TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020
225
với các allele chiếm tần suất hiện diện cao như
HLA-A*02, A*11, A*24, B*07, B*15, DRB1*09,
DRB1*12, DRB1*15, DQA1*01, DQA1*03,
DQA1*06, DQB1*03, DQB1*05, DQB1*06. Ngoài
ra, nghiên cứu ghi nhận sự xuất hiện với tần
suất thấp của các allele HLA-A*03, A*23, A*34,
A*68, B*56, DRB1*01, DRB1*18 hoặc không
xuất hiện của các allele HLA-A*23, B*7, B*41,
B*52, DQB1*01.
Bước đầu ghi nhận có sự khác biệt về phân
bổ HLA giữa hai đối tượng nghiên cứu: sự khác
nhau về tần suất hiện diện chiếm ưu thể của các
allele HLA-B*40, DQB1*02 ở người cho thận và
các allele HLA-B*07, DRB1*04, DQB1*06 ở
người nhận thận.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. David W.Gjertson, J. MichaelCecka (2000).
Living unrelated donor kidney transplantation.
Kidney International. Volume 58, Issue 2, August
2000, Pages 491-499.
2. Hieu HT, Ha NT, Song LH, Nghi TH (2019).
Association of Human Leukocyte Antigen
Haplotypes With End-Stage Renal Disease in
Vietnamese Patients Prior to First Transplantation.
Transplant Proc. 2019 Oct;51(8):2549-2554.
3. Hoàng Thị Tuệ Ngọc, Phan Nguyễn Thanh
Vân, Huỳnh Thị Thu Hương, Phạm Thị Kim
Ngân, Lê Thanh Trúc, Nguyễn Tấn Bỉnh
(2011). Ứng dụng kỹ thuật PCR-SSP xác định các
loci HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 tại
bệnh viện truyền máu huyết hc thành phố Hồ Chí
Minh. Tạp chí y hc TP.HCM. Tập 15, phụ bản số
4. Trang 488-492
4. Lê Xuân Hải, Nguyễn Anh Trí, Bạch Quốc
Khánh, Bạch Khánh Hòa, Lê Thị Hồng Nhung,
Lê Thanh Hậu (2013). Nghiên cứu tần suất kiểu
hình HLA ở bệnh nhân ghép tạng và người hiến
tạng/tủy xương từ 2007-2013. Tạp chí y hc Việt
Nam. Số 405. Trang 101-106.
5. Phạm Lê Nhật Minh, Nguyễn Thị Thu Hoài,
Trần Văn Bảo, Trần Thị Mỹ Duyên, Nguyễn
Thị Mỹ Tiên, Huỳnh Thị Thanh Hà, Nguyễn
Thị Cảm, Đào Thị Thoan, Nguyễn Thị Nguyệt
Anh, Nguyễn Trường Sơn (2019). Khảo sát đặc
điểm về HLA và kháng thể kháng HLA của cặp
người cho và nhận thận được xét nghiệm tại Trung
tâm truyền máu Chợ Rẫy. Tạp chí y hc Thành phố
Hồ Chí Minh. Phụ bản tập 23, số 6 năm 2019.
Trang 85-93.
6. Trần Ngọc Sinh, Nguyễn Trường Sơn (2016).
Ghép thận từ người cho tim ngừng đập: Triển
vng mới giải quyết nạn khan hiếm nguồn hiến
tạng tại Việt Nam. Tạp chí Y hc TP.HCM. Tập 20.
Số 4 năm 2016. Trang 10-16.
7. U. Shankarkumar (2010). Complexities and
similarities of HLA antigen distribution in Asian
subcontinent. Indian J Hum Genet. 2010 Sep-Dec;
16(3): 108–110.
8. Vũ Dương Quý, Phạm Mạnh Hùng (2014).
Miễn dịch ghép. Miễn dịch hc.Nhà xuất bản y hc.
Trang 277-290.
9. Vũ Thị Hạnh, Nguyễn Thiên Lữ, Nguyễn Thị
Tú Anh, Đỗ Thị Kiều Anh, Phạm Quang Vinh
(2017). Khảo sát tần suất phân bố các allele
thuộc Loci HLA-A, HLA-B, HLA-DRB1 ở bệnh nhân
ghép thận, ghép tế bào gốc và người cho bằng
phương pháp PCR-SSP tại bệnh viện Bạch Mai. Tạp
chí y hc TP.HCM. Phụ bản tập 21-số 6-2017.
Trang 363-367.
MỐI QUAN HỆ GIỮA SIÊU ÂM TIM VÀ ĐIỆN TÂM ĐỒ
TRONG ĐÁNH GIÁ PHÌ ĐẠI THẤT TRÁI
Nguyễn Thượng Nghĩa*
TÓM TẮT55
Đặt vấn đề: Phì đại thất trái làm tăng nguy cơ các
biến cố tim mạch, đặc biệt biến cố đột quỵ và suy
thận đi kèm, và có giá trị tiên lượng trên bệnh nhân
tăng huyết áp (Ishikawa et al, 2009) (Peterson et al.,
2013)[7]. Chẩn đoán phì đại thất trái là rất cần thiết
trong đánh giá bệnh nhân tim mạch. Mục tiêu: Khảo
sát mối liên hệ giữa điện tâm đồ và siêu âm tim trong
đánh giá phì đại thất trái ở bệnh nhân bình thường và
bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, qua đó khảo sát độ
nhạy, độ chuyên của các tiêu chuẩn chẩn đoán phì đại
*Bệnh viện Chợ Rẫy
Chịu trách nhiệm chính: Hoàng Văn Sỹ
Email: nghia2000@gmail.com
Ngày nhận bài: 10.2.2020
Ngày phản biện khoa hc: 9.4.2020
Ngày duyệt bài: 15.4.2020
thất trái ở bệnh nhân Việt Nam trên điện tâm đồ.
Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang. Kết
quả nghiên cứu: Trong nghiên cứu ghi nhận 145
bệnh nhân và chia thành 4 nhóm (bệnh nhân bình
thường, bệnh nhân tăng huyết áp, bệnh nhân bệnh
van động mạch chủ, bệnh nhân bệnh tim khác). Siêu
âm tim phát hiện phì đại thất trái cao nhất ở nhóm
bệnh van động mạch chủ (93,5%), tăng huyết áp
(89,5%) và nhóm bệnh tim khác thấp nhất (61,9%).
Điện tâm đồ phát hiện phì đại thất trái tùy theo các
tiêu chuẩn; tiêu chuẩn Sokolow Lyon: bệnh lý van
động mạch chủ (51,6%), tăng huyết áp (64,9%),
bệnh tim khác (25%); Tiêu chuẩn Cornell: bệnh van
động mạch chủ (64,5%), tăng huyết áp (38,6%),
bệnh tim khác (50%). Trong các tiêu chuẩn chẩn đoán
phì đại thất trái trên điện tâm đồ thì tiêu chuẩn
Sokolow Lyon có độ nhạy và độ chuyên tốt hơn các
tiêu chuẩn khác. So sánh chẩn đoán phì đại thất trái
trên siêu âm tim và điện tâm đồ thì phương pháp siêu
âm tim phát hiện chính xác hơn so với điện tâm đồ.
vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020
226
Kết luận: Siêu âm tim chẩn đoán phì đại thất trái có
độ chính xác cao hơn điện tâm đồ và là phương pháp
được ưa chuộng hiện nay để chẩn đoán phì đại thất
trái bởi vì các tính năng ưu việt của nó: không xâm
lấn, rẻ tiền, thông dụng.
Từ khóa:
Siêu âm tim, điện tâm đồ, phì đại thất trái
SUMMARY
THE RELATIONSHIP BETWEEN
ECHOCARDIOGRAPHY & ELECTROGRAPHY
IN EVALUATION OF LEFT VENTRICULAR
HYPERTROPHY
Background: Left ventricular hypertrophy (LVH)
raises the risk of cardiovascular events, especially
stroke and associated renal failure, and has a
prognostic value in hypertensive patients. Diagnosis of
left ventricular hypertrophy is essential in evaluation &
stratify cardiovascular risk in daily clinical practice.
Objectives: Investigation of the association between
electrocardiogram (ECG) and echocardiogram in
assessment of left ventricular hypertrophy in normal
patients and patients with cardiovascular disease in
Vietnamese. Study design: Cross-sectional study.
Results: There are 4 groups: normal people: 37,
hypertensive patients: 57 pts, aortic patients: 31 pts,
other cardiovascular disease: 20 pts.
Echocardiography detected left ventricular
hypertrophy in the aortic valve disease group,
hypertension and the group of other heart disease
respectively 93.5%, 89.5%, 61,9%. Left ventricular
hypertrophy detected by Sokolow Lyon criteria in
aortic valve disease, hypertension, other heart disease
is respectively 51.6%, 64.9%, 25%. Left ventricular
hypertropy detected by Cornell criteria in aortic valve
disease 64.5%, hypertension 38.6%, other heart
disease 50% respcctively. Among the criteria for
diagnosis of left ventricular hypertrophy on ECG,
Sokolow Lyon criteria has better sensitivity and
specificity than other criteria. Comparing the diagnosis
of left ventricular hypertrophy, the echocardiography
was more accurate than ECG. Conclusion The
echocardiography was more accurate than
electrocardiography in diagnosis of LVH.
Echocardiography is the current preferred standard
method for diagnosing left ventricular hypertrophy in
daily clinical practice because of its superior features:
non-invasive, inexpensive, popular.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chẩn đoán phì đại thất trái (LVH) là rất cần
thiết trong đánh giá bệnh nhân tim mạch. Các
phương pháp chẩn đoán bao gồm khám lâm
sàng, điện tâm đồ (ECG) và siêu âm tim; nhưng
tất cả có những hạn chế riêng [1], [5]. Theo
thống kê gộp (meta-analysis) từ 26 nghiên cứu,
trên 40444 bênh nhân, tỉ lệ phì đại thất trái trên
điện tâm đồ (ECG):18% (1- 40%) (nam: 24%,
nữ: 16%); một thống kê gộp khác (meta-
analysis) 30 nghiên cứu trên 37700 bệnh nhân, tỉ
lệ phì đại thất trái trên siêu âm tim (ECHO): 36-
41% (nam: 40%, nữ: 42%) [8]. Chụp buồng
thất trái trên thông tim được xem như phương
pháp đánh giá khối lượng cơ thất trái tốt có
tương quan với tử thiết [2], tuy nhiên phương
pháp này phức tạp, chi phí và rủi ro của thủ
thuật nên hạn chế sử dụng, chỉ có giá trị nghiên
cứu, sử dụng trên lâm sàng còn hạn chế [4].
Siêu âm tim đánh giá độ dày vách liên thất,
thành sau và đường kính thất trái [3], [6] và có
nhiều nghiên cứu cho thấy mối tương quan tốt
trong đánh giá khối lượng cơ thất trái giữa siêu
âm tim và chụp buồng thất trái [2], [6]. Trên
lâm sàng hiện nay hai phương pháp được sử
dụng phổ biến nhất là siêu âm tim và điện tâm
đồ; do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này
nhằm: khảo sát mối liên hệ giữa điện tâm đồ
(ECG) và siêu âm tim trong đánh giá phì đại thất
trái ở bệnh nhân bình thường và bệnh nhân có
bệnh lý tim mạch, qua đó khảo sát độ nhạy, độ
chuyên biệt của các tiêu chuẩn chẩn đoán phì
đại thất trái ở bệnh nhân Việt Nam trên ECG.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu:
- Gồm 145 bệnh nhân chia 4 nhóm:
+ Nhóm chứng: 37 bệnh nhân bình thường
+ Nhóm bệnh nhân tăng huyết áp: 57 bệnh nhân
+ Nhóm bệnh nhân bệnh van động mạch
chủ: 31 bệnh nhân (gồm hẹp hở hoặc hẹp, hở
van động mạch chủ)
+ Nhóm bệnh nhân bệnh tim mạch khác: 20
bệnh nhân
- Các bệnh nhân bị bloc nhánh trái hoặc nhồi
máu cơ tim bị loại khỏi lô nghiên cứu.
2. Phương pháp nghiên cứu:
Khám lâm sàng đầy đủ, phân nhóm. Khảo sát
sự phân bố giới tính, tuổi.
Đo ECG bằng máy FUKUDA tất cả các bệnh
nhân: ghi nhận các số liệu: R (DI , DII, DIII,
aVL, aVF, V4, V5, V6); S(V1, V2, V3). Trục QRS,
thời gian nội điện, bất thường nhĩ trái, biến đổi
ST – T, các tiêu chuẩn LVH (Sokolow Lyon,
Rombilt – Esters, Cornell).
Siêu âm tim đánh giá kết quả: đường kính
thất trái thì tâm trương (LVIDd), đường kính
vách liên thất thì tâm trương (IVSd), đường kính
thành sau thất trái thì tâm trương (LVPWd),
đường kính động mạch chủ (AO), đường kính nhĩ
trái (LA).
Khối lượng cơ thất trái (LVM) = 1.04 x 10- 3
[(LVIDd + LVPWd + IVSd)3 - LVIDd3 ] – 14 (g).
Tiêu chuẩn LVH trên siêu âm: vách liên thất
và thành sau thất trái dày hơn 11 mm. khối cơ
thất trái lớn hơn 210 – 215g.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020
227
Phẫu nghiệm tử thi
Siêu âm tim
BOVE
và Cs
N.Reiche
R.Devereux
Lê Gia Vinh
Đặng Kim
Châu
Feigenhoun
N.Reichek
R.Revereux
Việt Nam
BV Chợ
Rẫy
lVSd (mm)
LVPWd (mm)
LVMmax (g)
13 ± 1
12 ± 1
200
13
12
210
10,5 ± 1,3
11 ± 1,6
-
6 - 11
6 – 11
-
6 - 11
6 - 11
215
6 - 10,5
6 - 11
209
Phương pháp thống kê:
thu thập số liệu và
phân tích bằng phần mềm SPSS 17. So sánh các
biến số của 2 phương pháp đo được thực hiện
bằng cách sử dụng phương pháp phân tích hồi
qui tuyến tính với bình phương tối thiểu.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Trong nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận 145
bệnh nhân và chia thành 4 nhóm có kết quả sau:
ở nhóm bệnh nhân tăng huyết (THA) áp chủ yếu
là các bệnh nhân cao tuổi (>50 tuổi) chiếm
60%, nhóm bệnh nhân bệnh van động mạch chủ
chủ yếu tập trung ở lứa tuổi 30-50 tuổi. Giới tính
nam và nữ tương đương trong 4 nhóm.
Bảng 1. Đặc điểm siêu âm ở nhóm bệnh
nhân bình thường
Đặc
điểm
Chúng tôi
(n = 37)
Nguyễn
Mạnh Hà
(n = 171)
Nước
ngoài
AO
(mm)
26,3 (20 -
30,5)
18 -32
27 (20 -
37)
LA
(mm)
26,9 (20,5
- 33,5)
20 - 32
29 (19 -
40)
IVSd
(mm)
8,35 (6 -
10,5)
5 - 11
9 (6 -
11)
LVPWd
(mm)
8,84 (6 -
11,0)
6 - 11
9 (6 -
11)
LVIDd
(mm)
43,2 (31,5
- 53)
29 - 54
47 (37 –
56)
LVM
(g)
133,6
(54,7-207)
-
-
Bảng 2. Kết quả khối lượng cơ thất trái ở
các nhóm và tỉ lệ LVH trên siêu âm tim
Tên nhóm
LVH (g)
Độ phát
hiện LVH
n
Nhóm chứng
54 - 211
0%
37
Tăng huyết áp
160 - 731
89,5%
57
Bệnh van động
mạch chủ
154 - 777
93,5%
31
Bệnh tim khác
828 - 418
61,9%
20
Bảng 3. Kết quả điện tâm đồ ở các nhóm
chẩn đoán LVH
Nhóm
Tiêu
chuẩn
Nhóm
chứng
(n =
37)
Tăng
huyết áp
(n = 57)
Bệnh van
động
mạch chủ
(n = 31)
Bệnh
tim
khác (n
= 20)
Tần số (tỷ lệ %)
Sokolow
3 (8,1%)
37
16
5 (25%)
Lyon
(64,9%)
(51,6%)
Cornell
0
22
(38,6%)
20
(64,5%)
10
(50%)
Romhilt-
Estes
0
23
(40,4%)
15
(48,4%)
5 (25%)
ECG có các ca dương tính giả (Sokolow Lyon),
tỷ lệ phát hiện LVH trên ECG thấp hơn trên siêu âm
tim. Ở bệnh nhân THA, tiêu chuẩn Sokolow Lyon
có độ phát hiện cao hơn so với tiêu chuẩn Cornell.
Bảng 4. So sánh siêu âm tim và ECG trong
chẩn đoán LVH ở nhóm bệnh nhân THA
Siêu âm
ECG
LVH (+)
LVH
(-)
Tổng
LVH (+)
40
1
41
LVH (-)
11
5
16
Tổng
51
6
57
- Độ phát hiện LVH trên siêu âm tim 51/57
(89,5%)
- Độ phát hiện LVH trên ECG 41/57 (71,9%)
- Khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,01)
Bảng 5. So sánh siêu âm tim và ECG
trong chẩn đoán LVH ở nhóm bệnh nhân
bệnh van động mạch chủ
Siêu âm
ECG
LVH (+)
LVH (-)
Tổng
LVH (+)
23
2
25
LVH (-)
6
0
6
Tổng
29
2
31
- Độ phát hiện LVH trên siêu âm tim 29/31
(90,6%)
- Độ phát hiện LVH trên ECG 25/31 (80,6%)
- Khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05)
Bảng 6. So sánh siêu âm tim và ECG
trong chẩn đoán LVH ở nhóm bệnh nhân
bệnh tim khác
Siêu âm
ECG
LVH
(+)
LVH
(-)
Tổng
LVH (+)
8
1
9
LVH (-)
5
7
12
Tổng
13
8
21
- Độ phát hiện LVH trên siêu âm tim 13/21
(61,9%)
- Độ phát hiện LVH trên ECG 9/21 (42,8%)
- Khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05)
Siêu âm có độ phát hiện cao và chuyên biệt
hơn so với ECG trong chẩn đoán LVH, theo các
kết quả nghiên cứu nước ngoài: N.Richek, R.
Deveveux, B.Troy, J.Pimbo, Thomas arland
vietnam medical journal n02 - APRIL - 2020
228
Malan, S. Goldstein… Các tác giả này đã chứng
minh khối lượng cơ thất trái trên siêu âm tim liên
hệ tốt với khối lượng cơ thất trái tính bằng
quang tâm mạch và phẫu nghiệm tử thi (r
=0,96; độ chính xác 95%). Trong giai đoạn hiện
nay, siêu âm tim là phương pháp mà chúng tôi
làm chuẩn để đánh giá các tiêu chuẩn ECG.
Bảng 7. Tiêu chuẩn Sokolow-Lyon chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
P <
0,01
Tăng huyết áp
70,58%
83,34%
72%
0,3
Bệnh van động mạch chủ
55,2%
50%
54,9%
0,43
Bệnh tim khác
38,5%
100%
62%
0,57
Kết quả nước ngoài
22%
98%
76%
Bảng 8. Tiêu chuẩn Romhilt – Estes chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
P <
0,01
Tăng huyết áp
45,1%
100%
50,9%
0,6
Bệnh van động mạch chủ
48,3%
50%
48,4%
0,4
Bệnh tim khác
30%
87,5%
52,4%
0,57
Kết quả nước ngoài
33%
94%
71%
0,04
Bảng 9. Tiêu chuẩn Cornell chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
P <
0,01
Tăng huyết áp
41,2%
83,3%
46%
0,3
Bệnh van động mạch chủ
69%
50%
64%
0,45
Bệnh tim khác
61,5%
75%
66,7%
0,7
Kết quả nước ngoài
42%
96%
-
-
Bảng 10. Tiêu chuẩn sóng R ở chuyển đạo ngực trái (RV4V5V6 ≥ 25mm) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
55,0%
100%
60%
-
Bệnh van động mạch chủ
55,2%
50%
54,8%
-
Bệnh tim khác
30,8%
100%
57,1%
-
Bảng 11. Tiêu chuẩn sóng S ở chuyển đạo ngực phải SV1V2V3 ≥ 25mm) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
49%
100%
54,7%
-
Bệnh van động mạch chủ
69%
50%
64,5%
-
Bệnh tim khác
61,5%
100%
76,2%
-
Bảng 12. Tiêu chuẩn sóng R ở các chuyển độ α (RaVL ≥ 11mm) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
3,9%
100%
14%
0,2
Bệnh van động mạch chủ
13,8%
100%
19,3%
0,53
Bệnh tim khác
7,7%
4,7%
100%
99%
42,8%
83%
0,5
Bảng 13. Tiêu chuẩn sóng R ở các chuyển độ α (RaVL ≥ 20mm) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
0%
-
-
-
Bệnh van động mạch chủ
3,5%
100%
9,7%
0,4
Bệnh tim khác
0%
-
-
0,22
Kết quả nước ngoài
50%
89%
-
-
Bảng 14. Tiêu chuẩn trục QRS (QRS ≤ 150) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
16%
83,3%
23%
- 0,09
Bệnh van động mạch chủ
10,3%
100%
16,1%
- 0,3
Bệnh tim khác
15,4%
87,5%
42,9%
- 0,23
Kết quả nước ngoài
33%
97%
78%
-
Bảng 15. Tiêu chuẩn dày nhĩ trái trong chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
39,5%
100%
45,6%
-
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 489 - THÁNG 4 - SỐ 2 - 2020
229
Bệnh van động mạch chủ
38%
50%
38,7%
-
Bệnh tim khác
30,8%
62,5%
42,9%
-
Kết quả nước ngoài
47%
91%
78%
-
Bảng 16. Tiêu chuẩn sự kéo dài nhánh nội diện (ID Intrinsicoid. Ocjlection) chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
55%
83,3%
58%
0,3
Bệnh van động mạch chủ
65,5%
0%
61,3%
0,6
Bệnh tim khác
38,5%
87,5%
57,1%
0,4
Kết quả nước ngoài
30%
100%
79%
-
Bảng 17. Tiêu chuẩn biến đổi ST – T trong chẩn đoán LVH
Nhóm bệnh
Độ nhạy
Độ chuyên
Độ chính xác
Hệ số r
Tăng huyết áp
45,1%
100%
50%
-
Bệnh van động mạch chủ
34,5%
100%
35,5%
-
Bệnh tim khác
38,5%
87,5%
57,1%
-
Kết quả nước ngoài
50%
93%
80%
-
IV. BÀN LUẬN
Các số liệu siêu âm tim bình thường ở người
Việt Nam tương tự nghiên cứu của tác giả
Nguyễn Mạnh Hà trên 171 bệnh nhân. So sánh
với kết quả phẫu nghiệm tử thi của tác giả Lê
Gia Vinh, Đặng Kim Châu, Nguyễn Văn Phan, Vũ
Công Hòa thì kích thước buồng tim trái trên siêu
âm tim và trên tử thi xấp xỉ bằng nhau. Các số
liệu siêu âm tim bình thường ở người Việt Nam
đều nhỏ hơn so với các nước Âu-Mỹ. Từ đó
chúng tôi rút ra sự phát triển tim của các dân tộc
thì khác nhau, phụ thuộc vào điều kiện kinh tế,
môi trường sống và đặc điểm của từng dân tộc.
Ước lượng khối cơ tim thất trái ở người bình
thường Việt Nam lớn nhất là 210g.
Một số nhận xét sơ bộ của chúng tôi trong
đánh giá VLH trên siêu âm tim ở các nhóm bệnh:
nhóm bệnh tăng huyết áp: tăng bề dầy thành sau
thất trái và vách liên thất là chủ yếu, các trường
hợp có kèm giảm buồng thất trái thường là kết
hợp với bệnh mạch vành, tiểu đường hoặc đã
biến chứng suy tim; nhóm bệnh van động mạch
chủ: chủ yếu là hở van động mạch chủ hoặc hẹp
hở động mạch chủ với hở là chính, do đó dãn
buồng thất trái trở nên là chủ yếu còn bề dày
thành thất gia tăng ít hơn. Do đó chẩn đoán VLH
trên siêu âm tim nên kết hợp phương pháp đo bề
dày của thành tim với khối lượng cơ thất trái.
Bàn luận tiêu chuẩn điện tâm đồ trong chẩn
đoán LVH, ECG là phương pháp gián tiếp để
đánh giá LVH nên nó bị ảnh hưởng của nhiều
yếu tố: tuổi tác, thể trạng, bệnh lý van tim kèm
theo hở van 2 lá…, bệnh lý tim khác như nhồi
máu cơ tim, suy tim ứ huyết, tràn dịch màng tim,
khí phế thủng, các rối loạn dẫn truyền. Do đó có
nhiều hạn chế. So sánh với phương pháp siêu
âm tim thì ECG có độ nhạy kém hơn, độ chuyên
biệt cũng thấp hơn.
Siêu âm tim
- Phương pháp trực tiếp
- Khảo sát về hình thái hc
- Ít bị hạn chế: chỉ không đánh giá được ở
các bệnh nhân không có “cửa sổ” siêu âm
- Độ phát hiện cao
- Độ chuyên biệt cao
- Hầu như không có các ca (+) giả
- Đánh giá các bệnh lý van tim màng tim kèm theo
ECG: - Phương pháp gián tiếp
- Khảo sát về điện hc
- Nhiều hạn chế, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu
tố tuổi tác, thể trạng bệnh lý kèm theo
- Độ phát hiện thấp hơn
- Độ chuyên biệt kém hơn
- Thường còn tỉ lệ (+) giả khoảng 5-10%
- Ít đánh giá được, chỉ có giá trị hướng dẫn
Đánh giá các tiêu chuẩn ECG trong chẩn
đoán LVH:
- Tiêu chuẩn Sokolow – Lyon: tiêu chuẩn này
có độ nhạy cao ở các bệnh lý có khuynh hướng
dày thất trái: THA, bệnh van động mạch chủ,
đặc biệt ở bệnh cao HA là 70% và kết quả cũng
cao hơn so với người nước ngoài.
- Tiêu chuẩn Romhilt – Estes: đây là 1 tiêu
chuẩn có độ chuyên biệt cao nhưng độ phát hiện
thấp hơn so với các tiêu chuẩn khác.
- Tiêu chuẩn Cornell: đây là tiêu chuẩn điện thế
mới được đưa vào sử dụng từ 1986 và được dùng
rộng rãi vì đơn giản và độ nhạy cao. So sánh với
nước ngoài thì kết quả của chúng tôi rất cao đặc
biệt là ở nhóm bệnh van động mạch chủ (>70%).
- Tiêu chuẩn biên độ khác: tiêu chuẩn RaVL
≥ 11mm, RaVF ≥ 20mm hầu như không có giá
trị trong chẩn đoán lâm sàng ở người Việt Nam
vì độ nhạy rất thấp (< 5%).
- Tiêu chuẩn trục QRS ≤ -15o có giá trị phát
hiện thấp hơn so với nước ngoài.
- Các tiêu chuẩn khác: biến đổi ST – T, kéo