BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ ĐÀO
NGÔN NGỮ TRẦN THUẬT
TRONG HỒI KÝ TÔ HOÀI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
NGHỆ AN - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ ĐÀO
NGÔN NGỮ TRẦN THUẬT
TRONG HỒI KÝ TÔ HOÀI
Chuyên ngành: Ngôn ngữ Việt Nam
Mã số: 922 01 02
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Tập thể hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. PHẠM VĂN TÌNH
TS. NGUYỄN VĂN NGUYÊN
NGHỆ AN - 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ
một công trình nào khác.
Người viết
Nguyễn Thị Đào
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................2
4. Phương pháp, thủ pháp nghiên cứu...................................................................3
5. Đóng góp của luận án.......................................................................................3
6. Cấu trúc của luận án......................................................................................... 4
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT.....5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ....................................................................5
1.1.1. Nghiên cứu về ngôn ngữ trần thuật..........................................................5
1.1.2. Nghiên cứu về hồi ký ..............................................................................7
1.1.3. Nghiên cứu chung về phong cách nghệ thuật hồi ký Tô Hoài ................12
1.2. Cơ sở lí thuyết của đề tài ............................................................................. 17
1.2.1. Ngôn ngữ trần thuật............................................................................... 17
1.2.2. Thể loại ký trong văn học...................................................................... 22
1.3. Tô Hoài và hồi ký........................................................................................ 30
1.3.1. Con người và sự nghiệp sáng tác........................................................... 30
1.3.2. Vị trí của hồi ký trong sáng tác của Tô Hoài.......................................... 32
1.3.3. Đặc điểm hồi ký Tô Hoài ......................................................................33
1.4. Tiểu kết chương 1........................................................................................ 35
Chương 2. TỪ NGỮ TRONG LỜI TRẦN THUẬT HỒI KÝ TÔ HOÀI ......... 37
2.1. Từ trong ngôn ngữ và từ trong tác phẩm nghệ thuật..................................... 37
2.1.1. Từ trong ngôn ngữ................................................................................ 37
2.1.2. Từ trong tác phẩm nghệ thuật................................................................ 38
2.2. Từ ngữ trong lời trần thuật hồi ký Tô Hoài.................................................. 40
2.2.1. Các lớp từ xét về mặt cấu tạo ................................................................ 40
2.2.2. Các lớp từ ngữ xét về mặt phong cách...................................................50
2.2.3. Các trường từ vựng nổi bật trong Hồi ký Tô Hoài ................................. 62
2.3. Những sáng tạo trong cách sử dụng từ ngữ.................................................. 83
2.4. Tiểu kết chương 2........................................................................................ 90
Chương 3. CÂU TRONG LỜI TRẦN THUẬT HỒI KÝ TÔ HOÀI ................ 92
3.1. Câu trong ngôn ngữ và câu trong văn bản nghệ thuật...................................92
3.1.1. Câu trong ngôn ngữ............................................................................... 92
3.1.2. Câu trong văn bản nghệ thuật ................................................................94
3.2. Câu trong hồi ký Tô Hoài xét về cấu tạo...................................................... 95
3.2.1. Số liệu thống kê .................................................................................... 95
3.2.2. Câu đơn trong hồi ký Tô Hoài............................................................... 97
3.2.3. Câu ghép trong hồi ký Tô Hoài ........................................................... 119
3.3. Câu trong hồi ký Tô Hoài xét theo mục đích nói........................................ 127
3.3.1. Số liệu thống kê .................................................................................. 127
3.3.2. Vai trò của các loại câu trong hồi kí của Tô Hoài xét theo mục đích nói.. 128
3.4. Biện pháp tu từ cú pháp trong hồi ký Tô Hoài ........................................... 132
3.4.1. Số liệu thống kê .................................................................................. 132
3.4.2. Một số biện pháp tu từ cú pháp trong hồi kí của Tô Hoài .................... 133
3.5. Tiểu kết chương 3...................................................................................... 144
KẾT LUẬN........................................................................................................ 147
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ.............. 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 152
TƯ LIỆU KHẢO SÁT....................................................................................... 165
