Có nên dùng thuốc chống dị ứng kéo dài
với trẻ nhỏ?
Thời tiết lạnh giá mùa đông, trẻ em là đối tượng thường hay có các triệu chứng như
hắt hơi, sổ mũi, ho… trong đó không ít bé phải sử dụng thuốc chống dị ứng kéo dài
để trị ho. Nhưng dùng thuốc chống dị ứng kéo dài có ảnh hưởng tới sự phát triển
của trẻ nhỏ?
Xác định đúng nguyên nhân gây ho ở trẻ
Ho chỉ là một triệu chứng do rất nhiều nguyên nhân gây ra, chính vì thế để điều trị
ho người ta phải xác định được nguyên nhân mới điều trị được triệt để. Trường hợp
trẻ bị ho kéo dài được bác sĩ xác định là nguyên nhân do dị ứng, đa phần dị ứng
họng gây ho liên quan mật thiết đến đồ ăn và uống. Theo tổng kết của các nhà khoa
học Nhật Bản, 80% trẻ em viêm mũi họng tái diễn liên quan đến các loại thực
phẩm mà chúng sử dụng hằng ngày và điều đó chỉ có người trực tiếp nuôi trẻ mới
tìm hiểu được và loại bỏ thì trẻ mới khỏi lâu dài mà không phải sử dụng thuốc.
Trẻ có thể bị phát ban khi dùng kéo dài MSD.
Và việc dùng thuốc chống dị ứng kéo dài
Thuốc chống dị ứng là thuốc được chỉ định cho trường hợp đang có cơn dị ứng
hoặc biểu hiện dị ứng kéo dài mà không xác định được nguyên nhân hoặc nguyên
nhân khó điều trị khỏi hoàn toàn như hen. Nếu triệu chứng ho do một trong những
nguyên nhân thuộc chỉ định điều trị thì vẫn phải sử dụng thuốc chống dị ứng kéo
dài theo chỉ định.
Montelukast sodium, MSD (singulair) là thuốc chống dị ứng. Thuốc có 3 dạng là
viên bao phim 10mg, viên nhai 4mg, gói cốm 4mg. Thuốc được chỉ định chủ yếu
cho người bệnh lớn tuổi và trẻ em trên 6 tháng tuổi để dự phòng và điều trị hen phế
quản mạn tính, dự phòng cơn co thắt phế quản do gắng sức, giảm các triệu chứng
ban ngày và ban đêm của viêm mũi dị ứng (viêm mũi dị ứng theo mùa cho người
lớn và trẻ em từ 2 năm tuổi trở lên và viêm mũi dị ứng quanh năm cho người lớn
và trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên).
Dùng MSD mỗi ngày một lần vào buổi tối để chữa hen. Với viêm mũi dị ứng, thời
gian dùng thuốc tùy thuộc vào nhu cầu của từng đối tượng.
Mặc dù tương đối an toàn nhưng MSD cũng có những chú ý riêng cho bệnh nhân
quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
MSD đã được nghiên cứu trên bệnh nhi từ 6 tháng đến 14 tuổi. Các nghiên cứu cho
thấy, MSD không ảnh hưởng lên tỷ lệ phát triển của trẻ em. Nói chung, MSD dung
nạp tốt. Các tác dụng ngoại ý thường nhẹ và thường không cần ngừng thuốc. Trong
thử nghiệm lâm sàng 8 tuần có đối chứng placebo, phản ứng có hại liên quan tới
thuốc ở trên 1% người bệnh dùng MSD và có tỷ lệ cao hơn so với nhóm placebo
chỉ là nhức đầu. Tỷ lệ nhức đầu không có khác biệt ý nghĩa thống kê khi so sánh
hai nhóm điều trị. Trong các nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng lên sự phát triển,
thuộc tính an toàn trên các bệnh nhi này cũng tương tự như thuộc tính an toàn đã
được nêu trên.
Trường hợp điều trị kéo dài, thuộc tính của các tác dụng ngoại ý không thay đổi gì
và thuộc tính các phản ứng có hại không thay đổi.
Người ta cũng đưa ra một số kinh nghiệm sau khi đưa thuốc ra thị trường, cụ thể là
thuốc có thêm những tác dụng ngoại ý sau đây: các phản ứng quá mẫn cảm (bao
gồm phản vệ, phù mạch, ngứa, phát ban, mày đay và rất hiếm là thâm nhiễm bạch
cầu ưa eosin tại gan), giấc mộng bất thường, ảo giác, buồn ngủ, kích động bao gồm
hành vi gây gổ, hiếu động, mất ngủ, dị cảm/giảm cảm giác và rất hiếm là cơn co
giật; buồn nôn, nôn, khó tiêu, tiêu chảy, tăng AST và ALT, rất hiếm gặp viêm gan
ứ mật; đau khớp, đau cơ bao gồm co rút cơ; tăng khả năng chảy máu, chảy máu
dưới da, đánh trống ngực và phù.
Không có thông tin đặc hiệu để điều trị khi quá liều MSD. Trong nghiên cứu về
hen mạn tính, dùng MSD với các liều mỗi ngày tới 200mg cho người lớn trong 22
tuần và nghiên cứu ngắn ngày với liều tới 900mg mỗi ngày, dùng trong khoảng 1
tuần, không thấy có phản ứng quan trọng trong lâm sàng.
Cũng có báo cáo về ngộ độc cấp sau khi đưa thuốc ra thị trường và trong các
nghiên cứu lâm sàng với MSD. Các báo cáo này bao gồm cả ở trẻ em và người lớn
với liều cao nhất lên tới 100mg. Những kết quả trong phòng thí nghiệm và trong
lâm sàng phù hợp với tổng quan về độ an toàn ở người lớn và các bệnh nhi. Trong
phần lớn các báo cáo về quá liều, không gặp phản ứng có hại. Những phản ứng hay
gặp nhất cũng tương tự như dữ liệu về thuộc tính an toàn của MSD bao gồm đau
bụng, buồn ngủ, khát, đau đầu, nôn và tăng kích động.
Người ta chưa rõ montelukast có thể thẩm tách được qua màng bụng hoặc lọc máu
hay không nhưng cũng không làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể.
Như vậy, khi sử dụng thuốc chống dị ứng dài ngày cho trẻ phải có sự theo dõi chặt
chẽ của thầy thuốc chuyên khoa.
