Máy tạo nhịp tim - Pacemaker
(Kỳ 1)
Máy tạo nhịp là một thiết bị điện tử dùng để điều trị những bệnh nhân có
những triệu chứng gây ra do nhịp tim chậm bất thường. Máy tạo nhịp có khả năng
giữ nhịp cho tim bệnh nhân.
Nếu tim đập quá chậm, máy tạo nhịp sẽ tạo ra một tín hiệu điện tương tự
như tín hiệu tự nhiên của tim làm cho tim đập nhanh hơn. Mục đích của máy tạo
nhịp là giữ nhịp tim để cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng qua máu đến các cơ
quan trong cơ thể.
CHỨC NĂNG BÌNH THƯỜNG CỦA TIM
Tim là một cơ quan có 4 buồng có chức năng bơm máu. Hai buồn phía trên
được gọi là tâm nhĩ trái và phải, hai buồng phía dưới được gọi là các tâm thất trái
và phải. Tâm nhĩ phải nhận máu tĩnh mạch (máu nghèo oxy) từ cơ thể và bơm nó
vào tâm thất phải. Tâm thất phải bơm máu nghèo oxy đến phổi để nhận oxy. Máu
giàu oxy sẽ từ phổi đi đến tâm nhĩ trái và được bơm xuống từ tâm nhĩ trái xuống
tâm thất trái. Tâm thất trái sẽ phân phối máu giàu oxy đến các phần còn lại của cơ
thể. Ngoài oxy, máu còn chuyên chở các chất dinh dưỡng (glucose, các chất điện
giải v.v...) đến các cơ quan trong cơ thể. Để giữ cho cơ thể được khỏe mạnh, tim
cần phải giữ vững nhịp đập thích hợp để phân phối đủ oxy và chất dinh dưỡng từ
tâm thất trái đến cơ thể.
Nhịp tim bình thường được điều khiển bởi những tín hiệu điện được hình
thành từ một nút tạo nhịp tự nhiên của tim được gọi là nút xoang nhĩ. Nút xoang
nhĩ nằm ở thành tâm nhĩ phải. Những tín hiệu điện từ nút xoang nhĩ sẽ đi dọc theo
dải mô dẫn đặc biệt trên thành tâm nhĩ làm cho các cơ của tâm nhĩ co và bóp.
Những tín hiệu điện tương tự sẽ đi đến nút nhĩ thất, là một vùng nhỏ của tim có
chức năng như một trạm nghỉ giữa chừng của tín hiệu điện giữa tâm nhĩ và tâm
thất. Từ nút nhĩ tất, những tín hiệu điện sẽ đi dọc theo các mô dẫn đặc biệt để đến
thành của các tâm thất làm cho tâm thất bóp.
Bình thường, tim có thể điều chỉnh lượng máu phân phối đến cơ thể bằng
cách điều chỉnh tần số tính hiệu điện từ nút xoang nhĩ. Khi cơ thể đang nghỉ ngơi
và mức độ tiêu thụ oxy thấp, tần số hình thành tín hiệu của nút xoang nhĩ giảm đi,
do đó nhịp tim cũng giảm. Khi đang tập luyện hoặc đang phấn khích, tần số hình
thành tín hiệu của nút xoang nhĩ tăng và do đó nhịp tim cũng tăng theo.
NGUYÊN NHÂN GÂY CHẬM NHỊP TIM
Nhịp tim chậm bất thường có thể là do một bệnh nào đó ảnh hưởng đến nút
xoang nhĩ, lớp mô dẫn và nút nhĩ thất. Hội chứng yếu nút xoang là bệnh mà nút
xoang không thể phát ra tín hiệu với tần số đủ để duy trì nhịp tim thích hợp. Block
tim là bệnh (cơn đau tim cấp) hoặc tình trạng thoái hóa (chẳng hạn như do tuổi
tác) của nút nhĩ thất và/hoặc mô dẫn truyền làm giảm dẫn truyền tín hiệu từ nút
xoang nhĩ đến cơ tim.
Một số thuốc cũng có khả năng gây chậm nhịp tim, ví dụ như thuốc chẹn
kênh canxi như verapamil và thuốc chẹn beta như propanolol (Inderal) và digoxin
(Lanoxin). Những loại thuốc này cũng làm trầm trọng thêm tình trạng của những
bệnh nhân đã bị bệnh từ trước ở nút xoang nhĩ, nút nhĩ thấy và những phần còn lại
của hệ dẫn truyền của tim.
Nguyên nhân gây chậm nhịp tim thường gặp nhất là sự thoái hóa của hệ
thống dẫn truyền do tác động của tuổi tác. Do đó, người ta càng cần có máy tạo
nhịp hơn khi lớn tuổi, vừa có thể là do tác động của tuổi tác vừa có thể là do
những bệnh nhân lớn tuổi thường có nhiều vấn đề về sức khỏe có thể gây chậm
nhịp tim hơn.
Điều gì xảy ra khi tim đập quá chậm?
Khi tim đập quá chậm, máu đến các cơ quan trong cơ thể không đủ. Sự
cung cấp thiếu oxy và chất dinh dưỡng có thể dẫn đến sự trục trặc hoặc suy các cơ
quan. Cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi tình trạng thiếu oxy và glucose là não.
Những triệu chứng gây ra bởi thiếu máu cung cấp cho não bao gồm chóng mặt,
hay quên, mất ý thức. Những triệu chứng xảy ra do thiếu máu cung cấp cho cơ bao
gồm mệt mỏi, khó chịu. Giảm cung cấp máu cho những cơ quan khác có thể dẫn
đến suy tim, thận và gan. Do chậm nhịp tim có thể gây ra nhiều triệu chứng
và/hoặc suy cơ quan nên việc điều trị trở nên rất cần thiết.
Những vận động viên luyện tập nặng với hệ tim mạch khỏe mạnh có thể
phân phối oxy và chất dinh dưỡng cho nhu cầu của cơ thể chỉ với nhịp tim rất
chậm. Họ thường bị nhịp chậm bất thường nhưng không có triệu chứng nào cũng
như không bị suy cơ quan. Khi đó nhịp tim chậm trở thành sinh lý bình thường và
không cần phải điều trị.
