Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

+++

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

HOÀNG THỊ HƯƠNG GIANG

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC

VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

BỘGIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘNỘI VỤ

LỜI CAM ĐOAN THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

HOÀNG THỊ HƯƠNG GIANG

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. THÁI THANH HÀ

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài “ Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học

và Công nghệ tỉnh Quảng Bình” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi và

chưa từng được công bố ở bất kỳ công trình nào khác. Các thông tin trích dẫn

trong đề tài nghiên cứu này là trung thực và đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2018

Học viên

Hoàng Thị Hương Giang

LỜI CÁM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn này tôi đã nhận được nhiều

sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan và cá nhân. Trước hết tôi

xin trân trọng cảm ơn Cơ sở Học viện Hành chính khu vực miền Trung, khoa

sau đại học - Học viện Hành chính Quốc gia cùng toàn thể các thầy giáo, cô

giáo đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá

trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Thái Thanh Hà- người

hướng dẫn khoa học, đã tận tình dành nhiều thời gian trực tiếp hướng dẫn tôi

trong suốt quá trình xây dựng đề cương, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Sở Nội vụ, các phòng ban đơn vị của

Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình khảo

sát, thu thập số liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn

này.

Tôi xin cảm ơn tập thể lớp cao học HC21.T4 - Cơ sở Học viện Hành

chính khu vực miền Trung, các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã tạo điều

kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về thời gian và khả năng

nghiên cứu nên trong luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, kính

mong quý thầy giáo, cô giáo, các chuyên gia, những người quan tâm đến đề

tài tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn./

MỤC LỤC

Trang bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục viết tắt

Danh mục các bảng, biểu đồ

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG

CHỨC .................................................................................................................... 8

1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 8

1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức Sở Khoa học và Công nghệ ................ 10

1.3. Chất lượng và các hoạt động nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa

học và Công nghệ ......................................................................................... 13

1.4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng công chức .......................................... 21

1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng công chức KH&CN ................... 26

Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA

HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH ....................................... 32

2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Bình và ảnh hưởng

của các điều kiện này đến chất lượng công chức Sở KH&CN ...................... 32

2.2. Thực trạng chất lượng công chức Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình ........... 38

2.3. Thực trạng chất lượng công chức thuộc Sở KH&CN Quảng Bình hiện

nay ............................................................................................................... 42

2.4. Đánh giá chung về chất lượng công chức Sở KH&CN Quảng Bình ...... 62

Chương 3. QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG

CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG

NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH ................................................................... 69

3.1. Quan điểm nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình .. 69

3.2. Phương hướng nâng cao chất lượng chức của Sở Khoa học và Công nghệ

tỉnh Quảng Bình ........................................................................................... 72

3.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lương công chức Sở KH&CN tỉnh

Quảng Bình .................................................................................................. 74

KẾT LUẬN ................................................................................................. 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO

CÁC TỪ VIẾT TẮT

HĐND Hội đồng nhân dân

KH&CN

Khoa học và Công nghệ

LLCT Lý luận chính trị

QLNN Quản lý Nhà nước

UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2. 1. Số lượng công chức các phòng chuyên môn ............................... 40

Bảng 2. 2. Về độ tuổi, giới tính, thành phần dân tộc ..................................... 41

Bảng 2. 3 Cơ cấu ngạch công chức Sở KH&CN Quảng Bình từ năm 2012 –

2017 ............................................................................................................. 43

Bảng 2. 4.Trình độ chuyên môn nghiệp vụ ................................................... 44

Bảng 2. 5 Trình độ lý luận chính trị của công chức ...................................... 45

Bảng 2. 6.Trình độ tin học của công chức Sở KH&CN năm 2012 - 2017 ..... 46

Bảng 2. 7.Trình độ ngoại ngữ của công chức................................................ 46

Bảng 2. 8. Đánh giá các kỹ năng trong thực thi công vụ ............................... 48

Bảng 2.9. Đánh giá thái độ trong thực thi công vụ ........................................ 49

Bảng 2. 10. Đánh giá, phân loại công chức thuộc Sở KH&CN từ năm 2012-

2017 ............................................................................................................. 51

Bảng 2. 11: Tổng hợp ý kiến nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN... 67

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2. 1.Kết quả đánh giá việc xác định vị trí việc làm, xây dựng khung

năng lực cho từng vị trí công chức sở KHCN hiện nay. ............................ 53

Biểu đồ 2.2.Kết quả đánh giá chất lượng thực tiễn của công chức được tuyển

dụng làm việc tại sở KH&CN hiện nay. ................................................... 54

Biểu đồ 2.3.Kết quả đánh giá công tác đào tạo, bồi dưỡng đối với công chức

thuộc sở KH&CN hiện nay....................................................................... 56

Biểu đồ 2.4. Kết quả đánh giá việc thực hiện đánh giá công chức Sở KH&CN

Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 57

Biểu đồ 2.5. Kết quả đánh giá đạo đức công vụ của công chức sở KH&CN

Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 58

Biểu đồ 2.6. Kết quả đánh giá công tác bố trí, sử dụng công chức Sở KH&CN

Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 59

Biểu đồ 2.7. Kết quả đánh giá tiền lương, chế độ đãi ngộ đối với công chức sở

KH&CN Quảng Bình hiện nay. ................................................................ 60

Biểu đồ 2. 8.Kết quả đánh giá về cơ sở vật chất trong sở KH&CN Quảng

Bình hiện nay. .......................................................................................... 62

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài luận văn

Cải cách hành chính ở nước ta hiện nay diễn ra theo hướng xây dựng chính

quyền hành động vì lợi ích của dân tộc, nhân dân. Đây là tiền đề quan trọng để thực

hiện thành công quá trình đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng

một nền hành chính dân chủ hiện đại của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Công cuộc cải cách hành chính là một yêu

cầu cấp thiết, mang tính chiến lược nhằm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của đất

nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu vào nền kinh tế

thế giới. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ sức khoẻ, trí tuệ, năng lực

và phẩm chất đạo đức chính trị để đáp ứng được xu thế phát triển hiện nay là trọng

tâm của việc cải cách nền hành chính Nhà nước.

Sinh thời, Hồ Chủ tịch đã nói: “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”; “ có

cán bộ tốt việc gì cũng xong … việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay

kém”[19]. Đội ngũ công chức có vị trí hết sức quan trọng trong tổ chức và hoạt

động của các cơ quan hành chính nhà nước, có vai trò quyết định đến sự phát triển

của đất nước, là người trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng và thực thi luật

pháp, quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội; tham mưu, hoạch định, tổ

chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc thực thi các đường lối, chính sách của

Đảng và Nhà nước. Do vậy, phải thường xuyên nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,

công chức nói chung nhằm không ngừng cũng cố, tăng cường hệ thống chính trị,

nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi

để xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng và quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ

công chức nói chung và công chức ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) nói

riêng. Đây là nhân tố then chốt để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế

thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa

đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện thành công chương trình cải cách nền

hành chính nhà nước, góp phần ổn định hệ thống chính trị và chất lượng bộ máy

nhà nước.

Bước vào thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 trong giai đoạn hiện nay, yêu

cầu đặt ra cho ngành KH&CN là phải xây dựng đội ngũ công chức chuyên môn cao,

chuyên nghiệp, chuyên sâu, trung thực, lành mạnh để đáp ứng yêu cầu thực hiện

chức năng quản lý nhà nước về KH&CN với các nhiệm vụ: hoạt động KH&CN;

phát triển tiềm lực KH&CN; tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; sở hữu trí tuệ; ứng

dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ; an toàn bức xạ và hạt nhân; quản lý và tổ chức

thực hiện các dịch vụ công về các lĩnh vực thuộc ngành quản lý trên địa bàn theo

quy định của pháp luật nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và sự nghiệp công

nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Bên cạnh đó, chất lượng đội ngũ công chức Sở KH&CN vẫn còn tồn tại

nhiều vấn đề bất cập, hạn chế. Do đó việc nâng cao chất lượng công chức Sở

KH&CN trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết và cấp bách.

Chương trình tổng thể cải cách nền hành chính nhà nước đến năm 2020 cũng

xác định, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một trong bảy chương

trình hành động chiến lược góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch,

vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng bộ máy nhà nước hoạt

động có hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, đặt ra yêu cầu xây dựng được đội ngũ cán bộ,

công chức vừa có phẩm chất đạo đức tốt, vừa có năng lực, trình độ chuyên môn cao,

có kỹ năng quản lý, vận hành bộ máy hành chính để thực hiện có hiệu quả các chủ

trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Vì vậy, học viên chọn đề tài : “Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa

học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu luận văn cao học mã

ngành Quản lý công với mong muốn vận dụng những kiến thức lý luận đã học

được để đi vào phân tích thực trạng đội ngũ công chức nơi mình đang công tác

qua đó tập trung giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ công chức ngành

KH&CN bằng các giải pháp, lộ trình thực hiện một cách cụ thể để góp phần thực

hiện thắng lợi chiến lược phát triển khoa học và công nghệ tỉnh Quảng Bình đến

năm 2020.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Làm thế nào để nâng cao chất lượng công chức đã và đang là vấn đề được

nhiều nhà nghiên cứu, nhà quản lý quan tâm nhằm tìm ra những giải pháp tích cực

nhất nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công việc. Đến nay đã có nhiều công

trình nghiên cứu ở những cấp độ khác nhau được công bố thể hiện qua các cuốn

sách chuyên khảo, các đề tài nghiên cứu khoa học, luận án, luận văn. Một số công

trình nghiên cứu tiêu biểu như:

TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương: Xây dựng đội ngũ cán

bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân,

do dân, vì dân. Đề tài khoa học cấp nhà nước 2001-2005, mã số KX.04.09. Đề tài

đã đánh giá đặc điểm và thực trạng của đội ngũ cán bộ, công chức trong hệ thống

chính trị ở nước ta từ Trung ương đến cơ Sở, đưa ra luận chứng cơ Sở lý luận - thực

tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. qua đó đề xuất các kiến nghị, giải pháp

xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi Nhà nước pháp quyền xã hội

chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.

TS. Thang Văn Phúc, TS. Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền: Hệ

thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế giới, Nxb Chính trị

quốc gia, 2004. Là công trình nghiên cứu về tổ chức nhà nước, bộ máy hành chính,

lịch sử nền công vụ, chế độ quản lý công chức ở tám nước có nền kinh tế phát triển

trên thế giới: Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Liên bang Nga, Cộng hòa Pháp,

Cộng hòa Liên bang Đức, Vương quốc Anh, Mỹ. Công trình giới thiệu chế độ,

chính sách của mỗi nước nhằm cải cách nền công vụ như: chế độ tuyển chọn, sử

dụng nhân tài, đào tạo, bồi dưỡng, cách thức đánh giá, lương bổng, phụ cấp, công

tác phòng, chống tham nhũng...[45]

Nguyễn Thị Hồng Nhung – Lê Thị Tố Nga, “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí

Minh về công tác cán bộ, công chức trong xây dựng đội ngũ công chức chuyên

nghiệp ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Tổ chức nhà nước số 8/2012. Các tác giả đã

nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tuyển dụng, sử dụng, đánh giá cán

bộ, công chức, cụ thể hóa những tiêu chuẩn công chức chuyên nghiệp theo tư tưởng

Hồ Chí Minh như: tinh thông nghiệp vụ, có các kỹ năng thuần thục để thực thi

nghiệp vụ thuộc chức trách của công chức, có thái độ làm việc chuyên nghiệp.[32]

PGS-TS Phan Hữu Tích: "Xây dựng phẩn chất, năng lực đội ngũ cán bộ,

công chức đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới" Tạp chí lý luận chính trị số 11/2015 đã

nghiên cứu về chủ trương xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức và một số vấn đề về

xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong thời kỳ mới.[29].

PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Hải, có nhiều công trình nghiên cứu về cán bộ,

công chức, về công vụ như: "Đổi mới quản lý cán bộ, công chức Việt Nam theo xu

hướng quản lý nguồn nhân lực", "Một số vấn đề về đổi mới tuyển dụng công chức ở

việt nam", "Một số vấn đề phát triển năng lực cán bộ, công chức", “Nâng cao trách

nhiệm của cán bộ, công chức trong công vụ”, “Đánh giá thực thi công vụ nhằm

đảm bảo hiệu quả hoạt động của tổ chức hành chính nhà nước”, “Tạo động lực

làm việc cho cán bộ, công chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức

hành chính nhà nước”. Trong bài viết “Một số vấn đề phát triển năng lực của cán

bộ, công chức” tác giả đã đi sâu nghiên cứu làm rõ hơn về lý luận năng lực và cơ

Sở hình thành năng lực của cán bộ, công chức; tác giả đã nêu rõ vấn đề về phát triển

năng lực cho cán bộ, công chức như vấn đề cần phải nhận biết được những năng lực

đã có, xác định được năng lực cần có, thông qua đó xác định những năng lực cần

lĩnh hội, phát triển. Từ đó đưa ra một số biện pháp phát triển năng lực cán bộ, công

chức phù hợp với môi trường hành chính Nhà nước.[21, 22, 23, 24]

Tác giả Ngô Thành Can (2014), “Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân

lực khu vực công”, Nxb Lao động, Hà Nội.Tác giả phân tích, đánh giá về các nội

dung: học tập và phát triển nhân lực; đào tạo và bồi dưỡng trong khu vực công; xác

định nhu cầu đào tạo; xây dựng kế hoạch đào tạo; đánh giá đào tạo, phương pháp

đào tạo và trang thiết bị đào tạo.[9,10]

- Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003), Luận cứ khoa học cho việc

nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa –

hiện đại hóa đất nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung luận cứ đưa ra

cơ Sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai

đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong việc nâng cao chất lượng

công tác cán bộ.[31]

- Luận văn thạc sỹ khóa 16, năm 2013, chuyên ngành quản lý hành

chính công, Học viện hành chính quốc gia, của tác giả Hồ Thị Lệ Thủy với đề tài

“Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức ngành Hải quan, từ thực tiễn Cục Hải

quan tỉnh Thừa Thiên Huế ”. [28]

- Luận văn thạc sỹ khóa 20, năm 2016, chuyên ngành quản lý hành

chính công, Học viện hành chính quốc gia, của tác giả Trần Minh với đề tài “Nâng

cao chất lượng đội ngũ công chức đội ngũ cán bộ, công chức Uỷ ban nhân dân quận

Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội ”.

Từ những góc độ nhìn nhận khác nhau, những công trình nghiên cứu cũng

chỉ mới đề cập tới những vấn đề chung về công tác cán bộ, công chức, chất lượng

cán bộ, công chức, hoặc chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu đối với đội ngũ cán bộ,

công chức của một tỉnh, thành phố. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề nâng cao

chất lượng công chức khoa học công nghệ tỉnh Quảng Bình vẫn chưa có công trình

nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và

thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động hoạt động khoa học công nghệ tỉnh

Quảng Bình trong giai đoạn hiện nay.

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn

3.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở những lý luận về cán bộ, công chức; chất lượng công chức và

nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, luận văn tập trung làm rõ thực trạng về

chất lượng công chức và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức Sở

Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình.

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm rõ cơ sở lý luận và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng đội ngũ công

chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn hiện nay.

- Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng công chức Sở Khoa học và

Công nghệ tỉnh Quảng Bình, từ đó phát hiện ra kết quả cũng như tồn tại, bất cập,

hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó.

- Đưa ra một số giải pháp và đề xuất một số kiến nghị nhằm góp phần nâng

cao chất lượng đội ngũ công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn

* Đối tượng nghiên cứu: Công chức và chất lượng công chức Sở Khoa học

và Công nghệ tỉnh Quảng Bình

* Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu chất lượng công chức Sở

Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình, trong đó, số liệu nghiên cứu giới hạn

trong giai đoạn 2012 - 2017, các giải pháp đề xuất có tầm nhìn đến năm 2020.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn

5.1. Phương pháp luận

Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí

Minh về đội ngũ công chức; các quan điểm, đường lối chính sách của Đảng và pháp

luật của Nhà nước về năng lực thực thi công vụ của công chức đáp ứng yêu cầu phát

triển, hiệu quả nền công vụ hành chính nhà nước trong giai đoạn phát triển toàn

diện đất nước.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:

- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết

Luận văn sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp (desk-study).

Phương pháp này chủ yếu tập trung nghiên cứu, tham khảo, phân tích các văn bản,

tài liệu, công trình khoa học, các số liệu khoa học đã được công bố ở trong nước và

nước ngoài có liên quan đến luận văn để hình thành cơ sở lý luận.

- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Để đảm bảo tính khoa học, khách quan, trung thực trong đánh giá thực trạng

quản lý nhà nước về công chức Sở Khoa học và Công nghệ và tính khả thi của giải

pháp, học viên đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu xã hội học sau đây:

+ Phương pháp thống kê, tổng hợp: thống kê, xác định số lượng công chức

Sở KH&CN thông qua thống kê số liệu từ báo cáo số lượng công chức của phòng

hành chính tổng hợp của Sở KH&CN Quảng Bình.

+ Phương pháp phân tích: từ những số liệu đã được thống kê, tổng hợp tiến

hành phân tích.

- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:

Phương pháp này chủ yếu áp dụng trong quá trình nghiên cứu kinh ngiệm

quản lý nhà nước về công chức của các tỉnh, qua đó lực chọn, xác định những nội

dung, vấn đề có thể áp dụng vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Sở Khoa học và

Công nghệ tỉnh Quảng Bình.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

- Luận văn góp phần về lý luận và thực tiễn vấn đề chất lượng công chức Sở

Khoa học và Công nghệ dựa trên những phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng

công chức cũng như đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công

chức Sở khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình.

- Luận văn có thể được xem là tài liệu tham khảo, giúp tham mưu cho lãnh

đạo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình, dựa vào đó để đưa ra những chính

sách, chế độ đảm bảo chất lượng và hoạt động của công chức khoa học và công

nghệ.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung

luận văn được bố cục thành 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng công chức

Chương 2: Thực trạng chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ

tỉnh Quảng Bình

Chương 3: Quan điểm, phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng

công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC

1.1. Một số khái niệm cơ bản

1.1.1. Cơ quan hành chính nhà nước

Cơ quan hành chính nhà nước là một loại cơ quan trong bộ máy nhà nước được

thành lập theo hiến pháp và pháp luật, để thực hiện quyền lực nhà nước, có chức

năng quản lý hành chính nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

1.1.2. Khái niệm công chức

Tại mục 2, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức quy định:

Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức

vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức

chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc

Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân

quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ

quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự

nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội

(sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ

ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị

sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công

lập theo quy định của pháp luật.[30]

1.1.3. Công chức hành chính

Công chức hành chính nhà nước là bộ phận quan trọng, là chủ thể của bộ máy

hành chính nhà nước, được đào tạo, bổ nhiệm theo một hẹ thống riêng và mang tính

ổn định, thực hiện chức năng quản lý nhà nước, bảo đảm thực thi quyền lực hành

chính nhà nước đối với xã hội.

1.1.4. Công chức Sở Khoa học và Công nghệ.

Công chức Sở Khoa học và Công nghệ là một bộ phận của ngành khoa học và

công nghệ gồm những người được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc giao giữ một công vụ

thường xuyên trong hệ thống cơ quan và đứng đầu các đơn vị sự nghiệp của Sở

khoa học và công nghệ, được phân theo trình độ đào tạo, ngành chuyên môn, được

xếp vào một ngạch hành chính; công chức Sở Khoa học và Công nghệ giữ một

trọng trách quan trọng trong Sở.

1.1.5. Khái niệm chất lượng

Trong mỗi lĩnh vực khác nhau, với mục đích khác nhau lại có những quan

điểm về chất lượng khác nhau.

Theo Tổ chức kiểm tra chất lượng Châu Âu: “Chất lượng là mức độ phù

hợp với yêu cầu của người tiêu dùng”.

Theo tiêu chuẩn Pháp: “Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay dịch vụ

nhằm thỏa mãn nhu cầu người sử dụng”.

Theo Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do nhà xuất bản Đà Nẵng

xuất bản năm 2000 [37, tr.144] : “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của

một con người, một sự vật, sự việc”.

Tuy nhiên, chất lượng công chức không hoàn toàn giống với chất lượng của

các loại hàng hóa, dịch vụ, bởi con người là một thực thể phức tạp. Hơn nữa, mỗi

công chức không thể tồn tại biệt lập mà phải được đặt trong mối quan hệ với cả tập

thể.

1.1.6. Khái niệm chất lượng công chức

Chất lượng công chức là: tập hợp tất cả những đặc điểm, thuộc tính của từng

công chức phù hợp với cơ cấu, đáp ứng được yêu cầu theo nhiệm vụ và chức năng

của cơ quan, đơn vị, đồng thời là tổng hợp những mối quan hệ giữa các cá nhân

cán bộ, công chức với nhau; sự phối kết hợp hoạt động trong thực thi nhiệm vụ

chung nhằm đáp ứng yêu cầu, mục tiêu chung một thời điểm nhất định của tỉnh.

Nói đến chất lượng từng công chức được biểu hiện cụ thể thông qua tình trạng

sức khỏe để làm việc; tiếp đến là chất lượng lao động, khả năng triển khai, hoàn

thành nhiệm vụ được giao; thái độ, tinh thần phục vụ nhân dân trong thực thi công

việc; trình độ, năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức, chính trị; khả năng thích

ứng với điều kiện cải cách hành chính đang diễn ra ngày càng sâu rộng như hiện

nay không chỉ ở Việt Nam mà còn hội nhập quốc tế... Ngoài ra, chất lượng đội ngũ

cán bộ công chức còn được thể hiện ở mối quan hệ giữa các công chức với nhau:

sự phối kết hợp trong công tác, triển khai nhằm hoàn thành nhiệm vụ; giúp đỡ, ủng

hộ nhau trong cả quá trình lao động.

1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức Sở Khoa học và Công nghệ

1.2.1. Đặc điểm của công chức Sở khoa học và công nghệ

Bên cạnh những đặc điểm chung của đội ngũ công chức trong nền hành chính

Việt Nam: Là những người trưởng thành về thể chất và trưởng thành về mặt xã hội;

được tuyển dụng hoặc bổ nhiệm giữ một chức vụ thường xuyên trong các công sở

của Nhà nước; đang trực tiếp tham gia vào bộ máy công quyền của nền hành chính

quốc gia. Họ là những người đã có vị thế xã hội, vì công chức là những người đang

giữ chức vụ hoặc trách nhiệm nhất định theo trình độ đào tạo và được xếp vào

ngạch bậc tương ứng trong hệ thống hành chính, bởi vậy, công chức đang có một vị

thế xã hội nhất định để thực hiện quyền lực của Nhà nước quản lý toàn xã hội. Công

chức có nhiều kinh nghiệm sống được tích luỹ tuỳ theo lĩnhvực mà họ hoạt động,

được đào tạo ở trình độ nhất định, cùng với vị trí làm việc của mình trong bộ máy

công quyền.

So với công chức quản lý nhà nước thuộc các lĩnh vực khác nhau, công chức

Sở Khoa học và Công nghệ có những đặc điểm, đặc trưng sau đây:

Thứ nhất, lĩnh vực quản lý nhà nước là lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nhằm

nâng cao năng lực khoa học và công nghệ để làm chủ công nghệ tiến tiến, công

nghệ cao. Phổ biến và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất đời

sống.

Thứ hai, hoạt động quản lý nhà nước của Sở Khoa học và Công nghệ là quản

lý các hoạt động, lĩnh vực có liên quan đến khoa học và công nghệ như: hoạt động

nghiên cứu ứng dụng và phát triển khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh; lĩnh

vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; lĩnh vực sở hữu trí tuệ; lĩnh vực ứng dụng bức

xạ và đồng vị phóng xạ; lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân; các hoạt động dịch vụ

công về các lĩnh vực thuộc Sở quản lý trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

Thứ ba, môi trường làm việc của công chức Sở Khoa học và Công nghệ Quảng

Bình hiện nay chủ yếu là quản lý các đề tài dự án nghiên cứu khoa học; hướng dẫn,

kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, đề án, dự

án, cơ chế, chính sách về khoa học và công nghệ sau khi được ban hành, phê duyệt;

thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn; quản lý, tổ chức giám định, đăng ký, cấp, điều

chỉnh, thu hồi, gia hạn các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy đăng ký, văn bằng,

chứng chỉ; phát triển thị trường khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khoa học và

công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ và tiềm lực khoa học và công nghệ; Tổ

chức nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật và công nghệ; Tổ chức thực

hiện các biện pháp hỗ trợ phát triển hoạt động sở hữu công nghiệp.

1.2.2. Vai trò, nhiệm vụ của công chức Sở khoa học và công nghệ

Với tư cách là một loại hình công chức quản lý nhà nước, trước hết công chức

Sở Khoa học và công nghệ cũng thể hiện vai trò quản lý nhà nước, đồng thời thể

hiện vai trò đặc thù của Sở, cụ thể:

Tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về khoa học và công

nghệ.

Với chức năng đặc thù của mình, đội ngũ công chức Sở là lực lượng quan

trọng trong việc tham mưu, triển khai các hoạt động của Sở đối với các cơ quan,

đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Đó là các khía cạch:

- Hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch,

kế hoạch, đề án, dự án, cơ chế, chính sách về khoa học và công nghệ sau khi được

ban hành, phê duyệt; theo dõi thi hành pháp luật về khoa học và công nghệ của địa

phương; hướng dẫn các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện, tổ chức khoa

học và công nghệ của địa phương về quản lý khoa học và công nghệ.

- Quản lý, tổ chức giám định, đăng ký, cấp, điều chỉnh, thu hồi, gia hạn các

loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy đăng ký, văn bằng, chứng chỉ.

- Lập kế hoạch và dự toán chi đầu tư phát triển, chi sự nghiệp khoa học và

công nghệ từ ngân sách nhà nước hàng năm dành cho lĩnh vực khoa học và công

nghệ của địa phương.

- Về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ: Tổ chức

việc xác định, đặt hàng, tuyển chọn, giao trực tiếp, đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ

khoa học và công nghệ; tổ chức giao quyền sở hữu và quyền sử dụng kết quả nghiên

cứu khoa học và phát triển công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cho tổ chức, cá

nhân;

- Về phát triển thị trường khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khoa học và

công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ và tiềm lực khoa học và công nghệ.

- Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật và công nghệ; khai

thác, công bố, tuyên truyền kết quả nghiên cứu khoa học, nghiên cứu khoa học và

phát triển công nghệ và các hoạt động khoa học và công nghệ khác; phối hợp triển

khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia sử dụng ngân sách

nhà nước tại địa phương.

- Về sở hữu trí tuệ: Tổ chức, hướng dẫn, hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện các

biện pháp hỗ trợ phát triển hoạt động sở hữu công nghiệp; hướng dẫn nghiệp vụ sở

hữu công nghiệp đối với các tổ chức và cá nhân; quản lý chỉ dẫn địa lý, địa danh,

dấu hiệu khác chỉ nguồn gốc địa lý đặc sản địa phương;

- Về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng: Tổ chức việc xây dựng và tham gia xây

dựng quy chuẩn kỹ thuật địa phương; phổ biến áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc

gia, quy chuẩn kỹ thuật địa phương; quản lý,

- Về ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ, an toàn bức xạ và hạt nhân: Tổ

chức thực hiện các chương trình, dự án và các biện pháp để thúc đẩy ứng dụng bức

xạ và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội;

- Về thông tin, thống kê khoa học và công nghệ: Tổ chức hướng dẫn và triển

khai thực hiện việc thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố thông tin về nhiệm vụ

khoa học và công nghệ tại địa phương.

- Về dịch vụ công: Hướng dẫn các tổ chức sự nghiệp thực hiện dịch vụ công

trong lĩnh vực khoa học và công nghệ trên địa bàn

- Giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về hoạt động khoa học và công

nghệ đối với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân hoạt động trên

địa bàn theo quy định của pháp luật.

- Thực hiện hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ theo quy định của pháp

luật và theo phân công, phân cấp hoặc ủy quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh, Chủ tịch

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

- Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh

vực khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật và theo sự phân công hoặc

ủy quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh; tổ chức việc tiếp công dân và thực hiện các quy

định về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, các quy định về thực hành tiết kiệm,

chống lãng phí; xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý

các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ theo quy định của pháp

luật.

- Quản lý tổ chức bộ máy, biên chế công chức, số lượng người làm việc trong

các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở; thực hiện chế độ tiền lương và chính

sách, chế độ đãi ngộ, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật đối với công chức,

viên chức và người lao động.[45]

1.3. Chất lượng công và các hoạt động nâng cao chất lượng công chức Sở

Khoa học và Công nghệ.

1.3.1. Chất lượng công chức

Chất lượng công chức được thể hiện ở trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ

năng nghề nghiệp, phương pháp làm việc nhóm, khả năng quy tụ, đoàn kết mọi

người, trình độ ngoại ngữ, tin học, sự hiểu biết về chính trị, xã hội, phẩm chất đạo

đức, lòng trung thành với Đảng, Nhà nước, tinh thần tận tụy phục vụ nhân dân, kinh

nghiệm công tác, khả năng thích nghi với hoàn cảnh về chính trị, kinh tế, xã hội.

Chất lượng đội ngũ công chức là một trạng thái nhất định của đội ngũ đó được

đánh giá thông qua tính hiệu quả quản lý nhà nước trên lĩnh vực khoa học và công

nghệ cũng như trình độ và năng lực trên cơ sở hoạt động thực hiện chức năng của

đội ngũ này, đồng thời phản ánh mối quan hệ phối hợp giữa các yếu tố, các thành

viên cấu thành nên kỹ năng, phương pháp ứng xử với công việc liên quan đến hoạt

động khoa học và công nghệ.

1.3.2. Nâng cao chất lượng công chức

Dựa vào khái niệm chất lượng đội ngũ công chức, chúng ta có thể hiểu nâng

cao chất lượng công chức: “Là tập hợp những giải pháp có tác động tích cực đến

chất lượng của từng công chức trong một đơn vị hành chính nhà nước cũng như mối

quan hệ giữa các cán bộ công chức trong tập thể đó, tinh thần phối hợp trong thực

thi công vụ nhằm hoàn thành tốt chức trách được giao và hướng tới hoàn thành kế

hoạch mục tiêu kinh tế- xã hội, an ninh quốc phòng mà tỉnh đặt ra”.

Việc nâng cao chất lượng công chức được thực hiện thông qua các hoạt động:

tuyển dụng, quy hoạch, bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ, tạo động lực,

đánh giá, xếp loại và kiểm tra giám sát công chức.

1.3.3. Nâng cao chất lượng công chức KH&CN

Nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN là vấn đề hết sức quan trọng trong

giai đoạn hiện nay. Việc nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ

xuất phát từ nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ tổ chức, trên cơ sở những chủ trương,

chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Bao gồm các nội dung cơ bản sau:

Quy hoạch công chức

Quy hoạch công chức là nội dung trọng yếu của công tác tổ chức, là quá trình

thực hiện đồng bộ các chủ trương, biện pháp để tạo nguồn và xây dựng đội ngũ

công chức trên cơ sở dự báo nhu cầu công chức, nhằm đảm bảo hoàn thành nhiệm

vụ chính trị, công việc được giao.

Quy hoạch công chức là để xác định nhu cầu công chức trong thời gian tới, để

Sở dựa vào đó đưa ra chính sách, phương án phù hợp với chiến lược phát triển của

Sở. Quy hoạch công chức còn là một quá trình đồng bộ, mang tính khoa học. Căn

cứ để tiến hành quy hoạch công chức của Sở bao gồm:

- Nhiệm vụ chính trị của Sở.

- Hệ thống tổ chức hiện có và dự báo cơ cấu của Sở trong thời gian tới.

- Tiêu chuẩn công chức thời kỳ quy hoạch.

- Thực trạng đội ngũ công chức.

Phạm vi quy hoạch công chức được xây dựng trong thời gian 5 năm, 10 năm

có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ.

Đối tượng quy hoạch là công chức của Sở. Có các hình thức quy hoạch: quy

hoạch lãnh đạo quản lý, quy hoạch công chức chuyên môn, quy hoạch tạo nguồn.

Thông qua quy hoạch, các nhà quản lý sẽ có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhân tài là

những công chức có những thành tích xuất sắc trong công tác, hội tụ đầy đủ tài đức.

Nội dung quy hoạch, đó là những yêu cầu chung về phẩm chất chính trị, đạo

đức và năng lực cũng như năng lực quản lý của công chức trong thời kỳ đẩy mạnh

CNH, HĐH đất nước.

+ Về phẩm chất chính trị: đây là yếu tố cơ bản nhất đối với tất cả đội ngũ công

chức trong nền hành chính Việt Nam. Biểu hiện cao, tập trung nhất về phẩm chất

chính trị của công chức là phải nắm vững và quán triệt đường lối, quan điểm phát

triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước.

+ Về đạo đức: cũng giống như công chức hoạt động trong các lĩnh vực khác,

công chức Sở KH&CN đòi hỏi những đạo đức cụ thể như biết chăm lo cho mọi

người, cho tập thể, cộng đồng; thực sự công bằng, công tâm trong thực thi công vụ;

vững vàng, tự chủ, kiên định lập trường, quan điểm đường lối của Đảng; có văn

hóa, biết tôn trọng mọi người; có tinh thần phục vụ nhân dân vô điều kiện.

+ Về năng lực chuyên môn: do đặc thù của lĩnh vực quản lý, công chức Sở

KH&CN đòi hỏi có kiến thức chuyên môn sâu về lĩnh vực KH&CN; có kiến thức

về khoa học quản lý hiện đại với tư cách là chuyên môn nghề quản lý; có tư duy và

khả năng tiếp nhận những thành tựu KH&CN mới, đặc biệt là trong thời đại cách

mạng công nghiệp 4.0 – Công nghiệp tự động hóa.

+ Về năng lực quản lý: công chức là những người trực tiếp tổ chức, điều hành

trong bộ máy nhà nước vì thế phải có bản lĩnh, có khả năng tư duy, có khả năng

quan sát, nắm bắt được các nhiệm vụ từ tổng thể đến chi tiết để tổ chức cho hệ

thống hoạt động đồng bộ có hiệu quả; phải bình tỉnh, tự chủ, quyết đoán, dứt khoát

trong công việc, có kế hoạch rõ ràng và tiến hành công việc nhất quán theo kế

hoạch; năng động, sáng tạo, tháo vát, phản ứng nhanh nhạy, dám nghỉ dám làm, biết

tận dụng thời cơ và lợi thế; có tác phong đúng mực, thông cảm, hiểu biết và có thái

độ chân thành với đồng nghiệp.

Quy hoạch công chức bao gồm cả một quy trình. Vì thế, cần thực hiện tốt các

bước của quy trình một cách đầy đủ, chặt chẽ. Cụ thể là:

Thứ nhất, xây dựng nội dung quy hoạch, mục tiêu, quy mô công chức.

Thứ hai, tổ chức thực hiện kế hoạch tuyển chọn, đào tạo, bồ dưỡng.

Thứ ba, thực hiện quy trình điều chỉnh, luân chuyển công chức theo kế hoạch.

Tạo điều kiện công chức trong quy hoạch rèn luyện thực tiễn, tích lũy kinh nghiệm

ở các vị trí khác nhau.

Thứ tư, đưa công chức dự nguồn vào các vị trí theo yêu cầu quy hoạch.

Thứ năm, kiểm tra, tổng kết nhằm đánh giá và có biện pháp kịp thời bổ sung,

hoàn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch.

Đào tạo và bồi dưỡng công chức

Để nâng cao chất lượng công chức của Sở KH&CN, công tác đào tạo, bồi

dưỡng công chức có ý nghĩa hết sức quan trọng:

Một là, đào tạo, bồi dưỡng công chức là nhu cầu bức thiết để nâng cao trình độ

QLNN, nâng cao hiệu suất các mặt công tác của tổ chức.

Hai là, đào tạo, bồi dưỡng công chức là biện pháp cơ bản xây dựng đội ngũ

giỏi, tinh thông, liêm khiết, làm việc có hiệu quả.

Đào tạo, bồi dưỡng công chức là công việc vô cùng quan trọng, là một trong

những vấn đề có ý nghĩa quyết định đến việc xây dựng đội ngũ công chức chuyên

nghiệp, hiện đại, có phẩm chất tốt và năng lực thực thi công vụ. Do vây, có thể

khẳng định rằng: đào tạo nâng cao kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực

quản lý cho đội ngũ công chức của Sở KH&CN không phải là một yêu cầu mang

tính thời điểm, chỉ tồn tại trong cơ chế chuyển đổi, nhất thời mà là một yêu cầu đòi

hỏi phải thực hiện thường xuyên liên tục.

Đào tạo, bồi dưỡng công chức vững vàng về chính trị, tinh thông chuyên môn,

nghiệp vụ, đạt chuẩn chức danh theo ngạch công chức; đảm bảo công chức các

ngạch, các vị trí công tác được đào tạo, bồi dưỡng các kỹ năng theo yêu cầu từng

chức danh, được trang bị kiến thức về văn hóa công sở, trách nhiệm và đạo đức

công vụ, nghề nghiệp.

Tập trung xây dựng và phát triển chất lượng công chức theo hướng chuyên

nghiệp hóa, có trình độ chuyên môn cao, sử dụng tốt ngoại ngữ, tin học; năng lực

quản lý nhà nước theo pháp luật, năng lực dự báo, hoạch định và tham mưu tổng

hợp đáp ứng nhu cầu công việc.

Phát huy hơn nữa hiệu quả hoạt động của bộ máy và nâng cao chất lượng công

chức của các cơ quan để có đủ năng lực tham mưu chỉ đạo, điều hành và tổ chức

thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Cần có những biện pháp hữu hiệu nhằm ổn định

và kiện toàn bộ máy phù hợp với tính chất khó khăn, phức tạp và lâu dài của công

tác quản lý nhà nước.

Bên cạnh đào tạo, bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ, công chức cũng

cần đào tạo, bồi dưỡng trình độ quản lý và lý luận chính trị.

Tuyển dụng công chức

Tuyển dụng công chức là một quá trình tuyển dụng những người phù hợp và

đáp ứng yêu cầu vị trí công việc cụ thể. Việc tuyển dụng công chức đúng người, đáp

ứng yêu cầu công việc là một khâu quan trọng đối với Sở KH&CN hiện nay. Tuyển

dụng là khâu quan trọng, quyết định tới chất lượng của đội ngũ công chức Sở, nếu

công tác tuyển dụng được thực hiện tốt thì sẽ tuyển được những người thực sự có

năng lực, có phẩm chất đạo đức tốt để bổ sung cho lực lượng công chức. Ngược lại

nếu việc tuyển dụng không được quan tâm đúng mức sẽ không lựa chọn được

những người có đủ năng lực và phẩm chất đạo đức tốt bổ sung cho lực lượng này.

Tuy nhiên, việc tuyển dụng công chức dù bằng bất kỳ hình thức nào thì việc

tuyển dụng công chức cũng đảm bảo theo các nguyên tắc sau:

Một là, tuyển dụng công chức phải căn cứ vào nhu cầu, vị trí công tác của cơ

quan, đơn vị để chọn người. Tiêu chuẩn quan trọng nhất khi tuyển dụng công chức

là phải đáp ứng yêu cầu của công việc.

Tuyển dụng công chức phải đảm bảo tính vô tư, khách quan và chính xác, phải

tuân thủ những quy định của Chính phủ, phù hợp với định hướng lãnh đạo của

Đảng trong thời kỳ; lựa chọn được những người đủ tiêu chuẩn, năng lực phẩm chất

vào những vị trí nhất định của cơ quan, đơn vị. Để thực hiện được điều này, việc

tuyển dụng công chức vào Sở phải được thực hiện trên cơ sở khoa học như: xác

định nhu cầu tuyển dụng, phân tích công việc, các tiêu chuẩn chức danh và tiêu

chuẩn nghiệp vụ công chức để tiến hành tuyển dụng.

Hai là, tuyển dụng công chức phải đảm bảo tính thống nhất của toàn hệ thống

về phương pháp, cách thức tiến hành tuyển dụng công chức. Thực hiện nguyên tắc

này đòi hỏi phải có cơ quan tập trung thống nhất quản lý về công tác tuyển chọn

công chức. Đây là đặc thù riêng của công tác tuyển chọn công chức.

Sử dụng công chức

Việc sử dụng công chức Sở KH&CN phải xuất phát từ nhiều yếu tố, trên cơ sở

chức năng, nhiệm vụ, công việc của Sở.

Đối với đội ngũ công chức Sở KH&CN để bố trí, sử dụng phải dựa vào những

nguyên tắc sau:

- Sử dụng công chức phải có tiền đề là quy hoạch.

- Sử dụng phải có căn cứ vào mục tiêu.

- Bổ nhiệm phải trên cơ sở xây dựng cơ cấu nhân lực.

- Bổ nhiệm trên cơ sở đòi hỏi của công vụ và nguồn nhân lực hiện có (đúng

người, đúng việc).

- Tuân thủ nguyên tắc khách quan, nguyên tắc vô tư và công bằng khi thực

hiện chính sách của Nhà nước. Đây là căn cứ quan trọng để thực hiện chính sách sử

dụng cán bộ.

Sử dụng công chức còn phải dựa trên cơ sở quy hoạch nhân lực. Điều này được

xem như là một nguyên tắc tổ chức. Quy hoạch là hoạt động tạo nguồn công chức,

đặc biệt là công chức làm chức năng lãnh đạo, quản lý. Thực hiện công tác quy

hoạch nhân sự thật sự khách quan, khoa học và thường xuyên sẽ giúp cho công tác

sử dụng công chức được chủ động; các hoạt động điều phối, tuyển dụng, bổ nhiệm,

đề bạt, luân chuyển và đào tạo, bồi dưỡng nhân lực được nhịp nhàng, không bị hụt

hẫng, mất cân đối.

- Quy trình sử dụng

Xuất phát từ bản chất của việc sử dụng công chức trong một tổ chức cho thấy:

sử dụng công chức thực chất là việc bố trí nhân lực vào một vị trí thích hợp với

năng lực chuyên môn và phẩm chất tâm sinh lý của họ nhằm làm cho họ phát huy

hết mọi năng lực vốn có của bản thân cho công việc. Từ phương diện này, quy trình

sử dụng công chức sẽ bao gồm các hoạt động gắn liền, nối tiếp nhau, như sau: xây

dựng tiêu chuẩn chức danh – đánh giá – bố trí, sắp xếp – khuyến khích, động viên,

đãi ngộ và kiểm tra.

Xây dựng tiêu chuẩn: Là việc đưa ra những quy định khách quan cho từng vị

trí, chức danh công chức và là công việc rất cần thiết của hoạt động sử dụng công

chức một cách khoa học trong tổ chức.

- Đánh giá công chức: Là một yêu cầu, là một khâu quan trọng trong quản lý,

sử dụng công chức. Việc đánh giá chính xác các hoạt động, các mức độ hoàn thành

công việc của công chức trong tổ chức giúp nhà quản lý, lãnh đạo đưa ra được

phương thức sử dụng, đãi ngộ, bổ nhiệm, đề bạt, khen thưởng, kỹ luật một cách kịp

thời và đúng đắn với công chức của tổ chức.

Bố trí, sắp xếp nguồn nhân lực KH&CN: Đây là khâu quan trọng nhất, nó

quyết định trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả của công tác sử dụng công chức và

hoạt động của tổ chức. Bố trí, sắp xếp công chức là dựa vào các vị trí phù hợp, tạo

điều kiện phát huy được mọi khả năng, năng lực chuyên môn, sở trường và những

tố chất khác nhau của cá nhân, làm cho hoạt động của cá nhân và hoạt động chung

của tổ chức đạt hiệu quả cao.

Khuyến khích, động viên, đãi ngộ và kiểm tra: Là một nội dung đòi hỏi kỹ

năng quản lý cao của người lãnh đạo trong tổ chức. Bất cứ nhân viên nào cũng cần

phải khuyến khích, động viên về vật chất lẫn tinh thần. Công tác kiểm tra phải có kế

hoạch, có phương pháp, đảm bảo sự công bằng, khách quan và xử lý kịp thời những

hạn chế, sai lầm của nhân viên.

Chế độ, chính sách đối với công chức

Chế độ, chính sách đối công chức là một trong những động lực quan trọng thúc

đẩy công chức làm việc, gắn bó lâu dài và cũng thắt chặt quyền lợi và nghĩa vụ lao

động với tổ chức. Việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách nhằm nâng cao

chất lượng công chức được thể hiện thông qua hệ thống chính sách như: chính sách

tiền lương, chính sách bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, chế độ phụ cấp, khen

thưởng, chính sách thu hút nhân tài, điều kiện và môi trường làm việc.

- Chính sách tiền lương: Là vấn đề thiết thực và nhạy cảm trong chính sách liên

quan đến con người. Tiền lương là động lực quan trọng nhất kích thích con người

làm việc hăng say, tích cực. Song nó cũng là vấn đề cực kỳ phức tạp mà các nhà

quản lý phải giải quyết. Đây là hành lang pháp lý cần thiết để các tổ chức có những

hoạt động thiết thực nhằm phát triển nhân lực trong lĩnh vực này.

- Chính sách bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế: Là hai chính sách xã hội quan

trọng. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo nguyên tắc có đóng góp, có hưởng,

quyền lợi tương đương với nghĩa vụ, có sự chia sẽ giữa các thành viên, bảo đảm

công bằng và bền vững của hệ thống bảo hiểm.

Bảo hiểm xã hội là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức quản lý nhằm đảm

bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm

hoặc mất thu nhập do đau ốm, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất

nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức

khỏe, không vì mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức hiện và các đối tượng có

trách nhiệm tham gia theo quy định của pháp luật.

- Khen thưởng: Là tạo ra giá trị vật chất và tinh thần, có tác dụng rất tích cực

đối với người lao động trong việc phấn đấu thực hiện công việc tốt hơn.

- Chính sách thu hút công chức: Là việc làm thu hút những người lao động cảm

thấy có hứng thú và mong muốn được làm việc, được cống hiến cho các cơ quan, tổ

chức có nhu cầu tuyển dụng thông qua các chính sách, chế độ đãi ngộ, bậc lương

phải được xác định cụ thể, phần thưởng, khả năng thăng tiến.

- Tạo môi trường thuận lợi, điều kiện vật chất để công chức phát triển bằng tài

năng và hưởng lợi ích xứng đáng với giá trị lao động sáng tạo của mình. Nâng cao

năng lực, trình độ và phẩm chất của của công chức ở các ngành, các cấp.

Một trong những vấn đề các nhà khoa học quan tâm nhất hiện nay chính là việc

thiếu các chính sách đãi ngộ gắn với chăm lo, bồi dưỡng và sử dụng hiệu quả đội

ngũ trí thức. Không nên quan niệm đãi ngộ giới trí thức giống như các cơ chế, chính

sách với người có công hay đối tượng chính sách.

Kiểm tra, giám sát công chức trong thi hành công vụ

Trong công tác kiểm tra, giám sát, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định:

"Khi có chính sách đúng thì sự thành công hoặc thất bại của chính sách đó là do

cách tổ chức công việc, nơi lựa chọn cán bộ và do nơi kiểm tra. Nếu ba điểm ấy sơ

sài, thì chính sách đúng mấy cũng vô ích" và “có kiểm tra…. mới biết rõ năng lực

và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời” [20, tr.520]. Điều đó

cho thấy những tác động mạnh mẽ của công tác kiểm tra giám sát đến chất lượng

công chức. Nó là căn cứ chính xác nhất để đánh giá, nhận xét về mức độ hoàn

thành công việc của công chức Sở KH&CN. Vì vậy cần nghiêm túc triển khai công

tác quản lý, kiểm tra, giám sát đội ngũ công chức Sở KH&CN. Thông qua đó, nắm

bắt được hệ thống những tư tưởng trong từng giai đoạn và thực trạng hoạt động

của công chức Sở KH&CN nhằm kịp thời ngăn chặn những tư tưởng tiêu cực, lệch

lạc, hạn chế những khuyết điểm, thiếu sót, phát huy những mặt tích cực trong thực

thi công vụ. .

Đây là công tác rất nhạy cảm, là nhiệm vụ khó khăn vì đôi khi ảnh hưởng đến

quyền lợi của một bộ phận công chức nên trong thực tế, việc thực hiện chưa thật sự

quyết liệt, mạnh tay, còn cả nể, kiêng dè... Đây cũng là nguyên nhân khiến cho hiệu

quả giám sát, kiểm tra chưa cao, khiến cho công chức Sở KH&CN dễ tha hóa, biến

chất, lạm dụng chức quyền. Chính vì vậy, công tác này có ảnh hưởng rất lớn đến

chất lượng công chức, nhất là khía cạnh đạo đức.

1.4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng công chức

Có rất nhiều tiêu chí đánh chất lượng công chức hành chính, trong phạm vi

đề tài này, tác giả xin được đề cập đến một số tiêu chí cơ bản sau:

1.4.1. Nhóm tiêu chí đánh giá năng lực trình độ, kỹ năng nghiệp vụ của

công chức

Tiêu chí đánh giá về trình độ:

Bao gồm tiêu chí về trình độ học vấn, trình độ lý luận chính trị, kiến thức

chuyên môn. Trong đó: trình độ học vấn và kiến thức chuyên môn của công chức có

được chủ yếu thông qua đào tạo, có thể được đào tạo về ngành hoặc chuyên ngành

đó trước khi đảm nhiệm công việc; đó là các bậc trung cấp, cao đẳng, đại học và

trên đại học. Các bậc học này chủ yếu được đào tạo ngoài công việc và đào tạo lại

trong công việc mà công chức đang thực hiện thông qua các lớp tập huấn hay bồi

dưỡng ngắn hạn về chuyên môn, nghiệp vụ. Đó là sự trang bị về kiến thức chuyên

môn cho công chức. Bất kỳ một vị trí nào trong cơ quan, tổ chức đều có yêu cầu

thực hiện công việc ứng với trình độ chuyên môn nhất định.

Khi xem xét, đánh giá chất lượng công chức cũng cần xem xét về các yêu cầu

về trình độ quản lý nhà nước, trình độ ngoại ngữ, trình độ tin học của từng đối

tượng công chức theo quy định của Thông tư số 11/2014/TT-BNV ngày 09/10/2014

của Bộ Nội vụ quy định chức danh, mã ngạch và tiêu chuẩn nghiệp vụ chuyên môn

các ngạch công chức chuyên ngành hành chính.[44]

Tiêu chí về kỹ năng nghề nghiệp:

Kỹ năng nghề nghiệp là một trong những tiêu chí quan trọng đánh giá chất

lượng công chức. Tiêu chí này phản ánh trình độ của công chức thực thi nhiệm vụ.

Công chức cần có những kỹ năng quản lý tương ứng để thực hiện vai trò, nhiệm vụ

của mình.

Kỹ năng nghề nghiệp không chỉ đánh giá về năng lực thực thi công việc cụ thể

của công chức mà còn là chỉ tiêu phản ánh tính chuyên nghiệp của công chức. Để

giúp cho công chức đảm nhận được công việc thì cơ quan chủ quản cần chú trọng

hơn nữa về đào tạo, bồi dưỡng các kỹ năng cho công chức để thực thi công chức.

1.4.2. Tiêu chí kinh nghiệm làm việc và thâm niên công tác của công chức

Kinh nghiệm làm việc thể hiện sự trải nghiệm trong công việc qua thời gian

làm việc, có thể gọi đó là thâm niên của công chức có được. Công chức có nhiều

kinh nghiệm làm việc có thể giải quyết công việc thành thịc và nhanh hơn người có

kinh nghiệm. Kinh nghiệm làm việc kết hợp với trình độ và kỹ năng xử lý trong

công việc tạo thành mức độ lành nghề của mỗi công chức. Kỹ năng sáng tạo sáng

tạo là vô tận, năng lực của công chức thể hiện tư duy trong việc thực hiện đưa ra các

sáng kiến, các ý tưởng và có các quyết định nhanh nhạy, linh hoạt trong giải quyết

các vấn đề. Khả năng này phụ thuộc vào lứa tuổi hay giới tính. Do đó, một người

công chức vừa có sáng tạo, vừa có kinh nghiệm trong công việc thì có thể có kỹ

năng làm việc vượt trội hơn và là tài snar quý giá của cơ quan, tổ chức.

1.4.3. Tiêu chí đánh giá năng lực thực thi nhiệm vụ thực tế của công chức

Tiêu chí này phản ánh mức độ hoàn thành nhiệm vụ và mức độ đảm nhận chức

trách nhiệm vụ của công chức. Để đánh giá công chức theo tiêu chí này cần dựa vào

chất lượng hoàn thành công việc mà công chức đó thực hiện. Việc đánh giá không

chỉ có ý nghĩa là thẩm định kết quả thực hiện công việc, công nhận thành tích của

công chức trong thời gian nhất định mà còn có ý nghĩa đánh giá kết quả hoạt dộng

của tổ chức đó.

Thứ nhất, những nội dung đánh giá chung đối với tất cả công chức trong bộ

máy hành chính nhà nước, bao gồm: (1) sự chấp hành đường lối, chủ trương, chính

sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; (2) phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống,

tác phong và lề lối làm việc; (3) năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; (4) tiến

độ và kết quả thực hiện nhiệm vụ; (5) tinh thần trách nhiệm và phối hợp trong thực

hiện nhiệm vụ.

Thứ hai, những nội dung đánh giá đặc thù dành cho các công chức lãnh đạo,

quản lý, bao gồm: (1) kết quả hoạt động của đơn vị được giao lãnh đạo, quản lý; (2)

năng lực lãnh đạo, quản lý; (3) năng lực tập hợp, đoàn kết công chức.

Như vậy, có thể thấy những nội dung đánh giá công chức ở nước ta hiện nay

về cơ bản là tương đồng với những nội dung, tiêu chí đánh giá công chức ở các

nước khác trên thế giới. Việc quy định về nhóm nội dung đánh giá riêng đối với các

công chức lãnh đạo, quản lý là phù hợp, đề cao được tính trách nhiệm của người

đứng đầu các đơn vị hành chính nhà nước.

Tuy nhiên, những nội dung đánh giá đưa ra còn chung chung, rất khó lượng

hoá được kết quả, hiệu suất công tác của công chức. Chẳng hạn, với nhóm nội dung

đánh giá chung đối với tất cả các công chức, ngoài các nội dung (1), (2), (5) mang

tính định tính, thì các nội dung (3), (4) cần phải định lượng, đo lường được. Song để

định lượng, đo lường được, lại cần phải có tiêu chuẩn, định mức riêng với đối mỗi

loại công việc trong hệ thống hành chính nhà nước, vì tính chất của mỗi loại công

việc trong hệ thống là không giống nhau. Hiện nay, khi chúng ta chưa xây dựng

được các bản mô tả chức danh công việc thì việc đánh giá kết quả thực thi công vụ

của công chức sẽ vẫn tiếp tục chung chung và không có tác dụng thúc đẩy công việc

thực tế. Thứ nhất, những nội dung đánh giá chung đối với tất cả công chức trong bộ