịnh ivà ihướng idẫn ithi ihành iluật ithuế ithu inhập

idoanh inghiệp inêu irõ:

Tại iĐiều i11 iThông itư i78/2014/TT-BTC ingày i18 itháng i6 inăm i2014 icủa

i22%, itrừ itrường ihợp iquy iđịnh itại ikhoản i2, ikhoản i3 iĐiều inày ivà icác itrường

ihợp iđược iáp idụng ithuế isuất iưu iđãi.

- iKể itừ ingày i01/01/2014, ithuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà

ichuyển isang iáp idụng ithuế isuất i20%.

Kể itừ ingày i01/01/2016, itrường ihợp ithuộc idiện iáp idụng ithuế isuất i22%

icả ihợp itác ixã, iđơn ivị isự inghiệp) ihoạt iđộng isản ixuất, ikinh idoanh ihàng ihóa, idịch

ivụ icó itổng idoanh ithu inăm ikhông iquá i20 itỷ iđồng iđược iáp idụng ithuế isuất i20%.

- iDoanh inghiệp iđược ithành ilập itheo iquy iđịnh icủa ipháp iluật iViệt iNam i(kể

itượng iđược iáp idụng ithuế isuất i20% iquy iđịnh itại ikhoản inày ilà itổng idoanh ithu

ibán ihàng ihóa, icung icấp idịch ivụ icủa inăm itrước iliền ikề iđược ixác iđịnh icăn icứ

ivào ichỉ itiêu imã isố i01 ivà ichỉ itiêu imã isố i08 itrên iPhụ ilục ikết iquả ihoạt iđộng

isản ixuất ikinh idoanh icủa ikỳ itính ithuế inăm itrước iliền ikề itheo iMẫu isố i03-

Tổng idoanh ithu inăm ilàm icăn icứ ixác iđịnh idoanh inghiệp ithuộc iđối

ikèm itheo iThông itư isố i156/2013/TT-BTC ingày i6/11/2013 icủa iBộ iTài ichính

ivề iquản ilý ithuế.

1A/TNDN ikèm itheo itờ ikhai iquyết itoán ithuế iTNDN isố i03/TNDN iban ihành

idoanh ithu inăm ilàm icăn icứ ixác iđịnh idoanh inghiệp ithuộc iđối itượng iđược iáp

idụng ithuế isuất i20% iquy iđịnh itại ikhoản inày ilà itổng idoanh ithu ibán ihàng ihóa,

icung icấp idịch ivụ icủa inăm itrước iliền ikề iđược ixác iđịnh icăn icứ ivào ichỉ itiêu

imã isố i01 ivà ichỉ itiêu imã isố i08 itrên iPhụ ilục ikết iquả ihoạt iđộng isản ixuất ikinh

36

Đối ivới idoanh inghiệp icó inăm itrước iliền ikề ikhông iđủ i12 itháng, itổng

idoanh icủa ikỳ itính ithuế inăm itrước iliền ikề itheo iMẫu isố i03-1A/TNDN ikèm itheo

itờ ikhai iquyết itoán ithuế iTNDN isố i03/TNDN ichia icho isố itháng ithực itế ihoạt iđộng

isản ixuất ikinh idoanh itrong inăm, inếu idoanh ithu ibình iquân icủa icác itháng itrong

inăm ikhông ivượt iquá i1,67 itỷ iđồng ithì inăm isau idoanh inghiệp iđược iáp idụng ithuế

isuất ithuế iTNDN i20%.

ithì itrong inăm iđó idoanh inghiệp ithực ihiện ikê ikhai itạm itính iquý itheo ithuế isuất

i22% i(trừ itrường ihợp ithuộc idiện iđược ihưởng iưu iđãi ivề ithuế). iKết ithúc inăm

itài ichính inếu idoanh ithu ibình iquân icủa icác itháng itrong inăm ikhông ivượt iquá

i1,67 itỷ iđồng ithì idoanh inghiệp iquyết itoán ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphải

inộp icủa inăm itài ichính itheo ithuế isuất i20% i(trừ icác ikhoản ithu inhập iquy iđịnh

itại iKhoản i3 iĐiều i18 iThông itư inày). iDoanh ithu iđược ixác iđịnh icăn icứ ivào ichỉ

itiêu itổng idoanh ithu ibán ihàng ihóa, icung icấp idịch ivụ icủa idoanh inghiệp ichỉ

itiêu imã isố i01 ivà ichỉ itiêu imã isố i08 itrên iPhụ ilục ikết iquả ihoạt iđộng isản ixuất

ikinh idoanh itheo iMẫu isố i03-1A/TNDN ikèm itheo itờ ikhai iquyết itoán ithuế

iTNDN isố i03/TNDN iban ihành ikèm itheo iThông itư isố i156/2013/TT-BTC ingày

i6/11/2013 icủa iBộ iTài ichính ivề iquản ilý ithuế. iDoanh ithu ibình iquân icủa icác itháng

itrong inăm iđầu itiên ikhông ivượt iquá i1,67 itỷ iđồng ithì inăm itiếp itheo idoanh inghiệp

iđược iáp idụng ithuế isuất ithuế iTNDN i20%.

Trường ihợp idoanh inghiệp imới ithành ilập itrong inăm ikhông iđủ i12 itháng

ithăm idò, ikhai ithác idầu ikhí itại iViệt iNam itừ i32% iđến i50%. iCăn icứ ivào ivị itrí

ikhai ithác, iđiều ikiện ikhai ithác ivà itrữ ilượng imỏ idoanh inghiệp icó idự ián iđầu itư

itìm ikiếm, ithăm idò, ikhai ithác idầu ikhí igửi ihồ isơ idự ián iđầu itư iđến iBộ iTài

ichính iđể itrình iThủ itướng iChính iphủ iquyết iđịnh imức ithuế isuất icụ ithể icho

itừng idự ián, itừng icơ isở ikinh idoanh.

- iThuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđối ivới ihoạt iđộng itìm ikiếm,

ithăm idò, ikhai ithác icác imỏ itài inguyên iquý ihiếm i(bao igồm: ibạch ikim, ivàng,

ibạc, ithiếc, iwonfram, iantimoan, iđá iquý, iđất ihiếm itrừ idầu ikhí) iáp idụng ithuế

37

Thuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđối ivới ihoạt iđộng itìm ikiếm,

isuất i50%; iTrường ihợp icác imỏ itài inguyên iquý ihiếm icó itừ i70% idiện itích iđược

igiao itrở ilên iở iđịa ibàn icó iđiều ikiện ikinh itế ixã ihội iđặc ibiệt ikhó ikhăn ithuộc

idanh imục iđịa ibàn iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iban ihành ikèm itheo

iNghị iđịnh isố i218/2013/NĐ-CP icủa iChính iphủ iáp idụng ithuế isuất ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp i40%.

1.5. iCác iyếu itố itác iđộng iđến itính ihiệu iquả ithực ihiện ipháp iluật ivề

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

1.5.1. iYếu itố ikinh itế

iđược ixây idựng imới imang itính ichất ikhả ithi icao. iMột ichính isách ithuế ithu inhập

idoanh inghiệp itốt ilà ivừa ihuy iđộng iđược inguồn itài ichính idồi idào ivào ingân isách inhà

inước inhưng icũng ivừa itạo iđiểu ikiện iđể icho icác ihoạt iđộng ikinh itế iphát itriển.

Trên icơ isở ikinh itế, icác iquy iđịnh icủa ipháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ilà imức iđộ ităng itrưởng icủa inền ikinh itế iquốc idân,

icơ icấu ikinh itế, ithu inhập ibình iquân iđầu ingười, igiá icả, iquan ihệ icung i– icầu

itrên ithị itrường, isự ibiến iđộng icủa iNgân isách, itỷ igiá ihối iđoái… iNghiên icứu

isự itác iđộng icủa icác iyếu itố ikinh itế iđối ivới ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh

inghiệp iđể ithấy irõ ihơn ivề ibản ichất ikinh itế icủa ithuế ivà iquán itriệt iquan iđiểm

iviệc ixây idựng icác iquy iđịnh icủa ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp icần

iphải icăn icứ ivào icác iđiều ikiện, ihoàn icảnh icụ ithể icủa inền ikinh itế ivà idựa itrên

icác ichính isách iphát itriển ivề ikinh itế itừng ithời ikỳ icủa imỗi iquốc igia.

Những iyếu itố ikinh itế ithường itác iđộng iđến icác iquy iđịnh ipháp iluật ivề

1.5.2. iYếu itố ichính itrị

ithu inhập idoanh inghiệp icần iphải ithể ihiện iđược icác iquan iđiểm ichính itrị icủa

inhà inước inhằm iđảm ibảo iviệc iđiều ihành iđất inước iđược ithông isuốt, iphát itriển

ikinh

38

Yếu itố ichính itrị ilà imột iyếu itố ivô icùng iquan itrọng ibởi ipháp iluật ithuế

tế đất theo hướng mà Đảng và Nhà được đã hoạch định. Chính vì vậy,

pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp phải được xây dựng phù hợp với chủ

trương của Đảng và chính sách của Nhà nước. Khi mà chủ trương đường lối

của Đảng và chính sách của Nhà nước đề ra là phù hợp với tình hình phát triển

hiện tại thì pháp luật được xây dựng trên những chủ trương chính sách đó sẽ có

những hiệu quả nhất định và ngược lại.

Trong giai đoạn hội nhập như hiện nay, pháp luật về thuế thu nhập doanh

nghiệp không chỉ thể hiện ý chí của nhà nước mà còn thể hiện một phần ý chí

của cộng đồng quốc tế thông qua các cam kết và các Hiệp định.

1.5.3. Yếu tố xã hội

Pháp luật sinh ra là để điều chỉnh các quan hệ xã hội và pháp luật thuế

thu nhập doanh nghiệp được sinh ra là để điều chỉnh các quan hệ xã hội liên

quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp. Khi yếu tố này biến động thì pháp luật

đã xây dựng ra để điều chỉnh nó cũng không còn phù hợp nữa, dẫn đến việc

thực thi pháp luật đó cũng không còn hiệu quả.

Một hệ thống pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp ban hành có có sở

kinh tế vững chắc nhưng gây ra xáo trộn xã hội lớn sẽ không thể tồn tại lâu dài

được. Nghiên cứu sự tác động của các yếu tố xã hội đến các quy định của pháp

luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và tác động của pháp luật về thuế thu nhập

doanh nghiệp đến các lĩnh vực xã hội giúp ta hiểu rõ hơn về bản chất xã hội của

thuế, qua đó thấy rõ yêu cầu xây dựng pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

phải đảm bảo sự chú ý toàn diện đến tất cả các yếu tố liên quan.

1.5.4. Yếu tố xây dựng pháp luật

Việc xây dựng pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp bảo đảm phù

hợp với các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội là điều đương nhiên. Tuy vậy, việc

xây dựng nó thế nào cho khoa học, dễ hiểu, dễ thực thi cũng quan trọng không

39

kém, bởi có làm được điều đó thì pháp luật được ban hành ra mới có hiệu quả.

Hệ thống pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp cũng chịu tác động

của mối tương quan với các cam kết quốc tế về thuế và các Hiệp định về thuế;

Mối quan hệ với các luật khác như Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp…

1.5.5. Yếu tố con người

Yếu tố con người nổi bật nhất ở đây là những người thi hành và những

người chấp hành pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. Những người thi

hành pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp chính là những cơ quan nhà nước

làm công tác thu thuế và quản lý thuế. Còn những người chấp hành pháp luật

thuế thu nhập doanh nghiệp chính là những chủ thể nộp thuế. Nếu cán bộ thuế

không có trình độ chuyên môn về thuế thu nhập doanh nghiệp và ý thức pháp

luật không tốt của các chủ thể nộp thuế đều sẽ anh hưởng đến tính hiệu quả của

pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tiểu kết chương 1

Trong chương đầu tiên, tác giả đã tập trung vào việc phân tích làm rõ chi

tiết các vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

1. Pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp có một vai trò đặc biệt quan

trọng đối với mỗi quốc gia. Thuế gắn liền với sự tồn tại, phát triển của Nhà

nước và là một công cụ quan trọng mà bất kỳ quốc gia nào cũng sử dụng để

thực thi chức năng, nhiệm vụ của mình. Thuế thu nhập doanh nghiệp xuất hiện

rất sớm trong lịch sử phát triển của thuế, là một loại thuế trực thu đánh vào lợi

nhuận của các doanh nghiệp. Hiện nay ở các nước phát triển, thuế thu nhập

doanh nghiệp giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo ổn định nguồn

thu ngân sách Nhà nước và thực hiện phân phối thu nhập. Mức thuế cao hay

thấp áp dụng cho các chủ thể thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp

là khác nhau, phụ thuộc vào quan điểm điều tiết thu nhập và mục tiêu đặt ra

trong phân phối thu nhập của từng quốc gia trong từng giai đoạn lịch sử nhất

40

định.

Pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp mà trung tâm là các quy phạm

pháp luật có ở các đạo luật điều chỉnh quan hệ thu nộp thuế giữa Nhà nước với

các cơ sở kinh doanh có tư cách là doanh nghiệp, do đó doanh nghiệp phải nộp

một phần thu nhập vào ngân sách nhà nước.

2. Pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp là những căn cứ pháp lý nhất

định để quan hệ thu và nộp thuế giữa Nhà nước và chủ thể nộp thuế được thực

hiện. Pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp là tổng thể hệ thống các quy phạm

pháp luật, các quy định, quy tắc, các văn bản pháp luật, văn bản dưới luật do

Nhà nước ban hành hoặc được quy định trong Điều ước quốc tế mà nước đó ký

kết với mục đích điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong quá trình thu, nộp thuế

giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và chủ thể nộp thuế thu nhập doanh

nghiệp nhằm hình thành nguồn thu ngân sách nhà nước để thực hiện các mục

tiêu xác định trước.

Chương 2

THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ THUẾ THU NHẬP

DOANH NGHIỆP Ở VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TRÊN ĐỊA

BÀN HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

2.1. Thực trạng pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

2.1.1. Khái quát pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam

hiện nay

Nước ta đang đẩy mạnh việc phát triển kinh tế thị trường, hội nhập ngày

càng sâu rộng trong giai đoạn từ năm 2016 đến nay nhằm đưa nền kinh tế Việt

Nam trở thành một bộ phận hữu cơ, không thể tách biệt của nền kinh tế thế giới.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra nhanh chóng, đặc biệt với những

đột phá công nghệ trong mọi lĩnh vực đã đem đến sự thay đổi vượt bậc cho chất

lượng của cuộc sống, việc làm và sản xuất, kinh doanh. Trước yêu cầu tồn tại,

41

phát triển của mỗi doanh nghiệp cũng như yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội

của đất nước như hiện nay và trong những năm tiếp theo, việc làm sao để có

thể hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp trong tổng thể

hệ thống pháp luật về thuế có ý nghĩa thiết thực.

Tại Việt Nam, cùng với công cuộc cải cách thuế bước 1 vào năm 1990,

Luật thuế lợi tức đã được ban hành. Luật thuế thu nhập doanh nghiệp lần đầu

tiên được Quốc hội Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày

10/5/1997 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/1999 thay cho Luật thuế lợi

tức. Đây là loại thuế có vai trò quan trọng trong hệ thống pháp luật thuế của

Việt Nam, đánh trên thu nhập của các doanh nghiệp kinh doanh, dù đó là doanh

nghiệp trong khu vực kinh tế tư nhân, kinh tế Nhà nước hay các doanh nghiệp

đầu tư nước ngoài. Loại thuế này có một phạm vi đánh thuế rộng. Luật thuế thu

nhập doanh nghiệp mới được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 03/06/2008

có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2009, bao gồm 4 chương, 20 Điều. Đến nay, nó là

văn bản hiện hành cùng với Luật số 32/2013/QH13 áp dụng từ 01/01/2014 và

đến nay là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế của Quốc

hội, số 71/2014/QH13 áp dụng 01/01/2015 điều chỉnh các quan hệ pháp luật

trong lĩnh vực thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đây là giai đoạn nền kinh tế nước ta có những bước chuyển biến mang

tính nhảy vọt về sản xuất kinh doanh, những thay đổi của pháp luật thuế thu

nhập doanh nghiệp đã được thay đổi để trở nên phù hợp hơn. Đối tượng nộp

thuế là các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, các tổ chức được lập

theo Luật Hợp tác xã, các đơn vị sự nghiệp được thành lập hợp pháp ở Việt

Nam và tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh.

nhập doanh nghiệp phổ thông từ 25% xuống 20%, đồng thời nâng mức khống

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã hạ mức thuế suất thuế thu

chế đối với các khoản chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới

được trừ của doanh nghiệp mới thành lập từ 10% lên 15% trong 3 năm đầu, kể

42

từ khi được thành lập. Việc giảm thuế suất thuế TNDN thu nhập doanh nghiệp

có tác động khuyến khích kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tăng tích

lũy, trên cơ sở đó có thêm nguồn lực để tăng đầu tư vào nền kinh tế, thúc đẩy

tăng trưởng. Mức thuế suất 20% được đánh giá là có tính cạnh tranh trong khu

vực và thế giới tại thời điểm năm 2009 (Philippin 30%, Thái Lan 30%, In-đô-

nê-xi-a 28%, Malaysia 25%). Theo thống kê mức thuế suất trung bình của các

nước trên thế giới là 27%. Một số nước trong ASEAN như Malaysia áp dụng

mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 27%, Philippin là 35% và Thái Lan

là 30%. Ngoài ra để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vượt qua khó khăn khi

gặp tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, có điều kiện tài trợ giúp đỡ cho các tổ chức,

cá nhân gặp khó khăn, Luật thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã bổ sung

quy định các khoản tổn thất do thiên tai, dịch bệnh và các trường hợp bất khả

thu nhập doanh nghiệp. Bổ sung các khoản chi itài itrợ icho iy itế, ikhắc iphục ihậu

iquả ithiên itai ivà ilàm inhà itình inghĩa icho ingười inghèo itheo iquy iđịnh icủa ipháp

iluật iđược itính ivào ichi iphí iđược itrừ ikhi itính ithuế ithu inhập idoanh inghiệp.

kháng khác không được bồi thường được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế

itrong iđiều ikiện itình ihình ikinh itế ixã ihội inước ita igặp inhiều ikhó ikhăn: i

Tuy inhiên, iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđược itriển ikhai ithực ihiện

itriển ikinh itế ichậm ilại itrong ithời igian iđầu iáp idụng ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

inăm i2008. iNước ita ithuộc inước iđang iphát itriển inhưng ilại ichưa ithực ihiện itốt

ichính isách itiết ikiệm itrong itiêu idùng, idành ivốn icho iđầu itư. iBên icạnh iđó, iquản

ilý inhà inước ivề ikinh itế ixã ihội icòn inhiều iyếu ikém, itình ihình ixã ihội icòn inhiều

itiêu icực ivà icòn inhiều ivấn iđề icần igiải iquyết. i

Thứ inhất, ikhủng ihoảng itài ichính itiền itệ ithế igiới iđã ilàm icho itốc iđộ iphát

ilạc ihậu. iPhương ithức ithanh itoán ithông iqua ingân ihàng ivẫn ichưa iđược ixem ilà

iphương ithức ithông idụng ivà icó ihiệu iquả iđối ivới iđa isố ingười idân iViệt iNam.

iNgoài ira iviệc itrốn ithuế, ivi iphạm icác inghĩa ivụ ivề ithuế ivẫn icòn iphổ ibiến ido

itrình iđộ inhận ithức ivề ithuế icủa ingười idân ivà iý ithức ituân ithủ ipháp iluật ivề

43

Thứ ihai, itrình iđộ ithanh itoán icủa inền ikinh itế iViệt iNam inói ichung icòn

ithuế icủa ingười idân ichưa icao. iThêm ivào iđó ilà ingười idân icó icó ithói iquen itiêu

idùng ihoặc imua ibán itrao iđổi ihàng ihóa ikhông idùng ihóa iđơn ichứng itừ. i

ichênh ilệch itỷ igiá ilà imột itrong inhững ikhó ikhăn itrong iviệc ihuy iđộng ivốn, iduy

itrì inguồn ivốn icho ihoạt iđộng isản ixuất ikinh idoanh icủa icác idoanh inghiệp. i

Thứ iba, isự ithắt ichặt itín idụng, ilãi isuất ingân ihàng iquá icao icộng ivới isự

ingày icàng ihoàn ithiện inhưng ihệ ithống ivăn ibản ipháp iluật ivẫn icòn ichồng ichéo,

ithiếu inhững ichế itài itheo iluật iđịnh. iĐiều inày itạo inên inhiều ikẻ ihở imà ikhi iphát

ihiện ilại ikhông icó ichế itài ipháp ilý iđể ingăn ichặn. iNgoài ira, itình itrạng ithiếu ivăn

ibản ihướng idẫn ithi ihành icùng ivới isự ithay iđổi iliên itục icủa icác ivăn ibản ikhiến

icả idoanh inghiệp ivà icán ibộ ithuế iđều ikhó ithực ihiện itrong iquá itrình iáp idụng

ichính isách ithuế imới. i

Thứ itư, ivề imôi itrường ipháp iluật icủa inước ita ituy iđã iđược iquan itâm ivà

2.1.2. iNhững ikết iquả ivà ihạn ichế, ibất icập icủa ipháp iluật ivề ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp iở iViệt iNam ihiện inay

ihiện inay

2.1.2.1. iNhững ikết iquả icủa ipháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

iđịnh ihướng iphát itriển ikinh itế icủa iĐảng ivà iNhà inước. iChính isách ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp igóp iphần itái iphân iphối ithu inhập, iđảm ibảo icông ibằng ixã

ihội ivà iđảm ibảo inguồn ithu icho iNgân isách inhà inước. i

Pháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđã igóp iphần ithực ihiện icác

ibạch, iđơn igiản, iđồng ibộ ivới ihệ ithống ipháp iluật icó iliên iquan ivà iphù ihợp ivới

ithực itiễn, igóp iphần iđảm ibảo iquyền ilợi ivà itạo ithuận ilợi icho ingười inộp ithuế. i

Pháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ingày icàng icông ikhai, iminh

ivới ithông ilệ iquốc itế ichung ivà itiến itrình iphát itriển icủa iđất inước.

Việc iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ihiện inay iđã iquy iđịnh iphù ihợp

ilược icải icách ithuế icho igiai iđoạn itừ i2011-2020 iđể iđáp iứng inhu icầu icủa inền

ikinh itế ithị itrường iđồng ithời ităng icường icác inguồn ithu, ităng inăng ilực isản

44

Trong ichiến ilược icải icách ihệ ithống ithuế, iViệt iNam iđã iphê ichuẩn ichiến

ixuất ivà inâng icao ikhả inăng icạnh itranh icủa icác idoanh inghiệp itrong inước.

iTheo iQuyết iđịnh i732/2011/QĐ-TTg ingày i17/05/2011 icủa iThủ itướng iChính

iphủ ivề iviệc iphê iduyệt icải icách ihệ ithống ithuế igiai iđoạn i2011-2020, idoanh ithu

ithuế idự ikiến isẽ ităng i70% ivào inăm i2015 ivà i80% ivào inăm i2020. iĐến inăm

i2015 iNgân isách inhà inước isẽ itương iđương i23-24% itổng isản iphẩm iquốc inội

i(GDP). iĐến inăm i2015, i"Việt iNam idự ikiến isẽ iđược ixếp ihạng itrong isố i5 iquốc

igia iđứng iđầu itrong ikhu ivực iĐông iNam iÁ ivới icác ithủ itục ithuế ithuận itiện, ivà

iđến inăm i2020 iViệt iNam ilà imột itrong isố i4 iquốc igia iđứng iđầu ivới ihơn i90%

icác idoanh inghiệp isử idụng idịch ivụ ithuế iđiện itử".

ithống inhất imột imức ithuế isuất iphổ ithông i20%, iáp idụng ithống inhất imức iưu

iđãi ithuế iđối ivới itất icả icác iloại ihình idoanh inghiệp ikhông iphân ibiệt igiữa icác

ithành iphần ikinh itế itrong ivà ingoài inước. iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

iquy iđịnh icác ikhoản ichi iphí iđược itrừ ivà ikhông iđược itrừ ikhi ixác iđịnh ithu

inhập ichịu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iphù ihợp ivới ithông ilệ iquốc itế. i

- iVề ithuế isuất: iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ihiện ihành iáp idụng

icác icam ikết icủa iChính iphủ ivề iưu iđãi iđối ivới idoanh inghiệp iđược ithành ilập

itrước ingày iLuật icó ihiệu ilực ithi ihành: iđược itiếp itục ihưởng icác iưu iđãi itheo

ipháp iluật ihiện ihành itại ithời iđiểm iphát isinh icho ithời igian icòn ilại ihoặc ichọn

ihưởng iưu iđãi itheo iluật imới icho ithời igian icòn ilại inếu ivẫn itiếp itục iđáp iứng

icác iđiều ikiện iưu iđãi ithuế. i

- iVề iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp: iLuật iquy iđịnh iviệc ibảo ilưu

igiản ihoá ichính isách iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp, ithu ihẹp idiện iưu iđãi

itheo ingành, ilĩnh ivực; itiếp itục ikhuyến ikhích ivà ithu ihút iđầu itư icó ichọn ilọc

itheo ihướng iđầu itư ivào icác ingành inghề imũi inhọn inhư icông inghệ icao, inghiên

icứu ikhoa ihọc ivà iphát itriển icông inghệ, iđầu itư iphát itriển icơ isở ihạ itầng iđặc

ibiệt iquan itrọng icủa iNhà inước, isản ixuất isản iphẩm iphần imềm, ilĩnh ivực igiáo

idục iđào itạo, idạy inghề, iy itế, ivăn ihóa, ithể ithao ivà imôi itrường ivà iđầu itư ivào

45

Luật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ihiện ihành iđã isửa iđổi itheo ihướng iđơn

iđịa ibàn icó iđiều ikiện ikinh itế i- ixã ihội ikhó ikhăn ivà iđặc ibiệt ikhó ikhăn iđảm ibảo

icho isự iphát itriển icân iđối, iđồng iđều igiữa icác ivùng, imiền, ingành inghề, ilĩnh

ivực iđầu itư itrong inền ikinh itế ichung icủa iđất inước. i

iĐã isửa iđổi ichính isách itheo ihướng ichuyển ihộ igia iđình, icá inhân ikinh idoanh ilà

iđối itượng inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp isang iđối itượng inộp ithuế ithu inhập

icá inhân iđể iđảm ibảo iđúng ibản ichất, ithu inhập icủa iđối itượng inộp ithuế. i

- iVề ixác iđịnh iđối itượng ithuộc idiện inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp:

i124/2008/NĐ-CP iquy iđịnh ichi itiết ivà ihướng idẫn ithi ihành imột isố iđiều icủa

iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iquy iđịnh: i"Lỗ iphát isinh itrong ikỳ itính ithuế

ilà isố ichênh ilệch iâm ivề ithu inhập ichịu ithuế". i

- iCác ikhoản ilỗ iđược ikết ichuyển itừ icác inăm itrước: iĐiều i7 inghị iđịnh

ihoạt iđộng ichuyển inhượng ibất iđộng isản ichỉ iđược ichuyển isố ilỗ ivào ithu inhập

itính ithuế icủa ihoạt iđộng inày”. iDoanh inghiệp ilà iliên idoanh icủa inhiều idoanh

inghiệp ikhác, ikhi icó iquyết iđịnh igiải ithể imà ibị ilỗ ithì isố ilỗ iđược iphân ibổ icho

itừng idoanh inghiệp itham igia iliên idoanh. iDoanh inghiệp itham igia iliên idoanh

iđược itổng ihợp isố ilỗ iphân ibổ itừ icơ isở iliên idoanh ivào ikết iquả ikinh idoanh icủa

imình ikhi iquyết itoán ithuế inhưng iđảm ibảo inguyên itắc ichuyển ilỗ itính iliên itục

ikhông iquá i5 inăm, ikể itừ inăm itiếp isau inăm iphát isinh ilỗ icủa idoanh inghiệp iliên

idoanh. iRiêng ihoạt iđộng ichuyển inhượng iquyền ithăm idò, ikhai ithác, ichế ibiến

ikhoáng isản icó iđặc ithù ilà ithu inhập inày icó iliên iquan iđến ichủ iquyền ihoặc itài

inguyên iquốc igia inên icần iphải ihạch itoán iriêng iđể ikê ikhai, inộp ithuế, ikhông

iđược ibù itrừ ilãi, ilỗ ivới icác i31 ikhoản ithu inhập ikhác ivà ithu inhập itừ isản ixuất

ikinh idoanh. i

- iKhoản i2 iĐiều i16 iLuật ihiện ihành iquy iđịnh: i“Doanh inghiệp icó ilỗ itừ

ixuất ikinh idoanh icủa idoanh inghiệp, iphù ihợp ivới ithực itiễn, iChính iphủ itrình

iQuốc ihội isửa iđổi, ibổ isung ikhoản i3 iĐiều i7 iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

itheo ihướng ibổ isung iquy iđịnh icác ikhoản ithu inhập itừ ichuyển inhượng idự ián

46

Để iphản iánh iđúng ibản ichất ikinh itế icủa icác ikhoản ithu ivà ihoạt iđộng isản

iđầu itư, ichuyển inhượng iquyền itham igia idự ián iđầu itư, ichuyển inhượng iquyền

ithăm idò, ikhai ithác, ichế ibiến ikhoáng isản iphải ixác iđịnh iriêng iđể ikê ikhai inộp

ithuế inhư ithu inhập itừ ichuyển inhượng ibất iđộng isản; idoanh inghiệp iđược ibù itrừ

ilãi, ilỗ icủa icác ihoạt iđộng ichuyển inhượng idự ián iđầu itư, ichuyển inhượng iquyền

itham igia idự ián iđầu itư i(trừ idự ián ithăm idò, ikhai ithác ikhoáng isản), ichuyển

inhượng ibất iđộng isản ivới inhau; itrường ihợp isau ikhi ibù itrừ imà ivẫn ibị ilỗ ithì isố

ilỗ inày iđược ibù itrừ ivới ilãi icủa ihoạt iđộng isản ixuất ikinh idoanh itrong ikỳ itính

ithuế. iĐồng ithời, ibảo iđảm isự ithống inhất itrong inội idung icủa iLuật ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp, itrình iQuốc ihội icho isửa iđổi, ibổ isung ikhoản i2 iĐiều i16

iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ivề iviệc ichuyển ilỗ, itheo iđó itrường ihợp

idoanh inghiệp icó ilỗ itừ ihoạt iđộng ichuyển inhượng ibất iđộng isản, ichuyển

inhượng idự ián iđầu itư, ichuyển inhượng iquyền itham igia idự ián iđầu itư i(trừ idự

ián ithăm idò, ikhai ithác ikhoáng isản) isau ikhi iđã ithực ihiện ibù itrừ itheo iquy iđịnh

itrên inếu icòn ilỗ ithì isố ilỗ iđược ichuyển ilỗ itheo iquy iđịnh ichung. iQuy iđịnh inày

icho iphép ikhắc iphục iđược ibất icập ikhi ithị itrường ibất iđộng isản iđi ixuống inhư

iđã inêu itrên, itrường ihợp ithị itrường ikhởi isắc, idoanh inghiệp icó ithu inhập itừ icác

ihoạt iđộng inày ithì ivẫn ithực ihiện ihạch itoán iriêng iđể ikê ikhai inộp ithuế ivà ichỉ

iđược ibù itrừ ilãi ilỗ itrong iphạm ivi icác iloại ithu inhập inày ivới inhau itrong ikỳ itính

ithuế. i

ilợi ivà itrách inhiệm igiữa icác iđịa iphương, inơi idoanh inghiệp iđặt itrụ isở ichính ivà

inơi iđầu itư isản ixuất, iphân ibổ ihợp ilý inguồn ilực icho iđịa iphương iphát itriển,

iphục ivụ itrở ilại icho ihoạt iđộng iđầu itư ivà isản ixuất ikinh idoanh icủa idoanh

inghiệp itrên iđịa ibàn, ităng icường ihiệu iquả iquản ilý icủa icơ iquan ithuế, iLuật ithuế

ithu inhập idoanh inghiệp ihiện ihành iđã ibổ isung iquy iđịnh inơi inộp ithuế, icụ ithể

idoanh inghiệp iphải inộp imột iphần itiền ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itại iđịa

iphương inơi icơ isở iđầu itư isản ixuất.

- iVề inơi inộp ithuế ithu inhập idoanh inghiệp: iNhằm ixử ilý ihài ihòa iquyền

inghiệp ihiện inay

47

2.1.2.2. iNhững ihạn ichế, ibất icập icủa ipháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh

a, iHạn ichế:

- iPhạm ivi iáp idụng ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

iđối itượng inộp ithuế ivà imọi ikhoản ithu inhập iphát isinh. iHạn ichế icủa ichính isách

ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ihiện inay ilà ichưa ixác iđịnh irõ itiêu ithức ixác iđịnh iđối

itượng icư itrú ilà idoanh inghiệp iViệt iNam ivà idoanh inghiệp inước ingoài, idoanh

inghiệp iViệt iNam iđầu itư ira inước ingoài.

Phạm ivi iáp idụng ithuế ithu inhập idoanh inghiệp icòn ichưa ibao iquát ihết imọi

idoanh inghiệp

- iCác ikhoản ichi iphí iđược itrừ ikhi ixác iđịnh ithu inhập ichịu ithuế ithu inhập

ihao iở iViệt iNam iquá iphức itạp, icác itài isản iđược iphân inhóm ithành irất inhiều

iloại ivới icác ichu ikỳ ituổi ithọ ikhác inhau.

Đối ivới ichi iphí ikhấu ihao itài isản icố iđịnh: iCác iquy iđịnh ivề ichi iphí ikhấu

- iThuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

igiảm imức ithuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp inhằm inâng icao itính icạnh

itranh ivề ithuế. iLuật ihỗ itrợ idoanh inghiệp inhỏ ivà ivừa iđã iquy iđịnh iáp idụng imức

ithuế isuất ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ithấp icho idoanh inghiệp isiêu inhỏ ivà

idoanh inghiệp inhỏ ivà ivừa. iDo ivậy icần isửa iđổi iluật ithuế ithuế ithu inhập idoanh

inghiệp iđể iphù ihợp ivới ibối icảnh ihiện itại ivà iđể iphù ihợp ivới iLuật ihỗ itrợ idoanh

inghiệp inhỏ ivà ivừa.

Trong ibối icảnh ihội inhập ikinh itế iquốc itế, icác inước iluôn icó ixu ihướng

- iVề iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i

inguồn ithu ingân isách inhà inước.

+ iMức iưu iđãi icao, idiện iưu iđãi icòn ikhá irộng ivà idàn itrải ilàm isuy igiảm

inguồn ilực iđầu itư ivào icác ilĩnh ivực, iđịa ibàn imà iNhà inước ikhuyến ikhích icòn ihạn ichế.

+ iTác iđộng icủa iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđối ivới iviệc iphân ibổ

inghiệp iFDI, icác idoanh inghiệp iViệt iNam iít iđược ihưởng ilợi iưu iđãi ithuế.

48

+ iƯu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ichủ iyếu iđưa ilại ilợi iích icho idoanh

icác idự ián iđầu itư ingắn ihạn ithay ivì iđầu itư idài ihạn.

+ iChính isách iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp icó ixu ihướng ithu ihút

iphức itạp, iliên iquan iđến inhiều ithủ itục ihành ichính.

+ iViệc ithực ithi ichính isách iưu iđãi ithuế ithu inhập idoanh inghiệp icòn ikhá

ivà imục itiêu ikhác inhau iđối ivới itừng iloại iưu iđãi inhư ikhuyến ikhích isử idụng

inguồn ivốn, isử idụng inhiều ilao iđộng, isử idụng inguồn itài inguyên, ichuyển igiao

icông inghệ inên iđôi ikhi icòn isự ixung iđột ilẫn inhau.

+ iDo ichính isách ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iđặt iquá inhiều itham ivọng

ithức iưu iđãi ikém ihiệu iquả inhất.

+ iƯu iđãi ivề imiễn, igiảm ithuế ivà ithuế isuất igiảm inằm itrong isố icác ihình

icho iphép icác idoanh inghiệp ihoạt iđộng iở icác ilĩnh ivực iđược ikhuyến ikhích iđầu

itư isẽ iáp idụng imức ithuế isuất igiảm ilà i10% ivà i20%.

+ iChính isách ithuế ithu inhập idoanh inghiệp ihiện ihành iở iViệt iNam icòn

iChống ichuyển ilợi inhuận ilà iviệc imà icơ iquan ithuế, icơ iquan inhà inước

icó ithẩm iquyền icủa imột iquốc igia ihoặc icủa inhiều iquốc igia iphối ihợp ithực ihiện

icác ibiện ipháp inhằm iphát ihiện, ingăn ingừa ihoặc ikiểm isoát ihành ivi ichuyển ilợi

inhuận ikhông iđúng iquy iđịnh icủa ipháp iluật icủa icác icông ity iđa iquốc igia, icác

itập iđoàn ihoặc icác icông ity ihoạt iđộng itheo imô ihình icông ity imẹ i- icon. iTrọng

itâm icủa ihoạt iđộng ichống ichuyển ilợi inhuận ilà ilàm itốt icông itác ikiểm isoát

ichuyển igiá. iTuy inhiên itrong ithực itiễn ithì ivấn iđề inày ivẫn ibộc ilộ imột isố ihạn

ichế, itồn itại.

- iVề ichuyển igiá i

b, iBất icập

ihệ ithống ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iở iViệt iNam icòn itồn itại imột

isố ivấn iđề ibất icập icơ ibản isau: i

Nguyên inhân idẫn iđến inhững ihạn ichế ikể itrên ilà ido itrong ithời igian iqua,

inăng ilực icạnh itranh icủa icác idoanh inghiệp itrong inước icòn inhiều ihạn ichế. i

49

- iDo inền ikinh itế iViệt iNam icòn iyếu icả ivề itrình iđộ isản ixuất, iquản ilý ivà

inghiệm icủa inhiều inước icho ithấy, iquá itrình ihoàn ichỉnh ihệ ithống ipháp iluật ivà

icơ ichế iphải iđược iđi itrước itiến itrình imở icửa ivà ihội inhập inhưng iở iViệt iNam

iđôi ikhi icho ithấy isự ichậm itrễ inhất iđịnh itrong iviệc ihoàn ithiện icơ ichế.

- iDo ihệ ithống ipháp ilý ivà icơ ichế ichưa ihoàn ichỉnh, iđồng ibộ. iKinh

icán ibộ ithuế icòn ihạn ichế.

- iDo inăng ilực ivà itổ ichức ibộ imáy iquản ilý ithu ithuế icũng inhư itrình iđộ

2.2. iThực itiễn iáp idụng ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iở

itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín, iThành iphố iHà iNội

2.2.1. iKhái iquát iđặc iđiểm itự inhiên, ikinh itế i- ixã ihội icủa ihuyện

iThường iTín iảnh ihưởng iđến ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i

2.2.1.1. i iVị itrí iđịa ilý ivà iđiều ikiện itự inhiên i

idiện itích i127,7 ikm², idân isố i254.702 ingười i(tính iđến i01/4/2019), iđa isố ilà

ingười idân itộc iKinh. iVề itôn igiáo ichủ iyếu ilà iPhật igiáo, iThiên iChúa igiáo, iTin

ilành. iHuyện iThường iTín icó i29 iđơn ivị ihành ichính icấp ixã itrực ithuộc, ibao

igồm ithị itrấn iThường iTín ivà i28 ixã. iĐất iđai iđa iphần idiện itích iđất iđai ilà iđồng

ibằng iđược ibồi iđắp ibởi ihai i2 idòng isông ichính ilà isông iHồng ivà isông iNhuệ.

iPhía iđông igiáp icác ixã iMễ iSở, iThắng iLợi icủa ihuyện iVăn iGiang ivà igiáp icác

ixã iTân iChâu, iTứ iDân, iHàm iTử, iDạ iTrạch, iBình iMinh icủa ihuyện iKhoái

iChâu, itỉnh iHưng iYên ivới ingăn icách itự inhiên ilà isông iHồng. iPhía inam igiáp

ihuyện iPhú iXuyên; iPhía itây igiáp ihuyện iThanh iOai; iPhía ibắc igiáp ihuyện

iThanh iTrì.

Thường iTín ilà ihuyện ingoại ithành iphía iNam icủa iThủ iđô iHà iNội, ivới

ituyến iđường ibộ ichạy idọc ihuyện ilà iquốc ilộ i1A idài i17,2 ikm ivà iđường icao itốc

iPháp iVân i- iCầu iGiẽ idài i17 ikm iđến icầu iVạn iĐiểm iđoạn igiao icắt ivới iđường

i429 i(73 icũ); iChạy ingang ihuyện ilà ituyến iđường itỉnh ilộ i427 i(đường i71 icũ) itừ

idốc iVân iLa i(xã iHồng iVân) iqua icầu ivượt iKhê iHồi itrên ituyến iđường icao itốc

iPháp iVân i- iCầu iGiẽ iđến ithị itrấn iThường iTín icắt ivới ituyến iđường isắt iBắc

50

Huyện iThường iTín icó ihệ ithống iđường igiao ithông ithuận ilợi ivới ihai

iNam isang iphía itây ihuyện ivà ikết ithúc iở ihuyện iThanh iOai. iTỉnh ilộ i429 i(73

icũ) itừ ithị itrấn iPhú iMinh i(huyện iPhú iXuyên) iqua igầm icầu ivượt iVạn iĐiểm

iđến ingã i3 iĐỗ iXá igiao ivới iquốc ilộ i1A icũ; iTiếp itheo ilà iđoạn iđường i429 itừ

ingã iba iTía icắt ituyến iđường isắt iBắc iNam ichạy ivào iĐồng iQuan. iDự ikiến isẽ

ixây icầu iMễ iSở inối ivới ihuyện iVăn iGiang icủa itỉnh iHưng iYên.

iThường iTín, iga iChợ iTía ivà iga iVạn iĐiểm i(tên ikhác ilà iga iĐỗ iXá).

Huyện icó ituyến iđường isắt iBắc iNam ichạy iqua ivới i3 inhà iga ilà iga

isông iđi iTứ iDân, iKhoái iChâu, iPhố iNối ivà ithành iphố iHưng iYên.

Đường ithủy icó isông iHồng, ivới icảng iHồng iVân, icảng iVạn iĐiểm. iQua

iThái inằm iở iphía ibắc ihuyện, igiáp iranh ivới ixã iLiên iNinh icủa ihuyện iThanh

iTrì.

Hiện inay, ihuyện iThường iTín iđang iđầu itư ixây idựng ikhu iđô ithị iDuyên

2.2.1.2. i iĐặc iđiểm ikinh itế, ivăn ihóa i- ixã ihội i

a, iĐặc iđiểm ikinh itế:

inghiệp, itiểu ithủ icông inghiệp, ixây idựng; iDịch ivụ ivà ithương imại; iGiảm itỷ

itrọng iNông inghiệp itrong iđó: iCông inghiệp i– itiểu ithủ icông inghiệp i– ixây idựng

ichiếm i57,33% i(năm i2015 ichiếm i54,5%); iThương imại ivà idịch ivụ ichiếm

i38,23% i(năm i2015 ichiếm i34,5%); i iNông inghiệp ichiếm i4,44% i(năm i2015

ichiếm

i11%).

iThu

inhập

ibình

iquân

iđầu

ingười

iước

iđạt

i54

itriệu

iđồng/người/năm.

Cơ icấu ikinh itế ichuyển idịch icủa ihuyện itheo ihướng ităng itỷ itrọng icông

igiai iđoạn i2015 i– i2019 iước iđạt i72.098 itỷ iđồng; inăm i2019 iđạt ikhoảng i18.543

itỷ iđồng, itốc iđộ ităng ibình iquân iđạt i15%/năm. iHoàn ithành ixây idựng ivà iđưa

ivào ihoạt iđộng icụm icông inghiệp iVăn iTự ivới idiện itích i7,75 iha, inâng itổng isố

icụm icông inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện ilên i11 icụm. iToàn ihuyện icó i48 ilàng

51

- iCông inghiệp i– itiểu ithủ icông inghiệp i– ixây idựng: iTổng igiá itrị isản ixuất

inghề itruyền ithống iđược iThành iphố icông inhận; icó i06 ithương ihiệu ilàng inghề;

i03 ilàng inghề ixây idựng inhãn ihiệu itập ithể; i36 iđơn ivị iđược ihỗ itrợ itham igia icác

ihội ichợ itrong ivà ingoài inước; i3.400 ilao iđộng iđược iđào itạo ingắn ihạn iđể inhân

icây ivà inâng icao itay inghề; iToàn ihuyện icó itrên i1.000 idoanh inghiệp, ihàng ivạn

ihộ isản ixuất ikinh idoanh itrong ilĩnh ivực icông inghiệp, itiểu ithủ icông inghiệp.

idịch ivụ iước ithực ihiện itrong igiai iđoạn i2015 i– i2019 ilà i46.099 itỷ iđồng, inăm

i2019 iđạt ikhoảng i12.074 itỷ iđồng, itốc iđộ ităng ibình iquân iđạt i15,4%/năm. iToàn

ihuyện icó i02 isiêu ithị ivà i21 ichợ, ihàng itrăm icửa ihàng itiện iích iđảm ibảo icho

ihàng inghìn itiểu ithương ikinh idoanh iổn iđịnh, iđáp iứng inhu icầu itrao iđổi, imua

isắm icủa ingười idân.

- iLĩnh ivực iThương imại i– idịch ivụ: iTổng igiá itrị isản ixuất ithương imại,

igiai iđoạn i2015 i– i2019 ilà i7.500 itỷ iđồng, inăm i2019 igiá itrị isản ixuất itính itheo

igiá iso isánh iđạt ikhoảng i1.624 itỷ iđồng, itốc iđộ ităng ibình iquân ilà i2,8%/năm.

iCơ icấu inội ingành inông inghiệp itiếp itục ichuyển idịch itheo ihướng igiảm itỷ

itrọng itrồng itrọt, ităng itỷ itrọng ichăn inuôi ivà idịch ivụ inông inghiệp. iChú itrọng

iphát itriển inông inghiệp itheo ihướng ihàng ihóa, inông inghiệp isinh ithái, iứng

idụng icông inghệ, ikỹ ithuật itiên itiến igiúp inâng icao inăng isuất ivà iđảm ibảo ihiệu

iquả. iCác ivùng isản ixuất ichuyên icanh iđược ihình ithành icó igiá itrị ikinh itế icao,

igóp iphần ităng igiá itrị isản ixuất itrên imột iđơn ivị idiện itích icanh itác, inăm i2019

iước iđạt i145 itriệu iđồng/ha. iCác iHợp itác ixã itrên iđịa ibàn ihuyện ichuyển iđổi

itheo iLuật iHợp itác ixã inăm i2012, iđảm ibảo imột isố ikhâu idịch ivụ iphục ivụ icho

isản ixuất iđược ithực ihiện inghiêm itúc, ihiệu iquả, iduy itrì iổn iđịnh isản ixuất inông

inghiệp.

- iLĩnh ivực inông inghiệp: iTổng igiá itrị inông inghiệp iước ithực ihiện itrong

b, iĐặc iđiểm ivăn ihóa i- ixã ihội:

icư, itổ idân iphố itại i28 ixã ivà i1 ithị itrấn. iĐược ithừa ihưởng itruyền ithống ilịch isử

52

Huyện icó i126 ilàng icổ, ihiện ithời iđược iphân ithành i169 ithôn, icụm idân

ivăn ihóa iđặc isắc icủa ivùng iven iđô. iTrong icác icuộc iđấu itranh icủa idân itộc iViệt

iNam, ivùng iđất inày icó inhiều idấu iấn iđi ivào ilịch isử.

ivăn ihóa iĐông iSơn. iTình icờ, itrong iquá itrình isản ixuất ingười idân ixã iThắng

iLợi iđã itìm iđược inhững ihiện ivật igồm i21 irìu iđá iđược ichế itác ikhá itinh ixảo

itrong imột ingôi imộ ibên idòng isông iKim iNgưu. iCách iđó i3 ikm, ihọ iđào iđược

inhiều imộ ithuyền itương itự inhư icác ihiện ivật itại idi ichỉ ixã iChâu iCan ihuyện iPhú

iXuyên ichứa iđựng icác iđồ itùy itáng ibằng iđồng: imũ, ilá ichắn, igiáo, itên... iTất icả

iđã iđược iBảo itàng itỉnh iđưa ivề ibảo iquản ivà itrưng ibày.

Huyện iđã icó inhiều idi ichỉ ikhảo icổ ihọc icủa ithời iký iđồ iđá imới, ithời ikỳ

ira itrận ichiến i1285 icủa inhà iTrần idẫn iđến ichiến ithắng icuộc ixâm ilược iĐại iViệt

ilần ithứ ihai icủa inhà iNguyên. iHà iHồi inơi imở imàn ichiến ithắng igiặc iMãn

iThanh icủa ivua iQuang iTrung itrên iđường itiến iđánh ithành iThăng iLong.

Nhiều iđịa idanh iđã iđược isử isách ighi ilại inhư iChương iDương iĐộ, idiễn

itiến isĩ iqua icác iTriều iđại iphong ikiến, iThường iTín ilà ihuyện iđứng iở itốp iđầu ivề

icon isố iđăng ikhoa i{gần i70 ingười}. iNhiều idòng ihọ, inhiều igia iđình inối iđời iđỗ

iđạt, iđiển ihình ilà ihọ iVũ ilàng iBa iLăng ixã iDũng iTiến iđược icoi ilà iđất ihọc ivới

inhiều ingười ihọc irộng itài icao. iHọ iNgô iở iNghiêm iXá i(Nghiêm iXuyên) ivới i3

icha icon icùng iđỗ iđại ikhoa. iHọ iTừ iở ilàng iKhê iHồi ixã iHà iHồi iđược igọi ilà i"Họ

iTiến isĩ" ivì icó iđông ingười iđỗ ikhoa ibảng. iTiêu ibiểu ilà iGia iđình iNguyễn iPhi

iKhanh ilàng iNhị iKhê, icả icha ivà icon iđều iđỗ iThái iHọc iSinh inăm i1400 i(tương

iđương iTiến isĩ). iSau inày iNguyễn iTrãi ivới itài ivăn ivõ isong itoàn iđã icó icông ilớn

itrong iviệc igiúp iLê iLợi iđánh ithắng inhà iMinh. iSáu itrăm inăm isau ingày isinh

iNguyễn iTrãi iđược iUNESCO iđưa ivào idanh isách inhững inhân ivật ikiệt ixuất

inhất icủa ilịch isử inhân iloại ilà iDanh inhân ivăn ihoá ithế igiới.

Huyện ilà ivùng iđất ikhoa ibảng, itrong idanh isách ighi itên inhững ingười iđỗ

iViệt iNam ixếp ihạng igần i100 iđiểm, imột isố iđiểm iđược iđề inghị ixếp ihạng iđặc

ibiệt inhư: iChùa iĐậu ithuộc ixã iNguyễn iTrãi, inơi ilưu igiữ idi ihài itheo iphương

53

Trong ihệ ithống icác idi itích icổ, itoàn ihuyện icó i385 iđiểm iđược iNhà inước

ithức i"Tượng itáng" inhư icách igọi icủa iGS-TS iNguyễn iLân iCường; ichùa iMui

ixã iTô iHiệu, imột icụm ikiến itrúc icòn ikhá inguyên ibản icuối ithế ikỷ i14; iđền ithờ

iNguyễn iTrãi iở ilàng iNhị iKhê..Về idi isản ivăn ihóa iphi ivật ithể, ihuyện icòn ilưu

igiữ inhiều itục ingữ, idân ica iđịa iphương, icác isinh ihoạt ilễ ihội icác itích itrò icổ:

ikéo ilửa inấu icơm ithi iTừ iVân ixã iLê iLợi, icác icuộc ithi ivõ icổ itruyền, ihát itrống

iquân...

ivăn ihoá, ithực ithiện inếp isống ivăn iminh itrong inếp isống ixã ihội inhư icưới, itang,

ihội ihè, ivà icác ilễ ithức ikhác. iĐã icó i78% isố ihộ iđạt iGia iđình ivăn ihoá, i58 ilàng

iđạt idanh ihiệu iLàng ivăn ihoá, i58 icơ iquan, iđơn ivị idoanh inghiệp ivăn ihoá.

2.2.1.3. iTình ihình ikinh itế i- ixã ihội iảnh ihưởng iđến iviệc ithực ihiện ipháp

iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp i

Huyện iđã itriển ikhai iphong itrào itoàn idân iđoàn ikết ixây idựng iđời isống

icục ithuế iThường iTín inhận iđược isự iquan itâm igiúp iđỡ inhiệt itình itừ iphía icác

icấp ichính iquyền iđịa iphương itừ ixã iđến ihuyện, iđặc ibiệt ilà iỦy iban inhân idân

ihuyện iThường iTín. iBởi ithuế iluôn ilà ivấn iđề ihết isức inhạy icảm, iluôn ilà imặt

itrận inóng ibỏng, ilà ilĩnh ivực iquan itrọng inhất icủa inền itài ichính iquốc igia icũng

inhư iđối ivới itừng iđịa iphương inên iviệc ithực ihiện icũng ikhông iđơn igiản. iBên

icạnh isự inỗ ilực icủa icác icán ibộ ingành ithuế iphải ikể iđến isự iđồng ihành iđịnh

ihướng ithực ihiện icủa iỦy iban inhân idân ihuyện iThường iTín. iViệc ithực ihiện

iLuật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín icòn ivướng

inhiều ikhó ikhăn. iĐặc ibiệt itrong ithời ikỳ ihậu ikhủng ihoảng ikinh itế ikhi ihoạt

iđộng isản ixuất ikinh idoanh icủa idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín

iphải iđối imặt ivới inhiều ikhó ikhăn ithách ithức: igiá icả inguyên, inhiên ivật iliệu

iđầu ivào ităng icao; ilạm iphát, ilãi isuất ingân ihàng iở imức icao; isản ixuất ikinh

idoanh ibị iđình itrệ; ihàng ihóa isản ixuất ira ikhông itiêu ithụ iđược, ilượng ihàng itồn

ikho ilớn; isức imua igiảm; ikhả inăng icạnh itranh icác imặt ihàng isản ixuất ira icòn

ithấp; icơ isở isản ixuất ikinh idoanh icòn ilạc ihậu…

54

Trong iquá itrình iáp idụng ipháp iluật ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iChi

idoanh inghiệp ivề icông inghệ, inguồn inhân ilực, inguồn ivốn ivay, icác igiải ipháp

ihỗ itrợ idoanh inghiệp, igiải ipháp itháo igỡ ikhó ikhăn icho isản ixuất ikinh idoanh,

ihỗ itrợ ithị itrường iđược itriển ikhai ithực ihiện ikịp ithời… inhưng ihoạt iđộng isản

ixuất ikinh idoanh icủa icác idoanh. iBên icạnh inhững ikhó ikhăn inội itại itrong ihoạt

iđộng isản ixuất ikinh idoanh icủa idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn iThường iTín, inhững

ikhó ikhăn iphải ikể iđến itiếp inữa iđó ilà icác idoanh inghiệp icó ivốn iđầu itư inước

ingoài itrên iđịa ibàn ithực ihiện ihoạt iđộng ichuyển igiá iđể igiảm inghĩa ivụ ivề ithuế

ithu inhập idoanh inghiệp ilà ikhá ilớn i(các icông ity ithường ixuyên ikhai ilỗ ichiếm

ikhoảng i80% isố ilượng icác idoanh inghiệp icó ivốn iđầu itư inước ingoài itrên iđịa

ibàn) igây ithất ithu icho ingân isách inhà inước. iNgoài ira, iphần ilớn icác idoanh

inghiệp inằm irải irác itại icác ithôn, ixã igây ikhó ikhăn itrong iviệc ithực ihiện ituyên

itruyền icác ichính isách ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. i

Huyện iThường iTín icũng iđã icó inhiều igiải ipháp itháo igỡ ikhó ikhăn icho

ihở icho icác idoanh inghiệp ichây iỳ, ichậm inộp ithuế, ikéo idài ithời igian inộp ithuế,

igây ithất ithu icho ingân isách inhà inước. iCác idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện

iThường iTín ikhông ingừng igia ităng icả ivề isố ilượng ivà iquy imô ikèm itheo itrình

iđộ itrốn ithuế isửa ichữa ihóa iđơn, ichứng itừ ingày icàng itinh ivi ikhi isố ilượng icán

ibộ ithuế icó ihạn, itrình iđộ ikinh inghiệm iquản ilý icòn inon itrẻ ilà imột itrong inhững

ikhó ikhăn ivà icũng ilà inguyên inhân idẫn iđến itiêu icực itrong itrong iquá itrình iáp

idụng ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín.

iĐể iđảm ibảo iổn iđịnh isố ithu ingân isách icho iNhà inước imà ivẫn itạo iđiều ikiện itối

iđa icho isự iphát itriển icủa icác idoanh inghiệp ithì inhững ikhó ikhăn inày ithực isự ilà

ithách ithức iđối ivới icơ iquan ithuế ivà idoanh inghiệp inộp ithuế iđòi ihỏi iphải icó isự

iphối ikết ihợp ihài ihòa icủa iNhà inước itrong ihoạch iđịnh ichính isách ithuế ithu

inhập idoanh inghiệp, icơ iquan ithuế itrong icác ibiện ipháp itích icực itrong iviệc

ingăn ichặn, iphòng ingừa, ihạn ichế ithất ithu ingân isách inhà inước ivà iý ithức ichấp

ihành ichính isách ithuế icủa idoanh inghiệp inộp ithuế.

55

Bên icạnh iđó icơ isở ivật ichất iyếu ikém icùng ivới ichế iđộ ihậu ikiểm ilà ikẻ

2.2.2. iTình ihình ithực ihiện ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp

itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín

2.2.2.1. i iThuận ilợi i

i786,753 itỷ iđồng. iCùng ivới isự ităng itrưởng ivề ikinh itế, isố ilượng iđối itượng inộp

ithuế itrên iđịa ibàn ihuyện icũng iphát itriển inhanh ichóng icả ivề isố ilượng ivà ichất

ilượng, iđặc ibiệt ilà ivới ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. iThể ihiện iqua isố idoanh

inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện ingày icàng ităng, iquy imô ihoạt iđộng icủa icác idoanh

inghiệp ingày icàng imở irộng: iTổng isố idoanh inghiệp inăm i2019 itrên iđịa ibàn

ihuyện ilên itới ihơn i1000 idoanh inghiệp.

Năm i2019 itổng ithu ingân isách itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín iđạt

icục ithuế ihuyện iThường iTín inhận iđược isự iquan itâm igiúp iđỡ ihết isức inhiệt

itình itừ iphía icác icấp ichính iquyền, iban ingành iđịa iphương ivà iđặc ibiệt ilà icủa

iỦy iban inhân idân ihuyện iThường iTín. iNgoài ira, isự iphối ihợp igiữa icác icơ iquan

ichức inăng icó iliên iquan inhư: iCông ian ihuyện; iQuản ilý ithị itrường; iPhòng ikinh

itế ihuyện… iCác iban ingành iđoàn ithể inhư iỦy iban iMặt itrận itổ iquốc icùng icác

itổ ichức ithành iviên, iTrung itâm ithông itin ivăn ihóa ithể ithao iđã ivào icuộc ihỗ itrợ

icông itác ituyên itruyền ivận iđộng icũng ilà imột itrong inhững iđiều ikiện ithuận ilợi

itrong iquá itrình ithực ihiện ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn

ihuyện iThường iTín, igiúp icho icông itác iquản ilý ithu ithuế iđược idễ idàng, ikiểm

isoát iđược icác idoanh inghiệp ibỏ itrốn, icác idoanh inghiệp ingừng ikinh idoanh.

Trong iquá itrình ithực ihiện ipháp iluật ithuế ithu inhập idoanh inghiệp iChi

2.2.2.2. i iKhó ikhăn

inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín icòn inhiều ivướng imặc ikhó

ikhăn, itình ihình ikinh itế ibất iổn itrong inhiều inăm ikéo itheo iđó ilà isự iảnh ihưởng

ilớn itới ihoạt iđộng isản ixuất ikinh idoanh, ibiến iđộng ivề isố ilượng idoanh inghiệp

itrên iđịa ibàn, idoanh ithu ikhông iổn iđịnh. iTrong ikhi iđó, iđể ihoàn ithành inhiệm

ivụ ithu ithuế icuối inăm ilà iđiều ikhông ihề idễ, ichi icục ithuế iphải iluôn itheo idõi

ichặt ichẽ ichế iđộ ithu ingân isách, iđánh igiá, iphân itích icụ ithể itừng iđịa ibàn ivà ikhu

ivực iqua iđó ixác iđịnh iđược icác inguồn ithu icòn itiềm inăng. i

56

Ngoài inhững ithuận ilợi ikể itrên ithì iviệc ithực ihiện iPháp iluật ithuế ithu

ido itình ihình ithời itiết ithay iđổi ibất ithường, ibệnh idịch iảnh ihưởng iđến isản ixuất,

ikinh idoanh ivà iđời isống ingười idân. iBên icạnh iđó, itình itrạng itrốn ithuế, iné

ithuế, ichuyển igiá, ichuyển ilợi inhuận ikhá iphức itạp, iđặc ibiệt ilà icác igiao idịch

iliên ikết, imặc idù icơ iquan ithuế icó isự ilỗ ilực irất inhiều isong icơ ichế ichính isách

ichưa iđược ithực isự ihoàn ithiện, ichưa iphù ihợp ivới ithực itế ivì ivậy icó iảnh ihưởng

iđến icông itác iquản ilý ithu ithuế ithu inhập idoanh inghiệp. i

Công itác iquản ilý ithuế ihiện ivẫn icòn inhiều ikhó ikhăn, ihạn ichế inhất iđịnh

ikể iđến iđó ilà itình itrạng ikhiếu inại itrong iquản ilý ithuế iđã ixảy ira iở imột isố iđơn

ivị icủa ichi icục, iđiều inày icó inhiều inguyên inhân ikhác inhau, itrong iđó icó icả

inguyên inhân ichủ iquan, ido icách ithức ixử ilý icủa icơ iquan ithuế ikhông ichắc

ichắn, inhất ilà itrong iviệc ithanh itra, ikết iluận ithanh itra ichưa iđược ichặt ichẽ.

Bên icạnh iđó, inhững iyếu itố iảnh ihưởng iđến icông itác iquản ilý ithuế icó ithể

2.2.3. iMột isố ikết iquả ivà ihạn ichế itrong iquá itrình ithực ihiện ipháp iluật

ivề ithuế ithu inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín

ithu inhập idoanh inghiệp itrên iđịa ibàn ihuyện iThường iTín

2.2.3.1. i iKết iquả iđạt iđược itrong iquá itrình ithực ihiện ipháp iluật ivề ithuế

a, iVề ithu iNgân isách inhà inước:

inhập idoanh inghiệp ichiếm itỷ itrọng ingày icàng ităng itrên itổng isố ithu ithuế, iphí

ivà ilệ iphí icủa itoàn ihuyện. iSố ithu ingân isách icủa ihuyện iThường iTín iđạt itốc iđộ

Trong i5 inăm itrở ilại iđây itừ inăm i2016 iđến i2019, isố ithuế ithu itừ iThuế ithu

tăng trưởng số thu trung bình vào khoảng 128,38%/năm. Trong đó, số thu ngân

sách thuế thu nhập doanh nghiệp của huyện Thường Tín qua các năm cụ thể

như sau:

Bảng 2.1: Kết quả thu thuế Thu nhập doanh nghiệp trên tổng nguồn thu

ngân sách trên địa bàn huyện Thường Tín từ năm 2015 - 2019.

Năm Số thuế TNDN (triệu đồng) Tổng thu thuế, phí, lệ phí (triệu đồng) Tỷ trọng thuế TNDN trên tổng thu thuế, phí, lệ phí (%)

57

2015 30.280 258.878 11,7

2016 2017 2018 2019 92.165 149.372 412.312 227,700 405.047 388.026 573.343 786.753 22,75 38,5 71,97 28,97

Nguồn: Chi Cục thuế huyện Thường Tín

b, Về lĩnh vực kinh tế:

Việc thực hiện thuế thu nhập doanh nghiệp đã tạo điều kiện góp phần

thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển mạnh mẽ, điều tiết được kinh tế chung

trong toàn huyện, đẩy mạnh việc xuất khẩu, cải thiện môi trường kinh doanh

và từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh của cộng đồng hơn 1000 doanh

nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín.

c, Công tác tổng hợp nghiệp vụ, kê khai kế toán thuế và tin học:

- Công tác lập và giao dự toán

Căn cứ vào kế hoạch năm, kế hoạch quý, kế hoạch hàng tháng và nhiệm

vụ trọng tâm của Cục Thuế giao, tiến độ tình hình thực thu ngân sách và các

mặt công tác để giao dự toán hàng tháng, hàng quý và đề ra những nhiệm vụ

trọng tâm tham mưu với lãnh đạo giao cho Đội thuế thực hiện. Hết mỗi tháng,

quý tổng hợp báo cáo đánh giá so sánh với kế hoạch được giao để làm căn cứ

bình xét thi đua hàng quý và năm.

- Công tác kê khai kế toán thuế

Công tác kê khai kế toán thuế luôn được Chi Cục thuế chú trọng, đặc biệt

trong năm 2018 đã đạt được những kết quả như sau:

+ Công tác quản lý đối tượng nộp thuế: Tổng quản lý khu vực Doanh nghiệp

tính đến tháng 12/2018 Chi cục quản lý 1.629 doanh nghiệp. Trong đó Doanh

nghiệp nhà nước 07, Công ty cổ phần 453, Công ty Trách nhiệm hữu hạn 1.103,

Doanh nghiệp tư nhân 24, Hợp tác xã 31, Doanh nghiệp vàng bạc 11. [8]

+ Công tác cấp Mã số thuế: Trong năm thực hiện cấp mã đúng quy trình

nghiệp vụ, kết quả Số Doanh nghiệp cấp mới do Cục chuyển về là 259; cấp mã

58

số thuế thu nhập cá nhân là 8.510 mã; Đóng cửa mã số thuế là 23 trường hợp

tổ chức doanh nghiệp; Chuyển địa điểm kinh doanh là 69 (đơn vị chuyển đến:

47 và 22 đơn vị chuyển đi); Thay đổi thông tin là 169 Đơn vị; Khôi phục là 29

đơn vị; Tạm nghỉ kinh doanh 2.006 đơn vị; Ngừng (bỏ trốn mất tích) là 80

doanh nghiệp; Chờ làm thủ tục giải thể 47 doanh nghiệp; Không chấp nhận

khôi phục: 01 đơn vị [8].

Vận động các doanh nghiệp thực hiện kê khai qua mạng và nộp thuế điện

tử đạt 99% do vậy việc cập nhật các thông tin trên tờ khai đã được giảm thiểu

về thời gian, chi phí, nhân lực, ít sai sót cho người nộp thuế và cơ quan thuế

trong kê khai thuế, nộp thuế.

+ Hàng tháng định kỳ gửi thư nhắc nộp các loại hồ sơ khai thuế, gửi

thông báo nộp chậm hồ sơ khai thuế, chậm quyết toán thuế đến các doanh

nghiệp theo quy định.

Kết quả nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp tính đến

31/12/2018: 1.465 đơn vị phải nộp; đã nộp 1.418 đạt 99% trong đó 47 đơn vị

bỏ địa chỉ kinh doanh; không nộp là 1 đơn vị chiếm 0,1% trên số phải nộp.

d, Công tác kiểm tra thuế:

Thực hiện xây dựng kế hoạch kiểm tra, chủ động đẩy mạnh công tác

kiểm tra thuế theo quy trình, áp dụng các ứng dụng kiểm tra thuế để nâng cao

chất lượng, hiệu quả. Tập trung kiểm tra theo rủi do có dấu hiệu sai phạm đối

với gói dữ liệu điện tử, thực hiện đối chiếu thông tin và điều chỉnh các thông

tin đối với doanh nghiệp.

Giao kế hoạch cho từng cán bộ đội kiểm tra thuế đôn đốc quyết liệt các

doanh nghiệp thực hiện kê khai qua mạng và đăng ký nộp thuế điện tử phấn

đấu hoàn thành kế hoạch Cục thuế giao trên cả 3 tiêu chí.

Thực hiện kiểm tra điện tử gói dữ liệu có dấu hiệu khai sai trên hồ sơ

khai thuế của Cục thuế Thành phố Hà Nội chuyển về. Thường xuyên đôn đốc

59

các doanh nghiệp nộp đầy đủ các hồ sơ khai thuế tháng, quý, năm và thực hiện

đôn đốc các khoản thuế phát sinh, các khoản nợ sau kiểm tra kết quả đã có

những chuyển biến tích cực và góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.

e, Công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế:

Công tác tuyên truyền, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho Người nộp thuế trong

những năm qua tiếp tục được đổi mới, hiệu quả. Chi cục Thuế đã chủ động triển

khai nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú, hỗ trợ tối đa, tạo mọi

điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế. Chi cục Thuế tiếp tục kiện toàn và

phát huy hoạt động hiệu quả của bộ phận “một cửa” tại cơ quan thuế, để góp phần

nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế của người nộp thuế, tạo thuận lợi cho

người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước, đặc biệt trong

năm 2018 công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế kết quả đáng ghi nhận

sau:

- Về công tác hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người nộp

thuế: Chi cục đã thực hiện hỗ trợ trả lời trực tiếp tại cơ quan thuế cho 132 lượt

người nộp thuế; 218 cuộc điện thoại gọi hỏi về chính sách thuế; trả lời bằng

văn bản đối với 02 công văn hỏi của người nộp thuế. Đặc biệt trong tháng

3/2018, Chi cục đã tổ chức thành công “Tháng đồng hành cùng người nộp thuế

thực hiện quyết toán thuế năm 2017” được doanh nghiệp, người nộp thuế ghi

nhận, đánh giá cao. Tổ chức thành công 02 hội nghị tập huấn cho 444 người

nộp thuế; Tổ chức 01 cuộc đối thoại về chính sách thuế cho 361 lượt người

tham dự.

- Về công tác tuyên truyền: Chi cục đã phối hợp với Trung tâm thông tin

văn hóa thể thao thực hiện 210 buổi phát thanh, truyền thanh; Cung cấp trực

tiếp 851 công văn hướng dẫn chính sách thuê, tờ rơi: 4.100 văn bản cho người

nộp thuế; Gửi qua thư điện tử những nội dung chính sách thuế mới, các thủ tục

hành chính thuế: 5.931 lượt.

60

f, Công tác cải cách thủ tục hành chính:

Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 19/2017/NQ-CP của Chính phủ, chỉ

đạo của Bộ Tài chính, Cục thuế, Chi cục đã quán triệt đến toàn thể cán bộ công

chức thực hiện và rà soát lại toàn bộ các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực của

đội đề ra các biện pháp, giải pháp để cắt bỏ các thủ tục không cần thiết tạo điều

kiện tối đa cho người nộp thuế.

Chi cục thuế đã tổ chức quán triệt nội dung, yêu cầu của việc thực hiện

thủ tục đến từng cán bộ, công chức thuế. Do đó, mọi cán bộ, công chức thuế

khi tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính thuế của người nộp thuế phải

thực hiện đúng các quy định, tuyệt đối không được yêu cầu người nộp thuế nộp

thêm bất cứ một loại hồ sơ, giấy tờ nào hoặc thực hiện quy định khác so với thủ

tục hành chính đã được công bố. Công khai tại bộ phận một cửa số điện thoại của

Chi cục Trưởng, của lãnh đạo phụ trách bộ phận một cửa, phụ trách công tác hoàn

thuế, số điện thoại của đường dây nóng, địa chỉ hộp thư điện tử của Chi cục thuế.

Các mặt công tác khác được thực hiện theo đúng chương trình công tác

đã đề ra, đảm bảo tốt cho việc thực hiện nhiệm vụ thu Ngân sách được giao.

g, Công tác ứng dụng Công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý thuế

tại Chi cục:

Trong những năm qua, Chi cục Thuế huyện Thường Tín liên tục đẩy

mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các khâu quản lý, trên cơ sở đó giúp

thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính. Chi cục Thuế đã chú trọng vào việc

đầu tư phát triển ứng dụng công nghệ thông tin theo sát yêu cầu, quy trình,

nghiệp vụ quản lý thuế, từng bước đáp ứng yêu cầu quản lý số lượng người nộp

thuế tăng nhanh, cùng các yêu cầu về cải cách và hiện đại hóa quản lý thuế.

Triển khai thực hiện tốt chương trình quản lý thuế tập trung theo chỉ đạo

của Phòng tin học Cục Thuế, Cục công nghệ thông tin, thực hiện hỗ trợ, cài đặt,

nâng cấp kịp thời các ứng dụng, phân quyền cho người sử dụng, rà soát chuẩn

61

hóa các dữ liệu để khóa sổ kịp thời đúng quy định.

Thực hiện tốt công tác quản lý hệ thống mạng và kịp thời sửa chữa các

thiết bị tin học phục vụ tốt cho công tác chuyên môn của các Đội thuế.

Triển khai thực hiện tốt chương trình quản lý thuế tập trung, thực hiện

hỗ trợ, cài đặt, nâng cấp kịp thời các ứng dụng quản lý thuế theo đúng sự chỉ

đạo của ngành. Vận hành hệ thống mạng chạy thông suốt phục vụ tốt cho công

tác chuyên môn.

h, Công tác xử lý nợ thuế tại Chi cục:

Tình trạng nợ đọng thuế đã được quan tâm xử lý, tuy nhiên tình hình còn

khá phức tạp. Theo số liệu có được về tình hình kết quả thu nợ trên địa bàn

huyện Thường Tín tính đến 31/12/2018 đạt 15.914 triệu đồng/54.999 triệu đồng

đạt 29%, trong đó bằng biện pháp quản lý nợ là 14.841 triệu đồng, bằng biện

pháp cưỡng chế nợ thuế là 1.073 triệu đồng.

Nguyên nhân thu nợ thấp là do chi cục đã thực hiện cưỡng chế nợ thuế 39

đơn vị bằng biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng nhưng không

có khả năng thu hồi nợ, số nợ 37.079 triệu đồng/56.700 triệu đồng chiến 65% nợ

có khả năng thu trên toàn khu vực doanh nghiệp. Tình hình nợ đọng thuế trên địa

bàn đang ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả thu ngân sách chung của huyện Thường

Tín.

2.2.3.1. Những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện pháp luật về

thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong quá trình thực hiện pháp luật

thuế thu nhập doanh nghiệp tại huyện Thường Tín vẫn còn một số tồn tại, hạn chế

sau:

a, Đối với hệ thống thuế:

Các nội dụng quy định của Luật thuế thu nhập nhập doanh nghiệp hiện

tại vẫn còn phức tạp, nhiều nội dung giữa các văn bản còn mâu thuẫn, chồng

62

chéo nhau, chưa có được sự đồng bộ.

Thủ tục hành chính trong công tác Thu - nộp thuế còn rườm rà gây khó

khăn cho các doanh nghiệp tham gia nộp thuế. Hiện nay, vẫn chưa có quy định

nào quy định rõ ràng trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, các cơ

quan, các đơn vị có liên đến công tác thu, nộp thuế.

b, Đối với người nộp thuế thu nhập doanh nghiệp:

Trình độ hiểu biết và ý thức chập hành pháp luật về thuế thu nhập doanh

nghiệp của người tham gia nộp thuế còn rất nhiều hạn chế. Một số các doanh

nghiệp cố tình gian lận, khai man, trốn thuế hoặc cố tình chây ỳ trong việc nộp

thuế gây khó khăn cho cơ quan thuế.

Các doanh nghiệp thường xuyên thay đổi kế toán, chính vì điều đó đã

gây nên hệ quả là hay xảy ra việc kế toán các doanh nghiệp nộp thuế nhầm mục

lục ngân sách.

Số lượng người nộp thuế tăng nhanh trong những năm gần đây và thường

xuyên biến động, chưa kể đến việc có nhiều doanh nghiệp tạm dừng, chấm dứt

kinh doanh không khai báo với cơ quan thuế gây khó khăn cho cơ quan thuế

trong công tác quản lý thu thuế.

Một số doanh nghiệp cố ý lợi dụng các khe hở của pháp luật hiện hành,

đã tìm mọi thủ đoạn dưới mọi hình thức để gian lận thuế, trốn thuế, cố tình dây

dưa kéo dài thời gian, nợ thuế. Ngoài ra tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư

nước ngoài kê khai tài chính gian lận thuế rất tinh vi dưới hình thức chuyển

giá.

c, Đối với cơ quan thuế

Công tác tuyên truyền, hướng dẫn giải thích chính sách thuế đã được đẩy

mạnh tuy nhiên vẫn còn mang tính hình thức, chưa chú trọng nhiều vào nội

dung nâng cao tính tuân thủ tự nguyện, nâng cao hiểu biết pháp luật về thuế

cho người nộp thuế.

Công tác giao dự toán đã chi tiết đến từng cán bộ, từng đội thuế và gắn

63

tiến độ thực hiện với đánh giá thi đua theo tháng, quý, tuy nhiên còn một số cán

bộ do trình độ hiểu biết và thực thi chính sách thuế còn hạn chế chưa theo kịp

với yêu cầu quản lý hiện đại và yêu cầu cải cách hành chính trong quản lý thu

thuế. Thái độ và phong cách làm việc của cán bộ chưa thực sự quyết liệt, khách

quan, tận tụy, công tâm trong chỉ đạo việc thu nộp đối với người nộp thuế, ảnh

hưởng đến kết quả thực hiện dự toán hàng tháng, quý, năm.

d, Đối với công tác thanh tra, kiểm tra, kê khai kế toán thuế

Công tác thanh tra, kiểm tra, kê khai kế toán thuế đôi lúc còn thiếu khoa học,

dẫn đến hiệu quả thực hiện chưa cao, số lượng hồ sơ thanh tra còn tồn đọng lớn.

Kết quả kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế của Chi cục hoàn thành chỉ tiêu

nhiệm vụ do Cục thuế giao nhưng tỷ lệ các cuộc kiểm tra trên kế hoạch kiểm tra hàng

năm còn chưa cao, số thuế truy thu trên một cuộc kiểm tra chưa đạt yêu cầu.

Việc cập nhật dữ liệu kết quả kiểm tra trên ứng dụng thanh, kiểm tra còn

chưa kịp thời.

Dữ liệu khai thuế, thông tin của người nộp thuế đã từng bước được chuẩn

hóa, đảm bảo, phục vụ tốt trong công tác chỉ đạo, quản lý và điều hành. Tuy

nhiên vẫn còn có sự sai lệch giữa số đối tượng đang quản lý với số cấp mã, đối

tượng quản lý giữa cơ quan thống kê và cơ quan thuế.

Ngoài ra đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra, kê khai kế toán

thuế còn thiếu về nhân sự, hạn chế về năng lực, thụ động trong thực thi công

vụ cũng là một trong những trở lực có sự ảnh hưởng nhất định đến chất lượng

trong công việc.

e, Đối với các cơ quan chức năng có liên quan

Các cơ quan chức năng có liên quan như: công an, sở kế hoạch đầu tư,

ngân hàng đôi lúc thiếu sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với cơ quan thuế trong

việc cung cấp thông tin và áp dụng các biện pháp hỗ trợ để thu đầy đủ, kịp thời

64

số thuế thu nhập doanh nghiệp vào ngân sách nhà nước.

Tiểu kết chương 2

Hiện nay, đất nước ta đang trong quá trình hội nhập sâu rộng kinh tế quốc

tế, các doanh nghiệp thành lập mới hàng năm rất nhiều. Để phát triển đất nước,

ngân sách cần được bổ sung thường xuyên mà trong đó thuế là nguồn thu chủ

yếu. Để đóng góp vào ngân sách nhà nước, các doanh nghiệp phải đóng thuế

thu nhập doanh nghiệp.

Trong chương 2 tác giả đi vào phân tích cụ thể thực trạng Pháp luật về

thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam và thực tiễn áp dụng dụng pháp luật

thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội.

Bằng việc tập trung phân tích, đánh giá thực tiễn quá trình áp dụng pháp luật

về thuế Thu nhập doanh nghiệp hiện hành trên địa bàn huyện Thường Tín,

Thành phố Hà Nội trong khoảng 5 năm gần nhất. Qua đó, khẳng định những

kết quả đạt được trong quá trình áp dụng pháp luật về thuế Thu nhập doanh

nghiệp trên địa bàn huyện Thường Tín. Đồng thời tác giả đã phân tích những

tồn tại, hạn chế về mặt chính sách pháp luật thuế Thuế thu nhập doanh nghiệp

và việc tổ chức quản lý thu thuế của cơ quan quản lý thuế trên địa bàn làm cơ

sở định hướng cho việc đưa ra các quan điểm, giải pháp hoàn thiện và nâng cao

65

hiệu quả thực hiện pháp luật về Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Chương 3

YÊU CẦU, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ THUẾ THU

NHẬP DOANH NGHIỆP TỪ THỰC TIỄN HUYỆN THƯỜNG TÍN,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Yêu cầu hoàn thiện và thực hiện pháp luật về thuế thu nhập

doanh nghiệp

3.1.1. Yêu cầu hoàn thiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

Trong chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011 - 2020 đã được

Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 732/QĐ-TTg ngày 17 tháng

05 năm 2011. Yêu cầu chung về cải cách, hoàn thiện toàn bộ hệ thống thuế

trong đó có Thuế thu nhập doanh nghiệp đến năm 2020 và những năm tiếp theo

đó là:

- Thuế và phí phải là công cụ của Nhà nước góp phần quản lý, điều tiết

ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng nâng cao

chất lượng, hiệu quả, đảm bảo sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế.

- Chính sách thuế, phí phải đảm bảo bao quát được các nguồn thu trong

quá trình phát triển kinh tế, số thu từ thuế - phí phải là nguồn lực tài chính chủ

yếu để phục vụ sự nghiệp phát triển nền kinh tế nhanh, bền vững; Phục vụ

nhiệm vụ xóa đói giảm nghèo, góp phần đảm bảo công bằng xã hội, đảm bảo

nhiệm vụ an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội.

- Hệ thống chính sách thuế phải được xây dựng, hoàn thiện đảm bảo

minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện; Mở rộng cơ sở thuế để phát triển

nguồn thu, bao quát các nguồn thu mới phát sinh và cơ cấu lại theo hướng tăng

nguồn thu nội địa.

- Cải cách thuế theo hướng giảm dần tỷ lệ động viên, vừa đảm bảo động

viên hợp lý vào ngân sách nhà nước, vừa phát huy cao độ các nguồn lực, thúc

66

đẩy phát triển nhanh sức sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh và khả năng tích

tụ của doanh nghiệp. Thuế và phí phải đảm bảo nhu cầu chi tiêu của Ngân sách

nhà nước và dành một phần cho tích lũy.

- Về quản lý thuế phải từng bước đơn giản hóa các thủ tục hành chính,

quy trình nghiệp vụ quản lý của cơ quan thuế được công khai tạo thuận lợi cho

người nộp thuế thực hiện các nghĩa vụ về thuế. Không ngừng nâng cao hiệu

quả, bảo đảm quản lý chặt đối tượng nộp thuế, đối tượng chịu thuế; Nâng cao

mức độ tuân thủ thuế, đảm bảo công bằng và bình đẳng trong hoạt động sản

xuất kinh doanh trong môi trường cạnh tranh lành mạnh. Không ngừng nâng

cao chất lượng cán bộ quản lý thuế phù hợp với yêu cầu của công tác quản lý.

- Thuế thu nhập doanh nghiệp phải góp phần tạo thu ổn định cho Ngân

sách nhà nước. Khi số thu ngân sách tăng lên sẽ có tác dụng tạo nguồn lực tài

chính cần thiết để Nhà nước thực hiện tài trợ cho các chương tình tái cơ cấu

nền kinh tế. Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, thu từ hoạt động xuất

nhập khẩu có xu hướng giảm, vấn đề phải giải quyết là cần tăng thu nội địa để

đáp ứng nhu cầu chi tiêu ngày càng nhiều của Nhà nước, trong đó có các nội

dung chi gắn với tái cơ cấu nền kinh tế. Việc hoàn thiện chính sách thuế thu

nhập doanh nghiệp để tạo thu cho ngân sách nhà nước không chỉ tính đến trong

ngắn hạn mà phải tính đến cả dài hạn.

- Phải đảm bảo rõ ràng, công bằng, công khai, minh bạch của chính sách

thuế thu nhập doanh nghiệp nhằm khuyến khích đầu tư, góp phần thực hiện

mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế. Tính rõ ràng thể hiện ở chỗ các quy định trong

chính sách phải được diễn đạt một cách đơn giản, dễ hiểu, dễ áp dụng cho mọi

đối tượng. Tính công khai, minh bạch đảm bảo cho mọi người đều nắm bắt các

quy định chính sách, từ đó nâng cao tính tuân thu thuế, đồng thời củng cố lòng

tin của các chủ thể, khuyến khích các chủ thể gia tăng đầu tư, góp phần thực

hiện mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế.

- Phải đảm bảo tính thông lệ quốc tế của chính sách thuế thu nhập doanh

67

nghiệp. Trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện tại, khi Việt Nam đã là thanh

viên của các tổ chức trong khu vực và trên thế giới, việc hoàn thiện chính sách

thuế thu nhập doanh nghiệp phải đảm bảo phù hợp với các thông lệ quốc tế,

đáp ứng yêu cầu thực hiện các cam kết với các nước trong khu vực và với Tổ

chức thương mại thế giới.

- Phải đảm bảo tính phù hợp, khả thi trong áp dụng tại Việt Nam. Việc

xây dựng các quy phạm pháp luật phải tương thích với các văn bản pháp luật

liên quan, phù hợp với chính sách kinh tế - tài chính quốc gia, với những ngành

nghề lĩnh vực nằm trong chính sách ưu tiên phát triển thì thuế thu nhập doanh

nghiệp cũng cần có những quy định ưu đãi nhằm tạo động lực thúc đẩy phát

triển sản xuất, kinh doanh. Phải chú ý đến sự phù hợp trong công tác quản lý

kế toán và các văn bản pháp luật liên quan. Các quy định cần phải rõ ràng và

dễ hiểu, việc xây dựng phải tôn chỉ nguyên tác đảm bảo quyền của người nộp

thuế cũng như hạn chế hành vi vi phạm từ phía cơ quan thuế và người nộp thuế.

3.1.2. Yêu cầu thực hiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

Cũng theo Chiến lược cải cách hệ thống thuế 2011 – 2020, có thể nêu ra

các yêu cầu cần phải thực hiện tổng quát như sau:

- Điều chỉnh giảm mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp theo lộ trình phù

hợp nhằm thu hút đầu tư tạo điều kiện để doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính,

tăng tích lũy để đẩy mạnh đầu tư phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh.

- Đơn giản hóa thực hiện chính sách ưu đãi thuế theo hướng hẹp về lĩnh

vực, tiếp tục khuyến khích đầu tư vào các ngành sản xuất các sản phẩm có giá

trị gia tăng lớn, các ngành công nghiệp hỗ trợ, sử dụng công nghệ cao, công

nghệ sinh học, dịch vụ chất lượng cao, lĩnh vực xã hội hóa, vùng có điều kiện

kinh tế khó khăn và đặc biệt khó khăn.

- Bổ sung quy định về khoản chi phí được trừ và không được trừ khi xác

định thu nhập chịu thuế.

- Bổ sung các quy định để bao quát được các hoạt động kinh tế mới phát

68

sinh trong kinh tế thị trường hội nhập và phù hợp với thông lệ quốc tế như hoạt

động bán hàng đa cấp, thương mại điện tử, sự phát triển của các tập đoàn kinh

tế, hiện tượng vốn mỏng khi xác định chi phí, đặc biệt là chi phí lãi vay, điều

chuyển hoặc đánh giá lại tài sản khi tái cơ cấu doanh nghiệp, thỏa thuận trước

về giá của các doanh nghiệp liên kết.

3.2. Giải pháp hoàn thiện và thực hiện pháp luật về thuế thu nhập

doanh nghiệp

3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

3.2.1.1 Phạm vi áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp

Cần nghiên cứu bổ sung kịp thời các đối tượng nộp thuế mới. Cùng với

quá trình cải cách và phát triển, nhiều hoạt động kinh tế mới đã phát sinh và

được chấp nhận trong đời sống, có đóng góp ngày càng quan trọng cho phát

triển kinh tế xã hội. Đặc biệt là những hoạt động sản xuất kinh doanh, cung cấp

các dịch vụ dựa vào công nghệ cao hiện nay như hoạt động kinh doanh qua

mạng internet, qua hệ thống viễn thông, cung cấp dịch vụ không bị giới hạn bởi

các quy đinh về biên giới vùng lãnh thổ, khó kiểm soát. Trong khi đó các quy

định về thuế hiện hành chưa đề cập đến hoặc chưa có các quy định đầy đủ để

điều tiết, kiểm soát với những hoạt đồn này và như vậy sẽ dẫn tới những thất

thoát lớn trong công tác quản lý nguồn thu, tạo ra sự bất bình đẳng giữa các đối

tượng hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy, trong giai đoạn tới càn thiết phải

có những nghiên cứu cụ thể hơn để nhằm hoàn thiện chính sách vè thuế thu nhập

doanh nghiệp phù hợp với diễn biến và phát triển các ngành nghề mới trong nền

kinh tế. Việc mở rộng đối tượng chịu thuế sẽ góp phần bao quát nguồn thu, góp

phần tăng thu thuế thu nhập doanh nghiệp, làm tăng nguồn lực tài chính của Nhà

nước.

3.2.1.2 Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế suất là nội dung quan trọng hàng đầu, là tâm điểm của mỗi chính

69

sách thuế. Việc xác định một mức thuế suất hợp lý vừa đảm bảo thực hiện tốt

chức năng điều tiết cả nền kinh tế, vừa đảm bảo số thu cho ngân sách Nhà nước

là một công việc rất khó khăn.

Cần phải từng bước hạ thấp thuế suất theo lộ trình các phương án 25%

và 22% từ năm 2014; phương án thuế suất 20% từ năm 2016 và phương án thuế

suất 18% từ năm 2018. Việc đảm bảo thu ngân sách nhà nước chủ yếu được

thực hiện thông qua chính sách thuế.

3.2.1.3 Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế thu nhập doanh nghiệp là sắc thuế có hiệu quả đối với nền kinh tế.

do vậy chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp ở hầu hết các nước đều có quy

định rõ ràng. Chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành bao gồm

ưu đãi về thuế suất và miễn thuế, giảm thuế có thời hạn. Các quy định về ưu

đãi thuế hiện hành còn nhiều nội dung chưa thật rõ, khó xác định. Trong thời

gian tới, việc hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt

Nam phải hướng tới khuyến khích và thúc đẩy đầu tư, gắn với chuyển dịch cơ

cấu nền kinh tế. Cần tiến hành rà soát lại các chế độ ưu đãi, miễn giảm thuế thu

nhập doanh nghiệp theo hướng trọng tâm, trọng điểm. Cần tiếp tục thu hẹp các

trường hợp ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Thay thế hình thức ưu đãi miễn,

giảm thuế suất giảm bằng hình thức khấu trừ thuế được xác định theo tỷ lệ

tương ứng với giá trị đầu tư vào các lĩnh vực ngành nghề hoặc địa bàn khuyến

khích đầu tư, cho hưởng ưu đãi theo hoạt động đầu tư thực tế.

3.2.1.4 Về chuyển giá

Cần bổ sung thêm các quy định về chuyển giá trong Luật thuế thu nhập

doanh nghiệp để đảm bảo phù hợp với bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, khi

mà các hiện tượng chuyển giá của các công ty đa quốc gia đã trở thành một vấn

đề then chốt ở hầu hết các nước. Cần sửa đổi, bổ sung các quy định về kiểm

soát chuyển giá.

3.2.2. Giải pháp thực hiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp

70

3.2.2.1 Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế

Đây là một nhiệm vụ trọng tâm nhằm ngăn ngừa và xử lý kịp thời những

vi phạm về thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc đẩy mạnh công tác thanh tra,

kiểm tra đảm bảo cho các quy định của pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp

được thực hiện một cách nghiêm túc.

Theo quy trình quản lý thuế được áp dụng hiện nay, người nộp thuế được

tự kê khai, tự tính và nộp thuế, do đó việc thanh tra kiểm tra càng phải được

chú trọng hơn. Các đối tượng nộp thuế luôn có ý lợi dụng cơ chế này để gian

lận số tiền thuế phải nộp dưới mọi hình thức, gây thất thu thuế, làm ảnh hưởng

đến thu ngân sách nhà nước. Để công tác thanh tra đạt hiệu quả cao hơn cần

phải cải cách một số nội dung như sau:

- Thay đổi phương pháp thanh tra, kiểm tra đối với người nộp thuế thu

nhập doanh nghiệp theo hướng quan điểm triệt để phương pháp kỹ thuật quản

lý rủi ro, tập trung vào các đối tượng có nhiều rủi ro về thuế hoặc thiếu độ tín

nhiệm, thường xuyên có sự gian lận thuế. Do số lượng doanh nghiệp ngày càng

nhiều và hoạt động hết sức phức tập nên việc thanh tra, kiểm tra thuế không có

đủ nguồn lực để thanh tra tất cả các doanh nghiệp, một mặt khác nữa là các

hành vi vi phạm thuế dù còn đang diễn ra ở diện rộng nhưng cũng không phải

tất cả các doanh nghiệp đều gian lận và mức độ vi phạm của từng loại hình

doanh nghiệp là khác nhau. Vì vậy, để việc thanh tra, kiểm tra phòng chống

gian lận đạt được hiệu quả cao, cần thực hiện có trọng tâm vào các doanh nghiệp

có nghi vấn vi phạm. Cơ quan thuế cần xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu

về người nộp thế để áp dụng các kỹ thuật phân tích rủi ro, giảm thiểu thời gian

cập nhật số liệt, thu thập tài liệu, tăng thời gian cho công tác đánh giá và phân

tích từ đó nâng cao chất lượng công tác phân tích hồ sơ thanh tra.

- Triển khai mạnh mẽ công tác thanh tra chống gian lận thông qua hình

thức chuyển giá. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, việc các doanh nghiệp có

vốn đầu tư nước ngoài và những doanh nghiệp trong nước sử dụng hình thức

71

này đã gây ra nhiều khó khăn cho các cơ quan thuế, bởi đây là một hình thức

gian lận phức tạp, khó kiểm soát. Cần thay đổi một số nội dung, phương pháp

và cách thức trong công tác kiểm tra thuế nhằm sớm phát hiện và xử lý các vi

chuyển giá. Để nâng cao hiệu quả, thanh tra cần xây dựng được cơ sở dữ liệu

riêng biệt về giá cả giao dịch để thanh tra thuế có thể tra cứu và làm căn cứ khi

xem xét các giao dịch mua bán của doanh nghiệp có nghi vấn thực hiện thủ

thuật chuyển giá.

- Tổ chức ra những bộ phận riêng biệt chuyên về công tác thanh tra,

phòng chống gian lận thuế theo hướng chuyên nghiệp. Việc tổ chức ra một bộ

máy thanh tra có vai trò quan trọng tới hiệu quả trong công tác phòng và chống

gian lận thuế, nếu bộ máy được tổ chức khoa học, hợp lý, bao quát thì sẽ phát

huy được tối đa hiệu quả quản lý thuế, ngược lại sẽ làm hạn chế tác dụng của

toàn bộ hệ thống quản lý thuế. Do vậy, việc thành lập ra các phòng, đội thanh

tra chống gian lận thuế và trốn thuế là một việc làm hết sức cấp thiết trong giai

đoạn hiện nay.

Cơ cấu thành lập này cần được thực hiện đồng bộ ở cả 3 cấp từ Tổng

cục, Cục cho đến các Chi cục thuế. Đặc biệt ở cấp Chi cục thuế là cấp trực tiếp

thực hiện Luật thuế và quản lý thuế tới phần lớn các doanh nghiệp. Bên cạnh

đó, việc bố trí sắp xếp vị trí hay luân chuyển các cán bộ có kinh nghiệm, được

đào tạo bài bản và chuyên sâu về công tác chống gian lận cần hết sức chú ý và

chính xác, tránh làm lãng phí nguồn nhân lực chất lượng.

- Thực hiện việc xây dựng quy trình kiểm tra kê khai quyết toán thuế tại

trụ sở cơ quan thuế trên cơ sở các tài liệu báo cáo của các doanh nghiệp, trường

hợp cần thiết mới kiểm tra tại doanh nghiệp. Các chế tài xử lý vi phạm, cưỡng

chế thuế phải được quy định rõ ràng, cụ thể trong các văn bản pháp luật.

3.2.2.2 Tăng cường hiện đại hóa công tác tuyên truyền, giáo dục và hỗ

trợ người nộp thuế

Hiện nay, quá trình cải cách thuế tại nước ta vẫn đang diễn ra, các chính

72

sách thuế chưa ổn định và còn thường xuyên thay đổi, bổ sung khiến cho đối tượng

nộp thuế không thể nắm bắt kịp thời cũng như không biết hết các thủ tục và nghĩa

vụ thuế của mình. Chính vì lẽ đó, các cơ quan thuế cần phải liên tục tăng cường

và hiện đại hóa công tác tuyên truyền hỗ trợ đối với người nộp thuế, giúp cho mọi

tổ chức, đối tượng hiểu được bản chất tốt đẹp của việc thực hiện nghĩa vụ nộp

thuế, từ đó có ý thức tự giác chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về thuế.

Thông qua website, các trang mạng xã hội chính thức của Tổng cục thuế

có thể rà soát, bổ sung, hoàn thiện cơ sở dữ liệu sẵn có về hệ thống văn bản

pháp quy, văn bản hướng dẫn về thuế, các thủ tục hành chính thuế và tuyên

truyền đến các đối tượng nộp thuế. Cùng với đó cơ quan thuế có thể tổng hợp

các câu hỏi, vướng mắc của đối tượng nộp thuế và soạn thảo nội dung trả lời,

hỗ trợ trực tiếp theo từng chủ đề mà người nộp thuế đưa ra. Ở thời điểm hiện

tại, đây là những kênh tuyên truyền hết sức phổ biến, hiệu quả và gần gũi với

các đối tượng nộp thuế nói riêng, với toàn dân cũng như toàn xã hội nói chung.

3.2.2.3 Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức quản lý thuế

Nhân sự là một yếu tố vô cùng quan trọng quyết định tới kết quả trong

mọi tổ chức. Năng lực của đội ngũ cán bộ công chức làm công tác hoạch định

và quản lý thuế là yếu tố quyết định hiệu lực cũng như hiệu quả thực hiện của

các chính sách thuế. Một hệ thống đội ngũ cán bộ thuế có trình độ cao sẽ đảm

bảo cho việc xây dựng được một hệ thống chính sách thuế có chất lượng, phù

hợp với thực trạng của nền kinh tế, bảo đảm cho việc khai thác và phân bổ có

hiệu quả các nguồn lực trong nước, tác động tích cực đến chính sách phát triển

kinh tế xã hội. Do đó cần phải coi trọng cũng như quan tâm đặc biệt tới công

tác đào tạo nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ thuế, tạo cơ cấu

nguồn thay thế thường xuyên, phù hợp với tình hình hoạt động của ngành thuế

ở hiện tại và tương lai.

3.2.2.4 Tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính

Cần tiếp tục triển khai “Chiến lược phát triển ngành thuế giai đoạn

73

2011-2020” theo đúng kế hoạch đã được Bộ trưởng Bộ tài chính phê duyệt.

Liên tục rà soát lại các quy trình và thủ tục về quản lý thuế, loại bỏ đi

những quy định không cần thiết, không hợp lý, rườm rà, thực hiện đơn giản hóa

thủ tục hành chính thuế nhằm tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Liên tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật quản lý thuế và các văn bản

hướng dẫn thi hành luật, đổi mới theo hướng đơn giản hóa các quy định về kê

khai, nộp thuế, các quy trình nghiệp vụ quản lý thuế nhưng vẫn đảm bảo tính

hiệu quả, minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện tạo điều kiện thuận lợi cho

người nộp thuế tự nguyện tuân thủ pháp luật thuế.

3.2.2.5 Tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin

Để thực hiện được mục tiêu tinh giảm biên chế nhân sự quản lý thuế,

giảm sự cồng kềnh của bộ máy ngành thuế, tiết kiệm cho nguồn ngân sách nhà

nước nhưng vẫn phải đảm bảo tính hiệu quả, chính xác và nhanh chóng thì

ngành cần phải khẩn trương thực hiện từng bước ứng dụng công nghệ thông tin

vào quản lý thuế, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0 có ảnh hưởng sâu

rộng tới mọi ngành nghề cũng kinh tế toàn cầu có những biến động nhanh

chóng, liên tục như hiện nay.

Do vậy, việc trang bị hệ thống thông tin đầy đủ và cập nhật sẽ là yếu tổ

quan trọng không thể thiếu để thực hiện đánh giá, phân tích và đề xuất các giải

pháp hoàn thiện chính sách thuế phục vụ việc phát triển kinh tế - xã hội từng

thời kỳ. Để có được hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ và đáng tin cậy, ngành thuế

cần phải đầu tư nhiều hơn cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất trong

toàn ngành; Phát triển các ứng dụng công thông tin trong mọi hoạt động; Xây

74

dựng cơ sở hạ tầng trang thiết bị tiên tiến, hiện đại, đồng bộ.

Tiểu kết chương 3

Trong bối cảnh kinh tế - xã hội Việt Nam đang phát triển, đối mặt với

nhiều cơ hội và thách thức, các tổ chức hoạt động kinh doanh và các loại hình

doanh nghiệp phát triển ngày càng đa dạng, việc xây dựng và từng bước hoàn

thiện hệ thống pháp luật thuế đảm bảo phù hợp, thích ứng với sự chuyển biến

diễn ra liên tục của kinh tế trong nước cũng như trên thế giới là một công việc

vô cùng cấp thiết.

Trên nền tảng đã có cùng với những ưu điểm nhất định, mang lại kết quả

tích cực trong những năm qua của pháp luật Thuế nói chung và pháp luật thuế

75

Thu nhập doanh nghiệp nói riêng thì đâu đó Luật thuế thu nhập doanh nghiệp

hiện hành vẫn còn bộc lộ những điểm chưa hoàn thiện cũng như những bất cập,

hạn chế của nó.

Với mục tiêu chung xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, thống

nhất, công bằng, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng

xã hội chủ nghĩa. Xây dựng ngành thuế Việt Nam hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

Công tác quản lý thuế, phí và lệ phí thống nhất, minh bạch, đơn giản, dễ hiểu,

dễ thực hiện dựa trên ba nền tảng cơ bản: Thể chế chính sách thuế minh bạch,

quy trình thủ tục hành chính thuế đơn giản, khoa học phù hợp với thông lệ quốc

tế; Nguồn nhân lực có chất lượng, liêm chính; Ứng dụng công nghệ thông tin

hiện đại, có tính liên kết, tích hợp, tự động hóa cao.

Chương 3 đã đưa ra những quan điểm, yêu cầu trong việc hoàn thiện và

thực hiện pháp luật Thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay, từ đó

đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và thực hiện cũng như khắc phục những

mặt còn hạn chế của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

KẾT LUẬN

Trong lịch sử phát triển của ngành thuế, pháp luật về thuế thu nhập doanh

nghiệp xuất hiện từ rất sớm, ở các nước phát triển, thuế thu nhập doanh nghiệp

đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm nguồn thu ngân sách Nhà nước ổn

định và thực hiện phân phối thu nhập.

Trong khoảng 20 năm trở lại đây, Việt Nam đã và đang có những bước

phát triển đột phá trên nhiều lĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực kinh tế. Trong khi

trên thế giới, khi mà các nước phát triển cho thấy sự chững lại của tăng trưởng

kinh tế, cuộc cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung chưa có hồi kết gây ảnh hưởng

76

tới kinh tế toàn cầu thì ở Việt Nam, dưới sự lãnh đạo định hướng của Đảng và

Nhà nước, sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, nền kinh tế Việt Nam như một

điểm sáng trên bản đồ kinh tế của thế giới với mức tăng trưởng ấn tượng 7%

trong năm 2019 và cho thấy được sự ổn định qua các năm. Kết quả đó không

chỉ giúp Việt Nam có được uy tín trên trường quốc tế mà còn giúp Việt Nam

trở thành một điểm đến đáng tin cậy của các nhà đầu tư ở cách ngành, lĩnh vực

khác nhau.

Hiện nay, khi mà nền kinh tế của Việt Nam đang phát triển theo hướng

phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhưng vẫn

phải đáp ứng với nhu cầu hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế, việc xây dựng và

hoàn thiện chính sách pháp luật nói chung, pháp luật thuế thu nhập doanh

nghiệp nói riêng đóng một vai trò then chốt.

Bằng việc đi sâu vào nghiên cứu bản chất của pháp luật thuế thu nhập

doanh nghiệp, trên cơ sở lý luận và việc phân tích thực trạng pháp luật thuế thu

nhập doanh nghiệp ở Việt Nam, xuất phát từ những hạn chế, bất cập còn tồn tại

ở nước ta hiện nay và từ thực tiễn áp dụng pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp

trên địa bàn huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội tác giả đã nêu ra những

quan điểm, yêu cầu, giải pháp góp phần hoàn thiện và thực hiện hiệu quả pháp

luật về thuế Thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, mặc dù đã cố gắng tìm hiểu

và thu thập tài liệu nhưng do dữ liệu không được đầy đủ, kiến thức cũng như

khả năng chưa được hoàn thiện nên luận văn còn nhiều hạn chế, thiếu sót, các

quan điểm giải pháp chỉ dừng lại ở mức chung nhất và định hướng trên cơ sở

lý thuyết mà chưa thể kiểm định trên thực tế để kiểm tra, định lượng một cách

cụ thể nên tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp quý báu của các thầy

cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp, những ai quan tâm đến đề tài để luận văn được

77

hoàn thiện.

78