BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
......../......... ..../...
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHAN DUY CHƢƠNG
TUYỂN CHỌN CÔNG CHỨC LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN NHÂN HUYỆN SƠN HÕA, TỈNH PHÖ YÊN
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG
MÃ SỐ: 8 34 04 03
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN LÝ CÔNG
Đắk Lắk- năm 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học: PGS-TS. LƢU KIẾM THANH
Phản biện 1: .................................................................. . ....................................................................................... Phản biện 2: .................................................................. . .......................................................................................
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ
luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 51- Đường Văn Đồng – TP Buôn Ma Thuột Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2020
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trong bất kỳ thời nào của Việt Nam cán bộ luôn là vấn đề
trọng yếu, giữ vị trí đặc biệt quan trọng đối với thành công của sự
nghiệp cách mạng. Quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã tổng kết sâu sắc “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”,
“muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”, xuất
phát từ đòi hỏi thực tiễn của quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước trong giai đoạn hiện nay; đặc biệt là trong giai
đoạn nước ta đẩy mạnh xây dựng Chính phủ kiến tạo, liêm chính,
hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân, công tác cán bộ trở thành
nhiệm vụ then chốt và cấp thiết. Công tác cán bộ bao gồm nhiều
khâu, từ phát hiện, tuyển chọn, nhận xét, đánh giá đến quy hoạch,
đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, bổ nhiệm, sử dụng và thực
hiện chính sách đối với cán bộ. Các khâu trong công tác cán bộ có
mối quan hệ chặt chẽ, mật thiết với nhau, tác động, thúc đẩy lẫn
nhau; thực hiện tốt khâu này sẽ là tiền đề, cơ sở để thực hiện tốt các
khâu tiếp theo và ngược lại.
Vì vậy, , việc đổi mới và nâng cao chất lượng công tác cán bộ; đặc biệt là đổi mới cách tuyển chọn công chức lãnh đạo, quản lý
nhằm xây dựng đội ngũ công chức lãnh đạo quản lý có phẩm chất
đạo đức, năng lực công tác tốt, năng động, dám nghĩ, dám làm, dám
chịu trách nhiệm, góp phần xây dựng nền hành chính trong sạch,
vững mạnh là một trong những nhiệm vụ cấp thiết trong giai đoạn
hiện nay. Với yêu cầu đó, em đã lựa chọn đề tài “Tuyển chọn công
chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên” làm đề tại luận văn thạc
sĩ chuyên ngành Quản lý công.
1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Có thể thấy, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có
nhiều chủ trương, quan điểm về cán bộ và công tác cán bộ; trong đó
có đề cập đến vấn đề về tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ, công chức.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, nhiều tác giả trong nước cũng đã đi
sâu vào nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ cán bộ, công chức nói
chung và công tác tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ, công chức nói riêng.
Các đề tài nghiên cứu nói trên đã luận giải rất nhiều vấn đề lý luận và
thực tiễn về phát triển đội ngũ cán bộ, công chức dưới nhiều góc độ
khác nhau, cách tiếp cận đều có những điểm chung nhất định và đều
khẳng định được vai trò và tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ
cán bộ, công chức. Cuối cùng thì những công trình nghiên cứu trên cũng
đã đề ra những giải pháp nhằm phát triển đội ngũ cán bộ, công chức đáp
ứng tình hình mới. Tuy nhiên, vẫn thiếu vắng công trình nghiên cứu
chuyên sâu về tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
Trên cơ sở kế thừa, phát triển những kết quả nghiên cứu của
những công trình, bài viết trên, Luận văn sẽ tập trung nghiên cứu công
tác “Tuyển chọn công chức lãnh đạo, quản lý các cơ quan chuyên
môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên”, từ đó
hình thành những giải pháp hoàn thiện công tác tuyển chọn công
chức lãnh đạo, quản lý gắn với việc tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo
bồi dưỡng, quản lý, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ; đổi mới quy trình
công tác cán bộ đang triển khai thực hiện trong các cơ quan hành
chính. Đồng thời, nghiên cứu các điều kiện cần có để thực hiện công
tác tuyển chọn công chức lãnh đạo, quản lý ngày càng công tâm,
khách quan, công bằng, hiệu quả.
2
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Luận văn sẽ đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác
tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn
thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ trong bối cảnh mới hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về tuyển chọn cán bộ nói
chung và tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên
môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên; xác định
các tiêu chí đánh giá năng lực để tuyển chọn, bổ nhiệm công chức
lãnh đạo, quản lý; các yếu tố cần thiết trong tuyển chọn, bổ nhiệm
công chức lãnh đạo, quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác tuyển chọn công chức
lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân
huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và
nguyên nhân.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tuyển chọn
công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu: công tác tuyển chọn công chức
lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân
huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
3
- Về đối tượng nghiên cứu: Công tác tuyển chọn công chức
lãnh đạo quản lý tại 12 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân
huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
- Về thời gian nghiên cứu: Luận văn tập trung khảo sát, đánh
giá thực trạng công tác tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các
cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh
Phú Yên giai đoạn từ 2015-2019.
- Về không gian nghiên cứu: Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy
ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ; chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng đội ngũ cán
bộ, công chức.
5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu: khảo cứu tài liệu; phân
tích, tổng hợp; thống kê; so sánh và các phương pháp hỗ trợ có tính
kỹ thuật khác.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài sẽ góp phần hệ thống hóa lý luận về công tác tuyển
chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy
ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn sẽ đề xuất những giải pháp có giá trị thực tiễn cao
nhằm giúp Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa thực hiện có hiệu quả
công tác tuyển chọn công chức lãnh đạo, quản lý ở các cơ quan
4
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện, từng bước hoàn thiện,
nâng cao chất lượng đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý, nâng cao
năng lực thực thi công vụ, tham mưu giúp Ủy ban nhân dân huyện
lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế-
xã hội, đảm bảo quốc phòng- an ninh trên địa bàn huyện trong thời
gian tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và
Phụ lục, phần Nội dung luận văn gồm có ba chương:
Chương 1. Cơ sở khoa học về tuyển chọn công chức lãnh đạo
quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn
Hòa, tỉnh Phú Yên.
Chương 2. Thực trạng công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công
chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân
dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện công tác
tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn
thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên.
Chƣơng 1
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TUYỂN CHỌN CÔNG CHỨC LÃNH
ĐẠO QUẢN LÝ CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY
BAN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
1.1. Một số khái niệm
1.1.1.Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện
Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân là: Cơ quan có
nhiệm vụ tham mưu, giúp UBND cùng cấp thực hiện chức năng quản
lý nhà nước ở địa phương và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn
theo sự ủy quyền của Ủy ban nhân dân cùng cấp và theo quy định
5
của pháp luật, góp phần bảo đảm sự thống nhất quản lý của ngành
hoặc lĩnh vực công tác từ trung ương đến cơ sở.
Tại Điều 9, Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì: Cơ
quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân được tổ chức ở cấp huyện,
là cơ quan tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân thực hiện chức năng
quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương và thực hiện các
nhiệm vụ, quyền hạn theo sự phân cấp, ủy quyền của cơ quan nhà
nước cấp trên. Chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công
tác của Ủy ban nhân dân, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra về
nghiệp vụ của cơ quan quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực cấp trên.
Được tổ chức bảo đảm phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải
đảo và điều kiện, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng địa
phương; bảo đảm tinh gọn, hợp lý, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả
trong quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực từ trung ương đến cơ sở;
không trùng lặp với nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước
cấp trên đặt tại địa bàn.
1.1.2. Công chức và công chức lãnh đạo quản lý
1.1.2.1. Công chức
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm
vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản
Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp
tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà
không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc
phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải
là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân
công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”.
1.1.2.2. Lãnh đạo quản lý
6
Lãnh đạo là dẫn dắt tổ chức phong trào theo đường lối cụ thể,
là đề ra chủ trương và tổ chức động viên thực hiện; còn quản lý là tổ
chức và điều khiển các hoạt động theo các yêu cầu đã đề ra. Quản lý
là một quá trình hiện thực hóa những đường lối, chủ trương chiến
lược thông qua việc thực hiện các chức năng quản lý và phù hợp với
yêu cầu, điều kiện của cơ quan, địa phương cụ thể.
1.1.2.3. Công chức lãnh đạo quản lý
Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hay còn gọi là
“người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước”, là thuật ngữ dung
để chỉ thiết chế giữ vị trí pháp lý cao nhất trong cơ quan hành chính
nhà nước, thực hiện vai trò lãnh đạo, quản lý hoạt động của cơ quan.
Căn cứ những quy định của Đảng, Nhà nước thì: Công chức
lãnh đạo, quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân
cấp huyện là những công chức được bổ nhiệm có thời hạn vào một vị
trí hoặc chức danh làm việc trong các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy
ban nhân dân cấp huyện, được hưởng tiền lương, phụ cấp (chức vụ
lãnh đạo theo quy định) từ ngân sách nhà nước để thực hiện các
chức năng lãnh đạo, điều hành công việc của cơ quan chuyên môn
của đơn vị mình theo các mục tiêu, yêu cầu nhất định
1.1.3. Tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện.
Bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý là việc người đứng đầu
cơ quan có thẩm quyền ra quyết định cử công chức giữ một chức vụ
lãnh đạo, quản lý có thời hạn trong cơ quan hành chính nhà nước.
Việc bổ nhiệm phải thực hiện theo một quy trình quy định và phải
đảm bảo đúng thẩm quyền theo phân cấp quản lý cán bộ. Thẩm
quyền, trình tự, thủ tục bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý được
thực hiện theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.
7
Thi tuyển công chức lãnh đạo, quản lý là việc công chức có đủ
các tiêu chuẩn, điều kiện kiện theo quy định tham gia dự tuyển để
được lựa chọn bổ nhiệm giữ chức danh lãnh đạo, quản lý có thời hạn
trong cơ quan hành chính nhà nước.
Việc tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện dù được thực hiện ở hình
thức nào thì cũng phải đảm bảo đúng thẩm quyền, phân cấp quản lý,
trình tự, thủ tục, quy trình, hướng dẫn của Trung ương và địa phương
đảm bảo theo nguyên tắc “Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ
và quản lý đội ngũ cán bộ; nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể
quyết định; đồng thời phát huy đầy đủ trách nhiệm cá nhân, trước hết
là người đứng đầu trong công tác quản lý cán bộ.
1.2. Vai trò và đặc điểm chức lãnh đạo quản lý các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện
1.2.1.Vai trò công chức lãnh đạo quản lý:
Ủy ban nhân dân huyện là cơ quan hành chính có thẩm quyền
chung ở địa phương, thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà
nước theo địa giới hành chính huyện đối với mọi ngành, lĩnh vực
thuộc địa phương mình, đảm bảo việc thi hành các quy định của các
cơ quan Nhà nước cấp trên và của Hội đồng nhân dân huyện, giám
sát việt thi hành pháp luật của các đơn vị cơ sở, của các cơ quan hành
chính của Trung ương đóng tại địa phương trong phạm vi thuộc
những vấn đề thuộc quyền quản lý. Công chức lãnh đạo quản lý của
các cơ quan chuyên môn chính là người trực tiếp điều hành lãnh đạo
việc thực hiện các nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân huyện, quyết định
hiệu quả, chất lượng hoạt động của Ủy ban nhân dân huyện. Do đó,
công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
8
nhân dân huyện có vai trò quan trọng trong bộ máy chính quyền ở
địa phương.
1.2.2. Đặc điểm công chức lãnh đạo quản lý
Công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc
Ủy ban nhân dân huyện là một bộ phận công chức hành chính; vì
vậy, mang những đặc điểm chung của đội ngũ công chức hành chính
như sau:
- Là chủ thể của nền công vụ, là hạt nhân cơ bản của nền công
vụ và cũng chính là yếu tố đảm bảo cho nền công vụ hoạt động, vận
hạnh có hiệu lực, hiệu quả.
- Là lực lượng lao động chuyên nghiệp, có tính chuyên môn
hóa cao.
- Là đội ngũ tương đối ổn định, mang tính kế thừa, nhưng luôn
đòi hỏi không ngừng nâng cao về chất lượng.
- Hoạt động của công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan hành
chính nhà nước diễn ra thường xuyên, liên tục.
- Đội ngũ công chức lãnh đạo quản lý các cơ quan hành chính
nhà nước phải am hiểu, tôn trọng luật pháp và thông lệ quốc tế.
1.3. Nội dung và hình thức tuyển chọn công chức lãnh đạo
quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp
huyện
1.3.1. Điều kiện tuyển chọn:
Điều kiện tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý
được quy định khá đầy đủ, rõ ràng tại Công văn số 2424/BNV-
CCVC, ngày 09/5/2017 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thực hiện Đề án
thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý cấp vụ, cấp sở,
cấp phòng.
9
1.3.2. Tiêu chuẩn tuyển chọn
Tiêu chuẩn chung để tuyển chọn công chức lãnh đạo quản lý là
cần phải có chuyên môn tốt nghiệp đại học trở lên, phù hợp với
ngành, lĩnh vực công tác cần tuyển chọn. Đối với công chức, viên
chức dưới 45 tuổi phải tốt nghiệp đại học hệ chính quy hoặc sau đại
học, chuyên ngành đào tạo nói chung phải phù hợp với lĩnh vực công
tác được giao; trong đó, ưu tiên cán bộ có trình độ sau đại học với
bậc đại học đào tạo hệ chính quy. Đối với cán bộ từ 45 tuổi trở lên
ưu tiên tốt nghiệp đại học hệ chính quy. Đang giữ ngạch chuyên viên
và tương đương trở lên; có chứng chỉ ngoại ngữ, tin học theo quy
định của ngạch chuyên viên trở lên; có hồ sơ, lý lịch rõ ràng, đầy đủ
được cơ quan có thẩm quyền xác nhận; có bản kê khai tài sản; có đủ
sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ được giao; tham gia thực hiện tốt
các hoạt động của địa phương, bản thân và gia đình chấp hành và
thực hiện tốt nghĩa vụ công dân nơi cư trú.
Ngoài tiêu chuẩn quy định trên, nếu có quy định tiêu chuẩn
riêng của Bộ, ngành Trung ương cho từng chức danh cụ thể thì thực
hiện theo Quy định đó.
1.3.3. Hình thức tuyển chọn
1.3.3.1. Bổ nhiệm
Bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý các cơ quan chuyên
môn cấp huyện cần tuân thủ theo một trình tự gồm: thứ nhất, cơ
quan, đơn vị có nhu cầu bổ nhiệm công chức lãnh đạo trình cơ quan
có thẩm quyền phê duyệt chủ trương; thứ hai, sau khi được cơ quan
có thẩm quyền đồng ý, lãnh đạo cơ quan, đơn vị tiến hành thực hiện
các bước quy trình (4 bước) theo quy định và lập hồ sơ đề nghị cấp
thẩm quyền bổ nhiệm
1.3.3.1. Thi tuyển
10
Cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm chức danh tuyển chọn phải
thông báo công khai về nhu cầu, tiêu chuẩn, điều kiện của chức danh
tuyển chọn trên phương tiện thông tin đại chúng (ít nhất 01 lần),
trang thông tin điện tử và niêm yết công khai tại trụ sở làm việc của
cơ quan có thẩm quyền.
- Tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách những người có đủ tiêu
chuẩn, điều kiện tham gia dự tuyển, bảo đảm nguyên tắc có số dư tổ
chức thi tuyển theo trình tự gồm: Thành lập Hội đồng thi tuyển; tổ
chức thi viết; tổ chức thi trình bày Đề án; xác định người trúng tuyển
và bổ nhiệm người trúng tuyển.
1.3.4. Hồ sơ tuyển chọn
- Văn bản đề nghị của người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền
bổ nhiệm chức danh tuyển chọn. Văn bản thống nhất của tập thể lãnh
đạo hoặc cấp ủy cơ quan có thẩm quyền; Biên bản các cuộc họp Hội
đồng thi tuyển; Sơ yếu lý lịch công chức ; Bản sao các văn bằng,
chứng chỉ theo yêu cầu; Bản kê khai tài sản, thu nhập; Giấy chứng
nhận sức khoẻ; Bản nhận xét, đánh giá của tập thể lãnh đạo và cấp ủy
nơi công tác và nơi cư trú đối với người tham gia dự tuyển.
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tuyển chọn, bổ nhiệm công
chức lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
nhân dân cấp huyện
1.4.1. Yếu tố khách quan
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa X), Nghị quyết
Trung ương 6 khóa XII và các văn bản hướng dẫn của Trung ương,
Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy Sơn Hòa đã chỉ đạo tiến hành rà
soát, điều chỉnh, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp, kiện toàn tổ
chức bộ máy của cơ quan, đơn vị cấp huyện theo đúng quy định, đáp
ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
11
- Điều kiện kinh tế- xã hội của một huyện miền núi có ảnh
hưởng không nhỏ đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói
chung và công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý
nói riêng
1.4.2. Yếu tố chủ quan
Trung ương chưa ban hành chính thức quy định về tuyển chọn
cán bộ lãnh đạo, quản lý mà chỉ đang triển khai thực hiện thí điểm ở
một số tỉnh, thành trực thuộc Trung ương nên việc triển khai thực
hiện có những khó khăn nhất định.
Công tác quy hoạch cán bộ chưa mang tính đột phá; công tác
nhận xét, đánh giá cán bộ thực hiện chưa chặt chẽ, có lúc chưa đúng
thực chất đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tuyển chọn công
chức lãnh đạo, quản lý.
1.5. Kinh nghiệm công tác tuyển chọn công chức
1.5.1. Kinh nghiêm của Đà Nẵng
1.5.2. Kinh nghiệm của Quảng Ninh
1.5.3. Bài học cho huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TUYỂN CHỌN CÔNG CHỨC
LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN
THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN SƠN HÕA, TỈNH PHÖ
YÊN
2.1. Đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế- xã hội của
huyện Sơn Hòa
12
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
2.1.2. Tình hình kinh tế- xã hội của huyện Sơn Hòa
2.2. Khái quát cơ cấu tổ chức bộ máy và đội ngũ công chức
các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa
Cơ cấu tổ chức bộ máy các cơ quan huyện gồm: 12 cơ quan
chuyên môn trực thuộc Ủy ban nhân dân huyện và 02 đơn vị sự
nghiệp trực thuộc và 01 Ban quản lý dự án.
2.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy
Trước khi triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá
X) và các quy định của cấp trên, UBND huyện có 13 phòng, 02 Ban
quản lý dự án, 22 đơn vị sự nghiệp. Sau khi triển khai thực hiện
Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII), UBND huyện còn 12 phòng
chuyên môn, 02 đơn vị sự nghiệp và 01 Ban Quản lý dự án.
2.2.2. Số lượng công chức
Năm 2015, Sở Nội vụ tỉnh Phú Yên giao cho huyện 107 biên
chế công chức; thực hiện chủ trương tinh giản biên chế và cơ cấu lại
đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Sở Nội vụ đã tiến hành thu hồi
10 biên chế theo lộ trình và giao biên chế cho huyện là 97 biên chế,
giảm 10 biên chế so với năm 2015.
Tổng biên chế được giao cho 12 cơ quan chuyên môn là 97
biên chế; trong đó số lượng công chức hiện có của các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa là 81 người;
trong đó, nam 57 người, chiếm 70,37%; nữ 24 người, chiếm 29,63%;
công chức là người dân tộc thiểu số 05 người, chiếm 6,17%; công
chức trẻ dưới 30 tuổi chiếm 4,94% so với tổng số công chức.
Trong đó, số lượng công chức lãnh đạo quản lý hiện có của
các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa
thuộc diện nghiên cứu của luận văn là 21 người; cán bộ lãnh đạo,
13
quản lý là người dân tộc thiểu số 04 người, chiếm 19,05% ; công
chức lãnh đạo, quản lý có tuổi đời từ 40 tuổi trở xuống 09 người,
chiếm 42,86% so với tổng số công chức lãnh đạo, quản lý.
2.2.3. Trình độ công chức
Trong đó, công chức lãnh đạo, quản lý hiện có của các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa thuộc diện
nghiên cứu của luận văn có trình độ chuyên môn đồng đều và tương
đối cao; số công chức lãnh đạo quản lý có trình độ tốt nghiệp đại học
và sau đại học tăng theo từng năm, tính đến 31/10/2019, số công
chức lãnh đạo, quản lý có trình đại học 15 người, chiếm 71,43%;
thạc sĩ 06 người, chiếm 28,57 so với tổng số công chức lãnh đạo,
quản lý.
- Về trình độ lý luận chính trị : Tất cả công chức lãnh đạo,
quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn
Hòa được đào tạo lý luận chính trị bài bản, đúng quy trình quy định.
Việc đào tạo trình độ lý luận chính trị góp phần bồi dưỡng, rèn luyện
nâng phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, đạo đức thực thi công
vụ.
- Về trình độ tin học, ngoại ngữ : Phần lớn công chức lãnh
đạo, quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện
đều có chứng chỉ tin học, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu theo quy định,
không có trường hợp nào thiếu hoặc chưa qua đào tạo theo quy định
của Nhà nước.
- Về cơ cấu ngạch công chức : Đa số công chức các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện ở ngạch chuyên viên và
tương đương. Công chức giữ ngạch chuyên viên chính chỉ 04 người.
2.3. Thực trạng công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức
lãnh đạo, quản lý giai đoạn 2015- 2019 tại huyện Sơn Hòa
14
2.3.1. Về công tác bổ nhiệm
Công tác bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý của huyện
Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên chủ yếu thực hiện đảm bảo theo các bước
quy trình quy định Đảng, Nhà nước, gồm :
- Đối với nhân sự tại chỗ, quy trình thực hiện gồm 04 bước:
Bước 1: Trên cơ sở chủ trương của cấp thẩm quyền và nguồn cán bộ
trong quy hoạch, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị thảo luận, cho ý
kiến về cơ cấu, tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình giới thiệu nhân sự để
trình hội nghị ở bước 2. Bước 2: Tổ chức hội nghị cán bộ, công chức
lần 1 để thảo luận, thống nhất về cơ cấu, tiêu chuẩn, điều kiện, quy
trình giới thiệu nhân sự và tiến hành giới thiệu nhân sự bằng phiếu
kín. Bước 3: trên cơ sở kết quả giới thiệu nhân sự ở bước 2, tiến hành
thảo luận và giới thiệu nhân sự bằng phiếu kín. Bước 4: Tổ chức hội
nghị cán bộ, công chức cơ quan, đơn vị lần 2 để bỏ phiếu biểu quyết
về nhân sự. Trên cơ sở kết quả phiếu biểu quyết, cơ quan đơn vị lập
tờ trình kèm theo hồ sơ cán bộ đề nghị cấp thẩm quyền xem xét bổ
nhiệm.
- Đối với nguồn nhân sự từ nơi khác: Sau khi có chủ trương
của cấp thẩm quyền, cơ quan tham mưu về công tác cán bộ chủ trì,
phối hợp tiến hành gặp cán bộ được đề nghị bổ nhiệm; tập thể lãnh
đạo, cấp ủy nơi cán bộ đang công tác và nơi tiếp nhận cán bộ đối với
nhân sự; xác minh lý lịch của cán bộ. Trên cơ sở kết quả làm việc với
các cơ quan, cơ quan tham mưu về công tác cán bộ lập tờ trình kèm
theo hồ sơ cán bộ đề nghị cấp thẩm quyền xem xét điều động, bổ
nhiệm.
Trong giai đoạn 2015- 2019, Ủy ban nhân dân huyện đã tiến
hành bổ nhiệm và điều động, bổ nhiệm 14 công chức giữ chức vụ
lãnh đạo, quản lý. Nhìn chung, trong thời gian qua công tác bổ nhiệm
15
công chức lãnh đạo, quản lý của huyện từng bước đi vào nền nếp;
đảm bảo nguyên tắc, tiêu chuẩn, thủ tục, quy trình theo quy định
2.3.2. Về thực hiện thí điểm thi tuyển theo vị trí
Trong thời gian qua, tỉnh Phú Yên nói chung và huyện Sơn
Hòa nói riêng chưa tổ chức thực hiện việc thi tuyển công chức lãnh
đạo, quản lý cấp phòng, chỉ mới triển khai thực hiện thí điểm việc thi
tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp trực thuộc. Nhìn
chung, việc thực hiện thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý
các đơn vị sự nghiệp ở địa phương bước đầu đã tạo được môi trường
cạnh tranh, mở rộng phạm vi, đối tượng đặ ký dự tuyển ; phát hiện,
thu hút được những người có năng lực, trình độ, phẩm chất tốt theo
nguyên tắc cạnh tranh, cộng khai để bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo,
quản lý ; đảm bảo sự lãnh đạo của cấp ủy đảng trong công tác cán
bộ, được dư luận xã hội đồng tình, ủng hộ ; đồng thời góp phần cung
cấp các cứ liệu thực tiễn để có thể nghiên cứu rút kinh nghiệm, góp
phần đổi mới phương thức tuyển chọn chức danh lãnh đạo cấp phòng
2.4. Đánh giá chung về công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công
chức lãnh đạo quản lý
2.4.1. Những kết quả đạt được
Chất lượng đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý các cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân huyện từng bước được nâng lên, đa
số công chức lãnh đạo, quản lý đã được đào tạo, bồi dưỡng cơ bản về
chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, kiến thức pháp luật, quản
lý nhà nước ngày càng tăng, bước đầu đáp ứng được yêu cầu của
công cuộc đổi mới.
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân
Công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý
trong những năm qua có một số hạn chế cơ bản , đó là:
16
- Công tác tuyển dụng công chức ở các cơ quan đơn vị còn gặp
nhiều khó khăn.
- Chất lượng công tác đánh giá công chức có mặt còn hạn chế,
chưa đúng với thực chất. Công tác quy hoạch công chức lãnh đạo,
quản lý còn những hạn chế nhất định, chưa mang tính đột phá.
- Việc tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý chủ
yếu thực hiện theo một quy trình được quy định sẵn; vì vậy, có lúc,
có nơi việc tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý có lúc
còn mang tính cảm tính. Tính kế thừa trong đội ngũ công chức lãnh
đạo, quản lý ở một số cơ quan, đơn vị thiếu tính ổn đinh.
Chƣơng 3
PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
TUYỂN CHỌN CÔNG CHỨC LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ CÁC
CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN
HUYỆN SƠN HÒA, TỈNH PHÚ YÊN
3.1. Quan điểm, định hƣớng về công tác cán bộ của Đảng
và Nhà nƣớc trong giai đoạn hiện nay
3.1.1. Quan điểm của Đảng về công tác cán bộ
Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, là
khâu then chốt trong công tác xây dựng đảng. Phải thường xuyên
chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đổi mới công tác cán bộ gắn với
đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. phải quán triệt quan điểm
Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ
theo nguyên tắc tập trung dân chủ đi đôi với phát huy trách nhiệm
của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính
trị.
17
Và gần đây nhất là Nghị quyết Trung ương 7 (khóa XII) xác
định: tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược
là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là công việc hệ trọng của Đảng.
3.1.2. Định hướng của Chính phủ về sắp xếp bộ máy các cơ
quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện
Thực hiện Nghị quyết số 10/NQ-CP, ngày 03/02/2018 của
Chính phủ, ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực
hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương, Kế
hoạch số 07-KH/TW Bộ Chính trị; trong đó, đang chú ý là Bộ Nội vụ
đã hoàn thành dự thảo Nghị định thay thế cho Nghị định số
37/2014/NĐ-CP, ngày 05/5/2014 của Chính phủ, quy định tổ chức
các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã,
thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Việc sắp xếp, sáp nhập các phòng chuyên môn có tính đến
hiệu lực, hiệu quả của nó để có một bộ máy hành chính nhà nước,
đặc biệt là chính quyền địa phương thực sự tinh gọn, hiệu quả, phân
định rõ trách nhiệm, quyền hạn.
3.1.3. Phƣơng hƣớng, nhiệm vụ công tác cán bộ của huyện
Sơn Hòa giai đoạn 2010- 2020, tầm nhìn đến năm 2030
Trên cơ sở các quan điểm, chủ trương của Trung ương, Chính
phủ về công tác cán bộ, Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ
Huyện ủy Sơn Hòa đã tiến hành sửa đổi, bổ sung và ban hành nhiều
văn bản về công tác cán bộ đảm bảo theo các quy định, hướng dẫn
của Trung ương, Tỉnh ủy và phù hợp với tình hình thực tiễn của địa
phương.
18
3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác tuyển chọn công chức
lãnh đạo quản lý các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân
dân huyện Sơn Hòa
3.2.1. Nhóm giải pháp về thể chế
Cụ thể hóa và hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình mới
của cấp trên về công tác cán bộ bảo đảm đúng với thẩm quyền được
phân cấp, đồng bộ, thống nhất, tuân thủ các quy định, quy chế của
Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác cán bộ, xây
dựng và quản lý đội ngũ cán bộ.
3.2.2. Nhóm giải pháp về tổ chức, bộ máy
Tập trung thực hiện quyết liệt, có hiệu quả việc sắp xếp, kiện
toàn tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị cấp huyện tinh gọn, xây
dựng vị trí việc làm, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ,
công chức, viên chức, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nước của các cơ quan, đơn vị.
3.2.3. Nhóm giải pháp về nhân sự
Đổi mới công tác tuyển dụng, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, công chức ; nâng cao chất lượng công tác quy hoạch cán bộ. Đẩy
mạnh công tác luân chuyển cán bộ, chú trọng luân chuyển cán bộ,
công chức trong quy hoạch, cán bộ trẻ về cơ sở để rèn luyện, chuẩn
bị tốt đội ngũ cán bộ, công chức kế cận; kết hợp chặt chẽ công tác
quy hoạch cán bộ với đào tạo cán bộ. Xây dựng đồng bộ, toàn diện
đội ngũ cán bộ, công chức của huyện, nhất là người đứng đầu cấp uỷ,
tổ chức đảng, cơ quan quản lý nhà nước, có bản lĩnh chính trị vững
vàng, có trách nhiệm, thái độ, hành vi chuẩn mực trong thực thi công
vụ.
3.2.4. Nhóm giải pháp về kỹ thuật
19
Một là, tiếp tục thực hiện nghiêm thẩm quyền, quy trình thủ
tục bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý theo các quy đinh, quy chế
của Trung ương. Tỉnh ủy và Ban Thường vụ Huyện ủy.
Hai là, đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức lãnh
đạo, quản lý, đẩy mạnh thực hiện việc thi tuyển chức danh lãnh đạo,
quản lý các cấp nhằm khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong quy
trình, quy định về bổ nhiệm công chức hiện nay
3.2.2. Nhóm giải pháp về điều kiện thực hiện
Xây dựng đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý phải có năng
lực cao, có trình độ chuyên môn giỏi, được trang bị văn hóa chính trị,
văn hóa công sở cao, làm việc khoa học, hiệu quả, vì dân; có bản lĩnh
và bản lĩnh chính trị vững vàng, được rèn luyện trong thực tiễn, có
khả năng tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- Đẩy mạnh cải cách hành chính; chuẩn hóa văn bản pháp quy;
tin học hóa trong quản lý, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý cán bộ.
- Triển khai thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ
sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ vào công tác trong các
cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống chính trị huyện.
3.2.3. Đề xuất, kiến nghị
3.2.3.1. Đối với Trung ương và Chính phủ: Sớm nghiên cứu:
- Sớm tổng kết Đề án thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh
đạo, quản lý cấp Vụ, cấp Sở, cấp phòng để đánh giá rút kinh nghiệm,
triển khai rộng rãi trong toàn quốc.
- Ban hành quy định về đánh giá cán bộ theo hướng xuyên
suốt, liên tục, đa chiều, theo tiêu chí cụ thể, bằng sản phẩm, thông
qua khảo sát, công khai kết quả và so sánh với chức danh tương
đương.
20
- Ban hành Quy định trách nhiệm của lãnh đạo và cấp uỷ viên
các cấp trong việc tiến cử người có đức, có tài; người đứng đầu có
trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng, tiến cử người thay thế mình.
- Đổi mới quy định về tiêu chuẩn công chức, mở rộng đối
tượng dự tuyển không nhất thiết là công chức được quy hoạch nhằm
thu hút những người đức, có tài vào làm việc trong hệ thống chính
trị.
- Ban hành quy định về tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý
trong các cơ quan hành chính nhà nước để thực hiện đồng bộ trong
cả nước.
3.2.3.2. Đối với tỉnh Phú Yên
- Đề nghị sớm cụ thể hóa và ban hành quy định về tiêu chí
đánh giá cán bộ theo hướng lấy kết quả sản phẩm làm chủ yếu để
làm cơ sở cho việc quy hoạch, đào tạo, bố trí, sử dụng cán bộ.
- Cụ thể hóa các giải pháp để tăng cường kiểm soát quyền lực,
chống chạy chức, chạy quyền và các biểu hiện tiêu cực trong công
tác cán bộ.
- Cụ thể hóa, hoàn thiện các quy chế, quy định để kiểm soát
chặt chẽ, sàng lọc kỹ, kịp thời thay thế những cán bộ năng lực hạn
chế, uy tín thấp, có sai phạm, không đủ sức khoẻ.
- Triển khai thực hiện việc thi tuyển canh tranh vị trí lãnh đạo,
quản lý các cơ quan đơn vị trong hệ thống chính trị nhằm phát hiện,
thu hút, trọng dụng những người có đức, có tài vào làm việc cho các
cơ quan, đơn vị.
KẾT LUẬN
Công chức lãnh đạo, quản lý ở các cơ quan hành chính nhà
nước nói chung và công chức lãnh đạo, quản lý các cơ quan chuyên
môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên nói riêng
21
có vị trí, vai trò quan trọng trong xây dựng nền hành chính hiện đại
cũng như yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước. Đặc biệt là
trong giai đoạn nước ta đẩy mạnh xây dựng Chính phủ kiến tạo, liêm
chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân, công tác cán bộ trở
thành nhiệm vụ then chốt và cấp thiết.
Vì vậy, việc đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức
lãnh đạo, quản lý là một trong những nhiệm vụ hàng đầu nhằm khắc
phục những hạn chế, thiếu sót trong quy trình, quy định về bổ nhiệm
công chức hiện nay, góp phần phát hiện, thu hút, trọng dụng những
người có đức, có tài, phát huy được phẩm chất, trình độ, năng lực,
kinh nghiệm để đóng góp sức lực, trí tuệ cho sự nghiệp phát triển
kinh tế- xã hội của địa phương; từng bước nâng cao chất lượng đội
ngũ công chức lãnh đạo, quản lý các cấp; góp phần thực hiện tốt
Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước và hội nhập quốc tế; đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, tạo môi
trường cạnh tranh lành mạnh; từng bước đổi mới quy trình bổ nhiệm
cán bộ lãnh đạo, quản lý; tránh tình trạng cục bộ, khép kín trong
công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý tại các Bộ,
ban, ngành, địa phương. Đây là tiền đề để xây dựng đội ngũ công
chức lãnh đạo quản lý có phẩm chất đạo đức, có năng lực công tác
tốt, năng động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm không
chỉ góp phần xây dựng một nền hành chính trong sạch, vững mạnh,
thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả mà còn góp phần thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội của đất nước nói chung,
của huyện Sơn Hòa nói riêng, từng bước xây dựng huyện Sơn Hòa,
tỉnh Phú Yên ngày càng giàu đẹp, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh”.
22
