Ụ Ả Ể DANH M C B NG BI U

TÊN B NG Ả

ả ổ ợ ừ ạ ị 1. B ng 2.1. T ng h p doanh thu t du l ch Phú Yên giai đo n Trang 49

ử ả ạ ổ ợ ổ ị 2005 – 2009 2. B ng 3.1. T ng h p kinh phí tu b , tôn t o các di tích l ch s  và 54

ắ ở ỉ ế danh th ng t nh Phú Yên đ n năm 2020.

Ơ Ồ Ả TÊN S  Đ  ­ HÌNH  NH

ị ị

1

ở ỉ  t nh Phú Yên ở ỉ  t nh Phú Yên  t nh Phú Yên ị ị ơ ồ ơ ồ ơ ồ 1. Hình 2.1.  Tài nguyên du l ch t  nhiên  2. Hình 2.2.  Tài nguyên du l ch nhân văn  ị ở ỉ ế 3. S  đ  2.1. Tuy n đi m du l ch  ẩ ả 4. S  đ  3.1. Mô hình hình s n ph m du l ch “Amazing Phu Yen” ẩ ả 5. S  đ  3.2. Mô hình hình s n ph m du l ch “Discover sea” Trang 28 37 40 55 57

Ở Ầ Ầ PH N M  Đ U

ọ ề 1. Lý do ch n đ  tài

ị ướ ể ẽ ầ ạ ạ ộ Ngày nay ho t đ ng du l ch có b c phát tri n m nh m , nhu c u đi

ị ườ ở ổ ế ề ế ể ị ủ du l ch c a con ng i tr  nên ph  bi n. Cho nên nhi u tuy n đi m du l ch

ầ ở ộ đã tr  nên quá quen thu c. Trong khi đó du khách luôn có nhu c u tìm tòi

ứ ữ ể ậ ớ ở ị ấ   khám phá. Vì v y, nghiên c u tìm ra nh ng đi m du l ch m i tr  nên r t

ế ầ c n thi t.

ằ ở ề ợ ự N m ộ  khu v c Nam Trung B , Phú Yên có nhi u l ế ể i th  đ  phát

ể ư ị tri n du l ch nh :

ố ộ ế ằ ụ ắ Phú Yên n m trên tuy n qu c l 1A theo tr c giao thông B c ­ Nam,

ị ấ ư ủ ơ cách Nha Trang 124km, Quy Nh n 95km, cách th  tr n Ch  Sê c a Gia Lai

ụ ụ ằ 182km theo tr c giao thông Đông – Tây. Phú Yên n m trên các tr c giao

ủ ọ ố ợ ế ể ể thông quan tr ng c a Qu c gia. Đây chính là l i th  đ  Phú Yên có th  phát

ạ ộ ể ị tri n ho t đ ng du l ch.

ấ ẫ ị ị ỉ ạ Tài nguyên du l ch Phú Yên đa d ng, h p d n. Trên đ a bàn t nh có

ư ẹ ề ắ ả ầ ị nhi u danh lam th ng c nh đ p nh : gành Đá Dĩa, đ m Ô Loan, v nh Xuân

ử ượ ủ ề ể ị Đài, bãi bi n Long Th y,…nhi u di tích l ch s  đ ậ c công nh n là di tích

ử ấ ư ố ồ ị l ch s  c p Qu c gia nh : núi Đá Bia, thành H , vũng Rô ….

ơ ở ạ ầ ạ ớ ỉ Phú Yên có c  s  h  t ng khá hoàn ch nh v i m ng l ướ ườ i đ ng b ộ

ướ ắ ườ ắ ắ ườ theo h ng B c – Nam, Đông – Tây, đ ng s t B c – Nam, đ ng hàng

ớ ườ ủ không v i sân bay Tuy Hòa, đ ả ng th y có c ng vũng Rô.

ạ ộ ề ỉ ể ấ ị ế ự Chính quy n t nh r t quan tâm đ n s  phát tri n ho t đ ng du l ch và

ế ượ ể ủ ỉ ị ế trong chi n l c phát tri n c a t nh coi du l ch là ngành kinh t ọ    mũi nh n,

2

ế ề ơ ọ nên đã có nhi u chính sách c  ch  thông thoáng, kêu g i các nhà đ u t ầ ư   ,

ầ ư ủ ỉ ộ ợ ị ị hãy đ u t ố   ư  vào ngành du l ch c a t nh nh : tham gia h i ch  du l ch Qu c

ế ặ ệ ổ ứ ố ị T  Expo 2009, đ c bi t xin t ch c năm du l ch Qu c gia 2011..

ườ ả ố ặ ớ ắ Ng i dân Phú Yên luôn ph i đ i m t v i thiên nhiên kh t nghi ệ   t,

ườ ơ ứ ầ ị ươ ệ nên đã rèn luy n cho con ng i n i đây đ c tính: c n cù, ch u th ị   ng, ch u

ế ấ ậ ặ ệ ườ khó, chân ch t, th t thà và giàu lòng m n khách. Đ c bi ữ t nh ng ng i con

ươ ấ ươ ọ ỏ ế ủ c a quê h ng đ t Phú luôn khao khát v n lên, h c h i, tìm tòi và ti p thu

ậ ể ả ộ ố ế ộ ọ ầ   ệ ti n b  khoa h c – kĩ thu t đ  c i thi n “cu c s ng gia đình” và góp ph n

ự ươ ứ ở ẹ xây d ng quê h ng x  s  thêm giàu đ p.

ế ạ ư ậ ự ữ ệ ạ ớ ư V i nh ng th  m nh nh  v y, nh ng hi n nay th c tr ng khai thác

ề ạ ị ỉ ế ư tài nguyên du l ch t nh Phú Yên còn nhi u h n ch  nh :

ư ượ ầ ư ể ề ơ ở ạ ầ ự Nhi u đi m tài nguyên ch a đ c đ u t xây d ng c  s  h  t ng và

ụ ở ấ ậ ị ự ơ ở ậ c  s  v t ch t kĩ thu t du l ch. Ví d , gành Đá Dĩa, bãi Môn, v c Phun

ư ự ệ ơ ơ ỉ ch a xây d ng khu vui ch i, ngh  ng i, nhà v  sinh cho du khách.

ế ườ ế ự ệ ả Các tuy n đ ng đ n v c phun, gành Đá Dĩa, h i đăng Mũi Đi n, bãi

ủ ế ế ề ẫ ả ậ Môn….còn khó khăn. Đi u này d n đ n kh  năng ti p c n c a du khách

ể ở ỉ ấ ạ ế ế đ n các đi m tài nguyên t nh Phú Yên là r t h n ch .

ả ẩ ị ở ỉ ưỡ ể ạ S n ph m du l ch ủ ế  Phú Yên ch  y u là ngh  d ng bi n nên t o ra

ự ể ắ ớ ỉ ố ự s  trùng l p so v i các t nh (thành ph ) ven bi n khác trong khu v c Nam

Trung Bộ

ư ự ệ ệ ả ị ớ    Khai thác và b o v  tài nguyên du l ch ch a th c hi n song song v i

ạ ủ ả ạ ả ề   nhau cho nên đã x y ra tình tr ng rác th i sinh ho t c a du khách còn nhi u

ủ ể trên các bãi bi n Tuy Hòa, Long Th y,....

ủ ỉ ư ế ệ ị ạ   Chính vì th  mà vi c khai thác tài nguyên du l ch c a t nh ch a đ t

ượ ả ề ệ ế ườ đ c hi u qu  v  kinh t và môi tr ng.

ấ ừ ữ ề ọ ự ạ Th c tr ng và gi ả   i Xu t phát t nh ng lý do trên, tôi ch n đ  tài: “

3

ệ ả ị ỉ pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch t nh Phú Yên” làm khóa lu n t ậ ố   t

ạ ọ ớ ướ ệ ị nghi p Đ i h c chuyên ngành Văn hóa Du l ch, v i ầ   c mong góp ph n

ệ ệ ả ị ở ỉ ằ vào vi c khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch ụ    t nh Phú Yên nh m ph c

ị ụ ụ v  m c đích du l ch.

ụ ụ ứ ệ 2. M c đích và nhi m v  nghiên c u

ụ ề 2.1. M c đích đ  tài

ạ ị ả ả ự Xác đ nh th c tr ng và gi ệ i pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du

ỉ ị l ch t nh Phú Yên

ụ ủ ề ệ 2.2. Nhi m v  c a đ  tài

ể ự ệ ượ ụ ế ậ ả Đ  th c hi n đ c m c đích trên, khóa lu n ti n hành gi ế   i quy t

ụ ữ ệ nh ng nhi m v  sau :

(cid:0) Xác đ nh c  s  lý lu n và t ng quan v  t nh Phú Yên

ơ ở ề ỉ ậ ổ ị

(cid:0) ị ở ỉ ự ạ Phân tích th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

(cid:0) Đ  xu t m t s  gi ấ

ộ ố ả ề ằ ả ị ệ i pháp nh m khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch

ở ỉ t nh Phú Yên

ố ượ ứ ạ 3. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u

ố ượ ứ 3.1. Đ i t ng nghiên c u

ố ượ ứ ủ ề ạ Đ i t ự ng nghiên c u c a đ  tài là th c tr ng khai thác tài nguyên du

ị ở ỉ l ch t nh Phú Yên

ứ ạ 3.2. Ph m vi nghiên c u

(cid:0) V  m t n i dung:  ề ặ ộ

ứ ề ậ ị ự Đ  tài t p trung nghiên c u tài nguyên du l ch t nhiên và nhân văn ở

ụ ể ữ ộ nh ng n i dung c  th  sau:

ị ự *Tài nguyên du l ch t nhiên:

ả ị + C nh quan đ a hình

4

+ Tài nguyên bi n ể

ồ ướ + Tài nguyên sông, h , thác, n c khoáng

+ Tài nguyên sinh v t ậ

ị *Tài nguyên du l ch  nhân văn :

ử ị + Các di tích l ch s  văn hóa

ả ổ ọ + Các di tích kh o c  h c

ễ ộ + L  h i

ế

ề ặ + Công trình kinh t (cid:0) V  m t không gian:

ứ ị ỉ

ề ặ ờ Không gian nghiên c u trên đ a bàn t nh Phú Yên (cid:0) V  m t th i gian:

ừ ề ỷ ỉ ị ướ ể T  năm 2005, U  ban Nhân dân t nh đ  ra đ nh h ng phát tri n du

ể ế ạ ấ ị ị l ch Phú Yên đ n năm 2010 trong đó nh n m nh “phát tri n du l ch tr ở

ế ể ừ thành ngành kinh t ọ  mũi nh n” và k  t đó tình hình khai thác tài nguyên

ủ ỉ ữ ề ể ị ổ du l ch c a t nh đã có nh ng thay đ i đáng k . Đó chính là lí do mà đ  tài

ọ ờ ố ừ ể ế ch n m c th i gian t năm 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, đ  ti n hành

nghiên c u.ứ

ươ ứ 4. Ph ng pháp nghiên c u

ươ ổ ợ ệ 4.1. Ph ng pháp t ng h p­ phân tích tài li u

ử ụ ề ươ ệ ậ ằ Đ  tài s  d ng ph ụ   ng pháp thu th p, phân tích tài li u nh m m c

ứ ề ế ừ ờ ề ữ ồ ị đích k  th a nh ng nghiên c u v  tài nguyên du l ch. Đ ng th i đ  tài cũng

ồ ư ệ ế ợ ổ ị ậ t p trung vào t ng h p các ngu n t li u khác nhau có liên quan đ n du l ch

ế ề ế ị ủ ỉ ư ể ị ị Phú Yên nh : các quy t đ nh, ngh  quy t v  phát tri n du l ch c a t nh, tài

ệ ọ ả ề ị ứ ủ li u nghiên c u c a các h c gi ố ệ    v  tài nguyên du l ch Phú Yên, các s  li u

5

ễ ủ ạ ộ ự ệ ố th ng kê và tình hình ho t đ ng th c ti n c a các doanh nghi p kinh doanh

ấ ơ ị ị ị ươ ừ ả du l ch, các c  quan qu n lý du l ch c p đ a ph ng…t ọ ọ  đó ch n l c phân

ị ở ỉ ự ạ tích tìm ra th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên.

ươ 4.2. Ph ng pháp chuyên gia

ứ ề ả ả ả Trong quá trình đi kh o sát, nghiên c u đ  tài, tác gi đã tham kh o ý

ế ủ ề ị ườ ạ ơ ki n c a các chuyên gia v  du l ch, ng ả   i lãnh đ o trong các c  quan qu n

ị ị ươ ề ị ị ươ lý du l ch đ a ph ng, nhà đi u hành trong các công ty du l ch đ a ph ng.

ươ ự ị ả 4.3. Ph ng pháp kh o sát th c đ a

ự ế ạ ệ ể ị ả Thông qua vi c kh o sát tình hình th c t t i các đi m du l ch, khu

ơ ở ả ơ ị ị ị du l ch, các c  s  kinh doanh du l ch và c  quan qu n lý du l ch t ạ ị   i đ a

ươ ể ừ ả ề ự ậ ạ ị ph ng. Đ  t đó cho phép tác gi nh n đ nh chính xác v  th c tr ng khai

ị ở ỉ thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

ượ ử ấ ứ 5. L ề c s  v n đ  nghiên c u

ấ ớ ề ử ầ ộ ị Phú Yên là m t vùng đ t v i b  dày l ch s  g n 400 năm (1611 –

ế ế ố ấ ầ ấ ả 2010), tr i qua bi ề   t bao bi n c , thăng tr m  nên vùng đ t này có r t nhi u

ị ượ ướ ậ ử di tích l ch s , văn hóa đ c Nhà n ạ c công nh n, bên c nh đó thiên nhiên

ặ ế ẹ ậ ả ơ đã ban t ng cho Phú Yên bi t bao c nh đ p, đã đi vào th  ca. Vì v y mà đã

ứ ự ề ấ ị ử   ề có r t nhi u công trình nghiên c u v  Phú Yên trên các lĩnh v c: l ch s ,

ế ộ ủ ọ ả ỉ văn hóa, kinh t xã h i c a các h c gi trong và ngoài t nh.

ả ệ ử ớ ễ Tác gi Nguy n Thành Quang trong công trình sách đi n t v i nhan

ế ỉ ự ế ớ ớ ệ ề đ : “Phú Yên th  và l c m i trong th  k  21”đã  gi ữ i thi u nh ng nét c ơ

ấ ề ả ấ ườ ạ ấ ả b n nh t v  m nh đ t và con ng ầ   i Phú Yên. Trong đó nh n m nh c n

ả ợ ể ạ ự ế ườ ph i phát huy l i th  đã có đ  t o d ng “đ ấ   ng băng” cho Phú Yên “c t

6

cánh”.

ả ể ễ ị Tác gi Nguy n Đình Chúc trong công trình “Tìm hi u đ a danh qua

ữ ữ ờ ữ ụ t c ng , ca dao Phú Yên” đã dùng nh ng l ế i ca, ti ng hát tr ộ    tình, m c

ẻ ẹ ủ ể ả ắ ạ ị ươ m c, gi n d , sâu l ng đ  làm toát lên v  đ p c a quê h ấ ng đ t phú.

ớ ự ứ ề ề ầ ố Nhà nghiên c u Tr n Huy n Ân trong cu n sách v i t a đ  “Phú

ấ ướ ề ậ ế ị ử ọ ị ị ề Yên mi n đ t c v ng” đã đ  c p đ n l ch s  hình thành, v  trí đ a lý,

ử ễ ộ ữ ữ ắ ả ả ị nh ng danh lam th ng c nh, di tích l ch s , l ậ ị    h i và nh ng s n v t đ a

ươ ư ủ ữ ể ặ ươ ph ng. Nói chung, nh ng gì là tiêu bi u, đ c tr ng c a quê h ng x ứ

“n u”.ẫ

ả ễ ề ố ớ ị Tác gi Nguy n Th  Kim Thoa trong cu n sách v i nhan đ  “Phú Yên

ề ộ ồ ớ ấ ề ơ ả ữ ệ trong chi u sâu c i ngu n” đã gi i thi u nh ng nét c  b n nh t v  các di

ử ị ả ấ ạ ầ ả tích l ch s  và l ễ ộ ở  h i Phú Yên. Trong đó tác gi nh n m nh c n ph i khai

ị ủ ữ ể ể ị thác giá tr  c a nh ng tài nguyên nhân văn đ  phát tri n du l ch.

ề ể ể ạ ế ổ Trong đ  án quy ho ch t ng th  phát tri n kinh t ộ ỉ  xã h i t nh Phú

ế ượ ủ ướ ủ ệ ị Yên đ n năm 2020 đã đ c Th  t ế   ng Chính ph  phê duy t và ngh  quy t

ủ Ủ ế ể ỉ ỉ ị ề v  phát tri n du l ch t nh Phú Yên đ n năm 2010 c a  y ban Nhân dân t nh,

ư ị ướ ả ể ị ỉ đã đ a ra đ nh h ng và gi i pháp phát tri n du l ch t nh Phú Yên, trong đó

ạ ả ấ ợ ế ề ể ạ ữ nh n m nh ph i phát huy l ả   ị i th  v  tài nguyên du l ch đ  t o ra nh ng s n

ẩ ộ ph m riêng đ c đáo.

ư ứ ế ề ậ   Tuy nhiên, cho đ n nay ch a có công trình nghiên c u nào đ  c p

ự ạ ậ ị ỉ ệ   ế đ n th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên. Chính vì v y, vi c

ộ ố ả ứ ự ề ạ ấ ệ ả nghiên c u th c tr ng và đ  xu t m t s  gi i pháp khai thác hi u qu  tài

ụ ụ ụ ể ộ ỉ ị ị nguyên du l ch t nh Phú Yên đ  ph c v  m c đích du l ch, có m t ý nghĩa

quan tr ng.ọ

ố ụ ề 6. B  c c đ  tài

ồ ươ G m ba ch ụ ể ng c  th  sau :

7

ươ ơ ở ề ỉ ậ + Ch ổ ng 1: C  s  lý lu n và t ng quan v  t nh Phú Yên

ươ ị ở ỉ ự ạ + Ch ng 2: Th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch T nh Phú Yên

ươ ộ ố ả ệ ả ị + Ch ng 3: M t s  gi i pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch

ỉ t nh  Phú Yên

ƯƠ CH NG 1

Ơ Ở Ề Ỉ Ổ Ậ C  S  LÝ LU N VÀ T NG QUAN V  T NH PHÚ YÊN

ậ ơ ở 1.1. C  s  lý lu n

1.1.1. khái ni mệ

 Du l chị

ố ế ệ ổ ứ ữ ứ ị Theo Liên hi p Qu c t các t ch c l hành chính th c:“Du l ch

ượ ộ ơ ớ ị ư ế ể ể ộ đ c hi u là hành đ ng du hành đ n m t n i khác v i đ a đi m c  trú

ườ ụ ủ ể ả ằ th ứ   ng   xuyên  c a   mình  nh m   m c   đích  không   ph i  đ   làm  ăn,   t c

ả ể ề ề ế ệ ộ ố ộ không ph i đ  làm m t ngh  hay m t vi c ki m ti n sinh s ng”

 Tài nguyên du l chị

ề ả ươ ậ ị ệ ượ Theo kho n 4 (đi u 4, ch ng 1) Lu t Du l ch Vi t Nam đ c ban

8

ả ị ị hành 2005 quy đ nh: “Tài nguyên du l ch là c nh quan thiên nhiên, y u t ế ố

ủ ử ạ ộ ị ự t nhiên, di tích l ch s  văn hóa, công trình lao đ ng sáng t o c a con

ườ ể ượ ử ụ ằ ị ng i và các giá tr  nhân văn khác có th  đ ứ   c s  d ng nh m đáp  ng

ế ố ơ ả ể ể ầ ị ị nhu c u du l ch, là y u t c  b n đ  hình thành các khu du l ch, đi m du

ị ị ị l ch, đô th  du l ch”.

ề ữ ị  Du l ch b n v ng

ộ ồ ố ế ữ ị Theo H i đ ng Du l ch và L  hành Qu c t ề ữ   ị , 1996: “Du l ch b n v ng

ệ ạ ủ ứ ệ ầ ị là vi c đáp  ng các nhu c u hi n t ị i c a khách du l ch và vùng du l ch

ế ệ ứ ữ ả ẫ ả ầ ả mà v n b o đ m nh ng kh  năng đáp  ng nhu c u cho các th  h  du

ươ ị l ch t ng lai”.

ạ ị 1.1.2. Phân lo i tài nguyên du l ch

ả ồ ể ế ứ ể ả ạ Đ  ti n hành nghiên c u, qu n lý, b o t n, tôn t o, phát tri n và khai

ệ ả ị ướ ữ ề ầ thác tài nguyên du l ch có hi u qu  theo h ả ế   ng b n v ng, c n ph i ti n

ự ạ ọ ợ ị hành phân lo i tài nguyên du l ch khoa h c và phù h p. Khi xây d ng đ ượ   c

ẽ ạ ầ ọ ị ệ ả   ệ ố h  th ng phân lo i tài nguyên du l ch s  góp ph n quan tr ng cho vi c b o

ả ề ệ ế ạ ạ ị ộ   ệ v , tôn t o và khai thác tài nguyên du l ch đ t hi u qu  v  kinh t ­ xã h i

ườ và môi tr ng.

ế ớ ứ ổ ị ự T  ch c Du l ch Th  gi ệ ố   i (UNWTO, 1997) đã xây d ng h  th ng

ạ ấ ạ ồ ị ề   ạ phân lo i tài nguyên du l ch thành 3 lo i, 9 nhóm g m: Lo i cung c p ti m

ể ự ể ạ ộ tàng (3 nhóm: văn hóa kinh đi n, t ậ  nhiên kinh đi n, v n đ ng); lo i cung

ệ ạ ồ ườ ế ị ượ ổ ấ c p hi n t i (g m 3 nhóm: đ ng sá, thi t b , hình t ạ   ể ng t ng th ) và lo i

ậ ồ ạ ộ ứ ỹ ị tài nguyên k  thu t g m 3 nhóm tính năng: ho t đ ng du l ch, cách th c và

ự ự ề ti m l c khu v c.

ế ạ ấ ọ ổ ị Nhà khoa h c Ngô T t H  đã ti n hành phân lo i tài nguyên du l ch

ệ ố ạ ồ g m 3 h  th ng, 10 lo i, 95 hình.

ơ ở ệ ố ổ ứ ủ ự ạ ị D a trên c  s  h  th ng phân lo i tài nguyên du l ch c a T  ch c Du

9

ế ớ ứ ủ ọ ề ị l ch Th  gi i, các công trình nghiên c u c a các nhà khoa h c v  tài nguyên

ự ễ ờ ự ả ồ ự ủ ạ ồ ị du l ch, đ ng th i d a vào th c ti n b o t n, khai thác và th c tr ng c a tài

ị ệ ơ ồ ự ể ạ ị nguyên du l ch Vi t Nam có th  xây d ng s  đ  phân lo i tài nguyên du l ch

ư nh  sau:

ả ị ạ B ng 1.1. Phân lo i tài nguyên du l ch

ầ ợ Nhóm H p ph n Các y u tế ố ủ tài nguyên C a tài nguyên

ẹ ả ­ Vùng núi có phong c nh đ p.

ấ ị ị Đ a hình, đ a ch t, ­ Các hang đ ngộ

ạ ể ả ị đ a m o ­ Các bãi bi n, đ o

Tài nguyên ự

nhiên ậ ­ Các di tích t ợ   ­ Tài nguyên khí h u thích h p ự t nhiên

ườ ậ ợ ớ v i   con   ng i,   thu n   l i   cho Khí h uậ ạ ộ ể ệ vi c phát tri n các ho t đ ng du

ị ả ụ ế ồ ị l ch  ị (Ngu n: Bùi Th  H i Y n, Tài nguyên du l ch, NXB Giáo D c, trang 37 –

38)

ầ ợ Nhóm H p ph n Các y u tế ố ủ c a tài nguyên

ậ tài nguyên Tài nguyên ụ   ­ Tài nguyên khí  h u ph c

ữ ệ ệ ự t nhiên ụ v  cho vi c ch a b nh, an

d ngưỡ

ậ Khí h uậ ụ   ­ Tài nguyên khí  h u ph c

ể ể ụ ụ v  cho th  d c, th  thao

ướ Tài nguyên n cướ ­Tài   nguyên   n ặ   c   m t:

10

ể ồ sông, h , bi n thi u n ế ướ c

ướ ­Tài   nguyên   n c   khoáng,

c nóng ườ ố ướ n ­   Các   v n   qu c   gia,   các

ả ồ khu b o t n thiên nhiên và

ừ ị ử các   r ng   l ch   s sinh   thái

Tài nguyên sinh v tậ văn hóa

ộ ố ệ ­ M t s  h  sinh thái

ể ­ Các đi m tham quan sinh

v t ậ

ả ị Các c nh quan du l ch

ự nhiên

t ả ả Các c nh quan di s n

nhiên th  gi i

ự t ế ị ả ụ ồ ị ế ớ (Ngu n: Bùi Th  H i Y n, Tài nguyên du l ch, NXB Giáo D c, trang 37 –

38)

ầ ợ Nhóm H p ph n Các y u tế ố

ế ớ ả tài nguyên Tài nguyên ủ c a tài nguyên Tài nguyên nhân văn ­ Các di s n văn hóa th  gi i

ể ử ắ ị nhân văn v t thậ ­ Các di tích l ch s  văn hóa th ng

ấ ị ươ ố ả c nh c p qu c gia và đ a ph ng:

ả ổ ọ + Các di tích kh o c  h c

ị ử + Các di tích l ch s

ệ ậ ế + Các di tích ki n trúc ngh  thu t

11

ắ ả + Các danh lam th ng c nh

ươ ­ Các công trình đ ạ ng đ i

ổ ậ

ậ ỷ ệ ả ề ­ V t k  ni m và c  v t  ệ   ­ Các di s n văn hóa truy n mi ng

ạ ậ ể ủ và phi v t th  c a nhân lo i

ậ ị ể ấ   ­ Các giá tr  văn hóa phi v t th  c p

ố ị ươ qu c gia và đ a ph ng:

ễ ộ + Các l h i

ủ ề ề +   Ngh   và   làng   ngh   th   công Tài nguyên nhân văn ề ố truy n th ng ể phi v t thậ ậ ẩ ự ệ + Ngh  thu t  m th c

ố ượ ắ ị +   Các   đ i   t ớ   ng   du   l ch   g n   v i

ộ ọ dân t c h c

ể ố +   Các   đ i   văn   hóa   th   thao   hay

ự ệ ạ ộ ữ nh ng ho t đ ng có tính s  ki n

ọ ị ơ + Các giá tr  th  ca, văn h c

ị ả ụ ế ồ ị (Ngu n: Bùi Th  H i Y n, Tài nguyên du l ch, NXB Giáo D c, trang 37 –

38)

ể ặ ị 1.1.3. Đ c đi m tài nguyên du l ch

ề ạ ị ặ           Tài nguyên du l ch phong phú, đa d ng, trong đó nhi u tài nguyên đ c

ẫ ấ ớ ứ ấ ố ớ ể ặ ộ ị ắ s c và đ c đáo có s c h p d n r t l n đ i v i khách du l ch. Đ c đi m này

ơ ở ể ạ ự ẩ ằ ỏ ị ủ ả là c  s  đ  t o nên s  phong phú c a s n ph m du l ch nh m th a mãn nhu

ụ ố ớ ủ ạ ạ ị ị ỉ ầ c u đa d ng c a khách du l ch. Thí d , đ i v i lo i hình du l ch ngh  mát,

ụ ụ ữ ệ ằ ỏ ị ầ   ồ ứ ch a b nh nh m m c đích ph c h i s c kh e thì tài nguyên du l ch c n

ẹ ể ậ khai thác là các bãi bi n đ p, các vùng núi cao có khí h u trong lành, các

12

ặ ố ệ ặ ắ ề ộ ị su i khoáng…đ c bi ứ   t, nhi u tài nguyên du l ch đ c s c và đ c đáo có s c

ữ ụ ẫ ạ ị ị ơ   ấ h p d n du khách. Ví d  : v nh H  Long, v nh Nha Trang …là  nh ng n i

ề ị thu hút nhi u khách du l ch trong năm.

ị ữ ữ ị ỉ Tài nguyên du l ch là nh ng tài nguyên không ch  có giá tr  h u hình

ữ ữ ể ặ ộ ị mà còn có nh ng giá tr  vô hình. Đây là m t trong nh ng đ c đi m quan

ữ ủ ạ ọ ị ớ tr ng c a tài nguyên du l ch, khác v i nh ng lo i tài nguyên khác. Giá tr ị

ủ ị ươ ệ ế ậ ữ h u hình c a tài nguyên du l ch là ph ấ ự ng ti n v t ch t tr c ti p tham gia

ụ ắ ể ệ ả ẩ ả ẩ ị vào vi c hình thành các s n ph m du l ch. Ví d , t m bi n là s n ph m du

ượ ơ ở ự ồ ạ ủ ể ướ ị l ch đ c hình thành trên c  s  s  t n t i c a các bãi bi n, n ể c bi n. Giá

ể ệ ữ ủ ị ị tr  vô hình c a tài nguyên du l ch th  hi n thông qua nh ng thông tin (báo

ề ả ả ậ ị ượ chí, truy n hình, qu ng cáo…) mà khách du l ch c m nh n đ c, ng ưỡ   ng

ố ượ ế ậ ộ m  và mong mu n đ ơ ể c đ n t n n i đ  khám phá.

ế ầ ị ượ ụ ụ ể ị H u h t tài nguyên du l ch đ c khai thác đ  ph c v  du l ch là các

ẵ ố ự ạ ặ tài nguyên v n đã s n có trong t nhiên do t o hóa sinh ra ho c do con

ườ ạ ự ườ ớ ấ ả ữ ễ ng i t o d ng nên và th ng d  khai thác. Và v i t ẵ   t c  nh ng gì đã s n

ầ ư ỉ ầ ủ ị ể ừ ằ ạ có c a tài nguyên du l ch, ch  c n đ u t nh m tôn t o, đ  v a tôn lên v ẻ

ậ ợ ị ủ ữ ề ệ ừ ạ ẹ đ p và giá tr  c a tài nguyên, v a t o ra nh ng đi u ki n thu n l ằ   i nh m

ử ụ ệ ả khai thác và s  d ng có hi u qu  tài nguyên này.

ữ ả ố ị Trong s  các tài nguyên du l ch, có nh ng tài nguyên có kh  năng khai

ữ ư ệ thác quanh năm, nh ng có nh ng tài nguyên mà vi c khai thác ít nhi u l ề ệ

ờ ụ ự ệ ộ ủ ế ự ễ ậ ộ thu c vào th i v . S  l ế    thu c này ch  y u d a theo quy lu t di n bi n

ể ậ ặ ẫ ị ế   ủ ủ c a khí h u. Chính đ c đi m này c a tài nguyên du l ch nên đã d n đ n

ạ ộ ụ ủ ị tính mùa v  c a ho t đ ng du l ch.

ị ượ ạ ỗ ể ạ ả ẩ Tài nguyên du l ch đ c khai thác t i ch  đ  t o ra các s n ph m du

ả ế ậ ơ ạ ả ẩ ị ị ị l ch, cho nên khách du l ch ph i đ n t n n i t o ra các s n ph m du l ch đó

ứ ể ặ ớ ị ể ưở đ  th ộ   ng th c. Đây cũng là đ c đi m mà tài nguyên du l ch khác v i m t

13

ố s  tài nguyên khác.

ị ượ ế ạ ả Các tài nguyên du l ch đ c x p vào lo i tài nguyên có kh  năng tái

ử ụ ề ấ ở ắ ượ ạ t o và s  d ng lâu dài. V n đ  chính ả ắ  đây là ph i n m b t đ ậ   c quy lu t

ườ ữ ắ ệ ủ ờ ủ ự c a t nhiên, l ng tr ướ ượ c đ c nh ng kh c nghi ữ   t c a th i gian và nh ng

ế ộ ổ ườ ể ừ ị bi n đ ng thay đ i do con ng i gây nên. Đ  t ữ  đó có nh ng đ nh h ướ   ng

ụ ể ể ệ ệ ả ợ ồ   lâu dài và các bi n pháp c  th  đ  khai thác hi u qu  và h p lí các ngu n

ị tài nguyên du l ch.

ủ ị 1.1.4. Ý nghĩa và vai trò c a tài nguyên du l ch

 Ý nghĩa

ồ ự ể ạ ả ẩ ọ ị Tài nguyên du l ch là ngu n l c quan tr ng đ  t o ra s n ph m du

ộ ị ủ ể ả ị ươ ị l ch. Quy mô và kh  năng phát tri n du l ch c a m t đ a ph ộ   ng hay m t

ố ượ ụ ề ố ấ ượ ộ ấ Qu c gia ph  thu c r t nhi u vào s  l ng, ch t l ự ế ợ ủ   ng và s  k t h p c a

ộ ị ế ạ ị ươ ố các lo i tài nguyên du l ch. N u m t đ a ph ng hay Qu c gia mà không có

ạ ộ ặ ị ị tài nguyên du l ch ho c tài nguyên du l ch quá nghèo nàn thì ho t đ ng du

ể ượ ị ở l ch ể  đó khó có th  phát tri n đ c.

 Vai trò

ế ố ơ ả ể ả ẩ ị Tài nguyên du l ch là y u t c  b n đ  hình thành các s n ph m du

ỏ ủ ứ ể ầ ả ẩ ị ị ị l ch. Đ  đáp  ng nhu c u đòi h i c a khách du l ch, các s n ph m du l ch

ể ơ ệ ấ ẫ ầ ả không th  đ n đi u, nghèo nàn, kém h p d n, mà c n ph i phong phú, đa

ặ ắ ự ủ ẻ ạ ớ ạ d ng, đ c s c và m i m . Chính s  phong phú và đa d ng c a tài nguyên

ủ ả ự ạ ạ ẩ ị ị du l ch đã t o nên s  phong phú và đa d ng c a s n ph m du l ch.

ơ ở ể ể ạ ị ọ Tài nguyên du l ch là c  s  quan tr ng đ  phát tri n các lo i hình du

ệ ủ ự ề ấ ị ạ ị l ch. Chính s  xu t hi n c a các lo i hình du l ch đã làm cho nhi u y u t ế ố

ệ ự ộ ở ị ề ủ c a đi u ki n t ụ ế    nhiên và xã h i tr  thành tài nguyên du l ch. Ví d , n u

ữ ữ ể ầ ộ ở ỉ ẩ không có nh ng hang đ ng ng m bí  n, nh ng đ nh núi cao hi m tr  …thì

14

ể ệ ể ấ ị ạ không th  xu t hi n lo i hình du l ch thám hi m.

ộ ộ ấ ậ ọ ị Tài nguyên du l ch là m t b  ph n c u thành quan tr ng c a t ủ ổ ứ    ch c

ể ệ ệ ố ổ ổ ố ị ị ệ ề ặ   lãnh th  du l ch. H  th ng lãnh th  du l ch th  hi n m i quan h  v  m t

ế ố ệ ậ ế ớ ấ ạ ủ không gian c a các y u t có quan h  m t thi t v i nhau c u t o nên nó.

ế ố ơ ở ạ ầ ị ị Các y u t đó là khách du l ch, tài nguyên du l ch, c  s  h  t ng và c  s ơ ở

ậ ấ ộ ộ ị ổ ứ ậ v t ch t kĩ thu t du l ch, đ i ngũ cán b  công nhân viên và t ề    ch c đi u

ề ấ ệ ố ả ổ ị ị hành, qu n lý du l ch. Trong h  th ng lãnh th  du l ch có nhi u c p phân v ị

ừ ể ị ớ ể ị ị khác nhau, t đi m du l ch t i trung tâm du l ch, ti u vùng du l ch, á vùng và

ở ấ ị ị ị vùng du l ch. Dù c p v  nào thì tài nguyên du l ch cũng đóng vai trò quan

ệ ổ ứ ọ ổ ị tr ng trong vi c t ch c lãnh th  du l ch.

ả ệ ị ướ 1.1.5. Khai thác và b o v  tài nguyên du l ch theo h ề ữ ng b n v ng

ể ể ọ ế ề ế ạ ộ Có th  nói m i ho t đ ng phát tri n kinh t ệ    đ u liên quan đ n vi c

ự ố ớ ậ ồ ử ụ s  d ng ngu n tài nguyên t nhiên và nhân văn. Chính vì v y, đ i v i các

ế ử ụ ệ ợ ị ngành kinh t nói chung và du l ch nói riêng vi c khai thác, s  d ng h p lý

ắ ầ ồ ọ các ngu n tài nguyên là nguyên t c quan tr ng hàng đ u.

ệ ả ị ướ ề ữ ở Khai thác và b o v  tài nguyên du l ch theo h ng b n v ng đây có

ả ạ ượ ầ ơ ả ụ nghĩa là c n ph i đ t đ c 3 m c tiêu c  b n:

ề ữ ề + B n v ng v  kinh t ế .

ề ữ ề ườ + B n v ng v  môi tr ng.

ề ữ ộ ề + B n v ng v  văn hóa xã h i.

ố ớ ế ự ề ườ ự ợ Đ i v i kinh t ữ , s  b n v ng trong tr ể   ng h p này là “s  phát tri n

ổ ủ ể ạ ầ ồ ị ị ự   n đ nh lâu dài” c a du l ch, t o ra ngu n thu đáng k , góp ph n tích c c

ưở ế ặ ộ ồ ệ ự vào s  tăng tr ng kinh t , đem l ạ ợ i l i ích cho c ng đ ng, đ c bi t là

ườ ị ươ ng i dân đ a ph ng.

ữ ự ể ề ườ ệ ề S  phát tri n b n v ng v  môi tr ng có nghĩa là vi c khai thác, s ử

ệ ạ ứ ể ầ ổ ạ ế ụ d ng tài nguyên đ  đáp  ng nhu c u hi n t i mà không t n t i đ n kh ả

15

ế ệ ươ ầ ủ ứ ượ năng đáp  ng nhu c u c a các th  h  t ề ng lai. Đi u này đ c th  hi n ể ệ ở

ệ ử ụ ự ả ồ ả ả ạ ợ ọ   vi c s  d ng tài nguyên h p lý, đ m b o s  b o t n đa d ng sinh h c,

ữ ế ộ ườ không có nh ng tác đ ng đ n môi tr ng.

ố ớ ự ộ ị ả   Đ i v i văn hóa xã h i thì s  khai thác tài nguyên du l ch đó ph i

ữ ả ợ ệ ộ ả đ m b o nh ng l ư ạ i ích lâu dài cho xã h i nh  t o công ăn vi c làm và nâng

ứ ố ườ ả ả ồ ả ồ ị cao m c s ng  cho ng ờ i dân b n đ a, đ ng th i ph i b o t n các giá tr ị

ủ ị ươ văn hóa c a đ a ph ng

ộ ố ọ ị ệ 1.1.6. M t s  bài h c kinh nghi m khai thác tài nguyên du l ch

ầ ơ ừ ổ ế ể ộ ị S m S n (Thanh Hóa) t ể    lâu đã n i ti ng là m t đi m du l ch bi n

ẫ ở ệ ố ữ ắ ộ ị ấ h p d n vùng du l ch B c B . Trong nh ng năm qua, do h  th ng đ ườ   ng

ượ ơ ở ậ ậ ủ ấ ầ ơ ượ giao thông đ ấ c nâng c p, c  s  v t ch t kĩ thu t c a S m S n đ c xây

ớ ượ ế ơ ị ả ạ m i và c i t o nên l ầ ng khách du l ch đ n S m S n tăng nhanh chóng

ượ ỉ ạ ế ầ ơ ị ườ năm 1990 l ng khách du l ch đ n S m S n ch  đ t 106.168 ng ế   i thì đ n

ố ượ ị ườ ố ộ năm 1994 s  l ng khách du l ch đã tăng lên 192.080 ng i. T c đ  tăng

ưở ự ể ạ ạ tr ng giai đo n 1990­ 1994 là 19%. Tuy nhiên bên c nh s  phát tri n các

ạ ộ ị ượ ị ự ho t đ ng du l ch và s  gia tăng nhanh chóng l ng khách du l ch, môi

ườ ự ở ầ ề ơ ướ tr ng t nhiên và nhân văn S m S n đang có chi u h ấ   ố ng xu ng c p

ạ ủ ễ ắ ấ ả ọ ị nghiêm tr ng. Bãi t m b  ô nhi m do ch t th i sinh ho t c a các khu dân

ư ủ ậ ắ ả ị ả ư c  lân c n và c a khách du l ch th i ra, các di tích th ng c nh nh : hòn

ướ ề ế ề ấ ố ộ ị Tr ng Mái, đ n Đ c C c, đ n Cô Tiên…b  hàng quán l n chi m, không

ượ ệ ề ả ạ ố ọ đ ả   ấ c b o v  tôn t o nên đã xu ng c p nghiêm tr ng…đi u này đã  nh

ưở ể ủ ế ự ầ ậ ả ơ ượ ị h ng đ n s  phát tri n c a S m S n và h u qu  là l ng khách du l ch

ướ ế ắ ỉ ưỡ ể ạ ử ệ ể chuy n h ng đ n t m bi n và ngh  d ng t i C a Lò (Ngh  An) tăng

ượ ư ậ ế ầ ơ ố ị lên, l ể ấ   ả ng khách du l ch đ n S m S n gi m xu ng. Nh  v y có th  th y

ể ở ệ ị ư ề ữ (1) ằ r ng vi c khai thác tài nguyên du l ch bi n đây ch a b n v ng

ủ ỉ ử ể ệ ọ ỗ ị C a Lò là trung tâm du l ch tr ng đi m c a t nh Ngh  An, m i năm

16

ệ ượ ử ả ế ắ ị ụ ụ C a Lò đón và ph c v  kho ng 01 tri u l ể   t khách du l ch đ n t m bi n,

ưỡ ạ ấ ụ ỉ ị ị ỷ ồ ngh  dỉ ng. Doanh thu d ch v  du l ch hàng năm đ t x p x  200 t đ ng, c ở

ơ ở ậ ể ấ ị ậ ở ạ ầ s  h  t ng và c  s  v t ch t kĩ thu t du l ch phát tri n nhanh chóng. Xác

ườ ế ị ể ệ ị ị đ nh môi tr ề   ng đóng vai trò quy t đ nh trong vi c phát tri n du l ch b n

ừ ề ẩ ạ ị ữ v ng, t ề   ử  nhi u năm nay UBND th  xã C a Lò đã đ y m nh tuyên truy n,

ế ả ừ ậ ổ ộ ổ ậ v n đ ng nhân dân không đ  rác, ph  th i b a bãi; thành l p t thu gom rác

ạ ụ ệ ố ệ ổ ườ t i c m dân c . ự ư Th c hi n t t công tác t ng v  sinh môi tr ả   ả ng đ m b o

ụ ườ ể ồ ư ự ọ không đ  rác t n đ ng trên các tr c đ ộ   ng, khu dân c , khu v c công c ng

ế ề ể ọ ố ượ ị và d c bãi bi n. Đ n nay, 100% ki­ t kinh doanh đ u đ c trang b  thùng

ủ ộ ự ủ ứ ệ ị ch a rác, các ch  h  kinh doanh th c hi n nghiêm túc quy đ nh c a chính

ệ ề ổ ườ ặ quy n, t ng v  sinh th ự ng xuyên trong khu v c kinh doanh. Đ c bi ệ ừ  t, t

ư ử ị ị ươ mùa hè du l ch 2006, UBND th  xã C a Lò đã đ a ra ch ng trình năm

ồ không g m: “không nâng ép giá; không đeo bám, chèo kéo khách; không bán

ạ ế ả ổ ườ hàng rong; không làm t n h i đ n c nh quan, môi tr ấ   ng; không làm m t

ậ ự ị ườ an ninh, tr t t ”. UBND th  xã đã giao cho công ty môi tr ị ự   ng đô th  th c

ầ ư ệ hi n thu gom rác và công ty này đã đ u t 50 xe gom rác, 1 máy cào sàng rác

ạ ượ ự ộ ụ ườ ố và 200 thùng đ ng rác công c ng các lo i đ c b  trí trên các tr c đ ng,

ế ụ ự ệ ế ắ ố ề ả ữ ệ ệ bãi   t m.   N u   ti p   t c   th c   hi n   t t   nh ng   bi n   pháp   v   b o   v   môi

ườ ử ắ ắ ở ị ị tr ể   ẽ ng trên đây, ch c ch n C a Lò s   tr  thành đô th  du l ch phát tri n

ề ữ (2) b n v ng

ề ấ

(1) Đ ng Th  Minh Lý, Tr n Th  Thanh Bình, Phan Th  Thúy (1998)

, Báo cáo bàn v  v n đ  môi tr

ườ   ng

ạ ộ

ộ . ơ , Đ i H c KHXHNV Hà N i

trong ho t đ ng du l ch S m S n

ề ả ệ

ườ

(2) Tr n Đình Hà (2007)

t Nam,

, T p chí du l ch Vi

, C a Lò – V n đ  b o v  môi tr

ng trong du l ch

ố s  4, trang 21­ 23.

ề ỉ ổ 1.2.T ng quan v  t nh Phú Yên

17

ệ ự ề 1.2.1.Đi u ki n t nhiên

ị ị  V  trí đ a lý

ộ ỉ ể ộ ộ Phú Yên là m t t nh ven bi n thu c vùng duyên h i ả  Nan Trung B , có

2, co toa đô đia ly t ́

o39'10" đên 13́

o45'20" vĩ

́ ́ ự ư ̣ ̣ ̣ ̣ diên tich t nhiên 5.045 km ̀  12

o39'45" đên 109

o29'20" kinh đô đông. Phia băc giap tinh Binh

̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ́ đô băc va 108

̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̀ Đinh, phia nam giap tinh Khanh Hoa, phia tây giap hai tinh Gia Lai va Đăk

́ ́ ́ ̉ Lăk, phia đông giap biên Đông.

ố ỉ ồ ỵ ị Phú Yên bao g m 1 thành ph  t nh l , 1 th  xã và 7 huy n: ệ  thành phố

ệ ầ ồ ị Tuy Hòa, Th  xã Sông C u và các huy n Phú Hòa, Tuy An, Đ ng Xuân,

ơ Đông Hòa, Tây Hòa, S n Hòa, Sông Hinh.

 Đ a hình ị

́ ́ ̀ ̀ ̀ ̃ ́ ̃ ư ơ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ Nh ng hoat đông đia chât cua Trai đât trong nhiêu th i ky đa kiên tao

̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀   cho Phu Yên đây đu cac dang đia hinh: nui, đôi, cao nguyên, đông băng va

ơ ̉ biên kh i.

́ ́ ̀ ́ ư ̣ Đia hinh Phu Yên thâp t ̀ ̀  tây sang đông. Phia tây la s ̀ ̉   ươ n đông cua

́ ̀ ́ ̀ ơ Ở ự ̣ ̣ ̣ ̣ ̃ day Tr ̀ ươ ng S n Nam. ́ ơ    khu v c nay, đia hinh bi chia căt manh, đô dôc l n.

̀ ́ ̃ ́ ́ ̀ ̃ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̉ ̣ ̀ Phia đông la đôi nui xen ke đông băng, thinh thoang la cac day nui đa chay

́ ̀ ̃ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ư ̉ ̉ ̉ sat ra biên, chia căt đông băng ven biên thanh nh ng đông băng nho.

 Khí h uậ

ậ ẩ ệ ớ ị ả ưở ủ Khí h u nóng  m, nhi t đ i gió mùa, ch u  nh h ậ   ng c a khí h u

ố ờ ắ ổ ờ ạ ươ đ i d ng t ng s  gi n ng trung bình t ừ 2.300 ­ 2.500 gi /năm. Nhi ệ ộ  t đ

0C ­ 26,60C đ   m trung bình ộ ẩ

ả ộ ừ trung bình năm dao đ ng trong kho ng t 24,1

ả ượ ư ượ năm kho ng 80 ­ 82%. L ng m a trung bình năm 1700 mm, l ư   ng m a

̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ở ư ̣ ̉ ́ phân bô không đêu: tâp trung nhiêu nhât vung nui Ch  Mu, Đeo Ca (trung

́ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ ̣ binh trên 2.000 mm/năm); it nhât la thung lung sông Ba, sông Ky Lô, sông

18

́ ̀ ́ ̀ ̉ Krông Pa (trung binh 1.200 mm/năm). Tinh Phu Yên không co mua đông

̀ ̃ ̀ ́ ̀ ừ ế ̣ ̣ ̣ lanh, khi hâu phân thanh hai mua ro rêt: mua khô t ̀    tháng 1 đ n tháng 8  va

̀ ừ ̃ ư mua m a lu t ế  tháng 9 đ n tháng 12

ủ  Th y văn, sông ngòi

́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ơ ̉ ̀ Phu Yên co khoang 50 con sông, suôi chinh. L n nhât la sông Ba (con

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ̉ co tên goi sông Đa Răng), chiêu dai 360 km, phân chay qua tinh dai 90 km

́ ̀ ́ ́ ̃ ư ̣ ̣ ̣ ̣ băt nguôn t ̀ ̀    day nui Ngoc Rô (1.500m) thuôc đia phân Kon Tum; tiêp theo la

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ̉ sông Ky Lô, chiêu dai 120 km, đoan chay qua tinh dai 76 km; ngoai ra con co ́

̀ ́ ̀ ̀ ̣ sông Hinh, sông Ca Lui, sông Ban Thach, sông Câu, sông Krông Năng, sông

̀ ̀ ̀ ươ ́ Con, sông Đông Bo, sông Tha, sông Tra B ng, sông Cô,...

ư ệ ề ế ộ 1.2.2.Đi u ki n dân c , kinh t ­ xã h i

 Dân cư

ố ườ ề ố Dân s  Phú Yên là 861.993 ng i (đi u tra dân s  1/4/2009) trong đó

ự ượ ị ộ thành th  20%, nông thôn 80%, l c l ế ng lao đ ng chi m 71,5% dân s ố.

ộ ố ầ ớ Phú Yên có g n 30 dân t c s ng chung v i nhau. Chăm, Êđê, Ba Na, Hrê,

ữ ộ ườ ấ ố ờ Hoa, Mnông, Raglai là nh ng t c ng i đã s ng lâu đ i trên đ t Phú Yên.

ề ượ ả ệ Sau ngày mi n Nam đ c gi i phóng, sau khi thành l p ậ huy n Sông Hinh

ộ ừ ề ư ấ ữ (1986) có nh ng dân t c t mi n núi phía B cắ   di c  vào vùng đ t Sông

Hinh nh  ư Tày, Nùng, Dao, Sán Dìu, ...

ế  Kinh t ộ  ­ xã h i

ệ ề + V  công nghi p

ướ ế ế ủ ỉ Phú Yên tr c đây đ ượ ả ướ c c  n c bi ề   ự t đ n ch  là v a lúa c a Mi n

ơ ở ả ướ ệ ỏ Trung cùng môt vài c  s  công nghi p nh  bé. Ngày nay, c  n c bi ế ế   t đ n

ề ơ ở ệ ể ớ Phú Yên v i nhi u c  s  công nghi p đã và đang phát tri n nh : ư Khu công

ớ ổ ệ ệ ệ ắ ầ nghi p Hòa Hi p 1, An Phú 1 và Đông B c Sông C u v i t ng di n tích

19

ụ ầ ư ơ ở ạ ầ ơ ả ạ 282 ha đã c  b n hoàn thành các h n m c đ u t ứ    c  s  h  t ng và đáp  ng

ượ ề ặ ằ ầ ư ầ ự ậ đ c nhu c u v  m t b ng cho nhà đ u t . Do v y, đã có 70 d  án đăng ký

và đ c ượ

ầ ư ớ ổ ố ỷ ồ ấ c p phép đ u t ệ  vào các khu công nghi p v i t ng v n: 719 t đ ng VN và

ầ ư ướ ự ệ ố 73 tri u USD, trong đó có 12 d  án 100% v n đ u t n c ngoài.

ề ệ   + V  nông nghi p

ệ ồ ươ ự ằ ả Di n tích gieo tr ng cây l ng th c h ng năm kho ng 60 ­ 65 nghìn

ả ượ ệ ế ạ ả ấ ha, s n l ng đ t kho ng 335 nghìn t n, trong đó lúa chi m 91% di n tích

ả ượ ệ ắ ạ và 97% s n l ế   ng. Trong các lo i cây công nghi p ng n ngày, mía chi m

ấ ạ ệ ấ ạ trên 50% di n tích, năng su t đ t 45t n/ha/năm, còn l ạ i là các lo i cây: mè,

ơ ấ ị ả ệ ấ ố ế   ậ đ u, thu c lá... Trong c  c u giá tr  s n xu t nông nghi p, chăn nuôi chi m

ệ ỉ ợ   23,2%. Toàn t nh hi n có 2.596 con trâu, 188.269 con bò, 187 nghìn con l n

ầ ệ và 1,92 tri u gia c m.

ề ệ + V  lâm nghi p

́ ́ ́ ̀ ̀ ơ ̉ ̣ ̉ ̉ ̃   Nh  triên khai hiêu qua công tac giao đât, cho thuê đât, toan tinh đa

̃ ́ ́ ́ ự ̣ ̣ ̣ ̉ ự   th c hiên giao 222.913 ha, chiêm 44% diên tich đât lâm nghiêp. Tinh đa th c

́ ́ ́ ́ ́ ̀ ơ ư ử ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ hiên câp ch ng nhân quyên s  dung đât v i tông diên tich 177.323 ha, trong

̀ ́ ́ ̉ ư ơ ̣ ̣ ́ ̀   đo 79.729 ha cho 9 đ n vi, tô ch c va 97.593 ha cho 14.015 hô gia đinh, ca

̀ ́ ̀ ̣ ư ượ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ nhân. Nhin chung, công tac bao vê r ng tai Phu Yên đ ̃ ́   c quan ly chăt che

́ ̃ ư ơ ơ h n so v i nh ng năm tr ́ ươ c đây.

ề ư ệ + V  ng  nghi p

́ ́ ự ̉ ̣ ̣ ̉ ̉ ́ Triên khai th c hiên nghi quyêt sô 05/NQ­TU (khoa VIII) cua Tinh uy ̉

̀ ́ ́ ́ ̀ ươ ̉ ̉ ̣ Phu Yên vê ch ng trinh phat triên kinh tê biên theo h ́ ́ ươ ng công nghiêp hoa,

́ ́ ̀ ̀ ự ươ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ hiên đai hoa, đăc biêt la đây manh th c hiên cac ch ư   ng trinh cu thê nh :

̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ươ ơ ươ ̉ ̉ ̉ ch ng trinh khai thac thuy san xa b , ch ng trinh phat triên nuôi trông

20

́ ́ ̀ ́ ̀ ́ ươ ươ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ thuy san, ch ng trinh phat triên giông thuy san, ch ̀   ng trinh chê biên va

́ ̀ ̀ ươ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ xuât khâu thuy san, ch ng trinh biên Đông ­ hai đao,... nganh thuy san Phu ́

̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̃ ư ươ ̉ ̣ ̣ ̣ ̃ Yên đa t ng b ́ ́   c khăng đinh vi thê nganh kinh tê mui nhon, gop phân xoa

́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ơ ̉ ̉ ̉ ̣ ̉ ̉ đoi, giam ngheo, đây nhanh qua trinh chuyên dich c  câu kinh tê, đam bao

̀ ̀ ̃ ́ ̉ ̉ gi ̃ ư ư  v ng an ninh ­ quôc phong vung biên đao.

ề ể ố ủ  Các ngành ti u th  công truy n th ng

ề ổ ố ỹ ế   Làng ngh  đan lát Vinh Ba, g m Hòa Vinh, ch i đót M  Thành, chi u

ướ ắ ẩ ả ấ ỏ cói Phú Tân, n ơ ừ c m m Gành Đ , th m x  d a xu t kh u. Các làng ngh ề

ề ố ỗ ộ ả truy n th ng này m i năm thu hút trên 2.500 h  tham gia, gi ệ   ế i quy t vi c

ơ ộ làm cho h n 6.500 lao đ ng

ể ế ươ Ti u k t ch ng 1

ươ ề ấ ộ Ch ề ơ ở   ữ ng 1 đã trình bày khái quát nh ng v n đ  thu c v  c  s  lí

ộ ố ư ề ệ ậ ị ị ị ề   lu n nh : m t s  khái ni m v  du l ch, tài nguyên du l ch, du l ch b n

ủ ể ạ ặ ị ấ   ữ v ng; cách phân lo i, đ c đi m, ý nghĩa, vai trò c a tài nguyên du l ch, v n

ệ ả ị ướ ữ ề ề đ  khai thác và b o v  tài nguyên du l ch theo h ạ   ng b n v ng. Bên c nh

ươ ộ ố ự ệ ễ ề ọ đó, ch ng 1 còn nêu ra m t s  bài h c kinh nghi m th c ti n v  khai thác

ụ ể ị ở ầ ử ơ tài nguyên du l ch, mà c  th  là S m S n (Thanh Hóa), C a Lò (Ngh ệ

ầ ơ ở ậ ươ An). Ngoài ph n c  s  lí lu n, trong ch ng này còn nêu khái quát s  l ơ ượ   c

ệ ự ề ỉ ề ặ ệ ổ t ng quan v  t nh Phú Yên trên các m t: đi u ki n t ề  nhiên, đi u ki n dân

ế ạ ấ ả ơ ở ế ữ ề ư c , kinh t ộ  ­ xã h i. Tóm l ứ   t c  nh ng đi u nêu trên là c  s  ki n th c i, t

ề ả ể ả ề ượ ế ấ ươ n n t ng chung đ  gi ữ i quy t nh ng v n đ  đ c nêu trong ch ng 2, 3

21

ậ ủ c a khóa lu n.

ƯƠ CH NG 2

Ự Ạ Ị TH C TR NG KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DU L CH

Ỉ T NH PHÚ YÊN

ệ ạ ỉ ị 2.1. Hi n tr ng tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

ệ ạ ị ự 2.1.1. Hi n tr ng tài nguyên du l ch t nhiên

 Gành Đá Đĩa

ả ị 2.1.1.1. C nh quan đ a hình

ờ ể ấ ướ ủ ọ ệ ấ D c b  bi n c a đ t n c Vi ề t Nam có r t nhi u gành đá, song có

ẽ ộ ả ể ế ấ ẫ ấ ậ ộ l đ c đáo và h p d n vào b c nh t ph i k  đ n gành Đá Đĩa thu c xã An

ệ ố ỉ ả   Ninh Đông, huy n Tuy An, t nh Phú Yên; cách thành ph  Tuy Hoà kho ng

ị ấ ề ướ ạ ả ơ h n 40km và cách th  tr n Chí Th nh kho ng 11km v  h ng Đông.

ề ộ ả ơ ả Gành Đá Đĩa có chi u r ng kho ng 50 m và tr i dài h n 200 m, là

ế ả ắ ạ ấ ộ ở ượ ự ứ m t th ng c nh thiên t o hi m th y. Đá đây đ ừ   c d ng đ ng theo t ng

ề ế ụ ệ ố ộ c t, li n khít nhau, có ti ặ t di n hình l c giác ho c hình tròn, gi ng nh ư

ữ ế ồ ọ ớ nh ng cái đĩa x p ch ng lên nhau nên m i có tên g i là gành Đá Đĩa.

ứ ế ả ấ ị ở ạ Theo k t qu  nghiên c u đ a ch t, đá gành Đá Đĩa là lo i đá bazan

22

ượ ạ ộ ử ủ ệ đ c hình thành do ho t đ ng c a núi l a cách nay hàng tri u năm. Nham

ạ ừ ử ệ ặ ướ ứ ể ấ th ch phun ra t mi ng núi l a g p n ờ ị c bi n b t ng  b  đông c ng l ạ   i,

ờ ả ệ ượ ứ ự ộ ố ồ đ ng th i x y ra hi n t ự ạ ứ ng  ng l c gây nên s  r n n t toàn b  kh i nham

ị ắ ữ ế ạ ạ ọ ộ ề   th ch theo m ch d c, xiên, ngang khi n nh ng c t đá b  c t thành nhi u

khúc.

ượ ể ậ ộ ị Gành Đá Đĩa đ c B  Văn hoá Th  thao và Du l ch công nh n di tích

ả ấ ắ ố th ng c nh c p Qu c gia ngày 23/01/1997.

 Núi Đá Bia

ữ ừ ạ ọ ơ Núi Đá Bia (còn g i là Th ch Bi S n) cao 706 m, s ng s ng uy nghi

ở ắ ả ộ ổ ố ồ ỉ  phía B c dãy Đèo C . Trên đ nh núi là m t kh i đá kh ng l cao 76 m.

ừ ư ượ ọ ọ ớ T   xa   x a,   Núi   Đá   Bia   đ c   xem   là   ng n   núi   thiêng   v i   tên   g i   là

ạ ơ ủ ệ ầ ầ   ấ Lingaparvata (có nghĩa là Linga – đ ng đ i s n th n, hi n thân c a th n

ưỡ ườ ặ ệ ự ệ Siva trong tín ng ủ ng c a ng i Chăm. Đ c bi t là s  ki n năm 1471, Vua

ề ế ờ ở Lê Thánh Tông trong hành trình m  mang b  cõi v  phía Nam, khi đ n núi

ữ ắ ớ ố ỉ ừ này đã cho kh c ch  vào kh i đá l n trên đ nh núi, t đó núi có tên là Núi

ạ ơ Đá Bia hay Th ch Bi S n.

 Núi Chóp Chài

ằ ở ố ộ ố N m phía Tây Qu c l 1A, cách trung thành ph  Tuy Hoà 4 km v ề

ự ư ắ ơ ậ   phía B c. Núi Chóp Chài còn có tên là N u S n cao 391m, nh ng trông th t

ườ ư ữ ề ạ ấ đ ệ ng b . Núi Chóp Chài có nh ng d u tích huy n tho i nh  Trai Thu ỷ

ề ả ơ ộ ụ t c danh là Hang D i, hang này r ng kho ng 5m, chi u sâu hun hút. Trong

ữ ẳ ả hang có nh ng t ng đá ph ng lì.

ệ ẹ ữ ằ ắ ớ ữ   Núi Chóp Chài n m gi a vùng thiên nhiên tuy t đ p, g n v i nh ng

ứ ủ ử ơ ị ị giá tr  nhân văn, đã đi vào l ch s  ký  c c a nhân dân trong vùng, n i đây có

ể ể ạ ắ ả ị ị th   phát tri n lo i hình du l ch du l ch văn hoá, tham quan, ng m c nh lý

ưở t ng.

23

 Núi Nh nạ

ể ạ ạ ả ề ấ ượ ố ớ ắ Núi Nh n là th ng c nh đã đ  l i nhi u  n t ng đ i v i du khách

ờ ắ ế ỉ ằ ặ ằ ạ khi đ t chân đ n t nh Phú Yên. Núi nh n n m bên b  B c sông Đà R ng,

ậ ộ ị ườ ứ ố ở ộ thu c đ a ph n ph ng 1, thành ph  Tuy Hòa. Đ ng đ  cao 64 m trên

ẻ ẹ ể ạ ả ắ ằ   ỉ đ nh núi Nh n, du khách có th  ng m nhìn v  đ p toàn c nh Tuy Hoà n m

ờ ể ế ầ ằ ớ ườ bên b  bi n Đông và dòng sông Đà R ng v i 4 chi c c u đ ắ   ng s t và

ườ ể ể ạ ạ ộ ơ đ ng b  ch y song song qua sông. Đây là n i có th  phát tri n lo i hình

ắ ả ị ị du l ch tham quan, ng m c nh thú v .

2.1.1.2. Tài nguyên bi n ể

 Bãi Bàng – Bãi G cố

ố ộ ừ ườ ề T  Qu c l 1A đi theo đ ả ng ô tô liên xã kho ng 10 km v  phía

ộ ể ừ ả ặ Đông ho c theo l trình ven bi n t Bãi Ngà (thôn Vũng Rô) kho ng vài

ặ ườ ẽ ế ả ộ ả h i lý ho c đ ố   ng b  kho ng vài km du khách s  đ n Bãi Bàng và Bãi G c

ả ộ ự ệ ẹ ủ ố ắ ­ m t th ng c nh t nhiên tuy t đ p c a xã Hoà Tâm. Bãi cát phân b  trên

ằ ả ộ ừ ẳ ị đ a hình r ng b ng ph ng, tr i dài trên 3 km t Mũi L n ớ ở ướ  h ế   ng Nam đ n

ở ả ầ ộ ố ắ ị núi Bãi G c ố ở ướ  h ắ ng B c. Cát đây tr ng m n, đ  d c thoai tho i d n ra

ớ ướ ể ạ ặ Ở ấ ố xa v i n c bi n luôn trong xanh, s ch và l ng sóng. đây r t t t cho cho

ỉ ưỡ ị ể du l ch ngh  d ắ ng và t m bi n.

ể  Bãi bi n Long Th y ủ

ể ộ ố ỷ Bãi bi n Long Thu  thu c xã An Phú, cách trung tâm thành ph  Tuy

ố ộ ề ề ả ắ ầ ỷ ừ Hoà kho ng 12 km v  phía B c, g n k  qu c l 1A. Long Thu  t lâu

ượ ổ ế ờ ể ủ ẹ ể ẳ đ ắ   c xem là bãi bi n đ p n i ti ng c a Phú Yên. B  bi n ph ng, cát tr ng

ướ ừ ể ạ ạ ắ ị ừ m n và s ch. Bên c nh bãi t m là r ng d a xanh mát. N c bi n trong

ặ ạ ắ ưở ấ ẫ ầ ị xanh, l ng sóng t o thành bãi t m lý t ng, h p d n khách du l ch g n xa.

ư ừ ể ề ả T  đây du khách cũng có th  du thuy n ra thăm các đ o nh : Hòn Chùa,

ự ủ ứ ể ơ Hòn Than, Hòn D a, n i có s  phát tri n khá phong phú c a các loài sinh

24

ể ể ặ ợ ị ậ v t bi n, thích h p cho du l ch l n bi n.

ừ  Bãi bi n T  Nham ể

ừ ể ầ ộ ị ị ố    Bãi bi n T  Nham thu c xã Xuân Th nh, th  xã Sông C u, cách qu c

ứ ữ ề ả ố ồ 1Aộ l kho ng 7km v  phía Đông. Đ ng trên nh ng đ i cát cao nhìn xu ng,

ư ầ ừ ể ể ấ ẳ ố bãi bi n T  Nham gi ng nh  v ng trăng ôm l y bi n xanh thăm th m. Du

ể ế ể ưở ằ ứ khách có th  đ n làng chài n m sát chân núi đ  th ữ ng th c nh ng món ăn

ớ ượ ư ừ ể ữ ớ ả ả ươ h i s n t i ngon m i đ c ng  dân đem lên t ề    bi n. V i nh ng ti m

ừ ề ể ặ ị năng du l ch do thiên nhiên ban t ng, bãi bi n T  Nham có nhi u thu n l ậ ợ   i

ỉ ưỡ ưở ươ ể ầ ư ữ đ  đ u t nh ng khu ngh  d ể ng bi n lý t ng trong t ng lai.

ị  V nh Xuân Đài

ề ằ ả ố ị V nh Xuân Đài n m cách thành ph  Tuy Hoà kho ng 45km v  phía

ố ộ ắ ạ ọ ị ườ B c. Đ ng qu c l ờ  1A ch y d c men theo b  tây v nh Xuân Đài, đi vào

ể ễ ế ắ ắ ố ộ ỉ Nam ra B c khi đ n đ nh D c Găng du khách có th  d  dàng ng m m t góc

ệ ặ ị ị ướ ả c nh   v nh   Xuân   Đài.   V nh   Xuân   Đài   có   di n   tích   m t   n ả   c   kho ng

ử ị ả ộ ộ ị ừ ế 13.000ha. C a v nh r ng kho ng 4,4km, v nh có đ  sâu t 7m đ n 18m; b ờ

ạ ả ớ ị ữ   ề ị v nh dài kho ng 50km, ch y qua nhi u vùng đ a hình khác nhau v i nh ng

ư ọ ỏ ị tên g i khá thú v  nh : gành Đèn, mũi Đá Ong, gành Đen, gành Đ , vũng

L m…ắ

ổ ế ư ầ ả ắ ị G n V nh Xuân Đài có các th ng c nh n i ti ng nh : gành Đá Đĩa,

ầ ơ ưở ể ổ ứ ạ ầ đ m Ô Loan, đ m Cù Mông..., là n i lý t ng đ  t ch c các lo i hình du

ể ề ể ướ ặ ị l ch th  thao, leo núi, l n bi n, đua thuy n, l ạ   t sóng và khám phá đ i

ươ d ng...

ầ  Đ m Ô Loan

ố ộ ằ ầ ướ Đ m Ô Loan n m sát qu c l 1A, d i chân đèo Quán Cau, cách thành

ề ả ắ ầ ố ph  Tuy Hoà kho ng 25 km v  phía B c. Đây là đ m n ướ ợ c l ệ   , có di n tích

ư ế ả ả ự t nhiên kho ng 1.570 ha, ti p giáp các xã An C , An Hoà, An H i, An

25

ệ ệ ầ ượ ở ủ Hi p và An Ninh Đông c a huy n Tuy An. Đ m đ ọ c bao b c b i núi

ả ớ ộ ạ ẩ ồ ồ ướ Đ ng Cháy, núi C m và c n cát An H i v i m t l ch n ể   c thông ra bi n

ữ ắ ầ ả ớ ọ ồ ề v  phía B c. Gi a đ m có hai t ng đá l n ch ng lên nhau g i là Hòn

ư ứ ầ ồ ố ố Ch ng. Đ ng trên đèo Quán Cau nhìn xu ng, đ m Ô Loan gi ng nh  con

ượ ẻ ẹ ủ ả ầ ỳ Ph ự ế   ng Hoàng đang s i cánh. V  đ p k  thú c a đ m Ô Loan là s  k t

ỷ ộ ệ ệ ợ ơ h p s n và thu  m t cách tuy t di u.

ầ ượ ế ị ể ộ ị Đ m Ô Loan đã đ c B  Văn hoá Th  thao và Du l ch quy t đ nh công

ả ắ ậ ố ấ nh n là di tích th ng c nh c p Qu c gia ngày 27/9/1996.

ồ ướ 2.1.1.3. Tài nguyên sông, h , thác, n c khoáng

̀ ̀  Sông Ba – Đa Răng

̀ ̀ ̀ ̀ ư ̣ Sông Ba con goi la sông Ea Pa Dak Krông ở ượ  th ̀ ̀   ng l u va Đa Răng la

̃ ̀ ̀ ̣ ư ư ượ ̣ ̣ ́ ơ ở ha l u, dai 357 km, la môt trong nh ng con sông l n Trung Bô. Th ng

̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ư ơ ̣ ̣ ̉ ̣ ư ư l u thi lăm thac ghênh, nh ng tai ha l u v i goi Đa Răng thi phu sa cua con

́ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ̀ ̃ ơ ợ ̣ ̣ ̀ sông nay đa  tao nên vung đât đai mau m  thich h p cho trông cac loai hoa

̃ ̀ ́ ̀ ̀ ở ̉ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ mau. Nôi tiêng phai kê đên lang rau, bông Ngoc Lang ́    ngoai ô thanh phô

Tuy Hoa.̀

̀ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ư ̉ T  câu Đa Răng, du khach co thê chiêm ng ̃ ươ ng dong sông va nhin lên

̀ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ợ ơ ̣ ̉ ̉  phia trên la Thap Nhan uy nghi. Sông Ba – Đa Răng la n i thich h p đê tô

́ ́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ ̉ ̣ ch c cac hoat đông tham quan, ngăm canh băng thuyên rât thu vi

 V c Phun ự

ề ượ ồ ớ Đi v  phía th ng ngu n sông Bánh Lái, t ộ   i vùng núi Đá Đen thu c

ữ ừ ệ ệ ỹ ự xã Hoà M  Tây, huy n Tây Hoà, V c Phun hi n ra gi a núi r ng hùng vĩ,

ư ộ ứ ướ ủ ả ố ổ ố ẹ đ p nh  m t b c tranh. Dòng n ộ   c c a con su i Cái ch y đ  xu ng m t

ướ ự ề ả ạ ắ ộ ớ ự v c sâu t o thành m t dòng thác l n tr ng xoá. D i v c có nhi u t ng đá

ế ướ ượ ấ ậ ừ ớ l n khi n n ộ c d i ng ạ c lên r t m nh. Do v y, t ả  xa ta có c m giác nh ư

ừ ẽ ậ ị ươ ặ n ướ ượ c đ c phun lên t ự  lòng v c. Có l vì v y mà dân đ a ph ng đ t tên là

26

ờ ự ự ứ ự ỗ V c Phun. B  v c có ch  là vách đá cheo leo, d ng đ ng nh  b c t ư ứ ườ   ng

ữ ế ẳ ỗ ớ ộ ự   thành, có ch  là nh ng phi n đá r ng l n, ph ng lì, làm cho hình dáng V c

ự ừ ậ ạ Phun th t đa d ng và hùng vĩ. Xung quanh v c là khu r ng nguyên sinh.

ớ ự ẽ ượ ế ưở ạ Đ n v i V c Phun, du khách s  đ c th ộ ng ngo n m t vùng phong

ướ ạ ộ ư ữ ề ấ ẫ ị ả c nh non n c h u tình cùng nhi u ho t đ ng du l ch h p d n nh : tìm

ừ ể ắ ắ ạ ố hi u sinh thái r ng, leo núi, t m su i, c m tr i...

ồ ủ  H  th y đi n Sông Hinh ệ

ỷ ệ ạ ằ ồ ứ   Công trình thu  đi n và h  Sông Hinh n m trên ph m vi hai xã Đ c

ỷ ệ ệ ộ Bình Đông và Sông Hinh thu c huy n Sông Hinh. Nhà máy thu  đi n Sông

ấ ố ườ ẫ ố ướ Hinh có hai tu c­bin công su t 70MW, có đ ng  ng d n n c xuyên qua

ử ả ệ ố ậ ậ ố ớ lòng núi vào tu c­bin, h  th ng đ p ngăn, đ p tràn và 6 c a x  lũ l n. Lòng

ộ ớ ướ ố ọ ồ ướ h  n c trong xanh, r ng 41 ề   km²  v i nhi u loài cá n c ng t sinh s ng,

ư ề ả ặ ả trong đó có nhi u loài cá đ c s n nh : cá mã, cá s nh, cá lăng, cá thác

lác...

ỷ ệ ấ ớ ề ồ ị H  thu  đi n Sông Hinh có ti m năng du l ch sinh thái r t l n. Du

ệ ố ế ẽ ậ ướ ồ ộ khách đ n đây s  tham quan h  th ng đ p ngăn n c đ  s  và nhà máy

ồ ể ừ ừ ệ ề ắ ả ưở phát đi n, v a đi thuy n trên lòng h  đ  ng m c nh v a th ứ ng th c các

ặ ả ể ặ ồ ộ món cá đ c s n ho c vào thăm các buôn làng đ ng bào dân t c thi u s ố

ố ở ự ồ sinh s ng quanh khu v c h .

 Su i n

ố ướ c khoáng Phú Sen

ỏ ướ ộ ị M  n c khoáng Phú Sen thu c thôn Phú Sen, xã Hòa  Đ nh Tây,

ề ệ ố huy n Phú Hòa, cách thành ph  Tuy Hòa 25 km v  phía Tây theo qu c l ố ộ

0C, đ

ồ ướ ở ệ ộ ượ 25. Ngu n n c khoáng nóng đây nhi t đ  trên 70 c khoan t ừ ộ   đ

ượ ấ ấ ổ ơ ể ượ sâu 100 mét, có hàm l ng khoáng ch t r t b  ích cho c  th , đ c đánh

ạ ướ ấ ượ ượ ộ giá thu c lo i n c khoáng ch t l ng cao và đang đ ể ả   c khai thác đ  s n

ạ ướ ấ ả ư ệ ớ xu t các lo i n c gi i khát v i các nhãn hi u nh : Pi Ta, Phú Sen … đã

27

ộ ớ ườ ả ướ quen thu c v i ng i tiêu dùng trong c  n c.

ồ ớ ướ ế ợ V i ngu n n ả   c khoáng nóng và bùn khoáng Phú Sen, k t h p c nh

ự ẹ ơ ộ ị ể quan thiên nhiên đ p, n i đây có th  xây d ng m t khu du l ch ngh  d ỉ ưỡ   ng

ưở ữ ệ và ch a b nh lý t ng.

ố ướ  Su i n ứ c khoáng Triêm Đ c

ố ướ ộ Su i n ệ   ứ c khoáng thu c thôn Triêm Đ c, xã Xuân Quang 2, huy n

ờ ắ ủ ỳ ộ ằ ồ ố Đ ng Xuân, n m bên b  B c c a con sông K  L , cách thành ph  Tuy Hoà

ể ề ẽ ả ắ ầ ớ kho ng 50 km v  phía Tây B c. Đi m đ u tiên mà du khách s  ghé t i là

ẽ ượ ắ ế ắ ộ ướ m t gành đá granite. Đ n đây du khách s  đ c t m sông, t m n c nóng,

ặ ướ ắ t m bùn khoáng ho c ngâm chân trong dòng n c khoáng thiên nhiên đ ể

ụ ồ ứ ẻ ừ ượ ủ ả ắ ỳ ph c h i s c kho , v a đ c ng m phong c nh thiên nhiên k  vĩ c a núi

ố ừ r ng sông, su i .

ố ướ ể ở Ngày nay, su i n ứ c khoáng nóng Triêm Đ c đã tr  thành đi m du

ỉ ễ ủ ữ ỉ ị l ch, tham quan, ngh  mát c a du khách vào nh ng ngày ngh  l ố   ỉ , ngh  cu i

tu nầ

2.1.1.4. Tài nguyên Sinh v t ậ

ả ồ  Khu b o t n thiên nhiên Krông Trai

ố ộ ừ ề ả ố T  thành ph  Tuy Hoà đi v  phía Tây kho ng 80 km theo qu c l 25,

ủ ệ ậ ố ơ ị ế đ n đ a ph n xã Su i Trai và Krông Pa c a huy n S n Hoà, du khách s ẽ

ả ồ ủ ừ ữ ạ ặ g p nh ng cánh r ng b t ngàn c a Khu b o t n thiên nhiên Krông Trai.

ả ồ ệ ổ ự ừ Khu b o t n có t ng di n tích t nhiên trên 22.000 ha, trong đó, r ng t ự

ữ ể ệ ế ế ơ ữ   nhiên chi m 12.340 ha. N i đây có nh ng h  sinh thái chuy n ti p gi a

28

ườ ự ậ ệ ộ ơ vùng Đông và Tây dãy Tr ng S n, nên h  đ ng th c v t khá phong phú và

ừ ể ể ạ ạ ơ ị ị đa d ng. Đây là n i có th  phát tri n lo i hình du l ch sinh thái r ng, du l ch

ế ợ ọ ậ ứ tham quan k t h p nghiên c u, h c t p.

ơ ị  Khu du l ch sinh thái S n Nguyên

ệ ộ ơ ơ Thu c thôn Hoà Nguyên, xã S n Nguyên, huy n S n Hoà, cách thành

ố ườ ố ộ ề ẽ ế ph  Tuy Hoà 40 km theo đ ng Qu c l ả    25, đ n ngã ba Ngân Đi n r  ph i

ữ ả ườ ộ ừ ộ đi thêm kho ng 7 km n a theo đ ỉ ng t nh l ĐT 648. T  đ  cao trên 30 m,

ớ ướ ọ ướ ắ ổ ố thác Hoà Nguyên v i dòng n c tr ng xoá đ  xu ng, tung b t n c nh ư

ả ờ ả ộ ổ ớ ừ ọ ố ươ s ng bu i s m to  m  c  m t vùng. D c theo hai bên su i là r ng cây c ổ

ụ ợ ừ ủ ề ậ ơ th  r p bóng mát c a khu r ng nguyên sinh ­ n i có nhi u loài sinh v t quí

hi m.ế

ố ướ ủ ả ớ ộ V i m t kho ng không gian c a su i n ừ   c trong xanh và núi r ng

ụ ề ị ị ượ ầ ư nguyên sinh, cùng nhi u d ch v  du l ch đang đ c đ u t ự    trong khu v c,

ữ ẽ ắ ắ ơ ị ch c ch n khu du l ch sinh thái S n Nguyên s  làm hài lòng nh ng du khách

ư ể ạ ị a thích tham gia du l ch sinh thái, leo núi, m o hi m …

29

ị ự ở ỉ Hình 2.1.Tài nguyên du l ch t nhiên t nh Phú Yên

ầ Đ m Ô Loan Gành Đá Dĩa

ị V nh Xuân Đài Bãi Môn –  Mũi Đi nệ

ể ủ Bãi Bi n Long Th y Bãi Bàng

30

ồ ả (Ngu n  nh: www.phuyentourism.gov.vn)

Núi Đá Bia Núi Chóp Chài

ơ ị Núi th m – khu du l ch Sao Vi ệ t ạ ạ Núi nh n – Tháp Nh n

ủ ồ ệ H  Th y Đi n Sông Hinh

ự V c Phun

31

ồ ả (Ngu n  nh: www.phuyentourism.gov.vn)

ố ướ Su i n ứ c khoáng Triêm Đ c

ố ướ Su i n c khoáng Phú Sen

ả ồ ơ Khu b o t n thiên nhiên Krông Trai Khu sinh thái S n Nguyên

32

ồ ả (Ngu n  nh: www.phuyentourism.gov.vn)

ệ ạ ị 2.1.2. Hi n tr ng tài nguyên du l ch nhân văn

ả ổ 2.1.2.1. Di tích kh o c

 Thành An Thổ

ệ ổ ộ Thành An Th  n m ổ ằ ở   thôn An Th , thu c xã An Dân, huy n Tuy

ượ ự ả An, đ c xây d ng vào năm 1832 và hoàn thành kho ng năm 1836, là trung

ế ở ủ ề ờ tâm hành chính c a chính quy n phong ki n Phú Yên. Trong th i gian t ừ

ổ ế ế ầ ữ ứ ụ ạ 1901 đ n 1906 ông Tr n Văn Ph  đ n gi ch c Giáo th  t i Tuy An. Ông

ư ả ế ầ ồ ổ ố ổ đã đ a c  gia đình đ n An Th  sinh s ng và đ ng chí Tr n Phú ­ T ng Bí

ư ầ ủ ả ả ộ ệ ờ ạ Th  đ u tiên c a Đ ng C ng S n Vi t Nam đã chào đ i t i đây vào ngày

ệ ạ ổ ỉ 01/5/1904. Hi n nay, t nh Phú Yên đang trùng tu, tôn t o thành An Th  và

ề ồ ư ư ệ ầ xây d ngự   khu tr ng bày l u ni m v  đ ng chí Tr n Phú.

ổ ượ ể ộ ị Thành An Th  đã đ ậ   c B  Văn hoá, Th  thao và Du l ch công nh n

ả ổ ố là di tích kh o c  Qu c gia vào ngày 22/8/2005.

 Thành Hồ

ị ấ ệ ộ ồ Thành H  nay thu c th  tr n Phú Hòa, huy n Phú Hòa, cách thành

ố ộ ố ế ộ ề ph  Tuy Hòa 13 km v  phía Tây theo qu c l 25, là m t di tích ki n trúc

ị ủ ự ườ ừ ế ỷ quân s  và đô th  c a ng i Chăm, hình thành t th  k  VII. Thành H ồ

ượ ớ ấ ự ằ ắ ờ ứ đ c xây d ng bên b  phía B c sông Đà R ng, v i c u trúc hình t giác.

ệ ạ ắ ờ Hi n tr ng, b  thành phía Đông dài 785 mét, phía B c dài 742 mét, phía

ị ở ỉ ạ ự ố Nam b  sông xói l ch  còn l i 250 mét, phía Tây d a vào núi Hòn M c.Các

ừ ờ ộ ừ ờ b  thành cao t 3 ­ 5 mét, chân b  thành r ng t 20 ­ 30 mét

ồ ượ ể ậ ộ ị Thành H  đ c B  Văn hoá, Th  thao và Du l ch công nh n là di tích

ả ổ ố kh o c  Qu c gia vào ngày 20/5/2005.

ử ị 2.1.2.2. Di tích l ch s  văn hóa

33

 Di tích cách m ngạ

ạ ị  Đ a Đ o Gò Thì Thùng

ằ ạ ộ Gò Thì Thùng thu c thôn Xuân Thành, xã An Xuân, n m c nh ranh

ớ ệ ơ ồ ố gi i  3 huy n:  Tuy  An,  Đ ng  Xuân, S n Hòa;  cách  thành  ph   Tuy  Hoà

ị ạ ề ề ả ắ ớ   kho ng 45 km v  phía B c; đ a đ o Gò Thì Thùng có chi u dài 1.948 m v i

ệ ố ứ ươ ầ ầ ỉ ự ướ ố các h  th ng h m ch  huy, h m ch a l ng th c, vũ khí, n c u ng d  tr ự ữ

ể ố ượ ạ ạ ạ ị có th  ch ng đ ủ   ỏ c đ n pháo và bom lo i nh . Đ a đ o Gò Thì Thùng c a

ấ ạ ế ượ ầ ả ộ Phú Yên đã góp ph n làm th t b i cu c ph n công chi n l ủ   c mùa khô c a

ỹ M  vào  năm 1966.

ế ị ộ ị ể Ngày 3/2/2009, B  Văn hoá Th  thao và Du l ch quy t  đ nh công

ử ấ ạ ậ ố ị ị nh n di tích đ a đ o Gò Thì Thùng là di tích l ch s  c p Qu c gia. Đây s ẽ

ỷ ệ ủ ữ ế ể ộ ở ị tr  thành m t trong nh ng đi m đ n c a du khách trong d p k  ni m 400

ố ị năm Phú Yên và năm du l ch Qu c gia 2011.

 Đường số 5 (nay g i là ĐT 645)

ườ ụ ắ ạ ỉ Con đ ắ ng liên t nh Phú Yên­ Đ c L c, ch y theo tr c Đông ­ Tây,

ố ộ ố ộ ạ ỉ ố n i qu c l ớ  1A v i qu c l 14, đo n qua t nh Phú Yên dài trên 40 km.

ả ủ ộ Sau khi quân gi i phóng làm ch  Buôn Ma Thu t, ngày 15/3/1975,

ả ờ ỏ ủ ề ộ ỵ quân đoàn 2 c a ngu  quy n Sài Gòn bu c ph i r i b  Tây Nguyên tháo

ạ ườ ố ỉ ộ ậ ố ỉ ch y theo đ ng s  5 (nay là T nh l ị ủ    645) xu ng Phú Yên. Nh n ch  th  c a

ế ệ ặ ỷ khu u  khu 5, quân và dân Phú Yên đã ch n đánh quy t li t trong 7 ngày

ậ ế ớ ườ ế ắ ố ườ đêm và l p nên chi n công to l n trên đ ng s  5. Chi n th ng đ ng s ố

ở ầ ắ ợ ủ ế ồ ị ị 5 Phú Yên đã góp ph n vào th ng l i c a chi n d ch H  Chí Minh l ch s ử

mùa xuân năm 1975.

ế ị ộ ị ể  Ngày 18/6/1997, B  Văn hoá, Th  thao và Du l ch quy t đ nh công

ử ấ ậ ờ ố ố ị nh n Đu ng S  5 là di tích l ch s  c p Qu c gia.

ế ệ  Di tích ki n trúc ngh  thu t ậ

34

 Tháp Nh n ạ

ạ ọ ổ ỉ Trên đ nh Núi Nh n có ngôi tháp Chăm c  kính, có tên g i là Tháp

ượ ế ỷ ự ả ộ ố ạ Nh n, đ ữ   c xây d ng vào kho ng cu i th  k  11. Đây là m t trong nh ng

ạ ớ ủ ườ ấ ồ ngôi tháp vào lo i l n c a ng i Chăm. Tháp có c u trúc bình đ  vuông,

ỗ ạ ế ề ầ ử   ồ m i c nh 10m, chi u cao 23,5 m, g m 3 ph n chính: đ , thân và mái. C a

ề ướ ể ộ tháp quay v  h ng Đông. Ngày 16/11/1988, B  Văn hoá, Th  thao và Du

ế ị ệ ế ậ ạ ậ ấ   ị l ch quy t đ nh công nh n Tháp Nh n là di tích ki n trúc ­ ngh  thu t c p

ố Qu c gia.

 Chùa T  Quang

ừ ắ ở ầ ươ Chùa T  Quang (Chùa Đá Tr ng) thôn C n L ng, xã An Dân,

ề ệ ả ắ ố huy n Tuy An, cách thành ph  Tuy Hoà kho ng 35 km v  phía B c. Chùa

ề ả ề ắ ộ ồ ượ ọ ằ n m trên m t tri n đ i có nhi u t ng đá tr ng nên còn đ c g i là chùa Đá

ự ư ắ ướ ề Tr ng. Chùa d a l ng vào dãy núi Xuân Đài h ng v  phía Nam, nhìn ra

ặ ướ ầ ộ ớ con sông Cái, có đ  cao g n 100 m so v i m t n ể c bi n.

ượ ự ừ ỵ ướ Chùa đ c xây d ng t năm 1797 (năm Đinh T )  d ờ i th i Vua

ề ả ầ ằ ơ Quang To n, tri u Tây S n, lúc đ u làm b ng tranh tre, mái lá. Năm 1889,

ượ ắ ứ ệ ượ ự ạ chùa đ c Vua ban s c t . Năm 1988, chánh đi n đ c xây d ng l i nh ư

ệ ộ ị ượ ơ ụ hi n nay. Phía Tây là khu m  tháp các v  hoà th ng khai s n và tr trì ở

ừ chùa T  Quang.

ừ ượ ể ộ ị Chùa T  Quang đã đ ậ   c B  Văn hoá, Th  thao và Du l ch công nh n

ậ ấ ử ệ ố ị là di tích l ch s  ­ ngh  thu t c p Qu c gia vào ngày 29/6/1996.

ễ ộ 2.1.2.3. L  h i

ễ ộ ướ  L  h i sông n c Tam Giang

ễ ộ ướ ộ ễ ộ ề ố L  h i sông n c Tam Giang là m t l ủ    h i văn hoá truy n th ng c a

ườ ễ ộ ạ ư ườ ượ ổ ứ ng i dân vùng h  l u sông Tam Giang. L  h i th ng đ ch c vào c t

35

ợ ế ị mùng 5 và mùng 6 tháng Giêng (âm l ch) trong đ t t ễ   t Nguyên Đán và di n

ự ầ ộ ườ ị ra quanh khu v c c u Tam Giang, thu c ph ng Xuân Đài, th  xã Sông

ầ ỉ C u, t nh Phú Yên

ườ ắ ầ ằ ươ ậ ổ ệ ễ ộ L  h i th ng b t đ u b ng các ch ề   ng trình ngh  thu t c  truy n

ư ướ ể ộ ạ nh : hò Bá Tr o, hò Kéo L i, hò Bi n,...ngoài ra còn có cu c thi duyên

đua thuy n r ng, l c thúng, b i l

ứ ừ ả ề ồ ơ ộ ắ ộ dáng x  d a, h i th  hoa đăng, ậ i, v t tay,

ộ ườ ậ ấ ắ ị ấ ậ ẩ kéo co, đ p  m đ t, b t v t trên sông, trèo c t b m, câu cá, đ y g y,..L ễ

ủ ư ể ặ ầ ỗ ộ h i này là nét đ c tr ng c a văn hoá vùng bi n Sông C u m i khi t ế ế   t đ n

ể ệ ị ự ề ầ ươ xuân v , th  hi n tinh th n, ý chí, ngh  l c, khát khao v ộ   n lên trong cu c

ủ ư ể ặ ố s ng c a c  dân vùng bi n m n này.

ễ ộ ầ  L  h i đ m Ô loan

ễ ộ ầ ượ ổ ứ ị L  h i đ m Ô Loan ch c vào mùng 7 tháng Giêng c t (âm l ch) đ

L  h i này có t

ạ ư ệ ễ ộ ư t i thôn Phú Tân, xã An C , huy n Tuy An. cách là l ễ ộ    h i

Đ u tiên và ch  y u là l

ư ủ ườ ầ ủ ế ầ ầ c u ng  c a ng i dân quanh đ m Ô Loan. ễ ầ    c u

ư ọ ễ ể ạ ế ế ồ ng  hay còn g i là l cúng cá ông. Ti p đ n là hát tu ng và các th  lo i dân

ư ề ể ề ố ộ ca truy n th ng. Sau đó là các cu c thi th  thao nh : đua thuy n chài, đua

ề ồ thuy n r ng..

ể ệ ễ ộ ự ế ơ ố ớ ầ L  h i th  hi n s  bi ầ   ị ầ t  n đ i v i các v  th n (th n sông, th n

ể ầ ầ ầ ở ọ ờ ể ặ   bi n, th n đ m) đã che ch  cho h  và c u mong cho tr i yên, bi n l ng

ơ ộ ộ và m t mùa ra kh i b i thu.

ộ  H i đua ng a Gò Thì Thùng ự

ự ộ ứ ế H i đua ng a trên Gò Thì Thùng đ ượ ổ c t ch c vào mùng 9 t t hàng

ử ệ ộ ị năm  t i ạ di tích l ch s  Gò Thì Thùng, xã An Xuân, huy n Tuy An. H i đua

ụ ề ỵ ươ ễ ộ ỉ quy t nhi u k  sĩ gi ỏ ế ừ i đ n t ị  các đ a ph ng trong t nh, h i đua di n ra

ạ ơ ế ế ầ ả ưở các ph n  vòng lo i, s  k t, chung k t. Ngoài các gi i th ng chính, ban t ổ

36

ứ ủ ộ ả ẻ ổ ấ ớ ổ ỵ ch c c a h i đua còn trao gi ộ   ỵ i cho k  sĩ tr  tu i và k  sĩ l n tu i nh t. H i

ệ ứ ể ệ ự ẻ ằ ể đua ng a trên Gò Thì Thùng nh m đ  rèn luy n s c kho , th  hi n ý chí,

ế ủ ầ ườ tinh th n đoàn k t c a ng i dân An Xuân.

ộ ơ  H i đêm th  nguyên tiêu trên núi Nh n ạ

ạ ớ ủ ữ ạ ộ ườ   i

Tháp   Nh n   là   m t   trong   nh ng   ngôi   tháp   vào   lo i   l n   c a   ng

ạ ầ ơ Chăm. Đêm th   nguyên tiêu trên núi Nh n đã có g n 30 năm và đ ượ ổ  c t

ơ ớ ứ ề ằ ạ ộ   ch c vào đêm r ng tháng giêng hàng năm. Đêm th  v i nhi u ho t đ ng

ệ ậ ơ ả ệ văn hoá ngh  thu t, vui ch i gi ả i trí, thu hút đông đ o văn ngh  sĩ và du

ầ khách g n xa.

ề ủ ố ề 2.1.2.4. Làng ngh  th  công truy n th ng

 Làng đan lát Vinh Ba

ề ệ ằ ơ ồ N m v  phía Tây Nam xã Hòa Đ ng, huy n Tuy Hòa. N i đây có

ổ ế ề ượ ề ạ ậ ừ ngh  đan lát n i ti ng đ c truy n l ờ i qua bao đ i. Do v y, t lâu Vinh Ba

ư ừ ứ ề ặ ơ ồ ọ ố ố v n là n i tr ng nhi u tre, tre đ ng nh  r ng dày đ c bao b c các l i đi

ừ ọ ệ ệ ọ ở nên còn g i là Xóm R ng, Xóm Ki t (“Ki t” theo cách g i đây là “l ố   i

ữ ạ ườ ố ở ơ đi”). D o qua nh ng đ ng làng, l i xóm ấ    Vinh Ba n i nào cũng th y

ữ ẩ ả ừ ư ầ ồ ỏ nh ng s n ph m đan t tre nh : B , Thúng, Nia, D n, Sàng,  Gi Tre …

ỗ ứ ị ườ ữ ữ ẳ ẩ ả nh ng s n ph m này ch ng nh ng đã có ch  đ ng trên th  tr ng Phú Yên

ề ỉ mà còn đi vào các t nh mi n Nam.

 Làng bánh tráng Hoà Đa

ữ ư ấ ườ Cũng nh  nh ng làng quê khác trên đ t Phú Yên, ng i dân thôn Hoà

ủ ế ự ệ ố ỹ Đa, xã An M  (huy n Tuy An) s ng d a vào cây lúa là ch  y u và cũng

ừ ệ ề ồ ồ ở chính t ngu n nguyên li u d i dào này mà ngh  bánh tráng đây đã tr ở

37

ề ề ố ượ ư ề ề thành ngh  truy n th ng đ ế ệ c l u truy n qua nhi u th  h .

ở ượ ư ở ộ ị ẻ ơ ộ Bánh đây đ ề c  a chu ng b i đ  m n đ u, d o th m, không có v ị

ủ ế ộ ẻ ủ ọ ạ   chua, đ  d o c a bánh tráng Hòa Đa ch  y u do khâu ch n và ngâm g o

ộ ố ộ ắ ứ ư ch  không pha thêm b t s n nh  bánh tráng m t s  vùng khác . Bánh tráng

ặ ả ườ ườ ể ặ Hoà Đa là món đ c s n mà ng i dân Phú Yên th ng làm quà đ  t ng bà

ạ ữ ầ con, b n h u g n xa.

2.1.2.5. Các công trình kinh t ế

ậ ồ  Đ p Đ ng Cam

ố ộ ằ ậ ằ ầ ồ Đ p Đ ng Cam n m trên sông Đà R ng, g n qu c l 25, cách thành

ơ ố ộ ỷ ạ ớ ủ   ph   Tuy Hoà h n 30km. Đây là m t công trình thu  nông vào lo i l n c a

ồ ộ ỷ ả ướ ướ c  n c, t i trên 31.000 ha ru ng lúa. Công trình thu  nông Đ ng Cam do

ườ ứ ế ế ượ ở ộ ố ỹ ư m t s  k  s  ng i Pháp nghiên c u thi t k  và đ ự   c kh i công xây d ng

ử ụ ế ậ ồ ừ t ứ ư  năm 1924 đ n năm 1932 chính th c đ a vào s  d ng. Đ p Đ ng Cam có

km², công su t đ m b o t

ư ự ệ ấ ả ả ướ di n tích l u v c: 13.200 i: 75%. Kênh chính

ắ Nam dài 37 km, kênh chính B c dài 33,75 km.

ị ỹ ậ ậ ồ ộ Đ p Đ ng Cam còn là m t công trình có giá tr  m  thu t cao, nên

ử ế ị ề ị ề ị ngoài ý nghĩa v  l ch s  và kinh t , còn có giá tr  v  du l ch. Hàng năm, vào

ồ ị ị ươ ổ ứ ngày m ng 8 tháng Giêng âm l ch, nhân dân đ a ph ng t ễ ộ    ch c L  h i

ồ ượ ị Đ ng Cam, thu hút hàng ngàn l t khách tham quan, du l ch.

ủ  Th y đi n Sông Hinh ệ

ủ ệ ủ ộ ệ Th y đi n Sông Hinh là m t công trình th y ủ đi nệ  c a Vi t Na m trên

ạ ị ậ ỉ dòng sông Hinh  t ệ i đ a ph n xã Ea Trol, huy n Sông Hinh, t nh Phú Yên,

ố ề ướ ộ cách thành ph  Tuy Hòa đ  35 km v  h ng Tây Nam.

ủ ệ ồ ổ ỗ ổ ệ Th y đi n Sông Hinh g m 2 t máy phát đi n, m i t ấ    có công su t

ả ượ ự ướ ệ 35 MW. S n l ng bình quân là 370 tri u kWh/năm. M c n c dâng bình

ườ ồ ứ ệ ả ả ổ th ng là 209 m, t ng dung tích h  ch a 357 tri u m³, kh  năng x  lũ cao

38

ắ ầ ượ ủ ệ ấ ự ừ nh t là 6.952 m³/giây. Th y đi n Sông Hinh b t đ u đ c xây d ng t năm

ể ể ợ ơ ạ   1993 và hoàn thành vào năm 2001, đây là n i thích h p đ  phát tri n lo i

ọ ị ọ ậ hình du l ch tham quan h c t p cho h c sinh, sinh viên.

ị ở ỉ Hình 2.2. Tài nguyên du l ch nhân văn t nh Phú Yên

39

Tháp Nh nạ ừ ắ Chùa T  Quang (Chùa Đá Tr ng)

ạ ị ậ Đ a Đ o Gò Thì Thùng ồ Đ p Đ ng Cam

Thành Hồ

Thành An Thổ

ồ ả (Ngu n  nh: www.phuyentourism.gov.vn)

40

ễ ộ ướ L  h i sông n c Tam Giang ễ ộ ầ L  h i Đ m Ô Loan

ộ ơ H i đêm th  Nguyên Tiêu ễ ộ ự ạ L  h i đua ng a t i Gò Thì Thùng

Làng bánh tráng Hòa Đa Làng đan lát Vinh Ba

ồ ả (Ngu n  nh: www.phuyentourism.gov.vn)

ị ỉ ề ậ 2.1.3. Nh n xét v  tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

ạ ể 2.1.3.1. Đi m m nh

̀ ́ ̀ ̀ ư ̣ ̣ ̣ ̣ Phú Yên có đia hinh, đia mao đa dang, bao gôm r ng, nui, cao nguyên,

̀ ̀ ̀ ộ ̉ ̉ ̣ ̉ đông băng, biên,  đao, sông, hô…đã tao nên   m t vùng phong canh thiên

̃ ̀ ư ả ắ ớ ơ ư ề ̉ nhiên s n thuy h u tinh v i nhi u danh lam th ng c nh nh : gành Đá Đĩa,

41

ỷ ị ự   ể ầ đ m Ô Loan, v nh Xuân Đài, bãi bi n Long Thu , núi Chóp Chài (N u

ả ồ ự ơ S n), V c Phun, núi Đá Bia, khu b o t n thiên nhiên Krông Trai,… đây

ế ố ặ ắ ơ ộ ượ chính là y u t đ c s c, đ c đáo mà ít n i nào có đ c.

́ ́ ́ ̀ ̀ ̃ ́ ư ̣ ̉ ̃ Bên canh nh ng thăng canh thiên nhiên ky thu, Phu Yên con hâp dân

̀ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ở ự b i s  lăng đong, đan xen, hoa quyên cua nhiêu trâm tich văn hoa Sa Huynh,

̃ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ở ư ơ ̣ văn hoa Chămpa, b i nh ng đia danh găn liên v i biêt bao chiên công vang

̀ ́ ̀ ̀ ́ ử ự ́ ươ ư ươ ư ị ̣ ̣ dôi trong suôt chiêu dai lich s  d ng N c va gi ̃  N c nh  : di tích l ch s ử

ử ị ệ ế ạ ị ạ   ậ Vũng Rô, di tích ­ ki n trúc ngh  thu t Tháp Nh n, di tích l ch s  Đ a Đ o

ả ố ổ ổ ị ử   Gò Thì Thùng, di tích kh o c  Qu c gia Thành An Th , di tích l ch s  ­

ệ ắ ậ ồ ố ổ ị ả ngh  thu t chùa Đá Tr ng, di tích kh o c  Qu c gia Thành H , di tích l ch

ườ ố ử s  Qu c gia đ ố ng S  5…

ớ ị ự ạ V i tài nguyên du l ch t nhiên và nhân văn phong phú, đa d ng thì

ế ợ ứ ể ể ạ ọ   Phú Yên có th  phát tri n các lo i hình tham quan k t h p nghiên c u, h c

ỉ ưỡ ị ị ị ậ t p; du l ch sinh thái, du l ch ngh  d ng, du l ch văn hóa.

ế 2.1.3.2. H n chạ

ề ạ ố ị  V  ph m vi phân b  tài nguyên du l ch

ả ố ị ư ậ   Nhìn chung tài nguyên du l ch Phú Yên phân b  còn r i rác ch a t p

ư ị ạ ự ế ế ể ệ ạ ị trung nên h n ch  trong vi c xây d ng tuy n đi m du l ch nh : đ a đ o Gò

ố ườ Thì Thùng cách trung tâm thành ph  Tuy Hòa 45 km và trên đ ế   ng đi đ n

ể ừ ể ạ ị đ a đ o thì không có đi m nào khác có th  d ng chân tham quan; hay gành

ả ị Đá Dĩa và v nh Xuân Đài cách nhau 20 km, gành Đá Dĩa và h i đăng Mũi

ệ Đi n, núi Đá Bia thì cách nhau 60 km.

ơ ồ ị ở ỉ ể ế S  đ  2.1. Tuy n đi m du l ch t nh Phú Yên

ố Qu c l ộ ỉ ỉ T nh Dak Lak T nh Gia Lai

ồ 25 ả Khu   b o   t n   thiên   nhiên   Krông

trai ủ ệ Th y   đi n   Sông

42

Hinh

h n ị Đ   h n ì B   h n ỉ T

núi Th mơ

T ỉ n h   k h á n h   H ò a

ố ộ Qu c l 1A

gành Đá Dĩa

ị v nh Xuân Đài

núi

Nh nạ

ồ ả (Ngu n: tác gi )

ạ ố ả ề ị Tóm l i, nhi u tài nguyên du l ch Phú Yên phân b  r i rác, có tài

ố ở ắ ỉ ố ở ị nguyên du l ch phân b phía B c t nh, có tài nguyên phân b phía Tây,

ẫ ớ ề ố ế ế có tài nguyên phân b  phía Nam. Đi u này d n t i khó thi t k  ch ươ   ng

ủ ị ị trình du l ch do không có tính liên hoàn c a các tài nguyên du l ch.

ề ả ị  V  kh  năng ti p c n tài nguyên du l ch  ế ậ

ế ệ ố ượ ộ ố ớ ị Hi n nay du khách mu n đ n đ c v i m t s  tài nguyên du l ch ở

ề ề ấ ị ằ   Phú Yên là r t khó khăn. Đi u này là do có nhi u tài nguyên du l ch n m

ố ộ ộ ế ườ ể ẫ ế cách xa các qu c l ỉ  hay t nh l và các tuy n đ ng đ  d n đ n các tài

ư ị ượ ầ ư ự ư nguyên du l ch này ch a đ c đ u t ự  xây d ng nh : V c Phun, Bãi Môn,

ư ữ ẹ ả ườ ế ấ ắ gành Đá Dĩa là nh ng  th ng c nh đ p nh ng con đ ng đ n đó r t khó

43

khăn.

ế ậ ả ị Chính vì kh  năng ti p c n các tài nguyên du l ch Phú Yên ch a đ ư ượ   c

ư ề ị ượ ư ị ố t t, cho nên nhi u tài nguyên du l ch ch a đ c đ a vào các tour du l ch

ụ ụ ị ph c v  khách du l ch.

ề ị  V   quy mô các đi m tài nguyên du l ch  ể

ủ ố ở ỉ ị ể Theo th ng kê c a S  Văn hóa, Th  thao và Du l ch t nh Phú Yên, thì

ể ế ố ổ tính đ n tháng 5 năm 2010 Phú Yên có 25 đi m tài nguyên, trong t ng s  32

ể ể ạ đi m tài nguyên là đi m tham quan ề . Quy mô v  không gian t ể   i các bãi bi n

ở ẫ ớ ạ ư ế ề ẹ Phú Yên là dài, nh ng h p. Đi u này d n t i h n ch  trong vi c t ệ ổ ứ    ch c

ạ ộ ể ể các ho t đ ng th  thao trên bãi bi n.

ự ạ ỉ ị 2.2. Th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

ể ế ị 2.2.1. Tuy n đi m du l ch đã hình thành

ể ạ  Các đi m tham quan chính t ố i thành ph  Tuy Hòa

ạ ạ ộ ườ ố + Tháp nh n trên Núi Nh n thu c ph ng 1, thành ph  Tuy Hòa –

ể ả ắ ơ ố đây là n i mà du khách th  ng m nhìn toàn c nh thành ph  Tuy hòa và cũng

ể ư ẻ ể ơ là n i yên tĩnh, mát m  đ  du khách có th  th  giãn

ố ộ ề ề ằ ế ộ + Núi Chóp Chài  n m li n k  qu c l 1A thu c xã Bình Ki n, Hòa

ế ơ ợ ố ữ   Ki n cách trung tâm thành ph  Tuy Hòa 4 km, n i đây thích h p cho nh ng

ả ắ du khách thích leo núi, tham quan, ng m c nh

ế ả + Chùa B o Lâm, thôn Liên Trì, xã Bình Ki n cách trung tâm thành

ế ể ố ươ ệ ph  Tuy Hòa 3,6 Km. Đ n đây du khách có th  dâng h ậ ầ   ng, ni m ph t c u

ề ố ẹ ữ xin nh ng đi u t t đ p.

ộ ố ế ấ ị ừ  M t s  tuy n du l ch xu t phát t Tuy Hòa

ạ ế + Tuy n 1: Tuy Hòa ­ núi Đá Bia – Đ i Lãnh – Vũng Rô – Bãi Môn.

ệ ế + Tuy n 2: ị Tuy Hòa – khu du l ch sinh thái Sao Vi t – hòn Chùa – Bãi

44

ầ Xép – đ m Ô Loan – gành Đá Dĩa

ồ ủ ự ậ ồ ế + Tuy n 3: ệ   Tuy Hòa – V c  Phun – đ p Đ ng Cam – h  th y đi n

ơ ồ   Sông Hinh – khu sinh thái S n Nguyên – thành H .

ả ẩ ị 2.2.2. S n ph m du l ch

ệ ở ể ạ ị Hi n nay Phú Yên đang phát tri n các lo i hình du l ch tham quan,

ị ưỡ ể ớ ị ươ ị du l ch nghĩ d ng bi n, du l ch sinh thái v i các ch ng trình du l ch

ươ ế ắ ớ ị  Ch ng trình du l ch 1 g n v i tuy n 1

ạ ờ * Tuy Hòa ­ núi Đá Bia – Đ i Lãnh – Vũng Rô – bãi Môn, th i gian 01

ươ ngày, ph ệ ng ti n ô tô.

ụ ủ ươ ể ạ ắ ị * M c đích c a ch ng trình du l ch này là dã ngo i, leo núi, t m bi n.

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ươ ẽ ử ứ ị Tham gia ch ng trình du l ch này quý khách s  th  s c mình chinh

ụ ở ộ ớ ườ ể ồ ph c núi đá bia đ  cao 706 m v i đ ng núi quanh co đ  r i tham quan

ụ ả ư ệ ạ ỉ ể ả ả ch p  nh l u ni m t ắ i đ nh núi. Và có th  ng m nhìn toàn c nh c  vùng

ệ ế ế ộ ị núi non trùng đi p. Ti p đ n qúy khách tham quan v nh Vũng Rô, m t trong

ổ ế ủ ữ ẹ ể ề ế ằ ị ự nh ng v nh đ p n i ti ng c a khu v c ven bi n mi n Trung, n m ti p giáp

ơ ậ ữ ế ế ố ớ   ủ ớ ị v i v nh Vân Phong, n i c p b n c a nh ng chuy n tàu không s , v i

ạ ườ ề ế ụ ể ồ ươ huy n  tho i  đ ng  H   Chí  Minh   trên  bi n.  Ti p  t c  ch ng  trình,  du

ể ạ ắ ướ ả khách tham quan t m bi n t i Bãi Môn, d ệ   i chân h i đăng Mũi Đi n,

ơ ậ ự ủ ể ể ặ ổ ố đi m c c Đông c a T  qu c, tham gia câu cá, l n bi n, các trò ch i t p th ể

ư ề nh : bóng đá, bóng chuy n trên cát…

ươ *Ch ng trình chi ti ế t

+ Sáng

ướ ẫ ạ 06h00: Xe và h ng d n viên đón khách t ố i thành ph  Tuy Hòa

ể 06h30: Dùng đi m tâm sáng

ụ ụ ư ệ ở 07h30: Kh i hành chinh ph c núi Đá Bia, ch p hình l u ni m tai đây

45

ạ ả ấ ắ ộ 9h30: Quý khách thăm đ i lãnh – m t th ng c nh trên đ t Khánh Hòa

ư ơ ỉ ơ 11h30: Quý khách dùng c m tr a và ngh  ng i

+ Chi uề

ướ ư ẫ ị 15h00: Xe và h ắ   ng d n viên đ a quý khách thăm quan v nh vũng rô, t m

ệ ể ả bi n bãi Môn, thăm quan h i đăng Mũi Đi n.

ướ ẫ ạ ế ố 17h00: Xe và h ả ng d n tr  khách t ế   i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc chuy n

đi

ươ ế ắ ớ ị  Ch ng trình du l ch 2 g n v i tuy n 2

ị ệ * Tuy Hòa – khu du l ch sinh thái Sao Vi t – hòn Chùa – bãi Xép –

ờ ổ ươ ầ đ m Ô Loan – thành An Th  – gành Đá Dĩa, th i gian 01 ngày, ph ệ   ng ti n

ô tô

ụ ủ ươ ỉ ưỡ ị * M c đích c a ch ng trình du l ch này là tham quan, ngh  d ng,

ưở ứ ả ả ể ắ t m bi n, và th ng th c h i s n

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ế ớ ươ ơ ộ ẽ ị Đ n v i ch ng trình du l ch này quý khách s  có c  h i tham quan

ề ả ớ ệ ằ ẩ ự ấ ọ ơ toàn c nh núi Th m v i nhi u bi t th  cao c p sang tr ng n m  n mình

ướ ữ ữ ừ ắ ỏ d i nh ng tán r ng, nh ng loài hoa khác nhau đang khoe s c, t a h ươ   ng

ạ ặ ệ ẽ ượ ớ ị ư ụ ngào ng t và đ c bi t du khách s  đ c th  giãn v i d ch v  Spa, Jacuzzi

ướ ể ưỡ ạ n c khoáng Phú Sen. Du khách có th  nghĩ d ng t i đây.

ừ ệ ể ế ủ ể ị T  khu du l ch Sao Vi t du khách có th  đ n bãi bi n Long Th y đ ể

ả ướ ề ấ ề ể ả ủ th  mình vào làn n c trong xanh c a bi n c . Quay v  đ t li n quý khách

ể ầ ắ ả ở ộ ố   có th  kh i hành đi tham quan đ m Ô Loan m t di tích th ng c nh Qu c

ế ộ ệ ặ gia, và đ n tham quan gành Đá Dĩa m t ki t tác mà thiên thiên đã ban t ng.

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

+ Sáng

ướ ẫ ạ 6h00: Xe và h ng d n viên đón khách t ố i thành ph  tuy hòa

46

ể 6h30: Dùng đi m tâm sáng

ở ị ể 7h30: kh i hành đi khu du l ch Sao Vi ệ ạ t, t i đây quý khách có th  thăm

ườ ệ ể ạ ằ ả ộ ơ v n thú, d o m t vòng b ng xe đi n đ  tham quan toàn c nh núi th m.

ể ế ế ớ 8h30: Quý khách đ n bãi xép và dùng ca nô đ  đ n v i hòn chùa đ  th ể ưở   ng

ả ả ứ ặ ệ ổ ế ự th c các món h i s n, đ c bi t là món m c Nang n i ti ng

ở ề ắ ạ 9h30: quý khách tr  v  và t m t i bãi Xép

ư ơ ơ ỉ 11h30: Quý khách dùng c m tr a và ngh  ng i.

+ Chi u ề

ế ầ 14h30: Quý khách đ n thăm quan đ m Ô Loan

ế ổ 15h30: Quý khách đ n thăm quan An Th , gành Đá Dĩa

ướ ẫ ả ạ ế ố 17h00: Xe và h ng d n viên tr khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ế chuy n đi

ươ ế ắ ớ ị  Ch ng trình du l ch 3 g n v i tuy n 3

ồ ủ ự ệ ậ ồ * Tuy Hòa – V c  Phun – đ p Đ ng Cam – h  th y đi n Sông Hinh –

ồ ờ ơ ươ khu sinh thái S n Nguyên – thành H  th i gian 01 ngày, ph ệ ng ti n ô tô

ụ ủ ươ ạ ị * M c đích c a ch ể   ng trình du l ch là tham quan, dã ngo i, tìm hi u

ừ ắ ố sinh thái r ng, t m su i

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ươ ẽ ượ ị ế Tham gia ch ng trình du l ch này quý khách s  đ c đ n và khám

ự ẹ ư ộ ứ phá vùng núi non hùng vĩ đ p nh  m t b c tranh – đó là V c Phun, và xung

ừ ự ạ ể ắ   quanh V c Phun là khu r ng nguyên sinh. T i đây du khách có th  t m

ử ứ ừ ế ế ố ơ su i, th  s c mình leo núi khám phá khu r ng n i đây. Ti p đ n quý khách

ở ỳ ườ ạ ẽ s  kh i hành đi tham quan công trình k  vĩ do con ng i t o ra đó  là công

ẽ ế ủ ồ ế ụ trình th y nông Đ ng Cam. Và ti p t c hành trình du khách s  đ n tham

ủ ệ ố ế ẽ ệ quan th y đi n Sông Hinh, ậ    đ n đây du khách s  tham quan h  th ng đ p

ướ ồ ộ ừ ệ ề ngăn n c đ  s  và nhà máy phát đi n, v a đi thuy n trên lòng h  đ ồ ể

47

ừ ắ ưở ặ ả ứ ặ ả ng m c nh v a th ng th c các món cá đ c s n ho c vào thăm các buôn

ể ố ồ ố ở ự ề ồ ộ làng đ ng bào dân t c thi u s  sinh s ng quanh khu v c h . chi u trên

ườ ẽ ượ ề đ ố ng v  thành ph , quý khách s  đ ệ   c thăm quan thác hòa nguyên tuy t

ừ ể ằ ơ ị ố   ẹ đ p n m trong khu du l ch sinh thái s n nguyên, và đi m d ng chân cu i

ế ả ấ ổ ồ ạ ủ cùng là di tích kh o c  thành h  ­ đây là d u v t còn l ộ i c a m t thành

ườ ấ quách ng i Chăm trên đ t Phú Yên.

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

+ Sáng

ướ ẫ ạ 6h30: Xe và h ng d n viên đón khách t ố i thành ph  Tuy Hòa

ể 7h00: Dùng đi m tâm sáng

ướ ự ư ẫ 8h00: Xe và h ng d n viên đ a quý khách thăm quan V c Phun.

ướ ư ẫ ậ ồ 9h30: : Xe và h ng d n viên đ a quý khách thăm quan đ p Đ ng Cam

ồ ủ ẽ ế ệ 10h30: Quý khách s  đ n thăm quan h  th y đi n sông hinh, thăm các buôn

ể ố ở làng thi u s đây.

ơ ơ ư ỉ 11h30: Quý khách ngh  ng i và dùng c m tr a

+ Chi uề

ẽ ượ ế ơ 14h30: Quý khách s  đ c đ n thăm quan khu sinh thái S n Nguyên

15h30: Quý khách thăm quan thành h  ồ

ướ ẫ ả ạ ế ố 16h30: Xe và h ng d n viên tr khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ế chuy n đi

ứ ị 2.2.3. Hình th c khai thác tài nguyên du l ch

ứ  Hình  th c khai thác “thô”

ư ầ ư ứ ứ ự Cách th c khai thác “thô”, t c là ch a đ u t ơ ở ạ ầ    xây d ng c  s  h  t ng

ơ ở ậ ậ ạ ấ ị Ở ể và c  s  v t ch t kĩ thu t t i các đi m tài nguyên du l ch. ệ    Phú Yên hi n

ế ề ầ ỉ ị nay, h u h t các tour tham quan du l ch trong t nh đ u khai thác tài nguyên

ế ậ ấ ị ị ể du l ch “thô” Du khách ti p c n các đi m tài nguyên du l ch  r t khó khăn vì

48

ườ ư ượ ầ ư ự ệ ố h  th ng đ ng giao thông ch a đ c đ u t ế    xây d ng. Du khách đ n

ỉ ể ữ ể ắ ưỡ ờ nh ng đi m tài nguyên này ch  đ  ng m, chiêm ng ng trong th i gian

ở ụ ư ữ ơ ố ị ắ ồ ề ng n r i v , vì nh ng n i này không có các d ch v  ăn u ng, l u trú, hay

ả ề ạ ả gi ị   i trí nào. Đi u này t o ra c m giác nhàm chán cho du khách, và đ a

ươ ị ấ ể ừ ạ ộ ồ ị ph ng cũng b  m t đi ngu n thu đáng k  t ho t đ ng du l ch.

ể ấ ượ ề ươ ị ậ Có th  nh n th y đ c đi u này qua các ch ộ   ng trình du l ch n i

ư ươ ể ở ắ ị ỉ t nh nh : trong ch ng trình du l ch có t m bi n ủ  Long Th y, du khách

ể ắ ể ọ ắ t m bi n xong thì vào nhà dân xung quanh đ  t m l ạ ướ i n ư   c ng t mà ch a

ầ ư ệ ấ ộ ự ệ th y m t công ty hay doanh nghi p nào đ u t xây d ng nhà v  sinh, nhà

ướ ụ ụ ả ọ ộ ắ t m n ệ   c ng t ph c v  du khách. Hay ngay c  gành Đá Dĩa – m t hi n

ủ ộ ượ ậ ắ ượ t ng đ c đáo c a thiên nhiên và đã đ ấ   c công nh n là danh th ng c p

ố ộ ố ữ ể ạ ả ỉ Qu c gia ch  cách qu c l ư  1A Kho ng 18 km. Nh ng đ  cho nh ng lo i xe

ượ ườ ấ ẹ ấ ượ ỗ 45 ch  vào đ ấ c đây là r t khó, vì đ ng r t h p, ch t l ng m t đ ặ ườ   ng

ư ố ạ ượ ự ụ ể ch a t t. T i gành Đá Dĩa không có khu nào đ c xây d ng đ  ph c v ụ

ả ả ứ ế ệ ầ nhu c u gi i trí, v  sinh cho du khách. Du khách đ n đây ph i đ ng d ướ   i

ủ ề ắ ả ậ ánh n ng chói chang c a mi n Trung, thì làm sao mà c m nh n h t đ ế ượ   c

ẻ ẹ ủ v  đ p c a gành Đá Dĩa.

ư ứ ạ ắ ầ ố T i danh th ng Qu c gia đ m Ô Loan, ch a có công ty nào đ ng ra

ụ ụ ệ ầ ụ ả ả ị qu n lý khai thác và b o v   đ m ph c v  cho m c đích du l ch. Cho nên

ề ớ ố ượ ưở ứ nhi u đoàn khách t i đây tham quan và mu n đ c th ng th c món sò

ế ế ế ổ ộ ữ huy t  Ô   Loan   n i  ti ng,   th   là   nh ng  hàng   quán  m c   lên  xung   quanh,

ườ ế ở ầ ứ ộ ng i dân khai thác sò huy t ớ    đ m Ô Loan m t cách quá m c, cùng v i

ạ ượ ả ấ ế ả ầ ố ch t th i sinh ho t đ ậ   c th i xu ng Đ m làm cho sò huy t và các sinh v t

ệ ạ khác c n ki n.

ươ ế ị ạ ả Trong ch ể ng trình du l ch đ n đ  đón ánh bình minh t i h i đăng

ệ ế ườ ế ạ ỗ Mũi Đi n, thì tuy n đ ng đ n đây cũng khó khăn, xe lo i 45 ch  cũng

49

ế ượ ố ỉ ở ể ị ể không đ n đ c. Mu n ngh  qua đêm đây đ   ngày mai có th  k p đón

ả ấ ề ầ ệ ánh bình minh đ u tiên trên d i đ t li n Vi ơ ở ư   t Nam thì không có c  s  l u

ụ ữ ệ ỗ ộ ỉ ỉ ở trú nào, mà ch  là nh ng ch  ngh  do cán b  làm nhi m v  canh giác đây

ố ượ ế ườ ề ừ ủ ế ườ ắ s p x p và s  l ng gi ng ng  không nhi u t 5 đ n 10 ng i.

ể ạ ồ ư Các đi m tài nguyên du khác nh : tháp Nh n, thành H , thành An

ở ư ữ ơ ớ ệ ậ ổ Th  thì nh ng n i này không có nhà tr ng bày gi ư   ệ i thi u hi n v t, ch a

ế ạ ể ớ ể ệ có thuy t minh viên t i đi m đ  gi i thi u cho du khách, Cho nên du khách

ứ ề ầ ớ t i đây ph n nhi u là các nhà nghiên c u.

ự ầ ư ơ ở ạ ầ ơ ở ậ ứ ấ  Hình th c khác thác có s  đ u t c  s  h  t ng và c  s  v t ch t kĩ

thu t ậ

ệ ở ộ ố ể ị ượ Hi n nay Phú Yên có m t s  đi m tài nguyên du l ch đã đ ầ   c đ u

ơ ở ạ ầ ơ ở ậ ự ấ ậ ư t ư  xây d ng c  s  h  t ng và c  s  v t ch t kĩ thu t nh :

ị ệ + Khu du l ch sinh thái Sao Vi t:

ệ ằ ả ố Resort Sao Vi t  n m cách trung tâm thành ph  Tuy Hòa kho ng 10

ọ ạ ạ ồ ề ắ ơ ị ệ km v  phía B c, t a l c t i đ i Th m. Khu du l ch sinh thái Sao Vi ơ   t (n i

ườ ị ươ ọ ớ ẫ ị mà ng i dân đ a ph ng v n g i v i cái tên dân dã ­ Khu du l ch núi

ạ ọ ỉ ệ ự ệ Th mơ ) có 83 phòng ngh  sang tr ng d ng bi t th  và nhà Vi ớ   t Nam v i

ế ị ộ ộ ồ ệ ấ ạ ằ ộ trang thi t b  n i th t hi n đ i mang tính dân t c n m trên m t đ i núi

ộ ị ắ ộ r ng 48 ha và m t bãi t m trong xanh, tinh khi ế  Khu du l ch sinh thái Sao t.

ệ ụ ư ầ ị Vi t có các d ch v  nh  nhà hàng, karaoke, qu y bar, tennis, spa, beauty

2 r ng thoáng v i h  t m th y l c, d ớ ồ ắ

ủ ự ộ ướ ồ ơ salon, H  b i 800 m i thác n ướ ơ   c b i

ộ ơ ộ ưở ể ư ữ qua hang đ ng ... m t n i lý t ả   ng đ  th  giãn và khám phá nh ng c nh

ư ấ ẫ ầ ầ ắ quan h p d n g n bên nh  gành Đá Dĩa, đ m Ô Loan, chùa Đá Tr ng...

+ Bãi Tràm Hideaway Resort

ơ ộ ằ ặ ị N m bên v nh Cù Mông bình l ng và th  m ng, bãi Tràm Hideaway

ệ ể ả ầ ộ ị ẹ   Resort thu c xã Xuân C nh, huy n Sông C u (Phú Yên) là đ a đi m đ p

50

ự ư ữ ể ậ ồ ằ n m trên các đ i cát tr p trùng t a l ng vào nh ng dãi núi nhô ra bi n, Bãi

ớ ờ ể ẳ ơ ỳ ượ Tràm hoang s  và kiêu sa v i b  bi n ph ng l hình vòng cung, đ c bao

ự ạ ắ ọ ở ả ọ b c b i hai ng n núi đá t o cho bãi t m s  kín đáo và yên ệ ố  tuy t đ i. Bãi

ở ẩ ằ ổ Tràm Hideaway Resort có 167 phòng tiêu chu n 5 sao, n m trong t ng th ể

ề ả ồ ộ ị ẩ   ế ơ ở ạ ầ c  s  h  t ng đ ng b , đi u hành, ti p th  và qu n lý theo các tiêu chu n

ố ế ủ ự ữ ỉ ệ qu c t c a d  án khu ngh  mát. Trong đó có nh ng bi ự ờ ể t th  b  bi n, bi ệ   t

ự ồ ệ ự ể ả th  ven đ i, bi t th  ki u Pháp và các khu bungalow; cùng các khu gi i trí

ụ ể ấ ộ ị ị và th  thao, trung tâm h i ngh  và cung c p các d ch v  khác.

+ Golden Beach Resort

ờ ể ằ ạ ố N m c nh b  bi n thành ph  Tuy Hòa; không gian thanh nhã, thoáng

ệ ả ượ ổ mát, c nh  quan tuy t  đ p. ẹ Golden Beach   Resort   đ ầ   c  công  ty c  ph n

ầ ư ậ ả ự ạ ớ ị Thu n Th o đ u t xây d ng và đã hoàn thành giai đo n 1 v i các d ch v ụ

ướ ủ ự ụ ơ ỉ ể ắ nh :ư b  t m n c bi n, ể   bể  s c massage th y l c, các chòi ngh  ng i đón

ẳ ấ ả ớ ạ   gió lãng m n, ạ các nhà hàng đ ng c p 5 sao v i các món ăn Âu ­ Á h o h ng

ả ả ươ ố ươ ị ạ ươ và các món h i s n t ồ i s ng n ng nàn h ng v  đ i d ụ ụ ệ   ng. Ph c v  ti c

ậ ằ ứ ả ủ ầ ự Buffet (th  b y và ch  nh t h ng tu n), ẩ   các bungalow c c sang, tiêu chu n

ự ẽ ầ ạ ọ ự ế 5 sao. Các qu y bar sang tr ng. D  ki n giai đo n 2 s  xây d ng các bi ệ   t

ự ể ụ ể ơ ị ả th  ki u pháp ven bi n và các d ch v  vui ch i gi ể i trí  bi n khác.

ế ườ ố ế ị ơ + Tuy n đ ng n i k t v nh Xuân Đài và Quy Nh n

̀ ́ ̀ ể ị ̣ ̉ ̣ Đ  khai thac tiêm năng du lich cua v nh Xuân Đài (huyên Sông Câu),

́ ươ ơ ̣ ̉ ̣ Vào năm 2002, quôc lô 1D, đ ̀ ̀ ̀ ng Quy Nh n (tinh Binh Đinh) ­ Sông Câu

̀ ̀ ́ ́ ́ ượ ư ự ̉ ̣ (tinh Phu Yên), đoan qua Phu Yên co chiêu dai 13 km đ ̀ c đâu t xây d ng

ơ ượ ư ử ̣ ̃ ́ m i đa đ ̀ c đ a vao s  dung.

ạ ứ ị Tóm l i, hình th c khai thác tài nguyên du l ch có s  đ u t ự ầ ư ơ ở ậ    c  s  v t

ấ ạ ầ ơ ở ậ ấ ở ấ ị ch t, c  s  v t ch t h  t ng ặ  Phú Yên là r t ít. M c dù tài nguyên du l ch

51

ở ấ ề  Phú Yên r t nhi u và phong phú.

ề ự ậ ạ ị ỉ 2.2.4. Nh n xét v  th c tr ng khai thác nguyên du l ch t nh Phú Yên

ự ệ ạ ị ỉ Hi n nay th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên có

ư ự ể ế ượ ế ị chuy n bi n tích c c nh : đã hình thành đ ộ   ể c các tuy n, đi m du l ch n i

ộ ố ể ị ượ ầ ư ự ỉ t nh; m t s  đi m tài nguyên du l ch đã đ c đ u t ơ ở ậ    xây d ng c  s  v t

ơ ơ ạ ầ ụ ụ ư ấ ạ ị ch t kĩ, c  s  h  t ng ph c v  du l ch. Nh ng bên c nh đó, tài nguyên du

ư ượ ả ề ặ ệ ộ ế ị l ch Phú Yên ch a đ c khai thác m t cách hi u qu  v  m t kinh t và môi

ườ tr ng.

 V  m t kinh t ề ặ ế :

ủ ố ở ỉ ị ể Theo th ng kê c a S  Văn hóa, Th  thao và Du l ch t nh Phú Yên, thì

ể ế ố ổ tính đ n tháng 5 năm 2010 Phú Yên có 25 đi m tài nguyên, trong t ng s  32

ứ ể ể ầ ế đi m tài nguyên là đi m tham quan. Hình th c khai thác h u h t là hình

ứ ứ ạ ư ầ ư ể ị th c “thô”, t c là t i các đi m tài nguyên du l ch ch a đ u t ự  xây d ng c ơ

ơ ở ạ ầ ư ệ ấ ậ ị ắ   ụ ụ ậ v t ch t kĩ thu t, c  s  h  t ng ph c v  du l ch nh : nhà v  sinh, nhà t m

ướ ọ ạ ậ ạ ư ệ ắ ị n c ng t (t i các bãi t m), các nhà tr ng bày hi n v t (t i các di tích l ch

ế ườ ế ể ẫ ị ử s ), các tuy n đ ng d n đ n các đi m tài nguyên du l ch khó khăn.

ả ẩ ị ở ỉ ư ư ạ S n ph m du l ch t nh Phú Yên ch a phong phú, ch a đa d ng, l ạ   i

ự ắ ớ ố ộ ỉ ư   trùng l p v i các t nh (thành ph ) khác trong khu v c Nam Trung B  nh :

ươ ế ề ầ ạ ị ị trong các ch ng trình du l ch đ n Phú Yên ph n nhi u là lo i hình du l ch

ỉ ưỡ ể ngh  d ng bi n.

ấ ả ế ượ ữ ẫ ầ ị ề T t c  nh ng đi u đó d n đ n l ế   ng khách du l ch thu n túy đ n

ủ ể ề ố ở ớ v i các đi m tài nguyên không nhi u. Theo th ng kê c a S  Văn hóa, Th ể

ị ầ ị 50 200 l ỉ thao và Du l ch t nh Phú Yên thì khách du l ch thu n túy là tượ

ổ ượ ị khách trong t ng s ố 280 000 l t khách du l ch (năm 2009) . Doanh thu lữ

ấ ổ ợ ừ ị ả hành th p, sau đây là b ng t ng h p doanh thu t ạ    du l ch Phú Yên giai đo n

2005 – 2009

52

ả ổ ợ ừ ạ ị B ng 2.1. T ng h p doanh thu t du l ch Phú Yên giai đo n 2005 – 2009.

ệ ồ ơ ị                  Đ n v  tính: Tri u đ ng.

2005 2006 2007 2008 2009 Năm  ỉ Ch  tiêu

ữ ư 286 5.739 456 8.061 L  hành L u trú

Ăn u ng ố

i trí

ị 12.08 4 1.360 1.031 20.31 0 1.317 2.012 744 10.15 3 33.26 7 2.203 1.077 1.133 21.17 8 56.54 2 8.288 2.957 ơ ả Vui ch i gi ụ D ch v  khác

ổ ộ T ng c ng

20.50 0 31.70 0 47.44 4 90.09 8 2.800 42.00 0 77.00 0 9.000 10.20 0 141.0 00

ồ ở ị ể   (Ngu n: S  Văn hoá, Th  thao và Du l ch Phú Yên)

ừ ả ữ ợ ổ ự   ể ấ ằ T  b ng t ng h p trên, có th  th y r ng doanh thu gi a các lĩnh v c

ụ ể ự ệ ữ ế ớ có s  chênh l ch khá l n c  th  là: kinh doanh l hành luôn chi m t  l ỉ ệ

ạ ấ ớ ữ th p so v i các lo i hình kinh doanh khác. Năm 2005, kinh doanh l hành

ỉ ạ ượ ỉ ồ ế ệ ồ ổ ch  đ t đ ố c 286 tri u đ ng trong t ng s  20,5 t  đ ng chi m 1,4% trong

53

ừ ế ị ữ ổ t ng doanh thu t du l ch; đ n năm 2009, kinh doanh l ạ  hành đ t 2.8 t ỉ

ỉ ồ ế ổ ố ổ ị ư ậ   ồ đ ng, trong t ng s  141 t  đ ng, chi m 2% t ng doanh thu du l ch. Nh  v y

ư ế ạ doanh thu t ừ ữ  l ỉ ọ    hành giai đo n 2005 – 2009 có tăng nh ng chi m t  tr ng

ỏ ừ nh  trong doanh thu t ị  du l ch.

ị Tóm l ạ ượ i, l ầ ng khách du l ch thu n túy và doanh thu t ừ ữ  l ủ    hành c a

ự ề ấ ạ ấ ỉ t nh Phú Yên th p. Đi u này cho th y th c tr ng khai thác tài nguyên du

ư ạ ả ề ệ ế ị l ch Phú Yên ch a đ t hi u qu  v  kinh t .

ườ  V  m t môi tr ề ặ ng

ể ế ệ ầ ị ở ượ Hi n nay h u h t các đi m tài nguyên du l ch Phú Yên đ c khai

ụ ụ ụ ư ượ ầ ư ị ự ệ thác ph c v  m c đích du l ch mà ch a đ c đ u t xây d ng nhà v  sinh,

ỗ ượ ề ả ạ ượ ứ ể ị ch  đ c rác th i sinh ho t. Đi u này đ c minh ch ng qua đi m du l ch

ở ự ạ ạ ổ ế n i ti ng gành Đá Dĩa, V c Phun, tháp Nh n, bãi Môn t i đây không có

ơ ự ư ậ ệ ạ ộ nhà v  sinh công c ng, n i đ ng rác sinh ho t cho du khách. Nh  v y du

ọ ơ ừ ứ ễ ế ẽ ắ khách s  “phóng u ”, v c rác b a bãi kh p m i  n i  làm ô nhi m môi

ườ ạ ể ị tr ng t i các đi m du l ch .

ặ ầ ố ưở ứ ế M t khác do nhu c u mu n th ổ   ng th c món sò huy t Ô Loan n i

ủ ế ế ườ ở ti ng c a du khách khi đ n Phú Yên cho nên ng i dân ắ    đây đã đánh b t

ậ ệ ệ ầ ằ ướ ướ ả ả ậ h i s n t n thu, t n di t trên đ m Ô Loan b ng soi đi n, l ệ i đi n, l i ba

ế ế ả ả ỳ cua hu nh đ  đã gi m 70%, sò huy t gi m 95%, cá ả ậ màn...và h u qu  là

ố ạ ề ề ả ạ ả ổ m i v ch gi m 60% và nhi u lo i cá n i, cá đáy cũng gi m nhi u (theo

ủ ố ở ườ ỉ ườ th ng kê c a S  Tài nguyên và Môi tr ng t nh Phú Yên). Môi tr ng sinh

ở ầ ấ ắ ộ ố ị thái đ m   Ô  Loan  –   m t   danh   th ng   c p  Qu c   gia  đang   b   suy   thoái

nghiêm tr ng.ọ

ạ ể ả ở ọ Tóm l ạ   ị i, các đi m tài nguyên đang b  đe d a b i rác th i sinh ho t

ủ ả ạ ồ ị ầ ị ủ c a khách du l ch, các ngu n tài nguyên th y s n t i các đ m, v nh đang b ị

54

ườ ị ươ ụ ụ ứ ể ng i dân đ a ph ề   ng khai thác quá m c đ  ph c v  du khách. Chính đi u

ể ệ ự ạ ị ở ỉ này đã th  hi n th c tr ng khai thác nguyên du l ch ư    t nh Phú Yên ch a

ả ề ặ ệ ườ ạ đ t hi u qu  v  m t môi tr ng.

ể ế ươ Ti u k t ch ng 2

ươ ủ ỉ ệ ạ ị Ch ng này đã nêu lên hi n tr ng tài nguyên du l ch c a t nh Phú

ồ ự ớ ả ị Yên bao g m tài nguyên t nhiên v i c nh quan quan đ a hình, tài nguyên

ể ồ ướ ớ bi n, tài nguyên sông h , thác, n c khoáng và tài nguyên nhân văn v i các

ổ ễ ộ ử ả ị di tích l ch s  văn hóa, di tích kh o c , l ề   ề ủ  h i, làng ngh  th  công truy n

ố ế ủ ỉ ự ẵ ị th ng, các công trình kinh t . D a vào tài nguyên du l ch s n có c a t nh,

ự ậ ạ ị khóa lu n đi sâu vào phân tích, làm rõ th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch

ư ế ể ặ ả ị ẩ   ỉ t nh Phú Yên trên các m t nh : tuy n đi m du l ch đã hình thành, s n ph m

ứ ế ậ ồ ị ị du l ch, hình th c khai thác tài nguyên du l ch, và rút ra k t lu n là ngu n tài

ị ở ỉ ư ượ ả ề ặ ệ nguyên du l ch t nh Phú Yên ch a đ c khai thác hi u qu  v  m t kinh

55

ế ườ t và môi tr ng.

ƯƠ CH NG 3

Ộ Ố Ả Ệ Ả M T S  GI I PHÁP KHAI THÁC HI U QU

Ỉ Ị TÀI NGUYÊN  DU L CH T NH PHÚ YÊN

ị ướ ể ỉ ể 3. 1.   Quan đi m và đ nh h ị ng phát tri n du l ch t nh Phú Yên

ị ỉ ể ể 3.1.1. Quan đi m phát tri n du l ch t nh Phú Yên

ủ ỉ ể ể ắ ị Quan đi m phát tri n du l ch c a t nh Phú Yên luôn g n v i đ ớ ườ   ng

ủ ươ ủ ả ướ ế ượ ắ ể ố l i ch  tr ng c a Đ ng và Nhà n ớ c, g n v i chi n l c phát tri n du

ệ ự ủ ể ệ ộ ị ị l ch Vi t Nam c a B  Văn hóa, Th  thao và Du l ch và th c hi n đúng tinh

ậ ố ế ố ủ ế ầ ỷ ị ỉ th n ngh  quy t s  03 NNQ/TU, k t lu n s  77­ KL/TU c a T nh u  và k ế

ủ Ủ ề ạ ỉ ể   ho ch 204/KH­UB ngày 12/3/2002 c a  y ban Nhân dân t nh v  phát tri n

ả ả ể ạ ả ị ị ụ   du l ch. Công tác quy ho ch và phát tri n du l ch ph i đ m b o các m c

tiêu sau:

ợ ủ ỉ ể ề ế ị ­ Phát huy l i th  so sánh v  tài nguyên du l ch c a t nh: có th  nói

ư ề ẹ ả ặ ằ r ng thiên nhiên  u đãi ban t ng cho Phú Yên nhi u c nh quan đ p đ ượ   c

̀ ́ ̀ ắ ở ư ̉ ̉ ố ộ phân b  r ng kh p ̀  r ng, nui, cao nguyên, đông băng, biên, đao, sông,

̀ ử ề ớ ị hô,...cùng v i ớ tài nguyên nhân văn phong phú v i nhi u di tích l ch s , công

ơ ộ ụ ủ ế ề ễ ộ trình ki n trúc, n i h i t ộ  c a nhi u dân t c hình thành các l h i phong phú.

ậ ợ ệ ề ể ị Đây là đi u ki n  thu n l i cho phát tri n du l ch. Cho nên trong công tác quy

ạ ầ ị ướ ế ố ợ ế ạ ể ho ch phát tri n du l ch c n h ng đ n khai thác t i đa l i th  này, t o ra

ủ ỉ ế ợ ữ ả ẩ ế ề ị nh ng s n ph m du l ch riêng c a t nh, bi n l ộ   i th , ti m năng thành đ ng

56

ể ự l c phát tri n.

ớ ả ể ệ ị ườ ả ả ắ ­ Phát tri n du l ch ph i g n v i b o v  môi tr ng c nh quan, duy

ủ ệ ạ trì tính đa d ng c a h  sinh thái.

ế ạ ầ ầ ư ự ể ậ ị ­ T p trung xây d ng k t h  t ng đ  thu hút đ u t du l ch: khu liên

ụ ấ ấ ị ị ị ấ   ợ h p cao c p An phú, An ch n, các khu đô th  du l ch và d ch v  cao c p

ụ ầ ả ồ ị (Sông C u, Tuy An, Đ ng Xuân), các c m du l ch c nh quan sinh thái, văn

ỉ ưỡ ả hoá ngh  d ng, gi i trí.

ể ạ ọ ồ ị ự ­ Chú tr ng phát tri n ngu n nhân l c ngành du l ch, đào t o nâng cao

ề ộ ị ườ ệ ụ ỹ trình đ  chuyên môn nghi p v , k  năng ngh  du l ch. Tăng c ng công tác

ầ ư ế ớ ị ỉ ế xúc ti n đ u t ự   , thu hút khách du l ch. Liên k t v i các t nh trong khu v c,

ớ ị ị ể các trung tâm du l ch l n đ  hình thành các tour du l ch.

ị ướ ể ỉ 3.1.2. Đ nh h ị ng phát tri n du l ch t nh Phú Yên

ủ ỉ ế ạ ị  Quy ho ch các tuy n du l ch c a t nh

ẽ ầ ư ỉ ơ ả ể ị T nh Phú Yên s  đ u t ế   phát tri n các tuy n du l ch c  b n sau:

+  Tuy n 1ế

ướ ề ắ ả ố ỉ ớ H ng B c ­ Nam n i Phú Yên v i các t nh duyên h i mi n Trung

ố ộ ướ ể ắ ớ ụ theo tr c qu c l ể  1A. H ng này g n v i bi n và vùng ven bi n, khai thác

ả ự ỉ ưỡ ể ắ ơ ả các c nh quan t nhiên, các khu ngh  d ng, t m bi n, vui ch i gi i trí,

ư ầ ử ắ ả ị tham quan các di tích l ch s  văn hóa, danh lam th ng c nh nh : đ m Cù

ệ ầ ị ị Mông, v nh Xuân Đài, đ m Ô Loan, gành Đá Đĩa, bãi Môn ­ Mũi Đi n, v nh

ự ể ậ ấ ợ ị ể   Vũng Rô... T p trung xây d ng khu du l ch liên h p cao c p đ  làm đi m

ụ ể ấ ạ ị ị ộ   nh n toàn c c cho du l ch Phú Yên. Phát tri n các lo i hình du l ch c ng

ề ề ắ ạ ả ẩ ớ ố ộ ồ đ ng g n v i làng quê, làng ngh  truy n th ng, t o s n ph m đ c đáo

ắ ị ươ ụ ụ ị mang s c thái đ a ph ng ph c v  khách du l ch.

+  Tuy n 2ế

ướ ố ỉ ớ H ng Đông ­ Tây n i Phú Yên v i các t nh Tây Nguyên thông qua

57

ế ố ộ ướ các hành lang kinh t Đông Tây qua qu c l 25, ĐT 645. H ng này phát

ể ố ừ ề ể ắ ớ ộ ị tri n du l ch sinh thái r ng g n v i văn hóa các dân t c thi u s  mi n núi,

ể ị ạ ồ ủ ệ trong đó hình thành các đi m du l ch t ồ ủ   i h  th y đi n Sông Hinh, h  th y

ự ệ ạ ố ở đi n sông Ba H , các thác, su i, xây d ng cao nguyên Vân Hòa tr thành

ỉ ưỡ ữ ộ ị ủ m t trong nh ng trung tâm du l ch sinh thái ngh  d ng c a Phú Yên.

ự ệ ủ ữ ữ ế ế S  khác bi ớ   t c a nh ng tuy n này so v i nh ng tuy n đã có đó là

ứ ữ ế ả ắ ạ ỗ ớ kh  năng chuyên môn hóa cao, t c là m i tuy n g n v i nh ng lo i hình du

ấ ị ử ư ể ế ắ ớ ị ị l ch nh t đ nh nh  tuy n 1 là g n v i bi n và các di tích l ch s  văn hóa nên

ỉ ưỡ ể ể ị ể ị ạ có th  phát tri n lo i hình du l ch ngh  d ng bi n, du l ch tham quan văn

ừ ử ế ể ể ạ ị ị ắ   hóa l ch s , tuy n 2 có th  phát tri n lo i hình du l ch sinh thái r ng g n

ộ ể ố ớ v i văn hóa các dân t c thi u s .

ả ồ ử ạ ổ ị ắ   ạ  Quy ho ch b o t n, tu b , tôn t o các di tích l ch s  và danh th ng

ế đ n năm 2020

Ủ ệ ự ể ỉ ế ị y ban Nhân dân t nh đã có quy t đ nh phê duy t d  án ki m kê,

ử ể ừ ủ ệ ạ ị ế ạ đánh giá hi n tr ng c a các di tích – l ch s . Đ  t đó ti n hành tôn t o, tu

ằ ả ổ ợ ị ổ b  nh m phát huy giá tr  các di tích này. Sau đây là b ng t ng h p kinh phí

ử ạ ắ ổ ị ở ỉ ế tu b , tôn t o các di tích l ch s  và danh th ng t nh Phú Yên đ n năm

2020.

ử ả ạ ổ ợ ổ ị ắ   B ng 3.1. T ng h p kinh phí tu b , tôn t o các di tích l ch s  và danh th ng

ở ỉ ế t nh Phú Yên đ n năm  2020.

ệ ồ

STT Tên di tích – danh th ngắ 2006 ­2010 ị ơ     Đ n v  tính: tri u đ ng Kinh phí 2011­ 2015 2016 – 2020

1 124 145 150

ầ ể ị 2 284 295 310

58

3 110 129 125 ư ễ ử ị Di tích l ch s Thành An Th .ổ ử Qu n th  di tích l ch s   ố tàu không s  Vũng Rô. ậ ư ệ Nhà l u ni m lu t s   ọ ữ Nguy n H u Th .

4 230 205 225

5 136 125 131

6 213 103 121 ạ ậ ị ề ử ộ Di tích l ch s  m  và đ n  ờ ươ ng Văn Chánh. th  L ị ạ Di tích đ a đ o Gò Thì Thùng. ệ ế Di tích ki n trúc ngh   thu t Tháp Nh n.

ể ồ ở ỉ ị (Ngu n: S  Văn hoá Th  thao và Du l ch t nh Phú Yên)

ự ự ệ ạ ắ ồ Ngu n kinh phí th c hi n d  án tôn t o các di tích và danh th ng này

ươ ề ả ồ ụ ả ố ằ n m trong ch ế   ng trình m c tiêu Qu c gia v  b o t n di s n văn hoá đ n

ủ ả ụ năm 2020 c a C c Di s n Văn hoá.

ả ị ỉ ệ ả 3.2. Gi i pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch t nh Phú Yên

ả ề ả ẩ ị 3. 2 . 1 . Gi i pháp v  s n ph m du l ch

ể ệ ả ị ị ầ   Đ  thu hút khách du l ch, khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch thì c n

ư ệ ả ẩ ạ ả ẩ ả ị ị ủ   ph i đa d ng hoá s n ph m du l ch. Nh ng hi n nay s n ph m du l ch c a

ệ ắ ơ ố ỉ ớ Phú Yên còn đ n đi u, trùng l p v i các t nh (thành ph ) khác trong khu

ầ ạ ữ ể ẩ ả ộ ị ự v c Nam Trung B . Cho nên, đ  góp ph n t o ra nh ng s n ph m du l ch

ắ ả ẩ ấ ộ ị ề mang màu s c riêng đ c đáo, xin đ  xu t mô hình s n ph m du l ch sau:

ẩ ả ị  Mô hình s n ph m du l ch “Amazing Phu Yen”

ơ ồ ữ ạ S  đ  3.1. Mô hình “Amazing Phu Yen”(Phú Yên ­  nh ng ng c nhiên)

Plain

Hill

Environment, Amazi n g Natural Unstinting

59

Yokel

ồ ả (Ngu n: tác gi )

ữ ỗ ừ Mô hình “Amazing Phu Yen”, trong đó m i ch  trong hai t Phú Yên

ữ ư ữ mang   nh ng   ý   nghĩa   khác   nhau   nh   ch   P   là   plain,   H   là   hill,   U   là

Unstinting, Y là Yokel, E là environment, N là natural.

ờ ở ẽ ế ạ ạ ấ * Amazing: ng c nhiên, đ n Phú Yên du khách s  ng c nhiên, b t ng  b i:

ằ ồ + Plain (P): đ ng b ng

ể ẻ ậ ơ ợ Đây là n i có khí h u trong lành, mát m , yên tĩnh thích h p đ  du

ộ ỉ ư ể ả ồ khách có th  tho i mái th  giãn. Phú Yên là m t t nh có cánh đ ng Tuy Hoà

ẻ ẹ ữ ả ớ ớ ồ ộ r ng l n v i nh ng vùng đ ng quê mang v  đ p thanh bình, gi n d . ị  Đ nế

ể ả ủ ữ ủ ế ặ ậ đây du khách có th  c m nh n ti ng vi vu c a nh ng r ng tre, c a sáo

ướ ủ ươ ủ ề ồ di u, màu xanh m t c a lúa non, r i vàng  m c a lúa chín,..

ồ + Hill (H): đ i núi

ề ồ ỉ ở ư ồ ể ồ ơ Phú Yên là t nh có nhi u đ i núi ạ    sát bi n nh : đ i Th m, đ i Nh n

ể ạ ơ ợ ị ưỡ ể . Đây là n i thích h p đ  phát tri n lo i hình du l ch leo núi, nghĩ d ng và

ủ ể ả ơ ố là n i du khách có th  hoà mình vào khung c nh c a cây c i, chim muôn.

ỉ ưỡ ệ ồ ơ ị Hi n nay khu du l ch đ i Th m đã hoàn thành và đây là khu ngh  d ấ   ng r t

ế ẫ ị ấ h p d n và thú v  khi đ n Phú Yên.

+ Unstinting(U):hào phóng

ẽ ả ế ậ ượ ự ộ Đ n Phú Yên du khách s  c m nh n đ c s  hào phóng, r ng rãi

ườ ư ẽ ậ ơ ượ ự ầ ủ c a ng i dân n i đây nh  du khách s  nh n đ ỡ c s  giúp đ  khi c n….

ắ ằ ẽ ả ư ắ ấ ươ và ch c ch n r ng quý khách s  c m th y nh  đây là quê h ứ ng th  hai

ậ ủ c a mình v y.

60

ườ + Yokel(Y): ng i dân nông thôn

ữ ườ ở ạ ả ấ ộ ị Nh ng ng i dân vùng nông thôn Phú Yên r t m c m c, gi n d  và

ộ ố ể ế ậ ườ chân th t, đ n đây du khách có th  hòa mình vào cu c s ng th ng ngày

ườ ặ ệ ữ ữ ề ắ ớ ủ c a ng i dân. Đ c bi t là nh ng làng quê g n li n v i nh ng ngành ngh ề

ư ề ố truy n th ng nh : làng bánh tráng Hoà Đa, làng đan lát Vinh Ba,.. Du khách

ể ậ ứ ế ắ ạ có th  t n m t ch ng ki n các công đo n làm bánh tráng, hay đan lát và có

ể ự ế ử ệ th  tr c ti p th  làm “ngh  nhân”.

ườ + Environment (E), Natural (N): môi tr ng và thiên nhiên

ể ế ậ   Phú Yên có không khí trong lành, du khách đ n đây có th  đón nh n

ữ ươ ủ ồ ướ ạ ơ nh ng c n gió t ể ả i mát c a bi n c , ngu n n c trong s ch và thiên nhiên

ự ư ấ ạ ẫ ị đa d ng, h p d n nh : gành Đá Dĩa, v nh Xuân Đài, v c Phun.

ẩ ả ị  Mô hình s n ph m du l ch “Discover sea”

ơ ồ S  đ  3.2. Mô hình “Discover sea”

Direct

Impression

Rejoicing

Seafood SEA

61

Comfortable

Environment Occultness

Vivid

ế ố ừ        *Sau đây xin phân tích t ng y u t ả (Ngu n:tác gi ) ồ  trong mô hình “Discover sea”( khám

phá bi n)ể

ự ế + Direct: tr c ti p

ả ế ể ở ể ớ Du khách ph i đ n Phú Yên m i có th  khám phá bi n Phú Yên

ượ ặ ệ ể ở ự ẽ ọ ộ đ c, và đ c bi t bi n ủ   ế  đây s  tác đ ng tr c ti p lên m i giác quan c a

ủ ư ể ẽ ượ ấ ạ b n nh  du khách s  nhìn th y màu xanh c a bi n, nghe đ ủ   c âm vang c a

ự ể ồ ỗ ở ở ươ ủ ể ơ sóng v , “ m  căng l ng ng c”đ  hít th  không khí t i mát c a bi n kh i,

ấ ượ + Impression: n t ng

ể ở ế ấ ượ ữ ẽ ớ Đ n v i  bi n Phú Yên du khách s  có nh ng  n t ng khó phai

ờ ể ẳ ắ ạ ị ướ ể nh :ư b  bi n ph ng, cát tr ng m n, s ch, n ặ   c bi n trong xanh và l ng

ủ ừ ủ ể ể ị sóng c a bãi bi n Long Th y, bãi Xép, bãi bi n T  Nham,…v nh Xuân Đài

ư ầ ể ấ ơ ố ượ u n l n quanh co nh  v ng trăng ôm l y bi n kh i.

ả ả + Seafood: h i s n

ả ả ư ế ể ặ ề Bi n đã ban t ng cho Phú Yên nhi u h i s n nh : sò huy t Ô Loan,

ừ ạ ươ ổ ế ự ẹ cá ng  đ i d ng, hàu, cua, gh , món m c Nang n i ti ng.

ệ ợ + Comfortable: ti n l i

ừ ế ể ố ễ T  thành ph  Tuy Hòa du khách d  dàng đ n bãi Xép, bãi bi n Long

62

ủ ế ả ố ỉ ị ầ   Th y (cách thành ph  tuy hòa ch  kho ng 15 km), và đ n th  xã Sông C u

ể ễ ế ể ộ ị quý khách có th  d  dàng đ n các bãi bi n thu c v nh Xuân Đài. Hay ngay

ạ ố ỉ ố t ể i thành ph  Tuy Hòa cũng có bãi bi n, cách trung tâm thành ph  ch  3 km.

ề + Occultness:  huy n bí

ể ế ề ớ ị ả   Đ n Phú Yên du khách có th  khám phá v nh Xuân Đài v i nhi u đ o

ư ả và bán đ o nh : cù lao Ông Xá, hòn Nh t T  S n ấ ự ơ ,  mũi Đá Mài,  mũi Tai

ư ượ ả ề ướ ể ữ Mã…đây là nh ng đ o ch a đ c khám phá nhi u, d ề   i đáy bi n có nhi u

ậ ạ ề ề ấ ơ sinh v t l , cho nên n i đây có r t nhi u huy n bí.

+ Vivid: s c sặ ỡ

ẽ ả ế ậ ượ ể Đ n Phú Yên du khách s  c m nh n đ ủ c màu xanh c a bi n, màu

ặ ỡ ủ ữ ủ ể ắ ắ ậ tr ng c a các cát, nh ng s c màu s c s  c a các sinh v t bi n …

+ Environment: môi tr ngườ

ườ ể ở ươ ạ ố ị Môi tr ng bi n Phú Yên còn t ễ   ng đ i trong s ch, ít b  ô nhi m,

ậ ấ ạ ộ ể ợ ị do v y r t thích h p cho ho t đ ng du l ch bi n.

+ Rejoicing: vui thích

ể ở ạ ề ề Bi n ẽ  đây s  đem l i nhi u ni m vui, thích thú cho du khách, đó là

ề ượ ướ ni m vui khi đ c hòa mình vào làn n ữ   c trong xanh, khám phá nh ng

ể ề ưở ứ ả ả ể ở ế ớ ủ huy n bí c a bi n, th ng th c h i s n ngon,…..đ n v i bi n Phú Yên

ỉ ệ ữ ẽ ẹ ầ ị du khách s  có nh ng k  ni m đ p và đ y thú v .

ộ ố ươ ị ượ ế ế ữ Sau đây là m t s  ch ng trình du l ch đ c thi t k  theo nh ng s ơ

ả ẩ ị ượ ở ơ ồ ồ đ  mô hình s n ph m du l ch đ c nêu s  đ   3.1 và 3.2 .

 Ch

ươ ị ượ ế ế ng trình du l ch đ c thi ơ ồ t k  theo s  đ  mô hình 3.1

ươ ị Ch ng trình tham quan du l ch

ữ ấ ờ ấ ủ “Phú Yên – Vùng đ t c a nh ng b t ng ”

ờ ươ (Th i gian 01 ngày, ph ệ ng ti n ô tô)

ụ ươ ể ạ ộ * M c đích ch ng trình là tham quan, dã ngo i, leo núi, tìm hi u cu c

63

ườ ị ủ ố s ng c a ng ả i dân b n đ a.

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ế ớ ươ ẽ ượ ị ộ Đ n v i ch ng trình du l ch này, du khách s  đ ể c tìm hi u cu c

ườ ề ở ủ ố s ng c a ng i dân thông qua ngh  làm bánh tráng làng Hòa Đa. Du

ờ ướ ự ệ ậ ủ ế ườ ẽ ấ khách s  b t ng  tr c s  thân thi ồ t, đón ti p n ng h u c a ng ơ   i dân n i

đây.

ẽ ế ế ế ươ ể ắ Ti p đ n quý khách s  đ n tham quan chùa Thanh L ng, đ  th p

ươ ậ ầ ề ố ẹ ữ ệ h ng ni m ph t c u xin nh ng đi u t t đ p.

ẽ ế ạ ớ ướ Đ n v i gành Đá Dĩa du khách s  ng c nhiên tr c hình thù kì thú

ạ ặ ơ ạ ẽ ụ ư mà t o hóa đã ban t ng cho n i đây, t i đây quý khách s  ch p hình l u

ệ ắ ả ni m, và ng m c nh

ư ế ẽ ả ớ ồ ơ ị Đ n v i khu du l ch đ i Th m quý khách s  có c m giác nh  đang

ữ ừ ề ớ ố ệ ự ạ l c vào khu r ng v i nhi u cây c i, chim thú và nh ng bi t th  xinh xinh

ẩ ướ ể ả ừ ế ướ n mình d i tán r ng. Đ n bãi xép đ  th  lòng mình vào làn n c trong

ươ xanh t i mát.

ụ ồ ơ ộ ẽ ạ ưỡ Quý khách s  có c  h i chinh ph c đ i nh n và chiêm ng ng ngôi

ể ạ ả ổ ố tháp chăm c  kính. T i đây quý khách có th  nhìn bao quát c  thành ph

ừ ắ ẽ ể ạ ắ ớ Tuy Hòa t trên cao. V i tour tham quan này ch c ch n s  đ  l ữ i nh ng

ề ộ ấ ủ ữ ấ giây phút khó phai trong lòng quý khách v  m t vùng đ t c a nh ng b t

ờ ng  này.

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

­ Sáng

ướ ẫ ạ ố 7h00: Xe và h ng d n viên (HDV) đón khách t i Thành ph  Tuy

ư ể Hòa và đ a đi dùng đi m tâm sáng

ư 8h00: Xe và HDV đ a quý khách tham quan làng bánh tráng Hòa Đa.

64

ươ ượ ồ ỗ Chùa Thanh L ơ ng – n i có t ằ ng b  tát quan âm b ng g  quý trên 200

ệ ượ ả ắ ấ ộ ố ị năm, gành Đá Dĩa – di tích th ng c nh c p qu c gia, m t hi n t ng đ a

ấ ộ ch t đ c đáo.

ư ơ ơ ỉ 10h30: Quý khách dùng c m tr a, ngh  ng i.

­ Chi uề

ư ế ồ ơ ị ể 14h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n  khu du l ch đ i Th m đ

ể ắ ư ể ế tham quan, đ n bãi xép đ  t m bi n và th  giãn.

ư ạ ồ 16h00: Xe và  HDV đ a quý khách tham quan tháp Nh n trên đ i

Nh nạ

ả ạ ế ố 17h30: Xe và HDV tr  khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ươ ặ ạ ẹ ch ng trình, h n g p l i quý khách.

 Ch

ươ ị ượ ế ế ơ ồ ng trình du l ch đ c thi t k  theo s  đ   mô hình 3.2

ươ ị Ch ng trình tham quan du l ch

ị ủ ể ươ “Phú Yên – H ng v  c a bi n”

ờ ươ (Th i gian 01 ngày, ph ệ ng ti n ô tô)

ụ ươ ạ ắ ể ưở * M c đích ch ng trình là tham quan, dã ngo i, t m bi n, th ứ ả   ng th c h i

s n ả

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ế ớ ươ ẽ ượ ị ế Đ n v i ch ng trình du l ch này, du khách s  đ c đ n và chiêm

ưỡ ẻ ẹ ủ ư ề ả ả ớ ị ng ng v  đ p c a toàn v nh Xuân Đài v i nhi u đ o và bán đ o nh : hòn

ự ế ấ ơ ị Nh t   S n   T ,   cù   lao   Ông   Xá,….   Du   khách   đ n   khu   du   l ch   bãi   Tràm

ể ể ắ ớ ướ Hideaway Resort đ  tham quan và t m bi n v i làn n c trong xanh, cát

ế ề ắ ị ườ ề ố tr ng m n. và đ n chi u khi trên đ ng v  thành ph  Tuy Hòa quý khách

ầ ắ ấ ả ố ừ d ng  chân  tham  quan   đ m  Ô  Loan   –  di  tích  th ng  c nh  c p  qu c  gia,

ưở ế ụ ế th ng món sò huy t Ô Loan, và ti p t c hành trình quý khách s  đ ẽ ượ ế   c đ n

ế ớ ưở ứ bãi Xép và dùng ca nô đ n v i tham quan hòn Chùa, th ự   ng th c món m c

65

Nang.

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

­ Sáng

ướ ẫ ạ ố 6h30: Xe và h ng d n viên (HDV) đón khách t i Thành ph  Tuy

ư ể Hòa và đ a đi dùng đi m tâm sáng.

ư ế ị ị 8h00: Xe và HDV đ a quý khách đ n v nh Xuân Đài (th  xã Sông

ề ầ ả ắ ộ ưỡ C u), dùng thuy n đi m t vòng ng m c nh và chiêm ng ủ   ẻ ẹ ng v  đ p c a

ị ể ắ ể ưở ế toàn v nh. Đ n bãi Tràm Hideaway Resort đ  t m bi n, th ả   ứ ng th c h i

s n ả

ư ơ ơ ỉ 11h00: Quý khách dùng c m tr a, ngh  ng i.

­ Chi uề

ư ế ể ầ 14h00: Xe và HDV đ a quý khách đ n đ m ô loan đ  chiêm ng ưỡ   ng

ưở ứ ế và th ng th c sò huy t Ô Loan.

ư ế ể ế   15h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n bãi xép và dùng ca nô đ  đ n

ưở ổ ế ứ tham quan hòn Chùa, th ự ng th c món m c nang n i ti ng.

ả ạ ế ố 17h30: Xe và HDV tr  khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ươ ặ ạ ẹ ch ng trình, h n g p l i quý khách.

ỉ ưỡ ệ ạ ẩ ị ể ể ả Bên c nh vi c phát tri n s n ph m du l ch ngh  d ng bi n, thì Phú

ư ể ầ ả ả ẩ ị Yên c n ph i phát tri n các s n ph m du l ch khác nh :

ắ ẩ ả ớ ị ị ­  S n ph m du l ch g n v i khai thác giá tr  văn hoá, tài nguyên nhân văn:

ư ị ử ậ ạ ị T p trung khai thác các di tích l ch s  văn hoá nh  đ a đ o Gò Thì

ử ệ ề ạ ổ ồ ị Thùng, thành An Th , thành H , di tích l ch s  Vũng Rô, t o đi u ki n cho

ạ ẩ ệ   khách tham quan làng tráng Hòa Đa, làng Đan Lát Vinh Ba. Đ y m nh vi c

ư ệ ị bán hàng l u ni m cho khách du l ch.

ươ ị ượ ế ế ắ ớ ị + Sau đây là ch ng trình du l ch đ c thi t k  g n v i khai thác giá tr  tài

nguyên nhân văn

66

ươ ị Ch ng trình du l ch

ư “Phú Yên X a và Nay”

ờ ươ (Th i gian 01 ngày, ph ệ ng ti n ô tô)

ụ ươ ể ị ử ạ * M c đích ch ng trình là tham quan, dã ngo i, tìm hi u l ch s  văn hóa

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ế ớ ươ ị ượ Đ n v i ch ng trình du l ch này quý khách đ c tham quan ơ ắ   n i g n

ớ ỷ ệ ủ ữ ề ế ề ắ ố ớ   li n v i k  ni m c a nh ng chuy n tàu không s , núi Đá Bia g n li n v i

ữ ế ề ạ ắ huy n tho i vua lê thánh tôn đ n đây vào năm 1470, kh c ch  vào đá. Tham

ạ ủ ổ ườ ể ạ quan tháp Nh n, thành H ồ c  kính c a ng i chăm đ  l ậ   i. tham quan đ p

ộ ậ ề ặ ủ ớ ườ ồ đ ng cam, m t đ p tràm l n có ý nghĩa v  m t th y nông do ng i pháp

xây d ng.ự

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

ướ ẫ ạ ố 7h00: Xe và h ng d n viên (HDV) đón khách t i Thành ph  Tuy

ư ể Hòa và đ a đi dùng đi m tâm sáng.

ử ư ế ị 8h00: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan di tích l ch s  vũng

ử ệ ả ị Rô, di tích l ch s  núi Đá Bia, h i đăng Mũi Đi n.

ư ế ạ 9h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan tháp Nh n

ư ơ ỉ ơ 10h30: Quý khách dùng c m tr a, ngh  ng i

Chi uề

ồ ậ ư ế 14h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan thành H , đ p

ồ Đ ng Cam.

ư ắ ạ 16h00: Xe và HDV đ a quý khách tham quan và mua s m t i thành

ố ph  Tuy Hòa.

ả ạ ế ố 17h30: Xe và HDV tr  khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ươ ặ ạ ẹ ch ng trình, h n g p l i quý khách.

67

ọ ậ ứ ẩ ả ị ­ S n ph m du l ch tham quan, nghiên c u, h c t p

ầ ầ ị Phú Yên có v nh Xuân Đài, đ m Cù Mông, đ m Ô Loan, gành Đá Dĩa,

ả ồ ề ậ ồ ệ   Đ p  Đ ng Cam,  khu b o t n thiên nhiên Krông Trai,..đây là   đi u  ki n

ậ ợ ế ế ế ợ ứ ữ ị thu n l i thi ọ   t k  nh ng tuor du l ch tham quan k t h p nghiên c u, h c

ọ ỉ ậ t p cho h c sinh, sinh viên trong và ngoài t nh.

ươ ị ượ ế ế ắ ớ + Sau đây là ch ng trình du l ch đ c thi ụ t k  g n v i m c đích nghiên

ọ ậ ọ ứ c u, h c t p cho h c sinh, sinh viên

ươ ị Ch ng trình du l ch

ề ẻ ẹ “Phú Yên – V  đ p và huy n bí”

ờ ươ (Th i gian 01 ngày, ph ệ ng ti n ô tô)

ụ ươ ọ ậ ứ ạ * M c đích ch ng trình là tham quan, dã ngo i, nghiên c u, h c t p v ề

ử ị l ch s , văn hóa, sinh thái

ắ ươ * Tóm t t ch ng trình

ế ớ ươ ơ ộ ẽ ầ Đ n v i ch ng trình này du khách s  có c  h i tham quan đ m Ô

ế ắ ấ ả ắ ớ ố ổ ư   Loan – th ng c nh c p qu c gia, chùa Đá Tr ng – v i ki n trúc c  x a,

ộ ượ ấ ộ ề ị ể ạ ị gành Đá Dĩa – m t t ng đ a ch t đ c đáo. Tìm hi u v  đ a đ o Gò Thì

ớ ệ ế ộ ố ế Thùng – v i chi n công oanh li ỹ ủ   t trong cu c kháng chi n ch ng M  c a

ờ ự ủ ệ ề ể ộ ươ quân và dân Phú Yên, tìm hi u v  cu c đ i s  nghi p c a L ng Văn

ộ ộ ườ ấ Chánh, m t danh nhân, m t ng i có công khai phá vùng đ t Phú Yên, tham

ủ ệ ặ ệ ả ồ quan công trình th y đi n Sông Hinh, đ c bi t là khu b o t n thiên nhiên

ớ ệ ộ ự ậ ạ Krông Trai v i h  đ ng, th c v t phong phú, đa d ng.

ươ * Ch ng trình chi ti ế t

­ Sáng

ướ ẫ ạ ố 7h00: Xe và h ng d n viên (HDV) đón khách t i Thành ph  Tuy

ự Hòa (ăn sáng t túc)

ư ế ầ 8h00: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan đ m Ô Loan, chùa

68

ừ ắ Đá Tr ng (chùa T  Quang), gành Đá Dĩa.

ư ế ạ ị 9h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan đ a đ o Gò Thì

ố ướ ứ Thùng, su i n c nóng Triêm Đ c.

ư ơ ỉ ơ 11h30:  Quý khách dùng c m tr a, ngh  ng i

­ Chi uề

ư ề ế ộ 13h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan M  và đ n th ờ

ươ L ng Văn Chánh.

ư ủ ế ệ 14h30: Xe và HDV đ a quý khách đ n tham quan th y đi n Sông

ả Hinh, khu b o thiên nhiên Krông Trai.

ả ạ ế ố 17h30: Xe và HDV tr  khách t i thành ph  Tuy Hòa. K t thúc

ươ ặ ạ ẹ ch ng trình, h n g p l i quý khách.

ả ể ơ ở ạ ầ ơ ở ậ ậ ấ 3.2.2. Gi i pháp phát tri n c  s  h  t ng và c  s  v t ch t kĩ thu t du

l chị

ầ ư ự ị  Đ u t ơ ở ạ ầ  xây d ng c  s  h  t ng du l ch

ả ế ụ ề ỉ ầ ư ầ ự ế Chính quy n t nh c n ph i ti p t c đ u t xây d ng tuy n đ ườ   ng

ử ườ ị ố ướ ự ế ắ ố ố n i di tích l ch s  đ ả ng s  5 đ n th ng c nh V c Phun, su i n c khoáng

ế ườ ự ệ ạ ử ố ị L c Sanh (huy n Tây Hoà). Xây d ng tuy n đ ng n i di tích l ch s  ngh ệ

ổ ế ắ ậ ả ắ ả ổ thu t chùa Đá Tr ng, di tích kh o c  thành An Th  đ n th ng c nh gành

ệ Đá Dĩa (huy n Tuy An).

ở ộ ầ ả ấ ỉ ỉ ộ T nh  Phú  Yên  c n  ph i  nâng  c p  m   r ng  t nh  l ế     ĐT645,  tuy n

ườ ữ ắ ả ắ ắ ỉ đ ng ẽ s    rút ng n kho ng cách gi a hai t nh Phú Yên và Đ c L c, góp

ệ ề ầ ấ ọ ph n quan tr ng trong vi c khai thác ti m năng vùng đ t phía tây.

ế ụ ở ộ ể ấ ể ế   Ti p t c nâng c p, m  r ng sân bay Tuy Hoà đ  sân bay có th  ti p

ỡ ớ ữ ạ ậ ấ ả   ư nh n nh ng lo i máy bay c  l n nh  Boeing hay Airbus; nâng c p c ng

ữ ể ể ọ ả ớ Vũng Rô đ  có th  đón nh ng tàu tr ng t ị i l n, tàu du l ch năm sao; m ở

69

ế ỉ ộ r ng b n xe liên t nh.

ầ ư ơ ở ậ ự ấ ậ ị  Đ u t xây d ng c  s  v t ch t kĩ thu t du l ch

ế ệ Khuy n khích các doanh nghi p trong và ngoài n ướ ầ ư c đ u t ự    xây d ng

ơ ả ạ ố các khu vui ch i gi i trí quy mô t i thành ph  Tuy Hoà, các khu ngh  d ỉ ưở   ng

ạ ự t i núi Chóp Chài, Đá Bàn, gành Đá Dĩa, V c Phun

ự ắ ướ ệ ọ ạ ể Xây d ng các nhà t m n c ng t, nhà v  sinh t ư   i các bãi bi n nh :

ừ ủ ể Long Th y, bãi Môn, bãi bi n T  Nham.

ọ ầ ư ầ ả ỉ ơ ở ư ự T nh Phú Yên c n ph i kêu g i đ u t xây d ng các c  s  l u trú

ấ ượ ạ ế ạ ể ệ ả ơ ch t l ng t i H i Đăng Mũi Đi n đ  khai thác th  m nh là n i đón ánh

ấ ề ầ ệ bình minh đ u tiên trên dãi đ t li n Vi t Nam

ầ ư ệ ầ ả ọ ỉ T nh c n ph i kêu g i các doanh nghi p, công ty đ u t ự    xây d ng

ỉ ưỡ ấ ạ ị ể khu ngh  d ng bi n cao c p t i v nh Xuân Đài.

ự ệ ể ị Xây d ng các bungalow, bi t thu du l ch đ  làm phong phú thêm các

ư ạ lo i hình kinh doanh l u trú.

ả ế ả ị 3.2.3. Gi i pháp xúc ti n, qu ng bá du l ch

ườ ả ươ ệ ạ  Tăng c ng qu ng bá trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng

ầ ườ ị ế ự ậ ả ị C n tăng c ng xây d ng hình  nh và xác l p v  th  du l ch Phú Yên

ướ ị ườ ế ướ ằ ế ậ ệ ớ ạ tr c h t là th  tr ng trong n c b ng cách thi t l p quan h  v i t p chí

ẻ ề ổ ị ệ ể ỗ du l ch, báo Thanh Niên, báo Tu i Tr , đài truy n hình Vi t Nam, đ  m i kì

ế ớ ề ỉ ữ ệ ậ ề đ u có bài vi t gi i thi u v  t nh Phú Yên, hay nh ng t p phim ký s  v ự ề

ử ễ ộ ủ ỉ ắ ị ả các danh lam th ng c nh, di tich l ch s , l h i c a t nh.

ầ ấ ườ ậ ậ ớ C n nâng c p và th ấ   ữ ng xuyên c p nh t nh ng thông tin m i nh t

ụ ụ ủ ỉ ề ằ ầ ậ ạ ị ủ   cho website v  du l ch c a t nh nh m ph c v  nhu c u truy c p m ng c a

ự ế ị ệ ầ ả du khách. Xây d ng trang website du l ch ngoài ti ng Vi t, thì c n ph i có

ế ố ế ti ng Anh và ti ng Trung Qu c.

70

ổ ứ  T  ch c các s  ki n ự ệ

ố ợ ể ở ớ ị ị ầ S  Văn hoá Th  thao và Du l ch c n ph i h p v i các công ty du l ch,

ể ạ ơ ợ ỉ ị ậ các khách s n, nhà hàng, các công ty v n chuy n, các đ n v  tài tr , các t nh

ả ướ ố ể ổ ứ ố ị (thành ph ) trong c  n c đ  t ch c thành công năm du l ch qu c gia

ủ ề ả ộ ớ ườ ị duyên h i Nam Trung B  ­ Phú Yên  2011v i ch  đ  “Thiên đ ng du l ch

ể ả bi n đ o”.

ủ ộ ề ỉ ể ầ ả Chính quy n t nh c n ph i xin chính ph , B  Văn hoá, Th  thao và

ổ ề ự ệ ư ứ ậ ộ ị ệ ị Du l ch t ch c nhi u s  ki n nh : cu c thi Hoa H u du l ch Vi t Nam,

ệ liên hoan phim Vi t Nam,…

ể ổ ứ ự ệ ớ ề Đ  t ch c thành công các s  ki n l n, thì chính quy n và ngành du

ệ ầ ỉ ươ ả ọ ỏ ị l ch t nh c n ph i h c h i kinh nghi m t ổ ứ ở  ch c ị  các đ a ph ư   ng khác nh :

ẵ Đà N ng, Khánh Hoà…

ứ ế ả ổ ề    T  ch c các chuy n kh o sát tham quan (Famtrip) cho các nhà đi u

ớ hành tour, gi i báo chí

ố ợ ể ở ớ ữ ị S  Văn hoá, Th  thao và Du l ch ph i h p v i các công ty l hành

ổ ứ ữ ủ ỉ c a t nh, t ch c các đoàn Famtrip cho các công ty l hành và báo chí trong

ướ ế ủ ế ể ả ị và ngoài n ư ự   c đ n kh o sát các tuy n, đi m du l ch c a Phú Yên nh : V c

ệ ạ ầ ố Phun, su i khoáng nóng L c Sanh, bãi Môn – Mũi Đi n, đ m Ô Loan, gành

ừ ể ể ỷ ị Đá Dĩa, chùa T  Quang, v nh Xuân Đài, bãi bi n Long Thu . Đ  các hãng

ự ự ả ọ ươ ệ ả ị ữ l hành kh o sát, l a ch n, xây d ng ch ng trình du l ch có hi u qu  thi ế   t

ự ế ề ả th c chào bán cho khách, các nhà báo vi ằ   t bài tuyên truy n, qu ng bá nh m

ế ị thu hút khách du l ch đ n Phú Yên.

ả ự ạ ị 3. 2 .4. Gi ồ i pháp đào t o ngu n nhân l c du l ch

ườ ị ở ỉ ự ả ộ ệ ằ Tăng c ng năng l c cho cán b  qu n lý du l ch t nh b ng vi c m ở

ồ ưỡ ớ ạ ạ ộ ề ụ ệ ả các l p b i d ng, đào t o l i cho các cán b  v  nghi p v  qu n lý du

71

ẩ ạ ạ ạ ỗ ằ ệ ế ị l ch.   Đ y   m nh   công   tác   đào   t o   t i   ch   b ng   vi c   khuy n   khích   các

ườ ạ ọ ệ ẳ ọ ở ị ỉ tr ng đ i h c, cao đ ng, trung h c chuyên nghi p trên đ a bàn t nh m  các

ư ườ ạ ọ ở ị ị khoa du l ch nh  tr ầ ng Đ i h c Phú Yên c n m  thêm khoa du l ch.

ươ ể ườ ạ ừ ự   Xây d ng “ch ng trình khung ” đ  tăng c ng đào t o t xa và

ế ầ ế ở ườ ệ khuy n khích các thành ph n kinh t m  các tr ọ ng trung h c nghi p v ụ

ấ ượ ậ ị ị ạ du l ch dân l p, bán công.. Nâng cao ch t l ạ ng đào t o du l ch t i các

ườ ế ớ ệ ạ ằ ị tr ng đã đào t o b ng vi c liên k t v i các công ty kinh doanh du l ch đ ể

ự ậ ạ ế ự ệ ằ ươ ử ọ g i h c viên đ n th c t p t i công ty nh m th c hi n ph ng châm lý

ế ở ườ ễ ở ế ọ thuy t nhà tr ự ng, th c ti n công ty. N u h c viên nào xu t s c s ấ ắ ẽ

ượ ệ đ ậ c các công ty nh n vào làm vi c.

ả ồ ệ ệ ạ ạ ầ ụ Bên c nh vi c đào t o nghi p v  chuyên môn c n ph i l ng ghép

ứ ề ệ ạ ậ ả ả ườ ướ đào t o nh n th c v  qu n lý và b o v  môi tr ằ ng nh m h ng đ n s ế ự

ề ữ ể ị phát tri n du l ch b n v ng.

ớ ậ ấ ở ộ ướ ế ẫ M  các l p t p hu n cho đ i ngũ h ng d n viên, thuy t minh viên,

ự ượ ủ ỉ ầ ả ả ọ vì đây là l c l ng quan tr ng góp ph n qu ng bá hình  nh c a t nh.

ả ả ệ ạ ườ ị 3.2.5. Gi i pháp b o v  và tôn t o tài nguyên, môi tr ng du l ch

ể ệ ả ả ồ ị ế Phát tri n du l ch ph i quan tâm đ n b o v  ngu n tài nguyên và môi

ườ ể ở ứ ổ ọ tr ng, phát tri n đây không có nghĩa là đánh đ i m i th c, mà chúng ta

ữ ợ ữ ắ ả ả ả ế ộ ph i luôn cân nh c đ m b o hài hòa gi a gi a l i ích kinh t ­ xã h i và

ườ ệ ả b o v  môi tr ng.

ừ ự ạ ị ượ T  th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch đã đ c nêu ở ươ  ch ng 2,

ệ ở ầ ử ư ệ ơ ọ cũng nh  bài h c kinh nghi m S m S n (Thanh Hóa), C a Lò (Ngh  An)

ượ ụ ươ ủ ề ậ ấ đ c nêu trong m c 1.6 ch ộ   ng 1 c a khóa lu n. Sau đây xin đ  xu t m t

ể ệ ệ ầ ạ ả ố ả s  gi i pháp đ  góp ph n vào vi c tôn t o, b o v  tài nguyên, môi tr ườ   ng

ư ị du l ch nh  sau:

ầ ả ả ỷ ỉ ị ­ U  ban nhân dân t nh c n ph i ban hành các văn b n quy đ nh rõ

72

ầ ư ố ớ ệ ườ ị ủ trách nhi m c a các nhà đ u t đ i v i tài nguyên và môi tr ng du l ch

ứ ử ạ ố ớ ệ ệ ạ ả ị ủ ỉ c a t nh, nêu ra các m c x  ph t đ i v i vi c quy ph m qui đ nh b o v  tài

ườ nguyên và môi tr ng.

ế ầ ạ ị ế ­ C n khuy n khích các khách s n, nhà hàng, khu du l ch ti ệ   t ki m

ượ ầ ế ư ắ ớ ở ữ năng l ng khi không c n thi t nh : t t b t đèn ơ  nh ng n i không có

ạ ộ ụ ệ ế khách hay không có ho t đ ng kinh doanh. Áp d ng công ngh  tiên ti n vào

ệ ử ấ ả vi c x  lý ch t th i.

ệ ầ ọ ỉ ị ị ­ C n kêu g i các doanh nghi p kinh doanh du l ch trên đ a bàn t nh

ả ạ ệ ầ ộ ườ đóng góp m t ph n kinh phí vào vi c c i t o môi tr ả   ng sinh thái, c nh

quan.

ờ ơ ệ ả ị ườ ạ ­ Phát hành t r i quy đ nh b o v  môi tr ng   t ơ ở i các c  s  kinh

ứ ượ ể ị ị ỉ doanh du l ch trên đ a bàn t nh đ  du khách ý th c đ ố   ủ c vai trò c a mình đ i

ườ ớ v i môi tr ủ ỉ ng c a t nh.

ầ ổ ề ị ỉ ứ ề ộ ­ Chính quy n và ngành du l ch t nh c n t ch c nhi u cu c thi tìm

ể ề ườ ủ ỉ ư ộ ị ươ hi u v  tài nguyên và môi tr ng du l ch c a t nh nh : “cu c thi h ắ   ng s c

ấ Phú Yên”, “Phú Yên­ vùng đ t hôm nay”,…

ả ồ ự ế ạ ạ ị ồ   ­ Xây d ng k  ho ch và quy ho ch b o t n tài nguyên du l ch g m

ư ầ ạ ọ ị khoanh đ nh các tài nguyên có tính đa d ng sinh h c cao nh : đ m Ô Loan,

ả ồ ị khu b o t n thiên nhiên Krông Trai, v nh Xuân Đài…các di tích thiên nhiên

ượ ế ự ả ề ạ ị đã đ c x p h ng; khu v c c nh quan có ti m năng khai thác du l ch; vùng,

ễ ị ả ử ể ị ưở ạ ộ khu, đi m di tích văn hoá l ch s ,. .d  b   nh h ng do các ho t đ ng phát

ạ ộ ể ể ị ế ư ả ể tri n du l ch và các ho t đ ng phát tri n kinh t khác nh  c ng bi n, khai

ủ ả ồ thác nuôi tr ng th y s n…

ể ế ươ Ti u k t ch ng 3

ươ ữ ự ị ướ ề ị Ch ng này đã d a vào nh ng đ nh h ủ   ể ng v  phát tri n du l ch c a

ứ ủ ụ ế ế ậ ả ợ ớ ươ ỉ t nh   k t   h p   v i   v n   d ng   các   k t   qu   nghiên   c u   c a   ch ng   1,   và

73

ươ ể ế ể ừ ề ấ ch ữ ng 2, nh ng hi u bi t th c t ự ế ạ ị  t ơ i đ a phu ng đ  t đó đ  xu t m t s ộ ố

ả ả ệ ả ị gi i pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du l ch Phú Yên nh : ư  gi i pháp v ề

gi

ẩ ị ả ơ ở ạ ầ ơ ở ậ ể ấ ả s n ph m du l ch, i pháp phát tri n c  s  h  t ng và c  s  v t ch t kĩ

gi

gi

ậ ị ả ự ạ ị ả thu t du l ch, ồ i pháp đào t o ngu n nhân l c du l ch, ế   i pháp xúc ti n,

gi

ả ị ả ệ ạ ả ườ qu ng bá du l ch, i pháp b o v  và tôn t o tài nguyên, môi tr ng du

ị l ch.

ớ ả ể ậ ọ ữ V i nh ng gi ệ   i pháp này, khóa lu n hi v ng có th  giúp cho vi c

ả ề ặ ệ ạ ỉ ị ế khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên đ t hi u qu  v  m t kinh t và

ườ ư ể ế ầ ớ ộ ở môi tr ả   ng, góp ph n đ a Phú Yên tr  thành m t đi m đ n m i trên b n

ệ ị ồ đ  du l ch Vi t Nam.

Ậ Ế K T LU N

ồ ự ể ạ ữ ọ ị ả   Tài nguyên du l ch là ngu n l c quan tr ng  đ  t o ra nh ng s n

ặ ắ ể ẩ ộ ị ph m du l ch đ c đáo, đ c s c thu hút du khách. Tuy nhiên đ  tài nguyên du

ộ ị ủ ươ ứ ấ ẫ ị l ch c a m t đ a ph ng nói chung, Phú Yên nói riêng có s c h p d n thì

ệ ả ậ ợ ứ   ả ầ c n ph i khai thác h p lý và hi u qu . Do v y trong quá trình nghiên c u,

ự ự ệ ả ạ ả ệ ả ề kh o sát và th c hi n đ  tài “Th c tr ng và gi i pháp khai thác hi u qu  tài

ộ ố ế ậ ậ ị ỉ nguyên du l ch t nh Phú Yên”, khóa lu n đã rút ra m t s  k t lu n sau:

̀ ộ ỉ ứ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ Th  1, Phú Yên là m t t nh có đia hinh, đia mao đa dang, bao gôm

̀ ̀ ́ ̀ ặ ệ ̉ ̉ ̀ ư r ng, nui, cao nguyên, đông băng, biên, đao, sông, hô,... đ c bi ữ ồ   t gi a đ ng

ạ ề ể ồ ồ ộ ̣ ằ b ng l ằ i có đ i núi, và nhi u đ i núi n m sát bi n đã tao nên m t vùng

̀ ư ề ắ ả ơ ớ ̉ ̉ ̃ phong canh thiên nhiên s n thuy h u tinh v i nhi u danh lam th ng c nh.

̃ ̀ ́ ́ ́ ề ấ ư ̣ ̉ Bên canh nh ng thăng canh thiên nhiên ky thu, Phu Yên còn có r t nhi u di

ử ễ ộ ữ ị ợ ế ề ớ ị tích l ch s , l h i. Đây là nh ng l i th  v  tài nguyên du l ch so v i các

ự ố ộ ỉ t nh (thành ph ) khác trong khu v c Nam Trung B .

ứ ự ạ ị ỉ ề   Th  2, th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên còn nhi u

74

ư ư ế ượ ữ ế ị ỉ ạ h n ch  nh : ch a hình thành  đ ả   c nh ng tuy n du l ch liên t nh, s n

ủ ế ẩ ị ưỡ ể ạ ắ ớ ph m du l ch ch  y u là nghĩ d ự ng bi n nên t o ra s  trùng l p v i các

ể ố ạ ầ ế ể ị ỉ t nh (thành ph ) ven bi n khác, t i h u h t các đi m tài nguyên du l ch

ượ ầ ư ự ắ ướ ạ ư ch a đ c đ u t ệ  xây d ng nhà v  sinh, nhà t m n ọ c ng t (t i các bãi

ế ườ ể ế ậ ị ề ắ t m), nhi u tuy n đ ự   ng đ n các đi m du l ch còn khó khăn. Vì v y, th c

ư ạ ệ ạ ị ỉ ả ề ặ   tr ng khai thác tài nguyên du l ch t nh Phú Yên ch a đ t hi u qu  v  m t

ế ườ kinh t và môi tr ng.

ụ ể ứ ữ ừ ọ ớ T  nh ng nghiên c u, phân tích c  th  đó, cùng v i bài h c kinh

ệ ở ầ ử ệ ơ ượ nghi m S m S n (Thanh Hóa), C a Lò (Ngh  An) đ c nêu ở ươ  ch ng 1,

ộ ố ả ấ ậ ả ề khóa lu n đã đ  xu t m t s  gi ệ i pháp khai thác hi u qu  tài nguyên du

ỉ ị l ch t nh Phú Yên.

ộ ề ậ ố ủ ứ ạ Trong ph m vi nghiên c u c a m t đ  tài khóa lu n t ệ t nghi p và

ộ ố ấ ề ầ ạ ậ ờ ả ế ụ   ớ v i th i gian có h n, khóa lu n cũng có m t s  v n đ  c n ph i ti p t c

ệ ở ấ ư ầ ứ ả ậ ơ nghiên c u và hoàn hoàn thi n c p b c cao h n nh : c n ph i đánh giá

ị ị ượ ả ơ tài nguyên du l ch đ nh l ng h n thông qua du khách, nhà qu n lý, nhà khai

ư ả ệ ầ ả ả ị thác, dân c  b n đ a, c n ph i phân tích hi u qu  khai thác tài nguyên du

ộ ả ề ả ậ ẩ ặ ị l ch trên m t xã h i, gi ị i pháp v  s n ph m du l ch mà khóa lu n nêu ra

ể ể ứ ự ễ ả ờ ầ c n ph i có th i gian đ  ki m ch ng qua th c ti n thông qua du khách đ ể

ụ ứ ệ hoàn thi n và mang tính  ng d ng cao.

ể ề ậ ượ ơ ườ ự ệ ề Do v y đ  đ  tài đ ỉ c hoàn ch nh h n, ng i th c hi n đ  tài mong

ố ượ ữ ờ ơ ượ ự ỗ ợ ề ồ mu n có đ ề c th i gian nhi u h n n a và đ c s  h  tr  v  ngu n kinh

ể ế ụ ứ ể ớ ố ầ   ề phí đ  có th   ti p t c nghiên c u đ  tài. V i mong mu n đóng góp ph n

75

ệ ư ủ ỉ ể ỏ ị nh  bé vào vi c đ a ngành du l ch c a t nh Phú Yên phát tri n.

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ấ ướ ọ ề ẻ NXB Tr , TP.H ồ ề 1. Tr n ầ Huy n Ân (2004) , Phú Yên mi n đ t c v ng,

Chí Minh.

ứ ị ậ ạ   , Lu n văn Th c 2. Phan Thanh Bình (2005), Nghiên c u đ a danh Phú Yên

ạ ọ ử ị ế Sĩ L ch s  , Đ i h c Hu .

ễ ữ ụ ể ị 3. Nguy n Đình Chúc (2007), Tìm hi u đ a danh qua t c ng  ca dao Phú

Yên, NXB Thanh Niên, Hà N i.ộ

ạ ọ ậ ệ 3. Đ i h c dân l p Văn Lang (2002), ị  Du l ch Vi ể   ự t Nam và s  phát tri n

ả ộ ọ ồ ề ữ , h i th o khoa h c, TP.H  Chí Minh. b n v ng

ệ ế ề ề ạ 4. Đoàn Minh Hi p (2007), Các truy n thuy t và huy n tho i liên quan

ử ế ắ ị ở ộ ệ   , NXB H i Liên hi p đ n các di tích l ch s  và danh th ng Phú Yên

76

ậ ỉ ệ ọ Văn h c Ngh  thu t t nh Phú Yên.

ế ễ ề ị ữ , NXB Đ iạ 5. Nguy n Đình Hòe, Vũ Văn Hi u (2001), Du l ch b n v ng

ố ộ ọ h c Qu c gia Hà N i.

ễ ồ ả ườ ả ạ 6.  Nguy n Quang H ng (2007), ệ   B o v  môi tr ng c nh quan t i các

ể ế ị ạ ị ệ ố t Nam, s  4, trang 18. , t p chí du l ch Vi đi m, tuy n, khu du l ch

ệ ầ ậ ấ , NXB H iộ 7. Tr n Sĩ Hu  (2001), Văn hóa v t ch t nông thôn Phú Yên

ệ ệ ộ Văn ngh  Dân gian Vi t Nam, Hà N i.

ạ ươ ườ ng (2000), 8.  Ph m Trung L Tài nguyên và môi tr ị ng du l ch Vi ệ   t

Nam, NXB Giáo D c.ụ

ễ ớ ủ ế ỉ ự ế , 9. Nguy n Thành Quang (2005), Phú Yên th  và l c m i c a th  k  21

ố ộ ị NXB chính tr  Qu c Gia, Hà N i.

ể ở ị ỉ 10. S  Văn hóa, Th  thao và Du l ch t nh Phú Yên (2008), Nâng cao ch tấ

ị ị ả ộ ọ , h i th o khoa h c, TP.Tuy Hòa. ượ l ụ ng d ch v  du l ch

ứ ầ ọ ậ ị ạ ọ   , NXB Đ i h c 11. Tr n Đ c Thanh (1999), Nh p môn khoa h c du l ch

ố ộ Qu c gia Hà N i.

ả ườ ự ớ ể ị 12.  Phan Lê Th o (2005), Môi tr ng t nhiên v i phát tri n du l ch

ề ữ ở ệ ạ ị ệ ố , t p chí du l ch Vi t Nam, s  8, trang 22­ 24. b n v ng Vi t Nam

ễ ị ộ ề 13.  Nguy n Th  Kim Thoa (2007), ồ ,    Phú Yên trong chi u sâu c i ngu n

NXB Văn Hóa Thông Tin, Hà N i.ộ

ầ ổ ị ụ , NXB Giáo D c, TP.H ồ 14.  Tr n Văn Thông (2005), T ng quan du l ch

Chí Minh.

ễ ồ ủ ể ả ị 15.  Nguy n H ng Trang (2009), ế   ộ   Gi m thi u tác đ ng c a du l ch đ n

ườ ị ệ ố ạ t p chí du l ch Vi t Nam, s  7, trang 16­ 18. môi tr ng,

ệ ễ ị ị ồ , NXB TP.H  Chí Minh. 16. Nguy n Minh Tu  (1997), Đ a lý du l ch

Ủ ỉ ế ề ể ị 17.  y ban Nhân dân t nh Phú Yên (2001), Ngh  quy t v  phát tri n du

77

ế ỉ TP.Tuy Hòa . ị l ch t nh Phú Yên đ n năm 2010,

78

ụ ộ , NXB Giáo D c, Hà N i. ị ả ế 18. Bùi Th  H i Y n (2007), Tài nguyên du l chị