Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Lịch sử: Thiết kế và sử dụng Storymap trong dạy học các nền văn minh thế giới môn Lịch sử ở trường Trung học phổ thông Chương Mỹ A, Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐÀO HUY QUYẾN

THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG STORYMAP TRONG DẠY HỌC

CÁC NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI MÔN LỊCH SỬ Ở

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHƯƠNG MỸ A, HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

HÀ NỘI – 2019

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐÀO HUY QUYẾN

THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG STORYMAP TRONG DẠY HỌC

CÁC NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI MÔN LỊCH SỬ Ở

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHƯƠNG MỸ A, HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

BỘ MÔN LỊCH SỬ

Mã số: 8.14.01.11

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đoàn Nguyệt Linh

HÀ NỘI – 2019

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Thế kỉ XXI, thế kỷ của lĩnh vực công nghệ, thế giới đang chứng kiến

những thay đổi có tính chất đột phá trong mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã

hội nhờ vào những thành tựu của ngành công nghệ thông tin (CNTT). Đặc biệt,

cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay đang có ảnh hưởng mạnh mẽ tới mọi

lĩnh vực trong đời sống nói chung và nền giáo dục nói riêng, việc sử dụng công

nghệ hình ảnh trong giảng dạy đã và đang trở thành vấn đề nóng đối với việc đổi

mới phương pháp dạy học.

Nhiều công cụ có khả năng ứng dụng vào trong dạy học như các công cụ

trình chiếu như: Powerpoint, prezi, email...; công cụ quản lý lớp học như; google

class room, modor, padlet... công cụ thiết kế dụng cụ học tập: Infographic... Bên

cạnh đó, nhiều môn học đã ứng dụng công cụ không gian địa lý vào các môn học

như GIS, Earth Map, Google Map,... vào dạy học các môn khoa học xã hội ở các

trường trung học phổ thông (THPT) và nó đã có nhiều tác dụng tích cực đến học

sinh. Nổi bật là trong dự án Project GO: di động trong giáo dục, thông qua web

hệ thống định vị toàn cầu trên điện thoại di động để chia sẻ những thông tin về

lịch sử, di sản và lịch sử tự nhiên, hay dự án Route Castle của Bồ Đào Nha để

giúp cho học sinh, sinh viên quan tâm và tìm hiểu thông tin về di sản lịch sử và

văn hóa của địa phương thông qua công cụ như điện thoại thông minh, Google

Earth. Hay ở Mỹ các giáo viên trường THPT đã ứng dụng công nghệ GIS vào

trong giảng dạy bài học lịch sử nước Mỹ “các bài học được thiết kế dành cho

trung học…Những bài học tiền lịch sử nước Mỹ: Chiến tranh Pháp - Ấn Độ; Hội

nghị lập hiến; cuộc nổi loạn Whiskey” (Jeffrey W. Snyder, & Thomas C.

Hammond, 2012).

Còn ở Việt Nam GIS mới chỉ được ứng dụng vào trong dạy học trong các

môn khoa học tự nhiên, đặc biệt về bộ môn địa lí, trắc địa,… ở các trường Đại

học, Cao đẳng và ở các trường Trung học phổ thông (THPT). Việc ứng dụng các

công cụ hiện đại như GIS điển hình ở đây là StoryMap của Eris tựa ArcGIS là vô

cùng cần thiết để đáp ứng nhu cầu thay đổi của chương trình dạy học bộ môn

Lịch sử mới (theo chương trình giáo dục phổ thông mới) ở Việt Nam.

Việc sử dụng StoryMap, trong dạy học bộ môn Lịch sử ở trường THPT

đóng vai trò, ý nghĩa trong việc hỗ trợ và thay đổi chương trình dạy học Lich sử.

Bên cạnh vai trò công cụ hữu hiệu hỗ trợ công việc giảng dạy và học tập của

giáo viên, học sinh, StoryMap có ý nghĩa làm thay đổi chương trình dạy học lịch

sử, phản ánh sự hiện đại hóa môi trường học tập và làm thay đổi thái độ, suy

nghĩ của học sinh về bộ môn học Lịch sử. Còn ở Việt Nam, vấn đề ứng dụng

StoryMap vào trong dạy học lịch sử vẫn còn mới và chưa có nghiên cứu cụ thể

về vấn đề này. Việc ứng dụng StoryMap trong dạy nói chung và dạy học bộ môn

Lịch sử vẫn còn là vấn đề mới mẻ ở Việt Nam.

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: Thiết kế

và sử dụng StoryMap trong dạy học các nền văn minh thế giới môn lịch sử ở

trường trung học phổ thông Chương Mỹ A, Hà Nội cho luận văn thạc sĩ của

mình.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

2.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài

Ở nhiều nước trên thế giới StoryMap đã được các giáo viên sử dụng phổ

biến ở tất cả các môn học và nó đã tạo nên những thay đổi diệu kỳ trong quá

trình giảng dạy. Trong việc ứng dụng StoryMap vào trong dạy học Lịch sử chỉ

phổ biến ở các nước có nền giáo dục phát triển và có nhiều nghiên cứu khoa học

về vấn đề này như nghiên cứu: Transforming the History Curriculum with

Geospatial Tools (Thomas Hamond, 2014), “Sothat’s What the Whiskey

Rebellion Was!” Teaching Early U.S. History With GIS (Jeffrey W. Snyder and

Thomas C. Hammond, 2015), Improving history learning through cultural

heritage, local history and technology (Graca Magro, Joaquim de Carvalho and

Maria Joré Marcelino, 2014) ...

Tác giả Hammond, T. (2014). Transforming the history curriculum with

geospatial tools. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education,

14(3), 266-287. Transforming the History Curriculum With Geospatial Tools -

Thomas Hammond Lehigh University đã nhấn mạnh về chương trình Lịch sử với

các công cụ không gian địa lý, các vấn đề đương đại trong công nghệ và giáo dục

giáo viên, chuyển đổi chương trình giảng dạy lịch sử với các công cụ không gian

địa lý. Khi công nghệ này được áp dụng dụng, nó sẽ biến đổi giáo trình dạy học

lịch sử theo ba cách: làm sâu sắc nội dung ngoại khóa, làm cho các khái niệm trở

nên nổi bật hơn, và kết nối ngày càng tăng với lịch sử địa phương.

Tác giả Milson, Gilbert và Earle (2007) đã trình bày một mô hình giảng

dạy một đơn vị địa lý thế giới về châu Phi bằng cách sử dụng Hội nghị thượng

đỉnh Pan African mô phỏng, được thông báo bằng cách sử dụng rộng rãi GIS dựa

trên web.

Tác giả Ayers, E. (1999). “Những tiến triển và tương lai của lịch sử kỹ

thuật số”. Lấy từ trang web của Trung tâm Lịch sử kỹ thuật số Virginia:

www.vcdh.virginia.edu/PastsFutures.html tác giả đề cập đến việc lưu trữ kỹ

thuật số hiển thị các bộ sưu tập dữ liệu số, văn bản, hình ảnh, bản đồ và âm

thanh, tạo ra không gian đầy sức mạnh trong đó người dùng tự tạo kết nối và

khám phá.

Về mẫu các bản đồ không chuyên của Jamestown và Plymouth. Nguồn:

Wikimedia Commons, Đại học Maine tại Farmington đề cập đến các công cụ

không gian địa lý đáp ứng nhu cầu hiện tại để trình bày các khái niệm một cách

nhanh chóng. Giáo viên có thể tái tạo cùng một màn hình này bằng các quả địa

cầu động như Google Earth.

Ngoài ra, trong kết quả của cuộc khảo sát của Sở giáo dục và Đào tạo Tây

Úc về kỹ năng sử dụng CNTT của GV. Teacher ICT Skills (Evaluation of the

Information and Communication Technology (ICT) Knowledge and Skills Levels

of Western Australian Government School Teachers) cũng đã khẳng định và

nhấn mạnh vai trò của kỹ năng sử dụng phương tiện công nghệ trong quá trình

dạy học của người giáo viên. Đồng thời nghiên cứu cũng đưa ra tám kỹ năng sử

dụng ICT thiết yếu: xử lý văn bản; khai thác Internet; chuyển đổi định dạng tập

tin; sử dụng thư điện tử; sử dụng PowerPoint; sử dụng Excel; xử lý dữ liệu và

quản lý chương trình giảng dạy (Word processing; Internet; File navigation;

Email; Presentation packages; Spreadsheets; Databases and Curriculum

Manager) và các số liệu nghiên cứu thực tế về việc sử dụng các kỹ năng này của

giáo viên Tây úc. [16]

2.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước

Trong cuốn “Rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm môn Lịch sử” (2009)

do tác giả Nguyễn Thị Côi (chủ biên), ngoài mục đích nâng cao trình độ nhận

thức, khoa học cho người học và đưa ra một số biện pháp, con đường để nâng

cao trình độ nghiệp vụ ở những kỹ năng cho là quan trọng như: nói, viết, vẽ, sử

dụng bảng đen… Tác giả cũng đã đề cập đến việc bồi dưỡng một số kỹ năng sử

dụng và khai thác phương tiện công nghệ như: khai thác thông tin Internet và sử

dụng phần mềm MS. PowerPoint trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. [6]

Bài viết “Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông – Một hướng tích

cực trong đổi mới dạy học lịch sử ở trường phổ thông” của tác giả Trần Quốc

Tuấn và Đoàn Văn Hưng (trong cuốn Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học

lịch sử ở trường Phổ thông, GS.TS Phan Ngọc Liên (chủ biên), trang 463 - 478)

đã nêu ra biện pháp xây dựng một đoạn phim tư liệu phù hợp với nội dung và

mục đích giảng dạy bằng cách sử dụng phần mềm Hero để cắt, nối các đoạn

phim tư liệu Lịch sử có sẵn. [16]

Đặc biệt phải nói đến cuốn “Phát huy tính tích cực, độc lập của học sinh

như thế nào” (Nxb Giáo dục Hà Nội, 1970) của I.F.Kharlamop tác giả cũng đã

khẳng định vai trò của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học lịch sử ở

trường phổ thông: “Việc dạy học trực quan không những làm cho quá trình học

tập thêm sinh động, nó còn góp phần rèn luyện tư duy phân tích, tập cho các em

nhìn thấy bản chất của sự kiện ẩn sau các hình thức và biểu hiện bên ngoài, kích

thích tính ham hiểu biết cho các em”. [16]

Trong cuốn “Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào” (Nxb Giáo dục, Hà

Nội, 1973) của N.G.Đai-ri đã nêu rõ vai trò của việc sử dụng đồ dùng trực quan

trong dạy học “Sử dụng tài liệu trực quan như một nguồn nhận thức, đem lại tính

cụ thể và hình ảnh của sự kiện, có giá trị lớn lao, vì chúng cho phép học sinh

hình dung lại quá khứ”. [16]

Đề tài “Ứng dụng GIS trong xây dựng công cụ hỗ trợ dạy và học Địa lí

lớp 12” của Lê Thùy Ngân (CN), Nguyễn Thị Xuân An, Trần Thị Ngọc Vân

(2012) đã nghiên cứu và phân tích những lợi ích của việc sử dụng bản đồ số,

hình ảnh trực quan vào trong hỗ trợ dạy và học Địa lý. Thông qua đề tài này tôi

được tiếp cận với cơ sở lý luận của Storymap như khái niệm, vai trò của

StoryMap.

Tác giả Đặng Thị Mỹ Lan của Viện nghiên cứu địa chính Trung tâm công

nghệ cao đã biên soạn và dịch tài liệu “Tài liệu hướng dẫn sử dụng ArcGIS”

(2003). Nhờ tài liệu này tôi có thêm thông tin trong việc sử dụng phần mềm

ArcGIS và cách vận dụng phần mềm vào trong dạy học.

Chương trình Lịch sử cấp trung học phổ thông của Bộ Giáo Dục và Đào

Tạo đã cung cấp thông tin về mục tiêu, nội dung của chương trình lịch sử trung

học phổ thông đặc biệt là chương trình lịch sử lớp 10. Từ đó chúng tôi có thể

đánh giá được vai trò và ý nghĩa của StoryMap đối với dạy học lịch sử ở Việt

Nam hiện nay, hỗ trợ phân tích nội dung chương trình lịch sử lớp 10 và cách vận

dụng StoryMap vào trong chương trình dạy học Lịch sử lớp 10.

Bài viết “Ứng dụng Arcgis Online - Story Map trong việc xây dựng

Webgis giới thiệu Biển Đảo Việt Nam”, Hội thảo khoa học cấp tỉnh “Giáo dục

chủ quyền biển đảo và bảo vệ biển đảo trong trường học” Nha Trang 14/7/2015,

trang 73 của tác giả Ngô Anh Tú, đã giúp tôi tìm hiểu và nghiên cứu thấy được

việc sử dụng Arcgis Online - StoryMap trong dạy học bộ môn Lịch sử là một

công cụ hỗ trợ rất tốt trong việc tiếp cận lịch sử gần với người học, từ đó người

học có thể chiếm lĩnh kiến thức lịch sử một cách đơn giản và dễ nhớ.

Luận văn thạc sĩ “Một số biện pháp phát triển kỹ năng sử dụng phương

tiện công nghệ theo hướng dạy học tích cực cho Giáo viên Lịch sử tốt nghiệp

trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, (2012) của tác giả Ninh Thị

Hạnh đã đề cập đến việc nâng cao trình độ, kỹ năng sử dụng phương tiện công

nghệ trong quá trình dạy học của một người giáo viên đứng trên bục giảng dạy.

Như vậy, từ nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước về tác dụng

của StoryMap dưới góc độ là một phương pháp dạy học mới, có ưu thế đặc biệt

trong việc truyền tải thông tin và có khả năng vận dụng vào dạy học hiện đại là

một hướng đi mới cho việc thay đổi và đổi mới phương pháp dạy học hiện nay

theo hướng tích cực của người học. StoryMap đóng vai trò và ý nghĩa trong việc

hỗ trợ và thay đổi chương trình dạy học nói chung và môn lịch sử nói riêng.

StoryMap còn phản ánh sự hiện đại hóa môi trường học tập và làm thay đổi thái

độ, suy nghĩ của học sinh về môn học lịch sử. Tuy nhiên việc vận dụng

StoryMap vào giảng dạy nói chung còn rất hạn chế, trong dạy học lịch sử còn là

một lĩnh vực hết sức mới mẻ. Đây là cơ sở để chúng tôi kế thừa và lựa chọn

nghiên cứu về việc thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử, đặc biệt

là trong bối cảnh hiện nay trong việc nâng cao chất lượng và đổi mới phương

pháp dạy học bộ môn đang là một vấn đề đặt ra cấp thiết.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích

Trên cơ sở tìm hiểu bản chất, khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng

StoryMap trong dạy học lịch sử, đề tài luận văn đi sâu tìm hiểu, đề xuất một số

qui trình thiết kế và biện pháp sử dụng hiệu quả StoryMap trong dạy học lịch sử.

Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dạy học lịch sử ở trường THPT Chương

Mỹ A, Hà Nội.

Từ việc nghiên cứu, thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử,

chúng tôi hi vọng có thể tạo ra được một môi trường học mới thông qua các

nguồn sử liệu khác nhau để tái hiện lịch sử, phục dựng một cách khoa học, khách

quan, chân thực quá trình phát triển của lịch sử. Thông qua việc tổ chức các hoạt

động dạy học đa dạng, giáo viên có thể giúp học sinh phát huy năng lực sáng tạo

trong học tập lịch sử.

3.2. Nhiệm vụ

- Nghiên cứu cơ sở lý luận và tìm hiểu thực trạng về phương pháp dạy học

nói chung về StoryMap, từ đó rút ra cơ sở lý luận về việc sử dụng StoryMap

trong dạy học lịch sử.

- Đề xuất quy trình thiết kế và biện pháp sử dụng StoryMap nhằm phát

huy năng lực tự học của học sinh trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông.

- Thực nghiệm sư phạm để chứng minh tính khả thi của các biện pháp đã

đề xuất trong đề tài.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Quá trình tổ chức các hoạt động dạy học có sử dụng StoryMap cho học

sinh trong dạy học các nền văn minh thế giới ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà

Nội.

- Về phạm vi điều tra, khảo sát thực trạng và thực nghiệm: Các giáo viên đang

giảng dạy Lịch sử ở các trường THPT trong cụm Chương Mỹ, Thanh Oai và hơn

200 HS trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội.

5. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

Cơ sở phương pháp luận: Dựa trên những đường lối của Đảng và Nhà

nước ta về lịch sử, giáo dục.

Phương pháp nghiên cứu:

- Nghiên cứu lý thuyết: Đọc, sưu tầm, khai thác và phân tích những tài liệu

từ sách báo, tạp chí, Internet… về lý luận phương pháp dạy học, kỹ năng dạy

học, đặc biệt là lý luận về việc sử dụng StoryMap trong dạy học các nền văn

minh thế giới môn lịch sử ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội.

- Nghiên cứu thực tiễn:

+ Phương pháp quan sát: Dự giờ thu thập thông tin, đánh giá kỹ năng sử

dụng CNTT, Internet của GV Lịch sử và HS ở trường THPT Chương Mỹ A.

+ Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Tìm hiểu thực trạng sử dụng CNTT

của GV Lịch sử và HS ở trường THPT hiện nay.

+ Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm các biện pháp thiết kế và sử

dụng StoryMap trong dạy học các nền văn minh thế giới môn lịch sử ở trường

THPT Chương Mỹ A, Hà Nội.

+ Phương pháp thống kê toán học: Xử lý, thống kê, phân tích số liệu thu

được trong quá trình thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi và tính hiệu

quả của các biện pháp do đề tài đưa ra.

6. Đóng góp của đề tài

Thực hiện tốt những nhiệm vụ đề ra, luận văn góp phần:

- Khẳng định vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của việc thiết kế và sử dụng StoryMap

trong dạy học lịch sử hiện nay.

- Đánh giá được thực trạng việc sử dụng StoryMap trong dạy học môn lịch sử ở

trường THPT hiện nay.

- Đề xuất một số biện pháp sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử phần các

nền văn minh phương đông.

- Ý nghĩa khoa học: Làm phong phú thêm lý luận phương pháp dạy học Lịch sử

nói chung và vấn đề phát triển kỹ năng sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử

ở trường THPT hiện nay.

- Ý nghĩa thực tiễn: Về bản thân, sau khi hoàn thành đề tài nghiên cứu tôi sẽ có

thêm nhiều kinh nghiệm mới trong quá trình dạy học. Đồng thời, góp phần đáp

ứng được sự đổi mới của giáo dục Việt Nam hiện nay. Mặt khác, là tài liệu tham

khảo cho sinh viên sư phạm chuyên ngành Lịch sử, cho GV ở trường THPT nói

chung và GV môn Lịch sử nói riêng, cũng như bản thân tác giả luận văn vận

dụng trong quá trình giảng dạy ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội.

7. Cấu trúc luận văn

Kết cấu của đề tài: ngoài các phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và

phụ lục, phần nội dung gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thiết kế và sử dụng StoryMap

trong dạy học Lịch sử ở trường THPT.

Chương 2: Thiết kế StoryMap trong dạy học các nền văn minh thế giới môn Lịch

sử ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội

Chương 3: Một số biện pháp sử dụng StoryMap trong dạy học phần lịch sử các

nền văn minh phương đông và thực nghiệm sư phạm.

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC THIẾT KẾ VÀ

SỬ DỤNG STORYMAP TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT

1.1. Cơ sở lý luận

1.1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài

* Khái niệm về “ArcGis Online” và “StoryMap”

Khái niệm về “ArcGis Online”: ArcGis Online là một nền tảng điện toán

đám mây dựa trên sự hợp tác giữa các thành viên của một tổ chức để tạo, chia sẻ

và truy cập bản đồ, các ứng dụng cũng như dữ liệu, bao gồm bản đồ nền

(basemaps) được xuất bản bởi ESRI. Thông qua ArcGis Online, bạn sẽ được truy

cập vào điện toán đám mây của ESRI một cách an toàn, tại đây chúng ta có thể

quản lý, tạo, lưu trữ và truy cập nhiều lớp dữ liệu. Vì ArcGis Online là một phần

không thể thiếu của hệ thống phần mềm ArcGis Server, những ứng dụng liên

quan đến ArcGis,…Bạn cũng có thể truy cập vào các ứng dụng có sẵn của ESRI

để tiến hành lập bản đồ trong Excel, giám sát các hoạt động của người sử dụng

cũng như chia sẻ các bản đồ đến mọi người trong nhóm hoặc các tổ chức khác.

[38; tr.19]

Khái niệm về “StoryMap”: StoryMap là một dạng ứng dụng công cụ

không gian Địa lý (geospatial tools) hay công nghệ thông tin không gian Địa lý

(geospatial information technologies) được chạy trên nền tảng của ArcGis

Online bao gồm tập hợp cả hai phần: phần cứng và phần mềm, đó là hình dung,

đo lường và bản đồ Địa lí tham khảo thông tin. Công cụ được sử dụng để thu

thập, quản lý, phân tích, hình dung và phổ biến cả dữ liệu và thông tin được đề

cập đến vị trí của một đối tượng. Nhờ tính năng này mà StoryMap đã được các

giáo viên các môn sử dụng để phục vụ cho công cuộc giảng dạy và học tập. Ở

nhiều nước Storymap đã được các giáo viên sử dụng phổ biến ở tất cả các môn

học và nó đã tạo nên những thay đổi diệu kỳ trong quá trình dạy học.

Vì vậy, trước khi tìm hiểu về StoryMap chúng ta phải tìm hiểu về công cụ

không gian địa lý hoặc hệ thống không gian địa lý. Công cụ không gian địa lý là

gì? Theo nghiên cứu của Thomas Hammond thì công cụ không gian địa lý hay

công nghệ thông tin không gian địa lý, bao gồm một nhóm cả phần cứng và phần

mềm trực quan hóa, đo lường và lập thông tin tham chiếu theo địa lý”. Khái

niệm khác của công nghệ không gian địa lý. Được hình thành như tất cả công

nghệ được sử dụng để thu thập, quản lý, phân tích, hình dung và phổ biến cả dữ

liệu và thông tin được đề cập đến vị trí của đối tượng.

Tóm lại công cụ không gian địa lý là bản đồ động hoặc bản đồ điện tử cho

phép người dùng được phép thu thập, phân tích dữ liệu và thông tin về một đối

tượng địa lý nào đó trên bản đồ. Có hai loại công cụ không gian địa lý thường

được sử dụng trong dạy học lịch sử ở Hoa Kỳ đó là cả Google Earth và hệ thống

thông tin địa lý hoặc GIS-Geographic Information System (như Esri tựa ArcGIS

và National Geographic tựa Mapmaker). Cả hai công cụ có thể chạy dưới dạng

cài đặt, phần mềm phía máy khách hoặc dưới dạng dịch vụ web, được truy cập

quá trình duyệt. Công cụ Google Earth sẽ cung cấp cho chúng ta hình ảnh và

đánh dấu vệ tinh hiện đại, phong phú, còn GIS sẽ cho phép phân tích mạnh mẽ

hơn nhiều đối với bất kỳ tập dữ liệu của công cụ không gian địa lý nào.

Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tìm hiểu sâu về GIS (hệ thống thông tin địa lý) và phần

mềm ArcGIS. Bởi StoryMap là một loại công cụ của GIS (hệ thống thông tin địa

lý) và StoryMap thông thường được xây dựng chạy trên nền tảng của ArcGIS.

* Hệ thống thông tin địa lý (GIS):

Hệ thống thông tin địa lý bắt đầu hình thành vào cuối thập niên 50 trên thế

giới, và du nhập vào Việt Nam vào những năm 80. Có rất nhiều khái niệm về

GIS: Theo Burrough, 1986 định nghĩa: “GIS là một công cụ mạnh dùng để lưu

trữ và truy vấn, biến đổi và hiển thị dữ liệu không gian từ thế giới thực cho

những mục tiêu khác nhau” (Nguyễn Kim Lợi, 2007). Theo Aronoff, 1993 định

nghĩa: “GIS là một hệ thống gồm các chức năng: nhận dữ liệu, quản lý và lưu trữ

dữ liệu, phân tích dữ liệu, xuất dữ liệu”. [26; tr.18]

GIS (Geographic Information System - Hệ thống thông tin địa lý) tồn tại

từ những năm 1960. Theo ESRI, tập đoàn nghiên cứu và phát triển các phần

mềm GIS nổi tiếng (trong đó có ArcGIS), Hệ thông tin địa lý (GIS - Geographic

Information System) là một tập hợp có tổ chức, bao gồm hệ thống phần cứng,

phần mềm máy tính. dữ liệu địa lý và con người, được thiết kế nhằm mục đích

nắm bắt, lưu trữ, cập nhật, điều khiển, phân tích, và hiển thị tất cả các dạng thông

tin liên quan đến vị trí địa lý.

Còn theo định nghĩa của Calkin và Tomlinson, 1998 “Hệ thông tin địa lý

là một hệ thống thông tin bao gồm một số hệ con (Subsystem) có khả năng biến

đổi các dữ liệu địa lý thành những thông tin có ích”

“Hệ thông tin địa lý là một hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu bằng máy tính

để thu thập, lưu trữ, phân tích và hiển thị không gian” (theo định nghĩa của

National Center for Geographic Information and Analysis, 1988).

Khái niệm khác cho rằng Hệ thông tin địa lý (GIS), được nhiều người sử

dụng nhất là: hệ thống thông tin địa lý là một hệ thống kết hợp giữa con người và

hệ thống máy tính cùng các thiết bị ngoại vi để lưu trữ, xử lý, phân tích, hiển thị

các thông tin địa lý để phục vụ một mục đích nghiên cứu nhất định.

Như vậy, hệ thống thông tin địa lí (GIS) có thể hiểu một cách đơn giản là

tập hợp các thông tin có liên quan đến yếu tố địa lý một cách đồng bộ và logic.

Hệ thông tin địa lý (GIS) đã được ứng dụng nhiều lĩnh vực như môi trường, xây

dựng, y tế, kinh tế, giao thông vận tải,... Trong giáo dục, hệ thông tin địa lý

(GIS) cũng được các giáo viên sử dụng để hỗ trợ giảng dạy trong các môn địa lý,

sinh học, lịch sử.

Tóm lại, hiện nay có rất nhiều phần mềm dạng GIS (Hệ thống thông tin

địa lý) như Mapinfo, QGIS, WebGIS, MapMaker,... Nhưng trong đó tiêu biểu

nhất là phần mềm ArcGIS của ESRI. Phần mềm này đã được nhiều giáo viên

dùng để tạo nên một StoryMap thực sự hỗ trợ hữu ích cho sự đổi mới của nền

giáo dục trong xu thế hiện nay trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, từ

cơ sở đó việc tạo một StoryMap thực sự hỗ trợ trong việc giảng dạy nói chung và

bộ môn Lịch sử nói riêng.

* Phần mềm ArcGIS:

ArcGIS là dạng công cụ không gian địa lý có thể chạy dưới dạng cài đặt,

phần mềm phía máy tính khác hoặc dưới dạng dịch vụ web được truy cập qua

các trình duyệt (như Coccoc, Google Chrome,…). Công cụ cho phép phân tích

nhiều dữ liệu trên nền bản đồ điện tử.

ArcGIS (http://www.esri.com): đây là một hệ thống GIS hàng đầu hiện

nay, cung cấp một giải pháp toàn diện từ thu thập/ nhập số liệu, chỉnh lý, phân

tích và phân phối thông tin trên mạng Internet tới các cấp độ khác nhau như cơ

sở dữ liệu địa lý cá nhân hay cơ sở dữ liệu của các doanh nghiệp. Về lĩnh vực

công nghệ, hiện nay các chuyên gia GIS coi công nghệ ESRI là một giải pháp

mang tính chất mở, tổng thể và hoàn chỉnh, có khả năng khai thác hết các chức

năng của GIS trên các ứng dụng khác nhau như: Desktop (ArcGIS Desktop),

máy chủ (ArcGIS Server), các ứng dụng Web (ArcGIS, ArcGIS Online), hoặc hệ

thống thiết bị di động (ArcGIS)… và có khả năng tương thích cao đối với nhiều

loại sản phẩm của nhiều hãng khác nhau hiện nay.

Tóm lại StoryMap là công cụ không gian địa lý thuộc dạng hệ thông tin

địa lý (GIS - Geographic Information System). StoryMap cho phép người dùng

có thể thu thập/ nhập số liệu, chỉnh lý, phân tích, lưu trữ và phân phối thông tin

về vị trí địa lý trên một bản đồ động, thông qua hệ thống phần cứng, phần mềm

máy tính. dữ liệu địa lý và con người. Có rất nhiều phần mềm để tạo StoryMap

trong đó tiêu biểu nhất là phần mềm ArcGIS.

1.1.2. Quan niệm về StoryMap trong dạy học lịch sử ở trường THPT

Trước hết chúng ta hiểu về khái niệm “bản đồ lịch sử” là gì? Do đặc điểm

của việc học tập lịch sử (học sinh không trực tiếp quan sát các sự kiện lịch sử),

nên tính trực quan đóng vai trò rất quan trọng. Bản đồ lịch sử là một loại đồ dùng

trực quan quy ước mà trên đó phản ánh các sự kiện lịch sử tồn tại độc lập tương

ứng và có liên quan mật thiết với nhau trong một giai đoạn lịch sử nhất định,

phản ánh quá trình đấu tranh giai cấp và phát triển xã hội loài người. Bản đồ góp

phần tạo biểu tượng, cụ thể hóa thời gian, không gian lịch sử và hình thành các

khái niệm cho học sinh. Bên cạnh đó bản đồ lịch sử còn giúp cho học sinh suy

nghĩ và giải thích được các hiện tượng lịch sử về mối liên hệ nhân quả, về tính

quy luật và trình tự phát triển của quá trình lịch sử, giúp các em củng cố, ghi nhớ

những kiến thức lịch sử đã học.

Bản đồ địa lí biểu hiện các yếu tố tự nhiên, xã hội, biểu hiện các sự kiện,

các hiện tượng lịch sử của một quốc gia hay một khu vực có nội dung và phương

pháp thành lập đáp ứng yêu cầu chương trình địa lí và lịch sử phổ thông và sách

giáo khoa được dùng trong trường học. Với bản đồ học sinh có thể xác định

được chính xác vị trí địa lí, địa điểm cũng như phân bố không gian, sự phát triển

theo thời gian của đối tượng và hiện tượng tự nhiên và kinh tế - xã hội trên lãnh

thổ khác nhau trên bề mặt trái đất. Trong các loại bản đồ địa lí, bản đồ lịch sử -

quân sự, chính trị hay bản đồ về kinh tế - xã hội, bản đồ về văn hóa của các nền

văn minh thế giới,… dùng trong nhà trường, trong hệ thống giáo dục quốc dân

được gọi chung là bản đồ giáo khoa nhằm phục vụ trong quá trình dạy học.

Dựa vào mục tiêu sử dụng trong việc dạy học địa lí và lịch sử, U.C.Bilích

và A.C.Vasmuc đã định nghĩa bản đồ giáo khoa như sau: "Bản đồ giáo khoa là

những bản đồ được sử dụng trong mục đích giáo dục, chúng cần thiết cho việc

giảng dạy lịch sử của giáo viên và học tập của học sinh ở tất cả các cơ sở giáo

dục dưới mọi hình thức, tạo nên một hệ thống giáo dục cho tất cả các tầng lớp

dân cư từ học sinh đến việc đào tạo các chuyên gia. Những bản đồ này được sử

dụng trong nhiều ngành khoa học, trước hết là địa lí và lịch sử". [11; tr.18]

Tuy nhiên về hình thức, bản đồ lịch sử không cần có nhiều chi tiết về điều

kiện thiên nhiên (khoáng sản, sông núi…) mà cần có những kí hiệu về biên giới

các quốc gia, sự phân bố dân cư, thành phố, các vùng kinh tế, các nền văn hóa,

các địa điểm xảy ra những biến cố quan trọng (các cuộc khởi nghĩa, cách mạng,

chiến dịch…).Vì vậy, thường dùng là "lược đồ" để chỉ các loại bản đồ. Các minh

họa trên lược đồ phải đẹp, chính xác, rõ ràng.

Xuất phát từ các luận điểm trên trong các bộ môn giảng dạy ở trường

THPT nói chung, riêng bộ môn Lịch sử những kiến thức lịch sử mang những đặc

điểm riêng, trong đó đặc điểm cơ bản là tính không lặp lại. Trong từng bài học,

học sinh (HS) lại biết đến những sự kiện, nhân vật lịch sử mới hay tìm hiểu về

các nền văn minh trên thế giới thông qua sách vở, báo chí hay các trang web trên

mạng Internet,...Vì vậy HS thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ các sự kiện,

nhân vật, khái niệm lịch sử đã học. Qua các kì thi THPT Quốc gia hàng năm,

nhiều HS đã nhầm lẫn các sự kiện, hiện tượng lịch sử cơ bản, nhầm lẫn tên các

nhân vật lịch sử cũng như đóng góp của cá nhân họ cho lịch sử thế giới cũng như

ở lịch sử Việt Nam. Đề tài cũng giới thiệu cách thức thiết kế và sử dụng công cụ

StoryMap bằng bảng biểu giúp học sinh ôn tập nhằm đạt mục tiêu ghi nhớ, lĩnh

hội kiến thức cơ bản của môn học, rèn luyện các kỹ năng và hình thành thái độ

học tập bộ môn đúng đắn và có cái nhìn đúng về lịch sử.

Như vậy, ta có thể hiểu rằng hệ thống thông tin địa lí (Geographic

Information System - GIS) và Công nghệ tương tác thực tế (Augmented Reality -

AR) chính là ví dụ điển hình về việc đưa khái niệm không gian vào lớp học.

Công nghệ tương tác thực tế (ngược với Công nghệ hiện thực ảo: Virtual Relaity

– VR) là công cụ gắn nhãn thông tin cho địa điểm thực tế. Còn Hệ thống GIS

cho phép người học tiếp cận với cách học và tự học, tự nghiên cứu, trải nghiệm,

phát triển tư duy phê phán, giải quyết vấn đề với các dữ liệu của địa điểm thực tế

(Placed-based Learning), vượt ra khỏi lời thuyết giảng hoặc minh họa của người

dạy, mở rộng không gian học tập ra khỏi 4 bức tường lớp học. Công nghệ gắn

thẻ địa lí (Geo-tag) cho phép tạo ra các nội dung bài giảng sinh động, kích thích

tư duy sáng tạo cho người học. Dựa trên những kết quả, dữ liệu thu được từ

nghiên cứu, các bản đồ lịch sử sẽ có tính tương tác cao, được bổ sung chức năng

tổ chức và trình bày lại thông tin, sự kiện với các dữ liệu chi tiết về bối cảnh

không gian, thời gian, yếu tố tác động đến sự kiện bằng tranh ảnh, video,…

Tóm lại, việc sử dụng StoryMap để xây dựng bản đồ dạy học các nền văn

minh thế giới sẽ đem lại cách tiếp cận mới và hấp dẫn trong quá trình dạy học

lịch sử. Việc kết hợp sử dụng bản đồ StoryMap với các dạng khác nhau như văn

bản, hình ảnh, âm thanh tạo cho người dùng cảm thấy thích thú. StoryMap như

một phương tiện để tổ chức và trình bày thông tin đến với mọi người, nhưng

không yêu cầu GV bất kỳ về kiến thức hay chuyên môn trong sử dụng ArcGis.

StoryMap đã có nhiều ý nghĩa trong việc tác động đến chương trình dạy học lịch

sử trên thế giới. Nhờ có công cụ mà các ý tưởng về phương pháp mới được ra

đời và thực thi trong lớp học. Từ đây những phương pháp mới đã được nghiên

cứu và ra đời như phương pháp dạy học tích cực, phương pháp dạy học liên môn,

tích hợp, phương pháp dạy học bằng hoạt động trải nghiệm sáng tạo.

1.1.3. Một số StoryMap có thể sử dụng trong dạy học lịch sử ở trường THPT.

Từ khái niệm về Arcgis Online được biết như là một nền tảng cho việc

thành lập, sử dụng và chia sẻ dữ liệu, bản đồ,...Trong khi đó StoryMap được

chạy trên nền tảng của ArcGis, Esri Story Maps cho phép bạn sử dụng toàn bộ

sức mạnh của nền tảng lập bản đồ và GIS để tạo ra như một hình thức thể hiện

bản đồ đa dạng, nhiều màu sắc qua cách kể chuyện của tác giả và cái nhìn của

người xem trên Arcgis Online. Đây là ưu điểm vượt trội, giúp cho nhiều người

có thể tiếp cận được các mẫu StoryMap khác nhau trong bộ sưu tập.

StoryMap khai thác sức mạnh của bản đồ để khám phá các địa điểm, sự

kiện và xu hướng quan trọng. Story Maps mang lại văn bản, hình ảnh và video

cùng với bản đồ để giúp người dùng xâu chuỗi dữ liệu thành câu chuyện giúp

người xem dễ dàng nắm bắt thông tin. Dù thông điệp của người dùng là gì, đối

tượng hướng tới là ai, mọi thứ bạn cần để tạo ra những câu chuyện đặc biệt với

bản đồ đều có ở đây, tất cả ở một nơi

Như vậy, trong bộ sưu tập của StoryMap được thể hiện dưới dạng nhiều

mẫu bản đồ khác nhau, mỗi bản đồ đều có những tính năng riêng và có thể được

vận dụng trong dạy học lịch sử ở trường THPT hiện nay như: Story Map Tour,

Story Map Journal, Story Cascade Builder, Story Map Series, Story

Crowdsource, Story Shortlist, Story Map Swipe and Spyglass, Story Map Basic

và Story Maps labs.

Để bắt đầu StoryMap trước hết người sử dụng đăng nhập vào trang

website https://www.arcgis.com dễ dàng bằng tài khoản công cộng như

Facebook, gmail hay nhập thông tin của người sử dụng chẳng hạn, hoặc bạn có

thể sử dụng tài khoản công khai ArcGIS miễn phí, phi thương mại hoặc tài

khoản đăng ký ArcGIS. Sau đó, truy cập thư viện bản đồ câu chuyện trên

StoryMap để tham khảo một số bản đồ đã được nhóm câu chuyện Esri đánh giá,

chọn lọc. Lấy cảm hứng từ các bản đồ sáng tạo ấy để tạo nên những ý tưởng cho

bản đồ riêng của mình nhằm phục vụ quá trình dạy và học.

Ngoài ra, chúng ta có thể bắt đầu trong trang web ArcGis Online và tạo

bản đồ web mới hiển thị khu vực và sơ đồ cơ sở bạn muốn xuất hiện trong tham

quan bản đồ của mình, cùng với bất kỳ lớp hỗ trợ mong muốn nào, như đường

mòn hoặc ranh giới. Sau đó, bạn có thể chia sẻ bản đồ web đó, chọn tùy chọn để

tạo ứng dụng web và chọn một ứng dụng StoryMap từ bộ sưu tập trong ứng

dụng ArcGis Online.

Sau đây, chúng tôi giới thiệu về các dạng mẫu bản đồ Story Map có thể sử

dụng trong dạy học lịch sử ở trường THPT:

1.1.3.1. Thứ nhất Story Map tour (Bản đồ du lịch)

Hình 1.1. Story Map tour

Story Map tour (Bản đồ du lịch), thể hiện đa dạng thông tin trên bản đồ.

Các địa điểm lần lượt được thể hiện cụ thể trên bản đồ.

+ Chọn Story Map Tour trong Pick an App (chọn một ứng dụng), khai báo

vị trí thông tin hình ảnh, video bằng tài khoản Flickr, email, youtube, file CSV

(định dạng văn bản). Người sử dụng chỉ cần nhập địa chỉ tài khoản Flickr, email

hay trên youtube, chọn tìm kiếm và nhập địa chỉ cho thông tin muốn hiển thị.

Đối với file CSV (định dạng văn bản), bạn cần có file CSV theo định dạng mẫu

rồi Import file hoặc có thể tạo mới một bản đồ.

+ Chỉnh sửa, thêm điểm trên bản đồ nếu cần. Khi muốn thêm điểm, sau

khi chọn Add, xuất hiện hộp thoại với 3 tab: Media, Information và location.

Nhập địa chỉ hình ảnh hoặc video cho ô Media, địa chỉ ở đây phải được chia sẻ

công khai. Ghi chú thông tin tại tab Information và chọn vị trí thủ công bằng

cách di chuyển trên màn hình hoặc nhập tọa độ thập phân. Sau đó thay đổi thứ tự

xuất hiện của các điểm. Chọn Organize, các địa điểm xuất hiện trên hộp thoại,

chọn và kéo đến thứ tự muốn xuất hiện.

+ Xác định phạm vi mặc định hiển thị cho bản đồ. Trong Settings sẽ có

lựa chọn cài đặt, vào Extent rồi chọn phạm vi thể hiện bản đồ.

+ Thay đổi bản đồ nền vào Change Basemap, có nhiều bản đồ nền như

đường phố, địa hình, hình ảnh,…

+ Lưu, quản lý và chia sẻ bản đồ nếu cần. Đặt tên cho bản đồ tại Edit me!.

Sau đó lưu bản đồ. Sau khi bạn lưu và chia sẻ Tham quan bản đồ của mình, nhấp

vào Mở trong hộp thoại Chia sẻ để khởi chạy hoặc sao chép URL rút gọn được

hiển thị trong hộp thoại để bạn có thể dán nó vào email, phương tiện truyền

thông xã hội hoặc dưới dạng liên kết trong trang web hoặc blog.

1.1.3.2. Thứ hai Story Map Journal (Story Map Tạp chí)

Hình 1.2. Story Map Journal

Với công cụ Story Map Journal đa dạng về cách thể hiện thông tin trên

bản đồ. Thể hiện một chuỗi câu chuyện bằng StoryMap trên bản đồ khi ta khởi

tạo và thực hiện. sau đó chọn bố cục chúng ta muốn sử dụng và nháy chuột vào

nút Bắt đầu như hình 1.2.

Story Map Journal là một ứng dụng Story Map cho phép trình bày một bản

đồ dựa trên câu chuyện được sắp xếp thành một tập hợp các mục bài viết. Đây là

ứng dụng lý tưởng cho việc tạo ra những câu chuyện đa phương tiện hấp dẫn kết

hợp văn bản, đồ họa và bản đồ, đặc biệt là khi có rất nhiều văn bản và chi tiết

muốn truyền tải tới người học. Khi chúng ta cấu hình Map Journal, một bộ thiết

lập tương tác xuất hiện sẽ dễ dàng tạo được câu chuyện của mình. Ví dụ: Chúng

ta có thể chọn hiển thị cùng một lúc nội dung trên bản đồ web trong cùng một

bản đồ của chúng ta và để mỗi phần tự động phóng to đến một vị trí, địa điểm,

khu vực khác trên bản đồ đã tạo.

Tạo StoryMap Journal bằng cách khởi chạy bộ thiết lập từ trang

http://storymaps-classicqa.arcgis.com/en/app-list/map-journal hoặc từ trang

https://storymaps.arcgis.com/stories ta tiến hành cách chia sẻ bản đồ web dưới

dạng ứng dụng từ trình xem bản đồ. Ta nhấp vào nút 'Tạo Ứng dụng Web' trên

trang web trên để tạo story map bằng ứng dụng StoryMap Journal theo tùy chọn,

mã nguồn ứng dụng có thể được tải xuống để tùy chỉnh thêm và được lưu trữ

trên máy tính web của riêng mình.

1.1.3.3. Thứ ba Story Map Cascade

Hình 1.3. Story Map Cascade

Với công cụ StoryMap Cascade chúng ta có thể sử dụng đa dạng thông

tin trên một bản đồ. Với công cụ này chúng ta cũng có thể tạo dùng StoryMap

dưới dạng một câu chuyện như một bài trình chiếu, thuyết trình. StoryMap

Cascade trình bày một câu chuyện như một trải nghiệm cuộn. Ứng dụng này rất

lý tưởng để tạo các câu chuyện bao gồm: hình ảnh, bản đồ web, cảnh web 3D,

video hoặc nội dung web khác. StoryMap Cascade cho phép khi tạo bài học kết

hợp văn bản tường thuật với bản đồ, hình ảnh và nội dung đa phương tiện trong

trải nghiệm cuộn toàn màn hình hấp dẫn. Trong câu chuyện Cascade, các phần

có chứa văn bản và phương tiện nội tuyến có thể được xen kẽ với các phần "nhập

vai" lấp đầy màn hình với bản đồ, cảnh 3D, hình ảnh và video của bạn. Cascade

là lý tưởng để tạo ra những câu chuyện hấp dẫn, có chiều sâu rất dễ dàng cho

chúng ta điều hướng đến một bản đồ khác khi người tạo và người học cũng có

thể dễ dàng điều khiển và lĩnh hội kiến thức một cách thuận lợi nhất.

Ví dụ: Khi chúng ta tạo một phần nhập vai trong StoryMap này sẽ hiển thị

một loạt hình ảnh với nội dung mô tả mà người học có thể nháy chuột qua hoặc

hiển thị bản đồ hoặc cảnh 3D tự động phóng to để hiển thị các vị trí cụ thể và nội

dung mô tả được liên kết khi người học tìm hiểu qua trang đó.

1.1.3.4. Thứ tư: StoryMap Series

Hình 1.4. StoryMap Series

Công cụ StoryMap Series có thể sử dụng bất kỳ bản đồ web ArcGIS

Online nào trong sê-ri StoryMap từ đó có thể tạo bản đồ web mới, sử dụng bản

đồ web hiện tại của mình hoặc sử dụng bản đồ web đã được tạo và chia sẻ công

khai bởi người dùng hoặc tổ chức khác trong kho dữ liệu StoryMap Series. Nếu

tạo một hoặc nhiều bản đồ web mới để sử dụng trong Sê-ri Bản đồ có thể tạo

chúng trong ArcGIS Online trước khi bắt đầu xây dựng Sê-ri Bản đồ hoặc có thể

tạo chúng trong khi di chuyển trong Sê-ri Bản đồ mà người dùng xây dựng. Từ

bên trong trình tạo, cũng có thể chỉnh sửa bản đồ web để sở hữu thành bản đồ

riêng của mình phục vụ cho học tập.

Sau khi đã tạo bản đồ bằng StoryMap Series có thể tiếp tục làm việc trên

bản đồ đã tạo để chỉnh sửa nội dung, ký hiệu và cửa sổ bật lên. Đồng thời nếu

muốn các bản đồ trong Sê-ri Bản đồ được đồng bộ hóa để tất cả chúng hiển thị

cùng một phạm vi địa lý - chẳng hạn như một bộ bản đồ theo chủ đề về một

thành phố cụ thể - chúng ta không cần phải làm cho tất cả các bản đồ có cùng

phạm vi địa lý khi chúng ta tạo chúng trong ArcGIS Online. Theo mặc định, Sê-

ri Bản đồ sẽ tự động đồng bộ hóa các phạm vi bản đồ trong câu chuyện của

chúng ta theo phạm vi bản đồ đầu tiên mà nó chứa. Còn nếu muốn các bản đồ

trong Sê-ri Bản đồ hiển thị các vị trí khác nhau, chúng ta tắt tùy chọn đồng bộ

hóa như đã được mô tả. Và khi chúng ta chọn các bản đồ cho Sê-ri bản đồ của

mình, phạm vi địa lý mà các bản đồ được lưu trong ArcGIS Online sẽ được sử

dụng theo mặc định, nhưng cũng có thể ghi đè lên phạm vi đó và chỉ định một

phạm vi khác khi chúng ta viết lên câu chuyện của mình và để quản lý Sê-ri bản

đồ của chúng ta hãy truy cập vào StoryMap - câu chuyện của tôi. Từ đó có thể

liệt kê tất cả các ứng dụng bản đồ câu chuyện mà chúng ta đã tạo và được lưu trữ

trong ArcGIS Online. Nó cho phép chúng ta chỉnh sửa câu chuyện của mình,

xem lại nội dung, kiểm tra các vấn đề, tải lên hình ảnh thu nhỏ,…

Ví dụ: Chúng ta có thể khởi chạy và chỉnh sửa các bản đồ web được sử

dụng trong Sê-ri Bản đồ của mình để sửa đổi nội dung. Chúng ta cũng có thể

truy cập Sê-ri Bản đồ của mình và các bản đồ web mà nó sử dụng từ Nội dung

trong ArcGIS Online hoặc cổng thông tin ArcGIS của tổ chức, nhóm.

1.1.3.5. Thứ năm Story Map Shortlist

Hình 1.5. Story Map Shortlist

Với công cụ Story Map Shortlist thể hiện sự đa dạng và rút ngắn gọn các

thông tin trên bản đồ. Về phần kỹ thuật để tạo danh sách rút gọn StoryMap

Shortlist rất dễ dàng. Phần khó là quyết định những nơi chúng ta muốn hiển thị,

viết nội dung mô tả hữu ích và hấp dẫn về chúng, và có được hình ảnh

đẹp. Nhưng đó cũng là một phần thú vị! Để tạo ra các địa điểm trong danh sách

rút gọn bằng trình tạo danh sách ngắn. Đối với mỗi nơi, sẽ cung cấp một hình

ảnh và một số nội dung mô tả. Danh sách ngắn trông đẹp nhất khi tất cả các hình

ảnh có cùng kích thước và hình dạng, nhưng chúng không phải như vậy, nên

định hướng theo chiều ngang (nghĩa là hình ảnh rộng hơn chiều cao) thay vì

hướng dọc. Tỷ lệ khung hình ảnh được đề xuất là 4:3.

Từ đó có một số lựa chọn để thêm hình ảnh vào danh sách rút gọn

StoryMap Shortlist. Cách dễ nhất và được đề xuất là chỉ cần tải về trực tiếp dưới

dạng tệp từ máy tính vào trình tạo danh sách ngắn, sẽ được lưu trữ trên đám mây

trong danh sách rút gọn. Hình ảnh chúng ta tải lên được tối ưu hóa bởi trình tạo

danh sách ngắn để có thẻ vẽ nhanh trong vùng tham quan, có thể sử dụng các

hình ảnh đã được chia sẻ công khai trong Flickr, một hệ thống lưu trữ và chia sẻ

ảnh hàng đầu. Vì vậy, nếu chúng ta đã sử dụng Flickr để chia sẻ hình ảnh trên

web, thật dễ dàng để thêm những hình ảnh này vào danh sách rút gọn. Shortlist

Builder cũng sẽ đọc các tiêu đề và chú thích được lưu trữ với hình ảnh trong

Flickr và tự động sử dụng kích thước hình ảnh tốt nhất để đảm bảo hình ảnh

được vẽ nhanh chóng trong danh sách rút gọn.

Shortlist Builder tự động đọc thông tin thẻ địa lý từ các hình ảnh sử dụng

để định vị nội dung, hình ảnh trên bản đồ. Nếu hình ảnh không có thông tin vị

trí, Shortlist Builder cho phép định vị chúng trên bản đồ một cách tương tác và

cũng có thể tham khảo hình ảnh trên web trực tiếp thông qua URL. Điều này

thường không được khuyến khích mặc dù phương pháp này không tự động tối ưu

hóa hình ảnh để vẽ nhanh. Nếu làm theo cách này đảm bảo kích thước tệp hình

ảnh không quá lớn.

Đồng thời cũng có tùy chọn tạo danh sách rút gọn bằng dữ liệu tính năng

điểm hiện có trong bản đồ web ArcGIS Online. Các điểm có thể được nhập vào

trình tạo danh sách rút gọn dưới dạng các vị trí mà sau đó chúng ta có thể chỉnh

sửa, sắp xếp thành các tab, thêm hình ảnh, v.v. Ngoài ra còn có một tùy chọn

nâng cao để danh sách rút gọn phản ánh những thay đổi đang diễn ra đối với dữ

liệu điểm đó trong bản đồ mà chúng ta tạo, rất hữu ích nếu muốn thực hiện chỉnh

sửa và quản lý địa điểm của mình thông qua bản đồ thay vì trong trình tạo danh

sách ngắn. Từ đó sẽ thấy các tùy chọn này nếu mở bản đồ trong ArcGIS Online

và tạo danh sách rút gọn bằng bản đồ đó.

Để quản lý danh sách rút gọn chúng ta hãy đi tới phần Câu chuyện trong

StoryMap mà chúng ta tạo trên trang web ArcGIS Online. Câu chuyện sẽ liệt kê

tất cả các ứng dụng bản đồ đã tạo được lưu trữ trong ArcGIS Online. Nó cho

phép chỉnh sửa câu chuyện của chúng ta, xem lại nội dung, kiểm tra các vấn đề,

tải lên hình thu nhỏ, v.v. Chúng ta cũng có thể truy cập ứng dụng danh sách rút

gọn từ nội dung trong ArcGIS Online hoặc cổng thông tin ArcGIS của tổ chức

mà chúng ta tham gia. Trong nội dung của StoryMap đã tạo, chúng ta cũng sẽ

thấy mục nhập cho bản đồ web được sử dụng trong danh sách rút gọn, do đó

chúng ta có thể khởi chạy bản đồ web để thêm nội dung hỗ trợ vào đó.

1.1.4. Vai trò và ý nghĩa của việc sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử ở

trường THPT.

1.1.4.1. Vai trò

Đối với môn Lịch sử quan niệm về giảng dạy ở trường THPT có ý nghĩa

và tác dụng to lớn đối với việc giáo dục các thế hệ trẻ về lịch sử dân tộc, truyền

thống yêu nước của dân tộc, hình thành nên thế giới quan khoa học, nghiên

cứu…tuy nhiên do đặc thù của bộ môn, một số giáo viên còn giáo điều chưa thực

sự hiểu sâu về phương pháp dạy học và kiến thức còn lệ thuộc hoàn toàn vào

sách giáo khoa, tức là chưa làm chủ được kiến thức dẫn đến giờ học môn Lịch sử

khô khan nhàm chán và trở nên nặng nề. Tình trạng này đã làm mất đi tính hấp

dẫn của môn Lịch sử. Hơn nữa, do tư tưởng coi nhẹ môn Lịch sử, được coi là

“môn phụ”, học sinh “học gì thi đấy” nên nhiều học sinh quay lưng với môn

Lịch sử. Quan niệm sai lầm cho rằng học lịch sử chỉ cần trí nhớ không phải tư

duy động não, không có bài tập thực hành đã ảnh hưởng đến việc đánh giá, tổ

chức phương pháp dạy học. Chúng ta đã có đầy đủ cơ sở lý luận và thực tiễn

chứng minh rằng môn lịch sử không phải là “môn thứ yếu”, mà nó có tầm quan

trọng đặc biệt trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Do đó việc học tập lịch sử không

chỉ học thuộc, mà phải đòi hỏi có trình độ tư duy để hiểu.

Như vậy, việc học tập, nghiên cứu lịch sử không chỉ có những nét riêng của

sự nhận thức nói chung mà chúng ta phải tính đến việc phát huy tính tích cực của

học sinh. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lịch sử nên tôi mạnh dạn đưa ra

các phương pháp dạy học bằng ứng dụng StoryMap nhằm phát huy tính tích cực,

chủ động học tập cho học sinh trong dạy học lịch sử qua chuyên đề dạy học lịch

sử các nền văn minh thế giới, góp phần làm thay đổi PPDH môn Lịch sử để nó

xứng đáng với vị trí là bộ môn quan trọng ở trường phổ thông hiện nay.

Tóm lại, dạy học Lịch sử ở trường THPT bằng StoryMap là một sự cần

thiết, đóng vai trò, ý nghĩa trong việc hỗ trợ và thay đổi chương trình Lịch sử.

Bên cạnh vai trò công cụ hữu hiệu này hỗ trợ công việc giảng dạy và học tập của

giáo viên, học sinh. StoryMap còn có ý nghĩa làm thay đổi chương trình dạy học

lịch sử, phản ánh sự hiện đại hóa môi trường học tập và làm thay đổi thái độ, tư

duy và suy nghĩ của người học (học sinh) nhằm phát triển năng lực học về môn

học Lịch sử.

1.1.4.2. Ý nghĩa

Trong dạy học việc ứng dụng công nghệ thông tin nói chung và việc sử

dụng StoryMap nói riêng không chỉ là một phương pháp dạy học mà nó còn có ý

nghĩa làm đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại hóa nhằm phát

triển tính tích cực của người học, giúp người học có niềm đam mê, hứng thú học

tập trong việc tìm tòi, lĩnh hội kiến thức. SroryMap còn làm thay đổi chương

trình dạy học lịch sử và phản ánh hiện đại hóa môi trường học tập để từ đó cung

cấp cho học sinh về kiến thức, phát triển kĩ năng, giáo dục thái độ, phát triển

năng lực và phẩm chất cho học sinh khi học môn Lịch sử.

Cung cấp công cụ hỗ trợ công việc giảng dạy và học tập: Như đã biết

công cụ dựa trên nền tảng Google Earth với nhiều nền bản đồ khác nhau nên có

thể tạo ra những bản đồ động cho giáo viên sử dụng. Những bản đồ động có

nhiều ưu điểm hơn bản đồ tĩnh truyền thống. Bởi bản đồ tĩnh là những bản đồ có

kích thước, tỉ lệ nhất định và chỉ thể hiện một khu vực cố định nên nó chỉ có thể

hiển thị một hoặc hai vấn đề. Ví dụ: Bản đồ động về các nền văn minh thế giới

được xây dựng bằng StoryMap nhìn sẽ bao quát, sống động hơn bản đồ tĩnh rất

nhiều, nó cũng không có kích thước, tỉ lệ cố định và thể hiện nhiều khu vực khác

nhau trên cùng lớp bản đồ, bởi bản đồ động có thể thu nhỏ, phóng to một cách dễ

dàng vì vậy mà bản đồ có thể hiện nhiều nội dung hơn bản đồ tĩnh. Điển hình

thay vì chỉ thể hiện được vị trí của các nền văn minh, bản đồ còn thể hiện nhiều

nội dung chi tiết về các nền văn minh như phạm vi (thông qua công cụ vẽ phạm

vi của từng nền văn minh) từ đó xác định được địa hình, sông ngòi, điều kiện tự

nhiên, (thông qua zoom vào từng địa điểm để xem địa hình, sông ngòi, điều kiện

thiên nhiên của nền văn minh đó), dân cư, kinh tế của nền văn minh (thông qua

các lớp dữ liệu cài trong từng khu vực của nền văn minh, kí hiệu để đánh dấu thủ

đô, thành bang). Tóm lại, bản đồ động có nhiều ưu thế hơn bản đồ tĩnh về mặt

hình thức và nội dung. Về hình thức bản đồ động sinh động, giúp người sử dụng

dễ tưởng tương hơn bản đồ tĩnh. Còn về nội dụng, bản đồ động làm sâu sắc nội

dung giảng dạy và làm nổi bật chủ đề bài học hơn.

Như vây, thông qua phân tích trên chúng ta có thể thấy việc dùng

StoryMap vẽ bản đồ sẽ phá bỏ nhiều rào cản, nó giúp người giáo viên thể hiện

được nhiều nội dung trên cùng một nền bản đồ mà không cần sử dụng nhiều bản

đồ, hoặc có thể hiện một vấn đề một cách cụ thể trên cùng một bản đồ. Bên cạnh

đó StoryMap có phần tạo bài trình chiếu giống như Powerpoint, Pezi, Emaze,…

là công cụ hỗ trợ trình chiếu bài giảng, nhất là những bài giảng liên quan đến

không gian địa lý. Bên cạnh đó ngay trên phần tạo bản đồ của StoryMap đã có

phần tạo bài thuyết trình ở góc bên phải, người dùng có thể tạo các Slide nhờ

phần tạo bài thuyết trình.

Thay đổi chương trình dạy học lich sử: Storymap có thể làm chuyển biến

phương pháp và nội dung trong chương trình và trong chương trình giáo dục phổ

thông mới hiện nay của Việt Nam cũng hướng đến mục tiêu đó. Nhờ sự xuất

hiện các công cụ như GIS, GPS, Storymap,…đã khiến cho các nhà giáo dục thay

đổi mục tiêu dạy học lịch sử. Ngày nay tại các nước có nền giáo dục phát triển

như Singapo, Mĩ, New Zealand,… thường hướng đến mục tiêu phát triển năng

lực cho học sinh. Nhờ có những công cụ như StoryMap mà GV có thể triển khai

phương pháp daỵ học tích cực. Bởi phương pháp dạy học tích cực là nói đến

cách dạy học mà ở đó, GV là người gợi mở cho một vấn đề và cùng học sinh bàn

luận, tìm hiểu mấu chốt vấn đề cũng như những vấn đề liên quan. Phương pháp

này lấy sự chủ động tìm tòi, sáng tạo, tư duy của học sinh làm nền tảng, giáo

viên chỉ là người dẫn dắt và gợi mở vấn đề. Đặc trưng của phương pháp này là

dạy học thông qua hoạt động của học sinh là chủ yếu.

Vì vậy, trong một tiết học dạy lịch sử bằng phương pháp dạy học tích cực

giáo viên phải đưa ra vấn đề và gợi mở vấn đề cho học sinh tìm hiểu và

StoryMap đã làm được điều đó. Nhờ việc tạo ra một bản đồ chứa đựng nhiều nội

dung, thông tin mà giáo viên có thể tạo ra một giáo án hướng dẫn gợi ý cho học

sinh tìm hiểu vấn đề qua bản đồ StoryMap. Cụ thể giáo viên dạy về vấn đề “các

nền văn minh phương Đông”. Để giúp gợi mở kiến thức cho học sinh giáo viên

đã soạn một giáo án hướng dẫn học sinh tìm hiểu về bản đồ “các nền văn minh

phương Đông” trên StoryMap (hình 1.6). Từ đó giáo viên đưa ra năm cấp độ

nhận thức: Hỏi (Ask), Khám phá (Explore), Nhận biết (Acpuire), Phân tích

(Analyze), Liên hệ (Act). Mỗi cấp độ đều có một câu hỏi gợi mở vào chỉ dẫn sử

dụng StoryMap để giải quyết câu hỏi.

Storymap còn góp phần làm nổi bật khung khái niệm trong nội dung kiến

thức. Khung khái niệm (còn gọi là khung lý thuyết) là một tập hợp những liên

quan với nhau, được trình bày và lập luận trên cơ sở các lý thuyết, được sử dụng

trong nghiên cứu và gắn chặt với các khái niệm của nghiên cứu. Trong dạy học,

việc làm nổi bật, rõ ràng được khung khái niệm là rất khó khăn. Vì trong quá

trình giảng dạy do giáo viên luôn cố gắng truyền tải nhiều kiến thức cho học

sinh, dẫn đến học sinh bị quá tải kiến thức mà không hiểu rõ được ý lớn của bài

học là gì. Tuy nhiên, công cụ không gian địa lý đã làm được điều này, bởi nó

cung cấp cho giáo viên và học sinh một nền tảng để tạo ra các tài liệu giảng dạy

linh hoạt, năng động, hỗ trợ các khung khái niệm ngày càng tinh vi.

Để chứng minh làm thế nào để công cụ không gian địa lý, đặc biệt là

StoryMap có thể giải quyết những thách thức này, hãy xem xét hai chủ đề từ

chương trình lịch sử thế giới. Đầu tiên là chủ đề cái nôi của nền văn minh.

Khung khái niệm của chủ đề là các đặc điểm địa lý và môi trường cho phép sự

gia tăng của các quốc gia. Theo cách dạy lịch sử truyền thống, các giáo viên đã

sử dụng tài liệu giảng dạy là một bản đồ thế giới với các nền văn minh được hình

thành sớm và độc lập được đánh đấu trên đó. Mặc dù có thể truyền tại được vị trí

của các nền văn minh một cách chính xác nhưng không thể cung cấp được các

thông tin như điều kiện tự nhiên, môi trường của mỗi nền văn minh, vì vậy sẽ

không thể làm rõ các nền văn minh thường ra đời ở những thung lũng sông.

Đồng thời, bản đồ cũng không thể hiện được những con đường, những công

trình, di tích của những nền văn minh này như đền thờ Olmec, lăng mộ Tần

Thủy Hoàng, Kim Tự Tháp.

Phản ánh sự hiện đại hóa môi trường học tập và làm thay đổi thái độ, suy

nghĩa của học sinh về môn học lịch sử: Sự xuất hiện của Storymap đã khiến cho

môi trường học tập trở nên hiện đại hơn. Bởi trước kia tại trường học muốn

truyền tải kiến thức giáo viên phải dung bảng, phấn, giấy bút, bản đồ, sa bàn,

hình ảnh di tích, hiện vật mà thôi. Tuy nhiên, nhờ có StoryMap mà những công

cụ trên được số hóa. Giáo viên sẽ không dùng bảng để trình bày kiến thức nữa

mà còn có thể dùng phần tạo bài thuyết trình để trình chiếu kiến thức sinh động

hơn. Bên cạnh đó bản đồ, hình ảnh sẽ được số hóa, không cần những bản đồ,

hình ảnh trên giấy nữa. Nói cách khác chỉ cần một máy tính có kết nối mạng

Internet mà giáo viên có đầy đủ những công cụ để dạy học. Chính vì sự tiện lợi

vậy mà thúc đẩy các trường học bổ sung thiết bị máy chiếu, máy tính, loa đài,

mạng Internet vào trong lớp học. Nhờ đó mà môi trường học tập của học sinh và

giáo viên trở lên hiện đại hơn.

Cũng nhờ sự hiện đại hóa của môi trường học tập mà đã làm thay đổi thái

độ, suy nghĩ của học sinh về môn học lịch sử. Nhờ sự sinh động của bản đồ, bài

trình chiếu trên StoryMap mà học sinh cảm thấy hứng thú hơn khi nhìn thấy.

Đồng thời, tác dụng khiến cho người học dễ tiếp thu kiến thức, trình bày kiến

thức rộng hơn từ đó học sinh cũng được cảm thấy khích thích và cảm thấy những

kiến thức lịch sử thú vị hơn.

Ví dụ: Khi ta nghiên cứu và dạy bài 3 (tiết 1) Các quốc qia cổ đại phương

Đông (Sách giáo khoa Lịch sử lớp 10 - chương trình chuẩn) ta sẽ phải tìm hiểu

về Điều kiện tự nhiên như: Vị trí, địa hình, lưu vực các con sông, đất đai, khí

hậu,…trong sách giáo khoa mà không có bản đồ và hình ảnh minh họa để xác

định vị trí của các quốc gia, vị trí của các con sông lớn,….Như vậy, để giúp cho

các em HS có được cách nhìn, tiếp cận kiến thức lịch sử của phần này GV có thể

thay thế bằng việc thiết kế, sử dụng StoryMap như sau:

Công cụ StoryMap có bộ chỉnh sửa (mã nguồn mở) với nhiều chú thích

với 8 loại chú thích khác nhau và có cửa sổ chú thích giúp GV có thể thêm kí

hiệu đánh dấu địa điểm, phạm vi khu vực, vẽ đường đi, mũi tên chỉ các vị trí,

vùng, miền, điều kiện tự nhiên,…một cách phù hợp. Cơ sở hình thành của các

nền văn minh thế giới vào bản đồ (hình 1.6). Hơn nưa, mỗi chú thích đánh dấu

trên bản đồ đều có cửa sổ để thêm thông tin liên quan đến địa điểm, khu vực,

đường đi, hướng di chuyển đó.

Hình 1.6a. Chỉnh sửa bản đồ, chú thích đánh dấu vị trí

Hình 1.6b. Chỉnh sửa bản đồ, thêm các ghi chú và chú thích đánh dấu vị trí

Hình 1.6c. Xác định vị trí các nền văn minh và các con sông lớn

Hình 1.6d. Xem bảng thuộc tính trên bản đồ

Như vậy, trên phần chú thích trên StoryMap: Điển hình khi GV muốn thể

hiện được các vị trí của các nền văn minh thế giới và muốn thể hiện cụ thể các

nền văn minh thế giới được hình thành dựa trên lưu vực các con sông lớn nào.

Thay vì việc sử dụng nhiều bản đồ GV chỉ cần phải một bản đồ duy nhất trên

StoryMap, có thể xác định được toàn bộ vị trí, địa hình,…của các nền văn minh

thế giới được hình thành như thế nào. Vừa có thể thấy được hệ thống lưu vực các

con sông lớn trên bản đồ.

Việc tạo được bản đồ như vậy sẽ là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho GV

giảng dạy và học tập. Nhờ khả năng tạo ra những bản đồ sinh động, chi tiết và

nhiều nội dung về bài giảng, giáo viên có thể thông qua bản đồ dễ dàng minh họa

được nội dung mà mình đang trình bày trong bài giảng. Cùng với những ưu điểm

trên việc minh họa nội dung bài học sẽ thuận lợi rất nhiều bởi sự sinh động của

bản đồ sẽ giúp học sinh có nhiều hứng thú, dễ tiếp thu nội dung bài học hơn, học

sinh cũng dễ tưởng tượng về bối cảnh lúc đó theo chiều từ quá khứ đến hiện tại

và từ không gian xa đến không gian gần hơn thông qua không gian địa lý mà

StoryMap đã thể hiện được trên bản đồ.

Về kiến thức: StoryMap cung cấp thông tin cho học sinh về kiến thức một

cách nhanh nhất, chính xác từ các nguồn chỉ dẫn trên bản đồ. Thay đổi hình thức

học từ thu động (kiến thức trong sách giáo khoa) sang chủ động lựa chọn, tìm

tòi, lĩnh hội kiến thức và ghi nhớ thông tin kiến thức theo cách của mình mà

không phụ thuộc vào ai. Thông qua StoryMap GV cung cấp cho HS về các sự

kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, hình ảnh, tư liệu, video clip,… giúp cho HS

có được cái nhìn tổng quan sinh động về lịch sử. Việc sử dụng StoryMap giúp

học sinh có được cái nhìn đa chiều về lịch sử đặc biệt là xác định được chính xác

vị trí địa lý, địa hình, lưu vực các con sông, đất đai, khí hậu, của các nền văn

minh phương Đông trên bản đồ không gian địa lý mà vốn trước đây HS chỉ được

xác định trên bản đồ giấy thì không thấy được hết các vị trí chính xác của các

nền văn minh trên.

Đồng thời học sinh sẽ thực sự hứng thú khi tham gia vào bài học theo

phương thức này, các em sẽ thu được kiến thức và những hiểu biết về lịch sử các

nền văn minh phương Đông thông qua cảnh quan, sự phong phú các yếu tố nội

dung, thông tin tương tác 3 chiều ấn tượng và cuốn hút qua bài học.

Về kĩ năng: Khi sử dụng StoryMap các em học sinh có thể phát triển kĩ

năng biết đọc và sử dụng bản đồ trực tuyến đây là một kỹ năng quan trọng trong

cuộc sống hiện đại, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin, khai thác thông

tin,…Trong trường hợp các em HS được giao nhiệm vụ thiết kế một nội dung

hay một vấn đề, chủ đề nào đó bằng công cụ StoryMap các em sẽ phát huy được

khả năng tìm hiểu, thu thập thông tin, tư liệu, sử dụng, trình bày, báo cáo, thuyết

trình sản phẩm học tập một cách dễ hiểu, sinh động và có tính thuyết phục cao

thông qua công cụ StoryMap.

Về thái độ: Học sinh THPT đang ở độ tuổi trưởng thành, với nhu cầu tự

khẳng định bản thân của mình sẽ rất hứng thú với việc tự thiết kế và biết trân

trọng sản phẩm học tập của mình làm ra. Trong quá trình tìm tòi, thu thập các

thông tin, tư liệu, video clip,… tạo ra StoryMap cũng là tạo điều kiện cho HS

được tiếp cận với các nguồn thông tin đa dạng, phong phú ngoài sách giáo khoa,

điều này có tác dụng lớn trong việc giúp HS đánh giá khách quan, nhiều chiều về

những nội dung lịch sử được học, từ đó hình thành thế giới quan khoa học cho

HS khi học tập và lĩnh hội kiến thức lịch sử. Đồng thời nâng cao tinh thần yêu

nước và tự hào dân tộc cho học sinh, từ đó học sinh có thái độ và ý thức trong

việc xây dựng và bảo tồn các di tích lịch sử văn hóa truyền thống của các dân tộc

phương Đông, trong đó có Việt Nam.

Về định hướng phát triển năng lực: Ngoài phát triển kĩ năng thực hành của

bộ môn các em HS còn hình thành và phát triển năng lực chung như: năng lực tự

học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực sử

dụng công nghệ thông tin,….

Về phẩm chất: Khi lĩnh hội kiến thức thông qua bài học sử dụng StoryMap

các em HS khắc ghi nội dung kiến thức sâu và phát huy phẩm chất của một công

dân toàn cầu trong việc nâng cao tinh thần, thái độ và ý thức xây dựng, bảo tồn

những giá trị lịch sử văn hóa truyền thống của nhân loại, của các quốc gia cổ đại

phương Đông, trong đó có Việt Nam.

1.2. Thực trạng của việc thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử

ở trường THPT

Để có được những nhận xét khách quan và khoa học về thực trạng của

việc thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử nói chung, dạy học lịch

sử các nền văn minh thế giới ở trường THPT nói riêng, chúng tôi tiến hành điều

tra khảo sát đối với 8 giáo viên của hai trường THPT và 253 học sinh THPT và

có kết quả như sau:

Biểu đồ 1.1. Kết quả số người tham gia phiếu điều tra, khảo sát online

1.2.1. Mục đích điều tra, khảo sát

- Điều tra về việc thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử

nhằm phát huy tích tích cực của học sinh trong học tập bộ môn.

- Qua đó làm cơ sở đối chiếu với lý luận khoa học, tìm ra nguyên nhân của

thực trạng và từ đó đề xuất các nguyên tắc và biện pháp sư phạm thực hiện nhằm

khắc phục các vấn đề còn tồn tại.

- Đối tượng điều tra: Là giáo viên giảng dạy bộ môn Lịch sử ở các trường

THPT trong cụm trường Chương Mỹ - Thanh Oai và học sinh ở trường THPT

Chương Mỹ A.

- Phương pháp điều tra: Chúng tôi trực tiếp đến các trường THPT tìm

hiểu, quan sát sư phạm, dự giờ, tiếp xúc trao đổi với giáo viên bộ môn và học

sinh, đồng thời điều tra thực trạng bằng các câu hỏi trắc nghiệm khách quan

thông qua phiếu điều tra online sau đó phân tích, xử lý các số liệu để có những

cơ sở đi đến kết luận làm đề tài.

1.2.2. Nội dung điều tra, khảo sát

- Đối với giáo viên: Tiến hành điều tra về nhận thức của họ về việc thiết

kế và sử dụng StoryMap trong dạy học bộ môn lịch sử ở trường THPT. Những

thuận lợi và khó khăn của giáo viên khi thiết kế và sử dụng StoryMap trong dạy

học bộ môn lịch sử. (Phiếu điều tra, khảo sát xem ở Phụ lục 1)

- Đối với học sinh: Để điều tra một cách khách quan và có tính thực tiễn

sát trong quá trình dạy học bộ môn Lịch sử. Chúng tôi sẽ tiến hành điều tra về

thái độ hứng thú của học sinh với việc thầy cô giáo có sử dụng lược đồ và

StoryMap trong dạy học lịch sử. Nhận thức của học sinh về sự khác nhau giữa

hai bài học lịch sử có sử dụng công cụ StoryMap và không sử dụng công cụ

StoryMap. Hiệu quả của bài học trong việc thường xuyên sử dụng StoryMap

trong dạy học bộ môn. (Phiếu điều tra khảo sát xem ở Phụ lục 2)

1.2.3. Kết quả điều tra, khảo sát

Sau quá trình điều tra, xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê toán học

và các phương pháp khác, chúng tôi rút ra một số kết luận sau:

1.2.3.1. Phương tiện dạy học.

- Hiện nay, ở các trường THPT hiện nay đồ dùng trực quan phục vụ cho

việc dạy học lịch sử còn thiếu đặc biệt là lược đồ. Lược đồ lịch sử do Bộ Giáo

dục và Đào tạo cung cấp vẫn chưa đáp ứng đủ.

- Các phương tiện dạy học còn hạn chế về nội dung và số lượng. Phòng

học bộ môn Lịch sử hầu như chưa có.

- Tài liệu phục vụ cho giảng dạy chủ yếu là tài liệu thành văn, còn tài liệu

về trực quan như hệ thống lược đồ, sơ đồ, biểu đồ, niên biểu, đồ thị…, vẫn còn là

những lược đồ, sơ đồ tĩnh còn các công cụ dạy học như bản đồ động qua các

công cụ hỗ trợ dạy học chưa có hoặc còn ít và chưa phong phú về nội dung.

1.2.3.2. Về phía giáo viên.

Trong việc giảng dạy hiện nay đa phần giáo viên ít hoặc không sử dụng

các công cụ hỗ trợ giảng dạy trực tuyến, trên cơ sở đó qua điều tra chúng tôi thấy

hầu hết giáo viên đều nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc thiết kế

và sử dụng công cụ StoryMap trong quá trình dạy học lịch sử nhằm phát huy tính

tích cực của học sinh nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng của bài học lịch sử.

Tuy nhiên, nhiều giáo viên vẫn còn chưa biết đến công cụ StoryMap này

hoặc thỉnh thoảng nghe đồng nghiệp nói nhưng lại "e ngại" sử dụng hay sử dụng

mang tính đối phó do công tác chuẩn bị mất nhiều thời gian, nội dung phải thực

hiện trong một tiết dạy quá nhiều dẫn đến tình trạng "cháy giáo án". Từ đó,

chúng tôi tiến hành một cuộc khảo sát, điều tra bằng phiếu điền thông tin phiếu

qua docs.google.com Online như sau:

Bảng 1.1. Mức độ GV sử dụng StoryMap và bản đồ khác trong dạy học Lịch sử

(Đơn vị tính: %)

Mức độ Trường THPT Trường THPT Tổng sử dụng Nguyễn Du, Thanh Oai Chương Mỹ A

Mức độ giáo viên sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử

Thường xuyên 0% 0% 0%

Thỉnh thoảng 25% 50% 25%

Hiếm khi 0% 12,5% 12,5%

Chưa bao giờ 25% 37,5% 12,5%

Mức độ giáo viên sử dụng bản đồ trong dạy học lịch sử

Bản đồ giấy 25% 62,5% 37,5%

Bản đồ điện tử 25% 37,5% 12,5%

Biểu đồ 1.2. Kết quả điều tra về mức độ sử dụng StoryMap và các loại bản

đồ khác trong dạy học lịch sử

Qua điều tra, chúng tôi thấy rằng, đa phần GV chỉ biết đến hoặc thỉnh

thoảng biết đến công cụ StoryMap qua các đồng nghiệp của mình giới thiệu

(chiếm tỉ lệ 50%), còn nghe qua nhưng chưa bao giờ được biết và sử dụng công

cụ StoryMap (chiếm 37,5%), còn lại là hiếm khi được biết đến công cụ hữu ích

này trong việc hỗ trợ giảng dạy trên lớp. Cũng qua khảo sát thấy rằng phương

pháp dạy học truyền thống, sử dụng phương tiện dạy học vẫn cơ bản, thường

xuyên là sử dụng bản đồ giấy, số GV sử dụng bản đồ giấy (chiếm tỉ lệ 62,5%), số

GV sử dụng các loại bản đồ hình cầu đã được cài đặt sẵn trong các công cụ điện

tử viễn thông (chiếm tỉ lệ 37,5%). Như vậy, giáo viên nói chung và GV môn

Lịch sử nói riêng chưa bao giờ được tiếp xúc và sử dụng StoryMap.

Bảng 1.2. Mức độ giáo viên sử dụng công cụ hỗ trợ dạy học lịch sử

(Đơn vị tính: %)

Mức độ Trường THPT Trường THPT Tổng sử dụng Nguyễn Du, Thanh Oai Chương Mỹ A

Mức độ giáo viên sử dụng các loại công cụ dạy học lịch sử

Phiếu học tập 25% 0% 25%

Powerpoint 25% 50% 75%

Mức độ giáo viên sử dụng công cụ StoryMap

Rất cần thiết 0% 12,5% 12,5%

Cần thiết 50% 37,5% 87,5%

Biểu đồ 1.3. Kết quả điều tra về mức độ sử dụng các công cụ hỗ trợ giảng

dạy và sự cần thiết của việc sử dụng công cụ StoryMap trong dạy học lịch sử

Khi hỏi trong quá trình giảng dạy môn lịch sử đa phần GV trả lời sử dụng

công cụ dạy học bằng Powerpoint (chiếm tỉ lệ 75%), bằng phiếu học tập (chiếm

tỉ lệ 25%). Như vậy, ta có thể thấy rằng việc ứng dụng công cụ dạy học bằng

StoryMap hầu hết GV chưa bao giờ được biết đến và sử dụng trong quá trình dạy

học lịch sử. Trước tình hình trên chúng tôi lại đặt câu hỏi cho GV trong quá trình

dạy học lịch sử có cần thiết sử dụng công cụ StoryMap không?

Việc thiết kế và sử dụng StoryMap được GV chú trọng quan tâm nhưng

không thường xuyên, nếu có thì chỉ sử dụng khi có dự giờ, thanh tra hoặc thao

giảng. Do vậy dẫn tới học sinh ghi nhớ kiến thức lịch sử một cách máy móc,

chưa vận dụng được khả năng tư duy lôgic.

Bên cạnh đó, do tác động của một số điều kiện và hoàn cảnh khác như: đời

sống khó khăn, việc đầu tư về thời gian cũng như kinh phí để xây dựng lược đồ

chưa được chú trọng…Vì thế dẫn đến những hạn chế của việc xây dựng và sử

dụng lược đồ trong dạy học lịch sử.

Bảng 1.3. Mục đích và khó khăn khi sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử

(Đơn vị tính: %)

Trường THPT Trường Mức độ Nguyễn Du, THPT Tổng sử dụng Thanh Oai Chương Mỹ A

Mục đích của việc sử dụng công cụ StoryMap trong dạy học lịch sử

Sử dụng làm phương pháp dạy 37,5% 25% 62,5% học tích cực

Kích thích học sinh hứng thú 0% 25% 25%

Trình bày bài học một cách 12,5% 0% 12,5% sinh động

Những khó khăn khi sử dụng công cụ StoryMap

Hạn chế về mặt cơ sở vật chất 50% 37,5% 87,5%

Học sinh chưa được tiếp xúc 0% 12,5% 12,5%

Biểu đồ 1.4. Kết quả điều tra về mục đích và những khó khăn khi sử dụng

công cụ StoryMap trong dạy học lịch sử

Lý giải cho thực trạng sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử của các

giáo viên Việt Nam cho thấy vấn đề giáo viên ít và chưa tiếp xúc, sử dụng Story

Map là do hiện nay việc tìm hiểu, giới thiệu và hướng dẫn cho giáo viên về công

cụ StoryMap là rất ít. Đặc biệt là với dạy học lịch sử vẫn cho có bất kỳ nghiên

cứu, hay tài liệu hướng dẫn nào cho giáo viên về việc sử dụng StoryMap và các

vận dụng nó vào trong dạy học lịch sử.

Kết quả cho thấy, mục đích của việc sử dụng công cụ StoryMap trong dạy

học lịch sử khi tiến hành khảo sát nhằm hỗ trợ việc sử dụng phương pháp dạy

học tích cực trong môn Lịch sử (chiếm tỉ lệ 62,5 %), nhằm kích thích học sinh có

hứng thú học tập (chiếm tỉ lệ 25%) còn lại là trình bày bài học một cách khoa

học. Rõ ràng chúng ta thấy kết quả khảo sát này thực chất GV chưa hiểu, nắm rõ

gì về công cụ StoryMap trong việc ứng dụng dạy học nói chung và môn Lịch sử

nói riêng, đa phần GV trả lời theo sự cảm nhận của mình mà chưa bao giờ được

biết đến.

Từ những phản ánh trên việc sử dụng công cụ StoryMap là một vấn đề rất

khó khăn đối với GV khi sử dụng StoryMap trong dạy học lịch sử, trước hết hạn

chế về mặt cơ sở vật chất (máy tính, máy chiếu, wifi,…) của lớp học. Đồng thời

HS cũng chưa bao giờ được biết và tiếp xúc đến công cụ StoryMap. Mặc dù vậy,

nhưng StoryMap là một công cụ hữu ích dễ hiểu, dễ dùng trong việc thiết kế một

bài dạy trên lớp, HS cũng có thể tìm hiểu vốn kiến thức trước ở nhà khi GV giao

nhiệm vụ tìm hiểu trước thông qua phiếu yêu cầu tìm hiểu kiến thức ở nhà.

Ngoài ra còn nhiều vấn đề khác gây khó khăn cho giáo viên khi sử dụng

Story Map là học sinh chưa được tiếp xúc nhiều với công cụ Storymap và việc

khai thác hiệu quả công cụ Storymap còn rất hạn chế. Bởi theo nghiên cứu của

Thomas Hammond thì sự phức tạp của các công cụ và bộ dữ liệu đã gây khó

khăn cho các giáo viên. Bởi các “phần mềm GIS đều đòi hỏi mức độ học tập về

phần mềm cao và lắp ráp các dữ liệu có liên quan là rất khó khăn”. Đồng thời

theo Thomas Hammond vấn đề sư phạm và lựa chọn nội dung cũng là trở ngại

cho giáo viên khi sử dụng StoryMap.

Thực trạng trên cho thấy sẽ rất khó khăn để giúp giáo viên có thể tiếp xúc

và sử dụng StoryMap vào dạy học lịch sử nhưng sau buổi dự giờ thực nghiệm sử

dụng StoryMap của tôi phần lớn các giáo viên đều cho rằng việc sử dụng Story

Map là rất cần thiết. Cụ thể 8 GV của cả hai trường THPT Nguyên Du, Thanh

Oai và THPT Chương Mỹ A chiếm tỉ lệ 100% GV cho rằng là rất cần thiết và

cần thiết, không có GV nào cho là bình thường và không cần thiết.

Như vậy thông qua điều tra GV dạy môn Lịch sử ở hai trường là THPT

Nguyễn Du, Thanh Oai, Hà Nội và trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội đã cho

thấy phần lớn GV vẫn chưa được sử dụng và tiếp xúc với StoryMap bởi GV lịch

sử hiện nay vẫn chủ yếu sử dụng bản đồ giấy trong dạy học lịch sử. Đồng thời

vấn đề về cơ sở vật chất cũng như sự hiệu quả trong việc khai thác công cụ cũng

là sự cản trở GV tiếp xúc và sử dụng công cụ StoryMap. Tuy nhiên các GV tỏ ra

rất hào hứng và thấy sự cần thiết của việc sử dụng StoryMap vào trong dạy học.

Vì vậy đặt ra nhu cầu cần có những nghiên cứu để hướng dẫn, giới thiệu và giải

quyết những khó khăn cho GV khi sử dụng công cụ StoryMap trong dạy học nói

chung và bộ môn Lịch sử nói riêng.

1.2.3.3. Về phía học sinh

Qua cuộc điều tra, khảo sát về thực trạng của HS sử dụng StoryMap trong

học tập lịch sử có chút khả quan hơn so với giáo viên. Tôi đã tiến hành điều tra,

khảo sát qua 253 học sinh trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội qua các lớp, sĩ

số của các lớp này độ chênh lệch không cao, để tìm hiểu rõ hơn, tôi tiến hành

khảo sát ở các lớp theo định hướng khối học mà các em HS dự định đăng ký dự

thi THPT Quốc gia và xét tuyển Đại học, cao đẳng, cụ thể như sau:

Bảng 1.4. Số học sinh tham gia tiến hành điều tra, khảo sát theo lớp học

Dự kiến khối theo học STT Lớp Trường Sĩ số thi THPT Quốc gia

1 10A1 A THPT Chương Mỹ A 40

2 10A4 A THPT Chương Mỹ A 41

3 10A9 A1 THPT Chương Mỹ A 44

4 10A7 B THPT Chương Mỹ A 41

5 10A10 C THPT Chương Mỹ A 44

6 10A14 D THPT Chương Mỹ A 43

253 Tổng số học sinh

Biểu đồ 1.5. Kết quả điều tra, khảo sát về sự hứng thú học tập của HS khi

học lịch sử và mức độ tiếp xúc và sử dụng các loại công cụ hỗ trợ dạy học

Qua phiếu điều tra, khảo sát tôi thấy đa số HS trường THPT Chương Mỹ

A, Hà Nội rất thích và thích học lịch sử: rất thích học chiếm 36%; thích học là

32,8% còn lại là bình thường chiếm 27,3% còn không có HS nào không thích

học lịch sử. Qua số liệu ta có thể thấy mặc dù hiện nay môn lịch sử là một vấn đề

nhức nhối, đau đầu của các nhà nghiên cứu lịch sử, bởi đa phần hiện nay HS và

phụ huynh cho rằng đây là “môn phụ” cho nên chưa chú ý trong việc dành thời

gian cho việc học tập lịch sử. Một trong những lý do trên một phần cũng do GV

chưa có biện pháp, phương pháp giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập lịch sử

cho HS. Qua phiếu điều tra đa phần HS chỉ được học qua các bài giảng mà GV

soạn trên phần mềm Powerpoint (chiếm tỉ lệ 43,9%); Phiếu học tập (chiếm

36,4%), Tỉ lệ 10,7% là HS được tiếp xúc với công cụ dạy học bằng Mindmap

còn lại là Prezi và một số công cụ hỗ trợ khác.

Biểu đồ 1.6a. Thực trạng sử dụng các loại bản đồ trong học tập lịch sử

của học sinh ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội

Khi điều tra vấn đề sử dụng các loại bản đồ trong học tập lịch sử đã cho

thấy kết quả là phần lớn học sinh vẫn sử dụng bản đồ giấy. Theo kết quả điều tra

học sinh các lớp đều được học và sử dụng bản đồ giấy chiếm tỉ lệ 61,3%; Sử

dụng bản đồ điện tử tỉ lệ là 24,5%; bản đồ hình cầu tỉ lệ là 11,5% còn lại là các

sử dụng các loại bản đồ khác,… Như vậy, trong quá trình học tập lịch sử học

sinh chưa biết đến hoặc sử dụng đến các loại bản đồ động như công cụ

StoryMap. Như vậy, xuất phát từ những thông số trên chúng tôi hỏi tiếp HS vậy

các em có thích GV mình dạy sử dụng công cụ StoryMap trong tiết học lịch sử.

Kết quả khảo sát cho thấy đa phần các em HS rất thích và thích được học với các

tiết dạy có sử dụng StoryMap chiếm tỉ lệ là 68,88%, số HS chọn bình thường là

27,3% còn lại là không thích chiếm tỉ lệ không đáng kể.

Biểu đồ 1.6b. Thực trạng sử dụng các loại bản đồ trong học tập lịch sử

của học sinh ở trường THPT Chương Mỹ A, Hà Nội

Qua kết quả điều tra, khảo sát HS trong việc tiếp xúc và sử dụng hay được

học tiết học nào có sử dụng công cụ StoryMap thì đa phần HS hiếm khi và chưa

bao giờ được tiếp xúc và học với StoryMap chiếm tỉ lệ là 62,1%, số HS thỉnh

thoảng được nghe và biết nhưng chưa được học chiếm tỉ lệ là 24,5% còn lại là

thường xuyên số HS không đáng kể chiếm 13,4%.

Như vậy qua điều tra thực tiễn về sử dụng StoryMap của GV và HS chúng

ta có thể thấy ở Việt Nam việc tiếp xúc và sử dụng StoryMap trong dạy và học

lịch sử còn rất thấp. Cả hai trường chúng tôi điều tra đầu năm ở trung tâm thành

phố Hà Nội và đều là hai trường có cơ sở trang thiết bị hiện đại, học sinh và giáo

viên dễ dàng được tiếp xúc với những công nghệ hiện đại như trong thời đại 4.0

hiện nay nên vẫn có một số giáo viên và học sinh đã được biết đến, tiếp xúc và

sử dụng StoryMap. Tuy nhiên cơ sở vật chất và trình độ giáo dục của Việt Nam

không đồng đều giữa các vùng miền nên ở những nơi có vùng miền núi, nông

thôn giáo viên và học sinh sẽ rất khó có thể tiếp xúc và sử dụng được công cụ

này hữu ích, bổ trợ dạy học trong các nhà trường.

Chính vì vậy, khi hỏi HS về việc sử dụng công cụ StoryMap trong dạy học

lịch sử có cần thiết không thì đa phần HS cho rằng việc học sử hiện nay rất khô

khan, nhiều sự kiện, ít hình ảnh lại không có nhiều minh chứng. Xuất phát từ lý

do trên và cũng qua kết quả điều tra, khảo sát chúng ta thấy HS cho rằng việc sử

dụng StoryMap trong dạy học lịch sử là rất cần thiết (chiếm tỉ lệ 37,5%), số HS

chọn cần thiết cũng chiếm tỉ lệ cao (chiếm tỉ lệ 37,2), tỉ lệ chọn bình thường

chiếm 23,3% còn lại là không cần thiết chiếm tỉ lệ không đáng kể.

Tóm lại, qua tìm hiểu về vai trò, thái độ của học sinh và giáo viên sau khi

trải nghiệm StoryMap tôi thấy việc đưa StoryMap vào trong dạy học lịch sử là

cần thiết. để từ đó cần đưa ra những hướng dẫn, giải pháp để giúp học sinh và

giáo viên có thể dễ dàng tiếp xúc, sử dụng với công cụ StoryMap hữu ích này.

Tiểu kết chương 1

StoryMap là một công cụ không gian địa lý thuộc dạng hệ thống địa lý bao

gồm hệ thống phần cứng, phần mềm máy tính. Dữ liệu địa lý và con người nhằm

thu thập/ nhập số liệu, chỉnh lý, phân tích, lưu trữ và phân phối thông tin về vị trí

địa lý trên một bản đồ động. Có rất nhiều phần mềm để tạo lên StoryMap trong

đó phải kể đến ArcGIS của ESRI một trong những tập đoàn nổi tiếng về các

phần mềm GIS.

Công cụ StoryMap có vai trò và ý nghĩa to lớn đối với dạy học lịch sử.

Đầu tiên phải kể đến vai trò cơ bản là công cụ hỗ trợ công việc giảng dạy và học

tập cho GV và HS. Thứ hai, có thể làm thay đổi chương trình lịch sử về phương

pháp và nội dung dạy học nhằm thu hút, gây hứng thú cho HS khi học. Thứ ba,

sẽ khiến cho môi trường giáo dục và thái độ của HS thay đổi, môi trường học tập

hiện đại hơn, học sinh và giáo viên được tiếp xúc và sử dụng nhiều công nghệ

thiết bị hiện đại hơn. Đặc biệt có công cụ hữu hiệu và sinh đông cùng với nội

dung kiến thức và phương pháp học tập lịch sử mới lạ và sự hiện đại của lớp học

lịch sử đã khiến học sinh ngày càng yêu thích và tìm hiểu kiến thức về môn lịch

sử hơn. Tuy nhiên trước thực tế GV và HS ở Việt Nam rất ít được tiếp xúc với

StoryMap, chủ yếu hiện tại vẫn sử dụng những công cụ và phương pháp truyền

thống như bảng, bản đồ giấy, tranh ảnh,... để dạy học. Cùng với đó là những khó

khăn và hạn chế về cơ sở vật chất, khả năng tiếp xúc của HS và sự khó khăn

trong khai thác hiệu quả của công cụ StoryMap.

Như vậy, từ kết quả điều tra, khảo sát thực trạng trên đã đặt ra yêu cầu cần

phải nghiên cứu, tìm ra giải pháp và có những tài liệu hướng dẫn để giúp giáo

viên và học sinh dễ dàng hơn trong việc tiếp xúc với công cụ StoryMap và giúp

công cụ này trở lên phổ biến hơn trong việc phục vụ giảng dạy ở các trường học

hiện nay ở Việt Nam.

CHƯƠNG 2. THIẾT KẾ STORYMAP TRONG DẠY HỌC CÁC NỀN VĂN

MINH THẾ GIỚI MÔN LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT CHƯƠNG MỸ A

2.1. Vị trí, mục tiêu, nội dung cơ bản kiến thức về các nền văn minh thế giới

của chương trình giáo dục phổ thông môn Lịch sử THPT

2.1.1. Vị trí

Trong chương trình giáo dục phổ thông môn lịch sử hiện hành về các nền

văn minh thế giới nằm trong phần một: Lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại

và trung đại – Chương II: Xã hội cổ đại qua tiết 3+4; bài 3: Các quốc gia cổ đại

phương Đông và tiết 5 + 6; bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Tây – Hy Lạp và

Rô-ma. Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành chỉ tập trung hình thành nội

dung kiến thức cơ bản mà chưa tìm hiểu, nghiên cứu sâu về nội dung kiến thức

về cơ sở, điều kiện hình thành cũng như thành tựu về các nền văn minh thế giới.

Còn trong chương trình giáo dục phổ thông mới nội dung kiến thức về lịch sử

văn minh thế giới được các nhà nghiên cứu giáo dục lịch sử đưa vào hạ mục cốt

lõi trong chương trình lịch sử thế giới về một số các nền văn minh thế giới thời

kì cổ đại – trung đại, đây là nội dung giáo dục dành cho HS trung học phổ thông

nhằm thực hiện yêu cầu phân hoá sâu, giúp học sinh tăng cường kiến thức và kĩ

năng thực hành, vận dụng kiến thức giải quyết một số vấn đề của thực tiễn, đáp

ứng yêu cầu định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

2.1.2. Mục tiêu

Lịch sử các nền văn minh thế giới là một chủ đề có ý nghĩa quan trọng góp

phần vào quá trình giáo dục nhân cách con người trên nhiều phương diện văn

hóa, văn minh. Việc dạy và học các nền văn minh thế giới cho đến hiện nay vẫn

còn rất nhiều vấn đề đặt ra, cần tăng cường nghiên cứu và đổi mới hơn nữa nội

dung và phương pháp giảng dạy. Trong phạm vi luận văn, chúng tôi chỉ đề cập

đến một số nội dung liên quan đến việc giảng dạy các nền văn minh phương

Đông môn Lịch sử trong môi trường THPT và bước đầu gợi mở một vài vấn đề

nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy chủ đề này. Với nội dung chủ đề này Học

sinh học xong chủ đề này cần nắm vững một số vấn đề sau:

* Về kiến thức:

- Hiểu và giải thích được các nhà nước hình thành sớm ơ phương Đông; biết

được quá trình hình thành nhà nước giải thích được cơ sở và nguyên nhân của

quá trình hình thành nhà nước sớm:

a. Cơ sở hình thành các nhà nước sớm ở phương Đông

+ Ai Cập: 3200 TCN, hình thành nhà nước thống nhất.

+ Ấn Độ: khoảng thiên niên kỉ IV TCN, hình thành các quốc gia cổ đại ở

lưu vực sông Ấn.

+ Trung Quốc: khoảng thế kỉ XXI TCN, hình thành vương triều nhà Hạ.

Như vậy, các nhà nước ở phương Đông thời cổ đại được hình thành sớm

nhất thế giới.

b. Quá trình hình thành nhà nước cổ đại phương Đông

Khi xã hội nguyên thủy tan rã, đã hình thành các công xã. Do nhu cầu trị

thủy và làm thủy lợi, các công xã tự liên kết thành các liên minh công xã, rồi

thành nhà nước.

c. Những cơ sở và nguyên nhân của quá trình hình thành nhà nước sớm ở

phương Đông

- Được hình thành ở lưu vực các con sông lớn, vì có:

+ Thuận lợi: đất phù sa màu mỡ và mềm, nước tưới đầy đủ.

+ Khó khăn: trị thủy các dòng song, phải làm kênh tưới tiêu.

- Phát triển kinh tế: Nông nghiệp phát triển sớm và cho năng suất cao, xuất

hiện của cải dư thừa ngay từ khi chưa có đồ sắt; thủ công nghiệp cũng có điều

kiện để phát triển. Công tác thủy lợi đòi hỏi sự hợp sức và sáng tạo.

- Nêu được các tầng lớp xã hội và địa vị của các tầng lớp, giai cấp trong xã hội;

hiểu được về chế độ chuyên chế cổ đại ở phương Đông:

a. Xã hội cổ đại phương Đông phân hóa thành các tầng lớp.

- Nông dân công xã: chiếm đa số, trở thành lực lượng sản xuất chính, nhận

ruộng của công xã để canh tác, nộp thuế cho nhà nước và làm các nghĩa vụ khác.

- Quý tộc: Gồm các quan lại ở địa phương, các thủ lĩnh quân sự và những

người phụ trách lễ nghi tôn giáo. Họ sống sung sướng dựa vào sự bóc lột nông

dân.

- Nô lệ: Chủ yếu là tù binh và thành viên công xã bị mắc nợ hoặc tội

phạm. Họ phải làm các việc nặng nhọc và hầu hạ quí tộc. Cùng với nông dân

công xã họ là tầng lớp bị bóc lột trong xã hội.

=> Vẽ sơ đồ các giai cấp trong xã hội cổ đại phương Đông và rút ra nhận

xét.

b. Chế độ chuyên chế cổ đại ở các quốc gia cổ đại phương Đông:

- Khái niệm: “Chế độ chuyên chế cổ đại” là chế độ nhà nước của xã

hội có giai cấp đầu tiên ở phương Đông, trong đó vua là người đứng đầu, có

quyền lực tối cao.

- Quyền lực của vua: nắm cả pháp quyền và thần quyền, có tên gọi

khác nhau ở mối nước: Pha-ra-ôn (Ai Cập), En-xi (Lưỡng Hà) hay Thiên tử

(Trung Quốc)…

- Dưới vua là bộ máy hành chính quan liêu, đứng đầu là quan Vidia

hoặc thừa tướng; có chức năng thu thuế, trông coi và xây dựng các công trình

công cộng và chỉ huy quân đội.

- Trình bày được một số thành tựu văn hóa phương Đông:

a. Sự ra đời của lịch và thiên văn học:

+ Gắn liền với nhu cầu sản xuất nông nghiệp và trị thủy khi nước ở các

dòng sông dâng lên.

+ Lịch: Người cổ đại tính được một năm có 365 ngày, có 12 tháng, tuần,

ngày và mùa (khô, mưa).

+ Biết đo ánh sáng Mặt Trời: ngày có 24 giờ.

=> Tác dụng: gieo trồng đúng thời vụ, năng suất tăng cao.

b. Chữ viết:

+ Do nhu cầu trao đổi, ghi chép, lưu giữ kinh nghiệm mà chữ viết sớm

hình thành từ thiên niên kỷ IV TCN.

+ Các loại hình chữ: ban đầu là chữ tượng hình, sau đó là tượng ý, tượng

thanh.

+ Nguyên liệu dùng để viết: giấy papyrus, đất sét, xương thú, mai rùa, thẻ

tre, lụa.

=> Tác dụng: Đây là phát minh đầu tiên và lớn quan trọng của loài người,

nhờ nó mà chúng ta hiểu biết được phần nào của lịch sử thế giới cổ đại.

c. Toán học:

+ Do nhu cầu tính lại ruộng đất, nhu cầu xây dựng, tính toán mà toán học

ra đời.

+ Thành tựu: phát minh ra hệ đếm thập phân, hệ đếm 60; các chữ số từ 1

đến 9 và số 0; biết các phép tính cộng, trừ, nhân, chia; tính được diện tích các

hình tròn, tam giác, thể tích hình cầu, tính được số Pi bằng 3,16.

+ Giá trị: là những phát minh quan trọng, có ảnh hưởng đến thành tựu văn

minh nhân loại.

d. Kiến trúc:

+ Để thể hiện uy quyền của các vua, để tôn vinh vương triều mà hàng loạt

các công trình kiến trúc đã ra đời.

+ Thành tựu: Kim tự tháp ở Ai Cập, thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà, những

khu đền tháp kiểu kiến trúc Hin đu ở Ấn Độ

+ Giá trị: là những di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng thế giới, thể hiện sức

lao động và tài năng sáng tạo vĩ đại của con người.

e. Tư tưởng, tôn giáo: Các quốc gia cổ đại phương Đông theo tôn giáo như: Nho

giáo (Trung Quốc); Phật giáo (Ấn Độ),...

* Về kĩ năng:

– Biết cách sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về các nền văn

minh cổ đại phương Đông.

- Rèn kĩ năng phân tích, nhận xét; kĩ năng liên hệ thực tế.

- Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ trong học tập, tích cực bồi dưỡng kĩ

năng phân tích, tổng hợp.

* Về thái độ:

- Nâng cao tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc cho học sinh, từ đó học

sinh có thái độ và ý thức trong việc xây dựng và bảo tồn các di tích lịch sử văn

hóa truyền thống của các dân tộc phương Đông, trong đó có Việt Nam

- Góp phần giáo dục ý thức bảo vệ các di sản văn hoá tốt đẹp của dân tộc;

ý thức, phát huy năng lực sáng tạo trong văn hoá.

* Về định hướng phát triển năng lực:

- Về năng lực chung:

+ Năng lực tự học: HS đọc và tìm hiểu những kiến thức cơ bản thông công

cụ StoryMap, qua mạng Internet, trong SGK,... tái tạo kiến thức, xác định mối

quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử từ đó đưa ra đánh giá, nhận xét.

+ Năng lực giải quyết vấn đề: vận dụng kiến thức đã học để trả lời các câu

hỏi vì sao các nhà nước cổ đại phương Đông xuất hiện gắn liền với các dòng

sông lớn;

+ Năng lực hợp tác; năng lực thuyết trình, năng lực sử dụng công nghệ

thông tin tự khai thác các tư liệu lịch sử có liên quan, năng lực quan sát.

- Về năng lực bộ môn:

+ Tái tạo kiến thức, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, so sánh, đánh

giá nhận xét.

+ Lập bảng hệ thống kiến thức về thành tựu văn hóa các nền văn minh

phương Đông.

+ Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Rút ra được bài học lịch sử và liên

hệ đến những vấn đề của thực tiễn cuộc sống hiện nay.

2.1.3. Nội dung kiến thức cơ bản có thể vận dụng StoryMap khi dạy học về các

nền văn minh thế giới của chương trình giáo dục phổ thông môn Lịch sử

THPT

Như ta đã phân tích và đánh giá ở trên không phải nội dung nào cũng có

thể vận dụng được StoryMap vào trong quá trình dạy học. Vì vậy mà việc xác

định những nội dung, kiến thức lịch sử phù hợp và chiếm ưu thế để vận dụng

công cụ StoryMap là rất cần thiết. Vì vậy, khi thiết kế và ứng dụng bằng công cụ

StoryMap trong dạy học Lịch sử ta cũng nên lựa chọn những kiến thức, những

bài, những chủ đề, chuyên đề phù hợp để thiết kế bài học qua StoryMap. Trong

phần kiến thức lịch sử văn minh thế giới chiếm một tỉ lệ khá lớn, sách giáo khoa

theo chương trình hiện hành đã dành hai bài (bài 3: Các quốc gia cổ đại phương

Đông và bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô Ma) để giới

thiệu đầy đủ về các nền văn minh tiêu biểu ở phương Đông và phương Tây. Tuy

nhiên trong chương trình giáo dục phổ thông mới nội dung chủ đề về các nền

văn minh cổ - trung đại đã nêu rõ thành nội dung cốt lõi của phần lịch sử thế giới

cổ - trung đại qua các nền văn minh phương Đông ở một số nước như: Ai Cập,

Lưỡng Hà, Trung Quốc, Ấn Độ, Hi – Lạp và Rô ma.

Bảng 1.5. Hệ thống nội dung kiến thức cơ bản có thể vận dụng StoryMap

2.2. Thiết kế StoryMap trong dạy học các nền văn minh thế giới môn lịch sử

ở trường Trung học phổ thông Chương Mỹ A.

2.2.1. Cách cài đặt ArcGIS Online và ArcGIS Desktop

Như đã nói ở trên công cụ Story Map là công cụ không gian địa lý thuộc

dạng hệ thông tin địa lý (GIS). Chính vì vậy để tạo lên các StoryMap chúng tôi

đã tìm đến những phần mềm để tạo ra hệ thông tin địa lý (GIS). Theo các chuyên

gia về GIS hiện nay công nghệ ESRI được coi là một giải pháp mang tính chất

mã nguồn mở, tổng thể và hoàn chỉnh, có khả năng khai thác hết các chức năng

của GIS trên các ứng dụng khác nhau như: desktop (ArcGIS Desktop), máy chủ

(ArcGIS Server), các ứng dụng Web (ArcGIS, ArcGIS Online), hoặc hệ thống

thiết bị di động (ArcGIS).... Có khả năng tương thích cao đối với nhiều loại sản

phẩm của hãng khác nhau.

Vì vậy để tạo ra các StoryMap đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu và cài đặt

ArcGIS. Cụ thể ở đây là các cài đặt ArcGIS Online và ArcGIS Desktop.

2.2.1.1. Cách cài đặt ArcGIS Online

ArcGis Online là một nền tảng điện toán đám mây dựa trên sự hợp tác

giữa các thành viên của một tổ chức để tạo, chia sẻ và truy cập bản đồ, các ứng

dụng cũng như dữ liệu, bao gồm bản đồ nền (basemaps) được xuất bản bởi

ESRI. Thông qua ArcGis Online, bạn sẽ được truy cập vào điện toán đám mây

của ESRI một cách an toàn, tại đây bạn có thể quản lý, tạo, lưu trữ và truy cập

nhiều lớp dữ liệu. Vì ArcGis Online là một phần không thể thiếu của hệ thống

phần mềm ArcGis Server, những ứng dụng liên quan đến ArcGis,…chúng ta

cũng có thể truy cập vào các ứng dụng có sẵn của ESRI (ArcGis Online) để tiến

hành lập bản đồ trong Microshoft Excel, giám sát các hoạt động của người sử

dụng công cụ này cũng như chia sẻ các bản đồ đến với mọi người trong nhóm

hoặc các tổ chức mà chúng ta tham gia.

ArcGIS Online còn là phần mềm ứng dụng trên web gồm: ArcMap,

ArcCatalog, ArcToolbox, ModelBuilder, ArcScene và ArcGlobe. Khi chúng ta

sử dụng các ứng dụng này, chúng ta có thể thực hiện được các bài toán ứng dụng

GIS bất kỳ, từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm cả thành lập bản đồ, phân tích địa

lý, chỉnh sửa và biên tập dữ liệu, quản lý dữ liệu, hiển thị và xử lý dữ liệu một

cách nhanh nhất, chính xác nhất…

* Ưu điểm của ArcGIS Online:

ArcGIS bao gồm một bộ các ứng dụng phong phú. Sử dụng ứng dụng bản

đồ để thu thập và chia sẻ thông tin giữa các tổ chức của bạn và với công chúng.

Sử dụng các ứng dụng kinh doanh tích hợp với các hệ thống hiện có của bạn để

lập bản đồ và làm phong phú thêm dữ liệu của bạn. Hoặc nhanh chóng cấu hình

các ứng dụng của riêng bạn với các nền mẫu và các phụ tùng để kể câu chuyện

của bạn không yêu cầu mã hóa.

ArcGIS bao gồm một Bản đồ sống của thế giới, bao gồm các bản đồ có

thẩm quyền và dữ liệu về hàng ngàn chủ đề. Đi xa hơn một bản đồ nền và hình

ảnh và khám phá bản đồ về con người và kinh doanh, cảnh quan và khí hậu, giao

thông vận tải, và nhiều hơn nữa.

Với ArcGIS bạn có thể hình dung lượng lớn dữ liệu và chuyển tải thông

tin một cách mạnh hơn là chỉ dùng từ ngữ. Chia sẻ thông tin của bạn cách trực

quan với một bản đồ làm điều đó dễ dàng hơn cho những người khác để nắm bắt

những ý tưởng của bạn. Mang dữ liệu của bạn vào cuộc sống với ArcGIS và kể

những câu chuyện mà bạn muốn kể.

Thế giới của chúng ta đang tràn ngập dữ liệu, từ phương tiện truyền thông

xã hội đến dữ liệu vệ tinh. Làm thế nào để bạn hiểu rõ tất cả những điều đó?

Phân tích không gian cho phép bạn xác định và định lượng các mối liên quan,

hậu quả và sự tác động của các quyết định của bạn.

ArcGIS bao gồm mọi thứ bạn cần phải kiểm soát và quản lý con người và

nội dung. Từ gán vai trò tùy chỉnh và đặc quyền để quản lý giấy phép và nội

dung để xem tình trạng sức khỏe của hệ thống. Các công cụ quản trị đảm bảo

rằng bạn có thể sử dụng ArcGIS với sự tự tin, trong khi cho phép người dùng của

bạn những gì họ cần để thực hiện công việc của họ.

Điểm đến lý tưởng cho các ứng dụng cả bạn và các dịch vụ dữ liệu được

cung cấp bởi các đối tác được ủy quyền của ESRI, các nhà phân phối, và ESRI.

Tiết kiệm thời gian với những bản đồ, ứng dụng, và cấu hình nền tảng cụ thể cho

ngành công nghiệp của bạn. Sử dụng các mẫu để cấu hình các ứng dụng ArcGIS,

triển khai các ứng dụng web, và thực hiện các bài thực hành tốt nhất. Các giải

pháp ArcGIS có sẵn cho một loạt các ngành công nghiệp như nhà nước địa

phương và ban, quản lý tình trạng khẩn cấp, các tiện ích, viễn thông, quân sự và

tình báo.

* Hướng dẫn cách cài đặt/đăng ký tài khoản ArcGIS Online:

Bước 1: Để chuẩn bị cho việc cài đặt/đăng ký tài khoản ArcGIS Online cần đảm

bảo các yếu tố sau:

- Một máy tính được kết nối với mạng Internet

- Trình duyệt web bằng chrome hoặc firefox

- Có một tài khoản địa chỉ Email để đăng ký tài khoản

Bước 2: Tiến hành đăng ký/cài đặt ArcGIS Online có 2 cách như sau:

+ Cách thứ nhất qua trang web: https://www.esri.com/vi-vn/arcgis/trial

1. Khai báo thông tin để tạo tài khoản và kích vào nút “Bắt đầu dùng thử”

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

2. Hiện ra bảng thông báo vào email xác nhận

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

3. Mở “Email” dùng để đăng kí, rồi nhấn vào link trong thư ESRI gửi đến

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

4. Điền đầy đủ thông tin để hoàn thành tạo tài khoản trên ArcGIS Online, sau đó

nhấn vào “Tạo tài khoản của tôi” ở cuối.

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

5. Điền thông tin để hoàn thiện “Thiết lập tổ chức”

Chọn tên tổ chức

Chọn tên ngắn cho tổ chức: tạo link của tài khoản của bạn

Chọn ngôn ngữ: Kích chọn “Vietnam”

Chọn vùng: Kích chọn”Vietnam”

Chọn địa chỉ liên lạc: điền email liên lạc vào ô trống

Kích nút “Lưu và tiếp tục”

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

6. Kích chọn ô tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của bạn

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

7. Chọn mục “Bản đồ” để bắt đầu tạo bản đồ trên ArcGIS và lưu hoàn thành thay

đổi cài đặt

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

+ Cách thứ hai: Đăng ký trực tiếp ArcGiS Online qua trang web:

https://www.arcgis.com/index.html

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

1. Kích vào nút Đăng nhập xuất hiện bảng sau và yêu cầu đăng nhập: Hệ thống

sẽ yêu cầu đăng nhập mới có thể sử dụng chức năng này. Người dùng có thể

đăng nhập bằng tài khoản Google+ (1), Facebook (2) và nếu không có tài khoản

thì người dùng có thể Tạo một tài khoản cộng đồng (3)

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

2. Tiếp đó xuất hiện bảng chọn tài khoản, người dùng có thể chọn bất kỳ tài

khoản nào (Tôi chọn tài khoản Google + (1)) sau đó kích hoạt vào tài khoản đã

chọn như hình dưới:

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

3. Sau khi kích chọn đăng ký tài khoản màn hình sẽ xuất hiện như sau:

Hình 2.1. Hướng dẫn đăng ký, cài đặt ArcGIS Online

Như vậy bạn đã đăng ký thành công tài khoản trong ArcGIS Online. Tiếp

theo người dùng tiến hành các bước sử dụng công cụ trong ArcGIS Online bằng

các bước tạo bản đồ, tạo bài thuyết trình bằng StoryMap.

2.2.1.2. Cách cài đặt ArcGIS Desktop

ArcGIS Desktop là một bộ phần mềm ứng dụng khai thác trên Desktop

gồm: ArcMap, ArcCatalog, ArcToolbox, ModelBuilder, ArcScene và ArcGlobe.

Khi chúng ta sử dụng các ứng dụng trên có thể thực hiện được, tìm được các bài

toán ứng dụng GIS bất kỳ, từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm cả thành lập bản

đồ, phân tích địa lý, chỉnh sửa và biên tập dữ liệu, quản lý dữ liệu, hiển thị và xử

lý dữ liệu nhanh nhất và chính xác nhất qua ArcGis Desktop…

ArcGIS Desktop: trong công cụ nay ưu điểm của nó là bao gồm những

công cụ rất mạnh để quản lý, cập nhật, phân tích thông tin và xuất bản tạo nên

một hệ thống thông tin địa lý (GIS) hoàn chỉnh, cho phép:

- Thứ nhất, tạo và chỉnh sửa dữ liệu tích hợp (dữ liệu không gian tích hợp

với dữ liệu thuộc tính) - cho phép sử dụng nhiều loại định dạng dữ liệu khác

nhau thậm chí cả những dữ liệu lấy từ Internet;

- Thứ hai, truy vấn dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính từ nhiều

nguồn và bằng nhiều cách khác nhau;

- Thứ ba, hiển thị, truy vấn và phân tích dữ liệu không gian kết hợp với dữ

liệu thuộc tính;

- Thứ năm, thành lập bản đồ chuyên đề và các bản in có chất lượng trình

bày chuyên nghiệp.

Để sử dụng phần mềm ArcGIS Desktop 10.2. Dowload phần mềm tại

link: https://drive.google.com/open?id=0Bw2zLUgFEUMHOTZMRDQ1ckY1c

Hướng dẫn cài phần mềm Arcgis Desktop 10.2

Bước 1: Chạy Setup trong thư mục ArcGIS Desktop 10.2 > Desktop