Lỵ Amíp
Lỵ Amíp là một bệnh truyền nhiễm lây truyền qua đường tiêu hoá, ít gây
thành những vụ dịch lớn, Bệnh sinh do Entamoeba histolitica gây ra, tổn thương
ruột già, mà chủ yếu là hồi manh tràng và đại trang lên.
Mọi lứa tuổi đều có thể bị mắc bệnh. Bệnh lây qua đường tiêu hóa, Amíp
theo thức ăn, nước uống vào miệng, khi đến ruột già thì ký sinh ở đây, Gây bệnh
khi có tốn thương niên mạc đại tràng kèm theo. Khi đó Amip thể không hoạt động
sẽ phát triển thành thể hoạt động( thể ăn hồng cầu) và gây bệnh, tổn thương là
những vết loét niêm mạc đại tràng miệng nhỏ, sâu.
Gây nên biểu hiện lâm sàng của người bệnh là:
Đau quặn bụng, mót rặn và đi ngoài phân có lẫn máu (hội chứng lỵ), ngoài
ra bệnh có thể có các triệu chứng phụ như mất nước, sốt ...
I. TRIỆU CHỨNG
Lâm sàng:
Thể cấp tính:
Thường gặp là những hội chứng lỵ, bao gồm đau bụng, mót rặn và đi ngoài
phân có lẫn nhầy máu.
+ Đau bụng quặn từng cơn:
Đau chủ yếu ở hộ chậu phải, theo khung đại tràng lên, có thể đau dọc
khung đại tràng nếu tổn thương lan toả tới đại tràng xuống.
+ Mót rặn:
Kèm theo đau quặn bụng từng cơn thì người bệnh có cảm giác mót rặn đi
ngoài.
+ Đi ngoài phân có nhầy máu, lúc đầu phân kèm nhày máu, sau dần phân
có thể chỉ có nhầy. Nhầy và máu với đặc điểm riêng rẻ, nhầy trong như nhựa
chuối.
Mỗi lần đi ngoài chỉ có ít phân. Đôi khi người bệnh mót đi ngoài nhưng đi
ngoài không có phân( dấu hiệu đi ngoài giả ) Số lượng đi ngoài trên ngày có thể
đến 13-15 lần.
+ Ngoài ra toàn thân có thể có biểu hiện mất nước do đi ngoài nhiều lần, ít
có biểu hiện sốt cao.
Bệnh không được điều trị cũng có thể tự ổn định dần và thường để lại các
biến chứng do tổn thương niêm mạc đại tràng, khi không được điều trị bệnh có thể
gây thủng đại tràng hoặc có thể tiến triển mãn tính.
Thể mãn tính:
Sau giai cấp tính hay bán cấp, bệnh trở thành mãn tính với nhiều đợt bệnh
cách khoảng nhau. Lúc này chức năng đại tràng không còn nữa, triệu chứng bệnh
giống như viêm đại tràng mãn.
Đau bụng lâm râm, liên tục và rối loạn tiêu hóa: thường là tiêu chảy, no hơi,
ăn không tiêu đối với một số thức ăn như: rau sống, sữa. bệnh nhân suy nhược,
biếng ăn, sụt cân.
Xét nghiệm:
Soi tươi phân có thể tìm thấy lỵ ở thể hoạt động trong lòng có chứa hồng
cầu
II. ĐIỀU TRỊ
- Thuốc điều trị amip: Metronidazol là thuốc được ưa chuộng vì diệt được
cả thể kén, thể không hoạt động và thể lớn hoạt động( ăn hồng cầu ).
Liều Metronidazol 250mg X 4 V/ Ngày X 7-10 ngày.
-Tuỳ theo từng bệnh nhân và các triệu chứng kèm theo cụ thể bác sĩ có thể
cho các thuốc điều trị triệu chứng: giảm đau, chống co thắt đại tràng bù nước điện
giải ...
III. PHÒNG BỆNH
- Quản lý tốt nguồn phân, không sử dụng phân tươi để bón cho rau quả.
- Quản lý tốt cán bộ nhân viên là công tác cấp dưỡng, phải xét nghiêm phân
tìm amíp định kỳ, nếu có Amip thì chuyển công tác không được làm công tác cấp
dưỡng ...
